Naam: Klas: Sector: Onderwerp: Inleverdatum:
Rosa Abbasi en Eva Borkhuis M4A Economie Vluchtelingen in Nederland 11-02-2016
SECTORWERKSTUK
Wij doen ons sectorwerkstuk over vluchtelingen in Nederland. Voor ons interview willen wij AZC Drachten, Vluchtelingen Werk Nederland en het Rode Kruis bedanken voor hun medewerking. Wij hebben een medewerker van Vluchtelingen Werk Nederland en het Rode Kruis ge誰nterviewd en folders gekregen van AZC Drachten.
2
Hoofdstukken: Inleiding
Blz. 4
Hoe komt een vluchteling Nederland binnen? Wat voor gevolg heeft de komst van een AZC in een gemeente? Wat doen hulporganisaties voor vluchtelingen? Wat voor gevolg heeft de komst van vluchtelingen op de economie? Wat is de rol van de overheid in de vluchtelingenstroom?
Blz. 5 Blz. 7 Blz. 8 Blz. 9 Blz. 11
Onderzoek: verschil AZC en noodopvangcentrum
Blz. 12
Conclusie Slot Bronvermelding Bijlage
Blz. 14 Blz. 15 Blz. 16 Blz. 17
3
Wij doen ons sectorwerkstuk over ‘Vluchtelingen in Nederland’. Op dit moment zijn vluchtelingen vaak in het nieuws en erg actueel. Er zijn veel problemen en onduidelijkheden over vluchtelingen. Wij willen dus onderzoeken of er echt problemen zijn en hoe een asielprocedure in zijn werk gaat. Er zijn heel veel verschillende hulporganisaties die hulp bieden aan vluchtelingen, wij gaan onderzoeken hoe de hulp aan vluchtelingen word gegeven. Op economisch gebied is er ook veel over vluchtelingen te vertellen. Zo kan de arbeidsmarkt bijvoorbeeld veranderen. We hopen in dit werkstuk antwoord te krijgen op de bovengenoemde onderwerpen.
4
De reis van een vluchteling begint in zijn/haar vaderland. Alle vluchtelingen hebben hun eigen reden om te vertrekken. Dit kan gaan om oorlogsgeweld, discriminatie, politieke mening, werkgelegenheid en zo zijn er nog veel meer redenen te noemen. Op dit moment zijn de meeste vluchtelingen die nu naar Nederland komen zijn gevlucht voor oorlogsgeweld. Ze komen bijvoorbeeld uit landen als Irak of Syrië. De hoofdreden waarom mensen uit die landen komen, komt door de terroristische groepering IS. Vluchtelingen komen op heel veel verschillende mogelijkheden. Op dit moment zijn er heel veel bootvluchtelingen. Ze komen van landen uit het Midden-Oosten en Afrika en proberen Europa te bereiken met een gammel bootje. De vluchtelingen komen via een mensensmokkelaar naar Europa. Ze betalen hier vaak veel voor, meestal al hun geld en bezittingen. Dit moet allemaal in het geheim gebeuren, want met een bootje komen is illegaal. Ook heeft de bootreis gevaren, omdat het vaak kleine bootjes zijn met heel veel mensen erin. Afgelopen jaar zijn er duizenden vluchtelingen verdronken. De NOS meldt dat er in 2015, 3770 mensen verdronken zijn tijdens een overtocht met een bootje. De meeste vluchtelingen gaan naar landen als Griekenland, Spanje en Italië, om vervolgens door te reizen naar Europa. Daar worden ze meestal opgevangen door hulpverleners en reizen de meeste mensen door naar bijvoorbeeld Nederland. Vanaf Griekenland proberen de meeste mensen de trein te nemen richting Servië. Soms moeten ze hier dagen/weken voor wachten in slechte omstandigheden zoals gewoon op straat. Vanuit Servië reizen ze verder per bus richting Hongarije. Vanuit daar gaan ze richting het westen van Europa. Dus ook naar Nederland. Als ze eenmaal in Nederland aan zijn aangekomen, moeten ze zich melden bij het aanmeldcentrum in Ter Apel. Hier start de asielprocedure. Zodra een vluchteling zich heeft gemeld, noem je het een asielzoeker, omdat de vluchteling nu officieel opzoek is naar asiel. Na de aanmelding krijgt de asielzoeker 6 dagen rust- en voorbereidingstijd. In die 6 dagen krijgen ze een medisch onderzoek om te kijken of de asielzoeker geestelijk en lichamelijk gezond is. Dit kan namelijk invloed hebben op de asielprocedure, het IND kan dan rekening houden met de asielzoeker. Het IND staat voor Immigratie- en Naturalisatie Dienst. Het IND regelt de asielprocedure en beslist of een asielzoeker een verblijfsvergunning krijgt. 5
Vluchtelingen Werk Nederland geven voorlichting over de asielprocedure, beantwoorden vragen en bieden een luisterend oor als iemand het even niet meer ziet zitten. Na de 6 dagen rust begint de asielprocedure echt. De asielprocedure duurt 8 dagen. Allereerst wordt de identiteit, nationaliteit en de reis van de asielzoeker vastgesteld. Vluchtelingen Werk Nederland bereiden vluchtelingen zo goed mogelijk voor op het vertellen van hun vluchtverhaal. Elke asielzoeker heeft een advocaat. Met de advocaat hebben ze de tweede dag een gesprek, waarin ze de eerste dag bespreken en zich voorbereiden op het tweede gehoor. In het tweede gehoor vraagt het IND waarom de asielzoeker is gevlucht. Na dit gesprek gaat het IND in overleg over de verdere asielprocedure. De vierde dag heeft de asielzoeker weer een gesprek met de advocaat en bespreken samen de vorige dag. Na de vierde dag beslist het IND over de asielprocedure en of de asielzoeker een verblijfsvergunning krijgt. De verblijfsvergunning is een tijdelijke verblijfsvergunning van 5 jaar. Als het na 5 jaar nog steeds onveilig is of niet mogelijk is om terug te keren naar hun vaderland krijgt de asielzoeker een vaste verblijfsvergunning. Het komt niet altijd voor dat de vluchteling direct word toegelaten. Het IND heeft soms niet voldoende informatie over de asielzoeker en heeft daarom langer de tijd nodig om genoeg informatie te kunnen verzamelen. Dit kan maximaal 6 maanden duren. Tot die tijd word de asielzoeker ondergebracht in een AZC. In die periode krijgen ze te horen of ze alsnog een verblijfsvergunning krijgen of dat ze worden afgewezen. Als de asielzoeker afgewezen word heeft hij/zij 28 dagen de tijd om terug te keren. Als ze het hier niet mee eens zijn kunnen ze in hoger beroep gaan bij de rechter. De rechter onderzoekt dan of de asielprocedure goed verlopen is en de IND zorgvuldig met de documenten is om gegaan en of de beslissing voldoet aan de internationale verdragen. Het kan voorkomen dat de asielzoeker dan alsnog een verblijfsvergunning krijgt of dat de asielzoeker definitief terug moet naar het land van herkomst. Als een asielzoeker door de asielprocedure is gekomen, word hij/zij geplaatst in een AZC ergens in Nederland. Het plaatsen daarvan doen ze op basis van welk AZC plek heeft voor de asielzoeker.
6
Er zijn steeds meer opvangplekken nodig voor asielzoekers. Omdat er steeds minder plek is in de huidige AZC’s en de vluchtelingenstroom nog groot is. In meerdere gemeenten worden plannen gemaakt voor de bouw van een nieuw AZC. Het COA gaat samen met gemeenten in overleg over de komst van een AZC. Het COA staat voor ‘Centraal Orgaan opvang Asielzoekers’. Het COA is verantwoordelijk voor de opvang, begeleiding en uitstroom van asielzoekers. Als bekend word dat er een AZC komt in een gemeente, zorgt dat voor discussies. Je hebt altijd mensen voor en tegen een plan. Een gemeente vind het vaak wel positief dat er een AZC in de gemeente komt. Dit levert bijvoorbeeld meer werkgelegenheid (bijvoorbeeld personeel voor het AZC) en klanten voor winkels op. En dat is goed voor de economie. De laatste tijd is redelijk vaak nieuws op tv over rellen rondom de komst van een AZC. Mensen zijn bang dat hun banen worden afgepakt. Ook bestaat de angst voor onrust in de gemeente. Een voorbeeld van zo’n rel tegen de komst van een AZC is gebeurd in Meppel in januari 2016. In die gemeente zouden maximaal 600 asielzoekers komen. Daar waren veel mensen op tegen. De buurtbewoners zeggen dat het zonder overleg is besloten. Ze voerden demonstraties met teksten als “Nee tegen een AZC in Meppel.” Wij hebben met iemand van Vluchtelingen Werk Nederland gesproken in het AZC van Drachten. Zij heeft ons verteld dat er ergens een AZC zou komen waar velen op tegen waren. Maar na een aantal jaar ging het AZC sluiten en waren veel dorpsbewoners teleurgesteld, ze hadden namelijk ingezien dat het AZC veel werk op leverde in het AZC en de winkels kregen meer klanten.
7
Er zijn meerdere hulporganisaties die vluchtelingen helpen zoals ‘Vluchtelingen Werk’ en het ‘Rode Kruis’. Er zijn meerdere organisaties die opkomen voor vluchtelingen, maar wij leggen de nadruk op Vluchtelingen Werk Nederland en het Rode Kruis. De hulporganisatie Vluchtelingen Werk Nederland, helpt asielzoekers in Nederland. Ze proberen er voor te zorgen dat de asielzoekers een goed bestaan kunnen opbouwen in Nederland en helpt ze met integreren. Vluchtelingen kunnen tijdens hun reis, hun familie kwijt raken. Vluchtelingen Werk Nederland helpt bij gezinshereniging. Als een asielzoeker een verblijfsvergunning heeft gekregen, kan hij zijn gezinsleden laten overkomen naar Nederland. Ze organiseren kindervakanties zodat de kinderen hun zorgen even kunnen vergeten en weer echt kind kunnen zijn. Vluchtelingen Werk Nederland geeft voorlichting aan jongeren, over waarom mensen vluchten en in wat voor omstandigheden de asielzoekers leven. Bij AZC Drachten werken 20 mensen, waarvan er maar 2 betaald kregen. 18 mensen werken daar dus vrijwillig. Het Rode Kruis verleent hulp in noodsituaties zoals waar de boot vluchtelingen aankomen in Griekenland en in noodopvangcentra in Nederland. Ze verzorgen vooral medische hulp. Het Rode kruis biedt onderdak, eten en medische zorg aan vluchtelingen. Rosa: Ik heb zelf een paar keer geholpen bij noodopvang centra voor het Rode Kruis. Meestal zat ik bij de EHBO waar vluchtelingen zich konden melden als er iets aan de hand was. Ik heb geholpen als tolk/vertaler zodat de communicatie tussen asielzoeker en hulpverlener beter zou verlopen. Ik vond het best heftig omdat ik zag dat er honderden mensen in 1 sportzaal zaten. Ze moesten op de grond slapen, dat was allemaal erg dicht bij elkaar. Ik vond het wel erg leuk dat ik iets voor de mensen kon beteken. De situatie was dus niet heel erg goed, maar ze kregen wel onderdak en gezonde maaltijden. Ik vond het mooi om te zien dat er vrijwilligers waren en ze zich inzetten voor vluchtelingen. Ik ben ook van plan er mee door te gaan. Beide organisaties doen heel veel vrijwillig. Hulp van buiten af is dus altijd welkom. Vaak wordt er kleding en geld ingezameld voor meer hulp. 8
Door de komst van vluchtelingen kan er veel veranderen in de economie. Mensen hebben vaak het vooroordeel dat asielzoekers de banen bijvoorbeeld afpakken en dat al ons belastinggeld naar de asielzoekers gaat. Ook is uit onderzoek van Vluchtelingen Werk Nederland gebleken, dat de Nederlandse bevolking schatte dat elke vluchteling gemiddeld vier gezinsleden laat overkomen. In werkelijkheid is dat gemiddeld een half gezinslid, dit komt doordat vluchtelingen vaak redelijk jong zijn en dus nog geen gezin hebben. In werkelijkheid kan de economie komend jaar zelfs groeien. De Nederlandse centrale bank heeft de impact van de komst van vluchtelingenstroom geprobeerd te berekenen, door te kijken naar de overheidsuitgaven, de werkgelegenheid, de woningmarkt en het consumentenvertrouwen. Door de enorme vluchtelingenstroom, hebben we eerst meer kosten. Zo moeten er meer AZC’s bij komen en moeten sporthallen en andere gebouwen in bruikleen worden gesteld voor noodopvang. Het opvangen van een vluchteling in een noodopvangcentrum, kost €100,- per persoon, per dag. Door de komst van de vluchtelingen zijn er ook meer banen beschikbaar geworden. De AZC’s moeten worden gebouwd, zo hebben bouwvakkers weer werk. In de AZC’s zijn ook banen beschikbaar geworden. Bij het IND bijvoorbeeld komen ook steeds meer banen beschikbaar. Er zijn steeds meer banen beschikbaar in heel veel verschillende sectoren. Zo heb je schoonmakers nodig, advocaten, onderwijzers, sporttrainers, managers, administratief medewerkers en zo nog veel meer. Het aantal fulltime banen is met 60% toegenomen en zijn er duizenden banen beschikbaar geworden. Voor vluchtelingen is het vaak lastig om een baan te vinden. Hoe langer een vluchteling in Nederland blijft, hoe groter de kans is op een baan. Ook zijn vaak buitenlandse diploma’s niet geldig in Nederland. Supermarkten en andere winkels profiteren ook van de vluchtelingenstroom. Er wordt vaak gezegd dat vluchtelingen alles krijgen, maar in werkelijkheid krijgen ze echt heel weinig en moeten ze veel zelf betalen. Een gezin krijgt per week €57,- en daar moeten ze zelf producten van kopen. Winkels profiteren hier van. Doordat er steeds meer asielzoekers een verblijfsvergunning krijgen, zijn er ook steeds meer woningen nodig. De Nederlandsche Bank ziet dat positief in. De hogere arbeidsaanbod en woninginvesteringen verhogen de BBP-groei. Het BBP is het bruto binnenlands product. Dat is de waarde van alle geproduceerde goederen en diensten in een land binnen een jaar.
9
Volgens de bank hebben de vluchtelingen een negatief effect op het consumenten vertrouwen. Onze mening over de gevolgen van de komst van de vluchtelingen op de economie is, dat het veel werk oplevert voor ons in de toekomst en dat de vooroordelen over asielzoekers onterecht zijn. Het kost eerst meer geld, maar wij zijn van mening dat het ons later veel oplevert.
Hieronder zie je het percentage van asielzoekers die een woning zoeken of hebben gekregen.
10
De overheid moet veel doen voor vluchtelingen. Zo regelen ze de opvang en zorgen ervoor dat alles volgens de regels en wetten verloopt. Tijdens een asielprocedure is het aan de overheid om voor een opvangplaats te zorgen. De overheid regelt opvangplaatsen voor de vluchtelingen door bijvoorbeeld leegstaande gebouwen zoals kantoren en kazernes beschikbaar te stellen voor vluchtelingen. De overheid gaat ook met de gemeenten in overleg over het openen van een AZC en om meer vluchtelingen op te laten vangen. De landelijke organisaties voor vluchtelingen zoals Vluchtelingen Werk Nederland ontvangt een deel subsidie van de overheid en van het Europese vluchtelingenfonds. De vereniging Vluchtelingen Werk Nederland is voor de belastingdienst een algemeen nut beogende instelling (ANBI). Het ANBI is een instelling met bepaalde belastingvoordelen. De overheid maakt de regels en wetten waar instanties zich aan moeten houden. Zo moet het IND er voor zorgen dat de asielprocedure volgens de wet verloopt. Als dit niet gebeurt is dat strafbaar. De overheid heeft als regel, dat je pas asiel krijgt als je gevaar loopt in je eigen land. Dit kan gaan om politieke mening, etnische afkomst en geloofsovertuiging. Het IND, de vreemdelingendienst en het COA begeleiden de overheid met de asielprocedure en de opvang van de asielzoekers. Als een asielzoeker niet toegelaten word in Nederland, moet de regering voor een vliegticket zorgen, ook als de asielzoeker vrijwillig vertrekt. Dit doen ze om er voor te zorgen dat de asielzoeker een nieuwe start kan maken in het vaderland en niet al z’n geld kwijt raakt aan de terugreis. De verantwoordelijkheid voor de terugkeer van vluchtelingen ligt bij de Rijksoverheid, maar ook gemeenten zelf moeten er voor zorgen dat de vluchteling in de tijd dat die nog in Nederland is, onderdak krijgt. 11
Er zijn meerdere mogelijkheden om vluchtelingen op te vangen. Zo heb je AZC’s en noodopvangcentrums. Beide hebben als doel onderdak bieden aan vluchtelingen. Wij hebben onderzocht wat het verschil is tussen een AZC en een noodopvangcentrum. Maandag middag zijn we naar het AZC in Drachten geweest. We hebben daar iemand geïnterviewd van Vluchtelingenwerk Nederland. Zij was daar vrijwilligster en regelde vooral dingen op juridisch gebied. Woensdag morgen zijn we naar een vrijwilligster van het Rode kruis geweest. Het Rode Kruis is vooral actief in de noodopvangcentrums. Er zijn verschillen tussen beide organisaties. Zo is het Rode Kruis vooral gericht op het verlenen van medische hulp. Ze zorgen ervoor dat de vluchtelingen onderdak hebben, te eten krijgen en medische zorg ontvangen. Een noodopvangcentrum is een tijdelijke verblijfsplek. Hier komen vluchtelingen die zich wel gemeld hebben maar nog geen rechten hebben. Ze worden opgevangen in sporthallen, scholen, buurtcentrums en zo nog meer openbare ruimtes die de gemeente beschikbaar stelt. Doordat vluchtelingen bijvoorbeeld in sporthallen worden ondergebracht, kunnen ze maar tijdelijk daar verblijven. De sporthallen kunnen maar tijdelijk buiten sport gebruik omdat er door verenigingen en scholen gebruik van wordt gemaakt. Het grootste verschil met een AZC is, dat een AZC een vaste plek heeft en een eigen terrein, waar huizen voor de asielzoekers staan. In ons interview met iemand van het AZC in Drachten, werd ons verteld dat er in een AZC mensen zitten die wachten tijdens de asielprocedure en mensen zitten die een tijdelijke verblijfsvergunning hebben van 5 jaar. In een AZC moeten de vluchtelingen meer zelfstandig doen. Zo moeten ze zelf boodschappen doen en krijgen ze maar een klein inkomen. Ze mogen wel werken, maar de kans op een baan is erg klein. Dit komt doordat de diploma’s niet gelden en ze meestal geen of slecht Nederlands praten.
12
Beide zijn het goede organisaties. Het Rode Kruis is meer medisch gericht en op mensen die nog geen verblijfsvergunning hebben en Vluchtelingen Werk Nederland helpt mensen tijdens hun asielprocedure en hun verblijf in een AZC. Het Rode Kruis en Vluchtelingen Werk Nederland helpen beide ook in andere landen. Beide organisatie draaien bijna geheel op vrijwilligers. In de bijlage vindt u het complete interview met het Rode Kruis en Vluchtelingen Werk Nederland.
13
Wij zijn begonnen met het maken van hoofd en deelvragen. Onze deelvragen hebben wij hiervoor beantwoord. De conclusie word het antwoord op onze hoofdvraag. Hoofdvraag: Hoe gaat Nederland om met de komst van vluchtelingen? In Nederland word al veel voor vluchtelingen gedaan. We hebben meerdere organisaties die vluchtelingen helpen en opvangen. De regering stelt regels en wetten vast, zodat de asielprocedure goed verloopt. Voor onze economie is de komst van vluchtelingen, uiteindelijk positief. Eerst moeten er meerdere uitgaven worden gedaan om de vluchtelingen primaire levensbehoeften te bieden. Zo moeten er bijvoorbeeld meer AZC’s worden gebouwd en moeten openbare ruimtes dienen als noodopvang. om een vluchteling op te kunnen vangen in een noodopvangcentrum, is er geld nodig. Het kost per dag, per persoon, ₏100,ongeveer. Ook hebben we gemerkt dat er veel werk beschikbaar komt. Er is heel veel werkgelegenheid gekomen in verschillende sectoren. Inwoners van Nederland reageren echter vaak nog wel negatief op de komst van vluchtelingen. Ze zijn bang dat ze onze banen afpakken. Ook hoor je vaak angst over terrorisme. Onze mening hierover is dat er tuurlijk slechte mensen bij kunnen zitten, maar in Nederland zelf zijn ook genoeg criminelen en dergelijke. Er zijn heel veel vrijwilligers in Nederland die zich inzetten voor vluchtelingen. Na het de foto van het jongetje op het strand, zijn inwoners van Nederland massaal gaan geven voor vluchtelingen. Je zult altijd mensen blijven hebben die zeggen dat de grenzen dicht moeten, maar wij zijn van mening dat je niet voor je lol vlucht en je familie achterlaat. Deze mensen hebben hulp nodig. Steeds meer Nederlanders gaan dat inzien.
14
Dit was ons sectorwerkstuk over ‘Vluchtelingen in Nederland’. Voor we dit werkstuk maakten hadden we al veel gehoord en gezien op televisie. De beelden die je op tv ziet zijn echt waar. We hebben in ons interview meerdere keren gehoord in wat voor omstandigheden mensen hier heen komen en wat ze allemaal hebben achter gelaten. Over de economie wisten we nog niet zo veel. Zo hadden we er niet over nagedacht dat het niet alleen maar geld kost, maar dat het ook veel werk oplevert. We vinden het goed dat er steeds meer wordt gedaan voor vluchtelingen en er organisaties zijn die zich inzetten voor deze mensen. We hebben veel geleerd tijdens het maken van dit werkstuk en ook veel plezier gehad.
15
http://nos.nl/artikel/2057438/in-beeld-de-vluchtelingenstroom-door-europa.html www.vluchtelinegnwerk.nl http://www.rodekruis.nl/afdeling/weer/actueel/nieuws/welkomswinkel-vweert http://www.volkskrant.nl/economie/vluchteling-doet-economie-groeien~a4203414 https://www.coa.nl/nl/asielzoekers/huisvesting-vergunninghouders https://stvan.nl/overheid/
Folders: Feiten en fabels over vluchtelingen (vluchtelingenwerk Nederland) Vluchtelingenwerk Nederland (algemene folder) Vluchtelingenwerk Magazine
16
Voor ons sectorwerkstuk hebben wij Vluchtelingen Werk Nederland en het Rode Kruis geïnterviewd. Wij hebben de informatie die we daar gekregen hebben verwerkt in ons werkstuk.
Interview Vluchtelingen Werk Nederland Naam: Geanne Ingberts (21 jaar) Functie: Stagiair bij Vluchtelingen Werk Nederland (inmiddels 5,5 maand, studeert Sociaal Juridische Dienstverlening)
Wat zijn je werkzaamheden binnen deze functie?:”Ik ben juridisch begeleider, dat houd in dat ik mijn eigen cliënten en andermans cliënten help, begeleid de cliënten tijdens de procedures en zijn er dingen die anders gaan dan normaal, dan kan contact opnemen met het IND.” Waarom heb je voor deze functie gekozen?: ” ik heb heel veel interesse voor dit onderwerp en op zo’n manier kan ik toch nog wat betekenen voor de vluchtelingen. Het is wel op een zakelijke manier, maar ik heb ook hele leuke contacten met cliënten. En dat spreekt mij heel erg aan, dat je veel met de vluchtelingen bezig bent.” Hoe ervaart u het werken met vluchtelingen?: “ Leuk, soms wel moeilijk, want er zijn veel vluchtelingen die geen Engels of Nederlands kunnen spreken of verstaan en dan heb je een telefonische tolk nodig, vind ik minder leuk want dan is minder persoonlijk. Maar over het algemeen heel leuk en met mijn eigen cliënten bouw ik wel een goede band op. Dat spreekt mij heel erg aan.” Hoe komen vluchtelingen bij dit AZC uit: “Eerst gaan de vluchtelingen naar Ter Apel, het aanmeldcentrum. Daar blijf je een tijdje, want dan moeten ze eerst een eerste gehoor afleggen en daar vertellen ze in wie ze zijn of ze familie in Europa hebben, in Nederland of andere Europese landen. En hun reis, hoe ze hier gekomen zijn. Daarna een dag met de advocaat, dan gaan ze alles nalezen van het gehoor en alle correcties doorgeven, voor als iets niet klopt. De derde dag is het tweede gehoor en dan gaat het over waarom heb je hier asiel aangevraagd. Als dat klaar is word er door het IND een besluit genomen. En als ze daar door heen zijn, gaan ze naar een AZC en het ligt er net aan waar er plek is, waar ze dan naar toe gaan.”
17
Waarom worden sommige wel opgenomen in een AZC en andere niet?: “Sommige mensen vertellen een verhaal wat heel ongeloofwaardig is, zo gebeurd heel vaak dat mensen uit Nigeria, dat zien ze nog als een redelijk veilig land, misschien in het zuiden niet maar dan zeggen ze dan kun je ook in het noorden gaan wonen. Dan gebeurt het heel vaak dat de vluchteling dan bij het hoger beroep ineens gaan zeggen, maar ik ben ook homoseksueel. Dus terug gaan gaat niet. Dan heeft de recht bank zo iets van, waarom heb je dat niet gelijk gezegd. Dan is het niet geloofwaardig en dan mag je hier niet blijven. Je hebt niet kunnen bewijzen dat je echt gevaar loopt.” Wanneer krijt een vluchteling een verblijfsvergunning?: “Zoals Syrië, bijna alle vluchtelingen krijgen een verblijfsvergunning omdat het te gevaarlijk is om ze terug te sturen, dat mag ook niet volgens de wet. Voor Eritrea geldt eigenlijk hetzelfde, daar is het ook te gevaarlijk. Want je mag niet illegaal het land uit in Eritrea, dus dan kunnen ze ook echt niet meer terug. Je hebt ook vanuit andere landen vluchtelingen, maar daar word meer gekeken naar hun persoonlijke verhaal, bijvoorbeeld iemand die in de politiek heeft gezeten en die ergens heel erg tegenin is gegaan wat niet mocht, die loopt persoonlijk gevaar. Zo kan die dan wel een verblijfsvergunning krijgen, maar dat betekent niet dat alle andere vluchtelingen uit dat land mogen blijven.” Hoe komen vluchtelingen de Europese Unie binnen?: “Dat gebeurt heel erg verschillend, vooral wat je ziet op tv. Vaak met een gammel bootje, maar ook vrachtwagens en heel af en toe via het vliegtuig, maar dat gebeurt bijna nooit. Met name wat je op tv ziet. Vaak met mensensmokkelaars mee.”
Welke gevolgen zijn er door de komst van vluchtelingen op de economie?: “Het kost natuurlijk altijd geld om mensen op te vangen. Maar het levert ook werk op. Bij het IND dus, die de gehoren doet. Daar zijn ontzettend veel nieuwe mensen aangenomen omdat het zo druk is. Laatst hoorde ik van een collega dat er ergens een dorp op tegen was dat er een AZC zou komen, maar toen het weg ging waren ze er ook op tegen, want het zorgde wel voor veel werk en ook de winkels profiteerden ervan. Het was goed voor de economie in het dorp. Maar uiteindelijk kost het meer dan dat het oplevert. Maar dat nemen we voor lief om mensen een veilig thuis te geven.” Kunnen Nederlanders ook wat doen voor de vluchtelingen?: “Ja, genoeg! Die foto van de jongen op het strand, Ailan, toen werden we massa platgebeld hier, van we willen geven en dat we op een gegeven moment moesten zeggen, het hoeft niet meer want we hebben gewoon geen opslag ruimte meer voor alle spullen. Dat is 18
natuurlijk altijd mooi. En Vluchtelingen Werk Nederland is geheel vrijwillig en dat scheelt natuurlijk ook in allerlei kosten. Er zijn meerdere fondsen die geld inzamelen. Ook vinden vluchtelingen het heel leuk om bijvoorbeeld een keer bij mensen thuis te komen en dan samen te eten.” Doe jij dit werk vrijwillig of krijg je er betaald voor?: “Ik doe nu stage dus dat is sowieso vrijwillig, maar per locatie heb je 1 of 2 die zeg maar fulltime werken en ook echt verdienen en die coördineren alles en zorgen ervoor dat alles goed verloopt. Maar voor de rest zijn het allemaal vrijwilligers en in het AZC hier in Drachten zijn dat 18 vrijwilligers. Na mijn stage wil ik ook nog 1 dag in de week vrijwillig komen werken.” Hoeveel vluchtelingen zitten hier in AZC Drachten?: “Er was normaal plek voor 500 mensen, maar door de verbouwing zijn dat nu ongeveer 150 minder door de sloop van de huizen. Straks als ze klaar zijn met de verbouwing hopen we 600 of 800 vluchtelingen op te kunnen vangen. 600 is definitief en 800 word nog over gesproken.”
Interview Rode Kruis Naam: Tjitske van der Pol (58 jaar) Functie: Vrijwilligster Rode Kruis (inmiddels 1,5 jaar) Wat zijn je werkzaamheden binnen deze functie?:” ik ben vrijwilligster bij het Rode Kruis. Ik help op evenementen zoals festivals en sportevenementen bij de EHBO. Vluchtelingen hoort eigenlijk bij bevolkingszorg van het Rode Kruis en daar doe ik nu een cursus voor want daar hebben ze nu mensen voor nodig.” Waarom heeft u voor deze functie gekozen?: “Eigenlijk uit verveling, ik had geen werk en de kinderen zijn nu groot. Dus dan zit je maar wat thuis en als dan de kinderen om acht uur weg zijn, zat ik me maar wat te vervelen. Dus zo kan ik me nuttig maken.” Hoe ervaart u het werk met vluchtelingen?: “Heel leuk, het zijn hele andere soort mensen, andere cultuur dan hier. Je ziet het ook eens van een hele andere kant. Als je met vluchtelingen werkt zie je ook alles heel dichtbij, hun ellende, verdriet en alles eigenlijk.” Wat doet het Rode Kruis voor vluchtelingen?: “Het rode kruis vangt de vluchtelingen op en bied ze de eerste medische zorg.” 19
Wat is het verschil tussen het Rode Kruis en Vluchtelingen Werk Nederland?: “Het Rode Kruis doet de eerste medische opvang en Vluchtelingen Werk zorgen voor een goede opvang en houden de mensen bezig. Vluchtelingen Werk Nederland en het Rode Kruis vangen samen de vluchtelingen op als ze aankomen aan land in bijvoorbeeld Griekenland.” Hoe zijn de omstandigheden in een noodopvang?: “De toestand verschild per locatie. In een sporthal is voor de mensen zelf het minst gunstig, want het is heel massaal dus altijd druk en rumoerig. In bijvoorbeeld een school gebouw waren er juist maar 40 vluchtelingen. Er was een gezin die had daar een lokaal voor zichzelf, dat was natuurlijk ideaal. Dan hadden ze wat rust en konden ze zich terug trekken.” Wat kost het om een vluchteling op te vangen?: “Dat kost ongeveer €100 per persoon per dag.” Wat is het verschil tussen een noodopvang en een AZC?: “Dat is de status, in een noodopvang komen ze bij wijze van spreken uit het bootje vandaan Nederland binnen.. Ze zijn dan wel al geregistreerd, maar verder niets. Ze hebben nog geen rechten. Het zijn echt vluchtelingen die dan echt nog niks hebben.” Welke voorzieningen zijn er in een noodopvang?: “Ze hebben in een crisisopvang recht op de 1e primaire levensbehoeften, dus bed, bad en brood en medische zorg. De eerste medische zorg dus het is niet zo dat ze zeggen van ik heb een nieuwe bril nodig dus ik krijg een nieuwe bril. Het is wel als ze kiespijn hebben dat ze naar tandarts gaan.” Krijgt een noodopvang veel hulp van bewoners rondom de crisisopvang?: “Ja er zijn altijd wel mensen die klaar staan om ons te helpen. Zoals kerken, scholen of gewoon vrijwilligers die langs komen.”
20