Schulden ‘’Waar krijgt iemand met schulden allemaal mee te maken?’’
09, 10 en 11 februari 2016 Robbert Abels uit M4B Ale Veltman uit M4D Sector Economie
1
Inhoudsopgave 1.
2.
3.
4.
5.
6.
7.
8.
9.
10.
11.
12. 13. 14. 15.
Voorwoord Wat zijn schulden? 2.1 Uitleg en soorten schulden 2.2 Verslavingsschulden 2.3 Studieschuld 2.4 familieschulden Werkloosheid en uitkeringen 3.1 Verschillende werkeloosheidsuitkeringen 3.2 WW-uitkering Overheid en belastingontduiking 4.1 Criminaliteit 4.2 Belastingontduiking bij rijke mensen Schulden bij grote bedrijven 5.1 Faillissementen 5.2 Faillietverklaring Schulden in landen ( arme landen, EU) 6.1 Crisis EU 6.2 Derdewereldlanden Schulden oplossen 7.1 Schuldhulp 7.2 Hoe kun je het ontstaan van schulden voorkomen 7.3 UWV / NIBUD Tv programma’s over schulden 8.1 Uitstel van executie 8.2 Een dubbeltje op zijn kant 8.3 Geer en Goor: ff geen cent te makken 8.4 Rondkomen in de Schilderswijk Schuldsanering 9.1 Hoe is de schuldsanering ontstaan 9.2 Toelatingseisen voor de schuldsanering 9.3 Deurwaarders Achterstandswijken 10.1 kenmerken van een achterstandswijk 10.2 Verschillende achterstandswijken Geld lenen 11.1 Banken 11.2 Waarschuwingen in reclames Eigen onderzoek Interview Evaluatie/conclusie/beantwoording Bronvermelding
2
1.Voorwoord Onze namen zijn Ale Veltman en Robbert Abels. Voor school hebben we de opdracht gekregen om een sectorwerkstuk te maken. Hiervoor mochten we het onderwerp zelf bedenken. Robbert en Ale hebben gekozen voor het onderwerp Schulden. Wij hebben voor het onderwerp schulden gekozen omdat het ons wel interessant lijkt en over te vertellen valt. Schulden is ook een actueel onderwerp. Hierbij kun je bijvoorbeeld denken aan de crisis in Griekenland of het failliet gaan van V&D en andere bedrijven. Maar schulden komen ook voor bij de particulieren, zoals leningen voor een onderkomen of een opstartend bedrijf. Tegenwoordig zijn er ook allemaal tv programma’s op de tv over schuld hulp en het leven als iemand met schuld. Om hier verder op in te gaan en informatie op te doen kunt u ons werkstuk lezen. Wij wensen u veel leesplezier.
3
2.Wat zijn schulden? Over schulden valt heel erg veel te vertellen. In dit hoofdstuk wordt het begrip schulden uitgelegd en er worden voorbeelden van schulden gegeven. 2.1 Uitleg van het begrip schulden Schulden is een vrij breed begrip. Ook heeft het begrip schuld veel verschillende betekenissen. Zo kun je bij schuld denken aan: Schuld als strafrecht o Als iemand een strafbaar feit gepleegd heeft en hij daar ook voor aansprakelijk is aangesteld. Schuldgevoel o Als je niets of onvoldoende gedaan heeft en daardoor bijvoorbeeld een ander of jezelf mee voor de gek houd. Schuld als debet o Als je nog een geldbedrag moet betalen/terug moet betalen. In dit verslag hebben we het over Schuld als debet. Schuld als debet kan ontstaan doordat bijvoorbeeld een dienst of goed niet bij levering kan worden betaald. 2.2 Verslavingsschulden Veel mensen komen ook met een grote schuld te zitten wanneer ze verslaaft raken of zijn. Dit komt doordat ze alles over hebben voor hun verslaving. Een voorbeeld hiervan is drugs. Veel mensen halen hun drugs bij hun dealer en zeggen dat ze later betalen. Vanaf dan hebben ze al een schuld. Als ze dit niet betalen worden er maatregelen genomen door de dealer. Dit is meestal niet gunstig voor de gebruiker. Ook zijn er veel boeken over schuld door bijvoorbeeld verslaving. Hierbij kun je denken aan het boek ‘’Schuld’’, ‘’Vermist’’ of ‘’Geen weg terug’’. 2.3 Studieschulden Veel jongeren komen ook met schulden te zitten door hun studie. Dit kan direct na je opleiding worden afgelost. Dit wordt ook aangaraden omdat je na je opleiding ook te maken krijgt met rente. Hoe langer je wacht, hoe meer rente je moet betalen en hoe hoger je studieschuld wordt. Voor het aflossen is er ook een tijdlijn: Eind studie->-(aanloopfase-2 jaar)->-(jokerjaren-5jaar)->-Aflosfase->-(maximaal) 15 jaar--->-Afgelost 2.4 Familieschulden Sommige mensen hebben ook familieschulden. Dit kan komen doordat ze geld lenen bij hun familie en het daarna niet meer kunnen aflossen. Maar je kunt ook veel schulden erven doordat een familielid met veel schulden komt te overlijden en de schulden doorgeeft als erfenis. Hierdoor komen steeds meer mensen in de schulden. 4
3.Werkeloosheid en uitkeringen Als je werkloos bent betekent het dat je geen werk meer hebt en dus thuis zit. Tegenwoordig als je werkeloos bent kun je een uitkering voor aanvragen. Dit is de WWuitkering. 3.1 Verschillende uitkeringen Er zijn verschillende soorten uitkeringen met elk zijn verschillende oorzaak. Een paar voorbeelden hiervan zijn: De WW-uitkering o De WW-uitkering is een uitkering voor werkelozen. Je kunt hierover in 3.2 meer lezen. De WWB-uitkering o De WWB- / Bijstandsuitkering is een uitkering voor mensen die te weinig verdienen om goed te kunnen rondkomen. Deze uitkering is bedoeld als tijdelijke hulp en voorziet je ook alleen maar in de primaire behoeften. AOW-uitkering o De AOW-uitkering is een uitkering voor ouderen. Een ander woord voor de AOW-uitkering is het ouderdomspensioen. DE AOW-uitkering wordt uitgekeerd door de Sociale Verzekeringsbank. Wajong-uitkering o De WAJONG-uitkering is een uitkering voor jongere arbeidsongeschikten. Deze verzekering keert 75 % van het wettelijk minimumloon uit. 3.2 WW-uitkering Een WW-uitkering is een uitkering voor werklozen. Deze mensen hebben recht op een WW-uitkering wanneer: Je er voor verzekerd bent, Je van de 36 weken minimaal 26 weken gewerkt hebt, Je niet door eigen schuld werkeloos bent geworden. Als je een arbeidsongeschiktheidsuitkering hebt, heb je meestal geen recht op een WW-uitkering. Een WW-uitkering moet je aanvragen bij het UWV.
5
4.Overheid en belastingontduiking Schulden hebben veel te maken met de overheid en belastingontduiking. Mensen beginnen bijvoorbeeld belasting te ontduiken wanneer ze de belasting niet kunnen betalen en anders in de schulden komen. De Overheid heeft er ook mee te maken. De overheid vindt namelijk dat dat schulden/armoede niet in Nederland thuishoort. De overheid probeert deze armoede te bestrijden door een voorgenomen beleid. Maar dit moet eerst nog wel goedgekeurd worden door de Eerste en Tweede kamer. 4.1 Criminaliteit Door een onderzoek is aangetoond dat onder jongeren het hebben van schulden en het steeds meer krijgen van schulden samengaat met crimineel gedrag. Hoe meer en hoe eerder in leeftijd, hoe groter de kans is op (herhaalde) criminaliteit. 4.2 belastingontduiking bij rijke mensen belastingontduiking komt ook veel voor bij rijkere mensen en grote bedrijven, want zij moeten in verhouding meer belasting betalen wat ze niet leuk vinden. De overheid probeert te voorkomen dat mensen geld wegzetten in andere landen. Ook wordt er voor de aanpak van fraude bij de rijken en grote bedrijven afspraken in de EU gemaakt. Het is namelijk zo dat als grote bedrijven en rijke mensen de belasting ontduiken er een belastingtekort ontstaat. Dit heeft tot gevolg dat de kleine bedrijven en de gewone gezinnen juist meer moeten betalen.
6
5. Schulden bij grote bedrijven 5.1 Faillissementen Als een bedrijf bijna failliet gaat, betekent het vaak dat het bedrijf een economisch probleem heeft of schulden heeft. Een faillissement kan ontstaan door verschillende oorzaken. Het kan bijvoorbeeld niet goed gaan met de verkoop van het product, de kosten die het bedrijf dan moet maken, zijn op een gegeven moment hoger dan de inkomsten. Het bedrijf is dan niet meer in staat om zijn rekeningen te betalen. De afgelopen tijd zijn een aantal grote bedrijven in Nederland failliet gegaan, dit zijn o.a. V&D, DA, DSB Bank en Heiploeg. 5.2 faillietverklaring Het verzoek van een faillissement moet altijd worden gedaan met een advocaat en moet door de rechtbank worden ingewilligd als aan de volgende voorwaarden wordt voldaan: ďƒź er moeten in ieder geval 2 schuldeisers zijn. ďƒź de schuldenaar is opgehouden met betalen. Het bedrijf dat schulden heeft en niet meer kan betalen kan ook zelf het faillissement aanvragen. Je hebt dan geen advocaat nodig.
7
6.Schulden in landen 6.1 Crisis Europese Unie Je hebt niet alleen per gezin schulden, maar ook internationale schulden. Griekenland heeft al een aantal jaren economische problemen. Als er een land in de Eu geldproblemen krijgt, krijgen andere landen er ook mee te maken. Andere Europese landen hebben Griekenland noodleningen gegeven om de stabiliteit van de euro te herstellen. 6.2 Derdewereldlanden Derdewereld landen zijn landen die het economisch heel slecht hebben. In een derdewereldland is erg arm. De geboortecijfers zijn hoog en de levensverwachting laag. De meeste derdewereldlanden zijn vroeger kolonie geweest van een rijk land.
Kaart anno 1975: Blauw = eerste wereldlanden Rood = tweede wereldlanden Groen = derde wereldlanden
Kaart anno nu Blauw = eerste wereld Oranje = opkomende derdewereldlanden Rood = De minst ontwikkelde derdewereldlanden
8
7.Schulden oplossen Iedereen probeert van hun schulden af te komen of er ziezo niet mee te beginnen. Om mensen hiermee te helpen zijn er verschillende instellingen of tv-series opgericht. 7.1 Schuldhulp Er zijn verschillende instellingen in Nederland die mensen helpen. Dit doen ze door persoonlijke hulp of advies te geven. Voorbeelden van deze instellingen zijn: De Kredietbank. NIBUD Het maatschappelijk werk in uw gemeente De sociale dienst in uw gemeente Er zijn ook verschillende stichtingen die mensen met schulden helpen. Wij waren aan het begin van de week van plan om naar stichting schuldhulpmaatje te gaan. Schuldhulpmaatje is een instelling die écht de tijd en aandacht neemt om je financiële zaken op orde te krijgen. 7.2 Hoe kun je het ontstaan van schulden voorkomen? Het is het beste om gewoon van jongs af aan te leren hoe je met geld omgaat. Als je weet hoe je verstandig met geld om kunt gaan. Gaat het later flink helpen. Ook is het verstandig om een inkomsten en uitgavenbalans te maken. Zo kun je direct zien hoeveel je uitgeeft en hoeveel je inkomsten zijn. 7.3 UWV / NIBUD Het UWV is het bureau waar je terecht kunt als je een uitkering nodig hebt. Je kunt er terecht als je langdurig ziek bent of werkloos. NIBUD, Nationaal Instituut voor BUDgetvoorlichting, is een instelling die kort gezegd mensen adviseert over allerlei aspecten van geld. Ze doen dat vooral bij kinderen, schulden, lenen en relatie.
9
8.Tv programma's over schulden 8.1 Uitstel van executie Uitstel van executie is een programma dat mensen helpen met hun schuldproblemen. Deze mensen hebben het probleem dat ze zoveel schulden hebben dat er is aangekondigd dat hun huis wordt geveild. Hierbij wordt hun geholpen om er weer bovenop te komen. Dit gebeurt met een heel team. Hierbij zitten een bouwkundige en een professionele budgetcoach, een makelaar en Martijn KrabbĂŠ. Dit programma wordt elke zondag uitgezonden om 18:00 uur op RTL 4. 8.2 Een dubbeltje op zijn kant Een dubbeltje op zijn kant is een programma dat mensen weer helpt overzicht te houden over hun schulden en de schulden langzaam maar zeker weg te werken. Presentator John Williams, Annemarie van Gaal en een team van deskundigen zorgen ervoor dat mensen weer inzicht en overzicht krijgen over hun inkomsten (d.m.v. Een kasboek bijhouden), uitgaven en betalingsachterstanden. Dit programma wordt elke dinsdag uitgezonden om 21:30 uur op RTL 4. 8.3 Geer en Goor: effe geen cent te makken Geer en Goor: effe geen cent te makken, is een programma waarin de zangers Geer / Gerald Joling en Goor / Gorden een maand lang leven van een AOW-uitkering leven in een woning in Amsterdam-Noord. Dit programma wordt elke vrijdag uitgezonden om 16:00 uur op RTL 4. 8.4 Rondkomen in de schilderswijk Rondkomen in de schilderswijk is een documentaire over het dagelijkse leven van gezinnen in en rondom de Haagse volksbuurt de schilderswijk. De schilderswijk is een achterstandswijk in Den Haag met veel criminaliteit en onrust. In deze documentaire laten ze de levensstijl en realiteit van deze mensen zien. Dit programma wordt elke woensdag uitgezonden om 20:30 uur op RTL 4 en RTL 5.
10
9.Schuldsanering De schuldsanering is een wet dat mensen helpt om van hun schulden af te komen. Mensen komen in aanraking voor de schuldsanering wanneer er geen afspraken meer gemaakt kunnen worden met de schuldeisers, behalve dan door een rechter. Als je een beroep wilt doen op de schuldsanering, dan moet je een schriftelijk verzoek indienen bij de rechtbank. Daarna bekijkt de rechter of er echt geen onderhandeling kan plaatsvinden. 9.1 Hoe is de schuldsanering ontstaan De schuldsanering is een Nederlandse wet die is ontstaan in 1998. Deze wet is opgericht om mensen te helpen om uit de schuld te komen. 9.2 Toelatingseisen voor de schuldsanering Toelatingseisen voor de schuldsanering: Je moet eerst via schuldhulpverlening je schulden proberen op te lossen. Je kunt je schulden niet meer zelf regelen Je moet de afgelopen 5 jaar geen opzettelijke schulden gemaakt hebben, zoals fraude, een misdrijf of gewoon onverantwoordelijk gedrag. Je moet een verklaring van het schuldhulpverlening hebben met daarop dat het project mislukt is. Je mag de afgelopen 10 jaar niet in de WSNP hebben gezeten. Beloven dat je de verplichtingen van de WSNP zult nakomen en je best doen om zoveel mogelijk geld/inkomen te verdienen. Regels voor de schuldenaar: De schuldenaar mag geen nieuwe schulden maken De schuldenaar moet zoveel mogelijk geld/inkomen zien te krijgen/verdienen. Je moet in ieder geval laten zien dat je actief aan het zoeken bent naar een baan. Dit hoeft niet als je arbeidsongeschikt bent. De schuldenaar moet alles melden bij de bewindvoerder die door de rechter is aangewezen. Als de schuldenaar zich hier niet aan houdt kan de rechtbank het proces stopzetten. Hierdoor gaat de schuldenaar failliet. 9.3 Deurwaarders Een deurwaarder hoort bij een incassobureau. Een incassobureau int schulden voor een schuldeiser. Wordt dit niet betaald aan het bureau, dan kan het bureau deurwaarder inschakelen. Je krijgt pas te maken met een incassobureau wanneer je na meerdere (dringende)herinneringen een rekening niet betaalt. Incassobureaus huren vaak deurwaarders in omdat zo'n deurwaarder wettelijk meer mag dan een incassobureau.
11
Een paar voorbeelden hiervan zijn: beslag ergens opleggen, zoals op de inkomsten/loon een dagvaarding uitbrengen een woning ontruimen Van tevoren wordt u nog wel gewaarschuwd met brieven van het incassobureau. Maar als je hier niet op reageert, zal de schuldeiser/het incassobureau een deurwaarder inschakelen die je tot betaling zal dwingen.
12
10. Achterstandswijken In elke stad zijn ze wel te vinden, achterstandswijken. Achterstandswijken zijn simpelweg wijken die armer en minder ontwikkeld zijn. De meeste achterstandswijken zijn te vinden in de Randstad. Veel mensen in een achterstandswijk hebben schulden en zijn werkloos. Ze zijn vaak ook kansarm, want veel bewoners zijn van niet-westerse afkomst en spreken de taal niet of hebben geen opleidingen gedaan. 10.1 Kenmerken van een achterstandswijk Als je in een achterstandswijk woont, betekent het vaak dat je weinig te besteden hebt. Dit zijn een aantal kenmerken van een achterstandswijk: In een achterstandswijk staan kleine huizen dicht bij elkaar In een achterstandswijk is er zeer weinig groen en weinig speelplaats voor kinderen In een achterstandswijk is veel criminaliteit de wegen en de straatverlichting zijn slecht Mensen voelen zich onveilig in de wijk Kortom: het is geen pretje om in een achterstandswijk te wonen. 10.2 het oplossen van problemen in achterstandswijken tegenwoordig worden de problemen in de achterstandswijken steeds meer aangepakt. De gemeente zorgt voor voldoende geld om de wijk te verbeteren. Er wordt vooral aandacht besteed aan groen en meer speelplaats voor kinderen, sloop en nieuwbouw, betere wegen en straatverlichting. Ook worden er sociale activiteiten georganiseerd, zoals burendag. In de meeste wijken is er al flinke vooruitgang geboekt.
‘’Een normale dag in de Schilderswijk’’
13
11.Geld lenen Veel volwassenen hebben geld geleend. Dit is namelijk de hypotheek. Als je bijvoorbeeld voor een hypotheek een geldbedrag wilt lenen, leen je dat bij de bank. 11.1 Banken Banken zijn grote instellingen die geld beheren. Iedereen kan er geld storten en ophalen. Ook leent de bank geld uit. De lening betaal je in termijnen weer terug. Dit bedrag wordt de maandtermijn (aflossing+rente) genoemd. Dit bedrag is verschillend per bank. Ook ligt de hoogte van het maandtermijn aan de hoogte van het geleende bedrag, de hoogte van de rente en hoelang je erover doet om het gehele bedrag terug te betalen. Banken willen graag dat je geld leent. Ze willen je namelijk zo goed mogelijk helpen bij het lenen. Daarom maken banken ook veel reclame hiervoor. Een paar voorbeelden van banken die dit doen zijn: Rabobank o Rabobank stimuleert/promoot het lenen van geld bij hun door variërende rentes aan te bieden, door bedrijven/(opstartende) ondernemers te steunen bij een groot project, een doorlopend krediet aan te bieden en door mensen te helpen een goed inzicht te geven in hun financiële situatie. ABN AMRO o ABN AMRO stimuleert/promoot het lenen van geld bij hun door verschillende leningen aan te bieden en door mensen stap voor stap bij het lenen te helpen/begeleiden. SNS Bank o SNS Bank stimuleert/promoot het lenen van geld bij hun door SNS Doorlopend krediet aan te bieden, door samen met de klant te vergelijken en door een variabele rente aan te bieden. ING Bank o ING Bank stimuleert/promoot het lenen van geld bij hun door vergelijkingen aan te bieden, door een bespaarcheck aan te bieden voor als mensen een lening willen oversluiten naar ING en door een vaste rente aan te bieden.
14
11.2 Waarschuwingen in reclames Veel mensen kennen de risico's van het lenen van geld niet. Er zijn veel instellingen en/of personen die daarbij kunnen helpen. Maar dan is het eigenlijk al te laat, want mensen hebben dan al geld geleend. Daarom wordt op tv in reclames er ook op gewezen dat hier consequenties aan vast zitten. Dit is de reclame:
Deze reclame probeert te vertellen dat als je geld leent het je alleen maar meer geld kost. Dit komt door rente. Als je iets leent willen de mensen die het uitlenen er ook rente overheen hebben. Hierdoor wordt het bedrag alleen maar groter. Daarom moet je altijd goed de kleine lettertjes lezen. In reclame worden mensen vooral gewezen op het feit dat lenen veel risico's met zich meebrengt. Voorbeelden van zulke risico's zijn: Als je geld leent en je krijgt even later ontslag en dan kun je het niet meer betalen. Als je in een keer ziek/arbeidsongeschikt wordt Plotselinge rentestijging Plotseling overlijden Eigenlijk altijd wordt er geadviseerd om de voordelen en nadelen/risico's met elkaar af te wegen. Kom je in het voordeel uit, dat is het veel verstandiger om een lening af te sluiten, dan wanneer je in het nadeel komt.
15
12.Eigen onderzoek Wij hebben 25 enquêtes laten invullen op het raadhuisplein in Drachten. De gegevens van deze enquête hebben wij in een grafiek verwerkt. Ons hoofddoel was het achterhalen hoeveel procent van de mannen en vrouwen ooit met schulden te maken hebben gehad.
Resultaten van de anonieme enquete: 100 90 80
procenten
70 60 50 40 30 20 10 0 Mensen die wel eens met schulden te maken hebben gehad
Mensen die wel eens te weinig saldo op hun pinpas hebben
mannen
Mensen die wel eens geld Mensen die geld lenen bij hebben geleent bij de anderen bank (met uitzondering van de hypotheek)
vrouwen
Gemiddeld
Onze conclusie die we getrokken hebben van de resultaten zijn dat: Meer mannen hebben ooit wel eens te maken gehad met schulden, Bijna evenveel mannen als vrouwen hebben wel eens te weinig saldo op hun pinpas gehad, Mannen lenen sneller en vaker bij de bank dan vrouwen Mannen lenen maar of vaker bij anderen dan vrouwen
16
13.Interview Op 11 februari 2016 hebben wij, Robbert en Ale een interview gedaan met een medewerker van de GKB, de Gemeente Krediet Bank. Deze medewerker had als functie Schuldregelaar. Wij hebben via de telefoon gepraat met een medewerker van de GKB met speciale betrekking op zijn baan. Als eerste vraag hadden we naar een samenvatting van meneer zijn functie gevraagd. Het antwoord van meneer was dat hij bij zijn functie vooral akkoorden moet maken met de schuldeiser en de schuldenaar. Voor de tweede vraag vroegen we naar hoelang hij nu al deze baan doet. Deze meneer antwoorde dat hij al 12 jaar et plezier dit werk doet. Als derde vraag vroegen we naar de invloed van zijn werk/functie op de economie. Hierop wist meneer niet echt een antwoord. Wel zei meneer dat het wel wat invloed heeft in verband met die akkoorden, zoals kwijtschelding van geld. De vierde vraag ging over hoe je in meneer zijn opzicht schulden kon voorkomen. Hierop antwoorde meneer dat hij vond dat het al vanaf kinds af aan al geleerd moest worden om met geld om te gaan. Hij zij dat je het aldoor moet leren en ook blijven leren, dus door de ouders, de basisschool en de hogere/middelbare school. Als vijfde vraag vroegen we naar de omgang tussen mensen die niet in de schuldsanering en de mensen die wel in de schuldsanering zitten. Meneer antwoorde dat hijzelf niet echt een verschil in omgang merkte tussen de mensen. Als laatste vraag vroegen de naar de motivatie voor dit werk. Hierop antwoorde meneer dat het vooral ook voor de uitdaging was, om die mensen te helpen akkoorden te sluiten. Het ging gewoon over de uitdaging om elke keer weer een akkoord voor elkaar te krijgen. Dit was het interview.
17
14.Evaluatie/conclusie/Beantwoording We vonden het een bijzondere opdracht. Het was leuk om te doen en veel werk. We zijn ook ontzettend veel te weten gekomen over het onderwerp schulden. We hebben ook antwoord op onze deelvragen en de hoofdvragen onderzocht. Hoofdvraag: Waar krijgt iemand met schulden allemaal mee te maken? o Als je schulden hebt, krijg je met ontzettend veel te maken, waaronder mensen en instellingen: Je krijgt te maken met de schuldeiser Je krijgt te maken met het UWV Je krijgt te maken met het incassobureau Je krijgt te maken met deurwaarders Je krijgt te maken met het NIBUD Deelvragen: Hoe is de schuldsanering ontstaan ? o De schuldsanering is een Nederlandse wet die is ontstaan in 1998. Deze wet is opgericht om mensen te helpen om uit de schuld te komen. Hoe gaat de maatschappij om met de schuldsanering en de mensen in de schuldsanering ? o Mensen letten wel een beetje op de mensen en denken er soms aan, maar er wordt niet diep over na gedacht of bij stil gestaan. De meeste mensen vinden dat ze goed werk doen. Hoe kun je het ontstaan van schulden voorkomen ? o Het is het beste om gewoon van jongs af aan te leren hoe je met geld omgaat. Als je weet hoe je verstandig met geld om kunt gaan. Gaat het later flink helpen. Ook is het verstandig om een inkomsten en uitgavenbalans te maken. Zo kun je direct zien hoeveel je uitgeeft en hoeveel je inkomsten zijn. Wat zijn de toelatingseisen voor schuldsanering ? o Je moet eerst via schuldhulpverlening je schulden proberen op te lossen. o Je kunt je schulden niet meer zelf regelen o Je moet de afgelopen 5 jaar geen opzettelijke schulden gemaakt hebben, zoals fraude, een misdrijf of gewoon onverantwoordelijk gedrag. o Je moet een verklaring van het schuldhulpverlening hebben met daarop dat het project mislukt is. o Je mag de afgelopen 10 jaar niet in de WSNP hebben gezeten. o Beloven dat je de verplichtingen van de WSNP zult nakomen en je best doen om zoveel mogelijk geld/inkomen te verdienen.
18
Welke vormen van bijstand zijn er en wanneer het je daar recht op ? o Er zijn verschillende soorten uitkeringen met elk zijn verschillende oorzaak. Een paar voorbeelden hiervan zijn: De WW-uitkering De WWB-uitkering AOW-uitkering Wajong-uitkering o
werklozen hebben recht op een WW-uitkering wanneer: Je er voor verzekerd bent, Je van de 36 weken minimaal 26 weken gewerkt hebt, Je niet door eigen schuld werkeloos bent geworden.
Eindconclusie: Zorg ervoor dat je nooit in de schuld komt, want het is een hoop gedoe om er vanaf te komen.
19
15.Bronvermelding Voor dit werkstuk hebben we veel verschillende sites gebruikt. Veel ervan staan hieronder verwerkt: https://nl.wikipedia.org/wiki/Studiefinanciering http://www.leningwiki.nl/Aflossen_studieschuld.html https://nl.wikipedia.org/wiki/Schuld_(debet) https://nl.wikipedia.org/wiki/Schuld http://scriptie.nl/scriptiehulp/voorwoord/hoe-schrijf-je-een-voorwoord http://www.rtl.nl/uitstel-van-executie/#!/ http://dubbeltje.rtl.nl/ https://nl.wikipedia.org/wiki/Geer_%26_Goor:_Effe_geen_cent_te_makken http://www.rtl.nl/rondkomen-in-de-schilderswijk/#!/ https://www.rijksoverheid.nl/onderwerpen/ww-uitkering/vraag-en-antwoord/wanneerheb-ik-recht-op-een-ww-uitkering http://kohnstamminstituut.uva.nl/rapporten/beschrijving/ki863.htm https://www.rijksoverheid.nl/onderwerpen/schulden/inhoud/wettelijke-schuldsanering https://nl.wikipedia.org/wiki/Derde_wereld http://www.europa-nu.nl/id/viccj7o2p7ug/begrotingstekort_en_staatsschuld http://www.mkbservicedesk.nl/373/faillissement.htm http://www.mkbcrisisadvies.nl/?utm_campaign=searchcampagne&utm_source=adwords&keyword=bedrijfsschulden&gclid=CPWEr4TU7MoCFcrj GwodAAkCaQ
http://www.europa-nu.nl/id/vi38jaxg5zqp/aanpak_belastingparadijzen_en https://nl.wikipedia.org/wiki/Wet_schuldsanering_natuurlijke_personen 20
https://www.juridischloket.nl/consument-en-geldzaken/schulden-enincasso/schuldsanering http://www.nibud.nl/consumenten/incassobureau-en-deurwaarder/ https://www.ing.nl/particulier/lenen/persoonlijke-lening/persoonlijke-lening/index.html https://www.snsbank.nl/particulier/lenen.html https://www.rabobank.nl/particulieren/geld-lenen/defaultb?abt=222| https://www.abnamro.nl/nl/mobile/prive/lenen/index.html http://www.wijzeringeldzaken.nl/lenen/risicos/ https://www.krediet.nl/geld-lenen/risicos-en-verzekeringen-bij-geld-lenen/ http://uitdeschulden.nu/ http://www.kredietbanknederland.nl/
21