Fair Trade door Marrit Waaksma en Noa Vrieswijk VMBO-GT klas 3D
Inleverdatum: 09-07-2016 Sector: Economie Begeleider: J. van der Kooi
Hoofdstuk 1 Wat is Fair Trade? Fair Trade helpt boeren en arbeiders in ontwikkelingslanden een betere plek te kunnen geven in de handelswereld, zodat ze kunnen leven van hun werk en kunnen investeren in een duurzame toekomst. Fair Trade is zowel een keurmerk als een wereldwijde organisatie. In Nederland is Stichting Max Havelaar eigenaar van het Fair Trade keurmerk, ook bekend als het Max Havelaar keurmerk. Fair Trade is nodig omdat, in Azië, Afrika en Zuid-Amerika veel mensen in onzekerheid komen over hun inkomen. Zonder een betrouwbaar inkomen kunnen ze niet investeren in hun onderneming. Voor hun kinderen en de gemeenschap. Hierdoor blijft de armoede in stand. Je kunt Fair Trade herkennen aan: • • • • • •
Verantwoorde prijzen, dus leefbare lonen voor de boeren in de ontwikkelingslanden Verantwoorde arbeidsomstandigheden Geen kinderarbeid, dus ook geen gedwongen arbeid Gelijke kansen voor mannen en vrouwen Zorg voor het milieu Contracten afsluiten voor langere periode
Hoe is Fair Trade ontstaan? In 1973 werd in de haven van Amsterdam 50.000 kilo koffie uitgeladen. De verkoop van koffie werd een groot succes. Via Wereldwinkels, kerken en acties gingen de pakjes koffie over de toonbank.
Hoofdstuk 2 Hoe herken je Fair Trade? Om een product Fair Trade te kunnen noemen, moeten alle partijen in de winkels aantoonbaar maken dat zij aan de internationale principes van Fair Trade voldoen. Fair Trade producten zijn per definitie niet duurder, want je kunt ze in alle soorten prijzen kopen. De prijs wordt bepaald door verschillende factoren. Fair Trade producten hebben wel altijd iets gemeen. De boeren en de producenten ontvangen voor het product wat ze geleverd hebben een eerlijke prijs en alle boeren en producenten werken onder menswaardige omstandigheden. Fair Trade producten zijn inmiddels heel goed verkrijgbaar. Bij bijna in iedere supermarkt, groothandel, koffieleverancier en daarnaast zijn er nog speciaalzaken zoals de Wereldwinkel. De productie van Fair Trade producten is vrij van kinderarbeid. De handelspartners van de Fair Trade organisaties respecteren de rechten en plichten van kinderen en kunnen bewijzen dat er geen kinderen onder de zestien jaar bij hun werkzaam zijn. Ook iedere vorm van geweld, dwang of slavenarbeid wordt niet geaccepteerd door Fair Trade organisaties. Gelijke kansen is bij de Fair Trade organisatie ook erg belangrijk. Als er discriminatie ontdekt wordt, wordt er een plan van verbetering opgesteld.
Wat doet Fair Trade precies? De Fair Trade organisatie zorgt op verschillende manieren voor eerlijke handel: • • •
Ze betalen de producenten hogere prijzen dan dat de andere bedrijven doen. Ze vertellen de producenten hoe ze hun producten kunnen verbeteren, waardoor ze aantrekkelijker worden voor de rijkere landen. Ze streven naar gelijke rechten voor mannen en vrouwen in derde wereld landen.
Uit welke landen komen de Fair Trade producten? Koffiebonen uit Guatemala. Theeplukkers in Tanzania. Medewerkers van productiebedrijven in Thailand enz. Dit zijn hun kansen, hun toekomst.
Ze importeren van ongeveer 90 producenten in 30 landen. Fair Trade koop niet producten van afzonderlijke producenten, maar doet dit via exportorganisaties, hiermee handelen ze op een eerlijke manier. Om zeker te weten dat dit eerlijk gaat. Heeft Fair Trade veel contact met de handelspartners en bezoekt deze boeren 1 of 2 keer per jaar. Ze zijn erg kritisch voordat ze met een leverancier beginnen. Er moet natuurlijk een goed product zijn. En er moet een afspraak zijn over de Fair Trade principes. Wat zijn de Fair Trade principes eigenlijk?
• • • •
Kansen bieden aan kansarme producten Transparantie Eerlijke handelsvoorwaarden Verantwoorde prijzen
Hoe gaat het proces? Voorbeeld: Koffie Goede koffie begint bij een gezonde plant. Koffieplanten groeien het liefst onder bomen in de schaduw. Zo rijpen de koffiebessen langzamer en dat zorgt voor extra mooie aroma. De natte methode: Er zijn twee manieren om koffiebessen na de pluk te bewerken: de natte en de droge methode. Koffie uit Latijns- Amerika krijgt meestal de natte methode. De koffieboeren wassen de bessen in een grote bassin. De rijpe bessen gaan zinken en de onrijpe bessen blijven drijven. Daarna gaan de bessen door een machine die door wrijving de pitten scheidt van het vruchtvlees en de schil. Dit heet ontpulpen.
Dit is een plaatje waar de boeren aan het ontpulpen zijn!
Drogen in de zon: Om al het vruchtvlees te verwijderen ondergaan de bonen een gistingsproces in grote watertanks. Daarmee krijgen de koffiebonen hun fris-zure smaak. Na de gisting worden de bonen goed met water gespoeld en worden de bonen in de zon gelegd om te drogen. Perkamentkoffie heet de koffie op dit moment vanwege het perkament-achtige vliesje dat om de bonen zit. Regelmatig harken de boeren de koffie om totdat het vliesje precies droog genoeg om de bonen veilig te bewaren. Te droog is niet goed voor de kwaliteit van de bonen. Bodega: De boeren brengen hun zakken perkamentkoffie in kleine vrachtwagens naar de opslagplaats van de koffiecoรถperatie: de Bodega. Als het magazijn vol ligt, gaat de transport naar de koffieverwerkingsfabriek. Dat gebeurt in Guatemala met hele grote trucks, die vanwege hun waardevolle vracht vaak streng bewaakt door het land rijden.
De laatste check Vlak voor de export worden de koffiebonen gepeld. Het vlies om de bonen wordt verwijderd en de bonen worden op grote zeven gesorteerd op gewicht en grootte. Hele snelle vingers pikken de allerlaatste mindere bonen eruit. Naar Europa Nu gaan de koffiebonen naar Europa. Het wordt eerst afgeleverd aan de groothandel. Daarna afgeleverd aan de supermarkten of speciaalzaken.
Hoofdstuk 3 Wie/wat is Max Havelaar? Stichting Max Havelaar werd in 1988 opgericht door Frans van der Hoff en Nico Roozen, dit kwam door een dringende oproep voor koffiebonen in Mexico.
"Hulp is mooi, maar een eerlijke prijs voor onze koffie is nog beter. Dan hoeven we onze hand niet langer op te houden" dit zeiden de koffieboeren in Mexico. De stichting die hierdoor werd opgericht werd naar Max Havelaar vernoemd. Dit omdat hij de hoofdpersoon was in het boek Multatuli. Het boek beschrijft de misstanden in de koffieteelt en Max Havelaar die opkomt voor de lokale bevolking. Op 15 november 1988 werd ook het eerste pak koffie met het Max Havelaar keurmerk aangeboden. In 1933 kwam naast deze koffie, ook Fair Trade cacao op de Nederlandse markt. Hier zie je de belangrijke geschiedenis van Max Havelaar:
Hoofdstuk 4 Waarom zijn Fair Trade producten beter dan gewone producten? Fair Trade staat voor eerlijke handel. Dit betekend dat de producenten van de Fair Trade producten een eerlijk loon ontvangen voor hun producten. Door deze eerlijkheid, maken deze Fair Trade een groot verschil in hun leven. Tussen overleven en ontwikkelen. Veel producten zoals, kleding en voedingswaren ( koffie, cacao, suiker en thee ) worden in ontwikkelingslanden geteeld en verwerkt. Waarom zijn Fair Trade producten duur, of zijn ze dat niet? Fair Trade producten zijn niet altijd duurder. Je kunt de producten in alle soorten prijzen kopen. Bijvoorbeeld bij duurdere en goedkopere supermarkten. De prijs wordt bepaald door verschillende factoren. Daarnaast zijn er merken (zoals Starbucks en Ben & Jerry’s) die duurdere producten, en daarmee ook duurdere Fair Trade producten verkopen. Wat Fair Trade producten wel altijd gemeen hebben is dat de boeren en producenten die het product geleverd hebben een eerlijke prijs hebben gekregen voor hun product en werken onder menswaardige omstandigheden.
Hoofdstuk 5 Wat doet Wereldwinkel Nederland? Wereldwinkels Nederland is een organisatie voor de ondersteuning van wereldwinkels. De doelstelling van de wereldwinkels is het verbeteren van eerlijke handel. Wat is een wereldwinkel? Een wereldwinkel is een winkel voor eerlijke handen, aldus Fair Trade. De wereldwinkel is de Fair Trade cadeauwinkel van Nederland. Ondernemers in de ontwikkelingslanden krijgen op deze manier toegang tot de Europese markt en daarmee de kans om een beter bestaan op de bouwen. Er zijn momenteel ongeveer 330 wereldwinkels in Nederland. De wereldwinkel verkoopt originele cadeaus en (h)eerlijke levensmiddelen uit andere culturen. De producten zijn gemaakt met respect voor mens en milieu.
Hoofdstuk 6 : Boerenverhalen ZeddyRotich ZeddyRotich (38) is koffie boerin, en is lid van een boerenorganisatie in Kenia. Deze organisatie is aangesloten bij Fair Trade ‘’GrowingWomen in Coffee-project’’. Deze organisatie helpt vrouwelijke boeren. De boerinnen voeren 70% van het werk op koffieboerderijen uit, maar er zijn weinig boerinnen die zelf baas zijn over hun land waar ze de planten telen en oogsten. Door dit project ontvangen ze voor het eerst een zelfstandig inkomen. 300 vrouwelijke leden van de Kabngetuny organisatie zijn al landeigenaar geworden via dit project. Zeddy is daar ook een van! Het weer in Kenia verandert. Dit jaar hadden ze een hele lange periode dat het heel droog was en hogere temperaturen dan normaal. Op dit moment zouden ze koffie moeten oogsten, maar de koffie is nog niet rijp.
Nek Ram Nek Ram is lid van Labasa, dit is een Fairtrade organisatie voor rietsuikerboeren in Fiji. De organisatie is een belangrijke producent voor Tate & Lyle. Van dit merk kun je rietsuiker vinden in de Albert Heijn en PLUS. Omdat Nek Ram lid is van een Fair Trade organisatie krijgt hij meer ondersteuning om duurzaam te produceren en heeft hij meer zekerheid van zijn oogsten. De LabasaCane Producers Association is sinds 2011 een Fair Trade organisatie en heeft bijna 4000 leden verspreid over 10 dorpen op VanuaLevu, dit is het op een na grootste eiland van Fiji. De meeste bewoners zijn van Indiase afkomst. Met rietsuiker verdienen de boeren daar het meeste geld, maar toerisme is ook een goede inkomstenbron.
PimpaMung-Ngam PimpaMung-Ngam is lid van Nam Om, dit is een Fair Trade organisatie van rijstboeren in Thailand. Deze organisatie levert rijst aan Fair Trade Original. Sinds deze organisatie tot stand is gekomen heeft Pimpa meer zekerheid en krijgt hij een betere prijs voor haar rijst en heeft ze jonge vissen voor haar vijver kunnen kopen. Haar droom is naast de rijstplantage ook een Bed&Breakfast op te zetten en kippen te fokken.
De Nam Om organisatie is opgericht in 1999 en heeft 656 leden over twaalf dorpen in Yasothorn. Dit is een provincie in het noordoosten van Thailand. Yasothorn is een arme regio, de meeste mensen leven hier van de landbouw. Ook wordt deze regio regelmatig getroffen door droogte en overstromingen, hierdoor hebben de boeren ook weinig zekerheid. In 2002 begon de Nam Om met een samenwerking met Aden International. Dit is een inkoper en een exporteur met het telen van biologische rijst. In 2002 werd de organisatie ook Fairtrade gecertificeerd.
ProspereKouakouKouassi
Kouassi een 45 jarige cacaoboer die woont op de Ivoorkust, is lid van de organisatie Ecookim. Deze organisatie proberen het risico op kinderarbeid te verkleinen om zo het welzijn van de kinderen te verbeteren. Ecookim ligt in het zuidwesten van de Ivoorkust, dit is ook een dichtbebost gebied van Ivoorkust. Het klimaat van de Ivoorkust is warm en vochtig. Maar de vele rivieren zorgen voor genoeg water om te irrigeren. Naast cacao wordt er in het gebied ook koffie, rijst, mais, yam en in de toenemende mate rubber en palmolie verbouwd. De meeste boeren bezitten tussen de 5 en 10 hectare grond om cacao op te verbouwen. Daarna brengen ze hun oogst naar het magazijn van de organisatie waar ze lid van zijn. Hier wordt de cacao gecontroleerd op vochtigheid en schimmel. Ook wordt er genoteerd op welke datum, door wie en hoeveel cacao er is geleverd. Als de cacao aan alle normen voldoet, wordt het opgekocht en bewaard in het magazijn van de organisatie. Zodra er 385 zakken, oftewel 25.000 kilo cacao verzameld zijn wordt de partij naar de haven van de hoofdstad Abidjan gebracht. Daar wordt de kwaliteit van de cacao nogmaals beoordeelt. Ecookim helpt 23 aangesloten organisaties en hun leden bij het verkopen en exporteren van de cacao. In het seizoen 2014/2015 verkochten de boeren samen 27 miljoen kilo cacao. De helft was bijna Fair Trade. Een groot deel hier van ging namelijk naar Tony’sChocolonely, dat sinds vorig jaar al haar cacao uit Ivoorkust inkoopt bij Ecookim.
Hoofdstuk 7
Enqueteresultaten Totaal: 32 respondenten
Hoofdstuk 7 Wat kun jij doen?
De Fairtrade Week
In 2016 organiseert Fair Trade twee Fairtrade weken. Er zijn twee edities, de voorjaarseditie: 7 t/m 15 mei, de najaarseditie op 29 oktober t/m 6november. Tijdens deze camagneweken wordt de eerlijke handel onder aandacht gebracht door veel supermarkten, Wereldwinkels, bedrijven en gemeentes. Tijdens zo’n Fair Trade Campagne week zijn er in de supermarkten ook diverse Fair Trade producten in de aanbieding. In heel Nederland vinden er tijdens de Fair Trade week acties en evenementen plaats. Tijdens de voorjaarseditie vond de World Fair Trade Challenge plaats In Nederland merken wij niet veel van de klimaatveranderingen, maar dat is niet overal zo. Bijvoorbeeld bij de koffieboeren die dagelijks voor ons koffiebonen produceren. Door de hoge temperaturen, verwoestende stormen en meer regen zien hun hun oogsten al afnemen, en daalt hun inkomen dus ook‌ Als je de boeren wilt steunen, kun je meedoen aan de Fair Trade Challenge. Samen met 20 landen andere landen organiseren ze een week lang Fair Trade coffee breaks. Dus je probeert zoveel mogelijk Fair Trade koffie te drinken. Op deze manier kun je de koffie boeren ondersteunen.