Osg piter jelles montessori high school piano hit pws ardewan alnashy havo 5

Ardewan Alnashy Klas: H5C Opleiding: Havo Begeleider: SRS Vak: Muziek ‘Hoe komt een internationale piano hit hedendaags tot stand?’ Montessori High School

Datum: Maandag 10 november, 2014

Inhoudsopgave Voorwoord .............................................................................................................................................. 3 Inleiding ................................................................................................................................................... 4 Hoofdstuk 1 ............................................................................................................................................. 5 Wat waren de elementen van een piano hit door de eeuwen heen? ................................................ 5 Hoofdstuk 2 ............................................................................................................................................. 7 Wat wordt er hedendaags verstaan onder een piano hit? ................................................................. 7 Hoofdstuk 3 ............................................................................................................................................. 8 Welke muzikale elementen worden er gebruikt in een piano hit? ..................................................... 8 Analyse Comptine d’un autre été........................................................................................................ 9 Analyse River Flows in you ................................................................................................................ 11 Analyse Nuvole Bianche .................................................................................................................... 13 Samenvatting van de muzikale elementen ....................................................................................... 15 Hoofdstuk 4 ........................................................................................................................................... 16 In hoeverre speelt een artiestennaam een rol? ................................................................................ 16 Stappenplan voor de keuze van een artiestennaam ......................................................................... 18 Hoofdstuk 5 ........................................................................................................................................... 20 In hoeverre speelt marketing een rol voor de bekendheid van een pianonummer? ....................... 20 Conclusie ............................................................................................................................................... 22 Begrippenlijst......................................................................................................................................... 23 Bronnenlijst ........................................................................................................................................... 24 Bijlage A ................................................................................................................................................. 25 Stappenplan en logboek .................................................................................................................... 25 Logboek ............................................................................................................................................. 26 Bijlage B ................................................................................................................................................. 28 Evaluatie ............................................................................................................................................ 28

Voorwoord Geachte lezer, Ik ben Ardewan Alnashy, 19 jaar oud en volg de havo op Montessori High School met C&M als profiel.

In dit werkstuk staat het vak muziek centraal, en met als hoofdvraag; “Hoe komt een internationale piano hit hedendaags tot stand?� Ik heb er bewust voor gekozen om dit alleen te doen. Dit is vanwege het feit dat er maar 3 leerlingen muziek hebben als eindexamenvak, en met het onderwerp die ik gekozen heb wordt het lastig om samen te werken, vooral met het praktijkgedeelte.

Mijn praktijkgedeelte, waarmee ik mijn eigen gecomponeerd stuk mee bedoel, heeft ongeveer de helft van mijn minimale pws tijd in genomen, dus 40 uur. Dit werkstuk kan dan ook veel uitgebreider, maar dan zou ik geen tijd meer over hebben om zelf een liedje er bij te componeren, om zo mijn werkstuk tot praktijk te brengen. Gelieve hier rekening mee te houden.

Er zijn verschillende bronnen geraadpleegd om dit werkstuk te maken.

Het verliep niet allemaal zonder problemen. Vooral in de startperiode van havo 5 was het nog even afwachten wie mijn docent muziek zou zijn. Ik kon zelf geen begeleider aanwijzen en moest dus zelfstandig beginnen.

Aangezien er nogal veel muziektermen in dit werkstuk worden gebruikt, heb ik achteraan een begrippenlijst gezet. Deze termen in de tekst heb ik vet gedrukt.

Ik heb er uiterst vertrouwen in dat ik mijn deelvragen kan beantwoorden en dan mijn conclusie goed kan formuleren.

Het zou fijn zijn om toestemming te vragen om dit werkstuk als exempel te gebruiken voor anderen.

Ik bedank mijn begeleider Rosalie Steinmann, en Atila Rodrigues Moreas, die mij van begin tot einde heeft geholpen en gesteund.

Heel veel leesplezier.

Ardewan Alnashy

Inleiding Mijn profielwerkstuk heb ik gerelateerd met muziek, met de hieronder genoemde deelvragen. In het aantal jaren waarin ik zelf piano heb gespeeld, is het me opgevallen dat ik nooit iets zelf heb gecomponeerd. Eindelijk is er met het profielwerkstuk een mogelijkheid om zelf iets te produceren.

De deelvragen gaan als volgt: 1. Wat waren de elementen van een piano hit door de eeuwen heen?

2. Wat wordt er hedendaags verstaan met een piano hit?

3. Welke muzikale elementen worden er gebruikt in een piano hit?

- analyse; River Flows in You ,Comptine d’un autre été en Nuvole Bianche 4. In hoeverre speelt een artiestennaam een rol bij het tot stand brengen van een nummer één hit?

5. In hoeverre speelt marketing een rol voor de bekendheid van een pianonummer?

De werkwijze die ik heb toegepast is simpel. Voor mijn theorie gedeelte heb ik mijn tussenuren goed benut. Voor mijn praktijkgedeelte heb ik mijn piano thuis gebruikt.

Tussendoor heb ik nog gesprekken met mijn begeleidster gehad.

Hoofdstuk 1 Wat waren de elementen van een piano hit door de eeuwen heen?

Bach Veruit de meest bekende barokcomponist is tot op de dag van vandaag Johann Sebastian Bach. Johann Sebastian Bach is geboren op 21 maart 1685 te Eisenach, als achtste kind van Johann Ambrosius Bach en Elisabeth Lämmerhirt, en overleed in 1750, wat het einde markeert van de barokperiode. Bach is misschien wel de componist van wie nu nog de meeste werken gespeeld worden. Om maar eens een bekend stukje van Bach te nemen; Menuet in G. Waarom is dit nou een populair stukje hedendaags? Hier een citaat van Wikipedia; “Hij wordt door de meestemuziekwetenschappers beschouwd als een van de grootste en invloedrijkste componisten uit de geschiedenis van de klassieke muziek vanwege de inventiviteit waarmee hij melodie, harmonie en ritme “,

Bron: http://nl.wikipedia.org/wiki/Johann_Sebastian_Bach Wat we als overeenkomst zien is hier melodie. Melodie is een belangrijk gegeven in het hedendaagse piano hit. In Bach zijn Menuet in G is het de melodie wat het liedje zo populair maakt. Het liedje duurt ook niet zo lang, waardoor het net als nu niet vermoeiend is om naar te luisteren, en vervolgens is het ook relatief eenvoudig om te spelen. Of dit elementen zijn die wij hedendaags gebruiken, komen we in hoofdstuk 3 achter, waarbij ik de moderne liedjes ga analyseren.

Beethoven Ludwig van Beethoven was een Duitse componist die in de 18e en 19e eeuw leefde. Ludwig is geboren op 17 december 1770 in Bonn. Hij behoorde tot de meest bewonderde componisten uit de Westerse muziek geschiedenis. Ludwig ontwikkelde geleidelijk een individuele stijl die voort kwam uit de Weense klassieke traditie. Met deze muziekstijl werd hij de voorbode van de romantiek. Ludwig heeft in de19e eeuw een zeer grote invloed uitgeoefend. Hij is gestorven op 26 maart 1827 in Wenen op 57 jarige leeftijd.

Een van zijn meest populaire stukje is Für Elise. De melodie is zeer bekend. Hoewel vereenvoudigde (verkorte) versies vaak door beginners gespeeld worden, vereist het volledige stuk enige vaardigheid. Het volledige stukje is dan ook minder populair bij het grote publiek ten opzichte van het verkorte versie die door heel veel beginnende pianisten wordt gespeeld. Ook hier is de melodie weer middelpunt waardoor het een hit is die hedendaags nog steeds gespeeld en beluisterd wordt. Het liedje duurt gemiddeld 3 minuten.

Dit zijn er een paar elementen, dat tegenwoordig zo een rol kan spelen bij het maken van een hit. Marketing had je in die tijd ook niet net als hoe wij het tegenwoordig hebben. Het was in die tijd dan ook veel moeilijker om een internationaal populair te worden.

Brahms Brahms werd geboren in een sloppenwijk van Hamburg. Hij was de zoon van een muzikant die in cafĂŠs hoorn en contrabas speelde, en een kleermaakster. Zijn ouders zagen al snel zijn grote muzikale talenten en hij kreeg op zijn zevende jaar pianoles van Otto Friedrich Cossel.

Toen hij tien jaar oud was, speelde hij de pianopartij in het pianokwintet opus 16 van Ludwig van Beethoven. Dit optreden werd bijgewoond door een Amerikaanse impresario, die veel geld bood voor een tournee in de Verenigde Staten van dit wonderkind. Onder druk van zijn pianoleraar, die bang was dat het talent zich door dit plan niet verder zou ontwikkelen, ging de tournee niet door. Johannes kreeg daarop gratis les van Eduard Marxsen, de beste pianoleraar van Hamburg.

In de romantische periode van de klassieke muziek maken componisten steeds grotere composities met steeds meer noten en moeilijkere ritmes. Ze gebruiken veel en vreemde, niet eerder toegepaste muziekinstrumenten. Er is veel drama en emotie te horen. Alles draait om wat mensen voelen, fantasie en de natuur. De muziek die tijdens de romantiek geschreven wordt, wordt ook steeds complexer.

Een goed voorbeeld is hier de Hongaarse Dans (Hungarian Dance) nr.5 van Brahms. Dit liedje kenmerkt zich nog steeds hedendaags door het vrolijke melodietje. Toch is het liedje relatief moeilijk om te spelen. Dit is typisch kenmerkend voor deze periode, want in de Romantiek maakten de componisten zoals hierboven genoemd grotere composities, die de componisten in die tijd alleen zelf konden spelen. Gemiddeld duurt het liedje rond de 3 minuten.

Hoofdstuk 2 Wat wordt er hedendaags verstaan onder een piano hit?

Beginnend aan het onderzoek lijkt het me duidelijk om eerst eens af te vragen wat nu precies onder een piano hit verstaan wordt. Anders wordt het al snel onoverzichtelijk.

Eigenlijk loopt elke definitie mank over dit onderwerp, aangezien voor elke definitie ook weer tegenargumenten zijn. Dus wil ik benadrukken dat dit mijn definitie is van een piano hit.

Laten we eerst de definitie van het woord opzoeken in het woordenboek. Ik gebruik hierbij de Van Dale Nederlands woordenboek. De letterlijke vertaling volgt;

hit (de; m; meervoud: hits)1succesvol liedje

2

zelfst.naamw. (m.)

Uitspraak:

[hɪt]

Verbuigingen: -s (meerv.)

Een liedje is dus een hit als het succesvol is. Maar wat is nou succesvol? Wordt hier commerciële of toch economische succes bedoeld? Is het dan al een hit wanneer je meer dan één miljoen views op YouTube hebt?

Een liedje kan om verschillende redenen als 'hit' worden gezien: een verkoophit (op basis van het aantal verkochte exemplaren singles of bladmuziek, of de hoeveelheid downloads), een radiohit (op basis van het aantal keer dat de plaat wordt aangevraagd of het aantal keer dat de plaat wordt gedraaid ('airplay')), een discothekenhit (op basis van het aantal malen dat de plaat in een discotheek wordt gedraaid of het verkoopaantal in gespecialiseerde dance-platenzaken) of een seizoensfenomeen (bijvoorbeeld een carnavalskraker, een kersthit of een zomerhit).

Laat ik benadrukken dat mijn definitie van een piano hit een succesvol muziekstuk is, die als single vaak verkocht wordt, regelmatig op de radio gedraaid wordt, vaak op het internet beluisterd wordt en die in de loop van de jaren niet afzakt. De benaming 'hit' is ontleend aan het Engelse woord voor 'treffen' ofwel 'raken'. Het woord komt sinds de tweede helft van de twintigste eeuw in de Nederlandse taal voor (bron: http://nl.wikipedia.org/wiki/Hit_(muziek) .) De bedoeling is dan ook dat het liedje de bovengenoemde facetten raakt.

Hoofdstuk 3 Welke muzikale elementen worden er gebruikt in een piano hit?

Een liedje componeren doe je niet zomaar in twee stappen. Vooral niet als het in dit geval gaat om een hit. Je moet bereid zijn tijd er in te stoppen, onderzoek doen naar het geheimen wat nou een piano hit maakt. Thema, tijdsduur, simpele of toch wel ingewikkelde akkoorden, melodie etc. moeten allemaal van pas komen wil je een liedje componeren.

Een zeer belangrijke stap voor het componeren van een muzikaal stuk is het opdoen van inspiratie. Wat je ook doet: vermijd in deze fase je blind te staren op bladmuziek. Doe inspiratie op door naar buiten te gaan, op een instrument te spelen, naar de lucht te kijken, willekeurige klanken te zingen of - wat voor vele beginnende componisten goed werkt - naar bekende nummers in het door jou gekozen genre te luisteren. Het is zeker niet onverantwoord om stukken te gebruiken van andere artiesten. Covers bestaan overal en zijn soms ook beter dan het originele!

Om beter deze muzikale elementen te verkennen ga ik twee van de meest bekendste pianostukken van het hedendaags analyseren; Comptine d’un autre ÊtÊ van Yann Tiersen en River Flows in You van Yiruma.

Bij deze analyse heb ik gekeken naar verschillende elementen zoals de structuur, details, tijdsduur, melodie, akkoordenschema, tempo.

Ten slotte heb ik geschreven waarom het stukje dan een hit is. Dit gaat zomenteen de basis voor het schrijven van een pianostukje aan de hand van de muzikale elementen van een piano hit.

Analyse Comptine d’un autre été

Structuur: • • • • • • • •

intro couplet pre-refrein refrein couplet pre-refrein refrein slot

Tempo: 100 bpm. Een simpele popstructuur. Het hele liedje heeft hetzelfde akkoordenschema: Em G Bm D. Details: (tijdcodes uit Spotify) 0:00 De piano zet met eenvoudige akkoorden gelijk een weemoedige sfeer neer.

0:10 Doordat het hele arrangement alleen uit piano bestaat is er niets dat afleid van de kern van een goed popliedje: de melodie. Hier een zwierige notenreeks die drie keer varieert in hetzelfde ritme-patroon en daarna een variatie doet.

0:20 En dat nog een keer.

0:29 Om het refrein zo goed tot zijn recht te laten komen gaat de melodie in het pre-refrein terug naar een simpele gedragen partij.

0:39 De tweede keer word de melodie in het kader van de opbouw naar het refrein aangevuld met extra noten. De lead en extra noten worden af en toe vlak na elkaar gespeeld. In drum-terminologie: een flam. Dit geeft een speels, speeldoos-achtig effect.

0:49 De drukke refrein-melodie gaat geheel volgens de pop-wetten hier de hoogte in. Een groot deel van de ‘catchy-heid’ zit in het ritme van de melodie. Let op de kleine vertraging in het begin van de melodie. Gevoel moet altijd de baas zijn over strak.

1:09 Met zo weinig middelen toch de spanningsboog strak houden: de melodie in het tweede couplet is een octaaf hoger dan het eerste couplet.

1:29 Ook het pre-refrein melodie is hoger dan de eerste keer.

1:48 Bij deze pre-refrein – refrein overgang gaat de melodie onvermijdelijk naar beneden.

Minder poppy als de overgang naar het eerste refrein, maar hier een mooie afsluiter van de spanningsboog. Hierdoor heb je na dit refrein het gevoel dat het nummer af is.

2:09 Het voordeel van één instrument: je kunt helemaal op je gevoel vertragen zonder dat je medemuzikanten dat op precies dezelfde manier aan hoeven te voelen.

Wat maakt dit een piano hit?

Het contrast tussen de erg sterke melodieën. Van het couplet (zwierig) via het pre-refrein (gedragen) naar het refrein (uitbundig). De linker piano-hand blijft ostinato en geeft de luisteraar voldoende houvast om meegenomen te worden in dit muzikale verhaal. De eenvoudige variaties in de hoogte van de melodie in coupletten en pre-refreinen zorgen voor een perfecte spanningsboog.

Om opmerkingen voor te zijn: het nummer is natuurlijk ook een piano hit doordat het gebruikt is in Le fabuleux destin d’Amélie Poulain. Nog een extra reden: het liedje is de nieuwe vlooienmars. Relatief gemakkelijk te leren, maar het klinkt best indrukwekkend als je het achteloos speelt voor je vrienden. Omdat dit dus een stuk is die graag gespeeld wordt, kan het ook voor een makkelijke spreiding van het liedje zorgen, dus ook de bekendheid ervan.

Brian Eno in een interview aan de VPRO: ‘Tegen bands waarmee ik werk zeg ik vaak: probeer een ding te vinden dat je het hele liedje lang kunt doen. Alles er omheen verandert steeds, waardoor dat herhaalde element steeds een andere context krijgt. In Braziliaanse muziek gebeurt dat continu.’ En bijvoorbeeld ook in het door Eno geproduceerde Viva La Vida van Coldplay.

Analyse River Flows in you Structuur: • • • • • •

intro couplet refrein couplet refrein slot

Tempo: 65 bpm. De structuur is wat ingewikkelder dan die van Yann Tiersen, maar voor een pianist is het zeker gemakkelijk te doen. Het hele liedje heeft hetzelfde akkoordenschema met 4 akkoorden: F#m D A E Details: (tijdcodes uit Spotify) 0:00 De piano zorgt voor een zachte intro voor het liedje 0:15 Toch wel hetzelfde als bij Yann Tiersen; doordat het hele arrangement alleen uit piano bestaat is er niets dat afleid van de kern van een goed popliedje: de melodie.

0:31 De melodie wordt nogmaals herhaald alleen dit keer met een kleine versiering, het prerefrein, dat steeds meer naar het refrein toe gaat.

0:44 Het refrein wordt gespeeld waarbij het melodie in de rechterhand goed gebruik maakt van het vrolijke A groot toonladder. Dit geeft de echte catchy-heid van dit nummer weer 0:57 Het refrein wordt herhaald alleen dit keer met een klein versiering bij de rechterhand en de linkerhand speelt een octaaf lager, waardoor het liedje meer gevuld wordt.

1:15 Het couplet wordt hier herhaald met een kleine aanpassing; de melodie wordt meer gevuld door het twee keer achter elkaar te spelen.

1:39 Het pre-refrein is ook meer gevuld waardoor er met meer spanning naar het refrein wordt gewerkt.

1:42 Het refrein begint ditmaal meteen met een lagere bas. Aan de rechterhand zit nog meer versieringen dan bij het eerste refrein.

2:10 Er wordt langzamerhand vertraagd, om zo een eind te maken aan het liedje, maar het melodie wordt er wel bij gebruikt.

2:48 Een slotakkoord wordt gebruikt om het liedje af te sluiten.

Wat maakt dit een piano hit?

De romantische sfeer die het stukje geeft zorgt dat veel mensen er mee kunnen relativeren.

Toch wel simpele akkoorden schema die zich in hetzelfde volgorde zich steeds herhaalt, waardoor dit een stukje is die voor beginnende en gevorderde pianisten makkelijk te leren zijn.

Het refrein lijkt het belangrijkste in dit liedje. Toch herkennen de meeste mensen dit lied door de melodie in het couplet. De catchy-heid van vooral het gebruik van de A groot toonladder speelt zorgt ervoor dat dit een hit is.

Analyse Nuvole Bianche Structuur: • • • • • • • • •

intro couplet bridge pre-refrein refrein intro 2 couplet refrein slot

Tempo: ca. 40- 80bpm. De structuur ziet er moeilijk uit, voornamelijk omdat het veel is, maar toch is het een liedje die niet heel veel vaardigheden vergt. Het hele liedje heeft hetzelfde akkoordenschema met uitzondering bij de intro en de outro. 4 akkoorden: Fm Db Ab Eb Deze lijken opvallend veel op River Flows in You, maar dan een halve toon verlaagd.

Details: (tijdcodes uit Spotify) 0:00 De piano zorgt voor een zachte intro voor het liedje, heel rustig worden er een paar akkoorden gespeeld.

0:30 Het couplet wordt gespeeld waarin het melodie van het stukje duidelijk naar voren komt en de linkerhand eenvoudig de akkoorden blijft spelen.

0:55 Het couplet met de melodie wordt herhaald alleen dit keer worden de akkoorden van de linkerhand uitgebreider gespeeld.

1:18 Er wordt een soort van bridge gespeeld die maar één keer in het liedje voorkomt, en het zorgt voor een rustige opvulling van het liedje.

2:01 Het pre-refrein wordt gespeeld, en je merkt dat het liedje weer het tempo oppakt, en de linkerhand weer actiever de akkoorden speelt. Dit zorgt voor een mooie overgang naar het refrein 2:23 Het refrein wordt gespeeld met een dezelfde uitgebreide linkerhand van het pre-refrein en het rechterhand speelt 2 verschillende melodieën waarvan de eerste opvallend veel lijkt op het refrein van Comptine d’un autre été.

3:16 De intro wordt nog een keer herhaald.

3:44 Het couplet wordt nog een keer herhaald met één kleine noot verandering. Je krijgt het gevoel dat het liedje opnieuw begint.

4:30 Het refrein wordt plotseling nog een keer gespeeld, met een versimpelde linkerhand. Je had verwacht dat het pre-refrein ook weer zou worden gespeeld.

5:22 De outro wordt gespeeld om zo een rustig einde van het stukje te maken.

Wat maakt dit een piano hit?

Stukjes van Ludovico Einaudi zijn over het algemeen simpel om te spelen. Het is daarom populair voor pianisten die een jaartje of 2 ervaring met de piano hebben. In dit liedje gebruikt Einaudi net zoals Yiruma en Yann Tiersen gebruik van een melodie die mensen aanspreekt. Vervolgens zorgt het bridge en het pre-refrein ervoor dat je een soort van spanning voelt, en het refrein maakt het dan ook af. Net als bij Yann Tiersen is het refrein uitgebreid en ze lijken veel op elkaar. Dit zorgt dus ook weer voor de catchy-heid die de boven 2 geanalyseerde nummers ook hebben. Opvallend is dat het liedje rond de 5 minuten duurt. Te lang zou je zeggen. Einaudi heeft het slim aangepakt, door niet steeds nieuwe coupletten of pre-refreinen spelen, maar om deze simpelweg te herhalen. Je merkt niet dat het liedje 5 minuten duurt, en dat zorgt er ook weer voor dat mensen hier naar gaan luisteren.

Samenvatting van de muzikale elementen Aan de hand van deze drie analyses kunnen we een heel eind komen. Om te beginnen is een belangrijke stap tijdens het componeren het vaststellen van de structuur van het stuk.

Intro-couplet-pre-refrein-refrein-slot, om er zo maar een op te noemen Variaties zijn uiteraard mogelijk. Zo kunt je onderdelen weglaten, extra benadrukken, een solo toevoegen, in het nummer van toonsoort veranderen en nog veel meer.

Simpele akkoorden gebruiken is het handigste. Maak je het moeilijk, dan is het lastiger voor mensen om het te coveren, waardoor ook minder mensen het op YouTube plaatsen, met als gevolg dat er minder marketing is. Let op; een heel moeilijk stukje die snel en hard is, hoeft niet per se een hit te zijn. Mensen denken heel snel dat als je een stukje speelt die gebruik maakt van snelle chromatische toonladder en je laat zien dat je met je snelle vingers jaren lang ervaring hebt, dat het liedje wat je speelt ook daadwerkelijk een hit is. Chopin heeft bijvoorbeeld heel veel liedjes geschreven waar je echt ervaring nodig hebt om het te kunnen spelen. Speel je een impromptu op een muziekavond van je school, dan zorg je voor een publiek met open monden. Toch waren niet alle impromptu’s een hit, maar het geeft mensen wel een gevoel van episch-heid.

Melodie is het belangrijkste wat er in een hit voorkomt. Je moet ervoor zorgen dat een melodie catchy is. Iemand die een naam van een nummer niet kent, kan het aan de hand van de melodie uitleggen.

Een gemiddelde piano hit duurt rond de 2-3 minuten. Het is handig om je hieraan te houden anders gaan mensen zich snel vervelen. Een piano is een rustgevend instrument, maak je een nummer te lang, dan heb je een kans dat mensen in slaap vallen!

Het thema van je stukje moet blijken als je het speelt. Heb je bij jouw stukje het thema romantiek gebruikt, dan is het niet logisch dat je liedje hardcore wordt en vice versa.

Hoofdstuk 4 In hoeverre speelt een artiestennaam een rol?

In dit hoofdstuk behandelen we de vraag of een artiestennaam wel of juist niet een rol speelt bij het maken van een ‘piano’ hit.

Vele van de hedendaagse artiesten gebruiken pseudoniemen of terwijl artiestennaam, je zou bijna denken dat het verplicht is. Niets is minder waar, want toch zijn er een heleboel artiesten die hun oorspronkelijke naam behouden, denk maar aan Michael Jackson, Taylor Swift, Sam Smith. Is het dan nodig om een artiestennaam uit te kiezen? Laat ik meteen met een voorbeeld beginnen.

Je heet Georgios Krylacos Panayiotou en je bent van plan het helemaal te gaan maken als popster. Je ziet de posters met aankondigingen al voor je: niemand die dat gaat onthouden.

De logische stap is dus om een mooie artiestennaam aan te nemen die lekker klinkt, simpel te onthouden is, vooral internationaal te begrijpen is en niet botst met je licht nichterige uitstraling. Aangezien er dan erg weinig opties over blijven, kom je al snel uit bij ‘George Michael’. Logische stap, lijkt mij, zou hij zijn originele naam behouden, zie je snel de bui hangen.

Vele bekende personen, vooral artiesten, zien het net als Georgios niet zo zitten om met hun eigen naam de wereld rond te gaan en bedenken een pakkende variatie of nemen een geheel andere naam aan. Van sommigen weet de halve wereld inmiddels wel dat dit het geval is en hoe ze eigenlijk heten, maar vaak is dit bij het grote publiek niet bekend. Dan is er altijd nog het internet om ons te onderwijzen.

Toch zijn er artiesten die hun oorspronkelijke naam behouden zoals boven genoemd; Michael Jackson, Taylor Swift, Sam Smith om zo maar op te noemen. Deze hebben stuk voor stuk een nummer 1 hit geproduceerd waarbij hun naam niet doorslaggevend was.

Om dit beter te kunnen begrijpen pakken we de International Top 20 Hits van de periode 1110-2014 tot 17-10-2014 gebaseerd op MTV en radio airplay vanuit de hele wereld. Ik ga hierbij de artiestennamen in het rood markeren en de normale namen laat ik staan, de bands zijn in het groen gemarkeerd. Zo kunnen een vergelijking stellen en een conclusie trekken.

11.10.2014-17.10.2014 1

Meghan Trainor

All About That Bass

2

Taylor Swift

Shake It Off

3

Calvin Harris Feat. John Newman

Blame

4

Lilly Wood & The Prick And Robin Schulz

Prayer In C (Robin Schulz Remix)

5

Jessie J, Ariana Grande & Nicki Minaj

Bang Bang

6

Magic!

Rude

7

Ariana Grande Feat. Zedd

Break Free

8

Sam Smith

Stay With Me

9

Iggy Azalea Feat. Rita Ora

Black Widow

10

Sia

Chandelier

11

The Script

Superheroes

12

Tove Lo Feat. Hippie Sabotage

Stay High (Habits Remix)

13

Charli XCX

Boom Clap

14

Enrique Iglesias Feat.

Decemer Bueno

Bailando

15

Ed Sheeran

Don't

16

Maroon 5

Maps

17

Nico & Vinz

Am I Wrong

18

David Guetta Feat. Sam Martin

Lovers On The Sun

19

One Direction

Steal My Girl

20

Maroon 5

Animals

Bron : http://www.musicharts.net/index.php?cat=charts&chid=2

De bands kunnen we buiten beschouwing laten, immers met veel mensen is het inderdaad handiger om ĂŠĂŠn naam te kiezen dan domweg alle namen maar op te noemen.

Wat we dan kunnen zien dat het aantal die een stage name hebben gekozen ongeveer gelijk is aan het aantal die hun oorspronkelijke naam hebben behouden. Hieruit kan al een conclusie getrokken worden dat het niet noodzakelijk is om een artiestennaam te kiezen.

Het geeft je geen garantie op je nummer 1 hit. Er zijn natuurlijk wel uitzonderingen, als we weer terug gaan naar het begin van dit hoofdstuk, met het voorbeeld van Georgios Krylacos Panayiotou. In dit geval is het zeker aan te raden om een artiestennaam te kiezen.

Stappenplan voor de keuze van een artiestennaam Een goede artiestennaam blijft altijd bij je. Het is daarom belangrijk om goed na te denken over de naam die je act krijgt. Je wilt immers voorkomen dat je spijt krijgt van de naam die je gekozen hebt, net op het moment dat je een beetje naamsbekendheid begint te krijgen.

EEN ARTIESTENNAAM BEDENKEN BIJ HET CONCEPT Het is belangrijk om ervoor te zorgen dat de naam past bij het concept van je act. Als je voornamelijk Nederlandstalige nummers speelt ligt het voor de hand te kiezen voor een Hollandse artiestennaam. Ook kan een feestband zich heel goed een lollige naam veroorloven terwijl dit weer minder goed past bij een band met een serieuzer concept. Het is belangrijk je te realiseren dat een artiestennaam een bepaald gevoel oproept. Zorg ervoor dat deze associatie past bij het concept van jouw act. Wanneer je een goede match vindt tussen de naam en het concept zal je publiek dit (onbewust) ook zo ervaren.

EEN ARTIESTENNAAM LIGT LEKKER IN HET GEHOOR Een zeer belangrijk punt is dat een artiestennaam gemakkelijk in het gehoor moet liggen en herkenbaar is. Kies dus voor een naam die opvalt maar daarnaast niet te moeilijk is.

Wanneer je tijdens een optreden de naam nog eens laat vallen wil je dat mensen de naam onthouden en hem ook kunnen schrijven. Als je publiek genoten heeft van het optreden moeten ze je via Google of bijvoorbeeld Facebook kunnen vinden. Wees dus voorzichtig met lange namen, moeilijke Engelse woorden en raar gespelde woorden.

ZELF EEN ARTIESTENNAAM BEDENKEN! Nu je weet waar je op moet letten gaan we zelf een artiestennaam bedenken. Hieronder staat een vierstappenplan dat je kunt gebruiken voor het brainstormen naar een geschikte naam.

1. GENEREREN In deze stap gaat het erom dat je zoveel mogelijk woorden gaat opschrijven die met jouw concept te maken hebben. Neem een groot vel en schrijf alles op wat in je opkomt. Ga hiermee door totdat je niets meer kunt verzinnen.

2. WOORDENBOEK PRIKKEN Pak een woordenboek, sla een bladzijde open en prik een willekeurig woord. Kijk of er een link is met jouw concept. Schrijf weer alles op wat in je opkomt. Herhaal deze oefening een aantal keer.

3. VERTALEN Via Google Vertalen kun je woorden die je in de vorige stappen bedacht hebt vertalen naar andere talen. Misschien dat dit nieuwe interessante namen oplevert.

4. COMBINEREN Tot slot kun je woorden die je in de vorige stappen hebt bedacht met elkaar combineren.

Wellicht dat woorden die voluit een beetje saai zijn, gecombineerd kunnen worden en zo tot een originele artiestennaam kunnen leiden. Ook kun je een artiestennaam bedenken door een beetje te rommelen met de uitspraak zodat het wat exotischer klinkt. Waylon heet bijvoorbeeld eigenlijk Willem Bijkerk. Robyn Rihanna Fenty heeft ervoor gekozen haar tweede voornaam als artiestennaam te gebruiken. Nick van de Wall maakt het helemaal bont en gaat als Afrojack het podium op.

NOG EEN AANTAL TIPS: 1. Wees creatief!

2. Betrek anderen!

3. Houd het simpel!

Bron: http://muziekbusiness.nl/artiestennaam-bedenken/

Hoofdstuk 5 In hoeverre speelt marketing een rol voor de bekendheid van een pianonummer?

We zijn bijna zover, je weet wat er bedoeld wordt met een piano hit, je hebt een liedje gecomponeerd aan de hand van de elementen van een piano hit, je hebt eventueel een artiestennaam uitgekozen, maar nu komt datgene aan bod waar elke artiest van droomt, namelijk je nummer bekend maken.

In dit hoofdstuk behandelen we de vraag in hoeverre marketing een rol speelt in de bekendheid van een pianonummer. Bijna elke artiest gebruikt marketing, en sinds op de opkomst en de bloei van de digitale wereld, is het makkelijker geworden om je nummer populair te maken. Denk maar aan YouTube, Spotify, Shazam en SoundCloud. Elke nummer, stukje die wij als publiek kennen, of het nou om een popnummer, pianonummer of een gitaarsolo gaat, heeft een vorm van marketing gehad. Dit kan bewust of onbewuste marketing zijn geweest. Om een voorbeeld te geven; een straatartiest speelt zijn zelf gecomponeerd liedje om daarmee zijn brood te verdienen. Zijn uitstekende stukje wordt door de inmiddels grote publiek gefilmd via allerlei hoeken, en op YouTube geplaatst. Binnen enkele dagen heeft hij meer dan één miljoen views. Dit is een vorm van onbewuste marketing, immers de artiest zijn doel was alleen geld verdienen.

Yann Tiersen was voor 2001 lang niet zo populair als dat hij nu is. In 1995 verscheen zijn eerste album, La Valse des monstres, een verzameling van zijn film- en theaterwerk. Na een jaar volgde Rue des cascades. Het titelnummer van dat album werd een jaar na verschijnen gebruikt voor de film La Vie rêvée des anges. Hoewel hij in Rennes een reputatie had opgebouwd, kreeg hij nog weinig aandacht van het publiek buiten die stad.

Totdat hij in 2001 de soundtrack van de film Le Fabuleux Destin d'Amélie Poulain componeerde. Het liedje Comptine d’un autre été werd een wereldwijde hit en wordt hedendaags nog vaak geluisterd. Zonder marketing, in dit geval muziek die gebruikt wordt in films, zou het liedje van Yann Tiersen niet zo populair zijn. De film werd internationaal uitgegeven dus mondiaal kon er genoten worden van zijn muziek.

Jay-Z doet alleen iets als het groots kan. Voor zijn nieuwe album ging de rapper een samenwerking aan met de Zuid-Koreaanse gigant Samsung. 'Magna Carta Holy Grail' werd eerst gratis weggeven aan één miljoen gebruikers van Samsung-smartphones, 72 uur voor de officiele wereldwijde releasedatum. Fans konden het album downloaden via een speciale applicatie. Volgens The Wall Street Journal betaalde Samsung 5 dollar per album. 5 miljoen dollar dus. Helemaal vlekkeloos verliep de lancering van het album niet: er waren klachten van gebruikers over privacy en falende technologie. Jay-Z hoefde niet te treuren: 'Magna Carta Holy Grail' stond al snel op de eerste plek van de hitlijsten.

Nog een voorbeeld waarbij marketing een enorme rol heeft gespeeld, Daft Punk. Wie dit jaar niet van de band of het nieuwe album heeft gehoord, heeft onder een steen geleefd. Dat heeft natuurlijk te maken met de kwaliteit van de muziek maar ook met de slimme marketing, zowel off- als online. Om het hele proces uit te leggen is wat te veel, maar om er wat elementen uit te pikken: de tracklist van het nieuwe album werd door Columbia Records via Twitters video-app Vine bekend gemaakt. Voor die tijd werd alleen een beeld op Facebook geplaatst als aankondiging van het album, waarna hetzelfde beeld ook in de straten van steden als New York en Parijs verscheen. Er is geen officiĂŤle video voor de single 'Get Lucky', maar de audio-versie is desondanks al meer dan 100 miljoen keer beluisterd via YouTube.

Wat er geconcludeerd kan worden is dat hedendaags marketing onmisbaar is, wil je je stukje onder aandacht brengen. Hierboven heb ik nu een pianoliedje van Yann Tiersen gebruikt, maar ook andere artiesten, namelijk Jay-Z en Daft Punk, terwijl de vraag was of marketing een rol speelde in de bekendheid van een pianonummer. Dit komt doordat marketing overal hetzelfde werkt. Een piano hit kan op dezelfde manier als een popnummer meer bekendheid krijgen( via YouTube, Spotify, Shazam). Hedendaags speelt de digitale wereld een belangrijk rol, en marketing speelt zeker een hele belangrijke rol in de bekendheid van een pianonummer.

Conclusie Om de vraag hoe komt een internationale piano hit hedendaags tot stand te beantwoorden ga ik de conclusies van de vorige hoofdstukken hier op een rijtje zetten.

We hebben gezien dat door de eeuwen heen een paar elementen lijken op wat wij nu ook in een hit hebben. Melodie is er één van. In de tijd van de Barok, Classicisme en de Romantiek hebben Bach, Beethoven en Brahms in hun hits van die tijd allemaal gebruik gemaakt van een melodie die wij als het ware kunnen nazingen, als we de naam van het nummer bijv. vergeten, en we proberen het liedje uit te leggen. Für Elise, Menuet in G en de Hongaarse Dans duren allemaal rond de 3 minuten.

Componeer eerst het liedje en let daarbij op het volgende elementen: • structuur • akkoordenschema • melodie • tijdsduur • thema Het liedje moet een overzichtelijk structuur hebben, het liefst een gemakkelijk akkoordenschema, een catchy melodie, de tijdsduur zit rond de 2-3 minuten en de thema moet in het liedje duidelijk naar voren komen.

Een artiestennaam kiezen is niet noodzakelijk, tenzij je een naam hebt die moeilijk te onthouden is. In dat geval kan je eventueel je naam afkorten of een pseudoniem bedenken.

Het is in ieder geval niet doorslaggevend voor een hit.

Marketing moet je hebben wil je een hit maken. Of het nou om bewuste of onbewuste gaat, een liedje wordt alleen bekend door een vorm van marketing. Een liedje op YouTube plaatsen, beschikbaar maken voor Spotify en Shazam en iTunes verhoogt je kans aanzienlijk.

Vooral in het hedendaags is digitaal een essentieel punt voor marketing. En zo komen dus hedendaags internationale piano hits tot stand.

Begrippenlijst • • •

• • • • • • • • • •

• • • • • • • • • • • •

Barok - een stijl en periode in de architectuur, beeldende kunst, muziek en literatuur in West-Europa en Amerika van circa 1590 tot 1750.

Classicisme - een periode in de muziekgeschiedenis van grofweg 1750 (de dood van Johann Sebastian Bach) tot 1827 waarin Ludwig van Beethoven overleed.

Romantiek - muziekstijl uit de 19de eeuw (circa. 1815-1910) waarin het gevoel domineert boven het verstand. De Romantiek wordt gekenmerkt door een zucht naar vrijheid.

Melodie – een aantal na elkaar klinkende tonen met een zekere samenhang.

Impresario - een impresario regelt optredens voor artiesten.

Compositie - een muziekstuk, werkstuk van een componist.

Componist - iemand die muziekstukken bedenkt en opschrijft.

Bladmuziek - papier waarop muziek is genoteerd.

Bpm – beats per minute, een tempo aangegeven in het aantal tellen per minuut.

Akkoorden - een samenklank van drie of meer tonen.

Flam - de lead en extra noten worden af en toe vlak na elkaar gespeeld.

Ostinato - een stukje muziek dat steeds maar weer herhaald wordt.

Vlooienmars - en eenvoudig muziekstuk (een deuntje) voor piano dat grotendeels op de zwarte toetsen gespeeld wordt.

Le fabuleux destin d’Amélie Poulain – film uit 2001 waarbij de muziek gecomponeerd is door Yann Tiersen.

Spotify - is een Zweeds bedrijf dat in 2006 is opgericht en dat muziek als stream aanbiedt.

Chromatische toonladder – een reeks van twaalf opeenvolgende tonen met alleen halve toonafstanden.

Impromptu – geïmproviseerd muziekstuk.

Bewuste marketing – vorm van marketing waarbij de artiest opzettelijk zijn product verspreid aan de hand van digitale media of andere verspreidingsmiddelen.

Onbewuste marketing - vorm van marketing waarbij de artiest niet opzettelijk zijn product verspreid aan de hand van digitale media of andere verspreidingsmiddelen.

Intro – beginstukje, meestal een soort inleiding.

Couplet – deel van een lied.

Bridge - is het gedeelte tussen normale coupletten en refreinen.

Pre-refrein – deel van een liedje die naar het refrein leidt.

Refrein - dat gedeelte van een lied dat letterlijk wordt herhaald.

Outro/slot – eindstuk van een liedje

Bronnenlijst Literatuur: Meerdere auteurs (2014). Muziek op maat (4e ed.). Groningen, Nederland: EPN. Flรถdl, W. (2013). Ludwig van Beethoven (Herz. ed.). Keulen, Duitsland: Naumann & Gรถbel Beltman, N., Koedooder, M., & Molenaar, D. (2011). Nieuwe praktijkgids Artiest & Recht (Herz. ed.). Alphen aan den Rijn, Nederland: Kluwer.

Lamers, T., & Nagel, R. (2012). Musiconomie (4e ed.). Bussum, Nederland: Coutinho

Internet Meerdere auteurs (2014, 22 augustus). Barokmuziek. Geraadpleegd op http://nl.wikipedia.org/wiki/Barokmuziek Meerdere auteurs (2014, 05 augustus). Classicisme. Geraadpleegd op http://nl.wikipedia.org/wiki/Classicisme_(muziek) Meerdere auteurs (2014, 05 november). Romantiek. Geraadpleegd op http://nl.wikipedia.org/wiki/Romantiek_(stroming) Cok, D. (2012, 01 januari). Hoe scoor ik een nummer 1 hit? Geraadpleegd op http://www.davidcok.nl/labels/hoe-scoor-ik-een-nummer-1-hit.html Marensa (2011, 17 oktober). Voorwoord schrijven. Geraadpleegd op http://educatie-enschool.infonu.nl/werkstuk/84925-een-voorwoord-schrijven.html Kornaat, N. (2012, 28 september). Social marketing in de muziekbranche: Shazam, Spotify & Only Seven Left. Geraadpleegd op 05 juli, 2014, op http://educatie-enschool.infonu.nl/werkstuk/84925-een-voorwoord-schrijven.html International Top 20 Hits. (2014, 31 oktober). Geraadpleegd op 05 juli, 2014, op http://www.musicharts.net/index.php?cat=charts&chid=2 Hit (muziek). (2013, 02 september). Geraadpleegd op http://nl.wikipedia.org/wiki/Hit_(muziek) Bibiana (2013, 12 mei). Echte naam van: bekende Nederlanders. Geraadpleegd op 11 augustus, 2014, op http://muziek-en-film.infonu.nl/artiesten/114783-echte-naam-vanbekende-nederlanders.html Lisanne (2001, 19 mei). Beethoven. Geraadpleegd op 21 oktober, 2014, op http://www.scholieren.com/werkstuk/1378 Onbekend (2009, 16 april). Muziekgeschiedenis. Geraadpleegd op 21 oktober,2014, op http://www.scholieren.com/werkstuk/34429 R.Steinmann A.Rodrigues Moreas

Bijlage A Stappenplan en logboek Stap 1: Keuze partner, vak onderwerp en begeleider Ik heb er voor gekozen om dit alleen te doen, voornamelijk omdat er maar 3 leerlingen zijn die muziek als examenvak hebben gekozen. De keuze voor mijn begeleider wordt dan ook Rosalie Steinmann aangezien dat mijn docent muziek is en zij de enige is die mij dan kan begeleiden.

Stap 2: Onderwerp beperken en onderzoeksvraag formuleren Mijn onderwerp heb ik beperkt tot piano muziek, omdat ik alleen piano speel.

Het begon met ‘Hoe schrijf je een nummer één hit?’ Omdat dit wel heel algemeen was heb ik het veranderd. Want moet internationaal een hit zijn? En voor welke tijd? Hedendaags of in de geschiedenis? Mijn onderzoeksvraag is dan ook ‘Hoe komt een internationale piano hit hedendaags tot stand? ‘ geworden.

Stap 3: Plan van aanpak en informatie zoeken Om dit werkstuk zo goed mogelijk te schrijven en zo mijn hoofdvraag goed te kunnen beantwoorden ga ik eerst kijken welke boeken ik kan raadplegen. Immers internet heb ik altijd en overal bij me. Als ik weet welke boeken ik kan raadplegen ga ik naar de bibliotheek.

Daar kan ik eventueel ook kijken wat voor boeken mij kunnen helpen Wat ook handig is, is om een ex-montessori scholier, die nu muziek studeert om advies vragen. Om mijn praktijkgedeelte goed te verdelen met het theoriegedeelte, maak ik goed gebruik van mijn tussenuren op school. Ik heb al met Alexander bloem geregeld dat ik maandag het 6e en 7e uur naar huis mag gaan, zodat ik op mijn piano het liedje kan componeren. In de overige tussenuren heb ik tijd om mijn werkstuk te maken of informatie te zoeken op mijn iPad. Stap 4: Profielwerkstuk schrijven!

Ik weet zeker dat met dit plan van aanpak ik een goed werkstuk kan schrijven. Het is bijna zeker dat dit werkstuk wat korter is dan de meeste, omdat ik ook een groot praktijkgedeelte heb. Ook moet ik liedjes leren die ik ga analyseren, want dit kan ik weer gebruiken voor mijn presentatie.

Logboek Datum Juli 2014 Juli 2014 Juli 2014 10 augustus, 2014 11 augustus, 2014

14 augustus, 2014 21 augustus, 2014 24 augustus, 2014 25 augustus, 2014 25 augustus 2014 28 augustus 2014 1 september, 2014 3 september, 2014 4 september, 2014 6 september, 2014 8 september, 2014 12 september, 2014 15 september, 2014 22 september, 2014 25 september, 2014 29 september, 2014 2 oktober, 2014 4 oktober 2014 6 oktober, 2014 13 oktober, 2014 14 oktober, 2014

Wat? Uitleg Wytze schrijven pws Componeren op piano Begin voor het schrijven van mijn pws Componeren na een lange pauze Voorpagina, inleiding, voorwoord en plan van aanpak Componeren en leren van liedjes die ik ga analyseren Componeren en leren van liedjes die ik ga analyseren Naar de bibliotheek gegaan voor literatuur Begin gemaakt met hoofdstuk 1 Atila geraadpleegd en advies gevraagd Schrijven van hoofdstuk 1 Componeren en leren van liedjes die ik ga analyseren Hoofdstuk 2 begin gemaakt Schrijven aan hoofdstuk 2 Componeren en leren van liedjes die ik ga analyseren Componeren en leren van liedjes die ik ga analyseren Schrijven hoofdstuk 3 Componeren en leren van liedjes die ik ga analyseren Componeren en leren van liedjes die ik ga analyseren Schrijven hoofdstuk 3 Componeren en leren van liedjes die ik ga analyseren Begin van het schrijven van hoofdstuk 4 Schrijven hoofdstuk 4 Componeren en leren van liedjes die ik ga analyseren Schrijven hoofdstuk 4 Schrijven hoofdstuk 4

Aantal uren 30 min 5 4 3 3

4 3 1 2 1 2 2 3 3 3 2 3 2 2 2 3 2 3 2 2 1

15 oktober, 2014 17 oktober, 2014 Onbekend oktober,2014 24 oktober, 2014 25 oktober, 2014 4 november, 2014 5 november, 2014 7 november, 2014 8 november, 2014 9 november, 2014 Totaal aantal uren: 82

Componeren en leren van liedjes die ik ga analyseren Schrijven van hoofdstuk 5 Gesprek met begeleider Gesprek met Atila Schrijven hoofdstuk 5 en conclusie+ bronnenlijst Componeren en leren van liedjes die ik ga analyseren Componeren en leren van liedjes die ik ga analyseren Aanpassingen gemaakt en puntjes op de i zetten Evaluatie geschreven Componeren en leren van liedjes die ik ga analyseren

2 2 2x 15 minuten 1 3 2 3 2 1 3

Bijlage B Evaluatie Jammer genoeg ben ik aan het einde gekomen van mijn profielwerkstuk. Het was zeer leuk om er aan te werken, maar dat was al verwacht. Muziek is iets wat me altijd al heeft aangesproken, en om dan een werkstuk te maken waarmee ik een piano mag gebruiken, is een mooie bonus. Zoals ik al in mijn voorwoord heb vermeld liep niet alles zonder problemen. Ik had op het begin geen idee wie mijn begeleider zou zijn, dus ik stond er alleen voor. Toch heb ik er voor gezorgd dat in ieder geval ben begonnen met het schrijven en componeren.

Wat ik ook beter had kunnen doen is het preciezer bijhouden van mij logboek. Nu staat er een heel logboek, maar de helft zijn schattingen.

Het maken van een logboek heb ik altijd al moeilijk gevonden, want je gaat niet snel nadat je iets geschreven, gezocht of gecomponeerd hebt, het meteen op papier schrijven. Je houdt het aantal uren ook moeilijk bij. En vervolgens is het ook nog verspreid over een hele lange periode namelijk eind havo 4 tot 10 november.

Verder heeft het plan van aanpak mij ook goed geholpen, en ik heb geprobeerd me er aan te houden hoewel dit niet altijd is gelukt. Ik ben liever vrij in wat ik doe, en heb dan liever ook geen stappenplan. Wat wel leuk was om te horen was het enthousiasme van Alexander Bloem wat betreft dit profielwerkstuk. Zo een onderwerp komt niet vaak voor, en daarom heeft Alexander mijn profielwerkstuk als een soort hoofdevenement gemaakt voor de presentaties.

Ik heb toch er voor gezorgd dat ik mijn deelvragen goed heb beantwoord en mijn hoofdvraag in de conclusie goed heb kunnen formuleren. Mijn onderwerp heb ik dan ook goed gekozen, en ik denk dat ik hier een goed verslag heb geproduceerd.

Het tweede gedeelte van mijn profielwerkstuk is bij mijn presentatie, namelijk een zelf gemaakte stukje. Ik hoop dat ik in het geheel in goed profielwerkstuk heb kunnen maken en ik hoop op een positieve respons.

Ardewan Alnashy