Opdracht:
Invoering waterijsjes op recovery
Inleiding
Er is uit onderzoek gebleken dat patiënten direct na een operatie op de recovery vaak een droge mond hebben, een vieze smaak hebben en allerlei slangen in de mond/neus hebben die irriteren. Een goede oplossing is het geven van een waterijsje. Veel anders dan een glaasje water kunnen patiënten na een operatie niet verdragen. Een waterijsje is hiervoor een goede oplossing. Dit verlicht bovenstaande klachten, is pijn verlichtend en zorgt dus voor een sneller herstel. Op de recovery is het aanbieden van waterijsjes op dit moment niet mogelijk. Het doel van dit rapport is: dat het MCL aan de hand van dit rapport waterijsjes kan gaan invoeren op de recovery.
Erna Bloemsma Leentsje Bootsma Kirsten v/d Pol CSG Annamaria van Schuurman Franeker Vmbo TL klas 4c
Inhoud Inleiding Waarom na een operatie waterijsjes op de recovery? Bevordert herstel Welke patiënten komen voor een waterijsje in aanraking
blz.1 blz.3 blz.3 blz.3
Hoe wordt de mogelijkheid tot het aanbieden
blz.4
welke waterijsjes zijn er allemaal? voedingsstoffen Over het slimpie waterijsje Wat is er nodig om de mogelijkheid tot het aanbieden
blz. 4/5 blz. 4/5 blz.6 blz.7
Protocol
blz.8
Reverenties
blz.9
Bijlagen
blz. 10 t/m 12
Waarom na een operatie waterijsjes op de recovery? Waterijsjes op de recovery is al in een aantal ziekenhuizen ingevoerd, maar waarom waterijsjes? De meeste mensen denken dat een waterijsje alleen goed is na een operatie van keel amandelen, dan is het om de keelpijn te verzachten. Het geven van waterijsjes nadat de patiënt uit narcose komt is goedkoper omdat het geven van medicatie, tegen bijvoorbeeld misselijkheid of irritaties, meer geld kost dan het geven van een waterijsje.
Bevordert herstel
Het ziekenhuis biedt patiënten een waterijsje aan omdat blijkt dat dit het herstel na de operatie bevordert. Zo helpt een waterijsje bij de vermindering van misselijkheid welke door de narcose regelmatig optreedt. De vieze smaak in de mond neemt af en het vermindert irritatie door slangetjes en sondes in de keel mondholte. Op dit moment wordt het nog maar in een paar ziekenhuizen in Nederland aangeboden. Uit reverenties van andere ziekenhuizen blijkt dat de patiënten het krijgen van een waterijsje zeer op prijs stellen. De patiënten voelen direct verlichting na het eten van een waterijsje na hun operatie en bovengenoemde problemen nemen aanzienlijk af.
Welke patiënten komen voor een waterijsje in aanmerking?
Vrijwel iedereen komt ervoor in aanmerking. Alleen als er indicaties zijn dat een patiënt geen waterijs mag hebben. Dit moet eerst gecontroleerd worden voordat een waterijsje aan de patiënt wordt aangeboden maar dit komt zelden voor. Het Slimpie waterijsje is ook geschikt voor patiënten met diabetes.
Hoe wordt de mogelijkheid tot het aanbieden van waterijsjes ingevoerd op de recovery? Welke waterijsjes zijn er allemaal?
Slimpie waterijsje De Raket Callipo Dubbellikker
Dit zijn de populairste waterijsjes. Er moet eerst worden gekeken of de patiënt wel in aanraking komt voor het krijgen van een waterijsje wegens allergie etc. Slimpie waterijsje 0% suiker, bijna geen calorieën, glutenvrij, natuurlijke kleurstoffen. In de smaken aardbei, cola, citroen en sinaasappel. De Slimpie waterijsjes zijn in plastic verpakt en knoeien dus nauwelijks. Voedingstoffen Water, dextrine, voedingszuur (citroenzuur), concentraat (wortel, appel, saffloer, citroen), kleurstof (E150d), zoetstoffen (natriumcyclamaat, sucralose, sacharine), aroma’s.
De Raket In een raketijsje zitten drie verschillende soorten smaken, de top is voorzien van aardbeiensmaak, het oranje in de midden smaakt naar sinaasappel en het onderste gedeelte is geel en heeft vaak een citroen of ananas smaak. Voedingstoffen Water, suiker, glucosefructosestroop, stabilisator (johannesbroodpitmeel), voedingszuur (citroenzuur), natuurlijke kleurstoffen (bietenrood), paprikaextract, bètacaroteen, curcumine, natuurlijke aroma’s. De Calippo Een Calippo ijsje zit niet aan een stokje en kan niet uit een beker worden geschept, ook calippo’s knoeien nauwelijks. De meest voorkomende smaken die er zijn te krijgen zijn sinaasappel, cola, aardbeien en citroen. Voedingstoffen Water, suiker, glucosefructosestroop, citroensap, voedingszuur (E330, E334), kleurstof (E150d), stabilisator (E410), aroma’s.
De dubbellikker Het is een waterijsje dat gemaakt is van bevroren siroop, aan deze bevroren substantie wordt van te voren een smaakje toegevoegd in de vorm van vruchtensap met een smaakje.
Voedingstoffen Citroen ijsje: water, suiker, voedingszuur: citroenzuur; natuurlijke aroma, stabilisator: guargom; kleurstof: E101 E141E163 Over het Slimpie waterijsje Het Slimpie waterijsje zit niet in aan stokje maar is in plastic verpakt, hierdoor knoeit de patiënt minder snel. Ook zitten er geen kleurstoffen in het waterijsje. Uit ervaring van andere ziekenhuizen is gebleken dat deze ijsjes het beste werken. Doordat er geen suikers, gluten en kleurstoffen in dit waterijsje zitten verdiend deze de voorkeur er zullen weinig mensen allergisch op dit ijsje reageren, ook zijn mensen met suikerziekte geschikt voor dit waterijsje. Deze ijsjes zitten verpakt in dozen met 20 waterijsjes. De ijsjes zijn €0.06 per stuk. Dus €1,20 per doos.
Wat is er nodig om de mogelijkheid tot het aanbieden van waterijsjes in te voeren Om de mogelijk tot het aanbieden van waterijsjes in te voeren zijn er verschillende dingen nodig.
De waterijsjes moeten in het centrale magazijn van het ziekenhuis op voorraad zijn zodat vanaf de recovery de ijsjes snel besteld en aangevuld kunnen worden. De betreffende leidinggevende van het operatiekamercomplex zal in overleg met de aangewezen magazijnmedewerker bespreken welke soort ijs er op voorraad moet zijn. Wanneer het artikel voor de eerste keer ingekocht gaat worden krijgt het een bestelnummer. Met dit bestel artikelnummer kan in het vervolg snel het artikel op in dit geval de recovery terecht komen. De hoeveelheid waterijsjes hangt af van de hoeveelheid operaties die per week plaats vinden. Er is uiteraard bekend hoeveel operaties er dagelijks, wekelijks gemiddeld plaatsvinden dus er is zeker een richtlijn om de startvoorraad aan te leggen. Ook moeten de waterijsjes koud worden gehouden in een vriezer. Misschien moet er een vriezer aangeschaft moeten worden. Dit is een taak van de betreffende leidinggevende van het operatiekamer complex. Er kan uiteraard ook gekeken worden naar de inmiddels aanwezige capaciteit. Op, en in de buurt van de recovery zijn voor het koel houden van bv medicijnen diverse koelkasten aanwezig waar hoogstwaarschijnlijk wel een vriesvak in aanwezig is. Als de waterijsjes worden aangeboden aan de patiënten moet er eerst in het elektronisch patiënten dossier worden gekeken of de patiënt hiervoor in aanraking komt. Een reden waarom de patiënt geen ijsje zou mogen hebben is dat hij/zij juist in de mond door bv de kaak of KNO chirurg is geopereerd. In dat geval zal er met de chirurg overlegt moeten worden. De patiënt kan ook allergisch zijn voor bestanddelen van het ijs. De patiënt moet goed aanspreekbaar, en dus al aardig wakker zijn. Moet dus goed kunnen slikken. Verslikking is een risico en kan als gevolg een longontsteking veroorzaken. Dit moet ten allertijden voorkomen worden bij de toch al kwetsbare patiëntengroep. De recoveryverpleegkundige is zeker in staat om dit goed te kunnen beoordelen. Hiervoor hebben zij een goede opleiding gevolgd. Ze gaan af op controles zoals ademhalingsfrequentie, aanspreekbaarheid (wakker?) kortom de algehele toestand van de patiënt.
Protocol Er moet een protocol komen, dit protocol moet worden goed gekeurd door maatschap anesthesie. Hierin wordt bijvoorbeeld opgenomen dat er gecheckt moet worden in het elektronisch patiënten dossier op bijvoorbeeld een gluten allergie etc.
Referenties van andere ziekenhuizen RKZ: Het RKZ heeft sinds november 2013 ingevoerd om waterijsjes te geven aan patiënten op de recovery. Dit hebben zij gedaan omdat blijkt dat dit helpt voor een beter herstel. Zo verminderd dit misselijkheid, irritatie door slangetjes of sondes en neemt de vieze smaak in de mond weg na een operatie. Volgens anesthesioloog Karin Kooiman stellen de patiënten de waterijsjes zeer op prijs: “Patiënten voelen direct verlichting na het eten van een waterijsje na hun operatie. Vrijwel iedereen komt ervoor in aanmerking. Alleen als er indicaties zijn dat een patiënt geen ijs mag hebben bieden we het niet aan, maar dat komt zelden voor.” (1) St. Jansdal ziekenhuis: Het st. Jansdal ziekenhuis heeft sinds Januari 2014 ingevoerd om waterijsjes te geven aan patiënten op de recovery. Omdat de patiënten dit lekker vinden en vooral omdat het helpt tegen irritatie van slangetjes en sondes, misselijkheid en neemt het de vieze smaak in de mond weg. Volgens recovery verpleegkundige Natascha Polman stellen patiënten de waterijsjes zeer op prijs. “De meeste patiënten reageren verrast. Ze vinden het lekker omdat ze nuchter zijn geweest of omdat ze narcose hebben gehad en wat last van hun keel kunnen hebben door een beademingsmasker. Maar ook de patiënten met een ruggenprik zitten er heerlijk van te genieten.” (2) Tergooi: Het Tergooi heeft sinds maart 2014 ingevoerd om waterijsjes te geven aan patiënten op de Recovery. Het eten van waterijs is voor deze patiënten niet alleen lekker maar helpt mogelijk ook tegen bijvoorbeeld misselijkheid, keelirritatie of een vieze smaak in de mond na narcose. De waterijsjes zijn kleurstof en suikervrij. Dus kunnen ook worden uitgedeeld aan patiënten met een glutenof notenallergie. (3) Medisch Centrum Zaandam : Het Medisch Centrum Zaandam heeft sinds oktober 2013 ingevoerd om waterijsjes te geven aan patiënten op de recovery. Vaak hebben patiënten een droge mond en keel en hebben zij behoefte aan een smaakje. Waar water smakeloos is, zorgt een ijsje voor een zoete smaak en verkoeling en verfrissing voor de patiënt. Ger Visser: “Patiënten zijn erg tevreden, horen wij terug via patiënt tevredenheidsonderzoeken.” Mensen vinden het lekker verfrissend. "Er is keuze tussen aardbeien en perensmaak, waarbij de laatste op dit moment grote favoriet is", aldus Balbina Fereira. Ook de recovery zelf reageert enthousiast. Je kan iets extra’s voor de patiënt betekenen en deze ijsjes lekken niet, dus weinig last van vlekken op het beddengoed. (4)
ZGV: Het ZGV heeft sinds januari 2014 ingevoerd om waterijsjes te geven aan patiënten op de recovery. De reden om ijs in te voeren is simpel maar doeltreffend: waterijs is lekkerder dan water, het eten van waterijs is makkelijker dan het drinken van water als je net bent geopereerd. En de patiënt kan zelf bepalen hoeveel ijs hij eet. Uit ervaring blijkt dat waterijs misselijkheid vermindert en keelirritatie wegneemt. (5) Bron 1, 3, 4, 5 internet. 2. Telefonisch interview met een recoveryverpleegkundige.
Bijlagen: Evaluatie formulier – Personeel De invoering van het waterijsjes op de recovery is nu een paar maanden actief. Aan dit evaluatieformulier kan het personeel zien of het een goede zet is geweest of niet. Ook is er een evaluatie formulier gemaakt voor de patiënten. Aan de uitslag van het evaluatie formulier kan het personeel ook zien wat men er van vindt. 1. Bevorderd het geven van waterijsjes ook echt sneller herstel aan de patiënt? 2. Komen vrijwel alle patiënten voor een waterijsje in aanmerking? 3. Welk waterijsje komt het meeste in aanmerking bij de patiënten?
Ja Nee
Ja Nee Slimpiewaterijsje Raket Callipo Dubbellikker
4. Zijn de waterijsjes op tijd op voorraad? 5. Is de hoeveelheid waterijsjes bekend die er per week/maand moeten komen? 6. Zijn de patiënten nuchter als hen het waterijsje wordt aangeboden? 7. Is de invoering van de waterijsjes beter voor de patiënt?
Ja Nee Ja Nee
Ja Nee Ja Nee
8. Zijn de waterijsjes goedkoper, Ja Nee dan het geven van medicatie bijvoorbeeld tegen de misselijkheid? 9. Vinden de patiënten het leuk om Ja Nee een waterijsje te krijgen? 10. Bent u blij met de invoering van Ja Nee de waterijsjes op de recovery?
Evaluatie formulier – Patiënten U heeft op de uitslaapkamer een waterijsje gekregen van de recoveryverpleegkundige, dit doet ons ziekenhuis nog niet heel lang. Wij willen graag u mening weten over het krijgen van een waterijsje op de uitslaapkamer. 1. Wat vindt u van het krijgen van een waterijsje op de uitslaapkamer? 2. Heeft het waterijsje u geholpen tegen bijvoorbeeld: een droge mond, een vieze smaak in de mond en tegen het irriteren van de slangetjes in de mond/neus? 3. (Als u eerder een operatie heeft gehad en geen waterijsje op de uitslaapkamer kreeg) vond u het beter om het waterijsje wel of niet te krijgen? 4. Zou u het MCL aanraden om door te gaan met het geven van waterijsjes op de uitslaapkamer?
Leuk Minder leuk
Ja Nee
Wel Niet
Ja Nee
Als u nog op of aanmerkingen heeft over het krijgen van een waterijsje op de uitslaapkamer kunt u het hier aangeven. ………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………… ……………………………………
Foto’s presentatie
Conclusie: Wij vonden dat dit project heel goed en snel is gegaan. We hebben hier met veel plezier aan gewerkt, en vooral heel goed samengewerkt. Wij hadden als leerpunten dat we niet alles alleen willen doen. Wij vinden dat dit heel goed is gegaan, en door ons leerpunt is alles snel afgekomen. We hebben een super mooi rapport gemaakt en onze presentatie ging ook erg goed. In dit verslag hebben wij verteld hoe de samenwerking verliep, wat onze taken waren, aan welke specificaties iedereen heeft gewerkt, hoe we onze lessen hebben besteedt en waarom wij dit onderwerp hadden gekozen. Onze samenwerking ging boven verwachting goed zoals we eerder ook al zeiden, vonden we het een heel erg leerzaam project. Omdat wij in het begin snel een opdrachtgever hadden gevonden konden wij meteen aan de slag, hierdoor hebben wij een goed rapport kunnen maken en deze kunnen overhandigen aan het MCL. Onze presentatie ging ook goed, we hebben alles kunnen vertellen wat we wilden vertellen. De mensen van het ziekenhuis waren ook erg enthousiast en willen dit zeker in gaan voeren. Dat was natuurlijk ook ons grootste doel van het project en wij zijn erg blij dat dit allemaal goed is gegaan. Voor ons was dit het ideale project. Ik denk niet dat wij iets beter hadden kunnen doen. Persbericht:
Mail A. Bloemsma (contact persoon tussen school en ziekenhuis): Hartstikke leuk vanochtend op de ok. De meiden hebben een mooie presentatie gehouden, was goed verzorgd en alles omvattend. Leuk nog even eindigen met een ijsje. Toen Erna met het verhaal "sectorwerkstuk" kwam heb ik een beetje gelobbyd bij ons op de ok. De "opdrachtgeefster", Jose had toentertijd een stuk gelezen over het postoperatief aanbieden van waterijsjes. Toen ik haar het "sectorwerkstuk" uitgelegd had kwamen we tot de conclusie dat dit voor de meiden een prima onderwerp was omdat het mooi afgebakend is. Het eindresultaat is mooi weergegeven in een rapport en is nu toe aan stap twee, het daadwerkelijke invoeren op de recovery. Ook dit zal door een student gedaan worden, zij zal een protocol moeten gaan maken en het rapport gaan upgraden tot hbo niveau. Ik houd jou en de meiden op de hoogte van de vorderingen en van het moment dat er daadwerkelijk postoperatief ijsjes worden aangeboden op de recovery. Misschien voor jullie ook wel leuk om het protocol eens te lezen. Groeten, Arnold Bloemsma