Profetie tussen wal en schip by Ruben Hadders

Profetie tussen wal en schip

â&#x20AC;&#x153;En wij hebben het profetische woord, dat vast en zeker is, en u doet er goed aan daarop acht te slaan als op een lamp die schijnt in een duistere plaats, totdat de dag aanbreekt en de morgenster opgaat in uw hart.â&#x20AC;? 2 Petrus 1:19

Copyright © 2015 Harry Honigh Een uitgave van Uitgeverij Het Zoeklicht i.s.m. stichting Israël en de Bijbel www.zoeklicht.nl / www.israelendebijbel.nl Derde herziene druk, april 2015 Boekverzorging: Ruben Hadders Omslag: David van Wijck NUR 707 ISBN 978-90-64512-14-8 Alle rechten voorbehouden. Niets uit deze uitgave mag worden verveelvoudigd, opgeslagen in een geautomatiseerd gegevensbestand, of openbaar gemaakt in enige vorm of op enige wijze, hetzij elektronisch, mechanisch, door fotokopieën, opnamen, of op enige andere manier zonder voorafgaande schriftelijke toestemming van de uitgever. Voor recensies mogen korte bloemlezingen worden gebruikt.

Inhoudsopgave

Voorwoord.................................................................................................................. 13 Inleiding...................................................................................................................... 17 DEEL 1: WAAROM WORDEN DE PROFETIEËEN NIET MEER GELEZEN?..............23

Hoofdstuk 1 Profetie tussen wal en schip �� 25 Evangelische en reformatorische christenen ��25 Enkele scheerlijnen van ons geloof.........................................................................27 Eén belangrijke scheerlijn function.eert niet �� 29 De kerk en Israël..................................................................................................... 34 Evangelisch Nederland vandaag........................................................................... 26 Het belang van de Bijbelse profetieën....................................................................27 Veelgehoorde tegenwerpingen.............................................................................. 31 Profetie tussen wal en schip....................................................................................45 Groepsvragen bij hoofdstuk 1............................................................................... 47

Hoofdstuk 2 Hoe moeten we de Bijbelse profetieën lezen? �� 49 Over wie gaan de profetieën?................................................................................. 49 De Nederlandse Geloofsbelijdenis ........................................................................51 Heeft Israël nog een nationale toekomst? ��53 Het Nieuwe Verbond............................................................................................. 54 Eén symbolische dag?.............................................................................................57

PROFETIE TUSSEN WAL EN SCHIP

Het gat in de evangelische dijk...............................................................................59 Drie speerpunten van de satan..............................................................................60 Groepsvragen bij hoofdstuk 2............................................................................... 65

Hoofdstuk 3 De oorsprong van het probleem................................................................... 67 De eerste Gemeente...............................................................................................67 Verwijdering........................................................................................................... 69 Van verwijdering naar vervanging......................................................................... 70 Van vervanging naar vervolging.............................................................................73 De Holocaust..........................................................................................................77 De theorie wordt bijgesteld................................................................................... 79 Hoe nu verder?....................................................................................................... 82 De balans................................................................................................................ 88 Het wordt tijd.........................................................................................................90 Groepsvragen bij hoofdstuk 3...............................................................................93

Hoofdstuk 4 Israël in het Oude Testament........................................................................ 95 Voorwaardelijke en onvoorwaardelijke beloften ��95 Omwille van Zijn Naam......................................................................................... 97 De voorwaarde van geloof..................................................................................... 98 Opnieuw op de grens van het beloofde land �� 99 De roeping van Abraham (Gen. 12:1-3).................................................................. 101 Lo Ammi, Lo-Ruchama (Hos. 1 en 2).....................................................................103 Het dal met de dorre doodsbeenderen (Ez. 37) �� 110 Het Palestijns Verbond (Deut. 30:1-10)...................................................................114 De Goede Herder (Ez. 34).......................................................................................117 De zeventig weken (Dan. 9:20-27).........................................................................120 Jeruzalem, de bedwelmende beker (Zacharia 12, 13 en 14) �� 127 Jeruzalem, het centrum van de aarde (Jes. 2:1-5) ��131 Een voorlopige conclusie....................................................................................... 133 Groepsvragen bij hoofdstuk 4..............................................................................135

INHOUDSOPGAVE

Hoofdstuk 5 Israël in het Nieuwe Testament................................................................... 137 De vervangingstheologie getoetst....................................................................... 137 Romeinen 9, 10 en 11.............................................................................................. 139 De rede over de laatste dingen (o.a. Matt. 24) �� 142 De vijgenboom (Matt. 21:18-22 en Matt. 24:32-35) �� 145 De troon van David (Luk. 1:32-33)..........................................................................150 De 144.000 knechten (Opb. 7:1-8)......................................................................... 152 Jeruzalem in het nieuws (Opb. 11:1-14)................................................................... 155 De vrouw en het kind (Opb. 12)............................................................................. 157 De namen op de poorten (Opb. 21:12)................................................................... 162 Een voorlopige conclusie.......................................................................................164 Groepsvragen bij hoofdstuk 5..............................................................................167

Hoofdstuk 6 Het Bijbelse toekomstbeeld........................................................................169 Eén symbolische dag?...........................................................................................169 Drie perioden.........................................................................................................171 De dag van de HEERE............................................................................................ 173 Het volmaakte rijk van vrede en gerechtigheid �� 179 Een niet-volmaakt Vrederijk................................................................................. 182 De opname van de Gemeente.............................................................................. 191 Groepsvragen bij hoofdstuk 6..............................................................................195

DEEL 2: WAT ZEGGEN DE BIJBELSE PROFETIEËEN OVER DE TOEKOMST?...... 197

Hoofdstuk 7 De Grote Verdrukking...................................................................................199 Brandpunt van satans opstand.............................................................................199 Het voorspel.........................................................................................................200 De eerste helft van de week: valse gerustheid �� 202 De weeën.............................................................................................................. 205 De 144.000 verzegelden (Opb. 7:1-8).................................................................... 205

PROFETIE TUSSEN WAL EN SCHIP

De twee getuigen (Opb. 11:1-14)............................................................................ 207 De put van de afgrond (Opb. 9)............................................................................ 208 De sprinkhanen en de 200 miljoen ruiters (Opb. 9) �� 209 De tweede helft van de week: de Grote Verdrukking (Opb. 13).............................211 De satan op aarde geworpen (Opb. 12)................................................................. 212 Het Beest uit de zee (Opb. 13:1-10)......................................................................... 213 Het Beest uit de aarde (Opb. 13:11-18).................................................................... 216 Babylon (Opb. 17 en 18).......................................................................................... 219 De zeven schalen van gramschap (Opb. 16) �� 230 Het oordeel over de volkeren (Opb. 16).................................................................234 Aankondiging van de bruiloft van het Lam (Opb. 19: 6-10) ��238 De bekering van Israël en de wederkomst (Opb. 19:11-16) �� 246 Reiniging van de aarde..........................................................................................256 Terugkeer van de twaalf stammen van Israël (Deut. 30: 1-6) ��257 De eerste opstanding (Opb. 20: 4-6).................................................................... 264 Groepsvragen bij hoofdstuk 7.............................................................................269

Hoofdstuk 8 Het Vrederijk.................................................................................................271 De vervulling van vele beloften............................................................................ 271 Een groot land.......................................................................................................272 Een groot en gezond volk......................................................................................273 Vrede met de omringende volkeren.....................................................................275 Israël geregeerd door Koning Jezus......................................................................278 Een koninkrijk van priesters................................................................................. 280 Rechtvaardige rechtspraak.................................................................................. 282 Duizend jaar lang..................................................................................................285 Een zegen voor de wereld.....................................................................................287 De laatste opstand............................................................................................... 290 De tweede opstanding en het laatste oordeel ��292 Groepsvragen bij hoofdstuk 8.............................................................................299

INHOUDSOPGAVE

Hoofdstuk 9 De volmaakte eeuwigheid...........................................................................301 Eeuwig en volmaakt..............................................................................................301 Schaduwbeelden...................................................................................................303 Iets volkomen nieuws.......................................................................................... 305 Het einde van de dood......................................................................................... 305 God woont bij de mensen.................................................................................... 306 Het nieuwe Jeruzalem (Opb. 21:9-27)................................................................... 308 Een geweldig perspectief......................................................................................310 Groepsvragen bij hoofdstuk 9..............................................................................313

Hoofdstuk 10 Een gewaarschuwde Gemeente.................................................................. 315 Licht in een duistere plaats................................................................................... 315 Waakzaam............................................................................................................ 316 Hoe lezen wij de Bijbel?........................................................................................ 320 Wereldpolitiek.......................................................................................................328 De autonome mens..............................................................................................330 Scheppingsorde en Godslasteringen.................................................................... 331 Occultisme............................................................................................................ 333 Tekenen en wonderen...........................................................................................334 De komende wereldreligie....................................................................................338 Nieuwe stromingen...............................................................................................352 Positive only......................................................................................................... 360 Het automatisme van ‘erbij horen’.......................................................................366 Vormendienst........................................................................................................368 Uitverkorenen verleid?.......................................................................................... 375 Het doel van ons leven..........................................................................................378 Heiligmaking......................................................................................................... 381 Liefde voor Israël...................................................................................................383 Tot slot...................................................................................................................394 Groepsvragen bij hoofdstuk 10........................................................................... 397

PROFETIE TUSSEN WAL EN SCHIP

Bijlagen Artikel 37 van de Nederlandse Geloofsbelijdenis �� 403 Het boek Openbaring.......................................................................................... 405 De zeven verbonden............................................................................................409 Een tweede Exodus...............................................................................................417 Het Chiliasme........................................................................................................419 De bedelingen...................................................................................................... 425 Verschil tussen Israël en de Gemeente.................................................................431 Signalen van de eindtijd.......................................................................................435 De geschiedenis van de Rooms-Katholieke Kerk �� 439 Alexandrië en het compromis............................................................................. 445 Begrippenlijst ...................................................................................................... 451 Aanbevolen literatuur ....................................................................................... 459 Tot besluit ........................................................................................................... 461

Voorwoord

Het boek dat voor u ligt, begon met een vraag: “Wat is nu eigenlijk evangelisch?” Omdat dit boek niet over mijzelf moet gaan, probeer ik slechts in een paar woorden te vertellen hoe ik op die vraag kwam en hoe dit geleid heeft tot de uitgave van dit boek. Als kind ben ik gedoopt in de toenmalige Nederlands Hervormde Kerk. Hoewel ik mij niet herinner dat er in mijn gemeente duidelijk over de noodzaak van bekering gesproken werd, legde ik op dertienjarige leeftijd mijn leven in de handen van de Heere God. Dat was midden in de verwarrende en roerige jaren zestig. Een paar jaar later maakte ik in militaire dienst kennis met een legerpredikant die de Bijbel heel direct uitlegde. De wekelijkse Bijbelstudies met hem en een klein groepje gelovige jongeren maakten diepe indruk op mij. Na mijn diensttijd wilde ik hieraan een vervolg geven. Samen met een vriend probeerde ik om met de jongeren in mijn kerk een Bijbelkring te starten. Ik las veel over het geloof, onder andere de boeken van Richard Wurmbrand over de Ondergrondse Kerk. Op negentienjarige leeftijd deed ik belijdenis van mijn geloof, hoewel het mij langzaam maar zeker duidelijk werd dat mijn toekomst niet in deze kerk lag. In mijn studententijd kwam ik in aanraking met de jeugd van de baptistengemeente God is Liefde in Hengelo. Daar vond ik terug wat ik sinds mijn diensttijd kwijt was geweest: Bijbelstudies met leeftijdsgenoten en evangelisatiewerk. Aan de confronterende prediking van ds. Malgo moest ik wel even wennen, maar binnen afzienbare tijd had zijn directe en vaak profetische boodschap mij gegrepen. Niet alleen de profetieën werden ontsloten, maar de hele Bijbel kreeg voor mij een extra dimensie. Thema’s als wet en genade, de verbonden, Gods plan met de wereld, de tijd waarin wij leven en de weder-

PROFETIE TUSSEN WAL EN SCHIP

komst kwamen voor mij op een ongekende manier tot leven. De Heere zegende mij met een lieve vrouw en vijf kinderen. Wij leefden met elkaar in de spoedige verwachting van de opname van de Gemeente en de wederkomst van de Heere Jezus voor Israël. We hielden onze kinderen altijd voor om te kiezen voor een man of vrouw die de Heere liefheeft, ongeacht uit wat voor kerk hij of zij komt. Dat laatste is gebeurd. Ons gezin werd uitgebreid met enkele schoonkinderen uit de gereformeerde gezindte. De gesprekken met hen zijn boeiend, omdat ze ons laten zoeken naar de kern van ons geloof, naar waar het in de kern om gaat. Wij moeten regelmatig voor de ander een gebruikt woord verduidelijken, omdat we gewend zijn in heel andere termen te praten en te denken. Dat geldt ook voor het luisteren naar een preek, het zingen van liederen enz. Regelmatig moest ik de hand in eigen evangelische boezem steken en dat is heel verfrissend. Het zijn vooral die gesprekken die bij mij de vraag losmaakte: “Wat is nu eigenlijk evangelisch?” Wat is de oorsprong van de meer ‘uiterlijke’ verschillen, zoals doop, formulieren, belijdenissen, liturgie, liederen en taalgebruik. Daarvoor moeten we naar de geschiedenis van de kerk van de eerste eeuwen, de Rooms-Katholieke Kerk, de Reformatie en de evangelische beweging. Al deze ‘uiterlijke’ verschillen zijn terug te voeren op het verschillend lezen van het Oude Testament, vooral van de profetieën. Vrijwel alle verschillen tussen reformatorische en evangelische gelovigen beginnen eigenlijk bij de vraag: “Hoe lezen wij de Bijbelse profetieën?” Daar gaan onze wegen uit elkaar. Tijdens deze zoektocht groeide bij mij het besef dat wij evangelischen dit profetische woord, dat ons zo lang onderscheidde, aan het verliezen zijn. Vooral dit gebrek aan zicht op het profetische woord is de reden dat wij evangelischen vandaag achter allerlei ‘wind van leer’ aanlopen (Ef. 4:14). Het belang van het verstaan van de Bijbel wordt links en rechts ingehaald door de ervaring en de beleving. Deze laatste lijken bij ons niet meer ondergeschikt te zijn aan de Bijbel, maar zijn haast belangrijker geworden dan Gods Woord zelf. Met het schrijven van dit boek ben ik begonnen aan een taak die uit twee delen bestaat. Allereerst wil ik een poging wagen om een stukje van die bedekking, die bij velen met een reformatorische achtergrond op het profetische woord ligt, weg te nemen. Dat zal niet eenvoudig zijn, want deze bedekking heeft

VOORWOORD

dikke en oude wortels. Maar ik ben hoopvol, omdat ik bij velen van hen een diep ontzag voor de Schrift aantref. Mijn verlangen is dan ook hen te laten delen in diezelfde rijkdom die ik heb ervaren, toen mij de ogen opengingen voor de Bijbelse profetieën. En ik hoop dat, door het openen hiervan, ook de liefde voor het volk Israël zal groeien. Als tweede wil ik een poging wagen om bij evangelische christenen de belangstelling voor het profetische woord en het volk Israël weer te verlevendigen. De Bijbelse profetieën vormen een goede toetssteen voor de vroom klinkende boodschappen die de evangelische wereld dreigen te overspoelen. Hiermee probeer ik hen terug te brengen naar de wortels van het evangelische gedachtegoed. Daarbij hoop ik te laten zien hoe onmisbaar het profetische woord is, zeker in de tijd waarin wij leven.

Hoe leest u dit boek? Om het boek leesbaar te houden, spreek ik in algemene termen over evangelische en reformatorische christenen. Met reformatorisch bedoel ik niet alleen het orthodoxe deel van de gereformeerde gezindte, maar alle kerken van de Reformatie, uitgezonderd de evangelische stromingen. Evenzo bedoel ik met evangelisch de hele groep van baptistengemeenten, Vergaderingen van Gelovigen, Pinkstergemeenten, evangelische gemeenten enz. Het is onmogelijk om in dit korte bestek rekening te houden met alle variaties in beide stromingen en binnen elk kerkverband. Het gaat mij om de grote lijnen. Maar de eerlijke lezer, die bereid is kritisch naar die grote lijnen te kijken, zal daarin hopelijk veel herkennen. Ook schrijf ik hier en daar generaliserend over ‘de kerk’. Ik bedoel daarmee het geheel van christenen en naamchristenen. Als ik problemen signaleer ‘in de kerk’, zijn er natuurlijk veel uitzonderingen. Het is ondoenlijk om die uitzonderingen steeds te benoemen. Ik hoop dus dat u als lezer het boek niet dichtslaat als het geschrevene niet één op één klopt met de situatie in uw kerkverband of plaatselijke gemeente. Soms worden problemen pas echt duidelijk als we naar het grote geheel kijken. Leest u de aangehaalde tekstgedeelten vooral in hun verband en trek mijn conclusies na. Ten opzichte van de vorige druk zijn enkele wijzigingen doorgevoerd: • De verhaallijn van de eerste twee hoofdstukken en het begin van

PROFETIE TUSSEN WAL EN SCHIP

• • •

hoofdstuk 6 is veranderd. Hoofdstuk 10 is enigszins ingekort. Ter verduidelijking van de hoofdthema’s is een aantal afbeeldingen toegevoegd. De Bijbelcitaten komen nu, tenzij anders vermeld, uit de definitieve versie van de Herziene Statenvertaling. Enkele vragen zijn verplaatst of gewijzigd. Dit wordt aangegeven via de voetnoten.

Na elk hoofdstuk worden enkele vragen gegeven die bijvoorbeeld in een Bijbelstudiegroep gebruikt kunnen worden. De vragen zijn niet bedoeld ter ‘overhoring’, maar als bezinning en verdieping op de thema’s: Israël en profetieën. Ze zijn ook zinvol voor hen die het betreffende hoofdstuk niet gelezen hebben. Sommige zijn speciaal bedoeld voor reformatorische groepen (R), andere speciaal voor evangelische groepen (E). Natuurlijk kunt u daarvan naar eigen inzicht afwijken. Het is mijn gebed dat dit boek ertoe mag bijdragen dat we als christenen gewapend zullen zijn tegen de misleiding die over deze wereld zal komen, een misleiding die volgens de Bijbel al begonnen is: “Want dit weet ik dat na mijn vertrek wrede wolven bij u zullen binnenkomen, die de kudde niet sparen; en dat uit uw eigen midden mannen zullen opstaan die de waarheid verdraaien, om de discipelen weg te trekken achter zich aan.” (Hand. 20: 29-30) Graag wil ik iedereen bedanken die aan de totstandkoming van dit boek heeft meegewerkt, hen die mijn visie op de Schrift hebben aangescherpt, hen die de proefteksten van commentaar hebben voorzien of mijn gedachten in gesprekken aangescherpt hebben, hen die de definitieve tekst gecontroleerd hebben of eenvoudig dit werk in gebed aan de Heere opgedragen hebben. Jullie hulp was onmisbaar. Moge de Heere jullie daarvoor zegenen. Harry Honigh Dieren, 2015

Inleiding

De Bijbel bestaat voor een belangrijk deel, voor meer dan dertig procent, uit profetieën. We kennen natuurlijk de oudtestamentische profeten en het boek Openbaring, maar ook de Psalmen, de nieuwtestamentische gelijkenissen, de evangeliën en de brieven, ze staan boordevol profetische boodschappen. Toch worden ze, ook door Bijbelgetrouw christenen, vaak maar weinig gelezen of wordt de werkelijke boodschap niet herkend. Hoe is het mogelijk dat zo’n groot deel van Gods Woord onderbelicht blijft? Daarvoor zijn wellicht meerdere redenen aan te wijzen, maar één steekt er met kop en schouders bovenuit: de vervangingstheologie. Het is deze theologie, of liever gezegd deze theorie, die een sluier gelegd heeft over het profetische woord. Zij zegt dat het oude volk Israël (voetnoot: Zie bijlage 11: Begrippenlijst), dat zijn de nakomelingen van Abraham, Izak en Jakob, geen nationale toekomst meer heeft. De vele oudtestamentische beloften voor Israël zijn volgens haar overgegaan op de kerk, de Gemeente, het lichaam van Christus. Het resultaat van deze theorie is desastreus te noemen: mensen moesten de profetieën niet letterlijk, maar als symbolische taal gaan lezen. Voor Jeruzalem, Sion, zonen Jakobs enz. moesten we lezen: de kerk. Tot op de dag van vandaag lezen miljoenen gelovigen de Bijbelse profetieën als symbolische taal. Ze zijn onbekend met Gods plan voor Israël en hoe zich dat plan verhoudt tot Zijn plan voor de Gemeente. Ik kan niets anders bedenken wat de Schrift zo heeft verduisterd als juist deze theorie. Het is dan ook mijn stellige overtuiging dat vooral deze theorie de oorzaak is van een aantal belangrijke problemen, die we in de volle breedte van de kerk terugvinden: • Veel oprechte gelovigen hebben moeite met het begrijpen van het Oude Testament, in het bijzonder van de profetieën. Dat is niet

PROFETIE TUSSEN WAL EN SCHIP

•

nieuw, want diverse christelijke schrijvers en journalisten signaleren dit probleem regelmatig in kranten, tijdschriften en boeken. Ook de preken vanuit het Oude Testament beperken zich vaak tot persoonlijke toepassingen. We worden in toenemende mate geconfronteerd met Schriftkritiek: na het symbolisch lezen van de profetieën worden ook tal van andere Bijbelse waarheden gerelativeerd en weggezet als symbolische taal, menselijke overlevering, tijdgebonden, dichterlijke vrijheden enz. De profetische boodschap in de Psalmen en andere Bijbelgedeelten wordt vaak niet begrepen of niet herkend. Ook het boek Openbaring is als profetie voor velen een gesloten boek. Het beeld dat wij hebben van onze toekomst en van de rol van de Heere Jezus daarin, vervaagt. ‘De eerder vanzelfsprekende steun voor de staat Israël en de betrokkenheid bij Joodse mensen wereldwijd neemt zienderogen af. Dit ondanks dat wij naar de mens gesproken het Evangelie uit Joodse handen hebben ontvangen (Rom. 15:27) en het heil door hun val tot ons is gekomen (Rom 11:11). We vergeten blijkbaar snel.

Centraal in dit boek staat de korte vraag: “Hoe lezen wij de Bijbelse profetieën?” en de consequenties daarvan voor het geheel van Gods Woord. We willen het antwoord op die vraag vooral vanuit de Bijbel geven. Ik ben ervan overtuigd dat dit antwoord de kloof tussen evangelische en reformatorische christenen voor een belangrijk deel kan overbruggen. Meestal leiden pogingen om kloven tussen gelovigen te overbruggen tot vervlakking. De boodschap is dan: we moeten vooral niet moeilijk doen over de verschillen, maar ons richten op wat we gemeenschappelijk hebben. De oplossing blijft dan ook meestal beperkt tot het aanpassen van uiterlijke vormen, liturgie, liederen enz. Niet zelden leidt deze aanpak tot verwatering van het Evangelie, want we laten weg wat bij de ander tot irritatie kan leiden. De uitkomst van deze studie kan het omgekeerde bewerkstelligen. We richten ons juist op de kern van het probleem en op de antwoorden die de Bijbel geeft. Het is mij er daarbij niet om te doen om het gelijk van de evangelischen aan te tonen. Dat zal verderop in dit boek ook wel duidelijk worden. Ik probeer slechts een stoffer aan te reiken om het stof te verwijderen van een gedeelte

INLEIDING

van de Schrift dat mij zo dierbaar is geworden. In dit boek ziet u de volgende tweedeling:

Deel 1: Hoe moeten we de Bijbelse profetieën lezen? We stellen ons vragen zoals: Waarom hebben veel gelovigen moeite met het lezen van het Oude Testament? Waarom lezen zoveel mensen de profetieën als symbolische taal? Waar is dit probleem ontstaan en wat waren de gevolgen? Is de kerk het nieuwe Israël? Zijn al die oudtestamentische profetieën, als we ze zorgvuldig lezen, wel toepasbaar op de Gemeente? Waarom is de symbolische uitleg niet in overeenstemming met de Schrift? Hoe moeten we de Bijbelse profetieën dan wel lezen? Vooral die laatste twee vragen zijn cruciaal voor ieder die de Bijbel accepteert als het onfeilbare Woord van God.

Deel 2: Wat zeggen de profetieën over de toekomst? In dit deel proberen we antwoord te geven op een paar belangrijke vragen: Wat wacht ons als gelovigen voor toekomst? Zal de kerk in staat zijn het beloofde koninkrijk op aarde dichterbij te brengen? Hoe zal de toekomst van het volk Israël er uit zien? Waar gaat deze wereld naartoe? Wat moet ik persoonlijk met de Bijbelse profetieën? Hebben ze mij vandaag iets te zeggen? Heb ik ze nodig? Kan ik niet zonder? Vooral in dit tweede deel zal blijken hoe actueel het probleem van de vervangingstheologie is. We vinden haar zaailingen op vele plaatsen in de reformatorische en in de evangelische wereld terug. En als we niet uitkijken, ook ons persoonlijke leven. De profetieën geven ons onderscheid ten aanzien van de wereld waarin we leven en ze laten ons zien wat onze opdracht als christenen daarin is. Ze geven licht, zowel in een duistere wereld als in de verborgen hoeken van ons hart: “En wij hebben het profetische woord, dat vast en zeker is, en u doet er goed aan daarop acht te slaan als op een lamp die schijnt in een duistere plaats, totdat de dag aanbreekt en de morgenster opgaat in uw hart.” (2 Petr. 1:19) Ik hoop dat reformatorische gelovigen in dit boek iets gaan herontdekken, iets wat de kerk al lang geleden is kwijtgeraakt. Tegelijk hoop ik dat evangelische christenen zullen herontdekken wat onder het stof dreigt te raken.

PROFETIE TUSSEN WAL EN SCHIP

Hopelijk zal deze studie bijdragen tot een verdieping op een zeer belangrijk aspect van Gods Woord: het profetische woord. Een belangrijk deel (deel 1) van dit boek wordt ingenomen door de argumenten tegen de vervangingstheologie. Misschien denkt u als lezer dat deze theologie een oude koe is die niet meer leeft. De volgende gedachten kunnen wijzen op sporen van de oude vervangingstheologie, al of niet in een modern charismatisch of ander jasje: • • • • • • •

“Wij leven nu in het Vrederijk.” “Het Joodse volk heeft geen nationale toekomst meer.” “De beloften voor Israël zijn nu voor ons.” “De Heere heeft ons voor dit leven beloofd: gezondheid, rijkdom, succes enz. “ “Wij moeten bouwen aan het koninkrijk.” “De gedachte van het 1000-jarig Vrederijk is alleen gebaseerd op Opb. 20.” “Als de Heere Jezus terugkomt, zal iedereen Hem aanbidden enz.

Misschien herkent u één van deze gedachten als de uwe. In de volgende hoofdstukken zullen we ze weerleggen. Maar ook als u als lezer niets met de vervangingstheologie hebt, raad ik u aan om deel 1 niet over te slaan. Wanneer u meer wilt dan alleen het globale eindtijdplaatje, maar echt verlangt naar geestelijk onderscheid op het gebied van het profetische woord en de wereld waarin wij leven, is het goed om deel 1 te lezen. Het is belangrijk te weten waaraan we deze vervangingstheologie kunnen herkennen, wanneer die zich in nieuwe vormen bij ons aandient. Een goede dokter zal immers niet alleen het menselijk lichaam bestuderen, maar zich ook verdiepen in allerlei ziektes en kwalen die dit lichaam bedreigen. Zo kunt u, wanneer u zowel de oorzaak als de denkfouten van deze theorie goed in beeld hebt, veel anderen tot zegen zijn. Verschillende Bijbelgedeelten die in de hoofdstukken 4 en 5 worden besproken, zorgen ook onder Israëlvrienden nogal eens voor verwarring. De gangbare uitleg daarvan plaatst Israël niet zelden op een ongezonde manier op een voetstuk. We willen ook daarin de Schrift laten spreken, opdat onze liefde voor

INLEIDING

IsraĂŤl niet gebaseerd is op menselijke emoties, maar gegrond is in Gods Woord en in harmonie is met Zijn liefde voor dit volk. Moge de Heere geven dat we door deze studie dichter bij Hem en ook dichter tot elkaar komen, niet door vervlakking, maar door verdieping.

PROFETIE TUSSEN WAL EN SCHIP

Deel 1

Waarom worden Waarom worden profetieĂŤn niet dedeprofetieĂŤn niet meer gelezen? meer gelezen?

Hoofdstuk 1 Profetie tussen wal en schip

Evangelische en reformatorische christenen Het onderwerp van dit boek, het omgaan met Bijbelse profetie, bevindt zich op het grensvlak van twee grote protestantse stromingen: de evangelische en de reformatorische. We zullen zien dat dit onderwerp in sterke mate de oorspronkelijke scheidslijn tussen beide groepen markeert. Maar we zullen ook zien dat dit omgaan met de profetieën intussen voor beide groepen een struikelblok lijkt te worden. Allereerst willen we proberen dit grensvlak in beeld te krijgen: wat hebben we gemeenschappelijk en waar gaat het bij de verschillen tussen deze twee grote groepen gelovigen om? Daarbij zijn we niet zozeer geïnteresseerd in allerlei uiterlijkheden en vormen, maar in de kern van het verschil. Daaruit zal blijken, dat we belangrijke geloofszaken gemeenschappelijk hebben, maar dat ook essentiële zaken ons op dit moment nog scheiden van elkaar. Datgene wat ons als evangelische en reformatorische christenen vooral bindt, is kort samen te vatten met: • Alleen de Heere Jezus Christus, • Alleen de Schrift, • Alleen door het geloof, • Alleen door genade. Deze kernpunten gaan terug tot de Reformatie en scheiden ons als protestanten van de rooms-katholieken en binden ons onderling. Als ik met gelovigen uit reformatorische kring in gesprek ben over het verlossingswerk van de Heere Jezus, blijkt dat we soms wel verschillende taal gebruiken, maar vaak hetzelfde bedoelen. Ik moet zelfs zeggen, dat ik vaak jaloers ben op de

PROFETIE TUSSEN WAL EN SCHIP

meer respectvolle manier waarop in reformatorische kringen wordt gesproken over God de Vader, over de Heere Jezus Christus en wat Hij voor ons heeft gedaan. Dit spreken is in evangelische kringen soms zo ‘gewoontjes’, dat het ontzagwekkende wonder er niet meer in doorklinkt. Anderzijds ben ik blij met de directe en persoonlijke manier waarop evangelischen gewend zijn over hun geloof te praten en daarvan te getuigen. Verder spreekt mij ook erg aan dat de evangelischen, net als de bevindelijk gereformeerden, duidelijk spreken over de noodzaak van bekering voor elk mens.

Afkalving Maar met dit gemeenschappelijke geloof in het verlossingswerk van de Heere Jezus is in onze tijd wel wat aan de hand, zowel in evangelische als in reformatorische kringen. Over de volle breedte van de christelijke kerk staat het verlossingswerk van de Heere Jezus zwaar onder druk. Overal om ons heen horen we immers geluiden als: • Het goddelijke zit in de mens, maar het moet eruit gehaald worden. • Mensen zonder Christus hoeven niet verloren te gaan, want God is liefde. • Zonde is betrekkelijk, want we zijn toch allemaal mensen. • Er zijn meerdere wegen die naar Rome (de hemel) leiden. • We kunnen God in alle godsdiensten leren kennen. • We moeten allerlei Bijbelse voorschriften over bijvoorbeeld mannen en vrouwen toch vooral tijdgebonden zien. • God zou de wereld ook wel door een proces van evolutie kunnen hebben ‘geschapen’ enz. Deze signalen horen we over de volle breedte van onze protestantse kerken; we lezen regelmatig daarover in onze christelijke kranten en tijdschriften. Voor velen is het gezag van de Bijbel niet meer absoluut, zelfs niet meer het hoogste gezag. Voor velen zijn de letterlijke geschiedenissen ‘mooie verhalen’ geworden en zijn de basiswaarheden in de Bijbel tot ‘mooie gedachten’ omgedoopt. Is het niet vaak zo dat het accent meer ligt op de acceptatie (door de Heere en van elkaar) dan op verlossing en verandering? In plaats van de wereld de rug toe te keren, onze oude natuur af te leggen en de Heere Jezus te volgen, horen

PROFETIE TUSSEN WAL EN SCHIP

we regelmatig dat we elkaar moeten accepteren zoals we zijn, omdat de Heere God ons zou accepteren zoals we zijn. Er is met het geloof in het verlossingswerk van de Heere Jezus en met het gezag van de Bijbel wel wat aan de hand. Dat geloof is, als we de kerk in haar volle breedte beschouwen, aan het afkalven. We zullen verderop zien dat deze afkalving alles te maken heeft met het onderwerp van dit boek, de profetieĂŤn.

Dammen tegen de afkalving De oorzaak van die afkalving van het christendom wordt nogal eens gezocht in uiterlijkheden. We zoeken de oplossing dan ook vaak in uiterlijke vormen. We proberen de samenkomsten aantrekkelijker te maken: de liederen, de muzikale begeleiding, de liturgie, de preekstijl, inbreng van gemeenteleden en jeugd enz. Evangelischen lopen daarin over het algemeen harder, reformatorischen zijn daarin wat meer behoudend. De vorm van onze samenkomsten is op zich een belangrijk onderwerp. We zouden daar wellicht van elkaar kunnen leren. Misschien dat reformatorische gelovigen hier en daar wat te vast zitten aan de oude vormen, liederen, tradities, centrale rol van de dominee enz. Tegelijk zien we dat de vernieuwingsdrang in evangelische kringen doorslaat. Het evenwicht tussen beleving enerzijds en waarheid en kennis anderzijds dreigt verstoord te raken. In beide kringen wordt gezocht naar de oorzaken van het verval en de evangelischen lijken daarin redelijk te slagen. Tenminste, als we groei in aantallen als maatstaf nemen. Maar is de werkelijke oorzaak wel gevonden? Of zijn de vernieuwingen slechts pepmiddelen die gauw uitgewerkt zijn, waarna steeds weer nieuwe injecties nodig zijn? Ik probeer in dit boek de vinger te leggen bij een dieper liggende oorzaak van de secularisatie binnen de christelijke kerk. Het is een probleem dat zich in de hele evangelische en reformatorische wereld afspeelt. Als ik dit goed zie, hebben we niet alleen een grote boosdoener gevonden, maar misschien ook wel een geweldig middel om deze negatieve spiraal te doorbreken.

Enkele scheerlijnen van ons geloof Een belangrijke oorzaak van de achteruitgang in het christendom moeten we zoeken in onze eigen binnenkamer en op onze eigen kansel. In onze persoon-

PROFETIE TUSSEN WAL EN SCHIP

lijke omgang met de Heere is in de loop van de geschiedenis van de Gemeente iets veranderd, of liever gezegd, we zijn wat kwijtgeraakt. Het is misschien niet de enige oorzaak van het verval, maar wel een heel belangrijke. Om dat te beschrijven gebruik ik een metafoor. De Bijbel vergelijkt ons lichaam met een tent (bv. Jer. 10:20; 2 Kor. 5:1 ev.). We zouden ons geloofsleven ook kunnen vergelijken met een tent, een ronde padvinderstent met één centrale tentstok. Die tentstok bestaat in ons geval uit twee delen die één geheel vormen. De tent van ons geloof wordt gedragen door de Bijbel, het Woord van God, en de persoon van de Heere Jezus Christus, het Levende Woord, de Zoon van God. De Bijbel is alleen maar Gods Woord wanneer we accepteren dat dit Woord het allerhoogste gezag heeft in ons leven. En niet alleen het allerhoogste gezag, maar ook absoluut gezag. Er bestaat naast de Bijbel geen openbaring, woord of geschrift dat zich ook (een) Woord van God kan noemen. Er bestaat naast de Heere Jezus niets of niemand die deze centrale plaats in ons leven kan innemen. Op deze centrale pijler rust ons geloofsleven. Zonder deze tentstok is er geen tent. Maar de tent van ons geloof blijft niet uit zichzelf staan, hij heeft een aantal scheerlijnen nodig. Zonder deze scheerlijnen kan de tent niet blijven staan. Als één scheerlijn te strak of te slap staat, zal de hele tent scheef staan. Als er één ontbreekt, is de tent zo kwetsbaar dat hij bij de eerste de beste storm in elkaar kan storten. Hier volgen een paar scheerlijnen: Het lezen en onderzoeken van de Bijbel, is zo’n onmisbare scheerlijn. Zonder deze scheerlijn kunnen wij God niet leren kennen. Wij kunnen niet weten wat Hij voor ons gedaan heeft of wat Hij van ons wil. De functie van het Bijbellezen is o.a. om Gods gedachten en verlangens te leren kennen, om Zijn wil in ons leven te ontdekken. Een tweede scheerlijn, even essentieel voor deze tent van ons geloof, is het gebed. In het gebed geven wij de Heere de eer in ons leven, een van de belangrijkste doelen in ons leven. In het gebed maken wij ook onze wensen aan Hem bekend en leggen wij onze wil in Zijn handen. Over deze eerste twee scheerlijnen zal onder Bijbelgetrouwe christenen weinig discussie zijn. Of deze scheerlijnen in de praktijk altijd goed werken, is de vraag. We zien dat ook deze beide waarden, Bijbelstudie en gebed, in de

PROFETIE TUSSEN WAL EN SCHIP

praktijk wel degelijk aan het afkalven zijn. Verderop in de studie zullen we enkele mogelijke oorzaken daarvan tegenkomen. Ook de traditie blijkt een scheerlijn die een stuk zekerheid en stabiliteit geeft (Flp. 4:8-9 en2 Thess. 3:6). Dit is zo’n scheerlijn die in evangelische kringen niet erg strak staat. Als gevolg daarvan is die stroming kwetsbaar voor allerlei ‘wind van leer’. Een volgende scheerlijn wordt gevormd door het begrip heiligmaking, de praktijk van ons leven als christen. Als onze handel en wandel niet in overeenstemming is met ons gebed en met ons Bijbellezen, ontstaat er scheefgroei. Als de kennis en omgang met de Heere niet gepaard gaan met de vrucht van de Geest, wordt ons lezen en bidden tot een vormendienst die anderen maar beter niet na kunnen volgen (Matt. 23:3). Dat geldt in het bijzonder voor de scheerlijn van de liefde. We kunnen nog zoveel bidden en Bijbelkennis vergaren, maar als die niet gepaard gaat met liefde voor de Heere en bewogenheid met de mensen die Hij op onze weg heeft gebracht, is het allemaal tevergeefs.

Eén belangrijke scheerlijn functioneert niet Met een andere scheerlijn, en wel met één van de belangrijkste, is momenteel iets mis. Die scheerlijn is het onderwerp van deze studie. Het is de scheerlijn die oorspronkelijk het verschil maakte tussen evangelischen en reformatorischen, maar die nu in beide kringen niet goed meer functioneert of soms zelfs helemaal ontbreekt. Het is een scheerlijn, waarvan niet zo veel christenen het belang inzien. Het is de scheerlijn van de Bijbelse profetie. Veel christenen zeggen dat zij de Bijbel van kaft tot kaft geloven, maar lezen in de praktijk selectief. In reformatorische zowel als evangelische kringen worden de profetieën weinig gelezen en nog minder bestudeerd. Deze gedeelten, die we vanaf Genesis tot en met Openbaring tegenkomen, worden meestal overgeslagen. Natuurlijk zijn er uitzonderingen, maar als we het totaal van de christelijke kerken bekijken, kunnen we helaas niet anders concluderen. Het negeren van een dergelijk groot deel van onze Bijbel, minstens dertig procent, kan niet anders dan tot scheefgroei leiden. Schrikt u van die dertig procent? Zeker zeventien Bijbelboeken, waaronder de Psalmen, staan boordevol profetieën. Vrijwel alle overige Bijbelboeken bevatten ook meerdere

PROFETIE TUSSEN WAL EN SCHIP

profetische gedeelten. Vele Bijbelboeken bevatten indirecte profetie: personen, gelijkenissen en gebeurtenissen die profetisch spreken over de komst van de Messias, de toekomst van Israël en de volkeren enz. Maar worden ze nog gelezen en als profetie uitgelegd? Herkennen we ze eigenlijk nog wel als profetie? Zonder dit profetische woord missen we iets essentieels, want zij vormen één van de belangrijkste openbaringen van de Heere Zelf: “... daarom heb Ik het u van oudsher verkondigd; voordat het kwam, heb Ik het u doen horen, anders zou u zeggen: Mijn afgod heeft die dingen gedaan, mijn gesneden beeld of mijn gegoten beeld heeft ze geboden.” (Jes. 48:5) “En Hij Die de verborgenheden openbaart, heeft u laten weten wat er gebeuren zal.” (Dan. 2:29b) Hij profeteert wat gaat gebeuren en doet het uitkomen. De vervulling van wat Hij heeft voorzegd, is een geweldig bewijs van Zijn God-zijn. Maar hoe is het mogelijk dat wij die profetieën zo weinig lezen? Hoe is het mogelijk dat al die honderden profetieën zo op de achtergrond zijn geraakt? Vallen deze gedeelten van onze Bijbel dan niet onder ‘heel de Schrift’, zoals we lezen in: “Heel de Schrift is door God ingegeven en is nuttig om daarmee te onderwijzen, te weerleggen, te verbeteren en op te voeden in de rechtvaardigheid...” (2 Tim. 3:16) Natuurlijk vallen de profetieën daar ook onder. Deze zijn ook geestelijk voedsel en belangrijk voor ons Bijbels onderwijs. Maar waarom lezen we ze dan zo sporadisch? Waarom nemen we niet de moeite om ze te onderzoeken? Waarom nemen we ze dan voor kennisgeving aan?

Het verschil tussen evangelisch en reformatorisch Deze laatste scheerlijn, het acht geven op de profetieën, het bezig zijn met de toekomst, het ontwikkelen van visie op die toekomst, het uitzien naar de wederkomst van de Heere Jezus, maakte lange tijd het verschil tussen evangelische en reformatorische christenen. De evangelischen vinden hun ontstaan in de internationale opwekkingsbewegingen in Engeland en Amerika van de

PROFETIE TUSSEN WAL EN SCHIP

18e en 19e eeuw. Die beweging leidde in Nederland tot het Reveil (1815-1865), met bekende mannen als Willem Bilderdijk en Isaak Da Costa. In diezelfde tijd vond in de Gereformeerde kerk in Nederland de afscheiding van 1834 plaats. Er waren grote overeenkomsten tussen die internationale opwekkingsbewegingen en de Nederlandse afscheiding van 1834. Maar tegelijk ligt hier ook de oorsprong van de verschillen tussen evangelischen en reformatorischen. Ds. Harry Bultema geeft een treffende beschrijving van het verschil tussen deze beide bewegingen: “Het meest opvallende onderscheid tussen deze twee bewegingen ligt evenwel in betrekking tot de laatste dingen. Het Reveil sprong vooruit, de Afscheiding terug; het Reveil was chiliastisch, de Afscheiding beschouwde dit als ketterij; in het Reveil hoorde men meer zangen over de toekomst des Heeren, in de Afscheiding meer zuchten over eigen verdorven toestand.” 1 De leer dat er nog een letterlijk duizendjarige Vrederijk op aarde staat te komen, wordt het Chiliasme2 genoemd. Dit Vrederijk, waarin Israël nog een belangrijke rol gaat spelen, is het belangrijkste kenmerk van de evangelische beweging. Er zijn grote nuanceverschillen onder reformatorische gelovigen ten aanzien van dit duizendjarig Vrederijk.3 Het Chiliasme was bijvoorbeeld heel lang een bestaande stroming binnen de Christelijk Gereformeerde Kerken. Maar over het algemeen werden voorgangers die geloofden in een letterlijk duizendjarig rijk van vrede en gerechtigheid op aarde, met de Heere Jezus als Koning over het herstelde Israël, niet erg hartelijk ontvangen. Hoewel de verwachting van de wederkomst onder reformatorische gelovigen zeker aanwezig is, wordt in deze kringen nogal eens schamper gepraat over het ‘koffiedik kijken’ van de evangelischen. Niet zelden wordt daarvan een karikatuur gemaakt.4 1 Bultema, ds. Harry (2012). Chiliasme in het licht der historie. Middelburg: Stichting de GIHONBRON. Geraadpleegd op 14-4-2015, van http://www.theologienet.nl/documenten/Bultema%20Chiliasme.pdf 2 Zie bijlage 5: Het Chiliasme. 3 Rietveld, ds. H.D. (1991). Toekomstverwachting voor Israël. Vrede over Israël, jaargang 35, nr.4. http://www.kerkenisrael.nl/vrede-over-israel/voi35-4g.php 4 Zie bijlage 5: Het Chiliasme.

PROFETIE TUSSEN WAL EN SCHIP

De chiliasten (die geloven dat er een duizendjarig Vrederijk komt) en de dispensationalisten (die geloven dat er in de Bijbel sprake is van fasen, of bedelingen, waarlangs God Zijn plan uitwerkt) vond men voornamelijk onder de vroege reformatorischen en de evangelischen. Zij verkondigden al jaren voordat de staat Israël er was, dat er weer een Joodse staat in Palestina zou komen. Zij zagen uit naar de opname van de Gemeente en wezen op ‘de tekenen van de tijden’. Zij waarschuwden heel concreet voor het komende rijk van de antichrist en voor de komende wereldreligie van het Beest en van Babylon. Waarom waren zij daar zo vol van? Om meerdere redenen: 1. Omdat zij weigerden al die profetieën over Israël zomaar toe te passen op de kerk van deze tijd. Zij zagen dat God nog een plan had met Zijn volk, ook nadat het volk de Heere Jezus en de boodschap van de apostelen had afgewezen. Er was visie voor onderscheid tussen Gods plan met Israël en Zijn plan met de Gemeente. 2. Omdat zij de profetieën letterlijk namen, werden deze als het ware ontsloten. De kerk was in de loop van de vierde eeuw na Christus begonnen deze te vergeestelijken, om ze als symbolische taal, als allegorie te lezen. Evangelischen ontdekten dat er veel meer letterlijk genomen kon en moest worden dan de kerk eeuwenlang had geleerd. Daarmee vielen de profetieën op hun plaats, de stukjes van de legpuzzel gingen passen. De profetieën begonnen (ontstellend) duidelijke taal te spreken. 3. Omdat ze ontdekten dat profetieën vaak een meervoudige vervulling kennen. Veel profetieën, die in de geschiedenis waren vervuld (vaak in het klein), zullen hun volledige vervulling in de toekomst vinden. Een beperkte, regionale vervulling in de tijd van de profeet sloot niet langer uit, dat een grotere wereldwijde en letterlijke vervulling nog zou gaan komen. Ze ontdekten ook dat sommige profetieën een leemte in de vervulling vertonen. Een deel is vervuld in het verleden, maar een ander deel wordt nog vervuld in de toekomst. 4. Omdat zij ontdekten dat er veel meer profetische boodschappen in de Bijbel staan dan alleen maar in de grote en kleine profeten. Ook vele psalmen en geschiedenissen werpen hun profetische schaduwen vooruit op de toekomst van Israël en de volkeren. Datzelfde geldt voor veel gelijkenissen en andere gedeelten in het Nieuwe Testament.

PROFETIE TUSSEN WAL EN SCHIP

5. Omdat het hun zicht gaf op de tijd waarin ze leefden. Die tijd kwam ineens in het Bijbelse perspectief van de eindtijd te staan, de tijd voorafgaand aan de wederkomst van de Heere Jezus.5 Ze zagen de lijnen waarlangs God Zijn heil voor Israël en de wereld ging brengen. Maar tevens de lijnen waarlangs de satan zijn koninkrijk, het rijk van de antichrist, aan het bouwen is. Omdat de speciale opdracht en roeping van Israël weer werd herkend, werd tevens de bijzondere taak van de Gemeente in onze tijd weer helderder. Veel reformatorische gelovigen hebben hart voor Israël, hebben zich met gevaar voor eigen leven ingezet om Joodse mensen te redden van de Holocaust. Zeker na 1948, de stichting van de staat Israël, is de discussie over Gods plan met Israël weer volop actueel en hoopvol. Er zijn verschillende kerkelijke commissies die zich richten op de evangelieverkondiging aan Israël. Andere willen ‘de band met Israël vormgeven’. Dat is heel verheugend. Maar tegelijk moeten we constateren dat veel mensen de profetieën nog steeds symbolisch lezen. Dat wil zeggen: volgens de regels van de vervangingstheologie. We willen op deze plaats alvast wijzen op twee vragen die zich daarbij opdringen:

Hoe lang nog? Hoe lang houden we die positieve houding ten opzichte van Israël vol, als de profetieën een gesloten boek blijven, als we niet diep doordrongen zijn van Gods plan met dit volk? De geschiedenis leert dat de kerk die geen oog had voor Gods bijzonder bedoeling met dit volk, telkens weer terugviel in haat en vervolging van de Joden. Uitzonderingen daargelaten. Maarten Luther bijvoorbeeld had aanvankelijk hart voor de Joden, maar toen hij hen niet met het Evangelie kon bereiken, werd hij wat gebruikelijk was in zijn tijd: een antisemiet. Zijn bewogenheid met het Joodse volk hield geen stand. Gelukkig zijn vandaag de dag veel christenen bewogen met het Joodse volk en de staat Israël. Maar tegelijk moeten we constateren dat, onder druk van de pro-Palestijnse propaganda, ook een grote groep christenen lijkt af te haken. We moeten vooruit kijken. Wat doen wij als Israël steeds verder in het isolement raakt, 5 Zie bijlage 8: Signalen van de eindtijd.

PROFETIE TUSSEN WAL EN SCHIP

als zij de verkeerde keuzes maakt, als de wereld ons andermaal zal dwingen om te kiezen? Is een herhaling van de Holocaust in onze tijd ondenkbaar? De profetieën beweren het tegendeel: er komt een tweede Holocaust (Zach. 13:89). Bij de eerste Holocaust keken velen de andere kant op, ook onder hen die zich christenen noemden. Waar staat de kerk straks? Waar staan wij straks?

Een theologische tijdbom Er is nog een ander belangrijk punt. Wanneer wij, als eenvoudige gelovigen, de profetieën niet letterlijk mogen lezen, hoe zit het dan met de rest van onze Bijbel? Mogen wij de evangeliën dan wel letterlijk lezen? En wat moeten wij met de brieven van Paulus? Waarom het één wel en het ander niet? Ligt hier ook niet een belangrijke oorzaak van de Schriftkritiek die in de afgelopen eeuwen voor een geestelijke kaalslag onder bijvoorbeeld de Gereformeerden heeft gezorgd?6 Zou het kunnen zijn dat deze tent wankelt, omdat de scheerlijn van de Bijbelse profetie te slap stond? Hebben de theologen met hun vervangingstheologie, misschien ongewild, een tijdbom onder de hele Bijbel gelegd? Waar stopt dit symbolische lezen? Een feit is dat vandaag de dag veel meer dan alleen de profetieën als symbolische taal wordt uitgelegd: de schepping in zes dagen, homoseksualiteit, positie van man en vrouw, het ongelijke span, de sprekende slang, de hel, de eeuwige verlorenheid enz. Staan we met deze symbolische uitleg niet op drijfzand, omdat deze uitleg leidt tot grote willekeur in de toepassingen? Want wie kan een symbolische uitlegging nog toetsen aan de letterlijke tekst? Niemand toch?

De kerk en Israël Het thema Israël leeft in veel reformatorische kringen. Daarvan getuigen diverse kerkelijke organisaties die daarmee bezig zijn: Deputaten ‘Kerk en Israël’ van de Christelijke Gereformeerde Kerk, ‘Kerk en Israël’ binnen de PKN en ‘Deputaatschap voor Israël’ binnen de Gereformeerde Gemeenten enz. Sinds de stichting van de staat Israël zijn veel mensen gaan zien dat God wel degelijk met het volk Israël bezig is. Dat Hij nog een plan met het Joodse volk moet hebben. Een andere verklaring voor het feit dat dit kleine volkje na 6 Amelink, Agnes (2001). De gereformeerden. Amsterdam: Prometheus

PROFETIE TUSSEN WAL EN SCHIP

tweeduizend jaar vervolging nog springlevend is, is er immers niet. Maar hebben we ons gerealiseerd wat de consequenties zijn, bijvoorbeeld voor ons lezen van de Bijbel? Als dit volk Israël nog een toekomst heeft, hoe verhoudt zich die toekomst dan tot de oudtestamentische profetieën? En wat is dan de relatie van Israël met ons als Gemeente? Waar moeten we de toekomst van Israël plaatsen? En wanneer vindt die vervulling dan plaats? Wat is de plaats van de huidige staat Israël daarin? Wat doen we hiermee in onze prediking? Het feit dat velen geen duidelijke antwoorden (meer) op deze vragen hebben, is ongetwijfeld medeoorzaak van een aantal klachten in de kerk van vandaag: • “Wat moet ik met het Oude Testament, bijvoorbeeld met de oorlogen, de soms wrede geschiedenissen en de wraakpsalmen?” • “We horen zo weinig over de profetieën.“ • “Wat moet ik met de profetische boodschappen in de Psalmen en andere Bijbelgedeelten?” • “Ik snap helemaal niets van het boek Openbaring.” • “Er wordt bij ons nooit gesproken over onze toekomst of van die van Israël en de volkeren.” • “Als Israël vandaag nog steeds Gods volk is, wat kunnen of moeten we voor hen doen?” • “Waar gaat het met deze wereld naartoe?” Hoewel er zeker uitzonderingen zijn, klinken deze geluiden in de volle breedte van de kerk, in misschien wel alle gezindten. Deze problemen hebben alles te maken met het antwoord op de vraag “Hoe moeten we de Bijbelse profetieën lezen?” en met de consequenties daarvan voor de rest van de Schrift. Als de kerk hier echt verandering in wil brengen, dient zij zicht te krijgen op Gods onderscheiden plannen met de volkeren, met Zijn volk Israël en met de Gemeente. Zij dient weer zicht te krijgen op het profetische woord. Met ‘Onderscheiden plannen’ bedoelen we niet de zogenaamde ‘twee wegen-leer’, waarin men beweert dat er buiten de Heere Jezus om voor Israël een weg tot het heil zou zijn. De ‘twee wegen-leer’ is een gevaarlijke leer die tot gevolg heeft dat Joodse mensen het Evangelie, waardoor ze behouden hadden kunnen worden, onthouden wordt. Onze bedoeling is juist het tegenoverge-

PROFETIE TUSSEN WAL EN SCHIP

stelde: de redding van Joodse mensen. Met ‘onderscheiden plannen’ bedoelen we dat de Heere met Israël, met de volkeren en met de Gemeente verschillende wegen gaat. Zijn weg met elke individuele mens leidt via het kruis van Golgotha, maar Zijn wegen met deze drie groepen van mensen zijn niet in alle opzichten hetzelfde. Zij hebben niet alle drie dezelfde bestemming. Ook is Zijn manier van handelen niet in alle tijden hetzelfde. Die verschillen worden ons vooral geopenbaard in het profetische woord. Ook voor ons persoonlijke geloofsleven is het nodig om voortdurend bezig te blijven met de profetieën, bijvoorbeeld om staande te blijven in deze antichristelijke wereld. Zijn wij als kerken voorbereid op de dingen die volgens de profetieën staan te gebeuren? Als we het goed zien, dan wacht ons als gelovigen, ook in het Westen, een moeilijke tijd, een tijd van verwarring, verleiding en vervolging. Zijn wij daarop voorbereid?

Evangelisch Nederland vandaag Helaas functioneert deze scheerlijn van de profetie ook in evangelische kringen niet meer zoals die dat ooit gedaan heeft. Vroeger waren de profetieën vaste kost in kringen van Baptisten, Pinkstergemeenten, Evangelische Gemeenten, Vergaderingen van Gelovigen en andere. De ouderen onder ons weten het allemaal nog wel: het is de eindtijd, wij worden opgenomen en Israël gaat door de Grote Verdrukking, een rest van Israël zal tot geloof komen. Maar leeft het nog? Zijn we er nog vol van? Luisteren we nog naar de voetstappen van de Heere Jezus? Zijn wij evangelischen nog betrokken bij het wel en wee van Israël en het behoud van Joodse mensen? Zijn wij ouderen misschien een beetje in slaap gevallen? Veel jongeren lijken intussen in ieder geval niet op de hoogte te zijn van deze dingen. Een belangrijke oorzaak zou kunnen zijn dat de profetieën vooral spreken over de toekomst van Israël en de volkeren. Het gaat meestal niet over ons, of zo lijkt het althans. Waarom zou ik ze dan lezen? Wat moet ik ermee? Kan ik er wat mee? Misschien zijn we te druk met de groei en de organisatie van onze gemeentes, met nieuwe muziek en nieuwe vormen van samenkomen, met praise, geestesgaven en genezingen.

PROFETIE TUSSEN WAL EN SCHIP

Of zijn we misschien teleurgesteld dat het met Israël anders is gegaan dan we gedacht hadden, dat het allemaal langer duurt dan we gedacht en misschien gehoopt hadden? Met de aandacht en liefde voor Israël vermindert ook het zicht op Israël, op de tijd waarin wij nu leven en op onze toekomst. Zo denken veel christenen dat het de taak van de Gemeente is om hier op aarde het komende Koninkrijk (het Vrederijk) voor te bereiden. Zij ‘veroveren landen en steden voor de Heer’. Zij werken aan de uitbreiding van het Koninkrijk, totdat het de aarde vervult en de Heere Jezus terug kan komen. Nieuwe vormen van de vervangingsleer liggen hierbij op de loer. Is dat mogelijk bij mensen die hun Bijbel dagelijks en serieus lezen? De boodschap van Jeremia werd door Israël verworpen omdat het volk niet herkende wat op dat moment Gods wil was. Datzelfde gold voor de boodschap van Mozes, van de meeste profeten en… van de Heere Jezus zelf. Het volk was religieus en vol ijver voor God (Rom. 10:2), maar toch verstond het de tijd niet waarin het leefde.

Het belang van de Bijbelse profetieën De Bijbel is in vele opzichten uniek, maar één uniek opzicht betreft het profetische woord. Er is geen godsdienstig boek dat zo uitgebreid en gedetailleerd beschrijft wat er in de toekomst gaat gebeuren als de Bijbel. Waarom heeft de Heere al deze profetische uitspraken gedaan? Om onze nieuwsgierigheid te bevredigen? Nee. Als hobby voor christenen die graag puzzelen? Nee. Voor een select groepje diepgravers? Nee. De Heere heeft ons het profetische woord om meerdere redenen gegeven. We noemen er kort enkele: 1. Om Zijn almacht aan te tonen: “Voordat het kwam, deed Ik het u horen, opdat gij niet zoudt zeggen: Mijn afgod heeft het gedaan en mijn gesneden of gegoten beeld heeft het beschikt.” (Jes. 48:5; vgl. Jes. 41:23a) De Heere God is de enige en ware God en Zijn Woord is uniek, onder andere door de nauwkeurigheid en betrouwbaarheid van het profetische woord. 2. Hij wil ons waarschuwen voor het plan van de satan: “En Jezus antwoordde en zeide tot hen: Ziet toe, dat niemand u verleide!” (Matt. 24: 4, zie ook vs. 5, 11 en 24) Kijk hoe nadrukkelijk de Heere ons hier waar-

PROFETIE TUSSEN WAL EN SCHIP

schuwt voor valse messiassen. Wilt u gewaarschuwd worden voor hun verleidingen? 3. Hij wil daarmee de Heere Jezus verheerlijken: “Want het getuigenis van Jezus is de geest der profetie.“ (Opb. 19: 10b) We leren Hem kennen, o.a. door het profetische woord. 4. Hij wil ons bekendmaken met de toekomst van Israël, opdat wij die kunnen vertellen aan de mensen om ons heen: “Hoor het woord van de HEERE, heidenvolken, verkondig het in de kustlanden van ver weg, en zeg: Hij Die Israël verstrooid heeft, zal het weer bijeenbrengen en het hoeden, zoals een herder zijn kudde hoedt.” (Jer. 31:10) Hoe kunnen wij aan deze opdracht voldoen als we niet weten wat die toekomst is? 5. Hij geeft haar als een krachtig middel voor evangelisatie: “Nu dan, zeg toch tegen de mannen van Juda en tegen de inwoners van Jeruzalem: Zo zegt de HEERE: Zie, Ik bereid onheil tegen u, bedenk een plan tegen u. Bekeer u toch, ieder van zijn slechte weg.” (Jer. 18:11a) Bij de oudtestamentische profeten gingen uitleg van de Bijbelse profetieën en de oproep tot bekering hand in hand. In die zin waren zij rasevangelisten. Maar wat doen wij als gelovigen met deze profetieën? Lezen wij ze nog? Bestuderen we ze? Proberen we ons een beeld van de toekomst te vormen aan de hand van deze soms wonderlijke teksten? Of slaan we ze maar over, omdat ze zo moeilijk te begrijpen zijn? Of menen we misschien dat wij ze niet nodig hebben? Wij worden tegenwoordig overspoeld door allerlei veranderingen die om onze mening vragen. In de medische wetenschap, techniek, kunst, mode, literatuur en muziek bijvoorbeeld, lijkt geen enkele grens en norm meer gerespecteerd te worden. En wat te denken van de seksuele revolutie, afgoderij, occultisme, hekserij, homoseksualiteit, crematie, euthanasie, abortus enz. Wij worden voortdurend geconfronteerd met dit soort verschijnselen die in de Bijbel ‘de wereld’ genoemd worden. Wat moet onze houding zijn ten aanzien van deze dingen? Waar liggen de grenzen? Waar gaan deze dingen naartoe? En dan zijn er ook nog allerlei christelijke hypes, die veelal vanuit de VS komen overwaaien. Wat moeten we daarmee? Ze klinken vroom, maar hoe toetsen we ze? We zullen er in hoofdstuk 10 een aantal bespreken. De antwoorden op deze vragen hebben alles te maken met een goed begrip

PROFETIE TUSSEN WAL EN SCHIP

van de profetieën, met Gods plannen met de Gemeente, met Israël en met de wereld. Daarnaast spelen de plannen en strategieën van de satan een belangrijke rol. Waar werkt hij naartoe? Die beide plannen komen in de nabije toekomst op een geweldige manier in botsing met elkaar. Dat zien we onder andere in het boek Openbaring beschreven. Paulus spoort ons daarom aan om de profetieën te lezen: “Blus de Geest niet uit. Veracht de profetieën niet, beproef alle dingen; behoud het goede.” (1 Thess. 5:19-21) Petrus wijst daarbij op de duistere wereld waarin wij leven: “En wij hebben het profetische woord, dat vast en zeker is, en u doet er goed aan daarop acht te slaan als op een lamp die schijnt in een duistere plaats, totdat de dag aanbreekt en de morgenster opgaat in uw hart.” (2 Petr. 1:19) Johannes wijst op de bijzondere zegen die dit zorgvuldig lezen van het profetische woord geeft: “Zalig is hij die leest en zijn zij die horen de woorden van de profetie, en die in acht nemen wat daarin geschreven staat, want de tijd is nabij.” (Opb. 1:3) De Heere Jezus zegt met oog op Zijn wederkomst: “...want er zullen valse christussen en valse profeten opstaan en zij zullen grote tekenen en wonderen doen, zó dat zij – als het mogelijk zou zijn – ook de uitverkorenen zouden misleiden.” (Matt. 24:24) De satan komt blijkbaar met valse profeten en valse profetieën. Hoe kunnen wij valse profetieën onderscheiden van echte, wanneer wij de echte niet kennen? Hoe zullen wij de valse profeten ontmaskeren, wanneer wij naar de echte profeten niet geluisterd hebben? Als wij onszelf wijsmaken dat wij de profetieën niet nodig hebben, zullen wij bedrogen uitkomen. De Heere Jezus wordt ons op tal van plaatsen beschreven als ‘Hij die komt’.

PROFETIE TUSSEN WAL EN SCHIP

De profetieën wijzen vanaf Gen. 3:15 tot en met Opb. 22:20 op Hem, als ‘de Komende’. Hij is onlosmakelijk verbonden met het profetische woord en omgekeerd. Daarom zegt Johannes: “Want het getuigenis van Jezus is de geest van de profetie.” (Opb. 19:10 ged.) En daarom sluit de Heere Jezus het boek Openbaring af met de oproep: “En zie, Ik kom spoedig. Zalig is hij die de woorden van de profetie van dit boek in acht neemt.” (Opb. 22:7, vgl. 22:18-19) Dat ‘in acht nemen’ betekent niet alleen veilig opbergen in onze boekenkast, niet alleen verklaren dat het bij de onfeilbare Schrift behoort, maar zorgvuldig blijven lezen en een plaats geven in ons hart en leven. Veel profetieën zijn nog niet vervuld en hun vervulling staat voor de deur. We zullen zien dat veel voorwaarden daarvoor rond zijn. En ook dat zij enorme invloed kunnen hebben op ons denken, op ons doen en laten van vandaag. Daarom wordt bovenstaande oproep van de engel in Openbaring ook onmiddellijk gevolgd door: “Wie onrecht doet, laat hij nog meer onrecht doen. En wie vuil is, laat hij nog vuiler worden. En wie rechtvaardig is, laat hij nog meer gerechtvaardigd worden. En wie heilig is, laat hij nog meer geheiligd worden.” (Opb. 22:11) Wat zou u ervan denken als uw zoon, wanneer u hem ergens voor waarschuwt, zijn schouders ophaalt en wegloopt? Dat is geen teken dat hij uw woorden serieus neemt. Maar vele christenen doen dat feitelijk wel. Zij halen hun schouders op als het om de profetieën gaat en zeggen: “Ze gaan niet over mij, dus ik heb ze niet nodig,” of “Ze zijn zo moeilijk, ik begrijp er toch niets van,” of “Je kunt er zoveel kanten mee op, dus ik begin er maar niet aan” of “De Bijbel is geen puzzelboek, dus ik hoef ze niet te lezen” enz. De profetieën zijn zeker niet altijd gemakkelijk te verstaan. Ze gaan inderdaad voor een belangrijk deel niet over ons, maar over Israël en de volkeren. Maar de Heere heeft ons niet voor niets verteld hoe het met hen zal aflopen.

PROFETIE TUSSEN WAL EN SCHIP

Dat deed Hij om ook ons te waarschuwen, om ons wakker te schudden, om ons te wapenen tegen de misleidingen en beproevingen die gaan komen, voor hen, maar ook voor ons. De Heere heeft Zijn Woord doorspekt met het verleden, het heden en de toekomst van Israël. Van Genesis tot en met Openbaring staat dit volk, samen met haar Messias, centraal. De Heere Jezus is de boodschap, zij zijn de dragers ervan. Als wij die Bijbelse boodschap willen begrijpen, kunnen we niet om Israël heen. Zoals een boek of een film niet los te maken is van de drager waarop het geschreven is, bijvoorbeeld papier of een dvd, is de Bijbelse boodschap niet los te maken van het volk Israël.

Veelgehoorde tegenwerpingen Ze klinken vroom, maar zijn het niet. Luister naar enkele veelgehoorde ‘argumenten’ om het profetische woord dicht te laten:

“Wij zijn dan toch al opgenomen…” Veel mensen hebben weinig belangstelling voor de profetieën, met als argument “dat wij toch al opgenomen zullen zijn als die dingen gebeuren”. Dit is niet bepaald een geestelijk argument. Zij zijn als automobilisten die wel op de weg en de witte streep letten, maar niet op de borden en de kaart om te weten waar de weg hen naartoe leidt. Beide zijn nodig, het één kan niet zonder het ander. Ten eerste zullen er bij de opname van de Gemeente miljoenen mensen achterblijven die door een hel op aarde zullen gaan. Ook een groot deel van Israël zal door die tijd van verdrukking heen moeten. Van al die mensen zullen er velen verloren gaan. Waar is de liefde voor deze mensen? Wie waarschuwt hen voor de dingen die staan te gebeuren? Ten tweede hebben we op die manier weinig oog voor het feit dat de verleidingen van de eindtijd al lang begonnen zijn. We zitten er middenin (1 Joh. 4:3). De geest van de antichrist is volop actief, niet alleen in de wereld, maar onder die mensen, bij wie hij het meeste te winnen heeft: de gelovigen. Ook om zelf die verleidingen te kunnen herkennen, hebben we het profetische woord nodig.

PROFETIE TUSSEN WAL EN SCHIP

“De Bijbel is geen puzzelboek…” Dit is een dooddoener die sterk doet denken aan “de Bijbel is geen geschiedenisboek” van de mensen die de historiciteit van de Schrift in twijfel willen trekken en aan “de Bijbel is geen biologieboek” van hen die de voorkeur geven aan de evolutietheorie boven een schepping in zes letterlijke dagen. Is deze kreet niet vooral geboren uit gemakzucht, omdat de profetieën niet zo eenvoudig te begrijpen zijn? Is het ook niet een belediging voor Hem die het profetische woord zo gedetailleerd en als waarschuwing aan ons gegeven heeft? En is het niet juist de hardste grond in ons leven waaruit de mooiste bloemen opschieten? Ik bedoel het dan ook met grote eerbied als ik zeg dat de Bijbel wél een puzzelboek is. Maar dan niet voor ons plezier en verstrooiing, maar om de verborgen wijsheden Gods te ontdekken (1 Kor. 2:7; Dan. 12:4).

“De letterlijke interpretatie van de profetieën leidt tot speculatie…” Onder hen die de profetieën letterlijk interpreteren, zijn er die speculeren over exacte data. Laten we daarover duidelijk zijn: Het met een exacte datum voorspellen van bijvoorbeeld de opname van de Gemeente of de wederkomst van de Heere Jezus is onverstandig. De Schrift verbiedt dat zelfs (Matt. 24:36). Maar dit argument van speculatie mag niet als excuus worden gebruikt om de profetieën dan maar niet te lezen. De Schrift roept ons nadrukkelijk op om te letten op de tekenen van de eindtijd (Luk. 21:29-31), om wakker te blijven t.a.v. de wederkomst van de Heere Jezus (1 Thess. 5:2-4; vgl. 1 Petr. 5:8), om elk detail van de Bijbel serieus te nemen, dus ook de honderden details in de profetieën (2 Tim. 3:16), om onderzoek te doen naar het profetische woord en om onze kennis daarvan te vermeerderen (2 Petr. 1:19; vgl. Dan. 12:4).

“Zij die zo met het Woord bezig zijn, scheuren hele gedeelten uit de Bijbel…” Dit is een serieuze beschuldiging, maar is zij waar? Scheuren we de profetische gedeelten uit de Bijbel als we eerst kijken naar de geadresseerde, meestal Israël? Is dat het geval als we zorgvuldig willen kijken wat Gods plan met de persoon of personen in kwestie is? Is de letterlijke interpretatie niet eenvoudig een kwestie van nauwkeurig lezen? Is nauwkeurig (in het verband) lezen en geloven wat er staat niet de enig juiste manier van Bijbellezen? Is dat niet de manier waarop we de rest van de Bijbel ook lezen?

PROFETIE TUSSEN WAL EN SCHIP

“De letterlijke interpretatie van de profetieën leidt tot willekeur in de uitleg…” U mag als lezer, als u dit boek hebt gelezen, zelf oordelen of de letterlijke interpretatie van de profetieën meer tot willekeur leidt dan de symbolische uitleg, die kenmerkend is voor de vervangingstheologie. Ik denk dat het tegendeel waar is. Natuurlijk zien we verschillen in uitleg bij hen die staan voor de letterlijke uitleg van de profetieën. Sommigen zijn hiermee ernstig ontspoord, maar dat geldt niet alleen voor de profetieën; dat geldt voor elk Schriftgedeelte. Vele sekten zijn ontstaan vanuit de gezonde Bijbelse leer, namelijk door een deel van de waarheid te verabsoluteren of weg te laten. Het bestaan van dwaalleer kan geen reden zijn om bij de waarheid zelf een vraagteken te zetten. Het is eerder een aansporing om haar met nog meer ijver te onderzoeken.

“We moeten het Evangelie uitsluitend positief brengen (positive only)…” 7 In de prediking zou het uitsluitend moeten gaan over de positieve kant van het Evangelie: God is liefde. Dan ontdekken de gelovigen, zegt men, later wel wat de Heere zegt over de ‘zware onderwerpen’ zoals: oordeel, tucht, vermaning, verleiding, heiligmaking, de hel en het profetische woord. Deze onderwerpen zouden nieuwkomers afschrikken en die ben je dan kwijt. We hoeven elkaar ook niet te waarschuwen voor dwaalleer. Bankbedienden worden, zo is de redenering, ook getraind met echt geld, waardoor ze het valse geld vanzelf kunnen herkennen. In de praktijk blijkt vaak dat de betreffende ‘zware’ onderwerpen definitief op de achtergrond raken. Paulus predikte niet alleen de positieve dingen van het Evangelie. Hij verkondigde niet alleen de God Die liefde is, maar ook de God Die licht is. Hij bracht het hele Woord: “want ik heb niet nagelaten u heel het raadsbesluit van God te verkondigen.” (Hand. 20:27, vgl. 2 Tim. 3:16) We hebben dat hele raadsbesluit van God nodig, opdat we de kosten kunnen berekenen (Luk. 14:28).

“Het Oude Testament was voor Israël en het Nieuwe Testament is voor ons…” Er zijn niet veel zaken in de Bijbel die gelovigen zo in verwarring gebracht hebben als de twee kleine opschriften ‘Oude Testament’ en ‘Nieuwe Testament’. 7 Zie ‘Positive Only’ in hoofdstuk 10.

PROFETIE TUSSEN WAL EN SCHIP

Ze geven aanleiding tot de gedachte dat het Oude Testament voor Israël is en dat alleen het Nieuwe Testament voor de gelovigen uit de heidenen zou zijn. Maar de Bijbel is één geheel; er is geen scheiding tussen Maleachi en Mattheüs. Er is wel sprake van een oud verbond (het verbond met Mozes) en een Nieuw Verbond. Maar die scheiding is niet zo eenvoudig aan te wijzen. Voor de afsluiting (vervulling) van het oude verbond moest de Messias sterven. Om die reden zijn de vier evangeliën in ieder geval nog onderdeel van het oude verbond. De volle vervulling van het Nieuwe Verbond wacht nog op de nationale bekering van Israël. Wij, gelovigen van de Gemeente, hebben deel aan de geestelijke zegeningen van het Nieuwe Verbond. Laten we daar niet te min over denken, want die geestelijke zegeningen zijn geweldig (Ef. 1:3)! Maar de geweldige rijkdom van het Nieuwe Verbond kunnen we pas echt bevatten, als we het tegen het licht houden van het oude verbond, zoals de Hebreeënschrijver dat doet, en tegen het licht houden van het hele ‘Oude Testament’.

Let op de tekenen Ook horen we regelmatig dat we de gebeurtenissen in de wereld om ons heen niet naast de profetieën mogen leggen. Maar is dit niet juist wat we wel moeten doen? Hoe kunnen we ons anders laten waarschuwen? Hoe zullen we anders Gods almachtige hand herkennen achter het wereldgebeuren (Matt. 16:1-3; Jes. 45:21 en 48:3). We zijn in goed gezelschap als we proberen te doorgronden wat de profetieën betekenen, in welke volgorde de gebeurtenissen zullen plaatsvinden en wat we daarvan nu al om ons heen kunnen zien: De Heere Jezus geeft zelf in Matt. 24 heel concreet de volgorde van toekomstige gebeurtenissen aan en zegt waar de mensen op moeten letten. Wanneer Johannes de Doper twijfelt aan de identiteit van de Heere Jezus, wijst de Heere hem op de gebeurtenissen van dat moment. Johannes moest ze toetsen aan wat de profeten hadden voorzegd (Luk. 7:22). De Heere wil dat we letten op ‘de tekenen van de tijden’: “Maar Hij antwoordde en zei tegen hen: Als het avond geworden is, zegt u: Mooi weer, want de hemel is rood; en ‘s morgens: Vandaag storm, want de hemel is somber rood. Huichelaars! De aanblik van de lucht weet u wel te onderscheiden, en kunt u de tekenen van de tijden niet onderscheiden?” (Matt. 16:3)

PROFETIE TUSSEN WAL EN SCHIP

Jeremia gaf duidelijk aan wat in zijn tijd de volgorde van gebeurtenissen zou moeten zijn: allereerst de ballingschap naar Babel en niet, zoals men in zijn tijd riep, ‘vrede, vrede’ (Jer. 6:14 en 8:11). Dat laatste deden de valse profeten, want zij hadden geen oog voor de Goddelijke volgorde van gebeurtenissen die aangekondigd waren. Paulus geeft heel concreet aan wat de volgorde van de opstanding zal zijn (1 Thess. 4:13-18) en wat er vóór de wederkomst van de Heere nog zal gebeuren (2 Thess. 2:1-17). Petrus spreekt over de profetieën die een lamp zijn op een duistere plaats (2 Petr. 1:19), maar wat voor zin heeft die lamp als we vervolgens de ogen dicht doen en niet om ons heen kijken? Misschien heeft Jacqueline van der Waals het niet zo bedoeld, maar haar ‘loop ik met gesloten ogen naar het onbekende land’ is in ieder geval niet wat Petrus daarbij voor ogen heeft gehad. Als Israël had geweten dat de Messias allereerst moest komen om te sterven voor hun zonden en pas daarna om te zegevieren over hun vijanden, hadden ze Hem misschien wel herkend. Maar ‘als’ komt meestal te laat. Het onderzoeken van de profetieën is niet bedoeld om ons te verliezen in speculaties, maar wel om ons voor te bereiden op de dingen die gaan komen. Opdat we het plan van de boze zullen herkennen, ons daar verre van houden en ons vastklampen aan Gods Woord.

Profetie tussen wal en schip Als we het geheel van de protestantse kerken overzien, zijn de profetieën duidelijk tussen de wal en het schip geraakt. Toch vormen zij met elkaar een belangrijk gedeelte van onze Bijbel. Het deel dat door Petrus vergeleken wordt met “een lamp die schijnt in een duistere plaats” (2 Petr. 1:19, vgl. met Ps. 119:5). Het wordt hoog tijd dat we deze scheerlijn samen oprapen, dat we hem weer aan de tent van ons geloof aanbrengen en spannen, samen met de andere scheerlijnen. Zodat de Bijbelse waarheden weer in evenwicht komen met elkaar. Opdat deze tent weer rechtop komt te staan en bestand zal zijn tegen de stormen die de wederkomst van de Heere Jezus zullen inluiden. Deze studie is een oproep aan alle reformatorische en evangelische christenen om de profetieën weer te openen, om ons weer te bezinnen op de profetische dingen. Ze staan vlak voor de deur. De voorbereidingen van de satan,

PROFETIE TUSSEN WAL EN SCHIP

voor zijn laatste krachtsinspanning om de Heere van de troon te stoten, zijn in volle gang. De geest van de antichrist is al onder ons. De wereld is er bijna klaar voor, wij ook?

Groepsvragen bij hoofdstuk 1 R = vraag m.n. voor reformatorische kringen E = vraag m.n. voor evangelische kringen R+E = vraag voor beide kringen

Lezen: 2 Thess. 2:1-12 1. R+E: Dit boek opent met de stelling dat christelijke waarheden (de kennis) en waarden (de praktijk) langzaam maar zeker aan het afkalven zijn. In hoeverre ziet u dit gebeuren: a. in de kerken, b. bij eigen uw gemeente en c. bij uzelf? 2. R+E: Er wordt gesteld dat die profetische boodschap nog zo weinig klinkt. Hoe is het wat dit betreft met: a. uw gemeente, b. met uw gezin en c. met u persoonlijk? 3. R+E: In dit hoofdstuk van het boek wordt een rechtstreeks verband gelegd tussen de genoemde afkalving (vraag 1) en het te weinig gebruiken van het profetische woord (vraag 2). In hoeverre lijkt het u mogelijk dat deze stelling juist is? Lezen: 2 Petr. 1:19 t/m 2:3 en 17-22 4. R+E: Lijkt het u mogelijk dat een christen, als hij de profetieën verwaarloost, blind kan zijn voor de boodschap van de hier genoemde valse profeten? Lezen: Zach. 12:1-3 en 14:1-7 5. R+E: Wat vindt u van de volgende stellingen: a. Het bij voorkeur allegorisch / symbolisch lezen van de profetieën (zoals bij de vervangingstheologie) doet afbreuk aan de waarheid van een profetie. b. Het symbolisch lezen van de profetieën leidt tot willekeur in de uitleg. Denk hierbij ook aan 2 Petr. 1:20 en 21.