Spartelend aan de fuik ontkomen

An Huitzing

Spartelend

Hoe tientallen leden van aan de fuik

een Joodse familie de ontkomen

oorlog overleefden

tekst An Huitzing

De nakomelingen van Joseph Benedictus en Mietje de Hoop vormden rond 1940 een familie van zo’n 120 personen. Ze woonden met name in de Amsterdamse Rivierenbuurt en de Haagse Bezuidenhout. Ze waren sigarenhandelaren, diamantslijpers, producenten van surrogaatproducten, politiemannen, architecten, oud-papierhandelaren. De dochters waren getrouwd met bankemployés, musici, een toneelspeler, een advocaat, een drukker. Een tak van de familie was katholiek, sommigen waren protestant. Velen waren ‘niets’, maar wel vaak in de sjoel getrouwd, omdat het van oudsher zo hoorde. Na een ruzie in de jaren twintig was de familie uiteengevallen.

Begin 1941 moesten zij opgeven of hun grootouders Joods waren en of zijzelf ingeschreven waren bij de synagoge. Bijna ongemerkt kwamen ze in een administratieve fuik terecht die zou uitkomen in Auschwitz of Sobibor; veertien familieleden vonden daar hun einde. Door zich te verzetten en hun krachten te bundelen, wisten ze in meerderheid te ontkomen, met hulp van aangetrouwde advocaat Kymmell, NSB-ambtenaar Wolters en het Duitse hoofd van het Besluitbureau Calmeyer. Oudoom Willem kende namelijk een familieverhaal dat van pas kwam en zijn kleinzoon vocht aan het Oostfront.

Aan de hand van papieren van de Calmeyerprocedure en herinneringen van teruggevonden familieleden, wordt dit verhaal verteld met familiefoto’s en documenten.

formaat 17 x 24 cm omvang 304 pagina’s paperback ontwerp Lecturis verschijnt oktober NUR 688 ISBN 978-94-6226-382-6 € 19,95 An Huitzing (Gorinchem, 1952) studeerde antropologie. Na haar werkzame jaren aan de Universiteit van Amsterdam, de Wiardi Beckmanstichting en de gemeente Rotterdam, richtte ze zich op historisch onderzoek. Ze publiceerde samen met haar dochter Tamara Becker Op de foto in oorlogstijd. Studio Wolff 1943 (Lecturis, 2017) met meer dan tweehonderd familiegeschiedenissen bij teruggevonden portretten. Daarbij leerden ze historische bronnen te confronteren met herinneringen van opgespoorde overlevenden en nabestaanden en in overleg met hen ‘de meest waarschijnlijke waarheid’ te zoeken. De ontmoeting met Peter Hofman op de tentoonstelling over Studio Wolff in 2017, waar een foto van zijn oma hing, leidde tot een gezamenlijke speurtocht naar zijn familiegeschiedenis en tot dit boek.

Portret, 2017 Houtskool, pastel, inkt en waterverf op Zerkall papier 64 x 48 cm

Staand zwart met geel Acryl en inkt op bewerkt Hahnemühle papier, ingesneden en geplooid 140 × 45 × 11 cm

Boomstudie Boekversie 2020 Uit het fotoarchief van de kunstenaar

Uit Fotografische bewegingen, 2018-19 Boekversie 2020 Uit het fotoarchief van de kunstenaar