31 augustus 2013, pag. 4
Een nieuw Vriesland
Een nieuw ijsstadion in Heerenveen. De dromen zijn groot en de mogelijkheden eindeloos als Thialf in 2008 bovenaan de agenda komt. Vijf jaar later moet de schop nog steeds de grond in. Hoe is het zover gekomen? Een reconstructie in delen. Vandaag aflevering 1. Grootdenkers bij Sportstad komen met futuristische tekeningen van hoogbouwprojecten, inclusief een bruisend theatercomplex. ’t Amfitrion heet het; de gulle gastheer. ‘De juiste weg naar Rome’. De gemeente Heerenveen droomt sinds de eeuwwisseling van een gedurfde stadsontwikkeling. De provinsje gaat vooral voor Thialf, net als Thialf zelf.
Conceptancy
‘Thialf heeft last van de wet van de remmende voorsprong. Thialf ontbeert adequate trainingsfaciliteiten en topsportaccommodaties. Thialf ontbeert moderne mogelijkheden voor hospitality. Thialf ontbeert voldoende mogelijkheden voor activiteiten die de exploitatie versterken’, klinkt het op 27 maart 2008 in Heerenveen. De woorden komen uit een kleurrijke presentatie van Kranendonk Conceptancy uit Baarn. ‘Thialf is aan vervanging toe’, staat er in grote letters boven. Directeur Bert Kranendonk, uitgenodigd door de gemeente, toont een prachtig plaatje van een Thialf in pompeblêdvorm. Hypermodern, duurzaam, multifunctioneel, een landmark. Liefst bij het voetbalstadion, pal ten noorden ervan of aan de overkant van de snelweg A32.
Icoon
,,Wereldwijd ontstaan nieuw ijssportstadions die de positie van Thialf als leading schaatstempel naar de kroon kunnen steken’’, waarschuwt hij. En ook in Nederland zijn er initiatieven die ,,op
ATZE JAN DE VRIES EN SASKIA VAN WESTHREENEN
H
et is het nachtmerriescenario. Straks zijn de ijsbaanplannen van Almere en Zoetermeer inderdaad de luchtkastelen zoals Friesland altijd al beweerde. Geen financiers en dus niet haalbaar. Tegelijk haalt de Europese Commissie een streep door de Thialfplannen omdat die drijven op sloten overheidsgeld. Een zuiver staaltje verboden staatssteun. Pure concurrentievervalsing op de Europese interne markt. Zo kan het gaan, zeggen ingewijden in de ijsbaansoap. En wat heb je dan? Een Nederland zonder topijsbaan. Hét schaatsland van de
wereld dat geen goede piste meer heeft; een verouderd Thialf, geen Icedôme (Almere) en geen Transportium (Zoetermeer). Wat een contrast met vijf, zes jaar geleden, toen de zoektocht naar een nieuw ijscomplex in Heerenveen serieuze vormen aannam. Van nachtmerries was geen sprake. Integendeel, de dromen waren groots, de sky the limit. Er werd groot gedacht, passend bij die tijd. Een nieuw Thialf met twee banen van 400 meter, naast of boven elkaar, dat was het idee.
Zichtlocatie
Waar? Op een zichtlocatie bij een van de snelwegen in het infrastructureel zo gezegende Heerenveen. Of direct naast het Abe Len-
Bart van der Meer
Sjoerd Galema
stra-stadion, om het centrum grootschalig te pimpen. Ook andere plekken kwamen in beeld. Er is sindsdien veel werk verzet, maar nazomer 2013 nog altijd zonder tastbaar resultaat. Hoe is het zover gekomen? Deze krant publiceert de komende weken een reconstructie. Die is tot stand gekomen op basis van gesprekken met mensen die er met de neus bovenop stonden. Ieder hebben zij hun eigen perceptie, soms met grote verschillen. De gesprekken waren off-therecord. Dat betekent: gebruik de informatie, maar citeer ons niet en noem ons niet als bron. ‘Sven Kramer zegt Thialf de wacht aan’, kopt deze krant 25 februari 2008. De nieuwe wereldkampioen heeft het gehad met
Peter de Jonge
zijn thuisstadion. Het is er te koud en te vochtig. De topsportcultuur is soms ver te zoeken, zegt Kramer. ,,De trainingsomstannichheden, de trainingsoeren, it is hjir allegear net ideaal.’’ Hij dreigt naar het buitenland te vertrekken. Vanaf de zomer van 2007 zwelt de kritiek van schaatsers en coaches aan. In Kolomna, 89 kilometer verwijderd van Moskou, opent een prachtstadion de deuren. Waarom daar wel, en hier niet? De eerste die zich openlijk uit is een topman van aandeelhouder Aegon, herinnert een betrokkene zich: ,,Die schiep het beeld dat Thialf van elastiekjes aan elkaar hing.’’ De directeur van Thialf, Jarko Nieweg, reageert. Hij vindt dat de klagers zich als verwende kin-
Bert Kranendonk
Tjisse Wallendal
deren gedragen. Van elastiekjes is geen sprake, maar problemen zijn er wel. Thialf oogt verouderd, ondanks de investeringen van de afgelopen jaren. Het is inderdaad te vochtig (daar wordt aan gewerkt), de kachel staat te laag (die gaat niet omhoog) en vooral: Thialf kan niet op tegen nieuwe snelle stadions in Oost-Europa, Azië en NoordAmerika.
Investeren
De tijden zijn er naar om dat niet te pikken. De economie is in 2007 en het begin van 2008 nog booming, huizenprijzen stijgen de pan uit, bedrijven investeren bij het leven en consumenten gaan schulden aan waarover ze zich totaal geen zorgen maken.
Sven Kramer
Maart 2008 ontstaat een regiegroep die dit varkentje moet gaan wassen. Een kwartet van gemeente, provinsje, Thialf en Sportstad. Burgemeester Peter de Jonge stapt er namens de gemeente in, gedeputeerde Sjoerd Galema voor de provincie Fryslân. Bart van der Meer en Tjisse Wallendal van Sportstad schuiven aan. Ook Piet Nammensma en Jarko Nieweg, respectievelijk commissaris en directeur van Thialf. En dan zijn er nog de ambtenaren Jouke van der Zee (provinsje) en Febo Perdok (gemeente). Elke partij heeft zijn eigen agenda. De plaatselijke Sportstad bv wil zijn imperium - voetbalstadion, turnhal, zwembad - graag vergroten met een nagelnieuw en prestigieus ijsstadion.
Thialf in pompeblêdvorm, een ideetje van Kranendonk Conceptancy uit Baarn.
’t Amfitrion van de ’grootdenkers’ van Sportstad.
Het verouderde Thialf in 2008.
FOTO LC/JAN DE VRIES
termijn mogelijk een bedreiging kunnen vormen voor Thialf als nationaal icoon’’. Dus moet de schop in de grond. Thialf moet investeren in techniek en innovatie, faciliteiten voor de topsport, breedtesport, hospitality en een stevig financieel fundament. Een hypermodern centrum voor winterbeleving. Een nieuw Vriesland onder de paraplu van Sportstad, zegt Kranendonk. De regiegroep gaat aan de slag. Maar nog datzelfde jaar openbaart zich een grote controverse en slaat de verdeeldheid toe. Volgende week: Reuring in de regiegroep. Reageren? sneonsnein@lc.nl
Vernieuwbouw IJsstadion Thialf in Heerenveen domineert al vele jaren het schaatsnieuws. Deze week blijkt de toekomst van Thialf zelfs een grote splijtzwam binnen schaatsbond KNSB, die gisteren leidde tot het opstappen van voorzitter Doekle Terpstra. Voor Thialf ligt een uitgewerkt plan klaar om de ijshallen te ‘vernieuwbouwen’. Het provinciebestuur van Friesland heeft hiervoor €50 miljoen gereserveerd. Op 25 november moet bekend worden welk bouwbedrijf Thialf mag bouwen, op 1 april 2014 gaat de schop in de grond. Medio 2016 moet het nieuwe ijsstadion klaar zijn. Maar er zijn meer kapers op de kust: ook Almere en Zoetermeer dingen mee in de strijd om de titel van dé ‘schaatstopsportlocatie’ van Nederland.