PORTFOLIO Projecten over de stad en het landschap Leo Luken
Mail:
leoluken@gmail.com
Telefoon:
06-20554348
Linkedin:
Leo Luken
OPLEIDING Ruimtelijke Ordening en Planologie Hogeschool Rotterdam september 2016 - heden Minor Stedenbouw en Landschapsarchitectuur Academie van Bouwkunst Amsterdam augustus 2019 - februari 2020 Middelbaar onderwijs: havo De Werkplaats Bilthoven september 2010 - juni 2016
WERKERVARING VAKGEBIED BFAS Stedenbouw + Architectuur + Placemaing minor stage Oktober 2019 - januari 2020 West 8 Urban Design & Landscape Design derdejaars stage augustus 2018 - februari 2019
 PORTFOLIO LEO LUKEN
LEO LUKEN STUDENT RUIMTELIJKE ORDENING EN PLANOLOGIE Met dit portfolio presenteer ik een aantal ontwerpprojecten die ik gemaakt heb over de stad en het landschap. Wat mij aanspreekt in het ontwerpvak is dat je een plek of verbinding aangenaam, leuk en belangrijk kunt maken voor de gebruikers. Mijn doel met een ontwerp is dat de plek een sfeer heeft die past bij de geschiedenis, ruimtelijke context en toekomst van die plek. Ik heb tijdens het ontwerpproces veel plezier in het analyseren en ontwerpen van plekken en nadenken over de sfeer die daar bij past. In dit portfolio probeer ik iets van dit plezier over te brengen.
STEDENBOUW & LANDSCHAP MEI 2020 
P6
 PORTFOLIO LEO LUKEN
P 12
02 DE WISSELTUINEN
01 VAN HASSELT CONTINUED
04 VERBLIJFSTRAAT
03 VAN NELLE-CENTRUM
P 16
P 22
STEDENBOUW & LANDSCHAP MEI 2020 
01
VAN HASSELT CONTINUED In Amsterdam Noord ligt het van Hasselt kanaal. Een nooit voltooide verbinding. De industrie trekt weg uit het gebied en er liggen kansen om rond het kanaal unieke woonmilieus aan het water te creďƒŤren. Autoloos wonen met diversiteit in hoogwaardige, intieme publieke ruimtes zoals pleintjes, pocketparks,
 PORTFOLIO LEO LUKEN
straatjes en kades. Dit karakter wordt mogelijk gemaakt door openbaar vervoer. De verbinding met metrostation Noorderpark daarin is cruciaal. Die verbinding, een nieuwe waterlijn, ontstaat door een eeuw later het van Hasselt kanaal te voltooien.
N
STEDENBOUW & LANDSCHAP MEI 2020 
01
VAN HASSELT CONTINUED Jaar: 2020 Thema: Stedenbouw en stadsgeschiedenis Locatie: De Ceuvel, Amsterdam, Nederland
De waterlijn is het vliegwiel van stedelijke ontwikkeling rond het van Hasselt kanaal. Naast de waterlijn komt een verbinding voor fietsers en voetgangers van NDSM tot het Noorderpark zonder onderbrekingen van autoverkeer. Aan deze 'hoofdader' komen de meest stedelijke, levendige functies zoals horeca, werk en recreatie met een afwisseling van groene zones. De verbinding met het Noorderpark maakt het een aantrekkelijke route voor fietsers, hardlopers en kano'ers. Zo ontstaat een rondje langs de nieuwe waterlijn, het Noordhollandsch kanaal en Buiksloterkanaal. Achter de levendige waterlijn ontstaan woonbuurten met afwisselende woonkwaliteiten zoals intimiteit, rust en activiteit. Waar nu het kanaal eindigt (Papaverdriehoek) is een dergelijk buurtje uitgewerkt. Het dagelijks leven van een bewoner speelt zich veelal in deze omgeving af, omdat de levendigheid van de waterlijn en de woonkwaliteiten in de buurt alles te bieden hebben.
1885 PORTFOLIO LEO LUKEN
Historische context van Hasselt kanaal Door de aanleg van het Noordzeekanaal in 1888 zoekt Amsterdam naar ruimte voor uitbreiding van industrie en woningbouw. De Buiksloterhampolder biedt uitkomst. Johan van Hasselt, Ingenieur bij Publieke Werken, ontwerpt een nieuw hoofdkanaal, die de bocht van het IJ af zou snijden, waaraan de industrie en havens zich kunnen vestigen. Vanaf 1908 wordt begonnen met de constructie van het kanaal. Succes in Amsterdam Noord staat of valt met een oeververbinding over het IJ. Plannen waren er al sinds de zeventiende eeuw, van aanplempen tot meerdere stadsbruggen. Door economische problemen komt de oeververbinding niet tot stand en de constructie van het kanaal wordt gestaakt. Het draagt de naam kanaal maar fungeert enkel als insteekhaven aan beide zijden. Het trac blijft onbebouwd in de hoop dat het kanaal ooit wordt voltooid. Industrie en stad ontwikkelen zich rond de lege ruimte. De open gelaten ruimte krijgt een belangrijke functie wanneer de afslag van de IJ-tunnel , de eerste oeververbinding, in 1968 op zijn plaats komt. Amsterdam Noord ontwikkelt zich naar een stadsdeel met woonbuurten. Ook de metro krijgt in de 21ste eeuw een plek op het trac met het nieuwe station Noorderpark. Er zijn littekens van de decennia lang lege ruimte. In het brede straatprofiel (30m) tussen de IJtunnel-afslag en Volewijck is het verleden goed zichtbaar.
1920
2019
Trac kanaal STEDENBOUW & LANDSCHAP MEI 2020
Hierachie in straten De straten zijn autoloos en hebben een compact en een groen karakter. Er is een hierarchie in type straat afhankelijk van de functie. De waterlijn heeft een promenadeprofiel met stedelijk karakter. Hierin is ruimte voor verblijf tegen de actieve plinten aan en stroomfunctie (fietsen, hardlopen etc) aan de kade. De woonstraat is heel compact en heeft een private sfeer. Bewoners hebben een margezone voor de gevel die ze zelf kunnen inrichten. In de stadsstraat ligt het fietspad centraal met brede stoepen die ruimte bieden voor terras en groen. De bomen, die dicht op elkaar staan, zorgen voor een aangename sfeer.
Woonstraat
 PORTFOLIO LEO LUKEN m1,51:laatoT
8,5
5,3
8,5
m7,9 :laatoT
8.0 8.1
3.4
2
8.0
Het dagelijks leven in de buurt Een bewoner van de buurt hoeft voor zijn dagelijkse bezigheden niet naar de binnenstad van Amsterdam. De buurt biedt daarvoor voldoende activiteiten en gelegenheid. De woonstraat kent een rustige sfeer. Waar je de ochtend bewijze van spreke begint met vogelgezang. De waterlijn en de verbinding met het Noorderpark bieden de kans om te sporten. Na het sporten kan een kopje koffie gedronken worden op het buurtpleintje aan het water waar buurtgenoten elkaar ontmoeten. Voor het werk kan een bewoner lopend of fietsend naar het metrostation om vanaf daar met het openbaar vervoer verder te reizen. Er zijn ook specifieke plekken in de buurt ingericht om te werken of te studeren. Zoals de kas, een fijne werkplek, studeer of leesplek in een botanische tuin. Een plek om te kunnen ontspannen of juist in rust te kunnen werken.
groene ruimtes verbonden door route langs water
In de avond zijn aan de promenade komen mensen uit om heerlijk te eten
de restaurants en cafe's de plek om te zijn. Hier heel Amsterdam naar toe of een drankje te doen.
Langs de kades kun je wandeling maken en onderweg aan het water gaan zitten. Kinderen kunnen met lekker weer zwemmen en chillen op de ligweide. Ook de kas is ingericht dat kinderen en jongeren hier activiteiten hebben. Publieke functies aan stedelijke ruimtes met actieve plinten
Promenade
m62 :m la6a2to:TlaatoT
7
7,4 7,4 8,0 8,0
7
5,8 5,8
Stadsstraat
8,0 8,20,3 2,3 1
STEDENBOUW & LANDSCHAP MEI 2020 
1
m1,51m:l1a,a5t1o:TlaatoT
8,5 8,5
5,3 5,3
8,5 8,5
edn
edna
edanem
edanem
02
DE
WISSELTUINEN
Jaar: 2019 Thema: landschaps- en tuinarchitectuur Locatie: Brettenzone, Amsterdam, Nederland
Volkstuinen zijn een prachtig concept. Het biedt mensen de mogelijkheid om aan de drukte van de stad te ontsnappen en met iets ontspannends bezig te zijn, waar ze hun eigen paradijsjes kunnen maken. Volkstuinen staan wel onder druk. Een complex zoals de Brettenzone, zo dicht tegen de stad aan, neemt veel ruimte in waar ook woningen zouden kunnen verrijzen. Ook is het openbaar gebied, volkstuinencomplexen worden niet zo ervaren. De tuintjes hebben dus alleen functie voor de gelukkige die er een hebben. In dit ontwerp worden volkstuinen grotendeels behouden. Er ontstaat een fiets en wandelnetwerk als een highline over het park heen. In het park komen drie grote Wisseltuinen. De Wisseltuinen: een verticale volkstuinencomplex werkend als een machine. Een idee over de toekomst van volkstuinen maar ook over hoe groene oases zouden kunnen werken in steden waar steeds minder plek is voor groen. Het is een 'parasite' concept wat bijna overal toepasbaar is en de stad zou kunnen overnemen.
Inspiratie voor de wisseltuinen zijn de automatische parkeergarages
 PORTFOLIO LEO LUKEN
STEDENBOUW & LANDSCHAP MEI 2020
Masterplan
Concept
PORTFOLIO LEO LUKEN
Uitwerking van een penthousetuin
STEDENBOUW & LANDSCHAP MEI 2020
03
VAN NELLE-CENTRUM Jaar: 2019 Thema: Verdichten en verbinden (stedenbouw) Locatie: van Nelle-terrein, Rotterdam, Nederland
Rotterdam is een groeiende de stad met meer mensen en verplaatsingen als gevolg. Om de stad goed te laten functioneren is het plan van de Gemeente Rotterdam om meer te investeren in het openbaar vervoersnetwerk. Nieuwe stations zullen nodig zijn. Een van die nieuwe metrostations moet bij de van Nellefabriek komen. De komst van het nieuwe station biedt kansen voor een gebiedsontwikkeling waarbij de focus ligt op centrumvorming rond het ov-knooppunt.
Het station is een vliegwiel voor nieuwe ontwikkeling in het gebied. Het moet een gebied worden waar creativiteit, plezier en vooruitgang voorop staat. Deze identiteit zorgt voor een divers en uniek gebied in Rotterdam en de regio. Barrires als het spoor maken plaats voor verbindingen, er onstaat een volwaardige stadswijk. Het wordt een stedelijke, gezellige wijk met middelhoogbouw, gezellige stadsstraatjes en veel activiteiten.
Het metrostation komt aan de Schie. Bezoekers en gebruikers arriveren zo aan de voorkant van de Van Nelle. Daarnaast fungeert het station met deze ligging als een spin in het web in het verbinden en ontwikkelen van de wijken rond de Schie: Blijdorpse Polder, Spangen, Nieuwe Westen en van Nelleterrein.
De strategie van verdichten en verbinden brengt met zich mee dat de van Nelle-fabriek zichtbaar het icoon van de buurt blijft. Binnen de nieuwe context krijgt de fabriek een nieuwe relevante, culturele invulling voor heel Rotterdam.
Visie op regio. Van Nelle-terrein als knooppunt in openbaar vervoer, kennis en landschap PORTFOLIO LEO LUKEN
e ell n N ek va abri f STEDENBOUW & LANDSCHAP MEI 2020
VERBINDEN Weg omleggen De bereikbaarheid voor de fietsers, voetgangers en metroreizigers staat. Vandaar dat er wordt gekozen om de autowegen naar de randen van het toekomstige centrumgebied te verplaatsen.
In deze situatie wordt de verbinding met de A20, en dus Schiedam, versoepeld. De barrire tussen Spangen en de Van Nelle fabriek wordt beperkt tot alleen het spoor. Het wordt toegankeijker en hierdoor wordt het gebruikersgebied vergroot.
Huidige situatie
Nieuwe situatie
Groene loper
Een centrale as die het hele gebied doorkruist en verbindt. Dus oost-west en zuid-noord.
Op de groene loper ontstaan verblijfsruimtes die ingericht zijn op ontmoeting: zitplekken, kleine fonteinen en speelplekken.
PORTFOLIO LEO LUKEN
Over en aan het water
De Delfshavense Schie is niet langer meer een barrire voor de bereikbaarheid van oost en west ter hoogte van de Van Nellefabriek. Door de kades aantrekkelijk te maken ontstaat er een looproute van Coolhaven tot van Nelle. Door de verbinding en zichtlijnen vanaf de kade en bruggen wordt de rol van de van Nelle als icoon in de stad bevestigd.
Onder het spoor Er zijn verschillende manieren om onder het spoor door te komen. De identeit en kracht van de spoorzone is het verbinden van meerdere gebieden. Een goede referentie daarvan is de Borough Market in London.
Verder van belang is een transparant station, waar een stationsplein onderdoor loopt, is essentieel om zichtlijnen vanuit Spangen op de monumentale fabriek van de Van Nelle te versterken.
STEDENBOUW & LANDSCHAP MEI 2020
VERDICHTEN Stadsplein als centrum
Aan het metrostation, de Schie en de van Nelle komt een plein met een mix van een stationsplein en een creatief verblijfsplein. Zo kan de van Nelle het Tate Modern aan de Schie wordt. Het plein wordt levendig maar biedt met groene zones ook ruimte voor langdurig verblijf. 's Nachts is de van Nelle het centrale baken van de wijk met verlichtingselementen.
Compacte middel hoogbouw Door een maximum van 5 7 verdiepingen voor standaard bebouwing, kunnen gebouwen dichter op elkaar staan. Er ligt meer focus op voetganger en fiets in het straatprofiel en er ontstaat een echt stedelijk karakter. De van Nelle wordt visueel het middelpunt en steekt er boven uit.
PORTFOLIO LEO LUKEN
Door deze compacte manier van bouwen is er geen windhinder of schaduwhinder van grote gebouwen. Meer focus op de menselijke maat maakt het aangenamer. Er ontstaat ruimte voor groen en klimaatadaptieve ingrepen, want er is minder verharding nodig van parkeervoorzieningen en autowegen.
Onderwijs, cultuur en recreatie
Het van Nellecentrum zal plezier, vooruitgang en creativiteit uitstralen. Er komt ruimte voor popup en initiatieven zoals Biergarten en BAR die het Schieblock in centrum Rotterdam cultureel op de kaart hebben gezet. Belangrijk is dat evenementen zoals het Art-Rotterdam, wat al bij de van Nelle georganiseerd wordt, deze plek meer
identeit geven. Vergelijkbaar met Strijp-S en de Dutch Design Week. Er is ruimte voor dependances van onderwijsinstellingen gericht op innovatie, duurzaamheid en cultuur. Er ontstaat een wisselwerking tussen onderwijs, startups en bedrijven die in het gebied gevestigd en actief zijn.
Collectieve en (semi) openbaar groen
Er zijn veel groene ruimtes. Deze hebben een collectief of openbaar karakter, er is weinig priv groen. Een voorbeeld zijn de open gebroken bouwblokken waarin de binnenruimte een grote groene ruimte met een fietspad is. Daarnaast wordt de achterkant van de van Nelle een groene campus voor de onderwijsinstellingen, startups en bedrijven.
STEDENBOUW & LANDSCHAP MEI 2020
04
VERBLIJFSTRAAT Jaar: 2018 Thema: Klimaatadaptie en duurzaamheid Locatie: Willem Buytenwechstraat, Rotterdam, Nederland
De gevolgen van de klimaatverandering zijn inmiddels breed bekend. De impact van de verandering in klimaat is groot op de stedelijke gebieden, vooral omdat de stad er niet op gebouwd is. Toenemende waterproblematiek, droogte en hittestress zijn de gevolgen. In een sterk versteende, en door auto's gedomineerd straatbeeld, zoals de Willem Buytenwechstraat, ligt een grote opgave maar ook een kans. De introductie van een deelautonetwerk speelt daarin een grote rol. Door deelauto's kan op een stuk van 100 meter in deze straat het aantal parkeerplekken van 71 naar 46 worden terug gebracht met plek voor vier deelauto's. Met de ruimte die vrij komt kan een ontwerp gemaakt worden waarin de klimaatadaptiviteit en leefbaarheid sterk toeneemt: het bergen van water, koel houden, vergroenen en aangename verblijfsruimte.
Huidige situatie van de straat, gedomineerd door auto's.
Hergebruik materialen  PORTFOLIO LEO LUKEN
Koelstrategie
Waterberging STEDENBOUW & LANDSCHAP MEI 2020
Waterbergingstrategie
Schaduw- en zonverhouding
PORTFOLIO LEO LUKEN
Impressie van de straat met de focus op het voetgangerspad
Impressie van het straatbeeld
STEDENBOUW & LANDSCHAP MEI 2020