is er leuker dan muziek maken met vakgenoten?’

Christian Kastenberg (48), huisarts in Rijssen, is een van de initiatiefnemers van het Nederlands Dokters Orkest. Op zondag 8 oktober geeft het NDO zijn eerste concert. Hoe is het om met andere dokters muziek te maken? Wat betekent muziek voor hem? En is muziek een medicijn?

‘Het is verbazend hoeveel dokters in hun vrije tijd een instrument bespelen. De aanmeldingen voor het Nederlands Dokters Orkest strómen binnen. Het orkest is een idee van kinderpsychiater en altvioliste Olga Heijtmajer. Zij speelde al in het World Doctors Orchestra (WDO) en het European Doctors Orchestra (EDO). Die orkesten komen eens per jaar een paar dagen bij elkaar om muziek in te studeren en dan een concert te geven. Het leek haar leuk om ook een Nederlands doktersorkest op te richten. Ze opperde dat idee in een interview, toen ik dat las heb ik meteen contact met haar opgenomen. We zijn met nog drie collega’s aan de slag gegaan om een symphonie-orkest op te richten en een eerste concert te organiseren.

Waarom het leuk is om met beroepsgenoten muziek te maken? Omdat je zoveel overeenkomsten hebt. Je zit in dezelfde medische wereld, je deelt dezelfde passie voor muziek. Kennelijk voelen veel mensen dat zo. We zaten in de eerste weken al op 200 aanmeldingen. Zo’n 20 procent is huisarts. Verder zijn er allerlei andere specialisten, variërend van cardiologen tot specialisten ouderengeneeskunde, artsen- in-opleiding en hoogleraren. Er zijn heel veel strijkers bij, dat hadden we wel verwacht. Maar alle andere instrumenten zijn ook goed vertegenwoordigd. Piccolo’s, fagotten, celli, harpen… We kunnen nog wel wat slagwerkers en trombonisten gebruiken, maar dat komt vast goed.

Ik sta er versteld van hoe hoog het niveau is. Veel mensen schrijven in hun aanmelding dat ze ooit hebben getwijfeld tussen conservatorium en geneeskunde. Zo is het bij mijzelf ook gegaan. Ik speelde van jongs af aan klarinet in de plaatselijke harmonie, hier in Rijssen, en had daar heel veel plezier in. Ik had naar het conservatorium kunnen gaan, maar heb toch besloten om geneeskunde te gaan studeren. Het leek me beter om muziek mijn hobby te laten zijn. Daar heb ik nooit spijt van gekregen.

◼ EERSTE CONCERT

In het eerste concert van het Nederlands Dokters Orkest, op zondag 8 oktober in de Geertekerk in Utrecht, spelen we muziek van twee Nederlandse componisten: Andriessen en Bosmans. We vragen alle orkestleden om de muziek zelf thuis te oefenen, daarna studeren we het stuk in drie dagen samen in. We hebben een dirigent gevonden en ook al een zalenlocatie in Utrecht afgehuurd. We beginnen op donderdag en eindigen op zondagmiddag met het concert. De opbrengst van de kaarten gaat naar een goed doel. Een medisch doel natuurlijk. In de toekomst willen we elk jaar een concert organiseren en dan steeds een ander doel kiezen.

We hebben voor dit concert 80 musici nodig. Na 15 maart maken we een selectie uit de aanmeldingen. Waarschijnlijk gaan we loten, in ieder geval voor de strijkerssectie. Wie nu niet mee kan spelen, krijgt volgend jaar de kans om mee te doen. Dan gaan we met een groter orkest spelen.

◼ TIJD MAKEN

Mijn vak is mijn passie, muziek mijn hobby. Ik heb een grote huisartsenpraktijk in Rijssen. Het mooie aan het huisartsenvak is dat het intellectueel uitdagend is. In het begin vond ik het een uitdaging om te weten hoe het menselijk lichaam in elkaar zit, nu zit het meer in het omgaan met mensen. Hoe help je patiënten in hun specifieke situatie het beste? De echte uitdaging zit vaak meer in de complexiteit van de context dan van het lichaam.

Voorheen runde ik deze praktijk met een collega. Sinds hij met pensioen is gegaan, werk ik samen met waarne-

Webinar Wtza

mers. Net als veel collega’s heb ik een chronisch tekort aan tijd. Maar juist omdat ik altijd onder druk sta, vind ik het belangrijk om tijd te maken voor muziek en hardlopen. De tijd die ik daaraan besteed, betaalt zich echt wel terug. Het houdt me in balans.

Ik ga elke week naar klarinetles, het thuis oefenen schiet er soms bij in. Daarnaast speel ik al jaren samen met een strijkkwartet. Daar zitten ook twee huisartsen in. Als je muziek maakt, kun je verder nergens aan denken. Na een avond spelen is mijn hoofd uitgerust en mijn stemming altijd beter. Met hardlopen heb ik dat ook. Dat doe ik ook twee keer per week. Het liefst met een koptelefoon op, zodat ik lekker naar muziek kan luisteren. Dat hoeft helemaal geen opzwepende muziek te zijn; ik loop ook prima op een traag ritme.

◼ MUZIEK ALS MEDICIJN

Of muziek een medicijn is? Daar heb ik eigenlijk nog nooit zo over nagedacht. Ik weet dat er onderzoek wordt gedaan naar de impact van muziek op patiënten in ziekenhuizen en hospices. Muziek blijkt kalmerend en pijnstillend te werken. Toch is het niet zo dat als ikzelf een patiënt zie met een bepaalde klacht, dat ik hem of haar dan aanraad om naar een bepaald muziekstuk te luisteren. Ik praat wel eens over muziek als ik weet dat patiënten zelf muziek maken. Soms beginnen patiënten erover, omdat zij weten dat ik muziek maak. Het is waarschijnlijk een vorm van bescheidenheid. Verschillende mensen houden van verschillende muziekstijlen, wie ben ik om tegen mensen te zeggen dat ze naar Bach of Mozart moeten luisteren?

Ik ben er wel van overtuigd dat muziek kan helpen, bijvoorbeeld als je niet lekker in je vel zit of als je veel stress voelt. Het is goed om naar muziek te luisteren, het is nog beter om zelf muziek te maken. Maar heel soms kan muziek gekmakend zijn. Ik had eens een patiënt die in zijn hoofd continu een stuk uit een opera van Wagner hoorde. Hij gaf mij een cd met die muziek en zei: ‘Als ik jou die muziek geef, verdwijnt die hopelijk uit mijn hoofd.’

Ik hou zelf het meest van muziek uit de tijd rond 1900. Mijn favoriete stukken zijn het bekende tweede deel van het klarinetconcert van Mozart en het wat minder bekende klarinetconcert van Brahms. Het zijn stukken waarin alle kwaliteiten van het instrument tot uiting komen. Ik vind het heerlijk om me daar helemaal in uit te leven en alles wat een klarinet in zich heeft te laten horen. Daarna kan ik de drukte van de praktijk wel weer aan.’ ¶

Kijk voor meer informatie over het NDO op Nederlandsdoktersorkest.nl

Iedere huisartsenpraktijk moet dit jaar aan de slag met de Wet Toetreding Zorgaanbieders (Wtza). In 1,5 uur praten wij jou tijdens dit online webinar bij over de impact van de wet voor jouw praktijk. Zodat jij weet wat je te doen staat. Gratis voor LHV-leden.

Dit webinar vindt plaats op dinsdag 18 april 2023, van 20.00 –21.30 uur, online. Aanmelden kan via de website van Medische Scholing. Accreditatie: 1 punt (BIG).

Jonge medewerkers in de huisartsenpraktijk

Hoe begeleid en motiveer je jonge werknemers in de huisartsenpraktijk het beste? In deze nascholing leer je hoe je effectief communiceert met jonge medewerkers en krijg je inzicht in de behoeften van jonge medewerkers op het gebied van werk.

Deze nascholing vindt plaats op dinsdag 6 juni 2023, van 16.00 –20.00 uur in de Domus Medica in Utrecht. Accreditatie: 3 punten (BIG).

Jonge patiënten in de spreekkamer

Hoe ga je om met een jonge patiënt in de spreekkamer? In deze nascholing leer je hoe je het gesprek aangaat met jonge patiënten over hun mentale gezondheid. Je ontdekt hoe je de connectie vergroot met jonge patiënten.

Deze nascholing vindt plaats op donderdag 22 juni 2023, van 16.00 – 20.00 uur in de Domus Medica in Utrecht.

Accreditatie: 3 punten (BIG).

Op academie.lhv.nl vind je ons ruime aanbod aan nascholingen, ook vaak op aanvraag beschikbaar.

Doorontwikkeling bekostigingssysteem

De basis voor de huidige bekostiging van de huisartsenzorg is gelegd in 2006 bij de invoering van de Zorgverzekeringswet. In de tussentijd zijn er talloze aanpassingen gedaan, zoals bijvoorbeeld de invoering van het 3-segmenten model en de aanpassing van de consultsystematiek. De NZa evalueert met verschillende partijen de bekostiging van de huisartsenzorg. We kunnen hierbij discussies onderscheiden op verschillende niveaus.