Burgerschapsstijlen: inzicht in buurtbeleving, participatie en communicatie van verschillende bewoners Motivaction ontwikkelde in 2001 een eerste typologie van burgerschapsstijlen. Burgerschapsstijlen bieden duidelijke aanknopingspunten voor de overheid en sociale spelers om burgers te betrekken bij het beleid en met hen te communiceren. Onderstaande tabel geeft een kort overzicht van de burgerschapsstijlen, hun aandeel in de bevolking, buurtbetrokkenheid en communicatiestijlen.
1
Plichtsgetrouwen
Buitenstaanders
Pragmatici
Verantwoordelijken
(afhankelijke burgers)
(afzijdige burgers)
(afwachtende burgers)
(actieve burgers)
Aandeel in de Nederlandse bevolking van 15-80 jaar
18 %
31 %
23 %
28 %
Sociale milieus
Traditionele burgers
Gemaksgeoriënteerden
Opwaarts mobielen
Postmaterialisten
Moderne burgerij
Postmoderne hedonisten
Kosmopolieten
Buurtbeleving
x Buren x Buurtvoorzieningen
Bindingsmechanisme (relaties)
Nieuwe conservatieven
x x x x
x Binding door nabijheid
Buren Buurtvoorzieningen Verenigingen Buurtgrenzen bepaald door omliggende verkeersaders x Binding door nabijheid
x Eigen huis xOnderdeel van de stad x Sociale knooppunten met lokale identiteit x Kroegen x Winkels x Galerieën x Binding door xBinding door consumptie participatie
Aansprekende vormen van buurtbetrokkenheid
x Buurtwacht x Schoonmaakacties x Nabuurschap
x Actief in de school x Actief in de speeltuin x Buurtbarbecues
x Gebruik van sociale en culturele ontmoetingsplekken x Bewegen als eigenbelang in het geding is
Communicatiestijl (maatschappelijk en politiek)
x Onwetend x Afwachtend x Moeilijk communicerend x Gedesoriënteerd door ³LQIRUPDWLRQ RYHUORDG´
x x x x
x Selectief geïnformeerd x Levendigheid x Reactief
xMeedenken over inrichting xMeedenken over aansturing xMeedenken over beveiliging xBeleidsinvloed uitoefenen xInteractief xParticiperend xZingeving xReflectief
Aansprekende communicatiestrategie
x Dichtbij brengen x Vertalen naar persoonlijke context
x Confronteren x Amuseren x Verleiden
x Kernachtig informeren
xInformeren en toelichten
Tone of voice
x x x x
x x x x
x Uitnodigend x Overtuigend x Dynamisch
xUitnodigend xOpen xKritisch
Concreet Persoonlijk Openhartig Moreel
Passief Gericht op vermaak Ongeïnteresseerd Eruptief
Onvermijdelijkheid Noodzaak Gemak Fun en humor
1 Motivaction heeft de profielen van de burgerschapsstijlen op basis van diverse onderzoeken, aangescherpt. DOCK gebruikte de afgelopen jaren HHQ ³WXVVHQ-W\SHULQJ´ GLH JHEUXLNW ZHUG LQ KHW UDSSRUW 9HUWURXZHQ LQ GH EXXUW YDQ GH :55 ,Q GH WDEHO JHEUXLNHQ ZH ]RZHO GH burgerschapsstijlen die Motivaction momenteel (2008) hanteert, als de oude typering (tussen haakjes).