Predocotor Medische Faculteit der Leidse Studenten
Inhoud
9
12 Seksuele intimidatie van de coassistent
4 5 6 7 8 [2]
Mededelingen
Redactioneel/mededelingen
Niels
(Toe)standje K1-69: Niels
Onderwijsupdate
テ男ee wat nou + column
CO-lumn
Plastische chirurgie
10 11 16 18 20
M.F.L.S. sterren musical
ActCie
Fotopagina
Mode
Mijn bijbaan: Callgirl
Predoctor februari 2012 | Jaargang 24
14
Colofon Predoctor is een tweemaandelijkse uitgave van de Medische Faculteit der Leidse Studenten (M.F.L.S.) De eindredactie behoudt zich te allen tijde het recht voor ingezonden artikelen of mededelingen niet te plaatsen of indien nodig geacht in te korten.
Mannen komen van Mars…
24
Correspondentieadres M.F.L.S. K1-R Postbus 9600, 2300 RC Leiden
Wall of Fame
21
Forestus
22 26
Alle rechten voorbehouden. Niets uit deze uitgave mag worden vermenigvuldigd, opgeslagen in een geautomatiseerd gegevensbestand, of openbaar worden gemaakt in enige vorm of op enige wijze, hetzij elektronisch, mechanisch, of door fotokopieën, opnamen of op enige andere manier, zonder voorafgaande schriftelijke toestemming van de hoofdredactie.
IFMSA-Leiden
Gynaecologische maligniteiten
28 30 Medische Faculteit der Leidse Studenten
JVT/cies
Kalender
Telefoon 071 5264484 E-Mail info@mfls.nl Internet www.mfls.nl Redactie Dilek Yilmaz Li Shan van Poelgeest Chloe Grim Lucia Baris Nelleke Boelhouwer Lay Out Charlotte Zwetsloot Esther Kort Stephanie Feleus Maaike de Koff Vincent van Beek Druk Hega. Drukkerij, De Bruyn Kopsstraat 6 2288 EC Rijswijk (Den Haag Zuid) Abonnementen Jaarabonnement* €5,(*LUMC docenten gratis) Abonnementsvoorwaarden Een abonnement geldt voor zes nummers en kan niet tussentijds worden opgezegd. Een abonnement geldt tot wederopzegging en wordt zonder tegenbericht automatisch verlengd. Het opzeggen van uw abonnement dient schriftelijk te gebeuren en ten minste twee maanden voor het afloop van het academisch jaar. Oplage: 2700
[3][3]
Mededelingen Onderwijsprijs Rijnland Ziekenhuis
D
e Leidse Co-Raad zal op maandag 27 februari de onderwijsprijzen van het Rijnland Ziekenhuis uitreiken aan degene die volgens de co-assistenten de beste presentatie heeft gegeven tijdens de co-lunches. Dit evenement zal vanaf 17.00 uur plaatsvinden in het Vide restaurant Santé op de 1e verdieping, te Leiderdorp.
M.F.L.S.-feest Rumble in the Jungle
O
p vrijdag 2 maart zal HePatho uit z’n voegen barsten met het eerste M.F.L.S.-feest van 2012, met als thema “Rumble in the Jungle!” Vergeet deze avond dus niet vrij te houden voor een avond feesten als nooit tevoren, met van 22.00 tot 23.00 uur een uur lang gratis bier!
Batavierenrace
O
ok dit jaar zal de M.F.L.S. de (bio)medische studenten vertegenwoordigen tijdens de Batavierenrace op 27-29 april. Dit onvergetelijke weekend zal daarnaast knallend worden afgesloten met het grootste studentenfeest van Europa, voor ruim 8.500 studenten! Ben jij de sportieve, enthousiaste of gezellige student die ons team wilt komen versterken? Stuur dan vóór 29 februari een mailtje naar activiteitencommissie@mfls.nl. Voor de prijs van €43,- krijg je een diner, ontbijt, overnachting en entree tot het waanzinnige eindfeest.
LUMC lustrum
vindt er een groots spektakel plaats voor studenten en medewerkers van het LUMC, dus houd deze dagen vrij! • Op 5 juni worden er een aantal workshops georganiseerd. • Op 6 juni zullen de jullie welbekende onderwijsprijzen weer uitgereikt worden, dit jaar nog spectaculairder dan de afgelopen jaren. • Op 7 juni sluiten we deze week af met een groots festival met workshops en optredens. Ga naar www.mfls.nl voor meer informatie, of om je in te schrijven voor de workshops. De inschrijving voor bepaalde workshops sluit al dus wees er snel bij! Rond april kan je je aanmelden om (gratis) het festival te bezoeken, omdat je een toegangsbewijs nodig hebt! Mocht je vragen hebben kan je terecht bij de M.F.L.S.
Bètabanenmarkt
O
p woensdag 14 maart 2012 vindt alweer de 28e editie van de Bètabanenmarkt plaats, hét carrière-evenement voor alle bètastudenten van de Universiteit Leiden. Op deze dag zullen verschillende bètabedrijven in het Gorlaeus aanwezig zijn voor pitches, workshops, sollicitatietrainingen, cv-checks, speeddating, en natuurlijk de banenmarkt zelf. Ook is er deze dag een gratis lunch en een afsluitende netwerkborrel. Voor meer informatie over de deelnemende bedrijven, alle activiteiten en om je in te schrijven, kijk op www.betabanenmarkt.nl. Wil jij ons meehelpen om deze dag tot een succes te maken? Of lijkt het je leuk om volgend jaar in het bestuur te gaan en wil je vast een beetje ervan proeven? Meld je aan als crew! Stuur daarvoor een mailtje naar info@betabanenmarkt.nl. Tot de 14e!
H
et LUMC bestaat dit jaar 15 jaar en dit derde lustrum zal groots gevierd worden! Het hele kalenderjaar door zijn er activiteiten, waarbij uiteraard ook aan de studenten gedacht is. Op 5 t/m 7 juni
Weet jij al wat voor arts je wordt? Open dagen Vacatures
Medische bijbaan Ervaringsverhalen
Meeloopdagen
Klankbord
Traineeship
Loopbaanwijzer
Solliciteren
Kennisbijeenkomsten
BKV helpt je kiezen! Neem contact op
[4]
+31 (0)888 - 22 55 88 of info@bkv-groep.nl
Predoctor februari 2012 | Jaargang 24
www.vacaturesvoorartsen.nl
(Toe)standje K1-69 Even opkijkend van mijn scherm, kijk ik recht in de spiegel en uit macht der gewoonte haal ik mijn hand door m’n haar (naar het schijnt heb ik een neurotisch ticje). Dan kijk ik naar rechts en bekijk ik vol trots de stapel facturen die ik net bijna automatisch heb verwerkt; ik had accountant moeten worden… Automatiseren is toch het hoofddoel van mijn functie en ik moet eerlijk bekennen dat ik me er in het begin weinig bij voor kon stellen. De inhoud van de functie was echt voor mij gemaakt, maar automatiseren deed me altijd denken aan fabrieken met lopende banden. Nu zijn we vier maanden verder en ik moet zeggen dat ik er nu een heel ander beeld van heb, gevormd door mijn vele voorgangers, m’n Bestuur en natuurlijk een beetje mijzelf. Automatiseren is voor mij nadenken, herstructureren en ontwikkelen binnen de mogelijkheden die je hebt en als het even kan ook door het creëren van nieuwe mogelijkheden. Het nadenken over en het ontwikkelen van nieuwe ideeën en de huidige systemen en indelingen zo goed mogelijk uitbuiten. En wie kan dat nou beter dan het Lid Exploitatie… Even terugkomend op dat neurotische ticje, tijdens het schrijven van het dit Toestandje heb ik toch zeker al vijf keer in de spiegel gekeken (haal dat ding eens weg jongens!), ben ik al drie keer opgestaan om iets anders snel tussendoor te doen en.. nou je begrijpt het, mijn spanningsboog heeft soms dezelfde lengte als een goudvis. En toch had ik een jaar vertoeven in K1-69 absoluut niet willen missen, ook al is het jaar pas halverwege. Zoals bij sommigen bekend is, staat mijn persoonlijke doel van dit bestuursjaar in de kraag van mijn bestuurspak geborduurd (en zo niet, grijp me dan maar eens een keer bij de kraag om het te bekijken) en ben ik voor mezelf op de goede weg om dit ook daadwerkelijk te halen. Het vroege opstaan, het tot laat werken en de vele activiteiten vormen hier de basis voor, maar voor mezelf is het allerbelangrijkste dat ik het ook écht leuk vind! Ik zou mijn Bestuur en dit jaar voor geen goud willen missen. Dus daar zit je dan, glimlachend met je nieuwe functie, niet meer gek, maar op het lijf geschreven.
Daar zit je dan, met je nieuwe functie… Inmiddels al vier maanden bezig en toch blijft het een gek idee. Als het nieuwe achtste lid van het M.F.L.S.bestuur kijk ik eens naar de nieuwe opstelling van de bestuurskamer en merk dat het een gezellige drukte is. Leden lopen in en uit, Hans zet weer een oudelullenmuziekje op en Jacco heeft een steriele opruimbui. Dan kijk ik naar mijn scherm en moet ik toch wel een beetje glimlachen als ik zie dat het mailverkeer in en rond de BarCommissie nog steeds net zo chaotisch en grappig is als de afgelopen jaren. Want ook al zit ik nu dan een verdiepinkje hoger, de BarCommissie blijft toch mijn kindje. Als voormalig enfant terrible van deze mooie commissie had ik een aantal jaar geleden echt niet gedacht dat ik nu achter mijn bureau in de bestuurskamer zou zitten. Mijn bureau overzien is overigens nog niet de makkelijkste taak van mijn bestuursjaar. Overal liggen facturen, declaraties, periodeoverzichten en andere financiële paperassen die samen het grootste deel van mijn tijd opslokken. Al deze papieren en bestanden vormen met z’n allen de essentie van mijn spiksplinternieuwe functie: het herstructureren, automatiseren en natuurlijk de lopende zaken rondom HePatho en de Dictaten Centrale. Een deel van de lopende zaken waren mij al bekend uit mijn oranjebroekenperiode: de ‘gratisbieruren’ op feesten en het opruimen en ontbijten tot in de vroege Niels Groeneveld | Lid Exploitatie 99ste M.F.L.S.-bestuur uurtjes. Dit jaar hangt echter mijn oranje broek aan de wilgen en paraderen we op feesten in binnen- en buitenland in onze gele broeken. Geroemd in Leiden om het nuchter zijn, berucht bij de zusjesverenigingen om de eenheid die ze uitstralen, overal zijn ze bekend. En dat laat gelijk het mooiste zien van het Bestuur: je bent met z’n allen één. Medische Faculteit der Leidse Studenten
[5]
e n eroverle ects, Mast nalisering, Studente j o r P h c r e io Junior Res issie, Docentprofess m om ernboekenc
nderwijskw
alificatie,
Onderwijs update
banenmark aluatie ma t, steronder Plenaire n Samenwerking met abesprekin B g tentame ioScienceP ns, Uitstr oome
Als leden onderwijs zijn wij nu alweer een half jaar druk bezig met allerlei onderwijspraktijken van Ge-
neeskunde en Biomedische Wetenschappen. We rennen van vergadering naar vergadering en beantwoorden alle mailtjes van onze medestudenten. Op dit moment zijn we druk bezig met het opzetten van het onderwijsdebat en de onderwijsprijzen en andere mooie evenementen die er aan zitten te komen. Wat wij toch wel één van de leukste taken vinden, is het samenwerken met alle JVT’s en het organiseren en bijwonen van de supermooie activiteiten zoals de BWub Night, JVT borrels, StuDo’s en nog veel meer! We hebben een aantal punten op een rijtje gezet die op dit moment spelen in onderwijsland. ALGEMEEN Voorlichting overheidsmaatregelen Dinsdag 28 februari zal de Landelijke Kamer van Verenigingen langskomen om voorlichting te geven aan alle studenten over de plannen van de overheid voor het hoger onderwijs. Deze voorlichtingsbijeenkomst zal plaats vinden van 12:30-13:30 in collegezaal 6.
Onderwijsdebat Op 5 maart 2012 zal het Onderwijsdebat plaatsvinden met interessante stellingen over de maatregelen in het kader van het bevorderen van studiesucces en het afschaffen van de Master studiefinanciering. Het debat is opgezet in de stijl van het Lagerhuis en zal geleid worden door prof. dr. Pieter Hiemstra. Daarnaast zal Prof. Klasen de jury voorzitten. Het debat begint om 17.00u, in de Foyer van Gebouw 3.
GENEESKUNDE Visitatie Op maandag 26 en dinsdag 27 maart a.s. zal de visitatie van de Opleiding Geneeskunde plaats vinden. De visitatiecommissie die ons bezoekt namens de Nederlands-Vlaamse accreditatieorganisatie zal ook in klein verband apart met bachelor én master studenten spreken. Daarnaast zal op 6 maart een proefvisitatie georganiseerd worden en zal er een feedback/informatiemoment plaatsvinden op maandag 12 maart van 16:00-18:00, waarvoor iedereen van harte uitgenodigd is. Endocrinologie en Zintuigen & Zenuwstelsel Vanaf dit jaar zullen de vakken Endocriene stoornissen en Zintuigen & Zenuwstelsel (Z&Z) een iets andere invulling hebben. Het vak Z&Z is al jaren een vak dat als erg belastend wordt beschouwd. Daarom is er voor gekozen een deel van de stof te verplaatsen naar het blok Endocriene Stoornissen. Het betreft hier het onderdeel ‘inleiding in de Oogheelkunde’. Dit betekent dat in het blok Endocriene Stoornissen een aantal colleges en zelfstudieopdrachten Oogheelkunde worden opgenomen en dat deze tevens worden getoetst in het tentamen van Endocriene Stoornissen. In Z&Z zal het vervolg van de stof oogheelkunde gegeven worden, de gehele stof van oogheelkunde zal echter wel getentamineerd worden. Nieuwe jaarcoördinator GNK 3 Voor jaar drie is er een nieuwe jaarcoördinator gevonden, namelijk Dr. Bollemeijer, specialist oogheelkunde. Hij zal dr. Manon Gosselink opvolgen. BIOMEDISCHE WETENSCHAPPEN Alumnilezingen In januari heeft Bente Jorritsma verteld wat zij na BW is gaan doen. Haar lezing over consultancy was ontzettend interessant en een groot succes! Op 8 maart zal de volgende alumnilezing plaatsvinden waarbij twee oud-BWers zullen vertellen over hun baan in het bedrijfsleven. Bèta Banenmarkt Op woensdag 14 maart zal de Bèta Banenmarkt plaatsvinden op het Gorlaeus. Dit is al jaren dé link tussen bedrijven en studenten van de exacte wetenschapstudies aan de Universiteit Leiden. Pak dus deze kans om een leuke stageplek te vinden of je te oriënteren op de arbeidsmarkt! Predoctor februari 2012 | Jaargang 24 [6]
Kinderen en Kettingzagen M
Door Li Shan van Poelgeest
ijn vader zegt wel eens dat ik het empatisch vermogen van een kettingzaag heb. Mijns inziens kan iemand die zulke dingen zegt zelf ook niet erg fijngevoelig zijn, maar alla, het is mijn vader. Ik ben het natuurlijk niet eens met zijn bewering, maar ergens begrijp ik wel waar die opmerking vandaan komt. Hoewel mijn vrienden me beschrijven als een heel lief en zorgzaam meisje, ben ik niet handig in de omgang met mensen die ik niet ken of niet aardig vind. Hun levens en problemen interesseren me geen zier, dus ik luister onbewogen naar hun geklaag en verrek geen spier als ze vertellen over pijnlijke momenten. Mijn empatisch vermogen zou ik niet willen vergelijken met een kettingzaag, maar een klein handzaagje komt toch wel in de buurt. Dat gebrek aan inleving is ook het enige wat mij ervan weerhoudt een goede arts te worden. Een spectaculaire operatie uitvoeren zou me met een beetje oefening nog wel lukken ook. Goed patiëntencontact zou ik veel lastiger vinden. Het meest zie ik op tegen consulten met kinderen. Ik houd niet van kinderen en zij houden niet van mij. De sociale handigheid die je nodig hebt om zo’n consult goed te leiden, mis ik gewoon. Ik begrijp niks van kinderen, ik vind ze lastig en ik ben onhandig met ze. Kinderen denken dat ze alles kunnen terwijl ze niks kunnen. Ze zeuren, ze jengelen, ze huilen… het is maar goed dat ik niet de eerste mens op aarde was, want ik zou botweg weigeren me voort te planten en daarmee was het menselijk ras ook meteen weer uitgestorven. Door mijn afkeer van kinderen stond ik dan ook niet bepaald te springen toen ik voor mijn Vroege Praktijk Contacten (VPC) ingedeeld bleek te staan bij de afdeling Kindergeneeskunde.
OH JEE, WAT NOU?!
Alle derdejaars geneeskundestudenten moeten twee keer een VPC lopen om vroeg in de studie ‘patiëntcontacten’ op te doen. Met tegenzin bereidde ik me voor op een spreekuur vol zeurende kinderen, die ik moest proberen niet al teveel te intimideren. Ik hees me in mijn witte jas en ging dapper op weg. Maar toen ik me meldde bij het secretariaat, bleek ons groepje mee te lopen op de afdeling Neonatologie. Jippie, geen moeilijke consulten met die blèrende mormels en bijbehorende bezorgde ouders! Daar stond tegenover dat we nu een hele ochtend naar pasgeboren baby’s moesten kijken. En baby’s vind ik ook vreselijk, daar heb je al helemáál niks aan. Na een inleidend praatje en korte rondleiding mocht ik met mijn groepje een prematuurtje onderzoeken, een te vroeg geboren kindje. Het was een meisje met een bol buikje en dunne beentjes, die ze gespreid en een beetje gebogen hield. Ze deed me best wel aan een kikker denken. We keken, voelden en luisterden. Ik betastte haar zachte huidje en begreep ineens waar het begrip ‘babyhuidje’ vandaan kwam. Samen met een ander meisje mocht ik het kindje aankleden. Terwijl ik diverse ledematen door het rompertje sjorde, begon er toch iets te kriebelen. Mijn afkeer verdween en maakte langzaam plaats voor vertedering. Daar, tussen de krijsende en kwijlende kinderen, zag ik ineens het licht… Tegen de tijd dat we naar de couveusekindjes gingen kijken, was ik oprecht begaan met het lot van die arme kleintjes. Mijn empatisch vermogen ging voorzichtig richting menselijk… En sindsdien hangt het handzaagje weer in mijn vaders garage. Beste Anoniempje,
Je vriendin heeft gelijk. Bij gebruik van sommige antibiotica, zoals amoxicilline en tetracyclines, in combinatie met de anticonceptiepil, is er mogelijk een kleine verhoging van de kans op zwangerschap. Lieve ‘Oh Jee Wat Nou’, De pil kan minder betrouwbaar zijn tijdens de kuur en nog enige tijd daarna totdat weer minimaal 7 pillen Ik zit met een probleem. zijn geslikt. Voor een goede werking van de anticonOmdat ik blaasontsteking ceptiepil is het nodig dat er voldoende hormonen uit heb, heb ik van de huisarts een de pil in het bloed terechtkomen. Door gebruik van antibioticumkuur gekregen (Amoxicilline). Daarnaast antibiotica gebeurt dit echter niet voldoende. Dit is gebruik ik ook de pil. Nu hoorde ik van een vriendin vooral riskant bij lichte pillen met een kleine hoeveeldat de pil niet meer betrouwbaar is als je antibiotica heid hormonen. Daarnaast kan het antibioticum ook gebruikt. Kan het zijn dat mijn pil door deze antibiotidiarree veroorzaken waardoor de pil nog minder becumkuur minder goed werkt? trouwbaar wordt. Wanneer je de anticonceptiepil als voorbehoedsmiddel gebruikt, en je krijgt daarbij een Liefs, antibioticumkuur voorgeschreven, gebruik dan zeker Anoniempje. ook een condoom. Medische Faculteit der Leidse Studenten [7]
CO-lumn 30% Het is alweer een tijdje geleden dat de eerste vrouw, Aletta Jacobs, tot genees-’heer’ werd bevorderd. 134 jaar later, anno 2012, is dat wel anders. Geneeskunde is een vrouwensport geworden. Ongeveer zeventig procent van de studenten is van het vrouwelijk geslacht, iets wat al in de collegebanken heel goed te merken is. Zo ook in de kliniek. Als je omhoog naar de ‘bazen’ kijkt, zie je overal (veelal grijze) mannen met hier en daar een jongere vrouw ertussen. Tussen de arts-assistenten is de verhouding man-vrouw ongeveer hetzelfde als tijdens de studie. Zo is de verwachting dat in 2027 66% van alle artsen vrouw zal zijn. Wat moeten we met deze ontwikkeling? Ik vind het natuurlijk wel gezellig, maar heeft deze shift consequenties voor bijvoorbeeld de patiënt? De huidige stand van zaken is soms ietwat verwarrend, vooral voor oudere patiënten. Voor hen zijn er namelijk twee soorten witte jassen: dokters en zusters. Geen jong en oud, geen tussenvormen (leg maar eens uit wat een ‘semi-arts’ nou eigenlijk is). Mijn vrouwelijke collega-co-assistenten (ideetje voor Wordfeud?) worden vaak voor zuster uitgemaakt. Ik heb echter meerdere malen bij het verlaten van de kamer na de grote visite met de arts-assistent een vriendelijk ‘dag dokter, bedankt’ te horen gekregen. Ongemakkelijk of een mooi compliment? Ook een leuke anekdote: na een week behandeld te worden door een jonge, kleine meid die wel degelijk de studie geneeskunde heeft afgerond, vroeg de patiënt een beetje ongeduldig of nu toch echt een keer de dokter langs kon komen. Dit soort situaties kom je nu vaak tegen, maar over een poosje kijkt niemand er waarschijnlijk meer raar van op dat dr. Baardman eigenlijk een hoogblonde dame van 27 jaar is. Vrouwen werken meer deeltijd dan mannen. Dit wordt dan ook een toenemende trend in de ge-
[8]
Door: Jacob de Mol
neeskunde. Een artikel in de NTVG liet zien dat er in 2027 per jaar 17 meer artsen opgeleid moeten worden om het gat dat de parttimers achterlaten op te vullen. Dit lijkt een klein aantal te zijn. Toch zorgt het werken in deeltijd er misschien voor dat in de praktijk patiënten vaker geholpen zullen worden door een arts die zij niet kennen. Ach, 17 artsen per jaar; maak er maar 18 van, ik vind het ook wel lekker! Toch is het nog niet helemaal eerlijk verdeeld. Vrouwen krijgen op mysterieuze wijze minder betaald dan mannen: voor elke €1,30 die een man verdient, krijgen de vrouwelijke collega €1,00 op de rekening. Dat is 30% meer voor mannen! Bizar! Maar voor het geld doen wij mannen het natuurlijk niet; het moet wel leuk blijven! Hoe moet dat nou met ons? Moeten artsen later ook meer over de gevoelens van patiënten praten? Dat kunnen wij helemaal niet! “Vrouwelijke artsen hechten in vergelijking met hun collega’s meer belang aan communicatie en de relatie met de patiënt” aldus de NTVG. Misschien moeten wij mannen dan maar gewoon bij de heelkunde blijven; gewoon lekker dingen doen in plaats van dat gezever. En gaan jullie dan ook over elkaar roddelen op de werkvloer? Moeten wij dan, tussen alle patiënten door, ook nog eens issues op de werkvloer verhelpen? Dat zijn ineens andere casussen die opgelost moeten worden! Schijnt dat vrouwen liever met mannen werken dan met andere vrouwen……oftewel meer werk voor ons! Nu snap ik waar die 30% vandaan komt….. Nee hoor vrouwen, jullie zijn toppertjes! Jullie studeren harder (misschien de reden dat meer vrouwen de opleiding inrollen?) en nemen het werk maar al te serieus. Ook zijn jullie gezellig, altijd in voor een grapje en na het werk een biertje in de lokale kroeg naast het ziekenhuis. Wat zouden we zonder jullie moeten?
Predoctor februari 2012 | Jaargang 24
Seksuele intimidatie van de coassistent Door: Chloe Grim Tegenwoordig wordt er veel over seksuele intimidatie geschreven. Maar wat is het eigenlijk? Seksuele intimidatie is alle vormen van ongevraagde, seksuele getinte aandacht, die tot uitdrukking komt in verbaal of nonverbaal (lichaamelijk) gedrag. Het gedrag wordt door degene aan wie het gericht is als onprettig ervaren. Het seksueel intimiderend gedrag kan opzettelijk of niet opzettelijk zijn. Uit onderzoek van de Universiteit van Maastricht blijkt dat dit een probleem is onder coassistenten en dat het aantal gevallen de laatste jaren zelfs gestegen is.
plezierig na het incident. Een derde van de respondenten heeft met iemand gesproken over de seksuele intimidatie. Maar slechts één student heeft actie ondernoemen om het aan te pakken. De belangrijkste reden om er geen melding van te maken was dat coassistent het incident niet ernstig genoeg vond.
“Ik volgde een paar weken de coschap chirurgie. Op een ochtend liep ik visite met de arts-assistent. Een aardige jonge arts, met wie ik al vaker visite had gelopen. We bespraken een mannelijke patiënt die een operatie in het kleine bekken had gehad en hadden het over de risico’s van deze operatie. Toen vroeg hij: “Hoe zou jij dat vinden, als je niet meer kon klaarkomen?” Op deze opmerking was ik niet berekend. Ik werd rood en stamelde maar wat. Ik heb er niets mee gedaan, maar had dit misschien wel moeten melden.”
De Universiteit van Maastricht heeft een enquête afgenomen onder studenten geneeskunde die coschappen lopen. Daaruit blijkt dat 37% van de respondenten aangeeft één keer of vaker gehoord te hebben over of getuige te zijn geweest van gevallen van seksuele intimidatie bij andere coassistent, dit percentage is gelijk onder mannelijke en vrouwelijke respondenten. Van de respondenten heeft 17% zelf te maken gehad met enige vorm van seksuele intimidatie tijdens de coschappen. Ook blijkt dat 1 op de 4 vrouwelijke coassistenten zelf te maken heeft gehad met seksuele intimidatie, terwijl dit bij de mannen 3% is. Dit is bij de helft een eenmalige ervaring geweest. In de meeste gevallen vond dit plaats in het ziekenhuis en betrof het opmerkingen over het uiterlijk of werden vragen gesteld over seksualiteit of het liefdesleven van de coassistent. Het waren vrijwel altijd mannen waardoor de coassistenten zich seksueel geïntimideerd voelden en deze mannen waren voornamelijk medisch specialisten, arts-assistenten en patiënten. Vaak waren de coassistenten afhankelijk van de persoon die hun intimideerde en was diegene zich ook ervan bewust volgens de coassistent. Door 25% werd de seksuele intimidatie als ernstig ervaren, maar slechts een heel klein deel heeft er officieel melding van gemaakt. Maar de seksuele intimidatie had bij bijna niemand studiegerelateerde gevolgen en ook de gevolgen op het privéleven waren minimaal. De coassistenten ervoeren de coschap wel als minder Medische Faculteit der Leidse Studenten
Naar aanleiding van het onderzoek naar seksuele intimidatie onder coassistenten hebben de faculteiten gekeken naar bestaande richtlijnen en een stappenplan opgezet. De meeste faculteiten hebben een vertrouwenspersoon seksuele intimidatie, maar deze is vaak niet bekend onder studenten en in de geaffilieerde ziekenhuizen waar coschappen worden gelopen, is vaak geen vertrouwenspersoon aanwezig. Op vier van de acht universiteiten komt seksuele intimidatie ter sprake in het curriculum. Het moment waarop dit wordt gedaan varieert en de manier waarop ook, bijvoorbeeld door het te bespreken of de studenten artikelen te laten lezen over dit onderwerp. In Nijmegen is de meldingsprocedure aangescherpt en wordt er een assertiviteitstraining gegeven aan de beginnende coassistenten. Maar de Nijmeegse studenten denken dat er desondanks nog steeds seksuele intimidatie voorkomt die nog steeds door te weinig studenten wordt aangekaard. Maar het is ook moeilijk om in te schatten waar de grens ligt, want is een dubbelzinnige opmerking of een arm om je schouder seksuele intimidatie? Dit kan, naast dat het irritant is, ook als onaangenaam ervaren worden. De grens tussen gewenst en ongewenst gedrag kun je alleen zelf bepalen. Bronnen: Arts in Spe, KNMG, Medisch Contact
[9]
Lieve lezers,
Een bericht van z uster Klivia…
Alweer bijna honderd jaar M.F.L.S. Net zou oud als het rusthuis. schiedenis vol bomb Een huis met een ge arie en een kakofon ie aan persoonlijkhe had dan ook de zwar den. Ik als hoofd-hosp e taak op mij genome ita n om te allen tijden wat ze willen, zonder iedereen te laten do te schreeuwen en zond en er te gillen. Immers, den we toch graag te de boze buurman wi vriend houden. Of in lied er geval niet nog boze was. Misschien dat hij r maken dan hij al gewoon een vrouw no di g he eft in zijn leven… Mi hoe ik ben voor de be sschien wel zoals woners. Ik kijk voor ied er en elk van ze uit. Wa iemand moet het overz nt laten we wel wezen, icht bewaren. Eigenlijk wel een beetje zoals de ik denk dat de person M.F.L.S. dat doet. Ja, ificatie van jullie ver eniging wel een vrouw zou moeten zijn. Over vrouwen gesprok en, ik heb met die van het rusthuis ook de no maakt. Ja, we hebben dige avonturen meeg mooie tijden beleefd ein het rusthuis. Ik ka gisteren herinneren n me nog als de dag dat de eerste verhalen va n ov er ons verteld werden zuster’ door Annie M. G. Schmidt, een ontze in ‘Ja zuster, nee ttend inspirerende da met haar samen te he me. Ik voel me vereer bben mogen werken. d En zij is vast blij gewe vrouwen van het rusth est met de mannen en uis. Alhoewel, zolan g zij naar mij luiste niet altijd het geval. rden. Dat was name Dan zei ik: “niet met lijk de deuren slaan, niet dan zeiden ze “ja zu op de stoelen staan!” ster”, maar deden ze en ne e zuster. Die vrouwen zelden aanleiding tot in het huis gaven niet een hoop stennis. En di e buurman van ons wasje aan om te probe greep altijd elk wisse ren ons het huis uit te zetten. Gelukkig is he gelukt. Maar laten we t hem tot op heden ni wel wezen, de aanleid et ing tot problematiek niet enkel en alleen met de buurman wa te vinden bij de vrouw s en van het huis. Het eens geliefde voorwe schijnt dat er meer da rpen verdwenen of da n t onbekende spullen naar het huis. En heel ineens hun weg vond incidenteel was dit ze en lfs ook het geval met of verschenen. Maar me personen die verdwen t een helder overzich en t en een goede portie vro het wel goed moeten uwelijke intuïtie zou komen, toch? Tegenwoordig worden er gelukkig nog altijd mooie tijden beleefd wordt inmiddels bevo in het rusthuis! Het lkt door studenten. En ach, zij doen me zo de van weleer. En geluk nken aan de bewone kig is daar ook een ca rs pabele jongedame di Aan deze studenten e het overzicht bewa de taak een groots fee ar t. st te organiseren ter het honderd jarig be ere van de mijlpaal staan van het rusthui va n s. Of hectometerpaal moet Helaas is de buurma ik misschien zeggen. n tot op de dag van va ndaag nog net zo ac voor herrie als altijd hterdochtig en allerg . De studenten zullen isch dus alles uit de kast succes te laten worden moeten halen om he . Ik ben benieuwd. Ik t een ben stiekem bij de rep jullie medestudenten etities langsgegaan te zien. En ik zal nog om wel vaker langsgaan een oogje in het zeil om te houden. Niet alleen voor mijn eigen nosta sche momentjes, maar lgiook om de gebeurten issen in het studenthu in de gaten te kunnen is houden. En met wat ik tot nu toe heb gezie weet ik dat jullie een n, ongekend spektakel vo orgeschoteld zullen kri gen. Jullie, lezers, mo jgen dit grootse feest niet missen! En geluk hoeven jullie het ook kig niet te missen, want de perikelen en memo gebeurtenissen die ik rabele mijn jongere jaren he b ervaren en de avon van de studenten zu turen llen jullie in de lustru mmaand november kunnen beleven tijden ook s de M.F.L.S. musical! (En dames, er schijn een hoop woest aant en rekkelijke mannen me e te doen). En vergeet behalve de honderste verjaardag van het rusthuis ook honderdste verjaard de ag van de M.F.L.S. ni et! De eeuw waarin zij belangen heeft beha jullie rtigd, zoals ik dat de ed voor mijn bewone wordt met meer dan rs, alleen de M.F.L.S. mu sical gevierd. Dus ho ogen en oren open om ud je te ontdekken wat er allemaal gaat kome de allereerste, enige n. En zorg ervoor da echte M.F.L.S. musical t je niet mist! Met de meest feestelijk e groetjes, Zuster Klivia
[10]
Predoctor december 2011 | Jaargang 24
stil! it o o n it z e si is m m co n De Activiteite heen een hoop en er door het jaar rd wo , en bb he rkt me e daarvan komt Zoals jullie wel ge ganiseerd. Een gedeelt or ge .S. F.L M. de it nu maar net van start, activiteiten va ze commissie was nog On n. aa nd va e, tCi actie om geld op te bij ons, de Ac zetten van een grote op t he t me t hulp al en nn of we bego lang stonden we me Huis. Drie middagen n ze testen Gla ico t ris he n, or hte vo halen n te verric n bloeddrukmetinge tio -feest sta t .S. he F.L or M. t vo he lie or jul van orbijgangers. Vo vo n va len pa be te I seerd (en uitaf te nemen en BM nefietdiner georgani be een hadden prijwe en bb he r is loterij’. Vele partijen Hu op acht decembe en az ‘Gl n de n va s trekking wa met prachtige prijze geserveerd!) waar de blij konden maken rs aa lf nn ze wi st de fee t we he ardoor fiets! Op zen aangeboden, wa diner voor twee en een een , n sen va les ad rij Ra n, De rte t. is spo verkoch zoals een maand grat e cocktails en broodjes ijk erl ro he eu en 00 rd 25 we im en ru aaid en we werd op request gedr ngt, met dit alles hebb dubbelde onze opbre ver ngeboden is bij het aa MC ) LU t sen he as n rsj va kte ur do tte Bestu wi es: (le jl sti tgeen geheel in op weten te halen, he Glazen Huis. eeuw gegaan om vast ddagje richting de sn mi een k oo we n zij door b van 30 M.F.L.S.-ers Tussen al deze drukte nterweer. Met een clu wi ige id hu w en t he or vo men t te leven in de sneeu in de stemming te ko aldaar even goed ui s on ddag om f mi ze tho de Ui we de en konden vertrokken we richting heel van de baan af er we en ere ied am op het ijs. Gelukkig kw ! llige StuDo in HePatho afsluiten met een geze lijk het wetenzere activiteit, name ieu ser een or vo tijd k rd het oo er het BioScience Na al dit gezelligs we we een rondleiding ov n ge kre ij en erb Hi . .S. de M.F.L een kijkje in de keuk schappelijk uitje van rland is, en namen we de nNe ha n be va e de tst ar oo na gr t de onderzoek Park van Leiden, da Nobelprijswaardig!) lfs of ze n sst ek ge mi spr ge som s de en en t voldo bij baanbrekend (volg osensa. Dit alles brach van Duchenne bij Pr kte zie de n va g lin de . g even na te borrelen op om in HePatho no tiviteiten, namelijk n onze volgende 2 ac va en ng di rei be or vo met de race is’s werelds Nu zijn we druk bezig renrace! De Batavieren vie ta Ba de welen d an itenl en, belooft het een ge een dagje naar het bu n ruim 8500 student va e te m am tea eln te de t els me sn t en rden om he grootste estafetteloop t zal er gestreden wo ch na en g Da ! en rd st! dig evenement te wo en met een groots fee zal er afgesloten word rd aa ter ui en en rd wo jullie op de hoogte! gaten; en wij houden Houdt ons dus in de
Medische Faculteit der Leidse Studenten
[11]
Trend 2012: de Nip Tuck Update Door Li Shan van Poelgeest
Heb je dikke billen, hangborsten en slap buikvet? Geen probleem als je ook een dikke portemonnee hebt!
Sinds een Britse chirurg in 1816 de eerste plastische chirurgie toepaste, heeft het doen van cosmetische ingrepen zich ontwikkeld tot een heus medisch specialisme. Tegenwoordig is de plastisch chirurg niet meer weg te denken uit de welvarende maatschappij. Onderdelen aanpassen die je niet aanstaan, is zó normaal geworden dat er zelfs sprake is van mode. Dus was je nog van plan iets te verbouwen dit jaar? Lees dan eerst de trends voor 2012, anders zit je straks met een cup D terwijl klein het nieuwe groot is.
Weg met de messen!
vrouwen die beroemdheden noemen waar ze absoluut níet op willen lijken. Grappig genoeg stond Pamela Anderson hierbij ook op nummer één.
Helemaal hip wordt het doen van cosmetische in-
grepen zónder onder het mes te moeten. Ook wil men terug naar ‘natuurlijk’, voor zover dat haalbaar is met een liter botox in je gezicht. De techniek van de lasertherapie gaat een grote sprong voorwaarts maken, om bijvoorbeeld overtollig vet te verwijderen. Dit gebeurt pijnloos en zonder achterlating van een lelijk litteken. Bij de minimaal invasieve facelift wordt deze techniek al toegepast, uitgevoerd met lasertherapie onder lokale anesthesie. Hiermee wordt de herstelperiode korter ten opzichte van ‘normale’ facelifts. Deze therapie is vooral geschikt voor mensen tussen de 35 en 45 jaar, die al wat kleine rimpeltjes en uitzakkingen van de huid hebben. Ook is het een goede behandeling voor oudere patiënten die eerder een invasieve gezichtsoperatie hebben gehad, als ‘onderhoud’. “ Uit onderzoek in Groot-Brittannië is gebleken dat 70% van de vrouwen die onder het mes gaan, kiezen voor een cup B of C.” Geen Dubbel-D meer
Was in de jaren ’90 de ‘heavy top look’ helemaal
hot, nu kiezen veel meer vrouwen bij een borstvergroting voor natuurlijke borsten. Uit onderzoek in Groot-Brittannië is gebleken dat 70% van de vrouwen die onder het mes gaan, kiezen voor een cup B of C. Meestal kiest men voor borsten die maximaal één of twee maten groter zijn dan hun eigen maat. Beroemdheden zijn hierbij van grote invloed op de beslissingen van vrouwen. Uit onderzoek blijkt dat veel vrouwen de borsten van Pamela Anderson graag zouden willen hebben. Op nummer twee en drie staan de borsten van Gisele Bündchen en Britney Spears. Er zijn ook [12]
Afvallen met geluid!
Al sinds de eerste vestiging van McDonald’s moeten
wij vechten tegen de kilo’s. Niet vreemd dus dat ook in 2012 de meeste behandelingen zullen bestaan uit figuurcorrigerende ingrepen. Jarenlang werd liposuctie in meer of mindere mate succesvol toegepast: het vet werd simpelweg met een slang weggezogen. Nieuw dit jaar is een behandeling met geluidsgolven: de wanden van de vetcellen worden verzwakt, de vetcellen gaan kapot en de inhoud wordt door het lichaam afgebroken. Een wondermiddel is het niet: omdat het lichaam maar een kleine hoeveelheid vet kan verwerken, kan per keer ook maar een kleine zone behandeld worden. Wie denkt met veel overgewicht onder het apparaat te kunnen kruipen om er vervolgens slank onderuit te komen, heeft het helemaal mis. Het is absoluut geen alternatief voor afvallen. Hiervoor geldt nog steeds: minder eten, meer bewegen. “ Nieuw dit jaar is behandeling met geluidsgolven.”
Predoctor februari 2012 | Jaargang 24
Bah! Amandels…
Azië is in opkomst en daarmee komt ook de cos-
JLo-Booty
Door sterren als Jennifer Lopez en Beyoncé willen
alle vrouwen een opvallend achterste. Ook hier zijn implantaten voor, net als bij borsten. In 2012 zullen meer mensen behandelingen ondergaan om net zo’n effect te bereiken. De voornaamste ingrepen zijn het vergroten en liften van de billen.
metische industrie in bloei. Veel Aziatische vrouwen zijn niet tevreden met hun donkere amandelvormige ogen. Liever willen zij grote opvallende ogen, net als westerse acteurs en actrices. Om aan dit ideaalbeeld te kunnen voldoen, gaan Aziatische vrouwen vrijwillig onder het mes en ruilen zij hun oosterse blikvangers in voor dubbele oogleden. Want ‘westerse’ ogen lijken groter en zien er minder snel vermoeid uit. Voor vrouwen die geen geld hebben voor de plastisch chirurg zijn er doe-hetzelf-pak-ketten op de markt: speciale tape en lijm voor op de oogleden. “ Veel Aziatische vrouwen zijn niet tevreden met hun amandelvormige ogen...” en “ willen veel Aziaten graag langer zijn.”
Vaarwel Griekenland, ook hier
De Griekse neus gaat ook weer vaak geopereerd
worden in het nieuwe jaar. Veel vrouwen hebben op hun neusbrug een knobbel zitten, waardoor de neus niet in een rechte lijn naar beneden lijkt te lopen als je van de zijkant kijkt. Al jarenlang laten vrouwen deze verstoring van het uitzicht chirurgisch verwijderen en dit zal in 2012 niet anders zijn. “ De Griekse neus gaat ook weer vaak geopereerd worden in het nieuwe jaar.”
Medische Faculteit der Leidse Studenten
Wie lang wil zijn, moet pijn lijden
Naast grotere ogen willen veel Aziaten graag langer
zijn. Niet alleen omdat ze dat mooier vinden, maar ook omdat de kans op een baan dan groter is: bedrijven geven namelijk de voorkeur aan werknemers vanaf 1.70 meter. Met een beenverlengende operatie kan tot tien centimeter worden ‘gegroeid’. De botten van de benen worden gebroken en vervolgens uitgerekt op een pijnbank. Voor die tien centimeter moet je wel opnieuw leren lopen en maanden revalideren. Maar wie mooi wil zijn, moet pijn lijden!
[13]
Mannen komen van Mars, vrouwen komen van Venus Door: Dilek Yilmaz
Mannen begrijpen vrouwen niet. Vrouwen begrijpen mannen niet. Hoeveel boeken zijn er wel niet over geschreven; hoeveel films zijn er niet over gemaakt? Twee tegenstrijdige werelden, die ook niet zonder elkaar kunnen voortbestaan. Een beetje wederzijds begrip zou alles een stuk eenvoudiger maken. Vandaar dat we ons licht zullen laten schijnen over Venus, en over Mars.
D
at vrouwen en mannen elkaar niet begrijpen is lang verweten aan het feit dat de opvoeding anders verloopt. Jongens krijgen autootjes, enge nepslangen en cowboyhoeden met bijhorende pistolen cadeau, terwijl meisjes schattige poppetjes in roze gekleed, speelgoed keukentjes en prinsessenjurkjes met bijpassende kroontjes cadeau krijgen. “Echte mannen huilen niet”, krijgen jongens te horen en “Toe maar, huil maar lekker uit”, krijgen meisjes te horen. Hoe kan het dan ook anders dat jongens en meisjes opgroeien tot elkaars tegenpolen? Dat is tenminste de theorie die lange tijd ten grondslag heeft gelegen aan de verklaring voor het grote verschil. Het blijkt dat er eigenlijk veel meer achter zit. Mannen en vrouwen denken gewoon anders, op verschillende manieren. En dit heeft van alles te maken met evolutie en genen, niet per se met de opvoeding. Mannen houden zich veelal bezig met het verkrijgen van resultaten, het bereiken van doelen, status en macht, terwijl vrouwen vaker gericht zijn op communicatie, samenwerking, liefde en onderlinge relaties. Evolutie et verschil in onze denkwijzen is waarschijnlijk terug te voeren naar de oertijd. Mannen gingen op jacht en waren gefocust op een bepaalde langdurige actie waarbij ze duidelijk en helder moesten communiceren. Hierdoor leerden mannen om op een bepaald doel te concentreren, bijzaken te negeren en direct en duidelijk te communiceren. Vrouwen bleven in een groep achter om voedsel zoals planten en noten te verzamelen. Ze waren verantwoordelijk voor een goede sfeer in de groep en moesten bovendien constant opletten voor dreigende gevaren. Hierdoor ontwikkelden vrouwen een goed sociaal gevoel en
H
[14]
een oog voor detail. Tegenwoordig is van deze scherpe rolverdeling natuurlijk geen sprake meer. Onze hersenen hebben zich echter wel in de loop der tijden aan deze ‘specialisaties’ aangepast. Door deze grote verschillen tussen onze denkwijzen ontstaan er regelmatig problemen in de communicatie.
Ander soort cerebrum moties uitspreken, daar heb je je taalgebieden en de gebieden voor emotie op je cortex voor nodig. Bij mannen en vrouwen zijn deze enigszins anders gelokaliseerd. Bij vrouwen worden emoties in hetzelfde gebied van de cortex verwerkt als waar het gebied voor de taal is gelokaliseerd. Daarom is het bijna vanzelfsprekend voor vrouwen om hun emoties uit te spreken. Veel vrouwen hebben immers ook geen moeite met het verwoorden van hun emoties. Bij mannen is dit anders. Emotie en taal behoren tot verschillende gebieden van de cortex en deze gebieden zijn niet onderling verbonden. Voor mannen is het dus absoluut niet vanzelfsprekend om hun emoties te verwoorden. Een man die de vraag gesteld krijgt hoe hij zich voelt, zal lang na moeten denken over het antwoord en deze vraag niet uitgebreid beantwoorden. Makkelijker voor de man is om hem te vragen wat hij denkt, daar zal hij een concreet antwoord hebben. Want concreet is iets waar mannen geen moeite mee hebben. Vrouwen kunnen echter uitgebreide gesprekken hebben over hun emoties. Niet gek dus, dat vrouwen liever uithuilen bij hun vriendinnen. Als een vrouw iets dwarszit, kan zij hier uren over
E
Predoctor februari 2012 | Jaargang 24
praten, het ligt immers in haar aard om haar frustraties al pratend te verlichten. Op mannen kan dit snel overkomen als gezeur en dat is jammer. Het zeuren van de vrouw bij die man is namelijk een teken van vertrouwen en niet zo zeer slecht bedoeld.
ze hier hélemaal in op. Als een vrouw dan tegen hen praat, kunnen ze op z’n best zeggen dat ze even bezig zijn en niet kunnen praten. Maar vaak ontgaat het hen totáál. Voor vrouwen is het dan alsof de man niet luistert. Vrouwen kunnen immers wel meerdere dingen tegelijk, vooral praten terwijl ze iets doen. Vandaar dat de opvatting “hij luistert niet” al snel is opgedaan. Vrouwen en mannen denken elkaar te begrijpen rouwen en mannen denken op verschillende wijze, dat is nu wel duidelijk. Maar als ze dit verschil uit het oog verliezen, kan het nogal eens tot ingewikkelde situaties leiden. Stel, de man komt terug van een lange dag op het kantoor en de vrouw vraagt hem hoe zijn dag was, dan kan het best zo zijn dat zijn antwoord luidt: “ik heb een zware dag gehad, wil er even niet over praten.” Terwijl de man dit letterlijk bedoelt, even moe is en geen zin heeft in praten, zal de vrouw hier invulling aan geven als wanneer zij dit geantwoord zou hebben. Haar gedachten gaan dan als een trein, vol van dingen als: “oh jee, hij heeft ruzie met zijn baas gehad; hij is ontslagen; of erger…”. De vrouw blijft dan doorvragen omdat zij zou willen dat de man diezelfde aandacht aan haar probleem zou hebben geschonken. En dit kan irritatie opwekken, aangezien de man er toch echt niet over wil praten maar gewoon bij wilt komen..
V
Gespreksonderwerpen it onderzoeken is gebleken dat terwijl vrouwen uren lang kunnen praten over één onderwerp, mannen snel van het ene naar het andere onderwerp springen. In een uur kunnen vijf of meer onderwerpen aan bod zijn gekomen, terwijl vrouwen het nog steeds over hetzelfde hebben. Ook kunnen vrouwen zeer lang achtereen over hun gevoelens praten. Mannen onderling zullen dit echter erg kort bespreken en meteen naar een oplossing voor het probleem zoeken. Het ziet er naar uit dat vrouwen over gevoelszaken praten om een band te vormen en te bevestigen waarbij begrip, inleving en aandacht komen kijken; mannen beschouwen frustraties en emoties als problemen waarvoor zo snel mogelijk een concrete oplossing wordt gezocht.
U
Overdrijven rouwen zijn over het algemeen een stuk emotioneler dan mannen en dat vrouwen kunnen overdrijven, is geen nieuws. Maar dat vrouwen deze overdrijvingen niet letterlijk bedoelen, is lastig voor mannen om in te zien. Mannen nemen namelijk dingen vaak automatisch letterlijk. Als een vrouw zegt: “je laat altijd je sokken overal slingeren”, denkt de man: “Die heb ik 3 dagen geleden toch nog allemaal opgeruimd?”. Als een vrouw na een fout van de man zegt dat ze nooit meer met hem praat, kan dit snel tot een verergering van de ruzie leiden. Mannen begrijpen de achterliggende beredenering van de ‘nooit’ en ‘altijd’ overdrijvingen van vrouwen niet, ze nemen het maar al te letterlijk.
V
Multi-tasken annen kunnen niet meerdere dingen tegelijkertijd doen. Als ze ergens mee bezig zijn, gaan
M
Medische Faculteit der Leidse Studenten
Mannen haten winkelen uit nature rouwen kunnen met plezier uren lang winkelen, ze kunnen de een na de andere winkel in en uit gaan, zonder structuur en zelfs zonder iets te kopen. Een dergelijk winkelavontuur kan bij vrouwen voor totale ontspanning zorgen. Voor mannen kan dit onbegrijpelijk zijn. Mannen zijn zoals eerder gezegd van nature ‘jagers’. De prooi (aankopen) is het ultieme doel tijdens het winkelen. Voor een jager is het buitengewoon frustrerend als de jacht te lang duurt en de prooi niet in zicht is. Het is voor hen daarom ook vele malen aantrekkelijker om met een gericht doel en zelfs tijdsplanning een winkel in te gaan. Samen met vrouwen winkelen kan voor mannen onmogelijk zijn. Niet gek dat veel mannen het hele winkelritueel dan maar liever overslaan en zich door hun vrouw laten kleden.
V
En zo verschillen mannen en vrouwen op nog veel en veel meer andere punten. Vrouwen en mannen moeten maar niet proberen elkaar precies te begríjpen, daar zijn ze gewoon fundamenteel te verschillend voor. Maar met een beetje wederzijds begrip, komen we de volgende paar millennia vast ook wel door! [15]
[16]
Predoctor februari 2012 | Jaargang 24
Medische Faculteit der Leidse Studenten
[17]
Mode in het LUMC
Door: Nelleke Boelhouwer
W
at is een vrouwentijdschrift zonder mode? Veel te dure kleding getoond door prachtige modellen, de red carpet momenten van celebrities, de nieuwste rages op accessoiregebied en uiteraard ook de grootste no-go’s en modeflaters. Vrouwen en kleding zijn onlosmakelijk aan elkaar verbonden. Hoewel sommige vrouwen helemaal in de wolken kunnen zijn van een paar merkschoenen van een paar honderd euro, zijn anderen (waaronder met name studenten) juist helemaal blij met die op de kop getikte laarsjes in de uitverkoop. Binnen het LUMC zijn de regels van de mode toch iets anders. Al het personeel, van schoonmakers tot beveiliging, en van restaurantmedewerker tot specialist, kan de geshopte kleding in de kast laten hangen tot na werktijden. Studenten kunnen zich nog redelijk naar eigen keuze kleden. Hoewel hier zeker richtlijnen over bestaan. Mocht je bijvoorbeeld tijdens je zorgstage of VPC met patiënten in contact komen, kan je niet in je joggingbroek van huis! Hoewel dit soort gedragscodes misschien vanzelfsprekend lijken, zijn er uiteraard regels op papier gezet. Hierin staat beschreven dat men geacht wordt geen aanstoot te geven qua uiterlijk, kleding, haardracht, versierselen of anderszins. Hierbij wel de kanttekening dat dit veranderlijk is over de tijd. Wat
wij nu heel normaal en netjes vinden was vijftig jaar geleden misschien wel not done! Denk bijvoorbeeld eens aan een vrouw in broekpak! Toch zijn er ook in onze moderne maatschappij een aantal zaken die écht niet kunnen, zoals een spijkerbroek met gaten, petten, een ‘onnatuurlijke, sterk afwijkende haardracht of –kleur’ (helaas, je kan je haar de dag voor je coschappen niet nog even pimpelpaars verven…). Denk ook aan de ophef die de burka heeft veroorzaakt. En helaas voor de mannen, ook een decolleté bij de dames wordt als onprofessioneel bestempeld! Vele coassistenten beseffen zich deze verandering ten opzichte van hun studentenjaren in de collegebanken en HePatho, en gooien de afgetrapte Allstars in de wilgen voor nette lederen veterschoenen. Ja, de schoenen van je vader waar je vroeger niet dood in gevonden zou willen worden, lijken nu toch wel te passen! Het is een kwestie van professioneel gedrag en misschien ook wel een beetje van volwassen worden..? De Predoctor heeft een rondje gelopen in het LUMC, om eens te onderzoeken wat voor mode men hier zoal tegenkomt!
W
at opvalt aan de kleding van studenten is het feit dat ze voor elke vereniging, dispuut, huis, commissie, bestuur, sportvereniging enz. bedrukte of zelfs geborduurde kleding hebben. Vooral erg populair na een kort nachtje gezien het comfort van de kleding, en erg nuttig om jouw vereniging of activiteit te promoten. Irene: “Ik heb deze broek net nieuw en wil hem 24/7 aan, hij zit echt zó lekker!” Annemiek: “Ik had vanochtend niets warms om aan te trekken, dan komt m’n oude JVT vest uit de kast!”
E
en student op weg naar een gala.. Studenten en studieverenigingen organiseren vaak jaarlijks een gala in white tie, en zo ook de M.F.L.S. Niels heeft zich hier uitgedost voor het MEgala, een gala georganiseerd in samenwerking van alle medische faculteiten in Nederland. “Ik vind dit pak echt zó ontzettend lekker zitten, alleen jammer dat hij elke keer weer gestoomd moet worden wil je niet aan het begin van de avond al naar bier stinken..”
[18]
Predoctor februari 2012 | Jaargang 24
D
e mannen van zalenbeheer, wie kent ze niet, zijn tevreden over hun kleding. Ruud: “Ik zou alleen liever een colbertje erbij hebben, het is zo soms wat koud…” Wist je trouwens dat alle dassen in het LUMC een clip hebben in verband met de veiligheid?
D
e stoere mannen (en vrouwen) van het LUMC, de beveiliging, zijn uiteraard goed herkenbaar in hun LUMC kleding. Met niet te missen de bekende ‘beveiliging’ speld! De mannen dragen hun uniform met trots, of de vrouwen net zo blij zijn is ons niet bekend…
D
e dames (en 1 heer) van het LUMC restaurant zijn het roerend met elkaar eens. “Deze kleding is helemaal niks”. Zo wordt als argument aangedragen dat een das niet erg handig is als je in soep staat te roeren… Gelukkig zijn er nieuwe outfits besteld en is het slechts het wachten erop! Vergeet de volgende keer dat je een broodje kroket haalt dus niet de medewerkers even te complimenteren op hun nieuwe outfits!
D
e trend van dit moment: de sjaal. Vooral erg geliefd bij de vrouw (die het van nature koud heeft). Hoewel de sjaal vroeger slechts een item van noodzaak was om buiten te dragen bij guur weer, is het deze functie nu echt ontstegen. De sjaal is hot, letterlijk en figuurlijk! Tegenwoordig is hij er in alle soorten, kleuren en maten, en wordt hij de hele dag omgehouden. Een willekeurig moment in HePatho, goed verwarmd, levert al deze groep meiden op!
D
e witte jas. Er is veel over te zeggen, is het een statussymbool of gewoon praktisch? Creëert het afstand of juist duidelijkheid? Hoe dan ook is de witte jas niet te missen als je het over kleding in het LUMC hebt. Hier vol trots gedragen door twee coassistenten interne geneeskunde. Ineke: “Wat onhandig is aan de witte jas, is dat de zakken zo vol zitten dat er gemakkelijk van alles uitvalt.” Charlotte: “Op onze eerste dag, we waren erg zenuwachtig, ging ik naar de wc en toen viel mijn reflexhamer uit mijn zak… Plons in de WC!”
Medische Faculteit der Leidse Studenten
[19]
Bijbaan: Callgirl
Door: Lucia Baris
Studeren in Nederland (en andere landen) wordt steeds duurder. Bevriezen van de studiefinanciering, afschaffen van de studiebeurs en OV-studentenkaart en de langstudeerders boetes op te leggen, zijn slechts enkele voorbeelden van bezuinigingen en maatregelen om de draagkracht van de gemiddelde Nederlandse student tot een minimum te beperken. Veel studenten hebben hierom een bijbaan naast hun studie om hun uitgaven te bekostigen, veelal gerelateerd aan hun studie. Zo werken veel studenten Pedagogiek als oppas bij mensen thuis of in kinderdagverblijven, klussen studenten van de Natuurwetenschappenfaculteit bij als bijlesdocent en hebben geneeskundestudenten vaak bijbaantjes in de thuiszorg. Stuk voor stuk baantjes die prima verdienen en waarmee veel studenten hun studententijd redelijk riant door kunnen komen. Maar het kan ook anders. Zo betaalt een baantje bij een escortbureau veel beter dan een simpel krantenwijkje. En dat weten studenten. Steeds vaker zoeken ze toevlucht in de prostitutie, er zijn zelfs speciale escortbureaus voor studentes met HBO- en WO-niveau. Volgens de Franse krant Le Figaro zorgt het steeds duurder worden van het hoger onderwijs en de toegenomen woonkosten ervoor dat steeds meer studenten een bijbaan in de prostitutie of de zogeheten ‘relax-industrie’ gaan zoeken. Ook uit onderzoek van de Londense Kingston Universiteit uit 2006 blijkt dat het aantal studenten dat werkzaam is als stripper, erotisch danser of escort met vijftig procent is toegenomen sinds 2000. Dat in diezelfde periode het collegegeld van duizend naar drieduizend pond was verhoogd, werd daarvoor als een van de mogelijke oorzaken gezien. Precieze cijfers over het aantal studenten dat in Nederland als callgirl hun zakcentjes verdienen zijn er niet. Toch blijkt ook in Nederland dit aantal te groeien. Anna (23) is zo’n callgirl. Naast haar studie bedrijfskunde werkt ze ongeveer vijf uur per week bij als escortdame. “Veel van mijn medestudenten werken allemaal rond de vijftien tot twintig uur per week om hun studie te bekostigen. En dan zitten ze aan het einde van de maand alsnog krap. Ik verdien in een avond wat zij in een maand achter de bar of in de thuiszorg verdienen. Daarnaast is het ook nog eens heel flexibel werk: als ik tentamens heb, zet ik mijzelf op ‘niet beschikbaar’ en werk ik gewoon een tijdje niet.” Anna voelde zich in eerste instantie tot het werk aangetrokken door de spanning en taboe rondom het escortbestaan. “Ik verkeer elke week weer in omgevingen waar alles luxe is: dure hotelkamers, bubbelbaden, kaviaar, noem maar op! Bovendien ontmoet ik een hoop interessante zakenmensen, waar ik heel veel van kan leren.” Via een escortbureau dat ze via internet had gevonden, krijgt ze haar eerste klus. “De eerste keer dat ik als escort aan de slag ging, was ik vreselijk zenuwachtig. Ik wist niet hoe ik me moest gedragen en zat me constant af te vragen of ik het wel door moest zetten. Uiteindelijk is het me totaal meegevallen allemaal. Mannen die mij via het escortbedrijf bestellen leggen veel geld neer, dus het was allemaal zeer chique en luxe. Sommige klanten betalen wel 2000 euro voor een nachtje met mij. Daar bovenop krijg ik ook nog eens een dikke fooi. Gemiddeld verdien ik in een maand rond de 5000 euro.”
`Ik kan het zeker aanraden.`
Ondanks het feit dat Anna zich in principe niet schaamt voor haar bijbaan, heeft ze toch liever dat zo min mogelijk mensen ervan weten. “Het is ook niet echt iets wat je trots op je CV zet.” Daarnaast probeert ze het ook zo veel mogelijk geheim te houden voor haar naaste omgeving. “Mijn ouders weten het sowieso niet, die zouden een rolberoerte krijgen. Mijn zus en mijn beste vriendin zijn de enigen die ik het heb verteld. Zij reageerden in het begin nogal geschokt, maar ze zijn er nu aan gewend.” Over haar gezondheid maakt ze zich geen zorgen. “Vanuit het escortbureau hebben we meegekregen dat we ons altijd bewust moeten zijn van seksuele hygiëne en veiligheid, dat we altijd een condoom moeten gebruiken en dat we ons regelmatig moeten laten testen op SOA’s. Je zou dus kunnen zeggen dat ik veel ‘gezondere’ seks heb dan de meeste van mijn medestudenten. Kortom, Anna vindt het werken als escortdame de ideale studentenbijbaan, omdat je weinig werkt voor veel geld. Daarnaast is het goed te combineren met het student zijn. “Ik kan het zeker aanraden.” Een bijbaan als callgirl heeft echter ook zijn keerzijden. Stel je voor, je gaat in de toekomst solliciteren en je zit opeens tegenover een oude klant van je… Die baan kun je dan wel gedag zeggen! Daarnaast kan het verkopen van je lichaam sommige studenten ook psychologisch zwaar vallen.
[20]
Predoctor februari 2012 | Jaargang 24
Forestus Leids Medisch Dispuut
Agenda
Mededeling Waarde M.F.L.S.-leden, Het nieuwe jaar is alweer bijna twee maanden bezig en in de tussentijd zijn er veel leuke Activiteiten geweest. We begonnen het jaar natuurlijk met de Nieuwjaarsborrel. De week daarna was het tijd voor de A.B.C.reünie waarna we met z’n allen een oergezellig feestje hebben gebouwd op de Dansborrel van QQ en PB. We hebben de maand januari niet alleen gefeest, 24 januari was namelijk een symposium georganiseerd door de LusCie met als thema Genderdysforie. Dit was behalve een zeer geslaagde avond ook een zeer leerzame avond.
27 februari: halfjaars-D.L.V. 7 maart: C.M.O. bijles Volksgezondheid 13 maart: SjaCie Dansborrel 20 maart: Bestuursinfoavond 22 maart: Lustrum Activiteit Bierestafette
Voor je het weet zit je alweer in de maand februari. De tweede maand van het jaar begonnen we met een Dansborrel van het jongste Gilde dat Forestus rijk is, namelijk PS. Op de dag van de liefde was het allereerste eerstejaarsdiner. Samen met alle Forestianen van het jaar 2011 is gezellig gegeten en weer even bijgekletst over alle mooie Activiteiten die al samen zijn beleefd. Hierna was de valentijnsborrel in De Hut van Ome Henne. Het Bestuur had lekkere muffins gemaakt, en er was geen koffiemelk-atje. Was u er niet bij? Ja, what happens in De Hut , stays at De Hut. XL heeft de week daarop een mooi feestje gebouwd in De Hut. Maandag 27 februari is de halfjaars-D.L.V. in collegezaal drie. Vanaf 19:45 uur zullen er thee, koffie en koekjes voor u klaarstaan. 7 maart zal het C.M.O. een bijles organiseren voor volksgezondheid in cz-4 vanaf 19:00 uur. De week daarna is de Dansborrel van de SjaCie. Het thema is nog niet bekend maar houd de Website/facebook in de gaten. Voor alle geïntreseerde die meer willen weten over wat het Bestuur precies inhoudt, of misschien er al over nadenken om te solliciteren, is op dinsdag 20 maart de Bestuursinfoavond. Plaats en tijd volgen zo snel mogelijk. De maand wordt afgesloten met een exxtravagante Bierestafette van de LusCie op donderdag 20 maart in HePatho. Moge het beste team van alcoholisten winnen. Met een fier Welterusten, Namens het 31e Bestuur des L.M.D. Forestus, Irene van der Linde, h.t. Assessor externus.
ForestusBestuur@mfls.nl | http://www.forestus.nl | 071-526 45 27
Medische Faculteit der Leidse Studenten De Bestuurskamer is geopend op werkdagen tussen 12.30 en 15.30 uur.
[21]
[22]
Predoctor februari 2012 | Jaargang 24
Medische Faculteit der Leidse Studenten
[23]
Wall
H
et was vroeger helemaal niet zo vanzelfsprekend dat vrouwen een vervolgopleiding deden. Tot eind 19e eeuw was het voor vrouwen zelfs verboden om naar de universiteit te gaan. Het is dan ook niet verwonderlijk dat het hoogopgeleide deel van de samenleving uitsluitend uit mannen bestond. Inmiddels zijn de verhoudingen bijna gelijkgetrokken, maar dat is niet zonder slag of stoot gegaan. De dames in deze Hall of Fame namen het voortouw en bewezen, samen met andere pioniers, dat vrouwen net zo goed hoogopgeleid kunnen zijn.
Naam: Gerty Theresa Cori (1896-1957) Geboorteplaats en jaar: Praag (TsjechiĂŤ), 1896 Sterfjaar: 1957 Wie?: Eerste vrouwelijke Nobelprijswinnaar voor de Geneeskunde
Naam: Aletta Henrietta Jacobs Geboorteplaats en jaar: Sappermeer, 1854 Sterfplaats en jaar: Baarn, 1929 Wie?: Eerste vrouwelijke Nederlandse arts
H
aar verhaal in het kort: Als fanatiek feministe was Aletta Jacobs een vooraanstaande figuur in de Nederlandse geschiedenis. Zo maakte zij zich erg druk om het feit dat vrouwen geen recht hadden op hoger onderwijs. In 1871 vroeg zij minister Thorbecke toestemming om aan de universiteit te mogen studeren. Met zijn goedkeuring werd zij toegelaten aan de Rijksuniversiteit Groningen, als studente medicijnen. Hiermee was zij niet de eerste vrouwelijke studente, maar wel de eerste die een universitaire studie succesvol afrondde. In 1877 en 1878 legde Jacobs haar artsexamen af, waarmee zij de eerste vrouwelijke Nederlandse arts werd. Haar promotie volgde in 1879, waarna zij als huisarts ging werken in Amsterdam. Dankzij Aletta Jacobs kwam de strijd om het vrouwenkiesrecht op. Aanvankelijk schreef de wet alleen een loongrens voor om te mogen stemmen. In die tijd hadden vrouwen zulke slecht betaalde banen dat zij daar nooit aan voldeden. Omdat Jacobs arts was, kwam zij wel boven die grens en wilde gebruikmaken van haar stemrecht. Pas toen werd het verbod voor vrouwen om te stemmen expliciet in de wet opgenomen. Maar de feministen kwamen in opstand en in 1922 werd de zege behaald. Sindsdien kunnen ook vrouwen gebruikmaken van het actief kiesrecht.
[24]
H
aar verhaal in het kort: Hoewel Gerty Cori in een tijd leefde waarin vrouwen maar weinig onderwijs kregen, verliep haar opleiding gladjes. Zij kreeg eerst thuis les voordat zij naar een Lyceum voor meisjes ging in 1906. Daar slaagde zij in 1912 en begon toen te studeren voor het toelatingsexamen voor de universiteit. Dat haalde zij in 1914. Toen mocht zij aan de Duitse Universiteit van Praag geneeskunde studeren, waar zij in 1920 haar doctoraal behaalde. Rond die tijd trouwde zij ook met Carl Ferdinand Cori, die zij ontmoet had op de universiteit. In 1922 emigreerde het stel naar de Verenigde Staten, vanwege de Eerste Wereldoorlog. Daar hebben zij samen onderzoek gedaan naar vele processen in het lichaam. Zij waren bijzonder geĂŻnteresseerd in hormonen en hun werking en hebben verschillende studies gedaan naar de hypofyse. Ook hebben zij ontdekt wat glucose in het lichaam doet en welk effect insuline en adrenaline hierop hebben. Maar hun grootste succes boekten zij samen met collega Bernardo Houssay, toen zij onderzoek deden naar het koolhydraatmetabolisme. Zij ontdekten de later naar hen vernoemde Cori-cyclus: het lichaam gebruikt chemische reacties om koolhydraten (zoals glycogeen) in spierweefsel af te breken tot melkzuur, terwijl het andere synthetiseert. Voor deze ontdekking ontving het drietal in 1947 de Nobelprijs voor de Geneeskunde. Hoewel Gerty en haar man Carl al hun werk samen deden en publiceerden, kreeg Carl een aantal keer een baan aangeboden terwijl Gerty werd afgewezen. Soms mocht zij na aandringen van haar man toch komen solliciteren, dit was dan echter wel voor een baan waarmee zij een tiende van zijn salaris verdiende. Gelukkig voor haar kreeg zij later toch erkenning: er is een krater op de maan naar haar vernoemd.
Predoctor februari 2012 | Jaargang 24
of Fame Naam: Elizabeth Blackwell (1821-1910) Geboorteplaats en jaar: Bristol (UK), 1821 Sterfjaar: 1910 Wie?: Eerste vrouwelijke arts in de VS en mogelijk de wereld
H
aar verhaal in het kort: De vader van Elizabeth Blackwell, een suikerfabrikant, had genoeg geld om zijn negen kinderen te laten studeren. Hij vond dat de meisjes dezelfde opleiding moesten krijgen als de jongens, dus liet hij hen onderwijzen door het personeel in huis. In 1832 emigreerde het gezin naar de Verenigde Staten. Drie weken na de verhuizing overleed de vader van Elizabeth, zodat zij ineens voor haar eigen inkomsten moest zorgen. Elizabeth wilde graag geneeskunde studeren, maar moest daar nu eerst voor sparen. Zij ging in Kentucky lesgeven, maar vond dit geen leuke baan. Daarom besloot zij bij een natuurkundige in het huishouden te werken, waarbij zij in haar vrije uurtjes uit zijn medische bibliotheek studeerde. Elizabeth meldde zich aan voor diverse scholen om een medische opleiding te volgen, maar werd overal geweigerd. Uiteindelijk werd zij door het Geneva Medical College in New York aangenomen, onder wel heel bijzondere omstandigheden. De faculteit liet de studenten stemmen over haar toelating en als er één stem tegen was, zou zij worden geweigerd. De studenten dachten dat het een grap was en schreven de faculteit een brief waarin zij beloofden haar te verwelkomen en beleefd te behandelen. Tijdens haar studieperiode moest Elizabeth vele pesterijen doorstaan, maar uiteindelijk slaagde zij als beste van haar klas. Hiermee was zij ook meteen de eerste vrouw in de Verenigde Staten die een medische graad behaalde. Ook na haar studie stuitte Elizabeth op veel weerstand. Omdat ziekenhuizen haar niet wilden aannemen, richtte zij in 1857 haar eigen ziekenzaal op, de New York Infirmary for Indigent Women and Children. In de jaren die volgden deed zij nog veel meer voor de geneeskunde, zoals het oprichten van een eigen ziekenhuis, het opleiden van vrouwen tot verpleegster en het openen van een eigen kliniek in New York. Ook was zij actief in een anti-slavernijbeweging en schreef zij boeken over ziekten en hygiëne. Op haar 86e ging zij met pensioen en op haar 89e overleed zij thuis aan een beroerte.
Medische Faculteit der Leidse Studenten
Naam: Margaret Ann Bulkley a.k.a. James Barry (1789 of 1799 -1865) Geboortejaar: 1789 of 1799 Sterfjaar: 1865
H
aar verhaal in het kort: James Barry was een Britse legerarts, een chirurg. Hij was in dienst van the British Army en reisde met hen naar India en Kaapstad. In Afrika voerde hij de eerste keizersnede uit, waarbij moeder en kind overleefden. De geschiedenis van James Barry is vaag. Over zijn jeugd zijn weinig feiten bekend en al helemaal moeilijk te bewijzen, en wat hij precies heeft uitgespookt tijdens zijn studie is ook niet met zekerheid te zeggen. Daarbij was hij ook nog eens een man, dus wat doet hij in vredesnaam op de Hall of Fame voor vrouwen? Het schijnt dat James Barry eigenlijk een vrouw was, geboren als Margaret Ann Bulkley. Zij koos ervoor als man door het leven te gaan omdat zij wist dat het onmogelijk was om als vrouw aangenomen te worden aan een universiteit en haar droom, chirurg worden, waar te maken. Als dit verhaal klopt was zij (of hij?) de eerste vrouwelijke chirurg ter wereld. Volgens de verhalen was zij vastbesloten haar geheim mee te nemen naar haar graf. Zo zou zij hebben gezegd dat er geen post-mortem onderzoek mocht plaatsvinden en dat zij moest worden begraven in wat zij op dat moment droeg. Toch is haar geslacht op de een of andere manier ontdekt door degene die na haar dood verantwoordelijk was voor haar lichaam. Die persoon, Sophia Bishop, besloot deze ontdekking tot na de begrafenis geheim te houden. Daarna verborg het Britse leger alle gegevens voor honderd jaar. Pas in 1950 kwamen de documenten weer boven water en werd daarmee ook de waarheid ontdekt.
[25]
Een blik op: Gynaecologische maligniteiten Door Dilek Yilmaz
Cervixcarcinoom, endometriumcarcinoom, ovariumcarcinoom en vulvacarcinoom: stuk voor stuk maligniteiten die alleen bij vrouwen voorkomen. Dit artikel vormt een kort overzicht van deze ‘vrouwenkankers’. Endometriumcarcinoom ndometriumcarcinoom heeft een incidentie van 1900 nieuwe gevallen per jaar. De mortaliteit hierbij is 400 vrouwen per jaar. Het is samen met het ovariumcarcinoom de meest voorkomende gynaecologische maligniteit in Nederland.
E
Symptomen Endometriumcarcinoom wordt het vaakst gezien bij postmenopauzale vrouwen. Vaak presenteert het zich met vaginaal bloedverlies. Dit carcinoom heeft de laagste mortaliteit van de gynaecologische maligniteiten. Dit is te danken aan vroege opsporing van de ziekte, omdat postmenopauzaal bloedverlies snel opvalt en in een vroeg stadium van de ziekte optreedt. Risicofactoren Een risicofactor voor het ontstaan van endometriumcarcinoom is oestrogeen stimulatie. Deze stimulatie kan zowel endogeen (bij anovulatie en continue oestrogene stimulatie) als exogeen (oestrogeensuppletie, vooral na de menopauze, of Tamoxifen gebruik na een hormoonreceptor positief mammacarcinoom) van oorsprong zijn. Prognose De vijfjaarsoverleving is 65-70%. Naarmate de ziekte zich in een later stadium bevindt, nemen de overlevingskansen af. Cervixcarcinoom ervixcarcinoom staat op de derde plaats van de meest voorkomende maligniteiten ter wereld. Dit is wellicht te wijten aan het feit dat het overgrote deel van deze carcinomen veroorzaakt wordt door een seksueel overdraagbare virus (het Humaan Papiloma Virus, HPV). De incidentie is 4-45 per 100.000 vrouwen wereldwijd, waarvan 80% van de gevallen zich in ontwikkelingslanden voordoen. In Nederland is de incidentie van een daadwerkelijk cervixcarcinoom en een carcinoom in latere stadia sterk verlaagd dankzij het bevolkingsonderzoek. Met behulp van het bekende uitstrijkje is het mogelijk een (asymptomatisch) voorstadium tijdig op te sporen.
C
Symptomen Contactbloedingen, onregelmatig vaginaal bloedverlies,
[26]
bloederige fluor, vaginale pijn en pijn bij coïtus zijn de voornaamste symptomen die voorkomen bij het cervixcarcinoom. Risicofactor: Humaan Papiloma Virus Het Humaan Papiloma Virus (HPV) zorgt dat de epitheelcellen van slijmvliezen en de huid gaan dysplaseren. Dit veroorzaakt met name genitale wratten. 85% van de vrouwen is geïnfecteerd of geïnfecteerd geweest met het virus. Het is daarmee de meest voorkomende SOA, maar slechts 1% van de geïnfecteerde vrouwen wordt er daadwerkelijk ziek van. Infectie met type 16 en type 18 HPV kunnen leiden tot cervixcarcinoom. Niet iedereen wordt ziek van de infectie, 99% klaart de virus volledig. Omdat infectie met het HPV een SOA is, behoren vele (onveilige) seksuele contacten, een vroege seksarche en promiscuïteit van de partner of patiënt zelf tot de voornaamste risicofactoren. Preventie: vaccinatie Recent is een vaccinatie met HPV 16 en 18 (die de meest oncogene types zijn) opgenomen in het Rijksvaccinatieprogramma. Meisjes van 12 jaar worden opgeroepen om een vaccin te komen halen. Het vaccin zal het effectiefst zijn als er geen kans is om geïnfecteerd te zijn met de virussen, dus nog voordat de seksarche is opgetreden. Vandaar dat voor een leeftijdgrens van 12 jaar is gekozen. Ook is het in theorie mogelijk mannen te vaccineren, die drager kunnen zijn van het virus. Mannen krijgen echter geen cervixcarcinoom, daarom wordt verwacht dat de motivatie om het vaccin te halen niet erg groot zal zijn. Mannen lopen echter nog wel kans op het ontwikkelen van genitale wratten na een infectie met HPV. Behandeling De radicaliteit van de behandeling verschilt per stadium. In de meeste gevallen betreft het ten minste een radicale hysterectomie waarbij naast de cervix ook het parametrium, het bovenste gedeelte van de vagina en de omliggende lymfeklieren worden verwijderd. Aan de ene kant wordt naar ruime marges gestreefd en aan de andere kant wordt geprobeerd een goede functionaliteit van de genitaliën te behouden. Verminderde lubricatie, dysparunie en een verminderd seksueel verlangen zijn klachten die vaak overgehouden worden na een radicale hysterectomie. Zenuwen worden tegenwoordig daarom vrij geprepareerd en gespaard om zo min mogelijk de seksuele functies te beschadigen.
Predoctor februari 2012 | Jaargang 24
Overleving Na een radicale hysterectomie is er een vijfjaarsoverleving van 83%. De overlevingskansen dalen echter fors voor de latere stadia, vooral als ruime resectiemarges niet nagestreefd kunnen worden.
Peritoneum De ovaria hebben door hun intraperitoneale ligging een open verbinding met de peritoneale ruimte, hierdoor is massale metastasering naar deze holte mogelijk. Cellen van het carcinoom exfoliateren en komen in de continue stroom van peritoneaalvloeistof terecht waardoor (miVulvacarcinoom cro)metastasen erg snel ontstaan. Hierdoor presenteren ulvacarcinomen zijn zeldzaam en komen vaker voor bij patiënten zich ook vaak met ascites, doordat de afvoer van oudere vrouwen (54% is 70 jaar of ouder). Het is een peritoneaalvloeistof naar de thorax door de tumorcellen maligniteit die ontstaat in verhoornd plaveiselepitheel. geblokkeerd kan worden. Patiënten presenteren zich vaak met jeuk aan de vagina bij de huisarts. Deze schrijft in eerste instantie zalf voor, Behandeling zonder grondige inspectie en verder lichamelijk onder- Systematische bioptering om metastasen te ontdekken is zoek. Door gêne en het hiervoor genoemde kan forse erg belangrijk, ook bij de vroege stadia, omdat micromepatiënt en doctor’s delay ontstaan. tastasen vaak voorkomen. De peritoneaalvloeistof en de De incidentie van het vulvacarcinoom bedraagt 200 structuren waarmee dit in aanraking kan komen worden patiënten per jaar. De mortaliteit waarmee het gepaard grondig nagekeken op metastasen. Door deze nauwkeuriggaat betreft 70 patiënten per jaar. heid wordt bij de helft van de patiënten een later stadium vastgesteld dan men aanvankelijk dacht. Behandeling Bij lagere stadia bestaat de behandeling uit chirurgische De behandeling is chirurgisch, door het doen van een verwijdering van de ovaria met de tumor, de tubae en de radicale lokale resectie waarbij de vulva en de omliggen- uterus, soms gevolgd door radiotherapie. de lymfeklieren worden verwijderd. Met name bij jonge Een nieuwe trend is een lavage van de peritoneaalholte patiënten wordt een acceptabel cosmetisch resultaat met chemovloeistof, om zo veel mogelijk micrometastanagestreefd, de kans op het inleveren aan radicaliteit en sen te elimineren. hierdoor het veroorzaken van een recidief moet echter Bij hogere stadia wordt gebruik gemaakt van debulking, niet uit het oog verloren worden. waarbij de tumor zoveel mogelijk verwijderd wordt, geOmdat de resectie gepaard gaat met het verwijderen van volgd door chemotherapie. De debulking, specifiek voor de lymfeklieren, kan de wondgenezing gecompliceerd ver- deze maligniteit, verbetert de effectiviteit van de chemolopen met ontstekingsreacties die voor nog meer muti- therapie. latie kunnen zorgen. Prognose Prognose De prognose is relatief slecht. De vijfjaarsoverleving in De vijfjaarsoverleving voor het lage stadium is relatief een vroeg stadium is 73%. Ten tijde van de diagnose is er hoog en wel 90%. Voor het hoogste stadium daalt deze echter vaak sprake van een hoger stadium dat met een echter fors, tot slechts 10%. slechtere prognose gepaard gaat van een vijfjaarsoverleving van 5 tot 21%. Ovariumcarcinoom et ovariumcarcinoom staat onder de gynaecologische Psychologische last tumoren bekend als de silent killer. Omdat het ovarielke gynaecologische maligniteit dan ook, allen valumcarcinoom in een vroeg stadium vaak geen klachten len zij vrouwen erg zwaar. Het zijn ziektes van pregeeft, wordt het vaak pas laat ontdekt. Het ovariumcarci- cies dàt wat een vrouw ‘vrouw’ maakt. Verlies van het noom kan hierdoor erg groot in omvang zijn bij detectie. orgaan kan er toe leiden dat iemand zich ‘minder vrouw’ Het ovariumcarcinoom heeft een incidentie van 1500 per voelt. Of het kan gebeuren dat de patiënte zich ‘verraden’ jaar en gaat gepaard met een relatief hoge mortaliteit, van voelt door haar eigen lichaam. Immers, als zij als man ge1100 per jaar. Daarmee heeft het tussen de gynaecologi- boren was, zou ze niet ziek zijn geworden. Daarnaast kunsche tumoren de meest ongunstige prognose, terwijl het nen deze maligniteiten ook na behandeling infertiliteit en ook een hoge incidentie heeft. De incidentiepiek ligt rond verminderd seksueel functioneren als gevolg hebben. Dit de 60-jarige leeftijd. gevolg is traumatisch, al helemaal als het op jonge leeftijd gebeurt. Symptomen Net als alle maligniteiten zullen ook gynaecologische Het ovariumcarcinoom kan zich presenteren met malaise, tumoren na resectie niet zomaar uit iemands leven veranorexie, vage buikklachten, een opgezette buik (ascites), dwenen zijn. Ze laten niet alleen somatische, maar ook passagestoornissen van de darm en postmenopauzaal psychologische littekens achter die met moeite vervagen. bloedverlies. Vaak zijn er echter lange tijd geen symptomen aanwezig.
V
H
Medische Faculteit der Leidse Studenten
W
[27]
[28]
Predoctor december 2011 | Jaargang 24
Medische Faculteit der Leidse Studenten
[29]
KIES NU VOOR HET MEDISCH STUDENTEN PAKKET VAN ABN AMRO En krijg een Littmann Stethoscoop cadeau*
Benn je medisch student, dan hebben we een speciaal aanbod: nu een Littmann Stethoscoop bij afsluiten van een Medisch Studenten Pakket. abnamro.nl/medischestudent *V Vraag naar de voorwaarden