Jouw studievereniging wil het je zo voordelig en makkelijk mogelijk maken. Dus hebben ze een boekenleverancier die daarbij past. Jouw studievereniging werkt nauw samen met studystore. En dat heeft zo z’n voordelen. Doordat we snugger te werk gaan, kunnen we jouw complete boekenpakket snel aanbieden tegen een scherpe prijs.
INHOUDSOPGAVE
(toe)standje K1-69 5 Onderwijsupdate 6 Hoe word je? 7 Medewerker van de Maand
9
Dier in mensenlijf 10 Beestachtige studenten 12 Activiteiten overzicht 14 Fotopagina 16 Vacaturepagina 18 Mosquito 20 (niet) Getest op dieren
22
Interview SEH arts 24 Fabels en Feiten
26
Forestus 27 IFMSA 28 Agenda 30
Colofon Predoctor is een tweemaandelijkse uitgave van de Medische Faculteit der Leidse Studenten (M.F.L.S.) De eindredactie behoudt zich te allen tijde het recht voor ingezonden artikelen of mededelingen niet te plaatsen of indien nodig geacht in te korten. Alle rechten voorbehouden. Niets uit deze uitgave mag worden vermenigvuldigd, opgeslagen in een geautomatiseerd gegevensbestand, of openbaar worden gemaakt in enige vorm of op enige wijze, hetzij elektronisch, mechanisch, of door fotokopieën, opnamen of op enige andere manier, zonder voorafgaande schriftelijke toestemming van de hoofdredactie. Correspondentieadres M.F.L.S. K1-96 Postbus 9600, 2300 RC Leiden Telefoon 071 5264484 E-Mail info@mfls.nl Internet www.mfls.nl Redactie Maaike Schuijt Daniël Kleijn Janine Hogewoning Maren Buntinx Ernest le Roy Lay Out Karin Nienhuis Esther Kort Esther Huybens Eline Ruigrok Druk drukkerij HEGA. De Bruyn Kopsstraat 6 2288 EC Rijswijk Postbus 3227 2280 GE Rijswijk Abonnementen Jaarabonnement* €5,(*LUMC docenten gratis) Abonnementsvoorwaarden Een abonnement geldt voor zes nummers en kan niet tussentijds worden opgezegd. Een abonnement geldt tot wederopzegging en wordt zonder tegenbericht automatisch verlengd. Het opzeggen van uw abonnement dient schriftelijk te gebeuren en ten minste twee maanden voor het afloop van het academisch jaar. Oplage: 2700
Want to be a freshman’s hero?
Wil jij mentor zijn tijdens de IC-dagen op 1 & 2 september? Mail naar IntroductieCommissie@mfls.nl en meld je aan! (alleen of als duo) Met een gezellige mentorenborrel, leuke workshops en een spetterend eindfeest!
(Toe)standje K1-69 computer, vooral om door een heftig drukke mailbox te werken. Tussen alle mails over beleid en uitvoering vinden we soms ook wat minder serieuze items. Zo kregen we dit jaar allemaal een mailtje van een naaktmodel die graag bij de opleiding Geneeskunde wilde assisteren om als voorbeeld te dienen bij bijvoorbeeld lichamelijk onderzoek, en ook meerdere malen zijn we verzocht in het één of ander te investeren (“You speak English yes you mail”). Overigens moet je tijdens het lezen van je mail goed opletten dat je geen jongleerballetjes van Patricia en Frank of een mandarijn van Ernest tegen je hoofd krijgt: beide items vliegen door de BK heen om ons alert, danwel gezond te houden. Inmiddels ligt de 4e Predoctor van het collegejaar voor je neus en dat betekent dat het tijd is voor de Leden Onderwijs om zich te presenteren. Niet dat we dat niet eerder hebben gedaan: in iedere Predoctor is een Onderwijsupdate te vinden waar we je een beetje op de hoogte proberen te houden van wat er allemaal in onderwijsland speelt. Er rukken meer werkgroepen, commissies, projectgroepen, taskforces, stuurgroepen en meer van dat soort kliekjes op dan ooit eerder, en dat is positief. Er wordt hard gewerkt om het onderwijs voor de studenten in het LUMC te blijven vernieuwen en verbeteren. Uiteraard doen we dit niet alleen: we hebben een keigoede Assessor en een legioen aan onderwijsactieve studenten die ons hierin bijstaan. Sterker nog, via onder andere de GOES-enquête en de Jaarvertegenwoordigingen worden we bijgestaan door een kleine 2500 studenten! Voor ons dus vooral de taak om onze oren en ogen goed open te houden en alle input in de eerder genoemde kliekjes in te brengen.
Behalve de jongleerballetjes is er gelukkig meer amusument te vinden in K1-69. DJ Sander draait “pompende deunen” en voor je het weet springt er iemand op een bureau om, liefst gekleed in hemdje en panty, mee te dansen. Voor wat rustigere vermakelijkheden is er ook altijd nog het quoteboek: je moet goed opletten wat je zegt, want voor je het weet wordt je vereeuwigd in het boekje van Eline. Of in haar Excelsheet. Maar dat is weer een ander verhaal. Kortom: we vervelen ons geen moment en genieten nog elke dag van onze uren in deze kamer op de K1. Mocht je er nog niet zijn geweest, kom er dan gerust even langs: ook voor jou staan er (bijna) altijd mandarijnen en een goede kop sterke koffie klaar! Wietske Boer- Lid Onderwijs Geneeskunde Merlin Weeda- Lid Onderwijs Biomedische wetenschappen
Een ander soort kliekje vind je in de Bestuurskamer, K1-69, waar dit stukje over gaat. Strategisch hebben we ons dit jaar met onze rug naar elkaar toe gepositioneerd, wat er vaak toe leidt dat Eline en Sander ingebouwd zitten als we weer eens druk in overleg zijn over wat er speelt. Gelukkig zijn we vaak in vergadering, wat de rest van de kamer dan weer wat rust geeft. Maar naast onze bureaustoelen maken we in de BK ook genoeg uren aan de Bestuurstafel. Hoewel de tafel als je langs de BK loopt, er nogal eens uit kan zien als een ontplofte chaos, wordt weldegelijk drie keer per week de tafel leeg geveegd voor onze bestuursvergaderingen. Iedere maandag-, woensdag- en vrijdagochtend ontbijten we met elkaar en bespreken alle zaken die de M.F.L.S. aangaan. Als Leden Onderwijs doen we natuurlijk ons best het onderwijs voldoende op de agenda te krijgen, waarbij we vooral bij ons functierondje een mooie en soms misschien iet wat lange samenvatting kunnen geven. Naast vergaderen spenderen we ook veel tijd achter onze Medische Faculteit der Leidse Studenten
5
Onderwijsupdate
Elke editie geven de Leden Onderwijs Wietske Boer en Merlin Weeda samen een korte samenvatting van het laatste nieuws uit onderwijsland. Voor vragen of opmerkingen kan je altijd terecht bij de JVT of in de bestuurskamer (K1-69). ALGEMEEN
Leids Onderwijsdebat Op dinsdag 13 mei vond het Leids Onderwijsdebat plaats. Dit debat wordt door een aantal studieverenigingen in Leiden georganiseerd, waaronder de M.F.L.S.. Dit jaar waren er stellingen over het uniform jaarrooster, afstemming van het aantal opleidingsplekken van de Universiteit op beschikbare arbeidsplaatsen, vrouwen aan de top en het aanbieden van Engelstalige bacheloropleidingen. Het Groot Auditorium in het Academiegebouw zat vol en achteraf werd nog nagepraat onder het genot van een hapje en een drankje. M.F.L.S.-LUMC Onderwijsprijzen Op woensdag 11 juni worden de M.F.L.S.-LUMC Onderwijsprijzen uitgereikt. Op deze feestelijke bijeenkomst worden de beste docenten, blokken, coschappen en studenten in het zonnetje gezet en beloond met onder andere een Bronzen Veer. De genomineerden voor de meest prestigieuze prijs van de avond, de prof.dr. G.J. Tammelingprijs voor beste docent van het LUMC, zijn dit jaar dr. Carolina Jost, dr. Eduard Bollen en dr. Paul Steendijk. Wil je weten wie er gewonnen heeft? Kom dan een hapje en drankje doen op woensdag 11 juni vanaf 16:30 in een omgetoverd HePatho! GENEESKUNDE Decentrale selectie 2014-2015 Op zaterdag 12 april vond de tweede ronde van de decentrale selectie plaats. In totaal kwamen 250 studenten langs in het onderwijsgebouw om een drietal mini-interviews af te nemen. De scholieren werden beoordeeld door een koppel van een student en een docent en de scores van de drie interviews vormen samen met de uitslag van de eerste ronde de uiteindelijke ranking. De beste 150 studenten zijn zeker van een plekje aan de opleiding Geneeskunde in Leiden voor aankomend jaar. De overige plekken aan de opleiding worden ingevuld via centrale loting.
6
decentrale selectie. Afgelopen jaar is gebleken dat een fors aantal scholen niet met deze cijfers werkt. In plaats van de PTA-cijfers zullen volgend jaar de overgangscijfers van 5 vwo worden meegenomen. BIOMEDISCHE WETENSCHAPPEN Decentrale selectie In de Stuurgroep Decentrale Selectie is een plan ingediend voor de tweede selectiedag van de decentrale selectieprocedure voor Biomedische wetenschappen. De tweede dag bestaat uit een college gekoppeld aan een werkgroep en practicum. De scholieren worden beoordeeld op participatie, creativiteit, inzicht, analytisch vermogen, algemene interesse en motivatie. Matching aan de opleiding komt deze dag goed naar voren. Het plan wordt verder uitgewerkt. De eerste selectiedag is overigens gelijk aan Geneeskunde, d.w.z. een toets (BMAT) en 5 vwo-cijfers. Biomedisch Interfacultair Congres Op zaterdag 14 juni vond de achtste editie van het Biomedisch Interfacultair Congres (BIC) plaats in het UMC Utrecht. Het BIC wordt georganiseerd door studenten van 4 verschillende studieverenigingen, waaronder de M.F.L.S. Het thema van dit jaar was “Stress Related Disorders”. Binnen dit thema werden verschillende lezingen gehouden, van het biomedische tot het psychologische terrein. Het BIC is toegankelijk voor alle geïnteresseerde partijen, of je nu eerstejaars student, postdoc of zomaar geïnteresseerde van het onderwerp bent. In 2016 wordt de negende editie van het Biomedisch Interfacultair Congres georganiseerd.
Decentrale selectie 2015-2016 Per studiejaar 2015-2016 zullen alle studenten Geneeskunde decentraal worden geselecteerd. Momenteel wordt de selectieprocedure van dit jaar geëvalueerd, zodat het voor volgend jaar kan worden verbeterd. Besloten is dat volgend jaar geen gebruik zal worden gemaakt van PTA-cijfers (Programma van Toetsing en Afsluiting) in de eerste ronde van de 6
Predoctor juli 2014 | Jaargang 26
Predoctor | Juli 2014 | Jaargang 26
HOE WORD JE... ANESTHESIOLOOG? Auteur: Daniël Kleijn | Lay-Out: Karin Nienhuis
“Mensen in slaap brengen voor een operatie.” Dat is het antwoord wat je krijgt als je aan een willekeurig iemand vraagt wat een anesthesist doet. Ook het merendeel van onze medestudenten ziet de beroepsgroep niet veel andere zaken doen. Anesthesiologie is dan ook een vakgebied dat amper wordt belicht in de medische curricula. Het vooroordeel is onterecht. Natuurlijk brengen anesthesiologen de patiënten in slaap, maar het behelst nu eenmaal meer dan een slaapmiddel erin gooien. Als anesthesist ben je er verantwoordelijk voor dat de vitale functies van diegene op de operatietafel goed blijven, ook als de chirurg een grote arterie moet dichtknijpen. Ondertussen moet je het triad van slaapmiddelen, pijnstillers en spierverslappers blijven controleren. Ook verzorg je de preoperatieve screening voor de operatie en ben je erbij als de patient weer bijkomt op de verkoeverkamer of de intensive care. Je bent een piloot zonder de luxe van een automatische piloot of monteurs. Een andere luxe is er wel.
Waar piloten met hun kennis en kunde ook in andere vliegtuigen kunen vliegen, geldt zoiets ook voor de anesthesioloog. Anesthesisten zien door hun kennis en kunde met betrekking tot de vitale functies een groot deel van het ziekenhuis. Dit doen ze als deel van het crashteam, wat ingeschakeld wordt bij reanimaties, maar ze helpen ook bij pijnbestrijding en op de eerste hulp. Veel anesthesiologen hebben zich binnen het vakgebied verder gespecialiseerd. Zo zijn er anesthesisten die zich hebben toespitst op kinder- of thoraxchirurgie of houden ze zich vooral bezig met pijnbestrijding bij voornamelijk chronische pijnpatiënten. Een aantal doet nog een extra vervolgopleiding en wordt intensivist of arts binnen een Mobiel Medisch Team op een traumahelikopter.
met lijnonderwijs met thema’s die de gehele duur van de opleiding terug blijven komen. Zo is er aandacht voor urgentiegeneeskunde en de rol van de anesthesioloog in het ziekenhuis. Uiteraard wordt er ook tijd besteed aan wetenschap bedrijven. Dat is tevens een richting waar een AIOS echt voor kan kiezen tijdens het laatste jaar. Zo wordt er op het LUMC ook veel onderzoek gedaan door anesthesiologen. Na het leggen van de basis in de anesthesiologie is er aandacht voor pijnbestrijding en palliatieve geneeskunde. Ook zal de arts-assistent voor het eerst kennis maken met de Intensive Care. Verder gaat men in jaar drie en vier meer een richting uitkiezen binnen het vakgebied. Dat wordt gecomplementeerd in het laatste jaar, waarin men ook een heel specifiek onderdeel dient uit te kiezen. De lijst mogelijkheden is lang. Er kan gekozen worden uit algemene anesthesie, intensive care, pijn- en palliatieve geneeskunde, obstetrische, kinder-, cardio- en neuroanesthesiologie, urgentiegeneeskunde en de eerdergenoemde wetenschapsrichting. Na de vijfjarige opleiding gaan de meeste anesthesiologen dus deel uitmaken van een team op de OK. Daar werk je nou samen met de anesthesiemedewerker en het chirurgisch team. Voor de operatie vindt er altijd een korte bespreking plaats om de belangrijke punten aan te duiden. In opleidingsziekenhuizen is het vaak zo dat een arts-assistent bij een patient in de OK zit, terwijl de dienstdoende specialist tussen twee OK’s heen en weer loopt. Naast het echte OK-werk houden anesthesiologen zich bezig met (loco-)regionale verdovingen, pijnbestrijding en in veel gevallen hun subspecialismen.
De opleiding tot anesthesioloog duurt vijf jaar en is verdeeld in een zevental thema’s. Tijdens de eerste twee jaar gaat het vooral om de algemene perioperatieve zorg. Men zal dus in de eerste periode echt een basis leggen. Vanaf het eerste jaar begin je ook Medische Faculteit der Leidse Studenten
7
RAADSEL
Wetenschappers hebben bewezen dat katten meer haar op de ene kant dan hun andere kant hebben. Sommige mensen geloven dat dit komt omdat als katten op de grond liggen ze een dikkere vacht nodig hebben voor de kou op de vloer of grond. Welke kant van een kat heeft meer haar? de buitenkant
WEETJE...
Dalmatiërs zijn het enige Er zijn al meer mensen gestorven door vlooien hondenras dat last kan dan door alle oorlogen samen. Ze verspreiden krijgen van jicht. namelijk ziekten zoals de pest en hebben zo eenderde van de Europese bevolking uitgeroeid in de veertiende eeuw.
Het sperma van muizen is langer dan dat van olifanten. Muizen zijn seksueel heel actief en hebben grote teelballen nodig om voldoende te produceren.
STRIP Jemig, jij ziet er ook hondsberoerd uit voor je eerste dag. Van wie ben jij het haasje geweest?
Hoi “Ko”. Ookal zit Dr Jas niet even hoog te paard als Dr. Arts. Toch voel ik me niet echt als en vis in het water nee... Vertel...Heb je ook een bijnaam gekregen Ka-?
Barbie! Hij noemt me freaking Barbie! Ik schrok me een aap! Ik had nog niet eens woord gezegd en hij sprong al meteen van de os op de ezel! Als hij denkt dat ik ga reageren op Ba- die bijnaam dan heeft hij op het verkeerde paard gewed! Ik probeerde er wat van te zeggen maar toen vond hij dat ik meteen kattig was. Nog geen vijf minuten later zet hij me voor aap bij een patient toen hij me zo noemde en leek zo trots als een pauw toen die man moest lachen waardoor de patient de kat op het spek bond. Dr. Jas moest daardoor het er nog even inwrijven dat ik mijn krokodillentranen moest drogen en dat het maar een sportief grapje was. Maak dat de kat wijs! Ik krijg gewoon zin om hem voor rotte vis uit te maken! Maar nee, aangezien het mijn begeleider is ben ik al een vis op het droge! Ik voel me als een rat in een val!
...
Jouw beurt
zeker weten?
Ja
Hij is zo’n kwal! Het ene moment noemt hij me een uilskuiken en het andere moment gebruikt hij me als pakezel. Ik heb soms echt het gevoel alsof we als kat en hond leven! Er zit altijd nog een adder onder het gras! Ik hoopte veel te doen tijdens deze stage maar het is alsof de berg een muis heeft gebaard want het lijkt alleen maar alsof ik koffie aan het halen ben! Sta ik te wachten tot de koffie klaar is, zegt hij dat ik hier niet ben om vliegen te vangen! Nou hij maakt van vliegen een olifant - een olifant door de porseleinkast! Zodra ik ook maar een klein foutje maak dan zit hij weer te mierenneuken! Zal hij een complimentje geven? Ik denk pas als de kalveren op het ijs dansen! Ik baal als een stier! Hij doet alsof hij het beste paar van maar in werkelijkheid is hij gewoon te ver over het paard getild!
Ik heb het idee dat ze het niet over koetjes en kalfjes hebben. Vooral die Ko van jou lijkt gefrusteerd
Blaffende honden bijten niet.
Pas op Dr. Arts, een kat in het nauw maakt rare sprongen. Weet je nog wat er met die vorige Ko is gebeurd?
Haal nou geen oude koeien uit de sloot. Jas.
Wie ik? Ik zou niet durven. Ik doe geen toch vlieg kwaad?
En varkens kunnen vliegen...
MEDEWERKER VAN DE MAAND
een interview met Sandor Daalmeyer door Esther Kort
Een stroom van mensen komt het LUMC binnen. Studenten, artsen, patiënten en bezoekers worden allemaal in de gaten gehouden. Zo nu en dan wijken mensen uit voor een beveiliger die op een stepje langs crosst. Dit is een onderdeel van het leven van de grote en vriendelijke 43-jarige Sandor Daalmeyer. Na leuke verhalen gehoord te hebben over de beveiliging, wilde ik graag even een praatje maken. Leuk om u te onmoeten. Om te beginnen wil ik over uw werk bij de beveiliging praten. Was dit uw droombaan? “Nee, eigenlijk was ik tot mijn tweeëntwintigste automonteur. Ik ben gestopt omdat je op een gegeven moment niks zelf meer mocht doen. Het was ondertussen eerder een stekkertje aansluiten en de computer alles laten uitlezen. Daar vond ik niks aan. Ik hou van een uitdaging. Na een tijdje rondzwerven tussen baantjes ben ik bij het LUMC gekomen, waar ik een snelcursus kon doen en toen aangenomen werd. Ik geniet nu van de uitdagingen van mijn werk.” Gelukkig vonden ze u er geschikt voor. Hoe ziet een typische werkdag er voor u uit? “Mijn werk is erg onregelmatig, dus het varieert per dag. Het begint vaak met een bakkie doen met collega’s. Daarna wordt er een verdeling gemaakt tussen surveilleren, SEH en meldkamer. We worden met zijn tweeën ingedeeld en als er wat aan de hand is kunnen we altijd vertrouwen op onze andere collega’s.” Wat was een werkgerelateerde situatie die veel indruk op u heeft gemaakt? “Het werk is erg onvoorspelbaar. Je komt veel verschillende situaties tegen, zeker op de SEH. Elk moment kan er van alles gebeuren. Daar worden we dan ook goed voor getraind en begeleid. Omgaan met agressie is een van de zaken waarvoor we getraind worden .” Dat zullen indrukwekkende situaties zijn. Heeft u wel eens een klap gehad? “Nee, gelukkig niet. Dankzij de trainingen en ons professionele team zijn we goed ingespeeld op alle situaties die zich in het LUMC kunnen voordoen. Dankzij deze training was een enkele poging succesvol voorkomen. Daarnaast ben ik bijna twee meter lang, dus mensen proberen het dan ook minder snel. ” Voor dit werk is dat zeker een groot voordeel. Naast indrukwekkende situaties, heeft u ook grappige of heel leuke situaties meegemaakt? “Natuurlijk gebeurt er wel eens wat, maar om er nu zo een te noemen… Je hoort wel eens grappige verhalen van collega’s, maar het leukste aan het werk vind ik dat je verhalen hoort van de mensen die je tegenkomt. Ook al ken je ze niet, je krijgt je hun hele levensverhaal te horen en daar geniet ik altijd wel van.” Leuk dat mensen daar zo open over zijn. U bent daarnaast bekend met de feesten van de M.F.L.S.? “Ja, ik sta vaak bij de deur tijdens de M.F.L.S. feesten. Dat vind ik ook leuk om te doen. Zo kan je laten zien wat mensen aan je hebben en leren ze je kennen. Dat verlaagt de drempel. De gekste situaties die je tegenkomt hebben uiteraard te maken met dronken studenten. Je kent de verhalen wel.” Heeft iemand u ooit uitgedaagd voor armpje-drukken? “Haha, nee dat heeft nog nooit iemand gedaan.” Niemand heeft u uitgedaagd? Dat zou me niet verbaasd hebben. Kunt u me wat vertellen over de stepjes? “We gebruiken de stepjes om snel ter plekke te komen. Als er bi-
jvoorbeeld om hulp wordt geroepen op de elfde verdieping pakken we de step. Dat is veel makkelijker dan heen en weer rennen.” Dus mensen moeten niet in de weg gaan lopen? “Ja dat mag wel, maar ik zou het niet aanraden. We hebben er als het ware er nog net geen zwaailicht op zitten.” Ik zie het al voor me, gecombineerd met een fietsbel. Heeft u een gezin? “Ik ben getrouwd en heb twee kinderen, een jongen en een meisje. Ze zijn al aardig aan het puberen, waardoor ik ze wel eens zo nu en dan achter het behang zou kunnen plakken. Mijn vrouw werkt bij de Gamma.” U bent vast niet de enige ouder die dat wel eens denkt. Wie kookt er thuis het vaakst? “Ik kook vaker dan mijn vrouw, maar zij doet dan vaak de afwas. Het is niet zo dat ik beter kan koken, daar zijn we allebei even goed in. De kinderen koken nog niet, maar helpen met klusjes en laten de honden uit. Zo draagt iedereen een steentje bij.” Klinkt als een goede verdeling. Wat zijn uw hobby’s en talenten? “Ik heb een eigen volkstuin waar ik mijn eigen groenten verbouw. Deze eten we ook, zo heb ik standaard bieten in mijn vriezer liggen. Het is uiteraard niet genoeg om in alle boodschappen te voorzien maar het is wel erg leuk. Een andere hobby is staalbewerking. Ik maak hekjes of sierraamwerken die mensen achter het raam kunnen zetten. Ik verkoop ze niet, maar ik maak wel eens iets als iemand er om vraagt. Het is natuurlijk niet de bedoeling dat je hobby je werk wordt, anders is het geen hobby meer.” Dat klinkt als een wijze uitspraak. Waar zou u voor geen goud naar toe gaan als u een dag vrij heeft? “Naar het buitenland. Ik hou er dus ook niet van om op vakantie gaan. Ik hou er eerder van om naar braderietjes te gaan. Lekker rondlopen. Koningsdag vind ik bijvoorbeeld geweldig. Gezellige sfeer en grote groepen mensen op straat. Daar geniet ik van.” U klinkt tot nu toe als een sociaal persoon. Waar kunt u zich ontzettend aan storen? “Mobieltjes. Daar irriteer ik me mateloos aan. Als iemand voor me bij de balie staat en met zijn of haar mobieltje bezig is, dan help ik niet. Je moet wel contact met iemand hebben. Ik zou het heerlijk vinden als er geen mobieltjes meer zouden zijn, dan komen er meteen meer mensen op straat. Gelukkig weten mijn kinderen hoe vervelend ik het vind als ze bijna in hun mobieltjes kruipen, dus dan zijn de mobieltjes snel van tafel.” Welke kleur sokken heeft u aan? Hoe kleed u zich buiten werk? “Zwart. Ik hou van makkelijke kleding zoals bijvoorbeeld een werkbroek en een t-shirt. Het maakt niet uit of ik naar mijn volkstuin ga of naar de supermarkt. Het zit gewoon veel lekkerder. Op werk draag ik ook liever een t-shirt, maar dat kan natuurijk niet vanwege het uniform.” Tenslotte daag ik u uit voor steen-papier schaar, en ik wil u graag als eerste uitdagen om armpje te drukken.
Het was erg gezellig om met Sandor een praatje te maken. Hij is een echte mensenliefhebber. Ik ben zeker niet bang om hem nog een keer uit te dagen voor steen-papier-schaar. Het armpje drukken daarentegen… Dat laat ik maar achter me.
DIER IN EEN MENSENLIJF KLINISCHE LYCANTROPIE Auteur: Karin Nienhuis | Lay-Out: Karin Nienhuis Lycantropie werd voor het eerst beschreven in de medische literatuur in de tweede eeuw na Christus. Destijds was lycantropie de benaming voor een aandoening waarbij de patiënt gelooft dat hij of zij een wolf is. Hoewel het begrip in de negentiende eeuw haast verdween uit de medische literatuur, werd het tot de twintigste eeuw gebruikt voor het beschrijven van enkele casus. Na de negentiende eeuw werd de lycantroop, of weerwolf, steeds prominenter aanwezig in de fictieve literatuur. De term werd echter nog sporadisch gebruikt in de medische literatuur, maar de grens tussen fictie en non-fictie was zelfs in deze artikelen vaag.
Reeds in de tweede eeuw na Christus werd klinische lycantropie beschreven Niet ieder mens voelt zich thuis in zijn eigen lijf. Een bekend voorbeeld hiervan zijn transgenders, mensen die zich iemand van een ander geslacht voelen. Echter zijn er ook mensen die zich een dier voelen. Deze zeldzame aandoening wordt klinische lycantropie genoemd. Mensen die aan deze aandoening lijden, leven in de waan dat zij in een dier veranderd zijn, voelen zich als een dier of gedragen zich als een dier. Deze patiënten kunnen het idee hebben dat zij bijvoorbeeld klauwen hebben of enorm behaard zijn. Uiteraard is dit niet daadwerkelijk het geval. De huidige patiënten hebben veel historische voorgangers: de geschiedenis achter deze aandoening gaat ver terug.
10
De eerste casus van klinische lycantropie werd, zoals eerder genoemd, in de tweede eeuw na Christus beschreven door een Griekse fysicus. Lycantropie werd in de Griekse geneeskunde beschreven als een aandoening bij ongevaarlijke melancholici die lijden aan ernstige droogheid van het lichaam. Ze komen ‘s nachts buiten en gedragen zich, tot de ochtend begint, als wolven of honden. Later werd lycantropie ook in de Arabische literatuur beschreven. Deze patiënten gedroegen zich echter niet als hond of wolf, maar als een nieuw dier, qutrub genaamd. Daarna was de beschrijving van lycantropie sterk onderhevig aan tijd. Omdat de opvattingen over weerwolven steeds veranderden, veranderden die over lycantropie ook. Pas veel later werd naar beide beschrijvingen gekeken en werd het beschreven als één ziektebeeld. Sinds de industriële revolutie en de sterke bevolkingsgroei wordt lycantropie gezien als een aandoening die valt onder de categorieën psychose en schizofrenie. Later werden de opvattingen over klinische lycantropie niet meer beïnvloed door de fictieve verhalen over weerwolven, er werd puur naar het klinische beeld gekeken. Tegenwoordig staat klinische lycantropie ook wel bekend als lycomanie. De aandoening valt onder het desillisional misidentification syndrome, of kortweg DMS. DMS wordt geassocieerd met verschillende neuropsychiatrische
Predoctor | Juli 2014 | Jaargang 26
syndromen, zoals schizofrenie, hersenbeschadiging en drugsintoxicatie. Er wordt gedacht dat een misvatting van de neurale representatie van het individu een belangrijke rol speelt in het ontstaan van klinische lycantropie. Voor deze neurale representatie is input vanuit verschillende delen van de hersenen nodig. Een focale laesie leidt daarom zelden tot klinische lycantropie, de oorzaak ligt in meerdere hersengebieden. Een andere theorie beschrijft dat klinische lycantropie het gevolg is van een traumatische gebeurtenis, waarbij primitieve eigenschappen van de mens naar boven komen. Wanneer gekeken wordt naar de DSM-IV criteria voor schizofrenie, komt klinische lycantropie daar behoorlijk mee overeen. Bij schizofrenie moet er sprake zijn van wanen. Dat is bij klinische lycantropie zeker het geval, omdat de patiënten het idee hebben dat zij in een dier veranderen. Ook moet er bij schizofrenie sprake zijn van hallucinaties. Deze komen vaak voor bij klinische lycantropie, patiënten denken soms dat ze behaard zijn of eruit zien als een dier, terwijl ze er in feite volkomen normaal uit zien. Verder is onsamenhangende spraak één van de criteria voor schizofrenie. Patiënten met klinische lycantropie maken geluiden die passen bij het dier dat zij denken te zijn, wat geïnterpreteerd kan worden als onsamenhangende spraak. Omdat patiënten met klinische lycantropie zich veelal gedragen als een dier, is hun gedrag chaotisch. Ook dat is een criterium voor schizofrenie. Hoewel de naam anders doet vermoeden, is er niet één bepaalde diersoort te noemen waarin mensen met klinische lycantropie “veranderen”. In de casus
Medische Faculteit der Leidse Studenten
die beschreven worden in de moderne literatuur, worden verschillende dieren genoemd. Er is zelfs een casus bekend van een patiënt die dacht verschillende soorten dieren te zijn. Ook komt het 1,5 keer vaker voor bij mannen dan bij vrouwen. De duur van de symptomen loopt sterk uiteen; van enkele uren tot decennia. Als therapie wordt over het algemeen medicatie voorgeschreven die voor de andere psychiatrische stoornis die patiënten vaak hebben. Ook help behandeling van de onderliggende oorzaak goed. Patiënten zijn na deze behandeling vaak klachtenvrij. Therapie wordt pas gestopt nadat de patiënt het gevoel heeft dat het dier in hem “vertrokken”is. Om deze reden is therapie vaak langdurig.
Ook tegenwoordig wordt nog veel geschreven over weerwolven, echter alleen in fictie.
11
BEESTACHTIGE Auteur: Janine Hogewoning | Lay-Out: Esther Huybens
Het woord ‘beest’ kent vele betekenissen. Een volwassen persoon denkt waarschijnlijk allereerst aan een dier. Een student daarentegen herkent zichzelf in het woord oftewel de uitdrukking ‘de beest uithangen’. Opmerkelijk.
HUISDIEREN
Een huisdier is volgens de ‘Van Dale’ een dier dat door de mens om het nut of de gezelligheid gehouden wordt. Als je het hebt over een konijn of een kat dan klopt dit inderdaad wel. Maar bij studenten is deze definitie enigszins misplaatst. Ze hebben wel dieren in hun huis, maar of die ook echt nuttig of gezellig zijn... De huismuis met zijn zachte, bruingrijze vacht en zijn karakteristieke muffe geur is aan de ene kant nuttig, omdat het etensrestjes opeet. Dat scheelt je zo weer een stofzuigerbeurt. Maar aan de andere kant maken de uitwerpselen jouw etenswaren voor de dag erna er niet beter op. Mocht je als student toch graag van deze huisdieren af willen, dan is het misschien een idee om het gasfornuis schoon te houden, broodkruimels op de vloer op te ruimen, etensresten uit pannen te verwijderen en geen eten in open verpakkingen te laten slingeren. Lijkt je dit te veel en vermoeiend werk, dan bestaat er gelukkig altijd nog een schoonmaakster. Naast deze grote
12
huisdieren bevat een studentenhuis voornamelijk kleinere huisdieren, zoals fruitvliegjes, mieren en soms zelfs maden. Misschien een idee om pannen van een week geleden waar nog vlees in zit af te wassen? En vergeet vooral niet dat fruit niet een maand houdbaar is. SMERIGE BEESTEN
Dat studenten andere huisdieren hebben dan de meeste huishoudens, heeft er onder andere mee te maken dat ze zelf ook wel eens smerige beesten zijn. Er zijn een aantal plekken in het huis waar het nog smeriger is dan op andere plekken, zoals het toilet. Een toilet heeft in de meeste gevallen de kleur wit, net zoals de vloer en de muur. Soms lijkt dit wit veranderd te zijn in geel of bruin. Zo’n urineparadijs op het toilet wordt veroorzaakt door staand plassen en dat is niet altijd makkelijk, vooral niet na een avondje stappen. En zo’n bruin spoor is op te lossen door een toiletborstel te gebruiken. Misschien wordt het tijd om er een aan te schaffen. Van vrouwelijke huisgenoten wordt vaak gezegd dat ze netjes zijn en dat de heren de personen zijn die de smerigheid veroorzaken. Maar er is een plek in het huis waar vooral de vrouwen schuldig aan zijn: het doucheputje. Als na een tijdje het water niet meer goed doorloopt, is het weer tijd om deze leeg te halen. Mmm, lekker hoor, zo’n bos kleverig en pluizig haar… Nu we toch Predoctor | Juli 2014 | Jaargang 26
STUDENTEN in de badkamer zijn: de wasbak kan er ook wat van. Het is een multifunctioneel apparaat: je kan je mond spoelen na het tandenpoetsen, het vangt speeksel op na rochelen en in een dronken bui kan het zelfs dienen als urinoir. Deze multifunctionaliteit zorgt er wel voor dat er af en toe tandpasta- en speekselresten achterblijven en opdrogen. DE BEEST UITHANGEN
‘De beest uithangen’ betekent ‘zich schaamteloos/grenzeloos gedragen’. De uitspraak heeft zowel een positieve als negatieve betekenis. Er kan bedoeld worden dat je het bijvoorbeeld flink naar je zin hebt en lekker los gaat tijdens een mooi avondje stappen. Maar het kan ook betekenen dat je na iets te veel biertjes je te brutaal en ongepast gaat gedragen. Zo hebben de studenten soms de neiging om terug te keren naar die goede oude tijd als baby. De tijd waarin je geen schaamte en grenzen kent, nog luiers draagt, vaak naakt bent en plast waar en wanneer je wilt. Zo liepen er in 2012 mannelijke studenten naakt door de Haarlemmerstraat en vrouwelijke studenten met luiers om op de Breestraat. Ook is het vinden van een toilet nog vaak te veel gevraagd, plassen kan toch overal? Ja natuurlijk, in de grachten van het Rapenburg, midden op de Beestenmarkt, waarom ook niet. Wel een beetje jammer dat er een boete op staat... Medische Faculteit der Leidse Studenten
POEDELNAAKT
Nu we het toch hebben over dieren en naakte studenten, waar komt eigenlijk het woord ‘poedelnaakt’ vandaan? Het betekent wel geheel naakt, maar bij een poedel moet ik toch echt denken aan een kroesharige hond. Het gedeelte ‘naakt’ in het woord zou wellicht verklaard kunnen worden door het feit dat poedels vaak (gedeeltelijk) worden kaalgeschoren. Of zou ‘poedel’ afkomstig zijn van het woord ‘poedelen’ dat onder andere ‘baden’ of ‘in water wassen’ betekent?! Je gaat natuurlijk niet met kleding aan baden, dat doe je lekker naakt oftewel poedelnaakt. Wat nou de echte oorsprong is van deze uitdrukking is voor mij een vraag. Ik weet in ieder geval wel uit betrouwbare bronnen dat water in combinatie met studenten nogal eens poedelnaakte situaties oplevert. Zo wilden Amsterdamse studenten in 2013 het wereldrecord skinny dippen verbreken. Het woord ‘beest’ in combinatie met student heeft een hoop andere betekenissen dan waar in eerste instantie aan gedacht wordt. Zo kunnen studenten de trotse eigenaren zijn van voor buitenstaanders zeldzame huisdieren en lijken zij er qua gedrag en hygiëne ook af en toe op. Tja, een studententijd moet zich toch ergens van onderscheiden.
13
ACTIVITEITEN OVERZICHT In de afgelopen maanden is er een hoop gebeurd op de vereniging. We bemoeien ons veel met het onderwijs, maar we maken het leven van de (bio)medische studenten ook op andere vlakken leuker! De M.F.L.S. organiseert door het jaar heen vele activiteiten. Dit overzicht geeft je een samenvatting van wat er zoal is gebeurd.
M.F.L.S.-Feest Back to Woodsctock 20 maart Op het vertrapte gras na was HePatho omgetoverd tot een waar festivalterrein. Op 20 maart stond HePatho in het teken van ‘peace and music’. Het Grolsch deed waar het goed in was en de oude hits schalde door de ruimte. De feestgangers waande zich heel even in het jaar ’69.
Actieve Ledenweekend 28 t/m 30 maart Na 70 minuten kon er niemand meer bij, de inschrijvingen voor het ALW gingen erg hard. Met vijftig M.F.L.S.’ers naar het zonnigere zuiden waar we een onvergetelijk weekend hebben gehad! Men sprong uit het bubbelbad naar Luxemburg-stad en het landhuis is twee avonden op zijn kop gezet. Een bedankje van het Bestuur voor haar actieve leden, maar stiekem hebben we er zelf ook van genoten.
Halfjaar-A.L.V. 3 april Commissies zijn ingestemd en waanzinnige ideeën zijn uitgebreid bekritiseerd in de 3e Algemene Leden Vergadering van het 101ste Bestuur. Het beleidsplan vormt de rode draad in een bestuursjaar en op deze A.L.V. is een uitgebreide update gegeven. Velen beleidspunten zijn afgerond en aan de resterende punten wordt op het moment van schrijven nog hard gewerkt.
M.F.L.S.-week 7 t/m 11 april
De tweede week van april stond in het teken van verslaving! Tijdens de M.F.L.S.-week is er geld ingezameld voor Fonds Psychische Gezondheid en hebben we jullie een zo’n uitgebreid en divers mogelijk beeld proberen te geven van de problematiek rondom middelenverslaving. Een symposium over GHB haalde de nationale media en het Open Podium op Catena toonde veel talent. Hoewel het mysterie rondom de vegetarische soep nog steeds niet is opgelost was ook het benefietdiner een succes te noemen.
Studiereis Spanje 26 april t/m 3 mei
De Spaanse kreten uit nummers van de Jeugd van Tegenwoordig helpen je niet goed op weg in Spanje. Maar gelukkig wordt er volop Engels gesproken in de twee wereldsteden die bezocht zijn tijdens deze studiereis; Madrid en Barcelona. Van het bezoeken van prachtige laboratoria aan het strand van Barcelona tot kruipend naar huis na een kroegentocht. De studiereis bood 7 dagen heel veel plezier met een inhoudelijk tintje! M.F.L.S. Musical 13 & 14 mei
De broeders Grim hebben wat gemist. Een schitterend schouwspel waar zang en toneel verscheidene sprookjes vertaalde naar een studentikoos geheel. Een vijftiental M.F.L.S.’ers hebben zich maanden in de kunsten van het toneel gestort om twee dagen te schitteren in theater Ins Blau. De liederen echode nog dagen door de gangen van het LUMC en de toverbonen zijn overal uitverkocht.
Predoctor juli 2014 | Jaargang 26
Medische Faculteit der Leidse Studenten
[17]
VACATURES
Ben jij geïnteresseerd in commissiewerk bij de M.F.L.S.? Wil je snel leuke, nieuwe mensen leren kennen? Lijkt het je leuk om met een gezellige groep mensen te werken om bijvoorbeeld het succes van de laatste Carrièredag te evenaren? Wellicht is het organiseren van een week naar het buitenland met de Studiereis meer jouw ding. Een jaarboek maken met de Almanak of naar eigen inzicht leuke, sportieve en/of culturele activiteiten organiseren met de ActCie: bij de M.F.L.S. is voor ieder wat wils!
K A N LMA
A
Vind jij het leuk om het jaarboek van de M.F.L.S. te creëeren door teksten te schrijven, te lay-outen of heb je veel creatieve ideeën? Dan is de Almanakcommissie misschien iets voor jou! Deze commissie loopt van september 2014 t/m juli 2015. Heb je interesse? Stuur dan een mail naar lidextern@mfls.nl en kom solliciteren!
S I E R E I D U T S
n, York, Bosto ew N u n et d en Of h at of Madri ab R , h ec k ra om Mar jij het leuk d in v ; is a aste Barcelon superenthousi ep ro g n ee met aniseren voor rg o te is re n iteren mensen ee om dan sollic K ? rs e ’ . .S .L .F 45 M sie. Deze iereiscommis d tu S e d 14 r o vo september 20 an v t p o lo e si commis het gaaf 2015. Lijkt je i n ju et m en tot een email naar an d r u tu S ? en om te do iteren. en kom sollic l n s. fl m @ rn lidinte
E I C Z A R A P PA
Voor de foto commissie v an de M.F.L.S zijn wij op zo . ek naar stud enten die he leuk vinden t om tijdens activiteiten van de Vere niging foto’s te maken. Denk hierb ij aan feest e n, lezingen, sportdagen, uitreikingen en alles waar je leuke, g rapp fotomomente ige en ontroerende n kan verw achte je interesse? Stuur een m n. Heb ailtje naar lidextern@m fls.nl
ACTC IE
je om voor al f to et h j te Vind ji activiteiten n te en d tu n es med ijvoorbeeld ee b ls a zo , en , de organiser je buitenland ag d n ee , je ski-uit en nog , de sportdag ce ra n re ie av r de Bat eer dan voo it ic ll o S r? ee veel m ur een missie en stu m co n te ei it iv Act tern@mfls.nl. mber mail naar lidin opt van septe lo e si is m m De co 2015. 2014 t/m juli
G A D E R Ăˆ I R R CA jaar ag was dit De carriered dag es. Op deze cc su t o ro g een del ten door mid kunnen studen orkshops en , w van lezingen goed iemarkt zich at rm fo in n ee mst. op hun toeko voorbereiden ellige en aan een gez g ra d ij b j ji il W tatie loopbaanorien dag waarin Solliciteer dan ? at a st l a a centr issie rieredagcomm voor de Car naar n mailtje en stuur ee s.nl. lidextern@mfl
R O T C O PRED
Kun bez jij goe i Dan t van d lay-o iets is de P redac uten o f De voor jo redoct tionele ben j Pre o u r ! com kwa e in h de d et li mis M.F octor, sie w teiten? uit. .L.S het ellic waa Elke P ., kom veren ht i g r t r o i edo ngs ver vijf ges c b t c d l er hreven an oo or hee keer p ad van item ft k e r w ar e bin nen s over orden tikele en the jaar om de wa . D n en ma, een de com Vereni t er a aarnaa items ll st g mai m zijn ltje issie ing. Li emaal jkt naa te v het speelt r lid erst exte erke je w rn@ n? S at t mfl s.nl uur .
THE SILENCE Auteur: Daniël Kleijn | Lay-Out: Esther Huybens
“Een opvallend geluid maakt haar wakker. Ze doet haar ogen open en die ontmoeten een zweem licht. Gedesoriënteerd begint ze te bedenken of het ochtend is, of dat het slechts de laatste zonnestralen van de dag zijn. Voor ze een conclusie kan trekken verdwijnt het licht met een subtiele, maar heldere klap.Wat volgt is een rustig gebonk op hout, alsof een chimpansee tegen de onderkant van een baobabboom tikt. Dit klinkt echter saaier, minder ritmisch. Het houdt ook al snel op, waarna een zware ademhaling hoorbaar wordt. Haar ogen schieten wijd open. Wat komt de rust verstoren in haar schuilplaats? Het was zo lekker stil en donker hier, onder dat gekke ding wat die mensen gebouwd hebben om zelf in te slapen. Ze ziet goed in de duisternis, waardoor ze een duidelijk silhouet kan onderscheiden. Het is de grote baas van dit mensennest. Staand op twee poten lijkt het slechts een obees stuk vlees. Daar herkent ze het corpulente gedrocht dan ook van; hij was onderdeel van het lopend buffet van een tijdje terug. Dat was absoluut een heerlijk sappige maaltijd van bloed. Een zachte klik wordt gevolgd door een golf van licht, die van de kelder een kleurrijk tafereel maakt. De grijswaarden van het duister verdwijnen, maar het gezicht van het menswezen blijft net zo grauw. Heel appetijtelijk ziet hij er dit keer niet uit. Een droge kuch komt uit zijn mond, terwijl hij zich probeert vast te klampen aan een steunbalk. Ze ziet nog net een druppeltje zweet van zijn voorhoofd af druipen voor hij op de grond valt. De voorpoten van het mens maken rare, verkrampende bewegingen. De twee grote ogen gaan beide een andere kant op. Het is duidelijk een dier dat dood aan het gaan is. Misschien niet nu gelijk, maar zeker de komende dagen. Vervelend, want nu moet ze weer een nieuw huisje zoeken. Ze heeft tenslotte een maaltijd nodig. Ze snapt het maar niet. Elk mens waar ze langs komt lijkt ziek te worden. Waardoor komt dat toch? Ze is bezorgd. Een nieuw slachtoffer vinden wordt steeds lastiger. Die menswezens hangen steeds vaker een net boven hun slaapplekken. Ze spreidt haar vleugeltjes om te gaan vliegen. Op naar het volgende huisje, wellicht worden die mensen niet ziek.”
ANOPHELES (MALARIA) Waarschijnlijk de bekendste uit dit rijtje. Wijdverspreid in vele tropische en subtropische gebieden, verspreiden zij de Plasmodiumprotozoa verantwoordelijk voor malaria. Het aantal doden door malaria wereldwijd in 2012 werd op zo’n 600.000-700.000 mensen geschat door de World Health Organization (WHO). Doorgaans was Plasmodium falciparum de schuldige. Veruit de meeste overledenen woonden in Afrika beneden de Sahara en het betrof voornamelijk kinderen onder de vijf jaar. Ondanks de schrikbarende getallen is er ook goed nieuws. In de afgelopen twaalf jaar is de mortaliteit van
Laatst ging er een grafiek viral op Facebook die liet zien dat de grootste moordenaars van mensen muggen zijn. Die kleine beestjes leggen per jaar zelfs meer mensen om dan wij moordlustige homo sapiens zelf. Uiteraard kunnen de gevleugelde beulen niet een trekker overhalen en houden ze zich bij biologische aanvallen, zoals malaria. Hoewel wij in Nederland muggen slechts irritant en vervelend vinden, zijn er soorten waarbij een grotere voorzichtigheid gebaat is.
8
Predoctor | Juli 2014 | Jaargang 26
OF THE MOSQUITOS malaria gedaald met 42% wereldwijd en zelfs 49% in de Afrikaanse regio. Door initiatieven zoals het uitdelen van klamboes tracht men de incidentie terug te dringen in de zwaarst getroffen landen.
AEDESAEGYPTI (DENGUE EN GELE KOORTS) Misschien minder berucht dan zijn gevleugelde collega hierboven, maar ook de Aedesaegypti kan een vervelende zijn. Deze muggen zijn voornamelijk bekend vanwege het doorgeven van dengue en de gele koorts. Hoewel de mortaliteit van deze virussen een stuk lager ligt dan bij malaria, zijn het geen plezante ziektes om op te lopen. Gele koorts is bijvoorbeeld verantwoordelijk voor 30.000 doden per jaar.
TSEETSEEVLIEG (AFRIKAANSE SLAAPZIEKTE) Ondanks dat de Afrikaanse slaapziekte slechts in 36 landen is vastgesteld, heeft de tseetseevlieg door het verspreiden van deze ziekte in het verleden een hoop slachtoffers geëist. Tijdens epidemieën in Angola, Congo en Zuid-Soedan was de prevalentie in sommige dorpen maar liefst 50%. Hierdoor was de slaapziekte de grootste of één na grootste doodsoorzaak op die plekken, omdat de ziekte onbehandeld letaal is. Dankzij vectorcontrol-programma’s van onder andere het WHO is het voorkomen gedaald naar zo’n 20.000 gevallen in 2012. Veruit de meeste gevallen komen tegenwoordig nog voor in Congo.
Ook de slaapziekte heeft twee fases. In de eerste, de hemolymfatische fase, vermenigvuldigt de parasiet zich in blood, lymfe en subcutaneus weefsel. De lymfeklieren kunnen onwijs opzwellen. De patiënt ervaart koorts, hoofd- en gewrichtspijn en jeuk. Onbehandeld kan de ziekte meer schade veroorzaken aan verscheidene orgaansystemen. Er ontstaat een anemie, de nieren functioneren niet meer en er kunnen zich ook cardiale problemen voor doen.
Waar de meeste patiënten slechts een acute fase doormaken met hoge koorts, spierpijn –met name in de onderrug, hoofdpijn, verloren eetlust en misselijkheid en braken, bereikt 15% van hen een tweede fase. Dit is de zogeheten toxische fase die een dag nadat er remissie bereikt lijkt te zijn, aanbreekt. De patiënt ontwikkelt geelzucht, de hoge koorts keert terug en er kunnen bloedingen ontstaan in mond, neus, ogen en maag. In het braaksel en de feces verschijnt ook bloed. De nierfunctie verdwijnt als sneeuw voor de zon en zorgt er mede voor dat de helft van de patiënten overlijdt. De groep die de toxische fase wel overleeft herstelt eigenlijk altijd zonder significante restschade.
De tweede fase is de neurologische fase. De parasiet verplaatst zich dan voor bij de bloed-hersen-barrière. Met name de slaapcyclus wordt verstoord, waardoor de ziekte haar naam heeft gekregen. Patiënten hebben een gefragmenteerde cyclus, waardoor er overdag slaapaanvallen zijn en men ’s nachts momenten zijn waarbij de patiënt volkomen wakker is. Tijdens de neurologische fase kunnen ook gedragsveranderingen, coördinatieproblemen en verwarring ontstaan. Ook hemiparese, spierzwakte en parkinsonistische symptomen zijn gemeld.
Dengue is in de meeste gevallen asymptomatisch of geeft slechts een lichte koorts. Mensen met symptomatische dengue krijgen echter een hoge koorts, zware hoofdpijn, misselijkheid, spier- en gewrichtspijnen en uitslag. Er bestaat ook een kans tot het ontwikkelen van een kritische fase zodra de koorts verdwijnt. Net zoals bij gele koorts ontstaan er bloedingen, voornamelijk in het spijsverteringsstelsel. Er lekt plasma uit de bloedvaten, waardoor er vochtophopingen kunnen ontstaan in de borst- en buikholte. Organen kunnen uitvallen. Shock en de bloedingen komen in minder dan 5% van de gevallen voor.
Medische Faculteit der Leidse Studenten
9
(NIET) GETEST OP DIEREN Auteur: Maren Buntinx | Lay-Out: Esther Huybens
Testen op dieren: als student aan het LUMC krijg je er ongetwijfeld ooit mee te maken. Maar hoe zit dat nu? Hoe is men ooit op het idee gekomen om muizen te nemen als het populairste proefdier? En is dit alles wel ethisch verantwoord? Vele vragen die bij mij opkomen als ik denk aan dieren wier thuis het laboratorium is. Het antwoord op de vraag waarom nu vooral muizen het slachtoffer zijn van dierproeven, is eigenlijk heel simpel. Vele onderzoeken tonen aan dat het DNA van een muis maar 14% kleiner is dan dat van ons, waarnaast ze 80% van hun genen gemeenschappelijk hebben met die van mensen. Kort gezegd lijken die kleine schepsels met hun lange staart best wel op ons (gelukkig niet qua uiterlijk). Maar die overige 20% die niet overeenkomt, zorgt dan ook voor problemen als men het geteste medicijn gaat uitproberen op mensen. Mensen verschillen biologisch toch van muizen en daarom reageren wij soms ook anders op de werking van een geneesmiddel.
22
Je hoort vaak zeggen dat het zielig is om onschuldige dieren te laten lijden voor ons welzijn, maar wat zouden we eigenlijk zijn zonder? EĂŠn ding is zeker: de wetenschap zou veel minder ver staan. Als je probeert te bedenken welke andere mogelijkheden er nog zijn om een nieuw medicijn uit te testen, kom je waarschijnlijk niet erg ver. Misschien het testen op planten, maar erg wijzer zal je daar niet uit worden aangezien deze niet echt kunnen aangeven of een pijnstiller wel of niet gewerkt heeft - in tegenstelling tot muizen die met hun gedrag kunnen laten zien of ze pijn hebben. Om het op mensen te gaan testen is al helemaal uit den boze, want eerlijk toegegeven is een mensenleven toch iets kostbaarder dan dat van een muis. De meest radicale oplossing is dan om gewoon geen nieuwe geneesmiddelen meer te gaan bedenken, maar daar schieten we ook niet echt veel mee op. Dus komen we toch weer terug bij waar we mee begonnen waren. Dierproeven zijn dus onvermijdelijk als we een verschil willen maken in de wetenschap. Dat betekent niet dat onderzoekers
Predoctor | Juli 2014 | Jaargang 26
mogen doen wat ze willen. Elk wetenschappelijk onderzoek dat gebruik maakt van dieren, moet worden goedgekeurd door een Ethisch Comité Dierproeven. Dit houdt in dat een aantal leden van het comité gaat toetsen of het onderzoek wel relevant en zwaarwichtig genoeg is om dieren in te schakelen. Als dit zo is, moet men ook nog rekening houden met de drie V’s: vervanging, vermindering en verfijning. Vervanging houdt in dat als er de mogelijkheid is om te testen op iets anders dan dieren, bijvoorbeeld celkweekonderzoek, dat men dit dan ook moet doen. Vermindering betekent dat men niet meer dieren moet gebruiken dan nodig en verfijning wil zeggen dat men het onderzoek zo moet uitvoeren dat de dieren zo weinig mogelijk discomfort ervaren. Dus de illusie dat dieren in een laboratorium leven in slechte levensomstandigheden is niet helemaal waar. In het beste geval is het zelfs zo dat onderzoekers de beestjes zoveel mogelijk luxe bieden, buiten het feit dat ze opzettelijk ziek worden gemaakt of medicijnen in krijgen gespoten. Het is dan ook beter voor de onderzoeksresultaten dat proefdieren zo gezond mogelijk blijven
Medische Faculteit der Leidse Studenten
tijdens het onderzoek, anders hebben deze geen waarde. Maar het is waarschijnlijk niet altijd rozengeur en maneschijn, als we dit zouden moeten geloven zouden we een beetje naïef zijn. Helaas hecht niet iedereen zoveel waarde aan het leven van een fruitvliegje, muis of aap. Er zijn vast veel laboratoria waar we bij het binnenlopen ons hartje zouden moeten vasthouden, maar dit is volgens mij onvermijdelijk. Wat betreft dierproeven zijn we verplicht om objectief te blijven om erin te kunnen blijven geloven. Zonder zouden we vast niet bij elk kwaaltje een pilletje kunnen nemen, en zouden we zeker niet kunnen leven tot we bijna een eeuw oud zijn.
23
STOER EN EEN TIKKE INTERVIEW MET EEN SEH-ARTS
Auteur: Maaike Schuijt en Janine Hogewoning | Lay-Out: Karin Nienhuis
SEH-arts staat bij menig geneeskundestudent zeer hoog op het lijstje van favoriete specialismen. Het is een veelzijdig en ‘spannend’ beroep voor de stressbestendige studenten onder ons. Volgens Eda Okatan, SEH-arts in het LUMC, is de Spoedeisende Hulp een geschikte toekomstige werkplek ‘als je houdt van uitdaging en diversiteit, een stoer karakter hebt en een tikkeltje ongeduldig bent’. Herken je jezelf hierin? Lees dan vooral verder om meer te weten te komen over het beroep van SEH-arts! Het beroep van SEH-arts is een profielspecialisme, wat betekent dat het geen ‘officieel’ medisch specialisme is. De opleiding is echter wel erkend door de KNMG. Dit is nog niet lang het geval: in het verleden waren er geen speciale SEH-artsen, en de opleiding bestaat pas sinds 2008. Deze is dan ook nog volop in ontwikkeling. De opleiding duurt drie jaar en bestaat uit verschillende stages in de cardiologie, neurologie, interne geneeskunde, kindergeneeskunde en longgeneeskunde. Daarnaast werk je natuurlijk op de SEH en is een ambulancestage verplicht. Maar hoe moeilijk is het eigenlijk om aan die felbegeerde opleidingsplek te komen? Eda Okatan:‘Het was niet makkelijk: er was veel concurrentie. Ik had wel ervaring op de SEH, maar er
24
waren genoeg anderen met meer ervaring. Het sollicitatiegesprek ging echter heel erg goed, waardoor ik een van de eerste artsen was die in opleiding kwam in een van de academische ziekenhuizen in Nederland.’ Voor wie eenmaal SEH-arts is, is geen dag hetzelfde. Met een 9-tot-5 mentaliteit red je het niet: ploegendiensten zijn natuurlijk onvermijdelijk als je op de Spoedeisende Hulp werkt. Wat het ook afwisselend maakt, is de onvoorspelbaarheid. ‘We weten nooit wat er binnenkomt op de SEH. Het is altijd een verassing.’ Natuurlijk zijn er wel problemen die je vaker ziet. Wat Eda Okatan vooral tegenkomt zijn cardiale problemen als pijn op de borst en hartritmestoornissen, maar ook allergische reacties, intoxicaties en buikpijn. Daarnaast ziet zij veel trauma en ongevallen, omdat het LUMC een traumacentrum Level 1 is. ‘Alle expertise is hierdoor in huis om de ernstig gewonde patiënt, maar ook bijvoorbeeld patiënten met een neurologisch trauma op te vangen.’ Verder is het belangrijk je te realiseren dat een SEHarts geen zogenaamde “poortarts” is. ‘Veel van de patiënten die we zien, behandelen we zelf, zonder te verwijzen.’ Waarom zou je voor de spoedeisende geneeskunde kiezen? Voor mevrouw Okatan is het duidelijk. ‘Vanwege het feit dat je
Predoctor | Juli 2014 | Jaargang 26
ELTJE ONGEDULDIG ongedeerd. We stonden wel de volgende dag in de krant.’
snel moet denken en handelen en dat je op cruciale momenten en in korte tijdsbestek iets voor de patiënt kunt betekenen. Je weet voordat je van huis vertrekt nooit wat voor patiënten je vandaag zal moeten behandelen. Dat maakt het beroep vanSEHarts spannend en uitdagend.’ En gelukkig is er voor de SEH-arts genoeg werk, wat bij sommige andere specialismen momenteel zeker niet het geval is. Ziekenhuizen hebben namelijk verplicht een afdeling Spoedeisende Hulp die 24 uur per dag en 7 dagen in de week bemand dient te zijn.
Zoals al eerder gezegd, is het van belang dat een SEH-arts stressbestendig is. Gelukkig is het mevrouw Okatan nooit overkomen dat bij haar tijdens het werk op de Spoedeisende Hulp de stress toch toesloeg. Maar als je wordt geconfronteerd met een spoedeisende casus buiten je werk, is dat toch anders. ‘Ik was een keer op een strand en er werd een drenkeling uit het water gehaald. Er was genoeg expertise op het strand: toevallig waren er ook een anesthesist en een chirurg die mij konden assisteren. Maar we hadden niet de middelen. Dat maakt indruk. Die man is toen ook overleden.’ Wie uiteindelijk kiest voor een verdere carrière op de Spoedeisende Hulp zal zich dus nooit vervelen. Het is een goede keuze voor de veelzijdige en stressbestendige student die wel tegen een stootje kan, veel specialismen leuk lijkt en het liefst een breder vak uitoefent. Voor wie nu erg enthousiast geworden is over het beroep van SEH-arts, biedt de Spoedeisende Hulp Studenten Organisatie (SEHSO) activiteiten aan waarbij je kunt kennismaken met de vele aspecten van de Spoedeisende Hulp.
Ook bizarre casuïstiek waarin dieren de hoofdrol spelen heeft Eda Okatan meegemaakt. Dat waren niet alleen onze geliefde Met dank aan Simon Kramer en Eda Okatan huisdieren zoals katten en honden die in een onbewaakt ogenblik toch niet je beste vriend leken en toehapten, maar ook kakkerlakken. ‘Verder heb ik een keer een patiënt gehad met een insect in zijn oor, die gek werd van de herrie die het veroorzaakte..’ Gelukkig is zij zelf nooit als patiënt op de Spoedeisende Hulp geweest, helaas wel bijna. ‘Ik liep mijn stage op de ambulance. We waren onderweg naar een patiënt met een femurfractuur. Het was herfst en glad, en toen vloog de ambulance uit de bocht tegen een boom. De wagen was total loss… Gelukkig heeft de ambulancewagen een goede kreukelzone en was iedereen
SPOEDEISENDE GENEESKUNDE: FACTS & FIGURES Er zijn momenteel 43 opleidingsplekken per jaar In 2009 vonden ongeveer 2,2 miljoen behandelingen plaats op SEH-afdelingen in Nederland Dit komt overeen met 135 behandelingen per 1000 personen In 2011 kwamen 840.000 personen met als indicatie letsel of vergiftiging op de SEH terecht Het percentage zelfverwijzers op de SEH ligt tussen de 43 en 70 procent De kosten van een SEH-bezoek beginnen bij €108 Bronnen: KNMG.artsennet.nl, medischcontact.artsennet.nl, nationaalkompas.nl Medische Faculteit der Leidse Studenten
25
FABELS EN FEITEN Auteur: Maren Buntinx | Lay-Out: Karin Nienhuis
FABEL OF FEIT? VIEZE KAMERS TREKKEN MUIZEN AAN
betrouwbaar zouden zijn. De kooien waarin de dieren verblijven zijn vaak voorzien van verwarming, airco, lichtdimmers, speeltjes en muziek. Ook zijn ze bijna nooit alleen, want vaak zitten ze met meerdere dieren in een kooitje. Kan slechter, toch?
Feit. In Leiden zijn muizen in vele studentenhuizen een groot probleem. Waarom? Afwas die blijft staan, stofzuigers die wekenlang niet gebruikt worden en vooral heel veel gaten in de muren. Muizen komen af op kruimels, voedselresten en andere dingen die niet op de grond van je kamer horen. Haal dus een kruimeldief bij de Blokker of koop een hongerige kat, dan ben je zo van je nieuwe huisdiertjes verlost.
DIEREN HEBBEN EMOTIES
GEEN
ECHTE
Fabel. Verschillende onderzoeken tonen aan dat dieren wel degelijk emotioneel kunnen zijn. Wellicht niet op de manier zoals mensen dat doen, maar er zit toch een kern van waarheid in. Zo heeft men door middel van metingen van cortisol in het lichaam van dieren kunnen bewijzen dat ze stress kunnen ondervinden, maar ook seksuele opwinding. Dus het idee dat dieren enkel seks hebben om zich voort te planten, kan hierbij misschien wel eens in twijfel getrokken worden.
MUGGEN HEBBEN EEN VOORKEUR VOOR ZOET BLOED Fabel. Muggen komen op lichaamsgeur af, en dit heeft niks te maken met hoe zoet of zuur je bloed is. Dit betekent niet dat als je lekker ruikt dat je meer kans hebt op jeukende bultjes dan iemand die veel zweet. Er zijn veel verschillende soorten muggen en net zoals wij vindt elke mug iets anders aantrekkelijk aan een mens.
HUISDIEREN HELPEN TEGEN DEPRESSIE Feit. Huisdieren zijn levende wezens waardoor je ze kan spiegelen aan jezelf. Ze bieden troost, gezelschap, warmte en veiligheid. Soms kan je zelfs het gevoel krijgen dat je door hen begrepen wordt. Het verzorgen van deze lieve beestjes zorgt voor structuur in je leven en dat je iets hebt waar je elke dag op vaste tijdstippen mee bezig bent. Dit geeft afleiding van je problemen en negatieve gedachtes. Door het ontspannen gevoel dat mensen van huisdieren krijgen, kunnen ze ook wel eens dienen als aanknopingspunt voor gesprekken. Soort van een psycholoog of partner die niet oordeelt of zegt wat je moet doen, maar waar je gewoon je ei bij kwijt kunt.
PROEFDIEREN LEVEN IN SLECHTE OMSTANDIGHEDEN Fabel. Waarschijnlijk is een muis beter af in een warm huis dan in een lab, maar toch zijn die levensomstandigheden daar niet heel verkeerd. Er wordt altijd veel aandacht besteed aan het welzijn van proefdieren omdat anders de onderzoeksresultaten niet meer 4
Predoctor | Juli 2014 | Jaargang 26
Forestus Leids Medisch Dispuut
Mededeling
Waarde M.F.L.S.-leden, Voor het Gezelligheidsdispuut van de M.F.L.S. was het de laatste tijd een drukke periode. Niet alleen stonden veel activiteiten op het programma, maar ook de voorbereidingen voor het volgende jaar zijn al in volle gang. Net zoals bij de M.F.L.S. heeft L.M.D. Forestus ook een kandidaatsbestuur en moeten verschillende commissies voor volgend jaar worden gekozen. Een maand geleden konden de Forestianen op zeer gevarieerde gebieden met elkaar in competitie gaan. Naast de Bierestafette in maart, stond er vorige maand een eetwedstrijd (georganiseerd door Eerstejaars Forestianen) en een sportdag op het programma. Nadat de Gilde-dansborrel van SD was geweest, stond week 22 van 2014 met grote letters in onze agenda geschreven. De Dies-week van Forestus vond plaats. L.M.D. Forestus is op dinsdag 27 mei 22 jaar geworden en dat werd goed gevierd. De Commissie die verantwoordelijk is voor een week met mooie Activiteiten, heeft alles op alles gezet om er een memorabele Week van te maken. Gestart werd op maandag met een potje blacklight volleybal. Op dinsdag, de officiële verjaardag, werd het Dispuut gefeliciteerd met de Dies. Aansluitend had iedereen de mogelijkheid om in de Forestusstamkroeg, de Hut van Ome Henne, een goed feestje te bouwen. Woensdag is het zoals altijd bij Forestus een uitbrakdag. Dit keer kon de kater met loempia’s en water worden verdreven. Donderdag op Hemelvaartsdag stond een geslaagde les windsurfen op het programma met daarna de traditionele barbecue en PB-PlayBackshow. De Dies-week is uiteindelijk na een mooie Cantus geëindigd in de Hut. Het weekend van 20 juni zijn waarschijnlijk de meeste Forestianen niet thuis; het Forestusweekend staat dan gepland. De WeekendCommissie is al een lange tijd bezig met de voorbereidingen en hopen een mooi Weekend neer te gaan zetten. Met alle Leden belooft dit zeker te gaan lukken. Op zaterdag 28 juni heeft Forestus een Broertjes- en Zusjesdag om hen kennis over Forestus, geneeskunde en biomedische wetenschappen bij te brengen. Schrik dus niet als u wat jongere mensen in het LUMC ziet lopen!
Agenda: Forestusweekend 20-22 juni Broertje(s)- en Zusje(s)dag 28 juni
Dit gezegd hebbende, wensen wij jullie nog veel leesplezier! Met een fier Welterusten, Namens het 33e Bestuur des L.M.D. Forestus, Heleen van der Hulst, h.t. Assessor externus.
forestusbestuur@mfls.nl forestusbestuur@mfls.nl||http://www.forestus.nl http://www.forestus.nl||071-526 071-52645 4527 27 De DeBestuurskamer Bestuurskamerisisgeopend geopendop opwerkdagen werkdagentussen tussen12.30 12.30en en15.30 15.30uur. uur.
IFMSA-Leiden
International Federation of Medical Students’ Associations Leiden
Twinning Project Het jaarlijkse uitwisselingsproject van IFMSA-Leiden is helaas weer afgelopen! Van 19 tot 26 april zijn vijftien Leidse (bio-)medische studenten naar Istanbul gevlogen. Hier hebben ze kennisgemaakt met de eeuwenoude cultuur, de vijftien ‘twins’ (studenten uit Istanbul) die hen wegwijs hebben gemaakt in de stad en uiteraard het Turkse nachtleven! Van 21 tot 28 juni was het de beurt aan de studenten uit Turkije om naar Nederland te gaan en was het aan de Leidenaren om ze een onvergetelijke week te bezorgen! En dat is zeker gelukt... ze zijn naar huis gegaan met hoofdpijn van alle feestjes, recepten voor boerenkool met worst, vriendschappen voor het leven en heel veel mooie herinneringen!
pagina n e d i e L IFMSA- p de hoogte e d e k i o L ook om al onze b e c a f op en van v j i l b e t en! project
Think Globally Act Locally
Teddy Bear Hospital Wat was het weer een groot succes! Van 12 tot en met 16 mei vond het Teddy Bear Hospital plaats, het project waarbij kinderen op een speelse manier in aanraking komen met witte jassen, ziekenhuizen en de ‘enge’ gereedschappen van dokters. Studenten kropen in de huid van een huisarts, chirurg of radioloog en maakten samen met de kinderen de knuffels helemaal beter! Van spruitjesallergie tot een val van de glijbaan... alle knuffels hadden een goede reden om naar het ziekenhuis te komen en zijn na veel pleisters, gips en röntgenfoto röntgenfoto’s weer helemaal opgeknapt. Feitjes: Teddy Bear Hospital heeft dit jaar onder andere Sesamstraat en een mooi artikel in de Mare gehaald!
Doe mee met IFMSA! IFMSA-Leiden is een organisatie van medische studenten. We organiseren uiteenlopende activiteiten, zoals berendokterprojecten, filmavonden en stages in het buitenland. Als lid lever jij een bijdrage aan het organiseren van deze projecten en leer je zowel lokaal als nationaal en internationaal heel veel nieuwe mensen kennen! Voor interesse of meer informatie, mail naar leiden@ifmsa.nl
De Predoctorcommissie wenst iedereen een prettige vakantie!
Agenda 01 september Opening academisch jaar 01-02 september Introductie Dagen 04 september Wissel A.L.V. 11-12 september IC-Weekend
ALS AIOS KUN JE WEL EEN PREFERRED BANKER GEBRUIKEN Als AIOS zit u in de fase van uw carrière waarbij alles samenkomt. Een druk privéleven. Promoveren. Het inkopen in een maatschap. Uw (eerste) koopwoning. Allemaal belangrijke zaken die u moet combineren met extreem lange werkweken. Om het leven makkelijker te maken, doen wij u een exclusief aanbod. Als AIOS kunt u voortaan gebruik maken van een Preferred Banker. Zo hebt u één aanspreekpunt voor al uw financiële zaken. Een expert die thuis is in de medische wereld. Ontdek wat Preferred Banking voor u als AIOS te bieden heeft. Ga voor meer informatie over de voordelen van Preferred Banking naar abnamro.nl/AIOS