PREDOCTOR
JAARGANG 26, NR 5, Augustus 2013
VERENIGINGSBLAD VAN DE MEDISCHE FACULTEIT DER LEIDSE STUDENTEN
Eerstejaars Special: Introductie van de M.F.L.S. pag. 24-26
Seksualiteit & JIJ Pag. 16-17 Medische Faculteit der Leidse Studenten
Onvervulde Kinderwens Pag. 8-9
Voorkomen van SOA’s Pag. 19 1
Jouw studievereniging wil het je zo voordelig en makkelijk mogelijk maken. Dus hebben ze een boekenleverancier die daarbij past.
Jouw studievereniging werkt nauw samen met studystore. En dat heeft zo z’n voordelen. Doordat we snugger te werk gaan, kunnen we jouw complete boekenpakket snel aanbieden tegen een scherpe prijs.
2
Predoctor Predoctor juni 2013 Augustus | Jaargang 2013 27 | Jaargang 26 Oktober 2012 jaargang 25
Inhoudsopgave 4. 5. 6. 7.
Vacatures M.F.L.S. Commissies (Toe)standje K1-69 OnderwijsUpdate Wist je dat..? Leuke weetjes over zwangerschap & seks
8. Onvervulde Kinderwens 10. Congenitale Aandoeningen 13. Expert op het gebied van seks en SOA’s? 14. Fotopagina 16. Seksualiteit & Jij 18. Seks tijdens de zwangerschap 19. Zo voorkom je der ergste SOA van alle- maal 20. IFMSA 22. Help, Eerstejaars Geneeskunde Student?! Het nieuwe curriculum
23. Forestus 24. Introductie van jullie studievereniging, de M.F.L.S. 27. JVT’s en CIES 28. Plattegrond van het LUMC 30. M.F.L.S. -agenda Augustus & September
Colofon Predoctor is een tweemaandelijkse uitgave van de Medische Faculteit der Leidse Studenten (M.F.L.S.) De eindredactie behoudt zich te allen tijde het recht voor ingezonden artikelen of mededelingen niet te plaatsen of indien nodig geacht in te korten. Alle rechten voorbehouden. Niets uit deze uitgave mag worden vermenigvuldigd, opgeslagen in een geautomatiseerd gegevensbestand, of openbaar worden gemaakt in enige vorm of op enige wijze, hetzij elektronisch, mechanisch, of door fotokopieën, opnamen of op enige andere manier, zonder voorafgaande schriftelijke toestemming van de hoofdredactie. Correspondentieadres M.F.L.S. K1-96 Postbus 9600, 2300 RC Leiden Telefoon 071 5264484 E-Mail info@mfls.nl Internet www.mfls.nl Redactie Li Shan van Poelgeest Janine Hogewoning Daniël Kleijn Laurien Detmar Lisa de Pont Lay Out Karin Nienhuis Esther Kort Maaike de Koff Sabine Bezstarosti Druk drukkerij HEGA. De Bruyn Kopsstraat 6 2288 EC Rijswijk Postbus 3227 2280 GE Rijswijk Abonnementen Jaarabonnement* €5,(*LUMC docenten gratis) Abonnementsvoorwaarden Een abonnement geldt voor zes nummers en kan niet tussentijds worden opgezegd. Een abonnement geldt tot wederopzegging en wordt zonder tegenbericht automatisch verlengd. Het opzeggen van uw abonnement dient schriftelijk te gebeuren en ten minste twee maanden voor het afloop van het academisch jaar.
Medische Faculteit der Leidse Studenten
Oplage: 2700
3
Vacatures M.F.L.S. Leiden International Medical Student Conference
Het LIMSC is het grootste tweejaarlijkse congres voor (bio-)medische studenten ter wereld. Tweejaarlijks komen er ongeveer 600 deelnemers uit 52 verschillende landen. Heb jij wat van het LIMSC meegemaakt of lijkt het je een mooie ervaring om samen met een sterk team een vijfdaags congres neer te zetten vol verschillende activiteiten, solliciteer dan in oktober 2013 voor het LIMSC 2015! Informatieborrels volgen na de zomervakantie in september in HePatho. Wil je meer informatie of heb je vragen, mail dan naar limsc@lumc.nl of kijk op de webiste www.limsc.nl.
Jaarvertegenwoordiging GNK 1 en BW 1
Heb jij altijd al inspraak willen hebben in het onderwijs? Lijkt het je leuk om activiteiten voor je jaar te organiseren en hun op de hoogte houden van wat de JVT doet? Solliciteer dan voor de JVT van 2013-2014. Meld je aan via lidgnk@mfls.nl of lidbw@mfls. nl. Als je besluit te solliciteren zal je uitgenodigd worden voor een kort sollicitatiegesprek.
Ouderdagcommissie
Samen met een groep enthousiaste eerstejaars studenten Geneeskunde en Biomedische wetenschappen je ouders laten zien wat je nou eigenlijk hier doet? Dat kan met de Ouderdagcommissie. Deze commissie vergadert vanaf oktober elke week om in mei een fantastische ouderdag neer te zetten. Interesse? Mail dan naar lidintern@mfls.nl.
Activiteitencommissie
Vind jij het tof om voor al je medestudenten activiteiten te organiseren, zoals bijvoorbeeld een ski-uitje, een dagje buitenland, de Batavierenrace, de sportdag en nog veel meer? Kom dan solliciteren voor de Activeitencommissie en stuur een mail naar lidintern@mfls.nl. Deze commissie loopt van september 2013 t/m juli 2014.
Almanakcommissie
Vind jij het leuk om het jaarboek van de M.F.L.S. te creëeren door teksten te schrijven, te lay-outen of heb je veel creatieve ideeën? Dan is de Almanakcommissie misschien iets voor jou! Deze commissie loopt van september 2013 t/m juli 2014. Heb je interesse? Stuur dan een mail naar lidintern@mfls.nl en kom solliciteren!
PaparazCie
Voor de fotocommissie van de M.F.L.S. zijn wij op zoek naar studenten die het leuk vinden om tijdens activiteiten van de Vereniging foto’s te maken. Denk hierbij aan feesten, lezingen, sportdagen, uitreikingen en alles waar je leuke, grappige en ontroerende fotomomenten kan verwachten. Heb je interesse? Stuur een mailtje naar lidintern@mfls.nl en word uitgenodigd voor een sollicitatiegesprek!
Predoctorcommissie
De Predoctor, het verenigingsblad van de M.F.L.S., komt zes keer per jaar uit en wordt volledig geproduceerd door de Predoctorcommissie. Elke Predoctor heeft een thema, waarover dan ook artikelen en items geschreven worden. Verder zijn er items over wat er allemaal speelt binnen de Vereniging. Wij zijn op zoek naar studenten die kunnen lay-outen of in het bezit zijn van redactionele kwaliteiten. Lijkt het je wat om de PredoctorCommissie bij te staan? Solliciteer dan nu en stuur een mailtje naar lidextern@mfls.nl.
4
Predoctor Augustus 2013 | Jaargang 26 Predoctor Oktober 2012 jaargang 25
(Toe)standje K1-69 ze door heel de BK. ‘Let’s face it, we aren’t all Kevin.’ Aan de andere kant was photoshop en geld ergens vandaan halen ook niet het makkelijkste van afgelopen jaar. Kevin heeft wel wat geworsteld met het photoshop, totdat hij het door had. Zo was de Studiereis in een uurtje in Marokko en bevond Niels Brouwer zich ineens bij Obama voor het Witte Huis! Ja, leden Intern en Extern vullen elkaar goed aan. Sabine sliep af en toe wat weinig en werden deze uren door Kevin besteedt aan slapen. Als puntje bij paaltje komt heb je ook geen externe promotie zonder interne activiteiten en heb je geen interne wakkerheid zonder externe winterslaap. Hier zitten we dan eind juli in de Bestuurskamer. De kamer waar het 6 september 2012 allemaal begon: een bestuursjaar bij de M.F.L.S. De constitutieborrel, het 100-jarig bestaan van de M.F.L.S., het Leiden International Medical Student Conference, Londen, M.F.L.S.-feesten, lasergamen, cantus, zusterverenigingen, sportdag, MCDiner, James Bond night, Marokko, M.F.L.S.-week, verkleed als Minions op het Open Podium, StuDo’s, er is van alles voorbij gekomen afgelopen jaar. En wat een honderd meaui jaar was het! Soms liepen we achter alles aan en hielden wij het haast niet meer bij, maar nu is het afkicken toch echt begonnen. En hoe kick je beter af van de M.F.L.S., dan gewoon lekker in de vakantie in de bestuuskamer te chillen? Begonnen aan de laatste lootjes hopen wij onze M.F.L.S.-wijsheid over te brengen op onze kinders, het 101ste M.F.L.S.-bestuur. Wij hebben genoten van alle commissies, Forestus, HePatho en alle andere activiteiten die afgelopen jaar hebben plaatsgevonden.
Aan al deze gekke meauiheid komt toch een einde en is dit de laatste Predoctor uit het bestuursjaar 2012-2013. Zonder jullie, M.F.L.S.leden, had het nooit zo een top jaar geworden! Geniet allemaal nog van jullie vakantie en wij zien jullie volgend jaar weer in de collegebanken of tijdens de co-schappen. Deze interne bestuurders gaan zich extern terugtrekken en plaatsmaken voor 7 nieuwe mensen in pak en penning. Aan alle eerstejaars studenten: Welkom bij de M.F.L.S.! Liefs, Kevin de Regt & Sabine Bezstarosti
Lid Intern gaat van vergadering naar vergadering en hoopt ergens tussendoor adem te halen en wat te eten, voordat hij verbazingwekkend genoeg de volgende vergadering in de agenda heeft staat. Daarna langs Lid Extern om wat over posters en programmaboekjes te vragen en daarna op de stoel omdraaiend even te checken wat er in de mail binnen is gekomen vandaag. Lid Extern hoort je toch niet. Met een koptelefoon photoshop aan op het éne beeldscherm en op het andere Leermeester Youtube, want ‘Hoe werkt dit eigenlijk!’. Zelfde vraag kan je ook stellen bij jongleren. ‘Kevin, hoe werkt dit eigenlijk?!’ “Nou zo 1,2,3 en gooien maar’. En het M.F.L.S.bestuur ging in de jongleerleer bij niemand anders dan Kevin de Regt. Bij sommige ging het aardig en bij anderen waren de balletjes kwijt of vlogen
Medische Faculteit der Leidse Studenten
5
OnderwijsUpdate Elke editie geven de Leden Onderwijs Maartje Eekman en Patrick van der Zande samen een korte samenvatting van het laatste nieuws uit onderwijsland. Voor vragen of opmerkingen kan je altijd terecht bij de JVT of in de bestuurskamer (K1-69). Na een jaar van Bloed zWeet en afkortiGNKen is het ook in onderwijsland tijd voor vakantie. Vanaf september zullen wij het stokje vol vertrouwen overdragen aan Merlin Weeda en Wietske Boer. Wij willen onze trouwe lezers bedanken, het was 100 mooi! ALGEMEEN M.F.L.S.-LUMC Onderwijsprijzen Op dinsdag 11 juni heeft de uitreiking van de LUMC Onderwijsprijzen plaatsgevonden. Traditiegetrouw was het een feestelijke uitreiking, dit jaar in het thema ‘Mission:Onderwijs’. De Student Research Award BW is gewonnen door Gido Gravesteijn, de Student Research Award GNK door Annemijn Algra. Het beste blok BW is dit jaar het derdejaars blok ‘Molecular Biology and Oncology’ en het beste blok GNK is het eerstejaars blok ‘Van Cel tot Molecuul’. Het co-schap Gynaecologie in het Rijnland Ziekenhuis werd dit jaar door co-assistenten als best beoordeeld. De winnaar van de prof. dr. G.J. Tammelingprijs voor de beste docent is dr. Beerend Hierck. Alle winnaars ontvingen een oorkonde, Bronzen Veer en natuurlijk eeuwige roem. GENEESKUNDE Proefvisitatie In het kader van de visitatie van de opleiding Geneeskunde in oktober 2013 is er 21 mei een proefvisitaie gehouden door een externe commissie. De proefvisitatiecommissie werd gevormd door prof. dr. H. Pols (inkomend rector magnificus van de Erasmus Universiteit Rotterdam) en prof. dr. T. van Haaften (voormalig vice-rector magnificus van de Universiteit Leiden), beiden zeer ervaren met onderwijsvisitaties. Tijdens de proefvisitatie werd gezien dat de huidige geneeskundeopleidingen (Curriculum 2007) goed zijn aangepast aan de bachelor-masterstructuur. De commissie raadde aan met wat meer trots over de opleidingen te rapporteren in de kritische zelfreflectie. Daarnaast is er nog wat extra aandacht nodig voor de toetsing in de masterfase. Decentrale selectieprocedure Het College van Bestuur van de Universiteit heeft ingestemd met het voorstel dat de RvB heeft gedaan met betrekking tot de voorstelde decentrale selectieprocedure. Vanuit DOO is nu een projectgroep decentrale selectie gevormd. Deze projectgroep bestaat uit verschillende deelgroepen, die zich ieder zullen bezighouden met een ander onderdeel van de organisatie van de decentrale selectie in 2014. De Student Assessor LUMC en het Lid Onderwijs Geneeskunde van het Bestuur zullen betrokken blijven bij de organisatie.
6
BIOMEDISCHE WETENSCHAPPEN Uitreiking onderwijsprijzen Biomedische wetenschappen Tijdens het Biomedical Sciences Symposium op vrijdag 7 juni jl. zijn de Heart of Biomedical Sciences Prize en de prof. dr. E.L. Noachprijs, voor respectievelijk het beste Research Proposal en voor gebleken wetenschappelijke excellentie tijdens de bachelorfase, uitgereikt. De prijs voor de Heart of Biomedical Sciences Prize is gewonnen door Marije Verheul. Zij ontving een oorkonde, een wisseltroffee en een cheque ter waarde van €500,-, vrij te besteden. De genomineerden voor de prof. dr. E.L. Noachprijs waren Leonie de Gruiter, Marieke Loef en Victor Geraedts. De winnaar van dit jaar is Victor Geraedts, en hij ontving een oorkonde, een wisseltroffee, en een cheque ter waarde van €1250,- te besteden aan een reis ter oriëntatie op de masterfase. Studenten die willen meedingen naar de prijs van volgend jaar kunnen tot respectievelijk april 2014 en 31 oktober 2013 hun Research Proposal of bachelor stageverslag insturen naar lidbw@mfls.nl. Eindrapportage clusteroverleg Naar aanleiding van de bijeenkomsten van het clusteroverleg is een eindrapportage opgesteld. De eindrapportage bestaat uit een reeks actiepunten, zowel curriculumbreed als blokspecifiek. Er is gekozen voor vier actiehouders, die voortgang van de actiepunten moet bewaken: het UO, de OLC, de Bachelor examencommissie en de opleidingscoördinator. Voornemen heraccreditatie en Plan van Aanpak De Quality Assurance of Netherlands Universities (QANU) heeft het visitatierapport van de opleidingen Biomedische wetenschappen en Biomedical Sciences in Leiden met positieve beoordeling opgestuurd naar de Nederlands-Vlaamse Accreditatie Organisatie (NVAO). De NVAO benadrukt de verbeterpunten studenten meer buiten het LUMC te laten kijken tijdens de opleiding, en meer aansluiting van de opleiding te zoeken bij het Bio-Science cluster in Leiden.
Predoctor Augustus 2013 | Jaargang 26 Predoctor Oktober 2012 jaargang 25
Wist je dat...? Door: Maaike de Koff
Leuke weetjes over zwangerschap & seks!
Vrouwen die langer dan 4 maanden zwanger zijn, veel zin hebben in seks? Nieuwsgierig? Lees dan het artikel ‘zwangerschap en seks’!
Bij de Masai in Kenia kinderen pas een jaar na de geboorte een naam krijgen? Hier geloven ze dat het kind pas een naam verdient als het karakter zich gevormd heeft. Het in Turkije streng verboden is om tijdens de zwangerschap perziken te eten? Hierdoor zou je een harig kind ter wereld brengen, veroorzaakt door het donzige schilletje van de perzik. 12% van alle zwangere vrouwen in Europa seks gehad heeft op een IKEA matras? Sommige muggen ‘verliefd’ worden op zwangere vrouwen? Daarom worden zwangere vrouwen vaker gestoken door een mug. Ironisch genoeg steken alleen vrouwtjesmuggen, omdat ze het bloed nodig hebben als grondstof voor hun eitjes… Kinderen in Ghana de naam krijgen van de dag waarop ze worden geboren? Velen krijgen dan pas na zeven dagen een tweede naam. Een mannelijke foetus in de laatste maanden van de zwangerschap erecties kan krijgen? De mensen in Italië geloven dat je een meisje verwacht als je gezicht dikker wordt? Blijft je gezicht hetzelfde, dan krijg je een jongen. 4% van alle vrouwen op dit moment zwanger is? Medische Faculteit der Leidse Studenten
7
Onvervulde kinderwens?
Door: Janine Hogewoning
Het komt vaak voor dat mensen hun kinderwens niet kunnen vervullen. Gelukkig zijn er verschillende behandelingen, zoals IVF, ICSI en IUI die de kansen verhogen op een zwangerschap. Werkt dit niet? Dan is de embryodonatie misschien wel de uitkomst. Er bestaat een grote wens om een kind te krijgen, maar het lukt maar niet om zwanger te raken. Misschien is het zaad van de man van verminderde kwaliteit, functioneren de eileiders van de vrouw niet goed of is er sprake van ernstige endometriose. In vitro fertilisatie (IVF) kan misschien uitkomst bieden, maar dit is een kostbaar en veelomvattend proces. Gelukkig zijn er nog meer behandelingen mogelijk. ICSI en IUI verhogen beide de kans op zwangerschap, en anders is embryodonatie misschien wel de oplossing. In vitro fertilisatie Hierbij wordt een eicel door een zaadcel buiten het lichaam bevrucht, waarna het embryo teruggeplaatst wordt in de baarmoeder. De behandeling is onder te verdelen in vier stappen: ovariële hyperstimulatie, follikelpunctie, fertilisatie en embryo transfer. Ovariële hyperstimulatie FSH, afgekort van follikel stimulerend hormoon, wordt afgegeven door de hypofyse. Zoals de naam al zegt, stimuleert het de rijping en groei van de follikels. Bij in vitro fertilisatie worden meerdere follikels tegelijk gerijpt, zodat de kans op een succesvolle bevruchting straks groter is. Om meerdere follikels te laten rijpen is een hogere concentratie FSH nodig. Dit wordt bereikt door het toedienen van injecties. Rond dag drie van de menstruele cyclus worden deze injecties toegediend, gedurende tien tot achttien dagen. De arts zal regelmatig een echografie van de eierstokken en baarmoeder maken om te kijken of de follikels in het juiste tempo rijpen en of het baarmoederslijmvlies al voldoende dik is. Follikelpunctie Als er voldoende rijpe follikels zijn, wordt er gestopt met de FSH toediening. Er wordt vervolgens een eenmalige dosis humaan choriongonadotrofine (hCG) toegediend. Dit hormoon wordt gewoonlijk geproduceerd door de placenta tijdens de zwangerschap. Exact zesendertig uur na de toediening dienen de eicellen door middel van een punctie uit de eierstokken gezogen te worden.
8
Fertilisatie Na het oogsten van de eicellen is het tijd om ze bij de zaadcellen te brengen: inseminatie. De cellen verblijven ongeveer vierentwintig uur samen in een kweekvloeistof. Hierna kan bekeken worden of de eicellen daadwerkelijk bevrucht zijn. Bij fertilisatie (bevruchting) zullen deze embryo’s in een nieuw medium geplaatst worden om zich nog verder te ontwikkelen. Embryo transfer Voordat het embryo in de baarmoeder kan worden geplaatst, krijgt de vrouw progesteron toegediend. Dit hormoon zorgt ervoor dat het baarmoederslijmvlies zich voorbereidt op innesteling. Vervolgens worden één à twee embryo’s met behulp van een flexibele katheter teruggeplaatst, soms onder echogeleiding. Vroeger werden er wel vijf tot zeven embryo’s in de baarmoeder geplaatst, om de kans op een succesvolle zwangerschap zo groot mogelijk te maken. Tegenwoordig plaatst men steeds vaker één embryo terug, omdat de techniek sinds die tijd erg verbeterd is. Meestal zijn er echter meer embryo’s gemaakt dan er in één keer teruggeplaatst worden. Embryo’s van goede kwaliteit kunnen ingevroren worden voor later gebruik. Slecht ontwikkelde of genetisch afwijkende embryo’s worden vernietigd of aan de wetenschap gedoneerd. Zo’n 30% van de vrouwen die een embryo krijgen teruggeplaatst, raakt hiervan ook zwanger. Het embryo heeft zich dan in het endometrium genesteld. Met behulp van een zwangerschapstest kan gecontroleerd worden of het gelukt is. Deze test berust op het meten van de hCG concentratie in de urine.
Predoctor Augustus 2013 | Jaargang 26 Predoctor Oktober 2012 jaargang 25
IUI Naast IVF zijn er nog andere manieren om de kinderwens te vervullen. Een minder ingewikkelde methode is intra-uteriene inseminatie, afgekort IUI. Hierbij worden zaadcellen kunstmatig bij de baarmoeder (intra-uterien) ingebracht. De kans op een zwangerschap wordt hiermee vergroot, omdat de zaadcellen nu niet meer op eigen kracht door de slijmprop in de baarmoederhals hoeven te komen. Er moet wel voldaan worden aan een aantal voorwaarden om voor deze behandeling in aanmerking te komen. Zo moeten de eileiders goed doorgankelijk zijn en het zaad van de mannen moet voldoende zaadkwaliteit hebben. Het begin van de behandeling bestaat uit het vaststellen van het moment van de ovulatie. Op de dag van de ovulatie zal het sperma met een katheter in de baarmoedermond worden gespoten. Vrouwen met een natuurlijke cyclus hoeven geen hormooninjecties te gebruiken. Echter, sommige vrouwen hebben deze injecties wel nodig om hun cyclus te stimuleren. Dit kan op twee manieren. Ten eerste kunnen tabletten geslikt worden die de oestrogeenspiegels doen stijgen, en daarmee ook de FSHspiegels. Ten tweede kan gebruik gemaakt worden van de eerder genoemde ovariële hyperstimulatie. Er wordt dan gestreefd naar de ontwikkeling van één tot drie follikels, in plaats van drie tot twintig bij IVF. Zo wordt de kans op meerlingen verkleind. ICSI Een andere manier om kinderen te verwekken is ICSI: intracytoplasmatische sperma injectie. ICSI is een behandeling die wordt toegepast bij mannen
Medische Faculteit der Leidse Studenten
met een zeer slechte zaadkwaliteit of bij paren waarbij de IVF-behandeling nauwelijks of geen effect heeft. Deze behandeling is eigenlijk hetzelfde als een IVF-behandeling, alleen wordt hierbij één spermacel rechtstreeks in het cytoplasma van de eicel gebracht. Bij fertilisatie wordt het embryo weer teruggeplaatst in de baarmoeder. Embryodonatie Bij fertiliteitsbehandelingen zoals IVF blijven er jaarlijks zo’n duizend embryo’s over van paren die hun kinderwens al vervuld hebben. Embryo’s kunnen vernietigd worden, aan de wetenschap afgestaan worden of gedoneerd worden aan andere paren. De embryowet biedt de ouders de mogelijkheid om hun ingevroren embryo’s te doneren en op deze manier de kinderwens van anderen te vervullen. Adoptie versus embryodonatie Embryodonatie biedt een aantal voordelen ten opzicht van ‘gewone’ adoptie. Het kind groeit namelijk in de eigen baarmoeder, waardoor het paar de gehele zwangerschap meemaakt. Ook ontkom je zo aan de langdurige adoptieprocedure en wordt het kind direct juridisch erkend als eigen kind. Zowel bij adoptie als embryodonatie is er geen genetische verwantschap tussen het kind en de ouders. Er bestaat hierdoor altijd een kans dat het kind later op zoek zal gaan naar zijn biologische ouders. De ouders die een embryo afstaan worden ook uitgebreid ingelicht. Ze moeten er rekening mee houden dat ze als het ware een broertje of zusje van hun eigen kind weggeven.
9
Congenitale aandoeningen Door: Lisa de Pont Inleiding Een congenitale aandoening is een strucurele aanlegstoornis die vóór de geboorte is ontstaan en is veroorzaakt door overgeërfde genetische defecten, spontane genetische defecten of invloeden van buitenaf. Onder invloeden van buitenaf vallen onder andere medicijn- of alcoholgebruik rond de conceptie en tijdens de zwangerschap, trauma, ioniserende straling en vertricale transmissie van infectieziekten. Enkele voorbeelden van congenitale aandoeningen zijn syndroom van Down, spina bifida en schisis.
de rechter, wordt er vanuit de linker ventrikel zuurstofrijk bloed door het gaatje naar de recht ventrikel geperst. Hier mengt het zuurstofrijke zich met het zuurstofarme bloed. Het bloed dat vanuit de rechter ventrikel naar de longen stroomt, zal hierdoor minder zuurstof kunnen opnemen. Een deel van het bloed is immers al verzadigd.
Men wordt geboren met een congenitale aandoening. Dit betekent per definitie dat de symptomen en afwijkingen al aanwezig zijn bij de geboorte. Een congenitale aandoening kan erfelijk zijn, maar een erfelijke aandoening is niet per definitie een congenitale aandoening. Zo zijn er erfelijke aandoeningen die niet noodzakelijk al tot uiting komen bij de geboorte. Een congenitale aandoening kan verschillende oorzaken hebben. Vaak is niet één specifieke oorzaak aan te wijzen en is de aandoening het gevolg van een samenspel van factoren. Voorbeelden van factoren zijn: het tekort aan bepaalde voedingsstoffen, zuurstofgebrek tijdens de zwangerschap of geboorte, roken, alcohol en drugs. In dit stuk zal de nadruk gelegd worden op de meest voorkomende congenitale aandoeningen. Meest voorkomende congenitale aandoeningen Bij de prevalentie van congenitale aandoeningen wordt het onderscheid gemaakt tussen de prevalentiecijfers voor alle geboortes (de totale prevalentie) en voor alleen de levendgeboren kinderen. Hier zijn een aantal redenen voor. Niet alle congenitale aandoeningen zijn met het leven verenigbaar en na de invoering van de prenatale screening worden meer zwangerschappen afgebroken. We gaan in dit stuk uit van de totale prevalentie. Hartaandoeningen Van de congenitale aandoeningen zijn hartafwijkingen de meest voorkomende. Ongeveer 7 op de 1000 kinderen wordt geboren met een hartafwijking. Voorbeelden hiervan zijn een ventriculair septum defect, pulmonaalklep atresie/stenose en coarctatie van de aorta. Het ventriculair septum defect is de meest voorkomende congenitale hartafwijking. Ventriculair septum defect Het ventriculair septum defect (VSD) is een veel voorkomende congenitale aandoening met een prevalentie van 3 op de 1000 pasgeborenen. Tijdens de ontwikkeling van de ventrikels sluit het septum niet volledig, waardoor een gat zichtbaar blijft. Doordat de druk in het linker ventrikel hoger is dan in
10
Symptomen Een VSD is onder te verdelen in vier groepen: - Een klein VSD - Een klein VSD op een lastige plaats - Een middelgroot VSD - Een groot VSD De symptomen van de patient zijn afhankelijk van de grootte van het defect. Bij een klein VSD zal de pasgeborene vrijwel geen symptomen hebben. Bij een middelgroot tot groot VSD komen symptomen voor als kortademigheid, een snellere hartslag en ademfrequentie, zweten en urineretentie vanwege de verminderde bloedtoevoer naar de nieren. Diagnostiek Bij de auscultatie van het hart is een systolische ruis hoorbaar. Deze wordt vaak pas enkele weken na de geboorte ontdekt. Behandeling Een kleine VSD groeit vrijwel altijd vanzelf dicht en wordt daarom niet behandeld. Bij een middelgroot VSD wordt eerst gekozen voor medicatie (digoxine, furosemide, enalapril) en vervolgens volgt een afwachtend beleid om te kijken of het gat van-
Predoctor Augustus 2013 | Jaargang 26 Predoctor Oktober 2012 jaargang 25
zelf dichtgroeit. Anders volgt alsnog een operatie. Bij een groot VSD zal de pasgeborene zowel medicatie krijgen toegediend als een operatie ondergaan in de eerste 3 tot 6 maanden na de geboorte. De chirurg zal hierbij kiezen tussen een operatie via een katheter of een openhartoperatie. Vanwege het verhoogde risico op endocarditis, krijgt elke patient met een VSD antibiotica toegediend voorafgaand aan een tandheelkundige ingreep. Skeletaandoeningen Skeletaandoeningen komen voor bij ongeveer 5 op de 1000 kinderen. Hierbij kun je denken aan heupdysplasie, achondroplasie en een klompvoet. Van de congenitale skeletaandoeningen komt heupdysplasie het vaakst voor.
Heupdysplasie Bij een heupdysplasie is er sprake van een abnormale ontwikkeling van het heupgewricht, die instabiliteit veroorzaakt en in ernstige gevallen dislocatie of subluxatie van de femurkop in het acetabulum. Het acetabulum bedekt de femurkop onvoldoende, waardoor de femurkop kan wegglijden. Deze ontwikkeling wordt duidelijker naarmate het kind ouder wordt en meer begint te steunen op de onderontwikkelde heup. Congenitale heupdysplasie komt voor bij ongeveer 3 op de 1000 kinderen. Het is niet duidelijk wat de oorzaak is van heupdysplasie, maar de kans op het ontwikkelen van deze aandoening is groter wanneer het pasgeboren kind meerdere congenitale aandoeningen heeft, in stuitligging gelegen heeft, bij hyperlaxiteit, vrouwelijk geslacht en een positieve familieanamnese. Symptomen Een kind met heupdysplasie zal een of meerdere van de volgende symptomen vertonen: de beentjes kunnen niet goed gespreid worden, er is een extra bilplooi aanwezig of er is een verschil in lengte van de beentjes. Uiteindelijk kan het kind problemen krijgen met lopen en staan. Bij volwassenen kan het uiteindelijk leiden tot artrose van de heup. Diagnostiek Wanneer één of meerdere symptomen aanwezig zijn, is aanvullend onderzoek geïndiceerd. Congenitale heupdysplasie wordt vastgesteld middels echografie of een röntgenfoto. De afwijking is vaak echter pas zichtbaar na de derde levensmaand, omdat het kraakbeen van de heup dan voldoende is omgezet naar bot. Op een röntgenfoto is te zien dat de hoeveelheid bot aan de voorrand en bovenrand van het acetabulum verminderd is, de femurkop kleiner is en een andere vorm heeft dan normaal, en het mergkanaal van het femur smaller is. Wanneer de femurkop volledig geluxeerd is, kan zich een nieuwe kom vormen in het bekken. Deze inkeping wordt veroorzaakt door de druk die de femurkop uitoefent op het bekken. Deze nieuwe kom kan echter niet normaal functioneren, vanwege het ontbreken van het kraakbeen.
Medische Faculteit der Leidse Studenten
Behandeling Om een goed resultaat te verkrijgen, dient congenitale heupdysplasie in een zo vroeg mogelijk stadium behandeld te worden. Een behandeling is niet in alle gevallen geïndiceerd. Bij een kind jonger dan drie maanden geneest congenitale heupdysplasie vaak spontaan. Wanneer behandeling nodig is, vindt dit meestal plaats in de drie tot zes maanden na de geboorte. Bij een persisterende heupluxatie en wanneer er zich weefsel tussen de femurkop en het acetabulum bevindt, is een operatie noodzakelijk. De behandeling bestaat ten eerste uit het terugzetten van de femurkop in het acetabulum. Hiervoor worden de benen van de baby met behulp van een beugel of bandage in spreidstand gehouden. Bij een persisterende heupluxatie volgt een tractiebehandeling. Hierbij worden de heupen en pezen met gewichten opgerekt, zodat de femurkop soepel in het acetabulum kan glijden. Na deze behandeling wordt een bekkengips aangelegd. Wanneer er weefsel aanwezig is tussen de femurkop en het acetabulum, of wanneer bovenstaande behandelingen te weinig effect hebben, is een operatie geïndiceerd. Het weefsel wordt verwijderd en de femurkop wordt teruggeplaatst. Na bovenstaande behandelingen zal het kind tenminste 6 weken een gipsbroek moeten dragen.
Chromosomale aandoeningen Chromosomale aandoeningen zijn waarschijnlijk de meest bekende congenitale aandoeningen. Voorbeelden hiervan zijn het Turner syndroom (X0), Klinefelter syndroom (XXY), trisomie 13, 18 en 21. Van al deze chromosomale aandoeningen is trisomie 21, ook wel Down syndroom genoemd, het meest voorkomend. Trisomie 21, syndroom van Down Het syndroom van Down is een chromosomale afwijking, waar sprake is van een extra chromosoom 21 in alle lichaamscellen. Het komt voor bij ongeveer 1,5 op de 1000 kinderen en het is de voornaamste genetische oorzaak van een vertraagde geestelijke ontwikkeling. Naast deze verstandelijke handicap, zijn er ook lichamelijke afwijkingen. Het risico op het ontstaan van het syndroom van Down neemt toe met de leeftijd van de moeder. Met name moeders ouder dan 35 hebben een verhoogd risico op het krijgen van een kind met trisomie 21. De trisomie kan op drie manieren ontstaan. Allereerst via non-disjunctie, waarbij de twee helften van een chromosomenpaar niet goed uit elkaar gaan tijdens de meiose. Een twee oorzaak is translocatie. Hierbij breekt een stuk van chromosoom 21 af en plakt aan een ander chromosoom (vaak chromosoom 14), waardoor uiteindelijk een bevruchte eicel kan ontstaan met twee chromosomen 21 plus een extra stuk chromosoom 21. Ten slotte kan er sprake zijn van een mozaïekbeeld, waarbij een gedeelte van alle lichaamscellen drie chromosomen 21 bezitten. Dit beeld ontstaat wanneer het chromosomenpaar 21 pas tijdens de eerste dag van de bevruchting niet goed uit elkaar gaan.
11
Symptomen Alhoewel kinderen met het syndroom van Down een kenmerkend uiterlijk hebben, is de aandoening niet altijd zichtbaar bij de geboorte. De volgende symptomen kunnen aanwezig zijn: - vertraagde lichamelijke ontwikkeling - een smalle neusbrug die een nasaal stem geluid kan veroorzaken - grote tong - smalle, amandelvormige, scheefstaande ogen - dwarse, doorlopende lijn in de handpalm en korte, brede handen - hartafwijking - oor- en oogproblemen - het ontwikkelen van een hernia - problemen met het spijsverteringskanaal
controleerd op drie specifieke stoffen: alfa-foetoproteine, beta-humaan choriongonadotrofine en oestriol. Een lagere dan gemiddelde concentratie van alfa-foetoproteine en oestriol, en een verhoogde beta-humaan choriongonadotrofineconcentratie duiden op een verhoogde kans op het syndroom van Down.
Behandeling Het syndroom van Down is een ongeneeslijke genetische aandoening. Een fysiotherapeut kan echter wel helpen bij de ontwikkeling van de basismotorische vaardigheden, zoals zitten, staan en lopen. Daarnaast zijn er multidisciplinaire Down syndroom teams, die bestaan uit een kinderarts, oogarts, tandarts, cardioloog, gynaecoloog, logopedist, orthopedagoog, fysiotherapeut en voedingsdeskundigen.
Diagnostiek Trisomie 21 kan gediagnostiseerd worden middels prenataal onderzoek: een vruchtwaterpunctie, vlokkentest of triple test. Bij een vruchtwaterpunctie wordt met een lange naald door de buikwand een hoeveelheid vruchtwater opgezogen. In het vruchtwater zitten lichaamscellen van het ongeboren kind die gebruikt worden bij het onderzoek. Bij een vlokkentest wordt een klein stukje van de placenta weggenomen en onderzocht op genetische afwijkingen. Bij een triple test wordt het bloed van de moeder ge-
BKV voor geneeskundestudenten Wij begeleiden je in jouw route naar succes! Kijk op: bit.ly/BKVvoorGeneeskundestudenten voor jouw carrière route.
Neem contact op
12
+31 888 - 22 55 88 of info@bkv-groep.nl
Predoctor Augustus 2013 | Jaargang 26 Predoctor Oktober 2012 jaargang 25
Kijk voor alle vacatures van BKV op: www.vacaturesvoorartsen.nl
Denk jij een expert te zijn op het gebied van seks en SOA’s? Test het met deze quiz! De medische kennis heb je misschien wel in huis, maar was je ook al op de hoogte van deze feitjes?
Een go ed bea ntwoo punt o rde vra p. a
g lever t een 1 punt : Jaja, deze k twee. ree He nog he t is duidelijk g je cadeau bij e d VRAAG 1 andere l wat te wen at jouw SOA vraag s -k e k De regering van Nepal wil prostituees informeren over nuttige ant waren d n overlaat. A ennis e a in z onveilige seks en soa’s. De dames zijn vaak te verlegen om bested formatie. J e feitjes no n de u niet e kunt en dan ec je informatie te vragen en schamen zich voor hun beroep. Op welke 2-3 pu a nten: D an het mak tijd heel wa ht e tb it begin n Laten manier voorziet de regering hun van kennis? we he t er al van deze tes eter t m h t stellin g voor ouden op e eer op te li . jken. en gez in 4 f o p r u m nten A) Speciale praatgroepen zijn opgericht, waarbij vrijwilligers seksuele ond ati laten w : Je bent ee e die volslag e belangvoorlichting geven en het belang van veilige seks benadrukken. en nutt n echt e eerli e jk e antwo ordmo wezen, me sexpert! Ma loos is. B) De prostituees krijgen sms’jes met informatie op hun telefoon. ar t vier v gelijkh een re rag ede de C) Prostituees die door hun werk een soa hebben opgelopen, gaan bij hun gebruik lijk grote go n per vraag en en drie k was e k v a a n n gem s. Heb collega’s langs om te vertellen over hun ervaringen. antwo a je hier r ook orden akt, of was dan het to op de hoog je echt van kbaar ch ietw alle go te? In VRAAG 2 blijkba at zorgwek het laatste g ede Lloydspharmacy Online Doctor deed een onderzoek onder 1500 mannen naar de kend d ar be eval is gore fe steedt aan h at jij je vrije kennis van hun eigen lichaam. Schokkend genoeg bleek dat de meeste mannen hun e itjes. G ti t a eens opzoeken v jd auto beter kennen dan hun lichamelijke problemen. Wat waren de uitkomsten van an wat nu ttigs d oen! het onderzoek?
A) Een op de twintig dacht dat uitdroging een symptoom van een SOA is. B) Een derde dacht dat erectiestoornissen veroorzaakt worden door het dragen van strakke spijkerbroeken, een tiende was ervan overtuigd dat het iets te maken had met masturberen. C) Zo’n 90% van de mannen bleek geen moeite te hebben met het aanwijzen van de oliepeilstok en de radiateur, terwijl slechts 52% de zaadleiders wist te lokaliseren. VRAAG 3 In 2009 logeerde een gezinnetje in het Burlington County Hotel: vader, moeder en drie kinderen. Hun jongste spruit, een jongetje van 22 maanden, stikte toen bijna in een gebruikt condoom dat op de vloer van de hotelkamer was achtergelaten. Het gezin aarzelde niet om het hotel voor de rechter te slepen. Wat stond er in de aanklacht? A) Poging tot doodslag – al was het dan niet opzettelijk. B) Achterlating van een levensbedreigend voorwerp in de hotelkamer. C) Nalatigheid van de schoonmaakploeg. Iemand had over het condoom uit kunnen glijden. VRAAG 4 Onderzoekers aan de universiteit van Washington werken aan de ontwikkeling van een gebruiksvriendelijk en doeltreffend voorbehoedsmiddel. Daarnaast zou hun nieuwe uitvinding milieuvriendelijker zijn. Om welk voorbehoedsmiddel gaat het hier? A Een vrouwencondoom dat na gebruik vanzelf in het lichaam oplost. B Een spiraaltje dat je zelf kunt inbrengen (normaal doet een arts dat) en gemiddeld vijf jaar langer kan blijven zitten. C Een biologisch afbreekbaar condoom. DE ANTWOORDEN Vraag 1: Antwoord B. De sms-dienst werd gelanceerd in de regio Chitwan, waar ongeveer 1000 prostituees werken. Een vereiste voor het slagen van de actie is natuurlijk wel dat de dames een telefoon hebben. Vraag 2: antwoord C. Het was zelfs zo erg dat ruim 8% van de mannen dacht dat de zaadleiders in hun oren zitten! Overigens waren antwoord A en B ook goed. Vraag 3: Antwoord B. Het condoom werd als levensgevaarlijk gezien, omdat het jongetje wellicht met HIV besmet was geraakt. Bovendien eiste het gezin extra geld vanwege de emotionele schade. Vraag 4: antwoord A. Terwijl het condoom oplost, geeft het ook nog eens stoffen af die zwangerschap en soa’s voorkomen. De onderzoekers wijzen er verder op dat het condoom groener is, omdat er niets in de vuilnisbak belandt.
Medische Faculteit der Leidse Studenten
13
14
[14]
Predoctor Augustus 2013 | Jaargang 26 Predoctor Oktober 2012 jaargang 25
Medische MedischeFaculteit Faculteitder derLeidse LeidseStudenten Studenten
[15]
15
Seksualiteit & JIJ Beste dr. PreDoctor,
Beste dr. PreDoctor,
vorige week donderdag ben ik naar een feest in het LVC geweest waarna ik met een meisje mee naar huis ben geweest. De volgende dag realiseerde ik mij dat ik dit zonder condoom heb gedaan, wat natuurlijk niet heel slim is. Nu heb ik al enkele dagen een soort heldere tot geelgroene afscheiding in de ochtend. Bij plassen treedt ook een beetje irritatie op. Ik ben nu bang een soa te hebben. Ik heb het tegen haar verteld en zij snapt het niet. Zij heeft namelijk nergens last van. Wat heb ik en moet ik doen?
ik ben student Geneeskunde en loop momenteel co-schappen. Tijdens je co-schappen maak je een hoop mee. Momenteel heb ik een patient die nogal gekke opmerkingen maakt waar ik mij ongemakkelijk bij voel. Hij begon met dat ik een leuke lach had en aardig was, maar nu zegt hij steeds meer over mijn uiterlijk en mijn lichaam. Hij zegt het als er verder niemand in de buurt is en dan weet ik niet wat ik moet zeggen of moet doen. Ik durf er ook met niemand over te praten omdat ik het idee heb dat ik de enig ben die dit meemaakt, dus misschien ligt het aan mij? Hopelijk kun jij me helpen.
groetjes, A. Noniem
Beste A. Noniem,
16
Door: DaniĂŤl Kleijn
liefs, P.
het niet slim geweest om geen condoom te gebruiken bij geslachtsgemeenschap. Ik zou een afspraak maken bij een soa-poli om een soa-test te laten doen. Er zijn SOAs die overgedragen kunnen worden zonder dat de drager symptomen heeft, bv bij Chlamydia. Chlamydia is de meest voorkomende soa en heeft een incidentie van 20/10.000 per jaar. Chlamydia wordt overgedragen door de gramnegatieve bacterie Chlamydia Trachomatis. Maak snel een afspraak bij de soa-poli en laat je behandelen. Chlamydia is eenvoudig te behandelen met en antibioticakuur van azytromycine of doxycycline. Ook al heb je geen klachten, zou ik toch een afspraak maken om jezelf te laten testen. Succes.
Beste P.
groetjes, dr. PreDoctor
Beste dr. PreDoctor,
wat vervelend dat dit jou overkomt. Ik begrijp goed dat je het lastig vind om hier met iemand over te praten. Je moet wel weten dat jij niet de enige bent dit dit overkomt. Bij ongeveer 16% onder de co-assistenten maakt dit mee. Het ziekenhuis waar jij werkzaam bent heeft een vertrouwenspersoon hiervoor aangesteld en een klachtencommissie. Hier kan jij je toe wenden. Ik hoop je zo voldoende informatie te hebben gegeven. Hopelijk heb je hier wat aan. groetjes, dr. PreDoctor
ik ben 27 jaar en heb 6 weken terug te horen gekregen dat ik zwanger ben. Wij probeerden Predoctor Augustus 2013 | Jaargang 26 Predoctor Oktober 2012 jaargang 25
Door: Sabine Bezstarosti
Seksualiteit & JIJ
al een tijd zwanger te raken en waren hier ontzettend blij mee. Vorige week kreeg ik last van een soort steken in mijn linkerzij. Eergister had ik last van bloedverlies na het vrijen. Ik ben bang dat er iets mis is, kunt u mij helpen? liefs, een bange moeder
Beste bange moeder, je zorgen maken tijdens je zwangerschap is niet meer dan normaal. Pijn in de buik tijdens zwangerschap is normaal, de foetus groeit en je buikwand wordt opgerekt. Veel vrouwen die zwanger zijn hebben hier last van. Bloedverlies tijdens zwangerschap en na het vrijen kan voorkomen en hoeft geen reden tot paniek te zijn. Mochten je pijnklachten langer aanhouden en heftiger worden zou ik contact opnemen met je gynaecoloog. Als er vaker bloedverlies optreedt neem dan ook contact op met je gynaecoloog. groetjes, dr. PreDoctor
Omdat jij 15 bent, zal de huisarts moeten beslissen of je een goede keuze maakt. Je huisarts zal willen nagaan of je weloverwogen je besluit hebt gevormd en zo ja, dan kan je de pil voorgeschreven krijgen. Artsen hebben beroepsgeheim en zodoende zal je huisarts niets tegen je ouders zeggen. Wel raad ik je aan om juist hierover te praten met je ouders. Openheid is belangrijk en het is veel fijner om dit soort dingen niet geheim te houden. Groetjes, dr. Predoctor   Beste dr. Predoctor, Afgelopen week heb ik onveilige seks gehad. Hoewel ik nergens last van heb, ben ik toch bang dat ik een soa heb. Ik wil dan ook een soa-test doen, maar ik durf niet zo goed. Ik hoorde dat je een wattenstaafje in je plasbuis geduwd krijgt en dat lijkt me heel pijnlijk... Liefs, Anoniempje
Beste dr. Predoctor,
Beste Anoniempje,
Ik ben 15 jaar oud en heb al een tijdje een vriendje. Nu willen wij langzaamaan steeds verder gaan met elkaar. Daarom wil ik de pil gaan slikken, maar ik wil niet dat mijn ouders het weten. Kan ik naar de huisarts gaan om de pil te krijgen?
Gelukkig is een onderzoek op die manier zelden meer nodig. Tegenwoordig wordt je urine nagekeken en wordt er gevraagd of je bij jezelf een vaginale swab kunt afnemen. Ook zal er bloed worden afgenomen en in sommige gevallen een keelswab. Dit kan je laten doen bij je huisarts, maar ook bij speciale soa-klinieken. Doe dit wel, want bij een aantal soa’s hoeven er geen symptomen (gelijk) zichtbaar te zijn.
Liefs, K.
Beste K, Wat goed dat je denkt aan anticonceptie! Medische Faculteit der Leidse Studenten
Groetjes, dr. Predoctor 17
Seks tijdens de zwangerschap Door: Janine Hogewoning Vanaf het moment dat de zwangerschapstest positief is, zal niet alleen het leven van de vrouw maar ook van de man totaal veranderen. Wordt het een tijd vol misselijkheid, dikker worden, emotionele buien en zonder seks? Niet getreurd mannen, seks hebben tijdens de zwangerschap is gewoon mogelijk. Hoewel, het seksleven zal erg variĂŤren tijdens deze negen maanden: van alleen knuffelen tot de beste seks ooit! De zwangerschapsperiode kan ingedeeld worden in drie trimesters. Bij ieder trimester hoort een ander seksleven. Het eerste trimester betreft week 1 tot en met 13. In deze periode heeft de vrouw vaak last van zwangerschapskwaaltjes zoals misselijkheid, braken, moeheid en onzekerheid. Vooral door deze onzekerheid kan de vrouw bang zijn voor bloedingen of een miskraam als ze seks zou hebben. Dit trimester gaat dan ook niet gepaard met een geweldig seksleven, omdat de zwangere het meestal liever niet doet. Af en toe een knuffel geven is gepaster. Echter, seks hebben kan geen kwaad in deze periode en alle standjes kunnen uitgevoerd worden. De vrouw is nog dun en er bestaat geen enkele kans dat de penis tot de foetus kan doordringen. De foetus zit namelijk goed verpakt in de vliezen en het vruchtwater en is bovendien helemaal van de buitenwereld afgesloten door een slijmprop.
18
Het tweede trimester betreft week 14 tot en met 27. Er is een veel minder grote kans op een miskraam en de misselijkheid is meestal verdwenen. De vrouw is vaak trots op haar zichtbare buik en staat emotioneel veel steviger in haar schoenen. Het is wel een periode van harde buiken, ook wel bekend als voorweeĂŤn. Op het gebied van seks vindt er in dit trimester een totale omslag plaats: de seks zal beter zijn dan ooit! De clitoris en vagina worden namelijk sterker doorbloed. Het komt zelfs voor dat vrouwen die nog nooit eerder een orgasme hebben gehad, het uitgerekend nu wel krijgen. Daarnaast zal de vrouw door de verminderde zwangerschapskwalen eerder zin hebben in seks dan tijdens het eerste trimester. Het kan voorkomen dat de
zwangere een voorwee krijgt tijdens de seks, meestal uitgelokt door een orgasme. Hoewel dit niet prettig aanvoelt, is het niet gevaarlijk voor het kind. Niet alle standjes kunnen meer uitgevoerd worden. Naarmate de buik dikker wordt, is er meer creativiteit vereist. Teveel druk op de buik ervaart een vrouw namelijk als onprettig. Comfortabelere standjes bij een dikke buik zijn onder andere de vrouw boven, de man bovenop maar rechtop zittend, de lepeltjeshouding, zittend bij de man op schoot. Op deze manieren zal er minder of geen druk uitgeoefend worden op de buik. Het laatste en derde trimester betreft week 28 tot en met de bevalling. De buik wordt dikker en dikker en het einde van de zwangerschap is in zicht. De vrouw kan in deze periode nesteldrang vertonen, waarbij ze alles gereed wil hebben voor de komst van haar kind. Dit gaat dan ook vaak gepaard met veel stress en geregel, zoals het inrichten van de babykamer of het maken van de geboortekaartjes. Daarnaast kunnen zwangerschapskwaaltjes als maagzuur, darmprikkeling, depressiviteit en kwetsbaarheid optreden en krijgt de vrouw steeds vaker last van harde buiken. Dit alles werkt negatief op het seksleven. De vrouw heeft nu juist veel behoefte aan tederheid en steun, hoewel ze zich juist in deze periode vaak afsluit van de wereld. Hoewel seks fysiek gezien mogelijk is, zal de vrouw er vaak geen zin in hebben. Het wordt wel afgeraden om seks te hebben als de vliezen gebroken zijn, want dat verhoogt de kans op infecties. Na de bevalling is het vaak te pijnlijk om seks te hebben. Het lichaam heeft tijd en rust nodig om zich te herstellen. Na ongeveer drie weken is de baarmoedermond gesloten en daarmee is de kans op infectie verkleind. Behoefte aan seks ontbreekt nog wel eens in deze periode, onder andere door de veranderde hormoonspiegels. Dit herstelt zich gelukkig na een tijdje en de seks zal weer worden als vanouds. Klaar om een volgend kindje te verwekken...
Predoctor Augustus 2013 | Jaargang 26 Predoctor Oktober 2012 jaargang 25
Zo voorkom je de ergste SOA van allemaal Door: Daniël Kleijn Man zijn is meer dan prima. Ons testosteron geeft nu eenmaal een uitstekend excuus om op een donderdagavond een bevallige dame lastig te vallen in de Next. Met wat soepele praatjes, een leuke glimlach en de juiste timing voor een move is een meisje inpalmen een koud kunstje. Eenmaal heftig aangetrokken tot een adonis, kunnen ook vrouwen zich niet meer inhouden. Het net-niet subtiel strijken over een arm, de aanraking van de lippen als een voorbode voor tonggeworstel en het onvermijdelijke “filmpje kijken” na afloop; het studentenleven kan heel mooi zijn. Mooi, maar ook gevaarlijk. Iedereen heeft wel eens gehoord over de mogelijke gevolgen van een avondje samen zijn met een jonge deerne. Gekrijs in de nacht, dure Pampers en zelfs SBS6 kunnen je overkomen. Alle nachtmerries komen uit als blijkt dat je metgezel de ergste SOA van allemaal heeft: een bevruchte eicel. Als goede medische studenten weten we dat voorkomen beter is dan genezen. Uiteraard heeft een dame die de pil slikt de voorkeur. Helaas zijn vrouwen niet het verstandige geslacht van de twee, waardoor je niet altijd kunt vertrouwen dat je nachtelijk gezelschap haar stripje netjes opmaakt. Ondanks alle emancipatie is het dus toch weer zaak dat de man het heft in handen neemt, dan weet je zeker dat je negen maanden later niet voor een onaangename verrassing komt te staan. De meest simpele oplossing is een condoom. Onze rubberen vriend zal, mits goed gebruikt, je ridders tegenhouden als een slotgracht. Daarnaast zorgt het anticonceptiemiddel ervoor dat je niet langs de huisarts hoeft om een wattenstaafje in je urinebuis te laten proppen. Helaas is het draagcomfort van hetzelfde niveau als een strop en zijn condooms relatief kwetsbaar. Jarenlang dat EL CID-condoom in je portemonnee houden is nu eenmaal niet bevorderlijk voor de kwaliteit van het rubber, wat nare gevolgen kan hebben. Tijd dus voor wat alternatieve methoden om een gezin starten uit te stellen. Het doel is het vaderschap voorkomen. Hoewel het tegenhouden van een zwangerschap daarvoor de meest logische stap lijkt, is dat voor mannen niet zo. Het kind groeit immers niet in de ‘heer’ en dat biedt opties. Zo kan je als minnaar heel gemakkelijk een andere naam opgeven, opdat je negen maanden later niet getraceerd kunt worden. Op zo’n manier je verantwoordelijkheden ontduiken is natuurlijk wel een ietwat twijfelachtige daad. Ook is Leiden waarschijnlijk te klein om de dame nooit meer tegen te komen. Dit laatste probleem heb je niet bij een meisje in het buitenland, maar helaas blijft het ‘ethische’ bezwaar bestaan. Geen ideale oplossing dus; we zoeken verder. Om hoffelijkheid te etaleren, maken mannen graag de volgende ochtend een ontbijtje voor de vrouwelijke gast. Hoewel niet ondenkbaar, gebeurt dit meestal niet uit puur altruïsme. Als man wil je er bijvoorbeeld voor zorgen dat de dame nogmaals langskomt, of dat je een “innig” afscheid krijgt voor ze vertrekt. Als je toch in de keuken staat met een praktische reden, breid de functionaliteit van het ontbijtje dan uit door een extra ingrediënt toe te voegen: een morning-afterpil. Door hem te verkruimelen en in het eitje of de yoghurt te stoppen voorkom je de vervulling van je niet-bestaande kinderwens. Het probleem is wel dat ook deze methode niet helemaal netjes is. Het is misschien geen GHB, maar de morning-afterpil binnenkrijgen is ook geen pretje. Daarnaast is het een dure grap om voor elke seksbeurt langs de drogist te gaan. Ook dit tweede alternatief voor de rubberen protectie biedt dus geen soelaas. Een condoom, een valse naam en een morning-afterpil lijken de drie instrumenten te zijn om intra-uteriene wildgroei te voorkomen. Over het ethische aspect kan worden getwist bij de laatste twee mogelijkheden en zeker het financiële aspect is bij de morning-afterpil een probleem. Zodoende lijkt het erop dat het condoom toch de beste optie lijkt. Goedkoop, behoorlijk betrouwbaar en je kunt het meisje nog recht aankijken. Het grootste voordeel is echter de bescherming tegen enge schimmels en bacteriën. Een condoom is misschien niet ideaal, dat eerder genoemde wattenstaafje is helemaal vreselijk. Medische Faculteit der Leidse Studenten
19
IFMSA-Leiden
International Federation of Medical Students’ Associations Leiden
Vakantie!
20
Predoctor Augustus 2013 | Jaargang 26 Predoctor Oktober 2012 jaargang 25
Think Globally Act Locally
Word ook lid!
Medische Faculteit der Leidse Studenten
21
Help, Eerstejaars Geneeskunde Student?! Het nieuwe curriculum
Door: Janine Hogewoning Studeren is een tijd van veel veranderingen. Je focust je nu op één vak in plaats van tien tegelijk. Je leest in plaats van tien bladzijden in het Nederlands, honderden bladzijdes in het Engels. Je zit niet met dertig mensen in een klas, maar met driehonderd in een collegezaal. Je hebt niet om de twee weken een toets, maar om de zes weken een tentamen. Ook is het een tijd waarin je misschien wel op kamers, bij een studentenvereniging of bij een commissie gaat. Het is een tijd vol mogelijkheden om jezelf te ontplooien op zowel sociaal als cognitief gebied. Geneeskunde is een studie met veel gepassioneerde studenten. Sommige hebben er drie jaar op moeten wachten, anderen konden zo instromen. In september begint de droom voor vele studenten, de studie Geneeskunde gaat van start. Om de nieuwe studenten niet meteen in het diepe te gooien, zijn er een aantal introductiedagen georganiseerd. Wat houdt geneeskunde nou eigenlijk in? Welke vakken krijg je in het eerste jaar? Ook zal je kennismaken met je werkgroep. Nog diezelfde week begint het eerste blok van Start tot Arts. Je maakt kennis met begrippen als anamnese en de arts-patiëntrelatie zal centraal staan. Dit blok vormt de basis voor de studie Geneeskunde. Gelukkig zijn de boeken tijdens dit blok nog in het Nederlands. Zo kon ik in ieder geval rustig wennen aan de grote hoeveelheden literatuur. Het eerste blok is natuurlijk ook een beetje spannend. Hoe moet je eigenlijk studeren? Wat zijn de hoofdzaken en wat zijn de bijzaken? Waar moet je je op focussen? En je eerste tentamen natuurlijk… Nu je al een beetje gewend bent aan de studie en het studeren is het tijd voor de volgende stap. Een blok waarin er gebruik wordt gemaakt van allerlei Engelse boeken. Van Mens tot Cel is een blok waarin je kennis zult maken met de algemene lichaamsbouw en de anatomie op verschillende niveaus. Als je dit blok aankan dan kan je de volgende blokken ook aan, geloof me! Je moet alleen wel even een tandje bijzetten… De kerstvakantie is al bijna in zicht (als je geen herkansingen hebt natuurlijk;). Het enige dat er moet gebeuren is een begin maken aan het blok van Cel tot Molecuul. Genetische en moleculaire celbiologische processen staan centraal in dit blok. Een blok waarin bekende begrippen als DNA en chromosomen weer aan de orde komen. Je zult verbaasd zijn over het feit hoeveel er mis kan gaan op genetisch gebied.
22
Weer helemaal bijgekomen in de vakantie?! Dat komt goed uit, want die energie kan je goed gebruiken voor de aankomende blokken. Heb je toevallig wiskunde A gehad? Dan heb jij misschien wel een streepje voor bij het volgende blok: Academische en Wetenschappelijke vorming. Er komt een breed spectrum aan vaardigheden aan bod; van het uitvoeren en opzetten van een empirisch onderzoek tot het geven van sturing aan het eigen leerproces. Studenten die geen wiskunde A hebben gehad, wees gerust, ik heb het ook gehaald. Je hart klopt en je haalt adem. Gelukkig maar, anders zou je het niet lang meer volhouden. Maar hoe functioneert het hart nou eigenlijk? En de longen? Wat zijn de interacties onderling? Tijdens het blok van Basis tot Homeostase zal dit allemaal duidelijk worden. Ook de nieren zullen je niet ontgaan. Je zult leren hoe zij allen bijdragen aan de homeostase van het lichaam. Het is misschien wel het langste blok, maar de verscheidenheid aan interessante onderwerpen compenseert dit zeker. Hormonen, hormonen en nog eens hormonen… In het blok Sturing en Stofwisseling zullen ze alsmaar terugkomen. FSH, LH, cortisol, misschien herken je de hormonen nog wel. Verder zal er ingegaan worden op de bouw en fysiologie van het maag-, darm- en leversysteem. Je zult er langzamerhand achterkomen wat er precies gebeurt met eten nadat je het doorgeslikt hebt. Ventrikels, postcentrale gyrus, putamen, optisch chiasma, septum pellucidum, pons… Bereid je maar voor! Tijdens dit blok zal je vele termen te horen krijgen in een ‘snel’ tempo. In het begin zie je door de bomen het bos niet meer, maar tijdens het blok zullen de 66 hersenstructuren je helemaal eigen worden. Ooit een keer hersenen in het echt gezien? Waarschijnlijk niet. Tijdens de snijzaalpractica zal je de macroscopische anatomie van de hersenen en de omliggende structuren te zien krijgen en als het goed is ook herkennen. Naast de ‘basale’ colleges zal er ook veel aandacht besteed worden aan klinische colleges. Wat is er bijvoorbeeld aan de hand als je Parkinson hebt? Het is verbazingwekkend hoeveel kennis je tot je neemt in zo een korte tijd. Ik hoop dat jullie als nieuwe studenten met veel plezier Geneeskunde zullen studeren. Vergeet niet dat wennen tijd kost en dat je doorzettingsvermogen op de proef gesteld zal worden.
Predoctor Augustus 2013 | Jaargang 26 Predoctor Oktober 2012 jaargang 25
Forestus Leids Medisch Dispuut
Mededeling Waarde M.F.L.S-leden,
F.I.Cie-periode:
Aan elke vakantie, hoe leuk die ook is geweest, komt (jammer genoeg) een eind. Na een eind is er weer plaats voor een nieuw begin. Dit geldt in het bijzonder voor alle eerstejaars die deze maand beginnen met hun studie Biomedische Wetenschappen of Geneeskunde. Als ik uit ervaring mag spreken, zal dit een hele omschakeling worden. Natuurlijk is de studie nieuw, maar vooral de wereld rond het studentleven mag niet ontbreken. Forestus, het Gezelligheidsdispuut van de M.F.L.S., biedt jou: Elke dinsdag een gezellige Borrel, elke maand meerdere feestjes en activiteiten, contact met andere studenten Geneeskunde en Biomedische Wetenschappen en de kans om commissies te doen. In de aankomende Aspro-periode staat het thema ‘Forestus is Fel’ centraal. Door middel van felle, kleurige en mooie activiteiten krijg je de kans om Forestus en jouw jaargenoten beter te leren kennen. Door jezelf voor slechts 5 euro in te schrijven bij de F.I.Cie of F.I.Cie-crew, te herkennen aan de respectievelijk rode en witte tuinbroeken, kan jouw studententijd op een mooie manier beginnen. Is deze periode je bevallen, dan kun je besluiten om Lid te worden van Forestus.
2 september Felle Competitie en Roti eten
Dit alles gezegd hebbende wil ik iedereen succes wensen met het begin van het nieuwe jaar en ik zie jullie natuurlijk allemaal tijdens de Aspro-periode!
9 oktober Poolparty
Met een fier Welterusten, Namens het 33e bestuur des L.M.D. Forestus,
14 oktober Forestus Bijles
10 september Schuimfeest 18 september Forestiaans Roulette 25 september Crazy 88 2 oktober Forestus viert Leidsch Ontzet
Heleen van der Hulst, f.t. assessor externus.
forestusbestuur@mfls.nl forestusbestuur@mfls.nl http://www.forestus.nl||071-526 071-52645 4527 27 Medische Faculteit der Leidse Studenten ||http://www.forestus.nl
De DeBestuurskamer Bestuurskamerisisgeopend geopendop opwerkdagen werkdagentussen tussen12.30 12.30en en15.30 15.30uur. uur.
23
Introductie van jullie studievereniging, de M.F.L.S. De M.F.L.S.
De Medische Faculteit der Leidse Studenten(M.F.L.S.) bestaat sinds 1912 en is de studievereniging voor alle 2500 studenten Geneeskunde- en Biomedische wetenschappen aan het Leids Universitair Medisch Centrum(LUMC). De M.F.L.S. heeft geen lidmaatschap. Elke student Geneeskunde of Biomedische wetenschappen is bij inschrijving aan het LUMC automatisch lid van de vereniging. Het bestuur van de M.F.L.S. bestaat uit 7 studenten die zich een jaar lang fulltime voor de vereniging en haar leden inzetten. Zij werken fulltime van 10.00 tot 18.00 in de Bestuurskamer op K1-69. De M.F.L.S. heeft 6 kerntaken: • Onderwijs • Algemene Activiteiten • Dictaten Centrale • HePatho • L.M.D. Forestus • Internationalisering
24
het leuk vinden om iets voor M.F.L.S.-leden te organiseren. Door het jaar heen komen vacatures vrij voor commissies. waarvoor elk M.F.L.S.-lid kan solliciteren.
Hieronder volgt een overzicht van alle commissies die de M.F.L.S. rijk is. ActiviteitenCommissie De ActCie organiseert door het collegejaar heen allerlei verschillende activiteiten waar iedereen aan kan deelnemen. Zo organiseren zij o.a. het skiuitje, de batavierenrace en de sportdag. AlmanakCommissie Een almanak is een jaarboek, die elk jaar opnieuw wordt gemaakt en wordt uitgebracht. Hierin staat o.a. een nieuws jaaroverzicht, een M.F.L.S.-jaaroverzicht, alle commissies, alle zusterverenigingen, afdelingen van het LUMC en een overzicht van alle studenten Geneeskunde en Biomedische wetenschappen.
An Apple a Day, de M.F.L.S.-studentenband Onderwijs De M.F.L.S. heeft ook haar eigen band, De M.F.L.S behartigt de belangen van alle studenten bestaande uit 6 studenten. An Apple a Day is een aan het LUMC door middel van studentleden coverband. De band treedt vaak op op allerlei in allerlei LUMC-onderwijscommissies. verschillende activiteiten. Buiten de M.F.L.S. In het M.F.L.S.-bestuur zitten twee hebben zij ook steeds meer externe optredens. leden onderwijs, één voor Geneeskunde en één voor Biomedische wetenschappen. Studenten kunnen hun mening over het onderwijs geven via de Jaarvertegenwoordiging(JVT). De JVT is een afvaardiging van 6 studenten uit één studiejaar. De JVT evalueert de blokken met de blokcoördinatoren en heeft hierbij de mening van het jaar nodig om het onderwijs steeds meer proberen te verbeteren waar nodig. Bij de M.F.L.S. en in het LUMC is er veel inspraak vanuit de studenten over het onderwijs. Met op-/aanmerkingen over het onderwijs kun je altijd bij je eigen JVT terecht. DiesCommissie De Dies Natalis(verjaardag) van de M.F.L.S. Algemene Activiteiten is op 1 november. Ter ere voor deze verjaarDe M.F.L.S. organiseert veel activiteiten waarvan dag wordt een dag georganiseerd, welke gevuld een deel studiegerelateerd. Al deze actiis bv. workshops, lezingen en een lunch. De dag viteiten worden georganiseerd door verschillende wordt vaak afgesloten met een borrel in HePatho. commissies. In deze commissies zitten studenten die Predoctor Augustus 2013 | Jaargang 26 Predoctor Oktober 2012 jaargang 25
GalaCommissie Elk jaar vindt in november ter ere van de Dies, het M.F.L.S.-gala plaats. Ruim 500 studenten komen dan in galajurk of rokkostuum, om op een externe locatie samen te feesten.
IntroductieCommissie Deze commissie organiseert de introductiedagen(IC-dagen) en het introductieweekend(IC-weekend). Tijdens de ICdagen worden alle eerstejaarsstudenten wegwijs gemaakt binnen de M.F.L.S. en binnen het LUMC. Na de IC-dagen vindt het IC-weekend plaats, waar alle eerstejaarsstudenten op een leuke manier medestudenten uit zijn/haar jaar leren kennen. Leiden BioMedical Journal Het LBMJ komt eens per jaar uit en is het wetenschappelijke tijdschrift van de M.F.L.S. Hierin vindt je allerlei artikelen over onderzoeken van studenten. Leiden International Medical Student Conference Het LIMSC is één van de grootste internationale studentencongressen van Nederland. Het vindt om de twee jaar plaats in het LUMC. Op dit congres komen sprekers en studenten van over de hele wereld.
OuderdagCommissie De Ouderdag is een soort Introductiedagen in het klein voor eerstejaarstudenten en hun ouders. De ouders kunnen een dagje meelopen in het LUMC, om te zien waar hun kind(-eren) aan het studeren zijn en wat hun studie precies inhoudt.
PaparazCie Bij alle activiteiten horen ook een hoop foto’s. Deze foto’s worden gemaakt en bewerkt door de PaparazCie. Nadat ze zijn bewerkt worden ze op de M.F.L.S.-website geplaatst. PredoctorCommissie De Predoctor is het verenigingsblad van de M.F.L.S en verschijnt eens in de 2/3 maanden bij jullie op de deurmat. Het blad verteld wat er binnen de vereniging en het onderwijs speelt. Ook bevat het blad vermakelijke en informatie artikelen. StudiereisCommissie Elk jaar gaat de M.F.L.S. met een groep van ongeveer 50 man op studiereis in het buitenland. De studiereis vindt plaatst tijdens de Meivakantie. Deze reis duurt ongeveer 7-8 dagen. Tijdens deze reis vinden studiegerelateerde en culturele activiteiten plaats.
Leidse Co-raad De LCR wordt gevormd door co-assistenten. Deze co-assistenten zorgen voor de evaluatie van de co-schappen. Ook organiseert de LCR activiteiten voor co-assistenten, zoals o.a. workshops, lezingen en borrels. Medische Carriere Dag De MCD is een dag met workshops en lezingen voor de nodige verbreding binnen je studie. Ook komen er stage- en beroepsmogelijkheden aan bod. Medische Faculteit der Leidse Studenten
25
TripCommissie In Oktober gaat de M.F.L.S. met ongeveer 50 man naar het buitenland voor een lang weekend. Gedurende dit weekend zullen studiegerelateerde en culturele activiteiten plaatsvinden. Dictaten Centrale De Dictaten Centrale(DC) is het verkooppunt van de M.F.L.S. voor alle boeken, blokboeken, labjassen en instrumentaria die je tijdens je studie nodig zult hebben. De DC is in vergelijking met andere winkels het goedkoopst voor onze studenten. De DC is elke maandag, woensdag en vrijdag geopend van 12.15 tot 13.15 uur en wordt gerund door 4 M.F.L.S.-studenten. De DC ligt achter HePatho op K0-96. HePatho De M.F.L.S. beschikt over een eigen studentenbar, HePatho, dat zich bevindt in het LUMC, op de K0zone. HePatho is elke collegedag geopend van 12.30 tot 18.00 uur. Je kunt hier tegen een studentenprijs lunchen, borrelen, poolen, tafelvoetballen, darten of gewoon ontspannen. Zo heb je koffie voor €0,30 cent en een tosti voor €0,70. HePatho wordt gerund door de BarCommissie. De BarCommissie is de grootste Commissie van de M.F.L.S. De BarCommissie heeft zijn eigen BarManagement(BM). Het BM regelt alle zaken omtrent HePatho. De BarCommissie organiseert tijdens een collegejaar allerlei activiteiten zoals de M.F.L.S.-feesten(4x per jaar), HePathoweek, after tentamen borrels en movie nights.
lidmaatschap voor krijgen. Binnen L.M.D. Forestus heb je ook commissies die de vele activiteiten binnen hun Dispuut organiseren. Zo organiseert L.M.D.-Forestus o.a. een Diesweek, Cantus, weekend, kerstballenbal en dansborrels. Naast deze activiteiten borrelen zijn elke dinsdag in de Hut van Ome Henne.
Internationalisering Internationalisering is een belangrijk onderdeel van het LUMC en van de M.F.L.S. Tijdens je gehele studie is er de mogelijkheid om naar het buitenland te gaan voor stage en onderzoek. Eén keer per jaar vindt in Leiden het Leiden International Medical Student Conference plaats. Naast dit congres heeft het LUMC momenteel een samenwerkingsverband met het Karolinska Institute in Stockholm, Zweden. In het tweede jaar van het curriculum Biomedische wetenschappen worden tien studenten geselecteerd om naar dit instituut in Zweden te gaan voor een half jaar. In het verleden zijn er bij de studie geneeskunde uitwisselingen geweest met het Karolinska Institutet en de Universiteit van Geneve. Vorig jaar is het nieuwe curriculum in het LUMC gestart en wordt er momenteel gekeken naar nieuwe uitwisselingsmogelijkheden voor Geneeskunde.
Mocht je vragen hebben, kun je altijd terecht bij het M.F.L.S.-bestuur! Bezoekadres: LUMC, K1-69 Albinusdreef 2 2333ZA Leiden tel: 071-5264484
26
L.M.D. Forestus Het Leidse Medisch Dispuut Forestus is het Postadres: LUMC, Zone K1-R gezelligheidsdispuut van de M.F.L.S. Forestus Postbus 9600 heeft een parttime bestuur dat zich inzet voor 2300RC Leiden hun dispuut. Hun Bestuurskamer zit op K1-71. Alle M.F.L.S.-leden kunnen hier een betaald Mailadres: info@mfls.nl Predoctor Augustus 2013 | Jaargang 26 Predoctor Oktober 2012 jaargang 25
atste a l e d j i , hierb s r a a j e ons: Lieve 4 n a v o mem jullie t e m s e succ l e pse a v h l c e s n he e n wet e n e p p coscha stages! aar 4 j K N G JVT s e j t e o Gr
Medische Faculteit der Leidse Studenten
JVT & CIES
Zet de bierpullen maar vast koud, in oktober gaan we Berlijn onveilig maken! 27 liefst de TripCie
28
Predoctor Predoctor juni 2013 Augustus | Jaargang 2013 27 | Jaargang 26 Oktober 2012 jaargang 25
Medische Faculteit der Leidse Studenten
29
Zomerreces M.F.L.S.-bestuur Tijdens de zomervakantie is het M.F.L.S.-bestuur tijdens de periode 22 juli tot en met 11 augustus met reces. In de periode zal ook geen nieuwsbrief verschijnen. In de rest van de vakantieperiode is de Bestuurskamer dagelijks geopend van 12.00 uur tot 14.00 uur. Vanaf maandag 3 september is Bestuurskamer weer open van 10.00 uur tot 18.00 uur. Zomerrooster Dictaten Centrale 23-7 t/m 22-8 DC gesloten! Vanaf vrijdag 23 augustus begint de verkoop van de boekenpakketten voor 2013-2014. De DC is vanaf 4 september weer op de reguliere data en tijden geopend.
30
Predoctor Augustus 2013 | Jaargang 26 Predoctor Oktober 2012 jaargang 25
IC dagen Van 2 t/m 4 september zijn de introductiedagen voor de aankomende eerstejaars Geneeskunde en Biomedische wetenschapstudenten. Tijdens deze dagen zullen de studenten informatie krijgen over het LUMC en de M.F.L.S. IC-feest Op dinsdag 3 september zal het jaarlijkse IC-feest weer plaatsvinden in HePatho met als thema IntergalactIC! Kom allemaal om 22.00 in je space outfit naar HePatho om dit feest mee te pakken. IC-weekend Van 6 t/m 8 september zal de Introductieweekend plaatsvinden.
Medische Faculteit der Leidse Studenten
31
JE LOOPBAAN START MET HET MEDISCH STUDENTEN PAKKET MEDISCH STUDENTEN KIEZEN VOOR ABN AMRO Volg je een medische studie? Dan weet jij als geen ander dat jouw opleiding langer duurt dan de meeste andere. Je bankzaken regel je dus liever in één keer goed, zodat je er tijdens je studie geen omkijken naar hebt. Voor jou is er daarom het ABN AMRO Medisch Studenten Pakket; speciaal voor studenten geneeskunde, tandheelkunde, diergeneeskunde en
32
farmacie. Ook een Medisch Studenten Pakket afsluiten? Je regelt het snel bij een ABN AMRO vestiging bij jou in de buurt. Of bij een van de medische faculteitsshops in de studentensteden. Vraag onze adviseurs om meer informatie of kijk op www.abnamro.nl/medischestudent
Predoctor Augustus 2013 | Jaargang 26 Predoctor Oktober 2012 jaargang 25