Site predoctor feb 15 compressed

In Memoriam

Odette Botman

10 mei 1986 - 11 december 2014 Studente Geneeskunde aan de Universiteit Leiden Lid van de vereniging van de Medische Faculteit der Leidse Studenten

Inhoudsopgave (Toe)standje K1-69 Emilie van Lingen

5

Onderwijsupdate 6 Co-lumn Niels 7 Verschrikking en wetenschap komen samen

8

Fidel Castro, een held met een boeftrui?

10

Strip, medewerker van de maand

12

Predoctor Times 15 Fotopagina 16 De arts in vier gedaantes

18

Irritaties of life 20

Criminaliteit in de genen 21 Column Daniël 23 M.F.L.S. activiteiten en agenda Kasplantje door slaapziekte

24 26

IFMSA 28 Forestus 31

Colofon Predoctor is een tweemaandelijkse uitgave van de Medische Faculteit der Leidse Studenten (M.F.L.S.) De eindredactie behoudt zich te allen tijde het recht voor ingezonden artikelen of mededelingen niet te plaatsen of indien nodig geacht in te korten.

Alle rechten voorbehouden. Niets uit deze uitgave mag worden vermenigvuldigd, opgeslagen in een geautomatiseerd gegevensbestand, of openbaar worden gemaakt in enige vorm of op enige wijze, hetzij elektronisch, mechanisch, of door fotokopieën, opnamen of op enige andere manier, zonder voorafgaande schriftelijke toestemming van de hoofdredactie.

Correspondentieadres M.F.L.S. K1-69 Postbus 9600, 2300 RC Leiden Telefoon: 071 5264484 E-Mail: info@mfls.nl Internet: www.mfls.nl Redactie Bianca Prinse Janine Hogewoning Michelle van Dongen Merian Kuipers Lay Out Eline Ruigrok Esther Kort Esther Huybens Winchi Cheng Marijn Duin Druk Drukkerij HEGA De Bruyn Kopsstraat 6 2288 EC Rijswijk Postbus 3227 2280 GE Rijswijk Abonnementen Jaarabonnement* €5,(*LUMC docenten gratis) Abonnementsvoorwaarden Een abonnement geldt voor vijf nummers en kan niet tussentijds worden opgezegd.

Een abonnement geldt tot wederopzegging en wordt zonder tegenbericht automatisch verlengd. Het opzeggen van uw abonnement dient schriftelijk te gebeuren en ten minste twee maanden voor het afloop van het academisch jaar.

Oplage: 2800

4

Predoctor | Februari 2015 | Jaargang 27

(Toe)standje K1-69

Lief M.F.L.S.-lid, Krijgen jullie ook zo vaak de vraag van een familielid ,of als je die ene keer per jaar bij de kapper zit, of je al weet welke richting je op wilt met de studie Geneeskunde of Biomedische Wetenschappen? En weten jullie het al? Ik niet. Standaard krijg ik dan de opmerking dat het ook zo’n lange studie is en dat daar gelukkig nog genoeg tijd voor is, en dat is ook zo. Toen ik op het VWO koos voor de studie Geneeskunde in Leiden was het een gok, maar wel een gok die heel goed is uitgepakt. De bachelor fase was snel voorbij, eigenlijk te snel. Ik wilde eigenlijk nog niet aan mijn coschappen beginnen, iets te jong? Andere opties waren een tussenjaar om te reizen of om voor het 102e M.F.L.S.-bestuur te gaan. Dit laatste was ook een gok, maar wel een gok waar ik tot nu toe nog geen seconde spijt van heb gehad. Hoe leg je aan je omgeving uit waarom je zo graag je een jaar lang wilt inzetten voor de mooiste studievereniging van Nederland, met 2728 leden (precies!) , een geweldige vertegenwoordiging in het Onderwijs en talloze prachtige activiteiten die elk jaar worden georganiseerd? Eigenlijk kun je het niet uitleggen en moet je het maar gewoon doen. En dat is dus wat ik nu een jaar doe, en schrijf ik vandaag een stukje vanuit de BK, K1-69, de kamer waar we met z’n zevenen een jaar lang zeker 60 uur per week zitten. Als secretaris heb je de eer om met Heleen samen te werken, iedereen te ontvangen in de bestuurskamer die langskomt, je zit er simpelweg gewoon het vaakst! Je wordt vaak gebeld, ontvangt alle post van kerstkaartjes tot pakketten en cadeautjes, notuleert alle vergaderingen, houdt het faalschema bij en weet stiekem heel veel van alles en iedereen. Met trots mag je als secretaris zeggen dat je de ruggengraat bent van de vereniging, maar met alleen een ruggengraat ben je natuurlijk nergens. Gelukkig heb ik dit jaar nog zes andere gekke en vooral hele lieve bestuursgenootjes om mij heen die net als ik de grote gok hebben gewaagd om aan dit jaar te beginnen.

We zijn pas op de helft, maar wat hebben we al veel Medische Faculteit der Leidse Studenten

meegemaakt! Op een doodgewone dag worden hier vissen gevilt, worden er balspellen over mijn hoofd gespeeld, worden er mensen de BK uitgedragen (en als je heel lief kijkt ook weer in gedragen), worden er dutjes gedaan op de groene zitzak, en wordt er vooral heel hard meegezongen met de ‘Totale-Escalatie’-lijst. Natuurlijk wordt er ook heel hard gewerkt tussen al deze taferelen door. En buiten al dat harde werken om? Dan gaan we op beleidsweekend naar de zee, koken we decadente maaltijden op onze spaarzame vrije avond, reizen we het hele land door op weg naar borrels en feesten van onze zusjes, organiseren we een Tour de Parents en reizen we met New Years Eve af naar Istanbul om nog meer van elkaar en de Turkse cultuur te genieten en samen te proosten op een nieuw fantastisch jaar. Klinkt als één groot avontuur toch? Nou, dat is het zeker! Wat je ook besluit de rest van je studentenleven, soms is het helemaal niet gek om eens de gok te wagen en een sprong in het diepe te maken, ook al lijkt het misschien eng. Waag die sprong, dan hoop ik dat je net zulke mooie herinneringen maakt als ik doe dit jaar met mijn lieve 102-bestuursgenootjes om mij heen.

Zoals ik al zei, tot snel in de BK, ik zit er (bijna) altijd!

Emilie Secretaris 102e M.F.L.S.-bestuur

5

<Titel>Onderwijsupdate <Ondertitel>

Auteur: <Naam> Lay-Out: Elke editie| geven de<Naam> Leden Onderwijs David Buis en Charlotte Zwetsloot een korte samenvatting van het laatste nieuws uit onderwijsland. Voor vragen of opmerkingen kan je altijd terecht bij de JVT of in de bestuurskamer (K1-69).

INTRODUCTIE De tijd vliegt: we zijn aangekomen in het jaar 2015 en het is alweer tijd voor de tweede Predoctor Onderwijsupdate van het collegejaar! Voor de Leden Onderwijs voelt het alsof de vakantie alweer weken geleden is. Nu zijn jullie natuurlijk razend benieuwd welke ontwikkelingen zich voor hebben gedaan in onderwijsland. Lees snel verder!

ALGEMEEN Meeloopdagen De eerste ronde meeloopdagen voor 6 VWO-ers zit er alweer op. Tijdens de meeloopdagen waren scholieren gekoppeld aan studenten Geneeskunde of Biomedische wetenschappen. Zo konden ze mee kijken bij colleges, werkgroepen en patiëntdemonstraties. In de rest van dit studiejaar zijn de 5 VWO’ers aan de beurt om een dagje mee te komen lopen. Hopelijk leiden jullie ze dan met net zoveel enthousiasme rond in het LUMC. Halve minoren Begin november zijn de halve minoren, die dit jaar voor het eerst gegeven werden, afgerond. Per minor zijn aan het begin van elke minor 2 studenten aangewezen als minorvoorzitters. Deze studenten hebben in de afgelopen periode samen met de minorcoördinatoren elke minor individueel geëvalueerd. Daarnaast zal er binnenkort een panelgesprek plaatsvinden met de coördinator van de halve minoren, de minorvoorzitters en de Jaarvertegenwoordiging van Geneeskunde jaar 3 om het te hebben over de algemene organisatie van de halve minoren. Dit alles met als doel de minoren te verbeteren voor het volgende collegejaar.

werkgroepen te hoog is met als uiteindelijke doel het maken van aanpassingen om de studielast te verlagen en beter te verdelen over de verschillende weken.

BIOMEDISCHE WETENSCHAPPEN Decentrale selectie Op 14 januari was de deadline voor de inschrijvingen voor de Decentrale selectie. Er hebben zich 150 scholieren aangemeld voor Biomedische wetenschappen. Bovendien is er een oefenochtend geweest waarbij het college en de werkgroep getest zijn op studenten. Naar aanleiding van de opmerkingen van deze studenten zullen het college en de werkgroep aangepast worden.

Weblectures In het vak Metabolisme is een pilot gestart met het opnemen van colleges. Deze pilot zal in het eerste jaar lopen tot aan de zomervakantie. Het is echter nog niet mogelijk om alle colleges op te nemen doordat alleen in collegezalen 1, 3, 5 en 6 op dit moment opname apparatuur aanwezig is.

Alumnilezingen Inmiddels zijn twee alumnilezingen geweest. Bij de eerste lezing werd gesproken over de alle voor- en nadelen van promoveren en de latere carrière in het onderzoek. Ook was er een spreker die kwam vertellen over het werken als biologie docent op een middelbare school. Bij de tweede lezing kwam het werk in de farmaceutische industrie naar voren. De volgende alumnilezing is op donderdag 19 maart.

Op de Carrièredag op 23 mei zullen ook een aantal alumni komen vertellen over hun leven na BW.

Evaluatieverslagen op Blackboard Nu hebben niet alleen de Leden Onderwijs zich ingezet voor het onderwijs, ook de Jaarvertegenwoordigingen hebben niet stil gezeten. Wil je weten wat zij besproken hebben in de evaluaties? Lees dan de evaluatieverslagen op Blackboard!

GENEESKUNDE Inventarisatie studielast De Jaarvertegenwoordigingen hebben aangegeven dat de studielast van bepaalde blokken en lijnen te hoog is en soms ook ongelijk verdeeld. Momenteel wordt vanuit de onderwijsorganisatie geïnventariseerd in welke specifieke weken de studielast voor bepaalde

6

Predoctor Predoctor | Februari | februari2014 2015||Jaargang Jaargang 26 27

Co-lumn <Titel> het miniheldendom <Ondertitel>

Auteur: Niels Groeneveld Auteur: <Naam> | Lay-Out: | Lay-Out Esther<Naam> de Kort Wanneer is een arts nou een echt een held? En wie is dat dan?

De Super Mario van de urologie? De Edwin van der Sar van de babyvangers? De James Dean van de chirurgen? Enfin, jullie begrijpen het wel. Helden van de medische geschiedenis kennen we allemaal en anders hoeven we maar een boek open te slaan of we vinden een begrip dat naar een arts is vernoemd. Helaas komen tegenwoordig steeds meer antihelden aan het licht. De JanssenSteurs en overijverige huisartsen zijn helaas ook aan de orde van de dag.

Zo zijn held en antiheld tegenwoordig twee begrippen binnen de geneeskunde, vooral tijdens je coschappen, die dicht bij elkaar liggen.

Iedereen heeft zijn pieken en dalen in zijn carrière, maar nergens zijn deze zo bepalend voor andermans leven dan bij de medicus. Een goede en een slechte ingeving kunnen het verschil maken tussen leven en dood. Hierdoor heeft (bijna) elk specialisme zijn persoonlijke kerkhof, maar gelukkig vooral zijn eigen triomfen kent.

Zoals het een goed, seminominaal lopende student betaamt, proef ik tegenwoordig bij het coschap gynaecologie aan de zoete wijn van het heldendom. De endorfines, oxytocines en andere hormonen die door het lijf van de barende vrouw gieren, zorgen vaak voor euforie en mooie woorden. Ook richting de coassistent. Of de woorden en de euforie nu gemeend of een chemische reactie van het brein zijn, de gynaecologie is voor een co een echt heldencoschap.

Het voelt alsof je de wereld aan kan omdat JIJ, ja JIJ, net geholpen hebt om een nieuw leven op de wereld te zetten. Dat kleine beetje gevoel van heldendom, puur voor jezelf, is de reden dat coschappen dragelijk blijven.

Echter, de gynaecologie kent ook zijn antihelden. Een gynaecoloog die een kind verliest of die, na vele pogingen, een gesprek over infertiliteit moet houden. Ook daar krijg je, helaas in meerdere vormen, genoeg van mee tijdens de coschappen. Hierin moet je, als vrouwe Justitia, een balans vinden, waarbij het heldendom moet opwegen tegen de duisternis van de antiheld.

Gelukkig zijn er tijdens je coschappen genoeg momenten waar je als coassistent een beetje jouw stempel op heldendom kan drukken. Zo werd er tijdens de eerste weken van mijn coschappen mij door een opleider gevraagd: “dus jij wilt zeker een held worden?”. Op zich een goede vraag, ware het niet dat de toon van de vraag zo minachtend was dat de moed ongeveer tot mijn tenen wegzakte en ik niet meer wist waar ik moest gaan beginnen: een goed begin was het halve werk zullen we maar zeggen… Maar zoiets blijft je, zoals zoveel ervaringen tijdens de coschappen, wel bij en uiteindelijk heeft je opleider toch een beetje gelijk gekregen.

Want het feit dat je nog niet verantwoordelijk bent, betekent namelijk niet dat je je als coassistent niet verantwoordelijk kunt voelen. En als je dat doet, ben je dan eigenlijk al geen held? Oké, een echte held misschien nog niet, maar je bent dan al wel goed bezig. In de eindeloze, dagelijkse en onbetaalde uren die je in het ziekenhuis doorbrengt als coassistent, mag je je bekommeren om patiënten waar de arts-assistent dat niet kan. Het simpelste gebaar vanuit de Goden met de witte jas betekent voor de patiënt soms al de hele wereld. Weten zij veel dat die witte jas nog maar coassistent is.

Op deze manier kan een coassistent voor de patiënt een hoop betekenen en kan hij na zijn dag ook nog met een goed gevoel aan het bier (of wijn, of fris, of wat je dan ook lekker vindt). En is dat eigenlijk niet de hele definitie van held zijn: zomaar iets voor een ander betekenen? Zo kan elke coassistent een beetje held zijn in zijn opleiding. En dan is het niet nodig om magistraal te opereren, levens te redden of de Nobelprijs te winnen. Een klein gebaar is genoeg voor een beetje heldendom. En daarom, het miniheldendom is van de coassistent. De echte held zijn, komt later wel.

Medische Faculteitder derLeidse LeidseStudenten Studenten Medische Faculteit

7

Verschrikking en wetens Medische experimenten tijdens WOII Auteur: Bianca Prinse | Lay-Out: Esther Huybens Broodmagere mensen en mensen met ernstige verminkingen in concentratiekampen van de Nazi’s. Bekende beelden van de geschiedenisles op de middelbare school. Tussen 1939 en 1945 waren vele landen verwikkeld in een afschuwelijke oorlog met Nazi-Duitsland waarin vele miljoenen gewonden en doden zijn gevallen. Hoewel we redelijk veel weten over de gebeurtenissen in deze periode, zijn weinig mensen bekend met de afschuwelijke medische experimenten die zijn uitgevoerd binnen de muren van de concentratiekampen. Wie waren de slachtoffers? Wie de daders? Wat was het doel? En wat waren de gevolgen?

In verschillende concentratiekampen, voornamelijk gelegen in Duitsland en Polen, werden tenminste 70 zogenaamde ‘onderzoeksprojecten’ geleid. Deze projecten omvatten gruwelijke, en meestal dodelijke experimenten en leidde tot 7000 slachtoffers. We weten dat er hierbij minimaal 200 medici betrokken waren, maar het is onbekend hoeveel mensen van buiten de concentratiekampen erbij betrokken waren. Deze onderzoeksprojecten zijn in drie categorieën te verdelen. De eerste categorie experimenten focuste zich op onderzoek dat zou bijdragen aan de overleving van Duitse soldaten. De tweede categorie richtte zich op het testen van medicijnen en behandelingsmethoden van oorlogswonden en ziekten. De laatste categorie omvatte experimenten die gericht waren op de bevordering en ondersteuning van de Nazi-ideologie.

Gedweilde vloeren Een klein plaatsje vlak bij München, Dachau, was het toneel van Dr. Rasher en zijn assistenten Dr. Rugg and Dr. Romberg.

Hier werden experimenten uitgevoerd die moesten bijdragen aan de overleving van soldaten aan het front. In het eerste concentratiekamp dat de Duitsers openende, werd vooral onderzoek gedaan naar druk verschillen en onderkoelingsverschijnselen.

Tijdens de experimenten betreffende druk verschillen, werden de gevangenen in een decompressiekamer geplaatst en werden problemen van vliegtuigbemanning op grote hoogte nagebootst.

Dr. Rasher heeft vervolgens meerdere malen de hersenen van gevangenen ontleed terwijl deze nog leefden. Dit om te bewijzen dat hoogteziekte veroorzaakt werd door kleine luchtbellen in de hersenen. Van de 200 slachtoffers die geselecteerd waren voor dit experiment, vooral krijgsgevangenen uit de Sovjet-Unie, stierven

er zeker 80.

Rasher had ook de leiding over de onderkoelingexperimenten.

Duitse piloten hadden na een crash in de Noordzee namelijk vaak last van onderkoelingsverschijnselen en hiervoor moest een oplossing gevonden worden. De gevangene werd voor meerdere uren in tanks met ijswater geplaatst en daarna werden verschillende opwarmingsmethoden getest. Voor deze experimenten zijn 300 mensen geselecteerd, waarvan ten minste 80 mensen overleden.

Rasher heeft tijdens zijn experimenten zelfs gevraagd of de gevangenen overgeplaatst konden worden naar Auschwitz. Dit omdat de gevangenen dan tot minder last leidden, want ze gilden namelijk enorm hard wanneer hun ledematen afstierven van de kou.

Naast Rasher, deed ook Dr. Eppinger onderzoek in Dachau.

Ongeveer 90 zigeuners moesten onder zijn toezicht zeewater drinken waarvan de smaak gecamoufleerd was. Dit om te zien wat de effecten waren op het lichaam. Omdat de slachtoffers alleen zeewater dronken, raakten ze extreem uitgedroogd waardoor ze de net gedweilde vloeren aflikten. Dit leidde meestal tot de dood binnen 6 tot 12 dagen.

Antibiotica De experimenten die zich richtten op de behandeling van oorlogswonden en het testen van medicijnen werden in meerdere kampen uitgevoerd, waaronder Sachenhausen, Dachau, Natzweiler, Buchenwald en Neuengamme. Vaccins en medicatie tegen onder andere malaria en tuberculose, maar ook mogelijke medicatie tegen biochemische wapens werd hier getest.

Dr. Heissmeyer was een van artsen die onderzoek deed naar tuberculose. Hij deed voornamelijk onderzoek bij joodse kinderen omdat hij sterk geloofde dat alleen ongewenste minderheden deze ziekte konden krijgen. Hij spoot de tuberculose bacterie in bij ongewenste minderheden en onderzocht de natuurlijke immuun respons. Bij deze experimenten zijn er ruim 200 kinderen overleden en nog eens 20 opgehangen om de experimenten te verhullen.

Naast tuberculose, was malaria ook een groot probleem. Dr. Schilling infecteerde tussen 1941 en 1945 ongeveer 1200 gevangenen met malaria. Van deze 1200 gevangenen overleden

Rasher Heismeyer Schilling Mengele

8

Predoctor | Februari 2015 | Jaargang 27

schap komen samen met verschillende bacteriën en virussen, zodat Mengele kon vaststellen hoe snel dit Ethische regels opgesteld tot de dood zou leidden. na de Nuremberg processen Dat zij deze experimenten betreffende het uitvoeren van niet overleefden, was medische experimenten op niet erg. Er waren toch mensen. Belangrijkste regel: genoeg proefkonijnen, en Vrijwillige toestemming is bovendien kon hij autopsie essentieel. op hun lichamen uitvoeren.

Dat vond hij een unieke kans, want waar vond men, onder ‘normale’ omstandigheden, tweelingen die op dezelfde plek op hetzelfde moment waren overleden?

The Nuremberg Code

Clauberg Schuman

30 tot 40 vrijwel direct. Door de verslechterde conditie overleden nog eens 300 tot 400 gevangenen.

Recentelijk is ontdekt dat ook in Ravensbrueck onderzoek werd gedaan naar verschillende soorten medicatie, botbreuken en wondbehandeling. Hier werden botten van gevangenen gebroken of ledematen geamputeerd en werd gekeken of er transplantatie van deze ledematen kon worden verricht. Ook werd er in Ravensbrueck onderzoek verricht naar de effectiviteit van sulfonamide antibiotica. Om dit te testen werd bij joodse gezonde gevangenen de wonden van soldaten, opgelopen bij de hevige gevechten aan het front, nagebootst.

Maagspasmen De experimenten in de laatste categorie waren gericht op het bevorderen en bevestigen van de raciale principes van het Nazi-ideologie. In meerdere concentratiekampen, waaronder Auschwitz, werd onderzoek gedaan hoe verschillende bevolkingsgroepen reageerden op verschillende ziektebeelden.

Overige onderzoeken waren gericht op het vaststellen van de “joodse raciale minderwaardigheid”. Een grote rol hierin was weggelegd voor Dr. Joseph Mengele, ook wel bekent als de ‘Engel des Doods’. Hij wilde het geheim van de menselijke reproductie ontrafelen en op deze manier bijdragen aan het vergoten van het Arische ras. Hij gebruikte voor dit onderzoek 1000 tweelingen, waarvan maar 200 tweelingen zijn gruwelijke experimenten overleefde.

Een van Mengele’s experimenten focuste zich op de rol van de genetica in de ontwikkeling en het gedrag van mensen. Hij nam daarvoor bloed af bij de ene tweeling en injecteerde dit in de andere tweeling. Dit leidde tot ernstige ziekteverschijnselen en resulteerde vaak in de dood. Bij zijn andere experimenten werden vooral de jongere tweelingen onderworpen aan de meest gruwelijke experimenten.

Hierbij werden, zonder enige verdoving, onder andere ledematen en organen verwijderd.

Andere tweelingen werden geïnjecteerd

Medische Faculteit der Leidse Studenten

Naast de experimenten van Mengele was een groot deel van de experimenten in de laatste categorie gericht op het voorkomen van de voortplanting. Dit kwam omdat op 14 juli 1933 het “recht voor de preventie van nageslacht met overerfelijke ziekten” werd ingevoerd. Dit leidde tot de sterilisatie van 200.000 Duitsers en moest leidden tot een perfectionering van het Arische ras. Dr. Clauberg en Dr. Schumann speelde in deze experimenten een grote rol. In Auschwitz werden bijvoorbeeld vrouwen gesteriliseerd door injecties met chemische middelen in de voortplantingsorganen.

Dit resulteerde in ondragelijke pijnen, ontstoken eierstokken, maagspasmen en bloedingen. Mannen werden behandeld met röntgenstraling en vervolgens werden hun testikels verwijderd om de pathologische veranderingen te onderzoeken. Ondanks de ondragelijke pijnen, moesten ze erna gewoon weer aan het werk.

De resultaten vielen tegen, chirurgische Experimenten Ethisch? sterilisatie was veel efficiënter, maar SS-Arts Fritz Klein verklaard ze gingen gewoon waarom: “ Omdat ik de eed door met hun van Hippocrates gezworen heb, verwijder ik een blindedarm uit een experimenten.

Waarde

mensenlichaam. De joden zijn de etterende blindedarm in het lichaam van de mensheid. Daarom moeten ze eruit gesneden worden”

Hoewel deze experimenten natuurlijk extreem onethisch waren en nooit meer mogen gebeuren, zijn de resultaten van sommige experimenten bruikbaar in de huidige wetenschap.

Bijvoorbeeld in het geval van het “Pozos Chilling Dilemma”. Dr. Robert Ross verricht al jaren onderzoek naar opwarmingsmethoden bij patiënten met onderkoelingsverschijnselen. De huidige richtlijnen zijn namelijk niet gebaseerd op wetenschappelijk onderzoek. In zijn “The Doctors’ Trial” onderzoek kan hij de lichamentemperatuur De eerste van 12 daaropvolgende van proefpersonen niet lager brengen dan rechtszaken in Nuremberg begon op 36 ˚C, omdat dit schadelijk zou zijn voor 25 oktober 1946. 23 mensen betrokken de proefpersonen. De resultaten van de experimenten verricht in Dachau zouden een bij de medische experimenten werd deel van het gat in deze kennis kunnen opvullen. veroordeeld. Hiervan werden 7 ter Maar de wetenschappelijke tijdschriften dood veroordeeld en geëxecuteerd, weigeren zijn publicatie omdat de resultaten 9 veroordeeld tot levenslang en 7 op een niet ethische manier verkregen zijn. Dit werden vrijgesproken. Meerdere is natuurlijk logisch te verklaren, maar wat als mensen zijn ontkomen aan hun straf deze afschuwelijke, niet ethische experimenten door te vluchten naar het buitenland, en daarbij de slachtoffers, toch nog een waarde waaronder Mengele en Schumann. kunnen hebben voor de huidige wetenschap?

9

Fidel castro een held met een boeftrui?

Auteur: Jelle Spierings | Lay-Out: Marijn Duin Met elf miljoen inwoners en 2 ½ keer de oppervlakte van Nederland is Cuba het grootste eiland in de Cariben. Een eiland waar je in je fantasie al zou kunnen verdwalen. Het is een plek waar sinds 26 juli 1959 de tijd lijkt te hebben stilgestaan. Jonge mannen en vrouwen dansen de son (Cubaanse salsa) en oude mannen spelen al rum drinkend domino. In de hoofdstad Havana loopt de hele Malécon, de hoofdboulevard, vol om op vrijdag de zonsondergang te kijken, terwijl op de achtergrond oude Amerikaanse auto’s voorbij tuffen.

Een land geleid door de revolutionair Fidel Castro, die de macht zo’n vijfenzestig jaar geleden overnam. Of deze man een held of een boef is, blijft een lopende discussie.

In dit stuk zal ik niet alleen mijn mening geven, ik zal ook proberen uit te leggen waarom Cuba interessant is voor jou als (bio)medisch student.

Fidel Castro Ruz is geboren op 13 augustus 1926, op een suikerplantage in het oostelijke deel van Cuba. Als zoon van een Spaanse landeigenaar en een Cubaanse huismeid is het opvallend dat hij in 1945 rechten ging studeren in Havana.

Nog opvallender is misschien wel dat hij een kleine vijf jaar later leider was van de grootste guerrilla beweging in Cuba.

Deze groep baardige mannen en minstens net zo gelijke vrouwen hebben de toenmalige “democratische” regering omvergeworpen. En met een reden. De toenmalige regering had er voor gezorgd dat Havana dé gokstad van MiddenAmerika was geworden. Een soort Latijns-Amerikaans Las Vegas inclusief dure auto’s, rum, sigaren en een overschot aan mooie jonge vrouwen en mannen die bereid waren daarvoor te betalen. Terwijl het toerisme groeide, groeide het verzet onder de grotendeels arme bevolking. Zij merkten namelijk niets van de extra inkomsten van Cuba.

Een revolutie kon niet uitblijven en zoals bij veel staatsgrepen in de geschiedenis is ook hier voor de vrijheid gebloed. In een bloedige periode zijn duizenden mensen geëxecuteerd en in de nieuwe (en huidige) inrichting van de staat is weinig ruimte voor de vrijheid van meningsuiting. Op deze manier zou je Fidel kunnen zien als boef. Anderzijds zou je Fidel ook kunnen zien als held. Hij heeft namelijk een land gebouwd op gelijkheid, educatie en gezondheidszorg.

Met name dat laatste is interessant. Hoe kan een land waar het gemiddelde loon 22 euro in de maand is, levensverwachtingen bij geboorte van 79 jaar produceren?

Even ter vergelijking, in de VS is de gemiddelde levensverwachting 78,8 jaar.1 De kindersterfte in Cuba was afgelopen jaar lager dan die van Nederland en zelfs één van de laagste ter wereld.2 Het feit dat Cuba dit doet met een tiende van het bruto binnenlands product van dat van Nederland maakt het pas echt interessant.

10

Voor de nieuwe minor Global health zijn we afgelopen september naar Cuba afgereisd om eigenhandig te onderzoeken wat dit land te bieden heeft voor buitenlandse studenten. De Cubaanse zorg is opgedeeld in drie niveaus.

De eerste lijn bestaat uit een wijkarts, een soort huisarts die in zijn praktijk woont. Deze heten in de volksmond consultorios. Deze lijn is het centrum van de zorg en heeft als kerndoel het voorkomen van ziektes. Je kunt letterlijk de hele dag binnenvallen voor een recept of consult. Daar stopt het niet. Aan de arts gelinkte studenten zijn het hele jaar bezig om gegevens te verzamelen van gemiddeld 1000 patiënten per arts. “Hallo, heeft er bij u iemand last van koorts?” is bijvoorbeeld een vraag gerelateerd aan dengueonderzoek of “Wie wonen er nu in dit huis?” zijn geenszins ongewone vragen. Naast de proactieve houding is de betrokkenheid van de arts groot. Een arts kent het beroep, de relatie en ook de stemming van zijn patiënten.

De tweede lijn bestaat uit polyclinicos. Deze centra verzorgen letterlijk alles van mondhygiëne tot spoedeisende ingrepen. Een breed scala aan behandelingen, diagnostiek en revalidatie. Het meest opvallende aspect van deze lijn was voor mij de aandacht voor alternatieve gezondheidszorg.

Bloemtherapie, rookbehandeling en oormassages zijn daar algemeen geaccepteerde behandelingen voor patiënten. Een ander verrassend aspect zijn de materialen waar Cubanen mee werken. Deze zijn over het algemeen oud en nét (weer) werkende. Dit is deels te wijten aan het handelsverbod dat de VS al snel na de revolutie heeft ingevoerd. De derde lijn is een specialis tisch gezondheidscentrum, waar voor iedere specialisatie een ander ziekenhuis is.

Een groot deel van de bevolking is trots op wat ze bereikt hebben. Het socialisme is nog steeds sterk in Cuba, ondanks de zichtbare economische scheuren. De bevolking heeft het recht op gratis gezondheidszorg en educatie en profiteert hier ook van.En dat is prachtig. Helaas zal een arts in het weekend moeten bijklussen als taxichauffeur om het einde van de maand te halen. Cuba is voor een ontwikkelingsland al ver qua gezondheidszorg, maar laat op andere vlakken steken vallen. Dit maakt Cuba tot een prachtige, maar vooral intense leerweg. Het laat je namelijk niet alleen de complexiteit van haar staatsinrichting en een andere aanpak van de gezondheidszorg zien. Het laat je ook de onlosmakelijkheid zien tussen gezondheid en cultuur zien.

P.s. Fidel Castro is een Boefheld.

1 Jonas, P., Middelkoop, B. Leren van Cubaanse gezondheidszorg. Medisch contact 2013; 36: 1792-1795 2 The World Bank 2011, Data/Life Expectancy at birth

Predoctor | februari 2015 | Jaargang 27

Auteur: <Naam> | Lay-Out <Naam> ‘Leven als een arme populatie maar sterven als een rijke’ luidt de zegswijze van een Cubaanse professor. Deze quote is wat mij betreft zeer representatief voor wat ik op Cuba heb meegemaakt en gezien. Ondanks hun beperkte financiële middelen hebben zij een vergelijkbare levensverwachting als wij. En dan hebben we het over een land waar ze de kunst van dolce far niente -, 'het zoete nietsdoen', perfectioneert hebben. Er valt echter ook niet heel veel te doen bij gemiddeld 32ºC, 25x duurdere toeristenprijzen en onvoldoende taalkennis aan beide kanten. Zo hebben wij ondanks een teleurstellend oppervlakkig medisch programma genoten van Cuba’s prachtige landschappen en paradijsachtige stranden, de Cubaanse mentaliteit en vooral rust. Zes weken zonder permanente toegang tot internet leert je hoe afhankelijk/ gewend wij zij aan permanent beschikbaar internet. Maar als je er een keer van afgekickt bent, leer je het te waarderen bij een lekkere Cubaanse rum en sigaar. Zonder dat bestaat er natuurlijk geen Cuba avontuur.

Joris Vollbrandt, 3e jaars Geneeskunde student Eind september was het eindelijk zo ver, we vertrokken voor de minor Global Health naar Cuba! Met 13 studenten hebben we in Havana een nieuwe cultuur ontdekt, kennisgemaakt met Cubaanse studenten en veel nieuwe indrukken opgedaan van de gezondheidszorg in een land wat zo anders is dan Nederland. De geroemde Cubaanse gezondheidszorg lijkt op het eerste gezicht ongeorganiseerd, maar de passie en trots van de Cubaanse artsen zorgen ervoor dat een hoge kwaliteit gehaald wordt. Overal plaatjes van Che Guevara en Fidel Castro vonden we opvallend, en de participatie van de Cubanen in de zorg was iets waar we zeer van onder de indruk waren! (vooral de sportclubjes voor oude mensen!) Natuurlijk hebben we ook als groep Cuba ontdekt. Met z’n allen in Amerikaanse auto’s uit de jaren ’60 door Havana toeren, en in het weekend met de bus over het hele eiland reizen. Onze reis naar Cuba was een bijzondere ervaring, en iets wat we mee zullen nemen in onze verdere opleiding.

Jesper Stuurman, 3e jaars Geneeskunde student

Cuba, het land van de sigaren, rum, Amerikaanse oldtimers en hartelijke mensen. Zes weken hebben wij met 13 geneeskundestudenten kennis vergaard over het gezondheidssysteem dat de Cubanen hanteren. Waarom was dit zo ontzettend gaaf? Een aantal redenen. Lekker de hele dag op je slippers rondlopen. Na college naar het strand gaan in een Amerikaanse oldtimer en met een kokosnoot (met rum) uitkijken op een azuurblauwe zee. ’s Ochtends hardlopen over de Malecon.

De tijd vergeten, omdat die er niet toe doet. Elke dag rijst met bonen eten. De hartelijkheid van Cubaanse artsen meemaken.

In het weekend gave tripjes, wakker wordende aan het strand.

Meelopen in een verloskundig ziekenhuis. Een avondje bioscoop voor maar 6 cent. Mojito’s voor 2 euro. Een zoektocht houden naar goede koffie, Cubanen houden zelf meer van suikershots met een klein beetje koffie. De salsa dansen in Casa de Musica.

Kortom, genoeg redenen om dit zelf eens te gaan ervaren!

Amarins Damstra, 3e jaars Geneeskunde student

Medische Faculteit der Leidse Studenten

11

m

STRIP door Esther Kort

12

Predoctor | februari 2015 | Jaargang 27

Een interview met Cor Plug door Esther Kort voor de:

MEDEWERKER VAN DE MAAND In de vroege ochtend – rond een uur of 4 – gaat het alarm af. Niet veel later stapt hij in de auto om, als een van de weinige op de weg, naar zijn werk te gaan. Terwijl het nog donker is, stapt hij een verlaten en rommelige Hepatho binnen om korte metten te maken met alle troep die studenten na het feestje hebben achtergelaten. Binnen een paar uur lijkt het alsof er niets gebeurd is. En dan is het tijd voor een welverdiende pauze waarin de hardwerkende en vriendelijke 52-jarige schoonmaker Cor Plug van zijn broodje kan genieten. Ik ontmoet hem rond een uur of tien, om wat meer over hem te weten te komen.

Fijn dat u tijdens uw pauze wilt praten.

Hoe lang werkt u hier al?

“Ik ben hier via een andere werkgever terecht gekomen en werk hier denk ik nu al bijna tien jaar. Of ik met collega’s of apart werk, hangt van het werk af. Ik krijg vele klussen en heb daarom geen vast traject, behalve de ochtend dan. Het ligt aan het werk dat er voor handen is en wat er op mijn pad komt, zoals opdracht bonnen en dergelijke.”

Wat is in dit werk het smerigste dat u bent tegengekomen?

“Lijkenbakken schoonmaken, dat is echt vies. Er zijn mensen die hun lichaam doneren aan de wetenschap en die dan komen te overlijden. Hun lichamen worden dan in bakken met een chemisch middel gelegd om te weken. Die bakken maak ik daarna schoon. Een heel vies en stinkend klusje, kan ik je vertellen. Maar gelukkig komt dat niet zo veel voor.”

Dat kan ik me voorstellen! En wat vindt u dan het leukste aan uw werk?

“De variatie in het werk. Het is best onvoorspelbaar. Elke dag is weer een verrassing van wat voor klussen ik heb en dat vind ik het leuke. Gelukkig maar, want als ik steeds hetzelfde zou moeten doen zou ik gillend gek worden. Dat is niks voor mij.”

Dus veel variatie in uw werk? Hoe ziet uw gezinsleven er uit?

“Ik ben getrouwd en we hebben vijf kinderen. De oudste is dertig en de jongste is zes. Twee van de vijf kinderen zijn de deur al uit en we hebben al een kleinkind.

Heerlijk al zeg ik zelf, een kleinkind kan je lekker verwennen. Dus eigenlijk ook best gevarieerd hè?”

Als u thuiskomt van het werk, wat doet u dan het liefst “Slapen.” Hij lacht. “Ja, omdat ik natuurlijk heel vroeg de deur uitga, moet ik altijd even een uurtje liggen om bij te slapen. Dan ben ik om ongeveer kwart voor drie weer wakker en dan is het goed. Daarna komen

de jongens uit school en dan kan je de hele middag nog leuke dingen met ze doen. Ik ga met ze mee naar zwemmen, voetbal en van alles en nog wat. Daar kan ik erg van genieten.”

Wat leuk dat u zo’n actieve rol kunt spelen in uw gezinsleven. Wie kan het beste koken?

“Ik, al zeg ik het zelf. Koken is ook een van mijn hobby’s. We vinden gelukkig bijna alles lekker. We eten daarom erg divers; de ene keer Italiaans en de andere keer weer Afrikaans omdat mijn vrouw Afrikaans is.

Koken is ook de hobby van mijn oudste jongen, die wil later kok worden. En mijn middelste wil patissier worden. Dus bij ons thuis worden veel koeken en taartjes gebakken. Mijn kameraad is chef-kok, die komt ook elke week lekker eten. Daar leren we weer van. Koken is dus zo’n beetje onze alledaagse hobby.”

Leuk dat uw gezin dat met elkaar deelt.

Wie is de klusser in huis?

“Ik doe eigenlijk alle klusjes, behalve de elektra. Daar brand ik mijn vingers niet aan.

Ik heb een koophuis en daarom doe ik alle klusjes zelf. Het maakt niet uit wat het is.

De ene keer speel ik voor loodgieter en de andere keer voor schilder. Ik heb daarom zelf het hele riool opnieuw aangelegd toen ik er ging wonen en nieuwe kozijnen erin gezet. Samen met een neef van me. Wanneer ik hulp nodig heb, kan ik altijd bij vrienden of kennissen terecht. Of de jongens helpen me.”

De kerstvakantie dus ook vol met klusjes?

Of bent u lekker op vakantie geweest?

“Ik ben niet op vakantie geweest. We waren gewoon lekker thuis. Lekker even helemaal niets doen. Uitslapen komt er niet van.

Ik ben gewend dat om vier uur de wekker gaat. Dan ben ik ook klaarwakker. Wanneer ik blijf liggen krijg ik hoofdpijn of rugpijn.

Blijven liggen is geen optie, dus ik zit om half vijf beneden om de top 2000 te luisteren en te kijken. Bakje koffie erbij, lekker onderuit, voetjes op tafel.”

Wat is uw favoriete drankje?

“Misschien heel gek, maar ik drink het liefst water. We drinken thuis altijd water.

De kinderen drinken natuurlijk limonade en fruitdrankjes. De uitzondering is koffie. Ik drink ‘s ochtends twee à drie kopjes koffie, daarna houd ik het gezien voor de rest van de dag. De rest van de dag is het dus water.”

Waar kunt u zich ontzettend aan ergeren?

“Als mensen niet op tijd komen. Als je een afspraak maakt en dat de mensen er dan gewoon niet zijn. Dat ze dan een half uur later pas komen. Dan sta je daar te wachten… Dat vind ik erg.”

Heeft u nog plannen voor de toekomst?

“Genoeg plannen om te reizen. Dat is namelijk ook een van mijn hobby’s. Maar er moet natuurlijk wel geld voor zijn. Ik heb in de jaren 80 in centraal Amerika rondgereisd: Costa Rica, Panama, noem het maar op. Ik ben ook naar Afrika, vooral Ghana, geweest.

Tussendoor reisde ik door heel Europa: Spanje, het oude Joegoslavië en Duitsland.

Ik ben ook nog naar Malta en Gozo geweest.

Prachtige plekken om te duiken en dat heb ik dan ook gedaan. Als ik op vakantie ga vind ik het wel leuk om even te kunnen duiken.”

Als u een tijdmachine had, naar welke tijd zou u dan reizen?

“Ik zou niet reizen, want dan zou ik mijn kinderen missen. Als ik heen en terug kan gaan dan ga ik liever naar het verleden. Ik zou naar de jaren 50 of 60 willen. Ongeveer tien jaar voor ik geboren zou zijn, flower power enzo. Dan zou ik Woodstock willen meemaken. Destijds was ik net iets te jong en had vooral de muziek van toen willen meemaken. ” Als u een superheld zou mogen zijn, welke zou u kiezen?

“Spiderman. Lekker tegen de muren opklimmen!”

Steen-Papier-Schaar!

“Wat is dat?” Na een korte uitleg, gaan we van start. Cor heeft beginnersgeluk en wint met 2-1.

Het was erg leuk om Cor te interviewen. Hij komt over als een levensgenieter en een echt familiemens. De volgende keer dat ik ‘vroeg’ naar college moet zal ik me realiseren dat hij allang aan het werk is. Om dan pas om half 9 in de collegebanken te moeten zitten… Ik mag niet klagen!

Medische Faculteit der Leidse Studenten

13

CARRIÈREBEURS 2015

Welke medische vervolgopleiding past bij mij?

Kom naar de KNMG Carrièrebeurs en laat je inspireren!

Zaterdag 14 maart 2015 π 9:30 – 17:00 uur π Schola Medica, Utrecht

SCHRIJF JE NU IN:

Op de hoogte blijven?

www.knmgcarrierebeurs.nl

KNMG Carrièrebeurs,

KNMG_AdvCarrierebeurs2015_180x130.indd 1

cbknmg,

KNMG Carrièrebeurs, www.knmgcarrierebeurs.nl

12-08-14 16:21

February 2015

Predoctor Times Redactie: Janine Hogewoning lay-out: Eline Ruigrok

Heb jij dat ook gelezen?

Je wilt graag van alle nieuwtjes op de hoogte blijven, daartoe behoren ook de nieuwtjes binnen de gezondheidszorg. Als je op de trein of je werkgroep aan het wachten bent, lees je nog snel even wat nieuwsberichtjes door op je mobiel. Zo las je laatst wat over poepdonatie, waar je echt nog nooit van gehoord

hebt. En net na de discussie tijdens college over die dure medicijnen tegen de ziekte van Pompe, verschijnt er een nieuwsbericht dat de medicijnen op een goedkope wijze nagemaakt zijn. Of wat dacht je van die hartverscheurende nieuwsberichten over een moeder die sterft om het leven

van haar baby te redden. En laatst nog een bericht over een overleden meisje dat haar familie verrast met kerstcadeaus. De krant staat vol met deze zowel hartverscheurende, interessante als veelbelovende stukken. Lees hier over de meest bizarre en indrukwekkende artikelen van de laatste tijd.

VUmc maakt gebruik van Amerikaanse ‘poepbank’ VUmc maakt gebruik van Amerikaanse ‘poepbank’ voor poeptransplantaties Geloof het of niet, maar de ‘poepbank’ is een ware held voor vele patiënten. Mocht je vaak diarree hebben door hardnekkige en terugkerende bacteriële infecties, dan zou deze donorpoep wel eens de uitkomst kunnen bieden. Na het verwijderen van de eigen ontlasting wordt de gezonde, gedoneerde poep via een sonde in de mond ingebracht. Misschien niet de meest patiëntvriendelijke manier, maar wel een zeer effectieve manier om de darmflora van de patiënt in balans te brengen. Na de eerste transplantatie ligt het genezingspercentage al op 81,3%.

Dit in tegenstelling tot de huidige antibioticabehandeling, waarbij dit percentage maar 30,8% is.

Naast dat het effectiever is, is het ook nog goedkoper. Het is een veelbelovende therapie dus!

Poeptransplantaties worden al langer in Nederland uitgevoerd, maar voorheen moest er eerst een match gevonden worden en vervolgens moest de ontlasting nog gecontroleerd worden. De artsen van het VUmc maken daarom nu gebruik van donorpoep van de Amerikaanse nonprofitorganisatie OpenBiome.

Zij leveren betaalbare en gecontroleerde donorpoep voor maar liefst 250 euro. Ontlasting is meer geld waard dan je denkt.

Mocht je dus nog geld nodig hebben, ga dan vooral wonen in Amerika. In het Amerikaanse Medford krijg je per ingeleverde drol omgerekend 32 euro. Ervan uitgaande dat je 5 minuten bezig bent, komt dat neer op een uurloon van 384 euro. Niet verkeerd zou ik zeggen.

Goedkoper medicijn tegen ziekte van Pompe Utrechtse Wetenschappers maken medicijn tegen Pompe na

kosten (400.000-700.000 euro) en de beperkte effectiviteit is er een lange discussie geweest over

De ziekte van Pompe is de laatste jaren veel in het nieuws geweest. Het is een zeldzame en genetische aandoening die leidt tot spierzwakte.

Bij deze patiënten ontbreekt het enzym alfa-glucosidase, waardoor glycogeen niet meer afgebroken wordt en zich daardoor ophoopt.

Alglucosidase alfa (Myozyme) is het kunstmatige analoge enzym dat wordt gebruikt om deze ziekte te behandelen.

Vanwege de jaarlijkse hoge

het vergoeden van dit medicijn.

Uiteindelijk is er toen besloten

Medische Faculteit der Leidse Studenten

dit wel te doen en hiermee is het een van de duurste medicijnen die wordt vergoed in Nederland. Het zou natuurlijk fantastisch zijn als er een goedkopere variant op de markt komt. En dat is Utrechtse wetenschappers gelukt. Het is hen gelukt om dit medicijn op een relatief goedkope wijze na te maken en het kost dan slechts 4000 euro per patiënt per jaar.

Voordat het aan de Pompepatiënten gegeven kan worden, moet het eerst nog wel volop getest worden. Als alles verloopt volgens plan dan zal het medicijn over 2 jaar beschikbaar zijn.

Sterven voor je baby Doodzieke moeder sterft voor het leven van haar baby Na een gevecht tegen kanker krijg je te horen dat je geen kinderen meer kunt krijgen.

Wonderbaarlijk genoeg word je toch zwanger. Het gebeurde Elizabeth Joice uit New York.

Maar jammer genoeg was de vreugde van korte duur.

Vlak na het heugelijke nieuws kreeg ze te horen dat de kanker was teruggekeerd. Ze kwam voor een onmogelijke keuze te staan: de zwangerschap afbreken zodat de volledige behandeling gestart kon worden of met gevaar voor eigen leven de zwangerschap voldragen. Elizabeth koos voor het laatste. Vijf dagen na de geboorte van haar dochter overlijdt de doodzieke moeder aan de gevolgen van kanker.

Emotionele cadeaus Overleden meisje verrast familie met kerstcadeaus De 10-jarige Lily-Mae Mckinsty verloor in november de strijd tegen een zeldzame vorm van hersenkanker.

Tijdens het opruimen van haar spullen kwamen haar ouders een notitieblokje tegen waarin creditcardgegevens van haar vader stonden. In eerste instantie schrokken de rouwende ouders.

Maar het bleek dat hun dochter kerstcadeaus had gekocht voor haar familie. Om de paar dagen ontvangt het gezin een pakketje per post. Het is emotioneel, maar op deze manier is hun kleine meisje toch een beetje bij hun met kerst.

Met dank aan de Telegraaf, AD, NOS en nu.nl

15

16

Predoctor | Februari 2015 | Jaargang 27

Medische Faculteit der Leidse Studenten

[17]17

Bètabanenmarkt woensdag 18 maart 2015 Al 30 jaar het carrière-evenement voor alle biomedici aan de Universiteit Leiden

Benieuwd naar alle opties voor na je studie? Kom dan 18 maart naar het Gorlaeus Laboratorium en ga de markt af met meer dan 30 bedrijven, laat je CV checken en volg interessante workshops gegeven door bedrijven! Daarnaast is deze dag inclusief gratis lunch en een afsluitende netwerkborrel.

www.betabanenmarkt.nl

De arts in vier gedaantes Auteur: Merian Kuipers | Lay-Out: Esther Huybens Als student in de medische sector vertellen mensen je graag, gevraagd en ongevraagd, over hun ervaringen met artsen. Soms wordt de arts geroemd om hun uitstekende zorg en open houding. Op andere momenten hoor je boosheid op de arts, vaak gaat het om een communicatiefout, soms om een medische misser. Als student kun je jezelf de vraag stellen hoe er straks naar jou wordt gekeken, ben je een goede arts, hulpvaardig, beschik je over voldoende kennis. Daarnaast staat het algemene beeld van de arts in Nederland steeds meer ter discussie, met de stijging van de zorgkosten en de lonen in de medische sector.

Hoe er tegen artsen wordt aangekeken is van alle tijden. In 1587 verscheen er een vierdelige prentencyclus van Hendrick Goltzius. Hierop zien we de vier verschillende gedaantes van der arts: de arts als God; de arts als Engel; de arts als Mens en de arts als Duivel. Deze prenten duidden hoe er in verschillende fases van het ziekteproces naar de arts wordt gekeken. Deze prenten zijn vaak nagedaan en vier schilderingen binnen dit thema zijn te vinden in Museum Boerhaave. De gedetailleerde weergave van de medische instrumenten doen vermoeden dat de werken geschilderd zijn door een chirurgijn uit die tijd.

Een helder ligt schijnt boven zijn hoofd en om hem heen ligt een grote verscheidenheid aan medische attributen. Daarnaast zien we op het schilderij een drietal patiënten omringd door, hoogst waarschijnlijk, hun familie. We zien een man met een gebroken been, een bedlegerige man en achterin een man die getrepaneerd (trepaneren = het schedeldak doorboren) moet worden. De drie patiënten zijn de dood of ernstig letsel nabij en zien de arts als enige redder. Ze plaatsen hem op een voetstuk en verwachten wonderen van zijn handen.

Vervolgens zien we de arts op het tweede schilderij als engel afgebeeld. Hij is nog steeds omringd door medische attributen maar heeft nu vleugels. Om het engelbeeld te benadrukken heeft deze arts meer vrouwelijke trekken zoals blonde haren, een glad gezicht en vrouwelijke kleding. We zien de patiënten uit het eerdere schilderij weer terug en de eerste handelingen zijn verricht. De patiënten zien er minder noodlijdend uit en ook de familie kijkt minder bezorgd. Er is wel nog duidelijk sprake van een zieke patiënt. Op dit moment in het ziekteproces zijn de patiënten blij met hun reddende engel, maar ze vereren en snakken niet meer zo naar de arts als in hun hoogste nood op het eerste schilderij.

Op het derde schilderij zien we de arts als mens. Hij draagt weer – voor die tijd – gewone kleren en converseert op gelijk niveau met zijn patiënten. De bedlegerige man is uit bed, de man met het gebroken been staat weer, al heeft hij nog wel een kruk bij zich, en de man die getrepaneerd is laat zijn schedel bekijken door de arts, maar zit wel rechtop. De arts wordt door zijn patiënten nu gezien als gelijke, het kwaad is geschied en ze verkeren buiten levensgevaar.

Het laatste schilderij toont ons de arts als duivel, hij heeft hoorntjes gekregen en scherpe oren.

Hij wordt voornamelijk omringd door boeken in het Latijn en heeft geen medische instrumenten meer in zijn handen.

Hij is gekomen om betaald te worden door de patiënt maar die wijst hem de deur of gaat met hem in discussie over het bedrag van de rekening. Het toont de arts als een geldwolf, de inmiddels genezen patiënt heeft, nu hij beter is, geen behoefte meer om te betalen.

De vraag rijst of er in de 400 jaar sinds deze prenten zijn gemaakt iets wezenlijk veranderd is. Zien de patiënten anno nu de arts nog steeds als christus, als engel, als mens, maar ook als duivel? In de huidige medische cultuur wordt de arts nog maar zelden als christus, als hoogste redder in nood gezien, er bestaat veel meer een overleg cultuur en de arts als mens of als engel zal vaker voorkomen. Het is echter niet ondenkbaar dat in het geval van zeer ernstig zieke patieten of patienten in levensgevaar, de arst nog steeds als een soort Christus wordt aanbeden. De arts als geldwolf of duivel kennen we minder omdat deze taak wordt uitbesteed aan de zorgverzekeringen.

Hoewel we bij de tandarts en met het toenemen van het eigen risico toch steeds meer gaan betalen voor onze zorg bij de arts. Al met al blijkt dat de beeldvorming uit de 17e eeuw nog steeds relevant is voor de arts in 2015.

Medische Faculteit der Leidse Studenten

19

Irritaties for life Auteur: Janine Hogewoning | Lay-Out: Eline Ruigrok Ben je aan het surfen op internet, krijg je weer een foutmelding, is de pagina niet gevonden of de site te langzaam. Zulke irritaties maken je ongeduldig en kwaad. Hoewel heel Nederland in aanraking komt met zulke ergernissen, kenmerken studenten zich door een aantal zeer specifieke irritaties. Wat dacht je van wachtrijen voor de keuken, lege wc-rollen, stampvolle vuilnisbakken en snottere verkouden mensen in de UB. Altijd winter in de UB Studenten maken maar al te graag gebruik van de UB. Het is een uitermate geschikte plaats om te studeren. Hoewel, de omstandigheden voor een optimale concentratie zijn soms ver te zoeken. Neem als voorbeeld de temperatuur. Tijdens het studeren zit je voornamelijk stil. De omgevingstemperatuur zou dat gebrek aan lichaamsbeweging wel eens mogen compenseren. Maar dit is allesbehalve het geval. Met het gevolg dat je daar zit met een trui, een sjaal en soms ook nog een jas.

Snotterende mede UB’ers Dan hebben we ook nog de snotterde mede UB’ers.

Minstens één keer per week zit er weer zo’n snotterend en sniffend persoon naast je. Het lijkt wel of deze studenten nog nooit van neusspray of zakdoeken hebben gehoord, want ze halen maar liefst elke 10 seconden hun neus op.

Ongewild gaat je aandacht bij elke snuif of snotter naar die persoon en niet naar de studieboeken.

Zouden deze mensen niet gewoon bij elkaar in één ruimte kunnen zitten?

Vriendinnenkliekjes De constante kletsende vriendinnenkliekjes dienen niet vergeten te worden.

Het lijkt wel of sommige dames denken dat de UB bestemd is om gezellig bij te praten. De gesprekken gaan dan ook nog allerminst over studiegerelateerde onderwerpen. Gelukkig kan de koptelefoon dit geluid alweer met enige decibel verlagen.

Toilet Het toilet, de plek waar je terecht kan voor zowel de kleine als grote boodschap. Het is een plek waar je heerlijk kunt ontspannen.

Toch gaan er soms aan deze relaxte gevoelens ergernissen vooraf.

Bij binnenkomst van de toiletruimte moet je allereerst die vieze wc-bril met je vingers omlaag doen. Vervolgens spot je enkele remsporen en je denkt nog bij jezelf: ‘Er staat toch een wc-borstel of leg gewoon papier neer.’ Zit je net lekker, kom je er na je boodschap achter dat er geen wc-papier is. In tegenstelling met een studentenhuis, kon je je bij je ouders nog troosten met de gedachte dat er minstens tien rollen op voorraad liggen. Daar zit je dan, met je grote boodschap. Shit!

20

Vuilniszakken Tijdens het weggooien van je pizzadoos, zie je een te volle prullenbak. Je legt je pizzadoos boven op de stampvolle en stinkende afvalresten en doet een (mislukte) poging de deksel te sluiten. Je denkt nog bij jezelf: ‘De volgende huisgenoot leegt hem wel.’ De volgende huisgenoot is dit ook niet van plan. Hij stampt nog even met zijn voet op je pizzadoos, zodat er weer een paar centimeter extra ruimte is voor zijn lege chipszak.

Begrijpelijk, want wie wilt er nou weer een stinkende, klevende, zware vuilniszak vervangen…

Wachtrijen Wie er denkt dat wachtrijen alleen in winkels voorkomen zit ernaast. Studentenhuizen kennen wachtrijen voor de keuken, badkamer, toiletten, wasmachines et cetera. Wil je nog net even eten voor de training, staat de club van je huisgenoot te koken. Of moet je na die wilde nacht echt even je dekbed wassen, zijn er nog drie huisgenoten voor je. Het is af en toe zwaar om met zoveel mensen rekening te houden. Het meest irritant is nog wel als wilt douchen of tandenpoetsen, maar een ‘vriend(in) van’ bezet de ruimte. Is het mogelijk dat er een regel komt dat huisgenoten altijd voorrang krijgen?

Krakende bedden Door geldgebrek wordt er maar door weinig studenten geïnvesteerd in goede bedden. IKEA verkoopt daarom ook niet voor de niets de tweepersoonsbedden aan een lopende band. Alleen een nadeel van deze is bedden is dat het kraakt bij bepaalde heftige bewegingen.

Je onderbuurman kan lekker meegenieten, ook al ben je nog zo stil tijdens de seks. Daar gaat zijn nachtrust (en jouw privacy)!

Als student leef je in een gemeenschap waarin vele voorzieningen worden gedeeld. Het delen van voorzieningen met anderen leidt vaak tot irritaties. Het is alleen lastig om te voorkomen. Een schrale troost: je bent niet de enige. Wist je trouwens dat het Nederlands incorrect is om te zeggen: ‘Ik irriteer me aan het gekraak’. Het is correct om te zeggen: ‘Ik erger me aan het gekraak’ of ‘het gekraak irriteert mij’. De werkwoorden zelf leiden dus zelf al tot irritatie en ergernis.

Predoctor | februari 2015 | Jaargang 27

criminaliteit in je genen?

Auteur: Bianca Prinse | Lay-Out: Wingchi Cheng Een deel van de zware geweldsmisdrijven kan mogelijk verklaard worden door veranderingen in het monoamine metabolisme en het neuronale membraan. Dit blijkt uit een recente publicatie van onderzoekers van het Karolinska Institutet uit Zweden naar aanleiding van een Genome Wide Association Study bij Finse gevangenen.

Criminaliteit is jammer genoeg nog steeds een groot probleem in de westerse wereld en geweldsmisdrijven spelen hierin een grote rol. De meerderheid van deze geweldsmisdrijven is toe te schrijven aan een relatief kleine groep recidivisten. Uit onderzoek bij criminelen blijkt dat 50% van dit ernstig antisociale gedrag toe te schrijven in aan genetische factoren. Studies hebben uitgewezen dat een mogelijke rol hierin is weggelegd voor monoamine oxidase en het HTR2B-gen.

Monoamine Oxidases (MAOA) zijn enzymen die een rol spelen bij de oxidatie van monoamines. Ze zijn ongeveer in elke cel van het lichaam aanwezig en bevinden zich vooral in de buitenste membraan van de mitochondria. Monoamines zijn neurotransmitters en bekende voorbeelden zijn adrenaline en serotonine. Deze neurotransmitters spelen een belangrijke rol in vitale processen in het lichaam. Onderzoek heeft uitgewezen dat een zeldzame mutatie kan leiden tot een tekort aan MAOAs en dat dit geassocieerd is met impulsief en agressief gedrag.

De afkorting HTR2B staat voor serotonine receptor 2B en wordt gecodeerd door het HTR2B gen. Deze serotonine receptor speelt een rol in zowel het cardiovasculaire systeem als in het centrale zenuwstelsel. De receptor speelt bijvoorbeeld een rol in het samentrekken van bloedvaten. Uit onderzoek is gebleken dat variatie in het stopcodon van HTR2B geassocieerd is met drugsgebruik en het plegen van impulsieve misdaden, zoals moord of brandstichting.

Eerdere studies tonen alleen mogelijke associaties aan die de kans op het plegen van ernstige geweldmisdrijven vergroot. Daarom heeft deze studie onderzoek gedaan naar specifieke genen of variaties die kunnen leiden tot de veranderingen in het MAOAmetabolisme en de HTR2B receptor. Dit is onderzocht door middel van kandidaatgen analyse. Ook is er een Genome Wide Association Study (GWAS) uitgevoerd onder Finse gevangenen om het genoom van deze gevangenen te kunnen vergelijken met een algemene populatie.

Voor deze studie zijn deelnemers gezocht in de negentien grootste gevangenissen van Finland. Een totaal van 1004 gevangenen is benaderd en uiteindelijk leidde dit, na selectie op basis van exclusie criteria, tot 794 gevangenen in het CRIME cohort.

Hiervan hadden 215 gevangene niet-geweldsmisdrijven gepleegd, 538 gevangenen hadden tenminste 1 geweldsmisdrijf gepleegd en 84 gevangenen hadden meer dan 10 geweldsmisdrijven gepleegd.

Onder geweldmisdrijven wordt dan moord, poging tot moord of doodslag, doodslag of mishandeling verondersteld.

Voor een goede representatie van de algemene populatie zijn mensen geselecteerd van het Health 2000 Control Cohort. Hieruit zijn 2124 mensen geselecteerd voor de GWAS. Er zijn nog eens 5000 extra mensen geselecteerd uit twee andere bestaande cohorten voor de GWAS. Ook is er een replicatie cohort samengesteld om de resultaten van het CRIME cohort mee te kunnen vergelijken. Dit cohort bestond uit 114 geweldsplegers die minimaal 1 moord hadden gepleegd en die forensisch mentaal zijn onderzocht vanwege het extreem gewelddadige karakter van hun moorden.

Uit de resultaten van de kandidaatgen analyse is gebleken dat een MAOA genotype, passend bij een lage MAOA activiteit, significant geassocieerd is met geweldsmisdrijven in het CRIME cohort. Geslacht en kindermishandeling spelen in deze associatie geen significante rol. De associatie was het sterkste significant in de groep met de gevangenen met meer dan 10 geweldsmisdrijven.

De analyses gericht op HTR2B leverde geen significante resultaten op.

De analyse van de GWAS leverde een significatie associatie op tussen verschillende varianten in het CDH13 gen en de geweldsmisdrijven. Uit verdere analyse bleek dat alleen variant Rs11649622 in CDH13 geassocieerd was met ernstige geweldmisdrijven. CDH13 speelt een rol in de proliferatie, migratie en connectiviteit van neuronen in de hersenen. Alle analyses zijn ook uitgevoerd op de controle en replica cohorten en ondersteunde deze vindingen.

Hoewel de onderzoekers hebben aangetoond dat een deel van de geweldsmisdrijven in Finland te wijten is aan veranderingen in het genotype, blijven ze benadrukken dat de sensitiviteit en specificiteit van deze onderzoeken veel te laag is voor mogelijke screening methoden. En dat natuurlijk alleen de daadwerkelijke misdaad kan leiden tot veroordeling.

Medische Faculteit der Leidse Studenten

21

<Titel> <Ondertitel>

Auteur: <Naam> | Lay-Out: <Naam>

The Centre for Human Drug Research (CHDR) performs research with medicines in Humans.

Voor diverse geneesmiddelonderzoeken Zoeken wij:

Gezonde vrijwilligers ● ● ● ●

18 - 65 jaar gezond, geen medicatie niet meer dan 5 sigaretten per dag roken Zeer interessante vergoeding

Geïnteresseerd?

Kijk voor meer informatie en/of aanmelden op:

U kunt ook mailen naar recruit@chdr.nl of bellen met 071-5246464

Predoctor | Februari 2015 | Jaargang 27

Column Daniël Lief vrouwelijk, mannenbeminnend nederland

Auteur: Daniël Kleijn | Lay-Out: Esther Kort Wij, mannelijk, vrouwenbeminnend Nederland, hebben een probleem. Een groot probleem, maar geen onbekend probleem. We snappen jullie niet. Nu is dit iets wat vaker voorkomt. We geven graag toe dat dit vaak onze schuld is: we luisteren misschien niet altijd even goed of hebben moeite om empathie op te brengen.

Perfect logische verklaringen voor momenten dat we jullie niet snappen. We steken absoluut de hand in eigen boezem in dat soort situaties. Zodra we echter in de situatie zijn dat we de hand in jullie boezem willen steken, verandert de zaak.

Onze moeders hebben ons goed opgevoed, oudere zussen hebben het ons verteld en Disneyfilms hebben het goede voorbeeld gegeven: het pad naar het hart van een dame is een heer zijn. Vrouwen willen een gentleman die de deur open houdt, oprecht geïnteresseerd is en luistert als een meisje een probleem heeft. Wees eerlijk dames, in de meeste gevallen is er niet eens sprake van een daadwerkelijk probleem, dat weten jullie zelf ook wel. Obama maakt zich ook niet druk als de telefoon van de first lady weer eens onderin de bodemloze put, genaamd ‘de handtas’, ligt en ze schreeuwt om een redding. Toch snelt hij naar haar toe, want een ware heer zal altijd de held zijn, zoals de sprookjesboeken ons geleerd hebben.

Gewapend met de veelvuldig herhaalde kennis dat de slechterik nooit het meisje krijgt, gaan mannen naar een feestje, beginnen ze een praatje in de trein of stappen ze op een dame af tijdens de StuDo – wel eentje van zijn eigen leeftijd natuurlijk. Vol goede moed beginnen ze het gesprek en laten ze zich van hun beste kant zien. De heer haalt een drankje voor het meisje en luistert aandachtig naar een verhaal over haar truienverzameling voor haar katten. Een geneeskundestudent neemt zelfs de moeite om aangeleerde gesprekstechnieken te gebruiken: hummen op het juiste moment, parafraseren en doorvragen. Hij maakt haar aan het lachen, is complimenteus op de niet-walgelijke manier en is de perfecte schoonzoon, zoals Superman met zijn bril op.

Het moment is daar. Ze zegt dat ze hem lief vindt en het valt haar op dat hij luistert. De man redeneert logisch: ze vindt hem leuk, hij maakt een kans. Zo attent als hij is, pakt hij zijn paraplu om haar droog naar haar fiets of huis te brengen. Niet met het doel om haar het bed in te sleuren, maar met de goedhartige intentie de dame veilig thuis te krijgen. Het vervolg laat zich raden zodra de heer richting zijn paraplu loopt. De grootste douchebag die in dezelfde ruimte rondhangt, stapt op het meisje af en begint te praten.

Vooral over zichzelf, met een arrogante air om zich heen die palpabel is. De beroepsklootzak kijkt haar niet eens aan en als hij een blik op haar werpt, dan betreft het absoluut niet haar ogen die in zijn gezichtsveld liggen. Met zijn opmerkingen ligt hij op het randje van puur beledigen, heeft hij het lef om flirten over te slaan en wordt gelijk handtastelijk. Een antiheld pur sang, met duidelijke niet-gentlemanly intenties.

De verbazing is dan ook groot bij de protagonist van ons verhaal, als dat meisje haar armen om de onbeleefde gozer heen slaat en hem begint te zoenen. Zo staat het niet in de door vrouwen gewaardeerde sprookjes boeken en dit is niet hoe zij het mannen van elke leeftijd inpeperen hoe het zou moeten gaan.

De zogenaamd begeerde held blijft in de kou staan; hij verliest de strijd van het Kwaad. Verslagen begint hij de trieste (maar droge) aftocht naar huis. Dit overkomt hem niet nog een keer: het is gedaan met de held uithangen.

Lieve dames, wij mannen willen echt die heer zijn. We begrijpen ook echt wel dat veel mannen die ‘gefriendzonet’ worden het aan zichzelf te danken hebben, omdat ze te subtiel flirten of te bang zijn om initiatief te nemen. Toch is er een grote discrepantie tussen wat jullie zeggen te willen en jullie frequente voorkeur voor de slechterik uit het verhaal. Jullie willen geen pure Superman, of een andere braverik.

Een man moet een Norman Bates of Christian Grey zijn. Lieve dames, we zullen ons best doen dit inzicht te verkondigen aan onze broertjes, huissjaarzen en zonen. Geef tot die tijd de sprookjesheld een kans, dan kom je tenminste droog thuis.

N.B.: De schrijver van dit artikel is zoals elke jongeman wel eens gefriendzonet en erkent het leed van zijn 3,5 miljard lotgenoten. Toch wil hij benadrukken dat dit verhaal chargeert om een punt te maken. Hij houdt nog steeds de deur open voor een dame en brengt haar veilig thuis onder een paraplu. Doe je dit niet, verdien je namelijk gewoon een klap in je gezicht, lutser.

Medische Faculteit der Leidse Studenten

23

ACTIVITEITEN

De afgelopen tijd hebben er veel activiteiten plaatsgevonden op onze studievereniging. We bemoeien ons met het onderwijs, maar we maken het leven van de (bio)medische studenten ook op andere vlakken leuker! De M.F.L.S. organiseert door het jaar heen vele activiteiten. Deze pagina geeft je een overzicht van wat er is gebeurd.

StudentDocent-borrel Op 2 december was de tweede Student Docent borrel van het jaar. Met een ongekend hoog aantal studenten was het een groot succes. Veel studenten hebben daarna nog hun, al dan niet zelf geknutselde, schoen in HePatho kunnen zetten. Als je ook op informele wijze met je docenten wil borrelen, met ze wil napraten over een college of gewoon meer wilt horen over het leven van een docent, hou dan vooral de M.F.L.S.-agenda goed in de gaten en borrel een keer met ze mee.

Sinterklaas In de week van 5 december was de Sint met zijn pieten in het LUMC. In alle collegezalen werd hij hartelijk ontvangen en werden studenten stevig aan de tand gevoeld over hun daden, kunsten en belevenissen het afgelopen jaar. Ook heeft hij nog wat cadeautjes bezorgd bij de studenten die hun schoen hebben gezet. We hopen uiteraard dat hij ons volgend jaar ook weer komt vereren met een bezoekje.

M.F.L.S.-feest: Party like a Pirate In December heeft het 2e M.F.L.S.-feest van het jaar plaatsgevonden. Het thema Party Like a Pirate was zeer geslaagd en we hebben ontzettend genoten van alle creatieve outfits.

De rij bij de deur en drukte bij de muntverkoop toonde dat jullie zeker toe waren aan een goed feestje. Als jij er ook van hebt genoten kom dan vooral naar het Lustrumfeest van HePatho op 19 februari!

Commissiefestival en studiereisbekendmaking Op 14 januari heeft het eerste commissiefestival ooit plaatsgevonden! Alle commissies die in februari vorig jaar zijn begonnen waren aanwezig met standjes of op oplaasbanken. De festivalsfeer zat er goed in met broodjes, muziek en goeie gesprekken over de leukste commissie van de M.F.L.S.! Daarnaast is met een prachtig filmpje de studiereis bekend gemaakt, deze gaat namelijk naar Sint Petersburg van 27 april t/m 3 mei. Wil je meer weten over het doen van commissies of over de studiereis, kom dan naar de bestuurskamer van de M.F.L.S. op K1-69, we ontvangen je graag.

ActCie ski-uitje Op een koude maandag in januari is een groep van 20 sneeuwhappers vertrokken naar de Uithof. Ze hebben zich daar uitgeleefd op de piste. Sommige hebben wat meer sneeuw van dichtbij gezien dan anderen, maar uiteindelijk hebben ze allemaal genoten op de borrel van welverdiende broodjes en warme chocolademelk met slagroom en rum. Heb jij de eerste ActCie activiteit van het jaar gemist? In februari heb je weer een kans met Escape Room tijdens het HePatho Lustrum.

24

Predoctor | februari 2015 | Jaargang 27

AGENDA

5 februari 17:00-19:00 uur HePatho Student-Docent borrel 16-20 februari HePatho Lustrumweek 17 februari 17:00-19:00 uur Foyer gebouw 3 Onderwijsdebat 19 februari 22:00-04:00 uur HePatho M.F.L.S.-feest 6 maart 12:30-01:00 uur HePatho VriMiBo 11-15 maart Leiden International Medical Students Conference 17 maart 17:00-19:00 uur HePatho Student-Docent borrel 20-22 maart Actieve Leden Weekend 2 april 22:00-04:00 uur HePatho BW-feest

haal geld op voor het LUMC kankerfonds Sinds december is de M.F.L.S. weer een prachtige commissie rijker, namelijk de Maatschappij en Cultuur Commissie (MeCC). De MeCC is opgericht om meer aandacht te besteden aan één van de hoofddoelen van de M.F.LS.: het bevorderen van maatschappelijk verantwoordelijkheidsbesef. Daarnaast heeft de MeCC de mooie uitdaging om dit jaar ook culturele activiteiten te organiseren.

Momenteel houdt de commissie zich vooral bezig met het hardloopevenement “Leiden loopt voor leukemie”.

Dit evenement wordt georganiseerd door de MeCC in samenwerking met het LUMC kankerfonds, dat zich sterk maakt voor wetenschappelijk kankeronderzoek binnen het LUMC. De MeCC stelt een team samen van zoveel mogelijk studenten, LUMC medewerkers en andere geïnteresseerden om deel te nemen aan de Leiden Marathon die plaatsvindt op 17 mei. Elke deelnemer haalt zoveel mogelijk geld op voor een nieuw geneesmiddel tegen leukemie. Degene die het meeste geld inzamelt wint een mooie prijs! Daarnaast worden er nog andere acties georganiseerd door de MeCC..

Schrik niet, want je hoeft uiteraard niet de hele marathon te lopen. Ook voor de minder ervaren loper is er een mogelijkheid: de Marathon heeft ook de loop van 2km, 5km, 10km en de halve marathon. Een prachtige kans om je goede voornemens te bereiken, training om je conditie op peil te krijgen en een mooi hardloopshirt tegen een kleine vergoeding te ontvangen.

Hou jij van hardlopen, wil je je inzetten voor een goed doel of lijkt het jou leuk om met je collega’s of medestudenten samen te lopen? Schrijf je dan in door langs te komen in de bestuurskamer van de M.F.L.S. (kamer K1-69) of door je naam en telefoonnummer te mailen naar leidenloopt@gmail.com en houd de Facebookpagina van de MeCC in de gaten!

Medische MedischeFaculteit Faculteitder derLeidse LeidseStudenten Studenten

25 25

Kasplantje door slaapzi Auteur: Michelle van Dongen | Lay-Out: Wingchi Cheng Het is 1926 en je bent een jonge vrouw van 21 die de wereld rondreist, een rijk leven leidt en naar talloze feestjes gaat.

Kortom: een vrouw in de bloei van haar leven. Wat als je dan een ziekte krijgt waardoor je in een soort vegetatieve toestand vervalt en na 43 jaar pas wakker wordt? Dit overkwam Rose R. die Encefalitis Lethargica kreeg. Na 43 jaar werd zij ‘gewekt’ door het middel L-DOPA. Deze ontwaking bracht echter niet alleen positieve ontwikkelingen, maar ook veel negatieve.

Aan het einde van de jaren ’60 werd het nieuwe medicijn L-DOPA ontwikkeld, bestemd voor patiënten met de ziekte van Parkinson.

Bij de ziekte van Parkinson sterven voornamelijk zenuwcellen van de substantia nigra af. Deze cellen zijn verantwoordelijk voor de productie van dopamine, een bekende neurotransmitter. Zonder dopamine worden signalen in de hersenen niet goed overgedragen en dit kan leiden tot ziekte van Parkinson. Kernsymptomen van de ziekte zijn rigiditeit (stijfheid van ledematen), akinesie (bewegingsarmoede), rusttremor (trillen bij rust), verstoorde houdingen en verstoorde houdingsreflexen. Daarnaast kan er bij deze patiënten ook sprake zijn van een uitdrukkingsloos gezicht, verminderde balans en verminderde opvangreflexen, moeite om bewegingen te starten of te veranderen, depressie en vermoeidheid.

Door de komst van L-DOPA verdween een groot deel van de Parkinson symptomen, omdat L-DOPA de functie van dopamine nabootst. George Cotzias bewees de effectiviteit van een behandeling met L-DOPA, waarvoor hij in 1969 de Lasker Prijs kreeg. Het middel wordt daarom ook in deze tijd nog steeds voorgeschreven. Ondanks dat L-DOPA een veelbelovend middel voor Parkinsonpatiënten was en nog steeds is, zijn er niet alleen maar positieve kanten van dit medicijn. L-DOPA kent namelijk veel bijwerkingen. Ook is in 1969 het middel niet alleen op Parkinson patiënten getest, maar op mensen met Encefalitis Lethargica (slaapziekte).

In de winter van 1916/17 verspreidde zich vanuit Wenen een nieuwe ziekte die zich binnen 3 jaar over de hele wereld had verspreid. De symptomen waren bij geen patiënt hetzelfde en daarom werd gedacht dat om meerdere ziekten ging. Het uitte zich onder andere in epidemische schizofrenie, epidemische Parkinson, atypische rabiës en atypisch poliomyelitis. Na onderzoek in de hersenen van overleden patiënten bleek het wel om 1 ziekte te gaan en kreeg de ziekte een naam; Encefalitis Lethargica. Tussen 1916 en 1927 heeft deze ziekte tot ongeveer 5 miljoen doden geleid. Patiënten die de ziekte hebben overleefd, maar wel ernstige aanvallen slapeloosheid of slaperigheid hebben gehad, waren vaak niet hersteld. Zij hebben het oude leven dat ze hadden niet meer op kunnen pakken. De mensen waren bij bewustzijn, maar ze waren niet helemaal ‘wakker’ en velen hielden er symptomen op na die horen bij parkinsonisme. Veelal zaten deze patiënten de hele dag bewegingloos en sprakeloos in hun stoel zonder enige energie, initiatief, emotie of verlangen.

Ze zagen wel wat er om hen heen gebeurde, maar voelden daar emotioneel niets bij. Ze werden levenloos als geesten, men zou ze zelfs kunnen vergelijken met zombies.

Een deel van deze patiënten is beland bij Mount Carmel, een ziekenhuis in New York.

Dokter Oliver W. Sacks heeft deze patiënten een aantal jaar begeleid en heeft de patiënten in 1969 L-DOPA voorgeschreven. In zijn boek Awakenings uit 1973 beschrijft hij het effect van L-DOPA op 20 van deze patiënten.

De patiënten die tussen 1916 en 1927 de slaapziekte hadden opgelopen, ontwaakten na bijna een halve eeuw dankzij L-DOPA. ‘Awakenings’ kwam in 1973 uit Omdat een deel van deze mensen niet meer bij bewustzijn was geweest, geloofden sommigen dat het nog steeds 1926 was: zo ook in het geval van de eerder genoemde Rose R. De patiënten die toen kinderen waren, werden ineens wakker als een volwassene, waarbij een groot deel van hun leven aan hen voorbij was gegaan. Ze werden geconfronteerd met het verlies van ouders, echtgenotes of andere geliefden. Een deel van de patiënten had niemand meer om op terug te vallen, nadat ze in Mount Carmel waren opgenomen. Ook het feit dat ze lichamelijk verouderd waren was confronterend. De ontwaking dankzij L-DOPA zorgde ervoor dat mensen weer konden gaan leven. De belangrijkste veranderingen voor de patiënten waren dat ze zich weer konden bewegen, vaak ook weer konden lopen, konden praten, maar bovenal hadden deze patiënten het gevoel weer te leven.

Oliver W. Sacks

26

Predoctor | Februari 2015 | Jaargang 27

iekte Auteur: <Naam> | Lay-Out <Naam> In het boek komt ook naar voren dat er een keerzijde van het middel is. Een van de post-encefalitische patiënten die Oliver Sacks in het boek Awakenings beschrijft is Leonard L. Dr. Sacks en Mr L. ontmoetten elkaar voor het eerst in de lente van 1966.

Hier was Mr L. 46 jaar oud, sprakeloos, zonder vrijwillige bewegingen op kleine bewegingen in de rechter hand na. In maart 1969 kreeg Mr L. L-DOPA voorgeschreven en na twee weken was de rigiditeit in de ledematen verdwenen, kon hij weer een gesprek voeren en kleine stukjes lopen. Hij was blij met de mobiliteit en gezondheid die hij ruim 30 jaar niet meer had ervaren. Binnen een maand sloeg zijn toestand om. Aanvankelijk kreeg Mr L. een last van grootheidswaanzin, waarbij hij vond dat het zijn taak was om de wereld te bevrijden van ontelbare demonen. Later begon hij agressief te worden en kreeg hij ongezonde seksuele fantasieën en hallucinaties. Ook kreeg hij tics en herhaalde hij steeds woorden en zinnen. Eind juli van dat jaar is de behandeling met L-DOPA stopgezet, omdat hij depressief werd en last had van psychoses en suïcidale neigingen. Mr L. verviel weer in oude toestand.

Ondanks dat het middel later nog een aantal keer is uitgeprobeerd, is het effect nooit meer zo groot geweest als in de lente van 1969 en elke keer is de behandeling met L-DOPA weer afgebroken.

In 1990 is het boek van Olivier W. Sacks verfilmd met vertolkingen van Robin Williams en Robert DeNiro. De film werd drie keer genomineerd voor een Academy Award.

“At first, Dr Sacks, I thought L-DOPA was the most wonderful thing in the world, and I blessed you for giving me the Elixir of Life. Then, when everything went bad, I thought it was the worst thing in the world, a deathly poison, a drug which sent one down to the depths of hell; and I cursed you for giving it to me. I was terribly mixed in my feelings between fear and hope, and hatred and love… Now I accept the whole situation. It was wonderful, terrible, dramatic and comic. It is finally- sad, and that’s all there is to it. I’m best left alone – no more drugs.

I’ve learned a great deal in the last three years. I’ve broken through barriers which I had all my life. And now, I’ll stay myself, and you can keep your L-DOPA.’’ ~ Leonard L. uit Awakenings, Oliver W. Sacks, 1973 Uit het citaat van Leonard is duidelijk naar voren gekomen dat L-DOPA voor sommige patiënten het leven alleen maar moeilijker heeft gemaakt. De meeste post-encefalitische patiënten die zijn behandeld met L-DOPA zijn in hun oude toestand vervallen.

L-DOPA was hét middel dat het leven van deze mensen zou veranderen; ze zouden weer mobiel zijn, kunnen praten en weer het gevoel geven te leven. De meeste post-encefalitische patiënten hebben kort mogen proeven van dit leven, de één een paar weken, de ander een paar jaar.

L-DOPA is dus een middel dat het leven van vele Parkinson patiënten heeft verbeterd, maar dat geldt jammer genoeg niet voor de mensen met encefalitische Lethargica. Het verhaal van Awakenings laat duidelijk zien dat een geneesmiddel een leven kan verbeteren of juist kan verslechteren. Zo zijn DES en Softenon ook voorbeelden van geneesmiddelen waarbij het de vraag is of de komst van het medicijn wel een positief effect heeft gehad. Het blijkt maar weer dat een medicijn zowel een hero als een villain kan zijn, natuurlijk afhankelijk van zowel het doel als van de patiënt.

Medische Faculteit der Leidse Studenten

27

Waarde M.F.L.S.-leden, De gezellige Gilde-periode zit er helaas alweer op.

Op 14 november 2014 vond de Intergildeborrel plaats, dit was de start van de Gilde-periode. Nadat de Gildes zich hebben gepresenteerd aan de Eerstejaars en andere Leden, kon de Gilde-periode echt van start gaan. De Gildes hebben zich van hun beste kant laten zien en weer leuke creatieve en sportieve activiteiten georganiseerd. Van roulatiediners tot schaatsen en van een wijnproeverij tot beachvolleybal, alles kwam voorbij. Ook dit jaar is weer alles uit de kast getrokken om de geĂŻnteresseerden beter te leren kennen. De Gildes zijn trots op de aanname van hun nieuwe leden en zijn hiermee weer een lichting rijker.

De afgelopen tijd heeft niet alleen in het teken van de Gilde-periode gestaan.

Tijdens de Nieuwjaarsborrel hebben we geproost, met een lekker glas bubbels, op het nieuwe jaar. We hopen dat 2015 minstens net zo goed jaar wordt als 2014. De Borrel was erg gezellig en druk bezocht.

De SjaCie heeft een heerlijk diner georganiseerd voor de A.B.C.-reĂźnie en de voetjes gingen goed van de vloer tijdens de Actiedansborrel met het thema Fairytales. De spannende verhalen en creatieve outfits konden/mochten uiteraard niet ontbreken. De Witte-Jassenborrel heeft op 27 januari plaatsgevonden waar de co-assistenten hebben genoten van een biertje van het Bestuur. Deze hebben ze meer dan verdiend na al dat harde werken.

Forestusagenda 3 februari Dansborrel PB 17 februari Dansborrel M&M 23 februari Halfjaars-D.L.V. 27 februari Voorjaarscantus 3 maart C.M.O.-activiteit 12 maart Bierestafette 17 maart Dansborrel PiPi

Ook de komende tijd zullen veel leuke activiteiten en Borrels op de agenda, wat weer voor genoeg vertier en ontspanning zal zorgen. De Commissies zijn allemaal druk bezig met vergaderen en themaâ&#x20AC;&#x2122;s bedenken voor de vele mooie activiteiten die komende periode gepland staan. Op 23 februari zal het 34e Bestuur haar halfjaarsverslag presenteren aan de Leden tijdens de halfjaars-D.L.V.. Een heel raar idee dat nu alweer de helft van het Bestuursjaar erop zit. De tijd vliegt als je het naar je zin hebt. Een paar dagen na de D.L.V. zullen we drinken en uit volle borst zingen tijdens de Voorjaarscantus.

Gezelligheid kent geen tijd, dus maak er weer een mooi jaar van.

Rest mij u verder heel veel leesplezier toe te wensen.

Met een fier Welterusten, Namens het 34e Bestuur des L.M.D. Forestus, R.G.A.J.M. Helmes h.t. Assessor externus

forestusbestuur@mfls.nl | http://www.forestus.nl | 071-526 45 27 De Bestuurskamer is geopend op werkdagen tussen 12.30 en 15.30 uur.

ALS AIOS KUN JE WEL EEN PREFERRED BANKER GEBRUIKEN Als AIOS zit u in de fase van uw carrière waarbij alles samenkomt. Een druk privéleven. Promoveren. Het inkopen in een maatschap. Uw (eerste) koopwoning. Allemaal belangrijke zaken die u moet combineren met extreem lange werkweken.

Om het leven makkelijker te maken, doen wij u een exclusief aanbod. Als AIOS kunt u voortaan gebruik maken van een Preferred Banker. Zo hebt u één aanspreekpunt voor al uw financiële zaken. Een expert die thuis is in de medische wereld. Ontdek wat Preferred Banking voor u als AIOS te bieden heeft. Ga voor meer informatie over de voordelen van Preferred Banking naar abnamro.nl/AIOS