fhk{kíku WM{kLku økLke
A-1
rfíkkçk ÃkZLku fe Ëwyk
yÍ : þi¾u íkhefík, y{ehu yn÷u MkwLLkík, çkkrLkÞu Ëk’ðíku RM÷k{e, nÍhík yÕ÷k{k {ki÷kLkk yçkq rçk÷k÷ {wnB{Ë RÕÞkMk y¥kkh fkrËhe h-Íðe ËeLke rfíkkçk Þk RM÷k{e Mkçkf ÃkZLku Mku Ãkn÷u Íi÷ {U Ëe nwE Ëwyk ÃkZ òu fwA ÃkZUøku ÞkË hnuøkk. Ëwyk Þun ni : ÷ersÞu
íkhs{k : yi yÕ÷kn ! n{ Ãkh RÕ{ku rnõ{ík fu ËhðkÍu ¾ku÷ Ëu ykih n{ Ãkh yÃkLke hn{ík LkkrÍ÷ Vh{k ! yi y-Í{ík ykih çkwÍøw keo ðk÷u. Lkkux : yÔð÷ ykr¾h yuf yuf çkkh ËwYË þheV ÃkZ ÷ersÞu. íkkr÷çku øk{u {ËeLkk ð çkfey ð {ÂøVhík 13 þÔðk÷w÷ {wfho{ 1428 rn.
fhk{kíku WM{kLku økLke
Þun rhMkk÷k (fhk{kíku WM{kLku økLke) þi¾u íkhefík, y{ehu yn÷u MkwLLkík, çkkrLkÞu Ëk’ðíku RM÷k{e nÍhík yÕ÷k{k {ki÷kLkk yçkq rçk÷k÷ {wnB{Ë RÕÞkMk y¥kkh fkrËhe h-Íðe rÍÞkE Lku WËqo ÍçkkLk {ut íknheh Vh{kÞk ni. {sr÷Mku íkhkrs{ (Ëk’ðíku RM÷k{e) Lku RMk rhMkk÷u fku økwshkíke hM{w÷ ¾ík {U íkhíkeçk Ëu fh Ãkuþ rfÞk ni ykih {f-ík-çkíkw÷ {ËeLkk Mku þkyuy fhðkÞk ni. RMk {U yøkh rfMke søkn f{e çkuþe Ãkkyut íkku {sr÷Mku íkhkrs{ fku (çk Íheyyu {õíkqçk, E-{uR÷ Þk SMS) {w¥k÷y Vh{k fh Mkðkçk f{kRÞu. hkrçkíkk : {sr÷Mku íkhkrs{ (Ëk’ðíku RM÷k{e) {f-ík-çkíkw÷ {ËeLkk, rMk÷uõxuz nkWMk, yr÷V fe {ÂMsË fu Mkk{Lku, íkeLk ËhðkÍk, yn{ËykçkkË-1, økwshkík, RÂLzÞk
MO. 9374031409 E-mail : translationmaktabhind@dawateislami.net
fhk{kíku WM{kLku økLke
1
1
~kiŒk™ ÷k¾ MkwMŒe rË÷kyu Þun rhMkk÷k (31 MkVnkŒ) BkwfBBk÷ …Z ÷ersÞu yk… fk rË÷ y-Í-BkŒu Mknkçkk Mku ÷çkhuÍ nku òyuøkk.
ËwYË ~kheV fe VÍe÷Œ Mkhfkhu BkËe™yu Bkw™Ôðhn, MkhËkhu Bk¬yu BkwfhoBkk fk VhBkk™u çk-h-fŒ r™~kk™ ni : “yi ÷kuøkku ! çku~kf çkhkuÍu rfÞkBkŒ WMk fe ËnT~kŒkU (Þk’™e ÎkçkhknxkU) ykih rnMkkçk rfŒkçk Mku sÕË ™òŒ …k™u ðk÷k ~kÏMk ðkun nkuøkk rsMk ™u ŒwBk BkU Mku BkwÍ …h ËwLÞk fu yLËh çk fMkhŒ ËwYË ~kheV …Zu nkUøku.”
: Þun çkÞk™ yBkehu yn÷u MkwL™Œ
™u Œç÷eøku fwhyk™ku MkwL™Œ fe yk÷Bkøkeh økih rMkÞkMke Œnhef Ëk’ðŒu RM÷kBke fu yk÷Bke Bk-Ë™e BkfoÍ ViÍk™u BkËe™k (çkkçkw÷ BkËe™k) fhkåke BkU nku™u ðk÷u (20 Íw÷ rnßsrŒ÷ nhkBk 1429 rMk.rn. 2008 E. fu) MkwL™ŒkU Çkhu RsríkBkky BkU VhBkkÞk òu ŒhBkeBk ð RÍkVu fu MkkÚk Œçy rfÞk økÞk. -Bksr÷Mku Bkf-Œ-çkŒw÷ BkËe™k 1
fhk{kíku WM{kLku økLke Vh{kLku {wMíkVk hn{íkU ¼usíkk ni.
2 : rsMk Lku {wÍ Ãkh yuf çkkh ËwYËu Ãkkf ÃkZk yÕ÷kn
…wh yMkhkh Bkk’Íqh
WMk Ãkh ËMk
nÍhŒu MkÂGÞËw™k yçkq rf÷kçkk fk çkÞk™ ni fu BkI ™u BkwÕfu ~kkBk fe Mkh ÍBke™ BkU yuf ykËBke Ëu¾k òu çkkh çkkh Þun MkËk ÷økk hnk Úkk : “nkyu y^MkkuMk ! Bkuhu r÷Þu snL™Bk ni.” BkI WX fh WMk fu …kMk økÞk Œku Þun Ëu¾ fh nihk™ hn økÞk fu WMk fu Ëku™kU2 nkÚk …kô fxu nwyu nI, Ëku™kU2 ykt¾kU Mku yLÄk ni ykih Bkwtn fu çk÷ ÍBke™ …h ykIÄk …zk nwðk çkkh çkkh Þune fnu ò hnk ni : “nkyu y^MkkuMk ! Bkuhu r÷Þu snL™Bk ni.” BkI ™u WMk Mku …qAk : yi ykËBke ! õÞqt ykih rfMk rçk™k …h Œq Þun fn hnk ni ? Þun Mkw™ fh WMk ™u fnk : yi ~kÏMk ! Bkuhk nk÷ ™ …qA, BkI W™ çkË ™MkeçkkU BkU Mku nqt òu yBkeÁ÷ BkwyrBk™e™ nÍhŒu MkÂGÞËw™k WMBkk™u øk™e fku ~kneË fh™u fu r÷Þu yk… fu Bkfk™ BkU Ëkr¾÷ nku økyu Úku, BkI sçk Œ÷ðkh ÷u fh fheçk ÃknkU[k Œku yk… fe Íkisyu Bkkun-Œ-hBkk BkwÍu Íkuh Íkuh Mku zktx™u ÷økª Œku BkI ™u fku ÚkÃ…z Bkkh rËÞk ! økwMMku BkU yk fh çkeçke Mkkrnçkk Þun Ëu¾ fh yBkeÁ÷ BkwyrBk™e™ nÍhŒu MkÂGÞËw™k WMBkk™u øk™e ™u Þun Ëwyk Bkktøke : “yÕ÷kn Œyk÷k Œuhu Ëku™kU2 nkÚk ykih Ëku™kU2 …kWt fkxu, ŒwÍu yLÄk fhu ykih ŒwÍ fku snL™Bk BkU ÍkUf Ëu.” yi ~kÏMk ! yBkeÁ÷ BkwyrBk™e™ fk …wh s÷k÷ åkunhk Ëu¾ fh ykih W™ fe Þun fkrnhk™k Ëwyk Mkw™ fh Bkuhu çkË™ fk yuf yuf Ytøkxk ¾zk nku økÞk ykih BkI ¾kiV Mku fkt…Œk nwðk ðnkt Mku Çkkøk ¾zk nwðk. BkI yBkeÁ÷ BkwyrBk™e™ fe åkkh ËwykykU
fhk{kíku WM{kLku økLke Vh{kLku {wMíkVk økÞk.
3 : òu þÏMk {wÍ Ãkh ËwYËu Ãkkf ÃkZLkk ¼q÷ økÞk ðkun sLLkík fk hkMíkk ¼q÷
BkU Mku Œe™ fe ÍË BkU íkku yk åkwfk nqt, ŒwBk Ëu¾ ne hnu nku fu Bkuhu Ëku™kU2 nkÚk ykih Ëku™kU2 …kWt fx åkwfu ykih ykt¾U Çke yLÄe nku åkwfª, ykn ! yçk rMkVo åkkiÚke Ëwyk Þk’™e Bkuhk snL™Bk BkU Ëkr¾÷ nku™k çkkfe hn økÞk ni. Ëku snkt BkU Ëw~Bk™u WMBkkt, Í÷e÷ku Ïðkh ni çkk’Ë Bkh™u fu yÍkçku ™kh fk nfËkh ni
fwLÞŒ ð yÕfkçk BkeXu BkeXu RM÷kBke ÇkkRÞku ! 18 Íw÷ rnßsrŒ÷ nhkBk 35 rMk™u rnshe fku yÕ÷knw øk™e fu ÃÞkhu ™çke, Bk¬e Bk-Ë™e fu s÷e÷w÷ fÿ Mknkçke WMBkk™u øk™e r™nkÞŒ BkÍ÷qrBkGÞŒ fu MkkÚk ~kneË rfÞu økyu. yk… ¾w-÷Vkyu hkr~kËe™ (Þk’™e nÍhŒu MkÂGÞËw™k yçkq çk¢ rMkÆef, nÍhŒu MkÂGÞËw™k WBkh VkYf, nÍhŒu MkÂGÞËw™k WMBkk™u øk™e, nÍhŒu MkÂGÞËw™k yr÷GÞw÷ BkwŒoÍk ) BkU ŒeMkhu ¾÷eVk nI. yk…
fe fwLÞŒ “yçkq yBkú” ykih ÷fçk òrBkW÷ fwhyk™ ni ™eÍ yuf ÷fçk “ÍwL™qhi™” (Ëku ™qh ðk÷u) Çke ni, õÞqtfu yÕ÷knw økVqh fu ™qh, ~kkVuyu ÞkiBkwL™w~kqh, ~kknu økÞqh ™u y…™e Ëku ~knÍkrËÞkt Þfu çkk’Ë Ëeøkhu nÍhŒu MkÂGÞËw™k WMBkk™u øk™e fu r™fkn BkU Ëe Úkª. ™qh fe Mkhfkh Mku …kÞk Ëku~kk÷k ™qh fk nku Bkwçkkhf ŒwBk fku ÍwL™qhi™ òuzk ™qh fk (nËkRfu çkÂÏþ~k ~kheV)
fhk{kíku WM{kLku økLke Vh{kLku {wMíkVk ðkun çkË çkÏík nku økÞk.
4 : rsMk fu ÃkkMk {uhk rÍ¢ nwðk ykih WMk Lku {wÍ Ãkh ËwYËu Ãkkf Lk ÃkZk íknfef
yk… ™u ykøkkÍu RM÷kBk ne BkU fçkq÷u RM÷kBk fh r÷Þk Úkk, yk… fku “Mkkrnçkw÷ rns-hŒi™” (Þk’™e Ëku ™u …n÷u nçk~kk rnshŒkU ðk÷u) fnk òŒk ni õÞqtfu yk… ykih rVh BkËe™Œw÷ Bkw™Ôðhn fe ŒhV rnshŒ VhBkkE.
Ëku çkkh sL™Œ ¾heËe
yBkeÁ÷ BkwyrBk™e™ nÍhŒu MkÂGÞËw™k WMBkk™u øk™e fe ~kk™u ðk÷k çknwŒ çkw÷LËku çkk÷k ni, yk… ™u y…™e Bkwçkkhf rÍLËøke BkU ™rçkGÞu hnBkŒ, ~kVeyu WBBkŒ, Bkkr÷fu sL™Œ, ŒksËkhu ™wçkwÔðŒ, ~knL~kknu rhMkk÷Œ Mku Ëku BkŒoçkk sL™Œ ¾heËe, yuf BkŒoçkk “çkehu YBkk” ÞnqËe Mku ¾heË fh BkwMkÕBkk™kU fu …k™e …e™u fu r÷Þu ðõV fh fu ykih ËqMkhe çkkh “si~ku WMkhŒ” fu Bkkify …h. åkw™kLåku “Mkw-™™u rŒhrBkÍe” BkU ni : nÍhŒu MkÂGÞËw™k yçËwhonBkk™ rçk™ ¾ççkkçk Mku Bkhðe ni fu BkI çkkhøkknu ™-çkðe BkU nkrÍh Úkk ykih nwÍqhu yfhBk, ™qhu BkwsMMkBk, hMkq÷u BkkunŒhBk, hnBkŒu yk÷Bk, ~kknu çk™e ykËBk, ™rçkGÞu BkwnŒT ~kBk, Mkhk…k sqËku fhBk Mknkçkyu rfhkBk fku “si~ku WMkhŒ” (Þk’™e økÍTðyu Œçkqf) fe ŒGÞkhe fu r÷Þu Œhøkeçk R~kkoË VhBkk hnu Úku. nÍhŒu MkÂGÞËw™k WMBkk™ rçk™ y^Vk™ ™u WX fh yÍo fe : Þk hMkq÷Õ÷kn ! …k÷k™ ykih Ëeøkh Bkw-ŒyÂÕ÷fk MkkBkk™ MkBkuŒ Mkku100 Ÿx Bkuhu rÍBBku nI. nwÍqh Mkhk…k ™qh, ViÍ økLsqh, ~kknu økÞqh ™u Mknkçkyu rfhkBk Mku rVh Œhøkeçk™ VhBkkÞk. Œku nÍhŒu
fhk{kíku WM{kLku økLke
5
Vh{kLku {wMíkVk : rsMk Lku {wÍ Ãkh ËMk {híkçkk Mkwçn ykih ËMk {híkçkk þk{ ËwYËu Ãkkf ÃkZk WMku rfÞk{ík fu rËLk {uhe þVkyík r{÷uøke.
MkÂGÞËw™k WMBkk™u øk™e Ëkuçkkhk ¾zu nwyu ykih yÍo fe : Þk hMkq÷Õ÷kn ! BkI ŒBkkBk MkkBkk™ MkBkuŒ Ëku Mkku200 Ÿx nkrÍh fh™u fe rÍBBkkËkhe ÷uŒk nqt. Ëku2 snkt fu MkwÕŒk™, Mkhðhu Íe~kk™, Bknçkqçku hnBkk™ ™u Mknkçkyu rfhkBk Mku rVh Œhøkeçk™ R~kkoË VhBkkÞk Œku nÍhŒu MkÂGÞËw™k WMBkk™u ™u yÍo fe : Þk hMkq÷Õ÷kn ! øk™e BkI Bky MkkBkk™ Œe™ Mkku300 Ÿx y…™u rÍBBku fçkq÷ fhŒk nqt. hkðe VhBkkŒu nI : BkI ™u Ëu¾k fu nwÍqhu yLðh, BkËe™u fu Œksðh, ~kkVuyu Bkn~kh, rçk RÍT™u hççku yõçkh økiçkkU Mku çkk ¾çkh, Bknçkqçku Ëkðh ™u Þun Mkw™ fh rBkBçkhu Bkw™Ôðh Mku ™eåku Œ~kheV ÷k fh Ëku BkŒoçkk VhBkkÞk : “yks Mku WMBkk™ ( ) òu fwA fhu WMk …h Bkwðk-¾Ík (Þk’™e …qAøkA) ™nª.” RBkkBkw÷ yÂM¾Þk ! fh Ëku yŒk sÍçkk Mk¾kðŒ fk ! r™f÷ òyu nBkkhu rË÷ Mku nwççku Ëki÷Œu Vk™e
950 Ÿx ykih 50 Îkkuzu BkeXu BkeXu RM÷kBke ÇkkRÞku ! yks f÷ Ëu¾k økÞk ni fwA nÍhkŒ ËqMkhkU fe Ëu¾k Ëu¾e sÍçkkŒ BkU yk fh åkLËk r÷¾ðk Œku ËuŒu nI Bkøkh sçk Ëu™u fe çkkhe ykŒe ni Œku W™ …h Çkkhe …z òŒk ni n¥kk fu çkk’Í Œku ËuŒu Çke ™nª ! Bkøkh fwhçkk™ òRÞu Bknçkqçku BkwMŒVk, fu sqËku Mk¾k …h, fu MkÂGÞËw÷ yÂM¾Þk, WMBkk™u çkk nÞk
fhk{kíku WM{kLku økLke Vh{kLku {wMíkVk Lku sVk fe.
6 : rsMk fu ÃkkMk {uhk rÍ¢ nwðk ykih WMk Lku {wÍ Ãkh ËwYË þheV Lk ÃkZk WMk
yk… ™u y…™u yu’÷k™ Mku çknwŒ rÍÞkËk åkLËk …u~k rfÞk åkw™kLåku BkwVÂMMkhu ~kneh, nfeBkw÷ WBBkŒ, nÍhŒu Bkw^Œe ynBkË Þkh ¾k™ RMk nËeMku …kf fu ŒnTŒ VhBkkŒu nI : ¾Þk÷ hnu fu Þun Œku W™ fk yu’÷k™ Úkk Bkøkh nkrÍh fh™u fu ðõŒ yk… ( ) ™u 950 Ÿx, 50 Îkkuzu ykih 1000 y~hrVÞkt …u~k fª, rVh çkk’Ë BkU 10 nÍkh y~hrVÞkt ykih …u~k fª. (Bkw^Œe Mkkrnçk BkÍeË VhBkkŒu nI) ¾Þk÷ hnu fu yk… ™u …n÷e çkkh BkU 100 fk yu’÷k™ rfÞk, ËqMkhe çkkh 100 Ÿx fu R÷kðk ykih 200 fk, ŒeMkhe çkkh ykih 300 fk, fw÷ 600 Ÿx (…u~k fh™u) fk yu’÷k™ VhBkkÞk. (rBkhykŒw÷ Bk™kSn, rs. 8, Mk. 395)
BkwÍu økh rBk÷ økÞk çknThu Mk¾k fk yuf Çke fŒhk Bkuhu ykøku ÍBkk™u Çkh fe nkuøke nuåk MkwÕŒk™e
WBkqhu ¾ih fu r÷Þu yrŒGÞkŒ sBy fh™k MkwL™Œ ni
BkeXu BkeXu RM÷kBke ÇkkRÞku ! çkk’Í ™kËk™ Ëe™e fkBkkU fu r÷Þu åkLËk fh™k çkwhk ò™Œu ykih RMk Mku hkufŒu nI, ÞkË hr¾Þu ! rçk÷k ðsn RMk fkhu ¾ih Mku hkuf™u fe ~khy™ BkwBkk-™-yŒ ni åkw™kLåku VŒkðk h-ÍrðGÞk rsÕË 23 MkVnk 127 …h Bkuhu ykfk yk’÷k nÍhŒ, RBkkBku yn÷u MkwL™Œ Bkki÷k™k ~kkn RBkkBk ynBkË hÍk ¾k™ yuf Mkwðk÷ fu sðkçk BkU R~kkoË VhBkkŒu nI : WBkqhu ¾ih fu r÷Þu BkwMkÕBkk™kU Mku RMk Œhn åkLËk fh™k rçkËTyŒ ™nª çkÕfu MkwL™Œ
fhk{kíku WM{kLku økLke Vh{kLku {wMíkVk þVkyík fYtøkk.
7 : òu {wÍ Ãkh hkuÍu sw{wyk ËwYË þheV ÃkZuøkk {I rfÞk{ík fu rËLk WMk fe
Mku MkkrçkŒ ni òu ÷kuøk RMk Mku hkufŒu nI (ðkun) (Œh-s-Bkyu fLÍw÷ EBkk™ : Çk÷kE Mku çkzk hkuf™u ðk÷k nË Mku çkZ™u ðk÷k økw™nøkkh) BkU Ëkr¾÷ nkuŒu nI. nÍhŒu MkÂGÞËw™k sheh
Mku ni, fwA (nÍhkŒ) çkhnT™k …k, çkhnT™k çkË™, rMkVo yuf fBk÷e f^™e fe Œhn åkeh fh øk÷u BkU zk÷u r¾ËBkŒu yõËMku nwÍqhu …wh™qh, MkÂGÞËu yk÷Bk BkU nkrÍh nwyu, nwÍqhu …wh™qh, hnBkŒu yk÷Bk ™u W™ fe BkkunŒkS (Þk’™e økwhçkŒ) Ëu¾e, åkunThyu yLðh fk htøk çkË÷ økÞk. rçk÷k÷ ( ) fku yÍk™ fk nwõBk rËÞk, çkk’Ëu ™BkkÍ ¾wíçkk VhBkkÞk, çkk’Ëu rŒ÷kðŒu ykÞkŒu Bkwçkk-hfk R~kkoË rfÞk : “fkuE ~kÏMk y…™e y~khVe Mku Mk-Ëfk fhu, fkuE Á…i Mku, fkuE f…zu Mku, fkuE y…™u f÷e÷ (Þk’™e Úkkuzu) økunqt Mku, fkuE y…™u Úkkuzu AwnkhkU Mku, Þnkt Œf VhBkkÞk : yøkåkuo ykÄk Awnkhk.” RMk R~kkoËu røkhkBke (Þk’™e yrŒGÞkŒ Ëu™u fe Œhøkeçk) fku Mkw™ fh yuf yLMkkhe
Ár…ÞkU fk Úku÷k WXk ÷kyu rsMk fu WXk™u BkU W™ fu nkÚk Úkf økyu, rVh ÷kuøk …i Ëh …i Mk-ËfkŒ ÷k™u ÷øku, Þnkt Œf fu Ëku2 yBçkkh (Þk’™e 2 Zuh) ¾k™u ykih f…zu fu nku økyu Þnkt Œf fu BkI ™u Ëu¾k fu hMkq÷wÕ÷kn fk åkunThyu yLðh ¾w~ke fu çkkRMk fwLË™ (Þk’™e ¾kr÷Mk Mkku™u) fe Œhn ËBkõ™u ÷økk ykih R~kkoË VhBkkÞk : “òu ~kÏMk RM÷kBk BkU fkuE yåAe hkn r™fk÷u WMk fu r÷Þu WMk fk Mkðkçk ni ykih WMk fu çkk’Ë rsŒ™u ÷kuøk WMk hkn …h yBk÷ fhUøku Mkçk fk Mkðkçk WMk (yåAe hkn r™fk÷™u ðk÷u) fu r÷Þu ni rçkøkih RMk fu, fu W™ (yBk÷ fh™u ðk÷kU)
fhk{kíku WM{kLku økLke Vh{kLku {wMíkVk
8 : {wÍ Ãkh ËwYËu Ãkkf fe fMkhík fhku çkuþf Þun íkwBnkhu r÷Þu íknkhík ni.
yrŒGÞkŒ fu çkkhu BkU BkÍeË Bkk’÷qBkkŒ fu r÷Þu Bkf-Œ-çkŒw÷ BkËe™k fe 107 MkVnkŒ …h Bkw~ŒrBk÷ rfŒkçk “åkLËu fu çkkhu BkU Mkwðk÷ sðkçk” fk BkwŒk-÷yk fersÞu. fu MkðkçkkU BkU fwA fBke nku.”
WMBkk™u øk™e fk Rr¥kçkkyu hMkq÷
yBkeÁ÷ BkwyrBk™e™, nÍhŒu MkÂGÞËw™k WMBkk™u øk™e Íçkh ËMŒ ykr~kfu hMkq÷ çkÕfu R~fu BkwMŒVk fk y-Bk÷e ™wBkq™k Úku y…™u yõðk÷ ð y^yk÷ BkU Bknçkqçku hççku Íw÷ s÷k÷ fe MkwL™ŒU ykih yËkyU Ïkqçk Ïkqçk y…™kÞk fhŒu Úku. åkw™kLåku yuf rË™ nÍhŒu MkÂGÞËw™k WMBkk™u øk™e ™u BkÂMsË fu ËhðkÍu …h çkiX fh çkfhe fe ËMŒe fk økku~Œ BktøkðkÞk ykih ¾kÞk ykih rçkøkih ŒkÍk ðwÍq rfÞu ™BkkÍ yËk fe rVh VhBkkÞk fu hMkq÷wÕ÷kn ™u Çke RMke søkn çkiX fh Þune ¾kÞk Úkk ykih RMke Œhn rfÞk Úkk. nÍhŒu MkÂGÞËw™k WMBkk™u øk™e yuf çkkh ðwÍq fhŒu nwyu BkwMfwhk™u ÷øku ! ÷kuøkkU ™u ðsn …qAe Œku VhBkk™u ÷øku : BkI ™u yuf BkŒoçkk Mkhfkhu ™kBkËkh fku RMke søkn …h ðwÍq VhBkk™u fu çkk’Ë BkwMfwhkŒu nwyu Ëu¾k Úkk. ðwÍq fh fu ¾LËkt nwyu ~kknu WMBkkt
fnk : õÞqt ŒçkMMkwBk Çk÷k fh hnk nqt ?
sðkçku Mkwðk÷u Bkw¾kŒçk rËÞk rVh rfMke fe yËk fku yËk fh hnk nqt !
fhk{kíku WM{kLku økLke Vh{kLku {wMíkVk ÃknkU[íkk ni.
9 : íkw{ snkt ¼e nku {wÍ Ãkh ËwYË ÃkZku fu íkwBnkhk ËwYË {wÍ íkf
røkÍk BkU rBkMkk÷e Mkk-Ëøke
nÍhŒu MkÂGÞËw™k ~kwhnTçke÷ rçk™ {wÂM÷Bk Mku rhðkÞŒ ni fu yBkeÁ÷ BkwyrBk™e™, nÍhŒu MkÂGÞËw™k WMBkk™u øk™e ÷kuøkkU fku yBkehkU ðk÷k ¾k™k r¾÷kŒu ykih ¾wË Îkh ò fh rMkfko ykih ÍiŒq™ …h økwÍkhk fhŒu.
fÇke MkeÄk nkÚk ~kBkoøkkn fku ™nª ÷økkÞk
yBkeÁ÷ BkwyrBk™e™, nÍhŒu MkÂGÞËw™k WMBkk™u øk™e ™u VhBkkÞk : rsMk nkÚk Mku BkI ™u hMkq÷wÕ÷kn fu ËMŒu Bkwçkkhf …h çkiyŒ fe ðkun (Þk’™e MkeÄk nkÚk) rVh BkI ™u fÇke Çke y…™e ~kBkoøkkn fku ™nª ÷økkÞk. nÍhŒu MkÂGÞËw™k WMBkk™u øk™e ™u VhBkkÞk : “yÕ÷kn fe fMkBk ! BkI ™u ™ Œku ÍBkk™yu òrnr÷GÞŒ BkU fÇke çkËfkhe fe ykih ™ ne RM÷kBk fçkq÷ fh™u fu çkk’Ë.”
çkLË fBkhu BkU Çke r™hk÷e ~kBkkuo nÞk
nÍhŒu MkÂGÞËw™k nMk™ çkMkhe ™u yBkeÁ÷ BkwyrBk™e™ nÍhŒu MkÂGÞËw™k WMBkk™u øk™e fe ~kBkkuo nÞk fe r~kÆŒ çkÞk™ fhŒu nwyu VhBkkÞk : “yøkh yk… rfMke fBkhu BkU nkU ykih WMk fk ËhðkÍk Çke çkLË nku Œçk Çke ™nk™u fu r÷Þu f…zu ™ WŒkhŒu ykih nÞk fe ðsn Mku fBkh MkeÄe ™ fhŒu Úku.”
nBku~kk hkuÍu h¾k fhŒu
yBkeÁ÷ BkwyrBk™e™, nÍhŒu MkÂGÞËw™k WMBkk™u øk™e
fhk{kíku WM{kLku økLke Vh{kLku {wMíkVk hn{íkU LkkrÍ÷ Vh{kíkk ni.
10 : rsMk Lku {wÍ Ãkh ËMk {híkçkk ËwYËu Ãkkf ÃkZk yÕ÷kn
WMk Ãkh Mkku
nBku~kk ™^÷e hkuÍu h¾Œu ykih hkŒ fu RÂçíkËkE rnMMku BkU ykhkBk VhBkk fh çkrfGÞk hkŒ rfÞkBk (Þk’™e RçkkËŒ) fhŒu Úku.
¾krËBk fku ÍnBkŒ ™nª ËuŒu
yk… fe ŒðkÍkuy (Þk’™e ykrsÍe) fk Þun nk÷ Úkk fu hkŒ fku ŒnßswË fu r÷Þu WXŒu ykih fkuE çkuËkh ™ nwðk nkuŒk Œku ¾wË ne ðwÍq fk MkkBkk™ fh ÷uŒu ykih rfMke fku søkk fh WMk fe ™ªË BkU ¾÷÷ yLËkÍ ™ nkuŒu. åkw™kLåku yBkeÁ÷ BkwyrBk™e™ nÍhŒu MkÂGÞËw™k WMBkk™u øk™e sçk hkŒ ŒnßswË fu r÷Þu WXŒu Œku ðwÍq fk …k™e ¾wË ÷u ÷uŒu Úku. yÍo fe økE : yk… õÞqt ÍnBkŒ WXkŒu nI ¾krËBk fku nwõBk VhBkk rËÞk fhU. VhBkkÞk : ™nª hkŒ W™ fe ni RMk BkU ykhkBk fhŒu nI.
÷frzÞkU fk økêk WXkyu åk÷u yk hnu Úku !
yBkeÁ÷ BkwyrBk™e™, nÍhŒu MkÂGÞËw™k WMBkk™u øk™e yuf Bkkify …h y…™u çkkøk BkU Mku ÷frzÞkU fk økêk WXkyu åk÷u yk hnu Úku nk÷ktfu fE økw÷kBk Çke BkkisqË Úku. rfMke ™u yÍo fe : yk… ™u Þun økêk y…™u økw÷kBk Mku õÞqt ™ WXðk r÷Þk ? VhBkkÞk : WXðk Œku MkfŒk Úkk ÷urf™ BkI y…™u ™^Mk fku ykÍBkk hnk nqt fu ðkun RMk Mku ykrsÍ Œku ™nª Þk RMku ™k …MkLË Œku ™nª fhŒk !
BkI ™u Œuhk fk™ Bkhkuzk Úkk
nÍhŒu MkÂGÞËw™k WMBkk™u øk™e ™u y…™u yuf økw÷kBk Mku VhBkkÞk : BkI ™u yuf BkŒoçkk Œuhk fk™ Bkhkuzk Úkk RMk r÷Þu Œq BkwÍ Mku WMk fk çkË÷k ÷u ÷u.
fhk{kíku WM{kLku økLke
11
Vh{kLku {wMíkVk : rsMk fu ÃkkMk {uhk rÍ¢ nku ykih ðkun {wÍ Ãkh ËwYË þheV Lk ÃkZu íkku ðkun ÷kuøkkU {U Mku fLsqMk íkheLk þÏMk ni.
fçkú Ëu¾ fh MkÂGÞËw™k WMBkk™u øk™e røkÞko ð Íkhe VhBkkŒu
yBkeÁ÷ BkwyrBk™e™, òrBkW÷ fwhyk™, nÍhŒu MkÂGÞËw™k WMBkk™ Rç™u y^Vk™ fíE sL™Œe nku™u fu çkk ðwsqË Çke fçkú fe rÍÞkhŒ fu Bkkify …h yktMkq hkuf ™ MkfŒu Úku åkw™kLåku Ëk’ðŒu RM÷kBke fu R~kkyŒe RËkhu Bkf-Œ-çkŒw÷ BkËe™k fe Bkíçkqyk 695 MkVnkŒ …h Bkw~ŒrBk÷ rfŒkçk “yÕ÷kn ðk÷kU fe çkkŒU” (rsÕË yÔð÷) fu MkVnk 139 …h ni : yBkeÁ÷ BkwyrBk™e™, nÍhŒu MkÂGÞËw™k WMBkk™u sçk rfMke fçkú fu …kMk ¾zu nkuŒu Œku RMk fËh hkuŒu fu øk™e yktMkqykU Mku yk… fe he~k (Þk’™e ËkZe) Bkwçkkhf Œh nku òŒe.
......Œku BkI Þun …MkLË fYtøkk fu hk¾ nku òŸ
nÍhŒu MkÂGÞËw™k WMBkk™u øk™e ™u VhBkkÞk : “yøkh BkwÍu sL™Œ ð Ëku; fu ËhrBkÞk™ ¾zk rfÞk òyu ÷urf™ BkwÍu Þun ™ …Œk nku fu BkwÍu rfMk ŒhV ò™u fk nwõBk nkuøkk Œku BkI Þun …MkLË fYtøkk fu hk¾ nku òŸ, RMk Mku …n÷u fu BkwÍu rfMke ŒhV ò™u fk nwõBk rËÞk òyu.” fíE sL™Œe nku™u fu çkk ðwsqË yk… ™u ¾kiVu ¾wËk Mku Bkøk÷qçk nku fh Þun VhBkkÞk ni. RMk R~kkoË BkU yÕ÷kn Œyk÷k fe ¾w^Þk ŒËçkeh Mku ¾kiV fk RÍnkh ni fu fnª yiMkk ™ nku fu BkwÍu sL™Œ fu çkòyu snL™Bk BkU ò™u fk nwõBk Ëu rËÞk òyu ! r÷nkÍk yÍkçku Ëku; fu zh fu Mkçkçk hk¾ nku ò™u fe …MkLË fk RÍnkh VhBkkÞk. fk~k ! yiMkk nku òŒk ¾kf çk™ fu ŒÞçkk fe BkwMŒVk fu fËBkkU Mku BkI r÷…x økÞk nkuŒk
fhk{kíku WM{kLku økLke Vh{kLku {wMíkVk {wÍ Ãkh ËwYËu Ãkkf Lk ÃkZu.
12 : WMk þÏMk fe Lkkf ¾kf yk÷qË nku rsMk fu ÃkkMk {uhk rÍ¢ nku ykih ðkun
(ðMkkR÷u çkÂÏþ~k, Mk. 257)
ykr¾hŒ fe rV¢ rË÷ BkU ™qh …iËk fhŒe ni
nÍhŒu MkÂGÞËw™k WMBkk™ Rç™u y^Vk™ VhBkkŒu nI : ËwLÞk fe rV¢ rË÷ BkU ytÄuhk sçk fu ykr¾hŒ fe rV¢ ™qh …iËk fhŒe ni.
WMBkk™u øk™e …h fhBk
BkeXu BkeXu RM÷kBke ÇkkRÞku ! Bk¬u BkËe™u fu MkwÕŒk™, hnBkŒu yk-÷rBkGÞk™, Bknçkqçku hnBkk™ òrBkW÷ fwhyk™, nÍhŒu MkÂGÞËw™k WMBkk™ Rç™u y^Vk™ …h çkunË ð çku RÂLíknk BkunThçkk™ Úku, RMk rÍB™ BkU yuf ðkrfyk Bkw÷k-nÍk VhBkkRÞu åkw™kLåku nÍhŒu MkÂGÞËw™k yçËwÕ÷kn rçk™ Mk÷kBk VhBkkŒu nI fu rs™ rË™kU çkkrøkÞkU ™u nÍhŒu MkÂGÞËw™k WMBkk™ fu Bkfk™u hVeW~~kk™ fk Bkwnk-Mkhk rfÞk nwðk Úkk, W™ fu Îkh BkU …k™e fe yuf çkqtË Œf ™nª ò™u Ëe ò hne Úke ykih nÍhŒu MkÂGÞËw™k WMBkk™u øk™e ÃÞkMk fe r~kÆŒ Mku Œz…Œu hnŒu Úku. BkI Bkw÷kfkŒ fu r÷Þu nkrÍh nwðk Œku yk… WMk rË™ hkuÍkËkh Úku. BkwÍ fku Ëu¾ fh VhBkkÞk : yi yçËwÕ÷kn rçk™ Mk÷kBk ( ) ! BkI ™u yks hkŒ ŒksËkhu Ëku2 snk™, hnBkŒu fku RMk yk-÷rBkGÞk™, BkËe™u fu MkwÕŒk™ hku~k™-Ëk™ BkU Ëu¾k, MkwÕŒk™u ÍBkk™k, hMkq÷u Þøkk™k ™u RÂLíknkE BkwÂ~Vfk™k ÷nsu BkU R~kkoË VhBkkÞk : “yi WMBkk™ ( ) ! R™ ÷kuøkkU ™u …k™e çkLË fh fu ŒwBnU ÃÞkMk Mku çku fhkh
fhk{kíku WM{kLku økLke Vh{kLku {wMíkVk fu økwLkkn {wykV nkUøku.
13 : rsMk Lku {wÍ Ãkh hkuÍu sw{wyk Ëku Mkku çkkh ËwYËu Ãkkf ÃkZk WMk fu Ëku Mkku Mkk÷
fh rËÞk ni ?” BkI ™u yÍo fe : S nkt. Œku Vkih™ ne yk… ™u yuf zku÷ Bkuhe ŒhV ÷xfk rËÞk òu …k™e Mku Çkhk nwðk Úkk, BkI WMk Mku Mkihkçk nwðk ykih yçk RMk ðõŒ Çke WMk …k™e fe XLzf y…™e Ëku™kU AkrŒÞkU ykih Ëku™kU2 fLÄkU fu ËhrBkÞk™ BknMkqMk fh hnk nqt. rVh nwÍqhu yfhBk, ™qhu BkwsMMkBk, ~kknu çk™e ykËBk, ~kkVuyu WBkBk, Mkhk…k sqËku fhBk ™u BkwÍ Mku VhBkkÞk : Þk’™e “yøkh ŒwBnkhe Ïðkrn~k nku Œku R™ ÷kuøkkU fu Bkwfkçk÷u BkU ŒwBnkhe RBkËkË fYt ykih yøkh ŒwBk åkknku Œku nBkkhu …kMk yk fh hkuÍk R^Œkh fhku.” BkI ™u yÍo fe :
Þk hMkq÷Õ÷kn ! yk… fu Ëhçkkhu …wh yLðkh BkU nkrÍh nku fh hkuÍk R^Œkh fh™k BkwÍu rÍÞkËk yÍeÍ ni. nÍhŒu MkÂGÞËw™k yçËwÕ÷kn rçk™ Mk÷kBk VhBkkŒu nI fu BkI RMk fu çkk’Ë ÁÏMkŒ nku fh åk÷k ykÞk ykih WMke hkuÍ çkkrøkÞkU ™u yk… fku ~kneË fh rËÞk. nÍhŒu yÕ÷kBkk s÷k÷wÆe™ MkwÞqŒe ™õ÷ fhŒu nI fu nÍhŒu yÕ÷kBkk Rç™u çkkŒe~k (Bkw-Œð^Vk 655 rnshe) RMk Mku Þune MkBkÍŒu nI fu (Mkhfkh fu ËeËkh ðk÷k) Þun ðkrfyk Ïðkçk BkU ™nª çkÕfu çkuËkhe fe nk÷Œ BkU …u~k ykÞk. fE rË™ Œf hnu BknMkqh W™ …h çkLË Úkk …k™e ~knkËŒ nÍhŒu WMBkk™ fe çku~kf ni ÷kMkk™e
fhk{kíku WM{kLku økLke Vh{kLku {wMíkVk
14 : {wÍ Ãkh ËwYË þheV ÃkZku yÕ÷kn
íkw{ Ãkh hn{ík ¼usuøkk.
çku fMkkU fk Mknkhk nBkkhk ™çke
BkeXu BkeXu RM÷kBke ÇkkRÞku ! RMk rnfkÞŒ Mku Bkk’÷qBk nwðk fu Mkhfkhu ™kBkËkh …h çk yŒkyu …hðh Ëøkkh MkÂGÞËw™k WMBkk™u øk™e fu ŒBkkBk nk÷kŒ Íkrnh ð yk~kfkh Úku, MkkÚk ne Þun Çke Bkk’÷qBk nwðk fu nBkkhu Bk¬e Bk-Ë™e Mkhfkh çku fMkkU fu BkËËøkkh Çke nI sÇke Œku VhBkkÞk : Þk’™e “yøkh ŒwBnkhe Ïðkrn~k nku Œku R™ ÷kuøkkU fu Bkwfkçk÷u BkU ŒwBnkhe RBkËkË fYt.” økBkÍËkU fku hÍk BkwÍTËk Ëesu fu ni çku fMkkU fk Mknkhk nBkkhk ™çke (nËkRfu çkÂÏþ~k ~kheV)
Ïkq™ huÍe ™k BkLÍqh
nÍhŒu MkÂGÞËw™k WMBkk™u øk™e fu çku rBkMkk÷ Mkçkúku ŒnBBkw÷ …h fwhçkk™ ! òBku ~knkËŒ Œku ™ku~k VhBkk r÷Þk Bkøkh BkËe™Œw÷ Bkw™Ôðhn BkU BkwMkÕBkk™kU fk Ïkq™ çknk™k …MkLË ™ VhBkkÞk. yk… fu Bkfk™u yk÷e~kk™ fk Bkwnk-Mkhk nwðk ykih …k™e çkLË fh rËÞk økÞk. òt r™MkkhkU ™u Ëki÷Œ-¾k™u …h nkrÍh nku fh çkÕðkRÞkU Mku Bkwfkçk÷u fe RòÍŒ åkkne Bkøkh yk… ™u RòÍŒ Ëu™u Mku RLfkh VhBkk rËÞk ykih sçk yk… fu økw÷kBk nrÚkÞkhkU Mku ÷uMk nku fh RòÍŒ fu r÷Þu nkrÍh nwyu Œku VhBkkÞk : yøkh ŒwBk ÷kuøk Bkuhe ¾w~k™qËe åkknŒu nku Œku nrÚkÞkh
fhk{kíku WM{kLku økLke
15
Vh{kLku {wMíkVk : {wÍ Ãkh fMkhík Mku ËwYËu Ãkkf ÃkZku çkuþf íkwBnkhk {wÍ Ãkh ËwYËu Ãkkf ÃkZLkk íkwBnkhu økwLkknkU fu r÷Þu {ÂøVhík ni.
¾ku÷ Ëku ykih Mkw™ku ! ŒwBk BkU Mku òu Çke økw÷kBk nrÚkÞkh ¾ku÷ Ëuøkk BkI ™u WMk fku ykÍkË rfÞk. yÕ÷kn fe fMkBk ! Ïkq™ huÍe Mku …n÷u Bkuhk fí÷ nku ò™k BkwÍu rÍÞkËk Bknçkqçk ni çk Bkwfkçk÷k RMk fu, fu BkI Ïkq™ huÍe fu çkk’Ë fí÷ rfÞk òŸ1 Þk’™e Bkuhe ~knkËŒ r÷¾ Ëe økE ni ykih ™rçkGÞu økiçkËk™, hMkq÷u Íe~kk™, Bknçkqçku hnBkk™ ™u BkwÍu RMk fe rçk~kkhŒ Ëu Ëe ni. nÍhŒu MkÂGÞËw™k WMBkk™u øk™e ™u y…™u økw÷kBkkU Mku VhBkkÞk : “yøkh ŒwBk ™u støk fe rVh Çke Bkuhe ~knkËŒ nku fh hnuøke.” òu rË÷ fku rÍÞk Ëu òu BkwfÆh fku rs÷k Ëu ðkun sÕðyu ËeËkh ni WMBkk™u øk™e fk
n-Mk™i™u fheBki™ ™u …nhk rËÞk
Bkki÷kyu fkyu™kŒ, Bkki÷k BkwÂ~f÷ fw~kk, ~kuhu ¾wËk, yr÷GÞw÷ BkwŒoÍk nÍhŒu MkÂGÞËw™k WMBkk™u øk™e Mku çkunË BknççkŒ fhŒu Úku. nk÷kŒ fe ™kÍwfe Ëu¾ fh yk… ™u y…™u Ëku™kU2 ~knÍkËkU n-Mk™i™u fheBki™ Þk’™e RBkkBku nMk™ ð nwMki™ Mku VhBkkÞk : “ŒwBk Ëku™kU2 y…™e y…™e Œ÷ðkhU ÷u fh nÍhŒu WMBkk™u øk™e fu ËhðkÍu …h òyku ykih …nhk Ëku.” fÍkyu R÷kne sçk økkr÷çk ykE nÍhŒu MkÂGÞËw™k WMBkk™u øk™e fe ~knkËŒ nwE Œku nÍhŒu MkÂGÞËw™k yr÷GÞw÷ fku MkÏŒ MkËBkk nwðk ykih yk… BkwŒoÍk ™u …Zk.
fhk{kíku WM{kLku økLke
16
Vh{kLku {wMíkVk : òu {wÍ Ãkh yuf ËwYË þheV ÃkZíkk ni yÕ÷kn y@ r÷¾íkk ni ykih fehkík WnwË Ãknkz rsíkLkk ni.
WMk fu r÷Þu yuf fehkík
ÏkwËk Çke ykih ™çke Çke ÏkwË y÷e Çke WMk Mku nI ™khkÍ yËq W™ fk WXkyuøkk rfÞkBkŒ BkU …hu~kk™e (ðMkkR÷u çkÂÏþ~k, Mk. 497)
økwMŒk¾ çkLËh çk™ økÞk
BkeXu BkeXu RM÷kBke ÇkkRÞku ! Mknkçkyu rfhkBk Mku çkwøÍku yËkðŒ h¾™k Ëkhi™ (Þk’™e ËwLÞk ð ykr¾hŒ) BkU ™wõMkk™ ð ¾wMkhk™ fk Mkçkçk ni åkw™kLåku nÍhŒu ykrhV rçkÕ÷kn MkÂGÞËw™k ™q Á Æe™ yçËw h o n Bkk™ òBke y…™e Bk~nq h rfŒkçk “~kðkrnËwL™wçkwÔðŒ” BkU ™õ÷ fhŒu nI 3 y^hkË ÞBk™ fu MkVh …h r™f÷u W™ BkU yuf fqVe (Þk’™e fqVu fk hn™u ðk÷k) Úkk òu ~ki¾i™u fheBki™ (nÍhŒu MkÂGÞËw ™ k yçkq çk¢ rMkÆef yki h nÍhŒu MkÂGÞËw ™ k WBkh ) fk økwMŒk¾ Úkk, WMku MkBkÍkÞk økÞk ÷urf™ ðkun çkkÍ ™
ykÞk. sçk Þun Œe™kU ÞBk™ fu fheçk ÃknkU[u Œku yuf søkn rfÞkBk rfÞk ykih Mkku økyu. sçk fqåk fk ðõŒ ykÞk Œku W™ BkU Mku WX fh Ëku2 ™u ðwÍq rfÞk ykih rVh WMk økwMŒk¾ fqVe fku søkkÞk. ðkun WX fh fn™u ÷økk : y^MkkuMk ! BkI ŒwBk Mku RMk BkÂLÍ÷ BkU …eAu hn økÞk nqt, ŒwBk ™u BkwÍu yi™ WMk ðõŒ søkkÞk sçk ~knL~kknu y-sBkku yhçk, Bknçkqçku hçk Bkuhu rMkhnk™u Œ~kheV VhBkk nku fh R~kkoË VhBkk hnu Úku : “yi VkrMkf ! yÕ÷kn VkrMkf fku Í÷e÷ku Ïðkh fhŒk ni, RMke MkVh BkU Œuhe ~kõ÷ çkË÷ òyuøke.” sçk ðkun økwMŒk¾ ðwÍq fu r÷Þu çkiXk Œku WMk fu …kô fe WtÂø÷Þkt BkM¾ nku™k (Þk’™e rçkøkz™k) ~kwYy nku øk#, rVh WMk fu Ëku™kU2 …kWt çkLËh fu …kWt fu Bkw~kkçkun nku
fhk{kíku WM{kLku økLke
17
Vh{kLku {wMíkVk : rsMk Lku rfíkkçk {U {wÍ Ãkh ËwYËu Ãkkf r÷¾k íkku sçk íkf {uhk Lkk{ WMk {U hnuøkk rVrh~íku WMk fu r÷Þu RÂMíkøVkh fhíku hnUøku.
økyu, rVh Îkwx™kU Œf çkLËh fe Œhn nku økÞk, Þnkt Œf fu WMk fk Mkkhk çkË™ çkLËh fe Œhn çk™ økÞk. WMk fu Á-Vfk ™u WMk çkLËh ™wBkk økwMŒk¾ fku …fz fh Ÿx fu …k÷k™ fu MkkÚk çkktÄ rËÞk ykih y…™e BkÂLÍ÷ fe ŒhV åk÷ rËÞu. økwYçku yk^Œkçk fu ðõŒ ðkun yuf yiMku støk÷ BkU ÃknkU[u snkt fwA çkLËh sBy Úku, sçk RMk ™u W™ fku Ëu¾k Œku BkwÍTŒrhçk (Þk’™e çkuŒkçk) nku fh hMMke AwzkE ykih W™ BkU ò rBk÷k. rVh MkÇke çkLËh R™ Ëku™kU fu fheçk ykyu Œku Þun ¾kRV (Þk’™e ¾kiVÍËk) nku økyu Bkøkh WLnkU ™u R™ fku fkuE yrÍGÞŒ ™ Ëe ykih ðkun çkLËh ™wBkk økwMŒk¾ R™ Ëku™kU fu …kMk çkiX økÞk ykih RLnU Ëu¾ Ëu¾ fh yktMkq çknkŒk hnk. yuf ÎkLxu fu çkk’Ë sçk çkLËh ðk…Mk økyu Œku ðkun Çke W™ fu MkkÚk ne åk÷k økÞk. nBk W™ fe ÞkË BkU ÄqBkU BkåkkyUøku rfÞkBkŒ Œf …zu nku òyU s÷ fh ¾kf Mkçk yk’Ëkyu WMBkk™e (ðMkkR÷u çkÂÏþ~k, Mk. 498)
BkeXu BkeXu RM÷kBke ÇkkRÞku ! yk… ™u Ëu¾k ! ~ki¾i™u fheBki™ fk økwMŒk¾ çkLËh çk™ økÞk. rfMke rfMke fku RMk Œhn ËwLÞk BkU Çke MkÍk Ëu fh ÷kuøkkU fu r÷Þu RçkúŒ fk ™wBkq™k çk™k rËÞk òŒk ni íkkfu ÷kuøk zhU, økw™knkU ykih økwMŒkr¾ÞkU Mku çkkÍ ykyU. yÕ÷kn Œyk÷k nBk fku Mknkçkyu rfhkBk ykih yn÷u çkiŒu RÍkBk Mku BknççkŒ fh™u ðk÷kU BkU h¾u. nBk fku yMnkçku ™çke Mku ÃÞkh ni nBk fku yn÷u çkiŒ Mku Çke ÃÞkh ni
y…™k çkuzk …kh ni y…™k çkuzk …kh ni
fhk{kíku WM{kLku økLke Vh{kLku {wMíkVk hn{íkU ¼usíkk ni.
18 : rsMk Lku {wÍ Ãkh yuf çkkh ËwYËu Ãkkf ÃkZk yÕ÷kn
WMk Ãkh ËMk
EBkk™ …h ¾krŒBkk
nÍhŒu MkÂGÞËw™k yçËwÕ÷kn Rç™u WBkh Mku rhðkÞŒ ni fu Mkhfkhu ðk÷k Œçkkh, nBk çku fMkkU fu BkËËøkkh, ~kVeyu hkuÍu ~kwBkkh, Ëku2 yk÷Bk fu Bkkr÷fku BkwÏŒkh, nçkeçku …hðh Ëøkkh ™u yuf rVŒ™u fk rÍ¢ rfÞk ykih nÍhŒu WMBkk™ fu r÷Þu VhBkkÞk fu Þun WMk BkU ÍwÕBk™ ~kneË fh rËÞu òyUøku. BkwVÂMMkhu ~kneh, nfeBkw÷ WBBkŒ, nÍhŒu Bkw^Œe ynBkË Þkh ¾k™ RMk nËeMku …kf fu ŒnTŒ VhBkkŒu nI : RMk R~kkoË BkU åkLË økiçke ¾çkhU nI nÍhŒu MkÂGÞËw™k WMBkk™u øk™e ( ) fu RÂLíkfk÷ fe Œkhe¾, yk… fe ðVkŒ fe søkn, yk… fe ðVkŒ fe ™kiRGÞŒ, fu ~kneË nku fh nkuøke yk… fk EBkk™ …h ¾krŒBkk õÞqft u ~knkËŒ fu r÷Þu RM÷kBk …h BkkiŒ ÍYhe ni, Þun ni nwÍhq u yLðh ( ) fk RÕBku økiçk. (Bkw÷ϾMk yÍ rBkhykŒ, rs. 8, Mk. 403)
rsMk ykE™u BkU ™qhu R÷kne ™Íh ykyu ðkun ykE™k ÁÏMkkh ni WMBkk™u øk™e fk (Íkifu ™k’Œ)
çkË r™økkne fk Bkk’÷qBk nku økÞk
nÍhŒu yÕ÷kBkk ŒkswÆe™ Mkwçfe y…™e rfŒkçk “ŒçkfkŒ” BkU r÷¾Œu nI fu yuf ~kÏMk ™u Mkhu hkn rfMke ykihŒ fku øk÷Œ r™økknkU Mku Ëu¾k rVh sçk ðkun yBkeÁ÷ BkwyrBk™e™ nÍhŒu MkÂGÞËw™k
fhk{kíku WM{kLku økLke Vh{kLku {wMíkVk ¼q÷ økÞk.
19 : òu þÏMk {wÍ Ãkh ËwYËu Ãkkf ÃkZLkk ¼q÷ økÞk ðkun sLLkík fk hkMíkk
WMBkk™u øk™e fe r¾ËBkŒu çkk y-ÍBkŒ BkU nkrÍh nwðk Œku nÍhŒu yBkeÁ÷ BkwyrBk™e™ ™u r™nkÞŒ ne …wh s÷k÷ ÷nsu BkU VhBkkÞk : ŒwBk ÷kuøk yiMke nk÷Œ BkU Bkuhu MkkBk™u ykŒu nku fu ŒwBnkhe ykt¾kU BkU rÍ™k fu y-MkhkŒ nkuŒu nI ! WMk ~kÏMk ™u fnk fu õÞk hMkq÷wÕ÷kn fu çkk’Ë yçk yk… …h ðnTÞ WŒh™u ÷øke ni ? yk… fku Þun fiMku Bkk’÷qBk nku økÞk fu Bkuhe ykt¾kU BkU rÍ™k fu y-MkhkŒ nI ? R~kkoË VhBkkÞk : “BkwÍ …h ðnTÞ Œku ™krÍ÷ ™nª nkuŒe ÷urf™ BkI ™u òu fwA fnk rçkÕfw÷ Mkååke çkkŒ ni. hççkw÷ RÍTÍŒ ™u BkwÍu yiMke rVhkMkŒ (™qhk™e çkMkehŒ) R™kÞŒ VhBkkE ni rsMk Mku BkI ÷kuøkkU fu rË÷kU fu nk÷kŒ ð ¾Þk÷kŒ ò™ ÷uŒk nqt.”
ykt¾kU BkU r…Îk÷k nwðk MkeMkk
BkeXu BkeXu RM÷kBke ÇkkRÞku ! nÍhŒu MkÂGÞËw™k WMBkk™u øk™e yn÷u çkMkehŒ ykih Mkkrnçku çkkrŒ™ Úku r÷nkÍk yk… ™u y…™e r™økknu fhkBkŒ Mku WMk ~kÏMk fe ykt¾kU Mku fe ò™u ðk÷e Bkk’rMkÞŒ Bkw÷k-nÍk VhBkk ÷e ykih WMk fe ykt¾kU fku rÍ™kfkh fhkh rËÞk. çku~kf yß™rçkGÞk Þk’™e ™k BknThBkk fu rsMk Mku ~kkËe nBku~kk fu r÷Þu nhkBk ™ nku WMk fe ŒhV rçk÷k RòÍŒu ~kh-E ™Íh fh™k çknwŒ çkze swhyŒ ni. BkLfq÷ ni : “òu ~kÏMk ~knTðŒ Mku rfMke yß™rçkGÞk fu nwM™ku sBkk÷ fku Ëu¾uøkk rfÞkBkŒ fu rË™ WMk fe ykt¾kU BkU MkeMkk r…Îk÷k fh zk÷k òyuøkk.”
fhk{kíku WM{kLku økLke Vh{kLku {wMíkVk ðkun çkË çkÏík nku økÞk.
20 : rsMk fu ÃkkMk {uhk rÍ¢ nwðk ykih WMk Lku {wÍ Ãkh ËwYËu Ãkkf Lk ÃkZk íknfef
BkwÏŒr÷V yk’Ík fk rÍ™k
Bk¬u BkËe™u fu ŒksËkh, Bknçkqçku hççku øk^Vkh fk VhBkk™u RçkúŒ r™~kk™ ni : “ykt¾kU fk rÍ™k Ëu¾™k, fk™kU fk rÍ™k Mkw™™k, Íçkk™ fk rÍ™k çkku÷™k, nkÚkkU fk rÍ™k …fz™k ykih …kWt fk rÍ™k ò™k ni . ” Bkw n r¬f y÷÷ Rí÷kf,
¾krŒBkw÷ BkwnrÆMke™, nÍhŒu yÕ÷kBkk ~ki¾ yçËw÷ nf BkwnrÆMk Ëun÷ðe RMk nËeMku …kf fu ŒnTŒ VhBkkŒu nI : ykt¾kU fk rÍ™k çkË r™økkne, fk™kU fk rÍ™k nhkBk ð VkunT~k çkkŒkU fk Mkw™™k, Íçkk™ fk rÍ™k nhkBk ð çku nÞkE fe økw^Œ-økq ykih …kWt fk rÍ™k çkwhu fkBk fe ŒhV ò™k ni.
ykt¾kU BkU ykøk Çkh Ëe òyuøke
çkË r™økkne Mku çkåk™k çkunË ÍYhe ni ðh™k ¾wËk fe fMkBk ! yÍkçk çkhËk~Œ ™nª nku Mkfuøkk. BkLfq÷ ni : “òu fkuE y…™e ykt¾kU fku ™Íhu nhkBk Mku …wh fhuøkk rfÞkBkŒ fu hkuÍ WMk fe ykt¾kU BkU ykøk Çkh Ëe òyuøke.”
ykøk fe Mk÷kE
rVÕBkU rzhkBku Ëu¾™u ðk÷kU, ™k BknThBkkU ykih yBhËkU fu MkkÚk çkË r™økkne fh™u ðk÷kU fu r÷Þu ÷Bnyu rVr¢Þk ni, Mkw™ku ! Mkw™ku ! nÍhŒu MkÂGÞËw™k yÕ÷kBkk Rç™u òiÍe ™õ÷ fhŒu nI : ykihŒ fu BknkrMk™ (Þk’™e nwM™ku sBkk÷) fku Ëu¾™k Rç÷eMk fu ÍnTh BkU çkwÍu nwyu ŒehkU BkU Mku yuf Œeh ni, rsMk ™u ™k BknhBk Mku ykt¾ fe rnVkÍŒ ™ fe WMk fe ykt¾ BkU çkhkuÍu rfÞkBkŒ ykøk fe Mk÷kE Vuhe òyuøke.
fhk{kíku WM{kLku økLke Vh{kLku {wMíkVk hn{íkU ¼usíkk ni.
21 : rsMk Lku {wÍ Ãkh yuf çkkh ËwYËu Ãkkf ÃkZk yÕ÷kn
WMk Ãkh ËMk
™Íh rË÷ BkU ~knTðŒ fk çkes çkkuŒe ni
BkeXu BkeXu RM÷kBke ÇkkRÞku ! ykt¾kU fe rnVkÍŒ fe nh ËBk Œhfeçk hr¾Þu, R™ fku ykÍkË BkŒ AkurzÞu ðh™k Þun n÷kfŒ fu øknhu økkh BkU ÍkUf MkfŒe nI, åkw™kLåku nÍhŒu MkÂGÞËw™k EMkk YnwÕ÷kn ™u R~kkoË VhBkkÞk : “y…™e ™Íh fe rnVkÍŒ fhku õÞqtfu Þun rË÷ BkU ~knTðŒ fk çkes çkkuŒe ni ykih rVŒ™u fu r÷Þu Þune fkVe ni.” ™çke Rç™u ™çke nÍhŒu MkÂGÞËw™k ÞnTÞk rçk™ Í-frhGÞk Mku …qAk økÞk : rÍ™k fe RÂçíkËk õÞk ni ? VhBkkÞk : “Ëu¾™k ykih Ïðkrn~k fh™k.” …khn 18 Mkq-hŒwL™qh ykÞŒ ™Bçkh 30 BkU yÕ÷knw hççkw÷ RçkkË fk R~kkoËu ykrVGÞŒ çkwLÞkË ni : Œh-s-Bkyu fLÍw÷ EBkk™ : BkwMkÕBkk™ BkËkuO fku nwõBk Ëku y…™e r™økknU fwA ™eåke h¾U ykih y…™e ~kBkoøkknkU fe rnVkÍŒ fhU Þun W™ fu r÷Þu çknwŒ MkwÚkhk ni, çku~kf yÕ÷kn fku W™ fu fkBkkU fe ¾çkh ni.
fhkBkŒ fe Œk’heV
BkeXu BkeXu RM÷kBke ÇkkRÞku ! Bkk’÷qBk nwðk yBkeÁ÷ BkwyrBk™e™ nÍhŒu MkÂGÞËw™k WMBkk™u øk™e Mkkrnçku fhkBkŒ Mknkçke Úku, sÇke Œku yk… ™u WMk ~kÏMk fku çkË r™økkne …h ŒBçken VhBkkE. fhkBkŒ õÞk ni ? RMk çkkhu BkU çkÕfu RhnkMk, BkQ™Œ, RÂMíkËThks ykih Rnk™Œ fe Çke Œk’heVkŒ MkBkÍ ÷ersÞu åkw™kLåku
fhk{kíku WM{kLku økLke Vh{kLku {wMíkVk ¼q÷ økÞk.
22 : òu þÏMk {wÍ Ãkh ËwYËu Ãkkf ÃkZLkk ¼q÷ økÞk ðkun sLLkík fk hkMíkk
Bkf-Œ-çkŒw÷ BkËe™k fe Bkíçkqyk çknkhu ~kheyŒ rsÕË yÔð÷ MkVnk 58 …h r÷¾k ni : “™çke Mku òu çkkŒ r¾÷kVu ykËŒ fç÷u ™wçkwÔðŒ Íkrnh nku, WMk fku RhnkMk fnŒu nI ykih ð÷e Mku òu yiMke çkkŒ MkkrËh nku WMk fku fhkBkŒ fnŒu nI ykih ykBk BkwyrBk™e™ Mku òu MkkrËh nku, WMku BkQ™Œ fnŒu nI ykih çkuçkkf Vwßòh Þk fw^Vkh Mku òu W™ fu BkwðkrVf Íkrnh nku, WMk fku RÂMíkËThks fnŒu nI ykih W™ fu r¾÷kV Íkrnh nku Œku Rnk™Œ ni.” W÷qyu ~kk™ fk õÞqtfh çkÞkt nku yi Bkuhu ÃÞkhu nÞk fhŒe ni Œuhe Œku ~knk BkÏ÷qfu ™qhk™e
y…™u BkËV™ fe ¾çkh Ëu Ëe !
nÍhŒu MkÂGÞËw™k RBkkBk Bkkr÷f VhBkkŒu nI fu yBkeÁ÷ BkwyrBk™e™ nÍhŒu MkÂGÞËw™k WMBkk™u øk™e yuf BkŒoçkk BkËe™Œw÷ Bkw™Ôðhn fu frçkúMŒk™ “sL™Œw÷ çkfey” fu WMk rnMMku BkU Œ~kheV ÷u økyu òu “n~~ku fkifçk” fn÷kŒk Úkk, yk… ™u ðnkt yuf søkn …h ¾zu nku fh VhBkkÞk : “yLfheçk Þnkt yuf ~kÏMk Ë^™ rfÞk òyuøkk.” åkw™kLåku RMk fu Úkkuzu fe ~knkËŒ nku økE ykih çkkrøkÞkU ne yMkuo çkk’Ë yk… ™u s™kÍyu Bkwçkk-hfk fu MkkÚk RMk fËh QÄBk çkkÍe fe fu ™ hkiÍyu Bkw™Ôðhn fu fheçk Ë^™ rfÞk ò Mkfk ™ sL™Œw÷ çkfey fu WMk rnMMku BkU BkËVq™ rfÞu ò Mkfu òu Mknkçkyu rfçkkh (Þk’™e çkzu Mknkçkyu rfhkBk ) fk frçkúMŒk™ Úkk çkÕfu Mkçk Mku Ëqh y÷øk Úk÷øk “n~~ku fkifçk” BkU yk… rMk…wËuo ¾kf rfÞu økyu snkt fkuE Mkkuåk
fhk{kíku WM{kLku økLke Vh{kLku {wMíkVk ðkun çkË çkÏík nku økÞk.
23 : rsMk fu ÃkkMk {uhk rÍ¢ nwðk ykih WMk Lku {wÍ Ãkh ËwYËu Ãkkf Lk ÃkZk íknfef
Çke ™nª MkfŒk Úkk õÞqtfu WMk ðõŒ Œf ðnkt fkuE fçkú ne ™ Úke. (fhkBkkŒu Mknkçkk, Mk. 96,
)
yÕ÷kn Mku õÞk ÃÞkh ni WMBkk™u øk™e fk Bknçkqçku ÏkwËk Þkh ni WMBkk™u øk™e fk (Íkifu ™k’Œ)
~knkËŒ fu çkk’Ë økiçke ykðkÍ
nÍhŒu MkÂGÞËw™k yËe rçk™ nkrŒBk fk çkÞk™ ni : fe nÍhŒu MkÂGÞËw™k yBkeÁ÷ BkwyrBk™e™ WMBkk™u øk™e ~knkËŒ fu rË™ BkI ™u y…™u fk™kU Mku Mkw™k fu fkuE çkw÷LË ykðkÍ Mku fn hnk ni : (Þk’™e nÍhŒu WMBkk™ rçk™ y^Vk™ fku hknŒ ykih ¾w~çkq fe fe Bkw÷kfkŒ fe ¾çkhu ¾w~k ¾çkhe Ëku ykih ™khkÍ ™ nku™u ðk÷u hçk VhnŒ ykMkkh Ëku ykih ¾wËk fu økw^hk™ ð rhÍðk™ (Þk’™e çkÂÏþ~k ð rhÍk) fe Çke rçk~kkhŒ Ëku ) nÍhŒu MkÂGÞËw ™ k yËe rçk™ nkrŒBk
VhBkkŒu nI fu BkI RMk ykðkÍ fku Mkw™ fh RÄh WÄh ™Íh Ëkizk™u ÷økk ykih …eAu Bkwz fh Çke Ëu¾k Bkøkh BkwÍu fkuE ~kÏMk ™Íh ™nª ykÞk. yÕ÷knw øk™e nË ™nª RLykBkku yŒk fe ðkun ViÍ …u Ëhçkkh ni WMBkk™u øk™e fk (Íkifu ™k’Œ)
BkËV™ BkU rVrh~ŒkU fk nwsqBk
rhðkÞŒ ni fu yk… fk s™kÍyu Bkwçkk-hfk åkLË òt r™Mkkh hkŒ fe Œkhefe BkU WXk fh sL™Œw÷ çkfey ÃknkU[u, yÇke
fhk{kíku WM{kLku økLke
24
Vh{kLku {wMíkVk : rsMk Lku {wÍ Ãkh ËMk {híkçkk Mkwçn ykih ËMk {híkçkk þk{ ËwYËu Ãkkf ÃkZk WMku rfÞk{ík fu rËLk {uhe þVkyík r{÷uøke.
fçkú ~kheV ¾kuË hnu Úku fu yåkk™f MkwðkhkU fe yuf çknwŒ çkze Œk’ËkË sL™Œw÷ çkfey BkU Ëkr¾÷ nwE W™ fku Ëu¾ fh Þun nÍhkŒ ¾kiVÍËk nku økyu. MkwðkhkU ™u çk ykðkÍu çkw÷LË fnk : yk… nÍhkŒ rçkÕfw÷ BkŒ zrhÞu nBk Çke R™ fe ŒËVe™ BkU r~kfoŒ fu r÷Þu nkrÍh nwyu nI. Þun ykðkÍ Mkw™ fh ÷kuøkkU fk ¾kiV Ëqh nku økÞk ykih RíBke™k™ fu fe ŒËVe™ MkkÚk nÍhŒu MkÂGÞËw™k WMBkk™ Rç™u y^Vk™ fe økE. frçkúMŒk™ Mku ÷kix fh W™ MknkrçkÞkU ( ) ™u fMkBk ¾k fh ÷kuøkkU Mku fnk fu Þfe™™ Þun rVrh~ŒkU fk økwhkin Úkk. (fhkBkkŒu Mknkçkk, Mk. 99,
)
Áf òyU Bkuhu fkBk nMk™ nku ™nª MkfŒk ViÍk™ BkËËøkkh ni WMBkk™u øk™e fk (Íkifu ™k’Œ)
økwMŒk¾ fku ËrhLËu ™u Vkz zk÷k
BkLfq÷ ni fu nkrsÞkU fk yuf fkrV÷k BkËe™Œw÷ Bkw™Ôðhn nkrÍh nwðk. ŒBkkBk yn÷u fkrV÷k nÍhŒu yBkeÁ÷ BkwyrBk™e™ MkÂGÞËw™k WMBkk™u øk™e fu BkÍkhu …wh yLðkh fu ËeËkh fu r÷Þu økyu ÷urf™ yuf økwMŒk¾ Œkine™ ð Rnk™Œ fu Œkih …h rÍÞkhŒ fu r÷Þu ™nª økÞk ykih Þqt çknk™k çk™kÞk fu BkÍkh çknwŒ Ëqh ni. fkrV÷k sçk y…™u ðŒ™ fku ðk…Mk yk hnk Úkk Œku hkMŒu BkU yuf ¾kiV™kf ËrhLËk økwhkoŒk nwðk WMk økwMŒk¾ …h nB÷k ykðh nwðk ykih WMk ™u WMku åkeh Vkz fh xwfzu xwfzu fh zk÷k ! Þun ÷hÍk ¾iÍ BkLÍh Ëu¾ fh ŒBkkBk yn÷u fkrV÷k ™u çk-Þf Íçkk™ fnk fu Þun nÍhŒu MkÂGÞËw™k WMBkk™u øk™e fe økwMŒk¾e
fhk{kíku WM{kLku økLke
25 : rsMk fu ÃkkMk {uhk rÍ¢ nwðk ykih WMk Lku {wÍ Ãkh ËwYË þheV Lk ÃkZk WMk
Vh{kLku {wMíkVk Lku sVk fe.
fk yLòBk ni. çkeBkkh ni rsMk fku ™nª ykÍkhu BknççkŒ yåAk ni òu çkeBkkh ni WMBkk™u øk™e fk (Íkifu ™k’Œ)
BkeXu BkeXu RM÷kBke ÇkkRÞku ! Ëu¾k yk… ™u ! nÍhŒu MkÂGÞËw™k WMBkk™u øk™e rfŒ™u çkw÷LË …kÞk Mknkçke nI. Þnkt fkuE Þun ™ MkBkÍu fu rMkVo BkÍkhu …wh yLðkh fu ËeËkh fu r÷Þu ™ ò™u fe ðsn Mku ðkun ~kÏ‚ n÷kf nwðk, çkÕfu çkkŒ Þun Úke fu ðkun nÍhŒu MkÂGÞËw™k WMBkk™u øk™e fk økwMŒk¾ Úkk ykih yk… Mku rË÷ BkU Ëw~Bk™e h¾™u fe ðsn Mku nkrÍh ™ nwðk Úkk.
rMkÆefu yõçkh
™u Bk-Ë™e ykì…hu~k™ VhBkkÞk
BkeXu BkeXu RM÷kBke ÇkkRÞku ! yÕ÷kn ð hMkq÷ ykih Mknkçkyu rfhkBk ykih yn÷u çkiŒu RÍkBk fe WÕVŒ ð BknççkŒ ð ÃÞkh fu nwMkq÷ fu r÷Þu Œç÷eøku fwhyk™ku MkwL™Œ fe yk÷Bkøkeh økih rMkÞkMke Œnhef, Ëk’ðŒu RM÷kBke fu Bknfu Bknfu Bk-Ë™e Bkknku÷ Mku nh ËBk ðkçkMŒk hrnÞu, n^Œkðkh MkwL™ŒkU Çkhu RsríkBkky BkU …kçkLËe Mku r~kfoŒ fersÞu, hkuÍk™k rV¢u BkËe™k fhŒu nwyu Bk-Ë™e RLykBkkŒ fk rhMkk÷k …wh fh fu y…™u rÍBBkuËkh fku sBy fhðkRÞu, ™eÍ ËwykykU fe fçkqr÷GÞŒ ykih MkwL™ŒkU fe ŒhrçkGÞŒ fu r÷Þu Ëk’ðŒu RM÷kBke fu Bk-Ë™e fkrV÷kU BkU ykr~kfk™u hMkq÷ fu nBkhkn nh Bkkn fBk yÍ fBk Œe™ rË™ fu r÷Þu MkwL™ŒkU Çkhu MkVh fe MkykËŒ nkrMk÷ fersÞu ykih ™ rMkVo ŒLnk çkÕfu ËqMkhu RM÷kBke ÇkkRÞkU …h Çke RÂLVhkËe fkur~k~k fh fu WLnU Çke Bk-Ë™e fkrV÷u fu r÷Þu
fhk{kíku WM{kLku økLke Vh{kLku {wMíkVk þVkyík fYtøkk.
26 : òu {wÍ Ãkh hkuÍu sw{wyk ËwYË þheV ÃkZuøkk {I rfÞk{ík fu rËLk WMk fe
ŒGÞkh fersÞu. ykRÞu ! Bk-Ë™e fkrV÷u fe yuf Bknfe Bknfe Bk-Ë™e çknkh Bkw÷k-nÍk VhBkkRÞu åkw™kLåku yuf ykr~kfu hMkq÷ fk çkÞk™ y…™u yLËkÍ ð yÕVkÍ BkU …u~k fh™u fe fkur~k~k fhŒk nqt : nBkkhk Bk-Ë™e fkrV÷k “™kfk ¾khze” (çk÷kuråkMŒk™, …krfMŒk™) BkU MkwL™ŒkU fe ŒhrçkGÞŒ fu r÷Þu nkrÍh nwðk Úkk, Bk-Ë™e fkrV÷u fu yuf BkwMkkrVh fu Mkh BkU åkkh Akuxe Akuxe økktXU nku økE Úkª rs™ fu Mkçkçk W™ fku ykÄk MkeMke (Þk’™e ykÄu Mkh) fk ~kËeË ËËo nwðk fhŒk Úkk, sçk ËËo WXŒk Œku ËËo fe ŒhV ðk÷u åkunhu fk rnMMkk rMkÞkn …z òŒk ykih ðkun Œõ÷eV fu Mkçkçk RMk fËh Œz…Œu fu Ëu¾k ™ òŒk. yuf hkŒ RMke Œhn ðkun ËËo Mku Œz…™u ÷øku nBk ™u økkur÷Þkt r¾÷k fh W™ fku Mkw÷k rËÞk. Mkwçn WXu Œku n~~kk~k çk~~kk~k Úku. WLnkU ™u çkŒkÞk fu BkwÍ …h fhBk nku økÞk, Bkuhu Ïðkçk BkU Mkhfkhu rhMkk÷Œ Bkykçk ™u Bky åkkh Þkh fhBk VhBkkÞk. Mkhfkhu BkËe™k ™u Bkuhe òr™çk R~kkhk fhŒu nwyu Mku VhBkkÞk : “RMk nÍhŒu MkÂGÞËw™k yçkq çk¢ rMkÆef fk ËËo ¾íBk fh Ëku.” åkw™kLåku Þkhu økkh ð Þkhu BkÍkh MkÂGÞËw™k rMkÆefu yõçkh ™u Bkuhk RMk Œhn Bk-Ë™e ykì…hu~k™ rfÞk fu Bkuhk Mkh ¾ku÷ rËÞk ykih Bkuhu rËBkkøk BkU Mku åkkh fk÷u Ëk™u r™fk÷u ykih VhBkkÞk : “çkuxk ! yçk ŒwBnU fwA ™nª nkuøkk.” Bk-Ë™e çknkh fu hkðe fk fn™k ni : ðkfuE ðkun RM÷kBke ÇkkE rçkÕfw÷ ŒLËwÁMŒ nku åkwfu Úku. MkVh Mku ðk…Mke …h WLnkU ™u Ëkuçkkhk “åkufy…” fhðkÞk, zkìõxh ™u nihk™ nku fh fnk : ÇkkE fBkk÷ ni, ŒwBnkhu rËBkkøk fu åkkhkU Ëk™u økkRçk nku åkwfu nI ! RMk …h WMk ™u hku hku fh Bk-Ë™e fkrV÷u BkU MkVh fe
fhk{kíku WM{kLku økLke Vh{kLku {wMíkVk
27 : {wÍ Ãkh ËwYËu Ãkkf fe fMkhík fhku çkuþf Þun íkwBnkhu r÷Þu íknkhík ni.
çk-h-fŒ ykih Ïðkçk fk íkÍrfhk rfÞk. zkìõxh çknwŒ Bkw-ŒyÂMMkh nwðk. WMk yM…Œk÷ fu zkìõxhkU MkBkuŒ ðnkt BkkisqË 12 yk^hkË ™u 12 rË™ fu Bk-Ë™e fkrV÷u BkU MkVh fe r™GÞŒU r÷¾ðk# ykih çkk’Í zkìõxÍo ™u y…™u åkunhu …h nkÚkkU nkÚk Mkhðhu fkyu™kŒ fe BknççkŒ fe r™~kk™e Þk’™e ËkZe Bkwçkkhf Mkò™u fe r™GÞŒ fe. ni ™çke fe ™Íh, fkrV÷u ðk÷kU …h ykyku Mkkhu åk÷U, fkrV÷u BkU åk÷ku Mke¾™u MkwL™ŒU, fkrV÷u BkU åk÷ku ÷qx™u hnBkŒU, fkrV÷u BkU åk÷ku (ViÍk™u MkwL™Œ (rsÕË yÔð÷), Mk. 45 çk ŒøkGÞwhu f÷e÷)
BkeXu BkeXu RM÷kBke ÇkkRÞku ! çkÞk™ fku RÂÏíkŒkBk fe ŒhV ÷kŒu nwyu MkwL™Œ fe VÍe÷Œ ykih åkLË MkwL™ŒU ykih ykËkçk çkÞk™ fh™u fe MkykËŒ nkrMk÷ fhŒk nqt. ŒksËkhu rhMkk÷Œ, ~knL~kknu ™wçkwÔðŒ, BkwMŒVk ò™u hnBkŒ, ~kByu çkÍBku rnËkÞŒ, ™ku~kyu çkÍBku fk VhBkk™u sL™Œ r™~kk™ ni : rsMk ™u Bkuhe sL™Œ MkwL™Œ Mku BknççkŒ fe WMk ™u BkwÍ Mku BknççkŒ fe ykih rsMk ™u BkwÍ Mku BknççkŒ fe ðkun sL™Œ BkU Bkuhu MkkÚk nkuøkk. Mke™k Œuhe MkwL™Œ fk BkËe™k çk™u ykfk sL™Œ BkU …zkuMke BkwÍu ŒwBk y…™k çk™k™k
“nkÚk rBk÷k™k MkwL™Œ ni” fu åkkiËn nwYV fe r™MçkŒ Mku nkÚk rBk÷k™u fu 14 Bk-Ë™e Vq÷
1 Ëku BkwMkÕBkk™kU fk çk ðõŒu Bkw÷kfkŒ Ëku™kU nkÚkkU Mku
BkwMkk-Vnk fh™k Þk’™e Ëku™kU nkÚk rBk÷k™k MkwL™Œ ni 2 nkÚk rBk÷k™u
fhk{kíku WM{kLku økLke Vh{kLku {wMíkVk ÃknkU [ íkk ni .
28 : íkw{ snkt ¼e nku {wÍ Ãkh ËwYË ÃkZku fu íkwBnkhk ËwYË {wÍ íkf
Mku …n÷u Mk÷kBk fersÞu 3 ÁÏMkŒ nkuŒu ðõŒ Çke Mk÷kBk fersÞu ykih (MkkÚk BkU) nkÚk Çke rBk÷k MkfŒu nI 4 ™rçkGÞu BkwfhoBk fk R~kkoËu BkwyÍTÍBk ni : “sçk Ëku BkwMkÕBkk™ Bkw÷kfkŒ fhŒu nwyu BkwMkk-Vnk fhŒu nI ykih yuf ËqMkhu Mku ¾irhGÞŒ ËhÞk^Œ fhŒu nI Œku yÕ÷kn W™ fu ËhrBkÞk™ Mkku hnBkŒU ™krÍ÷ VhBkkŒk ni rs™ BkU Mku r™™k™ðu hnBkŒU rÍÞkËk …wh Œ…kf Œhefu Mku rBk÷™u ðk÷u ykih yåAu Œhefu Mku y…™u ÇkkE Mku ¾irhGÞŒ ËhÞk^Œ fh™u ðk÷u fu r÷Þu nkuŒe nI.”1 5 nkÚk rBk÷k™u fu Ëkihk™ ËwYË
~kheV …rZÞu nkÚk swËk nku™u Mku …n÷u yøk÷u r…A÷u økw™kn çkÏ~k rËÞu òyUøku 6 nkÚk rBk÷kŒu ðõŒ ËwYË ~kheV …Z fh nku Mkfu Œku Þun Ëwyk Çke …Z ÷ersÞu : “ ” (Þk’™e yÕ÷kn Œyk÷k nBkkhe ykih ŒwBnkhe BkÂøVhŒ VhBkkyu) 7 Ëku BkwMkÕBkk™ nkÚk rBk÷k™u fu Ëkihk™ òu Ëwyk BkktøkUøku fçkq÷ nkuøke ykih nkÚk swËk nku™u Mku …n÷u …n÷u Ëku™kU fe BkÂøVhŒ nku òyuøke 8 yk…Mk BkU nkÚk rBk÷k™u Mku Ëw~Bk™e Ëqh nkuŒe ni 9 BkwMkÕBkk™ fku Mk÷kBk fh™u, nkÚk rBk÷k™u çkÕfu BknççkŒ fu MkkÚk WMk fk ËeËkh fh™u Mku Çke Mkðkçk rBk÷Œk ni. nËeMku …kf BkU ni : òu fkuE y…™u BkwMkÕBkk™ ÇkkE fe ŒhV BknççkŒ Çkhe ™Íh Mku Ëu¾u ykih WMk fu rË÷ BkU yËkðŒ ™ nku Œku r™økkn ÷kix™u Mku …n÷u Ëku™kU fu r…A÷u økw™kn çkÏ~k rËÞu òyUøku2 10 rsŒ™e çkkh Bkw÷kfkŒ nku nh çkkh nkÚk rBk÷k MkfŒu nI 11 yks f÷ çkk’Í ÷kuøk Ëku™kU ŒhV Mku yuf nkÚk rBk÷kŒu çkÕfu rMkVo WtÂø÷Þkt ne yk…Mk BkU xfhk ËuŒu nI Þun Mkçk r¾÷kVu MkwL™Œ ni 12 nkÚk rBk÷k™u fu çkk’Ë ¾wË y…™k ne nkÚk åkqBk ÷u™k BkõYn ni.3
3. çknkhu ~kheyŒ, rs. 3, Mk. 472
fhk{kíku WM{kLku økLke Vh{kLku {wMíkVk hn{íkU LkkrÍ÷ Vh{kíkk ni.
29 : rsMk Lku {wÍ Ãkh ËMk {híkçkk ËwYËu Ãkkf ÃkZk yÕ÷kn
WMk Ãkh Mkku
(nkÚk rBk÷k™u fu çkk’Ë y…™k ne nkÚk åkqBk ÷u™u ðk÷u RM÷kBke ÇkkE y…™e ykËŒ r™fk÷U) nkt yøkh rfMke çkwÍwøko Mku nkÚk rBk÷k™u fu çkk’Ë nwMkq÷u
çk-h-fŒ fu r÷Þu y…™k nkÚk åkqBk r÷Þk Œku fhknŒ ™nª, siMkk fu yk’÷k nÍhŒ VhBkkŒu nI : yøkh rfMke Mku BkwMkk-Vnk rfÞk rVh çk-h-fŒ fu r÷Þu y…™k nkÚk åkqBk r÷Þk Œku BkwBkk-™-yŒ fe fkuE ðsn ™nª sçk fu rsMk Mku nkÚk rBk÷kyu ðkun W™ nÂMíkÞkU BkU Mku nku rs™ Mku çk-h-fŒ nkrMk÷ fe òŒe nku1 13 yøkh yBhË (Þk’™e Ïkqçk MkqhŒ ÷zfu) Mku (Þk rfMke Çke BkËo Mku) nkÚk rBk÷k™u BkU ~knTðŒ ykŒe nku Œku WMk Mku nkÚk rBk÷k™k òRÍ ™nª çkÕfu yøkh Ëu¾™u Mku ~knTðŒ ykŒe nku Œku yçk Ëu¾™k Çke økw™kn ni2 14 BkwMkk-Vnk fhŒu (Þk’™e nkÚk rBk÷kŒu) ðõŒ MkwL™Œ Þun ni fu nkÚk BkU ÁBkk÷ ðøkihk nkR÷ ™ nku, Ëku™kU nÚkur÷Þkt ¾k÷e nkU ykih nÚku÷e Mku nÚku÷e rBk÷™e åkkrnÞu.3 nÍkhkU MkwL™ŒU Mke¾™u fu r÷Þu Bkf-Œ-çkŒw÷ BkËe™k fe Bkíçkqyk Ëku fwŒwçk (1) 312 MkVnkŒ …h Bkw~ŒrBk÷ rfŒkçk “çknkhu ~kheyŒ” rnMMkk 16 ykih (2) 120 MkVnkŒ fe rfŒkçk “MkwL™ŒU ykih ykËkçk” nrËGÞŒ™ nkrMk÷ fersÞu ykih …rZÞu. MkwL™ŒkU fe ŒhrçkGÞŒ fk yuf çkunŒhe™ Íheyk Ëk’ðŒu RM÷kBke fu Bk-Ë™e fkrV÷kU BkU ykr~kfk™u hMkq÷ fu MkkÚk MkwL™ŒkU Çkhk MkVh Çke ni. ÷qx™u hnBkŒU fkrV÷u BkU åk÷ku
Mke¾™u MkwL™ŒU fkrV÷u BkU åk÷ku
nkUøke n÷ BkwÂ~f÷U fkrV÷u BkU åk÷ku
¾íBk nkU ~kkBkŒU fkrV÷u BkU åk÷ku
3. çknkhu ~kheyŒ, rs. 3, Mk. 471
fhk{kíku WM{kLku økLke
30
Vh{kLku {wMíkVk : rsMk fu ÃkkMk {uhk rÍ¢ nku ykih ðkun {wÍ Ãkh ËwYË þheV Lk ÃkZu íkku ðkun ÷kuøkkU {U Mku fLsqMk íkheLk þÏMk ni.
økBku BkËe™k, çkfey, BkÂøVhŒ ykih çku rn‚kçk sL™Œw÷ rVhËki‚ BkU ykfk fu …zku‚ fk íkkr÷çk 11 sw{kË÷ WÏhk 1434 rMk.rn.
100
yuf [wÃk Mkku Mkw¾
22-04-2013
VunrhMk WLðkLk ËwYË ~kheV fe VÍe÷Œ …wh yMkhkh Bkk’Íqh fwLÞŒ ð yÕfkçk Ëku çkkh sL™Œ ¾heËe 950 Ÿx ykih 50 Îkkuzu WBkqhu ¾ih fu r÷Þu yrŒGÞkŒ sBy fh™k MkwL™Œ ni WMBkk™u øk™e fk Rr¥kçkkyu hMkq÷ røkÍk BkU rBkMkk÷e Mkk-Ëøke fÇke MkeÄk nkÚk ~kBkoøkkn fku ™nª ÷økkÞk çkLË fBkhu BkU Çke r™hk÷e ~kBkkuo nÞk nBku~kk hkuÍu h¾k fhŒu ¾krËBk fku ÍnBkŒ ™nª ËuŒu ÷frzÞkU fk økêk WXkyu åk÷u yk hnu Úku ! BkI ™u Œuhk fk™ Bkhkuzk Úkk
nk MkV 1 2 3 4 5 6 8 9 9 9 9 10 10 10
fçkú Ëu¾ fh MkÂGÞËw™k WMBkk™u øk™e røkÞko ð Íkhe VhBkkŒu 11
WLðkLk çku fMkkU fk Mknkhk nBkkhk ™çke Ïkq™ huÍe ™k BkLÍqh n-Mk™i™u fheBki™ ™u …nhk rËÞk økwMŒk¾ çkLËh çk™ økÞk EBkk™ …h ¾krŒBkk çkË r™økkne fk Bkk’÷qBk nku økÞk ykt¾kU BkU r…Îk÷k nwðk MkeMkk BkwÏŒr÷V yk’Ík fk rÍ™k ykt¾kU BkU ykøk Çkh Ëe òyuøke ykøk fe Mk÷kE ™Íh rË÷ BkU ~knTðŒ fk çkes çkkuŒe ni fhkBkŒ fe Œk’heV y…™u BkËV™ fe ¾çkh Ëu Ëe ! ~knkËŒ fu çkk’Ë økiçke ykðkÍ BkËV™ BkU rVrh~ŒkU fk nwsqBk økwMŒk¾ fku ËrhLËu ™u Vkz zk÷k
nk MkV 14 14 15 16 18 18 19 20 20 20 21 21 22 23 23
...Œku BkI Þun …MkLË fYtøkk fu hk¾ nku òŸ 11 24 ykr¾hŒ fe rV¢ rË÷ BkU ™qh …iËk fhŒe ni 12 rMkÆefu yõçkh ™u Bk-Ë™e ykì…hu~k™ VhBkkÞk 25 WMBkk™u øk™e …h fhBk 27 12 nkÚk rBk÷k™u fu 14 Bk-Ë™e Vq÷
fhk{kíku WM{kLku økLke Vh{kLku {wMíkVk {wÍ Ãkh ËwYËu Ãkkf Lk ÃkZu.
31 : WMk þÏMk fe Lkkf ¾kf yk÷qË nku rsMk fu ÃkkMk {uhk rÍ¢ nku ykih ðkun
Þun rh‚k÷k …Z fh Ëq‚hu fku Ëu ËersÞu ~kkËe økBke fe ŒõheçkkŒ, RsríkBkkykŒ, yk’hk‚ ykih sw÷q‚u Bke÷kË ðøkihk BkU Bkf-Œ-çkŒw÷ BkËe™k fu ~kkyuy fËko h‚kR÷ ykih Bk-Ë™e Vq÷kU …h Bkw~ŒrBk÷ …uBV÷ux Œõ‚eBk fh fu ‚ðkçk fBkkRÞu, økknfkU fku çk r™GÞŒu ‚ðkçk ŒkunVu BkU Ëu™u fu r÷Þu y…™e Ëwfk™kU …h Çke h‚kR÷ h¾™u fk Bkk’Bkq÷ çk™kRÞu, yÏçkkh Vhku~kkU Þk çkå[kU fu Íheyu y…™u BknÕ÷u fu Îkh Îkh BkU Bkknk™k fBk yÍ fBk yuf yËË ‚wL™ŒkU Çkhk rh‚k÷k Þk Bk-Ë™e Vq÷kU fk …uBV÷ux …nkut[k fh ™ufe fe Ëk’ðŒ fe ÄqBkU Bk[kRÞu ykih Ïkqçk ‚ðkçk fBkkRÞu.