In dit nummer:
Sociaal ondernemen in economisch turbulente tijden
BelgiÍ – Belgique P.B. Brussel X BC 22952 P 908.103
Nieuwjaarswens
financiering advies aandelen
aandeelhouders Dit is een nieuwsbrief speciaal voor alle aandeelhouders van Hefboom
Editie december 2012, januari, februari 2013
brief NR. 13
AFGIFTEKANTOOR BRUSSEL X Verschijnt driemaandelijks Hefboom Vooruitgangstraat 333/5 1030 Brussel
In de schijnwerpers: de Brusselse vzw Minor-Ndako
Sociaal ondernemen in economisch turbulente tijden Werken zonder budget, is als rijden met een auto zonder stuur
In de media horen we veel over de impact van de economische crisis op tal van ondernemingen in ons land. Maar hoe over leven sociale economiebedrijven in tijden van crisis? En wat kunnen deze bedrijven doen om de tewerkstelling van mensen uit kansengroepen veilig te stellen?
We stelden de vraag aan Herman Verhoeven. Herman is con sultant managementadvies bij Hefboom, gespecialiseerd in financiën en algemeen management. Zijn roots liggen in de industrie, waar hij als financieel verantwoordelijke onder meer werkte voor Agfa-Gevaert en Asco Industries. Hij is zelf ook al vele jaren aandeelhouder van Hefboom. We vertoeven al enkele jaren in een economische crisis. Hoe kunnen beschutte werkplaat sen en andere sociale onder nemers crisisbestendiger zijn? “Nog te veel beschutte werkplaatsen kennen onvoldoende hun correcte kostprijs. Het gaat zelfs zo ver dat sommige sociale ondernemingen elkaar dreigen dood te concurreren. Dat kan de bedoeling niet zijn. Beschutte werkplaatsen hebben een maatschappelijke doelstelling, maar ze moeten ook voldoende winst maken om te overleven. Ik pleit voor een sensibiliserende rol voor de koepel – zonder prijsafspraken, natuurlijk. Die kan zorgen voor betere samenwerking tussen beschutte werkplaatsen, zoals bijvoorbeeld werk doorschuiven naar collega’s die meer gespecialiseerd zijn in een bepaalde opdracht.” Welke beschutte werkplaatsen doen het momenteel goed, ondanks de crisis? “De rode draad tussen beschutte werkplaatsen die in deze tijden
goed blijven boeren, is het feit dat ze hun processen in orde hebben. Zij kennen hun kostprijs, zij hebben een goede rapportering. Zij kennen hun resultaten vaak al de tweede week van de volgende maand. Ik ben onder de indruk van het financieel beleid van sommige vzw’s, maar er zijn er ook nog die in een leerproces zitten.”
boezemt vertrouwen in en vormt de garantie voor een duurzaam partnership.”
Wat kunnen sociale onderne mingen nog leren van ‘profit’ bedrijven? “Het duidelijk formuleren van doelstellingen op het gebied van financiën, personeel en kwaliteit. Nu gebeurt dat nog te weinig, al is er de laatste jaren veel verbetering merkbaar. Doelstellingen Het goede nieuws is dat u ze formuleren op het gebied van daarbij kunt helpen. productiviteit doet in sommige “Dat klopt. Ik zal nooit een beschutte werkplaatsen nog de onderneming aanmoedigen om wenkbrauwen fronsen, maar ik onder de kostprijs te verkopen. heb het uiteraard over productiviIntegendeel, als ze een helder teit die rekening houdt met menbeeld hebben van hun kostprijs, sen met een beperking. Werken kunnen ze dat uitspelen in het zonder budget, is als rijden met negotiatieproces. En dat werkt: een auto zonder stuur. Duidelijke de inkopers van grote bedrijven zijn onder de indruk als de verte- doelstellingen helpen om de genwoordiger van een beschutte realisaties te meten, al kunnen ze natuurlijk tijdens het jaar worden werkplaats de structuur van zijn bijgesteld in functie van bijvoorkostprijs kan uitleggen en een beeld de marktomstandigheden. prijs kan maken die rendabiliHet belangrijkste is dat je leert teit garandeert. Iemand uit de sociale economie die op financieel waarom je van je doelstellingen gebied weet waarover hij spreekt, afgeweken bent.”
colofon De Aandeelhoudersbrief wordt uitgegeven door Hefboom cvba – Vooruitgangstraat 333/5, 1030 Brussel – 02 205 17 20 – hefboom@hefboom.be. Verantwoordelijke uitgever: Dirk Dalle, Vooruitgang straat 333/5, 1030 Brussel. Foto’s: StudioDann, Toon Coussement (cover) Erkenningsnummer: P 908.103 Concept en redactie: Link Inc, Brussel Creatie: www.magelaan.be Drukwerk: Druk in de Weer, Gent
Beste lezer, Na de financiële perikelen van eind 2011, met het Dexia-debacle en de ineenstorting van het Arcoaandeel, was 2012 voor Hefboom vooral een overgangsjaar. In opvolging van de beslissingen van de bijzondere Algemene Aandeelhoudersvergadering van 2 juni 2012 wordt ons bedrijfsmodel onder de loep genomen, maken we werk van een vernieuwde raad van bestuur en werken we uiteraard in een nieuwe financiële context. Met de werking van Hefboom – kredietverlening, ondersteuning van organisaties met advies en diensten allerhande – loopt het prima. Op de Algemene Vergadering hebben we een aantal voorbijgestreefde dingen in de statuten aangepast. Samen met deze aandeelhoudersbrief sturen we u de nieuwe statuten en het vernieuwde huishoudelijk reglement toe. Hefboom heeft altijd gestreefd naar een zo groot mogelijke transparantie en we vinden dat elke aandeelhouder kennis moet kunnen nemen van de statuten. De aandeelhouders zijn ons ook in dit moeilijke jaar massaal trouw gebleven. Ik wil u daar oprecht voor bedanken. We hebben heel wat hartverwarmende brieven en mails gekregen van De aandeelhouders aandeelhouders die ons expliciet blijven steunen. U hebt dat overigens niet alleen in woorden, zijn ons ook in dit maar ook in daden gedaan. Er zijn ondanks de waardevermindering van het aandeel en het moeilijke jaar massaal uitblijven van een dividend niet merkelijk meer uittreders dan in andere jaren. Zo’n appreciatie trouw gebleven. Ik wil steekt ons een hart onder de riem. u daar oprecht voor Afgelopen jaar hebben we ons niet geprofileerd op het werven van nieuw kapitaal. In 2013 bedanken. maken we daar terug werk van, met de campagne die een jaar geleden eigenlijk al klaarlag. Wat brengt de toekomst van de kredietverlening? De grootbanken lijken het niet te weten. Voor sommige projecten zijn ze heel terughoudend: ze rekenen hoge tarieven aan of weigeren te financieren, in andere gevallen lijken ze wel aan het braderen. Wij willen tegen de stroom in een kredietverstrekker blijven die optreedt als partner van de sociale economie en van organisaties met maatschappelijke doelstellingen. We blijven dat doen vanuit een uitgesproken maatschappelijk engagement. Zeker in de huidige economische omstandigheden blijf ik ervan overtuigd dat een organisatie als Hefboom meer dan ooit nodig is. Als bedrijven sluiten en hun werknemers ontslaan, zoals Ford Genk, heeft dat gevolgen voor onderaannemers, waaronder ook een aantal sociale en beschutte werkplaatsen. Dat kan op zijn beurt tot een domino-effect aan ontslagen leiden, maar dat hoeft niet zo te zijn. Hefboom biedt daarvoor meer middelen dan krediet verstrekken alleen. We bieden hulp en bijstand voor alle managementvragen voor ondernemingen uit de sociale economie, voor coöperatieve verenigingen en voor de ruimere social profit. Zo helpen we organisaties om te zorgen voor het behoud van werkgelegenheid, het zoeken naar nieuwe markten en het inbrenWij willen tegen gen van innovatie. de stroom in een Het overgangsjaar 2012 is bijna voorbij. Het komende jaar gaan we opnieuw op zoek naar vers kapitaal, door bestaande klanten te vragen extra aandelen te kopen en door nieuwe klanten te werven. We blijven u via de aandeelhoudersbrief en de website in alle transparantie op de hoogte houden van wat er met uw geld gebeurt. Dank zij uw aanhoudend engagement kan Hefboom het verschil maken en waardevolle initiatieven blijven ondersteunen. Namens alle medewerkers en partners wil ik u daarvoor bedanken. Ik wens u een mooi, vredevol, rechtvaardig en gezond 2013.
Met hartelijke groet, Dirk Dalle, directeur
De Aandeelhoudersbrief liever in uw mailbox? Geef ons een seintje via hefboom@hefboom.be. Als u de Aandeelhoudersbrief liever niet meer ontvangt, kunt u ons dit laten weten via hefboom@hefboom.be of 02 205 17 20.
kredietverstrekker blijven die optreedt als partner van de sociale economie en van organisaties met maatschappelijke doelstellingen.
Met uw geld… …zorgt Minor-Ndako voor de meest kwetsbaren in Brussel De Brusselse vzw Minor-Nda ko ontfermt zich sinds 2002 over buitenlandse niet-bege leide minderjarigen. Sindsdien werd de werking uitgebreid met de opvang van Brusselse en Vlaams-Brabantse kinderen in nood. In totaal biedt de vzw nu 124 begeleidingsplaatsen aan. De naam Minor-Ndako zegt het helemaal: het is een combinatie van het Latijnse woord voor minderjarige en het Lingala ndako, dat staat voor onderdak en gezin. Hef boom steunt Minor Ndako met een belangrijk investerings krediet en een overbruggings krediet. Wat maakt Minor-Ndako uniek? Directeur David Lowyck: “De focus op niet-begeleide minderjarige vreemdelingen, goed voor 80 procent van onze doelgroep, gekoppeld aan reguliere bijzondere jeugdzorg met aandacht voor de meest kwetsbare jongeren. Het gaat draait bij ons vooral om niet-Europese jongeren die zonder voogd op ons grondgebied belanden. Sommigen zitten in een
asielprocedure, op de vlucht voor oorlog of geweld, anderen zijn economische vluchtelingen, nog anderen zijn het slachtoffer van mensenhandel. Allemaal zijn ze wettelijk beschermd tot hun 18e verjaardag.” Wat gebeurt er na hun 18e? “De jongeren doorlopen bij ons verschillende trajecten naargelang hun statuut. Als ze een verblijfsstatuut krijgen, bereiden we hen voor op een zelfstandig leven zonder familie en zorgen we voor integratie in onze samenleving. Bij de anderen werken we in de richting van vrijwillige terugkeer of we bereiden hen voor op een leven in de illegaliteit. Ze moeten hun keuzes zelf maken, maar we proberen hen voor te bereiden op de realiteit. Ze leren ook samenleven, zelfstandig wonen, hun eigen potje koken en ze krijgen daarbij de nodige begeleiding.” Vanwaar de bijkomende focus op Belgische jongeren? “We richten ons op kinderen van 0 tot 12 jaar, met een focus op peuters onder de 2,5 jaar, die doorgaans geplaatst worden door
de jeugdrechter. We bieden ook crisisopvang aan. We willen heel bewust opkomen voor de meest kwetsbaren in de samenleving. Jongeren die vaak als ‘moeilijk’ worden gebrandmerkt, omdat ze zich soms moeilijk gedragen. We veroordelen ze niet, maar focussen ons op de moeilijke omstandigheden waarin ze zich bevinden. We hebben gelukkig gedreven medewerkers die lange shifts willen draaien en een sterk maatschappelijk engagement voelen.” Waarvoor wenden jullie het Hefboom-geld precies aan? “We hebben die middelen gebruikt voor de aankoop van een pand aan de Hooikaai, dat we nu verbouwen met subsidies. Omdat dat overheidsgeld later komt, doen we ook een beroep op een overbruggingskrediet. Het pand zal na de verbouwingen deels dienen als bureauruimte voor de ambulante medewerkers. Op de bovenverdieping komen leefruimtes voor een zevental jongeren die er nu al wonen, zij het in omstandigheden die aan modernisering en verbetering toe zijn. We willen
er een gezellige en laagdrempelige leefgroep van maken voor jongeren die behoefte hebben aan rust en één-op-één-begeleiding.” Hoe verliep de samenwerking met Hefboom? “Fantastisch. De kredietconsulent van Hefboom, Marc Vercauteren, is herhaaldelijk bij ons langs geweest en hij heeft constructief meegedacht. Marc begrijpt de perikelen rond subsidies heel goed en hij heeft ons heel wat tips gegeven om aan kostenbeheersing te doen. Zo heeft hij ons ook geholpen om een renteverlaging te bekomen op een ander hypothecair krediet. Een ongelooflijke service. Onze penningmeester, die uit de profitsector komt, was zwaar onder de indruk door de inzet van Marc. Wij zullen zeker een beroep blijven doen op Hefboom. We zijn trouwens ook nog altijd op zoek naar een financiële instelling die onze jongeren die geen verblijfsvergunning hebben, toch een zichtrekening zou willen geven. Dat zou opnieuw een grote stap naar zelfstandigheid betekenen.”
,, www.minor-ndako.be