Watt's Up 23 NL by Link Inc

nr. 23  2018

het magazine voor Elektrocracks

SAFETY FIRST

WERKEN IN WEER & WIND KNAP PROJECT!

DROOMHUIS OP SCHOOL STRAF VERHAAL

K J I L F O O L E G N "O WAT ZO'N " ! T E O D R A A J E 7D

INHOUD

nr. 23  2018

4 SCHOOL IN DE KIJKER

Wij bouwden ons droomhuis

HELLO! GOODBYE!

NIEUW IN HET BEDRIJF

Frederic

De kracht van een zevende jaar

13 PROJECT IN DE KIJKER

GTI Mortsel wint GRAM-prijs

Colofon HET MAGAZINE WATT’S UP WIL JONGEREN WARM MAKEN VOOR ELEKTROTECHNISCHE OPLEIDINGEN EN BEROEPEN. Ø www.wattsup.be Ø info@wattsup.be

Marlylaan 15/8 Avenue du Marly Brussel, 1120, Bruxelles T 02 476 16 76 • F 02 476 17 76 www.volta-org.be • info@volta-org.be Vormelek, Tecnolec en FBZ bundelen hun krachten en vormen samen Volta.

Watt's Up is een campagne die Volta voert op vraag van de sociale partners. De campagne heeft tot doel de instroom van arbeiders in de elektrotechnische sector te verhogen en richt zich behalve naar jongeren en hun ouders, ook naar werkgevers, scholen en opleidingscentra.

16 SAFETY FIRST

Werken in moeilijke weersomstandigheden

union des électriciens u n i e v a n elektriciens

Verantwoordelijke uitgever: Hilde De Wandeler Concept en realisatie: Link Inc (www.linkinc.be) Redactie: Link Inc Lay-out: Zeppo (www.zeppo.be) Fotografie: Jens Mollenvanger, Tim De Backer

19 SWITCH

Marc schoolde zich om op zijn 46ste

Heb je zelf ee n intere Laat h ssant projec et o n s t? we in www.f fo@wattsup ten via a ce b o ok.com .be of /watts up.nl

ELECTRO BRAIN 2018 - 2019

SCHOOL IN DE KIJKER

DIT WORDT ONS DROOMHUIS OP SCHOOL

MET WATERPOMP, IJSBUFFERVAT, KLIMA ATPL AFOND, SLIMME VERLICHTING ...

Volta was partner in dit project en voorzag de nodige technische expertise.

‘En wat als we nu eens een volledig huis van nul bouwen, hier op school?’. Het was een zot idee, maar na twee jaar van plannen uittekenen, bouwpartners sprokkelen en veel bloed, zweet en tranen mogen de leerlingen van het Provil in Lommel trots zijn: hun STEM-building staat er, en hoe!

DIRECTEUR MARK VANDEWEYER

"IEDEREEN ZETTE ER ZIJN SCHOUDERS VOLOP MEE ONDER. IN DE PERIODE VLAK VOOR DE OPLEVERING KWAMEN ZE ZELFS VERDER WERKEN TIJDENS EEN FEESTDAG."

Cool, zo’n indrukwekkend bouwproject op school! Onze magazine-inspecteur streek er neer en voelde technisch directeur Mark Vandeweyer aan de tand. "Wel, het begon met een groots plan, veel goesting en geen geld. Toen we van de overheid een subsidie van € 5.000 kregen voor dit project, begon het pas écht. Uiteindelijk konden we zo’n 48 partners overtuigen om mee op de kar te springen: dat waren soms grote namen als Viessman en Siemens, maar ook lokale bedrijven. Ze leverden dan bijvoorbeeld materiaal aan, of kwamen workshops geven over bepaalde technieken. In ruil daarvoor mogen ze onze STEM-building gebruiken voor bv. opleidingen, vergaderingen, enz. Bovendien mogen ze de komende maanden ook met ons gebouw komen ‘spelen’ en allerlei data binnenhalen, dus het dient ook als onderzoeksgebouw. Oorspronkelijk was het de bedoeling om het gebouw af te breken, het materiaal te recupereren en dan weer opnieuw te beginnen, maar nu is het een permanent gebouw geworden waar veel mensen baat bij hebben."

STEM-BUILDING IN HET KORT STEM is een internationaal letterwoord dat staat voor Science, Technology, Engineering & Mathematics. De STEM-building brengt drie partijen samen: de industrie, het secundair én het hoger onderwijs. Via een innovatief bouwproject samen een duurzaam netwerk uitbouwen. HET DOEL: samen een realistisch huis bouwen, waarbij de leerlingen de nieuwste technieken leren kennen, met hulp van experts uit de sector, waarna het gebouw kan dienen als kijken onderzoekswoning.

DIRECTEUR MARK VANDEWEYER

"VOOR ONZE MANNEN IS DIT EEN DROOM. ZO KUNNEN ZE VANOP DE EERSTE RIJ KENNISMAKEN MET ALLE LAATSTE NIEUWE TOEPASSINGEN.

SCHOOL IN DE KIJKER

ENERGIEZUINIG

IS HET GEBOUW GROEN? "Absoluut. Het is een BEN-gebouw, dus bijna energieneutraal. Het EPC van het gebouw was 9, da’s heel laag én dus zeer geslaagd. Bovendien zit het vol met de nieuwste technieken. Zelf zou ik het thuis niet zetten, omdat er zelfs een beetje een overkill aan techniek in zit. (lacht) Maar voor onze mannen is dat een droom. Zo kunnen ze vanop de eerste rij kennismaken met zaken als een warmtepomp met een ijsbuffervat, een klimaatplafond, slimme verlichting die werkt op sensoren …"

SCORE: 9/10

KRUISBESTUIVING

HEBBEN DE LEERLINGEN VEEL CONTACTEN GELEGD? "Absoluut. Eerst en vooral door samen te werken aan zo’n groot project. Dat vergt planning, flexibiliteit en doorzettingsvermogen. Dankzij het contact met de studenten van de hogeschool en de partners leerden ze ook zelf hoe belangrijk een goed netwerk is. De partners zien dan weer wat voor talent wij in huis hebben, en dat is interessant voor eventuele stages en zelfs jobs."

WERKEND LEREN

IS HET LEUKER DAN LEREN OP DE SCHOOLBANKEN? "Als we moeten afgaan op het enthousiasme van onze leerlingen wel ja. Iedereen zette er zijn schouders volop mee onder. In de periode vlak voor de oplevering kwamen ze zelfs verder werken tijdens een feestdag, want ‘het moest af’. Ook ik heb hier op een bepaald moment in mijn werktenue mee de vloer staan primen …" (lacht)

SCORE: 10/10

SUCCES

WAT BRENGT DE TOEKOMST? "Het project was een regelrecht succes. Dankzij ons uitgebreide netwerk van partners én het duurzaam charter dat we samen met hen ondertekenden, kunnen onze leerlingen blijven verder leren. Zo mogen onze leerlingen Bouw bij onze tegelleverancier toonzaaltabletten gaan tegelen volgens de regels van de kunst. In ruil daarvoor moeten we ons materiaal dan niet betalen. Win-win! Bovendien zijn er plannen voor een nieuwe conciërgewoning, waarbij we onze kennis en het STEM-netwerk weer kunnen inschakelen."

SCORE: 9,5/10 6

TOTAALSCORE: 9,5/10 MET GLANS GESLAAGD ... EEN KUS VAN DE JUF EN EEN BANK NAAR VOREN!

DE MAKERS

Zowel de studenten van Thomas More in Geel als de leerlingen van Provil in Lommel zetten hun schouders mee onder dit project. Deze mannen maakten het mee vanop de eerste rij:

LEERLING VAN PROVIL:

DZYDA (18)

STUDEERT: Elektrotechnieken.

DZYDA’S STEM-JOB: de elektrische installatie aanbrengen, datavoorzieningen,

aanpassingen tertiair bord.

DANKZIJ STEM … leerde hij de nieuwste technieken van LED-verlichting én

allerlei merken en types van bekabeling goed kennen. Ook van het groepsgevoel was hij fan: iedereen was tegelijkertijd bezig, en dat gaf goesting én moed, zeker in de laatste eindspurt.

STUDENTEN VAN THOMAS MORE:

DAAN (21) en JORIS (22) STUDEREN: 3e jaar Energietechnieken aan Thomas More in Geel. HUN STEM-JOB: verantwoordelijk voor de verwarmingsinstallatie: het schema leren begrijpen, het uittekenen – eerst op papier, dan digitaliseren. UITDAGING: het schema uittekenen. Ze waren nogal overenthousiast bij het op papier zetten, maar het digitaliseren zelf was niet simpel! DANKZIJ STEM … leerden ze overleggen met de CV-afdelingen en de sponsor, én rekening houden met een planning (zoals vakantiedagen).

TOEKOMSTPLANNEN: Joris is aan het solliciteren en Daan gaat voor een

BanaBa Klimatisering.

het aantal jaren van plan tot uitvoering

STEM IN CIJFERS

€ 5.000 het startkapitaal van Provil

€ 250.000 de uiteindelijke waarde van het gebouw, dankzij het extra kapitaal van de partners (= EDUSTRIAL FUNDING)

48 135 18

partners hielpen mee via sponsoring, workshops, etc.

leerlingen werkten mee (enkel al in 2017-2018)

klassen werkten mee

Ook zo benieuwd naar het resultaat? Check het op www.stembuilding.be

HELLO HELLOGOODBYE

ID-KIT NAAM

Frederik Vermeulen

LEEFTIJD

18 jaar

STUDIE

TSO Elektrische Installatietechnieken aan TSM Mechelen.

Hello... FREDERIK In elke editie van Wattâ&#x20AC;&#x2122;s Up verwelkomen we een nieuwkomer in de elektriciteitssector of nemen we afscheid van een leerling die zijn opleiding afgerond heeft. Deze maand: Frederik zit in zijn laatste jaar TSO in de Technische School in Mechelen en gaat binnenkort aan de slag in het bedrijf waar hij stage liep.

FREDERIK: "Ik heb erover nagedacht om, net als vele andere leerlingen in mijn klas, verder te studeren en een HBO5 opleiding Elektriciteit te volgen. Mijn stage besliste daar anders over. Daar waren ze zo tevreden over mij dat ze me meteen een contract hebben aangeboden." "Bij het bedrijf dat gespecialiseerd is in de industriële automatisatie van productieprocessen, mocht ik voor mijn stage een project uitwerken voor de firma Argex. Op de computer heb ik voor hen schema’s opgemaakt in EPLAN om hun productieproces te verbeteren. Op enkele kleine aanpassingen na, werd het goedgekeurd en binnenkort zal het in werking treden. Dat geeft toch wel voldoening."

"Volgens mijn leraar ben ik heel praktisch aangelegd en dat klopt. Ik hoorde altijd bij de besten van de klas. Een talent dat ik van mijn vader heb geërfd. Hij is ingenieur automatisatie. Al van vrij jonge leeftijd heb ik inzicht in diverse processen, maar ik kan moeilijk verklaren hoe dat komt." "Dat ik op vrij jonge leeftijd al aan de slag ga, schrikt mij niet af. Het is een rustige kantoorjob waar ik mag doen wat ik graag doe. Het is niet dat ik constant de baan op moet, vroeg moet opstaan en vele uren moet kloppen. Nee, voor mij is dit de ideale job."

"Leuke collega’s en een toffe baas primeren op veel geld verdienen." S C H O O L / W E R K

"Op school worden we uitgedaag d om de mogelijkheden van een programma als EPLAN te onderzo eken. Dat is leuk, maar op mijn stage heb ik pas echt ontdekt wat je er allemaal mee kan doen. Ik denk dat het logisch is dat je op school eerder een algemene vorming krijgt en je de praktijk nod ig hebt om je te specialiseren."

S T R E S S

"Daar heb ik totaal geen last van. Het helpt je ook niet. Ik krijg op mijn werk voldoende tijd om aan een project te werken."

H E T

B E L A N G R I J K S T E

"Voor mij is een goede werksfee r het allerbelangrijkste. Leuke collega’s en een toffe baas prim eren op veel geld verdienen. Zola ng ik genoeg heb om van te leven, ben ik tevreden. Ik zal in vergelijk ing met anderen een eerlijk loon krijg en." V E R A N T W O O R D E L I J K H E I D

"Ik krijg toch wel wat verantwoorde lijkheid, want als mijn schema’s niet kloppen, kan het bord niet gemaakt worden en heel het proj ect niet verdergezet worden." A M B I T I E

"Borden maken zal ik niet missen, maar ik heb wel aangegeven dat ik het fijn zou vinden om over enke le jaren, wanneer ik nog meer ervaring heb, een soor t van ‘field tester’ te worden waarbij ik zake n kan uitmeten op het terrein of prob lemen kan opsporen. Dat lijkt me toch nog een rustige job waarbij ik wel met mijn handen kan werk en. Het beste van twee werelden, zeg maar."

NIEUW IN HET BEDRIJF

"Ongelooflijk wat een zevende jaar kan doen!" Soms voel je als leerling tijdens een stage: hier wil ik écht werken. Of denk je als werkgever: deze willen we graag houden. Zo ook bij Iben (19) en het bedrijf Ardovlam waar hij een dagstage liep. Het was liefde op het eerste gezicht, vooral omdat Iben een zevende jaar had gevolgd.

IBEN DEVEEUW  ARDOVLAM ✔✔ Iben studeerde Elektrische Installatietechnieken. ✔✔ Volgde nadien een 7de specialisatiejaar Stuur- en beveiligingstechnieken.

✔✔ Deed een dagstage bij Ardovlam, een toonaangevend bedrijf gespecialiseerd in het ontwerp, de installatie en het onderhoud van fire safety en security-oplossingen zoals toegangscontrole, branden inbraakdetectie, camerabeveiliging.

✔✔ Hij wist zijn begeleider meteen te overtuigen en kon aan de slag. ✔✔ Leuk aan de job? "Meestal als laatste komen in een project. Wij doen de afwerking, het programmeren en aansluiten. In principe kunnen we na ons werk nog naar een feest gaan in onze outfit. In 90% van de gevallen toch!" (lacht)

Vandaag is Iben samen met zijn stagebegeleider van toen, Pedro Serrano (45), aan de slag bij LantmĂ¤nnen Unibake in Moeskroen om een oude brandcentrale te vervangen. Deze groothandel in diepgevroren deegwaren heeft al wel een nieuwe brandcentrale in de nieuwe productiehal, maar de oude is aan vervanging toe. Pedro: "Het is belangrijk dat de oude centrale, die we destijds ook installeerden, met de nieuwe kan communiceren om exact te kunnen achterhalen waar de brandhaard zich bevindt mocht dit zich voordoen. Maar de oude onderdelen zijn niet meer compatibel met de nieuwe centrale die met een ander protocol werkt. Iben en ik hebben als taak om op deze site de bekabeling in kaart te brengen en zo te achterhalen waar de oude onderdelen zich bevinden zodat die vervangen kunnen worden." Iben: "We moeten voorzichtig te werk gaan. Goed communiceren met de productieleiders is essentieel. Net als het invullen van de werfverslagen en bestelbonnen zodat alles goed gedocumenteerd is en gelijk wie op jouw werk kan verdergaan."

v BESTUURDER EN WELL BEING & EVENTS OFFICER BENEDICTE LAMBRECHT

"Het is moeilijk om goeie werkkrachten te vinden. Onze grootste focus is dan ook ervoor te zorgen dat mensen met plezier bij ons werken."

DROMEN OVER DE TOEKOMST Iben is nu op stap met Pedro, maar hij droomt ervan om ooit zelf een groot project te dragen. Iben: "De voldoening van zelf verantwoordelijk te zijn voor een installatie van A tot Z lijkt me geweldig. Nu mag ik vaak al een indienststelling alleen doen en dat geeft me persoonlijk toch wel voldoening als alles exact werkt zoals ik het heb geprogrammeerd en zoals de klant het wil. Maar ik besef dat ik voor een totaalproject nog enkele jaren ervaring moet opdoen. Bij ons is elk project anders. Ik zal me dus niet snel vervelen. Soms heb je te maken met brandveiligheid, dan weer met anti-inbraaksystemen of met camerabeveiliging. Dat vind ik het tofste aan deze job, de variatie en de verantwoordelijkheid die je hier krijgt." Benedicte Lambrecht, beaamt dat: "We proberen daarop te letten. Het is al niet evident om goede en gemotiveerde werkkrachten te vinden. Als je die dan hebt, is het belangrijk om hen te kunnen houden. Dat doen we door hen zoveel mogelijk afwisselende opdrachten te laten doen en hen verantwoordelijkheid te geven. Ze krijgen een gevulde auto mee en volgen de digitale planning. Velen zijn constant op de baan zonder dat wij ze als zaakvoerders zien. Onze grootste focus is ervoor te zorgen dat mensen met plezier bij ons werken."

v BESTUURDER EN WELL BEING & EVENTS OFFICER BENEDICTE LAMBRECHT

"Wij zien duidelijk het verschil tussen wie een 7de jaar volgde en wie niet. Zij die het wel deden, hebben veel sneller inzicht in processen."

NIEUW IN HET BEDRIJF

FOCUSSEN De nood aan goed geschoold personeel blijft een pijnpunt in deze sector. Niet iedereen die er actief in is, volgde hetzelfde pad. Sommigen hebben zich in een later stadium herschoold. Pedro is daar een voorbeeld van. Pedro: "Ik heb informatica gestudeerd maar was actief in de horeca en de verkoop. Op een gegeven moment was ik het beu en heb ik beslist om mij te herscholen. Beveiliging zei me wel iets, vandaar mijn keuze om bij Syntra elektriciteit te volgen in dagonderwijs. Om bij Ardovlam stage te kunnen doen deed ik er een cursus beveiliging bij in avondonderwijs. Intussen ben ik al drie jaar in dienst bij Ardovlam. Hoe gemotiveerd ik ook was, ik ben hen toch dankbaar dat ze mij op die leeftijd een kans hebben gegeven." Iben: "Na mijn studies elektriciteit heb ik beslist om nog een 7de jaar te volgen. Dat is de beste beslissing die ik kon nemen. In dat jaar zag ik de vier domeinen camera, brand, toegangs-

controle en inbraak uitgebreid. En belangrijk, niet door elkaar. Daardoor kon ik focussen op één iets. Bijkomend voordeel van een 7de jaar is dat je in die tijd ook je nodige attesten kan halen. Na afloop van elk domein konden we een examen afleggen. En niet onbelangrijk, de kans is groot dat je daarna meer kan verdienen. Wat ik in dat jaar heb geleerd, heeft me goed voorbereid." Benedicte Lambrecht: "Wij zien duidelijk het verschil tussen wie een 7de jaar volgde en wie niet. Zij die het wel deden, hebben veel sneller inzicht in processen. Iedereen die bij ons komt werken, proberen we zo goed mogelijk op te vangen. Maar het is wel duidelijk wanneer je hen intern opleidt, dat je minder tijd moet investeren in zevendejaars dan in pas afgestudeerden. Een bijkomend voordeel is dat ze in die tijd kunnen achterhalen of het überhaupt wel iets voor hen is. Om

mensen te motiveren, nodigen wij regelmatig zevendejaarstudenten bij ons uit voor workshops. Op een speelse manier leren ze zo het bedrijf kennen en wat een job bij ons inhoudt."

v Iben "Bijkomend voordeel van een 7de jaar is dat je in die tijd ook je nodige attesten kan halen. En niet onbelangrijk: de kans is groot dat je daarna meer kan verdienen."

PROJECT IN DE KIJKER

GTI MORTSEL WINT GRAM-PRIJS MET ZELFGEMAAKT FILMPJE

"Dit was hét moment om te tonen dat TSO-ers geen dommeriken zijn." Een wedstrijd winnen met een zelfgemaakt promotiefilmpje en daarmee lós de prijzenpot van € 5.000 binnenhalen voor je school? Kunnen ze, op het GTI in Mortsel. Glenn – of showbizz Glenn, zoals ze hem intussen noemen – vertelt ons hoe ze dat precies deden.

PROJECT IN DE KIJKER

WIST-JE-DAT …

…

88 %

van de afgestudeerden van het TSO binnen het jaar een job vindt?

et is de laatste week van het schooljaar en op de zonnige speelplaats van het GTI in Mortsel gonst het van de bedrijvigheid. Leerlingen staan volop te poetsen, want alles moet blinken voor de proclamatie vanavond. Ook Glenn zwaait af, na zijn laatste jaar Koel- en Warmtetechnieken (KW). En welverdiend, na het succes van het winnende filmpje voor de GRAM-prijs van het voorbije jaar, waarin hij de hoofdrol voor zijn rekening nam. Intussen werden Glenn & co plechtig ontvangen door minister Geens van Justitie, die de prijs officieel uitreikte, kwam ATV langs én verschenen ze in enkele kranten. Eén ding is zeker: deze TSO-mannen weten van aanpakken! Glenn blijft er relatief rustig onder, leerkracht Petra Van Soom – die zelf ooit nog Industriële Wetenschappen studeerde op het GTI - spreekt vol lof over dit bijzondere project.

ID-KIT NAAM

Glenn De Groelard

LEEFTIJD

18 jaar

BIJNAAM

Showbizz Glenn

HOEVEEL GRAM MAG ’T ZIJN ALSTUBLIEFT?

STUDIE

Net afgestudeerd in het zesde jaar Koel- en Warmtetechnieken aan het GTI, Mortsel

✔✔ Vzw GRAM staat voor ‘Gilde Revaluatie Arbeid en Motivatie’. Ze willen graag meer leerlingen warm maken om te kiezen voor een technische of een beroepsopleiding.

HOBBY

skiën

VERDER STUDEREN?

Ja, een bachelor Elektromechanica/ Koeltechnieken

✔✔ Vorig schooljaar schreef de vzw een wedstrijd uit bij de leerlingen van BSO en TSO: ze vroegen hen waarom ze nu precies voor een beroepsopleiding hebben gekozen. ✔✔ Enkele cijfers: van de 35 inzendingen uit maar liefst 12 verschillende scholen koos GRAM 3 winnaars uit de harde en 3 uit de zachte sector. Het GTI Mortsel won de eerst plaats met hun promotiefilmpje en kreeg maar liefst een cheque van € 5.000 voor hun school!

PETRA VAN SOOM: Petra Van Soom: “Het was me het jaartje wel, dit hadden we nog nooit meegemaakt. De voorbereiding, het maken van het filmpje, de wedstrijd winnen, de media-aandacht … Het was een echte boost voor onze leerlingen, de school én voor onze studierichtingen hier.” Glenn: “Ja, eigenlijk was dit filmpje ook hét moment om te tonen dat wij TSO-ers geen dommeriken zijn. Met succes!" (lacht)

HOE KWAMEN JULLIE ERBIJ OM PRECIES DIT FILMPJE TE MAKEN? Petra Van Soom: “We wilden tonen wat je precies kunt doen met een technische opleiding, ook naar ouders toe van kinderen die na het zesde leerjaar een studiekeuze moeten maken. We vroegen ons dus af waarom een bedrijf nu precies onze mannen zou willen aannemen. Dus we begonnen tijdens een brainstorm met alle eigenschappen op te lijsten van wat een goede KW-er precies is. We werkten met allerlei beelden, zoals het beeld van een mannetje met een pet op, bijv. z’n ‘wiskunde-pet’ om berekeningen te maken, en dan weer een ‘aardrijkskunde-pet’, want je leert waar aardgas vandaan komt … want als KWer moet je van alle markten thuis zijn. We bundelden alles in een scenario, en tot onze grote verbazing haalden we de selectie. De studenten van Thomas More kozen ons scenario eruit en hielpen ons daarna om het filmpje te maken.” Glenn: “Dat filmpje werd opgenomen bij Thercon, een bedrijf in Aartselaar dat gespecialiseerd is in energiezuinige warmtepompen en airconditioning. Ik ga er langs als ‘reporter’ en praat met verschillende mensen die er aan het werk zijn, zo kan je meteen concreet zien wat voor jobs je allemaal kunt doen met ons KW-diploma.”

EN, HOE WAS DAT BEZOEK? Glenn: “Heel interessant. Zo studeerde eigenaar Erik zélf KW, en nu runt hij een bedrijf waar 32 mensen werken. Ook technieker Gilbert deed een technische richting, met een specialisatiejaar erna. Hij vertelde over hoe afwisselend zijn job was, maar ook dat hij af en toe in de regen moest werken, dat hoort er natuurlijk ook bij. Bij productmanager Rob, die berekeningen maakt voor nieuwe woningen, mochten we meekijken op de plannen. En zo’n plan helemaal uitrekenen om te kijken welk verwarmingssysteem het interessantste is, dat was toevallig ook ons eindwerk. Dat was wel cool.”

HOE WAS HET OM ZO’N FILMPJE OP TE NEMEN? Glenn: “In het begin was ik best wel zenuwachtig, ik had ook zo’n oortje in en een bakske vanachter aan mijn broek hangen. Er was een cameraman, een geluidsman en een regisseur bij, die het scenario volgden – of net niet – en me instructies gaven. De beginscène waar ik voor het bedrijf sta, hebben we misschien wel tien keer moeten overdoen omdat ik mijn tekst vergat, of in een foute volgorde zei. (lacht) Maar na een tijdje liep het wel los. Op een bepaald moment werd ik opgesloten in een cabine die een warmtepomp simuleerde, zo kon ik zelf ervaren hoe die precies werkt.

"We vroegen ons af waarom een bedrijf nu precies onze mannen zou willen aannemen. En dus gingen we op zoek naar alle goeie eigenschappen van een KW-er."

Op hetzelfde moment was mijn klas in het bedrijf ook op bedrijfsbezoek, waarbij we zo’n warmtepomp mochten installeren. De sfeer zat er die dag dus goed in.”

WAT ZIJN JE TOEKOMSTPLANNEN? Glenn: “Eerst van mijn vakantie genieten, en dan verder studeren. Zelf ben ik niet zo’n fan van met mijn handen werken, maar het technische aspect, zoals een huisinstallatie maken en alle berekeningen die erbij horen, dat doe ik wel graag. En dan kies ik waarschijnlijk voor Elektromechanika.”

VEEL SUCCES GLENN!

GLENN:

"Ik was best zenuwachtig. De beginscène hebben we misschien wel tien keer moeten overdoen omdat ik mijn tekst vergat, of in een foute volgorde zei."

Check het filmpje van Glenn op YouTube!

SAFETY FIRST

We vloeken allemaal weleens op het weer. Door die vervloekte regen of het donker naar school fietsen, leuk is wat anders. Maar straks op de werkvloer heeft het weer óók invloed op je manier van werken. Wij trokken onze regenjas aan en gingen op stap met preventieadviseur Jos.

DOOR WEER EN WIND

(MAAR NOOIT DOOR WATER!) STANDIGHEDEN WERKEN IN MOEILIJKE WEERSOM

OP STAP MET JOS

DE PREVENTIEADVISEUR

DE PREVENTIEADVISEUR:

"Wanneer er minder dan drie seconden zitten tussen het zien van de bliksem en het horen van de donder, dan moet je stoppen met werken."

VOETEN IN HET WATER Vocht en elektriciteit gaan niet samen. Als je eraan terugdenkt was het ongetwijfeld één van de eerste lessen die je leerkracht elektriciteit je gaf. Je zal dus nooit aan een elektrische installatie werken met de voeten in het water. En in het donker zie je geen hand voor ogen. Logisch dus dat je dan niet kunt werken. Die weersinvloeden – regen of sneeuw, maar ook licht of donker – noemen we ook wel de atmosferische omstandigheden. En soms zijn die te ongunstig voor het werken aan of met elektriciteit. Het AREI zegt daarover het volgende:

05.1.2. - Atmosferische omstandigheden Bij ongunstige atmosferische omstandigheden moeten beperkingen worden opgelegd. Indien dit noodzakelijk is om gevaar te voorkomen, moeten werkzaamheden aan installaties in de open lucht of aan een toestel dat direct is verbonden met een dergelijke installatie, bij het zien van bliksem of het horen van donder of wanneer er een onweersbui nadert, onmiddellijk worden gestaakt. Dit moet aan de installatieverantwoordelijke worden meegedeeld. Wanneer het zicht op de werkzone slecht is, mogen er geen werkzaamheden worden begonnen of voortgezet. Oké, maar wat betekent dat nu juist? Preventieadviseur Jos geeft tekst en uitleg. “Het zien van bliksem of het horen van donder moet je in de tijd interpreteren. Wanneer er minder dan drie seconden zitten tussen het zien van de bliksem en het horen van de donder, dan moet je stoppen met werken. Ook het zicht op de werkzone vraagt om toelichting. De zichtbaarheid heeft zowel te maken met de aanwezigheid van voldoende daglicht of kunstlicht. Maar het gaat daarnaast ook om slechte zichtbaarheid omwille van hevige sneeuwval, een regenbui of hardnekkige mist.”

SAFETY FIRST

EN WAT ALS HET DONKER IS? Wat die minimale lichtsterkte betreft, gaat het niet om jouw interpretatie of die van je baas. De Codex Welzijn op het werk bepaalt daar de wet. “Artikels III.1-31 tot en met III.1-33 zijn hier van belang”, duidt Jos. “In mensentaal geven ze aan dat de werkgever moet zorgen voor voldoende daglicht op de werkplaats. Wanneer dat niet kan, moet hij voor goede kunstverlichting zorgen. De algemene kunstverlichting kan aangevuld worden met een functionele verlichting bij de werkplek. Het licht moet voldoende sterk zijn om het risico op ongevallen te vermijden. De verlichtingsinstallatie zelf mag hier ook geen aanleiding toe geven. Het is de taak van de werkgever om – op basis van een risicoanalyse – het type verlichting en de lichtsterkte te bepalen. Ze moeten van die aard zijn dat je de werkplek goed ziet en je ogen niet vermoeid geraken. De werkgever kan zich hierbij houden aan de geldende normen of zich schikken naar de wettelijke minimumvoorschriften (zie kaderstuk). Het laatste artikel tot slot bepaalt dat er een vorm van noodverlichting dient te zijn bij het uitvallen van de kunstverlichting.

v DE PREVENTIEADVISEUR:

"De werkgever moet zorgen voor voldoende daglicht op de werkplaats. Wanneer dat niet kan, moet hij voor goede kunstverlichting zorgen."

VERPLICHTE LICHTSTERKTE Wanneer de werkgever zich niet aan de geldende normen met betrekking tot de (kunst)verlichting houdt, moet hij wel de wettelijke minimumeisen respecteren. Die eisen bepalen de gemiddelde lichtsterkte op het werkvlak* als volgt:

200 lux voor refter, kleedkamer, wasplaats, landbouwactiviteiten, brouwerij, ruw assembleerwerk 300 lux voor bakkerij, machinewerk, middelmatig precies assembleerwerk, fruit sorteren, wasserij, lassen, garage, receptie, kopieerwerk, kinderopvang, klaslokaal, auditorium, sporthal 500 lux voor EHBO-lokaal, laboratoria, controleruimten, precisie machinewerk, fijn assembleerwerk, autoassemblage, keuken, slachthuis, productcontrole, kapsalon, schoenmakerij, boekbinderij, drukkerij, spinnerij, weverij, houtbewerking, bureauwerk, vergaderzaal 750 lux voor glasbewerking, materiaalinspectie, precisie-assemblage, naaiwerk, verfspuiten, technisch tekenen

De lux (latijn: licht) is een eenheid van verlichtingssterkte

1000 lux voor precisiewerk, kleurinspectie, juweelproductie, medisch onderzoekslokaal

Op plaatsen die enkel dienen voor verplaatsing geldt een andere lichtsterkte. Die is ook afhankelijk van het type ruimte en varieert van 5 tot 100 lux. De verlichting moet verder gelijkmatig verdeeld zijn, er mag geen flikkering of een hinderlijke verblinding optreden. Wanneer een werknemer een grotere lichtbehoefte heeft, moet de verlichtingssterkte aangepast worden.

Dit artikel is louter informatief en vervangt geenszins de wettelijke bepalingen.

* Bij afwezigheid van een werkvlak wordt de lichtsterkte gemeten op een horizontale hoogte van 0,85m.

Academy 18

INSPIRERENDE CARRIERE

MARC SCHOOLDE ZICH OP ZIJN 46 OM TOT NETWERKINSTALLATEUR "Het leukste aan mijn job? De klant is altijd blij mij te zien!"

INSPIRERENDE CARRIERE Op latere leeftijd je droom najagen? Marc Kasprzak deed het. Toen Ford Genk de deuren sloot en hij zijn job kwijt was, koos hij voor een nieuw leven op de schoolbanken én de werkvloer.

Meet Marc ✔✔

49 jaar

✔✔

Volgde een opleiding mechanica, was 23 jaar aan de slag bij Ford Genk, waar hij auto's testte op de vermogenstestbank.

✔✔

Toen Ford Genk ermee stopte eind 2012, koos hij voor een opleiding PC & netwerktechnieken via CVO en kon hij meteen aan de slag bij ESAS in Paal, een bedrijf dat diensten levert voor alle smart devices - denk aan internetmodems, thermostaten, smartphones, printers, industriële systemen ... - en dat zowel bij bedrijven als bij particulieren.

Marc: "Toen Ford Genk de deuren sloot, kon ik overstappen naar Ford Lommel, waar ik als testchauffeur aan de slag mocht. Ik moest dus wagens uitproberen op testbanen en de openbare weg. Maar omdat ik ooit een hartafwijking heb gehad, hield de arbeidsgeneesheer me tegen. Ik mocht de baan niet op van hem. Op mijn 46 moest ik plots een andere job gaan zoeken, wat niet evident was ..." "De vraag op zo'n moment is: wat wíl ik doen? Want je gaat niet zomaar eender wat opnieuw studeren. Overdag sleutelde ik aan auto's, 's avonds aan computers, dat was eigenlijk mijn grote passie. Ik besloot de cursus PC & netwerktechnieken te volgen bij het CVO De Verdieping in Heusden-Zolder. Negen maanden lang ging ik weer naar school, ik studeerde, legde examens af ... En toen moest ik op zoek naar een stageplek. Ik heb ESAS gecontacteerd en nog diezelfde dag kreeg ik antwoord op mijn mail! Na mijn eerste stagedag kreeg ik niks dan schouderklopjes. 'Jij mag hier zo beginnen', zeiden ze toen al. En kijk, zo gebeurde het ..."

EEN DAG IN HET LEVEN VAN DE NETWERKINSTALLATEUR "'s Morgens kijk ik altijd even op Google Streetview waar ik die dag moet zijn. Op die manier ben ik goed voorbereid." Marc is elke dag op de baan om bij klanten (bedrijven of particulieren) installaties te plaatsen of te controleren. "Onze werkdag duurt van 8 tot 16 uur of van 11 tot 19 uur. Elke avond krijgen we onze planning voor de dag erna. 's Morgens kijk ik altijd even op Google Streetview: waar moet ik zijn? En is het een nieuwbouw bijvoorbeeld of een ouder huis? Op die manier ben ik goed voorbereid. Hoeveel klanten ik moet doen per dag, hangt af van de installaties die duren tussen 1 uur en 2,5 uur. Meestal installeer ik de modem, en daarna moet ik natuurlijk controleren of alles werkt. Het leukste aan mijn job? De klant is altijd blij mij te zien, en zeker de kinderen: 'Hoera, de man van de wifi is er!' roepen ze dan.

BESTE NIEUWKOMER VAN TELENET

v "De technologie staat niet stil, je moet jezelf altijd aanpassen als er nieuwigheden zijn. Maar dat maakt het net spannend."

MARC

Op een Telenet-feest twee jaar geleden kreeg Marc de verrassing van zijn leven: hij werd verkozen tot Telenetmedewerker van het jaar. Marc: "We waren onze tafel nog aan het zoeken toen ik plots op het podium werd geroepen ... Ik snapte niet waarom ik naar voren moest. Pas toen ik weer aan tafel zal, begreep ik dat ik beste nieuwkomer van dat jaar was. Het was wel grappig, want voor mijn examen bij Telenet moest ik minstens 70% behalen, wat me maar net lukte. 'Mensen die net 70% halen, blijven doorgaans niet lang' zeiden ze daar toen. En kijk nu!" Verkozen worden tot beste nieuwkomer, wat moet een mens daarvoor doen? Roel Konings, VP Service Operations bij ESAS: "Natuurlijk is het belangrijk dat je voeling hebt met deze job, dat je handig bent, maar motivatie is alles. Wij zoeken mensen die willen bijleren. We hebben onze eigen academy waar we onze mensen klaarstomen voor de werkvloer. Een keer per half jaar is er ook de mogelijkheid om te solliciteren voor een nieuwe functie. De basiskennis moet er dus zeker zijn, maar wie wĂl doorgroeien, kan dat."

INSPIRERENDE CARRIERE

ALS VOLWASSENE WEER NAAR SCHOOL

CENTRUM VOOR VOLWASSENENONDERWIJS Het volwassenenonderwijs - ook vaak avondonderwijs genoemd - biedt de mogelijkheid een opleiding te volgen op verschillende niveaus. De opleidingen zijn modulair, wat betekent dat de leerstof onderverdeeld wordt in een aantal modules die samen een opleiding vormen. Marc: "Ik heb zeker iets gehad aan die opleiding, maar ik moet eerlijk zeggen dat ik iets moet zien voor ik het echt begrijp. Ik werk gewoon liever met mijn handen. Als je dan op de werkvloer komt, merk je dat er toch veel zelfstudie is, dat je moet stelen met je ogen ... Maar ik doe dit werk heel graag, ik wilde per se dit doen en niks anders. Dus dan doe je dat met plezier."

v "Jongeren vandaag zijn mondiger, ze verwachten meer. Voor ons werkt dat in twee richtingen: wij willen mensen die zelf mee innoveren, out of the box denken, die vorm willen geven aan hun carriĂ¨re. En daar staat dan ook een mooie beloning tegenover."

ROEL KONINGS VP SERVICE OPERATIONS BIJ ESAS

DE VIJF WERKREGELS VAN MARC 1. Een switch op latere leeftijd kan zeker, zolang je maar interesse hebt. 2. De technologie staat niet stil, je moet jezelf altijd aanpassen als er nieuwigheden zijn. Maar dat maakt het net spannend. 3. Ik voel me echt thuis bij de collega's. Als er wat is, kan ik altijd bellen en zullen ze helpen - bijvoorbeeld door mijn planning aan te passen. Maar omgekeerd geldt ook: ze mogen mij altijd bellen, ik doe wat ik kan. 4. Ik heb geen stress, ik doe gewoon mijn werk zoals het hoort. 5. Ik heb Poolse roots, mijn vader was Nederlandstalig, mijn moeder van Luik. Ik speek dus vlot Nederlands en Frans, en dat is een troef als je bij Waalse klanten komt. 22

HEB JIJ EEN ELECTRO BRAIN? Electro Brain is een proef die leerlingen en cursisten de kans geeft om hun competenties te testen, nog vóór ze de arbeidsmarkt opgaan. Het grote voordeel? Je weet meteen wat je waard bent, net zoals je toekomstige werkgever.

ELECTRO BRAIN IN 'T KORT

✔✔ ✔✔

✔✔

Wordt georganiseerd door Volta, de overkoepelende organisatie voor de elektrosector. De proef bestaat uit een theorietest die je op school of in het opleidingscentrum kan afleggen en een praktijkdeel op locatie. Het voorbije schooljaar werden twee proeven georganiseerd: één voor de elektrotechnisch installateur en één voor de elektrotechnicus. Alle deelnemers kregen na afloop de resultaten van de proef een beoordelingsdocument, een gedetailleerd overzicht van hun vaardigheden, sterktes en zwaktes.

ELECTRO BRAIN IN CIJFERS

968

Er legden kandidaten de twee proeven af, zowel theorie als praktijk.

78% De gemiddelde score voor de proef elektrotechnisch installateur was 78%. Voor de theorie lag het gemiddelde op 63% en voor de praktijk op 82%.

In totaal vonden er sessies plaats op

verschillende locaties.

74% Voor de proef elektrotechnicus lag de gemiddelde score op 74%: voor de theorie 70%, voor de praktijk 75%, en het gemiddelde voor foutzoeken lag op 69%.

Wij hebben de bijna duizend proeven tegen het licht gehouden ... En wat hebben we vandaag geleerd?

HIER ZIJN ONZE TOEKOMSTIGE ELEKTROTECHNISCHE INSTALLATEURS STERK IN! De elektrotechnisch installateur De elektrotechnisch installateur is sterk in de praktijk. Zo scoort hij goed in het onderdeel installatie: het economische gebruik van de geleiders, het correcte gebruik van het gereedschap, het plaatsen van behuizingsonderdelen, enz. De elektrotechnicus Ook de elektrotechnicus is vooral in de praktijk sterk. In het onderdeel motor wordt tot 94% gescoord. En ook bij het lezen van een elektrisch schema wordt hoog gescoord: meer dan 93% van de deelnemers aan de proef heeft geen enkel probleem met bijvoorbeeld het uitvoeren van bekabeling van het stuurcircuit.

EN DIT KAN BETER ... De elektrotechnisch installateur Hier en daar kan de theoretische kennis beter. Als je de basisregels van bijvoorbeeld de wetten van Ohm en Pouillet niet onder knie hebt, worden eenvoudige weerstandsberekeningen in serie of parallel moeilijk. Ook de kennis van bepaalde artikelen van het AREI - wat is wel of niet toegestaan voor de plaatsing van een XVB bijvoorbeeld - moeten onze residentiële installateurs nog wat bijspijkeren. In het praktijkgedeelte scoren ze duidelijk beter. Toch vond onze jury nog enkele verbeterpunten, o.a. bij de bedrading van de indicatielampjes. De indicatorlampjes werden vaak als waaklampje bedraad in plaats van als controlelampje.

Ook de meetmethode is voor verbetering vatbaar, zoals het logisch meten van de spanning tussen fasen, de lampen losdraaien om te controleren of er geen kortsluiting is, enz. De elektrotechnicus In de resultaten van de theoretische proef werden twee belangrijke zwakkere punten ontdekt: het herkennen van het correcte netsysteem op een schema en de interpretatie van de gegevens op het kenplaatje van een motor, zoals de betekenis van de nominale stroom. Ook bij de elektrotechnicus was de praktische proef uitstekend, op een aantal kleine fouten na zoals een verkeerd werkend signalisatielampje dat gaat branden.

Heb jíj een Electro Brain? Dit schooljaar organiseren we een nieuwe editie. Hou onze website in de gaten voor de data. 23

Your 15 Minutes of Fame?n dit nummer

Wat vind jij va je zelf van WAT T’s UP? Heb or een interessant idee vo g aa gr je l wi Of el? een artik UP? met je klas in WAT T’s Laat het ons weten via info@wattsup.be

Je leven als toekomstig elektricien eindigt niet op deze laatste bladzijde. Als je fan wordt op onze Facebookpagina, zit je op de eerste rij voor nog meer nieuws uit de sector.

Watt's Up T V

Interessante schoolrepor tages en veel beroepenfilm pjes www.wattsu p.be/nl/ watts-up-tv

Volg ons op www.facebook.com/ wattsup.nl

Watt’s Up online

Promofilmpjes elektriciteit studeren vind je hier:

w w w.wattsup.be/nl

/watts-up-tv