de rinkelende kassa van de vlaamse popmuziek
Thierry Debels
De rinkelende kassa van de Vlaamse popmuziek De top 100 van de rijkste Vlaamse zangers
Houtekiet
Antwerpen / Utrecht
© Thierry Debels / Houtekiet / Linkeroever Uitgevers nv 1 Houtekiet, Katwilgweg , b- Antwerpen www.houtekiet.com info@houtekiet.com Omslag Toni Mulders Zetwerk Intertext, Antwerpen 171 9 1 5 24 400 Niets uit deze uitgave mag worden verveelvoudigd en/of openbaar gemaakt door middel van druk, fotokopie of op welke andere wijze ook, zonder voorafgaande schriftelijke toestemming van de uitgever. No part of this book may be reproduced in any form, by print, photoprint, microfilm or any other means, without written permission of the publisher.
‘Alleen onzin kan goed op muziek gezet worden.’ joseph addison ‘De meeste hits van onze tijd zijn toonreeksen die gezongen werden voor er een componist aan te pas kwam.’ markus ronner ‘Je kunt beter muziek schrijven dan uitvoeren; je kunt beter muziek uitvoeren dan er naar luisteren; je kunt er beter naar luisteren dan haar misbruiken voor verstrooiing, amusement of cultuurconsumptie.’ john cage ‘Wat is waardeloze muziek toch onvoorstelbaar invloedrijk.’ noel coward
Zoals steeds voor Cathy, Lo誰c, Brieuc en Elouan. Deze keer ook voor Ellen, Margit en Annelies, mijn fonkelende sterren.
proloog
H
oe verdienen muzikanten vandaag hun brood? Koen en Kris Wauters lieten in december 2010, naar eigen zeggen, voor de laatste keer het Sportpaleis in Antwerpen vollopen. De inkomsten daarvan gaan voor een groot deel naar de vennootschappen van beide broers Wauters. De muziekverkoop is eveneens een belangrijke bron van inkomsten. Het grootste deel van de verkoopprijs van een cd gaat evenwel niet naar de artiest. Net zoals bij een boek gaat slechts een klein deel, van een paar percent tot tien procent, naar de zanger of auteur. Ook als een nummer op de radio gespeeld wordt, krijgt de artiest auteursrechten uitbetaald. Een fan die een liedje downloadt op iTunes van Apple betaalt zowat een euro. Ook hiervan gaat een klein deel ervan naar de artiest. De platenverkoop daalt stelselmatig. Het mooiste bewijs hiervoor wordt geleverd door de criteria die de International Federation of the Phonographic Industry hanteert om aan een artiest een gouden of platina plaat uit te reiken. In de jaren 60 moest een zanger in ons land minstens honderdduizend singles verkopen om ‘goud’ te halen. Vandaag is dat nauwelijks tienduizend stuks, als in een van de drie landstalen gezongen wordt. Voor een Engels nummer moeten er vijftienduizend stuks over de toonbank gaan. Om in België platina te halen moet telkens het dubbele verkocht worden.
Tabel 1. Hoeveel vragen Kate Ryan, Belle Perez en anderen? Prijs
bv
Duur
Belle Perez
4.950 euro
50 min
Kate Ryan
10.000 euro
90 min
Sandrine
3.670 euro
35 min
Stan Van Samang
6.155 euro
60 min
Laura Lynn
2.950 euro
40 min
Nicole & Hugo
2.175 euro
40 min
Wendy Van Wanten
1.450 euro
40 min
Willy Sommers
2.425 euro
40 min
Bart Kaëll
2.125 euro
45 min
Jo Vally
2.100 euro
45 min
Luc Steeno
1.700 euro
40 min
Paul Severs
1.050 euro
30 min
Brahim
3.500 euro
60 min
Paul Michiels
4.950 euro
75 min
Dana Winner
3.950 euro
45 min
Eddy Wally
4.000 euro
45 min
Erik Van Neygen & Sanne
1.950 euro
40 min
Gunther Neefs
4.450 euro
60 min
Guy Swinnen
3.200 euro
90 min
975 euro
60 min
Kelly Pfaff Sam Gooris
1.495 euro
30 min
Mama’s Jasje
3.975 euro
90 min
Lasgo
3.250 euro
30 min
2 Fabiola
2.850 euro
45 min
Bronnen: King Entertainment en Jobat
De prijzen die zangers voor een optreden vragen, variëren enorm. Kate Ryan boek je voor 10.000 euro. ‘Zeg eens meisje’ van Paul Severs krijg je al te horen voor 1050 euro. Veertig muzikale minuten met Laura Lynn kosten 2950 euro. Deze bedragen geven de marktwaarde van de artiest aan. Op zich zeggen ze niets. Je kan beter honderd keer optreden voor duizend euro dan tien keer voor vijfduizend euro. Al zijn er wellicht artiesten die dat anders zien. Het bewijs van deze stelling wordt gevormd door het duo Erik van Neygen en Sanne. Een optreden kost zowat 2000 euro (zie tabel hieronder). Toch staat dit sympathieke koppel net niet in de top 100. Los van de vraagprijs beslist uiteindelijk het grote publiek wie wel of niet goed in de markt ligt. Om een zanger of groep te engageren kan je niet om het boekingskantoor heen waar die bv exclusief aan verbonden is. Clouseau en Belle Perez bijvoorbeeld zitten exclusief bij het management- & bookingsagency King Entertainment uit Diest. Natalia is dan weer exclusief verbonden aan Starway van Bob Savenberg. ‘Elke bv heeft wel meerdere boekingskantoren waar je hem of haar kan vastleggen, maar deze zullen altijd moeten gaan aankloppen bij het exclusieve agency. Zij beheren de agenda van de artiest,’ noteert Jobat. Volgens muziekjournalist Wim Desmet haalt een zanger vandaag zowat negentig procent van zijn inkomen uit optredens. De resterende tien procent komt van de platenverkoop en de airplay. Een belangrijke vraag tot slot is: wat vangt het management? Elk contract is anders en iedereen is vrij om dat contract af te sluiten waarbij hij of zij zich goed voelt. Dat heet contract vrijheid. De percentages die gehanteerd worden, variëren enorm en zijn onder meer afhankelijk van wat de manager moet doen. Sommige managers moeten de zangers letterlijk uit hun bed bellen. Andere artiesten zijn volwassen genoeg
om hun eigen agenda te beheren. Dat verschil in beheer wordt autoÂmatisch vertaald in het percentage dat aangerekend wordt. Standaard is het gebruikelijk dat een vijfde van de inkomsten naar het managementkantoor gaat. In bepaalde gevallen loopt dat percentage op tot dertig of veertig procent. Het zou ons niet verwonderen dat in sommige contracten gestipuleerd staat dat van elke euro die de zanger verdient er vijftig cent of meer naar de manager gaat. Het is dan ook geen toeval dat artiestenmanager Piet Roelen in de rangschikking van showbizzfiguren door auteur Ludwig Verduyn in 2003 helemaal bovenaan de lijst stond.
ďœąďœ°