Het trio dat iets te vieren had

HET TRIO DAT IETS TE VIEREN HAD

Š Jos Pierreux / Uitgeverij Houtekiet, 2006 Uitgeverij Houtekiet, Vrijheidstraat 33, b-2000 Antwerpen info@houtekiet.com www.houtekiet.com www.jospierreux.be Omslag Wil Immink naar Homme assis of La mer, ce grand sculpteur van Folon Foto auteur Š Houtekiet Zetwerk Intertext, Antwerpen isbn 90 5240 875 0 d 2006 4765 11 nur 330 Eerste druk maart 2006 Tweede druk juni 2006 Niets uit deze uitgave mag worden verveelvoudigd en/of openbaar gemaakt door middel van druk, fotokopie of op welke andere wijze ook, zonder voorafgaande schriftelijke toestemming van de uitgever.

No part of this book may be reproduced in any form, by print, photoprint, microfilm or any other means, without written permission of the publisher.

Jos Pierreux

Het trio dat iets te vieren had Weer een onderzoek van Luk BorrĂŠ, de niet altijd even sympathieke Knokse speurder

Houtekiet Antwerpen / Amsterdam

Voor Magda: elk boek, elk hoofdstuk, elke zin, elk woord, elke letter

I know it’s kind of late, I hope I didn’t wake you.

But what I got to say can’t wait, I know you understand.

Every time I tried to tell you, the words just came out wrong, So I’ll have to say I love you in a song.

(I’ll have to say I love you in a song, Jim Croce) Ma chance, c’est de t’avoir.

Toujours auprès de moi.

Tu es la fille dont je rêvais, tu es la femme que j’attendais, depuis toujours.

(Ma chance, Frédéric François) Hij leefde eenvoudig, en probeerde gevaarlijk te schrijven.

(Zijn leven, Pierre Ux) Kunst is de enige manier om thuis weg te lopen, zonder het huis uit te gaan.

(Twyla Harp, Amerikaans choreograaf ) Schrijven is iets vreemds, beste vriend; mijns inziens de allervreemdste en verschrikkelijkste activiteit die een mens kan ontplooien.

Lezen komt op de tweede plaats.

(Het raadsel van de filosoof, José Carlos Samoza) Je moet nooit een roman ongeschreven laten uit angst voor hoe erop zal worden gereageerd.

(Weduwe voor een jaar, John Irving) Guess you all know: Your money goes back to the rich.

(Money, money, Kevin Ayers)

Men of good fortune, often wish that they could die.

While men of poor beginnings, want what they have, and to get it they’ll die.

All those great things that life has to give – They wanna have money and live.

(Men of good fortune, Lou Reed) De angst voor het cliché levert nooit een goed idee.

(De fotografie, De Nieuwe Snaar)

1

K

nokke ligt onder een wolk die regen zeikt. Regen roffelt op autodaken, geselt hoofden, teistert gedachten en de plaatselijke middenstand.

Juli.

De kofferdans bereikt zijn jaarlijkse climax.

De zee lijkt een plas water. De hemel heeft de kleur van oesters.

Het gaat naar het hoogtepunt van het toeristische seizoen: druk, drukker, drukst. Zelfs op dit vroege uur gonst het verkeer, en iedereen schijnt op weg in dezelfde richting. Mensen laden wagens uit en slepen grote koffers, kartonnen dozen, speelgoed en fietsen hun huurappartement binnen. Kinderen jengelen, hun ouders maken ruzie omdat een van beiden naar het zuiden wou en de ander nu de schuld krijgt van het slechte weer. Het leven is kort, en wat je je ontzegt ben je kwijt.

Iemand was vooruitziend. Hij heeft kamers met zicht op zee, maar in een draagtas zeult hij met video’s en een dvd-speler.

Een strandstoelverhuurder krijgt een stijve nek van het staren naar de lucht. Ook vandaag hoeft hij niet uit te pakken.

Straks geeft hij in het cafĂŠ rondjes met geld dat hij niet heeft.

7

Op de terrassen blijven de stoelen op elkaar gestapeld onder een hoes op een streep zon wachten.

Een man staart naar de einder, waar een boot over de zee glijdt. Hij staat in een waas van sigarettenrook en door de wolken gebroken zonlicht. Als hij op een bank gaat zitten, trekt een cirkel van water in het achterste van zijn broek.

Mensen zetten hun kraag op.

Een kind staat met zijn dure schoenen in de plassen te springen.

Het weer: bebebebèikes. Optimisten noemen het een Belgische zomer. Pessimisten weigeren er nog langer over te praten.

Als Luk Borré vroeger ’s ochtends in de spiegel naar zijn mannenlijf keek, pletste hij wel eens op zijn vlakke buik en dacht dat zijn ouders met hem voor het mooiste model hadden gekozen, met alle opties. Nu ruikt de inspecteur naar een ongewassen lichaam, met een kop die vermoeid en opgebrand oogt.

Hij wordt steeds inventiever in het verzinnen van uitvluchten om zijn wekelijks uurtje sport te verzuimen. Voor squash moet je conditie behoorlijk tot voortreffelijk zijn. Hij denkt aan zijn buik die opzwelt. Wat doen mannen die de kaap van de dertig hebben genomen? Ze vreten zich dik of ze gooien zich in nieuwe verhoudingen. Terwijl vrouwen op hun voeding letten en beginnen te fitnessen. Zeker een vrouw als Rena, zijn vriendin, die elke dag haar calorieën op een hometrainer verbrandt.

Ze is vier jaar ouder. In de verte nadert de kaap van veertig!

Maar ze werkt aan haar uiterlijk en aan de verpakking, zodat ze in de ogen van mannen nog dikwijls de mooiste vrouw van de wereld is. Op die momenten dat hij verliefd op haar is, vindt Luk Borré zijn vriendin angstwekkend volmaakt – alsof ze broos is, en veel te gemakkelijk vernield zou kunnen worden.

8

Hun relatie: kabbelkabbelkabbel. Het gaat zoals het gaat.

Het heeft iets van een moeizaam huwelijk. Zolang een van de twee volhoudt dat hun liaison nog leeft, kan de ander hem niet dood verklaren.

Sommige verhoudingen hebben streng afgelijnde en harde grenzen, andere zijn elastisch, rekbaar, flexibel. Zij heeft een verleden. Hij probeert de herinneringen welke hem gek van jaloezie maken te vermijden. Ze heeft een paar heimelijke demonen in zich. Als hij daaraan denkt, en die gedachte vormt een bedreiging, duwt hij ze ver van zich af. Het maakt niet echt uit hoe iemand is, om er zielsveel van te houden. En als je er op een bepaalde manier over nadenkt, is wat lang geleden gebeurd is, niet meer waar. Of in ieder geval niet op die manier waarop je het toen beleefde.

De waarheid is een olifant welke BorrĂŠ pas wil zien als hij er door verpletterd wordt. Jaloezie vreet de hersenen op.

De vertrouwelijkheid tussen hen is verdwenen, omdat er te veel dingen zijn waarover ze niet praten. Je overschrijdt grenzen, en dat besef je pas als het te laat is. Je kunt mensen niet dwingen van je te houden, je kunt ze niet dwingen trouw te zijn. De vraag is of hun liefde bestand is tegen gemeenschappelijke teleurstellingen. Dingen die gebeurd zijn, opengereten wonden: slijten die? Slibben ze dicht? Of ruilt een van hen beiden het verleden voor een toekomst waarin de huidige partner een langzaam eroderende herinnering wordt?

Misschien gaat er op een dag een deur open en komt de toekomst binnen.

Je weet nooit wanneer je leven verandert.

Je moet geduld hebben, en er op vertrouwen.

Maar ondertussen valt er tussen hen steeds vaker een stilte.

En het is de stilte van veel te vertellen hebben, maar niet te weten wat de juiste woorden zijn, en of dit wel het juiste moment is. Alsof momenten juist of fout kunnen zijn.

9

Je wordt verliefd op iemand. Maar situaties veranderen, mensen worden anders, gevoelens evolueren. Je bent zelf niet meer wie je was.

De ochtenden zijn het ergst.

Als Luk Borré dan in de spiegel kijkt, ziet hij een gezicht dat niet op het zijne lijkt. Hij ziet bleek, en die kleur lijkt van binnenuit te komen. Alle mensen hebben hun geheimen, hun zwakke punten, en de bagage die ze uit hun verleden meeslepen. Maar in de uren vóór zonsopgang is hij alleen met al zijn souvenirs, de duisternis en zijn geweten. Dan, en dan alleen, twijfelt hij aan de morele taak die hij heeft als politieman, aan zijn plicht en aan zijn toekomst. Onder de politierol die hij overdag aanneemt, verbergt zich immers iemand anders.

In het appartement hangt een vermoeide en landerige sfeer.

Het is zelfbedrog om te denken dat het vanzelf goed komt tussen hen. Anders krijg je een huwelijk dat van treurigheid en eentonigheid in elkaar stort en waarvan beide partners zich aan deze wet van de hoop vastklampen, dat één van de twee vóór de ander moet doodgaan. Ondanks alles denkt hij niet dat Rena het type vrouw is dat snel over het verlies heen zou zijn. Op haar manier klampt ze zich aan hem vast. En persoonlijk zou hij haar eerder verlaten voor een ander, dan voor een ander leven. Je kunt Luk Borré uit Knokke halen, maar Knokke niet uit Luk Borré.

Stilaan is de rest van de wereld een zwart gat geworden, als ze het bekijken vanuit, en vergelijken mét de badplaats waar zij resideren. Steeds meer welgestelde mensen ontvluchten trouwens het binnenland. Hier is iedereen rijk, of men wil het zijn. Wie doet alsof, vindt dat hij het behóórt te zijn.

Waar het om gaat is dat je zolang je leeft, dat als een koning moet proberen te doen. Wat het kost en wat daarvoor de offers zijn is bijzaak. Gierigheid is een doodzonde. Goed is

10

goed en slecht is slecht: onzin, quatsch. Als er een lijst bestaat met dingen die een politieman niet mag doen, heeft Borré gedaan wat helemaal bovenaan staat. Hij ligt ’s nachts soms wakker. Maar er is een verschil tussen slecht slapen en een bezwaard geweten.

Zij is wie ze is. Om simpelweg gelukkig te zijn, heeft ze te veel soaps gezien, en te veel en te vaak haar lichaam geruild.

Maar de aangespoelde Luk Borré is haar man en sommige mannen geef je niet op.

Een paar van de redenen waarom ze bij elkaar blijven is het geld, het gemak, het luxeleventje waarin ze zich in deze mondaine kuststad dompelen. Maar de speurder heeft steeds vaker moeite om weg te zinken in die wereld van fantasieën. Geen enkele plaats is zo idyllisch als we zouden wensen – ook Knokke niet. En hij vraagt zich af waar ineens die mode vandaan komt, dat een bepaalde categorie rijken doet of alles hen verveelt. Als het de waarheid is, waarom steken ze hun geld dan niet gewoon in brand? Voor hem is doen alsof je rijk bent bijna net zoveel waard als rijkdom zelf. Geld heeft te maken met apartheid: je hebt het of je hebt het niet. Zelf heeft hij zo zijn manieren om er aan te komen en die zijn niet altijd even koosjer. Het is wel je plicht er met volle teugen van te genieten. Die plicht heet stijl, en daar kan je nooit genoeg van hebben.

Als dat nodig is om het leven te leiden waar hij vindt dat hij recht op heeft, gaat hij over lijken en poetst daarna onbewogen zijn schoenen. Als je het niet als een moord beschouwt, wen je er zelfs aan iemand te doden. Hij ziet zijn leven als een voortdurend gevecht, een staat van oorlog, en dan is er veel toegestaan.

11

De regen slaat een schilderij van stippen op het schuifraam van het appartement. Met korte tussenpozen valt de ene bui na de andere.

De zee is grijs en merkwaardig rustig. Een boot is naar ergens op weg. Een zeevogel zeilt op de wind.

Het ziet er naar uit dat vandaag geen hoogtepunt in zijn leven wordt. En als het slecht begint, bestaat de kans dat het steeds verder bergafwaarts gaat.

Net als altijd trekt Luk BorrĂŠ geen sokken aan. Zoals gewoonlijk neemt hij de fiets naar zijn werk. Om zich tegen de gestage regen te beschermen hult hij zich in een regenmantel die als een losse tent om hem heen hangt.

Op de hoek van het Lichttorenplein moet hij uitwijken voor een Duitser met een bmw, die vergeten is dat zijn volk twee oorlogen verloor en zich gedraagt alsof hij het Knokke van graaf burgemeester Leopold Lippens voor de duur van zijn vakantie overgenomen heeft. Dat soort blijft naar kazernes rieken.

Een voyeur treurt omdat hij zich met dit weer niet op zijn hobby kan storten. Hij houdt van vrouwen, maar zij houden niet van hem. Hij is op weg naar een videotheek om een stapel porno te huren. Alleen noemt men dat daar niet zo. Het ligt er in de rekken met entertainment voor volwassenen.

Inspecteur BorrĂŠ stopt even bij de krantenwinkel en legt gepast geld voor een dagblad in de uitgestoken hand van een wild geklede dame met een flirtende oogopslag en een beha die met tissues is opgevuld. Ze heeft een aantrekkingskracht die alleen bij mannen werkt. Tot zijn verbazing merkt de speurder dat hij teleurgesteld is omdat ze een trouwring draagt.

Onder hun nette pakken blijven de meeste mannen holbewoners. Ze zijn zo betrouwbaar als een lek condoom. En een groot aantal vrouwen verwart nog steeds gulheid met liefde.

12

Bij het naar buiten gaan treuzelt hij een poosje, omdat de radio het weerbericht geeft.

Grauw, grauw, grauw. Regen, buien, neerslag. En geen verbetering vóór het eind van de week.

Een rilling van onbehagen trekt door de winkel. Een man die het rookverbod aan zijn laars lapt, kijkt boos naar een vrouw wier oogschaduw in lange brede vegen is uitgelopen. Op haar neusvleugel schittert een diamantje. Hij doet iets met zijn voeten, alsof hij dribbelt met een onzichtbare bal. Zij haalt haar schouders op en neemt een boek met Zweedse kruiswoordraadsels uit de rekken. Hij zoekt verstrooiing in een glanzende berg bedrukt papier. Rotzooi verspreiden en verdachtmakingen publiceren is een moderne variant op de vrije meningsuiting en de democratie.

Iemand die gisteren in het appartement van zijn schoonouders is gearriveerd, begint alweer met inpakken. De landkaart van Spanje ligt op de passagiersstoel opengevouwen.

Alles is mogelijk in deze wereld.

In het commissariaat staan de gezichten op futloos.

De receptiedesk, die door brigadier Lechamps wordt bemand, is bedolven onder de papieren. Achter hem hangt tegen de muur een vergeelde prentbriefkaart van een blauw meer, omzoomd met bruine rotsen: Groetjes Uit Kroatië – PS: de zon brándt.

Aan de kleur van brigadier Stefaan Athenus zal het niet liggen. Maar hij heeft zijn bruin wél onder de zonnebank verzameld. Hij is een van die mannen, die tevreden zijn als vrouwen nog maar met hun heupen wiegen, met hun borsten schudden en een van hun benen naar voren zetten. Athenus is niet iedere seconde van zijn leven een vrouwengek, maar ook nooit helemaal geen. Hij is lid van de club van de jongens en de man-

13

nen voor wie vrijen het allerbelangrijkste ter wereld is, en het enige dat ze écht willen. Hij kijkt naar vrouwen met een lange, vorsende, typisch mannelijke blik en in zijn relaties duurt de fase van de verleiding altijd langer dan de verhouding zelf. Hij heeft meestal én een vriendinnetje, én een meisje dat in de coulissen staat te wachten. Hij vat vrouwen samen tot twee borsten en een kut. En als er blonde haren op staan, wordt hij zelfs verliefd op een bezemsteel.

Zijn vrouwelijke collega Retteketet Mariëtte holt naar binnen, terwijl ze een opengeslagen dossier beschermend boven haar hoofd houdt. Met haar zweeft een prettige lucht van parfum door het gebouw. Ze is een aantrekkelijke vrouw van dertig, die van de natuur een imposante boezem heeft meegekregen, met amandelkleurige ogen en geprononceerde jukbeenderen. Normaal komt ze naar het werk met haar motor, maar omdat haar vriend haar gisteravond in haar appartement is komen ophalen en zij de nacht in zijn villa heeft doorgebracht, heeft ze vanmorgen zijn Jaguar Sport genomen, die nu voor het commissariaat geparkeerd staat. Hij past precies tussen de witte lijnen, die op vele andere plaatsen in Knokke ruimer bemeten zijn, maar in de Van Steenestraat de normale afmetingen hebben. Haar vrijer, de rijke zakenman Pierre Godart, is stapelgek op haar, maar ze aarzelt om haar flat, haar werk en haar zelfstandigheid op te geven. Vroeger is ze in relaties verzeild waarin ze klappen kreeg, omdat ze viel voor mannen die op agressie en zelfverzekerdheid waren gebouwd. Mannen die nachtenlang wegbleven en dan thuiskwamen, gehuld in een walm van goedkoop parfum die haar in het gezicht en het hart sloeg. Van dat soort verdroeg ze veel, terwijl ze met haar verstand wist dat ze nooit zouden veranderen. Ze ging er geestelijk aan kapot en financieel aan ten onder. Pierre Godart draagt haar op handen, en aan haar gevoelens voor hem

14

twijfelt ze. Ze aarzelt, terwijl ze zeker weet hoeveel hij van haar houdt. Liefde verandert intelligente mensen in idioten. Als ze zegt dat ze honger heeft, gaat hij met haar naar de beste restaurants. Als ze twijfelt wat ze zou aantrekken, ligt zijn gouden creditcard klaar om te gaan winkelen. Wil ze weg, dan boekt hij onmiddellijk de tickets voor Parijs. Als ze toch liever naar Londen gaat, haalt hij zijn schouders op en verandert de bestemming. Milaan? New York? Helsinki, Moskou of Lissabon? Het kan hem niet schelen, het maakt niets uit. Als hij maar bij haar kan zijn.

Hij is de eerste man in haar leven die iets voor haar over heeft. En als ze daar over nadenkt, vindt ze hem te soft en te volgzaam en snakt ze naar een kerel die haar minder op handen draagt.

Als ze niet goed in haar vel zit, heeft Mariëtte geen ruimte voor anderen. En Pierre Godart bemint haar tot aan de grens van de frustratie. Ze ervaart zijn onvoorwaardelijke liefde soms als emotionele chantage.

Aan haar vinger draagt ze een kanjer van een verlovingsring, maar ze heeft recent ook een navelpiercing laten prikken. Misschien heeft het iets te betekenen, misschien ook niet.

Lechamps legt de telefoon neer en zwaait met een briefje.

De brigadier heeft kraaienpootjes en bittere groeven langs de wangen.

‘Iemand voor een verkeersongeval?’

Hij krijgt een gegrom als antwoord.

Tijdens de vakantiemaanden is de sfeer in het commissariaat hectisch, en niemand rukt met dit weer graag uit voor een niemendalletje.

‘Iemand voor een verkeersongeval: tweede maal?’

Stefaan Athenus steekt zijn hand op als een schooljongen.

‘Ik hoop maar dat het weer geen bagatel is, die gemakke-

15

lijk door de betrokkenen zelf kan worden opgelost,’ zegt hij.

‘Iemand zou die toeristen eens moeten leren dat wij geen secretaresses zijn, die betaald worden om hun verzekeringspapieren in te vullen.’

Inspecteur Borré spreidt zijn regenmantel open in een hoek van de gang. Waterdruppels glijden over de vloer naar een roestvrij stalen putje.

‘Secretaresse spelen is één ding,’ zegt de Knokse speurder.

‘Maar vorige week moest ik ook nog eens tolk zijn.’

Mariëtte kijkt in een handspiegeltje of haar halflange haar wild genoeg staat. De agente is min of meer slank, aantrekkelijk en succesvol, en ze leeft alsof iemand haar een pistool tegen het hoofd houdt, waardoor ze geen rust kan vinden.

‘Jij komt uit het Brusselse,’ zegt ze. ‘En je hebt gestudeerd.

Talen zouden voor jou geen probleem mogen zijn.’

‘Zonder bluffen: ik spreek Nederlands, Frans, Duits en Engels. En als een Italiaan of een Spanjaard me de weg vraagt, weet ik me wel te redden. Maar een Wit-Rus en een West-Vlaming die over een voorrang van rechts beginnen te discuteren, daar is mijn kennis véél te beperkt voor.’

‘Tja.’ ‘Dat Russisch klonk trouwens nog vertrouwd. Maar het lijkt me dat vijf jaar universiteit niet volstaan om de basisbeginselen van het West-Vlaams te leren.’

‘Wij hebben dat meegekregen met de moedermelk,’ grijnst Lechamps, die op een boerderij is grootgebracht. ‘Trouwens, een volkje dat zo’n complexe taal spreekt dat een aangespoelde het na een paar jaar nóg niet verstaat, moet wel bijzonder intelligent zijn.’

‘Tamtam is ook niet simpel,’ zegt Borré. ‘En voor zover ik weet hebben de negers niets van betekenis uitgevonden.’

‘De kookpotten op maat van de missionarissen,’ zegt Mariëtte.

16