uniting talent
Agnes Siegerink
Uniting Talent Grondpatronen van mensen en organisaties
Houtekiet
Antwerpen / Utrecht
© Agnes Siegerink / Houtekiet / Linkeroever Uitgevers nv Houtekiet, Katwilgweg , Antwerpen www.houtekiet.com info@houtekiet.com Omslag Jan Hendrickx Zetwerk Intertext, Antwerpen 141 2 5 53 801 Niets uit deze uitgave mag worden verveelvoudigd en/of openbaar gemaakt door middel van druk, fotokopie of op welke andere wijze ook, zonder voorafgaande schriftelijke toestemming van de uitgever. No part of this book may be reproduced in any form, by print, photoprint, microfilm or any other means, without written permission of the publisher.
inhoud
9 Voorwoord 13 Inleiding Wat is Uniting Talent? hoofdstuk 1 17 Introductie in de dynamieken 17 Wat is een dynamiek? 19 Samenvatting van de drie dynamieken 23 Verschillende facetten van een dynamiek hoofdstuk 2 29 Instrumenten 32 Instrumenten in het verlengde van zijnskwaliteiten 36 Instrumenten zijn noch positief noch negatief 37 Voelen is een instrument en emotie is een signaal hoofdstuk 3 41 De klok als metafoor voor een dynamiek 43 Voorbij goed en fout 45 Aanwijzingen voor het lezen van de dynamieken 47 Weerstand tegen de dynamieken 48 Jezelf willen zien 49 Het lezen van de dynamieken
ďœľ
hoofdstuk 4 51 De drie dynamieken 51 Heldere dynamiek 77 Verbindende dynamiek 106 Krachtdynamiek hoofdstuk 5 139 De zijnskwaliteiten van heldere, verbindende en krachtmensen 139 Heldere mensen; het is alsof de ziel meekijkt 149 Verbindende mensen; stralend zijn 161 Krachtmensen; visionair zien en het beeldend vermogen hoofdstuk 6 169 Ontwikkelingsgericht leren individueel 170 Waar pak je de draad op 172 Het moeilijke leren 174 Leren in wisselwerking met anderen 175 Instrumenten in relatie tot dynamieken 177 Instrumenten uitzetten 178 Gevangen in instrumenten 182 Instrumenten aanzetten 183 Nieuwe instrumenten 185 Nieuwe instrumenten en oude emoties 187 Beperkingen loslaten
ďœś
hoofdstuk 7 189 Werken vanuit zijnskwaliteiten 191 Werken vanuit de grote maat 193 Angst voor de grote maat 196 Werken vanuit de kleine maat 197 Dinosaurussen 198 Deelstukjes hoofdstuk 8 203 Ontwikkelingsgericht samenwerken 206 Het verkennen van verschillende benaderingen 208 Collectieve gewoontes achterlaten en levendige interactie ontwikkelen 212 Insluiten en uitsluiten 215 Samenwerken in relatie tot de context 217 Organiseren op basis van dynamieken 220 Terug naar eenvoud 225 Meesterschap in het versterken van anderen 229 Zorgen dat de kapitein slaagt 230 Men is zelf verantwoordelijk voor zijn grote maat 233 Dankbetuiging
ďœˇ
voorwoord
D
it boek is voor mensen die het beste van zichzelf en van anderen willen samenbrengen. Voor mensen die elkaar willen versterken zodat ieders bijdrage zich vertaalt naar een betere samenwerking en betere resultaten. Ik noem dit het versterkende principe. Dat begint met te zien en te waarderen wat er in de realiteit al is ontwikkeld. Dat is het fundament waar alle verbeteringen en nieuwe koersen op kunnen aan sluiten. Elkaar versterken betekent dat je ontwikkelingsgericht kijkt naar hoe jij en je collega’s elkaars bijdrage verder kunnen insluiten en vergroten. Wezenlijk hierin is dat mensen dicht bij zichzelf en bij hun eigen potentieel aan kwaliteiten blijven. Dit boek geeft inzichten in welke patronen van mens en orga nisatie begrepen moeten worden om zulke versterkende stap pen te kunnen maken. Met elkaar uitwisselen is nodig zodat het beste van iedereen wordt aangesproken. Zo is dit boek ook tot stand gekomen, in afstemming met an deren. Ongeveer veertien jaar geleden kwam ik in aanraking met Human Dynamics waarvan Sandra Seagal en David Hor ne de grondleggers zijn. Toen zij de eerste keer Nederland bezochten, hebben zij mij geïntroduceerd in de verschillende benaderingen van mensen. Deze eerste kennismaking heeft mij diep geraakt omdat door hun benadering mensen tot hun
recht kwamen. Ik voorvoelde toen dat er een nog veel die pere laag was die nog niet door hen was verwoord. Met mijn onderzoekende geest ben ik daarnaar op zoek gegaan. Deze diepere lagen, die in het boek als de ‘zijnskwaliteiten’ van een dynamiek zijn beschreven, ben ik pas jaren later na veel on derzoek gaan zien. Ik ging dieper luisteren naar mensen; voor die tijd sloot ik ze buiten omdat ik ze niet begreep vanuit mijn referentiekader. Het kijken naar verschillen gaf me de ruimte om te zien wat mijn eigen beperkende maat was. Ik zag ook hoe anderen zichzelf onbewust een beperkende maat oplegden. Ik kon mijn diepere zijnskwaliteiten zien waardoor ik mijn helder heid volledig heb kunnen ontplooien. Mijn zoektocht is zeer heilzaam geweest, naar mezelf, in mijn werk, naar relaties en naar iedereen om mij heen. In al die veertien jaar is dit proces nooit meer stil blijven staan. In deze zoektocht ben ik het meest verwonderd over het feit dat, wanneer mensen weer terugkomen bij wie ze van nature zijn, ze enorme grote stap pen zetten in hun versterkende bijdrage. Wanneer mensen dicht bij hun eigen diepere zijnskwaliteiten blijven, durven zij samen met anderen grote veranderingen aan. De zoektocht heeft mij geleerd om me te richten op de wezenlijke bijdrage en de gezonde geest van mensen. Dit brengt veel meer onder linge harmonie, levendigheid en productiviteit. In 1997 zijn Rob, mijn partner, en ik samen gaan werken in Bureau Melief. We leerden hoe we onze verschillende bijdra gen optimaal konden gebruiken. Dit bracht tevens mee dat we steeds onderzoekend waren in ons werk. De laatste jaren zijn we meer en meer op metaniveau gaan kijken naar processen in samenwerking en het bereiken van resultaten. Vragen als: ‘Ben je afbrekend naar jezelf of naar je
omgeving? Kun je jezelf insluiten of juist niet en wat houdt je daarin tegen? Ben je bezig met het goede werk of stop je veel energie in onmogelijke zaken?’ Op deze simpele vragen heb ben de meeste mensen gewoon het antwoord klaar liggen. Het wordt alleen nooit gevraagd. Het was een enorme stap om die eenvoud op te zoeken. Opdrachtgevers verwachten vaak dat je met ingewikkelde concepten komt om tot betere samenwerking en resultaten te komen. Op de eenvoudige vragen ‘Heb je een bijdrage of juist niet? Zien anderen je bij drage en wat is er nodig om je volledige bijdrage te geven?’ kan iedereen een antwoord geven als er geluisterd wordt. Als je feitelijk naar de verschillende bijdragen kijkt in de trant van ‘waar het wel en niet werkt’ en dit beoordeelt voorbij goed en slecht, ontstaat er veel meer ruimte voor verdere ontwik keling. Geen schuldvraag, geen zwarte pieten, geen helden, geen ‘ik ben de beste’, maar hoe kunnen we onze bijdragen versterken? Dat betekent oude gewoontes achter ons laten. Dat betekent dat we, zonder te oordelen, gaan informeren bij iemand naar feedback of zijn bijdrage. Niet vanuit een format, maar vanuit oprechte interesse en de wil om elkaar te verster ken. Mensen voelen zich dan gehoord en gaan begrijpen wat het effect is van bepaald gedrag. Mensen gaan zelf begrijpen dat hun intentie veel dieper en beter is dan dat ze feitelijk kunnen laten zien. In de normale gang van zaken wordt al snel gezegd dat iemand niet wil of niet deugt. Deze benadering is vaak onjuist. Sommige mensen voelen zich onhandig of uiten zich niet makkelijk over hun diepere intenties. De ontelbare gesprekken hebben het mogelijk gemaakt dat ik meer en meer de grondpatronen ging zien van mensen en organisaties. Het werken aan het boek heeft ruim tien jaar geduurd. Deze materie heeft een enorme diepte die zich moei
lijk laat beschrijven. Uiteindelijk heb ik de drie basisdynamie ken Helder, Verbindend en Kracht omschreven. Dit geeft men sen genoeg basis om hun eigen verdiepende onderzoek te doen. Als collega’s elkaar opzoeken vanuit hun grote maat en elkaar aanspreken op het beste wat ze hebben, wordt er een gezon de samenwerking in gang gezet waar een hele organisatie profijt van heeft. In plaats van te denken dat het heil van bui ten moet komen in de vorm van adviseurs en trainers wordt het potentieel, dat binnenshuis al die tijd aanwezig is, ontwik keld. Wij hebben ervaren dat je van binnenuit meer kunt orga niseren. We hechten er veel waarde aan om de kennis en in zichten die we hebben opgedaan te delen met zo veel moge lijk mensen. Mijn diepste wens is dat met dit boek mensen meer durven te vertrouwen op hun zijnskwaliteiten waardoor ze actief anderen versterken in hun organisatie. Zutphen Agnes Siegerink