SOS rug

S.O.S. Rug Boek_Layout 2 02-09-10 16:41 Pagina 3

Francis Weyts

S.O.S. Rug DĂŠ gids voor alle mensen met rugklachten

S.O.S. Rug Boek_Layout 2 02-09-10 16:41 Pagina 4

Aan Anne met dank aan mijn ouders

S.O.S. Rug Boek_Layout 2 02-09-10 16:41 Pagina 5

Inhoudstafel 9 Voorwoord: Wie is Francis Weyts?

11 Inleiding: Waarom dit boek?

15 Hoofdstuk 1: Je rug eindigt niet bij je ruggengraat Een holistische visie op gezondheid 19 Hoofdstuk 2: Je lichaam vertelt iets Rugpijn als stoplicht 27 Hoofdstuk 3: Osteopathie voor wie?

Is osteopathie geschikt voor iedereen?

En wat kun je verwachten?

31 Hoofdstuk 4: De weg naar genezing Een kwestie van evenwicht 37 Hoofdstuk 5: Osteopathie op maat Soorten osteopathie en werking 47 Hoofdstuk 6: Op zoek naar een diagnose Pijn verklaard vanuit een oosterse en een westerse visie

S.O.S. Rug Boek_Layout 2 02-09-10 16:41 Pagina 6

61 Hoofdstuk 7: De eerste keer naar de osteopaat Wat kun je verwachten?

71 Hoofdstuk 8: Een gezonde rug in een gezond lichaam Rugpijn & preventie 73 Hoofdstuk 9: Vergeet niet te ademen 85 Hoofdstuk 10: Het belang van beweging 95 Hoofdstuk 11: Eet ik wel goed?

113 Hoofdstuk 12: Slaap ik genoeg?

119 Hoofdstuk 13: Drink ik voldoende?

125 Hoofdstuk 14: Denk ik genoeg?

131 Hoofdstuk 15: De meest gestelde vragen bij lage rugklachten 137 Hoofdstuk 16: Behandelingen: welke dokter, welke pil?

147 Hoofdstuk 17: De bekkenbodem: de bodem van je rug

S.O.S. Rug Boek_Layout 2 02-09-10 16:41 Pagina 7

151 Hoofdstuk 18: Overzicht van meest voorkomende rugaandoeningen 168 Besluit

S.O.S. Rug Boek_Layout 2 02-09-10 16:41 Pagina 8

S.O.S. Rug Boek_Layout 2 02-09-10 16:41 Pagina 9

Wie is Francis Weyts?

Kinesist-osteopaat Francis Weyts werkt in Edegem waar hij woont met zijn vrouw en de vier kinderen uit zijn nieuw samengesteld gezin.

Hij werd geboren in 1962 en kwam op zijn dertiende bij turnclub Gymnopedia, waar hij dankzij zijn vriend en trainer Eric Keyzers vijfentwintig jaar lang plezier vond in het turnen, danstheater en bewegen in alle betekenissen van het woord.

Hij studeerde een jaar traditionele geneeskunde, maar sloeg al snel een andere weg in, geleid door zijn interesse voor manuele therapie, osteopathie, foutanalyse voor sporters, homeopathie, oosterse geneeskunde en yoga. De zoektocht naar verbanden en parallellen tussen al deze studieterreinen bracht hem tot het inzicht dat niet de therapeut belangrijk is, maar het begrijpen van de patiënt en het zien van de (fout in de) beweging – zelfs nog voor die gemaakt wordt.

Deze visie deelt hij met ex-danser en danspedagoog Jan Nuyts, met wie hij intussen twintig jaar samenwerkt. Nuyts pleit voor een anatomisch georiënteerde dansopleiding om kwetsuren te voorkomen. Dit levert hem zowel in Japan als in Europa erkenning op als bewegingsanalist.

Momenteel streeft Francis Weyts er vooral naar om de communicatie te verbeteren tussen dokters en kinesisten, onafhankelijk van hun methode. “De traditionele geneeskunde houdt graag alle informatie voor zichzelf en focust vaak te veel op één aspect; alternatieve geneeskunde riskeert zweverig te worden door álles te willen oplossen.

Ergens moeten we elkaar kunnen vinden als we voor ogen houden dat het niet over ons gaat, maar over de patiënt. Als we onze ervaringen delen, kunnen de geneeskunde en de gezondheidszorg op een positieve manier evolueren.”

9

S.O.S. Rug Boek_Layout 2 02-09-10 16:41 Pagina 10

‘Je pijn begrijpen, jezelf kennen en voetje voor voetje weer in een normaal leven stappen, is de zekerste weg naar genezing.’

10

S.O.S. Rug Boek_Layout 2 02-09-10 16:41 Pagina 11

Inleiding: Waarom dit boek?

Vier op de vijf mensen krijgen ooit wel eens rugpijn.

In 85 procent van de gevallen is de oorzaak onbekend.

In 5 procent van de gevallen duurt de pijn langer dan 3 maanden.

90 procent van mijn patiënten vragen een verstaanbare verklaring voor hun pijn.

Rugpijn is op zichzelf geen ernstige aandoening, we voelen allemaal onze rug wel eens na een inspanning. Maar mensen die maandenlang klachten hebben, zijn vaak de wanhoop nabij. Ze worden geleefd door hun pijn, waardoor ook hun gezin, hun werk en hun sociaal leven eronder lijden.

Aanhoudende rugpijn heeft telkens nieuwe negatieve gevolgen.

Toch is er bijna altijd een uitweg. Als je het goed aanpakt, is de kans groot dat je weer een normaal leven kunt leiden. Meer nog: het zou wel eens kunnen dat je leven leuker wordt dan voorheen.

Dit boek is geen medische encyclopedie. Wat ons veel meer boeit dan beschrijvingen van kraakbeen, spieren en gewrichten, is waar rugpijn vandaan komt en wat het met je leven doet. Als we weten welke factoren rugpijn beïnvloeden, kunnen we onze rug in betere conditie houden, met of zonder medicatie, kinesitherapie of medische ingreep. Je pijn begrijpen, jezelf kennen en voetje voor voetje weer in een normaal leven stappen, is immers de zekerste weg naar genezing.

In de Neijing, het oudste medische geschrift uit de Chinese geneeskunde, staat een mooi citaat dat mij blijft inspireren. ‘Wachten om een ziekte te behandelen tot ze uitgebroken is, is als wachten op dorst voor je een bron aanboort, of op een oorlog vooraleer wapens te smeden.’

De wijzen uit de Chinese oudheid waren niet gericht op het genezen van ziekten, maar op het behouden van gezondheid. Het was de taak van de dokters om ervoor te zorgen dat iedereen zich zowel fysiek als mentaal en sociaal in zijn element voelde. Om hun ‘patiënten’ gezond te houden,

11

S.O.S. Rug Boek_Layout 2 02-09-10 16:41 Pagina 12

behandelden de artsen ze preventief met naalden, kruiden, voeding en massage. Daarvoor werden ze immers ook betaald. Werd iemand toch ziek, dan kwam er geen geld op tafel. Een zieke valt immers zonder inkomen en bovendien betekende het dat de dokter had gefaald.

De oosterse visie die gericht is op preventie, inspireert mij meer dan de westerse waarbij dokters en therapeuten in de eerste plaats curatief moeten optreden. Voorkomen in plaats van genezen bespaart de patiĂŤnt veel ellende en maakt ons werk zeker nog plezieriger. Gezonde mensen zijn immers gelukkige mensen...

Die gedachte ligt mee aan de basis van dit boek. Het wil een toegangspoort zijn tot gezondheid, maar minstens evenveel tot een leven van geluk en welzijn.

12

S.O.S. Rug Boek_Layout 2 02-09-10 16:41 Pagina 13

S.O.S. Rug Boek_Layout 2 02-09-10 16:41 Pagina 14

‘Achter iedere fysieke beweging zit een emotie, een gedachte en een mentale voorbereiding. Voor we een beweging uitvoeren, vormen onze hersenen er zich al een beeld van. Zelfs als we onze beweging door en door kennen, blijft ze beïnvloedbaar en verandert ze door onze gemoedstoestand, de context en de omgeving.’

14

S.O.S. Rug Boek_Layout 2 02-09-10 16:41 Pagina 15

Hoofdstuk 1

Je rug eindigt niet bij je ruggengraat Ik ben gefascineerd door beweging en dat is al mijn hele leven zo geweest.

Een groot deel van mijn kindertijd en jeugd heb ik doorgebracht in een turnzaal en op een podium. Wedstrijdturnen, acrobatie en dansen waren jarenlang een hobby en daarna ook een bron van inspiratie. Als turner of als danser sta je immers ook veel aan de kant. Terwijl je wacht op je beurt zie je hoe anderen de bewegingen uitvoeren die je zelf zo goed kent.

Ik observeerde hun kracht, hun lenigheid en hun coördinatie en leerde stilaan de beweging achter de beweging te zien. De manier waarop je stapt, springt, buigt... geeft veel van je geheimen prijs. “Achter iedere fysieke beweging zit een emotie, een gedachte en een mentale voorbereiding. Voor we een beweging uitvoeren, vormen onze hersenen er zich al een beeld van. Zelfs als we onze beweging door en door kennen, blijft ze beïnvloedbaar en verandert ze door onze gemoedstoestand, de context en de omgeving.”

Als je kijkt naar een groep dansers die samen dezelfde passen zetten, dan word je altijd meer aangetrokken door de ene dan door de andere. Ze bewegen synchroon en brengen hetzelfde stuk, toch vertelt iedere danser voor een deel zijn eigen verhaal.

Wie goed in zijn vel zit, beweegt soepeler en zet een mooiere prestatie neer dan iemand die ongelukkig is. Onaangename omstandigheden maken je bewegingen minder stabiel. Bewegingen die je normaal foutloos uitvoert, lijken inadequaat wanneer je innerlijk onrustig bent.

Na verloop van tijd werd dit kijken een doel op zich en bepaalde het zelfs mijn studiekeuze. Ik wou wel eens weten of er een wetenschappelijke grond was voor mijn vaststellingen en of er nog meer verbanden waren tussen wie we zijn, hoe we ons gedragen en hoe we ons fysiek en mentaal voelen.

Tegelijk werd ik aangetrokken tot de medische sector door een traumatiserende ervaring in mijn kindertijd. Toen ik vier was, verloor ik mijn

15

S.O.S. Rug Boek_Layout 2 02-09-10 16:41 Pagina 16

‘grote zus’ die voor een banale ingreep in het ziekenhuis was opgenomen.

Door een domme medische fout is ze gestorven. De pijn van het verlies, de onmacht, de woede en de sporen die al deze emoties achterlaten in je geest en lichaam zijn me daardoor niet vreemd. Soms neemt het leven een onvoorspelbare wending. De vraag naar wat er fout kan lopen, heeft me nooit meer helemaal losgelaten.

Dat ik geneeskunde zou gaan studeren, leek een logische beslissing. Toch kwam ik er al na een jaar op terug. De studie voelde stug en dogmatisch aan en veel vragen bleven onbeantwoord. Kinesitherapie was wél mijn ding, al was het maar omdat ik er uitgebreid kennis maakte met manuele therapie en de meesterlijke manier waarop alles in ons lichaam beweegt. Neem nu de studie van de voet: op het eerste gezicht bestaat de cursus uit weinig meer dan een saaie opsomming van botten. Maar wanneer je in de praktijk ziet hoe die botten in alle richtingen bewegen, dan kun je alleen maar onder de indruk zijn.

Wat me ook aansprak, was dat de leerstof minder dogmatisch was. De meeste docenten hadden al heel wat watertjes doorzwommen.Ze deinsden er dan ook niet voor terug om problemen vanuit verschillende hoeken te benaderen en nieuwe inzichten te zoeken. Zoals in de wiskunde heb je in de geneeskunde stellingen waaruit je vertrekt, maar het is leuk ze in vraag te stellen.

Door hun internationale achtergrond stonden mijn leraren ook open voor andere culturen en overtuigingen dan de traditionele westerse. Elke nieuwe kennismaking riep zoveel vragen bij me op, dat een volgende studie zich opdrong indien ik antwoorden wou vinden. Zo raakte ik achtereenvolgens vertrouwd met de osteopathie, de craneosacrale bewegingsanalyse, yoga, acupunctuur, chiropraxie, homeopathie... allemaal therapieën die zich minder richten op het bestrijden van symptomen dan op het algemeen welzijn van de patiënt. Ik heb ze met plezier en zonder vooroordelen bestudeerd en heb tegelijk gezocht naar logische verbanden.

Telkens als je de studie van een nieuwe behandelingsmethode aanvat, lees je in de inleiding wat er de unieke voordelen van zijn en wat je er als therapeut aan kunt hebben. Tussen de regels door wordt er altijd gesugge-

16

S.O.S. Rug Boek_Layout 2 02-09-10 16:41 Pagina 17

reerd dat je alle vorige methodes maar beter vergeet om je helemaal te kunnen openstellen voor de nieuwe. Zelf vond ik het juist boeiend om inzichten te vergelijken en mijn kennis aan te vullen, want iedere therapie heeft zijn waarde en je ziet ook veel overeenkomsten.

Intussen heb ik al 26 jaar een eigen bewegingspraktijk en mijn instinctieve voorkeur voor een holistische aanpak is uitgegroeid tot een stevige overtuiging. Pijn bekijken vanuit het hele lichaam en zoveel mogelijk verbanden leggen, lijkt me alleen maar logisch. Dat kunnen verbanden zijn met eerder opgelopen kwetsuren, maar ook met emotionele spanningen of ongezonde leefgewoonten. Iedereen is het er nu wel over eens dat er een wisselwerking is tussen lichaam en geest. Hoe je je voelt, hoe je denkt, hoe je met woede omgaat, wat je van anderen verwacht... bepaalt mee de conditie van je lichaam, net als je eetpatroon en de manier waarop je je gewrichten, spieren en pezen gebruikt. Meer nog: al die dingen hebben een invloed en ze be誰nvloeden elkaar ook onderling.

17