Liquid 02/2013 PL by Liquid Magazine

PL | Liquid Magazine 1

02 2013

NATURAQUARIEN NATURE AQUARIUM MEANDRY AKWARYSTYKI

Wszystko o

VirginStream

The

Sylwetka Aquascapera

PiotrDymowski

Krok po kroku

Oświetlenie Test

Eheim ReeflexUV

Czy wszytkie są takie same

Nożyczki

2â&#x20AC;&#x201A; Liquid Magazine | PL

W numerze

Wszystko o

TheVirginStream

Sylwetka aquascapera

Czy wszystkie są takie same?

Krok po kroku

AGA International Aquascaping Contest

Testy i recenzje

Rośliny

Jak zrobić

PiotrDymowski

Nożyczki

WybórOświetlenie

HistoriaKonkursu EheimReeflexUV

Riccardia chamaedryfolia FinałoweZdjęcie część 2

W obiektywie

CrystalRed Shrimp

4â&#x20AC;&#x201A; Liquid Magazine | PL

PL | Liquid Magazine 5

Słowo od Redakcji Zespół Redakcyjny DariuszMaśniak

KrzysztofOtrząsek

NorbertSabat

MarcinWnuk

RobertKujawa

Spotykamy się ponownie po dłuższej, niż planowaliśmy, przerwie. Zainteresowanie premierowym numerem, z jednej strony bardzo mile nas zaskoczyło, z drugiej – spowodowało potrzebę przygotowania edycji w językach angielskim i niemieckim, co wpłynęło na opóźnienie wydania bieżącego. Bardzo miło nam jest powitać w zespole redakcyjnym dwie nowe twarze: Roberta Kujawę i Jörga Buhlmanna. O przepraszam – powinniśmy w tym miejscu mówić nie o dwóch, ale trzech osobach. W bieżącym numerze swój debiut ma Piotr Bęczyński dzielący się swoimi spostrzeżeniami i doświadczeniami w zakresie hodowli mini peli. Mamy nadzieję, że jego obecność nie będzie jednorazowym „występem” i będzie pojawiał się na naszych łamach cyklicznie. W nawiązaniu do meandrów akwarystyki, zapraszamy do lektury wywiadu z Piotrem Dymowskim. Pojawia się tam kilka spostrzeżeń odnośnie pobocznych nurtów akwarystyki naturalnej, pokazujących ją w kontekście szerszym, niż tylko akwarystyka „krajobrazowa”. Kwestie te będziemy chcieli rozwijać w kolejnych numerach magazynu.

Teraz o relacji, której nie będzie niestety w tym numerze magazynu Liquid. Mieliśmy okazję i przyjemność towarzyszyć Piotrowi Dymowskiemu w jego eskapadzie na targi Pet Fair w Łodzi, gdzie został zaproszony przez organizatorów akwarystycznego konkursu „Żółta Łódź Podwodna” do pełnienia roli jednego z jurorów. Niestety, na miejscu okazało się, że konkurs jest jedynym jasnym punktem tych targów w przestrzeni akwarystyki. Kolejne targi były kolejnym zaskoczeniem. Szkoda tylko, że znowu nie pozytywnym. Pozostańmy przy samym konkursie. W tym miejscu składamy podziękowanie Małgosi Tarczyńskiej za zaangażowanie w jego organizację. Może właśnie pojawia się okazja, aby przy szerszym wsparciu środowiska, inicjatywa ta nie była kolejnym jednorazowym epizodem i otrzymamy miejsce cyklicznych spotkań akwarystycznych, o którym mówi i do którego tęskni Piotr Dymowski. W każdym razie gratulujemy laureatom i oferujemy nasze wsparcie dla tej inicjatywy w przyszłości. Zapraszamy do lektury

http: / / l i qui d -m a ga zi n e .e u | i n f o@l i q ui d - ma g a z in e . e u | h t t p: / / f a c e b o o k. c o m/ liqu idma g a z in e eu

6 Liquid Magazine | PL

VirginStream Piotr Dymowski

The

Akwarium

Oświetlenie

Filtracja i ogrzewanie

Wymiary : 120x60x50cm Objętość brutto : 360 l Szkło : Optiwhite 12mm Data założena : 2011.10.10 Data zdjęcia : 2012.03.12

Oprawy : 6x T5 54W Świetlówki : 4 x Philips TLD 865 2 x Arcadia Plant Pro Czas oświetlania : 9h

Filtr : Eheim 2228 Eheim 2226 Wkłady : Eheim Substrate Pro gąbka Eheim Ehfimech Rurki : Gush oPipe 13 Gush gPipe 17 Ogrzewanie : Brak

PL | Liquid Magazine 7

Podłoże i dekoracje

Nawożenie i CO2

Rośliny i ryby

Podkład : Ferka Aquabase Substrat : Aquatic Nature Pro-Soil ADA Amazonia Piach : Filtus Kamienie : ADA Manten Stone Korzenie : Red Moor Wood

Nawozy w płynie : Ferka Aquashade Ferka Aquatilizer Ferka Balance-N Ferka Balance-K Ferka Stemma Ferka Rosetta CO2 : Butla CO2 1,5kg Reduktor CO2 Elektrozawór Dyfuzor ze spiekiem ceramicznym

Rośliny : Anubias Petite Hydrocothyle sp Japan Microsorum pteropus mini Peacock moss Rotala indica Staurogyne repens Taiwan moss Ryby i krewetki : Rasbora hengeli Caridina multidentata

8â&#x20AC;&#x201A; Liquid Magazine | PL

PL | Liquid Magazine 9

Anubias Petite Światło : Słabe Tempo wzrostu : Wolne Pochodzenie : Niezdefiniowane Wymagania : Niskie Temperatura : 20 do 30 C Wysokość : do 5 cm CO2 : Nie

Rotala indica Światło : Średnie - Mocne Tempo wzrostu : Szybkie Pochodzenie : Azja Wymagania : Średnie Temperatura : 20 do 28 C Wysokość : do 40-50 cm CO2 : Tak

Microsorum pteropus mini Światło : Słabe - Średnie Tempo wzrostu : Wolne - Średnie Pochodzenie : Azja Wymagania : Niskie Temperatura : 18 do 30 C Wysokość : od 5 do 10 cm CO2 : Nie

Hydrocotyle sp. Japan Światło : Średnie Tempo wzrostu : Szybkie Pochodzenie : Azja, Australia Wymagania : Średnie Temperatura : 20 do 28 C Wysokość : do 5 cm CO2 : Tak

Roślina także znana pod nazwą Anubias nana mini. Wolno rosnąca, roślina o ciemnozielonych, sztywnych liściach wyrastających ze sztywnego kłącza. Rozmnarzanie poprzez podział kłącza. Roślina doskonale nadaje się do sadenia na korzeniach i kamieniach. Przy sadzeniu w podłożu należy unikać zasypywania kłącza. Roślina polecana dla początkujących.

Roślina bardzo podobna do Rotala rotundifolia, lecz jej liście w dobrych warunkach mają barwę soczyście czerwoną. Najlepiej się prezentuje sadzona w gęstych kępach. Jej tempo wzrostu powoduje, że często trzeba ją przycinać. Idealnie nadaje się na trzeci plan.

Jedeo z najmniejszych microsoriów. Liście osiągają do 10 cm, o barwie soczysto zielonej. Kształtem przypominają liście Microsorium Pteropus. Roślina doskonale nadaje się do małych zbiorników takich jak nano akwaria, gdzie można ją sadzić na kamieniach i korzeniach. Rozmnażanie przez podział kłącza. Roślina polecana dla początkujących.

Roślina znana również pod nazwą Hydrocotyle tripartita. Pochodzi z południowo wschodniej azji. Charakteryzuje się szybkim wzrostem oraz jasno zielonym kolorem. Rozrasta się poprzez kłącza, z którego wypuszcza małe listki na pionowych łodygach. W dobrych warunkach może tworzyć dywany. Niekontrolowany wzrost sprawia, że potrafi zarosnąć wszystkie dekoracje oraz zagłuszyć inne gatunki roślin. Roślina polecana dla początkujących

10 Liquid Magazine | PL

Staurogyne repens Światło : Słabe - Średnie Tempo wzrostu : Średnie Pochodzenie : Brazylia Wymagania : Średnie Temperatura : 20 do 26 C Wysokość : do 3 do 10 cm CO2 : Tak

Taiwan moss Światło : Słabe Tempo wzrostu : Wolne - Średnie Pochodzenie : Taiwan Wymagania : Niskie Temperatura : 10 do 29 C Wysokość : do 3-5 cm CO2 : Nie

Peacock moss Światło : Słabe Tempo wzrostu : Wolne Pochodzenie : Nieokreślone Wymagania : Niskie Temperatura : 15 do 30 C Wysokość : do 3 - 5 cm CO2 : Nie

Roślina łodygowa o sztywnej łodydze i gęstych liściach o soczyście ciemnozielonej barwie. Dobrze prowadzona tworzy gęste kępy. Częste podcinanie stożków wzrostu pomaga zagęścić roślinę. Polecana do nano akwariów i dla początkujących.

Mech znany również pod nazwą Taxiphyllum alternans jest gęsty o ciemnozielonej barwie. Łatwy w uprawie, doskonale się nadaje do akwariów w każdym rozmiarze. Najlepiej obsadzać go na korzeniach oraz kamieniach przywiązując cieniutką żyłkąlub nitką. Nalezy pamiętać o częstym przycinaniu. Zaniechanie tej czynności spowoduje podgniwanie dolnych warst i odchodzenie mchu od podłoża do którego został przywiązany.

Mech znany także pod nazwą Spiky moss, ma barwę jaśniejszą niż Taiwan moss. Najlepiej się czuje w temperaturze około 25 stopni. Jest gęsty i miekki. Łatwy w uprawie polecany do krewetkariów.

PL | Liquid Magazine 11

Ferka Nawozy dla roślin akwariowych

Piękne akwarium to zdrowe i wybarwione rośliny. Gwarantuje to linia nawozowa Ferka. Tobie pozostaje radość z uroków podwodnego świata.

Więcej informacji na: http://ferka.pl

12â&#x20AC;&#x201A; Liquid Magazine | PL

PL | Liquid Magazineâ&#x20AC;&#x201A; 13

Sylwetka Aquascapera

PiotrDymowski

14â&#x20AC;&#x201A; Liquid Magazine | PL

Sylwetka Aquascapera

PiotrDymowski

PL | Liquid Magazine 15

W poprzednim numerze prezentowaliśmy sylwetkę Norberta Sabata, który należy do „pokolenia” prekursorów akwarystyki naturalnej w Polsce, którzy tworzyli jej podwaliny. Ty, Piotrze, należysz już do następnego pokolenia. Dla mnie, jak i z pewnością dla wielu akwarystów lubujących się w nature aquarium, prekursorem jest Takashi Amano. To jego prace, jego publikacje, jego pomysły i jego talent bezpośrednio przyczyniły się do tego, co robię. Jeżeli natomiast miałbym odnieść się do „Nature aquarium” w Polsce, to rzeczywiście nie kto inny jak Norbert byłby taką osobą. Jego strona oraz publikacje, które regularnie były na niej umieszczane, od samego początku inspirowały i były motorem do działania. Oczywiście należą się również słowa uznania dla osób,

które „importowały” akwarystykę naturalną z Japonii do Polski i jako pierwsze pokazały twórczość Pana Amano na polskich serwisach internetowych. Takimi postaciami są Adam Paszczela, Grzegorz Guzik, jak również wspomniany Norbert Sabat. Osobiście natrafiłem na nature aquarium, przeglądając polskie fora akwarystyczne, gdzie po raz pierwszy miałem styczność ze zdjęciami Pana Amano. Od razu wiedziałem, że jest to coś wspaniałego. Coś, co jest pewnym celem, do którego chciałbym dążyć. Tę różnicę pokoleniową widać w sposobie tworzenia kompozycji. U prekursorów kontakt z klasycznymi zasadami jest zdecydowanie trwalszy. W twoich pracach dominuje inna dynamika układu, więcej swobody i bezkompromisowe podejście do „środków wyrazu”

Osobiście tak nie uważam. Patrząc na prace kolegów z Azji czy tych starszych czy młodszych, takich różnic nie widać. Myślę, że tutaj bardziej chodzi o indywidualne podejście do tego, co chce się osiągnąć. Ja wychodzę z założenia, że jeżeli coś robię to musi to być coś unikalnego, innego. Nie kręci mnie zbytnio kopiowanie cudzych pomysłów. Uważam, że tworzenie w kółko klasycznych układów, zgodnych z pewnymi zasadami, jakie określa szeroko pojęte „nature aquarium”, zamyka nas w pewnej bańce. Trzeba sprawić by ona pękła i wyjść po za nią. Z drugiej strony uważam, że mimo wszystko Polski aquascaping nie rozwija się zbyt dynamicznie. Jest kilka obiecujących postaci, ale w porównaniu do naszych zachodnich sąsiadów stanęliśmy w miejscu kilka lat temu.. Osobiście uważam, że wynikać to może

16 Liquid Magazine | PL

2012

| 120x60x50cm

z ciągle powtarzających się układów, które poprzez opatrzenie nie motywują, a wręcz zniechęcają młodych aquascaperów. Śmiem twierdzić, że innowacyjne kompozycje, odstające od schematów pobudzają wyobraźnie i są dobrym motywatorem do działania. Pozwalają również na samospełnienie, bo przecież w dużym stopniu przyczynia się do tego uhonorowanie dobrej pracy na arenie międzynarodowej.

Ciężko tu mówić o jakimś konkretnym stylu... Z pewnością jest tu mowa o kilku pracach, które powstały przy użyciu perfekcyjnie strzyżonych i wybarwionych rotal, ale staram się od tego odejść i spełniać się w innych projektach, które mają pokazać nature aquarium z wielu innych stron, począwszy od skalistych pejzaży, kończąc na pracach, gdzie wiodącym hasłem jest minimalizm. Osobiście nie dążę do wypracowania własnego stylu..

Takie podejście zapewniło rozpoznawalność Tobie i twoim pracom. Czy będziemy mówić w przyszłości o stylu Dymowskiego?

A jak wygląda obecnie powszednie życie aquascapera? Jeżeli chodzi o warsztat pracy, nie widać zbytniej dbałości o sprzęt. Wyszczerbione akwarium, prze-

wracająca się w rogu butla co2, oprawy oświetleniowe, na których widać już ząb czasu… Tak jest. Na domiar tego powiem, że przez ostatnich kilka lat nie wymieniałem świetlówek (śmiech). Nie mam za bardzo czasu, a nawet chęci na ekscytowanie się całą otoczką, jaką są drogie gadżety. Bardziej skupiam się na perfekcyjnym dopracowaniu aranżacji, która jest moją wizytówką na arenie międzynarodowej. W domowym zaciszu, otoczka schodzi na drugi plan. Każdy raczej postrzega cię przez pryzmat osiągnieć i dorobku aranżacyjnego, a nie materialnego. Ktoś kiedyś zapytał, czy moje akwaria

PL | Liquid Magazine 17

żyją od sesji do sesji. Nie, zawsze staram się, aby wyglądały dobrze, o każdej porze dnia i nocy. Osobiście nie ubolewam nad tym, że nie mam możliwości obserwować rozwoju moich zbiorników dłużej niż rok. To by mnie strasznie nudziło. Chcąc tworzyć coś nowego, po finałowej fotce robię miejsce na następne kompozycje. Jednak, oprócz samych zbiorników konkursowych, tworzę także aranżacje na zlecenia klientów. Zbiorniki mojego autorstwa można też oglądać publicznie w Warszawie w studiu peHa:68 przy Ogrodowej i Diskus Zoo na ul. Radzymińskiej. Myślę, że fajnie wyszły. Osobiście się nimi nie zajmuje, dlatego ich forma

i kondycja nie jest już mojego autorstwa, nie mniej jednak jestem z nich bardzo zadowolony. To taka namiastka własnej galerii, która możliwe, że kiedyś powstanie.

wuje ze zdwojoną siłą, ponieważ myślę, że ogólnie oczekuje się ode mnie troszkę więcej niż tylko fajny i schludny aranż. Z roku na rok poprzeczka jest ciut wyżej.

Ile aranżacji konkursowych rocznie wykonujesz?

Możemy już mówić o polskim Olivierze Knottcie?

Czasem jest to jeden zbiornik rocznie, czasem trzy (jak w zeszłym roku), wszystko jest uwarunkowane od tego, jakie pomysły przyjdą mi do głowy lub jakie fajne materiały wpadną mi w ręce. Uważam, że stworzenie 3 prac, które w ciągu dwóch lat były w TOP50 na świecie nie jest jakimś tam przypadkiem. To mnie moty-

Myślę, że jesteśmy całkowicie różnymi osobami, które mają całkowicie inne podejście do tego „fachu”. Niestety zbiorniki komercyjne będą jakimś powieleniem czegoś, co już kiedyś powstało, chociaż zawsze staram się, aby każde akwarium było swojego rodzaju unikalne i zaspokajało potrzeby właściciela. Co do pew-

18 Liquid Magazine | PL

2011

| 120x60x50cm

nych schematów, to, jak dobrze wiemy, nawet sam Pan Amano ma w galerii kilka bardzo zbliżonych do siebie aranżacji. Czy to w czymś im ujmuje? Myślę, że nie. Teraz może o konkursach… W ostatnim czasie twoja obecność w nich jest coraz bardziej ugruntowana. Nie brakuje Ci czegoś bardziej spektakularnego niż 20 miejsce w ubiegłorocznej edycji IAPLC. Konkursy traktuje, jako wisienkę na torcie. Jest to uhonorowanie mojej pracy, jaką wkładam w konkretną aranżacje. Na pewno cieszy mnie fakt, że od jakiegoś czasu udaje mi się triumfo-

wać, jako reprezentant Polski. Wyniki z ostatnich lat, czyli 20, 33, 45 miejsca w International Aquatic Plants Layout Contest (na około 2000 zgłoszeń) na pewno przynoszą mi szalenie wielką satysfakcję, nie mniejszą niż 1 miejsce na świecie w konkursie AGA. Konkurs organizowany przez firmę ADA jest chyba najbardziej prestiżowym przedsięwzięciem na świecie, dlatego zdobycie tytułu GRAND PRIZE jest chyba marzeniem każdego aquadesignera na świecie. Oglądałeś relację z ogłoszenia wyników na żywo, czy wolałeś poznać je post factum?

Nie usnąłbym wiedząc, że podczas mojego snu będą ogłoszone wyniki. Wytrwale czekałem, aż zaczęło świtać, strona z relacją na żywo była, co chwilę odświeżana, aby nie przegapić transmisji i nagle się zaczęło... Wstęp, następnie prowadzący Nature Aquarium Party jeszcze przez pół godziny czynili swoje powinności, czyli przedstawiali jury, omawiali szczegóły konkursu zanim przeszli do kulminacyjnego momentu. Ślina w gardle stanęła... Chciałoby się usłyszeć swoje nazwisko, jako ostatnie, co oznaczałoby wygraną, ale stanęło na 20 miejscu. Myślę, że nieźle, chociaż praca równie dobrze mogła być 5... Różnice punktowe w czołówce

PL | Liquid Magazine 19

nie były wielkie... Telefony z gratulacjami były? Tak oczywiście, już w nocy dostałem kilka smsów, a od rana sporo telefonów z gratulacjami. Bardzo miłe doświadczenie. Mam nadzieje, że jeszcze kiedyś się powtórzy. Zachęceni tym 20-tym miejscem, łączyliśmy duże nadzieje z Twoim udziałem w konkursie w Hanowerze. Konkurs o całkowicie innej specyfice. Aranżacje są tworzone na żywo. Tak dokładnie, konkurs w Hanowerze rządzi się swoimi własny-

mi prawami. Aby tam startować musisz się dokładnie dopasować. Przygotowania zaczynają się kilka tygodni przed samym konkursem. Zaopatrzyłem się w akwarium o wymiarach zbiorników konkursowych z Hanoweru i w nim zacząłem sobie układać kompozycje w formie hardscape’u. Sama, dobra kompozycja niestety nie wystarcza. Sędziowie przykładają duży nacisk na rośliny, ich kondycje i dużą ilość. Pozwoliłem sobie wystartować akwarium w domu wraz z roślinami, które po niedługim czasie utworzyły piękną kompozycje. Problemem, jaki się pojawił było przewiezienie aranżacji w niezmienionej formie... Jakoś się udało i w formie puzzli

kompozycja została odtworzona na miejscu. Całemu konkursowi towarzyszą uśmiechy i raczej dobre relacje między konkurentami. Wyczuć jednak można w powietrzu ducha walki, który sprzyja rywalizacji. Taki konkurs daje możliwość spotkania się z najlepszymi aquascaperami z Niemiec. Szkoda, że u nas czegoś takiego nie ma, z chęcią wziąłbym udział w takiej potyczce… Niestety w naszym kraju jest raczej więcej sędziów niż uczestników, może się boją (śmiech). Z pewnością chcielibyście poznać moją opinie na temat wyników. Na pewno o gustach się nie dyskutuje, mogę tylko powiedzieć, że moim zdaniem wzbudziły pewne kon-

20 Liquid Magazine | PL

Fragment aranżacji na IAPLC 2013 | Fot. Norbert Sabat

PL | Liquid Magazine 21

2010

| 120x60x50cm

trowersje i pozostawiły pewien niesmak. Biorąc udział w tego typu konkursach masz okazję poznawać swoją konkurencję, jako żywych ludzi, a nie tylko, jako podpisy pod zdjęciami zbiorników konkursowych. Bardzo fajnie jest poznawać ludzi na żywo, a nie tylko, jako pseudonimy z forów internetowych. Będąc kilkukrotnie w Hanowerze poznałem całą śmietankę znamiennych postaci w tamtejszej akwarystyce. Oliver’a Knott’a, Adrie Baumann’a, Chris’a Lukhaup’a i wielu innych. To są naprawdę fajni ludzie, którzy widać lubią to robią, a wspólny pobyt tam sprawia im frajdę… Zawsze bardzo miło wspominam Oliver’a Knott’a, który robi pozytywne show wokół swojej osoby i swojego akwarium. Widać musimy się uczyć od chociażby naszych zachodnich sąsiadów. Nie ma u nas chyba takiego spotkania, gdzie wszyscy bez wyjątku, bez wynajdywania sobie innych zajęć, spotkaliby się, porozmawiali, pośmiali się i wspólnie spędzili czas, przy aquascapingowej zabawie. Szkoda... Po części wynika to chyba z fak-

tu, że brakuje ku temu w naszym kraju miejsca i okazji z prawdziwego zdarzenia. Pojawiają się głównie jednorazowe inicjatywy. Przyczyny tego stany rzeczy są zapewne bardzo proste. Przede wszystkim to pieniądze – brakuje stabilnego sponsora. No i chyba brak pracy zespołowej w naszym środowisku akwarystycznym. A jak oceniasz tegoroczną inicjatywy „Żółtej Łodzi Podwodnej”? Myślisz, że ma rokowania na przyszłość. Z pewnością jest w tym dużo racji. Głównym motywatorem do działania są nagrody. Im bardziej cenne, tym większe zainteresowanie konkursem. Szkoda, że wciąż niewielu osobom zależy na spotkaniu się w fajnym gronie, zrobieniu czegoś wspólnie, porozmawianiu, skonfrontowaniu swoich umiejętności i w końcu wypromowaniu nature aquarium na większą skale. Wiele osób, które posiada w domu małe akwarium z gupikiem i moczarką, nawet nie zdaje sobie sprawy, że istnieje coś takiego jak akwarystyka naturalna. Myślę, że problem tkwi tu w wypromowaniu. Później wszystko się potoczy… Im więcej „pozytywnie zakręconych” tym więcej możliwości. Inicjatywa „Żółtej Łodzi Podwod-

nej” jest na pewno dobrym początkiem czegoś, co może zaowocować. Z pewnością jest to dobry kierunek działań. Osobiście miałem okazję oceniać prace z tegorocznej edycji konkursu. Można było spotkać tam kilka ciekawych aranżacji. Może nie są to jeszcze dzieła na światowym poziomie, ale widać, że wszystko zmierza w dobrym kierunku. Dlatego trzeba być dobrej myśli. O marzeniach akwarystycznych już było – to teraz o planach na najbliższą przyszłość. Chcę dalej tworzyć i realizować się w tym, co robię. To raczej są plany na bliższą i dalszą przyszłość. A jak, widzisz akwarystykę naturalną w przyszłości? Takashi Amano złamał wiele konwencji w sposobie myślenia o akwarystyce. Pokazał, że akwarystyka może być czymś więcej niż zbiornikiem z wodą, rybami i roślinami. W jego najnowszych kompozycjach to, co było pierwotnie uniesieniem podłoża w celu poniesienia linii horyzontu kompozycji i zniwelowania „wypłaszczenia” obrazu, zostało wyniesione niemalże do samego

22 Liquid Magazine | PL

lustra wody. Sądzę, że otworzenie akwarium od góry musi ewaluować w stronę czegoś, co na dzień dzisiejszy można by nazwać aqua terrarium. Akwarystyka naturalna zmieniła sposób myślenia o akwarystyce, która była skupiona na uprawie roślin i hodowli ryb. Rozszerzenie konwencji i wyjście ponad wodę daje nowe możliwości i jeszcze większy zasób środków kompozycyjnych. Nawet ostatnio otrzymałem zlecenie zrobienia akwarium połączonego z kaskadą, co będzie z pewnością ciekawostką. Ucieszył mnie fakt, że to sam klient wpadł na taki pomysł. Wspólnie z Marcinem Wnukiem z peHa:68 podjęliśmy się tego wyzwania. Szczegółowy opis i fotorelacja niebawem znajdzie się w internecie.

Dywagujemy o przyszłości akwarystyki naturalnej – natomiast, jak wspomniałeś wcześnie, brakuje powszechnej świadomości tego, czym jest w zasadzie akwarystyka naturalna. Często sam sobie zadaje pytanie, czym jest? Mamy przecież również styl holenderski, który prezentuje piękne ogrody podwodne, gdzie urodziwe rośliny pełnią główną funkcję dekoracyjną. To, dlaczego nie jest to też styl naturalny? Przecież mamy tam prawdziwe rośliny, nie są z plastiku. Odpowiadając na to dość trudne pytanie pozwolę sobie troszkę cofnąć się w czasie i przytoczyć kilka faktów. Twórcą akwarystyki naturalnej jest Takashi Amano, znany aquadesigner i fotograf. Jego zdaniem, które jest poparte jego dorobkiem aranżacyjnym, Nature Aqu-

arium jest odtworzeniem pod wodą (przy użyciu roślin, drewna i/lub kamieni) wycinka natury. Od momentu, kiedy Pan Amano zaczął tworzyć minęło kilkadziesiąt lat, a ludzi, którzy utożsamiają się z tym stylem przybyły krocie. Przez te wszystkie lata styl ten ulegał wielu wpływom. Przecież każdy ma inne spojrzenie na tą sztukę - inaczej byłoby to nudne. Te 3 grosze, które każdy akwarysta włożył (tworząc swoją kompozycję) w coraz ogólniejsze pojęcie akwarystyki naturalnej, pozwala na zdefiniowanie jej. Wracając do teraźniejszości mogę tylko powiedzieć, że Nature Aquarium jest wszystkim tym, co stworzymy pod wodą, co miało na celu pokazanie naszego spojrzenia na naturę. Myślisz, że wzorem Tate Modern

PL | Liquid Magazine 23

w Londynie, ma szanse przekroczyć progi jakieś galerii w Polsce i wyjść po za granice forów internetowych.

Ponieważ wróciliśmy do punktu o samej sztuce aranżacji – będzie nasz kącik porad aquascapera dla młodych adeptów sztuki.

wziąć pod uwagę ich specyfikę, muszą wypełnić naszą kompozycję w czasie, dokładnie tak jak sobie to założyliśmy.

Ja się na to piszę! Oczywiście, że jest cień szansy. Trzeba tylko chcieć. Świetnym pomysłem jest pokazanie tej dziedziny sztuki (bo tak chyba mogę to nazwać) publicznie. Możliwość zaprezentowania w formie wystawy w galerii najlepszych podwodnych kompozycji z całą pewnością zwiększyłoby rzeszę hobbystów, ale i samych zainteresowanych. Myślę, że taka forma prezentacji byłaby najlepszą możliwą promocją.

Cóż ja mógłbym powiedzieć… Kilka, kilkanaście lat temu, kiedy zacząłem interesować się jakimkolwiek aranżowaniem akwarium, doszedłem do wniosku, że najważniejszy jest hardscape. To jest ten moment, kiedy tworzymy szkielet..., podwalinę naszej kompozycji. Nie zawsze jest tak, że projektuje sobie jakiś układ w głowie i szukam materiałów za pomocą, których taki pomysł zrealizuje, często bywa również tak, że nagle napotkam bardzo interesujące elementy i na ich podstawie tworze aranżację. Istotną jest, aby nasz układ w pełni nas satysfakcjonował, nie może być zrobiony od tak. Często siedzę nad hardscape’em kilka dni, bywa, że kilkanaście. Według mnie musi być perfekcyjny. Kolejno dobieramy rośliny. Oczywiście musimy

Przypomina to rzeźbienie w kamieniu, kiedy każde uderzenie dłuta odkrywa wciąż nowe informacje o jego wnętrzu, a efekt końcowy jest twórczym kompromisem pierwotnego zamysłu i samej struktury materiału.

Mamy zatem więcej marzeń akwarystycznych. Jeszcze tylko będziemy potrzebować twarzy dla kolejnej Muzy, a powinna to być twarz kobieca… Oj ciężko będzie taką znaleźć chyba..

Dokładnie tak. Cały rozwój aranżacji, począwszy od wsypania pierwszych ziarenek piasku, a kończąc na cieszeniu się z pięknie zarośniętej kompozycji zależy od nas samych. Pomimo częstego doboru podobnych materiałów przez dwie różne osoby, kompozycje nigdy nie są takie same. Tutaj górę bierze indywidualność. A same inspiracje? Są wszędzie, trzeba tylko dobrze poszukać (śmiech).

24 Liquid Magazine | PL

…patrząc na „The Virgin Stream”, nie mogę oprzeć się wrażeniu, że jest to bardzo polski krajobraz z naszymi wierzbami. Akwarium samo w sobie nie ma żadnego przekazu. Akurat jest to jeden z tych zbiorników, gdzie najpierw przypadkowo znalazłem kilka fajnie pasujących do siebie korzeni. I to dopiero drewno zostało obudowane historią… Rzeczywiście „drze-

wa” przypominają trochę wierzby, ale należy zwrócić uwagą na ich jednostronne pochylenie, co dodaje kompozycji naturalności oraz budzi pewne przemyślenia. Dużo więcej mógłby powiedzieć w tym temacie Paweł Szewczak, ekspert w sztuce bonsai. W tle widzimy wschód słońca, co imitują wybarwione rotale, zaś po środku płynie sobie dziewiczy strumień, nigdy nieskażony ludzką ręką.

Jak widać, opowieść.

mamy już pewną

A jednak mamy przekaz…? Jak widać historię zawsze można dopisać (śmiech). Wiele osób, które otarły się o aquascaping, w pewnym momencie sięga po aparat fotograficzny. Wynika to po części z faktu, że w pewnym momencie

PL | Liquid Magazine 25

go akwarium w internecie. Zostawiłby to dla siebie, siedząc w domowym zaciszu cieszyłby się własnym kawałkiem natury. Dlatego wynika to tez może z chęci samozadowolenia w momencie, kiedy inni w jakiś sposób Cię chwalą czy doceniają? Ciężko powiedzieć. Na pewno coś w tym jest. Inni cykają, bo po prostu to lubią. Przykładem jest Norbert Sabat, dla którego pasja do fotografii jest na równi z aquascapingiem i wcale nie jest ze sobą ściśle powiązana. Chociaż czasem jest (śmiech). Czy sama akwarystyka naturalna zmienia sposób patrzenia na nasze otoczenie?

przychodzi potrzeba utrwalenia obrazu zbiornika, czy też naturalnej inspiracji. Wielu, jak nie wszyscy, sięgają w końcu po aparat by uchwycić to, co w akwarium jest najpiękniejsze. Wiąże się to również z chęcią dzielenia i pokazywania innym tego, co się stworzyło. Z drugiej strony - prawdziwie „ortodoksyjny” hobbysta w życiu nie pokazywałby zdjęć swoje-

Na pewno tak. Możne zabrzmi to trochę dziwnie, ale aquadesigner, kiedy jest już świadomy swojego zamiłowania do nature aquarium, całkowicie zmienia postrzeganie natury. Nagle nastaje pewna odwrotność… Będąc w lesie, nad jeziorem, czy w górach, myślisz…, „jakie to piękne”..., fajnie by było odtworzyć ten kawałek w akwarium”. Jest to nagminne i uzależniające. Za każdym razem będąc na grzybach i widząc kawałek porośniętego mchem pnia, myślę sobie... „Fajnie by on wyglądał w akwarium”. Zastanawiam się jak to odtworzyć, jakich materiałów użyć, jakiego rodzaju mchu, jakiego drewna. Dlaczego? Dlatego że cała otaczająca nas natura jest inspiracją do tworzenia nature aquarium. I to jest piękne. Przecież nie trzeba jechać do galerii w Nigacie, czy do lasu w Japonii. Wystarczy pójść nad Wisłę, czy do Puszczy Białej, i po prostu to poczuć. Niech nasza inspiracja będzie naszą, a nie kopią czyjejś (śmiech). Wraz z kolejnym numerem chcemy wprowadzić nowy dział

inspirowany dziełem Witruwiusza, który roboczo nazwaliśmy, parafrazując tytuł oryginału „O aquascapingu ksiąg X” traktujący o warsztacie aquascapingu, zasadach kompozycji i sposobie percepcji przestrzeni. Co sądzisz o tym pomyśle? Super. Stawiając się w pozycji osoby, która chciałaby zacząć swoją przygodę z akwarystyką naturalną jest to idealny poradnik do czerpania wiedzy. Obecnie niestety trafiamy na kompletny brak zwartego kompendium, które przeprowadzi nas przez zasady, możliwości i problemy związane z pierwszymi krokami stawianymi w tej dziedzinie. Kiedy ktoś widzi piękne prace, wtedy pojawia się duży zapał, ale po chwili szukania informacji, z czym i jak to się je, człowiek może rzeczywiście się zniechęcić, dlatego uważam, że jest to fajny pomysł i ochroni wiele początkujących artystów przed falstartem. Wielkie podziękowania za poświęcony nam i czytelnikom czas. Może w tym roku będziesz wyczytany ostatni. Bardzo dziękuje za zaproszenie. Jest mi niezmiernie miło i czuje się wyróżniony. Życzę powodzenia w tworzeniu tej świetnej publikacji. Czołem!

26â&#x20AC;&#x201A; Liquid Magazine | PL

PL | Liquid Magazine 27

Nożyczki

Czy wszystkie są takie same?

28 Liquid Magazine | PL

Nożyczki

Czy wszystkie są takie same?

Jak to jest z tymi nożyczkami? W sklepach można znaleźć naprawdę spory wybór nożyczek o różnych kształtach i długości. Które z nich są najbardziej uniwersalne? Których kiedy używać?

Prawdą jest, że na upartego, można używać nożyczek z papiernika za pięć złotych Ale do czasu. Jeśli rośliny będą się dobrze rozrastać, utrzymanie kompozycji w dobrej kondycji może wymusić, że nożyczek będziemy używać codziennie. Naprawdę duże przycinki, w dużych zbiornikach, mogą zajmować sporo czasu. Długie, czy krótkie? Wbrew pozorom, w małych akwariach typu nano, trudno jest operować krótkimi nożyczkami. Czasami skomplikowana aranżacja nie pozwala na włożenie ręki do wnętrza akwarium. W takiej sytuacjach doskonale sprawdzają się nożyczki o długości około 20-25cm. Nożyczki o tej długości znajdą też zastosowanie w wysokich lub szerokich zbiornikach.

Dzięki nim łatwiej jest nam dotrzeć w okolice dna lub do roślin znajdujących się pod tylną szybą akwarium. Będą również przydatne przy ciężko dostępnych miejscach pomiędzy kamieniami i korzeniami. Krótkimi nożyczkami łatwiej się operuje w przypadku dużych akwariów pielęgnując rośliny na pierwszym i drugim planie. Są one lżejsze od nożyczek

PL | Liquid Magazine 29

długich, lepiej trzymają się ręki, co sprawia, że posługiwanie się nimi jest bardziej precyzyjne. Proste, czy zagięte? Nie ma się co zastanawiać - praktyczniejsze są nożyczki zagięte. Spełniają one takie same zadania, jak nożyczki proste, a dodatkowo pozwalają na podcięcie roślin trawnikowych na pierwszym planie. Nożyczkami o wygiętym ostrzu troszkę łatwiej formuje się przycinane rośliny. Czasami używam ich jako odwróconych, czyli wygięciem skierowanym do

dołu, dzięki czemu formowanie kulistych kęp jest dosyć proste. Nożyczki do przycinania mchów Ich konstrukcja różni się od konstrukcji modeli wcześniej opisywanych. Odpowiednio wyprofilowane uchwyty działają jak sprężyna, która powoduje samoczynne rozchylenie się ostrzy. Przycinanie dużej ilości mchów to duża liczba częstych ruchów, a dzięki takiej konstrukcji nożyczek, poprawia się komfort tego zabiegu pielęgnacyjnego. W niektórych przypadkach mogą rów-

nież służyć do przycinania roślin trawnikowych na pierwszym planie. Nożyczki typu „Wave” W moim przekonaniu to najbardziej uniwersalny model nożyczek. Jeśli nie masz zbyt dużego budżetu na tego typu narzędzia, będzie to najlepszy wybór. Nożyczki w kształcie fali, pozwalają na przycięcie roślin łodygowych, formowanie kęp i przycinanie roślin tworzących trawniki na pierwszym planie. Przy czym nożyczki o długości około 20-25cm będą

30 Liquid Magazine | PL

tutaj najbardziej uniwersalne. Trzeba także zwrócić uwagę na kształt wygięcia - zbyt małe sprawi, że nożyczki nie będą spełniały swojej uniwersalnej funkcji. Długość ostrza Wszystkie wcześniej opisane zalety nożyczek mogą zostać pogrzebane, jeśli się okaże, że mają one za krótkie ostrza. W takiej sytuacji korzystanie z nich przestaje być przyjemne i wygodne. Najlepiej, jak długość ich krawędzi tnących ma 4-5cm. Istotne jest także, aby długość krawędzi tnących była proporcjonalna do długości samych nożyczek. Rozchylenie krótkich ostrzy w długich nożyczkach na szerokość pozwalającą przyciąć kilkanaście łodyg za jednym cięciem może się okazać wręcz niemożliwe do wykonania. Materiały i wykonanie Użycie przez producenta dobrej jakości stali nierdzewnej spowoduje, że nożyczki będą nam słu-

żyć się przez wiele lat i nie będą one zakupem jednorazowym. Wysokiej jakości materiał da nam gwarancję że nie będą one ulegały szybkiemu stępieniu i korozji. Ważne jest także, aby elementy, z których złożone są nożyczki były doskonale spasowane. Często zbyt mocne skręcenie nożyczek śrubą będzie powodować ich zbyt ciężką pracę. To jednak każdy z nas jest w stanie poprawić za pomocą płaskiego śrubokręta. Przy wyborze zwracajcie uwagę na to żeby oczka na palce nie były zbyt duże. W przeciwnym wypadku będą się zsuwać z palców przy wykonywaniu niektórych czynności pielęgnacyjnych. Konserwacja Nawet, jeśli nożyczki są ze stali nierdzewnej, trzeba wykonywać podstawowy zabieg konserwacyjny, jakim jest osuszenie ich po każdorazowym użyciu. Kawałek papierowego ręcznika sprawdzi się tutaj najlepiej. Przy osuszaniu należy szczególnie pamiętać

o miejscach, które są niedostępne w złożonych nożyczkach, czyli ostrzach i przestrzeniach między ramionami. Podsumowanie Jeżeli jesteśmy w stanie zaakceptować koszty, najlepiej będzie zaopatrzyć się w zestaw nożyczek: długie zagięte około 20-25cm, krótkie zagięte 11-15cm, nożyczki zagięte do mchów około 15cm i nożyczki w kształcie fali o długości około 20cm. W sytuacji, kiedy musimy ograniczyć nasz zakup do jednej pary, polecamy najbardziej uniwersalne nożyczki w kształcie fali o długości około 20cm Przestrzegamy przed używaniem nożyczek akwarystycznych do cięcia drutów, drobnych gałązek i innych twardszych rzeczy, co może spowodować stępienie i zniszczenie ostrzy. Dobre nożyczki to także idealny prezent dla akwarysty zainteresowanego akwarystyką naturalną i roślinną.

PL | Liquid Magazine 31

2013 AGA Aquascaping Contest

Sim Kian Hong, Malaysia 2012 - "Crimson Tide" Pierwsze miejsce w kategorii Aquatic Garden 120L - 200L

UWAGA AQUASCAPERZY! The Aquatic Gardeners Association ogłasza konkurs 2013 International Aquascaping Contest za otwarty.

Kategorie Aquatic Garden

Zgłoszenia od 01 czerwca do 15 września. Nagrody pieniężne dla zwycięzców każdej kategorii! Wśród dotychczasowych zwycięzców byli zarówno eksperci, jak i początkujący, więc wyślij zgłoszenie już dziś bez wpisowego.

Wyniki zostaną ogłoszone na stronie internetowej AGA 16 listopada.

< 28L 28-60L 60-120L 120-200L 200-320L > 320L Paludarium Biotop

Aby zobaczyć zgłoszenia z ubiegłych lat, zdobyć inspirację, wejdź na showcase.aquatic-gardeners.org. Odwiedź stronę AGA, aby zapoznać się ze szczegółami. Designed by Evan Wright Design. ewrightdesign.com

www.aquatic-gardeners.org

32â&#x20AC;&#x201A; Liquid Magazine | PL

PL | Liquid Magazine 33

Krok po kroku

WybórOświetlenia

Krok po kroku

WybórOświetlenia

W poprzednim artykule wybraliśmy nasze akwarium. W obecnym skupimy się na doborze oświetlenia. W tym przypadku spektrum czynników decydujących o wyborze jest zdecydowanie większe. Postaramy się zatem odpowiedzieć sobie na pytanie: czym i jak oświetlać nasze wymarzone akwarium?

W czasach, kiedy technologia rozwija się w zawrotnym tempie, w technice akwarystycznej również wiele się zmienia. W ciągu ostatnich 20 lat zmieniło się także bardzo wiele w dziedzinie oświetlenia akwariów. Przeszliśmy od żarówek żarowych, poprzez świetlówki typu T8, świetlówki typu T5, świetlówki kompaktowe, żarniki HQL, żarniki HQI do najnowszego trendu, czyli lamp opartych na diodach Power LED. Postaramy się przedstawić jak dobierać oświetlenie z naszego punktu widzenia, czyli pod kątem akwarystyki naturalnej i roślinnej. Na początek trochę teorii... Źródła światła. Żarówki żarowe możemy w tym omówieniu pominąć – dyrektywa Komisji Europejskiej w zasadzie pozbawiła nas szansy dostępu do źródeł tego typu.

Przez długi czas w oświetleniu akwarystycznym dominowały świetlówki fluorescencyjne typu T8, które łatwo poznać po średnicy – 26mm. Ich podstawową zaletą był fakt, dzięki nim mogliśmy w sposób równomierny oświetlić zbiornik pod warunkiem, że długość naszego akwarium było dopasowane do jednej ze standardowych długości świetlówek. Ponadto technologia wykonania pozwalała na uzyskiwanie światła o różnym spektrum i temperaturze barwowej. W porównaniu do oświetlenia żarowego świetlówki miały kilka zasadniczych zalet. Emitują mniej ciepła, mają wyższą sprawność świetlną, dłuższy czas pracy (około 8000 godzin). Zasadniczą wadą było migotanie dające efekt zjawiska stroboskopowego. W drodze ewolucji świetlówki T8 zostały zastąpione źródłami

PL | Liquid Magazine 35

oznaczonymi symbolem T5. Są to świetlówki o mniejszej średnicy (16mm), po czym łatwo je odróżnić od wcześniej opisanych T8. Zasada działania była taka sama. Jednak sterowanie elektroniczne zapłonem pozwoliło uzyskiwać większy strumień świetlny i większą energooszczędność, lepsze oddawanie barw i żywotność w niektórych przypadkach na-

wet do 20000 godzin oraz lepsze utrzymanie strumienia świetlnego w trakcje eksploatacji. Wadą na pewno jest wyższa cena. W naszych zastosowaniach używamy najczęściej świetlówek T5 HO (High Output – świetlówki o podwyższonym strumieniu świetlnym). Świetlówki T5 HO to połączenie maksymalnego strumienia świetlnego z dobrą spraw-

Żarnik HQI 150W z trzonkiem R7s. Oświetlenie HQI polecane jest do wysokich zbiorników.

Akwarium ođwietlane lampą Giesemann Infinity 150W HQI + 2x24W T5. Dzięki zastosowaniu podwieszanego oświetlenia można pozwolić roślinom wyrastać ponad taflę wody.

36 Liquid Magazine | PL

Różnica grubości świetlówek T8 w stosunku do T5 jest dość znaczna.

nością energetyczną. Można pokusić się o stwierdzenie, że jest to na chwilę obecną najbardziej rozpowszechniony typ źródła światła stosowany w akwarystyce. Mniejsza średnica pozwoliła na budowę opraw o mniejszym profilu, co znacznie wpłynęło na estetykę takich lamp. Rozwiązania technologiczne i techniczne zastosowane w źródłach T5 zastosowana został w źródłach typu PL. Są to także świetlówki fluoroscencyjne, ale przystosowane do zasilania z pojedynczego gniazda (jednostronnie), o mniejszych długościach.

niny gazów można uzyskać temperatury barwowe od 3000K do 20000K. Wymagają specjalnego układu zapłonowego, który w zależności od konstrukcji lampy jest montowany wewnątrz obudowy podnosząc znacznie wagę oprawy lub na zewnątrz, gdzie jest źródłem znacznej emisji ciepła. Zaleca się umieszczenie takiego źródła światła minimum 15cm nad lustrem wody, co zazwyczaj w połączeniu z dużą emisją ciepła uniemożliwia stosowanie w zamkniętych pokrywach o niskim profilu. Analogiczne rozwiązania oparte na technologii LED są zdecydowanie droższe.

Żarniki HQI to wyładowcze źródło światła, gdzie światło powstaje dzięki wyładowaniu elektrycznemu w mieszaninie gazów szlachetnych. Dają mocne i skupione światło. Także w ich przypadku mamy do czynienia z wysoką emisją ciepła. Jest to skutek szerokiego pasma widma emitowanego przez źródło. Niemniej jednak ten rodzaj źródła światła jest na chwilę obecna chyba najdoskonalszym rozwiązaniem stosowanym w akwarystyce, a już na pewno w przypadku zbiorników wysokich, powyżej 45 cm. Dzięki zróżnicowaniu miesza-

No i ostatnie na naszej liście to źródła typu Power LED. Diody znane są od kilku dziesięcioleci. Były stosowane w przemyśle elektronicznym, ale wysokie koszty produkcji powodowały, że jako źródła światła użytkowego musiały dosyć długo czekać na swoją kolej. Możliwości technologiczne pozwalają na wytwarzanie diod emitujących światło białe ciepłe, białe zimne, czerwone, zielone, niebieskie i inne. Odpowiednia konfiguracja, zasilanie, sterowanie grupą diod daje możliwość uzyskiwania światła o różnej temperaturze, spek-

trum i natężeniu. Diody Power LED, które pojawiły się w ostatnim czasie jeszcze bardziej rozszerzyły te możliwości, a co za tym idzie, możemy powiedzieć, że jest to oświetlenie przyszłości. Niewielkie rozmiary samych diod sprawiają, że lampy oparte na tych źródłach światła mają małe profile i często bardzo elegancji wygląd. Wadą jest duża emisja ciepła. Wysoka skuteczność, żywotność i możliwości konfiguracyjne dają przemysłowi oświetleniowemu olbrzymie możliwości w kreowaniu nowych produktów. Nas, jako użytkowników, powinno cieszyć, że stale spadają koszty zakupu tego typu oświetlenia oraz perspektywa niższych rachunków za energię elektryczną. Ciekawą propozycją są coraz szerzej oferowane tzw. zamienniki LED dla świetlówek typu T5 i T8. Także użytkownicy oświetlenia opartego na tych typach źródeł mogą iść razem z postępem. Parametry oświetlenia Omawiając źródła światła należy wspomnieć jeszcze o parametrach samego światła. Są to czynniki, które decydują o naszym sukcesie w niemniejszym stopniu, niż sam dobór oprawy.

PL | Liquid Magazine 37

Lampa LED ADA Aquasky 361, Akwarium Cube Garden Mimi M

Podstawowymi parametrami, które nas, akwarystów, powinny interesować, są: strumień świetlny, jego charakterystyka (spektrum) barwowa oraz odwzorowanie kolorów. Intensywność strumienia, czyli lakonicznie – ilość światła emitowanego przez źródło, będzie decydowała o tym, jak wysoko nad zbiornikiem będziemy musieli za-

wiesić naszą oprawę, i jaka ilość światła dotrze do najniższych partii akwarium.

słonecznego (naturalnego). Tym samym powinno to być w okolicach 6500 stopni Kelwina.

Temperatura barwowa jest parametrem podawanym w stopniach Kelwina i informuje nas, jakie jakościowo światło otrzymujemy. Przy akwariach roślinnych naturalna koleją rzeczy jest dążenie do posiadania światła o temperaturze zbliżonej do światła

No i oczywiście odwzorowanie kolorów. Mówimy tutaj o parametrze ukrytym za symbolem Ra. Większość producentów nieco ukrywa ten parametr na opakowaniach swoich produktów. Dotyczy to zwłaszcza świetlówek fluoroscencyjnych. Często jest on

38 Liquid Magazine | PL

Akwarium oświetlone lampą LED

dostępny w symbolu samej świetlówki i np. oznaczenie 965 informuje nas, że będziemy mieć do czynienia ze światłem o temperaturze 6500 st. Kelwina i współczynniku odwzorowania barw powyżej 90 proc. Tym samym odwzorowanie kolorów będzie w 90 procentach zbliżone do tego, jakie postrzegamy przy oświetleniu światłem naturalnym. Nie możemy tutaj pominąć charakterystyki barwowej światła. Jest to wykres informujący nas, w jakim przedziale widma światła widzialnego nasze źródło będzie emitować fale świetlne najintensywniej. Ten parametr ma także duże znaczenie w akwarystyce, ponieważ wraz ze wzrostem wysokości kolumny wody, jaką musi pokonać światło, jego pełne spektrum zostaje coraz bardziej ograniczone – pochłonięte przez wodę. W zależności od długości fali jest ono tłumione z różną in-

tensywnością. Ma to istotne znaczenie dla procesu fotosyntezy. Dobieramy lampę lub oprawę Przebrnęliśmy przez aspekty techniczne źródeł światła. Skupmy się teraz na konkretnych parametrach, które zadecydują o zakupie oświetlenia. W pierwszej kolejności należy zadać sobie pytanie czy akwarium ma być odkryte czy zamknięte pokrywą. Oba rozwiązania maja swoje wady i zalety. Pokrywa na akwarium zabezpiecza nas przed na przykład ciekawskim kotem. Zmniejsza nieco parowanie wody z akwarium. Do wad takiego rozwiązania można zaliczyć utrudnienia przy pracach porządkowych w akwarium, problematycznym montażem wlotów i wylotów z filtrów zewnętrznych oraz wpływ na ogrzewanie wody w akwarium. Czasami się zdarza,

że skraplająca się para wodna spływa po ściankach akwarium. Na domiar złego, mało który producent gotowych rozwiązań wyposaża swoje pokrywy w wystarczającą ilość świetlówek, które są podstawowym źródłem światła w takich rozwiązaniach, a dołożenie dodatkowej czasami może być problematyczne lub wręcz niemożliwe. Akwaria otwarte dają nam dużo większy wybór i możliwości. Nawet, jeśli lampa nie będzie wisieć nad akwarium, a stać oparta na nóżkach, daje nam to większą swobodę przy pracach w akwarium. Nawet nasze aranżacje mogą zyskać dodatkową przestrzeń i rozwijać się ponad taflę wody wychodząc poza ramy akwarium. Lampa wisząca nad akwarium sprawia wrażenie mniej widocznej. Dostajemy także możliwość zmiany wysokości, na jakiej będą wisieć źródła światła, co

PL | Liquid Magazine 39

pozwala nam w pewien sposób regulować jego intensywność. W przypadku takich lamp mamy już możliwość zastosowania żarników HQI lub ich kombinacji ze świetlówkami T5. Lampami z żarnikami HQI łatwiej jest oświetlić akwaria o nietypowej długości np. 80cm, 100cm i inne, w których nie da się w prosty sposób zastosować świetlówek T5, w taki sposób, aby akwarium nie było niedoświetlone po bokach. Na pewno nie warto się zastanawiać nad innym rozwiązaniem niż HQI przy akwariach, których wysokość przekracza 50cm. Zastosowanie HQI daje nam dodatkowe, przyjemne dla oka efekty, których nie dadzą nam świetlówki. Dość mocno skupione światło HQI będzie się odbijało od tafli wody rzucając delikatne refleksy na ściany i sufit, a penetrując wodę na dno akwarium. Przepływające ryby będą rzucać cień. Wybór lampy to nie jest prosta sprawa, tym bardziej, że ten element w znacznym stopniu obciąży nasz akwarystyczny budżet. Odbłyśniki Odbłyśniki stosowane przy oświetleniu to często pomijany temat.

Także producenci, zwłaszcza tanich opraw, podchodzą do tej kwestii drugorzędnie. Jaki powinien być dobry odbłyśnik? Przede wszystkim powinien mieć przekrój hiperboliczny. Młotkowana faktura zapewni lepsze rozproszenie światła i doda naturalnego efektu. Z tym jest niestety problem…, gdyż nikt nie chce nam tego zaoferować – jeżeli dostajemy to już tylko spolerowany kawałek blachy o kształcie, który często jest daleki od ideału, choć dołożenie takiego na pewno zwiększy ilość światła. LED Obecnie oświetlenie LED częściej stosowane w akwariach morskich coraz częściej trafia do naszych roślinnych akwariów. Wysoka cena opraw i stereotypy, że rośliny słabo rosną w tego typu świetle skutecznie odstraszają przed zakupem. Wśród wielu producentów oferujących oświetlenie LED do akwariów naturalnych i roślinnych warto wspomnieć o propozycjach dwóch producentów: japońskiej ADA’y i włoskiego Elos’a. Ten drugi jest prekursorem w zastosowaniu oświetlenia LED w akwarystyce. Oprócz doskonałego wzornic-

twa, świetnych materiałów i doskonałych jakościowo LED-ów, dostajemy moduł sterujący, którego możliwości ogranicza chyba tylko nasza wyobraźnia. Z poziomu oprogramowania możemy naszą lampę zaprogramować w funkcji czasu, barwę i natężenie oświetlenia. W przypadku ADA’y mamy lampę Aquasky. Doskonałe, dyskretne wzornictwo dostosowane do konkretnych wymiarów akwarium z linii Cube Garden. Korpus wykonany jest z bardzo dobrego jakościowo krystalicznie przejrzystego akrylu. Dochodzą do tego także doskonałe jakościowo LED-y o barwie około 7000K. W tym wszystkim trzeba pamiętać, że jeśli nasze akwarium znajdzie się w salonie, biurze, czy też innym wyeksponowanym miejscu, lampa nie może go szpecić i musi sprawiać, że akwarium, aranżacja, szafka i oświetlenie, jako całość będzie się doskonale prezentować. Szukając miejsca na akwarium koniecznie zwróćcie uwagę na dostępne rozwiązania oświetleniowe, a jego rozmiar dostosujcie do oświetlenia, które pozwoli dokładnie je oświetlić…

Lampy LED mogą mieć mały profil | ELOS E-Lite3s

40 Liquid Magazine | PL

Histora konkursu

AGA International Aquascaping Contest

1 czerwca 2013 Aquatic Gardeners Association (AGA) rozpoczęło przyjmowanie zgłoszeń do tegorocznej edycji konkursu International Aquascaping Contest.

W ciągu ostatnich 14 lat, konkurs rozwinął się od jego skromnych początków, kiedy swoje prace zgłosiło 75 aquascaper’ów do ponad 350 zgłoszonych akwariów w zeszłym roku. Wraz ze wzrostem popularności akwariów roślinnych i naturalnych, AGA liczy, że ilość zgłaszanych prac nadal będzie rosnąć i będzie można zaprezentować nasze hobby jeszcze szerszej publiczności, która do tej pory nie

spotkała się z tego typu akwarystyką. Konkurs pod patronatem AGA był pierwszym tego rodzaju, zaczynając od 2000r, przede wszystkim reprezentowany przez hobbystów z USA oraz niewielką ilością zgłoszeń z Azji i Europy. Od tego czasu wiele się zmieniło z punktu widzenia techniki, suplementacji składników odżywczych, oraz metod aranżacji akwariów, ale

PL | Liquid Magazine 41

2012

Home of angels | Kim Pulkki, Szwecja

Akwarium: 120x60x50cm, 360l Oświetlenie: 6x54W T5, 8h/dzień Filtracja: 2x Eheim Professionel 3e 2078 YouTube: http://youtu.be/8ooow1v27jM

przede wszystkim zdolność do zdobywania i wykorzystywania wiedzy z internetu spowodowała dramatycznie szybki rozwój akwarystyki roślinnej i naturalnej wśród hobbystów. Obecnie istnieją liczne konkursy na całym świecie, gdzie prezentowane są prace z całego świata. Tempo rozwoju i popularyzowanie się akwarystyki roślinnej od swoich skromnych początków jest dość zaskakujące.

Rośliny: Bolbitis heudelotii, Microsorum pteropus‚ Trident, Cryptocoryne parva, Ehinodorus tenellus, Anubias barteri var. nana Petite, Sagittaria Subulata

Zwierzęta: Pterophyllum scalare, Hemigrammus bleheri, Otocunclus sp., Corydoras julii. Dekoracje: Szweckie kamienie i piasek korzenie Red Moor Wood

Konkurs AGA znacznie się zmienił od swoich początków, gdzie zgłoszenia często były przysyłane, jako drukowane fotografie, aż do chwili obecnej, kiedy wszystkie zgłoszenia są przyjmowane online. Uczestnicy przysyłają zdjęcia swoich aranżacji w postaci cyfrowej za pomocą internetowego formularza zgłoszeniowego podając krótkie opisy tych akwariów. W zależności od wielkości i rodzaju aranżacji,

możliwe jest wybranie jednej z ośmiu kategorii dostępnych do uczestnika konkursu, które mieszczą się w kategoriach od akwariów nano, aż do setek litrów. Poza tradycyjnymi akwariami roślinnymi, oczka wodne i paludaria również są prezentowane w konkursie, gdzie każda z tych kategorii ma własny zestaw kryteriów. Konkurs jest otwarty zarówno dla początkujących, jak i hobbystów z większą wiedzą.

2011

Years of solitude | Luis Carlos Galarraga, Brazylia

Akwarium: 100x45x45cm, 202l Oświetlenie: 5 x T8, 8h/dzień Filtracja: 3 x Eheim Ecco 2236 (połączone)

Rośliny: Rotala rotundifolia, Rotala indica, Didiplis diandra, Myriophyllum matogrossense, Blyxa vietii, Rotala sp. green, Microsorum pteropus mini, Staurogyne sp., Marsilea hirsuta, Eleocharis minima, Echinodorus tenellus blood, Vesicularia sp., Glossostigma elatinoides, Riccia fluitans

Rezygnacja z opłaty wpisowej oraz przyznanie nagród pieniężnych sprawiło, ze ilość uczestników w konkursie AGA dramatycznie wzrósł w ciągu ostatnich kilku lat.

• • • • • •

Dla aranżacji bardziej tradycyjnych, uczestnicy mogą wybrać jedną z sześciu kategorii:

Ostatnio pojawiło się bardzo dużo małych akwariów w dwóch najmniejszych kategoriach,

do 28 litrów, 28-60 litrów, 60-120 litrów, 120-200 litrów, 200-320 litrów, powyżej 320 litrów.

Zwierzęta: Barbus bariloides Dekoracje: Amazonia Mbreda Substrate, Skały Korzenie

w związku z czym pierwotne kategorie „small” i „medium” zostały podzielone na nowe cztery kategorie, co daje możliwość lepszej prezentacji i oceny. W kategoriach paludarium i biotop również odnotowano wzrost popularności w ostatnich latach. Kategoria palu-

PL | Liquid Magazine 43

darium znacznie ewoluowała od swoich początków i dziś można zobaczyć w konkursie wiele realizacji, które mogą rywalizować, a nawet przewyższają swoją klasą wiele profesjonalnych instalacji.

zasady i wymagania dla kategorii biotop zostały wyjaśnione i opublikowane, jako wskazówki zarówno dla uczestników, jak i sędziów. Mamy nadzieję, że ta kategoria będzie dokładniej oddawała swoją istotę i będzie dostarczać zainKolejną kategorią, która odno- teresowanym informacji i wietowała znaczącą przemianę dzy na temat biotopów. jest biotop. W przeszłości zasady, które opisywały, czym Konkurs jest prawdziwie mięjest właściwie biotop nie były dzynarodowy, z dużą liczwystarczająco jasne. W 2013r bą zgłoszeń pochodzących

z Azji i Europy, a także z Ameryki, Australii i Afryki. Styl Nature Aquarium, wynaleziony i spopularyzowany przez Takashi Amano, spowodował wzrost zainteresowania akwarystyką poza krajami azjatyckimi. Zanim akwarystyka naturalna się spopularyzowała w Europie, na starym kontynencie spotykane były akwaria w stylu holenderskim. Dziś, połączenie obu stylów można zobaczyć przeglądając nadsyłane pra-

2010

Lofty Spirit | Chow Wai Sun, Hongkong

Akwarium: 200x66x66cm, 870l Oświetlenie: 16 x 24W T5, 8h/dzień Filtracja: 4 x filtr kubełkowy 1200l/h

Rośliny: Glossostigma elatinoides, Hydrocotyle maritima, Echinodorus tenellus, Hygrophila sp., Elatine triandra, Microsorium pteropus narrow, Limnophila sp. Vietnam, Staurogyne sp. Blyxa japonica, Vallisneria nana, Fissidens fontanus, Fontinalis hypnoides, Anubias barteri nana, Taxiphyllum barbieri, Vesicularia sp.

Zwierzęta: Puntius denisoni, Otocinclus sp Dekoracje: Korzenie, Skały ADA Seiryu, Piach ADA Nile Sand

2009

Just Like A Cool Breeze | Shuqi HE, Chiny

Akwarium: 68x40x38cm, 103l

Rośliny: Cryptocoryne wendtii, Bilbitis heudelottii, Microsorium pteropus, Vesicularia antipyetica, Vallisneria nana

Tradycyjnie konkurs zostanie zamknięty w miesiącu wrzeOprócz tego, że pokazujemy śniu, aby dać czas jury na wiele artystycznych aranżacji, ocenę nadesłanych prac. Po konkurs AGA daje także hob- przesłaniu wszystkich zgłoszeń bystom okazję do zobaczenia za pomocą formularza online najnowszych odmiany roślin i zamknięciu konkursu, zespół dostępnych w akwarystyce. składający się z czterech sęCzęsto nowe gatunki i odmia- dziów (z różnych środowisk ny lub powrót do łask i wyko- i o zróżnicowanej wiedzy) ma za rzystanie zapomnianych roślin zadanie mozolne analizowajest widoczne w nadsyłanych nie każdej aranżacji i wyłonienie zwycięzców. Kryteria takie, aranżacjach. ce z wielu zakątków świata.

Zwierzęta: Rasbora heteromorpha, Otocinclus affinis, Crossocheilus cobitis, Marisa cornuarietis

jak spójność aranżacji, właściwe wykorzystanie roślin oraz ryb, kondycja roślin oraz wiele innych czynników określają, jak wysoko aranżacja znajdzie się w konkursie. Jedną z różnic konkursu AGA w porównaniu z innymi są publikowane przez skład sędziowski uwagi i sugestie. Takie informacje i opinie są doskonałym narzędziem dla początkujących hobbystów, dzięki którym mogą

PL | Liquid Magazine 45

2008

Green Recess | Marcin Pęczek, Polska

Akwarium: 60x35x30cm, 63l Oświetlenie: 2 x 15W Filtracja: Eheim Ecco 2231

Rośliny: Echinodorus tenellus, Eleocharis parvula, Glossostigma elatinoides, Hemianthus micranthemoides, Microsorum pteropus Narrow, Sagittaria subulata, Taxiphyllum barbieri.

Zwierzęta: Crossocheilus siamensis, Otocinclus sp., Paracheirodon simulans, Caridina multidentata, Neocaridina heteropoda red Dekoracje: Korzenie, Skały ADA Frodo

poprawić swoje umiejętności aranżacyjne. Po zakończeniu oceniania zbiorników, rankingi wszystkich sędziów są sumowane i najlepsze prace w każdej kategorii zostają wyłonione. Nagrody przyznawane są trzem najlepszym aranżacjom w każdej kategorii. Dodatkowo przyznawana jest nagroda Best in Show, której zwycięzca jest wybierany spośród wszystkich zdobywców pierwszych

miejsc. Wyniki są publikowa- kondycją roślin, doskonałym ne dla publiczności w połowie doborem ryb podczas tworzenia akwarium naturalnego, listopada. które prezentuje naturalne Nadsyłane aranżacje są pre- piękno zamknięte w niewielzentacją twórczego wyko- kim szkle może być ogromnym rzystania materiałów aranża- wyzwaniem. Jednak każdego cyjnych takich, jak korzenie roku, sędziowie są zaskoczei skały przemieszane delikat- ni pojawieniem się nowoczenie rozrośniętymi, rozmieszczo- snych technik wykorzystywanymi i przycinanymi roślinami nych do tworzenia tych dzieł akwariowymi. Znalezienie rów- sztuki, jakim są akwaria nowagi między optymalną naturalne. Dostępne sprzęto-

46 Liquid Magazine | PL

2007

Ashy Range | Chow Wai Sun, Hongkong

Akwarium: 120x60x45cm, 324l Oświetlenie: 7x 38W T5, 9h/dzień Filtracja: 2 x filtr kubełkowy 1200l/h

we nowinki techniczne i mnogość informacji, jakie można znaleźć w internecie, sprawiają, że stworzenie pięknej aranżacji stało się mniej wyzwaniem technicznym, a bardziej przedsięwzięciem artystycznym.

Rośliny: Echinodorus tenellus, Nymphaea lotus Zenkeri, Aponogeton sp., Microsorum pteropus Narrow, Rotala sp. Vietnam, Vallisneria nana, Nymphaea sp., Utricularia graminifolia, Taxiphyllum sp., Vesicularia ferrie

Do zamknięcia zgłoszeń w tegorocznym konkursie pozostało ponad dwa miesiące, jest, zatem jeszcze dużo czasu, aby przygotować konkursową aranżację i ją do nas wysłać. Po raz kolejny pragniemy zachęcić do udziału w konkursie AGA akwarystów Aby uzyskać dodatkowe na wszystkich poziomach wieinformacje na temat tegorocz- dzy i umiejętności. Czekamy nego konkursu lub, aby zoba- na tegoroczne zgłoszenia, czyć zgłoszenia z poprzednich póki konkurs jest otwarty. lat zachęcamy do odwiedzenia strony Aquatic Gardeners Zgłoszeń do konkursu można dokonywać bezpośrednio koAssociation.

Zwierzęta: Puntius denisonii, Otocinclus sp., Crossocheilus siamensis Dekoracje: Korzenie, Skały, ADA Bright Sand.

rzystając z poniższego linku: http://www.aquatic-gardeners.org/Enter/ Bailin Shaw, przewodniczący Konkursu AGA

Testy i recenzje

EheimReeflexUV 350

48 Liquid Magazine | PL

ReeflexUV to sterylizator, który za pomocą promieni UV pomoże nam w przypadku zakwitu wody, pierwotniaków oraz chorób. Pomaga w utrzymaniu krystalicznie czystej wody. Eheim ReeflexUV 350 dedykowany jest do zbiorników o pojemności od 80 do 350 litrów. Posiada żarnik o mocy 7W i złączu PL-S (UV-C G23). Przeznaczony jest do montażu na wężach o średnicy 12/16mm (sterylizatory montuje się zawsze na wyjściu z filtra). Najlepsze efekty uzyskuje się przy przepływie rzędu 200l/h. Maksymalna wydajność około 400l/h.

Po Eheim ReeflexUV od razu widać, że jest to produkt wysokiej jakości. Sterylizator ma aluminiowy korpus oraz doskonale wykonane i spasowane plastikowe elementy. Na długim przewodzie znajduje się zasilacz, który posiada uchwyty montażowe, dzięki czemu można go również przymocować wewnątrz szafki (brak dołączonych do zestawu wkrętów). Urządzenie posiada trzy letnią gwarancję. Do zmontowania urządzenia niezbędny będzie śrubokręt krzyżakowy, którym należy odkręcić górną część obudowy

PL | Liquid Magazine 49

w celu zainstalowania żarnika. Zamontowanie w szafce jest możliwe dzięki uchwytowi, który jest przykręcany za pomocą dołączonych do zestawu wkrętów. Obrotowe wyloty ze sterylizatora ułatwiają podłączenie i ułożenie węży w szafce pod akwarium. W korpusie zastosowano dodatkowe reflektory, które podnoszą jej wydajność aż o 1,8 razy, a unikalna konstrukcja sprawia, że wydajność filtra nie jest zmniejszana. Na górnej części znajduje się niewielki przeszklony otworek, przez który można zobaczyć, czy żarnik jest włączony. Lampa posiada także zabezpieczenie przed włącze-

niem żarnika, jeśli obudowa nie jest zmontowana. Eheim ReeflexUV to urządzenie godne polecenia, o przemyślanej konstrukcji i doskonale wykonane. Należy pamiętać o okresowej wymianie żarnika UV-C, co około 8000h. Do większych akwariów przeznaczone są modele Eheim ReeflexUV 500 i Eheim ReeflexUV 800

Moje doświadczenia z

Riccardia chamaedryfolia PiotrBęczyński

PL | Liquid Magazine 51

Riccardia chamaedryfolia, czyli mini pelia, według mnie należy do najpiękniejszych wątrobowców, jakie do tej pory widziałem w akwariach. Dlatego ona oraz bolbitis heudelotti należą do moich ulubionych roślin, które zawsze staram się wyeksponować kreując kolejną aranżację. Moim akwarystycznym marzeniem oraz przyszłym zamysłem jest stworzenie aranżacji, gdzie właśnie mini pelia będzie tematem wiodącym w aranżacji, gdzie porastając lawę i korzenie będzie podkreślała naturalny charakter podwodnego krajobrazu. Napisałem marzeniem i zamysłem, ponieważ stworzenie takiej aranżacji nie jest rzeczą oczywistą, dlatego, że wbrew pozorom, Moni pelia jest rośliną trudną w uprawie, dosyć wolno rosnącą, reagującą na różne parametry

wody i wymagającą od akwarysty cierpliwości.

snych metod hodowli.

W tym artykule chciałbym podzielić się z wami swoimi spostrzeżeniami dotyczącymi hodowli tej rośliny, sposobu jej prowadzenia oraz zabiegów pielęgnacyjnych, które stosuje w swoim zbiorniku.

Zdrowa mini pelia to piękna ciemnozielona roślina o zwartej strukturze, nieodrywająca się od podłoża, mająca dosyć znaczące przyrosty w „dość krótkim czasie” (tj. kilku miesiecy). Jeśli posiadasz tę roślinę, którą można opisać w ten sposób, to oznacza, że ta roślinka czuje się bardzo dobrze twoim akwarium i warto zapamiętać wszystkie parametry wody, które wpływają na taki stan rośliny.

Od razu zaznaczam, że są to moje własne obserwacje, a jak wszyscy wiemy, każde akwarium to odrębny ekosystem więc to, co u mnie się sprawdza, nie zawsze będzie dawało podobny efekt w innym zbiorniku. Podejrzewam jednak, że opisane tutaj moje doświadczenia mogą być przynajmniej podstawą do wła-

Dość ważnym elementem wpływającym na dobrą kondycję tej rośliny jest równowaga biologiczna w akwarium. W zbiornikach ustabilizowanych, gdzie inne rośliny nie wykazują niedoborów, prawdopodobieństwo utrzymania mini pelii w dobrym stanie jest dosyć duże. Dlatego jeśli mini pelia ma być dodatkiem,

Być może z tych powodów nie jest ona szeroko wykorzystywana w akwariach Takashiego Amano w przeciwieństwie do innych roślin i mchów.

52 Liquid Magazine | PL

takim ”smaczkiem„ aranżacji, polecam dodać ją już po osiągnięciu równowagi biologicznej w akwarium. Gorzej, jeśli mini pelia ma być roślinnym tematem przewodnim (tak jak w mojej wymarzonej aranżacji) i wykorzystujemy ją od samego początku tworzenia aranżacji. Wtedy musi-

my sie przygotować na „humory” tej rośliny podczas aklimatyzacji oraz różny efekt końcowy, który nie zawsze będzie zadowalający. Podczas hodowli tej rośliny w swoich aranżacjach rownież mialem wzloty i upadki. Do wzlotów mogę zaliczyć aranżację „Long time ago”, gdzie mini pe-

Porównanie fragmentów pelii i mini pelii.

lia od samego początku świetnie rosła, zadziwiając mnie swoim pięknem i tempem wzrostu. Natomiast w kolejnych aranżacjach (pomimo braku zmiany różnych czynników tj. światła, filtracji, miejsca zbiornika) nie było juz tak łatwo. W obecnie prowadzonej aranżacji sytuacja jest całkowi-

PL | Liquid Magazine 53

cie odwrotna są problemy ze wzrostem, glonami, dosyć czesto pojawiającym się brązowym nalotem, oraz luźną strukturą. Jest to początkowy etap życia zbiornika, więc póki co nie daję za wygraną. Istotnym elementem, który wpły-

wa na kondycję tej rośliny jest miejsce, w którym rośnie. Inaczej mówiąc: ma znaczenie, do jakich elementów i w jaki sposób jest szczepiona. W swoich zbiornikach zauważyłem, że o wiele lepiej mini pelia rośnie przytwierdzona do elementów ustawionych pionowo w akwarium, czyli

do korzeni podobnych do pni lub lawy, czy też kamieni symbolizujących pasma górskie. Gorzej rozwija się na kamieniach ułożonych poziomo stanowiących część podłoża i na przykład imitując fragment poszycia leśnego. Wbijające się warstwy detrytusu, wrastające inne gatunki roślin oraz mchów, wymagają częstszej pielęgnacji oraz mocno ograniczają wzrost. Pisząc o dekoracjach, do których może być przytwierdzona, warto wspomnieć o szczepieniu mini pelii do elementów natury nieożywionej. Na pewno nie powino się jej przywiązywać tak jak większość mchów, czyli gęsto i mocno owijając żyłką. Taki sposób mocowania powoduje spowolnienie aklimatyzacji, gnicie rośliny i w konsekwencji odrywanie się od podłoża, do którego

54 Liquid Magazine | PL

była mocowana. Przywiązując mini pelię, przykladam fargment plechy do korzenia, owijam go delikatnie żyłką raz lub dwa i w małej odległości przywiązuje kolejną kępkę. Wiążąc w taki sposób uzyskiwałem szybsze aklimatyzacje i wzrost. Kolejnym aspektem jest przycinanie mini pelii. Ze swoich obserwacji mogę powiedzieć, że przycinanie w pierwszych fazach wzrostu, kiedy plecha nie jest jeszcze zbyt gruba nie ma negatywnego wpływu na jej rozwój. Przy grubszych warstwach, lepiej delikatnie odrywać ją od reszty ple-

chy niż przycinać. wiatło odgrywa kluczową rolę w hodowli mini pelii. Grubą, gęstą i ciemnozieloną kępę pelii osiągałem oświetlając zbiornik świetlówkami T5 przy około 0,8-1W/L. Oświetlając akwarium o pojemności 182L brutto lampą HQI z żarnikiem ADA NAG 150W, miałem wrażenie, że plecha rośnie gorzej, choć były to znikome różnice. Mając na uwagę, że ważna jest aklimatyzacja roślin w akwarium w pierwszych tygodniach po starcie, ograniczałem czas oświetlania zbiornika do 5-6 godzin przy około 0,5W/1L.

Na koniec chciałbym poruszyć temat nawożenia i jego wpływ na rozwój tego wątrobowca. Według mnie jest to roślina pozytywnie reagująca na azot. Warto mierzyć poziom NO3 i utrzymywać go na stałym poziomie około 15-20ppm. W przypadku fosforu i potasu nie mam szczególnych wskazówek, choć zawsze utrzymywałem te parametry w zbilansowanej formie, uniakając nadmiernego rozwoju glonów. Warto wspomniec o nawożeniu CO2. Umiarkowane dozowanie CO2, korzystnie wpływało na rozwój mini pelii, natomiast dozowa-

PL | Liquid Magazine 55

Long Time Ago, IAPLC 2010 - Miejsce 29, Piotr Bęczyński

nie węgla w płynie, ograniczało wzrost i osłabiało kondycję rośliny.

rywając strzępki sinic bardzo negatywnie wpłynęła na mini pelię całkowicie ją niszcząc.

Na koniec ważna wskazówka. Bardzo często, przy lokalnym występowaniu sinic akwaryści wykorzystują wodę utlenioną do walki z nimi. W przypadku rozwoju tych niepożadancyh organizmów jest to dość dobry, doraźny sposób, lecz w przypadku mini pelii jest on zabójczy. Najlepszym przykładem jest moja ostania aranżacja, gdzie pojawiły się na mini pelli sinice. Niewiele myśląc wyjąłem ją z kamieniem i polałem wodą utlenioną. Woda utleniona roz-

Kończąc ten artykuł, oparty tylko i wyłacznie na moich obserwacjach, chciałbym życzyć wszystkim akwarystom sukcesów w hodowli tej rośliny i jednocześnie zachęcić do wymiany spostrzeżeń na temat jej prowadzenia. Wykorzystując mini pelię w akwariach naturalnych można w niepowtarzalny sposób oddać naturalność kompozycji, podkreślając piękno i klimat podwodnego świata.

2 Jak zrobić

FinałoweZdjęcie

58 Liquid Magazine | PL

Jak zrobić

FinałoweZdjęcie NorbertSabat

W poprzednim artykule pokrótce opisałem główne narzędzia naszej pracy - aparat i statyw. Bez zrozumienia, jak się tymi narzędziami posługiwać, będą one jedynie bezużytecznymi zabawkami, a my małpkami naciskającymi spust. Dlatego warto teraz wspomnieć o najważniejszych parametrach związanych z robieniem zdjęć.

Każdy, kto miał w ręku aparat lub przeglądał portale ze zdjęciami, na pewno nie raz spotkał się z takimi pojęciami, jak: ISO, ekspozycja (EV), czas otwarcia migawki oraz przysłona (F). Co to jest, i z czym to się je? Postaram się opisać to wszystko krótko bez wdawania się w wielkie definicje, które można znaleźć w książkach o fotografii, a których większość ludzi i tak nie czyta lub nie rozumie. ISO Czułość ISO określa nam, pisząc ogólnikowo, jak czuła na światło w danej chwili jest matryca, czyli jak dużo światła potrzebujemy, żeby w danych warunkach prawidłowo naświetlić materiał światłoczuły. W aparatach analogowych tym materiałem była klisza lub slajd. Obecnie terminu tego używa się w stosunku do matrycy cyfrowej. Wartość ISO najczęściej

zaczyna się od 100 lub 200 (niekiedy 50), a w najnowszych aparatach może sięgać w osiągać poziom do 6400, czy nawet 12800 W niektórych topowych modelach nawet powyżej 204000. Każda matryca posiada także swoją czułość natywną, czyli najniższą, jaką można ustawić w aparacie. Oczywiście w niektórych aparatach można znaleźć ustawienia LOW, które są niższe od czułości natywnej Tak naprawdę jest to najniższe fabryczne ustawienie prześwietlone o 1EV. Im wyższa czułość tym mniej światła potrzebujemy, a tym samym możemy uzyskać krótsze czasy otwarcia migawki. Żeby się o tym przekonać, wystarczy wziąć aparat do ręki i wykonać dwa zdjęcia w trybie A (priorytet przysłony) - pierwsze z ustawieniem ISO200, drugie - ISO1600, które powinno mieć kilkakrotnie krótszy czas otwarcia migawki. Ponieważ przy robieniu zdjęć zbiornika zależy nam na

PL | Liquid Magazine 59

ISO 100

tym, aby ryby były „zamrożone”, nierozmazane, to im krótszy czas migawki, tym lepiej. Niestety wraz ze wzrostem wartości ISO na naszym zdjęciu pojawia się coraz więcej niepożądanych artefaktów, czyli tak zwany szum lub ziarno (szare i kolorowe plamki lub kropki), które psują nasze zdjęcie pozbawiając je szczegółów, zmniejszając rozpiętość tonalną i przejścia między kolorami. Szczególnie będzie to widoczne w ciemnych obszarach zdjęcia. Polecam używać jak najniższych czułości, czyli 100-400. Oczywiście nie jest to zasadą, gdyż technologia idzie do przodu i są już aparaty, dla których ISO16003200 nie jest wyzwaniem. Mam tu na myśli bardzo dobrą jakość obrazu, bo zadowalającą jakość można uzyskać nawet z ISO12560 w aparatach typu Nikon D4. Z czułością poniekąd jest związana ekspozycja (EV), czyli ilość światła padająca na matrycę

ISO 1600

potrzebna do prawidłowego zrobienia zdjęcia. Podstawową wartością ekspozycji jest 0 EV Jednak w przypadku zbyt silnego oświetlenia, ekspozycja może być za duża i zdjęcie będzie „przepalone” - wiele fragmentów na zdjęciu będzie miało barwę 255, czyli czystą biel, co powoduje ze w tych obszarach nie będzie widać szczegółów. W takim przypadku należy zmniejszyć czas ekspozycji (najczęściej jest to skok o 0.3 lub 0.5 EV). Jeżeli zdjęcie wychodzi zbyt ciemne możemy zwiększyć czas ekspozycji. Spowoduje to wydłużenie czasu otwarcia migawki i mimo, że uzyskamy jaśniejsze zdjęcie, będzie ono bardziej rozmazane. Przesłona (F) Drugim równie ważnym parametrem jest przesłona, która określa nam, jak duża jest głębia ostrości, czyli w uproszczeniu „grubość”

płaszczyzny, w której fotografowany obiekt jest najostrzejszy. Im mniejsza wartość przysłony, tym głębia ostrości jest mniejsza, a fotografowany obiekt jest ostry jedynie na niewielkim fragmencie. Dalsza jego część wraz z tłem jest rozmyta. W drugim kierunku, czym wartość przysłony większa, tym GO (Głębia Ostrości) jest większa (większa powierzchnia fotografowanego obiektu jest ostra, a w tle widać więcej szczegółów). Nasuwa się zatem wniosek, że w przypadku fotografowania akwarium powinniśmy stosować duże wartości przysłon (7.1-9). Jednak fizyka, podobnie jak w przypadku ISO, jest okrutna. Przysłona określa nam , jak bardzo otwiera się nasz obiektyw podczas robienia zdjęcia, czyli jak dużo światła przez niego wpada. Im większa przysłona tym mniejszy otwór i mniej światła, a zdjęcie ciemniejsze. Dobór przysłony jest uwarunkowany

60 Liquid Magazine | PL

Wartość przesłony, a ilość światła docierającego do matrycy.

tym, co chcemy osiągnąć, jakie są możliwości naszego aparatu i na jak duży kompromis możemy sobie pozwolić. Czas Trzecim parametrem jest czas otwarcia migawki. Przy krótkich czasach jej otwarcia (np. 1/1251/200s) jesteśmy w stanie zamrozić ruch w akwarium, uchwycić więcej szczegółów, i uzyskać ostrzejszy obraz. . Przy długich czasach (np. 1/20-1/40s) obraz będzie prawdopodobnie rozmazany, co będzie spowodowane poruszającymi się rybami i falującymi (nawet lekko) roślinami w akwarium. Najlepiej będzie stosować krótkie czasy, ale po raz kolejny przeszkadza nam fizyka, gdyż im krótszy czas, tym mniej światła przechodzi przez obiek-

tyw i tym ciemniejsze jest zdjęcie. Dochodzimy tutaj do czynnika, który limitował nasze możliwości zarówno w przypadku ISO, jak i przysłony, a będący chyba najważniejszym parametrem w fotografii - chodzi oczywiście o ŚWIATŁO. O świetle poopowiadam w kolejnym artykule, lecz teraz chciałbym napisać jeszcze kilka słów o obiektywach, czyli o elementach aparatu, które są chyba na szczycie listy „potrzeb” każdego nowego posiadacza lustrzanki z ambicjami fotograficznymi. Większość modeli lustrzanek z „półki” dla początkujących i średniozaawansowanych jest sprzedawanych z jednym lub dwoma obiektywami kitowymi, czyli tanimi konstrukcjami po-

zwalającymi na zapoznanie się z arkanami fotografii. Jeden z nich to najczęściej zoom o „spacerowym” zakresie ogniskowych, czyli np. 18-105/135mm, co daje przyzwoity szeroki kąt i lekkie „tele”. Drugi to zazwyczaj zoom o zakresie ogniskowych około 55/70-255/300mm, który pozwala zrobić już większe zbliżenie, ale nie należy się spodziewać, że zrobimy nim zdjęcie Księżyca z widocznymi kraterami na jego powierzchni. Obiektywy te nie są zbyt wyrafinowanymi konstrukcjami. Wykonane są z tanich materiałów, mają słabsze silniki, przeciętną optykę, brakuje im uszczelnień oraz mają „zmienną jasność” w swoim przedziale ogniskowych. Wszystko pięknie, ale, o czym ja w zasadzie piszę? Może po kolei...

Głębia ostrości

Wartość przesłony, a głębia ostrości.

PL | Liquid Magazine 61

ISO 320 |1/250s | F/2.8 | 55mm Krótki czas naswietlania pozwala zamrozić obiekty w ruchu. Konsekwencją krótkiego czasu jest mała przysłona, co sprawia, że głębia ostrości jest mała, czyli że obiekty przed i za punktem, na którym została ustawiona ostrość są rozmyte.

ISO 320 |1/15s | F/14 | 55mm Długi czas naświetlania powoduje, że obiekty w ruchu są rozmazane, lecz konieczności ustawienia większej przysłony daje większą głębię ostrości.

62 Liquid Magazine | PL

Ogniskowa Ogniskowa to cecha obiektywu określająca jego kąt widzenia. Im mniejsza ogniskowa, tym kąt widzenia i głębia ostrości są większe - na zdjęciu jesteśmy w stanie zamknąć większą przestrzeń przed nami i niemal wszystko w kadrze jest dobrze widoczne. Dla przykładu, jeżeli spojrzymy w wizjer aparatu z podpiętym obiektywem 16-18mm (kąt widzenia 110-90 stopni), to w przybliżeniu zobaczymy więcej niż jest w stanie zarejestrować ludzkie oko. – Z kolei im większa ogniskowa, tym mniejszy kąt widzenia. Jeżeli do aparatu podepniemy obiektyw 500mm, to w wizjerze zobaczymy jedynie wycinek przestrzeni przed nami, gdyż kąt widzenia wyniesie około 5stopni. Obiektywy stałoogniskowe i zoomy W fotografii rozróżniamy dwa główne typy obiektywów: „stałki” (stałoogniskowe) i „zoomy” (zmiennoogniskowe). Jak sama nazwa wskazuje „stałki” mają niezmienną ogniskową, czyli chcąc „powiększyć” lub „pomniejszyć” kadr (to, co widzimy w wizjerze) musimy się oddalić lub przybliżyć do fotografowanego obiektu. W zoomach natomiast, dzięki zmianie ogniskowej, możemy „przybliżyć się” i „oddalić się” nie zmieniając swojej pozycji. „Stałki” mają ustalone ogniskowe np. 14, 16, 28, 35, 50, 85, 100, 135, 200, 300mm i tego trzyma się większość producentów. Trudniej się nimi fotografuje, wymagają większej wprawy, ale z drugiej strony zmuszają do zastanowienia się nad kadrem. Najczęściej oferują lepszą jakość optyczną i są jaśniejsze od zoomów (w obiektywach zmienno ogniskowych nie znajdziemy takich, które mają minimalną przysłonę rzędu 1, 1.2, 1.4 czy 1.8).

PL | Liquid Magazine 63

Podstawowe zoomy kitowe cechują się najczęściej zmienną jasnością zależną od ogniskowej tzn. są najjaśniejsze przy szerokim końcu i najciemniejsze przy wąskim. Przykładem niech będzie obiektyw Canon EF-S 18-135mm f/3.5-5.6. Przy ogniskowej 18mm minimalna przysłona, którą można ustawić to 3.5, ale przy ogniskowej 135mm minimalna przysłona to już tylko 5.6. Wyższej klasy zoomy mają stałą jasność w całym zakresie ogniskowych, jak na przykład Canon EF 70200mm f/2.8. Jednak cena, jaką trzeba zapłacić za taki obiektyw, jest dużo wyższa. Warto wybierać obiektywy jasne, gdyż każdy obiektyw przy pełnym otworze (najniższej ustawionej przysłonie) nie jest zbyt ostry (zarówno w centrum jak i w narożnikach) oraz może wykazywać tendencję do aberracji chromatycznej, czyli pewnego rodzaju rozszczepienia światła w soczewkach, które objawia się kolorowymi obwódkami na granicy kontrastów np. wokół ciemnych przedmiotów na jasnym tle. Żeby pozbyć się tych wad lub je ograniczyć należy

przymknąć przysłonę o 2-3 działki. W ten sposób, mając obiektyw o jasności f2.8 i przymykając go do f4, pomimo zmniejszenia otworu względnego, nadal wpada przez niego sporo światła. Inaczej będzie w przypadku ciemnego obiektywu (np. 5.6), który wykazuje wspomniane wady. Przymykając go o 2-3 działki uzyskalibyśmy już przysłonę około f7.1 - f8, co jest już dość dużą wartością i wymusza dłuższe czasy ekspozycji oraz wyższe wartości ISO. Gdy popatrzymy na ofertę dowolnego systemu (Canon, Nikon, Sony, Pentax itd.) znajdziemy w niej obiektywy o takiej samej ogniskowej lub przedziale ogniskowych, ale różniące się znacząco (kilkakrotnie) ceną. Wynika to przede wszystkim z różnicy klas między tymi szkłami. Topowe obiektywy posiadają m.in. uszczelnienia pozwalające na pracę przy lekkim deszczu, lepsze i sprawniejsze silniki ultradźwiękowe, stabilizację (niekiedy dającą możliwość ustawienia osi działania), przyciski AF-stop (ustawienie danego punktu autofokusa),

ustawienie przedziału AF (np. od 6m do nieskończoności), bardzo dobrą ostrość od minimalnej wartości przysłony, wysoką rozdzielczość, wspaniały bokeh (rozmycie tła) oraz solidne wykonanie. W przypadku zoomów otrzymamy zrównoważoną ostrość w całym zakresie ogniskowych. To wszystko ma istotny wpływ na cenę i generalnie można przyjąć założenie, że im jaśniejszy obiektyw, tym droższy. Czy potrzebujemy topowych obiektywów do fotografowania akwarium? Oczywiście, że nie!!! Przy pewnych założeniach każdym obiektywem można zrobić dobre zdjęcie, ale generalnie im wyższej klasy obiektyw i korpus tym większe mamy szanse na powodzenie. Ja osobiście do fotografowania akwarium używam głównie Canon EF 24-70/2.8L oraz EF 17-40/4L. Są to obiektywy profesjonalne z topowej linii Canon’a tzw. „eLki”, ale ich głównym przeznaczeniem w mojej fotografii jest robienie zdjęć niezwiązanych z akwarystyką.

64â&#x20AC;&#x201A; Liquid Magazine | PL

PL | Liquid Magazine 65

W obiektywe

CrystalRed Shrimp

Marcin Wnuk | Canon 40D| EF 100mm F2.8 USM Macro| 100mm | F13 | 1/60s | ISO 320 | Zewnętrzna lampa 200Ws

66 Liquid Magazine | PL

Crystal Red Shrimp Caridina cf. cantonensis „Red Bee” Jedna z najpopularniejszych krewetek spotykana w akwariach. Znana również pod nazwą „Red Bee”. Odmiana biało-czerwona została wyselekcjonowana z dzikiej formy biało-czarnej w 1996 roku przez Hisayasu Suzuki z Japonii. Z czasem utrwalono i spopularyzowano linię biało-czerwoną. W wyniku selekcji otrzymywano krewetki biało-czerwone z coraz

większą ilością bieli, których klasę oceniania się na podstawie specjalnej klasyfikacji. Najbardziej cenione są krewetki o dużej ilości scalonej bieli i konkretnych wzorach, które tworzą czerwone plamy. Krewetki wyższych klas mogą mieć również wyższe wymagania hodowlane. Temperatura wody 19-28 stopni Celsjusza, pH w granicach 6,2-6,8, GH 4-6, a KH 1-2.

PL | Liquid Magazine 67

W obiektywe

CrystalRed Shrimp

Marcin Wnuk | Canon 40D| EF 100mm F2.8 USM Macro| 100mm | F13 | 1/100s | ISO 320 | Zewnętrzna lampa 200Ws

68â&#x20AC;&#x201A; Liquid Magazine | PL

Karolina

Maj Konkurs Rybki Marzenie Nagrodzone prace

PL | Liquid Magazineâ&#x20AC;&#x201A; 69

Marysia

Pola

Mika

Patryk

Natal

MEANDRY AKWARYSTYKI liquid-magazine.eu facebook.com/liquidmagazineeu info@liquid-magazine.eu