MASAKRYTYCZNIE Program by Łokietka 5

NADODRZE: KULTURA ZMIANY

PROGRAM

12-15/12/12

FACEBOOK.COM/MASAKRYTYCZNIE TWITTER: @MASAKRYTYCZNIE

WWW.MASAKRYTYCZNIE.PL

NADODRZE: KULTURA ZMIANY

MASAKRYTYCZNIE.

NADODRZE: KULTURA ZMIANY

Nadodrze w ostatnich latach jest też obszarem wzmożonej aktywności obywatelskiej, działań inicjowanych przez instytucje publiczne, organizacje pozarządowe, artystów i przedstawicieli biznesu, wreszcie samych mieszkańców. Organizujemy w związku z tym trzydniowe spotkanie wszystkich tych grup i święto Nadodrza – konferencję Nadodrze MASAKRYTYCZNIE. Kultura Zmiany.

Nadodrzu od 3 lat przygląda się cały Wrocław – jest najczęściej prezentowanym w mediach osiedlem Wrocławia, które zmienia się w oczach. Pięknieją po odnowieniu czynszowe XIX-wieczne kamienice, parki stają się naprawdę miejscami rekreacji, na podwórka wracają dzieci, powstają galerie, knajpki i miejsca aktywności społecznej. Koniec 2012 roku to koniec części inwestycji infrastrukturalnych za łączną kwotę 130 mln złotych, a także termin powstania Masterplanu* dla Nadodrza.

Celem konferencji Nadodrze MASAKRYTYCZNIE. Kultura Zmiany jest spotkanie różnych grup uczestniczących w procesie rewitalizacji i wypracowanie przez nie wizji dla Nadodrza na następne lata. Zaangażowanie doświadczonych ekspertów, bezpośrednich uczestników procesu oraz przedstawicieli ruchów miejskich pozwoli na zdefiniowanie obszarów problemowych i znalezienie osób, które zaangażują się w przeprowadzanie Zmian na Nadodrzu. Jednocześnie środowiska wrocławskie zabiorą głos w dyskusji o państwowej polityce miejskiej.

Jest więc to dobry moment na refleksje, podsumowania i zadanie sobie pytania o to, w którą stronę powinny zmierzać jego dalsze zmiany. Dotarliśmy do momentu, kiedy temat rewitalizacji Nadodrza staje się marką samą w sobie. Jest inicjatywą budzącą zainteresowanie i emocje nie tylko ze strony mieszkańców dzielnicy, mediów i władz miasta. Rewitalizacja Nadodrza staje się tematem globalnym, pozalokalnym, inspirującym inne dzielnice, inne miasta, także poza Polską. Integralne współdziałanie społeczności lokalnych i instytucji wdrażających projekty, pozwoliło stworzyć wyraźny obraz procesu szeroko pojętej rewitalizacji, który chcemy ująć w pomocną innym procedurę działań.

[...]

ŻYCIE PO ŻYCIU KAMIENIC

fragment książki dr Kamili Kamińskiej

RZECZ O REWITALIZACJI NADODRZA [...] We Wrocławiu jest miejsce, gdzie od lat powoli, w ciszy umierały kamienice. To miejsce, gdzie krajobraz fragmentami wyglądał jak podczas drugiej wojny światowej (nie bez powodu służył za scenografię dla filmów wojennych). Kamieniczna zabudowa już kilkanaście lat po wojnie nie cieszyła się zbyt dobrą sławą. Już w latach 80., pisząc o tzw. starej zabudowie, używało się terminów wyraźnie negatywnie wartościujących, takich jak „degradacja” czy „destrukcja”1. Jak donoszą nagłówki prasowe – około 2000 mieszkań we Wrocławiu ma toalety na klatce schodowej. Pomimo iż pod piwnicami domów biegną rury przenoszące ciepło sieciowe do innych dzielnic, na Śródmieściu większość mieszkań nadal ogrzewanych jest piecami kaflowymi. Spalając węgiel i śmieci, mieszkańcy trują siebie i swoje dzieci. To obszar, który w Atlasie problemów społecznych Wrocławia2

wskazany został jako najbardziej niebezpieczny w mieście. Tutejszy adres niekoniecznie jest powodem do dumy, czasem staje się piętnem, stygmatem3, być stąd to być takim, a takim..., a przecież ta część miasta to miejsce zamieszkania wielu uczciwych, pracowitych ludzi. Większość rodzin mieszka tu od czasów wojny, właśnie stąd rozpoczęło się zasiedlanie Wrocławia, to na tutejszym dworcu wysiadali przesiedleńcy ze Wschodu i z innych rejonów. Siwiuteńkie staruszki i staruszkowie spacerują po tych ulicach od dziesiątków lat, zasiadają na swoich ławeczkach w parku, kupują marchewkę u pani Kasi na targu przy ul. Ptasiej...

1. Por. J. Białas, Socjologia miasta wobec starej zabudowy mieszkaniowej, [w:] E. Kaltenberg-Kwiatkowska, P. Kryczka, W. Mirowski (red.), Teorie socjologii miasta a problemy społeczne miast polskich, Wrocław 1983, s. 173–190. 2. Por. S. W. Kłopot, W. Skiba (red.), Atlas Problemów Społecznych Wrocławia, Wrocław 2006. 3. M. Skóra, The stigma of “badaddress”, [w:] K. Kamińska, A. Szerląg (eds.), The city: a learning experience, Kraków 2011; E. Czykwin, Stygmat społeczny, Warszawa 2008.

Tutejsze kamienice umierają, a przecież przetrwały Festung Breslau... Najlepiej zachowana, unikatowa w skali kraju, lecz także Europy tkanka kamienicznej zabudowy, z secesyjnymi zdobieniami, wielkomiejskimi cztero i pięciopiętrowymi kondygnacjami, zwartą zabudową jest bez wątpienia imponująca. Znawcy twierdzą, iż w pewnej mierze porównywalna jest z zabudową Lipska, ale znacząco przewyższa tamtą estetycznie. Kurz podwórek wraz z wysoką emisją CO2 powstałą na skutek spalania „Bóg wie czego” w piecach kaflowych powodują najwyższe w skali całego miasta natężenie zachorowań na astmę wśród tutejszych dzieci, a przecież to właśnie w tej dzielnicy jest bodaj największe we Wrocławiu zagęszczenie parków, zieleńców i skwerów, są fontanny, a przed wojną w podwórzach były ogrody... Obszar ten, wśród dziewięciu innych, został objęty Programem Rewitalizacji Wrocławia4, jako teren XIX-wiecznej zabudowy kamienicznej Wrocławia, w znaczącym stopniu decydujący o jego metropolitarnej funkcji nie tylko w kontekście historycznym, lecz także przyszłościowym. Kamienice dostały szansę na nowe życie - życie po życiu. Wraz z nimi szansę na zmianę jakości życia dostają ich mieszkańcy. Należy pamiętać, iż w kamienicach Wrocławia mieści się ponad 90 tys. mieszkań, a w nich żyje wielu, wielu ludzi. Teren objęty działaniami określa się w dokumencie poświęconym rewitalizacji jako Śródmieście Ołbińskie: „teren usytuowany pomiędzy głównym korytem Odry a Starą Odrą i kanałami żeglugowymi”5.

Obszar ten w czasach przedwojennych nazywany był Przedmieściem Odrzańskim (Oder-Stadtteil) i obejmował swym zasięgiem terytorium: »» Matthiasviertel (Dzielnicy św. Macieja), »» Bürgerwerder (Kępy Mieszczańskiej), »» Schießwerderveirtel (Kępy Strzeleckiej), »» Elbing (Ołbina), »» Kletschkau (Kleczkowa), »» Polinke (Polanki). W Studium Uwarunkowań i Kierunków Zagospodarowania Przestrzennego Wrocławia wprowadzony został nowy podział miasta, odpowiadający panującym w nim stosunkom urbanistycznym: podział na zespoły dzielnicowe oraz podział tych zespołów na tereny planowania – zespoły urbanistyczne i obszary rozwoju. W chwili obecnej na kanwę struktury funkcjonalno-przestrzennej Wrocławia składa się siedem wyodrębnionych skupisk osiedli i innych kompleksów zabudowy, nazwanych zespołami dzielnicowymi. Jednym z nich jest zespół Śródmiejski – obejmujący centralny, intensywnie zabudowany obszar miasta. W moim opracowaniu będę używała terminu poniemieckiego – „Przedmieście Odrzańskie”. Wydaje się on najbardziej trafny nie tylko z powodów sentymentalnych... To przecież prawdziwe imię tego terenu, imię świetności, piękna secesyjnych kamienic i dumy mieszkańców... Po ponad roku badań na Nadodrzu i Ołbinie6 uważam, że ten poniemiecki termin najlepiej oddaje usytuowanie tego terenu u brzegów Odry, podobnie jak wskazywała na to nazwa dworca: Odertor-Bahnhof (dosłownie: dworzec u bram Odry).

Prace rewitalizacyjne obejmują wiele działań i przedsięwzięć, w ich realizację są zaangażowani urzędnicy, pracownicy organizacji pozarządowych, a także – w ramach partnerstw – przedsiębiorstwa i firmy, np. Zespół Elektrociepłowni Wrocławskich KOGENERACJA S.A. Kamienice, podwórka, szkoły, place zabaw, parki i skwery dostają szansę na nowe życie - życie po życiu. Jednak - jak wskazują raporty ekspertów z Organizacji Współpracy Gospodarczej i Rozwoju (OECD) z innych miast, a także badania i zdrowy rozsądek – nowe życie kamienic, a wraz z nim mieszkańców, jest możliwe tylko przy udziale tych ostatnich. Arystoteles stwierdzał, iż sensem naszego życia jest budowanie organizacji politycznej, dziś mówimy o budowaniu społeczeństwa obywatelskiego. Takiego, w którym każdy człowiek bierze odpowiedzialność za swój kawałek podłogi i jeszcze za ten kawałek/kawałki leżące niedaleko. Nie czeka, aż coś dla niego zrobią, aż ktoś przyjdzie i naprawi, pomaluje, załatwi. Kain chciał się schronić, więc zbudował miasto. Nie czekał na pomoc „z góry”. Przedmieście Odrzańskie nie powstanie jak feniks z popiołów, nawet jeśli Unia Europejska wpompuje weń kilkadziesiąt milionów złotych. Konieczny jest udział mieszkańców. Nie chodzi mi o leseferystyczne zostawianie ludzi i ich problemów samym sobie. Obawiam się zresztą, że właśnie takie podejście wielu „pokoleń” władz miasta doprowadziło tę niezwykłą dzielnicę na granicę zagłady. Wsparcie jest niezbędne, jednak odpowiedzialność za to miejsce ponoszą jego mieszkańcy, kamienice

to ich dom. Mieszkańcy Przedmieścia Odrzańskiego wraz z rewitalizacją swej dzielnicy dostali niezwykłą możliwość rozwoju, uczenia się. Tytuł książki ma dwa człony: odwołuje się do „kamienic” i procesu „rewitalizacji”. W poszczególne rozdziały wprowadzają niezwykli narratorzy – przedwojenne budynki zabudowy mieszkalnej. Informacje przez nie przekazywane są wiarygodne – pochodzą z archiwów budowlanych i książek historycznych. To, wbrew opinii wielu, dobre adresy: ul. Łokietka 5, ul. Jagiellończyka 8, ul. Świętokrzyska 47 i ul. Ptasia 9. Kamienice opowiedzą nam swoje historie i historie swych mieszkańców, gości, okolicy. Jednak książka ta to nie tylko opowieść o kamienicach Przedmieścia Odrzańskiego, to także prezentacja modelu miasta uczącego się, takiego, jakim musi się stać Wrocław, szczególnie ten jego obszar, który poddawany jest rewitalizacji. Skrajne emocje, jakie wzbudza ten termin, tylko pobudzają uczenie się. Konflikt jest świetną okazją edukacyjną, a w niektórych ujęciach (Mezirow, Kaminska) niezbędnym impulsem do rozwoju7. Wyrażając swą wdzięczność za własną „podróż poznawczą” przez Nadodrze, zapraszam do śledzenia jej zawiłych ścieżek: ulic, podwórek i zaułków [...]. fragment wstępu książki dr Kamili Kamińskiej “Życie po życiu kamienic. Rzecz o rewitalizacji Nadodrza”

4. Por. Lokalny Program Rewitalizacji Wrocławia na lata 2005–2006 i lata 2007–2013 przyjęty Uchwałą Nr XLIV/2969/05 Rady Miejskiej Wrocławia z dnia 8 grudnia 2005 roku, s. 9. 5. Ibidem. 6. Publikacja jest efektem realizacji stażu w projekcie Zielony Transfer współfinansowanego ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego. 7. K. Kaminska (ed.), Conflict–interculturallearning, change, Wrocław 2010; J.Mezirow, Transformative dimensions and adult learning, San Francisco 1991.

[...] 7

CRZ KRZYWY KOMIN CENTRUM ROZWOJU ZAWODOWEGO S.DUBOIS 33/35

CRZ Krzywy Komin to jedna z flagowych inwestycji w ramach rewitalizacji Nadodrza. Pod adresem Dubois 33/35 a, dawniej mieściła się pralnia, później komis meblowy, a już za chwile rozgości się rzemiosło artystyczne, design, moda oraz różne formy edukacji zawodowej. CRZ Krzywy Komin to miejsce głównie dla artystów i rzemieślników, których działalność wspierać będzie miasto. W budynku znajdzie się najlepiej wyposażony warsztat rzemieślniczy we Wrocławiu, przestrzenie wystawiennicze i sala konferencyjna. Koszt inwestycji to 4,8 mln, z czego blisko 3,4 mln pochodzi z funduszy Unii Europejskiej. Centrum rozpocznie swoją działalność w styczniu 2013 roku.

Łokietka 5 – Infopunkt Nadodrze powstał jako ośrodek wsparcia działań na rzecz rewitalizacji i rozwoju Nadodrza. Realizuje projekty społeczne, kulturalne i gospodarcze oraz dba o przepływ informacji między urzędami a mieszkańcami. Od 2010 roku Infopunkt stanowi nieformalne centrum integracji społecznej i otwarte miejsce spotkań, dyskusji, a także edukacji kulturalnej. Jako miejsce społeczne wpisał się w topografię obywatelską Wrocławia. Swoją otwartością przyciąga i angażuje środowiska pozarządowe i polityczne, uniwersyteckie, artystyczne, przedstawicieli mediów, ruchy miejskie i przede wszystkim mieszkańców. Dzięki dziesiątkom debat, które zorganizowaliśmy lub ugościliśmy, wokół Łokietka 5 zebrało się grono pasjonatów, ludzi, którzy żyją miastem i pragną by miasto było dla mieszkańców. Inspirujemy się przede wszystkim różnorodnością Nadodrza, stawiając sobie za cel wydobycie potencjału tkwiącego w zaniedbanej przestrzeni miejskiej i społecznej Nadodrza oraz budowanie wśród mieszkańców poczucia tożsamości lokalnej.

ŁOKIETKA 5 INFOPUNKT NADODRZE JESTEŚMY LOKALNI KOCHAMY NADODRZE Swój społeczny charakter Infopunkt wywodzi z okresu remontu w 2009 roku. Remontu, który dzięki zaangażowaniu dziesiątek ludzi odmienił ruinę w miejsce komfortowej pracy i otwartą przestrzeń, która oddaje tą energię z nawiązką. Infopunkt to jednocześnie organizm łączący różnorodne potencjały i bardzo szerokie doświadczenia oraz wiedzę z różnych obszarów życia społecznego. Wierzymy w synergię i ekonomię społeczną, praktykujemy aktywne obywatelstwo.

TO MY KOORDYNATORZY

miejscy pasjonaci, społecznicy, marzyciele, ideowi aktywiści. Wszyscy reprezentujemy różne dziedziny, dyscypliny, różne światy. Zjednoczyło nas Nadodrze i nasza wiara w Masę Krytyczną, która jest częścią Zmiany. Poznajcie nas i dołączcie do MASAKRYTYCZNIE, ponieważ Kultura Zmiany to dopiero początek...

MAJA ZABOKRZYCKA KAROLINA MRÓZ PREZES I KOORDYNATOR ZESPOŁU FUNDACJI DOM POKOJU. Aktywistka lokalna i mieszkanka Nadodrza, animatorka w projektach Fundacji, propagatorka idei synergii w działaniach pozarządowych, koordynatorka wielu projektów, ostatnio innowacyjnego na rzecz osób niepełnosprawnych. Redaktorka Strategii wdrażania kontraktowania usług rynku pracy na rzecz osób niepełnosprawnych na Dolnym Śląsku. Inicjatorka i koordynatorka programu Wszyscy mieszkańcy Nadodrza – obywatele/sąsiedzi/społeczności. Matka chrzestna kilkunastu organizacji pozarządowych nie tylko wrocławskich – jako animatorka, doradca, coach.

SZEFOWA INFOPUNKTU NADODRZE, KOORDYNATOR KONFERENCJI Absolwentka dziennikarstwa i public relations. Od 2009 związana z Fundacją Dom Pokoju, najpierw jako asystentka, potem jako koordynator projektu Łokietka 5 - Infopunkt Nadodrze. W międzyczasie – redaktor naczelna portalu kulturalnego G-punkt.pl, wcześniej miesięcznika Negatyw, współpomysłodawczyni nagrody dla animatorów kultury z Wrocławia i Dolnego Śląska: Szczyt Kultury, a także współzałożycielka i aktywna działaczka Obywatelskiej Rady Kultury.

PRZEMYSŁAW FILAR KOORDYNATOR DOLNOŚLĄSKIEGO KONGRESU RUCHÓW MIEJSKICH Prezes, założyciel Towarzystwa Upiększania Miasta Wrocławia, administrator Forum Polskich Wieżowców. Organizator wraz z Radą Miasta Wrocławia i Towarzystwem Urbanistów Polskich debat o planowaniu przestrzennym, transporcie, pomnikach oraz aglomeracji. Jeden z założycieli i członek zarządu Obywatelskiej Rady Kultury we Wrocławiu. Członek Kongresu Ruchów Miejskich. Redaktor raportu Instytutu Obywatelskiego Miasto w działaniu.

ŁUKASZ MEDEKSZA KSZTAŁT MERYTORYCZNY ORGANIZACJA CZĘŚCI NAUKOWEJ KONFERENCJI

MATEUSZ KOKOSZEWICZ KOORDYNATOR DOLNOŚLĄSKIEGO KONGRESU RUCHÓW MIEJSKICH Student prawa na Uniwersytecie Warszawskim, działacz Towarzystwa Upiększania Miasta Wrocławia, przewodniczący komisji rewizyjnej Wrocławskiej Inicjatywy Rowerowej, członek zarządu Obywatelskiej Rady Kultury we Wrocławiu, współautor raportu „Miasto w działaniu”, czytelnik Hegla. W swej aktywności społecznej kładzie nacisk na znaczenie procedur administracyjnych we współczesnym świecie i wpływ prawa na rzeczywistość, w szczególności na przestrzeń publiczną i kulturę.

Magister kulturoznawstwa. wiceprezes Towarzystwa Urbanistów Polskich - oddział Wrocław. pełnomocnik Zarządu Województwa Dolnośląskiego ds. rozwoju społeczeństwa informacyjnego. Współautor Strategii Wsparcia Rozwoju Wałbrzycha i strategii rozwoju Kłodzka. Współorganizator i uczestnik debat i konferencji, w tym corocznych Forów Metropolitalnych we Wrocławiu. Współpracował m.in. z Dolnośląskim Forum Politycznym i Gospodarczym w Krzyżowej, Radą Miejską Wrocławia i Muzeum Współczesnym Wrocław. Kurator debat z cyklu Habeas Lounge. Współpracownik kwartalnika „Pamięć i Przyszłość”. Pracował jako dziennikarz wrocławskich mediów, w tym m.in. zastępca redaktora naczelnego tygodnika „Panorama Dolnośląska”, szef redakcji internetowej Radia Wrocław. Autor codziennej audycji Blogoskop Radia Wrocław. Jako dziennikarz specjalizował się w polityce lokalnej i regionalnej oraz w nowych mediach.

KOORDYNATORZY

ROLAND ZARZYCKI

WOJTEK KĘBŁOWSKI

KOORDYNATOR BLOKU EKONOMII SPOŁECZNEJ ORAZ WARSZTATU DOTYCZĄCEGO DOMÓW KULTURY.

KOORDYNATOR BLOKU OBSERWACJE Z EUROPEJSKICH PROGRAMÓW REWITALIZACJI / KOORDYNATOR WARSZTATÓW INTERDYSCYPLINARNYCH

Doktor matematyki (specjalizacja: teoria grup) oraz doktorant na Wydziale Nauk Społecznych UWr. Nauczyciel akademicki, tłumacz, autor prac naukowych, referent na konferencjach krajowych i zagranicznych, kierownik projektów badawczych. Współautor aplikacji Wrocławia o tytuł Europejskiej Stolicy Kultury 2016, obecnie pracuje przy projekcie Wrocław 2016. Lokalny ekspert w projekcie Future City Jobs. Współtwórca inicjatywy Nie Nasz Dług, spółdzielni socjalnej PaNaTo oraz fundacji 2B Fair. Publicysta, wegetarianin, internacjonalista, pielgrzym.

Doktorant Université Libre Bruxelles, absolwent interdyscyplinarnych studiów miejskich 4cities na uniwersytetach w Brukseli, Kopenhadze, Madrycie i Wiedniu. Współzałożyciel międzynarodowego kolektywu miejskiego Middlemen. Aktualnie bada południowoamerykańske innowacje w polityce miejskiej. Regularnie wraca na Nadodrze, gdzie się wychował.

DOROTA WHITTEN KOORDYNATORKA WOLONTARIATU / MODERATORKA BLOKU BEZPIECZEŃSTWO Socjolog - empirysta, mediator, mieszkanka Nadodrza. Wegetarianka, ekolog. Od początków Fundacji Greenpeace w Polsce – wolontariusz, potem koordynator lokalny.Rozczarowana biernością życia naukowego, porzuciła Instytut Socjologii Uniwersytetu Wrocławskiego na na rzecz działania. Współautorka i realizatorka idei metamorfozy zastanej rzeczywistości społecznej.

PUBLIC-RELATIONS / WIZERUNEK

MARTA MAZGAJ

TOMEK SIARA

KOORDYNATORKA DZIAŁU PUBLIC RELATIONS WYDARZENIA, RZECZNICZKA PRASOWA

KOORDYNATOR INFO [PLATFORMY INFORMACYJNEJ DLA NADODRZA], TWÓRCA WIZERUNKU PROJEKTU „MASAKRYTYCZNIE”

Absolwentka Dziennikarstwa i Komunikacji Społecznej Uniwersytetu Wrocławskiego, menedżerskich studiów podyplomowych Zarzadzanie Firmą na wrocławskim Uniwersytecie Ekonomicznym, wielu szkoleń z zakresu komunikacji i kształtowania wizerunku. Głównym obszarem jej działań są media i komunikacja. Prowadzi własną agencję public relations - Maniproject. W MASAKRYTYCZNIE współuczestniczy w kreacji wizerunku wydarzenia oraz prowadzi departament public relations.

Założyciel / Dyrektor Kreatywny pracowni grafiki użytkowej oraz nowych mediów KREOFINA. Permanentnie na krawędzi offline/online, print/web. Geek/pasjonat nowych technologii oraz ich możliwości w kontekście wielowymiarowej komunikacji. Partner technologiczny Infopunktu Łokietka 5. Współtwórca oraz koordynator projektu platformy informacyjnej INFOPUNKT NADODRZE. Twórca i koordynator wizerunku konferencji Nadodrze MASAKRYTYCZNIE: Kultura Zmiany.

MARCIN SZEWCZYK TWÓRCA WIZERUNKU PROGRAMU „SENIOR NA NADODRZU” Absolwent Akademii Sztuk Pięknych we Wrocławiu na wydziale Projektowania Graficznego. Entuzjasta historii Wrocławia i jego mieszkańców. Odpowiedzialny za wizerunek programu Senior na Nadodrzu. Na co dzień pracuje jako projektant graficzny w pracowni grafiki użytkowej Kreofina & zajmuje się freelansowaniem.

NA NADODORZU POWSTAJE RADA SENIORÓW. Czyli..

12 RADNYCH I 30 CZŁONKÓW ZGROMADZENIA SENIORÓW. Serdecznie zapraszamy każdego, kto ma 60 lat i więcej i chce się włączyć aktywnie w życie Nadodrza oraz mieć wpływ na przemiany zachodzące w dzielnicy.

CO MAMY DLA CIEBIE? »» wspólne działania, »» spotkania, narady, debaty, »» kurs obsługi komputera, »» lekcje języka angielskiego, »» raz w tygodniu konsultacje z prawnikiem.

RADA SENIORÓW Będzie stanowić grupę zaangażowaną w dbanie o to, żeby w społeczności lokalnej Nadodrza i instytucjach miejskich pamiętano i uwzględniano potrzeby osób starszych. Będzie również wspierała mądrością i doświadczeniem życiowym projekty osób młodych.

WSPÓLNIE ZBUDUJMY MAPĘ PROBLEMÓW

CZY PRZYCHODZI CI DO GŁOWY COŚ JESZCZE?

Interaktywna Mapa Problemów Społecznych i Kapitału Społecznego będzie mapą wspomnień, życzeń i barier.

Na mapie pokażemy historię Nadodorza widzianą oczami mieszkańców, ich ulubione miejsca: skwerki, parki, sklepy, bary, ścieżki, którymi każdego dnia przechadzają się po dzielnicy. Ale przede wszystkim będzie ona narzędziem rozwiązywania problemów. Dzięki mapie nie tylko zdiagnozujemy i zlokalizujemy problem, ale również przedstawimy sposób jego rozwiązania.

O CZYM MÓWIMY? To proste: zbyt krótkie zielone światło na skrzyżowaniu ul. Pomorskiej z Wincentego, brak poręczy przy wejściu na Dworzec Nadodrze, niebezpieczne po zmierzchu podwórko przy ulicy Paulińskiej. O tym już się dowiedzieliśmy…

Będziemy współdecydować o Nadodorzu, zabierzemy głos w naszej sprawie.

ZAPRASZAMY DO WSPÓŁPRACY. ZAPRASZAMY DO INFOPUNKTU ŁOKIETKA 5.

Info LOKIETKA5.PL [Infopunkt] PLATFORMA INTERNETOWA DLA NADODRZA Podstawą każdej zmiany jest komunikacja - im szerszy ma zasięg, im bardziej jest ona trafiona, tym efekty Zmiany są bardziej zauważalne.

Platforma Internetowa Info dla Nadodrza to portal informacyjny i serwis społecznościowy w jednym. Wesprze nadodrzański biznes, organizacje obywatelskie, artystów i wszystkich zainteresowanych w rozwijaniu tu swoich inicjatyw. Pomoże docierać do coraz szerszego grona odbiorców i klientów, ułatwi integrację podmiotów we wspólnym działaniu nad projektami. Główne cele stawiane tej platformie można zawrzeć w czterech podstawowych funkcjach:

+ INFORMACJA + KOMUNIKACJA + WSPÓŁPRACA + PROMOCJA Każda z tych funkcji ma przyczynić się do realizacji kolejnych niezwykłych pomysłów, projektów, przedsięwzięć z jakich słynie Nadodrze.

Info pozwoli wszystkim zainteresowanym turystom i biznesmenom z Wrocławia, z Polski i z całego świata, przełamać barierę odległości, braku informacji, trudności dotarcia i umożliwić szeroko pojętą KOMUNIKACJĘ z Nadodrzem. Wdrożenie projektu Info. jest podzielone na trzy etapy (Indeksacja, Komunikacja, Promocja), a ich realizację zwieńczy uruchomienie platformy w czerwcu 2013.

WIĘCEJ INFORMACJI NA: Info LOKIETKA5.PL

INFO LOKIETKA5.PL PREZENTUJE:

WYCIĄG Z KIERMASZU ŚWIĄTECZNEGO I NOCY GALERII NA NADODRZU GRUDZIEŃ’12 Zapraszamy do wzięcia udziału w Kiermaszu Świątecznym (12-15 grudnia) w CRZ Krzywy Komin oraz Nocy Galerii na całym Nadodrzu w ramach konferencji Nadodrze MASAKRYTYCZNIE. Kultura Zmiany. Kiermasz Świąteczny to spotkanie twórców i rękodzielników z mieszkańcami Wrocławia na styku wielu punktów nadodrzańskiej dobrej energii - w CRZ Krzywy Komin, ul. Dubois 33/35a. To świetna okazja by zrobić prezentowe, niebanalne zakupy, obejrzeć wystawy tutejszych artystów, poznać wytwarzane rękodzieło.

01. GALERIA MD_S [CHROBREGO 24]

KIERMASZ: 13-16 grudnia 17:00-21:00; NOC GALERII: 17:00-24:00; Wystawa „Ktoś wspaniały” Kamila Szczepaniaka.

02. EVAVIEN STUDIO [RYDYGIERA 3]

KIERMASZ: Codziennie 10:00-21:00; NOC GALERII: 10:00-24:00; Prezentacja jak EvaVien Studio pracuje i projektuje swoje wyroby. W ofercie produkty z naturalnego filcu: torby, ozdoby świąteczne, kalendarze, poduszki i wiele innych. W trakcie NMKZ wystawa obrazów trzech wrocławskich artystek i świąteczna kawiarnia - od 19:00 zapraszamy na pyszną herbatę z konfiturami oraz suszone owoce wytwarzane tradycyjną metodą przez Mariettę Słowińską z Gospodarstwa “Sady pod Ślężą”, kieliszek wina i pyszne ciasto.

WEŹ WYCIĄG & NOŚ ZE SOBĄ

Otwarte do późnej nocy (15 grudnia) galerie i kawiarnie zapraszają na wystawy, warsztaty, promocje, pyszne samkołyki i prawdziwe niespodzianki. WEŹ I DOŁĄCZ DO NAS!

03. GALERIA CZTERY SZTUKI [JAGIELLOŃCZYKA 9/1]

KIERMASZ: 14-15 grudnia 12:00-20:00; NOC GALERII: 12:00-24:00; Unikatowe, ręcznie wykonywane, prezenty na każdą kieszeń i dla każdego. Ceramiczne filiżanki, kubki, wazony, misy, miski, talerze, patery, biżuterię, ozdoby świąteczne, oraz wiele, wiele innych, które ubarwią Wasze otoczenie oraz chwilę codziennego użytkowania.

04. GALERIA DESIGNU NADO [PLAC ŚWIĘTEGO MACIEJA 10] KIERMASZ: Codziennie 12:00-20:00; NOC GALERII: 12:00-24:00; Porcelanowe śnieżki, bombki, filiżanki dodadzą wnętrzom blasku i szlachetności, a unikatowe kubki staną się wyjątkowym prezentem.

05. GALERIA PIECOWNIA [ŁOKIETKA 9]

KIERMASZ: 12-23 grudnia 10:00-21:00; NOC GALERII 15 GRUDNIA: 10:00-24.00; Kiermasz prac absolwentów ASP. W ofercie prace artystów ceramików, szklarzy, malarzy, grafików, rysowników, biżuterników, gadżeciarzy.

06. STOWARZYSZENIE COŚ DOBREGO [ŁOKIETKA 5/1]

NOC GALERII: 15 grudnia, 12:00-22:00; Stowarzyszenie COŚ DOBREGO organizuje charytatywną wyprzedaż garażową, na której znaleźć można piękne, niebanalne i niepowtarzalne prezenty gwiazdkowe. Cały dochód z wyprzedaży, przeznaczony zostanie na zorganizowanie kolorowych świąt dzieciakom z Domu Dziecka w Jasienicy Górnej. Robiąc gwiazdkowe prezenty można, więc zostać Mikołajem również dla nich. Oprócz kiermaszu zapraszamy na domowe ciasta, herbate i kawę.

07. DECOBAZAAR [ŁOKIETKA 6]

KIERMASZ: Codziennie 10:00-19:00; NOC GALERII: 10:00-14:00, 16.00-24:00; Bogatsza niż zwykle ekspozycja wyrobów handmade, które na co dzień dostępne są wyłącznie przez Internet. Swoje prace zaprezentuje kilkudziesięciu projektantów z całej Polski. Będzie można kupić przedmioty z zakresu mody i akcesoriów, designu, oraz zabawek. Wszyscy, którzy szukają oryginalnego prezentu, na pewno coś tam znajdą! więcej informacji: DECOBAZAAR.COM

CRZ

18. 14 GRUDNIA 10:00-12:00 FESTIWAL SYNTESTEZJI PAŃSTWOWE POMATURALNE STUDIUM KSZTAŁCENIA ANIMATORÓW KULTURY I BIBLIOTEKARZY „SKIBA” [NIEMCEWICZA 4]

Poczujmy smak głosu, zapach wyrazów, kolor przestrzeni, w której jesteśmy. Zobaczmy kształt, dotknijmy dźwięku, usłyszmy przestrzeń. Potrzebny jesteś tylko Ty , Twoje zmysły i nasze wspólne miejsce. Warsztat odbędzie się w „Skibie” integralnej częsci naszej Dzielnicy Nadodrze. (propozycja) Dodatkowo w Galerii SKIBY będzie można obejrzeć wystawę technik kreatywnych wrocławskich artystek związanych z Nadodrzem : Anny Morawieckiej i Darii Mileckiej

01. GALERIA MD_S [CHROBREGO 24]

02. EVAVIEN STUDIO [RYDYGIERA 3]

06. STOWARZYSZENIE COŚ DOBREGO [ŁOKIETKA 5/1]

07. DECOBAZAAR [ŁOKIETKA 6]

11. POP UP 203

[NAMYSŁOWSKA 8] BOCZNA JEDNOŚCI NARODOWEJ, OBOK WZGÓRZA SŁOWIAŃSKIEGO / HALA GRAFIT

12. XY PRACOWNIA

03. GALERIA CZTERY SZTUKI

08. GALERIA U

04. GALERIA DESIGNU NADO

09. GOOD FOOD RESTAURANT

13. PANATO

05. GALERIA PIECOWNIA

10. CAFE PESTKA

14. PUNKT DESIGN

[JAGIELLOŃCZYKA 9/1]

[PLAC ŚW. MACIEJA 10]

[ŁOKIETKA 9]

[JEDNOŚCI NARODOWEJ 93]

[WINCENTEGO 21]

[ŚW. WINCENTEGO 45]

[W. CYBULSKIEGO 35]

PARTER, WEJŚCIE OD PODWÓRKA POMARAŃCZOWE DRZWI

[PL. ŚW. MACIEJA 5A, II PIĘTRO]

[CHROBREGO 22]

15. PO CO GALERIA [POMORSKA 5/32U]

16. CAFE NOŻOWNICZA.PL [POMORSKA 5/32U]

17. CAFE ROZRUSZNIK [W. CYBULSKIEGO 15]

LEGENDA: KIERMASZ NOC GALERII

08. GALERIA U

[JEDNOŚCI NARODOWEJ 93]

[PL. ŚW. MACIEJA 5A, II PIĘTRO]

NOC GALERII: 19:00-20:00;

NOC GALERII: 15:00-18:00 / 20:00-22:00;

WYSTAWA: Krzysztof Klusik - Redystrybucja. więcej informacji: GALERIAU.ART.PL

PANATO zaprasza na świąteczne warsztaty dla wszystkich, którzy cenią oryginalność, ekologię i rękodzieło! Nie pozwólcie swojej kreatywności zapaść w zimowy sen. Przyjdźcie na warsztaty dla najmłodszych i tych trochę starszych, prowadzone również w języku angielskim.

09. GOOD FOOD RESTAURANT [WINCENTEGO 21]

KIERMASZ: 12:00-20:00; NOC GALERII: 12.00-24.00; Zapraszamy na kolację, ciasto, kawę... kakao... na rozmowy, na muzykę, na kanapę. Na wszystko - w blasku świec! W noc Galerii będziemy serwować: KAKAO / KAWĘ SMAKOWĄ W OGROMNYCH KUBASACH + TOSTY FRANCUSKIE w specjalnej cenie 13 zł (cena standardowa: 16 zł) WSZYSTKIE DANIA - 20%.

10. CAFE PESTKA

[ŚW. WINCENTEGO 45] KIERMASZ: 15-16, 22 grudnia 10:00-20:00; NOC GALERII: 10:00-24:00; W ramach kiermaszu w Care Pestka do kupienia: sztuka, design, rękodzieło. W ramach Nocy Galerii na Nadodrzu będziemy serwować kawę a o godz.: 17:00 odbędzie się Pokaz Mody Bez Nadęcia: kolekcja Mamamore dla rodziców i dzieci.

11. POP UP 203

[NAMYSŁOWSKA 8] BOCZNA JEDNOŚCI NARODOWEJ, OBOK WZGÓRZA SŁOWIAŃSKIEGO / HALA GRAFIT KIERMASZ: 12:00-16:00; pop up 203 szykuje niespodziankę dla wszystkich odwiedziających. Otwarte będzie 12:00-16:00

12. XY PRACOWNIA

[WOJCIECHA CYBULSKIEGO 35] PARTER, WEJŚCIE OD PODWÓRKA WŚCIEKLE POMARAŃCZOWE DRZWI

KIERMASZ: 10:00-12:00; NOC GALERII: 10:00-14:00 / 17:00-24:00; XY ankamierzejewska + gratis Małgosia ETBER Warlikowska malarstwo - XY + rzeźby ET BER = wypuszczenie Nadodrzańskiego zwierza z Odry nabrzeża Wystawa do godz.: 14:00 a od godz: 17:00 pokaz najlepszych obrazów XY na ścianie na skrzyżowaniu Drobnera i Łokietka 3

13. PANATO

PIMP MY XMAS INTERNATIONAL 3PM-6PM: HELD IN ENGLISH COST: 50 PLN per person 20:00-22:00: DLA DOROSŁYCH I MŁODZIEŻY CENA: 30 zł od osoby

14. PUNKT DESIGN [CHROBREGO 22]

KIERMASZ: 10:00-19:00; NOC GALERII: 10:00-24.00; Niebanalne przedmioty, wykonane przez polskich projektantów i skandynawskie firmy. Idea: praktyczność, prostota, naturalne materiały, vintage, recykling. Produkty: meble, oświetlenie, tekstylia, ceramika, szkło, zabawki, torby, olejki i mydełka zapachowe, książki.

15. PO CO GALERIA [POMORSKA 5/32U] KIERMASZ: 12:00-18:00; NOC GALERII: 12:00-24:00; W Noc Galerii zapraszamy na: POCO LUMPEKS NOCĄ: sztuka na wagę, bliżej ciała, w zasięgu wzroku i portfela. POCO SITO NOCĄ: Szybka prezentacja z sitodruku na tkaninie więcej informacji: POCOGALERIA.PL

16. CAFE NOŻOWNICZA.PL [POMORSKA 5/32U] KIERMASZ: 9:00-22:00; NOC GALERII: 9:00-22:00; gorąca czekolada, kawa, herbata, ciasta, noże, scyzoryki, akcesoria, ostrzałki

17. CAFE ROZRUSZNIK [CYBULSKIEGO 15]

KIERMASZ/NOC GALERII: 7:30-20:00; drobiazgi rękodzielnicze (ceramika, zabawki dla dzieci, kalejdoskopy, ozdoby choinkowe) odzież i dodatki, kawowe zestawy prezentowe.

12/12 ŚR INAUGURACJA KONFERENCJI

19:00-21:00 Ciekawi goście, zupełnie nowe tematy, poczęstunek i niespodzianki. Konferencję Nadodrze MASAKRYTYCZNIE. Kultura Zmiany rozpoczniemy krótką zapowiedzią nowych inicjatyw, które startują na Nadodrzu:

NADODRZE MASAKRYTYCZNIE: OPEN UP PARTY

CRZ: SALA KONFERENCYJNA, III P. Zapraszamy wszystkich na część nieoficjalną imprezy inauguracyjnej. W programie:

• uruchomimy pierwszą odsłonę interaktywnej mapy problemów społecznych; • zaprezentujemy projekt „Stallone i Szapołowska też zdmuchnęli 60 świeczek, czyli Senior na Nadodrzu”;

• odpalimy pierwszą odsłonę Info Platformy Internetowej dla Nadodrza; • opowiemy o idei MASAKRYTYCZNIE i jakie mamy plany, aby ciąg dalszy nastąpił.

Info LOKIETKA5.PL Platforma Internetowa Nadodrza wesprze nadodrzański biznes, organizacje obywatelskie, artystów i wszystkich zainteresowanych w rozwijaniu tu swoich inicjatyw. Pomoże docierać do coraz szerszego grona odbiorców i klientów, ułatwi integrację podmiotów we wspólnym działaniu nad projektami.

EMOCJONALNA MAPA NADODRZA / HAPPENING 18:00-19:00

ATLAS KAPELUSZY CRZ: PARTER

Spotkanie z nadodrzańską modystką Zofią Zając, która przedstawi historię modniarstwa, opowie o rodzajach nakryć głowy, zdradzi tajniki metod wytwarzania kapeluszy oraz pomoże dobrać odpowiednie nakrycie głowy do stroju. Dla pań i panów, dla młodych i starszych - wstęp wolny.

Każdy, kto przybędzie do CRZ Krzywy Komin, będzie miał możliwość zabrania głosu w tworzeniu emocjonalnej mapy Nadodrza. Na wielkim planie umieszczać będziemy karteczki informujące, że właśnie w tym miejscu znajduje się nasze ulubione lub nielubiane, nadodrzańskie miejsce: ławka, skwer, pub, biblioteka, sklep, mieszkanie – każde, które kojarzy nam się dobrze lub gorzej. Na bazie zebranych wrażeń powstanie emocjonalna mapa Nadodrza.

MAKIETA DZIAŁALNOŚCI NADODRZAŃSKICH + DOBRA MUZYKA + POCZĘSTUNEK, + ROZGRZEWAJĄCE NAPOJE

13/12 CZW MASTERPLAN 13:00-15:00

15:00-17:00

CRZ: SALA KONFERENCYJNA, III P.

SESJA WSTĘPNA

OTWARCIE KONFERENCJI z udziałem Prezydenta Adama Grehla MAJA ZABOKRZYCKA / ŁOKIETKA 5: INFOPUNKT NADODRZE

PREZENTACJA IDEI MASAKRYTYCZNIE SEBASTIAN WOLSZCZAK I PREZYDENT ADAM GREHL

SKRÓT PROCESU REWITALIZACJI NADODRZA krótki zarys dziejów i inwestycji DYR. ANNA WOŹNA BIURO ROZWOJU GOSPODARCZEGO

PREZENTACJA CRZ ORAZ TRAKTU HANDLOWEGO MARIOLA APANEL KIEROWNIK PROJEKTU

REWITALIZACJA DZIELNICY CZTERECH ŚWIĄTYŃ WYDZIAŁ KULTURY UM

NOWE OŚRODKI KULTURY DYR. ANNA MATERNA JÓZEFIAK

REWITALIZACJA SPOŁECZNA projekt realizowany przez Miejski Ośrodek Pomocy Społecznej na Nadodrzu DR KAMILA KAMIŃSKA / CENTRUM LOCUS

MIEJSCE I ROLA AKADEMII W MIEŚCIE 22

SESJA GŁÓWNA

GRAŻYNA ADAMCZYK-ARNS / WROCŁAWSKA REWITALIZACJA

CZYM JEST MASTERPLAN? W JAKI SPOSÓB POWSTAŁ? JAKĄ WIZJĘ DLA NADODRZA ZAWIERA? KAROLINA MRÓZ / ŁOKIETKA 5: INFOPUNKT NADODRZE

GDZIE JESTEŚMY PO TRZECH LATACH REWITALIZACJI? CO WNOSI MASTERPLAN? JAK ZINTEGROWAĆ I WZMOCNIĆ DZIAŁANIA ORGANIZACJI Z NADODRZA? KOLEKTYW MIDDLEMEN

ANALIZA MIEJSKA - ŚWIEŻE SPOJRZENIE NA NADODRZE

WARSZTATY MIEJSKIE 17:00-19:00

17:00 - 19:00

CRZ: SALA KONFERENCYJNA, III P.

CRZ: SALA KOMPUTEROWA, II P.

BEZPIECZNE NADODRZE

ZIELONE NADODRZE EKOLOGIA W MIEŚCIE

RADOSŁAW SZMIT, JERZY SZNERCH, KOMENDAT POLICJI I STAŻY MIEJSKIEJ Interaktywny wykład: jak reagować na sytuacje zagrożenia? Jakie inicjatywy podjęte oddolnie mogą wpłynąć na poprawę bezpieczeństwa?

MODERATOR: dr Kamila Kamińska

17:00-19:00

• DZICY MIESZKAŃCY (ptaki, owady i płazy w mieście): tępić / wysiedlać / chronić / zapraszać;

GRA NA MAKIECIE

CRZ: SALA Z PRZESUWNĄ ŚCIANĄ, I P. PIOTR GÓRKA, HANNA RUMAN, GRAŻYNA ADAMCZYK-ARNS / WROCŁAWSKA REWITALIZACJA Ćwiczenia z planowania podwórka zmierzające do wypracowania optymalnego sposobu prowadzenia konsultacji społecznych, realizowane ma makiecie abstrakcyjnego podwórka. cel: symulacja proponowanych rozwiązań, wypracowanie kompromisu, określenie kompetencji i obszarów, w których inicjatywę moga przejąć mieszkańcy przy wsparciu UM i NGO, wypracowanie modelu konsultacji na makiecie i wdrożenie ich jako rozwiązanie stosowane przez ZZK lub mieszkańców, którzy zdecydują się dzierżawić podwórko.

PANELIŚCI: FUNDACJA EKOROZWOJU, KOGENERACJA S.A., Prof. Dr hab. Wiesław Fałtynowicz / Polski Klub Ekologiczny case studies, dyskusja w grupach, dyskusja panelowa, mini wykłady

• OGRZEWANIE: piec kaflowy / elektryczne / ciepło sieciowe; • ZAGOSPODAROWANIE PODWÓREK: parkingi / ogrody biróżnorodne / nasadzenia formalne.

ZAPRASZAMY DO KOMENTOWANIA POWYŻSZYCH TEMATÓW NA:

WWW.MASAKRYTYCZNIE.PL/KONFERENCJA UWAGA: DO UDZIAŁU W DYSKUSJACH NIEZBĘDNE JEST POSIADANIE KONTA UŻYTKOWNIKA NA PORTALU WWW.FACEBOOK.COM

14/12 PT

REWITALIZACJA 10:00-12:00

REWITALIZACJA: DOŚWIADCZENIA

CRZ: SALA KONFERENCYJNA, III P. PROW. ŁUKASZ MEDEKSZA / TOW. URBANISTÓW POLSKICH MACIEJ BORSA DYREKTOR WOJEWÓDZKIEGO BIURA URBANISTYCZNEGO WE WROCŁAWIU / TOWARZYSTWO URBANISTÓW POLSKICH

II OBSERWACJE Z EUROPEJSKICH PROGRAMÓW REWITALIZACYJNYCH CRZ: SALA KONFERENCYJNA, III P.

Cały blok poprowadzi międzynarodowy kolektyw Middlemen (wykłady w języku angielskim, tłumaczone na język polski)

CO JEST CELEM REWITALIZACJI? JAK ZMIERZYĆ UDANĄ REWITALIZACJĘ?

KOLEKTYW MIDDLEMEN [EN/PL]

ALEKSANDRA JADACH-SEPIOŁO / SZKOŁA GŁÓWNA HANDLOWA W WARSZAWIE

• Budapeszt

OGÓLNIE O POLSKICH REWITALIZACJACH

• Wiedeń

PAWEŁ CICHOŃSKI / BIURO ROZWOJU WROCŁAWIA

REWITALIZACJA WROCŁAWIA - PRZESZŁOŚĆ I PRZYSZŁOŚĆ ROBERT SZYMALA URBANISTA MIEJSKI WAŁBRZYCHA / KRAJOWA RADA IZBY URBANISTÓW

WAŁBRZYCH XENIA MODRZEJEWSKA-MROZOWSKA / RUCH SPOŁECZNY SZACUNEK DLA ŁODZI

ŁÓDŹ MICHAŁ SZYDŁOWSKI / STOWARZYSZENIE FABRYKA INICJATYW LOKALNYCH

RUDA ŚLĄSKA

12:00-15:00

REWITALIZACJA A GENTRYFIKACJA Obserwacje z europejskich programów rewitalizacyjnych: • Bruksela • Kopenhaga KOLEKTYW MIDDLEMEN [EN/PL]

REWITALIZACJA A POLITYKA MIESZKANIOWA I WARUNKI MIESZKANIOWE

15:00 - 18:00

POLITYKA MIEJSKA, NARZĘDZIA REWITALIZACJI CRZ: SALA KONFERENCYJNA, III P. PROW. ŁUKASZ MEDEKSZA / TOW. URBANISTÓW POLSKICH

PANEL PARLAMENTARNY PROW. ARTUR CELIŃSKI / „RES PUBLICA NOWA”

POLITYKA MIEJSKA • PRIORYTET 9. / MIASTA W RPO 2007-2013 Łukasz Urbanek (Urząd Marszałkowski Województwa Dolnośląskiego, Departament RPO) • NARZĘDZIA PLANISTYCZNE, KTÓRYMI SAMORZĄD WOJEWÓDZTWA MOŻE INSPIROWAĆ I KOORDYNOWAĆ REWITALIZACJE MIAST NA DOLNYM ŚLĄSKU Magdalena Belof / Wojewódzkie Biuro Urbanistyczne we Wrocławiu

CZY POTRZEBNE SĄ NOWE NARZĘDZIA REWITALIZACJI? (DYSKUSJA) • GRAŻYNA ADAMCZYK-ARNS / Wrocławska Rewitalizacja • ŁUKASZ WYSZKOWSKI Radny Rady Miasta Wrocławia / Instytut Obywatelski • SEBASTIAN WOLSZCZAK / Urząd Miasta Wrocławia

• ADAM GREHL wiceprezydent Wrocławia, pełnomocnik ds. rewitalizacji • POSEŁ MICHAŁ SZCZERBA (PO) szef Parlamentarnego Zespołu ds. Polityki Miejskiej • POSEŁ DAWID JACKIEWICZ (PIS) • SEN. JAROSŁAW OBREMSKI Obywatele do Senatu • POSEŁ MICHAŁ JAROS (PO) Parlamentarny Zespół ds. Polityki Miejskiej

18:00 - 18:30

IMITACJE, INSPIRACJE ORAZ IDEA “THE GOOD CITY” CRZ: SALA KONFERENCYJNA, III P. KOLEKTYW MIDDLEMEN [EN/PL]

O PODSTAWACH TRANSFORMACJI MIEJSKICH

ZAPRASZAMY DO KOMENTOWANIA POWYŻSZYCH TEMATÓW NA:

WWW.MASAKRYTYCZNIE.PL/KONFERENCJA UWAGA: DO UDZIAŁU W DYSKUSJACH NIEZBĘDNE JEST POSIADANIE KONTA UŻYTKOWNIKA NA PORTALU WWW.FACEBOOK.COM

WARSZTATY MIEJSKIE 17:00-19:00

ORGANIZACJA RUCHU NA NADODRZU CRZ: SALA KOMPUTEROWA, II P.

Towarzystwo Upiększania Miasta Wrocławia Pokazanie, jak zmiana organizacji ruchu, stworzenie konktrapasów, miejsc parkingowych prostopadle do chodnika, spowalniając ruch wpływa na zwiększenie bezpieczeństwa. W roli eksperta wystąpi oficer rowerowy, który skutecznie wdraża takie rozwiązania i specjalista od spraw komunikacji miejskiej.

17:00-19:00

GRA NA MAKIECIE C.D. CRZ: SALA Z PRZESUWNĄ ŚCIANĄ, I P.

PIOTR GÓRKA, HANNA RUMAN, GRAŻYNA ADAMCZYK-ARNS / WROCŁAWSKA REWITALIZACJA Ćwiczenia z planowania podwórka zmierzające do wypracowania optymalnego sposobu prowadzenia konsultacji społecznych, realizowane ma makiecie abstrakcyjnego podwórka.

17:00-19:00

PRAWO LOKATORKSIE CRZ: GALERIA, I P.

DR JOANNA KAWECKA-PYSZ Wykład dla mieszkańców dotyczący zmian w ustawie o ochronie praw lokatorów i miszkaniowym zasobie gminy.

WARSZTATY ARTYSTYCZNE 17:00-19:00

ŚWIĄTECZNE WARSZTATY UPCYCLINGOWE ZE SPÓŁDZIELNIĄ SOCJALNĄ PANATO CRZ: WARSZTAT, PARTER

Zapraszamy serdecznie na bożonarodzeniowe, rodzinne warsztaty upcycling-owe. Przygotujemy designerskie ozdoby świąteczne wszelskiego rodzaju: stroiki na drzwi, bombki, wiszące anioły. Wszystko z wykorzystaniem materiałów pozyskanych z recyclingu. Przyjdź i zobacz, jakie cuda można zrobić wykorzystując najprostsze

17:00-19:00

ATERNATYWNE METODY PARZENIA KAWY

CRZ: SALA Z PRZESUWNĄ ŚCIANĄ, I P. Warsztat alternatywnych metod parzenia kawy, połączony z degustacją. Poprowadzone przez nadodrzańskie kawiarnie Cafe Pestka i Cafe Rozrusznik.

15/12 SO EKONOMIA SPOŁECZNA

WARSZTATY MIEJSKIE

15:00 - 16:00

14:00-16:00

CRZ: GALERIA, I P.

CRZ: SALA KOMPUTEROWA II P.

EKONOMIA SPOŁECZNA: DOBRE PRAKTYKI PREZENTACJE DOBRYCH PRAKTYK. Cztery zaproszone podmioty prezentują swoją działalność: • 10 minut na prezentację • 5 minut na dyskusję

16:00 - 18:00

EKONOMIA SPOŁECZNA: IDEA I PROCES ZAKŁADANIA SPÓŁDZIELNI CRZ: GALERIA, I P.

FUNDACJA EUDAJMONIA FUNDACJA ROZWOJU EKONOMII SPOŁECZNEJ WARSZTATY Jak założyć spółdzielnię i co to w ogóle jest.

JAK (O)TWORZYĆ NADODRZAŃSKIE OŚRODKI KULTURY? PROWADZENIE: WOJTEK KĘBŁOWSKI NADODRZANIN, DOKTORANT UNIWERSTYTETU W BRUKSELI, TRENER ROLAND ZARZYCKI AKTYWISTA, WSPÓŁAUTOR KONCEPCJI EUROPEJSKIEJ STOLICY KULTURY WE WROCŁAWIU TUMW Choć na Nadodrzu nie brak ośrodków kultury, ich potencjał wydaje się nie być w pełni wykorzystywany. Celem warsztatu jest podjęcie dyskusji nad tym, czego oczekujemy od nadodrzańskich ośrodków kultury, i jak sobie je wyobrażamy, jak wspólnie (o)tworzyć nadodrzańskie ośrodki kultury — sprawić, by lepiej odpowiadały potrzebom nadodrzan, wykorzystywały ich zdolności i potencjał twórczy, tym samym angażowały ich w proces współtworzenia kultury miejskiej. Na warsztat zapraszamy przedstawicieli różnych grup - od decydentów (miejskich polityków i urzędników), aktywistów i ludzi kultury, po mieszkańców i mieszkanki Nadodrza, czy po prostu tych, którym kultura jest bliska.

16:00-18:00

STRAŻ OBYWATELSKA CRZ: GALERIA I P.

Warsztat dla osób zaangażowanych w tworzenie straży obywatelskiej na Nadodrzu jak powinna działać? W jakiej formie prawnej?

WARSZTATY ARTYSTYCZNE 10:00-13:00

13:00-16:00

CRZ: SALA KOMPUTEROWA II P.

CRZ: WARSZTAT, PARTER

WARSZTAT RENOWACJI DOROTA KOCISZEWSKA Renowacja, rekonstrukcja, przywracanie świetności przedmiotom codziennego użytku pod okiem konserwatorki zabytków.

ŻYCIE PO SZYCIU! ASIA ŁUKASZEWSKA / TORBA Wyjątkowa okazja by z przyniesionych przez siebie materiałów mieć uszytą TorBę – przez Asię Łukaszewską – za cenę niezbędnych elementów (zamki i sprzączki). Nadają się: oryginalne zasłony, narzuty, pościel i ubrania, które już wyszły z mody.

12:12-14:12

OFFICE DESIGN CRZ: GALERIA, I P.

17:00-19:00

ARCHITEKTKI EWA CZERNY, ANNA REGULSKA / CO12 CO 12 projektów może zmienić w Twoim postrzeganiu miejsca pracy: 1. Biuro coworkingu CO12 - projekt wnętrza nagrodzony w konkursie DOFA\\\’12. 2. Coworking - nowy wymiar Twojego biura. 3. CO 12 biur to nie jedno - prezentacja designerskich biur z całego świata.

DŹWIĘKI Z ODZYSKU? CRZ: WARSZTAT, PARTER

MAGDALENA GROBELNA I JULIA JANCZURA 2 godzinny warsztat dla dzieci w wieku 7- 12 lat. Pierwsza część warsztatu to wprowadzenie w zagadnienia związane z ekologią i recyklingiem i niekonwencjonalnymi źródłami dźwięku. Następnie przedstawimy uczestnikom instrumentarium Dźwięków z Odzysku oraz wspólnie wykonamy kilka prostych instrumentów z surowców wtórnych. Pobawimy się w poszukiwanie rytmu i wspólnie wykonamy rytmiczną improwizację. Każde dziecko zabierze ze sobą własnoręcznie wykonane instrumenty.

ZAPRASZAMY DO KOMENTOWANIA POWYŻSZYCH TEMATÓW NA:

WWW.MASAKRYTYCZNIE.PL/KONFERENCJA UWAGA: DO UDZIAŁU W DYSKUSJACH NIEZBĘDNE JEST POSIADANIE KONTA UŻYTKOWNIKA NA PORTALU WWW.FACEBOOK.COM

ZAMKNIJ, ODWRÓĆ & OBRÓĆ PRZEWODNIK O 180O UJRZYSZ MIASTO Z ZUPEŁNIE NOWEJ PERSPEKTYWY

TEZY O MIEŚCIE (UCHWALONE PRZEZ PIERWSZY KONGRES RUCHÓW MIEJSKICH)

5. Dość chaosu! Kultura przestrzeni zagwarantowana ładem prawnym pozwoli na podniesienie jakości życia w mieście.

To one są motorem nowoczesnego rozwoju, to w nich jest skupiony główny potencjał cywilizacyjny i kulturalny. Miasta potrzebują mądrej, dalekowzrocznej polityki miejskiej i dobrego prawa, wspierającego ich zrównoważony i sprawiedliwy rozwój, demokrację miejską i społeczeństwo obywatelskie.

4. Rewitalizacja historycznych obszarów podtrzymuje tożsamość miast i jest warunkiem ich rozwoju. Nie może ograniczać się do remontów, musi być zintegrowanym działaniem wypracowanym wraz z mieszkańcami.

My, uczestnicy i uczestniczki Kongresu Ruchów Miejskich apelujemy do opinii publicznej, do świata polityki i mediów, o zwrócenie uwagi na sytuację i problemy polskich miast.

Niezbędne jest rozpoczęcie debaty publicznej nad następującymi tezami: 1. Mieszkańcy mają niezbywalne prawo do miasta. 2. Budżet partycypacyjny to tworzenie przez mieszkańców całego budżetu miasta. To nie tylko procedury, ale szeroki ruch społeczny. 3. Zagwarantowanie sprawiedliwości społecznej i przeciwdziałanie ubóstwu i wykluczeniu jest obowiązkiem wspólnoty miejskiej.

6. Demokracja to nie tylko wybory. Mieszkańcy mają prawo do realnego, opartego na wzajemnym szacunku, udziału w podejmowaniu decyzji o mieście. 7. Miasta i obszary metropolitalne powinny być zarządzane zgodnie z zasadami zrównoważonego rozwoju i przeciwdziałania procesom suburbanizacji. 8. Lokalizowanie instytucji krajowych w różnych miastach sprzyja rozwojowi całego kraju. 9. Polskie miasta i obszary metropolitalne potrzebują wsparcia w integracji systemów transportu: kolejowego, drogowego, publicznego transportu zbiorowego, rowerowego i pieszego dla osiągnięcia celów Białej Księgi o transporcie i Karty Lipskiej.

KONGRES RUCHÓW MIEJSKICH Ruchy, działając w lokalnych środowiskach, dość szybko zorientowały się, że wiele spraw, mających wpływ na ich miasta na poziomie polityki rządowej czy ustawodawstwa. Pierwszą próbą zjednoczenia ruchów z różnych miast był Ruch Społeczny „Wspólna Przestrzeń”. Na pierwszym jego Zjeździe, który odbył 25 maja w Łodzi wzięło udział 16 osób, ale w drugim, lubelskim zjeździe, już 49 osób z 34 organizacji i 11 miast. Spotkanie to zaowocowało przyjęciem Deklaracji Wartości Wspólnej Przestrzeni, która stanowi m.in., że „Przestrzeń wspólna to przestrzeń publiczna, za którą czujemy się odpowiedzialni”. Idea konsolidacji istniejących środowisk i podmiotów z różnych stron kraju odżyła w lutym 2011 r. na spotkaniu członków Towarzystwa Upiększania Miasta Wrocławia i stowarzyszenia My-Poznaniacy z udziałem Krzysztofa Nawratka. Organizacji wydarzenia podjął się ruch poznański, a pierwszy Kongres Ruchów Miejskich odbył się w Poznaniu 18-19 czerwca 2011 roku. Uczestniczyło w nim 48 organizacji i wielu aktywistów oraz obserwatorów. Uczestnicy podzielili się na dziewięć zespołów, z których każdy

przygotował społeczną opinię na temat danej. Efektem prac było 9 „Tez o mieście”, które poszczególne organizacje (np. TUMW ) przybiły do drzwi ratuszy poszczególnych miast. Uczestnicy podpisali także Apel Solidarności Miast z Łodzią. Kongres wyłonił Zespół Koordynacyjny, który miał być platformą komunikacji między ruchami i panelem przygotowawczym drugiego Kongresu. Zespół ten m.in. zabiegał o uczestnictwo ruchów w pracach nad krajową polityką miejską. Drugi Kongres miał miejsce w Łodzi 12-14 października 2012 roku. Organizowało ją porozumienie łódzkich organizacji, m.in. fundacja Fenomen i łódzka świetlica „Krytyki Politycznej”. Prace toczyły się w dziesięciu grupach tematycznych oraz grupie jedenastej – organizacyjnej, zaś „kierownictwem” Kongresu był zespół moderatorów paneli. Głównym celem było sformułowanie uwag do Założeń Krajowej Polityki Miejskiej. Drugi Kongres zdecydował się nie powoływać stałego ciała, a bieżącą komunikację przekazać „małemu sekretariatowi”, który tworzyć będą organizacje łódzkie.

WIELOŚĆ RUCHÓW Ruch miejski w Polsce, rzecz jasna, nie jest jednolity, a jedną z większych jego zalet jest jego różnorodność. W tekście „Podziały ruchów” zaproponowałem skategoryzowanie ruchów według dwóch kryteriów. Pierwszą linią podziału jest stosunek do reprezentacji mieszkańców: jedne ruchy zwracają uwagę na to, by bezpośredni udział mieszkańców w każdym ich działaniu był jak najszerszy, drugie zaś koncentrują się na konkretnych własnych rozwiązaniach merytorycznych, które mają polepszyć jakość życia ludzi i przekonywaniu do nich opinii. Inny podział to podział według sposobu działania: na ruchy „radykalne”, które swoje działania upatrują w jasnej kontrze do istniejącej polityki (model partii politycznej), oraz „umiarkowane”, skupiające się na proponowaniu swoich idei każdemu, kto będzie chciał je przyjąć (model think-tanku). Agata Diduszko-Zyglewska dzieli z kolei ruchy na wyrastające z założeń pozytywnych, tworzenia się „nowego mieszczaństwa” oraz te wyrastające na fali buntu przeciwko zawłaszczaniu miast przez kapitalizm. Pierwsze organizacje często związane były z Forum Polskich Wieżowców i rozwinięciem w praktyce działalności dyskusyjnej o urbanistyce (np. TUMW, Forum Rozwoju Warszawy). Drugie ruchy mają afiliacje w środowiskach lewicowych, takich jak Zieloni 2004 czy Krytyka Polityczna.

Są też inne źródła ruchów, My-Poznaniacy np. powstali jako federacja lokalnych stowarzyszeń osiedlowych, a SISKOM jako komitet popierający budowę obwodnicy. Oprócz tego, można wskazać różne odwołania ideowe organizacji, wyraźnie obecne lub tylko praktycznie obecne w ich działalności: zawsze jednak są to ideologie wspólnotowe, czy to socjaldemokracja, czy to anarchizm, czy to liberalizm społeczny lub chrześcijańska demokracja. Ruchy miejskie współpracują ze sobą, ale są także przestrzenią realnego sporu o miasto. W czasie pierwszego Kongresu Ruchów Miejskich dało się wyczuć napięcie między ruchami proinwestycyjnymi a ekologicznymi. Istnieją też pierwsze próby podjęcia teoretycznej refleksji nad ruchami, a różnice między tymi teoriami korespondują z ich podziałami. Należy wspomnieć o dwóch z nich. Dr Paweł Kubicki z Uniwersytetu Jagiellońskiego wywodzi ruchy miejskie z „nowego mieszczaństwa”, a za ich cel stawia dążenie do reformowania wadliwych struktur oraz przejmowanie władzy, ale raczej władzy nad dyskursem niż realnej. Dla urbanisty Krzysztofa Nawratka, który poświęcił ruchom swoją ostatnią książkę, są one z kolei próbą lewicowej korekty kapitalizmu oraz przejawem broniącej się wspólnoty miejskiej, która chce stworzyć nową wizję podmiotowości miasta.

MATEUSZ KOKOSZKIEWICZ

RUCHY MIEJSKIE W POLSCE RUCH MIEJSKI Trudno jest jednoznacznie zdefiniować, czym jest „ruch miejski”. Pojęcie to zostało wprowadzone przez Kacpra Pobłockiego, który inspirował się grupami brazylijskimi i napotkało istniejące od kilku lat organizacje, grupy i jednostki z różnych miast w Polsce. Zajmują się one szerokim spektrum różnych spraw, od parków, przez ochronę zabytków, planowanie przestrzenne, politykę mieszkaniową, po promocję ruchu rowerowego. Najważniejszą, wyróżniającą je cechą jest ich oddolność i dość daleko posunięta zasada działania nie dla zysku: fundusze, które się pojawiają, pełnią u nich funkcję pomocniczą. Łączy je też zorientowanie na sprawy dziejące się w przestrzeni miejskiej, a do tej pory jakby osierocone przez władze, biznes i trzeci sektor - wchodzą one co prawda w obszary ekologii czy kultury, które mają swoje ruchy społeczne, ale koncentrują się na niewypełnionych lukach, odpowiadających jednak na żywotne potrzeby mieszkańców. Ruchy korzystają z rozmaitych form działania, ale słowem kluczem jest rozmowa. Debata, konferencja, kongres, spotkanie, zebranie, wywiad… – na tym skupia się działalność praktycznie każdej inicjatywy.

Ścieranie się poglądów, intelektualny ferment i wzajemne wysłuchiwanie jest wartością nadrzędną. Ruchy piszą pisma do władz, informują mieszkańców o ich działaniach, uczestniczą w konsultacjach społecznych, wnioskują o dostęp do informacji publicznej. Próbują narzucić nowe tematy, podważają utarte schematy, krytykują rozwiązania zastane i proponują nowe. Ruchy starają się też wpłynąć na media, by tematy ważne dla mieszkańców uczynić przedmiotem dyskusji powszechnej. Namiętnie wykorzystują też media społecznościowe. Inną formą wpływu na świadomość są happeningi, z których słynna stała się łódzka Grupa Pewnych Osób. Wielość działań ma służyć zmianie dyskursu na różnych poziomach, sprowadzenia go na ziemię i skupienia na potrzebach obywateli. Ruchem, który wytyczył inną drogę, było stowarzyszenie My-Poznaniacy. W 2010 roku wystartowali oni w wyborach do Rady Miejskiej i otrzymali znaczącą ilość głosów (9%), która jednak nie przełożyła się na mandaty.

12:15-15:00 SESJA PLENARNA MAREK KARABON / TUMW, JAKUB POLEWSKI / STOWARZYSZENIE ŁÓDZKA PRZESTRZEŃ, LECH MERGLER / MY-POZNANIACY

ZAGROŻENIA I DOBRE PRAKTYKI Porozmawiamy o zagrożeniach i dobrych praktykach: • Jakie są realne możliwości wpływu na bieżącą politykę i strategiczne myślenie o kierunku rozwoju miast? • Gdzie leżą granice zaangażowania politycznego organizacji pozarządowych, wpływu polityki na trzeci sektor?

16:00-18:00 PODSTOLIKI PRZEMYSŁAW FILAR, MAREK KARABON, MATEUSZ KOKOSZKIEWICZ, ANDRZEJ JÓŹWIK Zdefiniujemy kluczowe postulaty dotyczące prawa, procedur oraz kształtowania wizerunku trzeciego sektora przez media i opinię publiczną. Wymienimy się informacjami i doświadczeniami we współpracy z władzami. • Na jakich płaszczyznach możliwa jest współpraca między organizacjami? • Jak wygląda, a jak powinna wyglądać komunikacja między nimi?

• Czy i jak finansowanie ze środków publicznych uzależnia organizację od wpływu politycznego?

ZGŁOSZONE WYSTĄPIENIA DYSKUSJA

18:30-19:30 SESJA KOŃCOWA PRZEMYSŁAW FILAR, MATEUSZ KOKOSZKIEWICZ

PREZENTACJE Krótka prezentacja prac w obrębie poszczególnych stolików.

WOLNE WNIOSKI KAROLINA MRÓZ MATEUSZ KOKOSZKIEWICZ

ZAKOŃCZENIE Pożegnanie uczestników kongresu i konferencji.

ZAPRASZAMY DO KOMENTOWANIA POWYŻSZYCH TEMATÓW NA:

WWW.MASAKRYTYCZNIE.PL/DKRM UWAGA: DO UDZIAŁU W DYSKUSJACH NIEZBĘDNE JEST POSIADANIE KONTA UŻYTKOWNIKA NA PORTALU WWW.FACEBOOK.COM

15/12 SO

DOLNOŚLĄSKI KONGRES RUCHÓW MIEJSKICH

11:00-12:15 SESJA WSTĘPNA MATEUSZ KOKOSZKIEWICZ / TUMW

POWITANIE I IDEA Prezentacja idei spotkania oraz jego kontekst lokalny i ogólnopolski. KACPER POBŁOCKI / MY-POZNANIACY

IDEA I HISTORIA RUCHÓW MIEJSKICH Idea ruchów miejskich w Polsce i za granicą. Historia Kongresu Ruchów Miejskich. PAWEŁ JAWORSKI / NAPRAW SOBIE MIASTO, KATOWICE

RUCHY MIEJSKIE NA GÓRNYM ŚLĄSKU PRZEMYSŁAW FILAR / TUMW

PODSUMOWANIE DOŚWIADCZEŃ WROCŁAWSKICH I SFORMUŁOWANIE PYTAŃ KONGRESOWYCH CEZARY GROCHOWSKI

WROCŁAWSKA INICJATYWA ROWEROWA WIOLETTA BODNAR I MAJA ZABOKRZYCKA

PARTNERSTWO „RAZEM DLA NADODRZA” Prezentacja projektu.

15/12/12 PROGRAM KONGRESU RUCHY MIEJSKIE W POLSCE MATEUSZ KOKOSZKIEWICZ