Kaleidoscope by LOT Polish Airlines

ZABIERZ MNIE / TAKE ME HOME

01/2013

egzemplarz bezpłatny / free copy magazyn pokładowy Polskich Linii Lotniczych LOT ISSN 0239-9032

Dywany z tysiąca i jednej nocy Magic carpets

001_KA_01_Okladkanew.12345.indd 1

12-12-17 17:06

ul. Chocimska 7, Warsaw, tel. 22 848 12 25, tel./fax 22 848 15 90 www.restauracjarozana.com.pl

is an elegant, cosy and unpretentious restaurant whose delicate and light Polish cuisine will surprise you with new flavours and specialties every day. There is nothing else like it in Warsawâ&#x20AC;Ś

XXX_KA_1206_Rozana.indd 1

5/9/12 10:54 AM

od naczelnej

Note from the Editor

Są lotniska i Lotniska… There are airports and Airports...

Jestem zwierzęciem lotniskowym. Najchętniej podróżuję sama i na licznych transferach i stopoverach mam okazję eksplorować te dziwne, ponadnarodowe przestrzenie, jakimi są lotniska. Mogę godzinami obserwować ludzi w drodze i wdawać się w dyskusje o sensie życia, bo dwoje ludzi, którzy spotykają się bez zobowiązań i wiedzą, że już nigdy więcej się nie zobaczą, mogą być wobec siebie całkiem szczerzy… Ale są lotniska i Lotniska. Kiedyś przez blisko trzy dni mieszkałam na Szeremietiewie w Moskwie – nie miałam wizy, żeby wyjść poza teren, ani samolotu, żeby polecieć dalej. To chyba najgorsze, najbrzydsze i jednocześnie najdroższe lotnisko w tej części świata. (Na szczęście zawsze mam w bagażu podręcznym podstawowe kosmetyki, ręcznik turystyczny, koszulkę na przebranie, paczkę rodzynek na nagły atak głodu i mały śpiwór – polecam!). Ale wiele razy lotniska zaskoczyły mnie pozytywnie. Zwykle bowiem okazuje się, że w plątaninie korytarzy są hotele na godziny – żeby się odświeżyć czy przespać. W Azji najczęściej od razu kieruję się na masaż z opcją prysznica i tak relaksuję się przez cały dzień, i to bez dodatkowych opłat. W wielu miejscach okazało się, że za kilka godzin spędzonych w business lounge, jedzenie oraz całkiem dobre wino zapłaciłam tyle, ile musiałabym wydać na obiad w lotniskowym fast foodzie. Więc nie traktujmy pobytu na lotniskach jako koniecznych i niepożądanych przerw w podróży. Zwiedzajmy, zawsze poznawajmy nowe. A jakie lotniska są najlepsze na świecie naszym zdaniem – czytajcie na stronie 16. Miłego lotu i miłych przesiadek na lotniskach! ☐

Nie traktujmy pobytu na lotniskach jako niepożądanych przerw w podróży. A nuż znajdziemy tam coś niezwykłego? Don’t view your visit to an airport an undesirable interruption of your trip. Who knows what you might find?

I’m an airport junkie. I prefer to travel on my own, and my many transfers and stopovers give me the chance to explore these bizarre, surpranational places completely divorced from real life known as airports. I can spend hours watching people on the road discussing the meaning of life. That’s because when two people meet with no obligations and knowing they’ll never see each other again, they can be really honest with each other. But there are airports and Airports. I once spent almost three days stranded at Sheremetyevo in Moscow. I had no visa to leave the premises and no plane to take me away. I can honestly say that this is probably the worst, ugliest and most expensive airport in this part of the world. Luckily, I always carry basic toiletries, a travel towel, a spare T-shirt, a packet of raisins (to fight those sudden hunger pangs) and a small sleeping bag in my hand luggage. I thoroughly recommend it. On the other hand, I’ve also been pleasantly surprised by many airports. Those mazes of corridors usually turned out to be hourly hotels where you can freshen up or get some sleep. In Asia, I head straight for a massage and shower so I can relax all day at no additional charge. At many destinations, it costs roughly the same to spend a few hours in the business lounge with a meal and a rather good wine as it does to lunch at a fast food restaurant. So don’t view your visit to an airport as an essential but undesirable interruption of your trip. You can sightsee, explore, and learn something new. And to read about our choice of the world’s best airports, turn to page 18. Have a good flight and enjoy your transfers. ☐

redaktor naczelna / Editor in Chief Martyna Wojciechowska

003_KA_01_EdytorialMartynaNOWY12345.indd 3

12-12-17 17:08

OD NACZELNEJ / Note from the Editor 3 FELIETON LECHA WAŁĘSY / Lech Wałęsa’s column 6 INFO 73–96

WYRUSZ W PODRÓŻ / SEE THE WORLD REZERWACJE / Mark your calendar 8 BRUKSELA: 5 NAJ / Brussels’ Top 5 12 LUKSUS NA LOTNISKACH / Luxury airports 16 EUROPA ZACISKA PASA / Europe coping with the crisis 24 FILMOWE PODRÓŻE PIOTRA POLKA / Piotr Polk’s cinematic journeys 30

POLSKIE PRZEBOJE / POLISH HITS PIERNIK / Gingerbread 38 FELIETON MAGDY GESSLER / Magda Gessler’s column 42

44 © SIME, FPM, CZARNY KOT, JEAN-CLAUDE GOLVIN/LIGHTMEDIATION

Contents SPIS TREŚCI

NA DOBRY POCZĄTEK / OFF TO A GOOD START

WIEDZIEĆ WIĘCEJ / DID YOU KNOW? UNICEF DLA DZIECI W CZADZIE / UNICEF for the children of Chad 44 STAROŻYTNOŚĆ WSKRZESZONA / Antiquity resurrected 50 KULTURALNE DELIKATESY / Cultural delicatessen 58 DYWANY JAK Z BAJKI / Magic carpets 62 KULTURA / Culture 68

ROZMAITOŚCI / MISCELLANEA TWÓJ STYL / Your style 70 SALON / Events 72 ROZRYWKA / Puzzle time 98

004_KA_01_Spis tresci.12345.indd 4

12-12-17 17:09

Certina_K_9.07.indd 1

7/9/12 4:16:26 PM

felieton

Column

Znów rok wyzwań Another year of challenges

Zapraszam do Polski laureatów Pokojowej Nagrody Nobla, by wspólnie zastanowić się nad rozwiązaniami dla Europy i świata. I am inviting Nobel Peace Prize winners to Poland to discuss solutions for Europe and the world. mija 30 lat od momentu otrzymania przeze mnie Pokojowej Na grody Nobla. Z tych dwóch powodów zapraszam do Polski in nych laureatów tego znamienitego wyróżnienia, by wspólnie za stanowić się nad rozwiąza niami dla Europy i świata. W październiku szykuje się więc duże wydarzenie. Na koniec felietonu – i na początek nowego roku – jak zwykle pra gnę zachęcić wszystkich Państwa, abyście przyszły czas zaplano wali w pożyteczny sposób i efektywnie przeżyli. ☐

Our Kaleidoscope meetings will continue next year. Unfortunate ly, there will be no rest from me. The beginning of the year is a time of reflexion for me. Whatev er happened in the previous year is now ancient history – all those events flew away with the cork of our New Year champagne. January is a month of plans and important questions. Where is Europe headed? Will we manage to overcome the crisis? How will our economy cope? Dynamic changes and revolution, the dissatisfaction of the younger generation … where is it all taking us? We will find out soon enough. For me, this year will be marked by intensive efforts and certain reflections. I turn 70 this year and this gives pause for thought. On the other hand, it’s been thirty years since I received the Nobel Peace Prize. To celebrate both anniversaries, I am inviting other winners of this prestigious award to Poland to discuss solutions for Europe and the world. A major event is coming up in October. In the final words of my column – and at the beginning of the new year – I usually encourage you to plan the forthcoming 12 months in a practical way and live them effectively. ☐

Lech Wałęsa Al. Jerozolimskie 11/19, 00-508 Warszawa, tel. +48 (22) 622 22 20, faks +48 (22) 625 14 14 Konto: BPH PBK SA 15 1060 0076 0000 3200 0084 6760 e-mail: biuro@walesa.org www.walesa.org

Już kolejny rok spotykać będziemy się na łamach Kalejdoskopu. Niestety i tym razem Państwo ode mnie nie odpoczniecie. Począ tek nowego roku zawsze jest dla mnie momentem zastanowienia. To, co się zdarzyło w poprzednim roku, jest już przeszłością – od leciało wraz z ostatnim wystrzelonym korkiem sylwestrowego szampana. Styczeń to miesiąc planów i ważnych pytań. Jaki kształt będzie miała Europa? Czy uda nam się wyjść z kryzysu? Jak radzić sobie będzie nasza gospodarka? Dynamiczne zmiany i rewolucje, niezadowolenie mło dego pokolenia… dokąd nas to wszystko zaprowadzi? Zobaczymy już wkrótce. Dla mnie ten rok będzie czasem wytę żonej pracy i pewnych refleksji. Kończę 70 lat i taka okrągła rocznica zmusza czło wieka do przemyśleń. Z drugiej strony

006_KA_01_FelietonWalesa.12345.indd 6

12-12-17 13:47

REZERWACJE

Mark your Calendar

Góry rozbłysną v

Dazzling mountains

Piękno Karkonoszy będziemy mogli podziwiać dzięki specjalnemu świetlnemu przedstawieniu, podczas którego technika oświetleniowa połączy się ze sztuką. Polskie góry wybrano specjalnie ze względu na ich unikalne walory. / The beauty of the Karkonosze Mountains will be shown to its best effect during a special light show that combines illumination technology and art. The Polish mountains were selected in recognition of their unique beauty. 12–15.01, www.kfs24.pl, KARKONOSKI FESTIWAL ŚWIATŁA, Jelenia Góra – Cieplice, Polska / KARKONOSZE LIGHT FESTIVAL, Jelenia Góra – Cieplice, Poland

Rewolucja modowa v Fashion revolution

Podobno w modzie już wszystko było. Potwierdza to kolekcja nawiązująca do przełomu ubiegłych stuleci o nazwie... „Rewolucja przemysłowa”. Jeśli już obkupicie się w odzież i buty na różne okazje, możecie na miejscu dobrać torby lub walizy w równie „aktualnych” wzorach i kolorach. Stolica mody? Wciąż nad Sekwaną. / There is nothing new in fashion. So says the “Industrial revolution” – a fascinating trip back to the turn of the twentieth century. If you have purchased oodles of clothes and shoes for different occasions, you can shop at the same place for matching bags or suitcases sporting equally “trendy” patterns and colours. The fashion capital? Still on the Seine. 19–22.01, www.whosnext.com, PRÊT-À-PORTER, Paryż, Francja / PRÊT-À-PORTER, Paris, France

Miłość i władza x

Love and power

To mogłoby się wydarzyć wszędzie, ale dramat Schillera rozgrywa się w Hiszpanii. A Verdi przełożył go na język muzyki, w której brzmi kompleks Edypa widoczny w miłości Don Carlosa do macochy i apel o wolność w tyradach markiza Pozy. Cesarzowa Eugenia, małżonka Napoleona III, Hiszpanka i religiantka, z premiery wyszła wściekła. / It could have happened anywhere, but Schiller’s Don Carlos is set in Spain. Verdi set the drama to music, and underscored the Oedipus complex evident in the passion of Don Carlos for his stepmother and the appeals for freedom the Marquis of Posa made in his many tirades. Empress Eugénie de Montijo, the Spanish (and very Catholic) wife of Napoleon III, stormed out of the premiere. OD 13.01, www.teatrwielki.pl, DON CARLO, Opera Narodowa, Warszawa / DON CARLOS, THE NATIONAL OPERA, Warsaw

O gołębim sercu c Kto by pomyślał, że w dobie SMS-ów i e-maili nadal istnieją gołębie roznoszące wiadomości. Pewnie nie mają tyle pracy, ile przed laty, więc mogą bardziej zająć się swoim wyglądem. Ich właściciele będą mieli okazję wymienić doświadczenia, poznać ofertę producentów karmy i leków dla gołębi oraz najnowszych trendów wyposażenia gołębników. / Who would have thought that in the age of text messages and emails, there would still be homing pigeons flying around? Now that their workload has been lightened, the birds can spend more time on their grooming. And their owners now have a chance to exchange experience and learn about the latest trends in pigeon house accessories. 11–13.01, www.exposilesia.pl, MIĘDZYNARODOWE TARGI GOŁĘBI POCZTOWYCH, Sosnowiec, Polska / INTERNATIONAL FAIR OF CARRIER PIGEONS, Sosnowiec, Poland

Fancy a pigeon?

008_KA_01_Rezerwacje.12345.indd 8

12-12-17 17:30

100

See IT from Poland at CeBIT 2013

Zapewniamy bezpłatne wejściówki na wszystkie dni targów.

100

PUSH YOUR BUSSINES

Połączenia bezpośrednie Warszawa-Hanower: samolot 1,5 h, samochód 8 h, pociąg 8,5 h, bus 12 h.

REZERWACJE

Mark your Calendar

Nie spóźnij się! v Don’t come late

Szczęśliwi czasu nie liczą, a najbogatsi mogą to uczynić, korzystając z luksusowych marek, które zaprezentowane zostaną na prestiżowej wystawie zegarków nad Lémanem. Szesnastu wiodących producentów pokaże najdroższe i najbardziej eleganckie tykające cacka. / This prestigious watch fair on Lake Geneva features top range brands for the idle rich and others for whom time is of no importance. Sixteen leading manufacturers are exhibiting their most expensive and most sophisticated masterpieces. 21–25.01, www.sihh.org, TARGI ZEGARMISTRZOWSKIE, Genewa, Szwajcaria / WATCH FAIR, Geneva, Switzerland

Mali twórcy c

All artists great and small

Muzeum Śląskie zaprosiło dzieci na cykl zajęć poświęconych autoportretowi – patrząc w lusterka, najmłodsi namalują swoje podobizny. / Children are more than welcome at the Silesian Museum, which is organising a series of self-portrait classes. Young artists can paint their own likenesses as they look in a mirror.

Te, co skaczą i szczekają x Pedigree pals

12 I 19.01, www.muzeumslaskie.pl, ZAJĘCIA DLA NAJMŁODSZYCH, Muzeum Śląskie, Katowice, Polska / CLASSES FOR THE YOUNGEST ARTISTS, Silesian Museum, Katowice, Poland

Pinczery, sznaucery, yorkshire terriery – piękne i rasowe czworonogi przyprowadzą swoich państwa na wystawę. I znowu wróci dylemat: kto się do kogo upodabnia – pies do pana czy… / Pinschers, schnauzers, Yorkshire terriers are other purebreds will be taking their owners to an exhibition where the canines get the titles, medals, and diplomas, and the homo sapiens get to buy them special products. The eternal dilemma as to who mimics who (dog vs master) will be revisited. 06.01, zkwp-koszalin.pl, zkwp-koszalin.pl KRÓLEWSKA WYSTAWA PSÓW RASOWYCH, Mielno, Polska / ROYAL PEDIGREE DOG EXHIBITION, Mielno, Poland

Czarno na białym Najbardziej znana filia Muzeum Guggenheima po raz pierwszy zaprezentuje tak liczną kolekcję czarno-białych dzieł Pabla Picassa; wśród nich ponad setka obrazów, rysunki i rzeźby wybitnego Hiszpana. Przebojem staną się pewnie Panny dworskie inspirowane dziełem Diega Velázqueza. / This is the first time the most famous branch of the Guggenheim Museum has presented such a rich collection of Pablo Picasso’s black and white works. The exhibition features over a hundred paintings, drawings and sculptures from the iconic Spanish artist. One of the highlights will be “The Maids of Honour” inspired by Diego Velázquez’s “Las Meninas”. Do 23.01, www.guggenheim.org, PICASSO CZARNO-BIAŁY, Nowy Jork, USA / PICASSO BLACK AND WHITE, New York, USA

008_KA_01_Rezerwacje.12345.indd 10

In Black and white

12-12-17 13:46

NASZ KIERUNEK

Our Destination

NAJ BRUKSELA BRUSSELS TOP WIZYTA W BRUKSELI GWARANTUJE POBUDZENIE WIELU ZMYSŁÓW, BO ODWIEDZIMY STOLICĘ NIE TYLKO BELGII I EUROPY, ALE TEŻ PIWA I CZEKOLADY. / BRUSSELS IS GUARANTEED TO FIRE THE SENSES. THIS IS THE CAPITAL OF BELGIUM AND EUROPE, AND BEER AND CHOCOLATE. TEKST/BY: Sławomir

Borkowski

Brukselska odpowiedź na wieżę Eiffla Brussels’ answer to the Eiffel Tower

Pamiątka po wieku atomu – Atomium – jest gigantycznym, mającym 103 m wysokości, metalowym modelem cząsteczki żelaza. Składa się z przeznaczonych na ekspozycje „atomów” połączonych rurami, którymi biegną ruchome schody. Konstrukcja powstała w 1958 r. na wystawę światową, po której miała zostać rozebrana. Tak jak w swoim czasie wieża Eiffla. I tak jak paryski stalowy kolos stała się symbolem swojego miasta. Mimo że żyjemy już w czasach fizyki kwantowej, brukselski atom nie stracił turystycznej mocy. / An icon for the atomic age, the Atomium is a 103-metre metal model of an iron crystal. The structure is composed of “atoms” connected by metal pipes with concealed escalators. It was erected for Expo 58 and was supposed to have been dismantled afterwards. As was the Eiffel Tower. And just like the famous Parisian colossus, the Atomium has come to symbolise the city of its “birth”. But although we live in the era of quantum mechanics, the Brussels atom has lost none of its charm.

2 Miasto przyjaciół piwa

Belgowie wytwarzają niewiarygodną liczbę gatunków piw – blisko 500. Mają one różne kolory, smaki, gęstość i moc. Najciekawsze są oczywiście pochodzące z małych browarów piwa specjalne i degustacyjne. Wspomnijmy chociaż ciemne i mocne klasztorne piwa trapistów, warzone niemal wyłącznie w Belgii. / Belgians produce almost 500 varieties of beer, all differing in colour, flavour, density and strength. The most interesting ones are those brewed in local breweries, including specialty beers. Suffice it to mention strong, dark Trappist beer brewed almost exclusively in Belgium.

The city of beer

012_KA_01_5powodowb.12345.indd 12

12-12-17 17:31

190x249_kalej5.ai

06.08.2012

10:25

COSMOPOLITAN TAKE UP YOUR RESIDENCE IN THE CENTER OF WARSAW WITH A VIEW OF THE WORLD

CMY

see the move

COME TO LIVE IN THE VERY HEART OF POLAND’S CAPITAL, YET FAR FROM THE DOWNTOWN NOISE.

COSMOPOLITAN. 160 METRES HIGH, 44 STOREYS, 252 FLATS. www.cosmopolitan.waw.pl +48 535 10 10 10

NASZ KIERUNEK

Our Destination

3 Raj biurokratów Bureaucrat heaven

W Brukseli siedziby ma setki międzynarodowych instytucji, w tym tak potężne, jak NATO, Komisja Europejska czy Parlament Europejski. Biuralistów jest tam ponoć aż 700 tys. Okazją do obejrzenia świątyń i salonów wspólnotowej biurokracji, nie tylko z zewnątrz, ale i od środka, są okolice święta Europy – 9 maja, kiedy to władza odsłania kurtynę i organizuje dla obywateli dzień otwarty. / Hundreds of international institutions have their head offices in Brussels, among them some of the world’s most powerful, e.g. NATO or the European Commission. The city is said to have 700,000 clerical and administrative workers. If you would like to see the Community buildings from the inside, visit Brussels on or about 9 May (Europe Day). This is when the powers invite the public to an open day.

The Grand Place

Grand Place, otoczony fascynująco koronkową kamieniarką gotyckiego ratusza, jednego z najpiękniejszych w Europie, czy Domu Króla i efektownych kamienic cechów kupieckich, to rynek ikona. Można tu spacerować po szlifowanym przez pokolenia kupców i klientów naprawdę wiekowym, bo XIV-wiecznym bruku. Tym samym od początku istnienia utwardzonego placu. W połowie sierpnia wspaniała architektura Grand Place przez kilka dni musi rywalizować o uwagę turystów z kwiatowym dywanem z setek tysięcy begonii (zdjęcie na poprzedniej stronie). Niestety zakwita on tylko w lata parzyste. / The Grand Place is the city’s beautiful central square. This is where you’ll find the Gothic City Hall (with its intricate stonework, this is one of the most beautiful in Europe), the Breadhouse, and many impressive guildhalls. You can walk down cobblestone streets polished by generations of merchants and customers going back to the 14th century when the square was first paved. For a few days in mid-August, the great architecture of the Grand Place has to vie with a flower carpet composed of more than 500,000 begonias (see image on the previous page) for the attention of tourists. Unfortunately it only blossoms in even years.

INFO O LOTACH | FLIGHT INFO WAW–BRU 7.00–9.10 pon.–sob., 16.20–18.30 pon.–pt., nd.,19.50–22.00 pon.–nd. BRU–WAW 7.50–9.50 pon.–nd., 9.55– 11.55 pon.–sob., 19.20–21.20 pon.–pt., nd. Cena w obie strony – 405 zł. Całkowita cena biletu zakupionego na lot.com, w taryfie First Minute na bezpośredni lot w obie strony, zawiera wszystkie podatki i opłaty. Cena może się zmienić w zależności od terminu zakupu biletu.

WAW–BRU 7.00–9.10 Mo.-Sat., 16.20–18.30 Mo.-Fri., Su., 19.50–22.00 Mo.-Su. BRU–WAW 7.50–9.50 Mo.-Su., 9.55–11.55 Mo.-Sat., 19.20–21.20 Mo.-Fri., Su. Return ticket – PLN 405. The total price of a return ticket for a direct flight purchased at lot.com in the First Minute Fare includes all fees and taxes. The price may vary depending on the date the ticket is purchased.

5 Frykasy z czekolady Chocolate treats

Wyrób smakołyków z czekolady to w Brukseli cała gałąź rzemiosła mająca trzy wieki tradycji i prawdziwych mistrzów. Liczne sklepiki z pralinami w wymyślnych kształtach, smakach i opakowaniach pozwalają dogodzić najbardziej wymagającemu podniebieniu. A teraz troszkę goryczy w tym słodkim obrazku: ręczna robota musi kosztować… / The art of making chocolate in Belgium is an industry in its own right with three generations of tradition. The many shops that sell chocolates in all their shapes, sizes and flavours pander to the most delicate and demanding palate. Alas, all this hand crafted sweetness is reflected in the price.

Na bruku szlifowanym ciżemkami

012_KA_01_5powodowb.12345.indd 14

12-12-17 15:06

CMY

Opi1_K_11.12.indd 1

12/11/12 2:25:28 PM

wrażenia z podróży

Travel Experience

Lotniska zjawiska Basen, jacuzzi, wielka zjeżdżalnia zamiast windy, galeria sztuki lub pole golfowe. Te wszystkie atrakcje (i wiele więcej!) znaleźć można na światowych lotniskach. Trzeba tylko wiedzi eć, gdzie ich szukać. / A swimming pool, a hot tub, a mammoth slide instead of an elevator, an art gallery, and a golf course. You can find all this and much more at international airports. You just need to know where to look. Tekst/by: Julia

Lachowicz

Spectacular airports

018_KA_01_Wrazenia z podrozy.12345.indd 16

12-12-17 17:32

ÂŠ Wojciech Franus, Corbis, Bew, M.P.,Forum

018_KA_01_Wrazenia z podrozy.12345.indd 17

12-12-17 14:20

wrażenia z podróży

Travel Experience

Park rozrywki

Singapore Changi

Ponad sto sklepów, dwadzieścia restauracji i trzydzieści punktów usługowych. Mało? International Airport, No to dodamy ogród botaniczny z motylami, który nawiązuje do bogatej roślinności Terminal 3 Singapuru. No i wodospad. Kto jeszcze kręci nosem na atrakcje tego terminalu, powinien zamiast zwyczajnej windy użyć wielkiej zjeżdżalni, która wije się przez cztery piętra bu dynku. Po tych wszystkich emocjach warto zrelaksować się w jednym z otwartych dla pasa żerów basenów i jacuzzi. Nasuwa się tylko jedno pytanie: po co zwiedzać Singapur, skoro tyle lokalnych atrakcji oferuje ten jeden terminal? Niejeden pasażer chętnie przeczekałby tu swój Over a hundred stores, twenty cały urlop. restaurants and thirty service facilities. Not enough? Well, throw in a butterfly garden inspired by the lush greenery of Singapore. And a waterfall while you’re at it. Still not satisfied? How about a giant slide spiralling down four storeys instead of an elevator? After you’ve checked all this out, you can relax in a swimming pool or hot tub. The only question is why anyone would visit Singapore when a single terminal spoils you with so many choices. Many passengers would be probably happy to spend their entire holidays there.

Amusement park

018_KA_01_Wrazenia z podrozy.12345.indd 18

12-12-17 14:21

Madrid Bara jas, Na fali

Terminal 4

Gdy w 2006 r. Antonio Lamela i Richard Rogers zasiadali do projektu terminalu 4, postawili sobie trzy cele: mieli zaprojektować jeden z największych terminali lotniczych świata, który nie będzie przerażał rozmiarem; chcieli, aby był jak najbardziej przyjazny dla pasażerów i wywoływał u nich jak najmniej stresu, i marzyli o stworzeniu prawdziwej ikony architektury. Efekt? Wystarczy przejść terminalem 4, by przekonać się, że udało im się osiągnąć wszystkie cele. Falujący dach zmiękcza ogromną przestrzeń hali, która nie sprawia wrażenia molochu. Ogromne połacie szkła wpuszczają naturalne światło, więc pasażerowie czują się w nim bardzo dobrze i mogą odpocząć po długiej podróży. Właśnie z tego powodu Madryt wiele razy figurował na listach najbardziej przyjaznych lotnisk do przesiadek. A projekt okazał się tak udany, że docenili go znawcy architektury. Tak bardzo upodobali sobie falowane dachy, że w 2006 r. przyznali dziełu Lameli i Rogersa prestiżową Nagrodę Stirlinga.

On the wave Designers Antonio Lamela and Richard Rogers had three objectives in mind when working on Terminal 4 in 2006. First, they did not want terminal to be intimidating, despite being one of the biggest in the world. Second, they wanted it to be the world’s most passenger-friendly and least stressful. Third, they dreamt of creating an architectural icon. The result? A walk down Terminal 4 will show that they excelled in all three areas. The wavy roof tones down the gigantic space of the terminal, which belies its massive size. Enormous glazed areas let in plenty of natural light to improve the well-being of passengers and help them unwind after long journeys. The project has not escaped the attention of architectural experts. The wavy roof earned Lamel and Rogers’s design the prestigious Stirling Prize in 2006.

tihad’s ternational, Eng e n I i b a Z u b u A st Class Lo Diamond F ir

Szósty zmysł

Przepych, glamour i luksus. Tak w trzech słowach można opisać całe międzynarodowe lotnisko w Abu Zabi. Orientalne wnętrza terminali, modne butiki czy ekskluzywny fitness klub to tylko kilka z tutejszych udogodnień dostępnych dla pasażerów. Prawdziwy raj czeka jednak tych, którzy mogą skorzystać z lounge’u Etihad dla podróżujących pierwszą klasą. Podczas gdy nianie zajmą się tu dziećmi w kolorowym pokoju z zabawkami, rodzice mogą oddać się najwyższej klasy zabiegom odnowy biologicznej w Six Senses Spa. Jedynym minusem tego miejsca jest to, że w końcu trzeba z niego wyjść na samolot.

Sixth sense Opulence, glamour and luxury. These three words sum up Abu Dhabi International. Oriental interiors, hip boutiques and a plush fitness club are just some of the amenities available. A veritable paradise awaits first class travellers in the form of the Etihad Lounge. Nannies are on hand to mind children in a colourful room packed with toys while their parents are being pampered at the Six Senses SPA. The only downside is that you have to leave and board a plane at some point.

018_KA_01_Wrazenia z podrozy.12345.indd 19

12-12-17 14:21

wrażenia z podróży

Travel Experience

l Airport, Helsinki Internationa F innair Lounge,

Simply Scandinavian

Po prostu skandynawsko Miłośnikom skandynawskiego (a szczególnie fińskiego) dizajnu z pewnością do gustu przypadnie Finnair Lounge w Helsinkach. Piękne meble, w tym wygodne jajowate fotele i wysmakowane dodatki takich firm jak Marimekko, sprzyjają relaksowi. Jeżeli komuś to nie wystarcza, może udać się do jednej z czterech saun, które czekają na pasażerów, i wypocić całe zmęczenie. Za to osobom preferującym klimat domowy polecamy Almost@ home lounge. Inspirowani tradycyjnym fińskim domem projektanci stworzyli przestrzeń, w której każdy może poczuć się jak u siebie. Dosłownie. W recepcji można poprosić tu nawet o ciepłe wełniane skarpetki.

t Seul In cheon Airpor

Ponad osiem i pół miliona pasażerów. Tyle osób przepytano w 2009 r., by wyłonić najlepsze lotnisko świata. O to miano starało się aż 190 miejsc. Wygrało lotnisko Incheon w Seulu. Z pewnością nie tylko z powodu kasyna, tradycyjnej łaźni, ogrodów, muzeum, darmowego dostępu do internetu i możliwości zrobienia sobie zdjęcia w tradycyjnym koreańskim stroju. Ale także dzięki wspaniałej obsłudze i świetnej informacji. Mimo niezrozumiałego dla większości obcokrajowców koreańskiego alfabetu wszystko jest tu dokładnie przetłumaczone i opisane tak, że nie ma mowy, by się tu zagubić. No, chyba że celowo w jednym z salonów piękności lub lotniskowych butików.

Traditionally the best

Over eight and a half million passengers were asked to select the world’s best airport in 2009. Incheon Airport in Seoul won out over 190 contenders. Incheon has a casino, a traditional bathhouse, gardens, a museum, free Internet access, and the possibility of having your photo taken in traditional Korean costume. Plus the service is unparalleled and the information excellent. And because few foreigners can read Korean, everything has been meticulously translated and described so that it’s impossible to get lost – unless you do so on purpose, e.g. in a beauty parlour or a boutique.

Tradycyjnie najlepszy

Scandinavian (and especially Finnish) design aficionados will certainly be impressed by the Finnair Lounge in Helsinki. Fine furniture, including comfortable egg-shaped chairs and sophisticated accessories from such design moguls like Marimekko, create the perfect relaxation environment. And if that’s not enough, there are four saunas where you can sweat out your fatigue. If you prefer a cosy ambience, try the Almost@home lounge, inspired by the traditional Finnish house. The designers have created a space where everyone can come and feel at home. Literally. You can even ask for warm woollen socks at reception.

018_KA_01_Wrazenia z podrozy.12345.indd 20

12-12-17 14:21

06.1.i

Wizyta w muzeum Rijksmuseum to holenderskie muzeum narodowe, gdzie można podziwiać najbardziej znane dzieła niderlandzkich artystów. Między innymi Vermeera i Rembrandta. Nie każdy pasażer ma jednak okazję je zwiedzić (zwłaszcza że obecnie przechodzi renowację i będzie otwarte dopiero na wiosnę 2013 r.). Dyrekcja muzeum postanowiła wyjść tym osobom naprzeciw i otworzyła filię placówki na międzynarodowym lotnisku Schiphol. Wstęp do galerii jest darmowy. Można podziwiać w niej zarówno stałe, jak i czasowe wystawy, które zmieniane są kilka razy w roku. Ci, którzy nie mieli czasu na zakupy, mogą zaopatrzyć się w malarski suwenir w muzealnym sklepie.

Schiphol, Amsterdam

A visit to a museum The Rijksmuseum is the Dutch national museum and it houses the most famous works of the Dutch masters, including Vermeer and Rembrandt. Unfortunately, not everyone gets to visit it, especially now that it is being refurbished and will not reopen until spring 2013. As compensation, a branch has been opened at Schiphol International Airport. Admission is free. There are both permanent and temporary exhibitions that are changed several times a year. And if you don’t have time for shopping, you can always stock up on painting souvenirs in the museum store.

REKLAMA

06.1.indd 1 018_KA_01_Wrazenia z podrozy.12345.indd 21

2012-12-11 20:07:29 12-12-17 14:21

wrażenia z podróży

Travel Experience

, Qantas F irst Loungel Airport S ydney Internationa

Naturalnie, wertykalnie

rnational, San Fran cisco Inte Prawdziwie zen Terminal 2

Specjalny pokój do ćwiczeń jogi został niedawno otwarty na międzynarodowym lotnisku w San Francisco. Powstał w miejsce starej przechowalni bagażu. Choć przestrzeń nie jest wielka, to ma wszystko, co sala do jogi mieć powinna. Duże lustra, specjalne maty i przyjemną atmosferę. Jedzenie, picie i używanie telefonów komórkowych w środku surowo zabronione. Za to próby osiągnięcia zen wskazane. I to nawet bardzo.

True Zen

Naturally, vertically Sumptuous and luxurious Business and First Class lounges are stock standard at international airports. But the architects who designed Qantas First Lounge in Sydney took it a step further. As well as ultra-modern stainless steel and glass interiors, they came up with something to clean the air – a vertical garden with almost 8,500 plants. The greenery creeps up the walls of the lounge, spa and bar. You can enjoy the beauty of the garden and benefit from the fact that it keeps the air clean. This gives a sense of communing with nature and is amazingly relaxing. Just like a real forest.

A special yoga room was recently opened in the converted luggage compartment at San Francisco International Airport. And although it’s not all that big, it has everything a good yoga studio could want – large mirrors, loaner mats and a friendly atmosphere. Eating, drinking and using cell phones are strictly forbidden. You are encouraged to achieve your inner Zen.

Przepych i luksus w lounge’ach business i pierwszej klasy to już międzynarodowy standard. Architekci Qantas First Lounge w Sydney poszli jednak o krok dalej i oprócz nowoczesnego wnętrza z nierdzewnej stali i szkła zaprojektowali wertykalny ogród, w którym rośnie prawie osiem i pół tysiąca roślin. Zieleń wije się po ścianach lounge’u, w gabinecie odnowy biologicznej i przy barze. Pasażerowie chwalą sobie nie tylko walory estetyczne ogrodu, ale i fakt, że oczyszcza on powietrze, daje poczucie kontaktu z naturą i fantastycznie odpręża.

018_KA_01_Wrazenia z podrozy.12345.indd 22

12-12-17 14:21

Z klimatem, bez klimatyzacji Otwierane tylko na czas „hadżdż” – corocznej pielgrzymki muzułmanów do Mekki. Na te sześć tygodni zamienia się w jedno z najbardziej obleganych lotnisk świata. Pozornie bardzo skromne, zachwyca pomysłowością. Tysiące pielgrzymów przechodzi tam codziennie pod 210 namiotami z włókna szklanego, które wspaniale zacieniają się i nie nagrzewają. Pozwala to oszczędzić na klimatyzacji, mimo że w tym czasie w Arabii Saudyjskiej panuje morderczy upał – ponad 50°C. Na terminalu są też meczet i miejsca, gdzie pielgrzymi mogą obmyć stopy.

Terminal, Jeddah Ha jj y jska Arabia Saud

Climatic, climate control-free Open exclusively during the “hajj”, or the annual pilgrimage of Muslims to Mecca, this is one of the world’s busiest airports during those six weeks. Modest at first glance, the terminal is delightfully ingenious. Thousands of pilgrims walk under 210 fibreglass tents every day. These offer refreshing shade and do not get hot. This cuts down on air-conditioning – normally indispensible in Saudi Arabia’s 50oC heat. The terminal houses a special mosque, changing rooms and places for pilgrims to ritually wash their feet. REKLAMA

Where the fashion meet your sight

a dv e rt ori al Optique Exclusive to miejsce dla osób poszukujących najnowszych trendów w modzie okularowej, jak również ceniących sobie najwyższą jakość widzenia. Minimalistyczne i przestronne wnętrze stanowi idealne tło dla oprawek, które w Optique Exclusive zostały wyselekcjonowane z niezwykłą dbałością. To miejsce idealne nie tylko dla osób potrzebujących okularów, ale również dla tych, którzy pragną zmiany w swoim wizerunku bez użycia skalpela. „Kiedy ludzie na nas patrzą, pierwsze co widzą to nasza twarz. Podstawowym elementem naszego serwisu jest rozmowa z klientem, podczas której dowiadujemy się o preferencje odnośnie kształtu czy kolorów. Na każdym etapie doboru, klientom towarzyszy inny specjalista: optometrysta, optyk oraz stylista”, wyjaśnia Małgorzata Jarmuszewska z Optique Exclusive.

OPTiquE ExCLuSivE WPada W OKO! W nowym, warszawskim salonie Optique Exclusive znajdziemy nie tylko unikalne oprawy i profesjonalną obsługę, ale przede wszystkim najnowsze trendy, nowoczesny design i powiew luksusu. Tego miejsca po prostu nie można przegapić!

OPTIQUE_KAL_0113_POZIOM.indd 1 018_KA_01_Wrazenia z podrozy.12345.indd 23

Warszawski, luksusowy salon stawia na znane, światowe marki jak Prada, Persol, Balenciaga, czy Yves Saint Laurent, jak również modele hand made jak Cutler&Gross, Chrome Hearts, Chanel, Bvlgari czy Oliver Peoples. W Optique Exclusive dostępna jest także nowa na rynku usługa „on appointment”, czyli indywidualne spotkania ze stylistą połączone z prezentacją kompletnej kolekcji danej marki na specjalne życzenie klienta. Tego rodzaju wizyty odbywają się tylko w niedzielę – Salon jest wówczas otwierany specjalnie dla konkretnego gościa. Więcej informacji o ofercie salonu oraz kolekcji pod adresem www.optique-exclusive.pl 23 ul. Nowy Świat 1 Warszawa

12/14/12 PM 12-12-172:45 17:47

podr贸偶e inwestycyjne

Investment trips

024_KA_01_Podroze inwestycyjne.12345.indd 24

12-12-17 13:09

Pierwsze efekty

reform

First effects of reforms

Państwa strefy euro tną wydatki, by walczyć z kryzysem. Są już dowody na to, że można z niego wyjść. / Eurozone countries are slashing spending to fight the crisis. And the evidence indicates that recovery is possible. Tekst/by: Aleksander

Jawień

024_KA_01_Podroze inwestycyjne.12345.indd 25

12-12-17 13:09

It is all too easy to overlook what is going on in your own back yard when you travel to faraway places. This is certainly the case with the unfolding situation in the eurozone, which just keeps on changing. So what’s the latest? The crisis continues, and more countries are introducing cutbacks and reforms. Spain has hiked its VAT rate to 21%, frozen public sector salaries (and eliminated holiday bonuses), and even extended shop opening hours to stimulate retail sales. Portugal has scrapped four bank holidays and reduced annual leave from 25 to 22 days. It has also increased its Podróżując po odległych zakątkach świata, łatwo VAT rate from 21% to 23% and można stracić orientację w wydarzeniach w naszym abolished 13th and 14th month pay for civil servants. najbliższym sąsiedztwie. Mowa o rozwoju sytuacji But the austerity title-holder would w strefie euro, która ulega ciągłym zmianom. Jakie have to be Greece. The country’s są najnowsze doniesienia? Kryzys trwa, a poszczerecent savings plan intends to save gólne państwa wprowadzają szereg cięć i reform. EUR 13.5 billion by cutting wages, Hiszpania podwyższyła stawkę VAT do 21 proc., zamroMinimalna płaca w Grecji w dalszym ciągu wynosi salaries and retirement benefits, and ziła płace w sektorze publicznym (wyeliminowała ponad 650 euro miesięcznie? W Polsce to niewiele by raising the retirement age to 67. też bonusy świąteczne), a nawet wydłużyła godziny ponad 350 euro. / The minimum wage in Greece Further reductions in the order of otwarcia sklepów, by zwiększyć sprzedaż detaliczną. continues to exceed EUR 650 a month? The figure for Poland is slightly over EUR 350. EUR 9.4 billion are scheduled in the Portugalia z kolei zniosła cztery święta państwowe, 2013 budget – whatever it takes to a płatny urlop wypoczynkowy zredukowała z 25 do qualify for another bailout loan from 22 dni. Podniesiono również stawkę podatku VAT the European Union. z 21 proc. do 23 proc. i zlikwidowano trzynaste i czternaste pensje It should be also stressed that the downturn in the peripheral dla pracowników służby cywilnej. eurozone countries (especially Spain, Portugal and Greece) is Oczywiście nie można zapomnieć o rekordziście w kwestii cięć taking a serious toll on the export-driven German economy. wydatków – Grecji. Wystarczy przypomnieć ostatni program Are the first after-effects of the “austerity drive” visible? oszczędnościowy na kwotę 13,5 mld euro (cięcia płac i emerytur, Yes, they are. Spain has reduced its unit labour costs, which has podniesienie wieku emerytalnego do 67 lat) i zaplanowane cięcia made the country more competitive internationally. This is w budżecie na rok 2013 (9,4 mld euro). A wszystko to, aby otrzyevidenced by e.g. an export to GDP ratio of 30% – the highest mać kolejną transzę pomocy z Unii Europejskiej. level in twenty years. Warto również zauważyć, że słaba sytuacja gospodarek peryferyjIreland has shown that it is possible to recover from a crisis. nych (Hiszpania, Portugalia, Grecja) strefy euro w coraz większym

AKCELERATOR BIZNESU / BUSINESS ACCELERATOR AIP Business Link to innowacyjny akcelerator rozwoju biznesu. Zaproponuje ci wirtualny adres firmy w prestiżowej lokalizacji, obsługę prawną i księgową, dostarczy wiedzę niezbędną każdemu przedsiębiorcy i możliwości networkingu i współpracy B2B w ramach społeczności niemal 2 tys. firm Polski Przedsiębiorczej. Z kartą członkowską otrzymasz dostęp do wszystkich pięciu dizajnerskich biur w Polsce i do programu lojalnościowego. AIP Business Link z klasą pomoże Ci przekształcić swoją pasję w sposób na życie. Sprawdź ich: www.blaip.pl. / AIP Business Link is an innovative business development accelerator. It will recommend a virtual address for your company at a prestigious location, legal and accounting services, provide know-how, networking opportunities and prospects for B2B cooperation within the almost 2,000-member Entrepreneurial Poland network. Membership offers access to five studios in Poland based in Warsaw, Kraków, Gdańsk, Poznań and Wrocław and loyalty scheme. AIP Business Link will transform your passion into a way of living. Visit: www.blaip.pl.

@ BEW, M.P., NA POPRZEDNICH STRONACH/PREVIOUS PAGES: FPM, BEW

CZY WIESZ, ŻE... DID YOU KNOW...

024_KA_01_Podroze inwestycyjne.12345.indd 26

12-12-17 17:34

Ukojenie w kroplach do oczu Czy wiesz, że: Wilgotność powietrza w samolocie wynosi 15-20% Klimatyzacja i ogrzewanie wysuszają powietrze, co negatywnie wpływa na oczy Objawy wysuszonych oczu to m.in. uczucie piasku pod powiekami, podrażnienie a nawet łzawienie – warto wtedy sięgnąć po nawilżające krople do oczu

Szukasz ukojenia i ochrony dla oczu w czasie podróży?

Polpharma1_K_12.12.indd 1

wyrób medyczny

Sięgnij po Starazolin HydroBalance: - na długo nawilża suche i zmęczone oczy - działa natychmiast po aplikacji, przynosząc szybką ulgę.

12/12/12 4:24:34 PM

podróże inwestycyjne

Investment trips

stopniu wpływa na osłabienie się koniunktury w Niemczech, których gospodarka oparta jest w przeważającej części na eksporcie. Czy widać pierwsze pozytywne efekty w tym „wyścigu cięć”? Otóż tak. Okazuje się, że w Hiszpanii silnie spadł jednostkowy koszt pracy, a kraj ten staje się coraz bardziej konkurencyjny na arenie międzynarodowej. Świadczy o tym choćby stosunek eksportu do PKB, który wynosi 30 proc., czyli jest na poziomie najwyższym od 20 lat. Dowodem na to, że wyjście z kryzysu jest możliwe, jest Irlandia. Kraj ten przeprowadził ogromne cięcia, wsparł swój system bankowy i powoli odzyskuje zaufanie rynku finansowego. Świadczą o tym m.in. notowania CDS-ów, czyli instrumentów zabezpieczających przed niewypłacalnością danego kraju. Koszt tego ubezpieczenia dla Irlandii tylko w tym roku spadł o ponad 72 proc., a kraj ten jest stawiany jako wzór do naśladowania dla Grecji. Widać więc, że reformy, do których niejako zmuszane są państwa peryferyjne strefy euro, stanowią warunek konieczny do zreformowania gospodarki. Oczywiście cięcia te są bolesne, szczególnie dla społeczeństwa, jednakże tylko w ten sposób można poprawić konkurencyjność gospodarek i zbudować bazę pod przyszły wzrost gospodarczy. Cieszy fakt, iż większość państw w Europie zdaje się rozumieć powagę sytuacji i konieczność reformy gospodarki, a podejmowane działania zmierzają we właściwym kierunku. To pozwala mieć nadzieję, że proces zmiany oblicza Europy zakończy się pozytywnie, a zamiast rozpadu nastąpi wzmocnienie jej struktur. ☐

STREFA EURO w liczbach Eurozone in figures – Wzrost PKB -0,4% r/r (II kwartał 2012) / GDP growth – 0.4% Q2 2012 – Podstawowa stopa procentowa 0,75% (2012) / Main interest rate 0.75% (2012) – Inflacja (HICP) 2,5% r/r (2012) / Inflation (HICP) 2.5% y/y (2012) – Stopa bezrobocia 11,6% (2012) / Unemployment rate 11.6% (2012) – Waluta euro (1 EUR = 4,16 PLN) (2012) / Currency EURO (EUR 1 = PLN 4.16) (2012) – Populacja 332,8 mln (2012) / Population 332.8 million (2012) – Wartość rezerw (ze złotem) ok. 700 mld EUR (2011), Polska – ok. 78 mld EUR / Reserve value (inc. gold) approx. EUR 700 bln (2011) Poland – approx. EUR 78 billion – Mediana wieku >40 lat / Median age > 40 Polska – 38,8 (2011) / Poland 38.8 (2011) – PKB na mieszkańca (PPP) strefa euro – 33 795 USD / GDP per capita (PPP) Euro zone 33,795 USD 2011 Polska – 20 183 USD / Poland – USD 20,183 (2011)

The country introduced severe austerity measures, supported its banking system and is gradually regaining the confidence of the financial markets. This can best be seen in Irish CDS quotes (these are instruments that protect the country against insolvency). The cost of such safeguarding measures for Ireland plummeted by over 72% this year alone, and the country is being held up as the role model for Greece. We can clearly see that the reforms forced on some of the peripheral eurozone countries are essential to reform the economy. The necessary savings will not be achieved without pain, especially for society, but they will also boost the competitive edge of eurozone economies and lay the foundations for future economic growth. It’s good that the majority of European states seem to comprehend the gravity of the situation and the need for economic reforms, and the measures they are taking are moving in the right direction. Hopefully, the processes presently changing the face of Europe will be positive, and its framework, far from disintegrating, will actually be strengthened. ☐

– autor jest prezesem Investment Fund Managers SA, www.ifmpl.com, firmy inwestycyjnej zarządzającej majątkiem osób prywatnych przy założeniu globalnego podejścia. Powyższy materiał powstał w wyniku podróży inwestycyjnej do centrum inwestycyjnego we Frankfurcie w Niemczech w listopadzie br. Jeśli chcesz śledzić kolejne podróże inwestycyjne IFM, zeskanuj smartfonem kod CR. / The author is the CEO of Investment Fund Managers S.A. (www.ifmpl.com), an investment company that takes a global approach to managing the assets of its private clients. This article was written after a visit to an investment centre in Frankfurt, Germany, in November this year. If you would like to follow new IFM’s investment tours, scan the CR code with your smartphone.

*Aleksander Jawień

024_KA_01_Podroze inwestycyjne.12345.indd 28

12-12-17 17:35

Projekt wykonano pod nadzorem Adama Wasilewskiego

SilkandStone_Kaleidoscope_0112.indd 1

12/13/12 2:51 PM

My Favourite Haunts

Lecąc do Melbourne, Piotr Polk obserwował australijski krajobraz przypominający rdzawą blachę. During the flight to Melbourne, Piotr Polk spent five hours looking out at a lifeless landscape that looked like a rusty sheet of tin.

MOJE MIEJSCA

030_KA_01_Moje miejscanew.12345.indd 30

12-12-17 12:45

Filmowe podróże Film journeys

Plaże Australii, lodowce Oceanu Arktycznego czy niedostępne dla turystów zakątki Tajwanu. Aktor Piotr Polk opowiada o świecie widzianym z perspektywy podróży… służbowych. / Australian beaches, Arctic glaciers, and Taiwanese hideaways where no tourist has ever set foot. Actor Piotr Polk shows us the world from the perspective of the business traveller. Tekst/by:

Aleksandra Boćkowska 31

030_KA_01_Moje miejscanew.12345.indd 31

12-12-17 12:45

My Favourite Haunts

Australia: Papuga na dystrybutorze

Australia: A parrot on the petrol pump

Bo to właśnie ludzie są w podróży najważniejsi. Oni wskazują miejsca, których nie ma w przewodnikach, opowiadają o swoim życiu, sprawiają, że podróżny przestaje czuć się turystą, a zaczyna – mile widzianym gościem. Podczas festiwalu teatralnego w Melbourne Piotr Polk poznał miejscowych handlarzy piwem. Na pamiątkę spotkania dostał kapelusz z zawieszonymi przeciętymi korkami od wina. – Podobno gdy jest bardzo gorąco, te korki odstraszają insekty. Mnie jednak głównie utrudniały koncentrację, bo dyndały przed oczami – śmieje się. Australia go zaskoczyła. Lecąc do Melbourne, przez pięć godzin obserwował martwy krajobraz przypominający rdzawą blachę. – Zastanawiałem się, czy jest tam w ogóle jakieś życie – wspomina. Jest, i to bardzo intensywne. Wzburzony ocean, który hałasuje tak, że nie słychać rozmów. Busz, gdzie słychać szelest liści eukaliptusa. Wreszcie drobiazgi: ultrakolorowa papuga siedząca na dystrybutorze paliwa, gdzieś na stacji benzynowej. – Ciągle coś mnie dziwiło, tymczasem dla moich gospodarzy było zupełnie zwyczajne. Koniecznie muszę tam wrócić.

Because these are the people who matter most during your trips. They show you the places the guidebooks leave out, tell you about their lives, and make you feel like a guest, not a tourist. Polk got to meet some local beer traders during a theatre festival in Melbourne. He was given a slouch hat with cut bottle corks lining the brim as a souvenir. “They’re supposed to chase insects away on hot days. But in my case, they mainly ruined my concentration as they dangled in front of my eyes”, he laughs. Australia surprised him. During the flight to Melbourne, he spent five hours looking out at a lifeless landscape that looked like a rusty sheet of tin. “I was wondering if there was any life out there”, he recalls. Yes, there is, and it’s extremely vibrant – the turbulent ocean whose roar drowns out all conversation, the bush where you can hear the rustle of eucalyptus leaves, and – one curious memory that stays with him – a rosella perched on top of a fuel pump in a petrol station somewhere. “I was constantly being surprised by something my hosts saw every day. I have to go back there.”

MOJE MIEJSCA

Film Skrzypce przestały grać opowiada o losach Cyganów w czasie Holokaustu. Piotr Polk uczestniczył w uroczystym pokazie tego obrazu w Madrycie. The film And the violins stopped playing tells the story of the Gypsy Holocaust. Piotr Polk took part in a gala screening of the film in Madrid attended by the Spanish queen.

Rekl

030_KA_01_Moje miejscanew.12345.indd 32

12-12-17 12:45

Piotr polk – aktor teatralny i filmowy, piosenkarz. Ma na koncie role w kilkudziesięciu filmach i dwie płyty. Związany z warszawskim Teatrem Syrena, gdzie gra właśnie słynnego kasiarza w musicalu Hallo Szpicbródka. Jego pasją – oprócz podróży – jest ręczne wykonywanie unikalnych mebli. Grywa również w hokeja i jeździ konno. / Stage and film actor, singer. His credits include several dozen productions and two albums. Performing at the Syrena Theatre in Warsaw, he now stars the notorious safe-breaker in the musical Hallo Szpicbródka. His passions include travel and hand-crafting unique furniture. He likes ice hockey and horse riding.

Spain: How to kiss the queen

Hiszpania: Jak całuje królowa Przygotowania do premiery amerykańskiego filmu o Cyganach Skrzypce przestały grać trwały długo. Na uroczystości w siedzibie UNESCO w Madrycie miała pojawić się hiszpańska królowa, aktorzy musieli więc przejść szkolenie z etykiety. – Przez trzy wieczory odwiedzał mnie w hotelu specjalista, który tłumaczył, jak mam się zachować, jeśli królowa do mnie podejdzie. Że mam nie podawać ręki, jeśli ona nie poda, a jeśli poda, to ująć delikatnie, żeby się skłonić, ale niezbyt głęboko... – opowiada Piotr Polk, który grał w tym filmie jedną z głównych ról. – Niestety nie przewidział, że królowa może mnie przytulić. Zdjęcie, gdy królowa przytula aktora, a on – zestresowany – całuje ją w policzki, ukazało się nazajutrz w hiszpańskich gazetach z podpisem, że nie tylko Hiszpanie mają gorącą krew. Słowianie też… ReklamaXII2012 12/12/12 4:50 PM Page 1

The preparations for the premiere of And the violins stopped playing, an American movie about the Gypsies, were dragging on. The gala was to be held at the UNESCO office in Madrid and the Queen of Spain would be attending. The cast had to take a course in etiquette. Polk played one of the leading roles in the movie. “I spent three evenings at a hotel with an expert who told me how to behave when approached by the queen. I was told not to offer my hand unless she offered hers, and that if she did, I was to shake it gently and bow, but not too deeply”, he recalls. “Unfortunately, he did not predict that the queen would want to hug me.” Photographs of the queen embracing Polk, and the stressed actor kissing her on both cheeks were published by the local newspapers the next day with a commentary that Spaniards were not the only hot-blooded people – Slavs were too. REKLAMA

Masz ochot´ na naprawd´ wyjàtkowà kaw´? Pozwól zaserwowaç sobie to, co najlepsze... 4 wyÊmienità w∏oskà kaw´ 4 nowoczesne ekspresy 4 szerokà gam´ akcesoriów 4 wyjàtkowy serwis

Promocja Noworoczna do koƒca stycznia 2013 roku Dla pierwszych 5 osób niespodzianka

Ekspres Mitaca m4 Plus w cenie 449 z∏ brutto Kawa illy w kapsu∏kach – opakowanie 75 sztuk – 99 z∏ brutto

www.illy-shop.pl 030_KA_01_Moje miejscanew.12345.indd 33

lub zadzwoƒ

+48 604 894 871

12-12-17 12:45

MOJE MIEJSCA

My Favourite Haunts

Ocean Arktyczny: Whisky z lodem

The Arctic Ocean: Whisky on the rocks

Niedźwiedź polarny wydaje się leniwy i trochę znudzony. Aż nagle wybiera sobie fragment lodu i metodycznie uderza łapami tak długo, aż lód pęknie. Kładzie się i czeka, bywa, że nawet siedem godzin. Gdy wreszcie z przerębli wynurza się łeb foki, zaczyna się jatka. Pierwszym uderzeniem ogłusza fokę, a potem zamienia ją w miazgę. – Nie potrafiłbym sobie tego wyobrazić, gdybym nie zobaczył – mówi Piotr Polk. W czerwcu i lipcu 2011 r. spędził cztery tygodnie, pływając po Oceanie Arktycznym. – Mój zawód ma sporo wad – stres, niepewność, ciężka praca, ale jedną niewątpliwą zaletę. Plany filmowe i festiwale teatralne dzieją się na całym świecie. Dzięki temu zdarza mi się oglądać rzeczy niedostępne dla turystów – uśmiecha się aktor. Okolice bieguna północnego zobaczył przy okazji kręcenia brytyjsko-szwedzkiego filmu historycznego (An Enemy to die for). – To było arktyczne lato, więc całą dobę świeciło słońce. Przez to nikt z nas, oprócz kapitana, nie wiedział, jaki jest dzień. Raz nawet założyliśmy się z kolegą, czy jest środa, czy czwartek. Był piątek – wspomina. Najważniejsze były jednak widoki: bezkresna biel w tysiącu odcieni, krystalicznie błękitne potężne góry lodowe. – Któregoś dnia piliśmy whisky z lodem oderwanym z takiej góry. Niezapomniany smak – śmieje się Piotr Polk.

The polar bear seems sluggish and looks a little bored. Suddenly, he selects a slab of ice and rhythmically pounds it until it breaks. He then lies down and waits, sometimes for as long as seven hours. As soon as a seal shows its head, the blowhole becomes a slaughterhouse. The first blow knocks the seal unconscious, and the ones that follow beat it to a pulp. “I could never have imagined this unless I’d seen it for myself”, says Piotr Polk, who spent four weeks sailing the Arctic Ocean in June and July 2011. “This job has its downside – stress, uncertainty, hard work... but it does have one definite plus. Shooting locations and film festivals are scattered all over the world. This means I get to see things that tourists don’t”, he grins. Polk went to the North Pole to shoot a British-Swedish historical production (An Enemy to die for). “It was arctic summer, so the sun shone all day. Nobody, apart from the captain, knew what day it was. Once, I even had a bet with a friend on whether it was Wednesday or Thursday. Actually, it was Friday”, he recalls. The highlight, though, were the views – endless vistas of thousands of shades of whiteness, and massive blue icebergs. One day, we drank whisky with ice that had broken off from one of these icebergs. Unforgettable flavour”, he laughs.

Ocean Arktyczny – bezkresna biel w tysiącu odcieni… The Arctic Ocean – endless vistas of thousands shades of whiteness.

Do niedawna w centrum naszej uwagi była przede wszystkim pielęgnacja twarzy, a to prowadziło do powstawania widocznych kontrastów pomiędzy kondycją skóry twarzy, skórą szyi i dekoltu. Excessive enlarging of the lips is a fading trend as the ideal model of beauty is constantly evolving.

030_KA_01_Moje miejscanew.12345.indd 34

12-12-17 12:46

Carp

Francja: Północ – południe Dzięki filmowi Skrzypce przestały grać Polk poznał jedno ze swoich ulubionych francuskich miasteczek – Antibes. Film był pokazywany w Cannes, a Antibes to przylądek łączący różne miejscowości Lazurowego Wybrzeża. – Wróciłem tam potem, by zobaczyć to miejsce poza sezonem. Okazało się olśniewające. Leniwa atmosfera, ciepłe morze, pyszne jedzenie – opowiada. Aktor zna Francję bardzo dobrze. Na początku kariery mieszkał cztery lata w Paryżu, zdążył więc przejechać kraj wzdłuż i wszerz. Najchętniej wraca właśnie do Antibes na południu i Vannes w Bretanii. Lubi ten kontrast: gorące, słoneczne południe kontra zimna północ, gdzie powietrze jest tak czyste, że tnie płuca. – W Bretanii mam przyjaciół, więc znam tę okolicę od środka. Z pozoru niedostępne klify, do których ścieżkę potrafią pokazać tylko oni, smak małży gotowanych w domu, atmosferę rodzinnych rozmów. Dzięki temu złowrogie nieraz krajobrazy Bretanii mam dobrze oswojone.

France: North – south The film And the violins stopped playing brought Polk to one of his favourite French towns – Antibes. The production was screened in Cannes and Antibes is a cape connecting various Côte d’Azur cities. “I went back on my own later to see the place in the low season. It was stunning – laid back atmosphere, warm sea and delicious food”, he says. Polk is familiar with France. At the beginning of his career, he lived in Paris for four years, and travelled the length and breadth of the country. His favourite spots include Cap d’Antibes in the south and Vannes in Brittany. He likes the contrast between the hot, sunny south and the chilly north where the air is so crisp it almost hurts your lungs. “I have friends in Brittany, so I know the area inside out – seemingly impassable cliffs, the taste of home-cooked shellfish, the atmosphere of family discussions. All this helped me to get used to the landscape of Brittany, which can sometimes appear ominous.” Francja to także pyszne jedzenie. / France is famous for its delicious food. REKLAMA

Pokaż mi swoje dłonie, a powiem Ci kim jesteś! Carpe Diem: Show me your hands and I will tell you who you are! Dłonie są częścią ciała, której, zwłaszcza przy pierwszym kontakcie, uważnie się przyglądamy. Pewnie dlatego mówi się, że są one naszą wizytówką. Szeroką gamę zabiegów, które mogą przywrócić dłoniom młodość, oferuje nam medycyna estetyczna. Jeśli chodzi o skuteczne nawilżanie i wygładzanie dłoni, numerem jeden jest kwas hialuronowy Teosyal Redensity I, który dodatkowo maskuje prześwitujące naczynia krwionośne i ścięgna oraz dzięki swojemu bogatemu składowi kompleksowo je odżywia. Możemy podawać go nieinwazyjną metodą soft fillingu, która redukuje ryzyko powstawania siniaków. Często oprócz przesuszenia skóry dłoni doskwiera nam utrata jej jędrności. Do regeneracji świetnie pobudzi skórę laser frakcyjny, którego wiązki prowokują fibroblasty do tworzenia własnego kolagenu. Nadaje to jej bardziej zagęszczoną strukturę. Możemy łączyć go z podczerwienią Zaffiro. Urządzenie to powoduje podgrzanie i podrażnienie włókien kolagenowych, co skutkuje ich gwałtownym skurczem do pierwotnej długości. W efekcie skóra zostaje zagęszczona i ściągnięta, zwiększa się jej napięcie oraz elastyczność, zmianom ulega również jej struktura, zmarszczki zostają wygładzone. Widać to już po paru chwilach od rozpoczęcia zabiegu. Nieobce są nam również przebarwienia posłoneczne, które możemy redukować światłem laserowym głowicy MaxG.

Hands are the part of the body that we look at carefully, especially when we meet a person for the first time. That is why it is said they are our showpiece. Esthetic medicine offers a wide range of treatments that can restore the youth to your hands. When it comes to effective moisturing and smoothing the best solution is hyaluronic acid Teosyal Redensity I that additionally masks visible blood vessels and thanks to its rich composition nourishes them throughly. We can administer it with a non-invasive soft filling method which reduces the risk of bruising. Apart from the dry skin problems of the hands, we often suffer from the loss of its firmness. The fractional laser can wonderfully regenerate it by stimulating fiberblasts to produce their own collagen, which makes the structure of the skin thicker. We can combine this treatment with Zaffiro infrared light. This device warms up and stimulates collagen fibers, immediately shrinking them to their original length. The final result being thicker, tighter, more elastic skin with less visible wrinkles. You can notice this a few moments after starting the treatment. We can also deal with sun spots by reducing them with the laser light of the MaxG head.

Carpe Diem Centrum Medycyny Estetycznej Al. KEN 98 lok U 17, 02-777 Warszawa • Tel. 608 888 888 • www.carpediem-klinika.pl

030_KA_01_Moje miejscanew.12345.indd 35 CarpeDiem_Kaleidoscope_0113.indd 1

Na zdjęciu: dr Magdalena Opadczuk i Sylwia Gliwa

Na hasło Kalejdoskop Klinika Carpe Diem oferuje Państwu 20% rabat na zabiegi z zakresu medycyny estetycznej. Oferta ważna do 31.01.2013r. Please quote Kaleidoskope to receive the 20% discount on esthetics treatments. Offer is valid until 31.01.2013 r.

12-12-172:45 12:46 12/13/12 PM

My Favourite Haunts

Miami: Kraby jak w kinie

Miami: Crabs like in the movies

Piotr Polk jeździ też na wakacje. Wtedy wszystko przygotowuje sam, bez pośrednictwa biur turystycznych. W zorganizowanej grupie raczej nie miałby szans spotkać na pustyni w Syrii beduina, który mówi po polsku. – Szedłem obejrzeć katakumby, a z przeciwka nadchodził Arab w arafatce. Początkowo trochę się wystraszyłem. Tymczasem gdy powiedziałem, że jestem z Polski, klasnął w dłonie i odchylił połę marynarki, by pokazać mi metkę Zakładów Odzieżowych „Bytom”. Okazało się, że studiował w Katowicach, miał nawet żonę Polkę – opowiada. W zorganizowanej grupie nie trafiłby raczej do Museo del Jamón w Madrycie, gdzie przekonał się, że szynkę można wystawiać jak sztukę. Smak szynki orzechowej pamięta do dziś. Zwiedzanie bez planu pozwala przeżyć sceny jak z filmu. Albo trafić, całkiem przypadkowo, do filmowej restauracji. W Miami głód zaprowadził go do przypadkowej knajpy w porcie. Wyglądała niepozornie – trochę obskurna, proste stoły nakryte gazetami, kraby równie dobre jak gdzie indziej. Ale w żadnej innej bezpretensjonalnej knajpie nie siedział przy stoliku, gdzie przed nim jadali Marilyn Monroe, Marlena Dietrich czy Frank Sinatra.

When Polk goes on holidays, he arranges everything himself without going through travel agencies. With an organised tour, he would never have had the chance of meeting a Polish-speaking Bedouin in a Syrian desert. “I was on my way to the catacombs, when I saw an Arab in a keffiyeh coming towards me. At first I was scared. But when I told him I was from Poland, he clapped his hands and opened his jacket to show me a label with “Bytom” written on it. It turned out that had studied in Katowice and was married to a Polish woman”, he recalls. With an organised tour, he probably would never have had the chance of visiting the Museo de Jambon (Ham Museum) in Madrid. This place shows that ham can be exhibited like art. Even today he remembers the flavour of nutty ham. Sightseeing without a plan enables him to experience situations that could have come straight out of the movies – or stumble into the occasional movie restaurant. He was in Miami once when hunger guided him to an eatery in the harbour. The place was inconspicuous enough – it was a bit rundown and the simple tables were covered with newspapers, but the crabs were as good as anywhere else. However, he just happened to be sitting at a table where Marilyn Monroe, Marlene Dietrich, and Frank Sinatra had once sat. It was a nice feeling.

Miejsce niepozorne, ale może i tu bywały wielkie gwiazdy kina? Przecież to Miami… Who knows, perhaps this shabby place might have been visited by the great movie stars... After all, anything is possible in Miami.

MOJE MIEJSCA

030_KA_01_Moje miejscanew.12345.indd 36

12-12-17 12:46

Smaki Azji… jedyne w swoim rodzaju! The flavours of Asia are one of a kind.

Tajwan: Łyżka z pałeczek Choć jeśli chodzi o smaki, zna bardziej intensywne. – Azja jest takim miejscem, gdzie można mieć zawiązane oczy i uszy i po smakach i zapachach zorientować się, że jest się właśnie tam – mówi. Był w Azji kilkakrotnie. Szczególnie zapamiętał festiwal teatralny na Tajwanie, gdzie Teatr Studio pokazywał spektakl Jerzego Kaliny Pielgrzymi i tułacze. Dzięki chińskiej opiekunce, która znała nieturystyczne miejsca, trafił do małej restauracji prowadzonej przez wielopokoleniową rodzinę. – Poszedłem tam sam, ni w ząb nie mogliśmy się porozumieć, a jednak czułem dużą życzliwość. Zaprosili mnie do stołu, podali mi zupę, a do niej pałeczki. Widziałem, że żartują ze mnie, ale w końcu gospodarz zlitował się i z trzech kompletów pałeczek i kawałka sznurka skonstruował dla mnie łyżkę! – wspomina aktor z rozbawieniem. Łyżkę zachował na wiele lat, zaginęła dopiero przy kolejnych przeprowadzkach. ☐

Taiwan: A spoon made of chopsticks

And when it comes to tastes, he knows the more intensive ones. Polk has been to Asia several times. He has vivid memories of a theatre festival in Taiwan where Studio Theatre staged Jerzy Kalina’s play Pilgrimages and Wanderers. Thanks to a Chinese guide who took him off the tourist trail, he went to a tiny restaurant that had been run by the same family for several generations. “I went there on my own, and we had no way of communicating, but I experienced enormous friendliness. I was served soup with chopsticks. I could tell they were making fun of me, but my host eventually took pity and made me a spoon out of three pairs of chopsticks and a piece of string”, he recalls with amusement. He kept the spoon for many years, but lost it when moving house. ☐ REKLAMA

030_KA_01_Moje miejscanew.12345.indd 37

12-12-17 12:46

kuchnia

Cuisine

Ten stary...

piernik

Old man gingerbread

Piernik to kwintesencja polskiego smaku. Cała dawna polska kuchnia była piernikowa, korzenna – trochę słodka, trochę pikantna. / Gingerbread is a quintessentially Polish flavour. Old Polish cuisine was gingery and spicy – a little sweet, a little hot. Tekst/by:

Monika Kucia, www.monikakucia.pl

038_KA_01_Kuchnia12345.indd 38

12-12-17 13:45

Nie ma świąt Bożego Narodzenia bez wiszących na choince pierniczków dekorowanych lukrem, tzw. całusków – małych ciasteczek dojrzewających w słoikach przez cały Adwent, oraz piernika najeżonego bakaliami na świątecznym stole. Jeden z portali poświęconych słodkościom co roku organizuje świąteczny konkurs na domek z piernika. Chętnych budowniczych jest bez liku. Domki projektują i tworzą rodzice z dziećmi, pary, babcie z wnukami. Prace trwają od listopada. Powstają prawdziwe piernikowe rezydencje ozdobione koronkowym lukrem, z piernikowymi reniferami, konikami, kaczkami i saniami św. Mikołaja. Dziś jada się pierniki przede wszystkim w czasie świąt Bożego Narodzenia i karnawału, bo to ciasto „długowieczne” i nawet przez kilka tygodni nie traci smaku. Ale dawniej piernik był używany głównie jako zakąska do wódki. Ciasto wciąż pozostaje dość wytrawne. Pierwotnie było także bardzo gęste i twarde. Wybijały je i wygniatały przez wiele dni najsilniejsze dziewczęta. Takie ciasto mogło być przechowywane całymi miesiącami. Największym sekretem ciasta piernikowego jest zaczyn – tym lepszy, im więcej liczył lat. Jak wysoko było to cenione, dobrze widać m.in. po tym, że najwyższej jakości zaczyn był częścią posagu panny młodej. Zwyczaj rozpoczynania przygotowań do świąt od pierników bierze się stąd, że oryginalne staropolskie ciasto wymagało dojrzewania – nawet przez kilka miesięcy. W tym czasie poddawano je fermentacji. Po upieczeniu staropolskie pierniki były twarde jak żelazo – dopiero po wielu tygodniach leżakowania nadawały się do jedzenia i wtedy rozpływały się w ustach. Także dziś lepiej jest odłożyć piernikowe ciasto na pewien czas do lodówki przed upieczeniem, a po wypieczeniu włożyć do słoja i zjadać dopiero po dłuższym czasie. Można utrzeć lub zemleć wypieczone ciasto z surowym – pierniki mają dzięki temu nie tylko wyśmienity smak, ale nadają się także do długiego przechowywania. Ciasto jest proste – robi się je z czystego miodu, korzeni, mąki żytniej i pszennej po połowie, konieczny jest także spirytus oraz soda lub potaż (węglan potasu używany do spulchniania ciasta). Specyficznego charakteru nadają mu przyprawy: cynamon, imbir, goździki, pieprz, kardamon, gałka muszkatołowa, czasem anyżek. Do samego ciasta można dodać orzechy, migdały, rodzynki, figi, skórkę pomarańczową i cytrynową. Nazwa piernika – zwanego w dawnej Polsce miodownikiem – pochodzi od przyprawy korzennej, czyli pieprznej, po staropolsku piernej. Pierniki to najzdrowsze z ciast. Nie ma koszyka prezentów dla zagranicznych gości bez toruńskich pierników. Pierwsze o nich wzmianki pochodzą z końca XI w.

Christmas just wouldn’t be Christmas without those tiny iced gingerbread kisses on the tree (after being aged in jars during Advent), not to mention all that luscious gingerbread packed with dried fruits and nuts on the table. There is a confectionery portal that runs an annual Christmas gingerbread house contest and they are invariably swamped with entries. Parents, children, couples, grandmothers and grandchildren all get together to design and build gingerbread houses. Work gets underway in November. Gingerbread mansions laced with intricate icing patterns are constructed and decorated with gingerbread reindeers, horses, ducks and Santa sleighs. Gingerbread is mainly served during the Christmas and Carnival seasons, but it was primarily a vodka appetizer in the old days. The cake is still fairly dry, although it used to be very dense and hard as well. It was kneaded and pressed by very strong girls for several days. The dough could be stored for many months. The secret of gingerbread batter lies in the leaven – the older, the better. This was highly prized, as is attested by the fact that premium quality leaven formed part of a young woman’s dowry. Christmas preparations usually begin with making gingerbread, because genuine original dough takes time to mature. The dough for Old Polish gingerbread used to be prepared many months in advance and left to ferment. It was rock-hard after baking and had to mature for weeks before it was edible and could melt in the mouth. Even today, gingerbread dough is best stored in the fridge before baking, and stored in a jar for several weeks afterwards. You can also grate or grind the baked cake with sour dough – the gingerbread will not only be delicious, but will remain fresh for a long time. The dough is easy to make – all you need is pure honey, spices, equal parts of rye and wheat flour, and spirit or potash (potassium carbonate used as a raising agent). Gingerbread owes its distinctive flavour to the spices used to make it – cinnamon, ginger, clover, pepper, cardamom, nutmeg, and sometimes anise. You can also add nuts, almonds, raisins, orange and lemon peel to the dough. The Polish name for gingerbread (piernik) comes from a peppery spice known as pierna in Old Polish. Gingerbread is also known as honey cake in Poland and is the healthiest cake there is. Every gift hamper for a foreign visitor to Toruń will have gingerbread. Toruń gingerbread is first mentioned in the late 11th century when a baker named Niclos Czan is described baking bread and spicy biscuits. Toruń has Europe’s only Gingerbread Museum – housed in a reconstructed 16th century gingerbread bakery.

Pierniki to relikt dawnej kuchni wciąż obecny w polskim repertuarze kulinarnym. Gingerbread is a remnant of old Polish cuisine that continues to grace the nation’s tables.

038_KA_01_Kuchnia12345.indd 39

12-12-17 13:45

KUCHNIA

Cuisine

Piernikowe ciasto po upieczeniu najlepiej włożyć do słoja i zjadać dopiero po kilku tygodniach. For the best taste, put a gingerbread cake in a jar directly after baking for a few weeks.

Nazwa piernika pochodzi od przyprawy korzennej, czyli pieprznej – po staropolsku piernej. The Polish name for gingerbread (piernik) comes from a peppery spice known as pierna in Old Polisher. You can try your hand at making the aromatic dough, and can add honey, crushed cardamom, ginger, cinnamon bark, cloves and a pinch of pepper to suit. You knead the dough according to a 500-year old recipe, roll it out, insert it into a decorative mould, and then sit back and listen to legends about gingerbread and Toruń while the cake is being baked in an ancient oven. Polish cuisine manages to combine gingerbread with fish. One famous Polish dish featured carp in gingerbread, and Christmas herring is now served in gingerbread sauce. Leave the herring fillets in brine to soak in milk overnight, and add a sauce made of honey, gingerbread spice, oil (preferably cold-pressed rapeseed oil), a drop of lemon juice, and a chunk of crumbled gingerbread. Gingerbread also appears on the plates of some of our more experimental chefs. One of the most popular dishes served at the Atelier Amaro in Warsaw is foie gras marinated in blackthorn sauce, thinly sliced and frozen in liquid nitrogen, and served on a bed of rosehip mousse with seared meringue in rosehip vinegar and gingerbread powder. The latest version is simply delicious. ☐

W bajce braci Grimm Baba Jaga mieszkała w domku z piernika. The witch in Hansel and Gretel recorded by the Brothers Grimm lived in a gingerbread house.

Żył wówczas piekarz Niclos Czan, który wypiekał oprócz chleba także korzenne ciastka. Dziś w Toruniu działa jedyne w Europie Muzeum Piernika, czyli zrekonstruowana XVI-wieczna piernikarnia. Odwiedzający uczestniczą w procesie powstawania pachnącego ciasta, samodzielnie dodają miodu, tłuczonego kardamonu, imbiru, kory cynamonowej, goździków, a także szczyptę pieprzu. Zagniatają ciasto według pięćsetletniej receptury, wałkują, zamykają w ozdobnej formie, a potem słuchają legend o pierniku i Toruniu, podczas gdy smakołyk piecze się w wiekowym piecu. W polskiej kuchni pierniki pojawiają się także w zestawieniu z… rybami. Słynnym daniem był karp w piernikach, a do dziś podaje się na wigilię śledzie w sosie pierniczkowym – wystarczy do matiasów w słonej zalewie namoczonych na noc w mleku dodać sos z miodu, przyprawy do pierników, oleju (najlepiej rzepakowego tłoczonego na zimno), odrobiny soku z cytryny i kawałka pokruszonego pierniczka. Piernik gości także na talerzach awangardowych mistrzów kuchni. W Atelier Amaro w Warszawie jednym z najpopularniejszych dań jest foie gras marynowane w soku z tarniny, potem pokrojone w cieniutkie plasterki i zamrożone w ciekłym azocie, a podawane na musie z dzikiej róży, z przypalaną bezą z octem z dzikiej róży i z pudrem z piernika. W nowoczesnym wydaniu prezentuje się także znakomicie. ☐

038_KA_01_Kuchnia12345.indd 40

12-12-17 13:45

SilverLine do Kaleidoscope_08.indd 1

041_KA_1301_Reklama.indd 41 Mediatech1_K_12.12.indd 1

7/11/12 4:47 PM

12-12-17 16:02 12/12/12 4:27:59 PM

kuchnia

Cuisine

Podniebne smaki

Magda Gessler –restauratorka, autorka książek kucharskich, malarka. Prowadzi programy kulinarne w telewizji TVN. / Restaurateur, cook book writer, painter. She hosts culinary shows on TVN television station.

Podróż samolotem jest moją ulubioną formą pokonywania dużych odległości. Jednym z najważniejszych dla mnie elementów decydujących o tym, czy lot jest przyjemny, czy nie, jest serwowane na pokładzie jedzenie. Posiłki na pokładzie samolotu są swoistym rytuałem, któremu towarzyszy miły uśmiech obsługi i dyskretna atencja. Nikt do mnie nie dzwoni, mogę się bez reszty zająć wyłącznie kontemplowaniem tego, co leży przede mną na talerzu. Tu refleksje bywają różne. Nie będę ukrywać, że powodów do radości mam zazwyczaj niewiele. Znalazłam na to prosty sposób – w każdą podróż samolotem zabieram kawałek najlepszego parmezanu zawiniętego w lnianą szmatkę i odrobinę oliwy z oliwek. Te dodatki gwarantują, że nawet nie najlepsze jedzenie nabierze znamion wykwintności. Proszę spróbować zrobić to samo, gdy będą Państwo podróżować po świecie. Z ogromną przyjemnością i nie mniejszą satysfakcją spieszę Państwu donieść, że rejsem, który na pewno nie potrzebuje mojego „zestawu ratunkowego”, jest każdy lot Dreamlinerem w barwach PLL LOT. Nowoczesność tego

Na pokładzie Dreamlinera podamy Państwu najlepsze dania inspirowane polską kuchnią. We will be serving the best dishes inspired by the Polish cuisine on board the Dreamliner. samolotu spotkała się bowiem z najlepszą polską tradycją kulinarną – na pokładzie Dreamlinera można już rozkoszować się posiłkami przygotowanymi dla Państwa przez moją restaurację U Fukiera. Ten niezwykły samolot pozwala na to, aby mogli Państwo delektować się smakiem tatara z łososia na galaretce z barszczu czy wędzonego pstrąga na chrzanowym sosie ze słodką babeczką z brokułami. Mam szczerą nadzieję, że dzięki moim propozycjom poczują się Państwo wyjątkowo, próbując najlepszych dań inspirowanych polską kuchnią, podawanych na pokładzie najnowocześniejszego samolotu na świecie. ☐

Flying is my favourite means of travelling long distances. I adore the feeling when I glance at my watch and still cannot believe that such vast distances can be covered in just a few hours. One of the most crucial elements in making the journey a pleasant one is the food served on board. The meals served during a flight are a ritual of sorts, accompanied by a smiling and discreetly attentive crew. I don’t have to answer any calls so I can devote my attention to contemplating what lies on the plate in front of me. The reflections that come to mind are diverse. I have to be honest and say that there is very little reason for joy. However, I have found a simple solution to this problem – I take a small piece of parmesan wrapped in a linen cloth and a dash of olive oil whenever I fly. These condiments can turn any meal into a sophisticated treat. Try this for yourself on your next flight, but bear in mind the safety rules operative at different airports. It is with great pleasure and no lesser satisfaction that I can tell you that I do not need my “emergency food kit” whenever I fly aboard the LOT Dreamliner. The modernness of this exceptional aircraft meets the best culinary traditions of Poland – you can relish meals cooked for you by my U Fukiera restaurant with impunity on board the Dreamliner. This amazing aircraft lets you enjoy the flavour of salmon steak tartare on borstch aspic or smoked trout in hoseradish sauce with a sweet bun and broccoli. I sincerely hope my proposals will make you feel special and that you will enjoy the best dishes that Polish cuisine has inspired served on board the world’s most advanced aircraft. ☐

Airborne flavours

042_KA_01_FelietonGessler.12345.indd 42

12-12-17 17:43

A DVERTORIAL

Zadbaj o swoje zdrowie Zrób to kompleksowo Take care of your health Do it comprehensively

horoby cywilizacyjne to zmora współczesnego świata. Czy wiesz, że 50% osób umiera z powodu chorób układu krążenia, a 25% z powodu nowotworów? Jak przeciwdziałać śmiertelnym chorobom i jakie metody profilaktyki stosować?

ifestyle diseases are the bane of the modern world. Do you know that 50% of people die as a result of cardiovascular diseases and 25% die of cancer? How can we prevent fatal diseases and what prophylactic procedures are available?

Jednym ze skutecznych rozwiązań jest Screening Stanu Zdrowia proponowany przez Szpital Medicover. To dogłębny i precyzyjny program badań diagnostycznych pozwalający na szczegółowy przegląd i ocenę stanu zdrowia.

An effective measure is the Health Screening service offered by Medicover Hospital. It is a thorough and precise programme of diagnostic tests, allowing for a detailed overview and assessment of health.

Unikalny program w Polsce

Unique programme in Poland

Dzięki współpracy specjalistów z różnych dziedzin oraz zastosowaniu nowoczesnego sprzętu medycznego w ciągu jednego dnia jesteśmy w stanie rozpoznać występujące schorzenia oraz ryzyko zachorowania na wiele chorób m.in. układu sercowo-naczyniowego, wątroby, płuc, nerek, zaburzeń funkcjonowania tarczycy, zakażeń organizmu przebiegających bezobjawowo oraz chorób nowotworowych. W przypadku zdiagnozowania poważnej choroby możemy podjąć natychmiastowe leczenie czy dalszą diagnostykę. Personel Szpitala Medicover gwarantuje pełną koordynację procesu badań, indywidualną obsługę oraz bardzo komfortowe warunki pobytu.

Owing to the cooperation of specialists in various fields and the use of modern medical equipment, in just one day we are able to diagnose diseases and risks of diseases, including the heart and cardiovascular system, liver, lungs, kidneys, thyroid disorders, asymptomatic infections and neoplastic diseases. Should a serious illness be diagnosed, we are ready to start treatment immediately or do further tests. The personnel of Medicover Hospital guarantees full coordination of the diagnostic process, individual service and very comfortable conditions during hospitalization.

Nowoczesny sprzęt diagnostyczny

State-of-the-art diagnostic equipment

Screening Stanu Zdrowia jest programem wymagającym, do jego prawidłowej realizacji niezbędny jest najnowocześniejszy sprzęt diagnostyczny. W Szpitalu Medicover zapewnia to 18-kanałowy rezonans magnetyczny, pierwszy z systemów MR wyposażony w technologię TIM, dzięki której przebadanie całego pacjenta trwa około 40 minut. Tomografia komputerowa realizowana jest za pomocą 128-warstwowego tomografu komputerowego z opcją zaawansowanej diagnostyki onkologicznej oraz nieinwazyjnych badań kardiologicznych. Zaplecze diagnostyki ultrasonograficznej wyposażone jest w najwyższej klasy ultrasonograf z opcją Dopplera do badań naczyniowych i aparat USG wyposażony w opcje wykonywania badań w czasie rzeczywistym w obrazowaniu 4D.

The Health Screening programme is very demanding and requires state-of-the-art diagnostic equipment. Medicover Hospital offers an 18-channel MRI scanner, the first MRI equipped with Total Imaging Matrix technology, which can perform a full-body scan in around 40 minutes. Computer Tomography is performed using a 128-layer CT scanner with the option to perform advanced oncological diagnostics and non-invasive cardiological examinations. Ultrasound examination facilities offer a high-end ultrasound equipment with Doppler option for vascular examinations and an ultrasound apparatus equipped with features that allow to perform examinations in real time in 4D imaging.

Screning Stanu Zdrowia szczególnie polecamy jest osobom, które pragną mieć poczucie kontroli nad własnym zdrowiem, szanują swój czas i zależy im na szybkiej diagnozie, która sprawi, że lepiej wykorzystają swoje szanse w życiu i biznesie.

Health Screening is particularly recommended to persons who want to take control of their health, value their time and want to receive a quick diagnosis, which will help them use the opportunities in life and business better.

Jeśli Twoje zdrowie jest dla Ciebie ważne zadzwoń pod numer 500 900 900 lub wypełnij formularz na stronie www.medicover.pl/szpital

If your health is important to you call us at 500 900 900 or fill out the form at www.medicover.pl/szpital

Medicover_KAL_0113.indd 1

12/13/12 4:06 PM

People and the World

Modlitwa o deszcz Praying for rain 044_KA_01_Czad.12345.indd 44

Świat i ludzie

12-12-17 12:48

LIBIA NIGER

CZAD

NIGERIA

SUDAN

REP. KAMERUN ŚRODKOWOAFRYKAŃSKA

SĄ DWA STOPNIE NIEDOŻYWIENIA. TEN, W KTÓRYM JESZCZE MOŻNA POMÓC, I TEN, KTÓRY OZNACZA ŚMIERĆ… UNICEF ALARMUJE – 150 TYSIĄCOM DZIECI ŚMIERĆ GROZI Z POWODU BRAKU ŻYWNOŚCI I CHORÓB. / THERE ARE TWO STAGES OF MALNUTRITION: ONE WHERE HELP IS STILL POSSIBLE AND ONE WHERE DEATH IS INEVITABLE. “UNICEF WARNS THAT 150,000 ARE DYING OF HUNGER AND PREVENTABLE DISEASES.” TEKST/BY:

Michał Żakowski, Polskie Radio

Lotnisko w stolicy Czadu. Małe, obstawione przez wojsko i policję. W środku duszno, ludzie przepychają się do odprawy. Wśród nich policjanci, jacyś mężczyźni co to „wszystko mogę załatwić”, wreszcie spoceni pasażerowie lotu z Etiopii. „Witamy w Czadzie” – uśmiecha się policjant, kolejny raz sprawdzając mój paszport. Turystów tutaj nie ma. Ndżamena w czasach francuskiego kolonializmu znana była jako Fort-Lamy. Miasto założył w 1900 r. francuski wojskowy Émile Gentil i nazwał je tak na cześć Amédée-François Lamy’ego, oficera zabitego w bitwie pod Kousséri kilka dni wcześniej. W 1973 r. nazwę miasta zastąpiono nazwą jednej z sąsiednich wsi, Nijāmīnā, co po arabsku oznacza „miejsce wypoczynku”. To oczywisty paradoks, często spotykany w krajach ciężko doświadczonych przez wojny. Ndżamena była atakowana i zdobywana przez milicję byłych premierów, prezydentów, lokalnych watażków, do niedawna grasowały tam bandy zbrojnych ludzi. Jej mieszkańcy uciekali często do Kamerunu – na drugą stronę rzeki Szari. WOJNA Czad przez lata rujnowały walki, a w nielicznych okresach względnego pokoju większość terenów w porze deszczowej zalewała woda. Tak jak teraz. Sytuację pogorszyła rozpoczęta w 2005 r. wojna z sąsiednim Sudanem, gdy władze Czadu zareagowały na pogromy murzyńskich ludów w sudańskiej prowincji Darfur. W odpowiedzi Chartum wsparł zbuntowane przeciwko prezydentowi Czadu wojska, by zdestabilizować tamtejszy rząd. W 2008 r. podpisano pokój, co jednak nie uspokoiło sytuacji. Dopiero dwa lata później osiągnięto porozumienie, które przewidywało demobilizację grup powstańczych z obu krajów. Wojna zmusiła cywilną ludność do szukania schronienia w obozach rozlokowanych głównie wzdłuż wschodniej granicy Czadu. Trafili tam uchodźcy sudańscy z Darfuru, ludzie, którzy uciekli z niebezpiecznych terenów przygranicznych Czadu i z Republiki Środkowoafrykańskiej, gdzie sytuacja też jest nieustabilizowana. W sumie ponad 40 tys. osób, które trzeba nakarmić i napoić.

The airport in the capital of Chad is small, and teeming with soldiers and police. It is stuff y inside. People are pushing their way towards the checkout desks – policemen, a few “I can get you anything” types, and sweaty passengers just off the flight from Ethiopia. “Welcome to Chad”, a policeman smiles as he checks my passport. There are no tourists in Chad. N’Djamena was known as Fort-Lamy in French colonial times. The city was founded in 1900 by French military commander Émile Gentil and named after Amédée-François Lamy, an officer killed at the battle of Kousséri a few years earlier. In 1973, the city took the name of one of the neighbouring villages – Nijāmīnā – which means “a resting place” in Arabic. The name obviously has a savage irony, although this is depressingly all too common in countries devastated by war. N’Djamena has fallen to the militia of former Presidents, politicians and local warlords. Until recently, the city was ruled by armed gangs. Many people fled across the Chari River into Cameroon. WAR Chad has been wracked by armed conflicts for years, and most of the country has been flooded during the infrequent periods of relative peace. Such is still the case. The situation worsened in 2005 when Chad went to war with neighbouring Sudan. What started it was Chad’s reaction to the slaughter of the indigenous population in the Sudanese province of Darfur. Khartoum responded by supporting a rebel army opposed to the President of Chad in order to destabilise the government. A peace treaty was signed in 2008 but the Chad-Sudan war raged on. An agreement to demobilize Sudanese and Chadian insurgents was signed in 2010. The war has driven the civilian population into refugee camps along the Eastern border of Chad. Refugees from Darfur fleeing Chad and others from the equally unstable Central African Republic have found asylum there. These refugee camps accommodate over 40,000 people who need food and drink. DROUGHT Chad is like the 7 Plagues of Egypt. In the North, people pray for rain – poor precipitation in the Sahel region cannot secure good

044_KA_01_Czad.12345.indd 45

12-12-17 12:48

People and the World

Susza To jest właśnie Czad, a raczej „Kraina siedmiu plag egipskich”. Na północy ludzie modlą się o deszcz – słabe opady w regionie Sahelu nie dają nadziei na dobre zbiory. Na zachodzie i południu powodzie niszczą wszystkie uprawy. Tych kilkadziesiąt tysięcy w obozach dla uchodźców modli się o pomoc, bo nie mają co jeść. Obóz w jednej z dzielnic Ndżameny można wyczuć jeszcze z drogi asfaltowej. Prawie 20 tys. ludzi nie ma gdzie załatwiać potrzeb

Powódź zalała ponad 250 tys. ha upraw. Większości plonów nie można uratować. Floods have inundated over 250,000 hectares of farm land. Most crops were completely destroyed.

crops. In the West and South, floods are destroying all the crops. The thousands of people living in refugee camps are praying for aid as the water has taken everything they had and they have nothing to eat. You know you are approaching this refugee camp even while still on an asphalt road in N’Djamena. There are not enough toilets for the nearly 20,000 people living there. Many of them have spent several days travelling to the camp from the South. They are furious. One of the women told me she had nothing to eat. She and her three-month baby live under a tree. When asked when she last ate, she said the previous day. When I asked when was the last time she had fed her child, she shrugged. She was going to try to buy milk at a market near the camp. She had come to the camp from the South of and the journey had taken her three days. I spoke with the camp manager Djegud Herve. I asked him about aid for the refugees. “We have food for 10,000 to 11,000 people, the rest have to get their own food”, he said. It would be naïve to expect efficient aid from the government of Chad, as the country

Świat i ludzie

044_KA_01_Czad.12345.indd 46

12-12-17 12:49

Uchodźcy w obozach koczują w prowizorycznych schronieniach. The refugees in refugee camp live in makeshift tents.

fizjologicznych, wielu szło tutaj przez kilka dni z południa kraju. Są wściekli. Jedna z kobiet razem z trzymiesięcznym dzieckiem mieszka pod drzewem. Pytam, kiedy ostatnio jadła. Okazuje się, że poprzedniego dnia. A dziecko? Wzrusza ramionami z rezygnacją. Postara się kupić mleko, jeśli jej się uda sprzedać coś na rynku, niedaleko obozowiska. Do Ndżameny przyszła z południa, a podróż trwała trzy dni. Rozmawiam z zarządzającym tym obozem Djegudem Herve. Pytam o pomoc dla uchodźców. – Mamy jedzenia dla 10, 11 tys. ludzi, reszta musi sobie radzić sama – odpowiada. Naiwnością byłoby oczekiwać na sprawną pomoc rządu Czadu – kraju czwartego od końca, jeśli chodzi o rozwój gospodarczy na świecie. Ale kiedy pytam o sytuację w miejscach, z których ludzie uciekają, słyszę, że tam jest jeszcze gorzej. Woda 900 km na wschód od Ndżameny, we wsi Gorouf, mieszkańcy błagają Allaha o dobre zbiory. Jeśli będzie źle, to czeka ich to co zwykle – czyli ucieczka do miasta, do Abéché. Ludzie tutaj marzą o czystej wodzie, którą można pić bez obaw o zachorowanie. Najbliższa studnia jest kilka kilometrów dalej, w zorganizowanej przez UNICEF przychodni dla dzieci we wsi Abougudam. Przywie-

ranks fourth to last in terms of economic development internationally. Water Nine hundred kilometres from N’Djamena, in the village of Gorouf, people are begging Allah for good crops. If things do not improve, they will have to flee to the city of Abéché. The locals dream about clean water which can be drunk without fear of illness. The nearest well is several kilometres away, at a children’s clinic set up by UNICEF in the village of Abougudam. It takes up to half a day to bring water from the well. The women carry their children, frequently suffering from malnutrition and diarrhoea, to Abougudam on donkeys. I spoke with Jamiya, whose son Zakaria looks emaciated. The story of this woman is similar to the many other stories I heard here. “The boy is starving as I have no milk. We eat twice a day, in the morning and the evening. We have tea for breakfast. The child gets cow’s milk. In the evening we eat ashe, a millet bun. Meat is served once a week as there is not enough money for it”, she said. Adults can survive on a diet like this but infants cannot digest a hard bun and cow’s milk.

Pomoc dla Czadu to kolejna akcja UNICEF. Co 7 min umiera w tym kraju jedno dziecko. Ponad 127 tys. dzieci cierpi na ostre, ciężkie niedożywienie. UNICEF apeluje o pomoc dla nich i wsparcie. Kupując szczepionki i wysokokaloryczną żywność, można uratować życie niejednemu dziecku. Trzeba też nauczyć tamtejszych ludzi, jak bronić się przed chorobami, dlaczego należy pić czystą wodę i jak rozpoznać niedożywienie. UNICEF jest jedyną organizacją działającą w ramach ONZ, która prowadzi swoje programy wyłącznie dzięki wsparciu darczyńców. Każdy, kto chce pomóc dzieciom w Czadzie, może przekazać datek na stronie UNICEF. Już 113 zł zapewni dzienną terapię dla 27 dzieci. Zbiórka potrwa do końca marca 2013 r. Aid for Chad is a UNICEF campaign. A child dies in Chad every 7 minutes. Over 127,000 children suffer from severe acute malnutrition. UNICEF is asking for help and support. By buying vaccines and calorific food we can save the lives of many children. We also need to teach the people of Chad how to protect themselves against diseases, why it is important to drink clean water and how to diagnose malnutrition. UNICEF is the only United Nations organisation that operates solely on the support of donors. Anyone who would like to help children in Chad can make a donation via the UNICEF website. PLN 113 will fund therapy for 27 children for one day. Donations are open until end of March 2013.

Przywiezienie czystej wody ze studni zajmuje pół dnia. It takes half a day to fetch fresh water from the well. 47

044_KA_01_Czad.12345.indd 47

12-12-17 12:49

Świat i ludzie

People and the World

zienie czystej wody ze studni zajmuje często nawet pół dnia. Kobiety na osłach przywożą do Abougudam swoje maluchy, często chore na biegunkę, niedożywione. Rozmawiam z Dźamiją, jej synek Zakaria wygląda na wycieńczonego. Historia tej kobiety jest podobna do wielu innych, które tu usłyszałem. – Mały jest głodny, bo nie mam pokarmu. Jadamy tu dwa razy dziennie: rano i wieczorem. Na śniadanie jest herbata. Dziecko dostaje mleko krowie. Wieczorem mamy ashe, bułkę z prosa, mięso jest raz w tygodniu – opowiada Dźamija. Taka dieta dla dorosłego to norma, ale dzieci nie strawią twardej bułki i krowiego mleka. Jeśli zbiory w tym roku okażą się słabe, przychodnia w Abougudam będzie miała jeszcze więcej pacjentów.

Przy studniach stoją długie kolejki. Bez wody nie można uprawiać ziemi ani ugasić pragnienia. People wait in long queues to use a water well. You cannot grow crops or quench thirst without water.

Liczby kryzysu Od trzech lat nie ma tu wojny, ludobójstwa, gwałtów. Panuje spokój, którego nie dane było ludziom zaznać przez 30 lat. Niestety susza na wschodzie i północy kraju zagraża zbiorom. Już teraz żywności brakuje dla 3,5 mln Czadyjczyków. Organizacje humanitarne w Czadzie oceniają, że w regionie Sahelu głód dotknie około 16 mln mieszkańców. – W tym mieście żyje 400 tys. ludzi, połowa z nich potrzebuje pomocy i jedzenia – mówi mi szef misji UNICEF w Abéché François Kumpundu. Dopiero wtedy zdaję sobie sprawę z ogromu potrzeb. Ale słyszę, że nawet w tak dramatycznej sytuacji pojawiła się nadzieja dla Czadu, bo nie ma już tej najgorszej plagi – nie ma wojny. ☐

Crisis in figures There has been no war, genocide or mass rape for three years now. People have not experienced peace like this for 30 years. Unfortunately, the drought in the East and the North is threatening crops. There will be another famine if the crops fail. There is not enough food for 3.5 million Chadians now. Humanitarian organizations estimate that approximately 16 million people in Chad are facing famine. I spoke with the UNICEF Head of Mission in Abéché, François Kumpundu, about this issue. “There are 400,000 people in this city and half of them need aid and food”, he told me. Only then did I realise the enormity and urgency of the needs of these people. I was told, however, that there was still hope for Chad, as it had now been freed from the worst plague of all – war. ☐

044_KA_01_Czad.12345.indd 48

12-12-17 12:49

advertorial

PRZESTRZENIE KOMERCYJNE MUZEUM HISTORII ŻYDÓW POLSKICH • Oferujemy wynajem prawie 700 m2 powierzchni handlowych dla usług z sektora premium: galerie sztuki, dom aukcyjny, atelier mody, salon jubilerski czy sklep z pracownią rzemiosła artystycznego. Można zaaranżować 5 niezależnych pomieszczeń z własnym zapleczem oraz węzłem sanitarnym lub łączyć powierzchnie sąsiadujące. Atutem jest dogodna lokalizacja w centrum Warszawy a także podwyższone standardy bezpieczeństwa obowiązujące w budynku. • Kompleks konferencyjno-multimedialnego z audytorium na 480 miejsc, mediateką i centrum informacyjnym jest doskonałym miejscem do organizacji. To doskonałe miejsce organizacji konferencji, koncertów, spektakli teatralnych i seansów filmowych a także bankietów i imprez okolicznościowych, promocji i prezentacji, szkoleń, kursów, prelekcji. Szereg atrakcji, wydarzeń edukacyjnych, kulturalnych, wystawy czasowe oraz wystawa główna będą gromadzić szeroką publiczność, w tym licznych turystów zagranicznych. • Oferujemy możliwość wynajmu restauracji, kawiarni, sklepu muzealnego.

Informacje na temat możliwości współpracy można uzyskać pod numerem telefonu: +48 22 471 03 46 lub mailem: dsolinska@jewishmuseum.org.pl • ul. Anielewicza 6, 00-157 Warszawa

MHZP_kaleidoscope_0113.indd 1

12/14/12 3:22 PM

LOT W PRZESZŁOŚĆ

A Look Back in Time

Architekt czasu

The Time Architect

050_KA_01_Lot w przeszlosca.12345.indd 50

12-12-17 18:07

Świątynia Horusa w Egipcie zbudowana w latach 237–57 p.n.e. The Temple of Horus in Egypt erected in 237-57 BC.

050_KA_01_Lot w przeszlosca.12345.indd 51

12-12-17 18:07

LOT W PRZESZŁOŚĆ

A Look Back in Time ŻYWA WYOBRAŹNIA, WPRAWNA RĘKA I GRUNTOWNA WIEDZA JEAN-CLAUDE GOLVINA NA TEMAT STAROŻYTNOŚCI POZWALAJĄ NAM ODBYĆ FASCYNUJĄCĄ PODRÓŻ W CZASIE. /JEAN-CLAUDE GOLVIN WITH HIS VIVID IMAGINATION, SKILLED HAND AND THOROUGH KNOWLEDGE OF ANTIQUITY TAKES US FOR AN ADVENTUROUS JOURNEY IN TIME. TEKST/BY:

Heather Robinson, Dorota Bielska Jean-Claude Golvin / Lightmediation

ZDJĘCIA/PHOTOS:

How did the Tower of Babel, the Roman coliseum and the pyramids of Giza look like at the height of their glory? You will find the answer to this question at Musée Départemental Arles Antique in Provence, the second largest museum in France for antiquities after the Louvre, endowed with a collection of unique watercolours by the historical architect, Jean-Claude Golvin.

Jak naprawdę wyglądały wieża Babel, rzymskie Koloseum czy piramidy w Gizie w okresie ich największej świetności? Odpowiedź na to pytanie znajduje się w Musée Départemental Arles Antique w Arles, drugim największym po Luwrze muzeum starożytności we Francji. Jean-Claude Golvin, architekt i rekonstruktor zabytków starożytności, przekazał mu bowiem zbiór swoich niezwykłych akwareli. Golvin jest obecnie jednym z najlepszych na świecie specjalistów, którzy odtwarzają historyczne realia na malowanych akwarelą obrazach przedstawiających najsłynniejsze zabytki antyku. Tej pracy poświęcił całą swoją zawodową karierę. Jego obrazy są nie tylko tworem żywej wyobraźni i wprawnej ręki, ale wszystko, co przedstawiają, w najdrobniejszym szczególe ma swoje odzwierciedlenie w odkryciach archeologicznych i badaniach naukowych. Jean-Claude Golvin urodził się w Tunezji. Uczył się w Algierze, gdzie w wieku 10 lat po raz pierwszy sięgnął po pędzel. Starożytne zabytki, które

050_KA_01_Lot w przeszlosca.12345.indd 52

12-12-17 18:07

Golvin is the top specialist in the world in recreating the past through watercolour renditions of the greatest sites of antiquity. He has dedicated his entire professional career to this effort. His drawings do not only spring from a creative mind and a deft hand but rather are based, down to the tiniest detail, on the findings of archaeologists and specialists. Jean-Claude Golvin was born in Tunisia and first learnt to paint in Alger when he was ten years old. Although deeply marked by visits to ancient sites in his youth, his everyday adventures were often limited by the city’s curfew, forcing him to develop a capacity to partake in a voyage imaginaire or travels in his imagination. In his mid-20s, his interests lead towards collaboration with the Mission archéologique française in Haidra. After having received his diploma in architecture, he delved further and further into research on antiquity, becoming first a member, then a director with the CNRS or Centre Nationale de la Recherche Scientifique. In Egypt, he was appointed the Director of the Franco-Egyptian Center for Studies and Restoration of the Temples at Karnak in Luxor, a post that included the overseeing of creating a 3D rendition of the temples. Northern Africa remained dear to his heart. His frequent use of midtones suggests an environment bleached out by the hot sun of his youth. Such as the Amun Temple in Luxor whose construction had taken

Szkic i akwarela przedstawiające arenę w Lutèce (dziś Paryż) zbudowaną w I w. n.e. A sketch and a watercolour painting depicting the Arène de Lutèce (contemporary Paris) erected in 1st century AD.

CMY

VALIDOL® tabletki abletki ki do ssa ssania MIESZANINA MENTOLU I IZOWALERIANIANU MENTYLU

1 tabletka do ssania zawiera 60 mg mieszaniny mentolu (Mentholum) i izowalerianianu mentylu (Menthyli valeras)

łagodzi uczucie niepokoju łagodzi stany napięcia nerwowego

REKLAMA

Optymalny efekt działania występuje po 2-4 tygodniach stosowania, dlatego produkt nie powinien być stosowany doraźnie. Jeżeli dolegliwości utrzymują się lub nasilają po 2 tygodniach stosowania produktu, należy zwrócić się do lekarza. Przeciwwskazania: Nadwrażliwość na substancję czynną lub którąkolwiek substancję pomocniczą.

050_KA_01_Lot w przeszlosca.12345.indd 53

Przed użyciem zapoznaj się z ulotką, która zawiera wskazania, przeciwwskazania, dane dotyczące działań niepożądanych i dawkowanie oraz informacje dotyczące stosowania produktu leczniczego, bądź skonsultuj się z lekarzem lub farmaceutą, gdyż każdy lek niewłaściwie stosowany zagraża Twojemu życiu lub zdrowiu. Podmiot odpowiedzialny: Farmak Sp. z o.o., farmak@farmak.pl 53

12-12-17 18:08

LOT W PRZESZŁOŚĆ

A Look Back in Time

zwiedzał w młodości, wywarły na nim ogromne wrażenie, ale ponieważ sporą przeszkodą w eskapadach była wprowadzona w mieście godzina policyjna, Jean-Claude zaczął przenosić się w odległe miejsca, puszczając wodze wyobraźni. Z racji swoich zainteresowań jako dwudziestokilkulatek nawiązał współpracę z francuską misją archeologiczną w Haidrze, a kiedy obronił dyplom architekta, zaczął prowadzić dalsze badania nad starożytnością, najpierw jako członek, a później dyrektor CNRS, czyli Krajowego Centrum Badań Naukowych. Jako dyrektor Francusko-Egipskiego Centrum Badań i Konserwacji Świątyń w Karnaku i Luksorze Golvin nadzorował prace nad trójwymiarową makietą kompleksu. Kiedy projekt dobiegł końca, architekt postanowił zająć się wyłącznie tworzeniem obrazów starożytnych budowli. Afryka Północna pozostała bliska jego sercu. Często używane przez niego spłowiałe barwy doskonale oddają klimat wypalonych słońcem pejzaży z czasów jego młodości. Takich jak świątynia Amona w Luksorze, której budowę dokończył Ramzes II zwany Wielkim, nadając jej ostateczny kształt. Jeśli odtworzenie pierwotnego wyglądu luksor-

Latarnia morska na wyspie Faros koło Aleksandrii. The lighthouse on the Island of Pharos in Alexandria.

Jak wyglądała wieża Babel, możemy sobie tylko wyobrazić. Po babilońskim zikkuracie pozostały tylko ruiny. We can only imagine what the Tower of Babel looked like. There is nothing but ruins left of the Babylonian ziggurat.

050_KA_01_Lot w przeszlosca.12345.indd 54

12-12-17 18:12

Arena w Arles i makieta amfiteatru. The Arles Amphitheatre and its 3D model.

its final shape and had been finalised during the reign of Ramesses II the Great. Recreation of the original appearance of the Luxor monument required a lot of patience and precision from Golvin, but painting the Etemenanki ziggurat in Babylon, he had to make the most of his imagination for we do not know exactly how the building, believed by many researchers of the Antiquity to be the prototype of the Tower of Babel, had looked like. What we only have are findings of archaeological excavations, an account of the Greek historian Herodotus and data from the so-called Esagila tablet, a fragment of older texts copied onto it in 229, bearing the date and the signature of the scribe. The tablet features a short description of the Esagila temple complex dedicated to the god Marduk. Reaching the height of approximately 90 m, the Etemenanki tower had formed a part of the sanctuary. In the wake of the anti-Persian revolt, Esagila had been destroyed by Xerxes I. Its ruins were later razed to the ground by Alexander the Great who had planned to have it rebuild to its original splendour, but his vision had been aborted by his death. It is possible that he had initiated the construction of one of the ancient wonders of the world, the lighthouse on the island of Pharos near Alexandria. This architectural gem could have been 120 meter tall. Badly damaged by consecutive earthquakes, the lighthouse was consequently rebuilt until its tower was finally fallen down by the earthquake in 1375. In 1480, the Sultan of Egypt used its remnants to erect a fort. Luckily, the lighthouse had been described by the 11th century Arab geographer and traveller Abu Abd Allah Muhammad Idrisi, while its rendition has been perpetuated on coins. Jean-Claude Golvin now presents how it had looked like in its golden age. Perhaps while visiting the antiquity museum in Arles, some tourists have learnt that the French capital had existed under the Roman rule and had been known

www.fabryka.pl

Bestsellerowa seria blisko 200

tys.

sprzedanych egzemplarzy!

050_KA_01_Lot w przeszlosca.12345.indd 55

REKLAMA

PARTNERZY Rekonstrukcja zikkuratu E-temenanki w Babilonie poświęconego bogu Mardukowi. Miała być inspiracją dla biblijnej opowieści o wieży Babel. The recreation of the Etemenaki ziggurat in Babylon dedicated to god Marduk. It is said to have served as inspiration for the biblical story of the Tower of Babel.

Książki dostępne w księgarniach, na www.national-geographic.pl, i w sprzedaży wysyłkowej: tel. 22 360 37 77. 55 Znajdź nas na Facebooku: National Geographic Książki 12-12-17 18:08

W dobie komputerowo tworzonych obrazów Jean-Claude Golvin sięgnął po pędzel i akwarelę. In the age of computer-generated images Jean-Claude Golvin insists on using the paintbrush and watercolour. skiego zabytku wymagało od Golvina przede wszystkim cierpliwości i precyzji, to malując babiloński zikkurat E-temenanki, musiał użyć znacznie więcej wyobraźni. Wygląd tej budowli, przez wielu badaczy starożytności uważanej za pierwowzór biblijnej wieży Babel, nie jest bowiem dokładnie znany. Mamy do dyspozycji jedynie wykopaliska, przekaz greckiego historyka Herodota, ale przede wszystkim informacje z tzw. tabliczki z E-sagili, fragment starszych tekstów przekopiowanych na nią w 229 r. – skryba umieścił na końcu swój podpis i datę.

as Lutèce. Jean-Claude Golvin has recreated in the tiniest detail one of the most important historical monuments of Paris – ruins of the amphitheatre, now found in its Latin Quarter. During Roman times, 15,000 spectators had frequented the venue to watch gladiator fights. During the great exhibition of Golvin’s works at the museum in Arles some of them are displayed in architectural cases, suspended above mosaics, tombs and other treasures of the Roman period. The shimmering watercolours bring the surroundings to life. We can almost hear the cries of sportsmen playing ball, smell the cooking wafting out a backyard kitchen, and feel the thunder of applause rising above an amphitheatre. Jean-Claude Golvin has brought together two seemingly disparate fields of art and research to take us along for an adventurous journey in time. ☐

Świątynia Amona w Luksorze. The Luxor Temple of Amun in Egypt.

050_KA_01_Lot w przeszlosca.12345.indd 56

12-12-17 18:08

Jest tam krótki opis kompleksu świątynnego E-sagila poświęconego bogu Mardukowi. Mierząca około 90 m wieża E-temenanki stanowiła część sanktuarium. E-sagila została zniszczona po antyperskim powstaniu przez Kserksesa I, a potem Aleksander Wielki zrównał z ziemią ruiny, by odbudować świątynię w całej jej wspaniałości. Nie zdążył. Niewykluczone, że to on zainicjował budowę jednego ze starożytnych cudów świata – latarni morskiej na wyspie Faros koło Aleksandrii. To architektoniczne arcydzieło mogło mieć do 120 m wysokości. Latarnia ucierpiała w czasie wielu kolejnych trzęsień ziemi i była przebudowywana, a jej wieżę ostatecznie zniszczyło trzęsienie w 1375 r. W 1480 r. sułtan Egiptu użył jej ruin do budowy fortu. Na szczęście latarnię opisał arabski geograf i podróżnik z XI w. – Abu Abd Allah Muhammad Idrisi, a jej wizerunek zachował się m.in. na monetach. Jean-Claude Golvin pozwolił nam wyobrazić sobie, jak wyglądała w czasach swojej świetności. Być może niektórzy zwiedzających muzeum starożytności w Arles dopiero tam dowiedzieli się, że francuska stolica istniała już za czasów rzymskich i nazywała się wtedy Lutèce. Jean-Claude Golvin odtworzył bowiem w najdrobniejszych szczegółach jeden z najważniejszych zabytków Paryża – ruiny położonego dziś w Dzielnicy Łacińskiej amfiteatru. Za panowania Rzymian 15 tys. widzów śledziło tam walki gladiatorów. Podczas wielkiej wystawy prac Golvina w muzeum w Arles część z nich umieszczono gablotach, pozostałe były zawieszone ponad starożytnymi mozaikami, grobowcami i innymi skarbami z okresu rzymskiego. Mieniące się barwami akwarele sprawiły, że ożyło ich otoczenie. Można było niemal poczuć niosący się z kuchni na podwórzu aromat potraw, usłyszeć okrzyki atletów grających w piłkę i burzę owacji unoszącą się ponad amfiteatrem. Jean-Claude Golvin połączył dwie pozornie obce sobie dyscypliny: sztukę i historyczne badania, zabierając nas ze sobą w pełną przygód podróż w czasie. ☐

REKLAMA

Walka gladiatorów w amfiteatrze Trzech Galów w Lyonie. Gladiator fight in the Amphitheatre of the Three Gauls in Lyon.

050_KA_01_Lot w przeszlosca.12345.indd 57

12-12-17 18:08

w cztery oczy

One on One

Kulturalne delikatesy

W Polsce rośnie popularność e-booków, ale jeszcze długo nie zostaną wynalezione nośniki, które dostarczą takich samych doznań, jakie daje książka papierowa – mówi prezes Empiku Olaf Szymanowski. / “E-books are becoming more popular in Poland, but it will be quite a while before anything that offers the same experience as a hardcopy book comes along”, says Empik’s CEO Olaf Szymanowski. rozmawia/interviewed BY:

Martyna Wojciechowska

Cultural delicatessen

058_KA_01_W 4 oczy.12345.indd 58

12-12-17 17:12

Kiedyś Klub Międzynarodowej Prasy i Książki był dla Polaków oknem na świat, nazwano go „kulturalnymi delikatesami”. Pamięta pan swoją pierwszą wizytę w dawnym Empiku? Pierwsze wspomnienia mam chyba z czasów liceum. Kiedy zajęcia były mało zajmujące, zdarzało mi się jechać do Empiku i spędzać tam czas [śmiech]. Czytałem prasę zagraniczną, która była przecież tylko tam dostępna. To było wyjątkowe miejsce. A czym jest Empik dziś, 65 lat po otwarciu pierwszego salonu przy ulicy Bagatela w Warszawie? To dziś już nie jedyna, ale największa na polskim rynku firma, która – tak jak na początku swojego istnienia – oferuje dostęp do różnych nośników kultury. Prawie 30 mln osób rocznie przychodzi do naszych salonów, a my staramy się być dla nich przewodnikiem po tym, co w kulturze jest obecnie najciekawsze. Ale jednocześnie Empik wciąż się zmienia. Wzbogacamy naszą ofertę, rozwijając się w trzech głównych obszarach: kultura, rozrywka, odkrywanie. To odkrywane jest zresztą wpisane w DNA marki Empik – dlatego od lat śledzimy najnowsze światowe trendy konsumenckie i selektywnie wprowadzamy je do sprzedaży. Rozbudowujemy też dotychczasową ofertę o nowe kategorie pozawydawnicze, ale mocno z nią powiązane, wzbogacając ją i w naturalny sposób uzupełniając. Dla nas najważniejszą kategorią jest, była i będzie książka. Tylko że chcemy, aby klient, który np. kupuje książkę podróżniczą, mógł znaleźć w Empiku także inspiracje do własnego odkrywania świata oraz produkty przydatne w podróży. W Empiku każdy ma szansę odkryć fantastyczne sposoby na spędzanie czasu – podsuwamy pomysły na relaks, rozrywkę i zabawę, podpowiadamy, co robić, aby życie było po prostu ciekawsze. Mamy do czynienia z cyfryzacją rynku. Mnie Empik kojarzy się z zapachem papieru, ale niektórzy mówią, że papieru niedługo nie będzie. Oczywiście, że będzie! Jesteśmy społeczeństwem bardzo przywiązanym do książki papierowej, do całej tej sfery – nazwijmy to – „organoleptycznej”, kontaktu z zadrukowanymi stronami. Nie wydaje się, żeby na naszym rynku w najbliższym czasie zaistniała podobna sytuacja jak na amerykańskim, gdzie książek elektronicznych sprzedaje się już tyle samo co tradycyjnych. U nas rośnie popularność e-booków, ale nie spodziewam się rewolucji. Poza tym – wbrew niektórym katastroficznym prognozom – książka tradycyjna nie umrze. Uważam, że przez długi czas nie zostaną jeszcze wynalezione nośniki, które będą dostarczać takich samych przeżyć i doznań, jakie daje książka papierowa. Ale oczywiście jesteśmy jednym z najaktywniejszych promotorów digitalizacji treści kulturalno-rozrywkowych w Polsce i ich

Once dubbed a “cultural delicatessen”, the International Press and Book Club was thought of as our window to the world. Do you remember your first visit to what Empik used to be? My earliest memories go back to my high school years. I’d sometimes go to Empik when my classes were not at all that interesting. I used to read the foreign press, which you couldn’t get access to anywhere else. It was a very special place. And what is Empik today, 65 years after the launch of its first store in Bagatela St, Warsaw? Today, it’s the biggest, although by no means the only, company in Poland offering access to various cultural media – just as it’s always done. Our stores have an annual footfall of almost 30 million, and we want to guide them as to the best and most intriguing things that culture has to offer. Empik is constantly evolving. We’ve been expanding our range with a focus on culture, entertainment, and discovery. Discovery is intrinsic to Empik. It’s in our blood. We’ve been monitoring the latest international consumer trends and selectively adding to what we sell. At the same time, we’ve been expanding our range with non-print media, although there has to be a strong connection with what we already offer, so as to enhance and supplement it. The book has always been and will remain our core category. But we also want e.g. someone who buys a travel book to be able to find the inspiration to discover the world alone and find all the essential travel accessories at Empik. Everyone has the chance to discover fantastic ways of spending time at Empik. We suggest ideas for leisure, entertainment and fun, and what to do to make life simply more exciting. We are now witnessing the digitisation of the market. For me, Empik has always been synonymous with paper, but some are predicting that paper will soon be a thing of the past. No way. As a society, we’re extremely attached to paper books, to what I would call the whole “experiential” sphere, to interacting with the printed page. And our market’s not likely to follow the US, trend where e-book sales are on par with traditional books, anytime soon. E-books are becoming more popular here, but it’s not a revolution. I think it’ll be quite a while before anything that offers the same experience as a hardcopy book comes along. But we’re obviously more involved in promoting digital cultural and entertainment, and distributing it to a wider audience, than just about anyone else in Poland. E-books are extremely practical in many situations. For instance, whenever I go on holidays, I take an e-book reader I bought from Empik and 25 different titles. And I can have thousands of e-books in my library. Do you think there’ll come a time when nobody will go to retail stores because we’ll all be buying our books and

058_KA_01_W 4 oczy.12345.indd 59

12-12-17 17:12

One on One

udostępniania szerokiej grupie odbiorców. Bo w różnych sytuacjach książka cyfrowa jest niezwykle przydatna. Kiedy jadę na wakacje, to zabieram czytnik – kupiony zresztą w Empiku – i mam na nim 25 pozycji wydawniczych. Ale mogę mieć ich tysiące! Na pewno jest to dynamicznie rosnący segment. Dzisiaj standardem jest, że wraz z wydaniem wersji papierowej książki pojawia się jej wersja elektroniczna. To może doczekamy czasów, kiedy już nikt nie będzie przychodził do salonów i będziemy kupować książki i filmy tylko w internecie? Sprzedaż w naszym sklepie internetowym rośnie dość dynamicznie. W ofercie empik.com jest już 170 tys. tytułów w katalogu polskim i aż 460 tys. w katalogu zagranicznym – żadna polska księgarnia nie ma tak rozbudowanej oferty. Jednak biznes internetowy jest dziś nadal bardzo mocno związany z biznesem detalicznym, a klienci zdecydowaną większość pozycji, które zamawiają w sieci, i tak odbierają w salonach. Spójrzmy na to, co się dzieje w Stanach Zjednoczonych, które są bardziej zaawansowanym rynkiem książki niż nasz – salony sprzedaży funkcjonują i mają się dobrze. Naprawdę dużo zależy od tego, co sklep jest w stanie zaoferować klientom, jeśli chodzi o wspomniane wcześniej odkrywanie, atmosferę, obsługę – a to zawsze była nasza mocna strona. Wchodzę do salonu i widzę, że tu jest ciekawa książka, a tu film i mogę ich dotknąć, przejrzeć je, zastanowić się, poradzić się sprzedawcy. Wierzę głęboko, że te kanały będą razem funkcjonować. A jakie jest według pana podobieństwo naszego rynku do rynku na Zachodzie? Czy ulegamy czytelniczej globalizacji? Wiele tytułów to są pozycje uniwersalne. Jak chociażby Trafny wybór – nowa książka J.K. Rowling, tym razem dla dorosłych, 50 twarzy Greya E.L. James, publikacje noblisty, czyli Mo Yana. Z drugiej strony mamy w Polsce niezwykle dużo nowości. W 2012 r. pojawiło się na rynku 25 tys. premierowych książek i przy takim „wysypie” nowych tytułów nie ma szans, żeby je wszystkie dobrze wyeksponować. Pracujemy więc nad tym, aby Empik w jeszcze większym stopniu odgrywał rolę selekcjonera dobrej książki niż

movies online? Our range features 170,000 titles from the Polish catalogue and a staggering 460,000 titles from the foreign catalogue. No other Polish bookstore has such a comprehensive range and empik.com is witnessing an upward trend in sales. You have to bear in mind that our online business continues to be strongly driven by retail. The overwhelming majority of products bought online are collected at our stores. Equally important is what the store can offer in terms of discovery (which I’ve already mentioned), ambience and service. These have always been our strong points. When I enter a book store and notice a new book, I can touch it, browse it, think about it and consult the shop assistant. I’m firmly convinced that the two channels can function together. Do you think the Polish market is similar to the Western ones? Or the British one? Is it possible to compare them? There are many titles with universal appeal, e.g. The Casual Vacancy (J. K. Rowling’s latest book, which is addressed to adult readers), Fifty Shades of Grey by E. L. James, and the works of Nobel Prize-winning writer Mo Yan. On the other hand, we have lots of new titles in Poland. Some 25,000 new books came out in Poland in 2012. This is far too many new titles to display in one

Pierwszy Międzynarodowy Klub Prasy i Książki powstał po wojnie, w 1948 r., przy ulicy Bagatela w Warszawie. 22 lata temu sieć 74 salonów przekształcona została w Empik, a w 1994 r. firmę nabył od Skarbu Państwa koncern Eastbridge N.V. z siedzibą w Holandii. Obecnie Empik ma prawie 190 salonów, zatrudnia 3 tys. osób i obsługuje 30 mln osób rocznie, oferując w sprzedaży książki, muzykę, filmy, gry PC i na konsole, prasę, artykuły papiernicze, zabawki, artykuły wyposażenia wnętrz, kulinarne, produkty do relaksu i pielęgnacji oraz gadżety przydatne w podróży. A także bilety na różnorodne wydarzenia kulturalne, jest też organizatorem licznych spotkań z autorami. / The first International Book and Press Club store opened in Batagela St., Warsaw, in 1948. What eventually grew to be a chain of 74 stores was transformed into Empik 22 years ago, and sold by the State Treasury to Eastbridge, a company headquartered in the Netherlands, in 1994. Today, Empik has almost 190 stores offering books, music, movies, games, multimedia software, press, stationery products, toys, board games, interior design and cooking accessories, skin care and relaxation products, travel gadgets, and selling tickets to various cultural events. Empik also holds regular meetings with writers.

w cztery oczy

058_KA_01_W 4 oczy.12345.indd 60

12-12-17 18:14

do tej pory – był przewodnikiem i pomagał klientowi w wyborze, w podjęciu decyzji. A co kupił pan jako prezenty świąteczne? Oczywiście, że książki! Ale lubię też płyty, gry. Na przykład mój syn jest absolutnym fanem wszystkiego, co jest związane z Gwiezdnymi wojnami. Więc dostanie trzy pozycje ze Star Wars, poza tym kupiłem mu Fifę 2013. No właśnie, badania czytelnictwa pokazują, że czytamy coraz mniej, a jednocześnie większość deklaruje, że książka to najlepszy prezent. Może więc nie jest aż tak źle, jak się mówi? Empik sprzedał w roku 2012 o 6 proc. więcej książek niż w ubiegłym roku. Ale przed nami wciąż jest ogromna praca do wykonania – aby propagować książkę i czytelnictwo. Chcemy wykreować modę na czytanie, uczynić z książki swoisty przedmiot pożądania, pokazywać, że to świetna rozrywka i przyjemność, że książka czyni z nas odkrywców. Zależy nam również na tym, aby ludzie pokazywali, że czytają, byli z tego dumni i sami byli ambasadorami czytania w swoim otoczeniu i środowisku. Chcemy pokazać, że czytanie jest trendy. Bo przecież jest! ☐

place. We are now working to enable Empik to select good books more effectively than ever – to become a guide and to assist the Client in his or her choices, in making the right buying decision. And what have you bought as Christmas gifts? Books of course! But I also like CDs and games. For instance, my son is a die-hard fan of anything Star Wars related. He’ll be getting three Star Wars-themed gifts plus “FIFA 2013”. Readership surveys indicate that we are reading less. Yet at the same time, most of us say books are the perfect gift. Perhaps things are not as bad as they seem. In 2012, Empik’s book sales went up 6 per cent year-to-year. But there’s a long way to go – we need to promote books and reading. We want to make reading trendy, make books things that everyone has to have, things people can’t live without, show that reading is great fun and a source of inestimable pleasure, and that books can make us discoverers. We want to persuade the public that reading is cool. Because it is. ☐

W Empiku każdy ma szansę odkryć fantastyczne sposoby na spędzanie czasu. Everyone has a chance to discover fantastic ways to spend their spare time at Empik.

REKLAMA

058_KA_01_W 4 oczy.12345.indd 61

12-12-17 17:12

SMAK LUKSUSU

Taste of Luxury

Dywany z tysiąca i jednej nocy Magic carpets

ICH POSZUKIWACZE PRZECZESUJĄ NAJODLEGLEJSZE ZAKĄTKI DALEKIEGO WSCHODU. KOLEKCJONERZY WALCZĄ O NIE NA AUKCJACH. / THE SEARCH FOR CARPETS DRIVES SERIOUS COLLECTORS TO COMB THE MOST REMOTE PARTS OF THE FAR EAST AND TO ENGAGE IN AGGRESSIVE ONLINE BIDDING WARS. TEKST/BY:

Agata Brandt

062_KA_01_Smak luxusu12345.indd 62

12-12-17 14:23

Wyłożona dywanami podłoga Błękitnego Meczetu w Stambule. Obok: dywany z Kaszmiru mają często kwiatowe wzory. The floor of the Blue Mosque in Istanbul is lined with carpets. Left: the carpets of Kashmir often adorned with floral patterns.

062_KA_01_Smak luxusu12345.indd 63

12-12-17 17:36

Taste of Luxury

Tylko my, współcześni barbarzyńcy z Europy, sądzimy, że dywan to kawałek wykładziny pokrywającej podłogę. Dla ludzi Wschodu dywany zawsze były nieodłącznymi elementami życia rodzinnego i osobistego. A także duchowego, bo kobierce, nie tylko te służące do modlitw czy używane podczas ślubów i pogrzebów, ozdabiano wzorami o symbolicznym znaczeniu. Tkacze z Persji umieszczali na swych dziełach różę, symbol życia, wielbłądy symbolizowały szczęście i dostatek, a kolisty pawi ogon – słońce i cykl kosmiczny. Magiczne gryfy widnieją na najstarszym odnalezionym dywanie, który można oglądać w petersburskim Ermitażu. To pochodzący z V w. p.n.e. kobierzec, w który owinięte było ciało wodza Scytów, znalezione w kurhanie na syberyjskim stepie. Zachował się w nienaruszonym stanie dzięki otaczającej go bryle lodu, która zakonserwowała wełniane włókna. O ile jednak Pazyryk (nazwany tak od doliny w górach Ałtaj, w której został znaleziony) jest bezcennym muzealnym obiektem nie do kupienia, jego młodsi wspaniali krewni nadal przyspieszają tętno kolekcjonerów. Węzełki za miliony… Najdroższy dywan świata należy do anonimowego nabywcy, który w 2010 r. zapłacił za niego w londyńskim domu aukcyjnym Christie’s 6,2 mln funtów (ponad 25 mln zł). „Dywan ten pokazuje talent tkaczy z irańskiego Kirmanu, którzy byli najlepszymi twórcami dywanów w historii” – powiedział rzecznik Christie’s. XVII-wieczny kobierzec o 338 cm długości i 153 cm szerokości był częścią spadku po Martine Marie Pol, comtessie de Béhague, przedwojennej kolekcjonerce sztuki. Przebił on rekord ceny należący do indyjskiego kobierca sprzedanego w 2009 r. przez Sotheby’s na aukcji w Katarze za 5,5 mln dol. jednemu z trzech licytujących, który też pragnął pozostać anonimowym. Utkany z jedwabiu wzmocnionego jelenią i niedźwiedzią skórą dywan powstał w 1865 r. na zamówienie Kande Rao Gaekwada, maharadży Barody, który pragnął ofiarować go na grób Mahometa w Medynie. Tkało go 400 tkaczy przez 5 lat, lecz maharadża zmarł przed jego ukończeniem. Nie mógł więc nacieszyć oczu zdobiącymi go 2 mln pereł, rubinami, szafirami ani trzema dużymi rozetami z brylantów oprawnych w złoto – a wszystko to na powierzchni zaledwie 173 x 264 cm!

Only we latter-day barbarians from Europe would describe a rug as a piece of floor covering. Easterners have always treated carpets as indispensible elements of their family and personal lives. Carpets play a role in their spiritual lives too. Oriental carpets used for prayers, weddings and funerals have always been adorned with patterns conveying symbolic meanings. Persian weavers decorate them with motifs of the rose (the symbol of life), the camel (the epitome of happiness and affluence), and the circular peacock tail (the sun and the cosmic circle). Magic griffins are depicted on the oldest carpet ever found, now exhibited in the Hermitage Museum in Saint Petersburg. This carpet dates back to the 5th century BC and was used to shroud the body of a Scythian chief. It was found in a mound in the Siberian steppe. This 2,500-year-old pile rug has been preserved in mint condition as a result of being frozen in a block of ice that protected its wool fibres. The Pazyryk carpet (named after the valley in the Altai Mountains where it was found) is a priceless museum artefact and is not for sale. However, Its younger cousins send collectors’ pulses racing. Loops worth millions …. The world’s most expensive carpet belongs to an anonymous buyer who purchased it at an auction at Christie’s in London for GBP 6.2 million in 2010. “This carpet shows the prodigious talent of the weavers of the Iranian city of Kerman – the most inventive carpet makers in history”, Christie’s Press Officer told the British tabloid Daily Mail. The 17th century carpet is 338 cm long, and its price was bid up by the fact that it had been a part of the estate of Martine-Marie-Pol, Comtesse de Béhague, a renowned pre-war art collector. The Béhague carpet eclipsed the previous record set by an Indian carpet embroidered with pearls, rubies and sapphires sold by Sotheby’s at auction in Qatar in 2009 for 5.5 million dollars to one of three bidders. Again, the purchaser wished to remain anonymous. The magnificent silk carpet reinforced with fine deer and bear hide was hand-crafted in 1865 at the behest of Khande Rao Gaekwad, the Maharaja of Baroda, who intended to offer it as a gift to the tomb of Muhammad in Medina. It took 400 weavers five years to make, but the Maharaja died before the work was

smak luksusu

Bezcenne / PRICELESS Kosztujące góry złota kobierce są czymś więcej niż sumą użytych do ich wyrobu składników i włożonej benedyktyńskiej pracy. Niczym latające dywany z Księgi tysiąca i jednej nocy luksusowe dywany zawierają w sobie prawdziwą magię. / There is more to the most expensive rugs than just the product of the yarn used in their production and the manual labour. Just as the carpets from the Book of the one thousand and one nights, luxury carpets are imbued with true magic.

062_KA_01_Smak luxusu12345.indd 64

12-12-17 18:19

…i miliony węzełków Małe mogą kosztować więcej od dużych, wełniane potrafią być droższe od jedwabnych. Od czego zależy cena najcenniejszych dywanów? M.in. od jakości przędzy, wykorzystanych barwników i wzornictwa, a także wieku dywanu i jego dostępności (na przykład część perskich dywanów jest tkana przez nomadów, ich wyroby są obecnie znacznie rzadsze, co winduje ceny). Zachwycające detalami, najdelikatniejsze kobierce są stworzone w całości z jedwabiu. Te, w których jedwabna przędza podkreśla tylko detale, tkane są z najlepszej wełny, pochodzącej z karku owiec, która jest szczególnie natłuszczona, co czyni ją miękką i łatwą w obróbce. Do barwienia przędzy stosowane są naturalne barwniki z roślin i minerałów. Ale najważniejsza jest liczba węzłów. Ekskluzywne kobierce to te utkane z gęstością co najmniej 600 tys., do nawet miliona węzełków na metr kwadratowy. A że doświadczony tkacz wykonuje do 12 tys. węzłów w ciągu ośmiu godzin, za każdym najwyższej klasy dywanem stoją miesiące pracy w najwyższym skupieniu – bo luksusowe kobierce nie wybaczają błędów. Nic dziwnego, że kiedyś na perskie dywany, uważane za najcenniejsze i najpiękniejsze na świecie, stać było tylko arystokrację. Zwłaszcza na niezwykle szczegółowy jedwabny dywan figuralny Kom. Mający często wielkie rozmiary, stanowił przez wieki nieodzowny wystrój pałaców i zamków na całym świecie. Dziś każdy może mieć własnego Koma. O ile go na to stać, oczywiście. W największym na świecie internetowym sklepie z dywanami luksusowymi najdroższy

completed. He never got to feast his eyes on the 2 million pearls, rubies and sapphires, or the three large diamond rosettes set in gold decorating the canopy, which measured 173 cm x 264 cm. …and millions of loops Small carpets may be more expensive than large ones, and wool carpets may be more expensive than silk ones. Price is determined by a combination of the quality of the yarns and dyes used, the motifs featured, the age of the carpet, and its availability (e.g. some Persian carpets are weaved by nomads, which makes them rarer and thus more expensive). The finest pile carpets have enchanting details and are made entirely of silk. Those that only have silk outlining selected details are made of the finest wool, combed from the necks of sheep and specially greased to make it soft and easy to card. The yarn is coloured with carefully selected natural plant and mineral dyes. But the most important feature of the carpet is the number of looping knots. Exclusive rugs have between 600,000 and a million knots per square metre. And because an experienced weaver can tie up to 12,000 knots in eight hours, a top quality carpet requires months of focused work. There is no

U góry: sklep z dywanami w Stambule. Obok: rozeta z dywanu Baroda i fragment kobierca Pazyryk znajdującego się w kolekcji Ermitażu. Top: a rug shop in Istanbul. Left: the rosetta of the Pearl Carpet of Baroda and a fragment of the Pazyryk carpet on display at St Petersburg’s Hermitage museum.

062_KA_01_Smak luxusu12345.indd 65

12-12-17 14:23

smak luksusu

Taste of Luxury Tak powstają tradycyjne dywany Kaszkajów, koczowniczego ludu z Iranu. This is how the traditional carpets of the Qashqai, a nomadic tribe of Iran, are made.

Kom, mierzący 600 x 386 cm, kosztuje 215 tys. euro (ponad 1 mln zł), a ceny jego nieco mniej cennych kuzynów zaczynają się od 180 tys. euro. Najtańszy wart jest ok. 800 zł, a mierzy 33 x 26 cm… Książę na włóknie pokrzywy Choć prymat urody (i ceny) na rynku należy do wiekowych kobierców z Dalekiego Wschodu, nie tylko one zaliczane są do grona najbardziej ekskluzywnych dywanów. Do tego elitarnego klubu trafiły też dzieła niemieckiego „księcia dywanów”, projektanta Jana Katha. Określany mianem twórcy dywanów niedoskonałych Kath igra z zasadami klasycznej kompozycji, tworząc projekty, które wyglądają jak niedodrukowane, próbne wzory, starte przez czas freski albo skorodowane tradycyjne kobierce. Choć jest trzecim pokoleniem rodziny handlującej dywanami, Jan usiłować uciec przeznaczeniu i w wieku 20 lat wyruszył w podróż po Azji. Mając mgliste wyobrażenie o swej przyszłości, za to chętnie uczestnicząc w techno party w Indiach. Włócząc się z plecakiem, trafił do Nepalu, a tam dopadła go dywanowa karma. W Katmandu poznał partnera handlowego firmy swoich rodziców, który zaproponował mu pracę. Zakochany w nepalskiej kulturze Kath zyskał szansę poznania od podszewki,

room for error in a making luxury carpet. Persian carpets, believed to be the world’s finest and most beautiful, were once the preserve of the aristocracy. This was especially true of the exceptionally finely detailed figural silk carpets from Qom. These were deemed highly exclusive and often boasted generous dimensions, making them an obligatory interior decoration element in palaces and castles the world over for centuries. Nowadays, anyone who can afford one can have a Qom carpet. In the world’s biggest online luxury carpet store, the most expensive Qom rug measures 600 cm x 386 cm and costs EUR 215,000

A prince on nettle yarn While ancient carpets from the Far East dominate the most beautiful (and pricey) segment of the market, they are not the only ones numbered among the most exclusive. This elite group also includes pieces from the “prince of rugs”, German designer Jan Kath. Dubbed the creator of imperfect carpets, Kath flirts with the classical rules of composition to craft designs resembling indistinct trial patterns, weathered frescos, and corroded classic carpets. Being the third generation of a family of carpet dealers, Kath tried to escape his destiny by travelling around Asia when he was 20. He says that he was on the road with a vague vision of his future, but keen to go to techno parties in India. His backpacking took him to Nepal where he met his carpet karma. Kath bumped

Luksusowe dywany posiadacze trzymają w chronionych jak Fort Knox rezydencjach. The owners of luxury rugs store them in residences protected better than Fort Knox.

062_KA_01_Smak luxusu12345.indd 66

12-12-17 14:24

Phen

czy raczej od krosien, firmy wytwarzającej dywany tybetańskie. Szybko sam zaczął projektować i rozkręcił własny biznes. Wrócił do rodzinnego Bochum, gdzie dziś bije serce jego firmy zatrudniającej już ponad 3 tys. osób. Dywany tkane są ręcznie według jego projektów i kilkusetletnich tradycyjnych technologii, a dla Katha pracują tkacze w Nepalu, Maroku, Indiach i Tajlandii. Używają tybetańskiej wełny, chińskiego jedwabiu, ale też konopi i włókien pokrzywy. Cena dywanu wynosi 1200 euro i więcej za metr kwadratowy, ale nie odstrasza to wielbicieli talentu Katha, do których należą wielcy tego świata. Książę Monako Albert II zażyczył sobie, by to Kath zaprojektował czerwony, 200-metrowy dywan z białą bordiurą z nowozelandzkiej wełny i jedwabiu, po którym poprowadził do ołtarza swą małżonkę, Charlene Wittstock. Pozostaje tylko mieć nadzieję, że książęcy spacer po dziele „księcia dywanów” skończy się dla pływaczki, która została księżną, jak w bajkach, czyli: „żyli ze sobą długo i szczęśliwie”… ☐

Dywany zaprojektowane przez Jana Katha zdobią jachty arabskich szejków i apartamenty sław. The carpets designed by Jan Kath grace the yachts of Arab sheiks and celebrities’ apartments.

into his parents’ trade partner in Kathmandu and was offered a job. Fascinated by Nepalese culture, Kath took up the offer and got to know a company making Tibetan carpets from the bottom up. He soon began to design himself, started his own business and eventually returned to his hometown Bochum. The carpets are hand-crafted by weavers are based in Nepal, Morocco, India, and Thailand. Kath’s carpets are made of hand-sheared and hand-spun Tibetan wool, Chinese silk, and hemp and nettle fibres. They are commissioned by Louis Vuitton and Prince Albert II of Monaco, who asked Kath to design a red 200-metre carpet made of New Zealand wool with a silk border on which to lead his bride to be, Charlene Wittstock, down the aisle. We can only hope that treading the threads knotted by the “prince of rugs” will bring a fairytale finale for the swimmer-turned-princess and that she will live “happily ever after”. ☐

REKLAMA

062_KA_01_Smak luxusu12345.indd 67 Phenome1_K_11.12.indd 1

12-12-17 14:24 12/11/12 1:20:39 PM

KULTURA

Culture

TEKSTY/BY:

Poleje się krew. Dużo krwi There will be blood. Lots of blood

Ola Salwa

KINO / MOVIES

Były niewolnik (Jamie Foxx) pod okiem Schultza (Christoph Waltz) zyskuje nowy fach – zostaje łowcą głów. Ma tylko jeden cel – chce uwolnić swoją żonę przetrzymywaną na plantacji zwyrodniałego Calvina Candiego (Leonardo DiCaprio). Ciekawe, czy poza krwawymi jatkami Tarantino przygotował nam swoją wersję historii Dzikiego Zachodu oraz niewolnictwa, jak to było w przypadku II wojny światowej i Bękartów wojny? / Ex-slave (Jamie Foxx) has been trained as a bounty hunter by Schultz (Christopher Waltz). His only objective is to rescue his wife, who is being held on a plantation by the ruthless Calvine Candie (Leonardo di Caprio). Apart from the blood and gore, it is interesting to watch the history of the Wild West and slavery as told by Tarantino. Remember his take on World War II in Inglorious Bastards? Django, reż. Quentin Tarantino, premiera 18 stycznia / Django Unchained, dir. Quentin Tarantino, opens 18 January

Szekspir za kratami Shakespeare behind bars

Osadzeni w więzieniu o zaostrzonym rygorze przygotowują się do wystawienia Juliusza Cezara. Analiza Szekspirowskiego tekstu daje im możliwość przyjrzenia się sobie, zrozumienia uczuć i przeszłości. Surowy film braci Tavianich został nagrodzony Złotym Niedźwiedziem na zeszłorocznym festiwalu w Berlinie. / Inmates at a high-security prison prepare for a performance of Julius Caesar. An analysis of Shakespeare’s tragedy gives them an insight into themselves, their emotions and their past. This gritty drama directed by the Taviani brothers garnered the Golden Bear at last year’s Berlinale. Cezar musi umrzeć, reż. Paolo i Vittorio Taviani, premiera 18 stycznia / Caesar must die, dir. Paolo and Vittorio Taviani, opens 18 January

KSIĄŻKI / BOOKS

Głową w mur

Banging your head against a brick wall

Banksy Wojna na ściany, Wydawnictwo Sine Qua Non / Banksy Wall and Piece Random House

068_KA_01_Kultura.12345.indd 68

Brytyjski artysta Banksy zasłynął przede wszystkim dzięki piekielnie zabawnemu, ale i społecznie zaangażowanemu graffiti. Umieszcza je na ścianach i murach metodą partyzancką: nielegalnie, nocą, korzystając z szablonu, dzięki czemu praca powstanie znacznie szybciej. Nikt nie zna jego tożsamości i w albumie Wojna na ściany też nie zostanie ona odkryta, za to będziecie mogli poznać najlepsze i najzabawniejsze prace Banksy’ego. I możecie przenieść je do domu. / Outrageously funny graffiti with social messages has made British artist Banksy world famous. Banksy resorts to guerrilla methods. He paints his street art illegally at night and uses a stencilling technique – which accelerates the process considerably. Banksy’s identity has ever been a mystery and his new album Wall and Piece, which shows some of his best and most exhilarating work, does nothing to change that. But at least you can bring him home.

12-12-17 15:07

Czas płynie charytatywnie Charity time

K SIĄ ŻK I / B

OOK S

Łódź jest inspirująca nie tylko dla studentów filmówki, Davida Lyncha, ale i dla laureatki World Press Photo Jodi Bieber, której zdjęcia z miasta tkanin i fabryk zostały wydane w formie kalendarza. I to nie byle jakiego, bo dochód z jego sprzedaży zostanie przekazany na szczytny cel. W tym roku jest nim wsparcie świetlic środowiskowych z Łodzi w ramach programu „Szczęśliwe podwórka”. / Łódź is not just an inspiration for film school students and David Lynch, but also Jodi Bieber, winner of World Press Photo of the Year 2010. Bieber’s images of this city of textiles and factories have been published as a calendar. And this is no ordinary calendar as the proceeds are being donated community centres in Łodź as part of Happy Playgrounds initiative. Kalendarz można kupić na www.virako.pl / To buy the calendar, visit www.virako.pl

Pudełko mistrza Master box

DVD / DVD

Kawalerowicz to jeden z gigantów polskiego kina. Matka Joanna od Aniołów, Pociąg, Austeria, Faraon, czyli największe filmy tego reżysera – i do tego odnowione cyfrowo – znajdziecie w wydanym właśnie przez Kino Polska boksie. W pakiecie jest film dokumentalny o Kawalerowiczu (Whisky z mlekiem), z którego dowiecie się nie tylko, jaki był jego ulubiony napój. / Kawalerowicz is a legendary figure in Polish cinematography. His greatest productions, including Mother Joan of the Angels, Night Train and Pharaoh have now been digitally remastered and released as a box by Kino Polska. Boks z filmami Jerzego Kawalerowicza, Wydawnictwo Kino Polska / Jerzy Kawalerowicz box set, Wydawnictwo Kino Polska

W Y DA R ZEN IE

/ EV EN T

Obrazki (z) przeszłości Images of the past

W krakowskim Muzeum Narodowym trwa bogata wystawa Zawsze Młoda! Polska sztuka około 1900. Zwiedzanie jej oznacza spotkanie z trzystoma pracami, między innymi Juliana Fałata, Jacka Malczewskiego, Leona Wyczółkowskiego, Olgi Boznańskiej oraz Stanisława Wyspiańskiego. Oprócz wystawy muzeum proponuje wydarzenia towarzyszące – od otwartych wykładów, przez wystąpienia naukowców, po warsztaty dla rodzin. / The magnificent exhibition “Forever Young! Poland and its art around 1900” has opened at the National Museum in Kraków. There are three hundred works by Julian Fałat, Jacek Malczewski, Leon Wyczółkowski, Olga Boznańska and Stanisław Wyspiański on display. The exhibition is being accompanied by open lectures, academic presentations, workshops for all the family, and other events.

Zawsze Młoda! Polska sztuka około 1900, Kamienica Szołayskich, pl. Szczepański 9, Kraków, wystawa czynna jest do 23 września 2013 r. / Forever Young! Poland and its art around 1900, Kamienica Szołayskich, pl. Szczepański 9, Kraków, the exhibition is open until 23 September 2013.

MUZYKA / MUSIC

Stworzenie świata w pięciolinii Creating the world on the staff

Płyta w sam raz na Nowy Rok i epokę po końcu świata. Creation of The World Meyer to, jak chcą tego autorzy nagrań, „poetycko-muzyczna refleksja nad kształtowaniem się duchowego wymiaru człowieka”. Nastrojowe utwory (Milczenie, Cisza leczy, Miłość czy Zdziwienie) kompozytora Krzysztofa Meyera wykonane przez Narodową Orkiestrę Symfoniczną Polskiego Radia w Katowicach pobudzają nie tylko ciało (błona bębenkowa w uszach), ale także duszę. / The perfect album for the New Year and the era ushered in by the end of the world. According to the artists, Creation of The World Meyer is a “poetic and musical reflection on the creation of the spiritual dimension of man”. Composed by Krzysztof Meyer and performed by the National Radio Symphony Orchestra in Katowice, the climatic pieces (Silence, Silence heals, Love and Surprise) will stimulate your body (especially your eardrums) and soul. NOSRP, Creation of The World Meyer, DUX

068_KA_01_Kultura.12345.indd 69

12-12-17 18:21

Your Style

TEKSTY/BY:

Towarzysz podróży v

The travel companion Nowy model DS Podium GMT Chronograph Certiny może towarzyszyć ci w najdalszej podróży. Sportowo-klasyczny, a przy tym czytelny i funkcjonalny zegarek łączy zalety drugiej strefy czasowej oraz 12-godzinnego chronometru. / This is the latest addition to the DS Podium GMT Chronograph range and you can take it anywhere. Sporty and classic, this easy to read and functional watch combines all the advantages of a second time zone and a 12-hour chronograph.

Brylantowe godziny c

Diamond hours

DS Dream Certina to zegarek o elegancji w stylu glamour. Koperta z polerowanej stali szlachetnej, tarcza z masy perłowej wysadzanej ośmioma brylantami Top Wesselton i biały skórzany pasek sprawiają, że trudno mu się oprzeć. / The latest DS Dream from Certina is a glamorous timepiece. The polished stainless steel case and bracelet, and mother-of-pearl dial studded with eight Top Wesselton diamonds and the white leather strap make the watch irresistible. CENA: 1640 ZŁ / PRICE: APPROX. PLN 1,640

CENA: 1740 ZŁ / PRICE: PLN 1,740

TWÓJ STYL

Dorota Bielska

Smaki Libanu v Flavours of Lebanon

Odkryj na nowo smak cynamonu, kardamonu i mięty. Szef kuchni Le Cedre poleca baraninę obok ponad stu wegetariańskich i mięsnych potraw halal. Ucztę przy oryginalnych libańskich specjałach i winie uświetnią pokazy tańca brzucha czy muzyka arabska na żywo. Le Cedre – do usług! / Discover the flavour of cinammon, cardamom and mint anew. The Head Chef of Le Cedre restaurant recommends mutton and over one hundred other vegeterian and meat dishes. A feast of Lebanese specialities and wine will be made even more memorable with belly dancing and Arabic music performed live. Le Cedre – at your service! www.lecedre.pl, www.facebook.com/lecedrepl

Piękno inspirowane medycyną c Beauty inspired by medicine

NAPRAWCZY KREM NA NOC, 50 ML, CENA 109 ZŁ / REPAIR NIGHT CREAM, 50 ML, PRICE: PLN 109 KOREKTOR WIEKU, 50 ML, CENA 119 ZŁ / AGE CORRETOR, 50 ML, PRICE: PLN 119 LIFTINGUJĄCY KREM POD OCZY, 15 ML, CENA 69 ZŁ / LIFTING EYE CREAM, 15 ML, PRICE: PLN 69

Mesotherapist to seria kosmetyków z ekstraktem z czarnej orchidei opracowanych tak, aby liftingować, odmładzać, poprawiać napięcie i kondycję skóry dojrzałej. Aby spełniły to zadanie, Dermika wykorzystała doświadczenia lekarzy medycyny estetycznej, którzy stosują kwas hialuronowy, botulinę oraz technikę mezoterapii. / Mesotherapist is a cosmetic line designed to lift, rejuvenate, firm and improve the condition of mature skin. Dermika has drawn on the experience of seasoned aesthetic medicine professionals, and made use of hyaluronic acid, botulinum and mesotherapy techniques.

070_KA_01_Twojstyl.12345.indd 70

12-12-17 18:54

Marchewkowy koktajl x

Carrot cocktail

Suchą, wrażliwą i wymagającą regeneracji skórę napoi i odżywi bogaty w składniki odżywcze marchewkowy koktajl AA Eco Krem antyoksydacyjny z dodatkiem masła shea, oleju z pestek winogron i rokitnika. Podawaj codziennie na śniadanie i kolację. A na przegryzkę – żurawinowy peeling. / This carrot cocktail is packed with nutrients and guaranteed to hydrate and replenish dry sensitive skin. AA Eco’s Antioxidant Cream is rich in Shea butter, grape seed oil and sea buckthorn oil. Use daily, morning and evening. AA ECO KREM ANTYOKSYDACYJNY, 50 ML, CENA 40 ZŁ / AA ECO ANTI-OXIDANT CREAM, 50 ML, PRICE: PLN 40 AA SENSITIVE NATURE SPA, DETOKSYKUJĄCY PEELING DO CIAŁA, 200 ML, 69 ZŁ / AA SENSITIVE NATURE SPA, DETOXIFYING BODY SCRUB, 200 ML, PRICE: PLN 60

Strefa jazzu z

Jazz zone in Piękna Street

Wszystko pod ręką x

Handbag in hand

Jednym z najpopularniejszych postanowień noworocznych jest to o dobrej organizacji pracy. Jak zacząć wcielać je w życie? Najlepiej skorzystać z pomocy ładnego przedmiotu, który ułatwi wprowadzanie ładu i zachęci do utrzymywania go. Pojemna torba Simple zrobiona ze skóry w kolorze mroźnego błękitu to idealne wsparcie. / One of the most popular New Year resolutions is to organise your work more efficiently. How to make it happen? It is best to take advantage of a pretty object which will help you restore order in your life make you want to keep it that way. The spacious handbag by Simple made of sky-blue leather will do the trick.

Jeśli lubisz poznawać nowych ludzi i odkrywać nowe smaki przy snującej się w tle muzyce, zajrzyj do Bistro Piękna. Surowość betonu, nieskazitelna biel, zimna i twarda stal oraz ciemne, ciepłe drewno w zestawieniu z płonącym w centralnym miejscu ogniem nadają temu miejscu wyjątkowy charakter. Miłośnicy rytmów synkopowanych mogą wybrać się tu na koncert muzyków jazzowych. / If you love meeting new people and discovering new flavours with mellow music in the background, Bistro Piękna is the place to go. Raw concrete, crisp whiteness and hard steel set off against warm wood and a central fireplace all add up to a unique ambience. And if syncopated rhythms do it for you, you can just pop in to Bistro for a jazz concert. www.jazzone.pl

CENA: 799 ZŁ / PRICE: PLN 799

Koi jak… balsam v Soothing balm

Balsam nawilżająco-zmiękczający EXOMEGA D.E.F.I marki A-Derma na bazie wyciągu z młodych pędów owsa Rhealba®, który działa immunomodulująco i przeciwzapalnie. To pierwszy na świecie kosmetyk sterylny dla skóry atopowej i bardzo suchej. Nie zawiera parabenów, konserwantów ani substancji zapachowych, a opakowanie pozostaje doskonale szczelne przez cały czas stosowania kosmetyku. / A-Derma’s hydrating and softening EXOMEGA D.E.F.I balm contains an extract of young Rhealba® oat plantlets with immune-modulating and anti-inflammatory properties. It’s the world’s first sterile cosmetic for atopic and very dry skin. The balm contains no parabens, preservatives or aromatic agents, and its packaging remains airtight until the last drop. 200 ML, CENA OK. 66 ZŁ / 200 ML, PRICE: APPROX. PLN 66

070_KA_01_Twojstyl.12345.indd 71

12-12-17 15:37

Uroczystą galę prowadzili Grażyna Torbicka i Tomasz Raczek. The gala awards ceremony was hosted by Grażyna Torbicka and Tomasz Raczek.

Danuta Śmierzchalska

Jubileuszowe Złote Kaczki

55th anniversary of the Golden Ducks awards Katarzyna Figura, Michał M. Lisiecki, Leszek Dawid.

Gwiazdą specjalną gali był Joe Cocker. Joe Cocker was the special gues of the gala.

Jesteś Bogiem Leszka Dawida został najlepszym polskim filmem sezonu 2011/2012 w plebiscycie Złote Kaczki 2012. Najlepszym polskim filmem sensacyjnym nakręconym po 1945 r. okazały się Psy Władysława Pasikowskiego. Zwycięzców wskazali czytelnicy magazynu Film. Podczas gali przyznano też specjalne jubileuszowe Złote Kaczki z okazji 55-lecia plebiscytu. Otrzymali je: Danuta Szaflarska, Andrzej Wajda oraz Telewizja Polska. / You are God by Leszek Dawid was voted the best Polish film of the 2011/2012 season in the 2012 Golden Ducks Awards poll. The Golden Duck award for the best Polish action film made after 1945 went to Dogs by Władysław Pasikowski. The winners were selected by the readers of the Film monthly. At the 55th anniversary awards ceremony the Lifetime Achievement Golden Ducks were awarded to Danuta Szaflarska, Andrzej Wajda and Polish Television. Laureaci Złotych Kaczek 2012. Winners of the 2012 Golden Ducks awards.

SALON

Events

TEKSTY/BY:

Nowe miejsce w Warszawie New boutique in Warsaw

W Centrum Handlowym Panorama w Warszawie Teresa Rosati otworzyła salon ze swoimi wieczorowymi i koktajlowymi kreacjami. Pióra, falbany i cekiny zachwyciły gwiazdy, które zrobiły tu pierwsze zakupy. / Fashion designer Teresa Rosati opened a boutique offering her evening gowns and cocktail dresses at the Panorama shopping centre in Warsaw. Feathers, frills and sequins left the celebrities invited to the launch event event in awe.

Obok kreacji Teresy Rosati są tu garnitury z najnowszej kolekcji Karla Lagerfelda. Apart from Teresa Rosati designs, the boutique offers suits from Karl Lagerfeld’s latest collection.

Bożena Walter.

072_KA_01_Salon.12345.indd 72

12-12-17 17:45

S T Y C Z E Ń

J A N U A R Y

2 0 1 3

MAGAZYN POKŁADOWY POLSKICH LINII LOTNICZYCH LOT

L infoT LOT POLISH AIRLINES IN-FLIGHT MAGAZINE

SPIS TREŚCI Contents POŁĄCZENIA MIĘDZYNARODOWE

INTERNATIONAL FLIGHTS

NASZA FLOTA

OUR FLEET

MILES & MORE

MILES & MORE PROGRAMME

LOT NEWS

BAGAŻ

YOUR LUGGAGE

DEKLARACJE CELNE DO KANADY DEKLARACJE CELNE I WIZOWE DO USA MUZYKA I FILMY NA POKŁADZIE

88 90 94

MUSIC AND MOVIES ON BOARD

CALL CENTER: 801 703 703 (POLSKI, ANGIELSKI);

073_LOTinfo_STYCZEN_2013_01-kor3.indd 73

+48 22 577 99 52 (WSZYSTKIE KRAJE)

12-12-17 11:21

POŁĄCZENIA MIĘDZYNARODOWE

International Flights

Helsinki Stockholm

St Petersburg Tallinn Riga

Edinburgh

Dublin

Szczecin Hamburg Amsterdam Hannover

Manchester Birmingham London

Brussels

Berlin

Düsseldorf Frankfurt Luxemburg

Vilnius

Kraków

Minsk Lviv

Prague

Stuttgart Munich Linz Salzburg Basel Innsbruck Zurich Klagenfurt Geneva Ljubljana Venice Milan Bologna Marseille Nice

Lyon

Toulouse

Gdańsk WARSZAWA Bydgoszcz Wrocław Katowice Rzeszów Poznań

Paris

Bilbao

Moscow

Copenhagen

Kiev Vienna

Donetsk

Graz Budapest

Odessa Bucharest Tbilisi Sofia

Barcelona Istanbul

Madrid Lisbon

Malta

Larnaca

Tel Aviv Cairo

LOT Info

073_LOTinfo_STYCZEN_2013_01-kor3.indd 74

12-12-17 18:08

St Petersburg Boston

– POŁĄCZENIA ROZKŁADOWE PLL LOT/SCHEDULED LOT FLIGHTS – POŁĄCZENIA CODE SHARE/CODE SHARE FLIGHTS

Edmonton Calgary Winnipeg

Vancouver Seattle

Minneapolis

San Francisco

Montreal

Ottawa Portland Chicago Detroit Boston Pittsburgh Cincinnati New York Philadelphia Washington

Denver Las Vegas

Los Angeles San Diego

Toronto

Phoenix Houston

Atlanta Charlotte Tampa

Orlando

Beijing

Singapore

LOT Info

073_LOTinfo_STYCZEN_2013_01-kor3.indd 75

12-12-17 11:26

NASZA FLOTA

Our Fleet SAMOLOTY DŁUGODYSTANSOWE

BOE IN G 787

B O E IN G 7 6 7 - 3 0 0 *

dreamliner

! W NE

3 56,72 m 60,13 m 875 km/h 12000 km** 18/21/213

3 54,94 m 47,57 m 870 km/h 9200 km** 18/229|18/219 12/246

SAMOLOTY ŚREDNIO- I KRÓTKODYSTANSOWE

EMBRA E R 195

5 38,65 m 28,72 m 870 km/h 2600 km** 112

EMBRA E R 170

3 36,40 m 28,90 m 795 km/h 3500 km** 147 lub 162

E M B RAE R 1 7 5

10 29,90 m 26 m 870 km/h 2480 km** 70

ALE NI A ATR -42***

2 22,67 m 24,57 m 532 km/h 830 km** 46/48

12 31,68 m 26 m 870 km/h 2360 km** 82

B O M B AR D IE R D H C - 8 Q 4 0 0 Next Gen. Max.***

7 32,83 m 28,42 m 666 km/h 2500 km** 78

* w tym egzemplarz samolotu certyfikowany przez ULC do wykonywania rejsów w konfiguracji medycznej – MEDEVAC / * including the aircraft certified by the CAO to serve as a MEDEVAC plane ** dla kompletu pasażerów / ** for the full of passengers ***Samoloty Eurolotu wykonujące rejsy krajowe i regionalne dla PLL LOT / ***Eurolot aircraft operating domestic and regional flights for PLL LOT.

RYS. MICHAŁ PETRYKOWSKI

B O E IN G 7 3 7 - 4 0 0

LOT Info

073_LOTinfo_STYCZEN_2013_01-kor3.indd 76

12-12-17 11:27

113_

LOT Info

113_LOTinfo_GRUDZIEN_2012_01.indd 123 77 073_LOTinfo_STYCZEN_2013_01-kor3.indd

123 77

12-11-16 11:27 12-12-17 19:11

LOT Info

073_LOTinfo_STYCZEN_2013_01-kor3.indd 78

12-12-17 11:28

LOT Info

073_LOTinfo_STYCZEN_2013_01-kor3.indd 79

12-12-17 11:29

lot news

Lot News

Pod jednym dachem na Heathrow Under one roof at Heathrow

Mark Schwab, Dyrektor Generalny Star Alliance. Star Alliance CEO Mark Schwab.

Obecnie nie ma przeszkód do stworzenia prawdziwego terminalu aliansowego, oferującego pasażerom wiele innowacyjnych rozwiązań. Najnowsze technologie, a także zintegrowane wyposażenie wnętrz i dopasowane do tego procedury poszczególnych przewoźników aliansu, z pewnością sprawią, że dla pasażerów podróż stanie się bezproblemowa i znacznie przyjemniejsza. Ponadto zgrupowanie wszystkich członków Star Alliance w jednym Terminalu 2 pozwoli na skrócenie o połowę czasu minimalnego tranzytu, potrzebnego na dalsze połączenia. Wyniesie on zaledwie 45 min, w wyniku czego wzrośnie liczba możliwych połączeń do 31 proc. Gdy Terminal 2 zostanie otwarty w 2014 r., 23 przewoźników Star Alliance obsługujących połączenia do Heathrow przeniesie się w kilku etapach ze swoich obecnych lokalizacji do nowego terminalu. ☐ Star Alliance commends today’s announcement by Heathrow Airport to designate Terminal 2 as the new home for its member carriers serving one of the world’s most important international airports. “We are delighted by today’s decision, which gives the green light for creating a new travel experience for our customers and allows our member airlines to operate an efficient hub in London”, said Mark Schwab, CEO of Star Alliance. “After many years of intensive planning for a world leading alliance terminal together with Colin Matthew’s team at Heathrow, we can now shift into implementation mode.” Star Alliance is the second largest alliance grouping at the UK’s most important trade and tourism gateway, offering more than 21 per cent of all available seat capacity from the airport. Now the way is clear for the creation of a true alliance terminal, which will offer many innovative features. The latest technology as well as integrated facilities and aligned processes among the member carriers will contribute to significantly improve the traveller’s experience. Moreover, having all Star Alliance members collocated in Terminal 2 will allow the minimum connecting time between flights to be halved to just 45 minutes, thereby increasing the number of possible flight connections by 31 per cent. Once the new Terminal 2 opens in 2014, the 23 Star Alliance member carriers operating at Heathrow will move in various stages from their current locations. ☐

Star Alliance z zadowoleniem przyjął decyzję władz lotniska Heathrow, dzięki której Terminal 2 zostanie oddany do dyspozycji wszystkich jego członków, posiadających połączenia do tego jednego z najważniejszych lotnisk międzynarodowych na świecie. – Z wielką przyjemnością przyjęliśmy dzisiejszą decyzję, która otwiera możliwość oferowania naszym klientom nowej jakości podróżowania i pozwala naszym liniom członkowskim korzystać z hubu w Londynie – powiedział Mark Schwab, prezes Star Alliance. Po wielu latach intensywnych prac, prowadzonych w terminalu na rzecz czołowego światowego aliansu lotniczego wspólnie z zespołem Colina Matthew na Heathrow, możemy obecnie przejść do etapu realizacji. Star Alliance jest drugim co do wielkości aliansem działającym na tym najważniejszym handlowo i turystycznie brytyjskim lotnisku, zapewniając ponad 21 proc. wszystkich miejsc w samolotach oferowanych w skali całego lotniska.

LOT Info

073_LOTinfo_STYCZEN_2013_01-kor3.indd 80

12-12-17 12:13

The oldest

restaurant

Warsaw

Ta s t e the best polish cuisine

Personal invitation from

U Fukiera, Warszawa, Rynek Starego Miasta 27, tel. 022 831 10 13, tel./fax 022 831 58 08 www.ufukiera.pl LOT Info

073_LOTinfo_STYCZEN_2013_01-kor3.indd 81

12-12-17 11:30

lot news

Lot News

Shenzhen Airlines w Star Alliance

Shenzhen Airlines join Star Alliance Prezes Shenzhen Airlines Feng Gang (po lewej), Dyrektor Generalny Star Alliance Mark Schwab (w środku) oraz prezes Air China Wang Changshun (po prawej) uściskiem dłoni przypieczętowują dołączenie linii lotniczych Shenzhen Airlines do sojuszu Star Alliance. Air China wspierało linie Shenzhen Airlines w przystąpieniu do sojuszu. Shenzhen Airlines President Feng Gang (left), Star Alliance CEO Mark Schwab (centre) and Air China Chairman Wang Changshun (right) join hands as Shenzhen Airlines joins Star Alliance. Air China acted as the mentor for Shenzhen Airlines in the joining process.

Pracownicy linii lotniczych stowarzyszonych w sojuszu Star Alliance na międzynarodowym lotnisku Shenzhen Bao’an, przed dwoma Airbusami A320s w barwach Shenzen Airlines, przed ceremonią powitania linii w sojuszu Star Alliance. Staff in uniform from Star Alliance member airlines stand on the tarmac at Shenzhen Bao’an International Airport in front of two Shenzen Airlines’ Star Alliance branded Airbus A320s, ahead of the formal ceremony at which Shenzhen Airlines joined Star Alliance.

CMY

Shenzhen Airlines dołączyły do sojuszu linii lotniczych Star Alliance 29 listopada 2012 r. – Shenzhen Airlines jest piątym co do wielkości przewoźnikiem w Chinach, co wzmacnia obecność Star Alliance w Państwie Środka oraz w całej Azji. Obecnie nasi pasażerowie mogą korzystać z lepszego dostępu do połączeń w całym ważnym ekonomicznie regionie Delty Rzeki Perłowej oraz w całych Chinach południowych. Jednocześnie Shenzhen Airlines uzyskuje dostęp do globalnej sieci połączeń z dodatkowymi korzyściami dla podróżnych – jest to typowa sytuacja win-win – powiedział Mark Schwab. Przyjęcie Shenzhen Airlines do sojuszu stanowi część strategii Star Alliance, która zakłada zwiększenie dostępu do obecnych i rozwijających się przyszłych rynków. Zapewnia to międzynarodowym podróżnym dogodniejsze połączenia w tej części świata. Nowa linia oferuje dodatkowe 400 rejsów dziennie do 70 punktów sieci Star Alliance. Wśród nich znajduje się pięć nowych miejsco wości w Chinach: Juzhou (Prowincja Zhejiang), Linyi, Qinhuangdao, Shijiazhuang i Zhoushan. W skali globalnej 27 członków Star Alliance oferuje obecnie ponad 21 900 rejsów dziennie do 1329 miejscowości w 194 krajach. PLL LOT należą do sojuszu Star Alliance od 2003 r., dzięki czemu nasi pasażerowie mogą korzystać ze wszystkich przywilejów członkowskich, o których informujemy na naszej stronie internetowej lot.com. ☐

Shenzhen Airlines joined Star Alliance on 29 November 2012. “Shenzhen Airlines is China’s fifth largest carrier. This strengthens the Star Alliance presence in China and across Asia. Our customers now benefit from improved access throughout the economically important Pearl River Delta and across southern China. At the same time, Shenzhen Airlines gains access to a global network with enhanced benefits for its passengers. This is truly a win-win situation”, said Mark Schwab. Adding Shenzhen Airlines to the network is a part of Star Alliance’s strategy of improving access to current and future growth markets, thus providing the international traveller with more destinations and flights. The airline adds 400 daily flights to 70 destinations to the Star Alliance network. This includes five new Chinese destinations: Juzhou (Zhejiang Province), Linyi, Qinhuangdao, Shijiazhuang, and Zhoushan. The 27-member Star Alliance now offers more than 21,900 flights to 1,329 destinations in 194 countries every day. LOT Polish Airlines has been a Star Alliance member since 2003 and our passengers are entitled to all the membership privileges described on our website lot.com. ☐

LOT Info

073_LOTinfo_STYCZEN_2013_01-kor3.indd 82

12-12-17 11:32

LOT Info

073_LOTinfo_STYCZEN_2013_01-kor3.indd 83

12-12-17 11:33

LOT NEWS

Lot News

Loty szkoleniowe Dreamlinera po Polsce Dreamliner training ﬂights in Poland

Pierwszy Boeing 787 Dreamliner należący do Polskich Linii Lotniczych LOT o numerach rejestracyjnych SP-LRA odwiedził w grudniu polskie porty lotnicze w ramach lotów szkoleniowych dla pilotów. Loty szkoleniowe odbyły się na polskich lotniskach między 23 listopada a 13 grudnia. Podczas nich przedstawiciele portów lotniczych w poszczególnych miastach zorganizowali prezentację samolotu. W ramach szkoleń piloci LOT-u wykonali ćwiczenia startów i lądowań, czyli tzw. „touch and go”, oraz szkolenia przelotowe. Prezentujemy zdjęcia z pokazów. ☐ Zdjęcie zrobione przez okno Dreamlinera przy średnim zaciemnieniu. Zaciemnienie okien odbywa się jednym przyciskiem poprzez wybranie poziomu od 0 do 5 – całkowitego zaciemnienia. The image was taken though a medium-dimmed Dreamliner window. The windows can be dimmed at the touch of a button by selecting dimming level from 0 (full transparency) to 5 (fully dimmed).

Powierzchnia okna w Dreamlinerze jest większa o 30 proc. w stosunku do okien w Boeingach 767. Dzięki temu horyzont jest na wysokości oczu pasażera. Po lewej stronie dla porównania widoczne są okna przy pełnym zaciemnieniu i pełnej przejrzystości. The windows of the Dreamliner are 30 per cent larger than the windows of a Boeing 767 aircraft. Because of this the horizon is at passenger’s eye level. The left side of the cabin shows fully dimmed and fully transparent windows.

LOT Info

073_LOTinfo_STYCZEN_2013_01-kor3.indd 84

12-12-17 11:35

LotIn Coca

LOT Info

LotInfo_Styczen12.indd 77 073_LOTinfo_STYCZEN_2013_01-kor3.indd 85 Coca-Cola_styczen_Coke is in the air_190x249.indd 1

77 85

11-12-19 12-12-17 14:17 11:35 11-12-09 10:45

lot news

Lot News

The first Boeing 787 Dreamliner bearing the livery of LOT Polish Airlines (Registration No. SP-LRA) visited Polish airports during pilot training flights in December. The training flights were staged at airports across Poland from 23 November to 13 December. This was also an opportunity for airport representatives from different cities to showcase the new aeroplane. As part of their training, LOT pilots practised touch and go and full stop landing. Photos depict demonstrations. ☐

Pokaz Dreamlinera w Poznaniu. The Dreamliner presentation in Poznań.

Załoga podczas briefingu przed jednym z rejsów szkoleniowych. The crew during a briefing before one of the training flights.

BEZPIECZEństwo

safety

NIE PALIMY Uprzejmie przypominamy, że w czasie trwania wszystkich rejsów PLL LOT obowiązuje bezwzględny zakaz palenia (dotyczy też papierosów elektronicznych) oraz picia alkoholu wniesionego na pokład lub kupionego w sklepie pokładowym Duty Free. NIE telefonujemy Podczas całego lotu obowiązuje bezwzględny zakaz używania wszelkich przenośnych urządzeń elektronicznych emitujących sygnały radiowe. Mogą one zakłócać pracę komputerów pokładowych. Ich zasilanie – jeśli znajdują się w zasięgu pasażera lub w jego bagażu rejestrowanym i podręcznym – musi być bezwzględnie wyłączone przez cały czas przebywania na pokładzie. Pasażerowie mogą natomiast korzystać z urządzeń elektronicznych nieemitujących sygnałów radiowych, a więc: przenośnych komputerów, gier elektronicznych, odtwarzaczy i kamer wideo, ale tylko wtedy, gdy wyłączony jest napis „Zapiąć pasy”. Na pokładach samolotów można korzystać z telefonów komórkowych wyłącznie przed startem, do chwili zamknięcia drzwi samolotu, i w przypadkach dłuższego oczekiwania na start po każdorazowej decyzji kapitana ogłoszonej pasażerom. Po wylądowaniu wolno używać komórek dopiero po wyłączeniu silników. Natomiast w przypadku wydłużonego kołowania samolotu na stanowisko postojowe można telefonować wyłącznie po decyzji kapitana ogłoszonej każdorazowo pasażerom.

NO SMOKING We kindly remind you that smoking is strictly forbidden (including e-cigarettes) on all flights of the PolishAirlines LOT. You are also requested to refrain from drinking alcohol on our planes, either brought along on board or purchased in the duty free shop. NO CALLING During the whole flight it is strictly forbidden to use any portable electronic devices emitting radio signals as they might interfere with the onboard computers. If those electronic devices are within the reach of a passenger or in his registered and hand luggage – their power supply must be absolutely turned off during the whole flight. Passengers may use the electronic devices which do not emit radio signals, such as personal computers, electronic games, CD players and video cameras, but only when “fasten seatbelts” the signal is switched off. Passengers may use their mobile phones onboard only before take-off, until the plane door is closed, and in cases of prolonged waiting for take-off, each time the captain has announced his decision to passengers. After landing mobile phones may be used only after the engines have been switched off. In case of a prolonged journey to the parking lot, the using of mobile phones is permitted only after the captain has announced his decision to the passengers.

PŁYNY W BAGAŻU PODRĘCZNYM

LIQUIDS IN YOUR HAND LUGGAGE

Od 6 listopada 2006 r. w krajach Unii Europejskiej obowiązują nowe przepisy dotyczące odprawy pasażerów podróżujących w dowolnym kierunku z lotnisk UE oraz Norwegii, Islandii i Szwajcarii. W związku z zagrożeniem płynnymi materiałami wybuchowymi ograniczają one ilości płynów, jakie podróżni mogą wnosić na pokład samolotu. W wyznaczonych punktach każdy pasażer i jego bagaż podręczny zostają poddani kontroli. Chodzi o sprawdzenie, czy podróżny nie wnosi na pokład samolotu niedozwolonych cieczy. Szczegółowe informacje na temat wymienionych ograniczeń na stronie www.lot.com.

Dreamliner na warszawskim Lotnisku Chopina przed jednym z rejsów szkoleniowych. The Dreamliner at Warsaw’s Chopin airport before a training flight.

Since 6 November 2006 in the European Union countries new regulations have been in force regarding the check-in of passengers travelling in any direction from EU airports as well as from Norway, Iceland and Switzerland. In connection with the risk of liquid explosives, they limit the amount of liquid which can be taken on board of the aircraft. At set points, each passenger and his or her hand luggage, undergo control. It must be checked whether the traveler does not take prohibited fluids on board of the aircraft. Detailed Information regarding the abovementioned limitations is available at www.lot.com

LOT Info

073_LOTinfo_STYCZEN_2013_01-kor3.indd 86

12-12-17 11:36

bagaż

Bagaż rejestrowany przewożony w luku bagażowym CHECKED LUGGAGE ALLOWANCES

BAGAŻ PODRĘCZNY PRZEWOŻONY NA POKŁADZIE SAMOLOTU Carry- on luggage allowances

BAGAŻ DLA DZIECI DO LAT DWÓCH LUGGAGE ALOWANCES FOR CHILDREN UP T0 2 YEARS OF AGE

Your Luggage

Dla biletów wystawionych przed 1 maja 2012 r. obowiązuje system wagowy, tzw. Weight Concept, który dotyczy rejsów operowanych przez PLL LOT na trasach europejskich oraz na Bliski Wschód: • klasa biznes – 30 kg bagażu • klasa ekonomiczna – 20 kg bagażu. Bagaże przekraczające powyższe limity podlegają dodatkowej opłacie: trasa krajowa – za 1 kg 15 zł, wewnątrz Europy za 1 kg 10 euro, poza Europą za 1 kg 20 euro. Na trasach transatlantyckich obowiązuje system sztukowy, zgodnie z którym pasażerowie mogą przewieźć bezpłatnie w: • klasie biznes – 2 sztuki bagażu o wadze nie większej niż 32 kg każda, mierzące maksymalnie 158 cm, • w klasie ekonomicznej – 1 sztukę bagażu o wadze 23 kg i maksymalnym wymiarze 158 cm. Druga sztuka bagażu o wadze do 23 kg i maksymalnym wymiarze 158 cm podlega zryczałtowanej opłacie (stawki poniżej). Dla biletów wystawionych po 1 maja 2012 r. obowiązuje system sztukowy, tzw. Piece Concept, który dotyczy wszystkich rejsów operowanych przez PLL LOT: • Elite Club/klasa biznes na trasach długodystansowych (USA, Kanada, Chiny) – 3 sztuki o wadze nie większej niż 32 kg każda, mierzące maksymalnie 158 cm, • klasa biznes na trasach krótkiego zasięgu (Polska, Europa, Bliski Wschód) – 2 sztuki, każda do 32 kg o wymiarze do 158 cm, • klasa ekonomiczna – 1 sztuka o wadze do 23 kg i maksymalnym wymiarze 158 cm. Dodatkowo na trasach dalekodystansowych wprowadzona została klasa Premium Club, w której dopuszczalne są 2 sztuki bagażu rejestrowanego, każda do 23 kg o wymiarze 158 cm. Zryczałtowana opłata za drugą sztukę bagażu – 70 euro na trasy europejskie łącznie z trasami z lub na Bliski Wschód***, 150 euro na trasy dalekiego zasięgu. Tickets issued before 1 May 2012 are subject to the Weight Concept applicable to flights operated by LOT Polish Airlines on European routes and flights to the Middle East: • Business class – 30 kg of luggage, • Economy class – 20 kg of luggage. Luggage exceeding the above allowances is subject to an extra fee: domestic routes – PLN 15 per 1 kg, within Europe EUR 10 per 1 kg, outside Europe EUR 20 per 1 kg. The Piece Concept applies to transatlantic flights, i.e. passengers are entitled to take free of charge: • in Business class – 2 pieces of luggage each weighing up to 32 kg and having a maximum size of up to 158 cm, • in Economy class – 1 piece of luggage weighting up to 23 kg and having a maximum size of up to 158 cm. A second piece of luggage weighing up to 23 kg and having a maximum size of up to 158 cm is subject to an extra fee (see rates below). Tickets issued after 1 May 2012 are subject to the Piece Concept applicable to all flights operated by LOT Polish Airlines: • Elite Club/Business class on long-haul flights (US, Canada, China) – 3 pieces of luggage each weighing up to 32 kg each and having a maximum size of up to 158 cm. • Business class on short flights (Poland, Europe, Middle East) – 2 pieces of luggage each weighing up to 32 kg and having a maximum size of up to 158 cm. • Economy class – 1 piece of luggage weighting up to 23 kg and having a maximum size of up to 158 cm. In Premium Club class introduced on long-haul flights: 2 pieces of checked luggage each weighing up to 23 kg and having a maximum size of up to 158 cm. A second piece of luggage is subject to an extra fee.– EUR 70 on European routes, including to or from the Middle East ***, EUR 150 on long-haul flights.

Niezależnie od limitu bagażu rejestrowanego i terminu zakupu biletu pasażer jest uprawniony do bezpłatnego przewozu bagażu podręcznego: • Elite Club/klasa biznes – 2 sztuki o łącznej wadze do 18 kg (maksymalna waga jednej sztuki 9 kg), • klasa ekonomiczna – 1 szuka do 8 kg, • klasa Premium Club – 2 sztuki o łącznej wadze do 12 kg (maksymalna waga jednej sztuki 8 kg). Suma wymiarów każdej sztuki bagażu podręcznego (długości, szerokości i wysokości) nie może przekraczać 118 cm (55 x 40 x 23)* Dodatkowo, w ramach bagażu podręcznego mogą być przewożone: • mała torebka damska lub • laptop lub • mały aparat fotograficzny lub • mała kamera lub • para kul ortopedycznych lub • dla podróżujących z dziećmi – pokarm i składany wózek lub spacerówka dla dziecka. Apart from the above limits regarding checked-in luggage and regardless of the date on which the ticket was purchased, passengers are entitled to take on board free of charge: • Elite Club/Business class – 2 pieces of luggage weighing up to 18 kg (maximum weight of one piece of luggage is 9 kg) • Economy class – 1 piece of luggage weighing up to 8 kg, • Premium Club – 2 pieces of luggage weighing up to 12 kg (maximum weight of one piece of luggage is 8 kg) The dimensions (total length, width and height) of each piece of carry-on luggage may not exceed 118 cm (55 + 40 + 23)* Passengers may additionally carry the following items as hand luggage: • a small woman’s handbag or • a laptop or • a small camera or • or small video camera or • a pair of crutches or • for passengers travelling with children • baby food and/or a fold up collapsible pusher (stroller)

Dzieci do lat 2 niezajmujące oddzielnego miejsca w kabinie mają prawo do bezpłatnego przewozu: 1 sztuki bagażu do 23 kg o maksymalnym wymiarze do 158 cm oraz składanego wózka dziecięcego lub torby-kosza do przewozu niemowląt, lub fotelika samochodowego przewożonych w luku bagażowym.** Children up to 2 years of age not occupying a separate seat are entitled to take on board free of charge: 1 piece of luggage weighting up to 23 kg with a maximum size of up to 158 cm, and a fold up collapsible pusher (stroller), or a baby basket or a car seat carried in the hold. **

* Informacje zamieszczone w magazynie są aktualne na dzień oddania magazynu do druku i nie stanowią oferty handlowej w rozumieniu Kodeksu Cywilnego. W celu potwierdzenia aktualności informacji prosimy o kontakt z kasjerami PLL LOT w biurach sprzedaży, z Call Center bądź odwiedzenie strony lot.com. / * The information published in the magazine is valid as at the date the magazine goes to print and it does not constitute a commercial offer within the meaning of the Civil Code. In order to confirm the validity of this information please consult LOT Polish Airlines sales assistants at sales offices, contact the Call Centre or visit the website: www.lot.com. / ** Na niektórych połączeniach obsługiwanych małymi samolotami mogą obowiązywać dodatkowe restrykcje odnośnie do wielkości bagażu podręcznego. / ** Additional carry-on luggage restrictions may apply for certain flights operated by small aircraft. / *** Torba-kosz do przewozu niemowląt lub fotelik samochodowy mogą być zabierane na pokład w miarę wolnego miejsca. / *** A baby basket or a car seat can be taken on board, if space is available. / **** Z rynku polskiego obowiązuje dodatkowa opłata serwisowa. / **** An extra charge applies to outbound flights from Poland. LOT Info

073_LOTinfo_STYCZEN_2013_01-kor3.indd 87

12-12-17 17:41

LOT DO KANADY

Flights to Canada

Deklaracje celne do Kanady POUCZENIE DEKLARACJI Wszyscy podróżni muszą podać swoje dane w Deklaracji Agencji Kanadyjskiej Służby Granicznej (CBSA). Na jednej karcie można umieścić dane najwyżej czterech osób mieszkających pod tym samym adresem. Każdy podróżujący ponosi odpowiedzialność za swoją deklarację. Zgodnie z przepisami prawa niewskazanie w deklaracji towarów, waluty i/lub środków pieniężnych wwożonych na teren Kanady może spowodować ich konfiskatę, nałożenie kar pieniężnych i/lub podlegać ściganiu karnemu. Informacje podane w deklaracji będą sprawdzane przez CBSA i mogą być udostępniane innym departamentom rządowym w celu egzekwowania prawa kanadyjskiego. Więcej informacji w bazie danych Info Source (nr ref.

TABELA ZWOLNIEŃ OD CŁA DOTYCZĄCA ALKOHOLU I TYTONIU

W czasie rejsu do Kanady otrzymają Państwo od stewardesy Deklarację celną. Prosimy o jej czytelne (drukowanym pismem), dokładne i zgodne z prawdą wypełnienie. Zgodność podanych informacji należy poświadczyć podpisem.

1,5 l wina lub 1,14 l wyrobów spirytusowych, lub 24 puszki albo butelki piwa o pojemności 355 ml (razem 8,5 l). (Przysługuje tylko osobom, które są pełnoletnie w prowincji, do której towar jest wwożony). 200 papierosów, 200 skrętek tytoniowych, 50 cygar lub cygaretek oraz 200 g tytoniu przetworzonego (może obowiązywać specjalne cło).

CBSA PPU 018) w bibliotece publicznej lub na stronie http://infosource.gc.ca. CZĘŚĆ B – OSOBY ODWIEDZAJĄCE KANADĘ Każda osoba odwiedzająca Kanadę może wwieźć bez opłat celnych: prezenty (z wyjątkiem alkoholu i tytoniu) o wartości nie większej niż 60 dol. kanad. każdy; 1,5 l wina lub 1,14 l wyrobów spirytusowych, lub 24 puszki/ butelki piwa o pojemności 355 ml (razem 8,5 l); 200 papierosów, 200 skrętek tytoniowych, 50 cygar lub cygaretek oraz 200 g tytoniu przetworzonego. CZĘŚĆ C – REZYDENCI KANADYJSCY Każdemu rezydentowi kanadyjskiemu powracającemu do Kanady przysługuje jedno z następujących zwolnień od cła, w zależności od długości czasu pobytu poza Kanadą (co obejmuje wszystkie towary i/lub prezenty zakupione lub otrzymane za granicą): 24 godziny: 50 dol. kanad. Zwolnieniu nie podlega towar, którego wartość przekracza 50 dol. Alkohol i tytoń podlegają ocleniu. 48 godzin: 400 dol. kanad. Obejmuje alkohol i tytoń. (patrz tabela obok) 7 dni: 750 dol. kanad. Obejmuje alkohol i tytoń. (patrz tabela obok)

LOT Info

073_LOTinfo_STYCZEN_2013_01-kor3.indd 88

12-12-17 11:37

LOT Info

073_LOTinfo_STYCZEN_2013_01-kor3.indd 89

12-12-17 11:37

LOT DO USA

Flights to the USA

Deklaracje celne i wizowe do USA OPRÓCZ DEKLARACJI CELNEJ DOSTANĄ PAŃSTWO RÓWNIEŻ DEKLARACJĘ WIZOWĄ I-94. Prosimy o dokładne i zgodne z prawdą jej wypełnienie. Każdy pasażer niebędący obywatelem USA zobowiązany jest do wypełnienia pierwszej strony tej deklaracji. Nie wypełniają jej jedynie osoby na stałe mieszkające w USA, legitymujące się paszportem kraju objętego ruchem bezwizowym z USA, posiadające zieloną kartę lub wizę imigracyjną. Przed przystąpieniem do wypełniania deklaracji prosimy o dokładne zapoznanie się z instrukcją zamieszczoną poniżej. Wszelkich informacji i pomocy udzieli Państwu personel pokładowy. Po wypełnieniu obydwie deklaracje wraz z paszportem należy przedstawić w trakcie kontroli paszportowej i celnej. WYJAŚNIENIA DODATKOWE Wszystkie osoby mogą być poddane przesłuchaniu i rewizji (także ich mienie). Nielegalny przywóz substancji zastrzeżonych (narkotyków, chemikaliów, leków dostępnych tylko na receptę, a bez dołączonej recepty itd.), bez względu na liczbę, stanowi pogwałcenie prawa Stanów Zjednoczonych.

Z wszelkimi pytaniami dotyczącymi przedmiotów podlegających zgłoszeniu lub ocleniu należy zwracać się do pracowników Służby Celnej.

PRODUKTY ROLNE I ZWIERZĘCE Chcąc zapobiec przenikaniu niebezpiecznych szkodników i zakazanych zwierząt, ogranicza się przywóz następujących artykułów: owoców, warzyw, roślin, produktów roślinnych, gleby, mięsa, przetworów mięsnych, ptaków, ślimaków oraz innych żywych zwierząt lub produktów zwierzęcych. Podróżny, który nie zgłosi wszystkich tego rodzaju artykułów celnikowi lub inspektorowi rolniczemu, podlega karze, a artykuły mogą ulec konfiskacie.

WALUTA I ŚRODKI PIENIĘŻNE Przewóz waluty lub środków pieniężnych jest legalny bez względu na sumę. Jednakże podróżny, który wywozi ze Stanów Zjednoczonych lub wwozi tam więcej niż 10 tys. dol. (w walucie USA albo jej równowartość w walucie obcej, lub łącznie) w postaci monet, banknotów, czeków podróżnych lub papierów wartościowych na okaziciela, takich jak przekazy pieniężne, czeki osobiste lub bankowe, akcje lub obligacje, jest prawnie zobowiązany do zgłoszenia tej sumy na

INSTRUKCJA WYPEŁNIANIA FORMULARZA WIZOWEGO (RUBRYKI)

1. Nazwisko 2. Imię 3. Data urodzenia: dzień/miesiąc/rok 4. Kraj obywatelstwa 5. Płeć (męska – M, żeńska – F) 6. Data wydania paszportu: dzień/miesiąc/rok 7. Data ważności paszportu: dzień/miesiąc/rok 8. Seria i numer paszportu 9. Numer lotu 10. Kraj zamieszkania 11. Miejsce rozpoczęcia międzynarodowej podróży lotniczej (np. Kraków, Warszawa) 12. Miejsce wydania wizy, np. Kraków 13. Data wydania wizy: dzień/miesiąc/rok 14. Adres w USA: numer domu, ulica 15. Adres w USA: miejscowość i stan 16. Numer telefonu w USA, pod którym można Pana/Panią zastać 17. Adres e-mail 18. Nazwisko 19. Imię 20. Data urodzenia: dzień /miesiąc/rok 21. Kraj obywatelstwa (np. Polska)

LOT Info

073_LOTinfo_STYCZEN_2013_01-kor3.indd 90

12-12-17 11:38

LOT Info

073_LOTinfo_STYCZEN_2013_01-kor3.indd 91

12-12-17 11:38

LOT DO USA

Flights to the USA

Otrzymaną od stewardesy Deklarację celną prosimy wypełnić czytelnie (pismem drukowanym) długopisem lub wiecznym piórem. Zgodność podanych informacji z prawdą należy poświadczyć własnoręcznym podpisem.

kwestionariuszu Służby Celnej USA nr 4790. Podróżny musi wypełnić taki kwestionariusz nawet wtedy, gdy walutę lub środki pieniężne przewozi dla niego inna osoba. Niewypełnienie wymaganego kwestionariusza lub podanie niepełnej sumy przewożonych środków pieniężnych może spowodować konfiskatę całej waluty i wszystkich papierów wartościowych oraz kary administracyjne i/lub dochodzenie kryminalne.

TOWARY Podróżni niebędący stałymi mieszkańcami USA muszą zgłosić w punkcie 15. łączną wartość wszystkich przedmiotów przeznaczonych dla innych osób oraz wszystkich towarów przeznaczonych na sprzedaż lub pozostawienie w Stanach Zjednoczonych. Przedmioty te obejmują wszystkie prezenty, towary handlowe lub próbki (wyjątek: przedmioty użytku osobistego, takie jak ubranie, biżuteria osobista, sprzęt fotograficzny, bagaż itp. nie podlegają ocleniu). Stali mieszkańcy USA muszą zgłosić w punkcie 15. łączną wartość wszystkich przedmiotów nabytych za granicą, włącznie z towarami handlowymi i próbkami (niezależnie od tego, czy są to towary nowe, czy używane, obłożone cłem lub nie, nabyte w drodze kupna, otrzymane w prezencie lub nabyte w inny sposób). Dotyczy to również przedmiotów kupionych w sklepach wolnocłowych w USA i za granicą, które znajdują się w posiadaniu pasażera w momencie wjazdu do Stanów Zjednoczonych. Przedmioty nabyte w trakcie tej podróży w drodze wysyłki z innych krajów (z wyjątkiem przedmiotów nabytych na terytorium posiadłości zamorskich Stanów Zjednoczonych i w krajach basenu Morza Karaibskiego) podlegają ocleniu w momencie ich wwozu do USA. Wysokość opłaty celnej zostanie ustalona przez pracownika Służby Celnej. Stali mieszkańcy Stanów Zjednoczonych mają zwykle prawo przywieźć bez cła towary o łącznej wartości 800 dol., o ile wwożą je ze sobą. Osobom niebędącym stałymi mieszkańcami USA przysługuje zwykle prawo wwozu bez cła towarów o łącznej wartości 100 dol. Opłata celna wynosi zwykle 10 proc. od pierwszego tysiąca dolarów powyżej wymienionych limitów. Jeśli wartość wszystkich przedmiotów zgłoszonych w punkcie 15. przekracza 1,4 tys. dol. na osobę, to należy wymienić je w tabeli na drugiej stronie Deklaracji celnej, podając ich ceny w dolarach USA (przy prezentach – ich prawdziwą wartość równą cenie detalicznej).

INSTRUKCJA WYPEŁNIANIA DEKLARACJI CELNEJ (RUBRYKI) 1. Nazwisko, imię, drugie imię 2. Data urodzenia: dzień/miesiąc/rok 3. Liczba członków rodziny podróżujących z Tobą 4. (A) Adres w USA (nazwa hotelu, miejsce docelowe podróży), (B) Miejscowość, (C) Stan 5. Paszport wydany przez (kraj) 6. Numer paszportu 7. Kraj stałego zamieszkania 8. Kraje odwiedzane w tej podróży bezpośrednio przed przybyciem do USA 9. Linie lotnicze/nr lotu lub nazwa statku 10. Zasadniczym celem tej podróży są interesy: Tak/Nie 11. Przywożę (przywozimy) (A) owoce, rośliny, żywność, owady: Tak/Nie, (B) produkty mięsne, zwierzęta, produkty pochodzenia zwierzęcego/dziczyznę: Tak/Nie, (C) czynniki chorobotwórcze, hodowle komórek, ślimaki: Tak/Nie, (D) próbki gruntu; (lub) Przebywałem (przebywaliśmy) w gospodarstwie rolnym/na pastwisku: Tak/Nie 12. Byłem (byliśmy) w bliskim kontakcie (dotykanie, obrządzanie) ze zwierzętami hodowlanymi: Tak/Nie 13. Przywożę (przywozimy) walutę lub środki walutowe o wartości 10 tys. dol. lub ekwiwalent w walucie obcej (definicja środków walutowych znajduje się na odwrocie): Tak/Nie 14. Posiadam (posiadamy) artykuły handlowe (artykuły na sprzedaż, próbki artykułów w celu uzyskania zamówień lub artykuły nieuważane za osobiste): Tak/Nie 15. Stali mieszkańcy USA – całkowita wartość wszystkich artykułów, w tym artykułów handlowych nabytych za granicą (w tym prezenty dla innych osób, lecz nie artykuły przesłane pocztą do USA) i przywiezionych do USA wynosi: kwota w dolarach. Osoby przyjezdne – całkowita wartość wszystkich artykułów, które pozostaną docelowo w USA, w tym artykułów handlowych, wynosi: kwota w dolarach. Proszę przeczytać instrukcję na odwrocie formularza. Przewidziano tam miejsce na wyszczególnienie wszystkich artykułów, które należy zadeklarować. Stwierdzam niniejszym, że przeczytałem informacje na odwrocie tego formularza i że moja deklaracja jest zgodna z prawdą.

LOT Info

073_LOTinfo_STYCZEN_2013_01-kor3.indd 92

12-12-17 11:59

LOT Info

073_LOTinfo_STYCZEN_2013_01-kor3.indd 93

12-12-17 12:09

MUZYKA I FILMY NA POKŁADZIE

ZRELAKSUJ SIĘ PRZY NOWEJ MUZYCE POKŁADOWEJ RELAX WHILE LISTENING TO OUR NEW ONBOARD MUSIC

Music and Movies on Board

POLSKIE AKTUALNE POLISH CURRENTS TEN

BRODKA

SPOOKY

TRUDNO NIE WIERZYĆ W NIC

MUZYKA KLASYCZNA I FILMOWA CLASSICAL AND FILM MUSIC ROSAMUNDE, D 797 – BALLET

FRANZ SCHUBERT/JAMES LEVINE

SALUT D’AMOUR

ROCKOWE SMACZKI LET’S ROCK LOVER ALOT

AEROSMITH

COUGH COUGH

VINTAGE LOUNGE ORCHESTRA

RAZ DWA TRZY

EDVARD ELGAR

EVERYTHING EVERYTHING

MY BABY JUST CARES FOR ME

TYLKO MNIE KOCHAJ

A MIDSUMMER NIGHT’S DREAM, OP. 61 – NOCTURNE

KILL THE DJ

EL RUBELLO

TANGO TO EVORA

CONSOUL TRAININ

FRAGILE

JAZZAMOR

GOYA

JANE

MATALIA SCHROEDER

TU VEUX OU TU VEUX PAS WRAPPED AROUND YOUR FINGER

WAYRA

I FEEL LOVE

JOHN WILLIAMS

GRAJ, CHŁOPAKU, GRAJ

HAROLD EN ITALIE, OP. 2. MARCHE DES PELERIN

ANIA WYSZKONI

WIATR W SKRZYDŁA

ANDRZEJ PIASECZNY

BAWIĘ SIĘ ŚWIETNIE

MOONDUST

AND I LOVE HER

EL RUBELLO

HOTEL CALIFORNIA IMPERMANENCE

JAZZAMOR

SATISFACTION

NO DOUBT

JAK SKAŁA

KAYAH

NIEODPORNY ROZUM

EWELINA LISOWSKA

W DRODZE

SANS LARMES

SPHERE

MELA KOTELUK

NIE BĘDĘ TWOJA

ALEXANDRA

DON’T WORRY BE HAPPY

I GOTTA GET PAID

SCHEHERZADE – YOUNG PRINCE & YOUNG PRINCESS

SPADOCHRON

MILKMEDIA

TRYING NOT TO LOVE YOU

NICKELBACK

TU I TU

ARTUR ROJEK

HELLO

BLUE MAN/SAMOTNOŚĆ W SIECI

WHEN A BLIND MAN CRIES

METALLICA

ZZ TOP

ALL AROUND THE WORLD

TYRRELL

THEME

JOHN BERRY

BEEN AWAY TOO LONG

SOUNDGARDEN

KETIL BJORNSTAD

BLUE VIBRATIONS VINTAGE LOUNGE ORCHESTRA

HECTOR BERLIOZ

NO SUBSTITUTE

GUN

ANIA

JUSTYNA STECZKOWSKA

PAT THE CAT

FLYING E.T MAIN THEME

LAZY DAY

PLASTIC

IN GRID

FELIX MENDELSSOHN

GREEN DAY

NIKOLAI ROMSKY-KORSAKOV

APRES UN REVE

GABRIEL FAURE

WINTER - LARGO

ANTONIO VIVALDI

CONCERTO NO.4 G-DUR 1.ALLEGRO

LOOKING HOT I BELIEVED IN YOU

SKUNK ANANSIE

I TOLD YOU ONCE

THE CLIFF HALO, HALO

PATRYCJA MARKOWSKA

BABY, BABY

BLUE CAFÉ

COLD SWEAT

JAMES BROWN

C’EST SI BON

ANN MARGRET

FEVER

PETE ALDETRON

SUNNY AFTERNOON

VICTORIA HART

LOVE AND MARRIAGE

FRANK SINATRA

FRIM FRAM SAUCE

DIANA KRALL

L-O-V-E

OLIVIA

C’EST MAGNIFIQUE

NAT KING COLE

TURNING INTO YOU

KLARA

WHAT A DIFFERENCE A DAY MADE

BARBARA MORRISON

FRIDAY NIGHT DON’T EVER LET IT END

SYMPHONY NO.2 ADAGIO

CZYSTEGO SERCA

JE NE SAIS QUI FUMER

PARIS COMBO

ARIELLE DOMBASLE

WOLFGANG AMADEUX MOZART

WILKI

AUTUMN LEAVES

CHET BAKER

HOWLER

SPECTOR

SERGEI RACHMANINOV

JEDWABISTY JAZZ SMOOTH JAZZ

THE OFFSPRING

TEENAGE ICON

THE VACCINES

MY GIRL 2

MADNESS

ONE DIAMOND ONE HEART

SMASHING PUMPKINS

HOLD ON

DREAM A LITTLE DREAM ON THE SUNNY SIDE OF THE STREET

ROBERTA GAMBARINI

PLEASE SEND ME SOMEONE TO LOVE

DAVID SANBORN

IN STYLE AND RHYTHM

PUMALI PANTHERS

SYMPATHIQUE

PINK MARTINI

L.O.V.E.

NAT KING COLE

ALABAMA SHAKES

REJSY DO POLSKI/FLIGHTS TO POLAND

DOPÓKI PIŁKA W GRZE / TROUBLE WITH THE CURVE Gus zajmuje się wyszukiwaniem zdolnych bejsbolistów, ale ma problemy ze wzrokiem. Aby pomóc Gusowi, jego córka Mickey rzuca pracę i jedzie z ojcem na wyjazd rekrutacyjny, który może być ostatnim w jego karierze. / Gus is a baseball scout with eye problems. He can’t see the baseball go over home plate. His daughter Mickey wants to help and so leaves her job to go on a recruiting trip, which might be his last if Gus can’t make the right call.

Gatunek: dramat Reżyser: Robert Lorenz Obsada: Clint Eastwood, Amy Adams, John Goodman Długość: 111 min Rok prod.: 2012 Od lat: 13 Wersja: pol., ang. Copyright: Warner Bros – © Copyright 2012 Warner Bros. Pictures

LOT info Info

073_LOTinfo_STYCZEN_2013_01-kor3.indd 94

12-12-17 11:42

POLSKIE PRZEBOJE BEST OF POLISH MUSIC ALE WKOŁO JEST WESOŁO

PERFECT

COŚ OPTYMISTYCZNEGO

KLASYKA MUZYKI POP POP CLASSICS I HAVE A DREAM

ABBA

THE ROAD TO HELL

HITY Z CHIN HITS FROM CHINA YI BU RONG QING

UNI POWER

ZHI YIN YOU AI

LISTA PRZEBOJÓW CONTEMPORARY HIT LIST SKYFALL

SALLY YEH

ASAF AVIDAN

WEST END GIRLS

MR. Q

LET ME LOVE YOU

KIEDY BYŁEM MAŁYM CHŁOPCEM

BREAKOUT

OSZUKAM CZAS

PET SHOP BOYS

CELEBRATION

KOOL AND THE GANG

LOVEFOOL

VARIUS MANX

THE CARDIGANS

WINDĄ DO NIEBA

CRAZY LITTLE THING CALLED LOVE

JOLIN TSAI

BECAUSE OF LOVE

EASON CHAN & FAYE WONG

HAO REN

LEO KU

ZHONG SHENG XUE XI

DIAMONDS CANDY

WSZYSCY MI MÓWIĄ, ŻE MNIE KTOŚ POKOCHAŁ

GENESIS

IN TOO DEEP

ALEX TO, EMIL WAKIN CHAU, LESLIE CHEUNG

LANA DEL REY

ELEKTRYCZNE GITARY

MAŁA LADY PUNK

LADY PANK

ENDLESS LOVE

LET’S GET LOUD

JENNIFER LOPEZ

I’M NOT SCARED

EIGHTH WONDER

SIEDZĘ I MYŚLĘ

THE MOST BEAUTIFUL GIRL IN THE WORLD

BEATA

MOJA BABY

WILKI

PRINCE

TWOJE RADIO

TORN

BECAUSE I LOVE YOU

MAMA (CHINESE VERSION)

EXO-M

LET’S BREAK UP

JOLIN TSAI

VAMPIRE (LIVE)

RAYMOND LAM

XIN AN LI DE

JADE KWAN

LIAN AI PI LAO

BUDKA SUFLERA

NATALIE IMBRUGLIA

KARY NG

IMIĘ DESZCZU

I LOVE YOUR SMILE

BU HUI JIE SHU DE GU SHI

MAFIA

SHANICE

SANDY LAM

NIM STANIE SIĘ TAK, JAK GDYBY NIGDY NIC

A VIEW TO A KILL

XING LAI

KASIA NOSOWSKA

DOROSŁE DZIECI

TURBO

TYLE SAMO PRAWD, ILE KŁAMSTW

DURAN DURAN

BIANCA WU

RED RED WINE

YOU WERE THERE

UB40

YIDA HUANG

I’LL FIND MY WAY HOME

JON AND VANGELIS

MALIK ALARY

THE MOON TOLD ME SO

BURN IT DOWN

LINKIN PARK

LIONEL RICHIE & DIANA ROSS

THE CONCRETES

MORNING FLOW

ROBBIE WILLIAMS

YOU HUI LEI

CO TY TUTAJ ROBISZ

MY WAYS

RIHANNA

QUEEN

NATURAL SELF

WHAT TIME CAN’T HEAL

SATIN JACKETS

NE YO

2+1

SKALDOWIE

MORCHEEBA

ONE DAY / RECKONING SONG

CHEIS REA

BABOKI

FORMACJA NIEŻYWYCH SCHABUFF

WORLD LOOKING IN

ADELE

KASIA KOWALSKA

MODA I RELAKS FASHION & RELAXATION

FAMILY FODDER

DRIVE / DRIVEN YELLO

SUMMERTIME SADNESS

LUNGOMARE DI LEVANTE

BLUE IN GREEN

LIVE WHILE WE’RE YOUNG

ONE DIRECTION

GANGNAM STYLE

TODAY MUSIC

EUPHONIC 7

SMOOTH

PSY

MARCUS KOCH

YOU BRING ME JOY

SUMMER DAYS

AMELIA LILY

RADIO CITIZEN

LOCKED OUT OF HEAVEN

GOT TO BE LOVE

BRUNO MARS

GREYBOY W

I CRY

MERMAID

FLO RIDA

80S CASUAL

THIS KISS

BASSMENT GROOVE

CARLY RAE JEPSEN

AIO

N THIS KISS

LILY’S LOUNGE

ICKELBACK

LIVING THEATER

I FOLLOW RIVERS

TRYING NOT TO LOVE YOU LYKKE LI/THE MAGICIAN

WE ARE NEVER EVER GETTING BACK

TAYLOR SWIFT

IZABELA TROJANOWSKA

Autorskie programy muzyczne, specjalnie na pokłady naszych samolotów, przygotowała firma Internet Media Services SA , lider i ekspert w branży nowych mediów w miejscu sprzedaży w Polsce i Europie, obejmujących audiomarketing, Digital Signage i aromamarketing. On-board customised music programmes prepared specially by Internet Media Services SA , a leader and expert in new media at the point of sale in Poland and Europe, which include audiomarketing, Digital Signage and aromamarketing. www.ims.fm 02-844 Warszawa ul. Puławska 465

REJSY Z POLSKI/FLIGHTS FROM POLAND

RUBY SPARKS / RUBY SPARKS Pisarz przeżywający kryzys twórczy znajduje miłość, tworząc bohaterkę, która go kocha, i powołując ją do istnienia. / A novelist struggling with writer’s block finds romance in a most unusual way: by creating a female character he thinks will love him, then willing her into existence.

Gatunek: komediodramat Reżyser: Jonathan Dayton, Valerie Faris Obsada: Paul Dano, Zoe Kazan, Annette Bening Długość: 104 min Rok prod.: 2012 Od lat: 16 Wersja: pol. ang. Copyright: Fox – Photographs: © 2012 Twentieth Century Fox Film Corporation. All rights reserved

LOT Info

073_LOTinfo_STYCZEN_2013_01-kor3.indd 95

12-12-17 11:42

MUZYKA I FILMY NA POKŁADZIE

Music and Movies on Board REJSY DO POLSKI/FLIGHTS TO POLAND

UP CLOSE WITH...USAIN BOLT / UP CLOSE WITH...USAIN BOLT

Usain Bolt zaprasza na Jamajkę w wyjątkowym odcinku Up Close With. / Usain Bolt invites you to Jamaica for an exclusive episode of Up Close With.

SERIAL TV TV SHOW

LOT DLA DZIECI LOT FOR KIDS

JESS I CHŁOPAKI /NEW GIRL

MALUCHY W PIELUCHACH – COMFORT LEVEL/LIKE A DUCK TO WATER /BABY LOONEY TUNES – COMFORT LEVEL LIKE A DUCK TO WATER

Bohaterką tej komedii jest dziewczyna, która po zerwaniu wprowadza się do trzech facetów, co całkowicie odmienia życie wszystkich. / An ensemble comedy centred on an off beat girl, who, after a bad breakup, moves in with three single guys, changing all their lives in unexpected ways.

Maluchy w pieluchach dorastają, poznają przyjaźń, radzą sobie z brutalami i kończą przedszkole. / Baby Looney Tunes follows the Looney Tunes gang as they grow up, learn about friendship, how to deal with bullies and leaving the nursery.

Detektyw Sherlock Holmes i jego partner Watson angażują się w intelektualną rozgrywkę z przeciwnikiem, który zagraża całej Anglii. / Detective Sherlock Holmes and his stalwart partner Watson engage in a battle of wits and brawn with a nemesis whose plot is a threat to all of England.

Martin Sheen, odwieczny aktywista, wyrusza w podróż, by dowiedzieć się, czy jego przodkowie mieli tę samą pasję. Poszukiwania prowadzą do Irlandii, gdzie bada powiązania swojego wujka z irlandzką wojną domową. / Martin Sheen, a longtime activist, sets out on a journey to find out if his ancestors shared his greatest passion. His search leads him to Ireland where he investigates his uncle’s ties to the Irish Civil War and his devotion to activism.

SHERLOCK HOLMES / SHERLOCK HOLMES

FILMY DOKUMENTALNE DOCUMENTARIES

WHO DO YOU THINK YOU ARE – MARTIN SHEEN / WHO DO YOU THINK YOU ARE – MARTIN SHEEN

FILM MOVIE

FILMY DOKUMENTALNE DOCUMENTARIES

REJSY Z POLSKI/FLIGHTS FROM POLAND

FILM MOVIE

SERIAL TV TV SHOW

LOT DLA DZIECI LOT FOR KIDS

PODMIEJSKI CZYŚCIEC – FIRE WITH FIRE / SUBURGATORY – FIRE WITH FIRE

ZAKLĘCI W CZASIE / THE TIME TRAVELER’S WIFE

SIŁA WYŻSZA / MAJOR POWER

JAK POZNAŁEM TWOJĄ MATKĘ /HOW I MET YOUR MOTHER

BATMAN: ODWAŻNI I BEZWZGLĘDNI – DZIEŃ CZARNEGO RYCERZA /BATMAN: THE BRAVE & THE BOLD – DAY OF THE DARK KNIGHT Batman tym razem nie jest sam! Dołączają do niego bohaterowie z DC Universe, zapewniając żywiołową akcję i odrobinę humoru. / Batman isn’t going at it alone this time! The Caped Crusader teams up with heroes from across the DC Universe, delivering nonstop action and adventure with a touch of comic relief.

Półgodzinny serial komediowy, którego głównym bohaterem jest Ted i jego przyjaciele szukający prawdziwej miłości. Serial opiera się na migawkach z przyszłości. / A half-hour comedy series that revolves around Ted and his friends as he embarks on his quest for true love. The series is narrated through flashbacks from the future.

W popadającym w ruinę klasztorze na wsi czterech mnichów żyje spokojnie z włóczęgą Frankiem i zakonnicą, która ma na nich wszystkich oko. / In a decaying monastery, deep in the countryside, four monks live quiet and sleepy lives together with a vagabond called Frank and a nun, who keeps an eye on them.

Romantyczny dramat o bibliotekarzu z Chicago, który ma gen podróżowania w czasie, co komplikuje jego plany matrymonialne. / A romantic drama about a Chicago librarian with a gene that causes him to involuntarily time travel and the complications it creates for his marriage.

16-letnia Tessa doskonale radzi sobie w miejskiej dżungli. Kiedy jej tata, przystojny architekt pod czterdziestkę, decyduje się na przeprowadzkę na wieś, Tessa doznaje szoku kulturowego. / 16-year-old Tessa is perfectly at ease navigating the urban jungle she grew up in. So when her dad, George, a handsome architect in his late 30s, relocates her to greener pastures, Tessa goes into culture shock.

LOT info

073_LOTinfo_STYCZEN_2013_01-kor3.indd 96

12-12-17 11:42

Ż A D E Z INUTE R M T S A L WYP NACH

FERTY O E W O S U

LUKS

W CE

ZIMA

2012/2013

KENIA

FUN | ACTIVE | HONEYMOON

LANZAROTE

LUXURY

HIT

Leopard Beach & Spa

(MBALEOG)

HHHHH

✹ położony na koralowym klifie ✹ specjalna świątynia na plaży do ceremonii ślubnych ✹ przepiękna plaża, serwis plażowy w cenie ✹ moc atrakcji dla wszystkich

MADERA

Quinta Das Vistas Palace Gardens (FNCVISG) HHHHH ✹ kameralny, elegancki i luksusowy ✹ wykwintna kuchnia ✹ butelka wina na powitanie ✹ kompleks basenów ✹ strefa relaksu

cena od 3490 zł/os. za 7 noclegów

na www.itaka.gala.pl

I POBIERZ KATALOG Z NASZYMI OFERTAMI

XXX_Kaleidoscope_0113_Itaka_Wyprzedaz.indd 1

HHHHH

cena od 3290 zł/os. za 7 noclegów

ROMANTIC | SPA

WEJDŹ

(ACEVOLG)

✹ urzekająca architekura i niepowtarzalne wnętrza ✹ w stylu tradycyjnej wioski z białymi domkami ✹ wspaniała kuchnia ✹ animacje dla dzieci i dorosłych

cena od 5290 zł/os. za 7 noclegów

ROMANTIC | LUXURY | FREE Wi-Fi

Volcan Lanzarote

13 0 % 20 3 TO d o A L ki ż i n

KRETA

Cavo Spada Luxury Resort & Spa (CHQCAVG) HHHHH ✹ ładne i zadbane pokoje ✹ klasyczna elegancja ✹ idealny na relaks ✹ bezpłatne parasole i leżaki ✹ korty tenisowe ✹ Spa - wysoki poziom usług

cena od 2280 zł/os. za 7 noclegów

SOFT

All

inclusive Z A D O P Ł ATĄ

ZADZWOŃ: numer infolinii 801 055 111 Ilość miejsc w ofercie ograniczona

12/4/12 12:55 PM

sudoku / sudoku Najpierw należy w kolorowe pola wpisać cztery wyrazy odgadnięte na podstawie objaśnień podanych w przypadkowej kolejności. Następnie należy uzupełnić puste pola diagramu dziewięcioma literami występującymi w krzyżówce, w taki sposób, by każda z nich wystąpiła po jednym razie w każdym rzędzie, w każdej kolumnie, na każdej przekątnej oraz w każdym z dziewięciu kwadratowych sektorów oznaczonych pogrubioną linią.

R E

W przypadkowej kolejności: – występ solisty wypełniający cały program koncertu; – imię postaci, którą w Seksmisji zagrał Olgierd Łukaszewicz; – opakowanie w postaci sztywnej, przezroczystej wytłoczki z tworzywa sztucznego; – Richard, pisarz, tytułowy bohater serialu kryminalnego.

A R Litery z pól oznaczonych kropką, czytane rzędami, utworzą imię filmowej bohaterki. / After filling in the diagram decipher the answer – the first and last name of a famous person. The letters from the boxes marked with dots, read from left to right, top to bottom, will spell the name of a film heroine.

T L S

Barbarella.

C L R B T S

R B C A S T L

C E A L T S

B R

S C B R A L E B S R E C

L B R A S C E

C E A L T S

R B C A S T L E A

T A L B R E

T A L

Rozwiązanie / Answers: BARBARELLA

C L R B T S

E B A R C

T L S

B S R E C

autor/author: Jerzy Buczek

E C L

T L B/ answers R A S C E IrozwiązaniA

I E T B C R S A

Crossword clues in random order: – public music or dance performance, especially by a solo performer – Einstein or Camus – local skin swelling containing watery fluid ROZWI¥ZANIE: – large fortified building

E A

E B A R C

First fill in the green spaces with answers to the four crossword clues given below. Then fill in the empty boxes of the diagram with 9 letters (all featured in the crossword) so that each letter is only used once in each row, each column, each diagonal and each of the nine outlined sections.

Barbarella.

ROZWI¥ZANIE:

S C B R A L E

T R

E T B C R S A

A R T S

E C L

CORPORATE MEDIA POLAND

ZIELNIK 695 980 501, Ewa Budzyńska 662 202 300 Wydawnictwo Gruner+Jahr Polska

Dział New Business & CORPORATE MEDIA G+J:

Sp. z o.o. & Co. Spółk a komandytowa

02-674 Warszawa

Agnieszka Chrościcka

Joanna Chlebna Dyrektor Działu New

ul. Marynarska 15, 02-674 Warszawa

tel. 22 360 39 60

Magdalena Szwedowska

Business & Corporate Media 605 102 006,

tel. 22 360 36 68, www.guj.pl

e-mail: kaleidoscope@guj.pl

STEPHEN CANTY red. wersji angielskiej

Aneta Nowakowska Szef Projektów Co-

Magdalena Malicka prezes

Martyna Wojciechowska redAKTOR naczelna

Dział graficzny:

branding i Corporate Media 601 298 629,

Agata Materkowska wydawca, Barbara

Agnieszka Franus z–ca redaktor naczelnej

Ewa Borowska projekt, grafik prowadząca

Olga Sztąberska Project Manager 502 369 430

Topol dyrektor Biura Sprzedaży, edyta

Danuta Śmierzchalska redaktor prowadząca

sylwia zaczkiewicz fotoedytorka

BIURO REKLAMY NB & CM G+J: MAŁGORZATA

pudłowska dyrektor promocji i wydawniczy

TOMASZ CHOLAŚ korekta

Joanna Kopka kartograf

TEODORCZYK dyrektor biura reklamy

Anna Piszczadowska mark et ing,

Produkcja:

Krzysztof Stypułkowski DTP

Corporate Media 504 806 971, JUSTYNA

Jerzy Janczak dystrybucja i obsługa klienta

Marek Szpunar dyrektor

Koordynator LOT:

BADOWSKA 502 089 847, Anna Dembska 695

(dyr.), Tomasz Kostecki dyrektor pionu

MARIUSZ TELER

Karolina Gościniak

321 353, Edyta Słowińska 692 444 277, BOŻENA

finansowo-operacyjnego

Tłumaczenia:

ul. Marynarska 15

Puzzle Time

A R T S

rozrywka

098_KA_01_Krzyzufka12345.indd 98

12-12-17 13:49

Pa k

iet

00 y już od zł/

os.

FERIE PEŁNE WRAŻEŃ Pomyśl życzenie, a my je spełnimy pośród pięknej zimowej scenerii, w otoczeniu lasów Beskidu Sądeckiego.

MAKE A WISH RESORT & SPA ul. Czarny Potok 65, 33-380 Krynica Zdrój

Reklama kaleidoscop 190x249c.indd 1

tel. +48 (18) 530 30 00, fax +48 (18) 530 31 59 resort@czarnypotok.com, www.czarnypotok.com

2012-12-13 15:15:43

TMob_Kalejdoskop 190x249-BB.eps

12/13/12

1:57 PM