Kaleidoscope January 2016

/ take me home zabierz mnie

lot.com

01/2016

vienna

MAGAZYN POKŁADOWY PLL LOT S.A. EGZEMPLARZ BEZPŁATNY/FREE COPY ISSN 0239-9032

MÓZG, CZYLI CENTRUM DOWODZENIA ❚ KARNAWAŁ W WENECJI ❚ BANGKOK – WIELKIE MANGO ❚ LEONARDO DICAPRIO. NIE DOŚĆ WIELKI NA OSCARA? ❚ GDZIE CI MĘŻCZYŹNI? ❚ RAJDY SAMOCHODOWE

WIEDEŃ

ul. Chocimska 7, Warsaw, tel. 22 848 12 25, tel./fax 22 848 15 90 www.restauracjarozana.com.pl

is an elegant, cosy and unpretentious restaurant whose delicate and light Polish cuisine will surprise you with new flavours and specialties every day.

There is nothing else like it in Warsaw‌

© P L L LOT. O K Ł A D K A /C OV E R : G O N Z A LO A Z U M E N D I / L A I F/C Z A R N Y KOT

S

zanowni Państwo, witam na pokładzie LOT-u w nowym roku! Styczeń to najlepszy czas, by marzyć, planować i… latać! Ten rok jest dla nas szczególny i przełomowy. Już od stycznia, tak jak obiecywaliśmy, zaczynamy się rozwijać. Otwieramy nowe połączenia i wracamy na najbardziej popularne trasy, przybliżając nawet najbardziej odległe zakątki świata. Nasze Dreamlinery zabiorą Państwa do Tokio! Rozpoczynamy także bezpośrednie rejsy do Zagrzebia, Barcelony, Kiszyniowa, Zurychu czy Wenecji. Ponownie nasze samoloty polecą też do Düsseldorfu, Belgradu i Erywania.

A to plan tylko na początek roku!

Nasze noworoczne postanowienie?

Jeszcze bardziej zatroszczyć się o Państwa komfort, zadbać o niezakłóconą przyjemność podróży i spełnić wszelkie potrzeby, zanim zdążą Państwo o nich pomyśleć. Chcemy, by taka atmosfera panowała nie tylko na pokładzie. Dlatego oprócz uruchomienia nowych połączeń stworzyliśmy też najbardziej przyjazny w tej części Europy port przesiadkowy – oferujemy dwa razy więcej stanowisk check-in i dedykowane stanowiska dla rodzin z dziećmi, osób starszych lub wymagających specjalnej opieki. Pasażerów LOT Business Class zapraszamy do LOT Business Lounge Polonez, gdzie posiłki na miejscu przygotowuje dedykowany kucharz!

Dla nas podróż to coś więcej niż tylko dotarcie do celu. Atmosferę nowych połączeń LOT-u mogą Państwo odkryć już na pokładach naszych samolotów. Na przykład podczas rejsów do Kraju Kwitnącej Wiśni nasza załoga zaproponuje Państwu dedykowany serwis inspirowany smakami Azji, a w systemie rozrywki pokładowej znajdą Państwo japońskie filmy, seriale i muzykę. Życzę Państwu spełnienia wszystkich marzeń i mam nadzieję, że chociaż część z nich spełni się na pokładach samolotów LOT-u!

Prezes PLL LOT, P.O. ❚ LOT Polish Airlines acting CEO Marcin Celejewski

N OT E F RO M C EO

edytorial

Dear Passengers, Welcome on board a LOT Polish Airlines aircraft in the New Year! January is the perfect month for dreaming, making plans and… flying! This will be a special, breakthrough year for us. Starting in January, as we had promised, we are beginning our growth. We are introducing new destinations to our grid and are resuming flights on the most popular routes, bringing you closer to the most distant parts of the world. Our Dreamliners will be taking you to Tokyo this year. We will also be flying you to Zagreb, Barcelona, Kishinev, Zurich and Venice. Our aircraft will once again operate flights to Düsseldorf, Belgrade and Yerevan. And these are only the plans for the first few months of the year!

Our New Year’s Resolutions? To continue to provide you with comfort and convenience, to make sure your flying experience is pleasant and undisturbed and to meet all your needs before you even think of them. We want this atmosphere to extend also beyond our aircraft. That is why, apart from launching new destinations, we have also created the most passenger-friend-

NASZE NOWOROCZNE POSTANOWIENIE? JESZCZE BARDZIEJ ZATROSZCZYĆ SIĘ O PAŃSTWA KOMFORT I SPEŁNIĆ WSZELKIE POTRZEBY. OUR NEW YEAR’S RESOLUTIONS? TO CONTINUE TO PROVIDE YOU WITH COMFORT AND MEET ALL YOUR NEEDS.

ly hub in this part of Europe – we now offer twice as many check-in desks and have set up dedicated check-in desks for families with children, the elderly and special care passengers. LOT Business Class passengers are kindly invited to visit the LOT Business Lounge Polonez where meals are cooked by a dedicated chef!

To us, there is more to travelling than just reaching your destination. The atmosphere of the cities to which LOT Polish Airlines will launch flights this year can be experienced already on board our aircraft. For instance, during the flights to Japan, our crew will offer you catering inspired by Asian flavours and the onboard entertainment system features Japanese films, TV shows and music.

May all your dreams come true and I hope that at least some of them will come true on board LOT Polish Airlines aircraft!

3

N OT E F RO M T H E E D I TO R

od naczelnej

N

IEMOŻLIWE NIE ISTNIEJE! – zawsze w to wierzyłam, choć nie zawsze przysparzało mi to sympatii. Bo ktoś, kto zbyt często zadaje pytanie „dlaczego?”, nie wierzy, że „się nie da”, tym samym podnosząc poprzeczkę sobie i innym, bywa, mówiąc w skrócie, dość uciążliwy dla otoczenia. Ale przecież tylko w ten sposób jesteśmy w stanie osiągnąć w życiu postęp, rozwijać się! Niemal każda idea kiedyś wydawała się większości ludzi niemożliwa – aż znalazł się ktoś, kto postanowił udowodnić, że potęga naszego umysłu jest nieskończona, że możemy osiągnąć wszystko, o ile poświęcimy temu wystarczająco dużo czasu i energii. Wykorzystujemy niewielki procent naszego mózgu, a jakie spektakularne rzeczy potrafimy stworzyć – od koła, przez równania matematyczne, piękne obrazy, aż po rakietę kosmiczną. Intuicja, wyobraźnia, kreatywność, emocje, logika, analiza, porządek… Te niewiarygodne możliwości mieszczą się w pomarszczonej porcji galaretki, która waży zaledwie 1,5 kg i zawiera około 100 mld neuronów. Ale najważniejsze jest to, że to w naszym „Centrum Dowodzenia” zapadają decyzje, które sprawiają, że jesteśmy szczęśliwi. Bo przecież szczęście to tylko kwestia wyboru.

POTĘGA NASZEGO UMYSŁU JEST NIESKOŃCZONA. MOŻEMY OSIĄGNĄĆ WSZYSTKO, O ILE POŚWIĘCIMY TEMU WYSTARCZAJĄCO DUŻO CZASU I ENERGII. THE POWER OF THE HUMAN MIND IS INFINITE, THAT WE CAN ACHIEVE ANYTHING AT ALL IF ONLY WE DEDICATE ENOUGH TIME AND ENERGY TO IT.

redaktor naczelna ❚ editor in chief Martyna Wojciechowska

4

©OLGA MAJROWSKA

THE IMPOSSIBLE DOESN’T EXIST – I’ve always believed this to be true, although it hasn’t always made me particularly popular. If you ask “why?” too often, if you don’t believe that “it can’t be done” and if you keep raising the bar for yourself and others, you soon make yourself a nuisance for those around you. But there is no other way to progress and develop in life. Nearly every idea we have used to seem impossible to most people – until someone came along and set out to prove that the power of the human mind is infinite, that we can achieve anything at all if only we dedicate enough time and energy to it. We only use a tiny percentage of our brain, but can still create spectacular things – ranging from the wheel to mathematical equations, beautiful paintings to spaceships. Intuition, imagination, creativity, emotion, logic, analysis, order... All these amazing things are hidden in that little mass of wrinkled jelly that weighs just 1.5 kg but contains some 100 billion neurons. But the main thing is that the decisions taken in our “Command Centre” bring us happiness. Because happiness is not only a matter of choice.

ANDY & MAG ANDY & MAG SA LO N O P T YCZN Y SA LO N O P T YCZN Y

Luksusowe marki. Wyjątkowy wybór.

Luksusowe marki. Wyjątkowy wybór.

Plac Dąbrowskiego 2/4, Warszawa, tel.(22) 423 01 86 C.H.Dąbrowskiego Atrium Promenada, ul. Ostrobramska 0.54, Warszawa, tel. (22) 611 77 68 Plac 2/4, Warszawa, tel.(22) 75c 423 lok.

01 86 ul.

Mokotowska 51-53, Warszawa WKRÓTCE OTWARCIE !

C.H. Atrium Promenada, ul. Ostrobramska 75c lok. 0.54, Warszawa, tel. (22) 611 77 68

ANDY & MAG ANDY & MAG

ul.

Mokotowska 51-53,|Warszawa - WKRÓTCE OTWARCIE ! salon@andyandmag.pl www.andyandmag.pl

SA LO N O P T YCZN Y

salon@andyandmag.pl | www.andyandmag.pl

SA LO N O P T YCZN Y

CONTENTS

spis treści

70 8

32

3

N OTE FROM THE CEO

4

N OTE FROM THE EDITOR

60

40

46 GOOD LIFE

84 MAKE A WISH

D ID YOU KNOW...?

54 PEOPLE AND THE WORLD

88 MUST HAVE

W HAT’S ON

60 POLISH HITS

92 GOOD ADDRESS

T HE BEST OF

68 CULTURE

GOOD JOB 93 m edycyna estetyczna

20 INSPIRATIONS

GOOD FOOD 70 J aponia od kuchni

102 c ity security

28 W HY

74 f ondue

10 16

mózg the brain

sierocińce dla zwierząt orphanages for animals

wydarzenia, festiwale festivals, concerts

rajdy samochodowe car rallies

kamuflaż camouflage

film, teatr, książka, muzyka, sztuka films, theatre, books, music, art

karnawał w Wenecji carnival in Venice

Leonardo DiCaprio

tel. 22 360 39 60, e-mail: kaleidoscope@burdamedia.pl redaktor naczelna Martyna Wojciechowska z–ca redaktor naczelnej Agnieszka Franus redaktor prowadząca Danuta Śmierzchalska korekta Tomasz Cholaś Produkcja: dyrektor Tomasz Gajda, Stanisław Siemiński Tłumaczenia: Agnieszka Chrościcka Magdalena Szwedowska red. wersji angielskiej Stephen Canty Dział graficzny: projekt, dyrektor artystyczna Ewa Borowska fotoedytorka Magdalena Rudzka DTP Krzysztof Stypułkowski Koordynator LOT: Katarzyna Szablowska

6

strefa prestiżu prestige zone

aesthetic medicine

104 B EHIND THE SCENES siatka połączeń flight grid

fondue

32 JOURNEY OF THE LIFETIME 40 LIFE STORY

prezenty gifts

city security

Japanese cuisine

warto odwiedzić Wiedeń Vienna is the place to be

Bangkok – Wielkie Mango Bangkok – the big mango

prezenty gifts

76 WITH TASTE

felieton Piotra Adamczewskiego Piotr Adamczewski’s column 16

78 T AKE A LOOK karnawał the carnival

New business & Corporate Media director Joanna Chlebna 605 102 006 project manager Olga Sztąberska 502 369 430 Dyrektor Dystrybucji i Obsługi Klienta / Director of Distribution and Subscriptions Jerzy Janczak

France & Luxembourg: Marion Badolle-Feick T. +33 1 72 71 25 24, marion.badolle-feick@burda.com UK & Ireland: Jeannine Soeldner T. +44 20 3440 5832, jeannine.soeldner@burda.com USA, Canada & Mexico: Salvatore Zammuto T. +1 212 884 48 24, salvatore.zammuto@burda.com

Wydawnictwo: Burda Publishing Polska sp. z o.o. ul. Marynarska 15, 02-674 Warszawa, tel. 22 360 38 00 www.burdamedia.pl

International Ad Sales Representatives Italy: Mariolina Siclari, International Advertising Sales Director T. +39 02. 91 32 34 66, mariolina.siclari@burda.com

burda community network Germany: Vanessa Noetzel

ZARZĄD Regional Director Poland & Czech Republic Margaret Ann Dowling Dyrektor Pionu Finansowo-Operacyjnego / CEO Tomasz Dziekan Commercial Director of Advertising Sales, Corporate

T. +49 (89) 9250 3532, vanessa.noetzel@burda.com Michael Neuwirth T. +49 89 9250 3629, michael.neuwirth@burda.com Austria & Switzerland: Goran Vukota T. +41 44 81 02 146, goran.vukota@burda.com

Reklama: Burda Publishing Polska sp. z o.o.

Sekretariat Biura Reklamy / Advertising Secretariat Tel. 022 360 36 03, fax. 22 360 39 80, e-mail: reklama@ burdamedia.pl Dyrektor Biura Reklamy Corporate Media / Head of Advertising Team of Corporate Media Jolanta Kurek advertising department Anna Dembska, Katarzyna Paśnicka, Ewa Porycka, Anna Truszkowska

© S H U T T E RSTO C K ( 2 ) , E A ST N E WS , M . S N O P KOWS K I

8

gdzie ci mężczyźni? where did the men go?

D I D YO U K N O W

mózg

C E N T R U M D OWO DZ E N I A command centre JEST WYJĄTKOWY. TRZY RAZY WIĘKSZY NIŻ U INNYCH STWORZEŃ PODOBNYCH DO NAS ROZMIAREM. I CHOĆ TEZY O TYM, ŻE WYKORZYSTUJEMY NIECAŁE 10 PROC. JEGO POTENCJAŁU, SĄ PRZESADZONE, TO JEDNAK MOŻLIWOŚCI MA NIEZMIERZONE. ❚ IT’S EXCEPTIONAL. ROUGHLY THREE TIMES BIGGER THAN IN OTHER CREATURES OF SIMILAR SIZE. AND ALTHOUGH THE CLAIMS THAT WE UTILISE LESS THAN 10% OF ITS POTENTIAL ARE EXAGGERATED, IT CERTAINLY DOES HAVE AMAZING CAPABILITIES.

PÓŁKULA LEWA Zmysły: dotyk, węch, słuch, smak LEFT HEMISPHERE The senses: touch, smell, hearing, taste

tekst | by małgorzata t. załoga

Analiza Analysis

Logika Logic ZOBACZYĆ EMOCJE

to see emotions

Dzięki rezonansowi magnetycznemu możemy nie tylko bez otwierania czaszki zajrzeć do wnętrza mózgu i poznać jego budowę, ale nawet (dzięki specjalnym znacznikom) obserwować go w działaniu. Obszary o większej aktywności potrzebują więcej krwi, na obrazie „jarzą się” więc jaśniej niż te, które w danej chwili „odpoczywają”. ❚ This procedure enables us to take a look inside the brain and explore its structure without opening the skull. We can even observe it in action sometimes (thanks to special markers). High activity areas of the brain need more blood and thus appear to be lighter on the screen than those which are at rest.

Porządek Order JAK W KALEJDOSKOPIE

like in a kaleidoscope

8

Mowa, liczenie Speech, calculation

ROZMIAR? NIE MA ZNACZENIA

size? does not matter

Potwierdzeniem niech będzie fakt, że choć kobiety mają statystycznie mniejsze mózgi od mężczyzn, w testach inteligencji wypadają podobnie. Okazuje się, że dla IQ o wiele ważniejsze znaczenie ma rodzaj i ilość połączeń między neuronami oraz ilość odżywiających je tzw. komórek glejowych. ❚ Size does not matter after all. This is best illustrated by the fact that women have smaller brains than men, but achieve similar scores in IQ tests. The type and number of connections between neurons, and the number of glial cells that supply them with nutrients, have a greater impact on IQ.

© S H U T T E R STO C K ( 6 ) , D R E A M ST I M E , M . P.

Ludzki mózg potrafi rozróżnić ok. 10 mln odcieni, choć w oku mamy tylko trzy rodzaje receptorów barw. Niektórzy nie mają nawet tylu. Brak określonego typu receptorów nie pozwala prawidłowo rozróżniać niektórych kolorów, ale czasem pomaga np. dostrzec kamuflaż niewykrywalny „normalnym” okiem... ❚ The human brain can distinguish about 10 million colours, despite the fact that our eyes only contain three types of colour receptors. Some of us have even less. The absence of specific colour receptors prevents us from distinguishing certain colours, but can sometimes help us penetrate certain colour camouflage that is invisible to people with normal colour vision.

NIERUCHOMY RUCH

PÓŁKULA PRAWA Zmysły: wzrok RIGHT HEMISPHERE The senses: sight

fixed movement

Intuicja Intuition

Ludzki mózg łatwo daje się „oszukać”. Określone kombinacje barw i kształtów potrafią np. wywołać wrażenie ruchu, choć są nieruchome. Nie każdy jest jednak tak samo podatny. Okazuje się, że osoby z autyzmem są odporne na wiele typów optycznych iluzji. ❚ The human brain is easily “deceived”. Specific stationary combinations of colours and shapes can create an impression of motion, but not everyone will perceive them the same way.

People with autism are not susceptible to many types of optical illusions.

SENNE DÉJÀ VU

sleepy déjà vu

Kreatywność Creativity

Wyobraźnia Imagination

Choć ludzki sen ma cztery fazy, tylko w jednej śnimy. Sen REM, w którym często ponownie przeżywamy zdarzenia poprzednich dni, ma najpewniej zadanie konsolidacji tzw. śladów pamięciowych. To wtedy osoby ze zbyt słabym hamowaniem impulsów do mięśni mogą lunatykować. ❚ There are four stages of human sleep, but we dream only during one of them. Rapid Eye Movement (REM) sleep, during which we recall the events of previous days, is probably responsible for consolidating memory traces. Individuals with impaired inhibition of motor neurons may sleepwalk during this stage.

Emocje Emotions NERWOWE IMPULSY

nervous impulses

Ludzki mózg ma 80 do 100 mld neuronów, więcej w lewej (o blisko 180 mln) niż w prawej półkuli. Najdłuższym aksonem (wypustką komunikacyjną) mogą się poszczycić zwoje korzeni grzbietowych. Niektóre biegną od palucha do pnia mózgu, czyli mają ponad 1,5 m. ❚ There are 80-100 billion neurons in the human brain – more in the left than in the right hemisphere (by approx. 180 million). Dorsal root ganglions have the longest axons (nerve cell projections). Some run from the toes to the brainstem and are more than 1.5 metres long.

ZGUBNA EUFORIA

destructive euphoria

Obrazy, kolory Images, colours

Używki rozregulowują w mózgu układ nagrody. To, jak jesteśmy na nie podatni, w 50 proc. zależy od genów, ale też od tego, kiedy pierwszy raz po nie sięgnęliśmy. W przypadku alkoholu początki w wieku 13 lat to 45-procentowe ryzyko uzależnienia; po 20. roku życia – 7 proc. ❚ Stimulants knock the brain’s reward system off kilter. Your susceptibility to addiction half depends on your genes and half on when you first take them. If you start drinking at 13, you have a 45% chance of becoming addicted. The odds lengthen to 7% if you start when you are over 20.

9

W H AT ’ S O N

nasze rekomendacje

OGRODY ELEKTRONICZNE W ZIELONYM PARKU

SYDNEY

electric gardens in a green park

Idealne miejsce na koncert to Centennial Park w Sydney. A tam – elektroniczne, zdecydowanie męskie granie. Wśród gwiazd Fatboy Slim i Dubfire. Nie będzie szatni, ale wszak to pełnia australijskiego lata. ❚ Centennial Park is the perfect venue for a concert featuring heavy electronic beats. Performers include Fatboy Slim and Dubfire. There will be no cloakroom as the event takes place in the heart of the antipodean summer.

23.01, Festiwal muzyki elektronicznej, Sydney | Electronic Music Festival, Sydney www.electricgardens.com.au

LONDYN

EVENTS

WYRAŹ TO GESTEM

express it with a gesture

Bez zbędnych słów i rekwizytów, za to przy użyciu wszelkich możliwych gestów, mimowie z całego świata udowodnią swój teatralny kunszt. Wystąpią mistrzowie z całego świata – nawet z odległej Nowej Zelandii. ❚ With no excessive words or props, but by using every possible gesture, mimes from all over the world will be putting their theatrical skills to the test. Performers include celebrated mimes from all over the globe, even distant New Zealand.

09.01–06.02, Międzynarodowy Festiwal Mimów, Londyn | International Mime Festival, London, www.mimelondon.com

FAJERWERKI KOLORU

extravaganza of colours

Mistrzowie, którzy rzadko podróżują – van Gogh, Matisse, Seurat, Gauguin, Cézanne, Monet i Renoir – razem i bez opłaty za wstęp. Wystarczy tylko polecieć do Barcelony, by móc choć przez chwilę obcować z wybitnymi dziełami. ❚ Come and see the masters who rarely travel, including Van Gogh, Matisse, Seurat, Gauguin and Renoir – all together and at no admission cost. All you have to do to is fly to Barcelona.

KAMIEŃ PO LATACH kamień revisited Może i czas leci. Właśnie mija 20 lat od wydania legendarnego albumu Kamień. Jego autorka Kayah postanawia przypomnieć go w odświeżonej wersji. Jak zabrzmią teraz Fleciki? Przekonamy się w przepięknej i ultranowoczesnej siedzibie NOSPR-u. ❚ Time really does fly. It’s been 20 years since Kayah released her iconic album Kamień.

The singer has now decided to revisit and revamp it. How will “Fleciki” sound with a new arrangement?

Come and hear it for yourself at the beautiful, ultra-modern headquarters of the Polish National Radio Symphony Orchestra.

18.01, Koncert Kayah, Katowice | Kayah in Concert, Katowice, www.kayah.pl

do | until 10.01, Wystawa Triumf koloru | The Triumph of Colour exhibition, Barcelona www.fundacionmapfre.org

BARCELONA

Kayah won her first Fryderyk music award for Best Vocalist of the Year for her 1995 album Kamień.

KATOWICE

TOKIO

SZTUKA Z TECHNIKĄ art and technology

do 31.01, Wystawa Franka Gehry’ego, Tokio | until 31.01 Exhibition of Architect Frank Gehry, Tokyo, www.espacelouisvuittontokyo.com

10

© M . P.

Amerykański architekt Frank Gehry znany jest m.in. z projektów Tańczącego domu w Pradze i Muzeum Guggenheima w Bilbao. Jak tworzy swoje dzieła i jak one wyglądają w miejscach często niedostępnych dla publiczności – do zobaczenia na wystawie w stolicy Japonii. ❚ Frank Gehry is famous for designing many outstanding buildings around the world, including the Dancing House in Prague and the Guggenheim Museum in Bilbao. This Tokyo exhibition shows how he creates his buildings and what they look like in places normally off-limit to the public.

Zatroszcz się o swoje oczy

Hi-Vision LongLife + BlueControl Codzienna ochrona oczu z powłokami antyrefleksyjnymi Hoya W ciągu dnia nasze oczy spotyka wiele wyzwań. Na przykład niebieskie światło, emitowane przez ekrany urządzeń mobilnych i telewizorów. Czy wiesz, że jego nadmiar może być szkodliwy dla oczu i powodować różne dolegliwości, takie jak suchość, zmęczenie i podrażnienie oczu, niewyraźne widzenie, bóle głowy, a nawet bezsenność? A rysy, bądź ślady brudu na soczewkach? Ich obecność również nie sprzyja dobremu widzeniu.

W trosce o Twoje oczy

www.bluecontrol.eu

Powłoka antyrefleksyjna Hi-Vision LongLife BlueControl została zaprojektowana, aby w pełni chronić Twoje oczy przed wpływem powyższych czynników i zapewnić Ci komfort widzenia w cyfrowym świecie. Wybierając ją możesz mieć pewność, że jest to najbardziej wytrzymała powłoka antyrefleksyjna, dostępna obecnie na rynku*. * Badanie powłok antyrefleksyjnych klasy premium przeprowadzone przez niezależne laboratorium testowe NSL Analytical ESWT, sierpień 2015.

W H AT ’ S O N

nasze rekomendacje

BAL W OPERZE

ball at the opera

Noworoczne bale i koncerty kojarzą się głównie ze stolicą Austrii. W tutejszej operze dzieło w sam raz na karnawał – Bal maskowy Verdiego. Reżyseruje Włoch Gianfranco de Bosio, dyryguje Hiszpan Jesús López Cobos. Będzie gorąco! ❚ Vienna is the venue for the world’s most celebrated New Year’s Eve balls and concerts. This year, the Vienna State Opera is putting on an apt production for the carnival – Verdi’s A Masked Ball. Gianfranco de Bosio (Italy) is directing, and Jesús López Cobos (Spain) conducting. Brace yourself for an exciting show.

12,15,18.01, Bal maskowy, Wiedeń | Masked Ball, Verdi, Vienna, www.wiener-staatsoper.at GOA

WIEDEŃ

HARMONIA Z FILOZOFIĄ harmony and philosophy

Nowe i tradycyjne trendy w jodze będzie można poznać u źródła. Hindusi zaprezentują 20 stylów jogi na 50 kursach. Asany mistrzów pozwolą przebyć podróż we własne wnętrze i rozluźnić ciało. Co ważne – wstęp wolny. ❚ Explore new and traditional yoga trends at the source. Your Indian hosts will be presenting 20 yoga styles during 50 courses. Advanced asanas will take you on a journey within and relax your body completely. Admission is free.

04–08.01, Festiwal Jogi, Ashwem Beach, Goa, Indie | Yoga Festival, Ashwem Beach, Goa, India, www.indiayogafestival.com WARSZAWA

Od czasu premiery debiutanckiego albumu „Lights” w 2010 r. artystka z Herefordshire sprzedała ponad 20 mln płyt, a jej ubiegłoroczny singiel „Love Me Like You Do” był numerem jeden na całym świecie, bijąc rekord najczęściej streamingowanej piosenki w jednym tygodniu.

POŻYCZ TROCHĘ KASY! spare some cash!

Kto powiedział, że skoro są zakupy przedświąteczne, nie może być też zakupów poświątecznych? Można je zrobić 4 tys. km od Warszawy. Po sklepowych trudach przyda się wizyta w spa i wygodne łóżko – najlepiej w luksusowym hotelu. ❚ Shopping is a great idea both before and after Christmas. And to make it a special experience, why not go 4,000 km from Warsaw? And after some heavy-duty shopping, pamper yourself with spa treatments and a comfortable bed in a plush hotel.

Właśnie wydała nową płytę. Właśnie przyjeżdża do Polski. Właśnie zaczyna światowe tournée.

Piękna Brytyjka Ellie Goulding oczaruje również warszawską publiczność. Zdążycie kupić bilety? ❚ Beautiful British singer Ellie Goulding has just released a new album. And now she’s coming to Poland as part of her world tour. Goulding is bound to be a smash in Warsaw.

01.01–01.02, Festiwal zakupów, Dubaj | Shopping Festival, Dubai, www.visitdubai.com

23.01, Koncert Ellie Goulding, Warszawa | Ellie Goulding’s concert, Warsaw, www.tour.elliegoulding.com

DUBAJ

MYŚLĘ O ELLIE ellie of my mind

KANADA PACHNĄCA DOBRĄ KUCHNIĄ

TORONTO

canada wafting with good cooking

29.01–11.02, Festiwal jedzenia, Toronto | Food Festival, Toronto, www.toronto.com

12

© M . P.

Można iść do restauracji bez okazji, ale okazje usprawiedliwiają łakomstwo, bez którego tym razem się nie obejdzie. W Toronto kuszą i bogate smaki, i zniżki. ❚ You don’t need a special occasion to eat out, but you might need one to justify the inevitable gluttony here. The flavours and discounts are going to be hard to resist.

Internet LTE w Twoim domu!

Dwupasmowy Router LTE

MR200 W centrum miasta, na obrzeżach, w lesie, w górach i dolinach. Gdziekolwiek mieszkasz, Router LTE TP-LINK zapewni Ci najszybszy internet bezprzewodowy. Wystarczy, że włożysz do niego kartę SIM od operatora sieci komórkowej i już zawsze będziesz w zasięgu.

Router LTE TP-LINK. Włączasz • Działasz.

Czytaj w w w.co nne c tedm ag azin e. p l

w w w.t p - l i n k .co m . p l

Wejdź na Citigold.pl lub zadzwoń 800 321 321 Oferta „3,5% na Lokacie lub Bonus Inwestycyjny dla Ciebie w Citigold” dostępna jest do 31 marca 2016 r. dla pierwszych 500 nowych klientów, którzy zobowiążą się do utrzymania salda na poziomie 300 tys. zł przez rok na dowolnych rachunkach w Banku oraz spełnią pozostałe warunki oferty. Regulamin zawierający szczegółowe warunki oferty „3,5% na Lokacie lub Bonus Inwestycyjny dla Ciebie w Citigold”, w tym informacje o opłatach i innych obciążeniach finansowych jest dostępny u Opiekunów Citigold oraz na stronie www.citihandlowy.pl. Konto Citigold jest bezpłatne dla Klientów z saldem min. 300 000 złotych na dowolnych rachunkach w Banku. W pozostałych przypadkach jest pobierana miesięczna opłata za prowadzenie konta w wysokości 150 PLN, szczegóły dostępne w Tabeli Opłat i Prowizji na www.citihandlowy.pl Oferty na takich samych lub podobnych warunkach mogą się powtarzać w przyszłości.

Produkty inwestycyjne są dostępne wyłącznie dla posiadaczy Konta Osobistego Citibank. Inwestycje w fund usze inwestycyjne nie są zobowiązaniem ani nie są gwarantowane przez Bank Handlowy w Warszawie S.A. ani żaden z podmiotów powiązanych lub zależnych. Jednostki uczestnictwa funduszy nie są depozytem bankowym. Inwestycje w jednostki uczestnictwa funduszy nie są gwarantowane przez Skarb Państwa, Bankowy Fundusz Gwarancyjny lub jakiekolwiek inne instytucje rządowe. Produkty inwestycyjne są obarczone ryzykiem inwestycyjnym włącznie z możliwością utraty kapitału. Dotychczasowe wyniki funduszy inwestycyjnych, indeksów giełdowych oraz kursów walut, od których zależy rentowność inwestycji, nie stanowią gwarancji ich

przyszłych wyników. Przed podjęciem decyzji o zainwestowaniu w fundusz należy zapoznać się z prospektem informacyjnym funduszu, zawierającym w szczególności informacje o czynnikach wpływających na rentowność inwestycji, w tym czynnikach ryzyka. Zasady realizacji zleceń określone są w statutach Funduszy. Prospekty informacyjne funduszy dostępne są w oddziałach Banku oraz na stronie www.citihandlowy.pl. Bank świadczy usługę doradztwa inwestycyjnego w zakresie funduszy inwestycyjnych (z wyłączeniem planów systematycznego inwestowania oraz indywidualnego konta emerytalnego w rozumieniu Ustawy z dnia 20 kwietnia 2004 r. o indywidualnych kontach emerytalnych oraz indywidualnych kontach zabezpieczenia emerytalnego) wyłącznie Klientom, którzy zawarli z Bankiem umowę o świadczenie tej usługi.

Bank Handlowy w Warszawie S.A. z siedzibą w Warszawie, ul. Senatorska 16, 00-923 Warszawa, zarejestrowany w rejestrze przedsiębiorców Krajowego Rejestru Sądowego przez Sąd Rejonowy dla m. st. Warszawy w Warszawie, XII Wydział Gospodarczy Krajowtego Rejestru Sądowego, pod nr KRS 000 0001538; NIP: 526-030-02-91; wysokość kapitału zakładowego wynosi 522.638.400 złotych; kapitał został w pełni opłacony. Znaki Citi oraz Citi Handlowy stanowią zarejestrowane znaki towarowe Citigroup Inc., używane na podstawie licencji. Spółce Citigroup Inc. oraz jej spółkom zależnym przysługują również prawa do niektórych innych znaków towarowych tu użytych.

10

THE BEST OF

kamuflaż

SZTUKA ZNIKANIA

the art of disappearing

1

GDY CIĘ NIE WIDZĄ, TO CIĘ NIE ZJEDZĄ – TO CEL KAMUFLAŻU. W WIĘKSZOŚCI PRZYPADKÓW CHODZI O TO, BY STOPIĆ SIĘ Z OTOCZENIEM. KAŻDY MA NA TO SWOJE, ORYGINALNE METODY. ❚ WHEN THEY CANNOT SEE YOU, THEY CANNOT EAT YOU EITHER – THIS IS PRECISELY THE OBJECTIVE OF CAMOUFLAGE, TO BLEND IN WITH THE SURROUNDINGS. EACH SPECIES HAS ITS OWN UNIQUE TECHNIQUES AT WORK. tekst | by małgorzata t. załoga

KOMUNIKACJA NIEWERBALNA

non-verbal communication

Kameleony słyną ze zdolności do zmiany barwy, ale wbrew obiegowej opinii nie są w tym mistrzami.

Kolor raczej nie służy im do kamuflażu, lecz do komunikacji z innymi osobnikami i wyrażania swoich emocji, choć ten podstawowy często harmonizuje z otoczeniem. Za zmienność barw odpowiadają kryształy guaniny, których odpowiednie „ustawienie” w warstwie skóry sprawia, że odbija ona światło o danej długości fali, a to zmienia postrzegany kolor. ❚ Chameleons are famous for changing colour, but contrary to popular belief, they are not top of the class. They don’t use colours for disguise, but rather to communicate with other species and express their emotions, although their basic colour often blends in with the environment. Their colour is changed by guanine crystals whose “arrangement” in the skin layer influences how different wavelengths of light are reflected off their skin.

BARWY OCHRONNE

camouflage colours

Kolor futra niedźwiedzi polarnych tym lepiej ukrywa je w śniegu i na lodzie przed ciekawskim okiem, że powstaje na tej samej zasadzie, co... barwy śniegu i lodu. Sierść misia jest tak naprawdę przezroczysta. Wrażenie bieli powstaje w wyniku załamania światła na pojedynczych włosach. ❚ The colour of the fur of polar bears helps them hide among the snow and on ice, the more so that the hue of the fur is created in the same way that the colour of... snow and ice is. The fur of the bears is, in fact, transparent.

It appears white as a result of the refraction of light on individual hairs.

2

STRACH MA SŁODKI ZAPACH

3 16

Straszyki Extatosoma tiaratum stosują nie tylko bierny kamuflaż barwą i kształtem upodabniający je do listowia. Samice mają też liczne kolcopodobne wypustki chroniące je przed zjedzeniem przez drapieżniki, a przestraszone wydzielają też odstręczającą woń – dla człowieka przypominającą toffi. ❚ Stick insects Extatosoma tiaratum have more tricks up their sleeve than camouflaging themselves by changing their shape and colour to blend in with the green vegetation. Females are equipped with numerous spines that protect them from being devoured by predators. Threatened insects secrete “repellents”, which are actually quite pleasant to us, as they smell of peanut butter or toffee.

©SHUT TERSTOCK (4)

fear smells sweet

THE BEST OF

4

kamuflaż

IDEALNE DOPASOWANIE the perfect match Sowy upierzeniem tak idealnie upodabniają się do drzew, że gdy zamkną oczy, nie sposób ich dostrzec, dopóki się nie poruszą. ❚ The owl’s plumage helps it blend in with the trees it sits on so seamlessly that it’s nearly impossible to see if its eyes are closed. The owl can also able to ruffle up its feathers or “slim down” to better camouflage against the background.

5

Sowy potrafią odpowiednio się nastroszyć lub wysmukleć, by jeszcze lepiej dopasować się do tła. ❚ Owls can ruffle up or appear slimmer to better blend with the background.

DIETA CUD wonder diet

6

KŁĘBEK NERWÓW

a bundle of nerves

Kamuflaż żab mszystych chroni je przed drapieżnikami. Zagrożone zwijają się w kłębek i udają mech. Ich skóra przypomina go barwą i wypustkami. Pristimantis mutabilis potrafią wyhodować je w 3 min. ❚ The camouflage of the mossy frog protects it against predators.

When threatened, it curls up into a ball and pretends to be a bunch of moss. Their skin colour and texture resembles the plant. They can can grow skin patches like these in just 3 minutes.

8

KORA CZY PTAK?

bark or bird?

second skin

Ośmiornice dzięki budowie skóry (wyposażonej w tysiące komórek barwnikowych, z których każda jest połączona z układem nerwowym) mogą w mgnieniu oka zmieniać kolor. Gatunek Thaumoctopus umie naśladować inne stworzenia, np. flądry czy węgorze. ❚ The octopus has a unique skin structure (which has thousands of chromatophores, each with its own link to the muscle and the nervous system) that lets it instantly change colour into almost any shade. The Thaumoctopus species can also change its shape.

9 18

W MASCE NA CZACIE

masked and lying in wait

Niektóre ryby skorpenokształtne, jak ten Cymbacephalus beauforti, do perfekcji opanowały sztukę mimetyzmu. Tak ukryte czatują na dnie na ryby i skorupiaki, którymi się żywią. ❚ Some scorpaeniform fish, such as this Cymbacephalus beauforti, have mastered the art of mimicry to perfection. These masters of stealth lie in wait on the seabed for the fish and crustaceans on which they feed.

10

Soczystozielony kolor łusek Opheodrys aestivus świetnie ukrywa te węże w trawie czy gałęziach. ❚ The bright green hue of the scales of the rough green snake Opheodrys aestivus helps it go undetected in the grass and on tree branches.

©SHUT TERSTOCK (6)

W CUDZEJ SKÓRZE

7

Choć paszczak australijski jest sporym (ok. 0,5 m dł.) ptaszyskiem, w naturze trudno go dostrzec dzięki upierzeniu upodabniającemu te ptaki do kory drzew.

W świetle dnia wyglądają jak złamana gałąź. ❚ The tawny frogmouth is a large (about 0.5 m long) bird, but its camouflage plumage makes it practically invisible against the bark of the trees on which it perches. It usually resembles a broken branch during the day.

©CREDITS

Australijskie pławikoniki umieją stapiać się z algami i wodorostami, wśród których żyją.

Liściowate wypustki na ciele to świetny kamuflaż. Dodatkowo mogą upodabniać się do otoczenia kolorem, choć nie na zawołanie, a raczej w wyniku diety. ❚ The leafy seadragon plays hide and seek amid the algae and seaweed that make up its habitat. The leaflike protrusions all over its body provide the perfect camouflage. It can also blend into the background with its colour – not at will, but rather as a result of its diet.

wenecja

©CREDITS

I N S P I R AT I O N S

20

MASKARADA

©CREDITS

masquerade SALĄ BALOWĄ SĄ PLACE WENECJI I WODY CANAL GRANDE, GDZIE ODBYWA SIĘ TEN NAJSTARSZY W EUROPIE KARNAWAŁ. KUNSZTOWNE MASKI SĄ JEGO ZNAKIEM FIRMOWYM, A NAJPIĘKNIEJSZE WYBIERANE SĄ W KONKURSACH. WIELKI BAL ROZPOCZNIE SIĘ 23 STYCZNIA, A ZAKOŃCZY 9 LUTEGO. ❚ THE MANY SQUARES AND THE CANAL GRANDE ARE WHERE THE FESTIVITIES OF THE OLDEST CARNIVAL IN EUROPE ARE HELD. THE SOPHISTICATED MASKS ARE ITS SIGNATURE ELEMENT. THE MOST BEAUTIFUL ONES ARE AWARDED PRIZES IN NUMEROUS COMPETITIONS. THE GRAND MASQUERADE BALL BEGINS ON 23 JANUARY AND ENDS ON 9 FEBRUARY. zdjęcia | photos marco di lauro/gettyimages

21

I N S P I R AT I O N S

wenecja

Na poprzedniej stronie: NAJPIĘKNIEJSZE MASKI wybierane są w codziennych konkursach. Powyżej: Na karnawał do Wenecji zjeżdża co roku ok. 3 mln TURYSTÓW. Poniżej: COLOMBINA – jeden z tradycyjnych typów masek. Na sąsiedniej stronie: Parada HISTORYCZNA na placu św. Marka. ❚ Previous page: THE MOST BEAUTIFUL MASKS are awarded prizes in daily competitions. Above: Approximately 3 million TOURISTS come to Venice for the carnival each year. Below: COLOMBINA – one of the traditonal types of masks. Opposite page: A HISTORICAL parade in St Mark’s Square.

22

23

I N S P I R AT I O N S

24

wenecja

LOT INFO WAW–VCE wt., czw., sb.–nd. ❚ Tue., Thu., Sat.–Su. 09.50–11.55

Czas przelotu ❚ Flight duration 2:05

VCE–WAW wt., czw., sb.–nd. ❚ Tue., Thu., Sat.–Su. 12.40–14.45 Czas przelotu ❚ Flight duration 2:05

Najlepsze oferty zawsze na ❚ Best price guarantee on lot.com Na sąsiedniej stronie: Maska zwana VOLTO – biała, zwykle bogato zdobiona, zakrywa całą twarz. Powyżej: Karnawał otwiera spektakl LOT ANIOŁA nawiązujący do przedstawień z czasów świetności Wenecji. „Anioł” zjeżdża na linach z dzwonnicy na placu św. Marka. Poniżej: PARADA WODNA na Canal Grande. ❚ Opposite page: A mask called VOLTO that is white, richly decorated and covers the entire face. Above: The carnival is opened with a performance entitled ANGEL’S FLIGHT that is inspired by the rich past of the city. The “angel” is lowered on ropes from the bell tower on St Mark’s Square. Below: The WATER PARADE in Canal Grande.

25

promocja

Jesteś Jednym z prekursorów kitesurfingu w polsce i Jednym z naJbardzieJ utytułowanych kitesurferów globu. Jak zaczęła się twoJa przygoda z tym sportem? tomek Janiak: Zaczęło się na plaży w Łebie w 2000 roku, kiedy Sebastian Ginter, wówczas ekspert w tej „egzotycznej” dyscyplinie, pozwolił mi posterować swoim latawcem. Wrażenie było niesamowite, choć muszę przyznać, że nie zakochałem się w kajcie od pierwszego wejrzenia. Dopiero po dwóch latach pływania zamieniłem deskę z żaglem na deskę z latawcem. Z windusrfingu przeszedłem na kitesurfing. W międzyczasie – jeszcze na kasetach VHS... (takie kiedyś były technologie, jesli pamiętasz....) podpatrywałem, jak na kitesurfingu pływają zawodowcy. I jakoś to poszło. no właśnie... technologie maJą dziś niebagatelne znaczenie w sporcie. czy Jest dla nich mieJsce również w kitesurfingu? tomek Janiak: Kitesurfing jest naszpikowany nowymi technologiami. Nie wyobrażam sobie treningów na kajcie czy prowadzenia mojej szkółki kitesurfingowej na Helu bez wykorzystywania nowoczesnych urządzeń. Od niedawna używam Microsoft Surface, na którym – za pomocą specjalnego pióra Surface Pen – szkicuję i projektuję deski do kitesurfingu typu split oraz twin-tip, a także hydroskrzydła do kitefoila. Pulpit mojego Surface jest po brzegi wypełniony aplikacjami współpracującymi z urządzeniami ubieralnymi, dzięki którym mogę analizować dane z treningów i na bieżąco monitorować kondycję. Można powiedzieć, że surfuję z – nomen omen – Surface.

Jako kitesurfer większość czasu Jesteś poza domem. Jak sobie z tym radzisz? tomek Janiak: Żyję na walizkach i większość dni w roku spędzam na desce z latawcem, ponieważ profesjonalny kitesurfing to wymagający sport. Z jednej strony daje mnóstwo frajdy i adrenaliny, ale z drugiej pozwala też na totalny relaks i wyciszenie.

To, co znalazłem w życiu na desce z latawcem – wolność, pasję, mobilność, połączenie żywiołów – odkryłem w nowych technologiach właśnie dzięki Surface.

Microsoft surface Pro 4 Pojawia się pytanie – czym jest w zasadzie surface? tablet kojarzy się z mobilnymi urządzeniami do konsumpcji treści.

Laptop to produktywność i tych treści tworzenie. Microsoft surface Pro 4 to uniwersalne urządzenie, które łączy w sobie możliwości laptopa z praktycznością tabletu. Do tego wyrafinowany design, najwyższa jakość i technologie Microsoft. Microsoft surface Pro 4. tablet, który zastąpi twój komputer. urząDzenie uLtra MobiLne: q obudowa: ze stopu magnezu

– trzy razy lżejsza od aluminiowej. Waga: od 766 g q Grubość: 8,38 mm q czas pracy do 9 godzin odtwarzania video

urząDzenie PobuDzające Do kreatyWnej Pracy Dzięki technoLoGii Microsoft: q Wyświetlacz: 12,3 cala, dotykowy Pixelsense™, rozdzielczość: 2736 x 1824 q kamera z przodu: 5,0 megapiksel z funcją rozpoznawania twarzy i automatycznego logowania q kamera z tyłu: 8,0 megapikseli z funkcją autofocus i możliwością nagrywania filmów rozdzielczości 1080p hD q Podświetlana klawiatura surface Pro 4 type cover w różnych kolorach q Pióro surface Pen z 1024 poziomami nacisku i zapewniające naturalne doświadczenie pisania q Podpórka wielopozycyjna kickstand WyDajny koMPuter: q Procesor: intel® core™ m3, i5 lub i7 szóstej generacji, w zależności

od wybranej konfiguracji q Pamięć: 4 Gb, 8 Gb lub 16 Gb q system operacyjny: Windows 10 Pro q Porty: usb 3.0, pełnowymiarowy, czytnik kart microsD,

port Mini DisplayPort, gniazdo słuchawkowe, surface connect

WHY

wiedeń

Wiedeń

WIEDEŃ vienna

W LUTYM W WIEDNIU ODBYWA SIĘ NIE TYLKO NAJWSPANIALSZY BAL ŚWIATA, ALE TEŻ KONCERTY I KURSY WALCA. ❚ IN FEBRUARY, VIENNA NOT ONLY HOSTS THE MOST SPECTACULAR BALL IN THE WORLD, BUT A WHOLE RAFT OF CONCERTS AND WALTZ CLASSES AS WELL. tekst | by agnieszka franus W Muzeum Sztuki Współczesnej można oglądać prace Andy’ego Warhola, Claesa Oldenburga, Pabla Picassa, Yoko Ono. ❚ The Museum of Modern Art has works by Andy Warhol, Claes Oldenburg, Pablo Picasso, and Yoko Ono.

MIASTO MARZEŃ

the city of dreams

Tak Wiedeń nazwał Zygmunt Freud, który tu się urodził i pracował. Z kolei dzięki m.in. Straussom, Mozartowi, Beethovenowi, Haydnowi, którzy tu tworzyli, Wiedeń to stolica muzyki. Żeby poczuć jego atmosferę, trzeba się wybrać do Opery. ❚ This is the moniker that Sigmund Freud gave Vienna. The composers who worked here, e.g. the two Strausses, Mozart, Beethoven, and Haydn, made Vienna the world music capital. You have to visit the Opera to really experience its ambience.

Niezwykłą podróż w czasie gwarantuje Muzeum Historii Naturalnej. ❚ The Museum of Natural History guarantees an unforgettable journey back in time.

Porcja Wiednia, czyli tort Sachera, czekoladowe arcydzieło. Jego receptura nie zmieniła się od 1832 r.

STARE I NOWE

the old and the new Pałace cesarskie, katedry, ogrody – bogactwo imperialnej architektury Wiednia zachwyca.

Ale Wiedeń to nie tylko barok. Otwarty w roku 2013 Kampus Uniwersytetu Wiedeńskiego, to przykład spektakularnej nowoczesnej architektury autorstwa takich sław jak: Hitoshi Abe, Peter Cook czy Zaha Hadid. ❚ The imperial palaces, cathedrals, gardens, and the richness of Vienna’s architecture are awe-inspiring. But the city is not all Baroque. The Vienna University campus, opened in 2013, is a perfect example of spectacular modern architecture – designed by Hitoshi Abe, Peter Cook and Zaha Hadid.

NIE TYLKO SZNYCEL

DIALOG Z PRZYRODĄ

more to it than schnitzel

a dialogue with nature

Dania treściwe i mięsne – nimi szczyciła się tradycyjna kuchnia wiedeńska. Dziś mistrzowie eksperymentują na potęgę, łącząc stare z nowym. Na zdj. dzieło Christiana Halpera – założyciela restauracji TIAN, która oferuje dania wegetariańskie. Wygląda jak dzieło sztuki, aż żal je dekomponować. ❚ Full meat dishes are the staple of traditional Viennese cuisine.

Today, master chefs are doing some heavy-duty experimenting, combining the old and the new.

The image depicts the work of Christian Halper – the founder of the TIAN restaurant, which serves vegetarian food. It looks like a work of art that it would be a pity to consume.

Friedensreich Hundertwasser, wiedeński architekt, chciał, żeby przyroda i miejska zabudowa ze sobą harmonizowały.

Dlatego Hundertwasserhaus według jego projektu to nie lada atrakcja turystyczna. ❚ Viennese architect Friedensreich Hundertwasser wanted urban development to coexist harmoniously with nature. His Hundertwasserhaus is a popular tourist attraction.

The Waltz was first presented during the Congress of Vienna in 1815. The reactions were extreme, yet it soon became an indispensable element of imperial balls.

LOT POLECA ❚ RECOMMENDS

© C O R B I S / P R O F I M E D I A ( 3 ) , S H U T T E R S T O C K ( 4 ) , H E M I S / E A S T N E W S , B E W, L A I F / C Z A R N Y K O T, S I M E / F R E E , M . P. ( 2 )

Małgorzata Zielińska, instruktor personelu pokładowego/Cabin Crew Instructor: Początek roku w Wiedniu należy do balów karnawałowych. Największą renomą cieszy się Bal Filharmoników Wiedeńskich, który odbywa się w jednej z najpiękniejszych sal koncertowych na świecie, czyli Złotej Sali budynku Wiedeńskiego Towarzystwa Muzycznego – Musikverein. Odbędzie się 21 stycznia. ❚ The first few months of the year are devoted to carnival balls.

The most prestigious is the Vienna Philharmonic Ball. This is held at one of the most beautiful concert halls in the world – the Golden Room of the Viennese Music Association, the Musikverein. It will be held on 21 January this year.

Ze 137-metrowej wieży gotyckiej katedry św.

Szczepana można podziwiać panoramę stolicy Austrii. ❚ The 137-metre Gothic tower of St Stephen’s Cathedral is the best vantage point to admire the panorama of Vienna.

WESOŁE MIASTECZKO

amusement park

KAWA PO WIEDEŃSKU

vienna coffee

To zwykle dwie porcje espresso podane w filiżance, udekorowane bitą śmietaną przyprószoną czekoladą. Podobno spożycie kawy w Wiedniu jest większe niż we Włoszech. A kawiarnie mieszczą się w tak spektakularnych wnętrzach jak np. w Muzeum Historii Sztuki. ❚ Two shots of espresso with a dollop of whipped cream sprinkled with chocolate. Apparently coffee consumption here is higher than in Italy.

Coffee shops are housed in such spectacular interiors as the Museum of Art History.

Otwarty w 1766 r. Prater to jeden z najstarszych parków rozrywki świata. Jest tu ponad 250 atrakcji, m.in. straszna czarna mamba, która rozpędza się do 80 km/godz., wieża, która wynosi karuzelę na wysokość 117 m, muzeum Madame Tussauds. ❚ Opened in 1766, the Prater is one of the oldest amusement parks in the world. It houses over 250 attractions, including the black mamba, a pendulum ride that reaches speeds of up to 80km/h and a Madame Tussauds museum.

LOT INFO WAW–VIE pon.–nd. ❚ Mo.–Su. 07.20–08.45, 17.35–18.55

Czas przelotu ❚ Flight duration 1:25, 1:20

VIE–WAW pon.–nd. ❚ Mo.–Su. 09.25–10.40, 19.35–20.50 Czas przelotu ❚ Flight duration 1:15

Najlepsze oferty zawsze na ❚ Best price guarantee on lot.com

29

JOURNEY OF THE LIFETIME

Buddyjska świątynia (wat) Benchamabophit Dusitvanaram, znana jako Marmurowa, jest jedną z najpiękniejszych w Bangkoku. ❚ Buddhist Benchamabophit Dusitvanaram temple (wat) also known as the marble temple, is one of the most beautiful in Bangkok.

32

bangkok

WIELKIE MANGO the big mango BANGKOK TO – TUŻ ZA LONDYNEM – NAJCHĘTNIEJ ODWIEDZANE MIEJSCE NA ŚWIECIE. TYLKO W TYM ROKU MIASTO PRZYJMIE GIGANTYCZNY TŁUM: PRZESZŁO 18 MILIONÓW PRZYBYSZÓW. I NIC W TYM DZIWNEGO! ❚ BANGKOK IS THE SECOND MOST VISITED CITY IN THE WORLD, AFTER LONDON. THE CITY WILL HOST MORE THAN 18 MILLION VISITORS THIS YEAR ALONE. NO WONDER, SINCE IT IS AN INCREDIBLE PLACE. tekst | by mariusz janik

33

D

Posągi Buddy w świątyni Wat Arun, znanej też jako Świątynia Świtu, buddyjscy mnisi i targ przy ulicy Yaowarat w Chinatown. ❚ Statues situated within a Buddhist temple called Wat Arun, also known as the Temple of Dawn, Buddhist monks and Yaowarat Road, in Bangkok's Chinatown.

34

ostępne nie­ malże od ręki 5,5 tony złota warte jakieś 250 mln dol. – aż dziw, że żaden z hollywoodz­ kich reżyserów nie przy­ mierzył się jeszcze do thrillera o brawurowym skoku na świątynię Wat Traimit. Perypetie, jakich Złoty Budda doświadczył przez dobre 800 lat ist­ nienia, również układają się w nie najgorszy scena­ riusz. Kto i kiedy stworzył jeden z najsłynniejszych wizerunków mędrca, nie wiadomo. Zachowały się wzmianki o posągu rozsiane po księgach i stelach z XIV–XVII w., czegoś pewnego dowiadujemy się do­ piero po 1767 r., kiedy inwazja Birmańczyków zmusiła Tajów do ucieczki z dotychczasowej stolicy kraju, Ay­ utthayi. Olbrzymia statua pozostała wtedy wśród ruin stolicy i dopiero dwie dekady później, na rozkaz kró­ la Ramy I, trafiła do Bangkoku. W pierwszej połowie XIX w. kolejny władca Syjamu, jak jeszcze kilkadzie­ siąt lat temu nazywano Tajlandię, zwątpił w uczci­ wość rodaków i nakazał pokrycie posągu gipsowymi stiukami, a z czasem o jego złotym „wnętrzu” zapo­ mniano – wylądował na obrzeżach świątyni, chronio­ ny przed monsunowymi deszczami ledwie cynowym daszkiem. Gdyby w 1954 r. nie wymsknął się robotni­ kom, którzy mieli go przewieźć do innej świątyni…

bangkok

Five and a half million tonnes of gold worth some USD 250 million at your fingertips. It’s strange that no Hollywood director has ever made a thriller about robbing Wat Traimit temple. Actually, the adventures of the Gol­ den Buddha over the eight hundred years of its existence would make a great screenplay.

We don’t know when this famous repre­ sentation of the great sage was made or by whom. There are a couple of references to it in books and steles dating back to the 14th and 17th centuries, but more reliable information is only available after 1767, when a Burmese invasion forced the Thais to flee their temporary state capital in Ayutthaya. The giant statue was abandoned amid the ruins of the ravaged city without attracting much attention. It was shipped to Bangkok two decades la­ ter, at the behest of King Ram I. Somewhere in the first half of the 19th century, another ruler of Siam, as Thailand was then known, must have concluded that the fine metal was distracting the attention of the fa­ ithful from the divine nature of the figure. Then aga­ in, he might simply have lost faith in the integrity of his fellow men. Whatever the reason, he ordered that the statue be plastered over with stucco. The “golden core” was thus forgotten – so much so that the statue was relegated to a corner of the temple, protected from the monsoon rain by a shabby tin roof. And it would be still standing there if it wasn’t for the wor­ kers who dropped it while moving it to another tem­ ple in 1954.

© G E T T Y I M A G E S , S H U T T E R S T O C K ( 2 ) , L A I F / C Z A R N Y K O T . P O P R Z E D N I E S T R O N Y/ P R E V I O U S P A G E S : G E T T Y I M A G E S

JOURNEY OF THE LIFETIME

JEDZENIE W BANGKOKU CIESZY SIĘ STATUSEM NIEMALŻE RELIGII. ZNAWCY METROPOLII ZAPEWNIAJĄ, ŻE W TYM MIEJSCU ZAPOMNIMY O TRZECH POSIŁKACH W CIĄGU DNIA. CZTERY–PIĘĆ TO MINIMUM. FOOD IS ALMOST A RELIGION IN BANGKOK. THOSE IN THE KNOW SAY THAT YOU CAN FORGET ABOUT THREE MEALS A DAY. FOUR OR FIVE ARE THE BARE MINIMUM.

BIESIADY POD CHMURAMI Rzadko kiedy w Azji można trafić do równie wielkie­ go miasta, które oferowałoby tak wiele turystycznych atrakcji – od „zwykłych” targów po ogromne centra handlowe, jak te w dzielnicy Siam Square, gdzie znaj­ dziemy oceanarium Sea Life Bangkok Ocean World, od muzeów i zabytków rozmaitych epok po imponu­ jące budowle sakralne i pałace władców. Jednocze­ śnie w rankingach bezpieczeństwa Bangkok przebija rywali z regionu. To nie zachęta do lekkomyślności, jednak życzliwość, z jaką Tajowie traktują tłumy cu­ dzoziemców, którzy tu zjeżdżają, może imponować. „Miasto jest zachwycające. Jakie inne ma tak przebo­ gate w zapachy, nieograniczone, niezaspokojone, fa­ natyczne podejście do jedzenia?” – opowiada Austin Bush, podróżnik i znawca Tajlandii. I ma rację. W tym miejscu zapomnimy o trzech posiłkach w ciągu dnia.

DINING IN THE CLOUDS There are few cities in Asia with so many tourist at­ tractions – ranging from “ordinary” marketplaces to the mammoth shopping malls of Siam Square, which is also home to the giant Sea Life Bangkok Ocean World, to museums and monuments of va­ rious periods, to impressive religious buildings and royal palaces built in recent decades. At the same time, Bangkok outperforms its local rivals in regional safety ranking lists. Naturally, this is not an invita­ tion to be careless. “The city is amazing. What other city has such a full-flavoured, no-holds-barred, in­ satiable, fanatical approach to eating?” says Austin Bush, a travel blogger and expert on Thailand. And he’s right – food is almost a religion in Bangkok.

You can forget about three meals a day here. Four or five are the bare minimum. This is hardly surpri­

35

JOURNEY OF THE LIFETIME

Świątynie w Bangkoku najlepiej zwiedzać o poranku – wtedy jest chłodniej i mniej tłoczno. Na stronie obok: Pływające targowiska. ❚ The best time to visit most temples is in the early morning. It's cooler and generally less crowded. Opposite page: Bangkok's floating markets.

36

Cztery–pięć to minimum. Trudno się dziwić, skoro miasto, nazywane Wielkim Mango, trochę w nawiąza­ niu do nowojorskiego Wielkiego Jabłka, oferuje pod tym względem wachlarz możliwości. Odkąd pojawi­ ła się tu moda na lokowanie restauracji na dachach, takie przybytki można znaleźć zarówno w starych, nisko zabudowanych dzielnicach, jak i liczących po kilkadziesiąt pięter wieżowcach. A komu nie chce się biesiadować pod chmurami, może skorzystać z tysięcy tradycyjnych garkuchni i restauracyjek. Do­ morosłym kucharzom można też polecić bazar Cha­ tuchak, gdzie w weekendy obkupią się suwenirami plus wszystkim, co w Azji nadaje się do jedzenia: od

sing, as the city dubbed the Big Mango, as a nod to New York’s Big Apple, offers unlimited gastronomic options. Ever since the city was gripped by the fad for rooftop restaurants, sky-high eateries have been springing up in old, low-developed districts. And if you don’t feel like dining in the clouds, you can al­ ways opt for one of the hundreds or thousands of traditional eateries and restaurants that line every street. You might also want to visit the Chatuchak Weekend Market, where you can stock up on souve­ nirs, as well as anything and everything that is eata­ ble in Asia – from crickets to beef.

JIM’S HOUSE Bangkok has plenty of places where you can burn off excess calories. There are other places, apart from Wat Traimit and the Golden Buddha, where you can embrace the exotic culture of Southeast Asia, even if they are not ancient Angkor or towering Burmese pagodas. There is also old Bangkok, with neighbo­ urhoods like Banglamphu and Chinatown. The for­ mer houses dozens of antique and souvenir stores, workshops, private galleries, restaurants and bars in both the old and modern buildings erected next to

©BEW (2)

ŻYCZLIWOŚĆ, Z JAKĄ TAJOWIE TRAKTUJĄ HORDY CUDZOZIEMCÓW, KTÓRE ZJEŻDŻAJĄ TU BEZ WZGLĘDU NA PORĘ ROKU, MOŻE IMPONOWAĆ.

THE KINDNESS THE THAIS SHOW TO THE MANY FOREIGNERS WHO DESCEND ON THEIR COUNTRY ALL YEAR ROUND IS TRULY REMARKABLE.

bangkok

świerszczy po wołowinę. Przyrządzenie takich spe­ cjałów, jak pieczone skorpiony, mrówki, wszelkiego rodzaju robaki, a nawet nietoperze, radzimy pozosta­ wić jednak miejscowym kucharzom.

DOM JIMA Na szczęście jest gdzie spalić nadwyżkę kalorii. Wat Traimit i Złoty Budda to niejedyne miejsca, w których możemy dotknąć egzotycznej kultury Azji Południo­ wo-Wschodniej. Jest jeszcze stary Bangkok: dzielnice takie jak Banglamphu czy Chinatown. Tę pierwszą przed laty wypełniały rezydencje tajskiej arystokra­ cji rozciągające się wzdłuż rzeki Menam i otoczone domami odleglejszych krewnych władców oraz wy­ sokich rangą urzędników. Dziś zarówno w starych bu­ dynkach, jak i tych nowocześniejszych, które wyrosły obok dawnych rezydencji, odnajdziemy dziesiątki sklepików z antykami i pamiątkami, pracownie i pry­ watne galerie, restauracje i bary.

Poza Złotym Buddą warto zobaczyć Buddę Leżącego (w świątyni Wat Pho) czy Szmaragdowego (Wat Phra Kaew). W obu przypadkach mowa o zabytkach uloko­ wanych w kompleksach świątynnych, które uchodzą wśród wytrawnych podróżników za „najwspanialsze w krajach azjatyckich” – można z powodzeniem spa­

the ancient mansions. Apart from the Golden Bud­ dha, the Reclining Buddha (at Wat Pho temple), and the Emerald Buddha (Wat Phra Kaew), are must sees.

Both are located in temple complexes acclaimed by experienced travellers as “the finest in Asia”. You can easily spend hours in them. The same goes for the REKLAMA

EGZOTYKA RABAT DO

50%

Tajlandia Królestwo barw Zapierające dech w piersiach zabytki, kilometry niezwykłych plaż, oryginalna kuchnia i wspaniała gościnność. Nie widział wszystkich kolorów świata ten, kto nie zobaczył Tajlandii.

ZWIEDZANIE I WYPOCZYNEK : BAŚNIOWA TAJLANDIA ESENCJA TAJLANDII TAJLANDIA I KAMBODŻA - POSZUKIWACZE ZAGINIONYCH ŚWIĄTYŃ TAJLANDIA I KAMBODŻA - Z DALA OD WYDEPTANYCH ŚCIEŻEK

©CREDITS

WYPOCZYNEK: Hotel **** call center

od 4099 PLN od 4399 PLN od 4499 PLN od 5699 PLN

od 4799 PLN z komórki

801 310 801 42 680 38 51

najbliższe biuro podróży

R.pl/biura

37

Kolacja w restauracji Vertigo pozwala podziwiać panoramę Bangkoku z wysokości 60 pięter. ❚ Dining at the Vertigo restaurant overlooking metropolitan Bangkok – 60 floors above the city.

38

bangkok

cerować po nich godzinami. Podobnie jak po muze­ ach: Syjamu czy Narodowym, które potrafią olśnić.

Zwieńczeniem wędrówek po mieście może być dom Jima Thompsona, amerykańskiego biznesmena, któ­ ry przeszło pół wieku temu wybudował tu tradycyj­ ną rezydencję i zapełnił ją zbiorami syjamskiej sztuki i antykami. I choć zniknął w tajemniczych okoliczno­ ściach w 1967 r., to miejsce, które stworzył, stało się jednym z symboli Bangkoku.

Museum of Siam and the National Museum, which are bound to impress. You can culminate your sight­ seeing tour around the city with a small but delight­ ful building – Jim Thompson’s house. He was an Ame­ rican businessman who built a traditional residence with and crammed it with collections of Siamese art and antiques 50 years ago. And although Thompson disappeared in mysterious circumstances in 1967, the place is one of the hallmarks of the city.

ŚMIGUS-DYNGUS PO TAJSKU Przy okazji celebrowania uroków miasta nie można nie wspomnieć o Songkran – tradycyjnym tajlandz­ kim Nowym Roku. Korzenie tego „święta wiosny” obchodzonego w połowie kwietnia tkwią w religij­ nych obrzędach, gdy wierni wynosili na zewnątrz wizerunki Buddy i obmywali je wodą. Dziś Songkran moglibyśmy porównać jedynie do śmigusa-dyngusa w najbardziej szalonej postaci. Warto przestrzec: fa­ rangowie (biali turyści) są chętnie wybieranym celem uzbrojonych w plastikowe pistolety na wodę napast­ ników. Im lepiej ubrani, tym dla nich gorzej. Ale moż­ na tę zabawę polubić. Na na jit tung, czyli – w luźnym tłumaczeniu – „każdemu w miarę potrzeb”. ■

A THAI TAKE ON WET MONDAY No roll call of what the city has going for it would be complete without mentioning Songkran, or the tra­ ditional Thai New Year. This “spring festival”, celebra­ ted in mid-April, has its roots in religious rites when the Thais used to take Buddha statues outside to wash them with water. Bangkok during Songkran is now gripped by a fever comparable only to Wet Mon­ day at its very wildest. A word of warning might be in order here: farangs are popular targets for locals armed with plastic water pistols. The better dressed they are, the soggier they will get. But you can en­ joy the water festival. “Na na jit tung”, which loosely translated means “to each according to his needs”. ■

© AW L / B E W ( 2 ) , S I M E / F R E E , S H U T T E R S TO C K ( 2 ) , M . P.

JOURNEY OF THE LIFETIME

Shopping in Thailand is super cheap and generally high quality. Bangkok is also safe. If you see anybody wearing camouflage holding a machete, don't be scared. They sell coconuts.

– Bobby Lee, American actor

GOOD TO KNOW

2

1

3

O ATRAKCYJNOŚCI TEJ 10-MILIONOWEJ METROPOLII PRZESĄDZA BOGACTWO ARCHITEKTURY I ORYGINALNA KUCHNIA. ITS RICH ARCHITECTURE AND GENUINE CUISINE IS WHAT MAKES THE 10+ MILLION METROPOLIS SO ATTRACTIVE. Karina Legawiec, zastępca dyrektora Działu Dodatkowych Przychodów PLL LOT, poleca w Bangkoku: ❚ Karina Legawiec, Deputy Director, Ancillary Revenue Department of the LOT Polish Airlines recommends in Bangkok:

CO ZWIEDZIĆ what to see ■ WAT PHO THAI TRADITIONAL MASSAGE SCHOOL

Jedna z najlepszych szkół masażu – coś, czego potrzebujesz po całodziennym zwiedzaniu. Sprawdziłam i polecam. ❚ One of the best massage schools – this is the perfect cukmination after a full day of sightseeing.

I personally recommend it.

2 Sanamchai Road | Wat Po

■1 ŚWIĄTYNIA SZMARAGDOWEGO BUDDY | WAT PHRA KAEW

Monumentalny kompleks, który ze względu na zainteresowanie warto zwiedzać wcześnie rano. ❚ A monumental complex, best visited early morning when it is the least crowded.

Na Phra Lan Road 3 ŚWIĄTYNIA ŚWITU | WAT ARUN ■

Nazywana symbolem Bangkoku, stoi na zachodnim brzegu rzeki Chao Phraya. Warto dopłynąć do niej łodzią ekspresową lub promem. ❚ Considered to be the symbol of Bangkok, it is situated on the Western bank of Chao Phraya. You can get there by boat or ferry.

GDZIE ZJEŚĆ where to eat ■ DINE IN THE DARK

Kolacja w ciemnościach? Nic cię nie rozprasza, możesz jedynie upajać się smakiem. ❚ Dinner in the dark? Nothing will get your mind off the food.

250 Sukhumvit Rd., Khlong Toei, Khlong Toei

■ THE RAIN TREE CAFE

Najlepszy homar z grilla, jakiego jadłam, poda­ wany w całości. ❚ Best grilled lobster I have ever eaten. Served whole.

61 Witthayu Road (Wireless Rd.)

■ TEALICIOUS BANGKOK

Mała rodzinna, ciepła restauracja z lokalną kuchnią. ❚ A small, family-run restaurant serv­ ing local cuisine.

492 Trok To, Soi Charoen Krung 49

■ BOCHA TEA & BAKERY

Idealne miejsce na przekąskę – owocową herbatę i makaroniki, lepsze niż we francuskim bistro. ❚ The perfect spot for a snack – fruit tea and macarons that taste better than in a French bistro.

Asiatique the Riverfront, Between Warehouse 5&6

■ NALIN KITCHEN

Pyszne jedzenie, przystępne ceny, rewelacyjne koktajle. ❚ Delicious food, reasonable prices and excellent cocktails.

1463 Charoenkrung Road Silom Bangrak

GDZIE NOCOWAĆ where to sleep 2 MANDARIN ORIENTAL ■

Powiew luksusu w jednym z najlepszych hoteli na świecie. ❚ Pamper yourself at one of the best hotels in the world.

48 Oriental Avenue

■ FOCAL LOCAL BED AND BREAKFAST

Z dala od centrum, idealny na krótki wypad, darmowy dojazd tuk-tukiem do stacji. ❚ Not centrally located, but perfect for a short trip.

289 Soi Charoennakorn 28

LOT INFO Wspólnie z biurem podróży Rainbow Tours LOT realizuje bezpośrednie połączenia czarterowe samolotem Boeing 787 Dreamliner z Warszawy, między innymi do Bangkoku. ❚ Together with Rainbow Tours travel agency, LOT Polish Airlines is offering direct charter flights by Boeing 787 Dreamliner from Warsaw to Bangkok and other cities.

Więcej informacji na stronie:/ More information at: rainbowtours.pl

39

L I F E STO RY

leonardo dicaprio

NIE DOŚĆ WIELKI NA OSCARA? not great enough for an Oscar?

LEONARDO DICAPRIO JEST JEDNYM Z NAJBARDZIEJ UTALENTOWANYCH AKTORÓW NASZYCH CZASÓW. NA EKRANY WCHODZI WŁAŚNIE ZJAWA, W KTÓREJ GRA GŁÓWNĄ ROLĘ. CZY TYM RAZEM JEGO KREACJA PODBIJE SERCA AKADEMII FILMOWEJ, KTÓRA DOTYCHCZAS ŻAŁOWAŁA MU STATUETKI? ❚ LEONARDO DICAPRIO IS ONE OF THE MOST TALENTED ACTORS OF OUR TIME. THE REVENANT, IN WHICH HE PLAYS THE LEADING ROLE, IS NOW COMING TO MOVIE THEATRES. WILL THIS SOFTEN THE HEARTS OF THE FILM ACADEMY, WHICH HAS SO FAR DECLINED TO AWARD HIM AN OSCAR? tekst | by diana rymuza Po raz pierwszy DiCaprio był nominowany do Oscara za rolę Arniego w Co gryzie Gilberta Grape’a? Miał wtedy 19 lat. ❚ Leonardo DiCaprio was nominate for an Academy Award for the first time for the role of Arnie in What’s eating Gilbert Grape?

He was 19 at the time.

M

a 41 lat, ale przed kamerą pracuje już od 30. Należy do wąskiego grona aktorów, których widzowie kochają, krytycy sza­ nują, a reżyserzy ustawiają się do nich w kolejce. Nazwisko DiCaprio daje gwarancję suk­ cesu. Nic więc dziwnego, że na opublikowanej przez The Hollywood Reporter liście najlepiej opłacanych gwiazd Hollywood zajmuje pierwsze miejsce. Czego zatem może brakować aktorowi do szczęścia? Osca­ ra! Najbardziej pożądanej nagrody świata filmowego, o której marzą ponoć wszystkie sławy Fabryki Snów.

Bo choć chyba nikt nie ma wątpliwości, że Leo na nią zasłużył, to już pięć razy musiał obejść się smakiem.

Stając się przy okazji obiektem drwin. Litości dla nie­ docenionego aktora nie mają zwłaszcza twórcy me­ mów, czyniąc zeń pośmiewisko internetu. Na Face­ booku powstał nawet specjalny profil pod nazwą „Ekspert do spraw nieotrzymywania Oscara przez Leonardo DiCaprio”.

GENIALNE DZIECKO Historia kina usłana jest nazwiskami wielkich twór­ ców notorycznie ignorowanych przez Akademię

40

The 41-year-old DiCaprio has been working in front of the camera for 30 years. He’s one of few actors who is loved by the public, respected by the critics, and sought after by directors. The name “DiCaprio” gu­ arantees box-office success. No wonder that he tops the highest-paid Hollywood actors chart, compiled

by The Hollywood Reporter. So what does Leonardo DiCaprio need to have it all? An Oscar. The most co­ vered showbiz statuette is purportedly desired by all the Dream Factory’s A-listers. There can be no doubt that DiCaprio deserves one, but he has gone home empty-handed five times. And become an object of ridicule. Meme generators are particularly cruel towards this underrated actor, who has become an online laughing stock. There is even a Facebook pro­ file called “Expert on Leonardo DiCaprio not winning an Oscar”.

41

©CREDITS

Leo to ukochany aktor Martina Scorsese.

Zrealizowali wspólnie pięć głośnych produkcji, m.in. Aviatora i Infiltrację, i pracują nad kolejną: The Devil in the White City. ❚ DiCaprio is Martin Scorcese’s favourite actor. They made five films together to date, among others The Aviator and The Departed and are working on a new production The Devil in the White City.

leonardo dicaprio

Filmową. Leonardo DiCaprio (rocznik 1974) jest już w tym gronie prawdziwym „recydywistą”. Pierwszy Oscar przeszedł mu koło nosa, gdy miał 19 lat i dostał nominację za kreację w dramacie Co gryzie Gilberta Grape’a? To był drugi (po pracy u boku Roberta De Niro w filmie Chłopięcy świat) tak ważny występ Leo. Choć jako początkujący aktor bał się, że odpadnie na ca­ stingu, potem genialnie sportretował upośledzonego umysłowo Arniego. Skończyło się nominacją do Złote­ go Globu i Oscara właśnie, a jego kariera nabrała tem­ pa. Gwiazdor do dziś pamięta emocje, jakie mu wtedy towarzyszyły. „To był dla mnie szok” – wspomina. „Moją pierwszą reakcją było przerażenie. Nie chcia­ łem wygrać, bo wtedy musiałbym wyjść na scenę i wystąpić na żywo przed milionami ludzi”. Jego życzenie się spełniło. Cennej statuetki nie dostał, lecz tak już zostało po dziś dzień.

Po raz drugi blisko zdobycia najważniejszych laurów w branży był dzięki Aviatorowi. Szalony milioner, za­ fascynowany lotnictwem i kinem, miłośnik kobiecych wdzięków – to rola jak z marzenia każdego chłopaka (choć akurat Leo w dzieciństwie planował karierę bio­ loga morskiego), lecz także szansa na zerwanie z łat­ ką ikony popkultury, jaka przylgnęła doń po ogrom­ nym sukcesie Titanica w 1997 r. Oscarowy Aviator był wreszcie drugim z serii filmów nakręconych pod okiem Martina Scorsese. Wielki reżyser o DiCaprio usłyszał od Roberta De Niro: „Rob powiedział mi, że właśnie nakręcił film Chłopięcy świat z dzieciakiem o imieniu Leonardo. »Jest naprawdę dobry. Powinie­ neś zaprosić go kiedyś do współpracy«” – wspominał twórca Taksówkarza, dodając: „Robert rzadko mówi

CHILD PRODIGY The history of motion pictures abounds in great names persistently ignored by the Film Academy.

Leonardo DiCaprio (born in 1974) is a true “veteran” of this list. He missed his first Oscar when he was no­ minated for his role in What’s Eating Gilbert Grape? aged 19. This was DiCaprio’s second career-defining role (after This Boy’s Life co-starring Robert De Niro).

The debuting actor was afraid that he would not make it through the casting audition, but his brilliant performance as the disabled Arnie won him a Golden Globe and an Oscar nomination, and added impetus to his career. The actor still recalls the emotions he went through at the time. “It came as a shock to me”, recalls DiCaprio. “My first reaction was panic. I didn’t want to win, because I’d have to walk up to the stage and speak live in front of millions of people”, he once said in an interview. His wish was fulfilled. He didn’t garner the coveted statuette. And still hasn’t.

The Aviator was the second movie that brought him close to winning the industry’s top accolades. A mad millionaire fascinated by flying and motion pictures, a womaniser… sounds like every boy’s dream role (al­ though DiCaprio wanted to be a marine biologist as a child). It was also a chance to break out of the pop icon mould he was pushed into after the smashing success of Titanic in 1997. The Oscar-nominated Aviator was also his second film with Martin Scorsese.

DiCaprio had been recommended by Robert De Niro.

“He told me in passing, ‘I just did this thing called This Boy’s World with a kid named Leo DiCaprio. He’s really good. You should work with him one day’”, recalled

LEONARDO, PRACUJĄC NAD ZJAWĄ, MUSIAŁ WIELOKROTNIE WCHODZIĆ DO LODOWATEJ RZEKI, SPAŁ W SKÓRZE MARTWEGO ZWIERZĘCIA, A NAWET ZDARZYŁO MU SIĘ ZJEŚĆ SUROWĄ WĄTROBĘ BIZONA. WHILE WORKING ON THE REVENANT, DICAPRIO OFTEN HAD TO WADE INTO THE ICY RIVER. HE ALSO SLEPT IN AN ANIMAL CARCASS AND EVEN ATE RAW BISON LIVER.

takie rzeczy. Owszem, chwali innych aktorów, ale nie namawia mnie, abym z kimś pracował. Obejrzałem Co gryzie Gilberta Grape’a?, ale nie zdawałem sobie sprawy, że odtwórca roli upośledzonego chłopaka to Leo. Był genialny. W filmie Titanic też mi się podobał.

Kiedy więc usłyszałem, że lubi moje filmy, postanowi­ łem go poznać. I wtedy rozpoczęła się nasza wspania­ ła przyjaźń i wyjątkowa zawodowa relacja”.

Reżysersko-aktorski duet ma dziś na koncie pięć gło­ śnych produkcji (Gangi Nowego Jorku, Aviator, Infiltracja, Wyspa tajemnic oraz Wilk z Wall Street) i już szy­ kuje kolejną. W ekranizacji książki Erika Larsona Leo

42

Scorsese, adding, “And he rarely says that. He’s always really kind about other people, but he rarely says I should work with somebody. I saw What’s Eating Gilbert Grape and I didn’t realise it was him and he was terrific. And then of course Titanic. I thought he was very good in that. So when the word came around that he liked my movies, and his participation in Gangs of New York was able to get that movie made, a very special professional relationship started.” De Niro and DiCaprio have worked together on five highly acclaimed productions (Gangs of New York, The Aviator, The Departed, Shutter Island and The Wolf of Wall

© M . P . , E A S T N E W S . P O P R Z E D N I E S T R O N Y/ P R E V I O U S P A G E S : K E V I N S C A N L O N / T H E N E W Y O R K T I N E S / E A S T N E W S

L I F E STO RY

2

1 3

Filmowe wcielania DiCaprio: 1. Amsterdam Vallon w Gangach Nowego Jorku 2. Hugh Glass w Zjawie 3. Tytułowy bohater w Romeo i Julii 4. Jordan Belfort w Wilku z Wall Street 5. Calvin Candie w Django 6. Jack Dawson w Titanicu ❚ The film roles of Leonardo DiCaprio: 1. Amsterdam Vallon in Gangs of New York 2. Hugh Glass in The Revenant 3. Romeo in Romeo and Juliet 4. Jordan Belfort in The Wolf of Wall Street 5. Calvin Candie in Django 6. Jack Dawson in Titanic.

5 6

4

43

L I F E STO RY

leonardo dicaprio

dla Scorsese będzie mordował. Nie jest tylko pewne ile osób, coś między 27 a 200, ponieważ sportretuje dr. H.H. Holmesa, jednego z najsłynniejszych seryj­ nych kilerów z Chicago.

DOBRA MINA DO ZŁEJ GRY „Ktoś, kto mówi, że nie chce dostać Oscara, kłamie” – przyznał Leo z rozbrajającą szczerością w jednym z wywiadów przy okazji kolejnej nominacji.

Podkreślał jednak: „Przez lata pracy w tym biznesie nauczyłem się, że nie mogę kontrolować opinii ludzi na temat moich występów w filmach. Promuję swoje dzieło z nadzieją, że spodoba się widzom i krytykom.

Dopiero podczas oscarowego głosowania można się przekonać, co naprawdę myślą”. Serce musiało mu jednak mocniej zabić, gdy usłyszał, że ma szansę na zwycięstwo w kategorii najlepsza pierwszopla­ nowa rola męska za film Krwawy diament w 2007 r.

Jako przemytnik poszukujący bezcennego różowego kamienia DiCaprio zrywał ze swoim nieco mdławym emploi. Produkcja miała wpływ również na jego życie prywatne – playboy ze słabością do najpiękniejszych modelek w przerwach od pracy na planie zaczął ak­ tywniej uczestniczyć w przedsięwzięciach dotyczą­ cych naszej planety. Głośno protestował przeciwko

Street) and there is another one in the pipeline. DiCa­ prio is playing a murderer in Scorsese’s adaptation of an Erik Larson novel. We don’t know how many pe­ ople he’s going to kill, but it will be somewhere be­ tween 27 and 200, as he is playing Dr H. H. Holmes, one of Chicago’s most notorious serial killers.

PUTTING ON A BRAVE FACE “Anyone who tells you that they don’t want the­ ir work recognised by their peers is lying”, DiCaprio once said with disarming frankness in an interview after another Academy Award nomination. He went on to stress, however, that “after working in the in­ dustry for years, I’ve learnt that I don’t have any con­ trol over what people think about my performances.

I simply promote my work, hoping the critics and the audience will like it. I only find out what they really think during the Oscar voting.” The news that he had another chance of winning in the best actor category for Blood Diamond in 2007 must have sent his heart racing. Playing a smuggler looking for the precious pink stones took DiCaprio out of his com­ fort zone. The production also had a profound impact on his private life – the playboy with a penchant for top models threw himself into projects aimed at sa­

CZEGO MOŻE BRAKOWAĆ DO SZCZĘŚCIA LEONARDO DICAPRIO? OSCARA! WHAT DOES LEONARDO DICAPRIO NEED TO HAVE IT ALL? AN OSCAR.

44

© K E V I N S C A N LO N / T H E N E W YO R K T I N E S / E A ST N E W S

nadużyciom przy handlu „krwawymi diamentami”, a ostatnio zainwestował nawet w firmę, która bę­ dzie produkować sztuczne diamenty i – jak wyjaśnił na Twitterze – jest dumny ze wspierania etycznego biznesu. Nieodbiegające jakością od prawdziwych kamienie powstają bowiem w laboratoryjnych wa­ runkach. Tymczasem wydobywaniu diamentów prawdziwych, z kopalni położonych w biednych kra­ jach Trzeciego Świata, najczęściej towarzyszą wyzysk górników i ich wysoka śmiertelność.

Pewniakiem w walce o Oscara DiCaprio stał się po raz czwarty, gdy zagrał maklera oszusta Jordana Belfor­ ta w Wilku z Wall Street. Chciał to zrobić tak bardzo, że zgodził się na obniżenie wstępnej gaży do 25 mln dol. „Akademio, teraz, gdy DiCaprio jest na skraju wielkiej czterdziestki, której próg przekracza 11 listo­ pada tego roku, jest czas zrobić to, co należy, i uhono­ rować Oscarem jednego z lepszych aktorów naszego pokolenia. Jesteś mu to winna!” – apelował wówczas magazyn Daily Beast, a do mediów trafiły zdjęcia gotowej tabliczki, która rzekomo miała zostać przy­ twierdzona do statuetki dla DiCaprio. Niestety znów trzeba było robić dobrą minę do złej gry.

WSZYSTKO DLA ROLI „Dla mnie motywacją nie są nagrody, a ludzie, z któ­ rymi mogę pracować. Moim nadrzędnym celem jest stworzenie postaci, z której po latach wciąż jestem dumny” – wyjaśnia Leonardo DiCaprio i taką kreuje w swoim nowym filmie Zjawa. W obrazie Alejandra Gonzáleza Iñárritu (twórcy obsypanego nagrodami Birdmana) wcielił się w postać XIX-wiecznego trape­ ra, który poważnie raniony przedziera się przez góry, pokonując 3 tys. mil w poszukiwaniu zemsty na zbie­ głych najemnikach. Leonardo nad Zjawą pracował zimą, w ekstremalnych warunkach. Jak zdradził, na planie musiał wielokrotnie wchodzić do lodowatej rzeki, ciągle był przemarznięty, spał w skórze martwe­ go zwierzęcia, a nawet zdarzyło mu się zjeść surową wątrobę bizona. Dzięki temu na ekranie będzie moż­ na zobaczyć jego prawdziwą reakcję na tę „potrawę”.

Rola w Zjawie dla Leo była wyzwaniem jeszcze pod jednym względem – na ekranie głównie… milczy.

Wszystkie emocje towarzyszące porzuconemu na śmierć traperowi musiał przekazać bez słów. Na doda­ tek, przygotowując się do pracy z Inárritu, mocno się zapuścił, co wywołało nie lada panikę wśród fanów artysty. Zarost, nadmierne kilogramy, zaniedbane włosy. Co się stało z „bożyszczem kobiet” – zachodzili w głowę internauci. Czy wysiłki się opłaciły, przeko­ namy się 29 stycznia, gdy obraz wejdzie na ekrany polskich kin. Czy los się odwróci, a złota statuetka Amerykańskiej Akademii Filmowej i oscarowa gala będą należały do DiCaprio, zobaczymy w niedzielę 28 lutego. W każdym razie znów jest faworytem. ■

ving the planet. He vehemently protests against the unethical “blood diamond” trade, and recently star­ ted a company to produce synthetic diamonds. As he explained on Twitter, he’s proud to be supporting an ethical business. These stones are produced in a laboratory, but are just as good as natural diamonds.

By contrast, extracting real diamonds in mines loca­ ted in underprivileged Third World countries usually involves exploitation and high mortality rates.

DiCaprio missed out on winning an Oscar for the fo­ urth time for his portrayal of Jordan Belfort, the stoc­ kbroker-turned-fraudster in The Wolf of Wall Street.

He wanted the role so badly that he agreed to have his pay cut to USD 25 million. “So Academy, now that DiCaprio is on the brink of the big 4-0—he crosses the threshold on Nov. 11 of this year—it’s time to do the right thing and honour one of the finest actors of our generation with an Oscar. You owe him as much”, appealed the Daily Beast at the time and the media received snaps of the plaque that was supposedly going to be attached to DiCaprio’s statuette. Unfor­ tunately, he had to put on a brave face once more.

ALL FOR THE ROLE “I’m not motivated by awards. I really am motivated by being able to work with great people and create a body of work that I can look back and be proud of”, DiCaprio explains, and backs up these words in his latest movie The Revenant. The drama is directed

by Alejandro González Iñárritu (whose credits inc­ lude the award-showered Birdman). DiCaprio plays a 19th-century fur trapper, mauled by a bear, making his way over the mountains to wreak vengeance on his runaway cohorts. The Revenant was shot in the dead of winter, in extreme conditions. DiCaprio says that he often had to wade into the icy river and was freezing the whole time. He slept in an animal carcass and even ate raw bison liver. His on-screen reaction to this is genuine.

The Revenant presented DiCaprio with another chal­ lenge, as he is almost completely silent on-screen.

He had to express all the emotions experienced by the dying trapper without words. In addition, he look ed dishevelled while preparing for the role. This sent his female fans into a panic. A beard, extra kilos, un­ kempt hair... Internet users could only wonder what had happened to their “heartthrob”. For their part, the US media compared DiCaprio to Jack Nicholson.

Did all this effort pay off? We’ll find out on 29 Janu­ ary 2016, when the movie opens in Poland. On Sun­ day, 28 February 2016, we will find out whether this is the game changer that earns DiCaprio the golden statuette of the Academy of Motion Picture Arts and Science and makes the Oscar gala his night. In any case, he’s a clear favourite once more. ■

W 1998 r. aktor założył Leonardo DiCaprio Foundation, której misją jest m.in. ochrona ostatnich dzikich miejsc na ziemi. Organizacja zebrała fundusze np. na ochronę tygrysów w Nepalu, dzikich słoni oraz zwierząt morskich, w tym rekinów. ❚ In 1998, the actor founded Leonardo DiCaprio Foundation whose mission is to protect the last pristine places on Earth. The organisation has collected funds for the protection of tigers in Nepal, wild elephants and sea animals, including sharks.

45

gdzie ci mężczyźni

©CREDITS

GOOD LIFE

46

M AC H O N A M I Ę K KO from macho to metrosexual EDUKACJA, KARIERA, SEKS – CORAZ TRUDNIEJ O DZIEDZINĘ, W KTÓREJ FACECI NIE ZAWODZĄ NA CAŁEJ LINII. NIC IM NIE DA ZGRYWANIE TWARDZIELI. JEŚLI CHCĄ ODZYSKAĆ SZACUNEK I WIARĘ W SIEBIE, MUSZĄ NA NOWO ZBUDOWAĆ SWOJĄ TOŻSAMOŚĆ. ❚ EDUCATION, CAREER, SEX – YOU’D BE HARD PRESSED TO NAME AN AREA WHERE MEN ARE NOT A COMPLETE LET DOWN. ACTING TOUGH JUST DOESN’T CUT IT ANYMORE. IF MEN WANT TO WIN BACK THEIR RESPECT AND SELF-CONFIDENCE, THEY ARE GOING TO HAVE TO REBUILD THEIR IDENTITY FROM SCRATCH. tekst | by Mirosław Konkel rysunki | illustrations agata zarzycka

O

to słynna scena z filmu Perła w koronie Kazimierza Kutza, którego akcja rozgrywa się w latach 30. ubiegłego wieku: młody górnik wraca z szychty do domu. Siada na krześle. Dwóch małych chłopców podkłada ojcu pod nogi stołek, ściąga mu buty i przyciąga miskę z wodą. Żona myje mężowi stopy. Następnie nasz domowy heros kieruje się w stronę nakrytego sto­ łu, czyta gazetę i je obiad. Jeden z dzieciaków musi oddać kotlet, który podebrał tacie z talerza. Chyba trudno byłoby lepiej oddać rolę, jaką w tradycyjnych społecznościach pełnił mężczyzna.

Zmieniają się czasy, pokolenia i reguły organizują­ ce życie społeczne. Coraz więcej mówi się o rów­ nouprawnieniu i partnerstwie. Mimo to są miejsca, w których system patriarchalny nadal trzyma się mocno. Na przekór faktom, które dobitnie pokazu­ ją, że autorytet męskiego rodu staje się sztucznie podtrzymywaną fikcją, a inicjatywa w wielu sferach przechodzi w ręce kobiet.

KOMPLEKSY I UPRZEDZENIA Już co piąta Polka zarabia więcej od swojego partne­ ra – wynika z badania serwisu pracuj.pl zrealizowa­ nego na zlecenie TNS Polska. A nie brakuje statystyk, w których to kobiety wypadają lepiej. Weźmy choćby edukację – według GUS 58 proc. studentów to przed­ stawicielki płci pięknej. Innym przykładem jest za­ rządzanie domowym budżetem: w grupie wiekowej 25–34 lata ze spłatą bankowych zobowiązań spóź­ nia się 4,2 proc. pań i 4,7 proc. panów – podaje Biuro Informacji Kredytowej. Do myślenia daje też raport OECD, wedle którego 66 proc. 15-latek w naszym kra­ ju chce wykonywać prestiżowe zawody – menedże­

There is a famous scene in the classic Polish film Pearl in the Crown by Kazimierz Kutz, which is set in the 1930s. A young miner returns home from a shift at the mine. He sits down on a chair. Two young boys put his feet on a stool, take his boots off and bring a bowl of water. His wife washes his feet. The master of the house then heads to a set table, reads the pa­ per, and eats his dinner. One of the kids has to give back the pork chop he nicked from his father’s plate.

This is a perfect portrayal of the role men once held in society.

Alas, times have changed, as have the generations and the rules that govern social life. There is more and more talk of equality between the sexes, and relationships based on partnership. Despite that, there still are places where the patriarchal system continues to hold its own. This runs contrary to all the evidence, which clearly dem­ onstrates that the authority of the masculine line is an artificially maintained fiction, and that it is women who take the initia­ tive in many areas of life.

COMPLEXES AND PREJUDICE One in five Polish women earns more than her life partner, according to re­ search conducted by the pracuj.pl job ad portal for TNS Polska. But there is a host of sta­ tistical data that shows

47

GOOD LIFE

gdzie ci mężczyźni

rek, lekarek lub prawniczek. Takie marzenia ma tylko 44 proc. ich kolegów.

Zanik ambicji u facetów – połączony z niedojrza­ łością i słabą wolą – to nie tylko polski problem, o czym świadczą dane, które w książce Gdzie ci mężczyźni przytacza amerykański psycholog społeczny Philip Zimbardo. W Kanadzie na trzy uczennice rzu­ cające szkołę przypada pięciu uczniów. Dwie trzecie podopiecznych ośrodków specjalnych i terapeutycz­ nych dla młodocianych stanowią chłopcy. Oni też pięć razy częściej od swoich koleżanek diagnozo­ wani są jako chorzy na ADHD. A problemy z prawem i równowagą psychiczną nierzadko przenoszą w do­ rosłość. Efekt: ponad 98 proc. osadzonych w więzie­ niach to mężczyźni.

Trudno oczekiwać od Jana odpowiedzialności, skoro Jasiowi zabrakło męskich wzorów. Nie dość, że system edukacji zdominowany jest przez kobiety, to jeszcze co czwartego chłopca wychowuje sa­ motna matka. A – jak podkreśla prof. Zimbardo – motywację do działania i przekraczania własnych ograniczeń daje młodemu człowiekowi ojciec. Jego miłość, w przeciwieństwie do miłości matczynej, jest warunkowa, czyli zależy od osiągnięć dziecka. Innym problemem, na który wskazuje psycholog zza oceanu, jest nadmierne korzystanie z internetu, gier kompu­ terowych i… pornografii. Ciągła stymulacja cyfrowa sprawia, że nastolatek nie jest w stanie skupić się

that women are faring better than men. Take educa­ tion. According to the Central Statistical Office of Po­ land, 58 per cent of university students are women.

Another example is managing the household budg­ et: in the 25-34 age group, 4.2 per cent of women are late in repaying their bank liabilities, compared with 4.7 per cent of men, according to the Xredit Informa­ tion Bureau. A recently published OECD report also gives food for thought in that it claims that 66 per cent of 15-year-old Polish girls want to train for pres­ tigious professions, e.g. managers, doctors and law­ yers. Only 44 per cent of male students have similar ambitions.

This atrophy of ambition, combined with immaturity and weak willpower, in men is not just a Polish prob­ lem, as the data in the book The Demise of Guys by US social psychologist, Philip Zimbardo, clearly show.

In Canada, five boys drop out of school for every three girls. Boys make up two thirds of the wards in special and therapeutic centres for juvenile delin­ quents. Boys are five times more often diagnosed with ADHD than girls. Problems with the law and mental imbalances frequently accompany children into adulthood, with the result that over 98 per cent of prisoners are men.

John can hardly be expected to be responsible if he did not have any male role models as a young boy.

Not only is the education system dominated by wom­

ZA STWIERDZENIEM: „FACECI SĄ DO NICZEGO!”, KRYJE SIĘ TĘSKNOTA KOBIET ZA PARTNEREM, KTÓRY OBUDZI W SOBIE WOJOWNIKA, DZIKUSA I DOTRZYMA IM KROKU W KAŻDEJ SFERZE – SPOŁECZNEJ, ZAWODOWEJ, SEKSUALNEJ. THE SENTIMENT BEHIND “GUYS ARE HOPELESS!” MIGHT BE A WOMAN’S DESIRE FOR A PARTNER WHO WILL BE HER EQUAL IN EVERY AREA OF LIFE – SOCIAL, PROFESSIONAL AND SEXUAL.

48

na lekcjach, które są analogowe, statyczne i nie ofe­ rują nawet ułamka przyjemnych wrażeń, jakie za­ pewnia multimedialna rozrywka. Co zaś się tyczy zwulgaryzowanego seksu na ekranie – im częściej chłopak go ogląda, tym bardziej jest onieśmielony i nieporadny, gdy staje twarzą w twarz z dziewczyną w tzw. prawdziwym świecie.

RACZEJ ROZUM NIŻ SIŁA Umiejętność rozmowy, wyrażania uczuć, budowa­ nia relacji przydaje się nie tylko na randce. W coraz większym stopniu decyduje o sukcesie zawodo­ wym. Powód jest oczywisty: porządek hierarchiczny w firmach ustępuje płaskim, sieciowym strukturom, w których komunikacja nie może sprowadzać się wyłącznie do wydawania poleceń. Mało co tak skutecznie rozmiękcza męskie ego jak przemiany na rynku pracy. Dawniej wiele zajęć wymagało tężyzny fizycznej, przez co zarezerwowane były dla facetów. Wraz z rozpowszechnianiem się maszyn zapotrzebowanie na siłę mięśni maleje. Dziś kobiety robią niemal wszystko to, co ich ojcowie, mężowie czy kumple z pubu. W tej sytuacji niejeden twardziel traci resztki szacunku do siebie.

Wykształcenie, kwalifikacje zawodowe, inteligencja społeczna… Przybywa dziedzin, w których prym wio­ dą kobiety. Faceci udają jednak, że tego nie widzą.

W przeciwnym razie musieliby oddać im część swojej władzy i przywilejów. O takie gesty sprawiedliwości szczególnie trudno wśród samców alfa w biznesie.

Owszem, przedstawicielki płci piękniej stoją na czele dwóch trzecich małych firm w Polsce, lecz w zarzą­ dach spółek giełdowych jest ich tylko 6 proc. Aby zasłużyć na to samo stanowisko, panie wkładają dwa razy tyle wysiłku co panowie. Dyskryminacja zdarza się nawet w politycznie poprawnej Szwecji. Tamtej­ sze uczone, chcąc zdobyć wart milion koron grant, muszą mieć o połowę więcej publikacji niż ich kole­

en, but one in four boys is raised by a single mother.

However, as Prof. Zimbardo points out, a father can motivate a child to do things and even to surpass his or her limitations. Paternal, contrary to maternal, love is conditional on the achievements of the child. An­ other problem Prof. Zimbado highlights is excessive use of the Internet, computer games and pornogra­ phy. Constant digital stimulation can make a teenag­ er incapable of focusing on school work, which tends to be “analogue” and static, and does not offer even a fraction of the pleasant sensations that multimedia entertainment does. As for the vulgarised sex on the screen – the more often a boy watches it, the more intimidated and helpless he becomes when con­ fronted by a real-life girl.

BRAIN, NOT BRAWN Knowing how to converse, express your feelings, and build relationships is not just useful on a date. These factors are increasingly important in professional life.

The reason is obvious – the hierarchical order in com­ panies is being replaced with flat, network-based structures where communication is not limited to giving instructions. Nothing has macerated the male ego as much as the transformation of the labour mar­ ket. Many jobs used to require physical strength and stamina, and were therefore reserved to men. But increasingly advanced machine technology has seen demand for muscle plummet. Today, women can do nearly everything that their fathers, husbands and mates from the pub can do. This would make any tough guy lose the little self-respect he had left.

Education, professional qualifications, social intel­ ligence... There are more and more areas where

49

GOOD LIFE

gdzie ci mężczyźni

dzy po fachu. Szacunki te nie dziwią Aleksandra Per­ skiego, psychologa klinicznego z Instytutu Karolinska w Sztokholmie. Piętnaście lat temu otworzył klinikę stresu. Większość jego pacjentów to wypalone per­ fekcjonistki i pracoholiczki. Mimo to profesor zazna­ cza: jeśli popularne powiedzenie „co mnie nie zabije, to mnie wzmocni” jest prawdziwe, to głównie w od­ niesieniu do kobiet. Obie połówki ludzkości – twier­ dzi – stoją przed tymi samymi problemami i wyzwa­ niami cywilizacyjnymi, ale tylko żeńska tożsamość

women are gaining the upper hand. Men, however, are pretending that this is not happening. Otherwise, they would have to hand over some of their power and privileges. This sort of gesture is not a common sight, especially among the alpha males of the busi­ ness world. Women might head two thirds of small businesses in Poland, but they only make up 6 per cent of the management boards of the companies listed on the stock exchange. And they have to work twice as hard as their male counterparts to get there.

GDZIE CI MĘŻCZYŹNI, PRAWDZIWI TACY, ORŁY, SOKOŁY, HEROSY NA MIARĘ CZASÓW? CZYŻBY TYLKO W PIOSENKACH, SNACH I MARZENIACH KOBIET? WHERE ARE THE MEN? THE REAL ONES? DO THEY ONLY EXIST IN SONGS AND WOMENS’ DAY (AND NIGHT) DREAMS?

Discrimination is even hard at work in politically cor­ rect Sweden. A Swedish female academic has to evi­ dence twice as many published articles as a male to receive a grant of one million SEK. These figures come as no surprise to Aleksander Perski, a clinical psy­ chologist from the Karolinska Institutet in Stockholm.

Perski opened a stress clinic fifteen years ago. Most of his patients are burnt out perfectionists and worka­ holics. Perski claims that if the saying “what doesn’t kill you makes you stronger” is true at all, then it is even more true for women. Both halves of humanity – Perski claims – are faced with the same problems and civilisational challenges, but only the female half can successfully cope with them. Once men stopped bringing food home, and defending and fighting, they lost a lot of their energy, and are becoming less and less confident. But there is more – they fear that feminists will finally take “serious revenge for centu­ ries of humiliation”.

TENDER BARBARIANS The patriarchal model depicted by Kazimierz Kutz in Pearl in the Crown is becoming less and less rel­ evant. But is the world depicted in Panie Dulskie, a film by Filip Bajon, any better? Here, the family is run by women and their browbeaten menfolk have little if anything to say. An interesting phenomenon has surfaced from all this research. Many girls cannot imagine being the breadwinners of their future fami­ lies, despite all the indications that they will be. This might mean that they still believe in men. Youthful naivety? Perhaps there will come a time when men come to their senses and rebuild their worth?

50

wychodzi z tej próby zwycięsko. Od kiedy mężczyźni przestali żywić, bronić i walczyć, wyparowało z nich mnóstwo energii i coraz mniej pewni są swojej war­ tości. Nie dość tego: obawiają się zapowiadanej przez feministki „solidnej zemsty za stulecia upokorzeń”.

CZUŁY BARBARZYŃCA Patriarchalny model, oddany przez Kazimierza Kutza w filmie Perła w koronie, coraz gorzej przystaje do współczesnej rzeczywistości. Ale czy lepszy jest świat rodem z Pań Dulskich Filipa Bajona, w którym władzę niepodzielnie sprawuje niewieści ród, a zahukani pa­ nowie nie mają nic do powiedzenia? Z badań wyłania się interesujące zjawisko: wiele dziewcząt nie wy­ obraża sobie, że to one będą w przyszłości głównymi żywicielami rodziny – mimo przesłanek, które na to wskazują. To oznacza, że nie spisały jeszcze wszyst­ kich mężczyzn na straty. Młodzieńcza naiwność?

A może faktycznie dla mężczyzn przyjdzie czas opa­ miętania się i budowy swojej wartości na nowo?

Za powtarzanym często stwierdzeniem: „Faceci są do niczego!”, kryje się tęsknota kobiet za partnerem, któ­ ry dotrzyma im kroku w każdej sferze – społecznej, zawodowej, seksualnej. Obudzi w sobie wojownika, dzikusa, jak powiedziałby Robert Bly, autor słynnej

książki Żelazny Jan. Dzięki temu połączy rzeczy z po­ zoru nie do pogodzenia: fantazję z rozwagą, siłę z de­ likatnością, szorstkość z empatią. Jak rycerz, o którym śpiewa Magda Umer: „co zrobił zakupy, pozmywał i dzieciom dopomógł zmóc lekcje, a teraz tak objął cię ciasno jak amant ekranów i scen”. Gdzie ci męż­ czyźni, prawdziwi tacy? Czyżby tylko w piosenkach, snach i marzeniach kobiet? ■

The sentiment behind the commonly heard “Guys are hopeless!” might be a woman’s desire for a partner who will be her equal in every area of life – social, pro­ fessional and sexual. That men will rekindle the war­ rior and savage within, as Robert Bly, author of the famous book Iron John, put it. That way, men could combine things that apparently do not go together, e.g. imagination and reason, strength and delicacy, roughness and empathy. Like the knight that Magda Umer sings about: “who did the shopping and wash­ ing up, helped the kids with their homework, and hugged you so tight as only the beaus from the silver screen and love scenes could”. Where are the men?

The real ones? Do they only exist in songs and wom­ ens’ day (and night) dreams? ■ REKLAMA

51

PEOPLE AND THE WORLD

sierocińce dla zwierząt

N A R AT U N E K S I E R O T O M saving wild orphans ICH RODZICE SĄ ZABIJANI DLA FUTER, ROGÓW, KRWI. A DZIECI ZOSTAJĄ PORZUCONE W DZICZY ALBO SĄ ZABIERANE, CZĘSTO SIŁĄ, NA SPRZEDAŻ. NIELEGALNY HANDEL DZIKIMI ZWIERZĘTAMI KWITNIE JAK NIGDY. ❚ ITHE PARENTS ARE KILLED FOR THEIR FUR, HORNS AND BLOOD. THE CHILDREN ARE STRANDED IN THE WILDERNESS OR TAKEN, OFTEN BY FORCE, TO BE SOLD. ILLEGAL TRADE IN WILD ANIMALS IS THRIVING LIKE NEVER BEFORE. tekst | by małgorzata zdziechowska

54

Małpa o imieniu Viento zamieszkała w sierocińcu dla dzikich zwierząt La Senda Verde w Boliwii. ❚ Monkey named Viento, a resident of the La Senda Verde wildlife orphanage in Bolivia.

55

S Moholoholo Rehabilitation Centre, RPA – karmię osieroconego nosorożca Oliwię. ❚ Moholoholo Rehabilitation Centre, South Africa – I am feeding an orphaned rhino.

56

PEOPLE AND THE WORLD

proszkowane rogi białych nosorożców wy­ korzystywane są w Indiach jako afrodyzjaki.

W Chinach z rogu, kopyt, krwi i moczu robi się lekarstwa m.in. na serce, wątrobę, cho­ roby skórne czy na gorączkę. Nic dziwnego, że w Ja­ ponii i Chinach sprzedaż rogów nosorożców stała się najbardziej dochodową działalnością przestępczą.

Coraz większym strumieniem płyną brudne pienią­ dze i krew zwierząt. Ofiarą kłusowników padła m.in. matka Oliwii. Trzymiesięczny wówczas nosorożec tra­ fił do założonego w 1991 r. centrum rehabilitacyjnego Moholoholo w RPA, gdzie go poznałam. Oliwia miała wtedy dziewięć miesięcy. Wolontariusze zmieniali się co półtorej godziny i niańczyli ją, czyli pilnowali, żeby nie zrobiła sobie krzywdy i nie nabroiła. Naszym za­ daniem było nauczyć ją nawyków, które przejęłaby od matki, np. kąpieli błotnych. Początkowo Oliwią zaj­ mowała się tylko jej mama zastępcza. Z czasem kon­ takt był ograniczany, tak aby w ostatnim etapie po­ bytu w Moholoholo nosorożec miał jak najmniej do czynienia z ludźmi. Kiedy uniezależnił się na tyle, by samotnie przetrwać na wolności, został wypuszczony.

Byłe zwierzęta domowe, jak miodożery Stoffel i Ham­ mie, nie mają szans na życie na wolności, bo od ma­

sierocińce dla zwierząt łego nie zostały tego nauczone. Dlatego do końca życia pozostaną w ośrodku. Ludzie z całego świata nielegalnie kupują dzikie zwierzęta spełniające role maskotek. Kiedy te dorosną, przestają być już tak atrakcyjne lub stają się zbyt niebezpieczne dla na ogół niewykwalifikowanych w opiece nad dzikimi zwierzętami właścicieli. Te, co mają szczęście, trafiają do sierocińców.

WALKA O PRZETRWANIE Wyjec Cathrine trafił do Costa Rica Animal Rescue Centre, bo ludzie rzucali w jego matkę kamieniami, aby porzuciła dziecko. Przy okazji trafili też Cathrine, która spadła z drzewa. Baloo, wyjec z boliwijskiego sierocińca dla dzikich zwierząt La Senda Verde, nie miał jednego palca, bo tak kurczowo trzymał się swojej zabitej matki, że kiedy próbowano na siłę ich rozdzielić, wyłamano mu go. Selva, czepiak czarny, do tego ośrodka trafiła całkowicie łysa z niedożywienia i bardzo mała jak na swój wiek. Wyjca Pomelo policja znalazła na drzewie w El Alto, drugim co do wielkości mieście w Boliwii, znanym z targu, na którym niele­ galnie handluje się dzikimi zwierzętami. Przypusz­ czalnie uciekł handlarzom. On także trafił do LSV.

© M A Ł G O R Z A T A Z D Z I E C H O W S K A ( 4 ) . P O P R Z E D N I E S T R O N Y/ P R E V I O U S P A G E S : M A Ł G O R Z A T A Z D Z I E C H O W S K A

Powdered white rhinoceros horn is used as an aphro­ disiac in India. Horns, hooves, blood and urine are popular Chinese remedies for heart, liver, and skin diseases, as well as fevers. No surprise then that sale of rhinoceros horns has become the most lucrative criminal enterprise in Japan and China. Dirty mo­ ney, and hence animal blood, is pouring in. Olivia’s mother fell victim to poachers. Luckily, the three­ -month-old baby rhino was taken to the Moholoholo Wildlife Rehabilitation Centre (founded in 1991) in South Africa, where I met her. At the time, Olivia was nine months old. Every day, volunteers would babysit her and make sure that she didn’t hurt herself or get into mischief. They changed shift every 90 minutes.

Our task was to teach Olivia the habits her mother couldn’t, e.g. taking mud baths. Initially, Olivia was nursed exclusively by her foster mother. Contact was limited over time to reduce the rhinoceros’s interac­ tions with humans to a bare minimum during the fi­ nal stage of its stay at Moholoholo. It was released when it became independent enough to survive in the wilderness. There is no way that former pets, such as the honey badgers Stofel and Hammie could ever live in the wild, because they did not become familiar with it in their early days. They will stay at the centre until the end of their lives. People all over the world buy wild animals to keep as pets. When they grow up, they lose their appeal, or become too dangerous for the owners, who are seldom qualified to look after wild animals. A lucky few end up in orphanages.

STRUGGLE FOR SURVIVAL The howler monkey Cathrine was taken to the Co­ sta Rica Animal Rescue Centre because people were throwing stones at her mother to make her abandon her. One of them hit Cathrine, who fell out of her tree.

Baloo, a howler monkey from the Bolivian wildlife or­ phanage La Senda Verde, has one finger missing, as he had to be prised off the dead mother he was clut­ ching. Selva, a red-faced spider monkey, was com­ pletely bald from malnutrition and very small for her age when she arrived at the centre. The police found Pomelo the howler monkey in a tree in El Alto. This is Bolivia’s second largest city and is notorious for be­ ing the hub of the country’s illegal wildlife trade. He probably managed to escape after being captured by wild animal traders and ended up at LSV. Latin America is home to the largest market on which animals are illegally traded. Poachers usually kill the mother and snatch her brood. Parrots and monkeys are the most sought-after. It is estimated that as many as 60,000 wild animals are traded in Columbia every year. In Bolivia, the figure is even higher. Research conducted by the Bolivian Ministry of Development reveals that 600,000 wild animals, including many

Moholoholo Rehabilitation Centre, RPA – leżący przy ulicy sęp, prawdopodobnie otruty, został uratowany. La Senda Verde, Boliwia: El Arca – budynek, w którym mieszkali wolontariusze, i osierocony wyjec Pomelo. ❚ Moholoholo Rehabilitation Centre, South Africa – a vulture lying on the street. Most probably it was poisoned, but it was saved. La Senda Verde, Bolivia: El Arca – the building where the volunteers and an orphaned howler monkey, Pomelo, lived.

57

PEOPLE AND THE WORLD

Cheetah Experience, RPA: karmimy gepardzice Eden i Faith. La Senda Verde: przejechaliśmy pół Boliwii, żeby zabrać tu znalezionego ocelota, i pomieszczenie, w którym przygotowywaliśmy posiłki dla zwierząt. ❚ Cheetah Experience, South Africa: we feed the cheetahs Eden and Faith.

La Senda Verde: we drove across half of Bolivia to bring here an ocelot that was found. The space where food for the animals is prepared.

sierocińce dla zwierząt endangered species, were traded in 1992-2000. This figure is growing year by year. Some animals, such as Baloo, Selva and Pomelo, are rescued, but not all of them are so lucky. “4,500 animals did not survive and died on their way to the refuge”, says Vicky Ossio, who co-founded La Senda Verde. Those that mana­ ge to make it to the orphanage are treated for many months before their health is restored.

DREAMING OF FREEDOM In 2003, Vicky Ossio and Marcelo Levy purchased 5 hectares of land to open an eco-tourism resort. The property adjoined the “death road”, so named as it is considered the most dangerous in the world. The resort has since become a major tourist attraction.

Agencies from La Paz organised downhill bike rides down “death road”, and Vicky and Marcelo created a place where the tired cyclists could rest, sho­ wer and dine. Anyone who wanted to could stay the night. They changed their plans when a truck driver arrived to sell a capuchin monkey on the black market. Levy was determined to do whate­ ver he could to prevent it. And he succeeded. Soon after, another capuchin monkey, along with a few parrots and other rescued animals, arrived at the centre. LSV became a non-profit organisation in 2007. The shelter is currently home to some 50 ani­ mals: 60 capuchins, 16 red-faced spider monkeys, 12 howler monkeys, approx. 70 turtles, 2 Andean be­ ars, 2 margays, an ocelot, a capybara, a pacarana, and countless birds of various species.

Cheetah experience, in South Africa, was born of a dream of a little girl. In 2006, the now adult Riana van Nieuwenhuizen purchased her first cheetah and moved to a farm with it. At first, she took whatever work was available to earn money. Later, she began to breed young animals for zoo owners she had befriended. Over time, four cheetahs took up resi­ dence at Cheetah Experience. Later, tourists started coming to the shelter and the number of residents went up. It became a refuge for sick cheetahs like Bibi and Faith, whose motor coordination was impaired by meningitis and who could no longer hunt on her own, plus several leopards, servals, lions, caracals, meerkats, antelopes, and a goat. Some were injured, orphaned, or found in the street. Others had been re­ jected by their mothers.

But Riana continues to dream. She would like to re­ store the dwindling cheetah population in the wild.

There are fewer than 10,000 in their natural habitat.

She’s already completed the first stage and is success­ fully breeding new generations of cheetahs. All Riana needs now are 10,000 hectares of land, so she can re­ lease these graceful felines into the wild. Only then will she have fully realized her dream. ■

58

To właśnie Ameryka Południowa jest największym tar­ giem, na którym nielegalnie sprzedaje się zwierzęta.

Najczęściej kłusownicy zabijają matkę, by móc odebrać jej potomstwo. Największą popularnością cieszą się papugi i małpy. Według szacunków w Kolumbii rocznie sprzedaje się nawet 60 tys. dzikich zwierząt, w Boliwii jeszcze więcej. Badania boliwijskiego ministerstwa roz­ woju pokazały, że w ciągu ośmiu lat (1992–2000) niele­ galnie sprzedano 600 tys. dzikich zwierząt, w tym wiele osobników z gatunków zagrożonych wyginięciem.

Liczby te z roku na rok rosną. – 4,5 tys. zwierząt nie prze­ trwało i zmarło w drodze do ośrodka – mówi Vicky Ossio, współzałożycielka La Senda Verde. Te, które dotarły do sierocińca, czekają często wielomiesięczne kuracje, aby mogły wrócić do normalnego stanu fizycznego.

ści i zaczęło przybywać zwierząt. Schronienie znalazły tu nie tylko chore gepardy, jak Bibi czy Faith, która po przebytym zapaleniu opon mózgowych straciła koor­ dynację ruchową i nie byłaby w stanie samodzielnie polować, ale także lamparty, serwale, lwy, karakale, surykatki, koza i antylopy. Niektóre ranne lub osiero­ cone znaleziono na ulicy, inne trafiły tu z zaprzyjaźnio­ nych ośrodków, po tym jak porzuciła je matka.

Riana marzy jednak dalej. Chciałaby odbudować po­ pulację gepardów żyjących na wolności. Obecnie jest ich niespełna 10 tys. Pierwszy etap ma już za sobą: z sukcesem rozmnaża kolejne pokolenia gepardów.

Teraz potrzeba 10 tys. ha ziemi, żeby móc zacząć wy­ puszczać te piękne koty na tzw. kontrolowaną wol­ ność. Wtedy w pełni zrealizuje się marzenie Riany. ■

MARZENIE O WOLNOŚCI W 2003 r. Vicky Ossio i Marcelo Levy kupili 5 ha ziemi, żeby stworzyć ośrodek ekoturystyczny. Posiadłość po­ łożona była tuż przy tzw. drodze śmierci. Uznana za najbardziej niebezpieczną drogę świata była popular­ ną atrakcją turystyczną. Agencje z La Paz organizowały zjazdy na rowerach tą trasą, a Vicky i Marcelo stworzyli miejsce, w którym zmęczeni rowerzyści mogli odpo­ cząć, wykąpać się i coś zjeść. Ci, którzy mieli ochotę zostać dłużej, mogli przenocować. Plany się zmieniły, kiedy w pobliskiej miejscowości Jolosa pojawił się kie­ rowca ciężarówki z kapucynką, którą zamierzał sprze­ dać na nielegalnym rynku. Marcelo postanowił zrobić wszystko, żeby do tego nie dopuścić. Wkrótce potem w ośrodku pojawiły się papugi, kolejna kapucynka i inne uratowane zwierzęta. W 2007 r. LSV zyskała status organizacji non profit. Obecnie przebywa tam około 500 zwierząt: 60 kapucynek, 16 czepiaków czar­ nych, 12 wyjców, ok. 70 żółwi, 2 niedźwiedzie andyj­ skie, 2 margaje, ocelot, kapibara, pakarana oraz wielu przedstawicieli różnych gatunków ptaków.

Cheetah Experience w RPA zrodziło się z marzenia ma­ łej dziewczynki. W 2006 r. już dorosła Riana van Nie­ uwenhuizen kupiła pierwszego geparda i przeniosła się z nim na farmę. Początkowo, żeby zarobić, chwy­ tała się każdej pracy. Potem dla zaprzyjaźnionych ogrodów zoologicznych zaczęła wychowywać młode zwierzęta. Z czasem w Cheetah Experience mieszkały cztery gepardy. Do ośrodka zaczęli przyjeżdżać tury­

Pisząc tę książkę, nie sądziłam, że stanie się ona tak ważna Pisząc tę dla książkę, stanie się osób. ona tak ważnatemu nie tylko mnie,nie alesądziłam, także dlaże wielu innych Dzięki nie tylko dlaże mnie, także dla wielu innych osób.

Dzięki temu zrozumiałam, ideaale „przesuwania horyzontu” jest ponadczasowa. zrozumiałam, że ideazdobywamy „przesuwania jest nawet ponadczasowa.

Przecież codziennie swój horyzontu” własny Everest, jeśli Przecież codziennie zdobywamy swój własny Everest, nawet jeśli nie zdajemy sobie z tego sprawy.Dziś wiem też, że trudniej zdobyć nie zdajemy z tego sprawy.Dziś wiem też, że trudniej szczyt, niż sobie z niego zejść, a z wierzchołka widać wyłączniezdobyć kolejne szczyt, niż do z niego zejść, a z wierzchołka widać wyłącznie kolejne Góry – cele osiągnięcia.

Góry – celeto donie osiągnięcia.

Ta książka tylko historia trudnej wspinaczki na Dach Świata.

Ta opis książka to nie tylko historia trudnej wspinaczki nawiele Dach lat Świata.

To ekstremalnej podróży w głąb siebie, trwającej To opis podróży w głąb siebie,górskim trwającej wiele lat walki zeekstremalnej słabościami i z nieprzewidywalnym żywiołem. walki słabościami i zto nieprzewidywalnym górskim żywiołem.

Przedeze wszystkim jednak historia dziewczyny, która po ciężkim Przede wszystkim jednak to historia dziewczyny, która po ciężkim wypadku samochodowym i złamaniu kregosłupa postanowiła zdobyć wypadku samochodowym i Zrobiłam złamaniu to kregosłupa postanowiła zdobyć Najwyższą Górę Świata. i wiem, że w każdym z nas Najwyższą Górę Świata. drzemie niezwykła siła.Zrobiłam to i wiem, że w każdym z nas drzemie niezwykła siła.

REKLAMA

© M A Ł G O R Z ATA Z D Z I E C H O W S K A ( 4 )

NAJWIĘKSZYM TARGIEM DZIKICH ZWIERZĄT JEST AMERYKA POŁUDNIOWA. CZĘŚĆ Z NICH TRAFIA ZA GRANICĘ, INNE SPRZEDAWANE SĄ NA LOKALNYCH RYNKACH JAKO ZWIERZĘTA DOMOWE. LATIN AMERICA IS HOME TO THE LARGEST MARKET ON WHICH ANIMALS ARE ILLEGALLY TRADED. SOME ANIMALS ARE TAKEN OUT OF THE COUNTRY, WHILE OTHERS ARE SOLD AS PETS LOCALLY.

PRZESUNĄĆ HORYZONT MARTYNA WOJCIECHOWSKA PRZESUNĄĆ HORYZONT

WYDAWNICTWO NATIONAL GEOGRAPHIC MARTYNA WOJCIECHOWSKA 44,90 ZŁ WYDAWNICTWO NATIONAL GEOGRAPHIC 44,90 ZŁ

59

rajdy samochodowe

©CREDITS

POLISH HITS

60

MISTRZOWIE OD KUCHNI rallies behind the scenes KAJETAN KAJETANOWICZ I JAREK BARAN Z LOTOS RALLY TEAM WYGRALI TEGOROCZNE RAJDOWE MISTRZOSTWA EUROPY – PO RAZ TRZECI W HISTORII POLSKIEGO MOTOSPORTU. JAK TO SIĘ ROBI? TRZEBA MIEĆ TALENT, JECHAĆ SZYBKO ORAZ STWORZYĆ TEAM, KTÓRY PRACUJE JAK SZWAJCARSKI CHRONOMETR. ❚ KAJETAN KAJETANOWICZ AND JAROSŁAW BARAN OF LOTOS RALLY TEAM ARE THE 2015 FIA EUROPEAN RALLY CHAMPIONS – FOR THE THIRD TIME IN THE HISTORY OF POLISH MOTORSPORT. HOW DO THEY DO IT? YOU NEED TO HAVE TALENT, BE ABLE TO DRIVE FAST, AND BUILD A TEAM THAT WORKS WITH MILITARY PRECISION. tekst | by rafał jemielita/playboy

61

rajdy samochodowe

wielbiam statystyki, bo sportowca najle­ piej opisuje się liczbami. Kajetan „Kajto” Kajetanowicz? Kierowca z Ustronia zali­ czył 114 rajdów i oprócz „świeżego” tytułu mistrza Europy ma na koncie cztery tytuły mistrza Polski. Jego pilotem jest Jarek Baran. To z kolei naj­ bardziej utytułowany i doświadczony pilot w Polsce, który zaliczył 243 rajdy. Jeżdżą od sześciu lat i wspól­ nie uczestniczyli w 60 rajdach: 26 razy otwierali szam­ pana zarezerwowanego dla zwycięzców.

W rozegranym w Czechach Rajdzie Barum – siódmej rundzie samochodowych mistrzostw Europy – team Kajetanowicz-Baran zajął trzecie miejsce. ❚ The Kajetanowicz-Baran team ranked third in the Barum Rally held in the Czech Republic. It was the seventh round of the European Rally Championship.

62

FIZYKA PLUS EMOCJE Samochód rajdowy rozpędzony do 180 km/godz. w ciągu sekundy pokonuje 50 m. Tyle czasu zaj­ muje wypowiedzenie normalnym głosem słowa… jeden. Rajd warto zobaczyć z perspektywy kibica, bo to dwa lub – jak w przypadku mistrzostw Europy ERC – trzy dni wielkich emocji. Rajdy ERC są porówny­ walne do topowych WRC (World Rally Championship – Rajdowe Samochodowe Mistrzostwa Świata). Wy­ starczy posłużyć się średnią prędkością na rajdzie. Po 190 km ścigania w Estonii średnia Kajetana wyniosła 123,3 km/godz. Mniej niż na autostradzie – powiecie.

Tak, ale to średnia. Aby ją osiągnąć w praktyce, trzeba jechać wąskimi szutrowymi drogami z prędkościami dochodzącymi do 180 km/godz. W lesie, między drze­ wami. Samochody WRC są mocniejsze niż Ford Fiesta R5 w barwach Lotos Rally Team, a i na szutrach osią­ gają zwykle większe prędkości (m.in. ze względu na lepsze zawieszenie). Ale tylko w jednym rajdzie ostat­ niego sezonu zwycięzca „wykręcił” wyższą średnią niż Polacy w Estonii – Jari-Matti Latvala przejechał trasę Rajdu Finlandii w średnim tempie 125,4 km/godz.

Różnica niewielka, prawda? W tegorocznym Rajdzie Polski, który, nawiasem mówiąc, jest uznawany za re­ kordowo szybki, przeciętna prędkość też była niższa niż w Estonii. Zwycięzca „Polskiego” osiągnął bowiem 121,4 km/godz.

I love stats, as sportspeople are best described by figures. Kajetan “Kajto” Kajetanowicz from Ustroń by numbers? 114 rallies, a European Championship title, and four Polish Championship victories Jarek Baran is “Kajto’s” co-driver. He’s the most awarded and expe­ rienced co-driver in Poland, having completed 243 rallies. They’ve been driving together for six years and finished 60 rallies, winning a podium position in 41 events and ranking first in 26.

PHYSICS PLUS EMOTIONS A rally car accelerating to 180 kph covers 50 metres in just one second. This is the time you need to read one word when reading at a normal pace. A rally is a great event, as it promises two, or, in the case of a European Rally Championship (ERC), three, excite­ ment-packed days. The ERC can be compared to the iconic WRC (World Rally Championship). This is best illustrated by the average rally speed. After 190 km of rallying in Estonia, Kajetan’s average speed was 123.2 kph. You are probably thinking that you can do better than that on the motorway. And you’d be right. This is an average. And it is achieved by careering down narrow gravel roads in forests – in between trees – at speeds of up to 180 kph. WRC cars are more powerful than the Lotus Rally Team Ford Fiesta R5 and can ac­ celerate to greater speeds on gravel roads. However, there was only one rally last season and the winner managed to clock a higher average speed than the Polish team in Estonia – Jari-Matti Latvala completed Rally Finland with an average speed of 125.4 kph.

Quite a difference, isn’t it? The average speed of this year’s edition of Rally Poland which, by the way, holds the record, was a somewhat more sedate 121.4 kph.

TRAINING AND DIET Rally performance depends on – if we look at it like an accountant – a thoroughly prepared crew and a team that can act with precision. Talent, skills and an excellent car are obviously important, but there are other factors, related to state of mind and psy­ chomotor performance, involved. “Ordinary drivers use their right foot to brake, because the left one operates the clutch, that is, it slams into the floor”, says Kajeto. “But I use the brake to not only stop the car, but to get the right balance and ensure the right position when going into and coming out of a corner, and I only use my left foot.” A personal coach helps Kajetanowicz work on his instinctive reactions. “My workout must look weird to an out­ sider. For instance, we first do a sprint to boost my heart rate to 180-190 beats per minute, and then I solve mathematical problems. We use the gym ball a lot in the gym, and even juggle four balls at once.

I learn how to divide my attention, breathe evenly,

© J O S E F P E T R U ( 3 ) , F I A E R C , M A R C I N S N O P K O W S K I ( 2 ) . P O P R Z E D N I E S T R O N Y/ P R E V I O U S P A G E S : J O S E F P E T R U

U

POLISH HITS

Team skutecznie walczył o podium na malowniczych Azorach.

W tym rajdzie Kajetan Kajetanowicz i Jarosław Baran wystartowali po raz drugi w karierze i już od samego początku narzucili niesamowite tempo, do którego nie zbliżyli się znacznie bardziej doświadczeni w mistrzostwach Europy zawodnicy. ❚ The team completed a successful battle for the podium at the rally in the picturesque Azores.

Kajetan Kajetanowicz and Jarosław Baran took part in the rally for the second time and from the very beginning were driving at a speed and pace that few other contestants, even the more experienced ones as regards the European Rally Championship, could match.

TRENING I DIETA Wynik w rajdzie zależy od właściwego przygotowa­ nia załogi oraz precyzji działania zespołu rajdowego.

Liczy się nie tylko talent i umiejętności oraz świetny samochód, ale też czynniki związane np. z psychiką i psychomotoryką. – Zwyczajni kierowcy hamują pra­ wą nogą, bo ta lewa dla nich „jest od sprzęgła”, czyli wciska się ją do dna, do końca – mówi „Kajto”. – Tym­ czasem ja, ze względu na to, że hamulec służy mi nie tyle do zatrzymywania, co raczej odpowiedniego zba­ lansowania oraz ustawienia samochodu przed i w sa­ mym zakręcie, używam tylko i wyłącznie lewej nogi.

Trener pomaga Kajetanowiczowi wypracować instynktowne reakcje: – Z boku te ćwiczenia wygląda­ ją dziwnie. Na przykład najpierw robimy sprint, żeby tętno podkręcić u mnie do 180–190 uderzeń na mi­ nutę, a następnie rozwiązuję… matematyczne zagad­ ki. W siłowni sporo ćwiczymy z piłką do gimnastyki,

63

POLISH HITS

rajdy samochodowe

Team Kajetanowicz-Baran nie miał sobie równych na trasie austriackiego Rajdu Jänner. Polacy okazali się najlepsi na 17 z 18 oesów. ❚ The Kajetanowicz-Baran team were unbeatable in the Austrian Jänner rally.

The Poles ranked first in 17 out of 18 special stages.

64

żonglując jednocześnie czterema piłeczkami. Uczę się podzielności uwagi, wyrównania oddechu i trzymania nerwów na wodzy – opowiada kierowca.

ZESPÓŁ Lotos Rally Team tworzy 18 osób. Zespół dzieli się na dwie grupy, które ściśle ze sobą współpracują i na rajdzie muszą być razem. Najważniejsi są oczywiście „Kajto” oraz Jarek, a także „personel sportowy”. Wśród nich jest grupa mechaników zajmujących się obsługą samochodu kierowana przez Macieja Wodę. Ważne miejsce zajmuje też koordynator zespołu – Paweł Kaj­ zar, dzięki któremu wszystko działa, a to, co ma być za­ łatwione, jest załatwione. Menedżer teamu odpowia­ da zaś m.in. za kontakty z partnerami teamu. Serwis tworzą inżynier, mechanik samochodu (od początku do końca zajmuje się jednym i konkretnym autem), czterech serwisantów (każdy obsługuje jedną z czte­ rech „ćwiartek” rajdówki – ktoś odpowiada za prawy przód, ktoś inny za lewy tył itd.) oraz spec od opon, który zajmuje się ich przygotowaniem i rozliczaniem.

Co to znaczy? W mistrzostwach Europy zawodników obowiązuje limit liczby opon dopuszczonych do uży­ cia podczas jednego rajdu. Rajdowe ogumienie ma

THE TEAM The Lotos Rally Team has 18 members, divided into two groups that work closely together. They have to stay together during rallies, but have different logi­ stics on trips. Obviously, the key members are Kajto and Jarek, plus the “sports personnel,” which includes the pit crew, led by Maciej Woda, the team coordi­ nator, Paweł Kajzar, who sees to it that everything runs smoothly and that whatever needs to be done is done, and the team manager, who is responsible for e.g. liaising with the team’s partners. The pit crew consists of an engineer, a mechanic, 4 service staff (responsible for servicing one of the four “quarters” of the car), and a tyre expert, who has to get the ty­ res ready and account for them. Account for them?

European Rally Championship contestants have a qu­ ota of tyres for a rally. Rally tyres have varied hardness and thread patterns. It’s easy to get lost in all that, and you need to keep track of ttheir use.

The “second” part of the team is not only made up by the driver who transports the rally car, service equip­ ment, parts and tyres between events in a huge track, but also a photographer, a cameraman, a PR person, a masseur, a coach, and someone who simply compi­ les the results. There is no respite for the service truck driver when he has brought the car to its destination.

He has to look after the kitchen and prepare meals for everyone, in line with individual needs and requests.

“Our Jarek always serves chicken broth on Sundays.

That’s how he is. He’s a great cook too.” There are al­ ways lots of extra people to feed in the service area when a car is being maintained during a rally.

HOW DO YOU GET THERE? Eighteen people have to get to the rally location by a specific time, and they need overnight accommo­ dation, organised service operations, somewhere to park vehicles, Internet access at the hotel, connecti­ vity with the outside world, etc. If the rally is so far away from Poland that the team has to be flown,

© J O S E F P E T RU, M A RC I N S N O P KOWS K I ( 2 ) , G R EG O RY L E N O R M A N D

hold my nerve, and for want of a better word, do it my way. I simply feel the car better”, he says.

rajdy samochodowe

SAMOCHÓD RAJDOWY ROZPĘDZONY DO 180 KM/GODZ. W CIĄGU SEKUNDY POKONUJE 50 METRÓW. TYLE CZASU ZAJMUJE WYPOWIEDZENIE SŁOWA „JEDEN”.

A RALLY CAR ACCELERATING TO 180 KPH COVERS 50 METRES IN JUST ONE SECOND. THIS IS THE TIME YOU NEED TO READ THE WORD “ONE” WHEN READING AT A NORMAL PACE.

różne twardości i występuje w różnych rodzajach bieżnika – łatwo się w tym pogubić, dlatego bardzo uważnie trzeba kontrolować, jak są one zużywane i ile już wykorzystano.

W drugiej części teamu jest nie tylko kierowca, któ­ ry swoją pokaźnych rozmiarów ciężarówką przewo­ zi samochód rajdowy, wyposażenie serwisowe oraz części i opony między poszczególnymi zawodami,

Triumfująca załoga po rajdzie Cypru, czyli ósmej rundzie mistrzostw Europy. ❚ The Polish team celebrating their success in the rally of Cyprus, or the eighth round of the European Rally Championship.

66

rental cars are required as well. This can be a formi­ dable logistics challenge. During the 2015 ERC, Lotos Rally Team competed in eight different events, from the Czech Republic to the Azores, from Thailand to Cyprus. Depending on the distance they had to travel to get to the starting line, each rally lasted 5-7 days.

The amount of time spent away from home depends on a number of factors, e.g. distance from Polan and the place where the rally car is tested. Most impor­ tant of all, however, is that no one can be late at the starting line. If the rally is close to Poland, e.g. in the Czech Republic, you may as well drive there. But if it’s in the Azores, you have to fly there. The car has to be tested in conditions similar to the rally conditions.

But it is the driver of the truck carrying the rally car and equipment who spends the longest time on the road. “He spent five weeks on the road after the con­ secutive Rally Cyprus and Rally Athens alone”, adds Baran. This is the price of success, after all. ■

© F I A E RC ( 3 ) , M A RC I N S N O P KOWS K I

POLISH HITS

ale też fotograf, operator kamery, osoba odpowie­ dzialna za komunikaty prasowe i ogólnie pojmowany public relations, masażysta i trener oraz jedna osoba zajmująca się jedynie opracowaniem wyników. Kie­ rowca ciężarówki serwisowej, gdy już dowiezie raj­ dówkę na miejsce, też nie ma wolnego. Do niego na­ leży obsługa kuchni i przygotowywanie posiłków dla wszystkich, ściśle według potrzeb oraz indywidual­ nych zamówień. – Nasz pan Janek w niedziele zawsze robi rosół. To taka jego tradycja, a gotuje genialnie.

Na strefie, czyli tam, gdzie serwisujemy samochód podczas rajdu, zawsze mamy wiele dodatkowych osób do wyżywienia. Nasi zagraniczni goście szcze­ gólnie polubili żurek – śmieje się Jarek Baran.

JAK DOJECHAĆ?

Osiemnaście osób musi się znaleźć na rajdzie w kon­ kretnym terminie i zdobyć odpowiednie lokum do zanocowania, a także zorganizować pracę serwisu, zaparkować samochody, mieć dostęp do internetu w hotelu oraz kontakt ze światem itd. W tych rajdach, które są daleko od Polski i na które team leci samolota­ mi, dochodzi kwestia wynajęcia samochodów (czasem to kilka mniejszych aut, czasem busy lub coś z napę­ dem na wszystkie koła). To wyzwanie dla logistyków,

bo w mistrzostwach Europy 2015 Lotos Rally Team zaliczył przecież osiem różnych rajdów, od Czech po Azory, od Irlandii po Cypr. – W sumie nie było mnie w domu przez 10 tygodni – szacuje Jarek Baran.

Każdy z rajdów trwał, m.in. w zależności od tego, ile trzeba było pokonać kilometrów, żeby znaleźć się na starcie – od pięciu dni do nawet tygodnia. Czas spędzony na miejscu zależy od wielu czynników: odległości od Polski, konieczności załatwienia odpo­ wiednich połączeń lotniczych bądź dojazdu samo­ chodami, miejsca testowania rajdówki oraz faktu naj­ ważniejszego, że nikt na start spóźnić się nie może.

Na rajdy organizowane niedaleko od Polski, np. na czeski Barum, bez problemu można dojechać sa­ mochodem. Ale już na rajd na Azorach trzeba lecieć samolotem. Testy samochodu trzeba przeprowadzić w warunkach zbliżonych do tych, które będą na raj­ dzie, co oczywiście angażuje czas załogi.

Najdłużej w trasie pozostaje jednak kierowca TIR-a transportującego samochód rajdowy i całe wypo­ sażenie. – Według obliczeń w sezonie przejechał dokładnie 28 896 km. Tylko przy następujących po sobie rajdach Cypru i Akropolu w Grecji był w trasie przez pięć tygodni! – mówi Jarek Baran. Cóż, to też cena sukcesu. ■ REKLAMA

Leading Security Guard Service OPERATING IN POLAND AND CENTRAL & EASTERN EUROPE

LOSS PREVENTION IN THE SUPPLY CHAIN FRAUD PREVENTION & INVESTIGATIONS MANNED GUARDING CENTRAL MONITORING IT SECURITY SUPPORT SYSTEMS SECURITY SYSTEMS – CCTV, BURGLAR ALARMS, ACCESS CONTROL, ECT. SECURITY AUDITS WELL-TRAINED AND EXPERIENCED TEAM OF RETAIL LOSS PREVENTION AND SECURITY MANAGERS

www.citysecurity.pl

City Security is a part of international group M2.CS, one of the biggest security servies providers in the Eastern Europe, with over 15 thousand experienced employees 67

C U LT U R E

nasze rekomendacje

CIEŃ ANDY’EGO

andy’s shadow

Warhol to mistrz zabawy z symbolami popkultury.

Charakterystyczne sitodruki portretujące Marilyn Monroe czy puszki zupy pomidorowej Campbell – to znaki rozpoznawcze nowojorskiego artysty. Mało kto wie, że seria prac powstałych tą techniką postawionych obok siebie ma… ponad 130 m długości.

Warto je zobaczyć z bliska. ❚ Warhol was a master of playing around with the symbols of popular culture. The famous screen prints depicting Marilyn Monroe, and Cambell’s tomato soup cans are forever identified with him. Not many people know, however, that the American artist created a series of screen prints that is over 130 metres long when laid out end to end. A must see.

Warhol. Unlimited, Musee d’art Moderne, Paryż, do 7 lutego | Warhol. Unlimited, Musee d’art Moderne, Paris, until 7 Feb

BOOKS MUSIC FILM THEATRE

PICASSO W 3D

picasso in 3d

ECHA DAWNEGO ŻYCIA

echoes of life as it was

Gdy reżyserzy kręcą filmy historyczne, spędzają tygodnie w galeriach, patrząc, jak dawniej wyglądało życie zatrzymane w dziełach sztuki.

Ale nie trzeba pracować nad filmem, by cieszyć oczy kolekcją XVII-wiecznych płócien dokumentujących codzienność w czasach Vermeera. Na wystawie obrazy tego ostatniego i kolegów po pędzlu. ❚ When directors make historical movies, they spend weeks on end in art galleries to see what life was like in the past.

But you do not need any such excuse to feast your eyes on this collection of 17th-C canvases documenting everyday life in the time of Vermeer. The exhibition features paintings by this and other Dutch masters.

Masters of the Everyday: Dutch Artists in the Age of Vermeer The Queen’s Gallery, pałac Buckingham, Londyn, do 14 lutego | The Queen’s Gallery, Buckingham Palace, London, until 14 Feb

Na wystawie w MoMA rzeźby Picassa prezentowane są w porządku chronologicznym, zgodnie z okresami, w których artysta od 1902 r. eksperymentował z formami trójwymiarowymi.

Pierwsze skojarzenia dotyczące hiszpańskiego malarza? Zabawa formą, kubizm, okres błękitny, grafiki.

Trójwymiarowa sztuka Picassa, czyli rzeźby, jest najmniej znana, a warto się do niej zbliżyć.

W nowojorskim muzeum czeka aż sto eksponatów dokładnie opisanych przez kuratorów wystawy. ❚ What first comes to mind when you think of Picasso? Playing with form?

Cubism? The blue period? Etchings?

Picasso’s three-dimensional art, i.e. his sculptures, might not be so well known, but they are definitely worth seeing. One hundred exhibits are on display in NYC, and have been well documented by the curators.

Picasso Sculpture, Museum of Modern Art, Nowy Jork, do 7 lutego | Picasso Sculpture, Museum of Modern Art, NYC, until 7 Feb

NAPRAWDĘ JAKA BYŁAŚ? who you really were?

Michał Rusinek Nic zwyczajnego. O Wisławie Szymborskiej, Znak

68

© M . P.

Tego, w kontekście Wisławy Szymborskiej, nie wie nikt. Ale jest ktoś, kto wie o Noblistce bardzo dużo – jej sekretarz Michał Rusinek, który towarzyszył poetce przez 15 lat. A teraz rysuje jej momentami zaskakujący portret. Wciągająca lektura. ❚ Nobody can ever really be sure when it comes to Wisława Szymborska. But there is someone who knows a lot about the Nobel-prize winner – her secretary Michał Rusinek, who worked with her for fifteen years. Rusinek has now written a book that presents the poet as no one knew her. An excellent read.

WESOŁA RODZINKA

GORĄCA PŁYTA

happy family

Nawet kiedy jest niewesoło. Wyśmienity komediodramat o dwóch dorosłych siostrach, które w obliczu ciężkiej choroby rodziców muszą zmienić podejście do siebie i życia. Genialna obsada: Agata Kulesza, Gabriela Muskała, Marian Dziędziel. ❚ Even when they’re not. An excellent comedy drama about adult sisters who have to change their attitude to life and to each other when faced with their parents’ serious illness. Outstanding cast: Agata Kulesza, Gabriela Muskała, Marian Dziędziel.

Moje córki, krowy, reż. Kinga Dębska, premiera 8 stycznia | My sister dir. Kinga Dębska, premieres on 8 Jan

WYLICZANKA TARANTINO

tarantino’s rhyme

Jeden amerykański stan Wyoming to miejsce akcji. Bohaterowie to dwóch łowców głów, którzy pakują się w sam środek afery. Nienawistna ósemka to drugi film tego reżysera z Kurtem Russellem. A piąty z Samuelem L. Jacksonem i dziesiąty w ogóle. Ale nie o liczby tu chodzi, lecz o słowa, czyli dialogi, a także szaloną wyobraźnię mistrza kina Quentina Tarantino, który znów bawi się konwencją westernu. ❚ The film is set in the US state of Wyoming. The protagonists are two headhunters who get mixed up in some serious business. The Hateful Eight is Tarantino’s tenth film, and his second with Kurt Russell and fifth with Samuel L. Jackson. But this is not about numbers, but words, or rather dialogues, and the incredible imagination of the cinematic master Quentin Tarantino, who is once more experimenting with the western genre.

Nienawistna ósemka, reż. Quentin Tarantino, premiera 15 stycznia | The Hateful Eight dir. Quentin Tarantino, premieres 15 Jan

a hot album

Czterech mężczyzn z czterech krajów, cztery muzyczne tradycje i gatunki, czyli Il Divo. Śpiewali już piosenki z musicali, cudze hity w symfoniczno-operowych interpretacjach oraz własne utwory.

Tym razem tematem przewodnim na siódmej już studyjnej płycie tego międzynarodowego kwartetu są, jak nietrudno zgadnąć, miłość i namiętność. Bo tych w życiu nigdy za wiele, prawda? ❚ Four men, from four countries, representing four musical traditions and genres. In a word, II Divo. The quartet have already performed songs from musicals, covers of hits, and their own compositions. This is their seventh studio album, and the theme, as you might expect from the title, is love and passion. We can never get enough of that, it seems.

Il Divo Amor&Pasion, Syco Music

ICH NOCE I DNIE

their days and nights

SŁODKIE JAK MASŁO ORZECHOWE

sweet as peanut butter

Charlie Brown, Lucy, Schroeder, piesek Snoopy i ptaszek Woodstock, czyli sympatyczna banda znana z komiksów i filmów animowanych, tym razem na dużym ekranie. O co chodzi? Charlie zakochał się w dziewczynie, a Snoopy wyrusza na psie łowy. Będą kłopoty po drodze. ❚ Charlie Brown, Lucy, Schroeder, Snoopy and Woodstock are all well-known from the Peanuts series of comic books and animated films, and now they’ve hit the silver screen.

What are they up to these days? Charlie falls in love and Snoopy sets out on a hunt. Both are destined for trouble.

Fistaszki – wersja kinowa, reż. Steve Martino, Paul Feig, premiera 1 stycznia | Peanuts The Movie dir. Steve Martino, Paul Feig, premieres 1 Jan

Jak wyglądał dzień z życia legendarnej czwórki z Liverpoolu?

Wie to każdy, kto oglądał komedię muzyczną z 1964 r.

A Hard Day’s Night w reżyserii Richarda Lestera. Ci, którzy jej nie widzieli, mogą nadrobić zaległości, kupując to specjalne wydanie (cały materiał został cyfrowo odrestaurowany), a w prezencie dostaną pięć materiałów dodatkowych, w tym komentarz muzyków i ekipy. ❚ What did a typical day in the life of the 4 lads from Liverpool look like? If you have seen A Hard Day’s Night (1964), you will know. If not, you can do some catching up by buying this special edition. There is a heap of additional material, including commentary from the musicians and crew.

The Beatles A Hard Day’s Night, DFW

69

C E L E B R AT I N G L I F E

japonia

W JAPONII JEDZENIE JEST JAK RELIGIA. KAŻDY MA ULUBIONĄ KNAJPĘ Z RAMEN, WIE, W KTÓRYM MIEŚCIE PODAJĄ NAJLEPSZY MAKARON SOBA I GDZIE UNAGI NAPRAWDĘ ROZPŁYWA SIĘ W USTACH. W 2013 ROKU TUTEJSZA KUCHNIA ZOSTAŁA WPISANA NA LISTĘ ŚWIATOWEGO DZIEDZICTWA UNESCO. WARTO SIĘ PRZEKONAĆ, ŻE TO ZNACZNIE WIĘCEJ NIŻ RYŻ I SUROWA RYBA. ❚ FOOD IS A RELIGION IN JAPAN. EVERYONE HAS THEIR FAVOURITE RAMEN JOINT, KNOWS WHO SERVES THE BEST SOBA NOODLES IN TOWN AND WHERE THE UNAGI REALLY MELTS IN YOUR MOUTH. JAPANESE CUISINE WAS ADDED TO UNESCO’S INTANGIBLE CULTURAL HERITAGE LIST IN 2013. IT HAS A LOT MORE TO OFFER THAN JUST RICE AND RAW FISH. tekst | by katarzyna boni

N I E T Y L KO S U S H I more than sushi

2

1

NABEMONO W długie zimowe wieczory przyjaciele gromadzą się przy kociołku z wrzącym bulionem. Wrzucają do niego mięso, owoce morza, makaron, zieleninę, tofu, słodkie ziemniaki, rybne pulpeciki i korzeń lotosu.

Gotowe składniki wyławiają pałeczkami. ❚ A group of friends gather over a pot of bubbling broth on a long winter evening. They add meat, seafood, and large servings of noodles, greens, tofu, sweet potatoes, fish balls, and lotus root, which they fish out with chopsticks.

GOMA DOFU

Szaszłyki z kurczaka opiekane na węglu drzewnym, podawane do piwa. Najpopularniejsze połączenie to mięso z porem, ale Japończycy lubią też delikatne kurze wątróbki i serca. Wersja dla wegetarian: papryka, grzyby i tofu. ❚ Chicken skewers grilled over charcoal. The most popular combination is meet with leek, but the Japanese also like delicate chicken livers and hearts. For vegetarians: pepper, mushrooms and tofu.

70

©SHUT TERSTOCK (10)

3

YAKITORI

Moja ulubiona potrawa wegetariańskiej kuchni w buddyjskich klasztorach.

Ziarna sezamu kręci się tak długo, aż powstanie z nich jedwabista masa, która po ugotowaniu konsystencją przypomina ser tofu. Delikatny orzechowy smak przełamuje się sosem sojowym i wasabi. ❚ My favourite dish of the strictly vegetarian cuisine of Buddhist monks. Preparing it is like meditating. Sesame seeds are ground into a smooth paste. When cooked it has a texture like tofu cheese. Soy sauce and wasabi add a little zing to the delicate nutty flavour.

4

OKONOMIYAKI „Jak wam się podoba?” – to dosłownie znaczy nazwa tej japońskiej wersji omleta, choć z omletem właściwie wspólne są tylko jajka i smażenie na rozgrzanej płycie. Zależnie od regionu omlet jest bardziej piętrowy, ma więcej kapusty albo więcej mięsa. W niektórych knajpach goście sami łączą składniki i smażą je na rozgrzanej blasze wmontowanej w stół. ❚ “How do you like it?” is the literal translation of the name of this Japanese take on the omelette, which has little in common with the omelette as we know it, apart from eggs and a frying pan. Depending on the region, the “omelette” can be more layered, or have more cabbage or meat. In some restaurants, you can combine the ingredients and fry them on a hotplate built into the tabletop.

5

EDAMAME Zielona fasolka sojowa. Lekko podgotowana, mocno posolona.

Nierozłączna para z japońskim piwem.

W barze wystarczy powiedzieć: nama biru (świeże, czyli lane, piwo) i edamame – a poczujemy się jak miejscowi. ❚ Green soybeans. Blanched and heavily salted. And they always go together with Japanese beer. Simply say nama biru (fresh or draught beer) and edamame and you will be made to feel like a local.

6 UNAGI

Węgorz słodkowodny upieczony z gęstym słodkim sosem podawany na ryżu. Japoński smakołyk, który odpowiednio przyrządzony rozpływa się w ustach. Japończycy śmieją się, że nawet dym unoszący się z grilla, na którym leży unagi, jest tak smaczny, że można nim doprawiać ryż. ❚ Freshwater eel roasted in a thick sweet sauce and served on a bed of rice.

A Japanese delicacy that melts in your mouth, when properly prepared. The Japanese joke that the smoke coming from the unagi on the grill is good enough to add rice.

7

HERBATA GYOKURO (TEA) Czysta forma herbaty, bo z młodymi listkami (ze specjalnie zacienianych krzaków) praktycznie nic się nie robi – tylko suszy i parzy. Żadnej fermentacji. Dlatego herbata ma jaskrawozielony kolor, przyjemnie słodki smak i zapach, który kojarzy się z wiosną. ❚ Tea in its purest form. The young leaves (from specially shaded bushes) are practically untreated – only brewed and dried. And because it’s not fermented, the tea has a bright green colour, a pleasant sweet flavour and an aroma reminiscent of spring.

8

KAISEKI Wykwintna kuchnia, odpowiednik zachodniej haute cuisine. Potrawy (niewielkie, dosłownie na jeden kęs) z sezonowych składników mają uzupełniać się nawzajem nie tylko smakiem, ale i teksturą i wyglądem. Liczy się każdy detal – nawet kolor talerza. To nie jedzenie, to sztuka. ❚ Japan’s answer to Western haute cuisine. The dishes (one bite only) are made from seasonal produce and are meant to complement each other in flavour, texture and appearance. Every tiny detail makes a difference – even the colour of the plate. This is not food, it’s art.

9

CHAZUKE Danie jedzone na koniec posiłku. Do miski z ryżem nalewa się po prostu herbaty – tworząc lekką i świeżą w smaku zupę. Dodatki to: wędzony łosoś, ikra dorsza, wodorosty i słynne japońskie pikle. Najlepszy sposób na wykorzystanie resztek ryżu. ❚ This dish marks the finale of the meal.

You simply pour tea into a bowl with rice to make a light and refreshing soup. Toppings include smoked salmon, cod roe, seaweed and the famous Japanese pickles. The best way to make use of leftover rice.

71

japonia

C E L E B R AT I N G L I F E

10

RAMEN To nie sushi jest narodowym daniem Japonii, tylko ramen. W każdym regionie przyrządza się go trochę inaczej, ale wszędzie podstawą jest esencjonalny bulion gotowany ponad 24 godziny na kościach. Do środka wrzuca się uprażone wodorosty, gotowane jajko i szczypiorek. Ramen często je się z pierożkami gyoza. ❚ Ramen is Japan’s national dish, not sushi. Every region has a slightly different recipe, the one constant being a rich broth cooked on bones for more than 24 hours. Toppings include roasted seaweed, a soft-boiled egg and chives. Ramen is often served with gyoza (a kind of dumpling).

11

LODY Z MATCHY (MATCHA ICE CREAM) Matcha to sproszkowana zielona herbata używana w ceremonii parzenia herbaty. Ma słodko-gorzki smak. A lody z matchy to – oprócz ogórków na patyku trzymanych w zimnej wodzie – najpopularniejszy deser w upalne letnie dni. ❚ Matcha is powdered green tea used in the tea ceremony. It has a bittersweet flavour. And after cucumber on a stick in cold water, matcha ice cream is the most popular dessert on hot sunny days.

13

TSUKEMONO

12

BAKŁAŻAN ZAPIEKANY W MISO (NASU DENGAKU) Delikatny, lekko gorzki bakłażan i do tego słodka brązowa pasta miso to jedno z ulubionych wiosenno-letnich dań w rejonie Kioto. Żeby go spróbować, warto pójść do izakaya – japońskiego pubu. ❚ Delicate, slightly bitter eggplant and sweet brown miso paste make up one of the most popular spring and summer dishes in the Kyoto region. The best place to try it is izakaya– a Japanese pub where the food is just as important as the drinks.

Nie ma chyba innego kraju bardziej zakochanego w marynowaniu i kiszeniu.

Kisi się tu wszystko: liście, bulwy, kwiaty, a nawet obierki arbuza. Raz do roku w świątyni kiszonek (Kayatsu) odbywa się kiszonkowy festyn. Pikle podaje się jako dodatek do ryżu. ❚ No other country is so hooked on pickling things. This is one of the predominant cooking techniques in Japan.

Anything can be pickled – leaves, tubers, flowers, and even watermelon rind. The pickle festival is held at the Kayatsu Shrine every year. Pickles are usually served as a side dish with rice.

14

SHABU-SHABU Shabu-shabu to dźwięk, który słychać, gdy cienkie plasterki mięsa wkładamy na chwilę do gotującego się bulionu. Ręką z pałeczkami robi się ruch w prawo i w lewo – i już. Słynna japońska wołowina gotowa. ❚ Shabu-shabu is the sound of thin meat slices dipped for a second in boiling broth. You simply move the fingers holding the chopsticks to and fro – and voilà. The famous Japanese beef is ready. Shabu-shabu.

15

72

©SHUT TERSTOCK (13)

ONIGIRI Kulka z ryżu z nadzieniem zawinięta w wodorosty to najpopularniejsza przekąska. Mamy dają ją dzieciom do szkoły, a żony mężom do pracy. Gotowe można kupić w supermarkecie. Dla nieznających japońskich znaków nadzienie jest (smaczną) niespodzianką: wędzony łosoś, marynowane wodorosty, tuńczyk z majonezem, ikra albo krewetki. ❚ This rice ball stuffed with filling and wrapped in seaweed is Japan’s most popular snack. Women pack it in their children’s and husbands’ lunch boxes. You can also buy ready-to-eat onigiri in the supermarket. And if you can’t read Japanese characters, the stuffing will be a (tasty) surprise – smoked salmon, pickled seaweed, tuna with mayo, fish roe, and shrimps.

16

18

TAKOYAKI

GYOZA

Japońskie pierogi. Mięsny farsz zmieszany z czosnkiem, imbirem, szalotką i olejem sezamowym. Smażone na patelni, na którą pod koniec wlewa się wodę – dzięki temu jedna strona ma chrupiącą skórkę, a druga jest ugotowana na parze. ❚ Japanese pierogi.

The meat filling is spiced up with garlic, ginger, shallots and sesame oil. Fried on a pan, onto which water is added towards the end of the frying, which makes one side crispy and the other steamed.

17

MOCHI Kulki z ciągnącego się ryżowego ciasta z nadzieniem – czasem jest nim słodka fasola, czasem świeża truskawka. Moje ulubione to te mrożone, które pojawiają się w sezonie zimowym. Z nadzieniem z lodów waniliowych. Niebo w gębie. ❚ Balls of glutinous rice batter with various fillings – sometimes sweet beans (Japanese sweets can be a challenge) or fresh strawberry. My favourite variety is frozen mochi with vanilla ice cream inside. This is popular in winter and no wonder. It’s simply delicious.

19

Japoński street food. Kuleczki z ciasta z kawałkami ośmiornicy i marynowanego imbiru zapieczone w specjalnej gofrownicy.

Całość polewana jest majonezem i lekko cierpkim sosem, posypywana suszonymi wodorostami i płatkami ryby bonito. ❚ Japanese street food. Octopus and pickled ginger in balls of batter cooked in a special pan. The whole piece (eight balls in a Styrofoam container) is coated in mayonnaise and a slightly tangy sauce, and sprinkled with dried seaweed and dried bonito shavings.

21

UDON

YAKINIKU

Gruby pszenny makaron podawany na tysiąc sposobów. Mój ulubiony to udon na ciepło w delikatnym rybnym bulionie zaprawionym ciemnym sosem sojowym i słodkim winem mirin. ❚ Thick, wheat pasta served in a thousand different ways. My favourite hot udon is served in a delicate fish broth with dark soy sauce and sweet cooking wine called mirin.

Yaki to grillowanie, niku to mięso. Cieniutkie plastry mięsa i genialne ostro-kwaśne sosy.

Mięso grillujemy sami na ruszcie ustawionym na stole. To świetna okazja do spróbowania fantastycznej japońskiej wołowiny (nie tylko kobe!). Yakiniku jest tak popularne, że ma swoje święto – 29 sierpnia. ❚ Yaki means to barbecue, and niku is meat. This is paper-thin slices of meat in delicious hot and sour sauces.

It’s lots of fun too, as you grill the meat yourself on a griddle on the table. A great opportunity to try Japanese beef, which is fantastic.

Yakiniku is so popular that it even has its own festival – on 29 August.

20

CHAWANMUSHI W porcelanowym naczyniu kryje się wytrawny jajeczny budyń gotowany na parze. Delikatny smak przełamują krewetki, grzyby shitake i nasiona miłorzębu. Jedno z nielicznych dań jedzonych łyżką! ❚ A china cup with steamed savoury egg-based custard. Shrimps, shiitake mushrooms and maidenhair tree seeds add a twist to its delicate flavour. This is one of the few dishes eaten with a spoon.

SOBA (NA ZIMNO) TEMPURA UDON Cienki gryczany makaron to kolejny japoński hit. Podawany na gorąco w zupie albo na zimno na bambusowym koszyku, z miseczką pełną sosu o głębokim smaku umami. Japończycy uważają, że siorbanie wydobywa smak makaronu.

Zapomnijcie o zakazach z dzieciństwa i bawcie się dobrze! ❚ Thin buckwheat noodles are another Japanese delicacy. Serve them hot in soups, or cold in a bamboo basket, with a bowl full of sauce with a rich umami flavour. The Japanese believe that slurping brings out the flavour of noodles. Forget all that stuff your mother used to tell you and enjoy yourself.

22

GOOD FOOD

fondue

NARODZINY LEGENDY

the legend is born

S E R O WA U C Z TA cheese feast

Autorstwo fondue przypisują sobie szwajcarscy górale. Zimą odcięci od świata musieli jakoś radzić sobie z tym, co mieli w piwnicach. I okazało się, że masa z dojrzewającego sera, wina, ziół oraz czerstwego chleba może zamienić się w pyszne danie.

Dziś na fondue jest już ponad sto przepisów. ❚ Swiss highlanders claim the credit for inventing fondue. Cut off from the world in winter, they had to make do with whatever they had stashed away in their cellars. They found that they could make something delicious by mixing maturing cheese, wine, herbs and stale bread. Today, there are more than a hundred fondue recipes.

RECEPTURA the recipe

SZWAJCARIA TO NIE TYLKO ZEGARKI I CZEKOLADA, ALE TEŻ FONDUE, SEROWA POTRAWA, KTÓRA NIGDY NIE SMAKUJE TAK DOBRZE JAK ZIMĄ. ❚ THERE IS MORE TO SWITZERLAND THAN WATCHES AND CHOCOLATE. THERE IS ALSO FONDUE, AND THERE IS NO TIME LIKE WINTER TO TRY IT? tekst | by agnieszka franus

Znawcy twierdzą, że do przyrządzenia perfekcyjnego fondue potrzebne są trzy gatunki sera. Najlepsze to: gruyère, ementaler i appenzeller. Plus wytrawne białe wino, czosnek, którym wysmarujemy żeliwny kociołek, po szczypcie pieprzu, gałki muszkatołowej, mąka kukurydziana i brandy z czereśni. Składniki należy stopić na aksamitną masę i... pokroić bagietkę. ❚ According to the experts, you need three cheese varieties to make a perfect fondue. The best candidates are Gruyère, Emmenthaler and Appenzeller. Add to that a little dry white wine, some garlic to rub the inside of the cast iron pot, a pinch of pepper, nutmeg, maize flour, and kirsch. Melt the ingredients until the texture becomes creamy – and then slice up a baguette.

ZASADY PRZY STOLE Jeżeli kobieta utopi pieczywo nadziane na widelec w bulgocącej masie, musi pocałować sąsiada, jeżeli zaś zrobi to mężczyzna, powinien wszystkim postawić kolejkę. A co najlepiej pasuje do fondue?

Czarna herbata lub białe wino. ❚ If a woman lets the bread slip from her fork into the bubbling pot, she has to kiss the man sitting next to her. If a man does the same, he has to buy everyone a round of drinks.

What goes best with fondue? Some say black tea, others – white wine.

74

© A L A M Y/ B E W

table etiquette

www.suempol.pl

W I T H TA S T E

piotr adamczewski

O HOLENDER! double dutch

Holenderski – wbrew włosko brzmiącej nazwie – robusto parrano kroi się znacznie łatwiej. I nie jest tak kruchy jak gouda.

Ma także wiele zalet i wiele… smaków.

Raz przywodzi na myśl cheddar, a innym razem udaje parmezan.

Można by przywołać jeszcze parę innych serów, których smak nam się odwija z pamięci, gdy rozgniatamy zębami tłuste kęsy robusto. Próbowałem go z kilkoma różnymi winami. Były białe wytrawne, było słodkie kanadyjskie icewine, był nawet polski miód pitny, który – zdawało mi się początkowo – był wprost fantastycznym dodatkiem podkreślającym zalety tego sera. Wreszcie znalazłem coś, co wprawiło mnie w prawdziwy zachwyt: argentyński czerwony malbec. To wino w towarzystwie tego właśnie sera stanowi królewski deser. ■

As I get older, I’m coming to understand that we all have our vices. It’s also struck me that that might include me. My biggest vice is my inordinate love of cheese, especially those types that introduce me to new, unknown flavours. I am simply addicted to cheese.

Gouda, which is one of the oldest types of Dutch cheese, has never ceased to amaze

76

me with something I’ve never noticed before. Contrasted with the mild flavour of e.g. a stuffed breast of veal, the cheese seems to be hot and spicy. Its aroma is much more powerful than when paired with rare, peppery steaks. Gouda washed down with sweet Sauternes tastes different than with Amarone della Valpolicella, which only pretends to be sweet. As you can see, this cheese offers a host of experiences.

Robusto Parrano, a Dutch cheese, despite the Italian sounding name, is much easier to cut. And it’s not as crumbly as Gouda.

It has a lot of pluses – and a lot of flavours. At times, it’s reminiscent of Cheddar, at others of Parmesan. I also recall a few other types of cheese whose flavours spring to mind as I chomp down on my Robusto.

I’ve tried pairing this variety with a few different wines. I’ve tested dry white wines, sweet Canadian ice-wine, and even Polish mead, which – at least initially – appeared to be a fantastic addition that enhanced all the qualities of this cheese, until eventually, I found something truly awe inspiring: Argentinean red Malbec.

This wine and this cheese make a truly regal dessert. ■

Piotr Adamczewski jest dziennikarzem Polityki, krytykiem kulinarnym i autorem książek: Wielki świat od kuchni, Smakosz wędrowny, Męskie gotowanie, Krwawa historia smaków, Rok na stole. ❚ Piotr Adamczewski is a contributor to Polityka weekly, a culinary critic and the author of: Wielki świat od kuchni, Smakosz wędrowny, Męskie gotowanie, Krwawa historia smaków, Rok na stole.

©SHUT TERSTOCK(2), ARCHIWUM AUTORA

Wraz z wiekiem przyszło mi zrozumieć, że każdy człek ma jakieś wady. Dopuściłem też tę myśl, że i ja także. Moją największą wadą jest niewątpliwie namiętność, którą żywię do serów. Zwłaszcza do tych niosących dla mnie nieznane, nowe smaki. Jestem po prostu uzależniony… od sera.

Gouda, która jest przecież jednym z najstarszych holenderskich serów, za każdym razem zachwycała czymś nowym i wcześniej niedostrzeganym. Łagodny smak na przykład faszerowanego cielęcego mostka powodował, że ser wydawał się ostry i pikantny. Jego aromat zaś był znacznie silniejszy niż wówczas, gdy na kolację była krwista i pieprzna polędwica.

Całkiem inaczej gouda smakuje, gdy popija się ją słodkim sauternes, a zupełnie inaczej, jeśli towarzyszy jej na przykład amarone della valpolicella, która tylko udaje słodycz. Jak widać więc, jest to ser wielu doznań.

PROMOCJA

UZDROWISKO WIENIEC-ZDRÓJ Nowo wybudowany obiekt JUTRZENKA Medical SPA poszerzył ofertę Uzdrowiska w Wieńcu-Zdroju o działalność rekreacyjną, SPA & Wellness oraz wypoczynkowo-hotelową. Jego ekskluzywne i w pełni klimatyzowane wnętrza, niepowtarzalna kameralna atmosfera, bogata oferta profesjonalnych zabiegów sprawią, iż nawet krótka wizyta zapewni Państwu relaks i poprawi samopoczucie w wyjątkowym mikroklimacie stuletnich lasów sosnowych. Jutrzenka Medical SPA to miejsce idealne zarówno na zjazdy, szkolenia, konferencje oraz biznesowe spotkania w kameralnej atmosferze luksusowego hotelu. Nasze atuty: doskonałe położenie, możliwość przyjęcia nawet grupy 400 osobowej, profesjonalnie wyposażone sale. W jednym z najpiękniej położonych uzdrowisk na Kujawach skorzystać można m.in. z pomocy doświadczonych specjalistów w zakresie rehabilitacji ortopedycznej, w walce z otyłością i leczeniem różnych dolegliwości związanych z wiekiem i starzeniem się organizmu (Anti-Aging).

ZAPLECZE TECHNICZNE Do Państwa dyspozycji oddajemy 500 klimatyzowanych pokoi jedno, dwuosobowych i apartamentów, sale konferencyjne - jedna o pow. 46 m2 dla ok. 35 osób, druga o pow. 120 m2 dla ok. 100 osób, restauracja ze sceną - pow. 526m2 mogąca służyć jako sala konferencyjna dla ponad 400 osób, Pub z kręgielnią, kawiarnię, Aquapark, Strefę Saun, Strefę SPA, centrum rehabilitacji.

CATERING Restauracja A`la Carte „Pod Arkadami” - znakomita kuchnia, sala widokowa oraz najwyższej jakości obsługa to powody, dla których warto zdecydować się na naszą ofertę. w restauracji organizujemy przyjęcia dla ponad 250 osób

REKREACJA Strefa SPA & Wellness to: Aquapark (basen rekreacyjny z podwodną muzyką, rwąca rzeka, ławeczki z hydromasażem, gejzery, grzybek wodny, 8 jacuzzi), strefa saun z łaźnią parową, sauną fińską, kabiną infrared, caldarium, i sanarium, ścieżką Kneippa, kubłem lodowatej wody, grotą solną z tężnią solankową, 6 nastrojowych gabinetów SPA.

DOJAZD Uzdrowisko Wieniec-Zdrój - znajduje się w centralnej Polsce na Kujawach 6 km od Włocławka, 10 km od autostrady A1, 50 km od Torunia, ok. 100 km na południowy wschód od Bydgoszczy, ok. 190 km od Warszawy.

Liczba pokoi: 500, liczba sal konferencyjnych: 3, liczba miejsc w salach: 535 www.uzdrowisko-wieniec.pl tel. (54) 272 10 00, fax. (54) 236 23 07 e-mail: recepcja@uzdrowisko-wieniec.pl Wieniec-Zdrój, ul. Brzozowa 1

TA K E A L O O K

karnawał

NIECH ŻYJE BLASK let brightness shine ELEGANCKA CZY EKSTRAWAGANCKA? JAKA POWINNA BYĆ IDEALNA KREACJA KARNAWAŁOWA? PODPOWIADAMY: I TAKA, I TAKA. KONIECZNIE ZE SZCZYPTĄ SZALEŃSTWA ORAZ TAJEMNICZOŚCI. ❚ ELEGANT OR EXTRAVAGANT? WHICH IS THE BEST STYLE FOR A CARNIVAL-WORTHY OUTFIT? PREFEREBLY, IT SHOULD BE BOTH. AN AURA OF SECRECY AND FRENZY IS MORE THAN WELCOME THIS TIME OF YEAR. zdjęcia | photos by jan rickers/east news

78

sukienka MILLY, naszyjnik TORY BURCH, kolczyki ACCESSORIZE, buty GREYMER ❚ dress by MILLY, necklace by TORY BURCH, earrings

by ACCESSORIZE, stilettos by GREYMER top TORY BURCH, spódnica MYF, naszyjnik, bransoletka, kolczyki

ACCESSORIZE,

©CREDITS

sandały ZARA ❚ top by TORY BURCH, skirt by MYF, necklace, bracelet, earrings by ACCESSORIZE, evening sandals by ZARA

TA K E A L O O K

karnawał

kurtka LIU.JO, spódnica SINÉQUANONE, naszyjnik ZARA, kolczyki ACCESSORIZE, torebka BANANA REPUBLIC ❚ jacket by LIU.JO, skirt by SINÉQUANONE, necklace by ZARA, earrings by ACCESSORIZE, clutch bag by BANANA REPUBLIC

©CREDITS

płaszcz TARA JARMON, buty TOSCA BLU SHOES, kolczyki REMINISCENCE, pierścionek STROILI, okulary POLICE, rajstopy PIERRE MANTOUX, torebka TOSCA BLU ❚ coat by TARA JARMON, shoes by TOSCA BLU SHOES, earrings by REMINISCENCE ring by STROILI, glasses by POLICE, fishnet stocking by PIERRE MANTOUX, clutch bag by TOSCA BLU

80

81

TA K E A L O O K

82

karnawał

sukienka

VIVIENNE WESTWOOD, rajstopy PIERRE MANTOUX, bransoletka ACCESSORIZE, kolczyki DANIELA DE MARCHI ❚ dress by VIVIENNE WESTWOOD, fishnet stockings

by PIERRE MANTOUX, bracelet

by ACCESSORIZE, earrings by DANIELA DE MARCHI

©CREDITS

kardigan CANNELLA, bluzka PAPRIKA, spódnica H&M, naszyjnik ZARA, maska ELENA GHISELLINI ❚ cardigan by CANNELLA, blouse

by PAPRIKA, skirt by H&M, necklace by ZARA, mask by ELENA GHISELLINI

83

MAKE A WISH

technologia

The times of useless and half-baked devices are long gone. Here are eight candidates for your family’s new best friends.

2

1

P R Z Y J AC I E L E DOMU family friends 8 3

Czasy niefunkcjonalnych i nieprzemyślanych urządzeń mamy już chyba za sobą.

Oto ośmiu potencjalnie najlepszych przyjaciół miłośnika gadżetów.

4

5

6

1. MICROSOFT SURFACE PRO 4 Łączy możliwości laptopa z praktycznością tabletu, 5000–9000 zł 2. REVO SUPERSYSTEM Kombajn muzyczny z możliwością podłączenia do smartfonów, tabletów, £550 3. MIGHTY SOUND MUG Głośnik USB w kształcie kubka, £28 4. ANOVA PRECISION COOKER Grzałka do gotowania sous-vide, $200 5. EMOPULSE Bransoletka z zegarkiem, aparatem, łącznością bezprzewodową, wejściami USB 3.0. Prototyp 6. CUBE RIF6 Kompaktowy projektor ze złączami MHL i HDMI, $300 7. LOGITECH K480 Klawiatura do komputera, tabletu i telefonu, 200 zł 8. ILUV SYREN Głośnik bluetooth do smartfonów, $40 ❚ 1. MICROSOFT SURFACE PRO 4 Combines the functionalities of a laptop and tablet, PLN 5,000–9,000 2. REVO SUPERSYSTEM A musical combo that can be wired to a smartphone and tablet, £550 3. MIGHTY SOUND MUG USB speaker shaped like a mug, £28 4. ANOVA PRECISION COOKER A sous vide cooking device, $200 5. EMOPULSE Bracelet and watch all in one, with wifi, and 3.0 USB ports, Prototype 6. CUBE RIF6 Compact projector with MHL and HDMI ports, $300 7. LOGITECH K480 Keyboard for desktops, tablets and smartphones, PLN 200 8. ILUV SYREN Bluetooth speaker for smartphones, $40

84

© M . P.

7

NOWOŚĆ!

Już w sprzedaży wyjątkowe oferty wypoczynku na sezon LATO 2016.

Luksusowe, starannie wyselekcjonowane hotele, miejsca które pokochały gwiazdy.

Najlepsze oferty tylko z Itaka&Gala!

WEJDŹ

na www.itaka.gala.pl

I POBIERZ KATALOG Z NASZYMI OFERTAMI

ZADZWOŃ: NUMER INFOLINII 801 055 111

Ilość miejsc w ofercie ograniczona

MAKE A WISH

okulary

2

1

Okulary to dodatek, którego znaczenia nie wolno lekceważyć.

Nadają twarzy charakter, podkreślają nasz styl. Czasem mogą dodawać powagi, ale zawsze powinny zdobić.

3

SIŁA SPOJRZENIA

4

powerful gaze 5

6

Glasses are an accessory that should not be taken for granted. They add character to the face and emphasise your style.

They could make you look more serious, but should never be less than stylish.

7

9

1. ANNA-KARIN KARLSSON Subtelny złoty akcent dodaje lekkości dużym prostokątnym oprawkom, €400 2. TOM FORD Nieśmiertelna klasyka, €230 3. THOM BROWNE Z detalami ze złota, €495 4. SONIA RYKIEL Nie bój się koloru! 599 zł 5. PRISM Szylkretowy wzór nie polubi sąsiedztwa biżuterii, €270 6. PRADA Kocie oczy, €242 7. TONNY Z motywem panterki i ozdobną fakturą, 289 zł 8. CUTLER AND GROSS Szczypta wyrafinowania, €345 9. TOMMY HILFIGER Elegancja na co dzień, 630 zł ❚ 1. ANNA-KARIN KARLSSON Oversized square frames and gold-tone details, €400 2. TOM FORD Evergreen classics, €230 3. THOM BROWNE Detailed with lustrous gold hardware, €495 4. SONIA RYKIEL Do not shy away from colour! PLN 599 5. PRISM Crafted from smooth tortoiseshell matte-acetate, €270 6. PRADA Cat eye glasses, €242 7. TONNY Animal print and ornamental texture, PLN 289 8. CUTLER AND GROSS A bit of sophistication, €345 9. TOMMY HILFIGER Daily elegance, PLN 630

86

© M . P.

8

N O W SP W RZ O ED ŚĆ A Ż Y! !

JU Ż

JAK NAJSKUTECZNIEJ DBAĆ O WŁASNE ZDROWIE PRZEŁOMOWE ODKRYCIA NOWOCZESNE TERAPIE www.focus.pl

www.facebook.com/MagazynFocus

M U S T H AV E

krata

Wyrazista lub delikatna, wielokolorowa lub w jednej tonacji – krata to klasyczny, zawsze modny motyw.

Tartan, czyli szkocka krata, kratka Vichy, Burberry to te najbardziej popularne i rozpoznawalne.

3

1 2

NA SKRZYŻOWANIU at the crossroads Whether bold, delicate, brightly coloured or subdued, the plaid pattern is always en vogue. Tartan, or Scottish plaid, Vichy plaid, Burberry plaid are the most popular ones that everyone has heard of.

4 5

6

7

1. THE CASE FACTORY Skórzane etui na iPhone'a 6, €95 2. LUISAVIAROMA, FANNIE SCHIAVONI Top „kolczuga”, 5796 zł 3. BURBERRY LONDON Szal wełniano-jedwabny, €350 4. SOLAR Sukienka, 769 zł 5. BURBERRY BEAUTY Lakier do paznokci, €19 6. GOLDEN GOOSE DELUXE BRAND Sneakersy, €355 7. BOTTEGA VENETA Komplet srebrnych pierścionków, €300 8. KISS THE FROG Płaszcz, 1190 zł ❚ 1. THE CASE FACTORY Leather iPhone 6 case, €95 2. LUISA VIA ROMA, FANNIE SCHIAVONI Chainmail crop top, PLN 5,796 3. BURBERRY LONDON Wool and silk-blend scarf, €350 4. SOLAR Dress, PLN 769 5. BURBERRY BEAUTY Nail polish, €19 6. GOLDEN GOOSE DELUXE BRAND High-top sneakers, €355 7. BOTTEGA VENETA Set of oxidized sterling silver rings, €300 8. KISS THE FROG Coat, PLN 1,190

88

© M . P.

8

W pracowniach Mercer rzemieślnicza tradycja krawiectwa miarowego spotyka się z ponadczasowymi fasonami oraz obsługą Klienta na najwyższym poziomie. U nas czeka na Państwa duży wybór krojów, tkanin, podszewek i innych elementów, które wpływają na ostateczny wygląd ubrania, a także profesjonalna pomoc krawców i doradców na każdym etapie tworzenia stroju.

Zgodnie z filozofi ą marki oferujemy naszym Klientom ubrania z najwyższej jakości włókien naturalnych. Współpracujemy z producentami o długiej tradycji włókienniczej, takimi jak Cotonificio Albini, Dormeuil, Holland & Sherry, Loro Piana czy Ermenegildo Zegna.

Szyjemy na miarę garnitury, koszule i buty, smokingi, fraki i płaszcze, a także bluzki, kostiumy i sukienki. Oferujemy Bony Upominkowe na szycie na miarę i dodatki. Stałym elementem naszej pracy są usługi doradcze i szkoleniowe z dziedziny klasycznej mody męskiej.

Zapraszamy bardzo serdecznie!

Mercer Warszawa, ul. Nowogrodzka 42 warszawa@mercer-fashion.pl mob: 604 40 90 66, tel./fax: 22 629 04 00

Mercer Poznań, ul. Kantaka 1 poznan@mercer-fashion.pl mob: 664 34 36 06, tel./fax: 61 816 94 97

www.mercer-fashion.pl

REKLAMA

Merce_Kaleidoscope_1601.indd 1

12/4/15 1:24 PM

M U S T H AV E

torebki

2

3

Having a hard time picking a new bag this season? The styles and colours are awa-inspiring. The hottest trend is colourful prints.

2

P O S TAW N A KO L O R go for colour 4 1 5

Problem z wyborem? Nic dziwnego!

W tym sezonie fasony torebek zachwycają różnorodnością kształtów i kolorów. Najgorętszy trend to barwne nadruki.

6

9

7

1. MICHAEL KORS COLLECTION Luksusowy duet: płótno i skóra, €650 2. MICHAEL KORS Może być noszona na ukos przez ramię, €175 3. LUISAVIAROMA, LES PETITS JOUEURS Torebka na walentynki?, 3320 zł 4. CLARE V. W stylu lat 70., €531 5. DIANE VON FURSTENBERG Frędzle ciągle w modzie, €220 6. GOSHICO Kufer Goddess, 330 zł 7. FENDI Torebka jak patchwork, €4,940 8. MARK CROSS Ze złotym akcentem, €3,356 9. KARL LAGERFELD Na ramię, ale pasek można odpiąć, €245 ❚ 1. MICHAEL KORS COLLECTION Made from structured canvas and brown leather, €650 3. MICHAEL KORS With detachable shoulder strap long enough to carry cross-body, €175 4. LUISAVIAROMA, LES PETITS JOUEURS Handle bag for Valentine's Day?, €778 5. CLARE V Modern take on the '70s bucket bag, €531 6. DIANE VON FURSTENBERG With trendy suede fringing, €220 6. GOSHICO Goddess bag, PLN 330 7. FENDI Patchwork tote bag, €4,940 8. MARK CROSS Accented with gold hardware, €3,356 9. KARL LAGERFELD Detach the strap to carry it as a clutch, €245

90

© M . P.

8

Ekspresem do superfigury!

Fast to a super figure!

Marzysz o idealnej figurze, ale mimo diet i ćwiczeń nie udaje ci się jej osiągnąć?

Pozbądź się niechcianej tkanki tłuszczowej w błyskawicznym tempie!

You keep dreaming of an ideal figure but despite diets and exercises you are not successful? Get rid of the unwanted fat tissue in no time!

Teraz jest nowa, bardziej komfortowa metoda – Palomar SlimLipo 3D. Unikalność metody polega na rozpuszczaniu tłuszczu przy użyciu sondy laserowej, która nakierowuje strumień lasera bezpośrednio na tkankę tłuszczową – mówi dr n.med. Konrad Januszek, chirurg plastyk, szkoleniowiec metody SlimLipo w Polsce. Laser jednocześnie rozpuszcza tłuszcz i obkurcza włókna kolagenowe (tzw. termolifting 3D), co zapobiega powstawaniu efektu „obwisłej skóry”. Wymaga jedynie miejscowego znieczulenia. SlimLipo może odchudzić brzuch, uda, ramiona, ale także podbródek. Nareszcie spełniło się marzenie o przeniesieniu tkanki tłuszczowej z miejsc, gdzie mamy ją w nadmiarze, do okolic, w których jej brakuje. Lipofiling Adivive ™ to wypełnianie własną tkanką tłuszczową. Stosowany do wypełniania zmarszczek, ale też do modelowania piersi i pośladków.

Now a new more comfortable method exists - Palomar SlimLipo 3D. The unique nature of the method is that it dissolves fat with a laser probe which directs the laser beam directly to the fat tissue” says dr Konrad Januszek, plastic surgeon, trainer of the SlimLipo in Poland. The laser dissolves fat and constricts collagen fibres (3D thermolifting) which prevents the effects of „saggy skin”. It requires only local anesthesia. SlimLipo can help you slim your belly, thighs, arms end even the chin. The dream of moving excess fat to the areas where there’s to little of it has finally come true. Lipofiling Adivive ™ is innovative metod of shaping your face and body with autologic fatty tissue.

Na hasło Kaleidoscope bezpłatna konsultacja.

Klinika Elite Centrum Laseroterapii/ Clinic Elite Laser Therapy Centre: ul. Złota 61, tel. 22 400 36 55; ul. Wąwozowa 8, tel.: 22 894 83 84, www.elite.waw.pl Wyłączny dystrybutor/Exclusive distributor: ITP S.A., ul. Domaniewska 37, Warszawa, tel. +48 722 008 002, www.itpsa.pl

Free consultation with Kaleidoscope.

REKLAMA

Elite_Kaleidoscope_0116.indd 1

12/10/15 3:26 PM

TUTAJ SKANDYNAWSKI DESIGN SPOTYKA SIĘ Z PIĘKNEM NATURY

HOTEL

W ŚRODKU JEZIORA

98 komfortowych pokoi, 2 apartamenty 2 restauracje, lobby bar Caffe Portofino nowoczesne centrum biznesowo-konferencyjne o łącznej powierzchni 800m2 centrum rekreacji i odnowy biologicznej Marina SPA komfortowy VIP Room Hotel Marina Club***** Siła 100, k. Olsztyna, 11-036 Gietrzwałd tel. 89 523 87 97, recepcja@marinaclub.pl

www.hotelmarinaclub.pl

HOTEL MARINA CLUB*****

nasze rekomendacje

GOOD ADDRESS

Egzotyczne potrawy, wyszukane koktajle, wina, sery, świeże ryby, desery, pieczywo prosto z pieca i oczywiście świetna kawa – patio apartamentowca Cosmopolitan przy placu Grzybowskim ma szansę stać się ulubionym miejscem spotkań nie tylko warszawiaków.

PRESTIGE ZONE

1

2

3

1. GRECJA W WARSZAWIE greece in warsaw

2. DOMOWY SALON PIĘKNOŚCI home spa

3. SMAKI SMAKI ŚWIATA ŚWIATA W DESIGNERSKIEJ 3.

OPRAWIE W DESIGNERSKIEJ flavours of the world in a designer setting OPRAWIE

Santorini – Tawernę Grecką prowadzi rodzeństwo cenionych restauratorów: Agnieszka i Marcin Kręgliccy. Kuchnia serwuje proste i pełne słońca smaki – polecamy m.in. jagnięcinę, ośmiornicę oraz zupę cytrynową. W czwartki, piątki i soboty rozbrzmiewa tu grecka muzyka grana na żywo, tańczy się zorbę i… tłucze talerze. ❚ The Greek Tavern Santorini is run by the celebrated brother-sister restaurateurs, Agnieszka and Marcin Kręglicki. The kitchen serves simple dishes that taste of the sun – we strongly recommend lamb, octopus, and lemon soup. On Thursdays, Fridays and Saturdays there is live Greek music. You can dance the Zorba and smash some plates.

W ofercie sklepu internetowego znajdziemy naturalne kosmetyki produkowane przez niszowe, certyfikowane firmy ze Stanów Zjednoczonych. Wśród nich m.in. produkty Tata Harper, którym amatorki organicznych kosmetyków na pewno się nie oprą. Tym bardziej że skuteczność ich działania poparta jest wynikami badań in vivo. ❚ This on-line store specialises in niche natural cosmetics made by certified US companies, including Tata Harper, a brand highly sought after by organic cosmetics enthusiasts. Their efficacy is confirmed by in vivo testing.

Uwaga, nowe gastronomiczne zagłębie w Warszawie! Mowa o patiu apartamentowca Cosmopolitan, które zostało zaprojektowane z myślą o tych, którzy cenią nowoczesną architekturę, sztukę współczesną i świetną kuchnię. Swój pierwszy lokal w Polsce otworzyła tu japońska Benihana. Parę kroków dalej smaki Ameryki Południowej serwuje Ceviche Bar by Martin Gimenez Castro. W La Fromagerie na gości czeka ponad sto gatunków sera, a w Wine Taste by Kamecki – pełny wybór win i szampanów.

Cukiernia Odette Tea Room to idealne miejsce dla wielbicieli słodyczy. Całość dopełnia City SAM ze zdrowymi daniami. ❚

92

www.apartamentycosmopolitan.pl © M . P.

www.kregliccy.pl

www.warsztatpiekna.pl

Warsaw has a new gastronomic hotspot, namely the patio of the Cosmopolitan Tower.

This is for people who appreciate modern architecture, contemporary art, and great cuisine. This is where Benihana, which serves Japanese cuisine, opened its first restaurant in Poland. Just a few steps away, the Ceviche Bar by Martin Gimenez Castro specialises in Latin American flavours, La Fromagerie offers more than 100 varieties of cheese, and Wine Taste by Kamecki has a complete range of wines and champagnes. The Odette Tea Room is a must for anyone with a sweet tooth. The line-up is completed by City SAM with its wholesome meals.

C E L E B R AT I N G L I F E

medycyna estetyczna

PROMOCJA

KO D E K S PIĘKNA the code of beauty 94 P rojektanci uśmiechu the smile designers

95 B iochemia urody

the biochemistry of beauty

96 U śmiech ze znakiem jakości

a smile with a quality guarantee

97 Ś wietl(a)na przyszłość bright future

98 Inteligentne

wyszczuplanie smart slimming

99 K linika urody beauty clinic

100 U rlop dla urody beauty holiday

100 C hwytaj… młodość

©CREDITS

seize... your youth

101 W stronę ideału

pursuing the ideal self

93

C E L E B R AT I N G L I F E

PROMOCJA

medycyna estetyczna

Miejscem, gdzie możesz zaprojektować swój nowy uśmiech od podstaw, jest warszawska klinika DeClinic.

DeClinic in Warsaw is the place where you may ultimately redesign your smile.

PROJEKTANCI UŚMIECHU the smile designers

Zaawansowany sprzęt pomaga zwizualizować końcowe efekty leczenia. ❚ State-ofthe-art equipment helps visualise treatment results.

94

Współczesne leczenie stomatologiczne ma niewiele wspólnego z bolesnymi procedurami. Pozwala szybko rozprawić się z „technicznymi” problemami zdrowotnymi (leczenie kanałowe, usunięcie zbyt mocno zniszczonych zębów czy rekonstrukcja ubytków) i skupić na aspekcie estetycznym – równych zębach i białym uśmiechu. DeClinic to miejsce powstałe z przekonania, że usługi stomatologiczne powinny być dostępne w rozsądnych cenach, a komfort pacjentów jest równie ważny jak dokładność leczenia i trafność diagnozy.

Wszystkie zabiegi wykonywane są w znieczuleniu, leczenie kanałowe może zakończyć się na jednej wizycie, a pacjentom, którzy boją się go szczególnie, DeClinic oferuje leczenie w narkozie (znieczulenie ogólne). Do diagnostyki wykorzystuje się tomografię komputerową, a czas leczenia protetycznego, dzięki systemowi Cerec CAD/CAM, ulega skróceniu do minimum. Dzięki platformie DSD (Digital Smile Design) projektowany jest nowy uśmiech pacjenta w zgodzie z jego twarzą. DSD to narzędzie do komunikacji z pacjentem, dzięki któremu może on zobaczyć, jaki będzie końcowy efekt starań lekarza.

Klinika świadczy też pełnię usług ortodontycznych, w tym nowoczesną metodę Invisalign. Ten komplet przezroczystych, wymiennych nakładek prostuje zęby bez wyrzeczeń. W żadnej dziedzinie medycyny urządzenia nie zastąpią jednak zaufanego lekarza, dlatego w DeClinic o pacjentów dba grono doskonałych specjalistów z wszystkich dziedzin stomatologii. ❚ Modern dental treatment has little in common with painful procedures. It quickly eliminates all “technical” health issues (root canal treatment, extraction of heavily damaged

teeth or teeth inlays) and helps focus on the aesthetic aspect – even teeth and a dazzling white smile. DeClinic is a place born from belief that dental services should be available at a reasonable price and that the comfort of patients is just as important as the accuracy of the treatment and the right diagnosis. All procedures are performed under anaesthesia.

Root canal treatment may be completed during a single visit, while patients who are particularly anxious about it may opt at DeClinic for general anaesthesia . Diagnostics is driven by computed tomography, while duration of prosthetic treatment is reduced to the bare minimum by the Cerec CAD/CAM system. The DSD (Digital Smile Design) platform helps design the patient’s new smile that ultimately fits his or her face. DSD is a tool facilitating communication with the patient which enables him or her to instantly see the final results of the dentist’s efforts.

In addition, the clinic offers a comprehensive range of orthodontic services, including the advanced Invisalign method. These clear, removable aligners straighten your teeth without any sacrifices. We also know that a trusted medical professional cannot be replaced in any area of medicine by a device and that’s why DeClinic’s patients are looked after by a team of seasoned specialists from all fields of dentistry.

DeClinic Warszawa, Bernardyńska 16a, tel. (+48) 22 112 04 00, declinic.pl

© M . P. , P O P R Z E D N I A ST RO N A / P R E V I O U S PAG E : S H U T T E R STO C K

Hollywoodzki uśmiech nie jest już zarezerwowany dla gwiazd. Jest dostępny dla każdego.

Podobnie jak bezbolesne, szybkie i nowoczesne leczenie dentystyczne. ❚ A Hollywood smile is no longer available exclusively to the stars. Anyone can have one now. Just like painless, fast and modern dental care.

PROMOCJA

Kosmetyczne Instytuty Dr Irena Eris z najwyższym standardem usług spotkasz w wielu miastach Polski.

You will find Dr Irena Eris Cosmetic Institutes offering top-end standards in many cities of Poland.

BIOCHEMIA URODY the biochemistry of beauty Kosmetyczne Instytuty Dr Irena Eris oraz salony Dr Irena Eris Beauty Partner oferują imponującą gamę profesjonalnych zabiegów pielęgnacyjnych dobieranych indywidualnie po szczegółowej diagnozie skóry. ❚ Dr Irena Eris Cosmetic Institutes and Dr Irena Eris Beauty Partner salons offer an impressive range of professional skincare procedures prescribed individually after detailed skin diagnostics.

Skuteczność tych zabiegów i kosmetyków potwierdzona jest badaniami (in vitro, in vivo oraz ex vivo) przeprowadzonymi w Centrum Naukowo-Badawczym Dr Irena Eris.

Przełomowe receptury projektowane są w oparciu o nowatorskie technologie i własne zgłoszenia patentowe.

Innowacyjnym zabiegiem jest Genomix inspirowany najnowszymi osiągnięciami naukowymi. To rewolucyjny koncept algowej regulacji pracy ponad 20 genów odpowiedzialnych za odnowę komórek skóry. Genomix Face przeznaczony jest dla osób ze skórą dojrzałą i wyraźnymi zmarszczkami. Jego bazą są zaawansowane technologicznie preparaty Dr Irena Eris Prosystem Professional, a uzupełnieniem zastosowanie profesjonalnej aparatury. Z kolei Genomix Body to zabieg na ciało dla osób z suchą skórą, ze zmniejszoną elastycznością i cellulitem. Zastosowane preparaty skutecznie pielęgnują i zwalczają niedoskonałości. W zależności od wskazań zabieg można wykonać z klasycznym masażem, drenażem limfatycznym lub body wrappingiem.

Uzupełnieniem oferty kosmetycznej są zabiegi medycyny estetycznej. W Kosmetycznych Instytutach Dr Irena Eris dermatolodzy wykonują zabiegi złuszczania naskórka, korekcji zmarszczek kwasem hialuronowym i toksyną botulinową oraz mezoterapię i zabiegi laserowe.

W Instytutach można kupić kosmetyki do stosowania w domu z linii Dr Irena Eris Prosystem Home Care, które przedłużają i wzmacniają skuteczność zabiegów. ❚ The efficacy of treatments and cosmetics has been confirmed by research (in vitro, in vivo and ex vivo) conducted at Dr Irena Eris Research and Development Institute. Break-

through formulas employ innovative technologies and original patent applications. One of such innovative treatments is Genomix inspired by the latest scientific progress. This is a revolutionary concept of algae-regulation of more than 20 genes responsible for the cellular renewal of the skin.

Genomix Face is recommended for mature skin with visible lines. It is driven by technologically advanced formulas – Dr Irena Eris Prosystem Professional – and supplemented by professional devices. Genomix Body is body treatment for dry skin that demonstrates reduced elasticity and cellulite.

Applied formulas efficiently nourish the skin and eliminate imperfections. Depending on indications, the treatment may be combined with classic massage, lymphatic drainage or body wrapping. The line-up of cosmetic treatments is supplemented by aesthetic medicine procedures. Dr Irena Eris dermatologists perform exfoliation treatments, wrinkle correction with hyaluronic acid and botulinum toxin, mesotherapy and laser procedures.

At the Institute you may also buy professional Dr Irena Eris Prosystem Home Care cosmetics for home use which reinforce and prolong results of treatments.

Podarunek Piękności sprawi radość bliskiej osobie lub partnerowi biznesowemu. ❚ The Beauty Gift will bring joy to your loved ones or a business partner.

Adresy Kosmetycznych Instytutów Dr Irena Eris oraz salonów Dr Irena Eris Beauty Partner na instytuty.drirenaeris.com. ❚ Addresses of Dr Irena Eris Cosmetic Institutes and Dr Irena Eris Beauty Partner salons are available at: instytuty.drirenaeris.com

95

PROMOCJA

C E L E B R AT I N G L I F E

medycyna estetyczna

UŚMIECH ZE ZNAKIEM JAKOŚCI a smile with a quality guarantee Borczyk.pl w Katowicach jest wiodącą kliniką stomatologiczną w Polsce pod względem własnych patentów i dożywotnich gwarancji na zabiegi. ❚ Katowice-based Borczyk.pl is the leading dental clinic in Poland in terms of the number of its own patents and lifelong guarantees for treatment results.

Ultranowoczesne technologie wykorzystywane w klinice pozwalają perfekcyjnie zaplanować każdy rodzaj zabiegu. ❚ Ultra-modern technologies deployed at the clinic enable accurate planning of each and every type of treatment.

96

Klinika prowadzi kompleksowe leczenie stomatologiczne: od chirurgii, implantologii, protetyki, endodoncji, periodontologii, przez nowoczesną ortodoncję, po stomatologię zachowawczą, dziecięcą i estetyczną. O jej wyjątkowym charakterze decydują: Zespół specjalistów – lekarze o wąskich specjalizacjach uzupełniający się w ramach konsylium. Precyzyjna diagnostyka − przy ustalaniu planu leczenia przeprowadzana jest wnikliwa analiza zdrowia i estetyki zębów. Dzięki cyfrowym metodom diagnostycznym: m.in. tomografowi 3D, laserom czy kamerze transiluminacyjnej, możliwe jest wykrycie najmniejszych zmian. Specjalistyczny sprzęt − użycie lasera wraz z mikroskopem do neurochirurgii zwiększa precyzję i bezpieczeństwo zabiegów chirurgicznych, np. implantacji.

Pole magnetyczne i laser biostymulacyjny pozwalają z kolei na szybsze gojenie tkanek, co oznacza natychmiastowy powrót do codziennej aktywności. Unikalne procedury – zabezpieczenie np. implantu w kości nanocząstkami srebra i złota (patent dr. Borczyka) maksymalizuje szansę na integrację implantu. Leczenie kanałowe wykonywane jest często podczas jednej wizyty, a diagnostyka długości kanałów korzeniowych pozwala wyeliminować wszystkie bakterie (system Nanotec Endo – patent dr. Borczyka), dzięki temu klinika daje dożywotnią gwarancję na leczenie implantologiczne i endodontyczne.

Wykonywane w klinice ambulatoryjnie operacje zatok szczękowych pozwalają oszczędzić czas pacjentów. O komfort leczenia dba zespół asystentek, higienistek i personel pozamedyczny. Komfortowy przebieg samego leczenia gwarantuje szeroki wybór znieczuleń: gaz rozweselający stosowany w stomatologii dziecięcej, znieczulenie komputerowe lub ogólne (narkoza) podane przez doświadczonego anestezjologa. ❚ The clinic offers a comprehensive range of dental procedures ranging from surgery, implants, prosthetics, endodontics, pe-

riodontics to modern orthodontics, conservative and paediatric and aesthetic dentistry. The clinic owes its unique competitive edge to: An expert team – medical professionals with complementary specialties for optimum consultation. Precise diagnostics − the treatment plan is driven by in-depth health and teeth aesthetics analysis. Digital diagnostic methods, including 3D CT scanning or transillumination imaging, are able to detect even the slightest lesions. Specialist equipment − the use of laser and microscope in neurosurgery amps up the precision and the safety of such surgical procedures like implants. The magnetic field and biostimulation laser accelerate tissue healing, which enables patients to instantly resume their daily activities. Unique procedures – coating the bone graft with silver and gold nanoparticless (Dr Borczyk’s patent) maximises chances for its integration into the bone.

Root canal treatment is often completed during a single visit.

Root canal length determination helps eliminate all bacteria (Nanotec Endo system patented by Dr Borczyk), hence the lifelong guarantee for implants and endodontic treatment granted by the clinic. Surgical treatment of maxillary sinuses is performed at the outpatient clinic to save patient’s time.

The comfort of treatment is ensured by a team of assistants, hygienists and non-medical personnel. To boost the comfort of the treatment procedure, the clinic offers different types of anaesthetics: laughing gas used in paediatric dentistry, Computer-Controlled Local Anesthetic Delivery or general anaesthesia delivered by an experienced anaesthetist.

Klinika Implantologii i Stomatologii Estetycznej Borczyk.pl Katowice, ul. Czajek 5, tel. (+48) 32 606 04 04, borczyk.pl

PROMOCJA

Alma ClearLift to laser wielozadaniowy, którym można zrobić nieinwazyjny lifting, usuwać przebarwienia i tatuaże oraz rozjaśniać skórę.

Alma Clear Lift is a multipurpose laser for noninvasive facial lift, removal of dark spots and tattoos or brightening the complexion.

ŚWIETL(A)NA PRZYSZŁOŚĆ bright future Laserowa broń w kinie służy do zwalczania czarnych charakterów. W kosmetologii – podobnie.

Z jej pomocą pozbywamy się przebarwień, rozszerzonych naczynek i niechcianych tatuaży. ❚ Laser weapons are used to defeat villains on the silver screen. The same goes for cosmetology.

Lasers help eliminate discolorations, dilated capillaries and unwanted tattoos.

© M . P.

Z wyborem sprzętu laserowego jest jak z kupnem nowego samochodu – liczą się parametry. Klientowi jednak trudno ocenić, który sprzęt działa najlepiej, dlatego najlepiej zaufać lekarzowi, a na zabiegi laserowe wybrać się do rekomendowanych klinik i gabinetów. Zwłaszcza że zima to idealny czas na rozprawienie się z niedoskonałościami (przebarwienia, pajączki) i schorzeniami skóry (trądzik różowaty), które można leczyć wiązkami światła. Dlaczego teraz? Terapia laserowa wymaga bezwzględnej ochrony przed słońcem – podwójnie naświetlona skóra może reagować uczuleniem, podrażnieniem i przebarwieniami. To mit, że zabiegi laserowe są bolesne. W nowoczesnych urządzeniach (np. z rodziny wielozadaniowych laserów Alma) parametry są kompromisem między skutecznością a komfortem pacjenta. Energia, która wysyłana jest do naskórka, odczuwalna jest jako bardzo mocne ciepło. Zabiegi laserowe w równym stopniu przeznaczone są dla kobiet i mężczyzn. Nie wykonuje się ich kobietom w ciąży. ❚ Selecting a laser device is like buying a new car – it is performance that matters. As customers are unable to assess which device is the most Wyłączny dystrybutor laserów Alma: ITP S.A., itpsa.pl.

Lista klinik wykonujących zabiegi Alma Laser na: almalasers.pl. ❚ The exclusive distributor of Alma lasers: ITP S.A., itpsa.pl. The list of clinics offering Alma Laser treatments at: almalasers.pl

powerful, it is best to trust a medical professional and choose laser treatments from recommended clinics and beauty salons. Winter is the perfect time to eliminate skin imperfections (dark spots and spider veins) or conditions (rosacea) which may be treated with beams of light. Why now? Laser therapy requires ultimate protection from the sun – the skin exposed to the light twice may develop an allergic response, become irritated or discoloured.

It is a myth that laser-assisted procedures are painful.

The parameters of modern devices (e.g. from the Alma family of multipurpose lasers) are a compromise between efficacy and patient’s comfort. The energy delivered to the epidermis is experienced as intensive heat. Laser treatments are suitable for both women and men. They are not performed during pregnancy.

Alma Harmony DYE VL Dla kogo? Dla tych, którzy chcą się pozbyć przebarwień, plam barwnikowych, naczynek i trądziku różowatego. ❚ For whom is it geared for? For everyone who wants to get rid of discolorations, pigment spots, dilated vessels and rosacea.

Nowe rozwiązania: jeśli zmiany do usunięcia są rozległe, lekarz stosuje technikę „in motion” (przesuwania głowicy po skórze), przy małych – opracowuje skórę metodą stemplowania. ❚ New solutions: if lesions to be removed are extensive, the medical professional applies the “in motion” technology (sweeping the handpiece over the skin), or the stamp method in the case of small ones.

97

PROMOCJA

C E L E B R AT I N G L I F E

medycyna estetyczna

Warszawska siedziba z 13 gabinetami i salą operacyjną to jedna z największych klinik medycyny estetycznej w Polsce.

With 13 treatment rooms and an operating theatre, Klinika Miracki in Warsaw is one of the largest aesthetic medicine clinics in Poland.

WYSZCZUPLANIE W KLINICE MIRACKI slimming treatments at Klinika Miracki Szczupła wymodelowana sylwetka to jeden z najbardziej oczekiwanych efektów zabiegów medycyny estetycznej. Dzięki przełomowym technikom laserowym teraz to łatwiejsze, niż się wydaje. ❚ Slender, sculpted body is one of the most desired results of aesthetic medicine treatments. With breakthrough laser techniques, it is now easier than it seems.

Efektywne usuwanie tkanki tłuszczowej wraz z poprawą napięcia skóry. ❚ Efficient fat tissue removal and skin tension improvement.

98

Klinika Miracki już od 8 lat oferuje skuteczne zabiegi odmładzające i upiększające. Posiada nowoczesne urządzenia z zakresu dermatologii estetycznej i klinicznej, chirurgii plastycznej i naczyniowej, ginekologii estetycznej, laryngologii oraz kosmetologii. Klinika to także zespół specjalistów pod kierownictwem dr. Krzysztofa Mirackiego. To ludzie, którzy dysponują wiedzą, doświadczeniem oraz wykazują szczere zainteresowanie potrzebami pacjentów. Dzięki nowej warszawskiej siedzibie z 13 gabinetami i salą operacyjną Klinika Miracki stała się jedną z największych klinik medycyny estetycznej w Polsce.

W ofercie Kliniki znajdziesz wyszczuplające hity: liposukcję laserową i ultradźwiękową. Smart Lipo TriPlex Cellulaze to przełom w dziedzinie laserowej lipolizy. Ultranowoczesny system obkurcza i ujędrnia problematyczne partie skóry.

Trzy długości fali laserowej umożliwiają precyzyjne rozpuszczenie tkanki tłuszczowej z ujędrnieniem skóry oraz rozbicie cellulitu. To najłagodniejsza na rynku metoda liposukcji z najkrótszym czasem rekonwalescencji i minimalnymi skutkami ubocznymi. System umożliwia też lifting twarzy i podbródka oraz zabieg usuwania zaawansowanego cellulitu. Druga metoda – Vaser Lipo – to najlepsze rozwiązanie do usunięcia większej ilości tkanki tłuszczowej z możliwością modelowania ciała, np. twarzy lub piersi, przy użyciu pobranego tłuszczu. Zabiegi są bezpieczne i niebolesne, zazwyczaj wykonuje się je w trybie jednodniowym. ❚ For eight years, Klinika Miracki has been offering powerful rejuvenation and appearance-enhancing procedures. It bene-

fits from modern aesthetic and clinical dermatology equipment, devices used in plastic and vascular surgery, aesthetic gynaecology, laryngology and cosmetology. Its additional assets include a team of experts led by Dr Krzysztof Miracki whose members boast extensive knowledge and experience and take keen interest in the needs of their patients. Its new seat in Warsaw features 13 surgeries and an operating theatre, what makes Klinika Miracki the largest aesthetic medicine clinic in Poland.

Its range of services includes most popular slimming treatments: laser and ultrasound liposuction. Smart Lipo TriPlex Cellulaze marks a breakthrough in the field of laser lipolysis. This ultra-modern system shrinks and firms problematic body parts. Three laser wavelengths accurately dissolve fatty tissues, firm the skin and target cellulite. This is the least invasive liposuction method on the market with the shortest downtime and side effects reduced to the minimum. The system may be also used in face and chin lifts or to target advanced cellulite. The second method, Vaser Lipo, is the most effective way to eliminate excessive pockets of fatty tissue which may be used later to contour the body, for instance, face or breasts, using harvested fat. Treatments are safe and painless, and usually last just one day.

Klinika Miracki Warszawa, al. Wilanowska 67, tel. (+48) 605 905 608, klinikamiracki.pl

PROMOCJA

KLINIKA URODY beauty clinic DS Instytut to miejsce, w którym stawia się na innowacyjne zabiegi i zadowolenie klientów. ❚ DS Institute is a place focused on innovative treatments and customer satisfaction.

© M . P.

Za co gwiazdy polubiły DS Instytut? Odpowiedź to dyskrecja i zespół doskonałych specjalistów. Swoim pacjentom DS Instytut proponuje ogólną diagnostykę stanu zdrowia połączoną z zabiegami medycyny estetycznej, dermatologii i starannie wybranymi kosmetykami. Dzięki temu Instytut osiąga doskonałe i długotrwałe efekty wykonywanych zabiegów. Gdy nie masz pewności co do wyboru metody odmładzania lub gubisz się w świecie nowinek medycyny estetycznej, w DS Instytut lekarz lub kosmetolog oceni Twoją skórę i wskaże zabiegi, które są odpowiednie dla Ciebie.

W ofercie Kliniki znajdują się: • zabiegi odmładzające • osocze bogatopłytkowe – z zastosowaniem najnowocześniejszego separatora PRP Angel System – jako jedna z nielicznych klinik DS Instytut posiada to urządzenie • terapia wzmocnienia włosów, zapobieganie łysieniu • korekcja asymetrii twarzy • karboksyterapia • usuwanie znamion, blizn i rozstępów • modelowanie sylwetki – zmniejszenie obwodu ciała już po jednym zabiegu • szeroki wachlarz zabiegów kosmetycznych.

DS Instytut jest członkiem Mazowieckiego Klastra Medy-

Agnieszka Kaczorowska, aktorka i ambasadorka marki ❚ ctress and brand ambassador

cyny Estetycznej i Turystyki Medycznej MazoviaMed. Aby zorganizować wizytę w tej lub innej klinice Klastra, możesz napisać na adres biuro@mazoviamed.pl lub skontaktować się, dzwoniąc pod numer 22 826 37 00. ❚ Why do celebrities appreciate DS Institute? The answer is privacy and a team of seasoned experts. DS Institute’s patients benefit from total health check diagnostics combined with aesthetic medicine plus dermatology treatments and custom-selected cosmetics. This enables the Institute to conduct treatments for excellent and long-lasting results. If you are unsure which rejuvenation treatment to choose or feel lost in the universe of aesthetic medicine innovations, a medical professional or a cosmetologist from the DS Institute will evaluate your skin and pick the optimal treatments that will best suit your needs.

The range of the Clinic features: • Rejuvenation treatments • Platelet-rich plasma deploying the latest generation PRP Angel System generator – DS Institute is one of few clinics to benefit from this device • Hair strengthening therapy, hair loss prevention • Facial asymmetry correction • Carboxytherapy • Ablation of moles, scars and stretch marks • Body contouring – circumference reduction after just one treatment • A wide range of cosmetic procedures DS Institute is a member of the MazoviaMed Mazovian Aesthetic Medicine and Medical Tourism Cluster. To make an appointment at this or another clinic from the Cluster, please contact biuro@mazoviamed.pl or call 22 826 37 00.

Właścicielka Dorota Stefaniak zapewnia, że zadowolenie Pacjentów jest sukcesem Instytutu. ❚ The owner Dorota Stefaniak ensures that satisfaction of patients is the measure of the Institute’s success.

DS INSTYTUT Warszawa, Al. Ujazdowskie 24, tel. (+48) 22 622 13 81, dsinstytut.pl

99

C E L E B R AT I N G L I F E

PROMOCJA

medycyna estetyczna

URLOP DLA URODY beauty works Medycyna estetyczna nie zastąpi prawdziwego odpoczynku. Dlatego czasem warto wyjechać na weekend.

Zwłaszcza gdy można połączyć relaks z profesjonalnym zadbaniem o siebie. ❚ Aesthetic medicine will not replace bona fide rest. This is exactly why you should sometimes get away for the weekend. Especially when you may combine relaxation with professional wellness.

Położony w sąsiedztwie sopockich lasów i parków Hotel Haffner (106 odnowionych stylowych pokoi) oferuje taką możliwość. Tylko parę kroków dzieli go od plaży i słynnego sopockiego deptaka. Spędzany w nim czas można dzielić między spacery brzegiem morza i relaksujące zabiegi w doskonale wyposażonym hotelowym spa. Basen, jacuzzi, sauna sucha i łaźnia parowa, a także nowoczesna siłownia pozwolą naładować akumulatory. W zabiegowej ofercie haffnerowskiego spa znajdziemy masaże, pielęgnację dłoni i stóp oraz liczne zabiegi kosmetyczne na bazie prestiżowych światowych marek (m.in. Sensai, Babor, BioLine, Alessandro). Zabiegi dla przyszłych i młodych mam, odchudzające, poprawiające samopoczucie, odmładzające, a także pakiety dla dwojga sprawiają, że każdy znajduje tu coś dla siebie. Warto. Szczególnie że Sopot po sezonie to miejsce niezwykłe – ma w sobie leniwy urok przedwojennego kurortu. ❚ Located in the vicinity of forests and parks in Sopot, Hotel Haffner (106 renovated, stylish rooms) is the perfect getaway destination. It is just several steps away from the beach

and the iconic Sopot promenade. You may share your time between walks along the seashore and relaxing treatments at the fully equipped hotel spa. A swimming pool, whirlpool bath, dry sauna and steam room plus ultra-modern gym are bound to charge your batteries. The range of Haffner’s spa features massage, hand and foot care plus a host of cosmetic treatments driven by the world most prestigious brands (including Sensai, Babor, BioLine, Alessandro). With treatments for expectant and young mothers, slimming, wellness, rejuvenating procedures and deals for two, everyone will find something to match his or her needs. It is certainly worth it. Especially that Sopot after high season is a unique place - oozing the charm of a pre-war spa resort.

HOTEL HAFFNER Sopot, ul. J.J. Haffnera 59, tel. (+48) 58 550 99 99, hotelhaffner.pl

CARPE DIEM: CHWYTAJ… MŁODOŚĆ carpe diem: seize... your youth Co zrobić, gdy oznak wieku nie da się (lub nie chce się) dłużej ignorować? Poprawić owal twarzy z użyciem organicznego wypełniacza lub liftingujących nici. ❚ What can you do when you no longer can (or want) to ignore the signs of ageing? You may improve the facial oval using an organic filler or a thread lift.

Na zdjęciu dr Magdalena Opadczuk i aktorka Sylwia Gliwa ❚ Photo: Dr Magdalena Opadczuk and actor Sylwia Gliwa

100

To nie zmarszczki są największym problemem starzejącej się skóry, ale zanik tkanki tłuszczowej i niekorzystne zmiany owalu twarzy. Obu oznakom można zaradzić, podając rewitalizujące wypełniacze na bazie kwasu hialuronowego.

W klinice Carpe Diem dużą wagę przywiązuje się do bezpieczeństwa preparatów. W jej ofercie są produkty Neauvia ORGANIC – pierwsze wypełniacze przeznaczone do nawilżania, wypełniania i korekcji twarzy, które pozyskiwane są przy użyciu bezpiecznych bakterii Bacillus subtilis. Dodatkowo zawarty w nich hydroksyapatyt wapnia korzystnie zwiększa grubość skóry. Szczególną uwagę zwraca preparat Neauvia Organic Rheology, którego innowacyjność polega na dodatku dwóch aminokwasów będących głównym składnikiem kolagenu, powodując, że otrzymany efekt estetyczny, tj. redukcja zmarszczek czy naturalny efekt korekcji kształtu ust, jest długotrwały, a jakość skóry i jej nawilżenie lepsze. ❚ The biggest issue of the ageing skin are not wrinkles, but the dystrophy of fatty tissues and unfavourable changes to the facial oval. Both problems may be solved by application of revitalising, hyaluronic acid-based fillers. Carpe Diem clinic puts product safety first. Its range features Neauvia ORGANIC

products – first fillers used to fill, hydrate and correct facial features based on the safe bacterial strain Bacillus subtilis.

In addition, they contain calcium hydroxyapatite which has a positive impact on thickness of the skin. One of the most notable formulas is Neuvia Organic Rheology whose innovative features include two additional amino acids, key ingredients of collagen, which make aesthetic results (reduction of wrinkles or natural effects of lip shape correction) long-lasting, improve the quality of the skin and its hydration level.

CARPE DIEM Warszawa, al. KEN 98 lok. U 17, tel. (+48) 608 888 888, 22 641 01 33, carpediem-klinika.pl; wyłączny dystrybutor | exclusive distributor: ITP S.A. Warszawa, ul. Domaniewska 37, tel. (+48) 722 008 002, itpsa.pl

PROMOCJA

W rClinic możesz umówić się m.in. na konsultacje z zakresu medycyny estetycznej i dietetyki.

At rClinic you can make an appointment for a consultation on aesthetic medicine, diets and nutrition​.

W STRONĘ IDEAŁU pursuing the ideal self

© M . P.

Usunięcie zmarszczek czy zoperowanie nosa bywa przepustką do większej życiowej zmiany. Jednak poprawianie urody to niezwykle delikatna sprawa. Złota dewiza brzmi: umiejętnie i z umiarem. ❚ Sometimes erasing wrinkles or a nose correction paves the way for more profound changes in life. Beauty enhancement is a very delicate matter. The golden rule is - you should do it skilfully and moderately.

W poszukiwaniu młodszego wyglądu nie ma nic złego.

Zwłaszcza dziś, kiedy korzystanie z medycyny estetycznej przestało być sensacją, a stało się elementem dbania o siebie.

W poprawianiu urody potrzebny jest jednak sprzymierzeniec – doświadczony lekarz, który zaproponuje najlepsze rozwiązania, a odradzi zabiegi dające nienaturalne efekty. Zdaniem dr. Roberta Chmielewskiego, lekarza medycyny estetycznej i chirurga, w rękach profesjonalnych lekarzy ładniej się starzejemy. Zwraca on uwagę, że od 2000 do 2013 r. w USA liczba operacji plastycznych spadła o 20 proc. Zastąpiły je łagodniejsze i bardziej naturalne terapie. Medycyna estetyczna, w przeciwieństwie do radykalnej chirurgii, daje szanse na zrobienie serii zabiegów rozłożonych w czasie. Dzięki temu zmiany są dyskretne. Inwestując w dobry wygląd, warto szukać miejsc z kompetentnym personelem oraz sprzętem i produktami wysokiej jakości. Takim miejscem na mapie Warszawy jest Klinika Medycyny Estetycznej rClinic. ❚ There is nothing wrong with the desire to look younger. Especially that aesthetic medicine services no longer create a stir, but have become an element of ensuring our wellbeing. To enhance your looks, you need an ally – an experienced medical professional who will offer best solutions and advice you against treatments that produce unnatural results. Dr Robert Chmielewski, an aesthetic medicine expert and surgeon, argues that people age better in the skilled hands of professional doctors.

He notes that the number of plastic surgeries has plummeted in the US by 20% from 2000 until 2013. They have been replaced by less invasive and more natural solutions. Unlike radical surgery, aesthetic medicine phases a series of treatments over time. As a result, changes are discrete. In order to invest

in your appearance, you should seek clinics that benefit from competent staff and high quality products and equipment. rClinic Aesthetic Medicine Clinic is certainly such a spot on the map of Warsaw.

W rClinic można uzyskać profesjonalne porady z zakresu medycyny estetycznej, dermatologii, dietetyki, flebologii, laryngologii, kosmetologii, laseroterapii i chirurgii plastycznej. Oferta zabiegowa kliniki obejmuje terapie z zakresu medycyny estetycznej i przeciwstarzeniowej (mezoterapia, Ulthera, Icoone, Intraceuticals, Caci, Jett Plasma) oraz opracowane przez dr. Chmielewskiego autorskie techniki modelowania twarzy i ciała np. z użyciem osocza bogatopłytkowego i nici liftingujących. ❚ At rClinic, you may obtain professional advice in aesthetic medicine, dermatology, nutrition, phlebology, laryngology, cosmetology, laser therapy and plastic surgery. Treatments offered by the clinic include aesthetic medicine and anti-ageing therapies (mesotherapy, Ulthera, Icoone, Intraceuticals, Caci, Jett Plasma) and Dr Chmielewski’s signature techniques of facial and body contouring using platelet-rich plasma and lift thread procedures.

Dr Robert Chmielewski – chirurg, specjalista medycyny estetycznej, członek sekcji medycyny estetycznej PTL i wykładowca w Europejskim Centrum Szkoleniowym Anti-Aging. ❚ A surgeon, an aesthetic medicine expert, a member of the aesthetic medicine section at the Polish Medical Association and lecturer at Anti-Aging Centre Europe.

RCLINIC Warszawa, ul. Topiel 12, tel. (+48) 22 828 94 88, (+48) 515 979 286, rclinic.pl

101

GOOD JOB

city security

BEZPIECZEŃSTWO TO S P O KÓ J I KO M F O RT security ? peace and comfort NASZ KODEKS? SZYBKIE REAGOWANIE, SPOSTRZEGAWCZOŚĆ, WŁAŚCIWE WYCIĄGANIE WNIOSKÓW I CIĄGŁE DOSKONALENIE – MÓWI BENIAMIN KRASICKI, PREZES ZARZĄDU GRUPY CITY SECURITY. ❚ “OUR CODE? QUICK RESPONSE TIME, PERCEPTIVENESS AND THE ABILITY TO DRAW THE RIGHT CONCLUSIONS. ALL THIS PLUS CONSTANT DEVELOPMENT”, SAYS BENIAMIN KRASICKI, THE CEO OF CITY SECURITY GROUP.

Czym dla pana jest bezpieczeństwo?

Bez poczucia bezpieczeństwa nie sposób się rozwijać, osiągać sukcesy. To spokój i komfort. Dlatego ochrona osób i mienia to naturalna usługa – jednak znacznie poważniejsza niż sprzątanie, serwisowanie urządzeń czy dostarczanie energii.

Szlify zbierał pan w Skandynawii, Azji, Europie Zachodniej. Czym różni się w stosunku do Polski podejście w tych krajach do ochrony?

W latach 90. wysyłali mnie tam ówcześni pracodawcy. Różne modele pracy w ochronie wynikają głównie z zagrożeń w danym kraju, ale też z różnic kulturowych czy dostępu do rozwiązań technologicznych. W Skandynawii np. mamy do czynienia z zaawansowaną automatyzacją procesów ochrony. Technika (aplikacje, monitoring) już nie wspiera tam pracowników, a raczej ich wyręcza.

Zatem jaki model reprezentuje założona przez pana w 2001 r. City Security?

Zakładając firmę wspólnie z przyjacielem Marcinem Sejdakiem, wiedzieliśmy, że profil dostosujemy do rynku polskiego.

Stopniowo wprowadzaliśmy rozwiązania sprawdzone u zachodnich sąsiadów.

Dziś dysponujemy jednym z najnowocześniejszych w kraju centrów monitoringu wizyjnego, który pozwala na podejmowanie błyskawicznych interwencji. Ponadto wykorzystujemy rozwinięte systemy informatyczne i aplikacje.

Macie w firmie wewnętrzny kodeks postępowania, którym się kierujecie?

102

Bez jasnych zasad nie moglibyśmy funkcjonować. Naszą firmę tworzą ludzie. Dlatego uważnie dobieramy pracowników – ich kompetencje są dla nas kluczowe.

Podobnie jak uczynność, sumienność i ciągłe doskonalenie. Także szybkie reagowanie, spostrzegawczość i właściwe wyciąganie wniosków. To nasz kodeks.

I za niego klienci was cenią najbardziej?

Doceniają naszą nowoczesność, elastyczność, działanie według najwyższych standardów. Ale też to, że do klienta podchodzimy indywidualnie. Cenią także nasze zaangażowanie społeczne.

Tendencje w tej branży idą w kierunku pakietowości. Jak jest u was?

Nasi pracownicy zapewniają nie tylko bezpieczeństwo, ale też udzielają pierw-

What does security mean to you?

You cannot grow and achieve success unless you have a sense of security. That’s why protecting people and their property is a natural service – and more important than cleaning, servicing equipment, and supplying heat and energy.

You’ve worked in Scandinavia, Asia and Western Europe. How does their approach to security differ from Poland’s?

I was relocated to those regions by my former employers in the 1990s. The different working models in the security industry primarily stem mainly from the threats that arise in a given country, as well as cultural differences and access to technological solutions.

Scandinavia has the most advanced automated security procedures. Technology no longer support workers, but actually does their jobs for them.

Which model does City Security, the company you founded in 2001, use?

When I set up the company, together with my friend Marcin Sejdak, we knew that our company profile would have to meet the needs of the Polish market. We gradually implemented solutions that had been tested in the West. Today, we have one of the most technologically advanced visual monitoring centres in Poland. This allows us to intervene instantly. We also use advanced IT systems and applications on a regular basis.

Do you follow some code of conduct?

We couldn’t operate without clear-cut

© M . P.

rozmawia | interviewed by agnieszka michalak

szej pomocy, znają asortyment sklepu, który chronią. Oferujemy też serwis techniczny, sprzątanie, a nawet konsjerż.

Z jakiej akcji jesteście bardzo dumni?

Bardzo ważna była dla nas ochrona imprez odbywających się w ramach Euro 2012, kiedy byliśmy odpowiedzialni za bezpieczeństwo reprezentacji piłkarskich i kibiców. W 2015 r. w ochronionych przez nas 65 obiektach handlowych w aż 989 przypadkach pomogliśmy rodzicom odnaleźć swoje dzieci, które zagubiły się podczas zakupów. Dbamy o komfort i bezpieczeństwo aż blisko 22 mln klientów rocznie.

I angażujecie się też społecznie…

Wspieramy m.in. wiele domów dziecka; bezpłatne akcje diagnostyki stomatologicznej dla dzieci czy Fundację From The Depths, która przywraca pamięć o kulturze żydowskiej na ziemiach polskich.

Czytałam, że pana pasją jest rugby.

Da się ten sport wykorzystać w pracy?

Rugby wraca w Polsce do łask. I dobrze, bo gra łączy mądrość, siłę, rozwagę i re-

fleks – w oparciu o ściśle określone zasady – przede wszystkim w działaniu w grupie. Tak samo jest i w naszej firmie. ■ Tekst powstał we współpracy z firmą City Security. rules. People make our company what it is. That’s why we recruit our staff very carefully – their skills and qualifications are of key importance. So is helpfulness, conscientiousness and constant development. We also value quick responses, perceptiveness and the ability to draw the right conclusions. That’s our code Is it what clients appreciate the most?

Our clients appreciate our modern approach, our flexibility and our adherence to the highest standards. Also that we approach each one of them individually.

They also value our social commitment.

The industry trend is to offer service packages. Is that where you’re going?

Our staff ensure security, but also provide first-aid, and are familiar with the merchandise they’re guarding. We offer tech-

nical, cleaning, and concierge services.

What are you most proud of?

Securing the events that accompanied the EURO 2012 championship meant a lot to us. We secured the safety of the football teams and spectators. In 2015, we were able to reunite 989 lost children with their parents in the 65 sites. We ensure the comfort and safety of nearly 22 million customers every year.

You get involved in charity campaigns.

We support orphanages, free dental check-ups for kids, and the From The Depths Foundation, which restores Jewish cultural monuments in Poland.

I read that your passion is rugby. Can this be capitalised on at work?

Rugby is becoming popular once again.

I’m really happy about that, as it’s a game that combines wisdom, strength, consideration and good reflexes based on strict rules, primarily on team work. This is also how our company operates. ■ The article was written in cooperation with City Security.

REKLAMA

ROCZNA PRENUMERATA PENDRIVE 8 GB W PREZENCIE TYLKO 90

86

ZŁ

JAK ZAMÓWIĆ? infolinia: 22 360 37 77 e-mail: bok@burdamedia.pl www.burdamedia.pl: zakładka prenumerata listownie: Wydawnictwo Burda Publishing Polska Sp. z o.o., BOK, ul. Marynarska 15, 02-674 Warszawa przelew: na numer rachunku mBank 32 1140 1977 0000 4186 6900 1017, w tytule pełne dane adresowe

103

BEHIND THE SCENES

siatka połączeń

P R E C Y Z Y J N A S T R AT E G I A a precise strateg y CZĘSTO SIĘ MÓWI, ŻE PRAWDZIWYM SERCEM LINII LOTNICZEJ, OD KTÓREJ ODCHODZĄ POSZCZEGÓLNE NACZYNIA, JEST SIATKA. O TYM, JAK POWSTAJE SIATKA POŁĄCZEŃ, OPOWIADA ROBERT LUDERA, DYREKTOR BIURA SIATKI PLL LOT. ❚ “THE GRID IS OFTEN SAID TO BE THE AIRLINE’S “HEART”, FROM WHICH ALL THE MAJOR ARTERIES BRANCH OUT. ROBERT LUDERA, DIRECTOR OF NETWORK PLANNING AT LOT POLISH AIRLINES REVEALS HOW THE GRID IS CREATED.

104

POMYSŁ – REJS | FROM CONCEPT TO FLIGHT

Nie ma uniwersalnego przepisu na uruchomienie nowego połączenia.

Czasem proces ten zajmuje kilka lat, a czasem zaledwie kilka miesięcy.

W każdym przypadku działa zasada – im dłużej, tym lepiej. Bezpiecznie możemy przyjąć, że zanim pierwszy samolot wzbije się w powietrze, linia lotnicza przygotowuje się co najmniej 6 miesięcy w przypadku połączenia krótkiego zasięgu oraz nawet 18 miesięcy w przypadku połączenia samolotem szerokokadłubowym. Podobnie było w naszym przypadku – pierwsze analizy pod kątem uruchomienia połączenia do Tokio rozpoczęliśmy kilka lat temu, by ostateczną decyzję podjąć w drugiej połowie 2014 r. ❚ There is no universal formula for launching new connections. The process can take anything from a few months to a few years. The general rule “the longer, the better” applies in either case. It is safe to assume that before the first plane takes off, the airline has spent at least six months preparing for the launch of a short-haul flight and up to 18 months if the service is operated by a wide-body aircraft. This is how it was in our case – the proposal to launch a service to Tokyo was first analysed several years ago and the final decision was taken in the second half of 2014.

BIZNES PLAN, NIE PRZYPADEK | BUSINESS PLAN, NOT COINCIDENCE

Dla pasażerów uruchamianie nowych połączeń i wybór konkretnych portów wydają się proste. Nic bardziej mylnego. Zanim połączenie zagości w rozkładzie, przeprowadza się analizy z wykorzystaniem historycznych danych pasażerskich, prognoz przewozowych, badań konsumenckich, danych z portów lotniczych czy informacji podawanych przez instytucje lotnicze. Z pomocą przychodzą też nowe technologie i systemy branżowe, np. oferowane przez IATA, czyli Międzynarodowe Zrzeszenie Przewoźników Powietrznych. Przed uruchomieniem połączenia wykonuje się także szereg analiz technicznych, prawnych, społecznych. ❚ Passengers seem to think that opening a new route is a simple matter, and that the specific airports to select are obvious decisions. This is a myth. No airline ever takes any shots in the dark, leaves any decisions to chance, or yields to passenger pressure. Before a connection becomes a regular fixture on its schedule, complex analyses are conducted on historical passenger data, passenger traffic forecasts, consumer research, airport data, data published by competitors, and information provided by institutions and aviation organisations. Equally helpful are new technologies and special industry-specific systems, including systems provided by the International Air Transport Association (IATA). A number of technical, legal and social analyses have to be completed before a new route can be launched.

KORONKOWA PRACA | AN INTRICATE WEB

©SHUT TERSTOCK (2), ARCHIWUM PLL LOT

ALE DLACZEGO TAM NIE LATACIE? | WHY DON’T YOU FLY THERE?

Analizy nie zawsze przynoszą oczywiste wnioski. Perspektywa przewoźnika uwzględnia też inne argumenty, które oprócz przewidywanego wyniku finansowego połączenia biorą również pod uwagę cele strategiczne spółki, otoczenie konkurencyjne czy charakterystykę posiadanej floty. Inne wnioski z analizy wyciągną tzw. low-costy, dowożące pasażerów z punktu A do punktu B, niż przewoźnicy sieciowi (tacy jak LOT), którzy strukturę połączeń opierają na modelu hubowym. Hub to inaczej port przesiadkowy, którym dla LOT-u jest warszawskie Lotnisko Chopina. Ponieważ misją LOT-u jest łączenie Nowej Europy ze światem, stąd w naszej siatce są „egzotyczne” dla niektórych kierunki, takie jak: Koszyce, Charków czy Kłajpeda.

Ich rozkład jest skoordynowany z innymi rejsami, co umożliwia pasażerom dogodne przesiadki. ❚ Analyses do not always produce obvious conclusions. The carrier’s perspective has to take a number of factors into account. Apart from the anticipated financial result, they need to consider their strategic goals, their competitive environment, and the nature of their fleet.

Different conclusions will be drawn by lost-cost airlines that carry passengers from point A to point B, and by network carriers (such as LOT) that have a hub-based network structure. A hub is a transfer airport, e.g. LOT’s Warsaw Frederic Chopin Airport. LOT’s mission is to connect he New Europe with the world, hence the destinations that may seem a little “exotic” ,e.g. Košice, Kharkiv and Klaipėda. Their schedule is synchronised with the timetables of other flights, so as to provide convenient transfers.

Siatka połączeń to serce linii, od którego odchodzą najważniejsze naczynia. Dlatego zespół budujący strukturę połączeń niczym chirurg musi zszyć wszystkie elementy. Wprowadzenie do rozkładu nowego połączenia można podzielić na dwa etapy. Pierwszy to przygotowanie koncepcji realizującej strategię: pracują nad nią piony handlowe i operacyjne. A kolejny etap ma charakter wykonawczy i angażuje całą firmą: od administracji, przez załogi, sprzedaż, marketing, po e-commerce czy technikę. ❚ The grid is the airline’s “heart”, from which all the major arteries branch out. That is why all the elements have to be put together with the precision of a heart surgeon. Introducing a new service to the timetable can be split into two stages. The first stage involves developing the concept to implement the strategy: this is devloped by the sales and operations departments. The second stage involves implementation and is supported by the entire organisation – from administration, crews, sales, and marketing to e-commerce and technology.

105

BEHIND THE SCENES

siatka połączeń

SIATKA NACZYŃ POŁĄCZONYCH | AN INTERCONNECTED NETWORK

W Locie zespół pracujący nad siatką połączeń i rozkładami (w sumie 10 osób) odpowiada nie tylko za uruchomienie nowych kierunków. „Na co dzień” pracujemy również nad optymalizacją bieżącego rozkładu, analizując i w razie potrzeby korygując np. częstotliwość danego rejsu, godziny operacji czy wielkość samolotu odpowiadającą zapotrzebowaniu w danym dniu. ❚ LOT’s team working on the grid and flight schedule (10 people altogether) is not only accountable for launching new routes. “Every day” we also strive to optimise the current schedule, analyse and adjust, if necessary, the number of daily flights to a given destination or the size of airplane to meet the needs on a given day.

DLA KOGO BARCELONA, DLA KOGO TOKIO | BARCELONA OR TOKYO?

106

SKY IS THE LIMIT | THE SKY IS THE LIMIT

Właściwie nie ma limitu połączeń, jakie w swojej siatce może oferować przewoźnik. W tym roku LOT powiększa swoją sieć połączeń o kilkanaście nowych kierunków, zwiększając liczbę obsługiwanych portów do prawie 60, co oznacza nawet 250 rejsów dziennie. W skali przewoźników z Nowej Europy jest to już imponujący wynik, niemniej jednak daleko nam jeszcze do światowych gigantów takich jak np. amerykańska Delta, wykonująca dziennie prawie 5,6 tys. rejsów. Z kolei najczęściej obsługiwaną przez PLL LOT, a także w Polsce, trasą jest połączenie między Warszawą a Krakowem, do którego w sezonie letnim LOT poleci 7 razy dziennie!

Porównując to z trasą Seul–Jeju, obsługiwaną 88 razy dziennie przez łącznie 5 przewoźników, można powiedzieć, że przed PLL LOT jeszcze długa droga. ❚ Actually, there is no limit to the connections that can be added to a carrier’s network. LOT is adding more than a dozen new destinations to its flight schedule this year. This will increase the number of airports it services to nearly 60, and the number of daily flights it operates to 250. Compared to other carriers from CEE, this is an impressive result, but we are still far behind such global heavyweights as Delta Air Lines, which operates nearly 5,600 flights a day. The most frequently route LOT operates is the connection between Warsaw and Kraków. Compared to the Seoul-Jeju route, which has 88 flights per day operated by five different carriers, LOT still has a long way to go.

©SHUT TERSTOCK (2), ARCHIWUM PLL LOT

Decyzję o wprowadzeniu nowego połączenia podejmuje się z myślą o pasażerach. Przy względnie rozbudowanym rozkładzie LOT-u możemy mówić o różnych grupach docelowych. Np. Barcelona to kierunek typu wypoczynkowego. Takie rejsy są wprowadzane do rozkładu z uwzględnieniem np. godzin doby hotelowej. Innym typem jest np. Frankfurt, dokąd przemieszczają się pasażerowie w celach biznesowych. Ci głównie cenią dużą częstotliwość połączenia, szybkość i wygodę przesiadek. Wakacje, święta i weekendy to czas wzmożonego ruchu grupy VFR, czyli visiting friends and relatives. Istnieje też grupa pasażerów, dla których decydująca jest cena biletu i ciekawy kierunek podróży. ❚ The decision to introduce a new service is taken with specific passenger groups in mind. With a relatively extensive network, LOT has different target groups for different destinations. Barcelona, for example, is a leisure destination. These sorts of flights are added to the timetable after considering e.g. hotel check-in and check-out times. Other connections include flights to cities like Frankfurt, which is a popular destination with business travellers who mainly appreciate a high frequency of flights, and quick and comfortable transfers between consecutive flights. Vacations, holidays and weekends see an increase in traffic from VFR passengers. For others, the deciding factor here is the price of the ticket and an exciting destination.

content

SPIS TRE˝CI

108

Route map

110

Warsaw Chopin Airport

MILES & MORE

111

Miles & More

WYDARZENIA

112

LOT news

LOT DLA FIRM

116

LOT dla firm

ROZRYWKA POKŁADOWA

118

In-flight entertainment

PRZYDATNE INFORMACJE

120

Useful information

FLOTA

124

Fleet

MENU LOT GOURMET

126

LOT gourmet menu

SIATKA POŁ°CZE˛ WARSZAWA LOTNISKO CHOPINA

107

107_KA_01_LOTINFO.indd 107

13.12.2015 11:00

Fort McMurray Edmonton Saskatoon Vancouver

route map

Seattle

Ottawa

Las Vegas Dallas

Los Angeles

New York JFK

Pittsburgh Charlotte

Houston

San Diego

Detroit

Cleveland

Cincinnati

Halifax

Toronto

Chicago

Denver

San Francisco

Québec Montreal

Minneapolis

Portland

SIATKA POŁ°CZE ˛

Winnipeg

Calgary

Atlanta

Phoenix

Orlando

Tampa Santa Clara

Varadero Cancun

Holguin

La Romana

EUROPA ❚ EUROPE BLISKI WSCHÓD ❚ MIDDLE EAST

Helsinki

Oslo

St Petersburg Stockholm Edinburgh

Palanga

Copenhagen Amsterdam

Minsk

Hamburg

Warsaw

Birmingham London

Dusseldorf Frankfurt

Paris Luxembourg

Linz

Basel Innsbruck

Zurich

Lyon Toulouse

Turin

Bilbao

Marseille

Milan Nice

Kiev

Prague

Brussels

Geneva

Madrid

Riga Vilnius

Manchester Dublin

Moscow

Tallinn

Vienna

Kosice

Munich

Salzburg Budapest Klagenfurt Graz Cluj-Napoca Venice Zagreb

Ljubljana

Bologna

Kharkiv

Lviv

Chisinau

Odessa

Bucharest

Belgrade

Tbilisi

Sofia

Rome

Istanbul

Barcelona

Yerevan Ankara

Lisbon

Ateny

lot.com

Malta

Larnaca Beirut Tel Aviv

108

107_KA_01_LOTINFO.indd 108

Amman

Cairo

13.12.2015 11:01

Yekaterinburg

WARSAW

Kazan Samara

SIAT KA POŁ °CZE˛

Krasnodar

Beijing Seul

Tokyo

route map

Bangkok Ho Chi Minh Krabi

Colombo

Singapore

Zanzibar

POLSKA ❚ POLAND

Gdańsk Prague

erated by

s op LOT ❚ ˝ ight nia własne

LOT

Poł°cze

Bilbao

re ˝ ights

Szczecin

Białystok

-sha hare ❚ code nia code-s

Poł°cze

Tokyo

sprzeda˛y le 16 – ju˛ w LOT od 20 om 2016 – now on sa Poł°czenia fr T LO by ed erat ❚ ˝ ights op

Poznań

Warsaw

Seul

eda˛y ługo w sprz 2016 – nied 16 – soon on sale od T LO a Poł°czeni LOT from 20 erated by ❚ ˝ ights op

Łódź

e Bus&Fly autokarow ices Poł°czenia h serv ac co y Fl ❚ Bus& e

ights ❚ charter ˝

czarterow Poł°czenia Poł°czenie

Wrocław

Katowice

Radom Kielce

Lublin

Rzeszów

Kraków ie

bezpo˙redn

hts ❚ direct ˝ ig

109 109

107_KA_01_LOTINFO.indd 109

lot.com

a La Roman

Łódź

13.12.2015 11:04

WARSZAWA LOTNISKO CHOPINA

Warsaw Chopin Airport WARSZAWA – LOTNISKO CHOPINA, POLSKA

Terminal A Gates 13-16

WARSAW CHOPIN AIRPORT, POLAND

Terminal A Gates 1-12

Terminal A Gates 17-26

Informacja lotniskowa ❚ Airport information +48 22 650 4220

3

Airport Maps

1 1

LOT Transfer Center

2

Check-in LOT

3

Kasy LOT ❚ LOT Ticket desk

2 3

MAPY LOTNISK

Terminal A Gates 27-37

1 3

LOT Business Lounge Pass control Security check

Terminal A Gates 38-45

Rail

To

th

it ec

yc

ent

re

Bus

BEZPIECZEŃSTWO

safety

BEZPIECZE˜STWO NA POKŁADZIE SAMOLOTÓW LOT ❚ SAFETY ON BOARD LOT AIRCRAFT

zakaz palenia (również papierosów elektronicznych) ❚ no smoking (including e-cigarettes)

nie pijemy alkoholu wniesionego na pokład lub kupionego w Duty Free ❚ do not drink alcohol brought on board or purchased in Duty Free

lot.com

DEKLARACJE CELNE ❚ CUSTOMS DECLARATIONS Wzór wypełnienia deklaracji celnych znajdą Państwo w systemie rozrywki pokładowej (w rejsach dalekodystansowych). ❚ Sample of custom declaration form can be found in the inflight entertainment system (on long-haul flights)

podczas lotu ❚ during the flight

podczas startu i lądowania ❚ during take-off and landing laptop musi być umieszczony w kieszeni fotela lub na półce ❚ laptop must be placed in seat pocket, or the locker above

bez możliwości połączeń, wysyłania SMS-ów czy używania bluetootha ❚ without the possibility of calls, send SMS or use the bluetooth

FILMOWANIE/FOTOGRAFOWANIE PERSONELU LOTNICZEGO I POKŁADOWEGO ❚ FILMING/PHOTOGRAPHING OUR FLIGHT AND CABIN CREW Uprzejmie prosimy o uszanowanie prywatności naszych pracowników podczas nagrywania filmów i robienia zdjęć na pokładach samolotów PLL LOT. ❚ Please respect personal privacy of our staff when filming and photographing on board PLL LOT aircraft.

110

107_KA_01_LOTINFO.indd 110

13.12.2015 11:08

111

107_KA_01_LOTINFO.indd 111

13.12.2015 11:12

SMAKI JAPONII NA POKŁADACH DREAMLINERÓW LOT-U LOT news

Tastes of Japan aboard LOT dreamliners

WYDARZE NIA

PRZYGODA Z JAPONI˜ ZACZYNA SI° JU˛ NA POKŁADZIE SAMOLOTU! PASA˛EROWIE, KTÓRZY WYBIOR˜ SI° REJSEM LOT-U Z WARSZAWY DO TOKIO MOG˜ SPRÓBOWA˙ JAPOˆSKIEGO MENU NA POKŁADACH DREAMLINERÓW. ❚ YOUR JAPANESE ADVENTURE BEGINS AS SOON AS YOU BOARD THE PLANE. FLY LOT FROM WARSAW TO TOKYO AND YOU WILL BE ABLE TO TEST OUR JAPANESE MENU ONBOARD A DREAMLINER. ˜°˛˝˜ | ˙ˆ

lot.com

J

  PLL LOT  |     I S

apońskiedania apo˜skie daniaserwowane serwowanepasa°erom pasażerom współtworzył specjalnie dla LOT-u tegoroczny mistrz świata ˝wiata Sushi Alon Than, na co dzień dzie˜ prowadz˙cy prowadzącyrestauracjˆ restaurację Izumi Sushi w Warszawie. „Jest mi niezmiernie miło uczestniczyˇ uczestniczyć w procesie tworzenia menu dla pasa°erów LOT-u podró°uj˙cych do Tokio. W swoich produktach LOT stawia na jako˝ˇ, a to w kuchni japo˜skiej bardzo wa°ny element, poniewa° dania te charakteryzuje przede wszystkim ˝wie°o˝ˇ. Dziˆki poł˙czeniu najlepszej jako˝ci produktów z tradycyjnymi recepturami udało nam się siˆ osi˙gn˙ˇ osiągnąćprawdziwie prawdziwiepodniebny podniebnyjapo˜ski japoński

majstersztyk. Na wysoko˝ci wysokości przelotowej przelotowej taka fuzja to nie lada wyzwanie. Potrawy podawane we wszystkich klasach podró°y podróży na na tej trasie to prawdziwy przedsmak Japonii” – dodaje japoński japo˜ski mistrz mistrzkuchni, kuchni,Alon AlonThan.

Than.

Pasa°erowie wszystkich trzech klas Pasażerowie klas podró°y bˆd˙ podróży będąmogli mogliwybraˇ wybraćspo˝ród spośród menu menu europejskiego i specjalnego, dedykowanego wył˙cznie dla wyłącznie dlatej tejtrasy trasymenu menujapo˜skiego. japońskiego.

Posiłki w klasie Business serwowane bˆd˙ wwspecjalnej będą specjalnejzastawie, zastawie,popularnej popularnej w˝ród Japo˜czyków wśród Japończykówmarki markiBolesławiec, Bolesławiec, przeznaczonej do podawania potraw japo˜skich. Na japońskich.

Napokładzie pokładziepasa°erowie pasażerowieLOT LOT Business Class będą bˆd˙ mogli również równie° spróbować spróbowaˇ najlepszej klasy japo˜skiego japońskiegowina winaumeshu umeshu oraz Sake Souhanna, serwowanego w tak

112

107_KA_01_LOTINFO.indd 112

14.12.2015 10:44

Japońskie przysmaki na co dzień serwowane przez Mistrza Alon Thana w warszawskiej restauracji Izumi Sushi. Już niedługo podobne smaki znajdą się na pokładach samolotów LOT-u.

Na dole po lewej: Alon Than, mistrz świata Sushi oraz współtwórca menu. ❚ Japanese specialities served by Master Alon Than in Warsaw Izumi Sushi restaurant. Soon similar tastes will be available on LOT Tokio flights.

O

ur Japanese meals are partially designed by this year’s world sushi champion, Alon Than, who runs the Izumi Sushi restaurant in Warsaw.

“I am honoured to be able to contribute to creating the menu for LOT passengers travelling to Tokyo. LOT focuses on quality, and this is an extremely important element in Japanese cuisine. Japanese dishes must be fresh. By combining the highest quality produce with traditional recipes, we have managed to create heavenly Japanese masterpieces. Achieving this sort of fusion at cruising altitude is no mean feat. The dishes served in all classes are a true foretaste of Japan”, says Than.

Passengers from all three travel classes will have a choice between a European menu

snacks served between meals and delicious Japanese sencha green tea. But wait, LOT has not ÿ nished with Japan yet.

“We want our European and Japanese passengers to feel at home on board our planes. That’s why we haven’t limited ourselves to the menu. There will always be a Japanese-speaking crew member on board, wearing a badge saying “I speak Japanese”.

Passengers will ÿ nd a wide range of the latest Japanese dailies on board, while the in-flight entertainment system will include Japanese ÿ lms, series and music”, says Krzysztof Moczulski, Director of LOT’s Product Standard Department.

The Tokyo route will be LOT’s second regular Asian connection after Beijing.

113

107_KA_01_LOTINFO.indd 113

lot.com

„Chcemy, aby zarówno pasa˜erowie z Europy jak i pasa˜erowie z Japonii czuli siˆ na pokładach naszych samolotów jak w domu. Dlatego poło˜yli˘my du˜y nacisk nie tylko na menu.

Na pokładzie zawsze bˆdzie znajdowała siˆ osoba z personelu pokładowego mówiˇca po japo˛sku, oznaczona plakietkˇ „I speak Japanese”.

Na pokładach na tej trasie dostˆpny bˆdzie równie˜ wachlarz aktualnych japo˛skich gazet codziennych, a w systemie rozrywki znajdˇ siˆ japo˛skie ÿ lmy, seriale i muzyka” - mówi Krzysztof Moczulski, szef Działu Standardów Produktowych LOT. Połˇczenie do Tokio jest drugˇ po Pekinie trasˇ azjatyckˇ w regularnej siatce LOT-u.

LOT news

At the bottom left: Alon Than, world champion Sushi and co-founder of the menu.

and the special Japanese menu offered exclusively on this route.

Meals in Business class will be served on special Japanese tableware manufactured

by Bolesławiec, a popular company in Japan.

LOT Business Class passengers will also have an opportunity to get a taste of the top-end Japanese wine, Umeshu, and Souhanna Sake, which are served in such prestigious places as the Tokyo Imperial Palace. As well as carefully selected Japanese wines and spirits, LOT Business Class passengers have a special menu that features miso soup, Japanese dishes served in bento boxes, and Japanese snacks.

Japanese meals will also be served in LOT Economy and LOT Premium Economy Class. These passengers will also be able to treat themselves to original Japanese

WY DARZE NIA

presti˜owych miejscach jak Pałac Cesarski w Tokio. Oprócz specjalnie wyselekcjonowanych japo˛skich alkoholi, na pasa˜erów LOT Business Class czeka dedykowane menu, w którym znale˝˙ mo˜na miˆdzy innymi zupˆ miso, japo˛skie dania serwowane w bento box czy japo˛skie przekˇski.

Japo˛skie posiłki bˆdˇ równie˜ serwowane w klasie LOT Economy i LOT Premium Economy. Dla pasa˜erów tych klas LOT równie˜ przygotował smaczne przekˇski oraz dodatkowo wy˘mienitˇ japo˛skˇ herbatˆ sencha. Ale i to nie koniec zwiastunów kraju Kwitnˇcej Wi˘ni w LOT.

14.12.2015 10:44

MASKARADA W WENECJI The Masquerade Ball in Venice

NOWE KIERUNKI LOT LOT New Routes

To miasto oczarowuje o ka˜dej porze roku, ale w czasie karnawału szczególnie! Jego najwa˜niejszym elementem s˛ maski.

Oryginalne, cz˝sto r˝cznie zdobione mo˜na znale˙ˆ w lokalnych sklepikach. Karnawał w Wenecji rozpoczyna si˝ Lotem Anioła – wykonywany przez znane osobistoˇci spektakularny zjazd na linie z dzwonnicy robi wra˜enie nie tylko na dzieciach. Całoˇˆ wie˘czy pokaz sztucznych ogni oraz magiczny wyst˝p gondolierów, przypływaj˛cych z pochodniami Kanałem Grande.

1

NIECH ŻYJE ˜YJE BAL! BAL! Long live the ball STYCZE˜ TO CZAS CELEBRACJI NOWEGO ROKU. ZAPRASZAM WI°C W PODRÓ˛ PRZEZ NAJBARWNIEJSZE KARNAWAŁY EUROPY! ❚ AS WE CELEBRATE THE NEW YEAR IN JANUARY, I’D LIKE TO INVITE YOU ON A JOURNEY THROUGH EUROPE’S MOST COLOURFUL CARNIVALS. ˜°˛˝˜ | ˙ˆ

 –

❚ This is an enchanting city at any time of year, but is at its most alluring during the carnival. The most important things here are the masks. Original hand-crafted masks are available from small stores. The carnival begins with the Flight of the Angel.

This spectacular gliding down from the bell tower via cable is performed by well-known celebrities and never fails to thrill adults and children alike. The event culminates in a fireworks display and a magical performance of gondoliers sailing down the Grand Canal bearing torches.

1. Maski: Karnawał w Wenecji, Plac świętego Marka.

2. Stiegs: bal z widokiem na morze. ❚ 1. Masks: Venice carnival, st. Mark’s square.

2.Stiegs: ball with a view of the sea

PARADA W SITGES The pageant in Sitges Sitges to nadmorskie miasteczko, znajduj˛ce si˝ jedynie 40 minut poci˛giem od stolicy Katalonii. Znana ze słynnego karnawału oraz lu˙nego podejˇcia do obyczajów miejscowoˇˆ co roku przyci˛ga tłumy turystów, chc˛cych wzi˛ˆ udział w tym niesamowitym wydarzeniu.

Popularn˛ praktyk˛ wˇród młodzie˜y jest rozpocz˝cie wieczoru botellon, czyli spo˜ywaniem katalo˘skiej Cavy w gronie przyjaciół w miejscu publicznym np. na pla˜y. Wieczorne parady karnawałowe (jest ich kilka) rozpoczynaj˛ si˝ pó˙no i przechodz˛ ju˜ tradycyjnie nadmorskim

deptakiem, po czym wszyscy uczestnicy udaj˛ si˝ do barów i klubów, które p˝kaj˛ w szwach od przebiera˘ców, a impreza trwa do białego rana. Oryginalne zwyczaje karnawałowe z pewnoˇci˛ warte s˛ wypróbowania, do czego zach˝cam. Tymczasem, pozostaj˛c w klimacie, ˜ycz˝ wszystkim szampa˘skiej zabawy! ❚ Sitges is a seaside resort 40 minutes by train from Barcelona. Famous for its carnival, and fairly lax mores, the town draws swarms of tourists itching to take part in this awesome

event. Botellon, or drinking Catalan Cava with your friends in a public place, e.g. on the beach, is popular with the young. Carnival pageants (of which there are several) begin late in the evening. Revellers traditionally stroll along the seafront boardwalk before dispersing into bars and clubs teeming with tourists partying until well into the morning.

These carnival traditions are well worth checking out, and I strongly recommend them.

In any case, I wish you lots of fun to keep you in a carnival mood.

© FOTOLIA, AUTOR

lot.com

2

114

107_KA_01_LOTINFO.indd 114

13.12.2015 14:07

107_KA_01_LOTINFO.indd 115

13.12.2015 14:10

Każda podróż przyniesie korzyści Twojej firmie

lot.com

L OT DL A F IRM

Every journey brings benefits to your company

Zdajemy sobie spraw˜, jak trudno zorganizowa° spotkania biznesowe. Dlatego stworzyli˛my program LOT Dla Firm, który pomo˝e Tobie oraz Twojej ÿ rmie w jak najlepszy sposób wykorzysta° bud˝et na podró˝e słu˝bowe.

We understand how challenging it is to organise business meetings with your clients wherever they want. With you in mind, we have developed the LOT Dla Firm programme to help you and your company optimize your business trip budget.

LOT Dla Firm to program lojalno˛ciowy przeznaczony dla małych i ˛rednich przedsi˜biorstw. Za ka˝dym razem, gdy Ty lub Twój pracownik podró˝ujecie słu˝bowo Polskimi Liniami Lotniczymi LOT, na koncie ÿ rmowym sˇ zbierane Punkty, które nast˜pnie mo˝na wymieni° na bilety-nagrody oraz inne cenne beneÿ ty.

LOT Dla Firm is a loyalty programme designed for small and medium enterprises. Each time you or your employees travel on business with LOT Polish Airlines, Points will be added to your company’s account and can be later spend for ˘ ights awards or other valued beneÿ ts.

Co zyskujesz?

What do you get?

- za ka˝dy lot Twoja ÿ rma gromadzi Punkty, które mo˝na wymieni° na nagrody - oszcz˜dzasz dzi˜ki ni˝szym wydatkom na podró˝e słu˝bowe - im wi˜cej latasz, tym wi˜cej masz przywilejów

- for each ˘ ight, the company will earn Points that can be spend for awards - reduction in business trip costs - the more you ˘ y, the more privileges you get

Na co mo˜esz wymieni° Punkty?

What can the Points be spend for?

- bilety-nagrody oraz podatki lotnicze - hotele i pakiety weekendowe - usługi podwy˝szajˇce standard podró˝y, np. dodatkowy baga˝, upgrade czy meal upgrade

- ˘ ights awards or used as payment for airline taxes - hotel stays and weekend packages - services that enhance your travel such as extra baggage, cabin upgrades or meal upgrades.

Co musisz wiedzie° o rejestracji?

How to register?

- do programu mo˝na si˜ zapisa° na stronie www.lotdlafi rm.com - rejestracja jest bezpłatna - ka˝da nowo zarejestrowana ÿ rma otrzymuje 2000 powitalnych Punktów Premiowych

- sign up to the programme at www.lotdlafi rm.com - registration is free of charge - each newly registered company will receive 2 000 Welcome Premium

Centrum Obsługi Programu LOT Dla Firm:

LOT Dla Firm Customer Service:

e–mail: lotdlaÿ rm@lot.pl, tel. 22 577 77 33

e–mail: lotdlaÿ rm@lot.pl, ph.: 22 577 77 33

lotdlaÿ rm.com

107_KA_01_LOTINFO.indd 116

13.12.2015 11:36

117

107_KA_01_LOTINFO.indd 117

13.12.2015 11:36

SYSTEM ROZRYWKI POKŁADOWEJ in-flight entertainment system

SYSTEM ROZRYWKI POKŁADOWEJ FILMY ❚ MOVIES

TV ❚ TV

DLA DZIECI ❚ KIDS

AUDIO ❚ AUDIO

GRY ❚ GAMES

O NAS ❚ ABOUT US

ZMIENIAMY SI˜. DLA CIEBIE ❚ WE ARE CHANGING. FOR YOU

E-READER

W styczniu w ramach oferty PLL LOT oferujemy Pa˜stwu ponad 50 ÿ lmów (w tym ÿ lmy chi˜skie, rosyjskie i japo˜skie), box-sety seriali (w tym hity HBO), koncerty, wiele programów rozrywkowych, nowych gier i prasy elektronicznej. Zach˛camy do zapoznania si˛ ze szczegółami wewn˙trz systemu oraz z zakładkami „O nas” i kategori˙ „Zmieniamy si˛ dla Ciebie” w sekcji „TV”, aby mogli Pa˜stwo przekonaˆ si˛, co jeszcze postanowiliˇmy zrobiˆ, aby umiliˆ Pa˜stwu podró˘. ❚ In January we would like to offer you over 50 movies (including Chinese, Russian and Japanese movies), TV series’ box-sets (including HBO blockbusters), concerts, a selection of entertaining shows and a collection of new games and e-magazines. We encourage you to check it out yourself. Please take a look at the “About us” section and the “We’re changing for You” category in the TV section to see what else we have decided to do to make your travel experience even better.

HOTEL TRANSYLVANIA 2 (2015)

118

107_KA_01_LOTINFO.indd 118

New in January:

PAKT Z DIABŁEM ❚ BLACK MASS (2015)

EVEREST (2015)

SERCE, SERDUSZKO ❚ THE HEART AND THE SWEETHEART (2014)

OSTATNI POLICJANT ❚ S-THE LAST POLICEMAN: RECOVERY OF OUR FUTURE/S-最後の警官- 奪還 RECOVERY OF OUR FUTURE (2015)

ARTWORK © 2015 TWENTIETH CENTURY FOX FILM CORPORATION. ALL RIGHTS RESERVED. © 2015 COLUMBIA PICTURES INDUSTRIES, INC. ALL RIGHTS RESERVED.

NOWOŚCI FILMOWE

WI˜ZIE° LABIRYNTU: PRÓBY OGNIA ❚ MAZE RUNNER: SCORCH TRIALS (2015)

lot.com

in-fl ight entertainment

13.12.2015 11:37

Miles

© 2015 COLUMBIA PICTURES INDUSTRIES, INC. ALL RIGHTS RESERVED.

Nie prześpij promocji Przenieś kartę kredytową do mBanku na korzystnych warunkach 0 zł za wydanie pierwszej karty kredytowej oprocentowanie 8% nominalnie w skali roku przez 6 miesięcy Wybierz kartę Miles & More, zbieraj mile za zakupy i wymieniaj na darmowe bilety lotnicze.

Więcej na mBank.pl/przeniesienie Niniejszy materiał nie stanowi oferty w rozumieniu kodeksu cywilnego i ma on charakter wyłącznie informacyjny. Przyznanie karty kredytowej uzależnione jest od pozytywnej oceny zdolności kredytowej potencjalnego kredytobiorcy przez mBank S.A. Promocja „Przenieś kartę kredytową” trwa od 14.12.2015 do 29.02.2016 r. Reprezentatywny przykład dla karty kredytowej mBanku MasterCard Miles & More wydanej w ramach Promocji „Przenieś kartę kredytową”: oprocentowanie nominalne - zmienne - 10 % w skali roku (na które składa się oprocentowanie 8% przez pierwsze 6 m-cy użytkowania karty i 10% przez kolejne 6 m-cy użytkowania karty), całkowity koszt kredytu –1 335,67 zł (w tym opłata za wydanie karty kredytowej - 0 zł), całkowita kwota kredytu – 16 300 zł, rzeczywista roczna stopa oprocentowania kredytu wynosi - 10,48 %, czas obowiązywania umowy – 12 miesięcy, całkowita kwota do zapłaty – 17 635,67 zł. Sporządzono w oparciu o informacje własne z dnia 01.12.2015 r. Szczegółowe warunki i opłaty związane z kartą kredytową są określone w Taryfie prowizji i opłat bankowych dla osób fizycznych w ramach bankowości detalicznej mBanku S.A., Tabelach stóp procentowych dla osób fizycznych w ramach bankowości detalicznej mBanku S.A., Regulaminie kart kredytowych dla osób fizycznych w ramach bankowości detalicznej mBanku S.A. oraz Regulaminie Promocji „Przenieś kartę kredytową” dostępnych na stronach: www.mBank.pl/pomoc/oplaty oraz www.mBank.pl/pomoc/oprocentowanie oraz www.mBank.pl/pomoc/dokumenty/oferta-indywidualna/karty/karty-kredytowe/

mBank.pl | 801 300 800 107_KA_01_LOTINFO.indd 119 Miles and More Kalejdoscop_Grudzien2015_ver4.indd 1

13.12.2015 08.12.2015 11:37 10:59

BAGAŻ REJESTROWANY checked baggage BAGA˜ REJESTROWANY PRZEWO˜ONY W LUKU BAGA˜OWYM ❚ CHECKED LUGGAGE ALLOWANCES LOT BUSINESS CLASS

LOT PREMIUM ECONOMY

na długie dystanse ❚ on long haul flights

na długie dystanse ❚ on long haul flights

na krótkie i długie dystanse ❚ on short and long haul flights

+

23 kg max

32 kg max

+

+

32 kg max

32 kg max

23 kg max

PRZYDATNE INFORMACJE useful information

LOT BUSINESS CLASS

+

+

23 kg max

23 kg max

fotelik samochodowy ❚ car seat

LUB OR

wózek składany ❚ folding buggy

+

23 kg max o maksymalnym wymiarze do 158 cm ❚ a maximum of up to 158 cm

BAGAŻ PODRĘCZNY carry-on baggage

9 kg max

+

9 kg

8 kg max

+

= 12 kg

LOT PREMIUM ECONOMY

na krótkie dystanse ❚ on short haul flights

= 18 kg

8 kg max

ZWIERZ°TA NA POKŁADZIE ❚ ANIMALS ON BOARD

120

na krótkie i długie dystanse ❚ on short and long haul flights

(max waga jednej sztuki: 8kg ❚ max unit weight: 8kg)

Dodatkowo do kabiny można zabrać albo torbę z latopem, albo torebkę damską o maksymalnych wymiarach 40 x 30 x 8 cm oraz o maksymalnej wadze 2 kg. Ze względów bezpieczeństwa, cały bagaż kabinowy musi zmieścić się w szafkach nad głowami lub pod fotelem przed pasażerem.

Wszystkie bagaże przekraczające dozwolone wymiary, będą musiały być przepakowane lub zostaną nadane jako bagaż rejestrowany i będzie pobrana opłata według cennika.

Suma trzech wymiarów bagażu podręcznego (długości, szerokości i wysokości) nie może przekraczać 118 cm ❚ The sum of three dimensions ( length, width and height) should not exceed 118 cm

8 kg max 55

❚ In addition one of the following items (max. 40 cm x 30 cm x 8 cm; 2 kg) may be taken into the cabin free of charge: a laptop case or a lady’s handbag, a lady’s purse or a gentlemen’s handbag.

Hand luggage must fit in the overhead shelf on board or under the preceding front passenger’s seat. All luggage exceeding the permitted size, will have to be packaged or to be given as checked baggage and will be charged according to the price list.

Ze względów bezpieczeństwa podróżujące na pokładzie samolotu zwierzęta muszą pozostać w trakcie całej podróży w przeznaczonej do tego celu torbie lub klatce. ❚ For safety reasons, animals travelling on board the aircraft must remain in a dedicated bag or cage during the entire trip.

>> 22

20

PŁYNY W BAGA˜U PODR°CZNYM ❚ LIQUIDS IN YOUR HAND LUGGAGE

LOT ECONOMY CLASS

23

LOT BUSINESS CLASS

LOT PREMIUM ECONOMY

na długie dystanse ❚ on long haul flights

40

BAGA˜ PODR°CZNY PRZEWO˜ONY NA POKŁADZIE ❚ CARRY-ON LUGGAGE ALLOWANCES na krótkie i długie dystanse ❚ on short and long haul flights

lot.com

Suma trzech wymiarów bagażu rejestrowanego nie powinna przekraczać 158 cm. ❚ The sum of three dimensions should not exceed 158 cm

na krótkie dystanse ❚ on short haul flights

32 kg max

BAGA˜ DLA DZIECI DO LAT DWÓCH ❚ LUGGAGE ALLOWANCES FOR CHILDREN UP TO 2 YEARS OF AGE

23 kg max

LOT PREMIUM ECONOMY

na krótkie dystanse ❚ on short haul flights

32 kg max

LOT ECONOMY CLASS

100 ml MAX

Szczegółowe informacje na temat wymienionych ograniczeń na stronie www.lot.com. ❚ Detailed Information regarding the abovementioned limitations is available at www.lot.com

Informacje zamieszczone w magazynie s˜ aktualne na dzie° oddania magazynu do druku. Aktualna oferta i wysoko˛˝ opłat za przewóz dodatkowego bagaˆu dostˇpne s˜ w biurach sprzedaˆy, Call Center b˜d˘ na stronie internetowej lot.com ❚ The information published in the magazine is valid as at the date the magazine goes to print and it does not constitute a commercial offer within the meaning of the Civil Code. In order to confirm the validity of this information please consult LOT Polish Airlines sales assistants at sales offices, contact the Call Centre or visit the website: lot.com.

Na niektórych poł˜czeniach obsługiwanych małymi samolotami mog˜ obowi˜zywa˝ dodatkowe restrykcje odno˛nie wielko˛ci bagaˆu podrˇcznego. ❚ Additional carry-on luggage restrictions may apply for certain flights operated by small aircraft.

Torba-kosz do przewozu niemowl˜t lub fotelik samochodowy mog˜ by˝ zabierane na pokład w miarˇ wolnego miejsca. A baby basket or a car seat can be taken on board, if space is available.

Z rynku polskiego obowi˜zuje dodatkowa opłata serwisowa. ❚ An extra charge applies to outbound flights from Poland.

107_KA_01_LOTINFO.indd 120

13.12.2015 11:37

121

107_KA_01_LOTINFO.indd 121

13.12.2015 11:38

107_KA_01_LOTINFO.indd 122

14.12.2015 12:53

107_KA_01_LOTINFO.indd 123

14.12.2015 12:53

SAMOLOTY DALEKODYSTANSOWE

Long-haul aircraft

FLOTA

fleet

Boeing 787 Dreamliner

LOT BUSINESS CLASS

LOT PREMIUM ECONOMY

LOT ECONOMY CLASS

Dla Twojego komfortu fotele rozkładają się do pełnej pozycji leżącej.

Specjalnie dla Ciebie klasa ekonomiczna o podwyższonym standardzie.

System rozrywki pokładowej z indywidualnymi monitorami

❚ The seats fully recline to a flat position for ultimate comfort.

❚ A premium economy class designed especially with you in mind.

SAMOLOTY ŚREDNIO- I KRÓTKODYSTANSOWE

lot.com

❚ An in-flight entertainment system with individual screens

Medium- and short-haul aircraft

LOT BUSINESS CLASS

LOT PREMIUM ECONOMY

Na krótkich i średnich dystansach miejsce obok Ciebie jest zarezerwowane specjalnie dla Twojego komfortu.

Korzystaj z podwyższonego komfortu podróży w przystępnej cenie.

Wysoki standard podróży w najatrakcyjniejszej cenie.

❚ Enjoy higher travel comfort at an affordable price.

❚ The high standard of travel in the most attractive price.

❚ On short- and medium-haul flights the seat next to you is reserved with your comfort in mind.

124

6 56,72 m 60,13 m 875 km/h 14 700 km* 18/21/213

liczba ❚ number in fleet długość ❚ length rozpiętość ❚ wing span pr. przelotowa ❚ cruising speed zasięg ❚ range liczba miejsc BC/PEC/EC ❚ capacity

LOT ECONOMY CLASS DOMESTIC LOT ECONOMY CLASS

Boeing 737-400

liczba ❚ number in fleet długość ❚ length rozpiętość ❚ wing span pr. przelotowa ❚ cruising speed zasięg ❚ range liczba miejsc ❚ capacity

3 36,40 m 28,90 m 795 km/h 3 500 km* 162

Embraer 195

liczba ❚ number in fleet długość ❚ length rozpiętość ❚ wing span pr. przelotowa ❚ cruising speed zasięg ❚ range liczba miejsc ❚ capacity

6 38,65 m 28,72 m 870 km/h 3990 km* 112

Embraer 175**

liczba ❚ number in fleet długość ❚ length rozpiętość ❚ wing span pr. przelotowa ❚ cruising speed zasięg ❚ range liczba miejsc ❚ capacity

14 31,68 m 26,00 m 870 km/h 3300 km* 82

Embraer 170

liczba ❚ number in fleet długość ❚ length rozpiętość ❚ wing span pr. przelotowa ❚ cruising speed zasięg ❚ range liczba miejsc ❚ capacity

6 29,90 m 26,00 m 870 km/h 3700 km* 70

Bombardier DHC-8Q400

liczba ❚ number in fleet długość ❚ length rozpiętość ❚ wing span pr. przelotowa ❚ cruising speed zasięg ❚ range liczba miejsc ❚ capacity

10 32,83 m 28,42 m 666 km/h 2500 km* 78

Tecnam P2006/P2008JC

liczba ❚ number in fleet długość ❚ length rozpiętość ❚ wing span pr. przelotowa ❚ cruising speed zasięg ❚ range

1/2 8,7m/6,93 m 11,4/8,8 m 118/116 w˜złów 1400/1270 km

* dla kompletu pasażerów ❚ * with a full passenger load ** w tym dwa egzemplarze samolotów do dyspozycji rządu ❚ ** including two aricraft at the disposal of the Polish government

107_KA_01_LOTINFO.indd 124

13.12.2015 11:39

VOLVO XC90 ST WO R Z O N E N A N OWO MADE BY SWEDEN Luksusowy model o majestatycznej linii nadwozia, który dzięki nowoczesnym silnikom zapewnia dynamiczną jazdę i rewelacyjne osiągi.

Intuicyjny ekran dotykowy ułatwia dostęp do wszystkich funkcji podczas prowadzenia, a zestaw audio Bowers & Wilkins pozwala czerpać satysfakcję z najwyższej jakości dźwięku. Wszystko w wyjątkowym wnętrzu wykończonym z niezwykłą starannością miękką skórą, drewnem i metalem.

Zapraszamy na jazdę testową.

W zależności od wersji silnika zużycie paliwa w cyklu mieszanym wynosi od 2,1 do 8,0 l/100 km, emisja CO2 od 49 do 186 g/km.

Informacje o działaniach dotyczących odzysku i recyklingu samochodów wycofanych z eksploatacji na: www.volvocars.pl

107_KA_01_LOTINFO.indd 125

13.12.2015 11:39

Rejsy europejskie i na Bliski Wschód European and Middle East fl ights

Rozkładowe rejsy międzykontynentalne Scheduled intercontinental fl ights

Połączenia czarterowe Charter fl ights

MENU LOT GOURMET

LOT gourmet menu

Przekąski | Snacks

Baton zbożowy Ba! Cereal bar Ba!

Orzeszki Crispers Paprika Peanuts Crispers Paprika

Twix Xtra

2 x Snickers

4 PLN

5 PLN

5 PLN

5 PLN

Żelki Haribo Haribo jelly beans

Mieszanka studencka Mix of nuts, raisins, almonds

M&M’s

8 PLN

8 PLN

10 PLN ER LOWICE PR ZA NI˜SNA CE

Zupa pomidorowa Tomato soup

8 PLN

Owsianka Starbucks* Oatmeal

4

PLN

Pringles

10 PLN

lot.com

*Dostępne do wyczerpania zapasów Available while stocks last

107_KA_01_LOTINFO.indd 126

13.12.2015 11:40

Rejsy europejskie i na Bliski Wschód European and Middle East fl ights

Rozkładowe rejsy międzykontynentalne Scheduled intercontinental fl ights

Połączenia czarterowe Charter fl ights

Posiłki | Meals

ME NU L OT GOURMET LOT gourmet menu

Kanapka | Sandwich

Kanapka | Sandwich

Sałatka | Salad

Danie ciepłe | Hot meal

Kanapka z pieczonym kurczakiem, sałatą, ogórkiem konserwowym, serkiem śmietankowym oraz koperkiem

Kanapka z wędzonym serem, suszonymi pomidorami, oliwkami oraz serkiem śmietankowym

Sałatka z kurczakiem, makaronem, oliwkami oraz suszonymi pomidorami

Wrap z kurczakiem, grillowaną cukinią oraz sosem pomidorowym*

Chicken sandwich with iceberg lettuce, pickled cucumber and cream cheese with dill

Cheese sandwich with dried tomatoes, olives and cream cheese

Chicken salad with pasta, olives and dried tomatoes

Chicken wrap with grilled zucchini and tomato sauce*

12 PLN

12 PLN

12 PLN

15 PLN

Danie obiadowe | Lunch meal

W czasie rejsów czarterowych czarterowych zz najdalszych najdalszych zakątków zakątkówświata światazapraszamy zapraszamyna naobiad. obiad.

Zapytaj załogę o aktualną ofertę apetycznych dań dostępnych podczas Twojego rejsu. Smacznego!

30 PLN

Enjoy your lunch on chartered fl ights from the most remote parts of the globe.

Ask cabin crew for the current off er of delicious meals available during your fl ight. Bon appetite!

Dostępne tylko w rejsach czarterowych toto Warsaw. czarterowych powracających powracającychdo doWarszawy Warszawy//Available Availableonly onlyon oncharter charterflflights ightsreturning returning Warsaw. Świeże posiłki są dostępne podczas wszystkich rejsów krótkiego zasięgu z wyjątkiem PRG, BUD oraz VNO / Fresh meals off er available on all short haul fl ights except PRG, BUD and VNO *Menu serwowane podczas większości rejsów trwających powyżej 2 godzin / Menu available on selected fl ights over 2 hours

ZESTAW DLA DZIECI / SETS FOR KIDS 20 PLN Zestaw dost˜pny podczas wybranych rejsów Set available during selected fl ights

107_KA_01_LOTINFO.indd 127

lot.com

Mus owocowy Kubu°, M&M’s oraz samolot-zabawka Fruit mousse Kubu°, M&M’s and airplane toy

13.12.2015 11:41

Rejsy europejskie i na Bliski Wschód European and Middle East fl ights

Rozkładowe rejsy międzykontynentalne Scheduled intercontinental fl ights

Połączenia czarterowe Charter fl ights

MENU LOT GOURMET

LOT gourmet menu

Napoje | Beverages

Soki Tymbark: pomidor, pomarańcza, jabłko Tymbark Juices: tomato, orange, apple

Tymbark Kubuś mus Tymbark Kubuś mousse

Lipton Ice Tea Lemon Pepsi, Pepsi Max

Napój aloesowy Aloe Vera drink

5 PLN

5 PLN

5 PLN

5 PLN

Napój energetyczny BLACK BLACK Energy drink BLACK

Tonik Schweppes Schweppes tonic water

Woda gazowana i niegazowana Nałęczowianka (0,5 l) Water with gas or natural Nałęczowianka (0,5 l)

5 PLN

5 PLN

5 PLN

Kawa i herbata | Coff ee & tea Kawa Coff ee Via Colombia

Herbata Tea

ER LOWICE PR ZA NI˜SNA CE

Upr *Mo

Perfect Ceylon Tea Elegant Earl Grey Ceylon Green Tea Arabian Mint Tea with Honey Lively Lime and Orange Fusion

6 PLN

lot.com

6 PLN

ER LOWICE PR ZA NI˜SNA CE

107_KA_01_LOTINFO.indd 128

13.12.2015 11:42

Rejsy europejskie i na Bliski Wschód European and Middle East fl ights

Rozkładowe rejsy międzykontynentalne Scheduled intercontinental fl ights

Połączenia czarterowe Charter fl ights

Alkohole | Alcoholic beverages*

Piwo Heineken Beer Heineken

Wino wytrawne białe, czerwone Dry red or white wine

8 PLN

8 PLN

10 PLN

ME NU L OT GOURMET LOT gourmet menu

Cydr Lubelski Cider

ER LOWICE PR ZA NI˜SNA CE

Wino musujące Sparkling wine

Whisky Grant’s

Wódka Vodka Wyborowa

Beefeather Gin

15 PLN

12 PLN

10 PLN

10 PLN

Uprzejmie informujemy, że alkohol sprzedajemy tylko osobom powyżej 18. roku życia.Please note that the sale of alcohol only for persons over 18 years of age. *Mogą wystąpić różnice w asortymencie dostępnym na pokładzie *There may be diff erences in the available assortment of on board

Ceny towarów s˜ podawane w złotych polskich (PLN).

Płatno˛˝ mo˙e by˝ realizowana gotówk˜ w złotych polskich (PLN) oraz w euro (EUR) – równie˙ w bilonie, w dolarach amerykaˆskich (USD) i w dolarach kanadyjskich (CAD) – z wył˜czeniem bilonu, lub za pomoc˜ kart kredytowych. Maksymalna warto˛˝ jednorazowych zakupów dla kart: VISA, MasterCard, Diners Club, JCB International, American Express i PolCard jest limitowana do 1000 PLN. Prices are quoted in Polish zloty (PLN).

We gladly accept credit cards, or cash in Polish Zloty (PLN) , Euro (EUR) – including coins, and US Dollars (USD) or Canadian Dollars (CAD) – except for coins. The maximum value of one-off purchases for the cards: VISA, MasterCard, Diners Club, JCB International, American Express and Polcard is limited to 1000 PLN.

Alkohol jest sprzedawany pasa˙erom powy˙ej 18. roku ˙ycia. Spo˙ywanie własnego alkoholu jest zabronione.

We offer alcoholic beverages only for passengers above 18 years old. Consumption of own alcohol on board is not permitted.

Uprzejmie prosimy o przygotowanie odliczonej kwoty za posiłek. Dziˇkujemy!

To speed up the process please prepare the exact amount if possible. Thank you for cooperation!

Je˙eli chc˜ Paˆstwo otrzyma˝ fakturˇ za zakupy dokonane na pokładach naszych samolotów (Upgrade, Duty Free, LOT Gourmet i Sky Bar) prosimy o przesłanie danych do faktury wraz ze skanem potwierdzenia zakupu z terminala na adres mailowy: callcenter.faktury@lot.pl If you wish to receive an invoice for purchases made on board of our planes (Upgrade, Duty Free, LOT Gour-met or Sky Bar) please send your invoicing details along with a scan of the proof of purchase from the terminal to the email address: callcenter.faktury@lot.pl

107_KA_01_LOTINFO.indd 129

lot.com

Asortyment jest uzale˙niony od trasy i długo˛ci rejsu. Przepraszamy za ewentualne ograniczenia w wyborze pozycji z menu.

We do our best to provide full selection, however please accept our sincere apologies if we some items are not available on this fl ight.

PLL LOT SA zastrzegaj˜ sobie mo˙liwo˛˝ zmiany cen bez wcze˛niejszego uprzedzenia.

Z góry przepraszamy za ewentualne utrudnienia.

All information is correct at the time of writing. However, we reserve the right to make price alterations without prior notice. In case of such situation please accept our aplogies.

13.12.2015 11:44

107_KA_01_LOTINFO.indd 130

13.12.2015 11:45

JUŻ 4 STYCZNIA Z DWUTYGODNIKIEM

GWIAZDORSKA OBSADA W KOMEDII PEŁNEJ ŻYCIA I NADUŻYCIA

KSIĄŻKA Z FILMEM NA DVD

xxx_Kalei_0116_DVD_Idol.indd 1

12/14/15 3:09 PM

LUISAVIAROMA.COM is the top online luxury fashion destination, with 5.000.000 visitors per month, and more than 700 luxury designers.

Free express shipping & free returns. Always.