zabierz mnie | take me home
MAGAZYN POKŁADOWY PLL LOT S.A. EGZEMPLARZ BEZPŁATNY/FREE COPY ISSN 0239-9032
#LOTnaWakacje #SummerWithLOT
NA
ADZA
NE
GR
W
E
KS
!
PRZEZ PERTÓ
100%
BIO
PRZEŁOM W NATURALNEJ PIELĘGNACJI ANTI-AGING
EDITORIAL
PL
Note from CEO
Szanowni Państwo,
© A RC H I W U M P L L LOT
O K Ł A D K A : A D O B E S TO C K ( 1 2 ) , I S TO C K ( 5 ) , S H U T T E R S TO C K ( 6 )
cieszę się, że jesteście Państwo gośćmi Polskich Linii Lotniczych LOT. Ostatnie miesiące postawiły przed nami bezprecedensowe wyzwania. Podołaliśmy im dzięki Państwa życzliwości i wsparciu oraz niezwykłemu zaangażowaniu pracowników i współpracowników LOT-u. Po tygodniach zamknięcia świat budzi się na nowo. Nasi pasażerowie mogą już korzystać z coraz bogatszej oferty połączeń. Robimy, co w naszej mocy, by można było latać więcej, dalej, bardziej komfortowo i oczywiście zawsze bezpiecznie. Z myślą o Państwa odpoczynku przygotowaliśmy tego lata największą w historii akcję #LOTnaWakacje. Oferujemy bogatą paletę atrakcyjnych kierunków i wybór spośród wielu kurortów, m.in.: w Chorwacji, Grecji czy we Włoszech, i co ważne – nie tylko z Lotniska Chopina w Warszawie! Proponujemy Państwu bezpośrednie wakacyjne rejsy także z krajowych portów regionalnych, m.in. ze Szczecina, Gdańska, Poznania, Wrocławia, Katowic czy Lublina. Pełna oferta dostępna jest we wszystkich kanałach sprzedaży, m.in. na lot.com. Życząc Państwu zdrowia i spokojnego odpoczynku w wymarzonym miejscu w Polsce lub na świecie, zapraszam na bezpieczne i gościnne pokłady Polskich Linii Lotniczych LOT.
ENG
HU
Dear Ladies and Gentlemen, It is my pleasure to welcome you onboard. Recent months have put us to unprecedented challenges. We’ve managed to overcome them thanks to your kindness and support, as well as extraordinary commitment of our staff and associates. The world is coming back to life after weeks of lockdown. Our passengers can already take advantage of our ever-expanding connections. We do everything possible to help you fly more often, further, more comfortably, and of course, in perfect safety. With your leisure in mind, we have prepared the biggest campaign in the history #SummerWithLOT this summer. We’re offering a wide range of attractive destinations and choice from numerous resorts, e.g. in Croatia, Greece or Italy, and most importantly, the connections aren’t exclusively from Chopin Airport in Warsaw. Direct flights are also available from regional airports, e.g. Szczecin, Gdansk, Poznan, Wroclaw, Katowice and Lublin. Our full offer is available through all our sales channels, incl. at lot.com. Wishing you good health and some peaceful R&R in your dream location in Poland or elsewhere, I would like to welcome you onboard on behalf of LOT Polish Airlines and wish you a safe and comfortable journey.
Tisztelt Hölgyeim és Uraim! Nagyon örülök, hogy a LOT Lengyel Légitársaság vendégül láthatja Önöket. Az elmúlt hónapok példa nélküli kihívások elé állítottak minket. Az, hogy sikerült helytállnuk, az Önök jóakaratának és támogatásának, valamint a LOT alkalmazottai és partnerei rendkívüli szerepvállalásának köszönhető. Az elzártság hetei után a világ újra életre kel. Járataink egyre gazdagabb kínálata érhető már el az utazni vágyók számára. Minden tőlünk telhetőt megteszünk azért, hogy Önök többet, messzebbre, kényelmesebben, és persze biztonságosabban utazhassanak. Az Önök pihenésének minél tartalmasabbá tételéhez történetünk legnagyobb léptékű nyári akcióját készítettük elő #SummerWithLOT név alatt. Vonzó útirányok széles palettáját és számos népszerű üdülőhely közzötti választás lehetőségét kínáljuk többek között Horvátországban, Görögországban, Olaszországban, és ami a legfontosabb, nem csak a varsói Chopin Repülőtérről indulva! Közvetlen nyaralójáratokat indítunk számos más lengyel légikikötőből is, többek között Szczecinből, Gdańskból, Poznańból, Wrocławból, Katowicéből és Lublinból. A teljes kínálatunk minden értékesítési csatornán, így a lot.com oldalon is elérhető. Jó egészséget és nyugodt pihenést kívánva az Önök által megálmodott üdülőhelyeken Lengyelországban vagy máshol a világon, most a LOT Lengyel Légitársaság biztonságos és vendégszerető fedélzetére invitálom Önöket.
Z lotniczym pozdrowieniem | Best regards | Légi üdvözlettel
Prezes PLL LOT | LOT Polish Airlines CEO | A PLL LOT elnöke Rafał Milczarski
3
EDITORIAL
Note from editor in chief
ENG
PL
Przede mną wyrasta imponujący talerz owoców morza w towarzystwie obowiązkowej sałatki wiejskiej z serem feta, pachnącymi słońcem pomidorami i ogórkami. Doprawiona jest pyszną lokalną oliwą z oliwkami. Do tego tzatziki i taramosalata, pasta z rybiej ikry. Jestem w restauracji San Antonio tuż przy plaży o tej samej nazwie. Właśnie zachodzi słońce, a zachody na wyspie Thassos są na zmianę różowe albo czerwone. Jest spokojnie, delektuję się białym, doskonale schłodzonym winem. Kątem oka obserwuję koty, które do tej pory wylegiwały się na piasku kilka metrów od nas, a teraz właściwie już się o mnie ocierają, dając do zrozumienia, że też są głodne. Tymczasem czekają na nas smażone krewetki, grillowana ośmiornica, kalmary, małże w sosie i kilka gatunków ryb od maleńkich po te znacznie okazalsze. Nakładam wszystkiego po trochu i rozpływam się w zachwytach. Jedzenie to wielka przyjemność, a jeżeli kolację spożywa się na zewnątrz, w pięknym otoczeniu – jest ciepło, a od morza wieje przyjemna bryza – to wiadomo, że taki obrazek zapisze się w pamięci na zawsze. Nie jest to wspomnienie z odległej przeszłości, ale sprzed dwóch tygodni. Dzięki uruchomionym przez LOT lotom na wakacje udało mi się dolecieć do Kavali, a stamtąd udać się promem na wyspę Thassos na Morzu Egejskim. Ten sezon wakacyjny jest wyjątkowy, bo nie możemy dotrzeć wszędzie. Jednak dzięki temu może mamy szansę, tak jak w moim przypadku, odkryć miejsca mniej oczywiste, a naturalnie piękne, jak Thassos. Mam nadzieję, że przygotowane przez nas tematy w tym wydaniu magazynu Kaleidoscope będą dla Państwa podpowiedzią, gdzie wybrać się na urlop.
An impressive plate full of seafood arrives at my table. It’s accompanied by a compulsory side dish – a cottage salad with feta cheese, sun-kissed tomatoes and cucumbers. It’s seasoned with delicious local olive oil, which has the most unique taste. It’s all served with tzatziki and taramosalata (a fish roe paste). I’m sitting in the San Antonio restaurant, located right on the beach of the same name. The sun is going down, and sunsets on the island of Thassos are by turns pink and red. I’m enjoying a glass of perfectly chilled white wine. It’s peaceful here. I can see some cats out of the corner of my eye. They were lounging on the sand a few metres away a couple of minutes ago. Now, they are rubbing against my legs, letting me know that they’re hungry too, and that they really like what they smell. The serving dishes are full of fried shrimps, grilled octopus, fishballs, squid, mussels in sauce, and several kinds of fish - from the tiny to the somewhat more imposing. I put a bit of everything on my plate. It’s like heaven on my palate. Food is one of life’s pleasures, and whenever I get a chance to enjoy it outdoors, surrounded by beautiful scenery, then I know that this picture will stay in my mind forever. Contrary to what you might think, this isn’t a memory from the distant past, but it only goes back two weeks. I was able to fly LOT to Kavala, and from there, take a ferry to the Aegean island of Thassos, one of Greece’s greenest and probably the one least familiar to Poles. This summer season is different, because we can’t go everywhere we would like. However, this might be an opportunity to discover, as I did, places off the beaten track that abound in natural beauty – like Thassos. I truly hope you’ll also find something that takes your interest among the topics we have prepared for you in this issue of Kaleidoscope.
redaktor naczelna | editor in chief Agnieszka Franus
4
najlepsze reportaże dziennikarzy Travelera najbardziej inspirujące miasta
TYLKO
14,99 złotych
NUMER SPECJALNY TRAVELERA JUŻ W SPRZEDAŻY!
AUGUST
Content
TRAVEL 8 Podróż życia: Najatrakcyjniejsze miejsca w Europie Journey of a lifetime: The best places in Europe 18 My Poland: Gdańsk, Olsztyn, Warszawa, Kraków, Katowice, Szczecin i Zielona Góra Gdansk, Olsztyn, Warszawa, Krakow, Katowice, Szczecin and Zielona Gora 28 Inspiracje: Urlop na wyspie Inspiration: vacation on the island
34
28
34 N auka: Citizen science, czyli jak pomóc naukowcom w odkrywaniu planety Citizen science: how to help scientists discover the planet
46
PEOPLE&THE WORLD
18 40
40 Akcja BohaterON – pokaż, że pamiętasz o Powstańcach Warszawskich BohaterON - show that you remember about the Warsaw Insurgents TRENDS 46 Good food: Kuchnia ukraińska Ukrainian cuisine 52 Good address: Strefa prestiżu Prestige zone
tel. 22 360 38 00, e-mail: kaleidoscope@burdamedia.pl redaktor naczelna: Agnieszka Franus redaktor prowadząca: Agnieszka Michalak korekta: Tomasz Cholaś Produkcja: Stanisław Siemiński Tłumaczenia: Anna Górniak red. wersji angielskiej: Stephen Canty Dział graficzny: projekt, dyrektor artystyczna: Monika Karvázy fotoedycja: Magdalena Rudzka DTP: Krzysztof Stypułkowski Koordynator LOT: Jakub Piotr Panek
Wydawnictwo: Burda Publishing Polska sp. z o.o. ul. Marynarska 15, 02-674 Warszawa, tel. 22 360 38 00 www.burdamedia.pl ZARZĄD Chief Executive Officer Alexander Sorg General Director Poland Justyna Namięta Chief Financial Officer Dobrosława Snarska-Pełka New business & Corporate Media
6
Director Małgorzata Nocuń-Zygmuntowicz 692 440 088 Project Manager Monika Siwiec-Chojnacka 22 360 36 23 Dyrektor Dystrybucji i Obsługi Klienta / Director of Distribution and Subscriptions Tomasz Kałuża International Ad Sales Representatives Italy: Mariolina Siclari, International Advertising Sales Director T. +39 02. 91 32 34 66, mariolina.siclari@burda.com burda community network Germany: Vanessa Noetzel T. +49 (89) 9250 3532, vanessa.noetzel@burda.com Michael Neuwirth T. +49 89 9250 3629, michael.neuwirth@burda.com Austria & Switzerland: Goran Vukota T. +41 44 81 02 146, goran.vukota@burda.com
France & Luxembourg: Marion Badolle-Feick T. +33 1 72 71 25 24, marion.badolle-feick@burda.com UK & Ireland: Jeannine Soeldner T. +44 20 3440 5832, jeannine.soeldner@burda.com USA, Canada & Mexico: Salvatore Zammuto T. +1 212 884 48 24, salvatore.zammuto@burda.com REKLAMA: Burda Publishing Polska sp. z o.o. Sekretariat Biura Reklamy / Advertising Secretariat Tel. 022 360 36 03, fax. 22 360 39 80, e-mail: reklama@burdamedia.pl Dyrektor Biura Reklamy Corporate Media / Head of Advertising Team of Corporate Media: Jolanta Kurek advertising department: Anna Dembska, Edyta Słowińska Sales coordinator: Katarzyna Osiak-Łazur
© A D O B E S T O C K ( 2 ) , I S T O C K , S H U T T E R S T O C K , M . P.
LIFESTYLE
NOWE TRENDY W COACHINGU I PSYCHOLOGII DOŚWIADCZENI EKSPERCI WIĘCEJ NARZĘDZI DOSTĘPNY W SALONACH PRASOWYCH I NA
DOSTAWA magazyncoaching.pl
facebook.com/MagazynCoaching/
GRATIS!
8 ©CREDITS
T R AV E L
Journey of a Lifetime
# LOT n a Wa #Sum
merW
kacje
i t h LO
T
W STRONĘ SŁOŃCA TOWARDS THE SUN tekst | by MARIANNA KUCHARSKA
Urocza Nicea, kolorowa Tirana, bajeczna Malaga, imprezowe Saloniki, a może kameralna Chania? Dzięki akcji #LOTnaWakacje każdy ma szansę wybrać idealny kierunek dla siebie. Charming Nice, colourful Tirana, fairy-tale-like Málaga, swinging Thessaloniki, or perhaps low-key Chania. With #SummerWithLOT, choosing your ideal destination has never been easier.
Klify, biały piasek i błękitna, krystalicznie czysta woda – oto śródziemnomorska zatoka Cala del Moraig w prowincji Alicante. Cliffs, white sand, crystal clear blue water - this is the Mediterranean bay - Cala del Moraig - in the Province of Alicante.
9
cje Wa k a T a n T # LO t h LO #Su
rWi mme
T R AV E L
This Cretan port has a history that dates back to antiquity, or even to the Neolithic Age. It owes the present shape of its old town to the Venetian Republic, which ruled the Island for centuries. The harbour and the oldest part of the city have a distinct Italian atmosphere, similar not only to Venice but also to Piran, Slovenia. It’s well worth exploring the old narrow streets full of flowers and tiny restaurants. If you have access to a kitchen, you should definitely stock up at the 1913 market hall. The building was modelled on a similar construction in Marseille. Food in Chania (as in Greece generally) is a topic for a book. Cretans say that if a dish has more than five ingredients, it’s not from Crete. Bougatsa (sweet pastries with myzithra cheese filling) are a must have for breakfast. The best are served in Bougatsa Ioannis. At Nea Chora beach, you can choose from among a dozen taverns, each one overlooking the sea.
ENG
CHANIA Miasto na Krecie ma historię sięgającą starożytności, a nawet neolitu. Dzisiejszy kształt starego miasta zawdzięcza Republice Weneckiej władającej wyspą przez kilkaset lat. Port i najstarsza część rzeczywiście mają wyraźny włoski klimat, podobny nie tylko do Wenecji, ale też np. do słoweńskiego Piranu. Warto się powłóczyć po starych wąskich uliczkach pełnych kwiatów i maleńkich knajpek. Ci, którzy mają dostęp do kuchni, powinni koniecznie pójść do ponadstuletniej ogromnej hali targowej wzorowanej na podobnej budowli w Marsylii. Jedzenie to w Chanii (jak w całej Grecji) temat rzeka. Kreteńczycy mawiają, że jeśli danie ma więcej niż pięć składników – nie jest stąd. Na śniadanie koniecznie trzeba zjeść bougatsę – słodki zawijas z serem myzithra w środku. Najlepszą podają w Bougatsa Ioannis. Przy plaży Nea Chora można wybierać spośród kilkunastu tawern z widokiem na morze. PL
10
Journey of a Lifetime
W sercu Chanii znajduje się stary port. Doskonałe miejsce, by spróbować lokalnych specjałów (np. ślimaków z sałatką grecką) w jednej z wielu restauracji i kafejek. There’s an old harbour in the heart of Chania. A great place to try local specialities (e.g. snails with Greek salad) in one of the many restaurants and cafés.
Krzyżują się tu wpływy Grecji, Rzymu, Włoch, Bizancjum i Turcji. Chania is where the influences of Greece, Rome, Italy, Byzantium and Turkey meet.
MALAGA Málaga Dzień w najciekawszym kurorcie Andaluzji warto zacząć od churrosów (ze słodkiego ciasta smażonego w wysokiej temperaturze), które tu macza się w gorącej czekoladzie. Pożywne śniadanie to podstawa, jeśli przed sobą mamy cały dzień wędrówki: zaczynamy od wzgórza Gibralfaro i znajdującego się na jego szczycie zamku Castillo de Gibralfaro. Fenicka twierdza przebudowana w X w. za panowania arabskiego emira Abderramana III wznosi się nieco ponad zespołem pałacowym. Stąd rozciąga się widok na miasto: ukochaną plażę mieszkańców – Playa de Malagueta, port Muelle Uno, promenadę ciągnącą się wzdłuż Malagi czy ponadstuletni świetnie utrzymany Parque de Malaga porośnięty subtropikalną roślinnością. Po lunchu (warto skusić się np. na grillowane sardynki) czas na Muzeum Picassa (który urodził się w Maladze), gdzie można podziwiać aż 233 jego prace. Kilka przecznic dalej stoi dom artysty – Casa Natal. W pobliżu warto odwiedzić interaktywne Muzeum Muzyki. A stąd już rzut beretem do wielu restauracji (na kolację polecamy: pescaíto frito – różne gatunki ryb i owoców morza obtoczone w mące i smażone w głębokiej oliwie).
PL Życie towarzyskie w Maladze zaczyna się po zmroku. Warto wtedy pospacerować ulicami starej części miasta. Na zdj. obok: Castillo de Colomares to pomnik w formie zamku poświęcony życiu Krzysztofa Kolumba. Został zbudowany w pobliżu Benalmádeny w latach 1987–1994. Poniżej Malaga z lotu ptaka. Above: Social life in Malaga begins after dark. Take a stroll through the streets of the old part of the city. On the right: Castillo de Colomares is a monument in the form of a castle, dedicated to the life of Christopher Columbus. It was built near Benalmáden between 1987 and 1994. Below: Malaga from a bird's eye view.
It’s worth to start your day in this main resort of Andalusia with churros (made of sweet dough and fried in high temperature), which are soaked in chocolate in these parts. A nutritious breakfast is a must when there is a whole day of sightseeing ahead. We’ll start with Mount Gibralfaro and Gibralfaro Castle on the summit. The Phoenician fortress, rebuilt in the 10th century, during the reign of the Arab emir Abderraman III, rises slightly above the castle complex. This gives a spectacular view of the city and its best loved beach – La Playa de Malagueta, the Muelle Uno harbour, the century-old harbour, and the beautifully maintained Parque de Málaga, full of subtropical vegetation. After lunch (we recommend trying grilled sardines), it’s time to visit the Picasso Museum (the artist was born in Málaga), where 233 of his works are on display. The artist’s house, Casa Natal is a few streets away. The Interactive Music Museum is also close by. And there are lots of restaurants a stone’s throw away. For dinner, we recommend pescaito frito – various types of fish and seafood coated in flour and deep fried in olive oil.
ENG
11
cje Wa k a T a n T # LO t h LO #Su
T R AV E L
rWi mme
Journey of a Lifetime
1 1. Kościół św. Pawła. Church of St.Paul. 2. Instalację Parasolki greckiego artysty George'a Zongolopoulosa znajdziecie na nadmorskiej promenadzie. The Umbrellas – a signature installation of Greek artist George Zongolopoulosa. You’ll find it at the seafront promenade.
2
SALONIKI Thessaloniki Drugie co do wielkości miasto Grecji lubi się bawić, ale też delektować chwilą. Dzielnica portowa od zmierzchu do świtu kipi od ulicznych koncertów, rodzinnych pikników i kolorowych parad, a w Ladadice, nad którą góruje gigantyczny mural przedstawiający mitycznego ptaka z wyskubanymi piórami, można napić się kawy i odpocząć przy lampce wina, zajadając filo (grecką przekąskę – ciasto nadziewane fetą i szpinakiem). Saloniki, z wielkim portem i bazarami, gdzie niegdyś biło serce miasta, zawsze były mekką podróżników i kupców. Dziś, dzięki swoim najważniejszym skarbom: pochodzącej z XV w. Białej Wieży, która jest fragmentem bizantyjskich fortyfikacji, imponującej cerkwi Świętego Dymitra, rzymskiemu Łukowi Galeriusza z IV w., szczyci się historią, ale nie zapomina o doraźnych przyjemnościach. A te najlepiej znaleźć na słynnych marketach: Modiano (otwarty w 1930 r. ), gdzie kupicie najlepsze greckie oliwki i świeże ryby, czy na gwarnym i pachnącym kawą bazarze Kapani, na którym królują przyprawy z całego świata. PL
Greece’s second largest city loves to indulge in entertainment, and savour the moment. From dusk till dawn, the harbour district bustles with street concerts, family picnics and colourful parades. And in Ladadika, which is towered over by a gigantic mural depicting a mythical bird with plucked feathers, you can sit back and enjoy a cup of coffee or a glass of wine with your filo (a Greek snack – dough stuffed with feta cheese and spinach). Thessaloniki, with its enormous harbour and the many street markets where the heart of the city once beat, has always been a Mecca for travellers and merchants. Today, the city boasts a wealth of history, such as the 15th-century White Tower, which is a remnant of its Byzantine fortifications, the impressive Basilica of Hagios Demetrios, or the 4thcentury Roman Arch of Galerius. The simple pleasures in life are not overlooked here either. These can be found at the famous street markets, e.g. Modiano (founded by the city’s Jewish community in 1930), where you can buy best Greek olives and fresh fish, and the crowded Kapani, filled with smell of coffee and famous for spices from all over the world.
ENG
Saloniki to miasto, które lubi się bawić i delektować chwilą. Thessaloniki loves to indulge in entertainment, and savour the moment. 12
NICEA Nice Nicea to jeden z najatrakcyjniejszych kurortów Riwiery Francuskiej. Przy ulicy Francuskiej znajdziecie najlepsze i najdroższe butiki, przy marinie cumują najpiękniejsze i największe jachty światowych gwiazd, a w klubach można bawić się do świtu, który najlepiej przywitać z aperitifem na plaży. Wzdłuż miasta ciągnie się sławna Promenada Anglików, czyli 7-kilometrowy deptak – spacerując nim, z jednej strony mamy lazurowe morze i plaże z białym piaskiem i parasolami, a z drugiej ścianę eleganckich kamienic i hoteli, z których najbardziej znany jest hotel Negresco. Tu nocowali Coco Chanel, Ernest Hemingway, Marlena Dietrich, Fran çoise Sagan. Zresztą wakacje w Nicei spędzała nie tylko królowa Wiktoria i car Mikołaj II, ale było to też ukochane miasto wielu artystów. Miłośnicy sztuki powinni odwiedzić Muzeum Matisse’a, gdzie zgromadzono 68 jego obrazów, czy Marca Chagalla, które szczyci się kolekcją jego dzieł inspirowanych religią. PL
2
1 ENG
Nice is one of the most attractive resorts on the French Riviera. French Street has the best and most expensive boutiques in the world, the harbour has the largest and most beautiful yachts, many of which belong to international celebrities, moored there, and the town’s clubs are in full swing until the early morning hours, when you can greet the dawn with an aperitif on the beach. The Promenade des Anglais, the famous 7-kilometre beachfront promenade, has the azure Mediterranean on one side and elegant apartment buildings and hotels, such as the famous Negresco Hotel, on the other. Coco Chanel, Ernest Hemingway, Marlena Dietrich and Françoise Sagan all stayed here. Nice is also where Queen Victoria and Tsar Nicolas II spent their vacations, and used to attract many artists. Art lovers should visit The Musée Matisse, which houses 68 of the artist’s paintings, and the Marc Chagall National Museum, which boasts a series of Chagall paintings inspired by the Bible. 3 4
1. Biało-niebieskie parasole już na stałe wpisały się w plażowy krajobraz Nicei. 1. The white and blue umbrellas have become a permanent element of the beach landscape of Nice. 2.3. Jajka, tuńczyk, pomidory, rzodkiewki i oliwki – na Lazurowym Wybrzeżu trzeba spróbować sałatki nicejskiej (np. w jednej z restauracji na starym mieście). 2.3. Eggs, tuna, tomatoes, radishes and olives - on the French Riviera, you have to try the salad Nicoise (e.g. in one of the restaurants in the old town). 4. Widok na miasto ze wzgórza zamkowego. 4. View of the city from the Castle Hill.
13
cje Wa k a T a n T # LO t h LO #Su
TT R RA AV V EE LL
rWi mme
Journey Journey of of aa Lifetime Lifetime
Sobór Zaśnięcia Matki Bożej w centrum Warny to jeden z symboli miasta. The Dormition of the Mother of God Cathedral in the centre of Varna is one of the symbols of the city. 1
WARNA Varna Po Sofii i Płowdiwie Warna jest trzecim pod względem liczby ludności miastem Bułgarii, pozostając jednym z największych i najważniejszych portów nad Morzem Czarnym. Dziś kwitną tu handel, turystyka i życie kulturalne. Zresztą warto pamiętać, że w starożytności dzisiejsza Warna była rzymskim miastem Odessos. Ślady dawnej świetności widać do dziś – można tu zwiedzić pozostałości rzymskich łaźni. Miasto znane jest z otwartości, zresztą nic dziwnego – można stąd popłynąć promem na Ukrainę, do Gruzji czy Turcji. Jeśli wolicie jednak zostać na miejscu i poleżeć na złotym piasku – dobrze trafiliście, bo Warna ma aż dziewięć plaż (na których życie nie ustaje wraz z zachodem słońca). Miłośników windsurfingu odsyłamy do Skorpilovci pod Warną – ma najdłuższą plażę w kraju. To miejsce mało znane, kameralne, ale z doskonałymi warunkami do pływania na desce. A co zjeść w Warnie? Oczywiście bułgarską sałatkę szopską z tartym owczym serem. W licznych restauracjach czekają też: grillowane kebapcze, chłodnik tarator, lutenica i słodkie dojrzałe owoce. PL
3
14
2
After Sofia and Plovdiv, Varna is the third most populous city in Bulgaria. It has always been a major Black Sea port, but is now a hub for trade, tourism and cultural life as well. The city was known as Odessos in ancient times and remnants of its past glory are still visible, e.g. the remains of its Roman baths. The city is known for its openness, which is hardly surprising, as there are ferries to Ukraine, Georgia and Turkey. However, if you prefer to stay local and lie on the golden sand, then Varna is the just the place. It has nine beaches and they don’t doze off at dusk. Windsurfing enthusiasts should visit nearby Shkorpilovtsi, which has the longest beach in the country. It’s a little-known, low-key place, but is ideal for windsurfing. What to eat in Varna? Bulgarian shopska salad, with grated sheep cheese, of course. The city’s many restaurants serve grilled kebapche, a cold soup known as tarator, and sweet, ripe fruit.
ENG
1. Katedra Wniebowzięcia NMP w Warnie. The Cathedral of the Assumption of Virgin Mary in Varna. 2. Uczestnicy corocznego karnawału w tradycyjnych strojach kukeri. Participants of the annual carnival in traditional kukeri costumes. 3. Latarnia morska w Warnie. The Lighthouse in Varna.
1. Zastanawiacie się, gdzie w Wenecji wypić kawę? Podpowiadamy: Art Blue Café (San Marco 2808, Campo Santo Stefano). 1. You've been wondering where to have coffee in Venice? We'll tell you: Art Blue Cafe. 2. Romantyczny rejs gondolą? Obowiąz kowo! (Na zdj. most Rialto). 2. A romantic gondola cruise? Mandatory! (in the photo: the Rialto Bridge).
1
2
WENECJA Venice Myślisz: Wenecja, mówisz: miasto zakochanych, artystów i stolica podróżników – w końcu urodził się tu Marco Polo. By docenić urok tego miejsca, które co roku odwiedza 30 mln turystów, a przy okazji zrobić spektakularne zdjęcia, nie ma lepszego sposobu niż rejs przez Canal Grande. Cieśnina ma kształt odwróconej litery „S” i przepływa przez serce Wenecji. Nad tutejszymi kanałami przechodzi aż 416 mostów. Jeśli ucałujesz swoją drugą połówkę pod każdym z nich, masz gwarancję miłości na wieki! Odwiedziliście już plac św. Marka (jedno z najbardziej obleganych przez turystów miejsc w Wenecji), pałac Dożów i słynny most Rialto? To teraz ruszcie poza miasto. Jeśli maci więcej czasu, wypożyczcie auto i jedźcie w Dolomity. Niewiele ponad godzinę drogi dzieli Wenecję od Werony, która stała się sceną dla Romea i Julii, a w 20 min jazdy pociągiem będziecie w Padwie, tu kształcili się Galileusz i Mikołaj Kopernik. PL
Słynny Rialto to najstarszy most wenecki nad Canal Grande.
The famous Rialto is the oldest Venetian bridge over the Grand Canal.
The mention of Venice conjures up images of lovers, artists and travellers – after all, it is where Marco Polo was born. There’s no better way to take spectacular photos and to appreciate the charm of this place, which is visited by 30 million tourists every year, from a gondola plying the Grand Canal. The strait is S-shaped and flows through the heart of Venice. There are 416 bridges over the canals in Venice. If you kiss your S.O. under each of them, you’re guaranteed eternal love. Once you have visited St. Mark’s Square (one of the most frequented places by tourists in Venice) the Doge’s Palace, and the Rialto Bridge, you might want to hire a car and go to the Dolomites. Verona is just over an hour from Venice by car. This is the setting for Shakespeare’s “Romeo and Juliet. Alternatively, Padua, where Galileo and Copernicus were educated, is only 20 minutes away by train.
ENG
Canal Grande z XV w. łączy wenecką lagunę z kanałem św. Marka (Canale di San Marco). The 15th c. Grand Canal connects the Venetian lagoon with the St. Mark's Canal (Canale di San Marco).
15
T R AV E L
Journey of a Lifetime
Tirana was revived and began to gain momentum in the ’90s – and it is still picking up speed. When artist Edi Rama, the current Prime Minister of Albania, became the mayor of the city, he decided to breathe new life into the buildings lining the boulevards along the Lanë River by painting them purple, pink, yellow and maroon, and renovating the façades. Even chairs in cafés aren’t just black and white anymore. Go to the centre of town and you’ll find the most important symbols of the country, viz. the Et’hem Bey Mosque (built in 1821), the Skanderbeg Monument (1968), dedicated to the national hero who led a decades-long rebellion against the Turks, the Palace of Culture, and the National History of Museum, whose unique façade features a gigantic mosaic depicting major historical and contemporary Albanian figures. Zhan D’Ark (Joan of Arc) Boulevard has one of Tirana’s oldest structures – the 17th- century stone Tanners’ Bridge. A weekend is enough to explore the city.
ENG
TIRANA Na początku lat 90. miasto odżyło i nabrało PL rozpędu – i do dziś go nie traci. Kiedy burmistrzem został artysta Edi Rama, obecnie premier Albanii, postanowił tchnąć nowe życie w budynki przy bulwarach wzdłuż rzeki Lanë, malując je na fioletowo, różowo, żółto czy bordowo i odnawiając elewację. Nawet krzesła w kawiarniach nie są już tylko czarno-białe. W centrum znajdziecie najważniejsze symbole państwa: meczet Ethem Beja (z 1821 r.), pomnik bohatera narodowego Skanderberga z 1968 r. (który przez lata stawiał skuteczny opór Turkom), Pałac Kultury czy Narodowe Muzeum Historyczne, którego fasada wyróżnia się olbrzymią mozaiką przedstawiającą postacie Albańczyków z czasów historycznych i współczesnych. Przy bulwarze Joanny d’Arc (Zhan D’Ark) zlokalizowany jest jeden z najstarszych zabytków albańskiej stolicy – kamienny most Grabarzy zbudowany w XVIII w. Na zwiedzanie miasta spokojnie wystarczy weekend. Widok na miasto ze Sky Tower. Areal view from Sky Tower over Tirana city center.
16
2 1. Kolorowe budynki to znak rozpoznawczy Tirany. 1. Colorful buildings are the hallmark of Tirana. 2. Pomnik bohatera narodowego Skanderbega z 1968 r. 2. The Skanderbeg Monument, dedicated to the national hero, from 1968.
Albańczycy kochają godzinami przesiadywać w restauracjach i rozmawiać o polityce. Albanians love to sit in restaurants for hours and talk about politics.
© A D O B E S TO C K ( 1 5 ) , I S TO C K ( 2 ) , S H U T T E R S TO C K ( 6 )
1
# LOT n a Wa #Sum
merW
kacje
i t h LO
T
1
1. Splitska Riva to miejsce tętniące życiem, z licznymi kawiarniami. Idealny deptak na spacer. 1. The Riva in Split is a lively place with many cafes. An ideal place for a walk. 2. Miejska plaża jest czysta i dobrze zagospodarowana. 2. The city's beach is clean and well-developed. 3. W starej części Splitu niemal o każdej porze spodziewajcie się tłumów. 3. In the old part of Split, expect crowds at almost any time.
SPLIT To największa metropolia na wybrzeżu dalPL mackim – miasto zajmuje szeroki półwysep, którego koniec należy do rozległego parku Marjan (najwyższe wzgórze ma 178 m n.p.m.). Stara część zamyka się zaś w prostokątnym kompleksie pałacu Dioklecjana z przełomu III i IV w. Plątanina uroczych alejek wkracza na teren rzymskich ruin zabudowany gotyckimi pałacami, gwarnymi targowiskami i zalanymi słońcem placami, na których można godzinami delektować się kawą lub winem vugavą (owocowy aromat i kremowa wręcz konsystencja). Bardziej aktywnym proponujemy wypad na południowy wschód, gdzie rozciąga się pasmo Mosoru ze znakomitymi szlakami i jeszcze piękniejszymi pejzażami wokół. 2
Split is the largest metropolis on the Dalmatian coast. The city occupies a wide peninsula, with the vast Marjan Park (whose highest peak is 178 m. a.s.l.) at one end. The old town is enclosed in the rectangular complex of the Diocletian Palace, which dates back to the 3rd and 4th centuries. A tangle of charming alleyways leads to an area full of Roman ruins, Gothic palaces, loud street markets and sunny squares, where you can enjoy coffee or Vugava wine (which has fruity aroma and a somewhat creamy consistency). If you are of a more active bent, you might want to try heading southeast and exploring the excellent trails and beautiful landscapes of the Mosor mountains.
ENG
3
17
T R AV E L
My Poland
CZAS NA POLSKĘ TIME FOR POLAND
©CREDITS
tekst | by KRYSTYNA KOWALSKA
Wawel to bez wątpienia najważniejszy polski zamek. Odwiedza go ponad 9 mln turystów rocznie. The Wawel Royal Castle is undoubtedly the most important Polish castle. It is visited by more than 9 mln tourists every year.
18
# LOT n a Wa #Sum
merW
kacje
i t h LO
T
Zabytkowe zamki i kompleksy pałacowe, nowoczesne biurowce i multimedialne muzea, piękne szerokie plaże i górskie szlaki, wreszcie winnice i dzika przyroda wokół jezior. W tej różnorodności tkwi nasza siła. Historical castles and palace complexes, modern office buildings and multimedia museums, beautiful wide beaches and mountain trails; and finally vineyards and wild nature surrounding lakes. Our strength lies in our diversity.
19
na # LOT #
cje Wa k a T i t h LO
T R AV E L
My Poland
erW Summ
KRAKÓW Krakow Kręte ulice i urocze zaułki, w których można się zagubić, drewniane anioły, lecące pod niebo gołębie, rynek pełen turystów i kwiaciarek. Kraków ma niepowtarzalną atmosferę – mimo że od lat przeżywa turystyczne oblężenie, udało mu się zachować autentyzm i z powodzeniem łączyć nutę dekadencji z dynamiką współczesności i otwartością na zmiany. Z jednej strony to miasto, po którym przechadzali się królowie – tradycja, historia i kultura obecna tu jest na każdym kroku – wystarczy przejść się Drogą Królewską biegnącą od Barbakanu, przez Rynek, na Wawel albo przespacerować uroczą ulicą Kanoniczą. W Podziemiach Rynku przy użyciu najnowszych technologii można poznać średniowieczny Kraków i dosłownie dotknąć jego historii. Z drugiej strony to miasto, które nigdy nie śpi, a pieszą wędrówkę po nocnych lokalach można uprawiać godzinami, wszak bary leżą tu obok siebie. Oprócz tych z długą historią, a wciąż niezwykle popularnych, jak Alchemia na Kazimierzu czy Singer na Estery 20, są i te nowsze, np. Miejsce na Estery 1. PL
Winding streets and charming back alleys, where you can easily get lost, wooden angels, pigeons flying high into the sky, and a main square full of tourists and florists. Krakow has a truly unique atmosphere. Although tourists have been invading the place for years, it has managed to maintain its authenticity and to successfully combine a hint of decadence with the vigour of modernity and openness to change. On the one hand, this is a city whose streets were once trodden by kings – tradition, history and culture are present at every step. You only have to take a stroll along the Royal Route, from the Barbican through the main market square to Wawel Castle, or along the charming Kanoniczna St. There is a subterranean museum under the main market square, where you can learn about medieval Krakow via the latest technology and literally feel the city’s history. On the other hand, this is a city that never sleeps and a place where you can go clubbing for hours, as its many venues stand shoulder to shoulder. In addition to those that remember the good old days and are still immensely popular, e.g. Alchemia in Kazimierz and Singer at 20 Estery St., there are plenty of newer ones, e.g. Miejsce at 1 Estery St.
ENG
Kraków to miasto, po którym przechadzali się królowie – tradycja, historia i kultura obecna tu jest na każdym kroku.
2
Krakow is a city whose streets were once trodden by kings – tradition, history and culture are present at every step. 1
1. Sukiennice i kościół Mariacki o świcie. The Cloth Hall and St. Mary’s Basilica at dawn. 2. Park Pole Mokotowskie w Warzszawie. Mokotów Field in Warsaw.
20
3
Although the Vistula River has been flowing through the capital forever, the city has only made friends with it over the past couple of years. Today, the heart of Warsaw beats by the river, and the beaches have become one of the city’s most popular attractions. The sudden rise in the Vistula’s popularity is most visible from the middle of the Poniatowski bridge. On one side, there are crowded boulevards, and on the other, tons of yellow sand, with beach-chairs and barbecues. This increased interest has brought several new apartment and office buildings in its wake. These have added to and complemented the two trademarks of the area, viz. the National Stadium and the Copernicus Science Centre. New museums, with their innovative spirit and form, have become the showcase of the city. The first museum of this type was the one dedicated to the Warsaw Uprising. It set a new trend for museums by embracing modern, interactive technology, instead of merely displaying exhibits, and it gives the visitor a sense of actually being there. The Fryderyk Chopin Museum and the POLIN Museum of the History of Polish Jews have followed. The futuristic building of the Jewish museum, designed by Reiner Mahlamäki, was erected in the former Northern Quarter.
ENG
WARSZAWA Warsaw
3. Nocne życie nad Wisłą. Night life on the Vistula River.
Choć Wisła płynęła przez polską stolicę od zawsze, dopiero parę lat temu miasto się z nią zaprzyjaźniło. Dziś serce Warszawy bije nad rzeką, a jedną z jej najpopularniejszych atrakcji stały się plaże. Wiślany boom najlepiej widać ze środka mostu Poniatowskiego: z lewej wyłania się nabrzeże bulwarów wiślanych, oblepionych ludźmi, z drugiej – dziesiątki hektarów żółtego piachu płynnie schodzącego do rzeki. Z leżakami, grillami, piłkami do siatkówki. Za mieszkańcami nad rzekę ruszyły inwestycje: apartamentowce i biurowce. Dołączyły do trwale wpisanych już w panoramę miasta Stadionu Narodowego i Centrum Nauki Kopernik. Oficjalną wizytówką Warszawy stały się też jej nowe w duchu i formie muzea. Pierwsze było to poświęcone Powstaniu Warszawskiemu. Muzeum wyznaczyło nowy trend – otwierania placówek nowoczesnych, interaktywnych, które zamiast eksponatów oferowały pozór uczestnictwa. Takie są też Muzeum Fryderyka Chopina oraz Muzeum Historii Żydów Polskich. Zaprojektowany przez Rainera Mahlamäkiego futurystyczny budynek powstał na terenie dawnej żydowskiej Dzielnicy Północnej. PL
4. Rynek Starego Miasta. The Old Town Market Square.
4
21
T R AV E L
My Poland
2
Zielonogórscy winiarze próbują odtworzyć dawną tradycję regionu. W Zaborze działa 35-hektarowa winnica. 1
ZIELONA GÓRA Zielona Gora Przed II wojną światową w samej tylko Zielonej Górze i okolicach istniało ponad 2,2 tys. winnic. Była podobno najbardziej na północ wysuniętym miastem, w którym przemysłowo produkowano wino. W mieście śladów winiarskiej przeszłości jest do dziś bardzo wiele: mowa o licznych piwnicach, niektórych wybudowanych nawet w XVII w. Największa, przy ul. Moniuszki, pozostała po wytwórni win musujących Gremplera, późniejszej Lubuskiej Fabryce Win. Rarytasem obecnie już trudnym do znalezienia są winogronowe motywy wyryte na szybach okien i drzwi. Dumą miasta i regionu jest winnica samorządowa w Zaborze pod Zieloną Górą – dziś największa w Polsce działka z winoroślą, o powierzchni 35 ha, podzielona między 13 producentów. W sąsiedztwie w 2015 r. powstało Lubuskie Centrum Winiarstwa (przy ulicy – a jakże – Winiarskiej 1), jedyna w kraju instytucja samorządowa poświęcona winu. Centrum to coś na kształt „żywego” muzeum wina. Oprócz ekspozycji, na której możemy poznać techniki produkcji, historię, kulturę, szczepy winorośli, jest tu też centrum doradztwa dla producentów. PL
22
Winemakers from Zielona Gora are trying to recreate the old tradition of the region. A 35 ha vineyard was established in Zabór.
There were more than 2200 vineyards in Zielona Gora and environs prior to WWII. It was reportedly the northernmost town where large-scale wine production was carried out. There are still many traces of the city’s wine-making past, such as numerous cellars, some of which date back to the 17th-century. The largest one, in Moniuszki St., is where the Grempler sparkling wine factory, and later the Lubuska Winery, were located. The motif of grapes is featured prominently, being frequently engraved on window and door panes – something not often seen nowadays. The city and the region take pride in the vineyard in nearby Zabor. The vineyard is owned and managed by the local government and is the biggest in Poland. Its 35 ha, are shared between 13 producers. The Lubusz Viticulture Centre, established in 2015, is not far away at 1 Winiarska St. [Winemaking St. – Ed.] This is Poland’s only local government institution devoted to wine-making. The Centre is something of a “living” wine museum. Apart from the exhibition, which presents production techniques, history, culture and grape varieties, there is an advisory centre for producers.
ENG
1. Ratuszowa wieża ma ponad 50 m wysokości. The Town Hall Tower is over 50 metres high. 2. W regionie Zielonej Góry uprawia się różne szczepy winogron. Various grape varieties are grown in the area of Zielona Gora.
# LOT n a Wa #Sum
merW
kacje
i t h LO
T
1
OLSZTYN Olsztyn chwali się piętnastoma jeziorami w mieście – to niezły wynik, prawda? Do kajaka można tu wsiąść niemal w centrum miasta, u podnóża gotyckiego zamku, by za chwilę znaleźć się w rozlewisku Łyny, które wygląda jak Biebrza lub Krutynia. Jeśli naszłaby nas ochota na zgubienie się w lesie – nie ma problemu, w Olsztynie mamy ponad tysiąc hektarów Lasu Miejskiego. Te pofałdowane polodowcowe tereny aż się proszą o nieco inny sprzęt: rowery górskie. Wycieczka wokół największego olsztyńskiego jeziora Ukiel potrafi zaskoczyć kilkudziesięcioma krótkimi, bo krótkimi, ale całkiem ostrymi podjazdami i zjazdami. Pętelkę wokół jeziora można zakończyć w Centrum Rekreacyjno-Sportowym „Ukiel”, które, podobnie zresztą jak pobliskie Centrum Żeglarstwa Wodnego i Lodowego, zachwyca nowoczesną architekturą w stylu skandynawskim. Znajdziemy tu restauracje, wypożyczalnie wszelakiego sprzętu wodnego i lądowego, przystań, kąpielisko, boisko i halę do siatkówki, skatepark i plażę zachwalaną przez olsztynian jako „najlepsza śródlądowa plaża w Europie”.
PL
1. Kręta linia brzegowa jeziora Ukiel. The winding shoreline of Ukiel Lake. 2. W olsztyńskim zamku przez kilka lat mieszkał Mikołaj Kopernik. Nicolaus Copernicus lived in the Olsztyn Castle for several years. 3. Centrum Rekreacyjno-Sportowe „Ukiel”. Ukiel Sport and Recreational Centre.
3
2
Olsztyn understandably takes pride in the fifteen lakes within its city limits. You can hop into a kayak at the foot of a Gothic castle virtually in the centre of town, and find yourself in the overflow of the Łyna River, which looks like the Biebrza or the Krutynia, a short time later. If you feel like losing yourself in a forest – no problem. Olsztyn has more than 1,000 ha. of urban forests. The city’s undulating postglacial terrain calls also calls for mountain bikes. The bike trip around Olsztyn’s largest lake, Ukiel, can surprise you with dozens of short but pretty steep descents and inclines. You can finish up at the Ukiel Sports and Recreation Centre, which, similarly to the nearby Water and Ice Sailing Centre, is remarkable for its modern, Scandinavian architecture. The place has restaurants, rentals of all kinds of water and land sports equipment, a marina, a swimming area, an outdoor pitch, and an indoor volleyball court, a skatepark, and a beach that the locals insist is “the best inland beach in Europe”.
ENG
23
T R AV E L
My Poland
1
SZCZECIN Gości największe żaglowce świata, które można podziwiać z ciągnących się wzdłuż słynnych Wałów Chrobrego tarasów widokowych. Dzięki szerokim ulicom i gwiaździstym rondom bywa porównywany do Paryża. A latem zielony i usłany różami żyje od wydarzenia do wydarzenia. W ciągu roku w Szczecinie odbywa się blisko 30 różnych cyklicznych imprez. Jezioro Dąbie, nad którym leży, jest jedynym słodkowodnym akwenem w Polsce, na który mogą wpływać statki dalekomorskie. Zawijają tu po wymagającym wyścigu po Bałtyku, by świętować finał słynnych regat The Tall Ships' Races. Przy alei Wojska Polskiego 46 mieszczą się dwie lokalne atrakcje: bar Pasztecik, gdzie od 1969 r. można spróbować niepowtarzalnych szczecińskich pasztecików, oraz kino Pionier 1909, które szczyci się tytułem jednego z najstarszych na świecie kin działających nieprzerwanie. Sala Kiniarnia to połączenie kina i kawiarni, a więc nawiązanie do czasów z początku XX w. Widzowie siedzą przy stoliku przy kawie, herbacie lub winie i oglądają filmy wyświetlane ze starego projektora. PL
2 1. Wały Chrobrego podczas regat Tall Ships' Races w 2015 r. The Chrobry Embankment during the Tall Ships' Races in 2015. 2. Grupa rekonstrukcyjna wikingów na zamku. Reenactors dressed in Viking uniforms at the castle.
ENG
Here, you can admire the world’s largest sailing ships from the viewing terraces stretching along the famous Chrobry Embankment. The city’s wide streets and star-shaped roundabouts have invited comparisons with Paris. Come summer and Szczecin is full of greenery and blossoming roses, and lives from one event to another. The city hosts nearly 30 regular events throughout the year. Dąbie Lake, on whose shores the city is situated, is Poland’s only freshwater reservoir accessible to deep-sea vessels. This is where they dock to celebrate the final of the famous Tall Ships’ Races, one of the most demanding races on the Baltic. There are two attractions at 46 Wojska Polskiego Ave. - the “Pasztecik” bar, which has been serving unique local pastries since 1969, and the “Pionier 1909” cinema, which is one of the oldest, continuously operating cinemas in the world. The Sala Kiniarnia is a cinema and a café rolled into one – something of a throwback to the early 20th century. You can sit at a table, drink coffee, tea or wine, and watch films screened from an old projector.
Dzięki szerokim ulicom i gwiaździstym rondom Szczecin bywa porównywany do Paryża. The city’s wide streets and star-shaped roundabouts have invited comparisons with Paris.
24
# LOT n a Wa #Sum
merW
kacje
i t h LO
T
RZESZÓW Rzeszow Według rankingów jest najbardziej zadbanym i najbezpieczniejszym polskim miastem. Najlepiej zwiedzać go pieszo i podziwiać, jak XIX-wieczne starannie odrestaurowane kamienice współgrają ze współczesnymi budowlami. Doskonałym punktem wyjścia na spacer po starówce jest rynek otoczony przez pięknie odnowione XIX-wieczne kamienice. Spacerując po rynku, trudno uwierzyć, że kryje się pod nim rozległa sieć obiektów. Warto na własne oczy odkryć podziemną trasę turystyczną, zwiedzić połączonych ze sobą 25 piwnic i 15 korytarzy. Ale Rzeszów to nie tylko historia: tu bije serce słynnej Doliny Lotniczej – największego w całym kraju klastra firm z tej branży. Dolina skupia ponad 150 podmiotów, tu powstają komponenty i części używane do produkcji samolotów i śmigłowców, a także same pojazdy powietrzne. W pobliżu lotniska Rzeszów-Jasionka, zaledwie 10 km od centrum miasta, uruchomiono w 2006 r. Podkarpacki Park Naukowo-Technologiczny AEROPOLIS. PL
1
Rzeszow is consistently ranked the neatest and safest city in Poland. It is best to visit it on foot, so you see how the city’s carefully restored 19th-century tenement houses seamlessly blend in with its modern buildings. The market square is the perfect starting point for a walk around the old town. You might find this hard to believe, but there is an extensive underground network beneath the square. It’s definitely worth taking the underground tourist route, which leads through 25 basements and 15 corridors - all interconnected. However, there is more to Rzeszów than history. This is where the heart of the famous “Aviation Valley” beats. Rzeszow boasts the largest cluster of aviation companies in the country. The Valley brings together more than 150 business entities. Aeroplane and helicopter parts and sub-assemblies, and even entire aircraft, are manufactured here. And just 10 kilometres from the city centre, near Rzeszow-Jasionka airport, the Podkarpackie Science and Technology Park AEROPOLIS
ENG
2 3
1. Nowoczesny most im. Tadeusza Mazowieckiego. Modern Tadeusz Mazowiecki Bridge. 2. XV-wieczna studnia na rzeszowskim Rynku. A XV c well in the Market Square in Rzeszow. 3. Zamek wybudowano w XIX w. na miejscu wcześniejszych konstrukcji. The castle was built in the XIX c. on the site of earlier structures.
25
#
cje Wa k a T i t h LO
erW Summ
T R AV E L
GDAŃSK Gdansk
Zobaczyć morze w Gdańsku jest dość trudno. Największe miasto Pomorza ulokowało się z dala od plaży, oddając nadmorskie tereny portowi i stoczni. Łącznikiem między śródmieściem a Bałtykiem pozostała spływająca do niego Motława. W średniowieczu pełniła rolę rzecznego portu. Statki wpływały prosto do miasta, a dźwigi – ze słynnym gdańskim Żurawiem na czele – rozładowywały towary. Morze, choć trzymające miasto na dystans, od zawsze było dla Gdańska wszystkim. Dostęp do Bałtyku przynosił pieniądze, prestiż, nowe pomysły. Zyski z handlu zamieniały się w kamienice, pałace, budynki industrialne. Ta dawna historia wciąż jest tu żywa. Nadal można przemierzać średniowieczne uliczki, przechodzić pod Złotą Bramą wyznaczającą początek najbardziej znanej ulicy miasta: Długiej; pijąc kawę w Cafe Ferber przypatrywać się zadziwiającym detalom kamienic. I wreszcie, zahaczając o ulicę Mariacką, dojść do ciągnącego się wzdłuż Motławy Długiego Pobrzeża. A tu w jednej z dziesiątek restauracji patrzeć na spokojny ruch rzeki. PL
My Poland
It’s surprisingly difficult to see the sea in Gdansk. The largest city in Pomerania is set back from the beach, reserving its coastal areas for the harbour and the shipyard. The Motława River connects the city centre to the Baltic. During medieval times, the river served as an inland port. Ships would go right into the city, and cranes, including the famous 30-metre historic crane, would unload them. The sea, although keeping its distance from the city, has always been crucial to Gdansk. Access to the Baltic has brought money, prestige, and new ideas. The wealth of the city’s maritime trade is visible in its many tenement houses and industrial buildings. Gdansk’s former grandeur is still alive. You can wander along medieval streets, pass through the Golden Gate, which marks the beginning of the most famous street in the city, Długa St., and examine the outstanding details of tenement houses. You will eventually get to the Motława River Embankment, after making your way towards Mariacka St. Here, you can watch the calm flow of the river while sitting in one of the dozens restaurants.
ENG
1. Historyczna zabudowa nad Motławą. Historic buildings on the Motlawa River. 2. XVII-wieczna Fontanna Neptuna. XVIIth century Neptune's fountain. 3. Zabytkowa ulica Mariacka na starówce. Historic Mariacka Street in the Old Town.
Dostęp do Bałtyku przynosił pieniądze, prestiż, nowe pomysły. Access to the Baltic has ever brought money, prestige, and new ideas. 1
2 3
26
© A D O B E S TO C K ( 9 ) , I S TO C K ( 8 ) , S H U T T E R S TO C K ( 5 )
na # LOT
2
1
1. Jeden z budynków Muzeum Śląskiego. One of the buildings of the Silesian Museum. 2. Spodek widziany z terenu Centrum Kongresowego. The Spodek Arena seen from the International Congress Centre area. 3. Przyjazna Aleja Wojciecha Korfantego. Wojciech Korfanty Avenue.
3
KATOWICE Dzisiejsza stolica Górnego Śląska to miasto po głębokiej przemianie, która sprawiła, że nie tylko lepiej się tu mieszka, ale jest się czym pochwalić i to na europejską skalę. W ostatniej dekadzie powstało tu kilka spektakularnych i supernowoczesnych obiektów: Muzeum Śląskie na terenach zrewitalizowanych po dawnej kopalni Katowice, budynek Narodowej Orkiestry Symfonicznej Polskiego Radia – jedna z najnowocześniejszych sal koncertowych na świecie, czy geometryczne Międzynarodowe Centrum Kongresowe będące równocześnie publicznym parkoplacem. Jednocześnie miasto wciąż z dumą szczyci się swoją industrialną przeszłością. Dwa osiedla robotnicze: Giszowiec i Nikiszowiec, to prawdziwe perły architektoniczne. Ich historia sięga początków XX w., są wyjątkowym przykładem planowania oraz ceglanego architektonicznego kunsztu. W Nikiszowcu wybudowano około tysiąca mieszkań, ale także sklepy, szkołę, kościół, budynki administracyjne, gospodę. To kwintesencja śląskiej architektury.
PL
Katowice, the capital of Upper Silesia, has undergone a profound transformation. Not only is it easier to live here, but there the city now has something to boast about to the rest of Europe. Several spectacular, state-of-the-art facilities have been built over the past ten years or so, e.g. the Silesian Museum on the site of the former “Katowice” mine, the Polish National Radio Symphony Orchestra building – one of the most modern concert halls in the world - and the geometrically shaped International Congress Centre, which doubles as a public park and a city square. At the same time, the city prides itself on its industrial past. Two former workers’ settlements, Giszowiec and Nikiszowiec, are true architectural gems. Their history dates back to the early 19th century. They are a unique example of planning and craftsmanship in brick architecture. In Nikiszowiec, about a thousand flats were built, as well as shops, a school, a church, administrative buildings, and an inn. This is the essence of Silesian architecture.
ENG
27
Inspiration
WYSPY
Gaje oliwne, skalne groty, palmy, cytrusy, białe plaże, antyczne zabytki, słońce i świetna kuchnia. Podpowiadamy, gdzie polecieć, by czas przestał mieć znaczenie.
Dziesiątki kameralnych plaż, skalne groty, białe trójkąty żagli jachtów przecinających wodę – Korfu to oaza spokoju. Ruch turystyczny skupia się w miasteczkach Kavos i Sidari pełniących rolę imprezowego centrum wyspy. Dozens of secluded beaches, rock caves, white triangles of yacht sails cutting through the water – Corfu is an oasis of peace. Tourist traffic is concentrated in the towns of Kavos and Sidari, which also serve as the party centres of the island.
28
Olive groves, rock caves, palm and citrus trees, white beaches, ancient monuments, sun and delicious cuisine. We'll tell you where to fly so that time will cease to matter.
©CREDITS
T R AV E L
29
T R AV E L
Santorini, czyli wulkaniczna wyspa na Morzu Egejskim znana z lokalnego wina assyrtiko. Najważniejsze zabytki, m.in. Muzeum Prehistorycznej Thery, wykopaliska Akrotiri, znajdują się w miejscowościach Fira i Oia (na zdj. stare miasto w Oii). Santorini, a volcanic island in the Aegean Sea, known for its local wine – assyrtiko. The most important monuments, including The Museum of Prehistoric Thera or the archeological site of Akrotiri, are located in Fira and Oia (in the photo: Oia’s old town).
Inspiration
4. Park Narodowy Sekwoi znajdziecie w południowej części pasma gór Sierra Nevada w Kalifornii. 5. Formacja skalna Old Woman Rock, Park Narodowy Joshua Tree. Nazwa parku wywodzi się od charakterystycznych drzew Jozuego, które występują powszechnie na jego terenie. 4. Sequoia National Park is situated in the southern part of the Sierra Nevada mountains in California.
©CREDITS
5. Old Woman Rock formation at the Joshua Tree National Park. The park's name originates from the distinct Joshua trees growing all around the park.
Rodos obok pięknego wybrzeża może się pochwalić imponującymi budowlami z okresu klasycznego, w tym dorycką świątynią Ateny z IV w. n.e. w mieście Lindos. Alongside its beautiful coast, Rhodos boasts impressive buildings from the classical period, including the Doric Temple of Athena in the city of Lindos, dating back to IV c. A.D.
30
Gaje oliwne, egejskie ogrody, białe plaże, cisza i spokój. Kos to klejnot archipelagu wysp Dodekanez. To tu urodził się ojciec medycyny Hipokrates i tu ma swoje muzeum. Beautiful olive groves, Aegean gardens, white beaches, peace and quiet. Kos is a jewel of the Dodecanese Archipelago. It’s here that the father of medicine, Hippocrates was born and here he has his museum.
31
Inspiration
©CREDITS
T R AV E L
Trudno się dziwić Wenecjanom, że nazwali Zakintos Kwiatem Wschodu. Wyspę cechuje delikatne piękno, bujna roślinność i słynna Zatoka Wraku z najpiękniejszą plażą na świecie – jak mówią o niej turyści. It’s hardly surprising that Venetians called Zakynthos, the Flower of the East. The island is characterised by delicate beauty, lush vegetation and the famous Shipwreck Beach, a cove with a beach, which is considered by tourists to be the most beautiful in the world.
32
Jestem w Palmie, między cedrami, kaktusami, oliwkami. W dzień słońce, wszyscy letnio chodzą, i gorąco; w nocy gitary i śpiewy po całych godzinach. Jestem blisko tego, co najpiękniejsze – pisał o Majorce Fryderyk Szopen. Na zdj. przylądek Cap de Formentor z latarnią morską z 1863 r. Frederick Chopin wrote about Mallorca: “The sun shines all day and people are dressed as in the summer time, because here it is hot. At night, for long hours I can hear songs and music of guitars. I am close to that which is most beautiful.“ In the photo: Cap de Formentor with the lighthouse built in 1863.
Turkusowe morze i zieleń górskich wąwozów – oto Kreta, ulubiona wyspa Polaków. Na zdj. ruiny pałacu w Knossos pochodzącego z okresu 2000–1400 r. p.n.e. Turquoise sea and green mountain gorges – this is Crete, Poles’ favourite island. In this picture we can see the ruins of the Palace of Knossos, which date back to 2000-1400 BC.
33
SCIENCE
Citizen science
OBYWATELE KRAJÓW, ŁĄCZCIE SIĘ! CITIZENS OF THE WORLD, UNITE! tekst | by BARBARA ŻUKOWSKA
Za sprawą nowych technologii nauka obywatelska błyskawicznie nabrała tempa.
K PL
34
Kiedy pod koniec XIX w. amerykański ornitolog Wells Cooke zwrócił się do swoich kolegów po fachu o pomoc, nie wiedział, że właśnie kładzie fundamenty pod dyscyplinę naukową, która w przyszłości zostanie nazwana nauką obywatelską (citizen science). Cooke prosił o przesłanie mu list gatunków ptaków zimujących w stanie Iowa oraz pierwszych stwierdzeń wiosennych, ponieważ rozpoczynał badania nad migracjami i rozmieszczeniem tych zwierząt. Z czasem projekt nabrał rozmachu, objął całą dolinę rzeki Missisipi, a obserwacją ptaków zajmowało się w szczytowych momentach nawet 3 tys. wolontariuszy. Wszystko, co zobaczyli, notowali na specjalnych kartach. Przez ponad sto lat trwania projektu – zakończył się w 1970 r. – uzbierało się aż 6 mln kart. Dziś, w dobie szybkich zmian klimatycznych i urbanizacyjnych, zgromadzone przez wolontariuszy informacje stały się bardzo cenne. Na sukces Cooke’a złożyła się dobra wola wielu osób, które poświęciły swój czas na przedzieranie się przez krzaki i wypatrywanie ptaków, nie oczekując w zamian żadnych korzyści. Jeśli ktoś nie znał się wystarczająco na ornitologii, ale miał szczere chęci, mógł się podszkolić w towarzystwie
©CREDITS
In the wake of technological advances, citizen science has been gaining momentum rapidly.
35
SCIENCE
POMIARY Z FOTELA Takie były początki nauki obywatelskiej, choć tą nazwą zjawisko zostało określone dopiero pod koniec ubiegłego wieku. I gwałtownie przyspieszyło w ostatnich latach za sprawą rozwoju technologii. Otrzymaliśmy nowe narzędzia – ukochane przez wszystkich smartfony z aparatami fotograficznymi, lokalizacją GPS i stałym dostępem do sieci. Pojawiły się całkiem nowe możliwości, chociaż samo pojęcie nauki obywatelskiej się nie zmieniło. Nadal jest to współuczestnictwo zwykłych ludzi w rozwoju nauki, korzystne dla obu stron. Wolontariusze mogą dostarczać dane – obserwacje, zdjęcia, pomiary, nagrania, ale równie dobrze mogą wspierać zawodowych badaczy, analizując zebrane przez nich informacje. Zazwyczaj nie muszą mieć fachowej wiedzy, wyniki i tak są później weryfikowane przez naukowców. I wcale nie muszą to być projekty przyrodnicze. Bodaj największą platformą nauki obywatelskiej jest Zooniverse, która ma prawie 2 mln zarejestrowanych wolontariuszy i online oferuje kilkadziesiąt projektów z różnych dziedzin. Siedząc wygodnie w domu przy komputerze, możemy na przykład przeglądać teleskopowe zdjęcia galaktyk i klasyfikować je w zależności od ich kształtu. Można oglądać zdjęcia siatkówki oka osób chorych na cukrzycę, by pomóc opracować program komputerowy do wczesnego wykrywania symptomów tej choroby. Można też przepisywać odręczną korespondencję amerykańskich aktywistów walczących w XIX w. o zniesienie niewolnictwa, tak by była dostępna dla zainteresowanych tym tematem. Wszystko to daje możliwość wymiany myśli, doświadczeń, a więc okazję do nauczenia się nowych rzeczy. Zdarza się, że wolontariusze odkrywają zaskakujące rzeczy, na które naukowcy nie wpadli, bo zabrakło im świeżego spojrzenia.
NATURA GÓRĄ Wśród projektów nauki obywatelskiej dominują jednak te przyrodnicze. Platformą poświęconą tylko naturze jest iNaturalist, wspólne dzieło California Academy of Sciences (instytut naukowy i jedno z największych muzeów historii naturalnych na świecie) oraz Towarzystwa National Geographic. Każdy może tam zamieścić swoje obserwacje – zwierząt, roślin i grzybów – wraz ze zdjęciami i lokalizacją, dzięki czemu powstaje mapa ich występowania na różnych kontynentach. Platforma zgromadziła imponujące 31 mln obserwacji ponad
36
When, sometime around the end of the 19th century, an American ornithologist by the name of Wells Cooke, turned to his colleagues for assistance, he had no idea that he was about to lay the foundations for a new scientific discipline; one that we now know as citizen science. Cooke requested lists of bird species wintering in the state of Iowa, as well as first spring appearances, as he was preparing to study the migration and distribution of bird species. Over time, the project gained momentum, and eventually covered the entire Mississippi River Valley. At the peak of the project, there were as many as 30,000 volunteers involved. Everything they saw was noted down on special cards. During the 100 years of the project, which was completed in 1970, 6 million cards were collected. In this day and age of rapid climate change and urbanization, the information gathered on those cards has become invaluable. Cooke owes his success to the goodwill of those thousands of people who devoted countless hours breaking through dense bushes to look for birds without any expectation of reward. Those who didn’t know much about ornithology, but had good intentions, could get to learn about it from more experienced colleagues. While not all the volunteers were science geeks, armed with binoculars, pencils and pieces of paper, they nevertheless did their bit to advance our knowledge on the avifauna of North America. These were the beginnings of citizen science, although the phenomenon didn’t get its name until the end of the 20th century. This branch of science has gained rapid momentum in recent years due to rapid technological development. We have gained new tools, e.g. smartphones equipped with cameras, GPS functions and internet access. There are all sorts of new possibilities, but the idea of citizen science itself hasn’t changed at all. It still involves public participation in scientific research in order to benefit both science and the public. Volunteers can deliver data – observations, photos, measurements, recordings etc.– and support professional research by analysing data gathered by professionals. Amateur participants are not normally expected to be possessed of expert knowledge, and in any case, the results are verified by scientists. Citizen science need not necessarily be limited to nature projects. Probably the biggest platform for citizen science today, with no fewer than 2 million registered volunteers, is Zooniverse, which offers dozens of online projects in various scientific fields. While sitting comfortably in front of your computer at home, you can e.g. look through telescopic photos of galaxies and classify them by shape, or analyse images of the retinas of diabetics to help develop software to detect early symptoms of the disease. You can also copy the handwritten letters of 19th-century American activists who fought to abolish slavery,
ENG
©CREDITS
bardziej doświadczonych kolegów. Wszyscy – uzbrojeni w lornetki, ołówki i papierowe karty – dokładali cegiełkę do badań nad awifauną Ameryki Północnej, mimo że sami wcale nie musieli mieć naukowego zacięcia.
Citizen science
Jednym z najświeższych projektów europejskich jest MammalNet, który wystartował pilotażowo w Niemczech, Chorwacji, Hiszpanii i Polsce, i ma się rozszerzyć o kolejne kraje. Poprzez darmową aplikację iMammalia zgłasza się obserwacje dzikich gatunków ssaków, które się zobaczy podczas spaceru, wycieczki rowerowej, wyprawy w góry.
Zdarza się, że wolontariusze odkrywają zaskakujące rzeczy, na które naukowcy nie wpadli, bo zabrakło im świeżego spojrzenia. Volunteers often notice surprising things that escape scientists, as they have the advantage of fresh approach.
MammalNet is one of Europe’s biggest pilot projects. It has been launched in Germany, Croatia, Spain and Poland, and is to be extended to other countries. Users can report sightings of wild species of mammals encountered during a walk, a cycling trip or a mountain excursion via a free iMammalia application (its British counterpart is called Mammal Tracker).
37
Citizen science
250 tys. gatunków zgłoszonych przez ponad milion osób z całego świata. Te dane, jeśli spełniają określone warunki, zyskują wartość badawczą i mogą być użyte przez naukowców.
NAGRAJ TELEFONEM Jednym z najświeższych projektów europejskich jest MammalNet, który wystartował pilotażowo w Niemczech, Chorwacji, Hiszpanii i Polsce, i ma się rozszerzyć o kolejne kraje. Poprzez darmową aplikację iMammalia (jej brytyjski odpowiednik to Mammal Tracker) zgłasza się obserwacje dzikich gatunków ssaków, które się zobaczy podczas spaceru, wycieczki rowerowej, wyprawy w góry. To może być wiewiórka, sarna, lis, ale przecież udaje się czasem wypatrzyć zwierzę znacznie rzadsze i chronione. Prócz zebrania danych o rozmieszcze-
38
so that these documents are more readily accessible those interested in the subject. All this provides opportunities to exchange thoughts and experiences, and learn new things. Volunteers often notice surprising things that escape scientists, as they have the advantage of fresh approach.
SCIENCE ROCKS However, citizen science is dominated by nature projects. One platform which is solely dedicated to nature is iNaturalist, a common initiative of the California Academy of Sciences (a research institute and one of the biggest natural history museums in the world) and the National Geographic Society. Anyone can share their observations on animals, plants and mushrooms – with photos and locations. This enables the compilation of a map of the distri-
© S H U T T E R S T O C K ( 4 ) , I S T O C K ( 2 ) , M . P.
©CREDITS
SCIENCE
iNaturalist to 31 mln obserwacji ponad 250 tys. gatunków zgłoszonych przez ponad milion osób z całego świata. iNaturalist has gathered 31 million sightings of 250 thousand species, reported by over one million people from all over the world.
Wolontariusze mogą dostarczać dane – obserwacje, zdjęcia, pomiary, nagrania, ale równie dobrze mogą wspierać zawodowych badaczy, analizując zebrane przez nich informacje. Volunteers can deliver data – observations, photos, measurements, recordings etc.– and support professional research by analysing data gathered by professionals.
niu ssaków europejskich – choćby po to, żeby lepiej je chronić – istnieje jeszcze inny cel – sprawdzić, jak projekty nauki obywatelskiej działają w poszczególnych krajach i jak bardzo angażują się ich mieszkańcy. Mimo że od startu aplikacji IMammalia upłynęło stosunkowo niewiele czasu, pewne wnioski można już wysnuć. Niemcy, zaangażowani w ochronę przyrody, bez specjalnej zachęty dzielą się swoimi obserwacjami i dostarczają wielu rzetelnych informacji. Podobnie jest w Chorwacji. W przypadku Hiszpanów i Polaków mile widziany jest jakiś bonus, który skłoniłby do działania, na przykład nagroda za najlepsze zdjęcie ssaka zrobione telefonem. Wśród miłośników przyrody prawdziwy fenomen stanowią ornitolodzy – w przeciwieństwie do „ssakologów”, o ile w ogóle można mówić o takiej grupie – są zawsze zwarci i gotowi, podobnie jak wolontariusze Wellsa Cooke’a ponad sto lat temu. I nie ma znaczenia, w jakim kraju, przy czym Amerykanie i Brytyjczycy mają najdłuższą tradycję birdwatchingu. Liczba projektów „ptasiej” nauki obywatelskiej jest proporcjonalna do zaangażowania ptasiarzy. Działają m.in. eurobirdportal.org, All About Birds, NestWatch oraz polski ornitho.pl. Program FrogID Muzeum Australijskiego pokazuje jednak, że ludzi można zainteresować wszystkim. Nawet płazami, których liczebność na kontynencie australijskim od lat 80. XX w. gwałtownie spadła, a kilka spośród ok. 240 gatunków wyginęło. Mieszkańcy kraju mają proste zadanie – nagrać głos żaby smartfonem i poprzez aplikację zgłosić na stronę. Tylko w pierwszym roku trwania programu dzięki „froggersom” udało się zebrać 66 tys. zweryfikowanych obserwacji. FrogID ma sprawdzić obecny stan żab, zbadać, jak wpływają na nie zmiany klimatu i jak je lepiej chronić w przyszłości. W kontekście katastrofalnych w skutkach pożarów, które strawiły południowo-wschodnią Australię, projekt nabiera szczególnego znaczenia.
bution of different species on various continents. The platform has gathered an impressive 31 million sightings of 250 thousand species, reported by over one million people from all over the world. This data, provided it meets certain criteria, is deemed to be of scientific value and can be used by scientists. MammalNet is one of Europe’s biggest pilot projects. It has been launched in Germany, Croatia, Spain and Poland, and is to be extended to other countries. Users can report sightings of wild species of mammals encountered during a walk, a cycling trip or a mountain excursion via a free iMammalia application (its British counterpart is called Mammal Tracker). It can be a squirrel, a deer or a fox, although it is not all that uncommon to come across much rarer and more endangered animals. In addition to collecting data on the distribution of European mammals in order to e.g. better protect them, MammalNet aims to examine the workings of citizen science projects, and the strength of the commitment to them, in different countries. Although iMammalia was only recently launched, some tentative conclusions can be already drawn. Germans are deeply committed to conservation and do not need any special encouragement to share their observations and deliver loads of reliable information. The situation is similar in Croatia. However, Spaniards and Poles are open to incentives, e.g. an award for the best photo of a bird taken with a telephone camera. Ornithologists are a true phenomenon among nature lovers. Contrary to “mammalists”, if we can even talk about the existence of such a group, they are always ready to act, just like Wells Cooke’s volunteers over 100 years ago. And it doesn’t matter what nationality they are, although Americans and Brits have the longest tradition of birdwatching. The number of “bird science” projects is proportional to the engagement of bird lovers. There are quite a few platforms in operation, e.g. eurobirdportal.org, All About Birds, NestWatch and Polish ornitho.pl. The Australian Museum’s FrogID Project shows that people can get hooked on almost anything, even amphibians, whose population on the Australian Continent has decreased dramatically since the 1980s, with several of its 240 species now extinct. The citizens of the country have a very simple task – to record the sound of a frog’s croak with the app and submit it to the FrogID programme. Frog enthusiasts managed to collect 66,000 verified croaks in the first year alone. FrogID is meant to oversee frog welfare, study the effects of climate change on these amphibians, and help protect them. In the face of the catastrophic bushfires that recently ravaged south-eastern Australia, this project seems to be particularly important.
39
PEOPLE & THE WORLD
BohaterON
POKAŻ, ŻE PAMIĘTASZ SHOW THAT YOU REMEMBER tekst | by MARIANNA KUCHARSKA
Właśnie rusza V edycja ogólnopolskiej kampanii BohaterON – włącz historię! Celem akcji jest upamiętnienie uczestników Powstania Warszawskiego poprzez wysłanie im kartek elektronicznych. Jak co roku inicjatywę wspierają PLL LOT. The 5th edition of the nationwide BohaterON - włącz historię! campaign is about to be launched. The aim of the campaign is to commemorate the participants of the Warsaw Uprising by sending them e-postcards. As it does every year, LOT is supporting this initiative.
8
830 tys. – dotychczas tyle kartek Powstańcy Warszawscy dostali od nadawców z Polski oraz całego świata. Wszystko dzięki akcji BohaterON – włącz historię! (trwa od 1 sierpnia do 2 października 2020 r.), która zmniejsza dystans pomiędzy młodym pokoleniem a uczestnikami Powstania. Ma również wymiar edukacyjny – w niestandardowy sposób, bo odwołując się do osobistych doświadczeń i historii poszczególnych Powstańców, przybliża młodym ludziom dzieje naszego kraju. – Dziś ważna jest pamięć, dbanie o przekazywanie naszej historii kolejnym pokoleniom, ale równie istotna jest pomoc dla tych, którzy tak wiele poświęcili dla pokolenia swoich wnuków, prawnuków czy też praprawnuków. Wiemy, jak cenna dla Powstańców Warszawskich jest świadomość, że mogą na nas liczyć w każdej sytuacji – mówi Agnieszka Łesiuk-Krajewska, organizatorka kampanii BohaterON. PL
Warsaw Insurgents have so far received 830,000 postcards from people in Poland and around the world. This is all thanks to the BohaterON – włącz historię! campaign, which lasts from 1 August to 2 October 2020. The project bridges the gap between the younger generation and those who fought in the Warsaw Uprising. It also has an educational dimension, albeit an unconventional one, in that young people are introduced to the history of our country by listening to the stories and personal experiences of the insurgents. “Today, it’s important that we remember our history and pass it on to future generations. And it’s equally important to help those who gave so much for the sake of their grandchildren, greatgrandchildren, and great-great-grandchildren. We know how much it means to the insurgents to know that they can count on us in any kind of situation”, says campaign organiser, Agnieszka Łesiuk-Krajewska.
ENG
REALNA POMOC Przez cały rok zespół BohaterON pomaga bohaterom walki o stolicę w codziennych obowiązkach, koordynuje opiekę medyczną i pielęgniarską,
40
REAL CONTRIBUTION The BohaterON team helps those who fought for the capital with their daily chores, coordinates
41
BohaterON
©CREDITS
PEOPLE & THE WORLD
42
dowozi obiady, dostarcza zakupy. Wspiera materialnie tych, którzy tego potrzebują. Partnerem akcji już po raz czwarty jest także LOT. – Jako polski przewoźnik chcemy mieć swój udział w budowaniu łączności pomiędzy pokoleniami. Chcemy się włączyć w edukowanie i podtrzymywanie pamięci o Powstańcach, rozpowszechniając akcję poza granicami kraju i docierając wszędzie tam, gdzie na co dzień docierają nasze samoloty – podkreśla Krzysztof Moczulski z Biura Komunikacji Korporacyjnej polskiego przewoźnika.
© M . P.
KARTKA, KTÓRA POMAGA
Dzięki BohaterON każdy ma możliwość wysłania kartki elektronicznej (odpłatnie w kwocie 10, 50 lub 100 zł) i napisania kilku słów do Powstańca. Thanks to BohaterON, everyone can send an electronic card (payable in the amount of PLN 10, 50 or 100) and write a few words to the insurgent.
medical and nursing care, delivers meals, and brings shopping. They materially support those in need. This is LOT’s fourth year as a partner of the campaign. “As the Polish carrier, we want to help build communication between generations. We want to contribute to educating and maintaining the memory of the insurgents by spreading the campaign abroad and getting it to everywhere our planes arrive on a daily basis”, says Krzysztof Moczulski from the LOT Communication Office.
THE POSTCARD THAT HELPS
Dzięki BohaterON każdy ma możliwość wysłania kartki elektronicznej (odpłatnie w kwocie 10, 50 lub 100 zł) i napisania kilku słów do Powstańca. Wystarczy wejść na stronę kampanii, zapoznać się z sylwetkami poszczególnych bohaterów i przygotować dla nich miłą niespodziankę. Kartkę można wysłać z każdego zakątka świata, wystarczy wejść na stronę: BohaterON.pl. – Zachęcamy do pozostawiania swojego numeru telefonu, nie tylko adresu. To sugestia Powstańców – dziś jest im już dużo łatwiej oddzwonić do nadawców, co robią bardzo chętnie – tłumaczy Agnieszka Łesiuk-Krajewska.
Thanks to BohaterON, anyone can send an electronic postcard (for a fee of 10, 50 or 100 PLN) and write a few words to an insurgent. All you have to do is to enter the website of the campaign, become familiar with the profiles of individual heroes and prepare a nice surprise for them. The postcard can be sent from anywhere in the world. Simply go to the BohaterON.pl website. “We encourage you to leave your phone number, not just your address. This was the insurgents’ suggestion. It’s much easier for them to call you, which they are actually quite happy to do”, explains Łesiuk-Krajewska.
#PSEUDONIMCHALLENGE
#PSEUDONIMCHALLENGE
By zaktywizować i zachęcić internautów do wysyłania kartek, wraz z kampanią informacyjną startuje #pseudonimchallenge. Ambasadorzy, zaprzyjaźnieni z projektem influencerzy, muzycy, dziennikarze, politycy, rzucą wyzwanie o nadawanie sobie pseudonimu. Nominować można będzie trzy dowolnie wybrane osoby z kręgu znajomych lub z pierwszych stron gazet. Gra to zachęta do zapoznania się z pseudonimami Powstańców Warszawskich i ich indywidualnych historii. Nominujący mobilizuje do odszukania informacji na temat pseudonimów, jakich używali uczestnicy Powstania. Działanie polegać będzie na wymyśleniu swojego pseudonimu, zapisaniu go na kartce i zamieszczeniu własnej fotografii z pseudonimem w social mediach, nominując jednocześnie kolejne trzy osoby – używając hasztagów: #pseudonimchallenge, #kartkadlapowstańca, #BohaterON. Kreatywne podejście do #pseudonimchallenge jest wartością dodaną do głównego założenia challenge’u, czyli mobilizowania internautów do wysyłania Powstańcom kartek, a co za tym idzie, również wsparcia materialnego. W promocję kampanii BohaterON – włącz historię! po raz kolejny włączyli się znani polscy aktorzy: Magdalena Różczka, Agnieszka Więdłocha, Antoni Pawlicki, Maciej Zakościelny, Maciej Musiał, Olga Bołądź, Karolina Gorczyca, Katarzyna Bujakiewicz, Małgorzata Kożuchowska oraz Michał Czernecki. Wszyscy wystąpili w spocie promującym akcję.
In order to activate and encourage Internet users to send cards, there will be a #pseudonimchallenge campaign in addition to the information campaign. The advocates of the campaign, i.e. Internet celebrities, musicians, journalists, and even politicians, will be challenging others to give themselves a pseudonym. You will be able to nominate three people from your circle of friends or people from magazine covers. This initiative is meant to encourage people to get to know the pseudonyms of the Warsaw Insurgents and their stories. The idea is to make people check, search for, and read information about the pseudonyms used by those who fought in the Uprising. You have to write your pseudonym on a piece of paper, then post it, along with your photo, on a social media platform, and nominate three other people using #pseudonimchallenge #kartkadlapowstańca #BohaterON. A creative approach to #pseudonimchallenge is an added value to its main premise, which is to mobilize Internet users into sending postcards to the insurgents, which also means supporting them financially. Once again, famous Polish actors have come on board: Magdalena Różczka, Agnieszka Więdłocha, Antoni Pawlicki, Maciej Zakościelny, Maciej Musiał, Olga Bołądź, Karolina Gorczyca, Katarzyna Bujakiewicz, Małgorzata Kożuchowska and Michał Czernecki. All of them have appeared in a commercial spot to promote the campaign.
43
Ministerstwo Kultury i Dziedzictwa Narodowego w Kaleidoscope
bitwa1920.gov.pl Odkryj na nowo jedną z najważniejszych bitew w historii świata. Rediscover one of the most important battles in world history.
Co ma wspólnego King Kong ze zwycięstwem nad bolszewikami? Jak lektura noweli Edgara Alana Poego przyczyniła się do polskiego zwycięstwa? Jak wyglądały fake newsy rozpowszechniane sto lat temu? Odpowiedzi na te oraz wiele innych pytań można znaleźć w serwisie internetowym bitwa1920.gov.pl stworzonym przez zespół portalu polskieradio.pl oraz Biura Programu „Niepodległa”. What do King Kong and the victory over the Bolsheviks have in common? How did reading an Edgar Alan Poe novel contribute to the Polish victory? How was fake news spread a hundred years ago? You can find the answers to these and many other questions at bitwa1920.gov.pl, a website created by polskieradio.pl with the assistance of the government’s “Niepodległa” programme.
S
Sto lat temu, 15 sierpnia 1920 r., Polacy zatrzymali na linii Wisły bolszewicką nawałę, której celem było zniszczenie dotychczasowego porządku świata. Tym samym Europa została uratowana przed widmem rewolucyjnego terroru. Edgar Vincent D’Abernon nazwał to starcie 18. decydującą bitwą w dziejach świata. Przygotowany w formie nowoczesnej encyklopedii multimedialnej portal to wyjątkowa, interaktywna podróż po historii Polski, Europy i świata, którym sto lat temu zagroziła czerwona rewolucja. Narracja strony wciąga użytkownika w atmosferę tamtych dni, prowadząc go przez najistotniejsze wydarzenia wojny polsko-bolszewickiej, pokazując najważniejsze postaci, procesy oraz skutki Bitwy Warszawskiej. Serwis wzbogacony jest o unikatowe nagrania z Archiwum Polskiego Radia i Rozgłośni Polskiej Radia Wolna Europa. Ponad 30 nagrań głosów uczestników tamtych wydarzeń, osób, które podejmowały najważniejsze decyzje – jak Kazimierz Sosnkowski, Maxime Weygand czy osoby cywilne, które stanęły do walki o ojczyznę. Ogromną wartością strony bitwa1920.gov.pl są także unikatowe archiwalne filmy oraz fotografie. W serwisie nie brakuje kontekstów kulturowych oraz nieznanych szerzej ciekawostek dotyczących Bitwy Warszawskiej. Wszystko to podane w atrakcyjnej formie animacji, filmów, fotografii, infografik oraz elementów inter aktywnych. Serwis bitwa1920.gov.pl jest dostępny w siedmiu wersjach językowych: polskiej, angielskiej, rosyjskiej, niemieckiej, francuskiej, ukraińskiej i węgierskiej. Dwie ostatnie wersje językowe to także forma uhonorowania polskich sojuszników w dobie bolszewickiej nawały. Ukraińcy stanowili największą armię sojuszniczą Polski, a Węgrzy w najbardziej dramatycznych dniach sierpnia 1920 r. przekazali Polakom miliony sztuk amunicji.
On 15 August 1920, the Polish Army halted a major Bolshevik advance on the banks of the Vistula, thereby preserving the current world order and sparing Europe from the spectre of the Red Terror. Edgar Vincent D’Abernon later called the confrontation the eighteenth decisive battle of the world. The online portal, which has the look of a modern multimedia encyclopaedia, is an extraordinary interactive journey through Poland, Europe and the rest of the world at a time when red revolution was a very real threat. The narration recreates the atmosphere of the time, walks you through the most important events of the Polish-Soviet War, and presents the major figures, and phases and actions, of the Battle of Warsaw, as well as its aftermath and legacy. The service includes unique recordings from the archives of Polish Radio and Polish-language Radio Free Europe broadcasts. It features more than 30 recordings of people who took part. These include major decision makers, such as Kazimierz Sosnkowski and Maxime Weygand, as well as ordinary civilians who fought to defend their country. You can also find archival film footage and photographs at bitwa1920. gov.pl. These are invaluable additions to the website. Nor is there any shortage of cultural contexts and fascinating, but generally unknown, information. All of this is presented in an impressive assortment of animation, film footage, photographs, infographics and interactive elements. bitwa1920.gov.pl is available in Polish, English, Russian, German, French, Ukrainian and Hungarian. The last two languages are a bow towards Polish allies during the Bolshevik onslaught. Ukrainians were the biggest allied army, and Hungarians delivered millions of rounds of ammunition to the Polish Army during the most dramatic days of August 1920.
TRENDS
Good Food
U SĄSIADA ©CREDITS
VISITING THE NEIGHBOURS tekst | by MAGDALENA RUDZKA
BARSZCZ UKRAIŃSKI Ukrainian borscht Zupełnie nie przypomina polskiej lekkiej, postnej zupy, właściwie łączą je obie tylko buraki. Na Ukrainie barszcz jest treściwą, tłustą i mięsną zawiesiną, którą można nasycić się na długie godziny. W jego skład, prócz mięsa, wchodzą: biała fasola, ziemniaki, kapusta, pomidory i podawana na wierzch śmietana. This bears no resemblance to our light, fasting soup. In fact, the only thing the two have in common is beetroot. Ukrainian borscht is a rich, fat and meaty soup that will leave you feeling full for hours afterwards. The soup contains, white beans, potatoes, cabbage, tomatoes, and even meat, and is served with sour cream on top.
46
Na Ukrainie dominują proste potrawy z użyciem produktów także w Polsce uznawanych za podstawowe: mąki, ziemniaków, wieprzowiny, kapusty czy buraków. I w tej prostocie tkwi siła tej kuchni. Simple dishes are the order of the day in Ukraine. Their ingredients, mostly flour, potatoes, pork, cabbage and beetroot, are similarly considered basic fare in Poland. However, the plainness of our neighbours’ cuisine is its major strength.
GOŁĄBKI Meat stuffed cabbage rolls Nasi sąsiedzi podają je na różne sposoby, na przykład z sosami nie tylko na bazie pomidorów, ale i śmietany. Ich nadzienie często jest bezmięsne, a główny jego składnik to kasza gryczana lub ziemniaki. Our eastern neighbours serve it in many various ways, e.g. with different sauces whose base ingredients are not only tomatoes, but also sour cream. The stuffing is often meatless, and its main ingredient is buckwheat or potatoes.
KISZONKI Pickled foods
KOROWAJ Korovai
Mimo że sami nie jesteśmy kiszonkowymi dyletantami, moglibyśmy się uczyć od wschodnich sąsiadów. Bo potrafią ukisić wszystko, nie tylko ogórki i kapustę, ale też marchew, paprykę, pomidory, śliwki, a nawet arbuza, którego z pewnością dostaniemy w restauracjach w cieplejszych regionach, np. w Odessie.
Ozdobny drożdżowy placek pszenny lub żytni pieczony z okazji ślubu. Podobnie jak kołacz jest pieczywem obrzędowym. Najważniejszą rolę odgrywają zdobienia symbolizujące powodzenie młodej pary, często to prawdziwe dzieła sztuki. Korowaje gdzieniegdzie nadal piecze się i w Polsce – na Podlasiu i Suwalszczyźnie.
Although we are not pickled foods dilettantes ourselves, we could easily learn from our neighbours. They pickle everything, from cucumber and cabbage, to carrots, peppers, tomatoes, plums and even watermelon (served in restaurants in warmer regions of the country.)
A decorative wheat or rye pie, baked at wedding. Similarly to kolach, it is also a type of ceremonial bread. The main thing are the ornaments, as these symbolize every success for the newlyweds, and are often veritable works of art. Korovai is sometimes still baked in Poland – in the Podlachia and Suwałki regions.
UZWAR Uzvar Napój bardzo podobny do naszego kompotu z suszonych owoców, ale spotykany znacznie częściej i gotowany nie tylko od święta. Robiony z suszonych jabłek, gruszek, śliwek, rodzynek i miodu. Bywa wzbogacany cynamonem, anyżem, gałką muszkatołową oraz owocami niesuszonymi, np. malinami. A drink very much like our dried fruit compote, yet more popular and not reserved for special occasions. It’s made of dried apples, pears, plums, raisins and honey. Sometimes it’s enriched with cinnamon, aniseed, nutmeg and fresh fruit, such as raspberries.
47
TRENDS
Good Food
FORSZMAK Vorschmack Ta pasta rybna pochodzi z kuchni żydowskiej i rozpowszechniła się w większości krajów Europy Wschodniej, głównie w Rosji i na Ukrainie. Śledzia, cebulę i chleb namoczony w mleku rozciera się na pastę i przyprawia tylko solą i pieprzem. Czasem dodaje się ocet winny i olej. This fish paste is of Jewish origin and has become popular in most eastern European countries, especially Russia and Ukraine. Herring, onion and bread are soaked in milk and then blended into a paste and seasoned with salt and pepper. Sometimes vinegar and oil are added.
KUTIA Kutya Danie przygotowywane przez prawosławnych na święta Bożego Narodzenia. Doskonale znane i na naszych Kresach. Tradycyjnie robiona z ziaren pszenicy, maku, miodu, bakalii i orzechów. Pozbawioną łusek pszenicę gotuje się do miękkości i łączy z makiem, wcześniej sparzonym i zmielonym, oraz resztą składników. This Eastern Orthodox Christmas dish is also popular in our Eastern borderlands. It’s traditionally made with wheat grains, poppy seed, honey, dried fruit and nuts. The wheat is dehusked, cooked until soft, and mixed with poppy seed, which is roasted and ground beforehand, and the rest of the ingredients.
KACZKA Duck Podobnie jak w Polsce, na Ukrainie kaczkę piecze się z dodatkiem słodko-kwaśnych owoców, przeważnie jabłek. Wiele rodzin piecze ją w okolicach świąt Bożego Narodzenia i Nowego Roku. W niejednej lwowskiej restauracji, np. Baczewski, można zjeść wyśmienitą kaczkę. Just like in Poland, duck is roasted, and sweet and sour fruits, mostly apples, are added. Many families prepare duck for Christmas and New Year’s Eve. You can eat delicious duck in many restaurants in Lviv, for instance in ‘Baczewski’.
Forszmak niegdyś przygotowywano ze śledzia pieczonego lub smażonego. Originally vorshmack was prepared with roasted or fried herring.
PAMPUSZKI Pampushky Pulchne drożdżowe bułeczki często podawane do barszczu i innych zup. Są pyszne, ale Ukraińcy polewają je jeszcze sosem z cebuli przesmażonej na smalcu i dodatkiem świeżego czosnku. Na koniec posypują świeżą siekaną pietruszką. Fluffy yeast buns which often accompany borscht or other soups. They are delicious as they are, but Ukrainians like to pour a sauce made of onions fried with lard and fresh garlic on them and then sprinkle them with fresh, chopped parsley.
48
WARENIKI Varenyky Po prostu pierogi. Znacznie częściej niż w Polsce pierogi są tam podawane na słodko: z nadzieniem z wiśni, truskawek lub śliwek i posłodzoną śmietaną. Dodatek śmietany kwaśnej z kolei często towarzyszy pierogom na słono: z ziemniakami, serem czy kapustą. These are simply pierogi (dumplings with fillings). The cult of dumplings is most likely even stronger in Ukraine than it is in Poland. More frequently than in our country, Ukrainian dumplings are served with cherry, strawberry or plum filling and sweetened cream. On the other hand, sour cream often accompanies savoury dumplings, filled with potatoes, cheese or cabbage.
49
TRENDS
Good Food
Ugotowana na gładko ze śmietaną kaszka kukurydziana podawana jest z bryndzą lub innymi serami, boczkiem, czasem grzybami. Banosz jest kaloryczną bombą, więc przeważnie wystarcza jako główne danie. Częstym dodatkiem w restauracjach jest czips serowy. This corn porridge, which is cooked until smooth and creamy, is served with sheep cheese or some other type of cheese, bacon, and sometimes mushrooms. It’s a calorie bomb, so it will usually do as the whole main course. In restaurants, it’s often served with cheese crisps.
50
© A D O B E S TO C K ( 9 ) , S H U T T E R S TO C K ( 4 ) I S TO C K
BANOSZ Banush
KRUCZENIKI Kruchenyky
SOLANKA Solyanka Wywodząca się z Rosji kwaśna zupa, swego czasu bardzo popularna w NRD. Bazą jest mięso, ryba lub grzyby. Obowiązkowe dodatki to ogórki kiszone wraz z sokiem, ziemniaki, kapusta i śmietana. Do solanki mięsnej dodaje się jeszcze oliwki, kapary, pomidory i cebulę.
Zrazy zawijane z dowolnego mięsa to jedno z podstawowych dań w ukraińskich domach. Zarówno gatunek mięsa, jak i nadzienie do zrazów to przedmiot nieustannych eksperymentów. Może to być np. zraz z kurczaka z nadzieniem serowym, wieprzowina z suszonymi owocami czy wołowina ze słoniną.
A sour soup of Russian origin, once very popular in East Germany. Its main ingredients are meat, fish or mushrooms. Pickled cucumber with the pickling juice, potatoes, cabbage and sour cream are mandatory additions.
These meat rolls made of any kind of meat is one of the basic dishes in Ukrainian homes. Both, the kind of meat and the filling are subject to constant experimentation. It can be a chicken roll filled with cheese, pork with dry fruit, or beef with lard.
Kruczeniki to zrazy m.in. z ryb, grzybów, jarzyn i owoców suszonych. Kruchenyky can be filled with fish, mushrooms, cooked vegetables and dry fruit.
SYRNIKI Syrniki Słodkie placuszki, których głównym składnikiem jest twaróg. Często podawane na śniadanie. Do twarogu dodaje się jajka, cukier, wanilię i niewielką ilość mąki lub kaszy manny. Smaży się je na maśle i podaje ze śmietaną, miodem lub konfiturami.
AUSZPIK Aspic ...czyli mięsna galaretka. Nadal robiona na naturalnej żelatynie, z długo gotowanych wieprzowych nóżek. Mięsne wkładki są rozmaite: kurczak, kogut, wołowina, indyk, wieprzowina. Charakterystycznym dodatkiem do wywaru jest czosnek. Podaje się z musztardą lub chrzanem. ...that is, meat jelly. It’s still made with natural gelatine from cooked pig’s trotters. The meat filling can be chicken, rooster, beef, turkey and/or pork. Garlic is a common addition. The jelly is served with mustard or horseradish.
Sweet pancakes whose main ingredient is cottage cheese. They are often eaten for breakfast. Eggs, sugar, vanilla and a tiny bit of flour or semolina is added to the cheese. Syrniki are fried on butter and served with sour cream, honey and jam.
51
Good Address
PRESTIGE ZONE
© M . P.
TRENDS
zlota44.com.
52
SZCZYT LUKSUSU
THE TOP OF LUXURY
Trzypoziomowy penthouse na szczycie luksusowego apartamentowca ZŁOTA 44 został sprzedany. Rynek nieruchomości luksusowych to, zwłaszcza w aktualnej rzeczywistości, ciekawa i bezpieczna alternatywna inwestycyjna – podkreślają eksperci. Charakteryzuje się dużą stabilnością i odpornością na kryzysy, a inwestycja w luksusowy apartament obliczona jest na długofalowy zysk. Potwierdzeniem tej tezy jest wyjątkowa transakcja sprzedaży apartamentu penthouse na najwyższym, 52. piętrze ZŁOTEJ 44. Apartamentowiec zaprojektowany przez Daniela Libeskinda to najwyższy w całości mieszkalny budynek w Unii Europejskiej. ZŁOTA 44 oferuje najbardziej ekskluzywne przestrzenie z wieloma udogodnieniami do wyłącznego użytku mieszkańców, m.in. ze strefą rekreacyjno-sportowo-biznesową. Kwota sprzedaży to największa transakcja dotycząca pojedynczego apartamentu w historii polskiego rynku mieszkaniowego. W ofercie biura sprzedaży ZŁOTEJ 44 pozostają jeszcze dwa apartamenty typu penthouse oraz mniej niż 16 proc. apartamentów ogółem.
A three-level penthouse at the top of luxurious ZŁOTA 44 has been sold. Luxury real estate maintains stable demand - experts emphasize. Attractiveness of the luxury market for potential buyers is mainly based on its stability and strong prospects for long-term profit. This thesis is confirmed by the unique sale of the penthouse apartment on the 52nd floor of ZŁOTA 44. The apartment building designed by Daniel Libeskind is the highest fully residential building in the European Union. ZŁOTA 44 offers the most exquisite spaces with many amenities for the exclusive use of residents, including recreation, sports and business zones. The sales price is for the largest single unit apartment in Polish residential market’s history. The offer of the ZŁOTA 44 sales office includes two more penthouse apartments and less than 16% of the total apartments.
FLOTA
Fleet
LOT SKY BAR LOT SKY BAR 54 WYDARZENIA LOT NEWS
58, 65
SIATKA POŁĄCZEŃ ROUTE NETWORK
60
FLOTA FLEET 62
Bądź naszym Gościem Be our Guest 53
lot.com
BAGAŻ BAGAGGE 64
ALKOHOLE SPIRITS
IKSĄKEZRP SKCANS 7
8
3
1
4
4
2
2
9
5
11 10 1
01
5
7
6
128
1. Żubrówka
e4. nmFamous eiz ikzsGrouse ezrO .8 stuWhisky naeP Scotch
NLP PLN
z trawą
Żubrówka
8 12
eisi5. MLondon’s etołZ obiraH .9 sraeB nGin edloNo G o1biraH
NLP
2. Żubrówka
PLN
biała
Żubrówka
lan6.igKraken irO selgrum nirP .01
NLP
50 ml
3. Lemon Tree
NLP
Wódka smakowa Flavoured Vodka 50 ml
g 001
50 ml
01 1201
White Vodka
g 001
50 ml
Bison Grass Vodka 50 ml
12
9 13
8
11
g 04
50 ml
PLN
ak7.irLikier paP seChopin lgnirP .11
z karmelem i solą g 0morską 4 with caramel and sea salt 50 ml
18 18 18 15
PLN
3
6
NLP
Black xiwTBush .4 18 68. Bushmills Irish Whiskey
8Lubelski Cider !OG evis15 ulcxE
NL12. P Cydr soLubelski nabaK iksńyzcraTPLN .1
PLN
g 57
50 ml
NLP
PLN NLP
PLN NLP
PLN
6
200 ml
6
s’caNciN .6 10. Wino białe g 04 White wine 187 ml aknazseiM .7 akcneduts 11. Wino czerwone xiM tuN Redswine nisiar htiw
01
187 ml
cąjupuK watsez NAPOJE zsazBEZALKOHOLOWE dęzczso SOFT DRINKS erom yuB ssel yap
ywoiborD egasuas sonabak yrtluoP g 05PLN 13. Heineken Piwo / Beer sonabaK iksńyzcraT . 2 NLP 330 ml !OG evisulcxE ywozrpeiW egasuas sonabak kroP 500 ml
srekcinS .5 g 57Dry 9. Prosecco Extra
20 18 18
PLN
8
PLN
g 05
PLN NLP
g 001
1. Sok jabłkowy Apple Juice
10
3
2. Sok pomarańczowy Orange Juice 2
1
NLP3
NLP
NLP
NLP
NLP
12 62 81 22 21 61 21 61 21 61
4
7
enmeiz ikzsezrO stunaeP
g 09
10
6. Pepsi MAX PLN
9
5
+
g 001
8
8
ełaib oniW .5 eniw etihW lm 781
+
4. Kubuś 100% 7 sok multiwitamina 300Nml LP
22 82 22 82
YW10 ATSEZ ST ES PLN PLN
330 ml
10
330 ml
1
10
7. 7 Up
10
330 ml
PLN
8. Tonic Schweppes 330 ml
300 ml
2
s’M&M .3
5. Pepsi
PLN
300 ml
3. Sok pomidorowy Tomato Juice
9
01
300 ml
4
6
12
8
PLN
6
9. Red Bull 250 ml
seppewhcS cinoT lm 033
+
10
PLN
PLN
12
5 PLN
s’nodnoL .1 1 oN niG lm 05
+
NLP za pomocą kart płatniczych. Maksymalnaiwartość speP jednorazowych m ur nek arkart K VISA, .2 zakupów dla lanigirCeny O setowarów lgnirPsą podane w złotych polskichn(PLN). ekenPłatność ieH .6może być realizowana MasterCard, Diners Club, JCB, American Express jest limitowana do 4000 PLN. W przypadku płatności kartą załoga może o okazanie paszportulmlub lm 0poprosić 33 05innego g 04 reeB / owiP dokumentu.
lm 033 Prices are quoted in Polish Zloty (PLN). We gladly accept credit and debit cards. The maximum value of one-off purchases for VISA, MasterCard, Diners Club, JCB, and NLcard, P you may be asked to presentyyour wokpassport łbaj ko American Express is limited to 4000 PLN. For payments made by credit/debit orSsimilar form of ID. akwórbuŻ .3 ąwart z eciuJ elppA s’caNciN XAM ispeP .7 Dokładamy wszelkich starań, aby zapewnić pełen asortyment produktów. Przepraszamy za ewentualne ograniczenia w wyborze pozycji z menu. We do akour wóbest rbutoŻprovide lm 003 lm 033 if some items are not available during this flight. Alkohol jest sprzedawany g 0however 4 full selection, please accept our sincere apologies pasażeromakpowyżej 18. doV ssarG noroku siB życia. Spożywanie własnego alkoholu jest zabronione. lm 05
+ +
81 22
+
We offerxalcoholic iwT beverages for passengers abovep18Uyears 7 .8old only. Consumption of your own alcohol on board is not permitted. PLL LOT S.A. zastrzegają sobie możliwość zmiany cen bez wcześniejszego uprzedzenia. Z góry przepraszamy za utrudnienia. All information is valid at the time of the publication. However, we reserve the right to lm 033 g 57 NLour P sincere apologies. make price alterations without prior notice. In case such situation please accept XAM ispeP akwórbuŻ .4 ałaib lm 033 Jeżeli chcą Państwo otrzymać fakturę za zakupy dokonane na pokładach naszych samolotów (Upgrade, Duty Free, Sky Bar), prosimy o przesłanie danych do faktury wraz ze akwórbuŻ skanem zakupu z terminala eisiM eto łZ obpotwierdzenia iraH %0na0adres 1 śubmailowy: uK .9 callcenter.faktury@lot.pl. All information is valid at the time of the publication. akdoV etihW sraeB nedHowever, loG obiwe raH animatiwtilum kos 05 reserve the right to make price alterations without prior notice. In case such situation please accept our sincere apologies. If you wish to receive anlminvoice for g 0 0 1 your purchase made on board (Upgrade, Duty Free, SkyBar) please send your invoicing details along with a scan of proof of purchase to the following email: callcenter.faktury@lot.pl lm 003
+
81 22
+
PRZEKĄSKI SNACKS 7
8
4 2 5 1 3
8
1 . Tarczyński Kabanos Exclusive GO! Drobiowy Poultry kabanos sausage
6
4. Twix
PLN
75 g
5. Snickers
50 g
75 g
8
2 . Tarczyński Kabanos Exclusive GO! Wieprzowy Pork kabanos sausage
6. NicNac’s
PLN
40 g
7. Mieszanka studencka Nut Mix with raisins
50 g
10
3. M&M’s 90 g
PLN
6 6 10
10
9
6
11
8. Orzeszki ziemne Peanuts
PLN
8
100 g
PLN
9. Haribo Złote Misie Haribo Golden Bears 100 g
PLN
10. Pringles Original
PLN
40 g
11. Pringles Paprika 40 g
100 g
8 10 10
5
1. London’s Gin No 1
6
+
Tonic Schweppes 330 ml
50 ml
2. Kraken rum 50 ml
3. Żubrówka z trawą
Żubrówka
+
Pepsi
+
Sok jabłkowy Apple Juice
330 ml
300 ml
Bison Grass Vodka
2
biała
Żubrówka
White Vodka 50 ml
+
Pepsi MAX 330 ml
PLN
PLN
4
3
8
7
28 22 28 22 22 18
PLN
5. Wino białe White wine
PLN
6. Heineken Piwo / Beer
+
Orzeszki ziemne Peanuts 100 g
+
Pringles Original
+
NicNac’s
+
Twix
+
Haribo Złote Misie Haribo Golden Bears
40 g
330 ml
PLN
7. Pepsi MAX 330 ml
22 18
9
187 ml
50 ml
4. Żubrówka
PLN
Kupując zestaw oszczędzasz Buy more pay less
ZESTAWY SETS 1
PLN
8. 7 Up PLN
330 ml
9. Kubuś 100% sok multiwitamina
40 g
75 g
100 g 300 ml
26 21 22 18 16 12 16 12 16 12
PLN
PLN
PLN
PLN
PLN
Zamów zakupy na stronie airkiosk.lot.com i odbierz je na pokładzie samolotu
WYDARZENIA
LOT news
Polskie Linie Lotnicze LOT zostały pierwszym przewoźnikiem w Europie Środkowo-Wschodniej, który otrzymał prestiżowy certyfikat CEIV Pharma Międzynarodowego Stowarzyszenia Transportu Lotniczego IATA. Wieloetapowy audyt, rozpoczęty w październiku 2018 r., potwierdził gotowość LOT Cargo do przewozu leków i wartościowych produktów farmaceutycznych w najwyższym światowym standardzie. LOT Polish Airlines has become the first carrier in Central and Eastern European Europe to receive the prestigious CEIV Pharma Certificate of the International Air Transport Association IATA. A multi-stage audit, which began in October 2018, confirmed LOT Cargo’s preparedness to offer transport services of the highest world standards for drugs and valuable pharmaceutical products. Na zdj. Michał Grochowski, dyrektor Biura Cargo i Poczty PLL LOT | In the photo: Michał Grochowski, the Director of the Cargo and Post Office PLL LOT
LOT Z PRESTIŻOWYM CERTYFIKATEM LOT WITH A PRESTIGOUS CERTFICATE tekst | by JAKUB PIOTR PANEK
Ostatnie miesiące były bardzo pracowite dla LOT Cargo. W czasie zawieszenia pasażerskich połączeń lotniczych polski przewoźnik uruchomił projekt #CARGOdlaPolski, transportując z Chin materiały ochronne i sprzęt medyczny niezbędne do walki z pandemią koronawirusa. #CARGOdlaPolski zostało zakończone, ale LOT nie zwalnia kroku. 15 lipca przewoźnik pozytywnie zakończył audyt Międzynarodowego Stowarzyszenia Transportu Lotniczego IATA i jako pierwsza linia lotnicza w Europie Środkowo-Wschodniej odebrał prestiżowy certyfikat IATA CEIV Pharma (Centre of Excellence Independent Validators Pharma IATA). Tym samym LOT dołączył do światowej czołówki ok. 110 firm na świecie, w tym 24 linii lotniczych, posiadających udokumentowany i zatwierdzony System Jakości PIL QMS w zakresie zarządzania obsługą przesyłek farmaceutycznych. Według danych IATA rynek przewozów farmaceutycznych rok do roku rośnie średnio o 20 proc. i nawet pandemia wirusa SARS-CoV-2 nie spowolniła tego trendu. Drogą powietrzną transportowane są przede wszystkim szczepionki, insulina (Polska jest jednym z czołowych producentów tego leku), leki ratujące życie, substancje czynne do produkcji leków (API), suplementy diety, narzędzia czy urządzenia medyczne.
lot.com
PL
58
The last few months have been very busy for LOT Cargo. During the suspension of passenger flights, the Polish carrier launched a #CARGOdlaPolski campaign, and transported personal protective equipment and medical equipment needed to fight the COVID-19 pandemic from China. #CARGOdlaPolski has come to an end but LOT isn’t slowing down. On 15 July, the carrier successfully completed an audit carried out by the International Air Transport Association IATA and as the first airline in Central and Eastern Europe, received the prestigious IATA CEIV Pharma (Centre of Excellence Independent Validators Pharma IATA). Certificate. Thus, LOT has joined the 110 leading companies in the world, incl. 24 airlines, which have the documented and approved PIL QMS Quality System for the management of pharmaceutical shipments. According to the IATA, the pharmaceutical transport market grows on average by 20 per cent annually, and even the SARSCoV-2 pandemic has not slowed this trend down. Vaccines, insulin (Poland is one the leading producers of this drug), lifesaving medications, active pharmaceutical ingredients (API), dietary supplements, tools or medical devices are primarily transported by air.
ENG
LOT Cargo - Cool Chain Solution. Pakiet rozwiązań dla transportu produktów farmaceutycznych oraz towarów łatwo psujących. Zaufaj naszym ekspertom.
LOT Cargo - Cool Chain Solution. A package of solutions for the transport of pharmaceutical products and perishable goods. Trust our experts.
lot.com/cargo
SIATKA POŁĄCZEŃ Route network
połączenia regularne LOT-u z portu przesiadkowego w Warszawie | LOT schedule services from LOT Warsaw Hub
Toronto YYZ
Chicago ORD
połączenia regularne LOT-u z portu przesiadkowego w Budapeszcie | LOT schedule services from LOT Budapest Hub
New York JFK
regularne połączenia regionalne LOT-u LOT regional schedule services Olbia
Dublin
kierunki #LOTnaWakacje | holiday destinations nowy kierunek | new destination
Status na dzień 30.07.2020 | Status as of: 30JUL20
St Petersburg Tallinn
Oslo
Riga
Moscow SVO
Copenhagen
Dublin
Vilnius
Gdansk
Amsterdam
London LHR
Hamburg
Berlin TXL
Düsseldorf Brussels
Minsk
Szczecin
Frankfurt
WARSAW
Poznan Zielona Gora
Kyiv KBP
Wroclaw Krakow
Katowice
Stuttgart Paris CDG
Munich
Venice Rijeka
lot.com
Zadar
Varna Belgrade
Split
Bucharest Burgas Sofia
Dubrovnik
Istanbul IST
Tirana
Barcelona Olbia
Thesaloniki
Rome FCO Corfu
Palma
Skiatos Athens
Zakynthos
Catania Malta
60
Odesa
Zagreb
Rimini
Nice
Malaga
Chisinau
BUDAPEST Ljubljana
Milan MXP
Alicante
Lviv
Vienna
Zurich Geneva
Madrid
Rzeszow
Prague
Kos
Kalamata Chania
Heraklion
Rhodes
Larnaca
SIATKA POŁĄCZEŃ Route network
WARSAW
BUDAPEST
Seoul ICN Tokyo NRT
Gdansk Olsztyn
Bydgoszcz
WARSAW
Szczecin
Lublin
Zielona Gora Poznan
Rzeszow
Wroclaw Katowice
Krakow Budapest
Tbilisi
Zadar
Bourgas
Split Dubrovnik Barcelona
Palma
Roma
Kavala
Tirana Thesaloniki Corfu
Kos
lot.com
Zakynthos Kalamata
Rhodes Santorini Chania
Heraklion
61
FLOTA Fleet
SAMOLOTY DALEKODYSTANSOWE Long-haul aircraft
Liczba I Number in fleet Długość I Length Rozpiętość I Wing span V przelotowa I Cruising speed Zasięg max I Range Liczba miejsc BC/PEC/EC I Capacity
Boeing 787-9 Dreamliner
Boeing 787-8 Dreamliner
7/9** 62,82 m 60,17 m 875 km/h 13 350 km 24/21/249
8 56,72 m 60,17 m 875 km/h 12 650 km 18/21/213
SAMOLOTY ŚREDNIO- I KRÓTKODYSTANSOWE Medium and short-haul aircraft
Liczba I Number in fleet Długość I Length Rozpiętość I Wing span V przelotowa I Cruising speed Zasięg max I Range Liczba miejsc I Capacity
Liczba I Number in fleet Długość I Length Rozpiętość I Wing span V przelotowa I Cruising speed Zasięg max I Range Liczba miejsc I Capacity
Boeing 737 MAX 8
Boeing 737-800
5/15** 39,52 m 35,92 m 839 km/h 5750 km 186
7 39,47 m 35,78 m 834 km/h 5435 km 189/186/168***
Embraer 195
Embraer 190
Embraer 175
Embraer 170
17 38,65 m 28,72 m 870 km/h 3990 km 118/112***
4 36,24 m 28,72 m 863 km/h 3461 km 106
12 **** 31,68 m 26,00 m 870 km/h 3300 km 82
6 29,90 m 26,00 m 870 km/h 3700 km 76
Bombardier DHC-8Q400 Liczba I Number in fleet Długość I Length Rozpiętość I Wing span V przelotowa I Cruising speed Zasięg max I Range Liczba miejsc I Capacity
C
12 32,83 m 28,42 m 666 km/h 2500 km 78
M
Y
CM
Bombardier CRJ900ER Liczba I Number in fleet Długość I Length Rozpiętość I Wing span V przelotowa I Cruising speed Zasięg max I Range Liczba miejsc I Capacity
6 36,34 m 24,85 m 790 km/h 2500 km 90
Bombardier CRJ700ER Liczba I Number in fleet Długość I Length Rozpiętość I Wing span V przelotowa I Cruising speed Zasięg max I Range Liczba miejsc I Capacity
2 32,33 m 23,25 m 790 km/h 2650 km 70
* dostawy kolejnych zamówionych samolotów tego typu w tym roku I *deliveries of more of the ordered aircraft of this type expected this year * * dostawy kolejnych w tym i przyszłym roku I ** deliveries of more aircraft for this year, *** w zależności od wersji I ***depending on the version **** w tym dwa do dyspozycji rządu I **** including two aircraft at the government’s disposal
BEZPIECZEŃSTWO NA POKŁADZIE SAMOLOTÓW LOT I Safety on board LOT aircraft
Zakaz palenia (również papierosów elektronicznych) | No smoking (including e-cigarettes)
Nie pijemy alkoholu wniesionego na pokład lub kupionego w Duty Free | Do not d nk alcohol brought on board or purchased in Duty Free
Podczas startu i lądowania laptop musi być wyłączony i umieszczony w kieszeni fotela lub na półce, a z telefonów komórkowych pasażerowie mogą korzystać wyłącznie w trybie samolotowym. Wizerunek członków załóg podlega ochronie prawnej. Uprzejmie prosimy o uszanowanie prywatności i niefotografowanie/ niefilmowanie naszych pracowników, a także o nierozpowszechnianie wizerunku bez ich zgody. | During take-off and landing, laptops must be switched off and placed in the back seat pocket in front of you or on the shelf, and mobile phones can only be used in aeroplane mode. The image rights of cabin crew members are protected by law. Please respect their privacy and do not photograph/film our staff and do not disseminate their image without their permission.
lot.com
TRANSAKCJE BEZGOTÓWKOWE NA POKŁADZIE I Non-cash transactions on board Uprzejmie informujemy, że w celu zapewnienia bezpieczeństwa bezgotówkowych transakcji płatniczych na pokładach swoich samolotów LOT zbiera i przechowuje niektóre z Państwa danych, np. imię i nazwisko, numer dokumentu tożsamości, adres zamieszkania i numer miejsca zajmowanego na pokładzie. W tym zakresie administratorem Państwa danych jest LOT*. W związku z powyższym przysługuje Państwu prawo wniesienia sprzeciwu, prawo dostępu do danych, prawo żądania ich sprostowania, ich usunięcia lub ograniczenia ich przetwarzania. W sprawach związanych z przetwarzaniem danych osobowych można skontaktować się z Inspektorem Ochrony Danych pisemnie pod adresem LOT lub mailowo pod adresem e-mail: iod@lot.pl. Podawanie ww. danych osobowych podczas transakcji jest dobrowolne. W przypadku odmowy możliwe jest dokonanie standardowej płatności gotówkowej – bez użycia karty. | Please be advised that in order to ensure the security of payment transactions on board our aircraft, LOT is collecting and storing some of your personal data, e.g. your forename and surname, identity card number, residential address, and seat number. LOT* are the controller of the personal data provided above. You have a right to object, as well as right: to withdraw your consent, access to your personal data, to demand that your personal data is rectified or limited or to be forgotten. To discuss matters related to the protection of your personal data you can contact Data Protection Officer in writing, to the address of the registered office LOT or via e-mail: iod@lot.pl.
62 * Polskie Linie Lotnicze LOT S.A., ul. Komitetu Obrony Robotników 43, 02-146 Warszawa | LOT Polish Airlines, Komitetu Obrony Robotników St. 43, 02-146 Warsaw
MY
CY
CMY
K
Useful information
BAGAŻ REJESTROWANY PRZEWOŻONY W LUKU BAGAŻOWYM Checked baggage allowances LOT PREMIUM ECONOMY
LOT BUSINESS CLASS na długie dystanse | on long haul flights
+
32 kg max
+
32 kg max
na krótkie i długie dystanse | on short and long haul flights
+
23 kg max
32 kg max
23 kg max
LOT BUSINESS CLASS
PRZYDATNE INFORMACJE
+
23 kg max
LOT PREMIUM ECONOMY
na krótkie dystanse | on short haul flights
32 kg max
LOT ECONOMY CLASS
na długie dystanse | on long haul flights
Suma trzech wymiarów bagażu rejestrowanego nie powinna przekraczać 158 cm. | The sum of the three dimensions should not exceed 158 cm.
na krótkie dystanse | on short haul flights
32 kg max
23 kg max
+
23 kg max
BAGAŻ DLA DZIECI DO LAT DWÓCH | Luggage allowances for children up to 2 years of age wózek składany | folding buggy
fotelik samochodowy | car seat
LUB | or
+
23 kg max
o maksymalnym wymiarze do 158 cm | maximum dimensions of up to 158 cm
BAGAŻ PODRĘCZNY I Carry-on baggage na długie dystanse | on long haul flights
8 kg max
Carry-on luggage allowances LOT BUSINESS CLASS
+
9 kg
4 kg
LOT PREMIUM ECONOMY na krótkie dystanse | on short haul flights
= 18 kg
8 kg max
Dodatkowo do kabiny można zabrać albo torbę z latopem, albo torebkę damską o maksymalnych wymiarach 40 x 30 x 8 cm oraz o maksymalnej wadze 2 kg. Ze względów bezpieczeństwa cały bagaż kabinowy musi zmieścić się w szafkach nad głowami lub pod fotelem przed pasażerem. Wszystkie bagaże przekraczające dozwolone wymiary będą musiały być przepakowane lub zostaną nadane jako bagaż rejestrowany i będzie pobrana opłata według cennika.
Animals on board
PŁYNY W BAGAŻU PODRĘCZNYM
lot.com
Liquids in your carry-on baggage
In addition, one of the following items (max. 40 cm x 30 cm x 8 cm; max. 2 kg) may be taken on board free of charge: a laptop case or a women's handbag. For safety reasons, all carry-on baggage must fit in the overhead shelf on board or under the seat in front of you. All baggage exceeding the permitted size, will have to be repackaged or will be checked in subject to the relevant fee specified in the price list.
Ze względów bezpieczeństwa podróżujące na pokładzie samolotu zwierzęta muszą pozostać w trakcie całej podróży w przeznaczonej do tego celu torbie lub klatce.| For safety reasons, animals travelling on board the aircraft must remain in a dedicated bag or cage during the entire trip.
>> 22
Informacje zamieszczone w magazynie są aktualne na dzień oddania magazynu do druku. Aktualna oferta i wysokość opłat za przewóz dodatkowego bagażu dostępne są w biurach sprzedaży, Call Center bądź na stronie internetowej lot.com Na niektórych połączeniach obsługiwanych małymi samolotami mogą obowiązywać dodatkowe restrykcje odnośnie wielkości bagażu podręcznego. Torba-kosz do przewozu niemowląt lub fotelik samochodowy mogą być zabierane na pokład w miarę wolnego miejsca. Z rynku polskiego obowiązuje dodatkowa opłata serwisowa.
64
8 kg max
Suma trzech wymiarów bagażu podręcznego (długości, szerokości i wysokości) nie może przekraczać 118 cm | The sum of three dimensions of carry-on baggage (length, width and height) should not exceed 118 cm
55
20
ZWIERZĘTA NA POKŁADZIE
= 12 kg
na krótkie i długie dystanse | on short and long haul flights
(max waga jednej sztuki: 8kg | max unit weight: 8kg)
na krótkie i długie dystanse | on short and long haul flights
9 kg max
+
LOT ECONOMY CLASS
40
LOT PREMIUM ECONOMY
BAGAŻ PODRĘCZNY PRZEWOŻONY NA POKŁADZIE
100 ml MAX
Szczegółowe informacje na temat wymienionych ograniczeń na stronie www.lot.com. | Detailed Information regarding the abovementioned limitations is available at www.lot.com
The information published in the magazine is valid as at the date the magazine goes to print and it does not constitute a commercial offer within the meaning of the Civil Code. In order to confirm the validity of this information please consult LOT Polish Airlines sales assistants at sales offices, contact the Call Centre or visit the website: lot.com. Additional carry-on baggage restrictions may apply to some flights operated by small aircraft. A baby basket or a car seat can be taken on board, if space is available. An extra charge applies to outbound flights from Poland.
fot. PLL LOT
WYDARZENIA
LOT news
OD WRZEŚNIA WIĘCEJ POŁĄCZEŃ MORE CONNECTIONS FROM SEPTEMBER tekst | by JAKUB PIOTR PANEK
LOT planuje powrócić na popularne trasy biznesowe, stopniowo odbudowując mapę regularnych połączeń w Europie. Co więcej, nowy, jesienny rozkład zostanie uzupełniony o kilka najbardziej atrakcyjnych kierunków z oferty #LOTnaWakacje. LOT is planning to return to its popular business routes, gradually rebuilding its map of regular connections in Europe. Moreover, the new autumn timetable will be complemented by some of the most attractive destinations from #SummerWithLOT.
In autumn, LOT will be restoring some of its regularly operating connections geared towards not only tourist but also business traffic. As of 1 September, the Polish carrier will be increasing the frequency of flights on its regular European routes, offering several weekly flights to Larnaca and Nice, as well as dozens of flights to Frankfurt, Amsterdam, Paris, London and several other destinations. At the same time, there will be more connections to Brussels, Prague, Budapest and Vilnus. Due to the enormous interest in our European holiday connections, some will still be available in early autumn. Sales data in the first month of #SummerWithLOT has shown that Poles like to holiday abroad. Over 260,000 people have taken advantage of this and visited, e.g. Croatia, Greece and Bulgaria. For your convenience, we offer direct connections from domestic airports – Warsaw, Bydgoszcz, Lublin, Wrocław, Krakow, Gdansk, Szczecin, Poznan, Katowice and Rzeszow. Tickets for LOT’s summer connections are available at attractive prices. European connections will form the core of our network in September but there are some long-haul changes in the offing. Our network will expand in line with your wants and needs, favourable administrative regulations and, of course, the stability of the pandemic situation.
ENG
lot.com
Jesienią LOT przywróci część regularnie obsługiwanych połączeń nastawionych nie tylko na ruch turystyczny, ale również biznesowy. 1 września br. polski przewoźnik zwiększy częstotliwość rejsów na regularnych trasach europejskich, oferując kilka lotów tygodniowo do Larnaki czy Nicei, a także kilkanaście rejsów m.in. do: Frankfurtu, Amsterdamu, Paryża czy Londynu. Jednocześnie wzrośnie liczba częstotliwości połączeń do Brukseli, Pragi, Budapesztu i Wilna. Ze względu na duże zainteresowanie ofertą europejskich połączeń wakacyjnych część z nich nadal będzie dostępna w sprzedaży z myślą o pasażerach, którzy planują urlop wczesną jesienią. Dane sprzedażowe w pierwszym miesiącu akcji #LOTnaWakacje pokazały, że Polacy chętnie decydują się na urlop za granicą. Już ponad 260 tys. osób zdecydowało się skorzystać z oferty LOT-u, odwiedzając m.in. Chorwację, Grecję czy Bułgarię. Dla wygody pasażerów bezpośrednie połączenia oferowane są z dziesięciu lotnisk krajowych – Warszawy, Bydgoszczy, Lublina, Wrocławia, Krakowa, Gdańska, Szczecina, Poznania, Katowic i Rzeszowa. Bilety na wakacyjne połączenia LOT-u dostępne są w atrakcyjnych cenach. Podstawą wrześniowej siatki LOT-u będą połączenia europejskie, ale pewne zmiany planowane są także na kierunkach dalekodystansowych. Rozwój siatki zależy od zainteresowania pasażerów, sprzyjających regulacji administracyjnych oraz oczywiście stabilnej sytuacji epidemicznej. PL
65
ROZKOSZUJ SIĘ ORYGINALNYM SMAKIEM, KTÓREGO NIE ZNAJDZIESZ W ŻADNYM INNYM MIEJSCU NA ŚWIECIE. Śliwka Nałęczowska to ręcznie selekcjonowane, polskie śliwki otoczone delikatną masą kakaową i oblane pyszną czekoladą.
ENJOY THIS UNIQUE TASTE YOU WILL NOT FIND ANYWHERE ELSE. Śliwka Nałęczowska – these are hand selected Polish plums covered with cocoa cream and delicious chocolate.
/sliwka.naleczowska
MILE PREMIOWE
PRZY OKAZJI CODZIENNYCH ZAKUPÓW!
Zamów kartę Diners Club LOT i przekonaj się ile możesz zyskać: • 2 000 mil w pakiecie powitalnym • mile premiowe za zakupy* • ubezpieczenie podróży zagranicznej • wstęp do saloników lotniskowych na całym świecie • przejścia Fast Track na wybranych lotniskach w Polsce
*Oprócz wypłat gotówki, transakcji w kasynach i na stacjach benzynowych. Przykład reprezentatywny dla kart kredytowych Diners Club, sporządzony na podstawie art. 8 Ustawy o kredycie konsumenckim: Oprocentowanie nominalne – zmienne – 5,76% w skali roku. Rzeczywista roczna stopa oprocentowania (RRSO) dla karty Diners Club LOT z limitem 15 000 zł wynosi 9,29 %, całkowity koszt kredytu 788,56 zł (opłata roczna 350 zł). Czas obowiązywania umowy 12 miesięcy. Wyliczenie RRSO zostało dokonane przy założeniu jednorazowego wykorzystania całej kwoty kredytu na Karcie (Limit Kredytowy), poprzez dokonanie jednej transakcji bezgotówkowej w terminie do jednego miesiąca od daty otrzymania Karty i spłaconej w ciągu 12 miesięcy od daty Transakcji. Wysokość RRSO oraz Całkowitego kosztu kredytu może się różnić od podanego w reprezentatywnym przykładzie jeżeli Posiadacz będzie korzystał z Karty w inny sposób niż przewidziany w ww. przykładzie. Indywidualny limit kredytowy zostanie zaproponowany po weryfikacji zdolności kredytowej. Posiadacz otrzyma wyliczoną wysokość RRSO oraz Całkowity koszt przyznanego kredytu. Niniejszy materiał nie stanowi oferty w rozumieniu kodeksu cywilnego i ma on charakter wyłącznie informacyjny. Szczegółowe informacje na temat kart Diners Club, w tym Tabela Opłat i Prowizji, Regulamin kredytowych kart prywatnych Diners Club oraz Regulaminu Kampanii Sprzedaży Punktów DC dostępne są na stronie www.dinersclub.pl. Sporządzono w oparciu o informacje własne z dnia 09.07.2020 r.
FLOTA
Fleet
lot.com
71
LOT to dopiero początek! The flight is just the beginning!
PODRÓŻE SŁUŻBOWE
BUSINESS TRAVELS Bilety lotnicze
Air tickets
Bilety kolejowe
Train tickets
Hotele
Hotels
Wynajem samochodów, transfery Car rental , transfers
Ubezpieczenia i wizy
Travel insurances, visas
Turystyka indywidualna i grupowa
Individual and group tourism (MICE)
+48 22 577 66 77 rezerwacje@lottravel.com www.lottravel.com
Idealne rozwiązanie dla Twojej Firmy!
The perfect solution for your business!
LOT Dla Firm to program lojalnościowy, który pozwoli Twojej firmie zmniejszyć koszty podróży służbowych. Zbieraj Punkty podczas podróży służbowych i wymieniaj na nagrody takie jak:
LOT Dla Firm is a loyalty programme designed to reduce business travel expenses in your company. You can earn Points on every business trip with LOT and redeem them for awards:
- bilety lotnicze - hotele - wstęp do LOT Business Lounge Polonez lub Mazurek - usługi podwyższające standard podróży.
Z LOT Dla Firm: - otrzymujesz 2000 powitalnych Punktów Premiowych - zbierasz Punkty za każdy przelot LOT-em oraz za pobyty w hotelach - zmniejszasz koszty podróży służbowych
- flight tickets - hotel stays - access to LOT Business Lounge Polonez and Mazurek - services that enhance your travel experience.
With LOT Dla Firm you can: - earn 2000 Welcome Premium Points - earn Points for each flight operated by LOT and hotel stays - reduce business travel expenses
To nie wszystko! Zbieraj punkty za przeloty pracowników firmy na jednym koncie, a mile na prywatnych kontach w programie Miles & More. Dodatkowo masz możliwość naliczenia Punktów za odbyte podróże z LOT do 6 miesięcy przed rejestracją!
But there’s even more! You and your employees can earn Points on one LOT Dla Firm account and additionally miles on personal Miles & More accounts. You can also register Points on LOT flights flown 6 months before registration.
Nie czekaj dłużej! Zarejestruj się na lotdlafirm.com
What are you waiting for? Register on lotdlafirm.com
Jedna karta, wiele przywilejów One card, many benefits Dzięki karcie Miles & More możesz gromadzić i wykorzystywać mile zarówno podczas podróży, jak i na co dzień. Spójrz na atrakcyjne oferty, które daje największy w Europie program dla często podróżujących pasażerów.
With Miles & More card you can earn and spend miles both while travelling and on everyday purchases. Take a look at the attractive benefits offered by the biggest Europe’s programme for frequent flyers.
Szybka i bezpłatna rejestracja
Fast and free registration
Skorzystaj z aplikacji mobilnej Miles & More i zgromadź dodatkowe 500 mil lub wejdź na stronę www.miles-and-more.pl.
Download Miles & More app and take advantage of 500 award miles or visit www.miles-and-more.pl.
Zarejestruj się już teraz miles-and-more.com/pl/rejestracja
Register now miles-and-more.com/en/registration
Po zarejestrowaniu można naliczyć wstecznie mile za przeloty oraz usługi partnerów z ostatnich sześciu miesięcy.
By the way: after registration, miles for your flight or other partners services can be credited to you retrospectively within 6 months.
Gromadź mile nie tylko za podróże samolotem w ponad 30 liniach lotniczych, ale również korzystając z karty kredytowej, ubezpieczenia podróży, podczas zakupów oraz u 300 innych partnerów nielotniczych na całym świecie.
Earn miles not only when you are traveling with more than 30 airlines, but also take advantage of credit cards, travel insurance, shopping and with 300 other non-airline partners all over the world.
Wykorzystaj mile premiowe na przelot, podwyższenie klasy podróży oraz inne usługi między innymi pobyt w hotelu czy wypożyczenie samochodu.
Spend award miles on flight awards, upgrade awards or other services such as stay in the hotel or car rental.
Wyjątkowe promocje
Special offers
NajMILszy poniedziałek - co dwa tygodnie masz możliwość wykorzystać mile na bilety - nagrody w klasie ekonomicznej już od 7 000 mil. Okazje milowe - co miesiąc nowe fascynujące kierunki podróży w atrakcyjnych cenach, dostępne już od 15 000 mil.
Monday sMILEs - every two weeks you can redeem your miles for award ticket in Economy class from just 7,000 miles
Skorzystaj z promocji milowych LOT-u, dzięki którym Twoja podróż stanie się jeszcze bardziej atrakcyjna.
Take advantage of LOT mileage promotion and make your flight even more attractive.
Mileage bargains - every month award tickets are available just from 15,000 miles round trip in economy class.
ponad 250 stron najlepsze reportaże dziennikarzy Travelera najbardziej inspirujące miasta
TYLKO
19,99 złotych
NUMER SPECJALNY TRAVELERA BOOKAZINE JUŻ W SPRZEDAŻY!
NGT_Bookazine_0119_Promo_205x265.indd 1
22.07.2020 16:23
www.national–geographic.pl
natgeopl
20
POMYSŁÓW NA WAKACJE
Bieszczady, Podlasie, Bory Tucholskie, Góry Stołowe… Spędź lato aktywnie!
Zamów magazyn na #czytajwdomu NGT_0820_Promo_205x265.indd 1
28.07.2020 08:36