Kaleidoscope August 2018 by LOT Polish Airlines

MAGAZYN POKŁADOWY PLL LOT S.A. EGZEMPLARZ BEZPŁATNY/FREE COPY ISSN 0239-9032

take me home

/ zabierz mnie

lot.com

08/2018

london

BIEBRZAŃSKI PARK NARODOWY ❚ DLACZEGO WARTO ODWIEDZIĆ GÖTEBORG ❚ MICHELLE PFEIFFER ❚ ANTONI PAWLICKI O AKCJI BOHATERON ❚ NAJBARDZIEJ WPŁYWOWI BIZNESMENI ŚWIATA

L O N DY N

Chocimska 7, Warsaw tel. 22 848 12 25, 22 848 15 90 rozana@restauracjarozana.com.pl www.restauracjarozana.com.pl

N OT E F RO M C EO

edytorial

Szanowni Państwo, LOT jest na dobrym biznesowym kursie, ponieważ rośnie i wypracowuje zyski. Ale żeby dalej się rozwijać, potrzebujemy pilotów: do końca 2019 r. chcemy pozyskać 300 dodatkowych do naszych baz operacyjnych w Warszawie i Budapeszcie. W odróżnieniu od wielu innych linii lotniczych zapewniamy nowym pilotom pełen pakiet szkoleń, za które nie muszą ponosić dodatkowych kosztów. Poszukujemy kapitanów i pierwszych oficerów do samolotów Bombardier Q400 oraz Embraer 170 i 190, a w ciągu trzech lat możliwe będzie uzyskanie uprawnień na maszyny Boeinga: B737 i B787 Dreamliner. W przeciwieństwie do innych linii w regionie dajemy więc naszym pilotom możliwość rozwoju zawodowego poprzez ścieżkę kariery „od Bombardiera do Dreamlinera”. Co istotne, zasady awansowania nie są oparte wyłącznie na starszeństwie, lecz w pierwszej kolejności na faktycznych umiejętnościach i doświadczeniu. Ofertę kierujemy w dużej mierze do kandydatów z krajów Europy Środkowo-Wschodniej. LOT wdrożył na swoich pokładach zasady anglojęzycznego kokpitu, dlatego nie wymagamy znajomości języka polskiego. LOT jest jedyną dynamicznie rozwijającą się i posiadającą solidne podstawy finansowe linią sieciową w Europie Środkowo-Wschodniej, co daje pilotom perspektywę długoterminowej współpracy, a naszym Pasażerom coraz większą i atrakcyjniejszą ofertę podróży. Zapraszam na nasze gościnne pokłady!

LOT JEST JEDYNĄ DYNAMICZNIE ROZWIJAJĄCĄ SIĘ I POSIADAJĄCĄ SOLIDNE PODSTAWY FINANSOWE LINIĄ SIECIOWĄ W EUROPIE ŚRODKOWO-WSCHODNIEJ. LOT IS THE ONLY RAPIDLY GROWING TRADITIONAL AIRLINE IN CENTRAL AND EASTERN EUROPE THAT HAS FIRM FINANCIAL FOUNDATIONS.

Dear Ladies and Gentlemen, LOT is on the right business track, as it is growing and generating profit. But in order to continue to grow, we need pilots. By the end of 2019, we want to have hired 300 additional pilots to work from our operating hubs in Warsaw and Budapest. Unlike many other airlines, we offer pilots a full training package at no additional cost to themselves. We are looking for captains and first officers for our Bombardier Q400 and Embraer 170 and 190 aircraft. Successful applicants will be able to become licensed to fly the Boeing B737 and B787 Dreamliners within three years. In other words, unlike other airlines, we offer a “Bombardier to Dreamliner” career path. Importantly, promotion is not based exclusively on seniority, but first and foremost on actual skills and experience. This offer is addressed primarily to candidates from Central and Eastern Europe. LOT has implemented an English-speaking cockpit rule, so a command of Polish is not essential. LOT is the only rapidly growing traditional airline in Central and Eastern Europe that has firm financial foundations, provides pilots with long-term employment opportunities, and guarantees Passengers an ever more attractive and more extensive flight offering. Z lotniczym pozdrowieniem ❚ Best regards

Prezes PLL LOT ❚ LOT Polish Airlines CEO Rafał Milczarski

SPRAWDŹ NOWE POŁĄCZENIA LOT-U DO: LONDON CITY, TEL AWIWU I SINGAPURU – WIĘCEJ INFORMACJI NA LOT.COM ❚ CHECK OUT NEW LOT FLIGHTS TO LONDON CITY, TEL AVIV AND SINGAPORE – MORE INFORMATION ON LOT.COM

Srebrny naszyjnik z cyrkoniami, wz. AP128-5044, srebrna bransoleta z cyrkoniami, wz. AP128-4976

ANDY & MAG

OPTICAL STORE

Linda Farrow exclusively at Andy&Mag

Plac Dąbrowskiego 2/4, Warszawa, tel. (22) 423 01 86 C.H. Atrium Promenada, ul. Ostrobramska 75c lok. 0.54, Warszawa, tel. 690 088 200 ul. Mokotowska 51/53 (róg ul. Pięknej), Warszawa, tel. (22) 622 15 41 salon@andyandmag.pl | www.andyandmag.pl

ANDY & MAG

OPTICAL STORE

ANDY & MAG

SA LO N O P T YCZN Y

Linda Farrow exclusively at Andy&Mag

ANDY & MAG

SA LO N O P T YCZN Y

N OT E F RO M T H E E D I TO R

od naczelnej

Zły dzień w Londynie jest i tak lepszy niż dobry dzień gdzie indziej – usłyszałam kiedyś od jednego londyńczyka. I choć jest wiele miast, które podbiły moje serce, to rzeczywiście Londyn zajmuje wśród nich miejsce specjalne. Uwielbiam jego niespożytą energię i witalność. Cenię go za kosmopolityzm – gdzie indziej rozmawia się aż 300 językami i można spotkać i poznać ludzi z najdalszych zakątków świata? Zawsze mam apetyt na jego kuchnię, ponieważ w Londynie można wyruszyć dosłownie w kulinarną podróż dookoła świata i codziennie delektować się jego inną częścią. Cenię za ofertę kulturalną, galerie sztuki, teatry i muzea, szczególnie że te publiczne w Wielkiej Brytanii można zwiedzać za darmo. A ich zbiory przyprawiają o zawrót głowy. Tylko w British Museum znajduje się ponad 8 mln eksponatów! Wreszcie szanuję za jedną z najstarszych monarchii świata, która mimo zawirowań stała się chyba największą atrakcją turystyczną WB. Dość powiedzieć, że jej „brand” jest wyceniany nawet na ponad 60 mld funtów. I choć Londyn jest dobry o każdej porze roku, my polecamy go na sierpień. Wtedy odbywa się tu Notting Hill Carnival, czyli największa uliczna impreza w Europie, podczas której panuje atmosfera jak na karnawale w Rio. Latem swoje podwoje otwiera także pałac Buckingham, można zwiedzić 19 z jego 775 pokoi. Warto też odkryć niepowtarzalny czar East Endu, o którym przeczytacie Państwo na stronie 40. A potem wracać do Londynu regularnie, bo chyba w żadnym innym mieście nie ma tyle do zobaczenia.

UWIELBIAM NIESPOŻYTĄ ENERGIĘ I WITALNOŚĆ LONDYNU. CENIĘ GO ZA KOSMOPOLITYZM – GDZIE INDZIEJ ROZMAWIA SIĘ AŻ 300 JĘZYKAMI. I ZAWSZE MAM APETYT NA JEGO KUCHNIĘ. I LOVE LONDON’S RESTLESSNESS AND VITALITY. I VALUE ITS COSMOPOLITAN CHARACTER – WHERE ELSE CAN YOU FIND 300 LANGUAGES SPOKEN. I AM ALWAYS HUNGRY FOR ITS CUISINE.

“A bad day in London is still better than a good day anywhere else”, I once heard a Londoner say. And although there are many cities that have won me over, London has a special place in my heart. I love its restlessness and vitality. I value its cosmopolitan character – where else can you find 300 languages spoken and meet people from every part of the world? I am always hungry for its cuisine, as London offers an endless variety of food. Here, you can go on a culinary spree and try a different cuisine every day of your stay. I love it for what it has to offer culturally, for its art galleries, theatres and museums, all the more so as public museums in the UK have free admission. Their collections can make your head spin – the British Museum alone boasts over 8 million exhibits. The UK is also one of the world’s oldest monarchies, which, despite its ups and downs, continues to be a major tourist attraction. Suffice it to say that the royal brand is valued at over GBP 60 billion. Although any time of the year is a great time to visit London, we recommend August. This is the month of the Notting Hill Carnival, Europe’s largest street festival. The atmosphere is on par with the Rio carnival. In the summer months, Buckingham Palace also opens its doors to the public, and you can see 19 of its 775 rooms. It is also worth discovering the unparalleled charm of the East End, which you can read more about on page 40. You will most likely want to return to London again and again as it is unlikely that any other city in the world has so much to see and experience.

redaktor naczelna ❚ editor in chief Agnieszka Franus

CONTENTS

112

120

3 N OTE FROM THE CEO 10 NOTE FROM THE EDITOR 14 DID YOU KNOW...? Biebrzański Park Narodowy The Biebrza National Park

18 W HAT’S ON

wydarzenia, festiwale events, festivals

24 THE BEST OF

gadżety elektroniczne electronic gadgets

30 I NSPIRATIONS

systemy metra na świecie metro systems around the world

36 W HY

Göteborg

40 JOURNEY OF A LIFETIME Londyn London

72 GOOD LIFE

120 T AKE A LOOK

BUSINESS 80 historia inflacji w Polsce

126 BEAUTY

przejmij kontrolę nad swoim życiem take control over your life

the history of inflation in Poland

86 n ajbardziej wpływowi biznesmeni

the most influential businesspeople

92 Impact mobility rEVolution’18 PEOPLE & THE WORLD 96 C entralny Port Komunikacyjny Central Communication Port

100 d umni z niepodległości Polski

proud of Poland’s independence

104 LIFE STORY

Ewan McGregor

60 INTERVIEW

118 c hłodnik litewski

66 A ntoni Pawlicki

tel. 22 360 39 60, e-mail: kaleidoscope@burdamedia.pl redaktor naczelna Agnieszka Franus redaktor prowadząca Agnieszka Michalak korekta Tomasz Cholaś Produkcja: dyrektor Tomasz Gajda, Stanisław Siemiński Tłumaczenia: Agnieszka Chrościcka Magdalena Szwedowska red. wersji angielskiej Stephen Canty Dział graficzny: projekt, dyrektor artystyczna Ewa Borowska fotoedycja Magdalena Rudzka, Rafał Wojciechowski DTP Krzysztof Stypułkowski Koordynator LOT: Konrad Majszyk

128 n owości w pielęgnacji skin care novelties

130 MAKE A WISH dodatki accessories

GOOD JOB 134 Made Concept 138 A ndy & Mag 140 L PP 144 G OOD ADDRESS strefa prestiżu prestige zone

film, teatr, książka, muzyka films, theatre, books, music

112 GOOD FOOD k uchnia brytyjska

Michelle Pfeiffer

dr Maciej Charaziński

110 CULTURE

50 MY POLAND Małopolska Lesser Poland

lato summer looks

British cuisine

Lithuanian chłodnik 24

Wydawnictwo: Burda Publishing Polska sp. z o.o. ul. Marynarska 15, 02-674 Warszawa, tel. 22 360 38 00 www.burdamedia.pl ZARZĄD Chief Executive Officer Alexander Sorg General Director Poland Justyna Namięta Chief Financial Officer Dobrosława Snarska-Pełka

New business & Corporate Media Director Małgorzata Nocuń-Zygmuntowicz 692 440 088 Project Manager Monika Siwiec-Chojnacka 22 360 36 23 Dyrektor Dystrybucji i Obsługi Klienta / Director of Distribution and Subscriptions Tomasz Kałuża International Ad Sales Representatives Italy: Mariolina Siclari, International Advertising Sales Director T. +39 02. 91 32 34 66, mariolina.siclari@burda.com burda community network Germany: Vanessa Noetzel T. +49 (89) 9250 3532, vanessa.noetzel@burda.com Michael Neuwirth T. +49 89 9250 3629, michael.neuwirth@burda.com Austria & Switzerland: Goran Vukota T. +41 44 81 02 146, goran.vukota@burda.com

France & Luxembourg: Marion Badolle-Feick T. +33 1 72 71 25 24, marion.badolle-feick@burda.com UK & Ireland: Jeannine Soeldner T. +44 20 3440 5832, jeannine.soeldner@burda.com USA, Canada & Mexico: Salvatore Zammuto T. +1 212 884 48 24, salvatore.zammuto@burda.com REKLAMA: Burda Publishing Polska sp. z o.o. Sekretariat Biura Reklamy / Advertising Secretariat Tel. 022 360 36 03, fax. 22 360 39 80, e-mail: reklama@burdamedia.pl Dyrektor Biura Reklamy Corporate Media / Head of Advertising Team of Corporate Media Jolanta Kurek advertising department Anna Dembska, Edyta Słowińska Sales coordinator – Katarzyna Osiak-Łazur

spis treści

D I D YO U K N O W

biebrzański park narodowy

P OLSKA AMAZONIA the polish amazon ŁOSIE, BOBRY, NIETOPERZE, A NAWET… DUCHY. OTO MIESZKAŃCY TAJEMNICZYCH MOKRADEŁ, NA KTÓRYCH CZAS PŁYNIE WE WŁASNYM TEMPIE. SPRAWDŹ, CO JESZCZE SKRYWA BIEBRZAŃSKI PARK NARODOWY. ❚ ELKS, BEAVERS, BATS AND EVEN GHOSTS. THESE ARE THE INHABITANTS OF THE MYSTERIOUS SWAMPS WHERE TIME RUNS AT ITS OWN RHYTHM. SEE WHAT ELSE THE BIEBRZA NATIONAL PARK HAS IN STORE. tekst | by rafał wojciechowski

OSTOJA PTAKÓW

a bird sanctuary

FENOMEN INŻYNIERII

an engineering phenomenon Można go przepłynąć, przejść pieszo, przejechać rowerem lub objechać samochodem. Kanał Augustowski to malowniczy szlak wodny przecinający jeziora i XIX-wieczne śluzy. Ciągnie się na długości 101 km i łączy rzeki Biebrzę z Niemnem na Białorusi. Ten niezwykły pomnik historii do dzisiaj nazywany jest fenomenem inżynierii. ❚ You can kayak or sail down it, or you can walk, cycle or drive along it. The Augustów Canal is a picturesque water trail that cuts through several lakes and 19th-century sluices. It is 101 km long and connects the Biebrza river with the Nemen river in Belarus. This incredible natural monument is considered to be an engineering phenomenon.

Bataliony to symbol Parku. Pod koniec kwietnia można podziwiać ich godowe widowisko, które przypomina paso doble z elementami tanga i polki. Samą dolinę Biebrzy zamieszkują aż 293 gatunki ptaków. Ze specjalnych wież widokowych można podglądać życie żurawi, derkaczy, wodniczek, dubeltów czy orlików grubodziobych. ❚ Ruffs are a symbol of the park. If you come here in late April, you can watch their mating ritual, which resembles a paso doble with a couple of tango and polka moves thrown in. The Biebzrza river valley is inhabited by as many as 293 bird species including cranes, corncrakes, aquatic warblers, or great snipes.

NIEZDOBYTY BASTION unconquered bastion Na początku XX w. była zaliczana do najnowocześniejszych twierdz świata. Podczas I wojny światowej armia carska broniła Twierdzy Osowiec przez wiele miesięcy. Niemcy nigdy jednak jej nie zdobyli. Odwiedzający mogą się tu natknąć na nietoperze oraz… Czarną Damę, której duch podobno zamieszkał w ruinach twierdzy. ❚ In the early 20th century, it was considered to be one of the world’s most advanced fortresses. During WWI, the Tsarist army defended the Osowiec Fortress for many months. The Germans never took it. Come here now and you will be greeted by bats – and perhaps the “Black Lady”, whose ghost allegedly lives on in the ruins.

LATAJĄCE SSAKI

flying mammals

Mogą żyć nawet 30 lat, a w języku chińskim słowo nietoperz i szczęście brzmią identycznie. Nie bez powodu więc objęte są całkowitą ochroną. Na terenie Parku można je spotkać przede wszystkim w Twierdzy Osowiec, która jest jednym z największych zimowisk nietoperzy w Polsce. ❚ They can live up to 30 years, and the Chinese words for “bat” and “luck” are homophones. Not without reason are they a protected species. In the Biebrza National Park, they are mostly found in the Osowiec Fortress, which is their largest wintering area in Poland.

KAJAKIEM PO BIEBRZY

kayaking on the biebrza

Poranne mgły, klucze ptaków oraz odgłosy łosi i jeleni to raj dla kajakarzy. Biebrza jest rzeką silnie meandrującą, z dużą liczbą starorzeczy, odnóg, rozlewisk i zatok, co z pewnością urozmaica spływ miłośnikom aktywnego wypoczynku. Latem czyste wody zachęcają do kąpieli oraz podziwiania podwodnego świata. ❚ Morning mists, birds in a V formation, and the sounds of elks and deer all make the river a heaven for kayakers. The Biebrza is a strongly meandering river with lots of oxbow lakes, prongs, backwaters and bays – all of which make kayaking even more exciting. In summer, the river’s clean water makes it perfect for swimming and diving.

NAJWIĘKSZY PARK W POLSCE

the largest park in poland

Ma prawie 60 tys. ha i jest najlepiej zachowanym w Europie kompleksem torfowisk dolinnych. Tereny te co roku zatapiane są podczas wiosennych powodzi, a szerokość rozlewisk dochodzi nawet do kilku kilometrów. Od 1993 r. obszar ten nazywa się Biebrzańskim Parkiem Narodowym. ❚ The area spans nearly 60,000 ha and is Poland’s best preserved complex of valley bogs. The area is flooded every year during the spring rainy season and the width of the backwater can be several kilometres. It has been known as the Biebrza National Park since 1993.



D I D YO U K N O W

biebrzański park narodowy

ZAWÓD DRWAL

occupation lumberjack Nazwa Biebrza, jak łatwo się domyślić, pochodzi od… bobra, a dokładnie od litewskiego słowa bebras. Ten uroczy gryzoń to architekt, drwal i hydrotechnik w jednym. Przyczynia się m.in. do oczyszczania i stabilizacji poziomu wód gruntowych i bez wątpienia wpisał się już na stałe w krajobraz biebrzańskich mokradeł. ❚ The name Biebrza originates from the the Lithuanian word for beaver, i.e. bebras. This charming rodent is an architect, lumberjack, and hydro technician in one. It helps clean and stabilize the groundwater and has without a doubt become a fixture of the Biebrza swamps.

CARSKA DROGA

tsar route

Jak, nie wysiadając z samochodu, zobaczyć to, co nad Biebrzą najpiękniejsze? Wystarczy przejechać 33-kilometrowy odcinek drogi i bacznie obserwować. To istny wybieg dla łosi, bobrów, jeleni, saren i wielu innych gatunków zwierząt. Pierwotnie miała łączyć carskie twierdze w Łomży, Osowcu i Grodnie, a według legendy wytyczył ją sam car Mikołaj II za pomocą… linijki. ❚ How to see the best of what Biebrza has to offer without getting out of the car? All you need to do is drive along the 33-km road and watch what happens around you. It is a veritable catwalk for elks, beavers, deer, roe deer, and many other species. The road was built to connect the Tsarist fortresses in Łomża, Osowiec and Grodno.

KRÓL MOKRADEŁ

the bog king

Pomimo swojej niezgrabnej sylwetki łoś doskonale pływa, a nawet nurkuje. Po błotnistych terenach Parku porusza się bez problemu. Żyje tu ok. 400 osobników. ❚ Despite its clumsiness, the elk is an excellent swimmer. It has no problems getting around the Park owing to its long legs and split hooves. The elk population in the Park is roughly 400 – the largest group of this species in Poland.

BIEBRZAŃSKIE SIANOKOSY

Praca na bielach (łąkach) trwała od świtu do nocy, spano w stogach i pito tzw. rudawinę (wodę z bagna). Tak niegdyś wyglądały nad Biebrzą sianokosy. Obecnie co roku odbywają się tutaj… Mistrzostwa Europy w Koszeniu Bagiennych Łąk. Impreza służy przywracaniu naturalnego siedliska ptaków, które upodobały sobie niską roślinność. ❚ Work in the fields continued from sunup to sunset, and farmers slept in haystacks and drank bog water in the old days. Today, the Bog Meadow Scything Championships are held here every year.

RAJ DLA OKA

a feast for the eyes Biebrza to raj dla botaników, można tu znaleźć rzadkie gatunki roślin, które zachwycają feerią barw i kształtów. Część z nich jest dziś zagrożona wyginięciem, dlatego warto wybrać się na poszukiwania takich perełek jak: zanokcica zielona, skrzyp pstry, zaraza niebieska, szachownica kostkowata czy obuwik pospolity. ❚ Biebrza is a dream-come-true for botanists as it has some very rare plant species. Some are threatened with extinction, so it is well worth your while trying to spot such botanic gems as green spleenort, variegated horsetail, orobanche purpurea, snake’s head, and cypripedium carceolous.

the biebrza harvest

W H AT ’ S O N

nasze rekomendacje

v NIE TYLKO GULASZ

BUDAPESZT

more than just goulash

Sinctur rectehicil eriorectehicil ipsanditis sim sum rectehicil non cor amus pliscilia consequi

Na wyjazd do Budapesztu chyba nikogo nie musimy namawiać. Tym razem można połączyć zwiedzanie miasta z koncertami rockowymi. Na dziewięciu scenach nad brzegiem Dunaju wystąpią m.in. Lana Del Rey, Gorillaz i Dua Lipa. ❚ Few people need to be convinced that Budapest is a great place to visit. This time, sightseeing can be combined with rock concerts. Lana Del Rey, Gorillaz, Dua Lipa and others will be performing on nine stages on an island in the Danube.

CUSAPERU

Sziget Festival, Budapest, Hungary, 8–15.08

EVENTS LONDYN

c KLASYKA KLASYKI classic classics Repertuar tegorocznych Promsów będzie jak zawsze bogaty. W roku poświęconym Leonardowi Bernsteinowi muzycy oddadzą wybitnemu koledze hołd. Bilety rozchodzą się błyskawicznie, ale ci, którzy nie będą mieć szczęścia, mogą wybrać się na koncerty, na które wstęp jest wolny. ❚ The line-up of this year’s Proms is as impressive as ever. Homage is being paid to the outstanding composer Leonard Bernstein this year to commemorate the centennial of his birth. Tickets are already scarce, but if you miss out, you can still attend those concerts where admission is free. BBC Proms, London, Britain, until 08.09

NADCHODZI REWOLUCJA a revolution is coming

BERLIN

Dokąd zmierza ekosystem oparty na cyfrowej i elektrycznej rewolucji w transporcie i motoryzacji? Na te i szereg innych pytań odpowiedzą przedstawiciele firm, start-upów i mówców z całego świata, którzy zjadą we wrześniu do Katowic na Impact mobility rEVolution’18. ❚ Where is the ecosystem driven by a digital and electric revolution in the transportation and automotive industries heading? The answers to this questions will be provided by representatives of business, start-ups and speakers from all over the world who will be attending the Impact mobility rEVolution’18 in Katowice this September.

c SYP KOLOROWO

powder your nose and more Obsypywanie się kolorowym pudrem stało się bardzo modnym, zapożyczonym od Hindusów sposobem świętowania lata. Włóż białe ubranie i poddaj się kolorom, a jeśli wolisz – sfotografuj tę feerię barw. Intrygujące zdjęcia gwarantowane. ❚ Throwing colourful powder on others has become a popular summer event inspired by the Indian holi festival. Wear white and let yourself be infused in colour, or, if you prefer, photograph the array of hues. Intriguing photos guaranteed. Holi Festival Of Colours, Berlin, Germany, 18.08

Impact mobility rEVolution’18, Katowice, Poland, 12–13.09 WARSZAWA

Już po raz czwarty miłośników muzyki barokowej czeka nie lada gratka. W Warszawie będzie można usłyszeć największe opery barokowe świata. Ważnym punktem tegorocznej edycji festiwalu będzie premiera Alciny Haendla m.in. z Olgą Pasiecznik i Anną Radziejewską w głównych rolach. ❚ For the fourth time, lovers of Barroque music can attend a very special event. Warsaw is hosting a festival showcasing the world’s best Barroque operas. The highlight of this year’s event is the premiere of Alcina by Handel starring Olga Pasiecznik and Anna Radziejewska in the lead parts. Festiwal Oper Barokowych | Baroque Opera Festival, drammapermusica.pl, Warsaw, Poland, 31.08–19.09



v PODRÓŻ W CZASIE the whole world in one place

©CREDITS



W H AT ’ S O N

nasze rekomendacje

v MUZYCZNA DOLINA musical valley M.I.A., Charlotte Gainsbourg i Grizzly Bear to największe zagraniczne gwiazdy tegorocznego festiwalu. Do Katowic przyjadą też m.in. zespół Kult i Kapela ze Wsi Warszawa. Nie zabraknie przedstawicieli gatunków muzycznych dla najbardziej wybrednych. A wszystko to w urokliwej Dolinie Trzech Stawów. ❚ M.I.A., Charlotte Gainsbourg and Grizzly Bear are the brightest foreign stars at this year’s OFF Festival in Katowice. Domestic artists include Kult and Kapela ze Wsi Warszawa (Warsaw Village Band). There will be no shortage of music for the more discerning listener. The venue is the charming Three Pond Valley. KATOWICE

OFF Festival, Katowice, Poland, 3–05.08

GDAŃSK

c JECHAĆ CZY NIE JECHAĆ? JECHAĆ! to go or not to go? go! Konkurs o Złotego Yoricka przeznaczony jest dla teatrów polskich, ale w Gdańsku obejrzymy też spektakle z Argentyny, Iranu, Niemiec, Czech, Włoch. Działać też będzie Letnia Akademia Szekspirowska, czyli cykl warsztatów, spotkań z twórcami oraz szczególnie interesujące miłośników teatru próby otwarte. ❚ The Golden Yorick competition is addressed to Polish theatre companies, but this summer will also feature performances from Argentina, Iran, Germany, the Czech Republic, and Italy. Another attraction that is held as part of the Shakespeare Festival is the Summer Shakespeare Academy. This consists of a series of workshops, meetings with artists, and open rehearsals. Festiwal Szekspirowski | Shakespeare Festival, Gdańsk, Poland, until 5.08

x KONIE MECHANICZNE NA START get your motor running Automobilklub Rzeszowski zaprasza miłośników mocnych maszyn i sporych prędkości na rajd po krętych drogach Podkarpacia. W ubiegłym roku po raz kolejny triumfował Francuz Bryan Bouffier. Może w tym roku puchar przypadnie rodzimym rajdowcom? ❚ The Rzeszów Automobilklub is inviting all muscle car lovers to a rally along the undulating roads of the Podkarpacie region. Last year, the trophy went to, once again, French driver Bryan Bouffier. The Polish contingent might have better luck this year. Rajd Rzeszowski | Rally Rzeszów, Rzeszów, Poland, 9–11.08

c GO CUBA

CAPERU

AMSTERDAM

Holendrzy aktywnie wspierają mniej znane i często egzotyczne kinematografie – w tym roku szczególnie kubańską. Na tegoroczny festiwal przysłano ponad 60 filmów, z czego wybrano 11 długich i krótkich metraży. ❚ The Dutch actively support new and often exotic national cinema industries. This Amsterdam film festival is paying tribute to Cuban films this year. There will be over 60 screenings, 11 of them feature films. World Cinema Amsterdam, The Netherlands, 16–25.08

v KRÓL WCIĄŻ ŻYJE the king lives on

Elvis Week, Memphis, USA, 9–18.08

MEMPHIS

W tym roku minie 41. rocznica śmierci króla rock and rolla. Fani nie zapominają o nim nigdy. Co roku w jego rodzinnym Memphis przez tydzień prezentowane są filmy, w których Elvis Presley wystąpił, a wszędzie rozbrzmiewają jego piosenki. ❚ This year we are celebrating the 41st anniversary of the death of the king of rock and roll. Elvis will never be forgotten. Every year, in his home town of Memphis, Elvis Presley films are screened held for an entire week.

W H AT ’ S O N

nasze rekomendacje

JEDYNY TAKI WYŚCIG the only race of its kind

W 1993 r. dyrektorem wyścigu został Czesław Lang (na zdj.), wicemistrz olimpijski z Moskwy. Dzięki jego staraniom w 2005 r. Tour de Pologne awansował do kolarskiej ligi mistrzów (obecnie UCI World Tour). ❚ In 1993, Czesław Lang (below), silver Olympic medallist and the first Polish professional cyclist became the director of the Tour. Owing to his efforts, the Tour de Pologne made it into the cycling champions league (UCI World Tour).

TOUR DE POLOGNE (4–10 SIERPNIA) W TYM ROKU ŚWIĘTUJE 90-LECIE ISTNIENIA, KTÓRE PRZYPADA W STULECIE ODZYSKANIA PRZEZ POLSKĘ NIEPODLEGŁOŚCI. ❚ THE TOUR DE POLOGNE (4-10 AUGUST) CELEBRATES ITS 90TH ANNIVERSARY THIS YEAR. THIS COINCIDES WITH THE CENTENARY OF POLAND’S REGAINING ITS INDEPENDENCE. tekst | by jan walczak

Dziś w wyścigu startują najlepsi, m.in. Alessandro Ballan, Vincenzo Nibali, Peter Sagan czy Marcel Kittel. Sukcesy odnoszą też Polacy: Michał Kwiatkowski w 2012 r. zajął 2. miejsce, a Rafał Majka w 2014 r. wygrał wyścig. ❚ The Tour de Pologne now attracts top international cyclists, including Alessandro Ballan, Vincenzo Nibali, Peter Sagan, and Marcel Kittel. Several Polish competitors, e.g. Michał Kwiatkowski (Second, 2012) and Rafał Majka (First, 2014), are also climbing the table.

W 2017 r. na trasach kolarzy dopingowało 3,5 mln ludzi. ❚ 3.5 million spectators cheered the cyclists in 2017.

The concept for a national bicycle race was born when Poland regained its independence. Thanks to the efforts of the Warsaw Cycling Society and Przegląd Sportowy (a sports periodical), 71 contestants competed in the 1st Tour de Pologne Cycling Race, which covered a distance of nearly 1,500 km, in 1928. Early races were very different from modern events. Gravel roads and punctures were par for the course, and the fastest cyclists had an average speed of approx. 25 kph. The winner of the first race was Feliks Więcek. Today, the Tour de Pologne is a well-oiled machine – one that has been named Sporting Event of the Year six times. The Tour de Pologne also celebrates our history – the mottos of recent editions were inspired by landmark anniversaries. ■

dea narodowego wyścigu kolarskiego pojawiła się po odzyskaniu przez Polskę niepodległości. Dzięki staraniom Warszawskiego Towarzystwa Cyklistów oraz redakcji Przeglądu Sportowego w 1928 r. 71 osób ruszyło w liczącą ok. 1,5 tys. km trasę I Kolarskiego Biegu Dookoła Polski. Pierwsze wyścigi różniły się co prawda od dzisiejszych – szutrowe drogi i przebite opony były codziennością, a średnia prędkość najlepszych wynosiła ok. 25 km/h. Triumfatorem pierwszego wyścigu był Feliks Więcek. Dziś Tour de Pologne to dobrze naoliwiona maszyna, którą sześć razy uznano za Sportową Imprezę Roku. Stał się wizytówką Polski, prezentując najpiękniejsze miasta i regiony. Nie zapomina też o historii kraju – w ciągu ostatnich lat kolejne edycje odbywały się pod hasłami nawiązującymi do istotnych rocznic. ■

Jedną z największych gwiazd wyścigu był Marian Więckowski (zdj. obok), który w latach 1954–1956 wygrał trzy razy z rzędu. Z kolei lata 70. ub.w. nazywane są złotą erą polskiego kolarstwa. Szosy zdominował wówczas m.in. Stanisław Szozda (wygrał w 1971 r.). ❚ One of the brightest stars of the race was Marian Więckowski (image on the left), who claimed victory three times (1954-1956). The 1970s were dubbed the “golden age” of Polish cycling. This is when the Tour was dominated by Stanisław Szozda (First, 1971).

Deutsche Bank Private Banking

Wznieś się wyżej z dwuosobową Radą Doradców Kiedy jesteś wysoko, wiesz, ile zależy od wsparcia zaufanych ludzi. Osobista, dwuosobowa Rada Doradców to ukoronowanie sukcesu każdego Klienta Private Banking. To siła, która wznosi finanse na wyższy poziom. Deutsche Bank w elitarnej czołówce instytucji dla Klientów Bankowości Prywatnej według ratingu magazynu Forbes RATING PRIVATE BANKING MAGAZYNU FORBES

EliteLine: 801 19 19 19 (opłata wg obowiązujących stawek operatora), www.eliteprivatebanking.pl Deutsche Bank Polska S.A., ul. Lecha Kaczyńskiego 26, 00-609 Warszawa

THE BEST OF

gadżety elektroniczne

GADŻETOMANIA gadget mania

BYWAJĄ NASZYMI ASYSTENTAMI, OCHRONIARZAMI, A NAWET PRZYJACIÓŁMI. ZASKAKUJĄ SWOJĄ FUNKCJONALNOŚCIĄ I MOŻLIWOŚCIAMI TECHNOLOGICZNYMI NA MIARĘ XXI W. TE GADŻETY POTRAFIĄ WIĘCEJ, NIŻ MYŚLISZ. ❚ THEY MAKE PERFECT ASSISTANTS, BODYGUARDS, AND EVEN FRIENDS. THEY ASTONISH US WITH THEIR 21ST CENTURY FUNCTIONALITIES AND TECHNOLOGICAL CAPABILITIES. AND THESE GADGETS CAN DO MUCH MORE THAN YOU THINK. tekst | by rafał wojciechowski

ACER SWIFT 7

W tym przypadku rozmiar ma znaczenie. To nie jest zwykły laptop, to laptop, który ma zaledwie... 8,98 mm grubości. Brzmi wręcz niewiarygodnie! Najcieńszy ultrabook na świecie ma 14-calowy ekran, wbudowany modem LTE, nośnik SSD o pojemności 256 GB oraz procesor Intel Core i7-7Y75. ❚ In this case, the size does matter. This is no ordinary laptop, but a laptop that is barely 8.98 mm thick. It sounds almost impossible. The world’s thinnest ultrabook is fitted with a 14” screen, an integrated LTE modem, a 256GB SSD drive, and an Intel Core i7-7Y75 processor.

3 24

Posprząta mieszkanie, znajdzie zgubiony klucz, a nawet przyniesie piwo z lodówki. Brzmi jak z filmu s.f., ale ta rzeczywistość jest bliżej, niż się nam wydaje. Mimo że robot jest cały czas w trakcie testów, bardzo możliwe, że już niedługo zastąpi nas w codziennych obowiązkach. ❚ These robots can clean the apartment, find a lost key, and even fetch you a beer from the fridge. It sounds like science fiction, but it is much closer to reality than you think. These robots are still being tested, but it is highly probable that they will soon take over our daily household chores.

NORTON CORE ROUTER Wygląda jak designerska kula dyskotekowa, ale można znaleźć na niej ukryte porty USB, Ethernet i WAN. Ten futurystyczny obiekt to po prostu router. Poza możliwością połączenia z siecią urządzeń, które składają się na tzw. inteligenty dom, ma też zapewniać dodatkową ochronę. To bez wątpienia urządzenie na miarę XXI w. ❚ It resembles a designer disco ball, but has USB, Ethernet and WAN ports hidden inside. This futuristic sphere is simply a router. Apart from connecting smart home appliances to the network, it was designed to provide additional protection. This is definitely a device for the 21st century.



AEOLUS

THE BEST OF

FORWARDX OVIS

TEMI

Walizka, pojazd, a może kamera? Ten wynalazek potrafi sam podążać za właścicielem, rozpoznawać jego twarz i omijać przeszkody. Posiada też bransoletkę, która poinformuje o niebezpieczeństwie. ❚ A suitcase? A vehicle? Maybe a camera? This unique invention can follow its owner, recognise his or her face, and even avoid obstacles. It comes with a wide lens camera and a bracelet that warns of possible danger.

Robot kamerdyner. Działa w systemie Android i jest zintegrowany z Facebookiem, Uberem, YouTube’em i Spotify. Dzięki niemu możemy obsłużyć urządzenia domowe, nie wstając z kanapy. ❚ Introducing the robotcum-butler. This Android device is compatible with Facebook, Uber, YouTube, and Spotify. It will help you operate home appliances without getting up from the sofa. All you need to do is ask.

DEBUSSY IRIS Twoja ulubiona muzyka i piękny design w jednym? Te słuchawki zostały wyposażone we wbudowany ekran dotykowy, system sterowania głosem i gestami, pamięć o pojemności 32 GB oraz technologie, które podnoszą jakość dźwięku do niezwykłego poziomu. Umożliwiają też streaming muzyki z Tidala, Spotify i Qobuz. ❚ Your favourite music and head-turning design in one? These headphones have an integrated touch screen, a voice and gesture recognition system, 32GB memory, and technologies that elevate the quality of sound to a whole new level. You can also use them to stream music from Tidal, Spotify, and Qobuz. This is for the truly discerning.

SONY AIBO

LENOVO SMART ASSISTANT

Ten gadżet rozpoznaje nasze polecenia, wyszukuje za nas informacje w internecie, odtwarza muzykę oraz dodaje wpisy do kalendarza. Do tego idealnie prezentuje się na biurku w trzech odsłonach kolorystycznych. Taką osobistą sekretarkę możemy mieć już za 500 zł. ❚ Despite its impressive capabilities, this gadget is rather inconspicuous. It recognises our commands, helps us find information online, plays music, and adds calendar entries. It also looks great on the desk, and comes in three colours. This personal assistant is yours for approx. PLN 500.

Czy to na pewno tylko zabawka? Ten zwierzak posiada OLED-owe oczy, które potrafią wyrażać emocje, ma też wbudowaną kamerkę typu „rybie oko”, dwa mikrofony oraz specjalne sensory, dzięki którym czuje dotyk człowieka i – jak zapewnia producent – potrafi tworzyć emocjonalną wieź z domownikami. ❚ Is this really only a toy? This animal comes with OLED eyes that can express emotions, an integrated fisheye lens camera, two microphones, special sensors that can sense human touch, and according to the manufacturer, can form emotional bonds with household members.

SAMSUNG GEAR SPORT Trener personalny pod ręką, a w zasadzie na ręku, to rozwiązanie idealne dla fanów zdrowego trybu życia. Ten smartwatch to kombajn możliwości: zlicza kroki, tętno, minuty aktywności, pokonane piętra, przypomina o konieczności rozruszania się po dłuższym siedzeniu, monitoruje kalorie, sen, typ aktywności, a nawet dopasuje ulubioną muzykę do ćwiczeń. ❚ A personal trainer at your fingertips, or in your hand, to be exact. A perfect solution for fitness fans. This smartwatch is truly multifunctional: it counts steps, measures pulse, minutes of activity, and floors scaled; reminds you to move if you’ve been sitting for too long; monitors calories, sleep, and types of activities; and will even match your favourite music to your workout routine.



gadżety elektroniczne

POLANDâ&#x20AC;&#x2122;S

ULTIMATE SUCCESS the highest residential building in the European Union the biggest recreational floor in Europe with 25 meter long swimming pool, SPA and cinema

Luxury apartments ready to move in The best selling premium residential property in 2016 and 2017.* *According to the research conducted by REAS Residential Advisors

+48 22 250 14 44 | INFO@ZLOTA44.COM | WWW.ZLOTA44.COM

gadżety elektroniczne

LEGO BOOST Gratka dla małych i dużych wielbicieli kultowych klocków. Lego stworzyło zestaw, dzięki któremu oprócz budowy robotów można też wprawiać je w ruch i traktować jako interaktywne zabawki. Całość została zintegrowana z aplikacją na tablet. ❚ A genuine treat for Lego lovers. Programming and building robots is now an exciting experience, and not only for children. Lego has come up with a robot building set. You can put them into motion and transform them into interactive toys. It is integrated with a tablet app.

KOLIBREE MAGIK

Kto powiedział, że mycie zębów musi być nudne? Specjalna aplikacja na smartfon w tej szczoteczce uruchamia system punktacji i nagród za poprawne szczotkowanie i docieranie do wszystkich miejsc. ❚ Who said that brushing your teeth had to be boring? A special smartphone app in the toothbrush activates a scoring system that rewards good brushing and reaching the most difficult to clean places.

SMACIRCLE S1

Ten składany rower elektryczny można schować do plecaka i zabrać np. do samolotu. Na jednym ładowaniu potrafi przejechać do 19 km i rozpędzić się do 20 km/h, przez co można go nazwać miniskuterem. Odblokowuje się go oczywiście za pomocą... smartfona. ❚ Cyclists will be delighted. This foldable ebike fits into a backpack and can easily be carried onto e.g. a plane. A single charge offers a range of up to 19 km and a top speed of up to 20 kph, which actually qualifies it as a mini-scooter. Naturally, you unlock it with your smartphone.

SAMSUNG POWERBOT STAR WARS Odkurzacz dla fanów Gwiezdnych wojen. Każda funkcja robota ma przypisany kultowy dźwięk jak: motyw przewodni serii czy komendy szturmowców. Oprócz tego również sam odkurza, sam zaprogramuje najlepszą trasę sprzątania, sam ominie przeszkody i sam się naładuje. ❚ This is a vacuum cleaner for diehard Star Wars fans. Each function of this robot has its own iconic sound, including leading themes of the franchise and stormtrooper commands. It can also vacuum on its own, select the optimum cleaning route, avoid obstacles, and recharge itself.

15 28

KEYBOARDIO

Gadżet spodoba się szczególnie tym, których męczy już pisanie na tradycyjnej klawiaturze. To cudo może się pochwalić możliwością podświetlenia i dopasowania do naturalnej pozycji dłoni. Można je obniżyć, podwyższyć, zsunąć, rozsunąć, słowem spersonalizować. ❚ This gadget should appeal to anyone fed up with typing on a traditional keyboard. Keyboardio comes with backlit keys and can adjust itself to the natural position of your wrists. You can adjust its height, bring its elements closer or move them apart... in other words, customise it.

DEVIALET PHANTOM Ten wyjątkowy głośnik łączy w sobie piękno designu z pięknem dźwięku. Hermetycznie odizolowana membrana basowa odtwarza ultragłębokie basy od 16 Hz. Natomiast dzięki bezpłatnej aplikacji Spark (Android i iOS) możemy też wybierać muzykę ze smartfona, peceta, sieci albo z serwisów muzycznych online. ❚ This loudspeaker combines the beauty of design with the beauty of sound. Housed hermetically, the bass membrane reproduces even ultra-deep bases from 16 Hz, while free Spark app (Android and iOS) enables you to play music from your smartphone, PC, network or online music streaming sites.

THE BEST OF

systemy metra

SINGAPUR – Mass Rapid Transit działa od 1987 r. i liczy blisko 200 km tras. Pięć linii metra obejmuje swoim zasięgiem prawie całe miasto, a resztę uzupełniają autobusy. ❚ SINGAPORE – Mass Rapid Transit has been operating since 1987 and has over 200 km of routes. Five metro lines cover nearly the entire city and the rest of the municipality is serviced by buses.

©CREDITS

I N S P I R AT I O N S

P O D Z I E M N E K R Ó L E S T WA subterranean realm

©CREDITS

PIERWSZA SIEĆ METRA POWSTAŁA W 1863 R. W LONDYNIE. DZIŚ TYM ŚRODKIEM TRANSPORTU MOGĄ SIĘ POCHWALIĆ NAJWIĘKSZE MIASTA ŚWIATA, CHOCIAŻ NAJWIĘCEJ STACJI I LINII MA OD WIELU LAT NOWY JORK. ❚ THE FIRST UNDERGROUND CITY TRAIN SERVICE OPENED IN LONDON IN 1863. TODAY, ALL THE WORLD’S LARGEST CITIES BOAST SUBWAY LINES. NEW YORK CITY HAS THE MOST LINES AND STATIONS.

I N S P I R AT I O N S

systemy metra

PARYŻ – metro to jeden z symboli stolicy Francji, liczy blisko 220 km tras i posiada 16 linii. Pierwszą otwarto w 1900 r., a w latach 30. powstały pierwsze stacje poza granicami miasta. LONDYN – tutejsze metro jest najstarsze na świecie, podróżni skorzystali z niego po raz pierwszy 10 stycznia 1863 r. System liczy 270 stacji i 402 km tras. Codziennie korzysta z niego ok. 3,67 mln podróżnych. ❚ PARIS – The metro is a hallmark of the city. It has nearly 220 km of routes and 16 lines. The first line opened in 1900 and the first suburban stations were built in the 1930s. LONDON – The Tube is the oldest underground train system in the world – it opened on 10 January 1863. The system has 270 stations and 402 km of routes. Some 3.67 million people use the Tube every day.

BUDAPESZT – budowa pierwszej linii metra ruszyła tu w 1894 r. Dziś sieć składa się z czterech linii. Co ciekawe, sławę metru przyniósł film Kontrolerzy Nimróda Antala z 2003 r., którego akcja rozgrywa się głównie na podziemnych stacjach. ❚ BUDAPEST. Construction of the first metro line began in 1894. The network now has four lines. The Budapest Metro was made famous by Nimród Antal’s film Kontroll (2003), which was shot entirely on location there.

systemy metra

Â©CREDITS

I N S P I R AT I O N S

©GET TY IMAGES (6), ADOBE STOCK

na str. obok: NOWY JORK – metro (czynne całą dobę) ma najwięcej na świecie stacji, bo aż 472, a jego długość to 394 km. Dziennie przewozi ok. 6 mln pasażerów. TOKIO – spośród 13 linii metra w stolicy Japonii osiem z nich ma torowiska prowadzone na ziemi lub na wiaduktach. Przewozi dziennie ok. 8 mln pasażerów. SZTOKHOLM – metro w stolicy Szwecji zostało wydrążone w skale, a wiele stacji przypomina galerie sztuki. ❚ Far left: NEW YORK CITY – The local metro (the service is available 24/7) has the largest number of stations in the world (472) and 394 km of lines. There are roughly 6 million passengers every day. TOKYO – Eight of Tokyo’s 13 metro lines are either ground level or on the surface. It is used by roughly 8 million people a day. STOCKHOLM – The local metro was drilled in rock and many stations resembe art galleries.

WHY

göteborg

Göteborg

GÖTEBORG

GÖTEBORG TO MIASTO „NAJ”: NAJWIĘKSZEGO W SKANDYNAWII PARKU ROZRYWKI, NAJWIĘKSZEGO OGRODU BOTANICZNEGO W SZWECJI I NAJLEPSZYCH OWOCÓW MORZA. ❚ MANY OF THE GÖTEBORG LANDMARKS ARE THE BIGGEST AND THE BEST – IT BOASTS THE LARGEST AMUSEMENT PARK IN SCANDINAVIA, THE LARGEST BOTANICAL GARDEN IN SWEDEN, AND THE BEST SEAFOOD. tekst | by michał cessanis

Tutejszy ogród botaniczny należy do najciekawszych w Europie, zajmuje ponad 170 ha, na tym terenie uprawia się ponad 16 tys. gatunków roślin z całego świata. Warto więc odbyć tutaj spacer wśród bujnej i miejscami egzotycznej zieleni. ❚ The Göteborg Botanical Garden is one of the most interesting in Europe. It covers over 170 ha and boasts over 16,000 plant species from all over the world. The garden is perfect for walking amid lush and sometimes exotic greenery.

W zielonym pawilonie jest największa kolekcja orchidei w Szwecji. ❚ The green pavilion has the largest collection of orchids in Sweden.

JEDZ I PIJ

eat and drink

Statua Posejdona, mitycznego boga mórz i oceanów, na Götaplatsen. ❚ The statue of Poseidon, the mythical god of the seas and oceans, in Götaplatsen.

Göteborg to raj dla smakoszy ryb i owoców morza. Gdzie serwują najpyszniejsze? Polecam restauracje Fiskekrogen i Sjömagasinet wymieniane wśród 10 najlepszych w mieście. A po uczcie napijcie się aromatycznej kawy, z której także słynie miasto, np. w legendarnej Junggrens Café. ❚ Göteborg is a paradise for fish and seafood lovers. Where to go for the best food? I recommend the Fiskekrogen and Sjomagasinet restaurants, twoof the top 10 eateries in the city. For coffee go to the legendary Junggrens Cafe.



ODPOCZNIJ W OGRODZIE

rest in the garden

Na pamiątkę warto przywieźć figurkę w barwach narodowych albo słynnego drewnianego, ręcznie malowanego konika – to jeden z symboli Szwecji.

WHY

göteborg

ZWIEDZAJ Z KARTĄ

sightseeing with a card

Muzeum Historii Naturalnej, Muzeum Kultury Światowej, Muzeum Sztuki, a do tego Centrum Nauki „Universum” i wiele innych miejsc, które trzeba odwiedzić. Bilety wstępu nie są tanie, dlatego opłaca się wykupić kartę Gothenburg Card. Jednodniowa kosztuje ok. 75 zł. ❚ The Natural History Museum, the World Culture Museum, the Art Museum, the Universum Science Centre, and many other places are all worth visiting. Admission is not cheap, so it is worth buying a Gothenburg Card. A one-day card costs approx. EUR 17.

POPATRZ NA MIASTO Z GÓRY

view the city from abov

Göteborg is home to a specific LOT apla metal genre known as the Göteborg Sound.

PRZEJEDŹ SIĘ TRAMWAJEM

take a tram ride

Göteborg ma największą w Skandynawii sieć tramwajową. Powstała na początku XX w. Codziennie po mieście kursuje ponad 200 tramwajów, warto więc wybrać się na przejażdżkę. ❚ Göteborg has the largest tram grid in Scandinavia. It was built in the early 20th century. Over 200 trams operate the network daily. It’s worth your while taking a ride on one.

Dzielnica Haga to miejsca z kawiarniami i stoiskami lokalnych artystów. ❚ The Haga district abounds in cafes and stalls offering the works of local artists.

Kaleidoscope.pdf

14.02.2018

15:08

WYBIERZ SIĘ NA SŁYNNY TARG visit a famous market Najlepiej do hali targowej Feskekôrka tłumaczonej na język polski jako „rybny kościół”. Nazwa nawiązuje do kształtu budynku przypominającego neogotycki kościół. Działa od 1874 r., oprócz stoisk z rybami jest tu również restauracja. ❚ The best market to shop at is the Feskekôrka. The name is a reference to the shape of the market hall, which resembles a Neo-Gothic church. It has been operating since 1874 and also houses a restaurant.

WAW–GOT–WAW 6 razy w tygodniu ❚ 6 times a week

TLL–GOT–TLL

3 razy w tygodniu ❚ 3 times a week Więcej informacji na ❚ More information on lot.com

Wjedź na punkt widokowy w wieżowcu Lilla Bommen nazywany przez mieszkańców pomadką. Jest tam też kawiarnia Götheborgsutkiken, z której można podziwiać panoramę miasta i port, w którym cumuje żaglowiec Viking z 1906 r. – jeden z największych zbudowanych w Skandynawii. ❚ Go to the observation deck on top of the Lilla Bommen high-rise – nicknamed “lipstick” by the locals. The deck houses the Götheborgsutkiken from where you can look out over the city and the port, where the Viking sailing ship (built in 1906), one of the largest in Scandinavia, is docked.

Podà˝aj w stron´

słoƒca

S O C Z E W K I Ś W I AT ŁO C Z U Ł E S O

Wyró˝nij si´ dzi´ki soczewkom z rodziny Sensity Soczewki światłoczułe Sensity to idealne rozwiązanie dla osób, które oczekują komfortowego widzenia niezależnie od warunków oświetleniowych, bez konieczności zmiany okularów. Dzięki innowacyjnej technologii Stabilight Technology™, soczewki Sensity błyskawicznie przyciemniają się na zewnątrz i bardzo szybko rozjaśniają, powracając do pełnej przejrzystości wewnątrz pomieszczeń, zapewniając najwyższą wygodę użytkowania o każdej porze roku. Odkryj pełną gamę soczewek Sensity na www.hoyavision.com/pl Zapraszamy do odwiedzania naszego profilu na

facebook.com/ HoyaLensPoland

JOURNEY OF A LIFETIME

londyn

TO PONAD 30-MILIONOWE MIASTO JEST GIGANTYCZNYM KULTUROWYM TYGLEM, WSZYSTKO, ZA CO MOŻNA JE POKOCHAĆ, ZNAJDUJE SIĘ JEDNAK NAD BRZEGAMI TAMIZY. ❚ THE CITY HAS A POPULATION OF OVER 30 MILLION AND IS A HUGE CULTURAL MELTING POT, BUT EVERYTHING LOVABLE ABOUT IT CAN BE FOUND ON THE BANKS OF THE THAMES. tekst | by michał głombiowski



©CREDITS

MEGAPOLIS

©CREDITS



Tower Bridge. ❚ Tower Bridge

W Millennium Bridge z widokiem na katedrę św. Pawła. Soho – to środek West Endu, dzielnicy teatrów, galerii i klubów. Malownicza Wardour Street w Chinatown. ❚ Millennium Bridge with a view of St Paul Cathedral. Soho is the centre of West End, the district of theatres, art galleries and clubs. The picturesque Wardour Street in Chinatown.

East Endzie jestem pierwszy raz od 20 lat. Kiedy poprzednio moje buty stukały o tutejsze chodniki, ten świat wyglądał inaczej. Przemierzałem wtedy ulice londyńskiej dzielnicy czujnie, szukając okazji, która pozwoliłaby mi zarobić jakieś pieniądze i pozostać tu na dłużej. Byłem studentem, a do stolicy Wielkiej Brytanii dotarłem po męczącej podróży autobusem, przebijając się przez barierę chłodnego spojrzenia celnika na granicy. Unia Europejska była dla nas wówczas odległym punktem na horyzoncie. East End, obszar na północ od Tamizy, rozlewający się pomiędzy City i rzeką Lea, chętnie przygarniał takich rozbitków jak ja. Robotnicza dzielnica ceglanych szeregowców, upstrzona kominami ledwo dyszących browarów, z liszajami odpadających tynków. Akcent jej mieszkańców doprowadzał mnie do rozpaczy. Jedna z biedniejszych dzielnic Londynu kryła jednak asa w rękawie – byli nim ludzie. Gdy podczas rozmów z nimi udało mi się już zrozumieć choć co piąte zdanie, okazywali się zgraną wspólnotą rozbijającą trudy codzienności plotkami w kolejce po pieczywo, wypadami na kawę do budki na rogu czy ciągnącymi się w nieskończoność zakupami na słynnych rynkach East Endu. Z czasem zacząłem się wybierać nad Tamizę, by myszkować po chylących się ku upadkowi dokach i gapić się na sunące po rzece barki. Zachodziłem

londyn

It’s been 20 years since my last visit to the East End. The world looked completely different back then. At the time, I walked the streets of this district carefully, so as not to miss any opportunity to make some money and be able to stay longer. I was a university student and had arrived at the capital of the United Kingdom after a tiring coach trip, and managed to ease my way past the border control officer. The European Union was a distant spot on the horizon for Poles at the time. The East End lies on the north bank of the Thames between the City and the River Lea. It was very welcoming to castaways like myself. A blue-collar district full of brick terraced houses, the occasional chimney of a barely operating brewery, and plaster flaking off the walls of buildings. The accent of the locals left me in despair. It was one of the least affluent districts of London, but it did have one hidden gem – its inhabitants. Even though I only managed to understand one in five sentences at best, I could see that they were a close-knit community that bore the grim daily grind with gossip shared in the queues for fresh bread, coffee breaks at the corner booth, and the never-ending shopping at the famous East End markets. Over time, I began to make my way towards the Thames to nose around the docks and watch the barges carrying some rusty scrap iron along the river. I would enter a pub squeezed in between workers’



JOURNEY OF A LIFETIME

YACHT PARK - NOWE OBLICZE GDYNI Ekskluzywna i unikatowa w skali Polski i Europy inwestycja została usytuowana w malowniczej, morskiej scenerii z widokiem na marinę i cumujące jachty. Luksusowy kompleks apartamentów wraz z nowoczesną przystanią jachtową oraz aleją spacerową z butikami i restauracjami stworzą miejsce, gdzie warto zamieszkać. Yacht Park zmieni krajobraz miasta. To nowe oblicze Gdyni.

YACHT PARK - THE NEW FACE OF GDYNIA This unique development project in Poland and Europe will be situated in the beautiful scenery overlooking the marina and mooring yachts. A luxurious residential complex with a modern marina and a promenade with boutiques and restaurants will be a great place to live. Yacht Park will change the cityscape, and become the new face of Gdynia.

BIURO SPRZEDAŻY | SALES OFFICE | +48 785 88 55 88 | WWW.YACHTPARK.PL

JOURNEY OF A LIFETIME

NOWE ŻYCIE Dziś spękany beton, sięgające do pasa trawy i porozrzucane elementy przemysłowych maszyn zastąpiły lśniące wysokościowce, płaskie chodniki i nowy pasaż nad Tamizą. Niepotrzebne już nikomu doki zamieniły się w Canary Wharf – kompleks biurowców mający przyćmić City of London. Ten świat banków i sklepów, przyciągający co tydzień dobre pół miliona kupujących, skutecznie wymazał portowy charakter dzielnicy. O historii tego miejsca przypominają służące już tylko jako ozdoba żurawie i nazwy ulic – Pepper Street, Ferry Street, Malabar Street – dalekie echo czasów, gdy przez baseny przy Tamizie przewijały się statki wiozące dobra z całego świata. East End się zmienił. Region przyciągnął uwagę projektantów, przed którymi postawiono zadanie odświeżenia Londynu przed olimpiadą w 2012 r. Dobrą energię tego miejsca wcześniej wyczuli już zresztą freelancerzy i artyści. Napłynęli skuszeni niskimi

NA MALOWNICZĄ TAMIZĘ, PAŁAC WESTMINSTERSKI ORAZ WIEŻĘ ZEGAROWĄ Z DZWONEM BIG BEN MOŻNA SPOJRZEĆ Z GONDOLI LONDON EYE. YOU CAN ENJOY A NIGHTTIME VIEW OF THE ILLUMINATED THAMES, WESTMINSTER PALACE, AND BIG BEN FROM A LONDON EYE GONDOLA.

czynszami i treściwą kuchnią imigrantów. East End stał się modny. Wyrosły oblegane przez cyfrowych nomadów knajpki, galerie, sklepiki ze zdrową żywnością. Nie zmieniło się jedno – atutem dzielnicy pozostali jej mieszkańcy. I choć wielu z nich zniknęło z falą inwestycji i rosnących cen, na posterunku wciąż pozostał Mr. Sammy, który od niemal pół wieku wypieka bajgle w Beigel Bakery przy Brick Lane (nie przegapcie tych z soloną wołowiną i musztardą), włoska rodzina prowadząca knajpkę E. Pellicci przy Bethnal Green Road czy kwiaciarnia Dennington’s – kolejny działający od dekad rodzinny biznes. Gdy idę teraz ulicami East Endu, próbując jakoś odnaleźć się w zmianach, które tu nastąpiły, te stałe punkty okazują się zadziwiająco ważne. SMAK BRYTANII Nurkujący w wody Tamizy tunel Greenwich Foot Tunnel (podczas II wojny światowej służył za schron

houses and sit there for hours over a pint of beer and a helping of complimentary nuts. A NEW LEASE OF LIFE The broken concrete, waist-high grass and scattered pieces of industrial machinery have given way to gleaming high-rise buildings, straight flat pavements, and a new boulevard along on the Thames. The idle docks have been transformed into Canary Wharf – a complex of office buildings intended to overshadow the City of London. A new world of banks and shops attracting around half a million people a week has effectively eradicated the harbourside character of the district. The only remnant of its industrial past are the cranes and street names (e.g. Pepper Street, Ferry Street, and Malabar Street), which recall the days when vessels carrying goods from every corner of the world could be seen in the Thames. The East End has changed. The area attracted the attention of the designers and architects tasked with refreshing London before the 2012 Olympic Games. But freelancers and artists had already warmed to the vibe of the place. They flocked here, lured by the low rents and delicious food sold by immigrants in the local eateries. The East End became trendy. A number of bars and cafes, art galleries and whole food stores began to crop up in the area. One thing has not changed, though – the best thing the district has going for it, namely its people, are still here, although many have been forced out by rising rents and demolitions to make room for new developments. Anyway, Mr Sammy is not going anywhere. He has been baking bagels at the Beigel Bakery at Brick Line (be sure to try the version with salted beef and mustard). The Italian family that runs the E Pellici bar at Bethnal Green Road is staying too. As are Dennington’s Florists – another family business that has been operating of decades. These landmarks take on a special value when I walk along the streets of the East End now, trying to find my way in the altered environment. THE FLAVOUR OF BRITAIN The Greenwich Foot Tunnel (it served as an anti-aircraft shelter during WWII) takes me to the south bank of the river. I enter Greenwich, an oasis of British permanence and tradition. Greenwich is famous for the Royal Astronomical Observatory, which is situated on the prime meridian. There is a line of people standing outside the small building. In summer, a tour of the interior appears as attractive as eating gazpacho in Siberia, so I rest on the grass. Idling away in parks, having a picnic, and strolling along avenues are things the Brits truly excel in. There is something even more British a stone’s throw from here. At the Fan Museum Orangery, you can



©SIME/FREE

do upchniętego pomiędzy robotniczymi domkami pubu, w którym siedziałem nad jednym piwem i podsuniętą życzliwie miseczką darmowych orzeszków.

londyn

©CREDITS



JOURNEY OF A LIFETIME

przeciwlotniczy) prowadzi mnie na południowy brzeg rzeki. Wkraczam do Greenwich – oazy brytyjskiej niezmienności i tradycji. Miejsce kojarzone jest ze stojącego na południku zerowym Królewskiego Obserwatorium Astronomicznego. Do budyneczku wije się kolejka turystów. W letniej temperaturze stanie w niej wydaje się równie atrakcyjne jak jedzenie chłodnika na Syberii, wybieram więc leżenie na trawie. Byczenie się w parku, pikniki lub snucie się po alejkach Brytyjczycy opanowali do perfekcji. Na wyciągnięcie ręki mam jednak coś jeszcze bardziej brytyjskiego. W oranżerii The Fan Museum, między godziną 12.30 a 16.30, można zajść na tradycyjny podwieczorek – afternoon tea. Kelner podsuwa mi kartę herbat, a na toczonym bezszelestnie wózeczku czekają już kanapeczki i angielskie scones – kruche, ciepłe bułeczki z gęstą śmietaną i konfiturą. Tradycja afternoon tea, wyczarowana w połowie XIX w. przez

have a traditional afternoon tea between 12:30 and 4:30 pm. The waiter hands me the tea list and the small ornamented cart wheeled soundlessly to my table is packed with sandwiches and scones with thick cream and preserves. Afternoon tea was introduced in the mid-19th century by the ever-hungry and impatient Anna Russell, the Duchess of Bedford, who could not wait until supper to eat. It has become an integral part of British culture and an embodiment of Britishness. THE STOCK TOWER Greenwich is a few kilometres from the city centre, but instead of taking the tube, I recommend walking along the Thames. This route is frequented by tourists, joggers and Londoners. I decide to walk along the south bank, as most of the city’s landmark buildings are situated on the north bank and are best seen from a distance and reflected in the water. I leave the heavy towers of the Tower Bridge behind me and head west. Kayakers paddle past the bright dome of St Paul’s Cathedral and soon become tiny spots on the river. My side of the river is adorned with the Tate Modern Gallery, which is visited by nearly 5 million people every year, and the Royal Festival Hall and National

©SIME/FREE, SHUT TERSTOCK

CANARY WHARF TO KOMPLEKS BIUROWCÓW Z BANKAMI I SKLEPAMI, KTÓRY CO TYDZIEŃ PRZYCIĄGA PÓŁ MILIONA KUPUJĄCYCH. CANARY WHARF IS A COMPLEX OF OFFICE BUILDINGS WITH BANKS AND STORES VISITED BY HALF A MILLION PEOPLE DAILY.

londyn

Theatre, which was erected in the mid-20th century. Their heavy sombre structures are lit up by LED lighting, which transforms them into cheerful spots of green, pink and blue. I pass the Oxo tower, a shrewd way to circumvent the ban on outdoor advertising. Oxo is the name of stock cubes. Their manufacturer, which had not obtained a permit for an outdoor advertising banner, designed the windows in his office building to form the name of his key product. You can enjoy a nighttime view of the illuminated Thames, Westminster Palace, and Big Ben from a London Eye gondola. But there is actually a better way to immerse yourself in the city. During the summer, the Movies on the River barge sets out five times a week from Tower Pier and cruises the Thames. The top deck offers screenings of Jaws, Dirty Dancing, Dunkirk and other films. The first floating cinema in London is a magical way to slow the pace of this hectic city. The movement of the barge is slow, and the action of the films is limited by the boundaries of the script. The lights of the cars along the river bank become a backdrop to the film. I finish my drink just as the “The End” sign appears on the screen. I am certain, however, that the city does not have to fear any end. With all its richness, it resembles a film that never ends. ■



©CREDITS

REKLAMA



Piccadilly Circus to plac i skrzyżowanie głównych ulic w sercu West Endu. ❚ Picadilly Circus is both a square and junction of key streets in West End.

wiecznie głodną i niemogącą się doczekać kolacji Annę, księżną Bedford, tak bardzo wtopiła się w tutejszą kulturę, że unosząc filiżankę herbaty, mam wrażenie, jakbym trzymał w dłoni czarkę skondensowanej brytyjskości. WIEŻA ROSOŁOWA Z Greenwich do centrum jest ładne kilka kilometrów, ale zamiast pokonywać je metrem, lepiej przebyć dystans pieszo, idąc wzdłuż Tamizy. To trasa, którą codziennie pokonują turyści, biegacze i mieszkańcy Londynu. Wybieram południowy brzeg, mając świadomość, że większość słynnych budynków tego miasta – ulokowana po północnej stronie – prezentuje się najlepiej z dystansu, odbita w tafli wody. Zostawiam za sobą ciężkie wieże Tower Bridge i idę na zachód. Kajakarze mkną obok jasnej kopuły katedry św. Pawła, stając się na jej tle ledwo widocznymi barwnymi kreskami. Po „mojej” stronie rzeki kusi Tate Modern Gallery – galeria sztuki nowoczesnej szturmowana co roku przez blisko 5 mln gości – oraz zaprojektowane w połowie ubiegłego wieku Royal Festival Hall i National Theatre. Ich ciężkie, posępne bryły łagodzi LED-owe oświetlenie, zamieniając je w radosne plamy zieleni, różu i niebieskiego. Mijam

londyn

wieżę Oxo – czarujący w swej bezczelności sposób na ominięcie zakazu umieszczenia tablicy reklamowej. Oxo to nazwa kostek rosołowych. Ich producent, nie uzyskawszy w latach 20. ubiegłego wieku pozwolenia na wywieszenie banera, zaprojektował w biurowcu okna w taki sposób, by układały się w nazwę jego przyprawy do zup. Na rozświetloną wieczornymi światłami Tamizę, pałac westminsterski oraz wieżę zegarową z dzwonem Big Ben można spojrzeć z London Eye – kręcącego się w żółwim tempie koła widokowego. Jest jednak lepszy sposób, by wsiąknąć w to miasto. Latem pięć razy w tygodniu z Tower Pier wypływa barka Movies on the River. Stateczek sunie Tamizą, a na górnym pokładzie na ekranie swoje przygody przeżywają bohaterowie Szczęk, Dirty Dancing czy Dunkierki. Pierwsze w Londynie kino na rzece w magiczny sposób potrafi zwolnić tempo tego wiecznie biegnącego miasta. Ruch barki jest powolny, akcja filmów ujęta w ramy czasowe scenariusza. Póki trwa seans, migotliwe plamy mknących wzdłuż nabrzeża samochodów stają się tłem, na które patrzę z dystansu. Sączę drinka, aż na ekranie pojawia się napis „the end”. Wiem jednak, że temu miastu to nie grozi. Ze swym bogactwem jest jak film, który nigdy się nie kończy. ■

JOURNEY OF A LIFETIME

rekomendacje ❚ recommendations Zakupy w Harrodsie, przedstawienia w National Theatre i sztuka w Buckingham Palace. Słowem – czas na Londyn! Shopping at Harrods, a play at the National Theatre and art at Buckingham Palace. Time to visit London ! CO ZWIEDZIĆ What to see 3 BUCKINGHAM PALACE ■

GDZIE ZJEŚĆ Where to eat ■ POLLEN STREET SOCIAL

Jedna gwiazdka Michelina, przytulne wnętrze oświetlone naturalnym światłem i bogaty wybór dań wegetariańskich. Gwoździem programu są jednak przygotowywane na miejscu desery. ❚ Holder of one Michelin star. A cosy interior with natural light and a rich selection of vegetarian dishes. The hightlight of the menu are the house desserts. 8-10 Pollen St, Mayfair, London

■ MAMA’S JERK

Karaibska kuchnia w wydaniu londyńskim. Specjalnością restauracji są marynowane przez dobę skrzydełka kurczaka. Przepis na nie jest trzymany w ścisłej tajemnicy i pochodzi wprost z Jamajki. W menu także wegetariańskie hamburgery, ryba w cieście oraz piekielnie ostra czerwona marynowana papryka. ❚ A London take on Caribbean cuisine. The house specialty are chicken wings marinated for 24 h. There are vegetarian dishes on the menu as well. 49 Brixton Station Rd, Brixton, London

Największy na świecie pałac królewski, który od 1837 r. pełni funkcję oficjalnej siedziby monarszej. Perła architektury późnego baroku. W sierpniu i wrześniu można zwiedzić apartamenty Buckingham. ❚ The largest royal palace in the world has been the official seat of the British monarchy since 1837. A pearl of late Barroque architecture. In July and August you can visit selected apartments at the Palace.

1 HARRODS ■

GDZIE NOCOWAĆ Where to sleep ■ THE MONTANA HOTEL

Nowoczesny i stylowy obiekt położony w pobliżu sali koncertowej Royal Albert Hall i Hyde Parku. Oferuje restaurację, bar i klimatyzowane pokoje. W holu można korzystać z bezpłatnego bezprzewodowego dostępu do internetu. Z oddalonej o 3 min spacerem stacji metra Gloucester Road można dojechać na lotnisko Heathrow. ❚ A modern and stylish hotel close to the Royal Albert Hall and Hyde Park. It has a restaurant, a bar and airconditioned rooms. There is free WiFi internet available in the lobby. You can reach Heathrow Airport from the tube station at Gloucester Road which is a 3-minute walk away. 67-69 Gloucester Rd, Kensington, Kensington and Chelsea, London

4 M ■ ILLENNIUM GLOUCESTER HOTEL

LONDON

Ten czterogwiazdkowy hotel położony jest w dzielnicy Kensington, 100 m od stacji metra Gloucester Road. Blisko stąd też do Muzeum Wiktorii i Alberta. Do dyspozycji gości są eleganckie klimatyzowane pokoje, bogate zaplecze gastronomiczne oraz sala fitness. ❚ The four-star hotel is situated in Kensingron, 100 m from the Gloucester Road tube station. It is in close vicinity to the Victoria and Albert Museum. Guests can avail themselces or elegant air-conditioned rooms, a number of restaurants and a gym. 4-18 Harrington Gardens, Kensington and Chelsea, Londyn

Ten luksusowy dom towarowy przy Brompton Road szczyci się mottem „Wszystko dla wszystkich wszędzie”. Od małego sklepu spożywczego, założonego przez Charlesa Henry’ego Harroda w 1849 r., stał się najwyższej klasy obiektem handlowym oferującym luksusową żywność, perfumy, elektronikę, biżuterię, meble, a nawet króliki i szczenięta. ❚ The luxurious department store on Brompton Road is guided by the logo: “Everything, for everyone, everywhere”. The legendary store began as a small grocery store run by Charles Henry Harrod in 1849. It now offers luxury food, perfume, electronics, jewellery, furniture and even rabbits and puppies.

2 ROYAL NATIONAL THEATRE ■

Otwarty w 1976 r. wystawia rocznie na trzech scenach ponad tysiąc przedstawień dramaturgii klasycznej i współczesnej. Latem niektóre spektakle grane są przed siedzibą teatru. ❚ Opened in 1976, the National Theatre stages over 1,000 classic and modern dramas every year on its three stages.

WAW–LHR–WAW 3 razy dziennie ❚ 3 times a day

WAW–LCY–WAW

12 razy tygodniowo ❚ 12 times a week (od ❚ from 7.01.2019)

BUD–LCY–BUD

12 razy tygodniowo ❚ 12 times a week (od ❚ from 18.02.2019) Więcej informacji na ❚ More information on lot.com

MY POLAND

małopolska

KRAINA RÓŻNORODNOŚCI a land of diversity GÓRY, RZEKI ORAZ SZLAKI. KRAKÓW Z WAWELEM I KAZIMIERZEM. WIELICZKA Z KOPALNIĄ SOLI. ZIEMIA MAŁOPOLSKA MA WIELE DO ZAOFEROWANIA, A OD WIELU LAT WYCHODZI TAKŻE NAPRZECIW POTRZEBOM ŚWIATA BIZNESU. ❚ MOUNTAINS, RIVERS AND TRAILS. KRAKÓW WITH ITS WAWEL CASTLE AND KAZIMIERZ. WIELICZKA WITH ITS SALT MINE. LESSER POLAND HAS A LOT TO OFFER TOURISTS AND IT HAS BEEN FAVOURABLE TOWARDS BUSINESS FOR MANY YEARS NOW.



©CREDITS

tekst | by katarzyna kachel

Droga na Rysy. Czarny Staw pod Rysami i Morskie Oko. ❚ The trail to Rysy. Czarny Staw near Rysy and Morskie Oko.



Festiwal Kultury Żydowskiej na Kazimierzu oraz Sukiennice, czyli wizytówka Krakowa. ❚ Jewish Culture Festival in the Kazimierz District and Cloth Halls, one of Kraków key landmarks.

eszek Mazan i Mieczysław Czuma, krakauerolodzy, twierdzą, że ludzkość dzieli się na dwie części. Jedną, uprzywilejowaną, stanowią ci, którzy mieszkają pod Wawelem. Druga to wielomiliardowe rzesze tych, którzy są tego pozbawieni. Pocieszeniem może być dla nich wizyta w mieście, w którym historia w tak doskonały sposób splata się z nowoczesnością. Wie o tym dobrze Sophia, robot z obywatelstwem Arabii Saudyjskiej obdarzony sztuczną inteligencją, który niedawno odwiedził właśnie Kraków. Podczas wizyty na kongresie nowych technologii IMPACT’18 Sophia dostała indeks Akademii Górniczo-Hutniczej, uczelni niemalże stuletniej, gdzie pierwszych profesorów mianował sam marszałek Józef Piłsudski, a która dziś daje jasny sygnał światu, że z powodzeniem mierzy się z wyzwaniami związanymi z rozwojem sztucznej inteligencji. Nie tylko ona stawia na inwestycje przyszłości. Kraków od wielu lat pracuje bowiem na miano europejskiej stoli-

małopolska Krakauerologists Leszek Mazan and Mieczysław Czuma believe that humankind is split into two categories. The first contains the privileged few who live in Kraków, and the other the billions of people of who don’t, but who can still visit this city where history blends seamlessly with modernity. All this is well-known to Sophia, an AI robot with a Saudi passport who recently visited Kraków. During the IMPACT’18 new technology convention, Sophia was given the student record book of the AGH University of Science and Technology. This institute is going on 100 years old and its founding professors were appointed by none other than Marshall Józef Piłsudski. AGH is sending a clear message to the world that it is successfully tackling AI development challenges. But AGH is not alone in investing in the future. Kraków has spent many years working hard to become a European business hub and business services leader. And it has succeeded admirably. This is where new centres are launched by providers of innovative services and where latest generation offices are built. Businesspeople from all over the world choose this city, which benefits from good infrastructure, a friendly climate, and an atmosphere that fosters growth. Kraków has an atmosphere that is conducive to literature (Book Fair), dentistry (Krakdent), an innovative economy, cybersecurity (Cybersec), and artificial intelligence (starring Sophia the robot). THE OLD MEETS THE NEW IN KRAKÓW Kraków is an iconic place. And nothing attracts prospective students like glorious tradition, friendly residents, and the spirit of a city with legendary stories about student initiation ceremonies and their nocturnal exploits at inns, where they picked up the serving wenches and gambled themselves broke with dice. The inns have long since been converted into pubs and bars whose positive benefits are fondly remembered long after graduation. And as there are 50,000 students in the city every year, they share those stories all over Poland and the world. Some of them settle in Kraków. As a result, employers are able to make the most of their educational potential, while the graduates themselves can set up home in a beautiful, attractive and diverse city. Kraków has excellent festivals, modern concert halls, and hills offering magical views. Then there is Kazimierz, where Jews and Poles lived together before the war and where the scent of homemade garlic soup with tarragon used to waft in the air. Kraków abounds in secret places – which is why it can be good to leave the main crowded route and go underground. Take a walk to Wawel Hill and check out the tunnels where a dragon once prowled. Or you can pay a visit to the Rynek Underground of the Historical Museum of the City of Kraków



MY POLAND

MY POLAND cy biznesu i lidera w świadczeniu usług dla przedsiębiorców. I pracuje skutecznie. Tu swoje centra otwierają kolejne firmy świadczące innowacyjne serwisy, tu powstają powierzchnie biurowe najnowszej generacji. Przedsiębiorcy z całego świata wybierają to miasto ze względu na zaplecze i sprzyjającą rozwojowi atmosferę. Pod Wawelem panuje klimat, w którym toczyły się i toczą dyskusje o książkach (Dni Książki), stomatologii (Krakdent), innowacyjnej gospodarce, cyberbezpieczeństwie (Cybersec) czy sztucznej inteligencji, w której wzięła udział wspomniana Sophia.

Krakowskie Centrum Kongresowe. ❚ The ICE Kraków Congress Centre.

STARE I NOWE W KRAKOWIE Kraków jest miastem kultowym. A nic tak nie przyciąga nie tylko turystów, ale i przyszłych studentów (jest ich 50 tys. rocznie), jak dobra tradycja, przychylność mieszkańców i duch miasta. Część abiturientów niesie opowieści o mieście w najdalsze części Polski i świata, inni zostają jednak na zawsze pod Wawelem, dzięki czemu pracodawcy mają szansę wykorzystać ich potencjał edukacyjny, a oni możliwość zamieszkania w tak różnorodnym miejscu. Mieście festiwali, Opery, Filharmonii, nowoczesnych centrów konferencyjnych, ale także unikatowych kopców, z których rozciągają się magiczne widoki, oraz Kazimierza, Podgórza czy Dębnik – interesujących dzielnic nieopodal Starego Miasta. Ale w Krakowie dobrze czasami oderwać się od głównych traktów, by zejść do podziemi. Warto na przykład wybrać się pod Wawel, by zobaczyć tunele, w których ponoć grasował smok. O długich korytarzach podziemnych wspominał już Jan Długosz. Można też odwiedzić Podziemia Rynku w Muzeum Historycznym Miasta Krakowa czy schrony atomowe w Nowej Hucie. Pora wyjść spod ziemi, choćby po to, by zobaczyć inne atrakcje ziemi małopolskiej. Ziemi różnorodnej, na której spotykają się nie tylko rozmaite kultury, ale też liczne pasma gór, większe i mniejsze rzeki oraz szlaki.

małopolska or see the nuclear shelters in the Nowa Huta district. It’s time to resurface and see some of the other attractions of the region. This is a very diverse area. More than just a cultural melting pot, it is also full of mountain ranges, waterways large and small, and all sorts of traditional, tourist and mountain trails to help you explore regional food, local vineyards, traditional herbs, and the wonders of wooden architecture, e.g. the church in Dębno, which is a UNESCO monument. Its unique polychromy is the oldest of its kind in Europe and makes a lasting impression. From there, it is a stone’s throw to Szczawnica, Krynica, Rabka and Zakopane. The three spa resorts offer a wonderful microclimate and Zakopane is the place to go for views of the Tatras and the spirit of Witkacy (father and son). The father’s legacy is the beautiful Zakopane style of architecture, while works of the son are staged at the Witkacy Theatre. You can combine business and pleasure in all these places. Lesser Poland is open to business tourists and well prepared to host them. It has hotels tucked into historical buildings, complete with conference rooms, which serve as the perfect starting place to spend some time in an attractive region, rich in natural resources and entertainment opportunities for the most discerning visitors. Popular sites in the area include the family amusement park in Zator, the Medieval castles in Oświęcim and Niedzica, which is close to the real germ of the region, namely the Wieliczka Salt Mine and the Museum of the renowned composer who lived and worked in Zakopane – Karol Szymanowski housed at the Willa Atma. The Tatra mountains, a favourite haunt of Pope John Paul II are very close. Other attractions include Wadowice, the Bochnia Salt Mine and the Niepołomice Castle. In the Lesser Poland region, you can also find traces of the tragic history of the 20th century – the former German Nazi Auschwitz Concentration Camp which is now a museum and memorial. ■

KRAKÓW DLA BIZNESU Międzynarodowe Centrum Targowo-Kongresowe EXPO Kraków, Centrum Kongresowe ICE Kraków czy TAURON Arena Kraków stwarzają idealne warunki dla konferencji, targów, festiwali, szkoleń i eventów integracyjnych. ❚ The multifunctional premises of the EXPO Kraków Centre, the ICE Kraków Congress Centre and the TAURON Arena Kraków are excellent venues for conferences, expos, training sessions, and team building events.



kraków for business

HERKULES PLAZA JEDEN ADRES, WIELE MOŻLIWOŚCI ■

■ ■

Zakup apartamentu w wyjątkowej lokalizacji 150 m od najpiękniejszej plaży w Polsce Możliwość zarabiania na wynajmie Wypoczynek i relaks w wyjątkowych okolicznościach przyrody

Herkules Plaza MAŁACHOWSKIEGO 4, 72-600 ŚWINOUJŚCIE herkulesplaza.pl +48 794 404 052, +48 794 404 092 biuro@herkulesplaza.pl

Na terenie Kopalni Soli „Wieliczka” odbywa się wiele imprez kulturalno-rozrywkowych. ❚ The “Wieliczka” Salt Mine is the venue of many cultural and entertainment events.

małopolska

Te tradycyjne, turystyczne i górskie, jak i te, dzięki któskarbu regionu, czyli Kopalni Soli w Wieliczce, a takrym można poznać regionalne kuchnie (i potrawy: od że muzeum znakomitego kompozytora związanego LOT apla Kaleidoscope.pdf 1 14.02.2018 15:08 oscypków, żętycy zaczynając, przez kiełbasę lisiecką, z Zakopanem – Karola Szymanowskiego w willi Atma, charsznicką kapustę kiszoną, pstrąga ojcowskiego z którego już tylko krok w Tatry, ukochane góry patęczowego, a na wadowickich kremówkach kończąc) pieża św. Jana Pawła II, jak i do pięknych rezydencji, i cuda architektury drewnianej, lokalne winnice, traw których kiedyś gościli laureaci Nagrody Nobla, dycyjne zioła. Choćby kościół w Dębnie wpisany na m.in. Henryk Sienkiewicz i Wisława Szymborska. Blilistę UNESCO. Jego unikatowa polichromia w 33 kosko stąd zarówno do Wadowic, kopalni w Bochni, lorach jest najstarszą taką w Europie i robi oszałamiajak i zamku w Niepołomicach. W Małopolsce odnajjące wrażenie. dziemy też ślady tragicznej historii ubiegłego wieku: Stąd już niedaleko do Szczawnicy, Krynicy, Rabki tereny byłego niemieckiego nazistowskiego obozu i Zakopanego. W uzdrowisku, oprócz pięknej zabukoncentracyjnego i zagłady Auschwitz-Birkenau dowy, odnajdziecie wspaniały mikroklimat, w Zako– dzisiaj Muzeum i Miejsce Pamięci. ■ panem prócz szczytów Tatr – ducha Witkacego. Tak ojca – wybitnego malarza, jak i syna – pisarza i dramaturga. Tego pierwszego w pięknym stylu zakopiańskim, drugiego w spektaklach Teatru Witkacego. Zwiedzanie tych wszystkich miejsc można połączyć KRK–WAW– KRK z firmowymi celami. Małopolska jest otwarta na tu8 razy dziennie ❚ 8 times a day rystę biznesowego i przygotowana na jego przyjęcie. Oferując mu bazę w nieraz zabytkowych obiektach, KRK–BUD–KRK 6 razy tygodniowo ❚ 6 times a week wyposażonych w sale konferencyjne, stwarza możliwość spędzenia czasu w atrakcyjnym regionie, boKRK–GDN–KRK gatym w naturalne zasoby i rozrywki dla najbardziej codziennie ❚ daily wymagających. Tych rozmiłowanych w gorących KRK–ORD–KRK źródłach, jak i sportach ekstremalnych. Na liście wy2 razy w tygodniu ❚ twice a week bieranych obiektów znajduje się m.in. rodzinny park Więcej informacji na ❚ rozrywki w Zatorze, średniowieczne zamki w OświęMore information on: lot.com cimiu i Niedzicy, z których blisko do unikatowego

MY POLAND

I N T E RV I E W

michelle pfeiffer

P R Ó B U J Ę S I Ę S TA R Z E Ć Z GODNOŚCIĄ I am trying to age gracefully …MÓWI MICHELE PFEIFFER, Z KTÓRĄ ROZMAWIAMY TEŻ O MALARSTWIE, KTÓRE OD LAT JEST PASJĄ AKTORKI, ALE TAKŻE O PSYCHOLOGII, PRZYGOTOWANIU DO ROLI I NAJNOWSZEJ KREACJI W FILMIE ANT-MAN I OSA. OD 3 SIERPNIA PRODUKCJA NA EKRANACH POLSKICH KIN. ❚ … SAYS MICHELE PFEIFFER, WITH WHOM WE TALKED ABOUT PAINTING, WHICH THE ACTRESS IS PASSIONATE ABOUT, AS WELL AS PSYCHOLOGY, PREPARING FOR A ROLE, AND HER MOST RECENT PERFORMANCE IN ANT-MAN AND THE WASP. THE FILM WAS RELEASED IN POLISH CINEMAS IN EARLY AUGUST.

©CREDITS

tekst | by mariola wiktor

I N T E RV I E W

Z wypiekami na twarzy fani Kobiety-Kota czekają na kolejny komiksowy film, w którym zobaczą panią w roli superbohaterki. (śmiech) Ja też jestem ciekawa, jak to przyjmie publiczność. Do wzięcia udziału w sequelu Peytona Reeda Ant-Man i Osa zachęcił mnie scenariusz – był skrojony z ogromnym poczuciem humoru. Ale niestety niewiele mogę na jego temat zdradzić. Zresztą nie inaczej było, kiedy Tim Burton zaproponował mi rolę Catwoman w Powrocie Batmana. To była mroczna historia, ale jednocześnie szalenie zabawna. W ubiegłym roku widzieliśmy panią w roli demonicznego intruza w filmie Mother Darrena Aronofskiego, a wcześniej na festiwalu w Wenecji rozmawiałyśmy o roli Lei w filmie Stephena Frearsa Chéri, którą chętnie pani do dziś wspomina. Miałam siedmioletnią przerwę w graniu, dlatego z radością podjęłam współpracę z Frearsem. Zagrałam paryską, bogatą kurtyzanę. Akcja filmu przenosi widza w czasy schyłkowej belle époque, czyli w okres poprzedzający I wojnę światową. Lea jest jedną z Les Grandes Horizontales, czyli znanych ze swojej urody, inteligencji i sztuki konwersacji dam do towarzystwa. W owych czasach kobiety nie miały wielu możliwości realizacji i taka pozycja, jaką wywalczyła Lea, dzięki mądremu inwestowaniu kapitału, była czymś wyjątkowym. Jednak cena, jaką przychodziło płacić za te przywileje, była bardzo wysoka. Od pani pierwszego spotkania ze Stephenem Frearsem na planie Niebezpiecznych związków upłynęło 20 lat. W Chéri to pani jest kusicielką, a nie jak w …związkach zranioną uczuciowo niewinną kobietą. Czy ta zmiana ról ma coś oznaczać? To dwie nieporównywalne historie. Łączy je jedynie to, że scenariusze obu filmów powstały na bazie francuskiej literatury. Ale zabawne, że mimo upływu lat Stephen Frears w ogóle się nie zmienił. Ja za to bardzo – dojrzałam. Jako młoda aktorka nie rozumiałam

michelle pfeiffer Cat Woman fans can’t wait to see the next comic book-inspired film with Michelle Pfeiffer in a superheroine role. (laughs) I wonder how the audience will react to this latest film. Ant-Man and the Wasp is the sequel, directed by Peyton Reed. I was intrigued by the script – it’s really well written and reveals a great sense of humour. I remember it being exactly the same when Tim Burton offered me the part of Cat Woman in Batman Returns. It was a dark, but very funny, story. Last year, you played a demonic intruder in Darren Aronofsky’s Mother! Earlier, at the Venice Film Festival, we talked about your role as Leia in Stephen Frears’ Chéri. You have fond memories of that part. I’d had a seven-year break from acting and was thrilled to be working with Frears. I played a rich Parisian courtesan. The film is set in the Belle Époque period, just before the outbreak of World War I. Lea is one of Les Grandes Horizontales, a group of courtesans renowned for their beauty, intelligence, and conversational skills. There were very few opportunities open to women in those days, and the position that Lea achieved through shrewd investment decisions was exceptional. But the price they had to pay for the privilege was very high. It’s been 20 years since you first met Stephen Frears on the set of Dangerous Liaisons, where you play an innocent woman, who is hurt by Duke Valmont. In Chéri you play a femme fatale. Is this change in roles supposed to tell us something? These are two completely different films. The only thing they have in common is that they both have screenplays based on French literature. It’s funny, but Stephen Frears has not changed a bit. As a young actress, I didn’t fully understand the characters I played. I was afraid that someone would discover that I didn’t have any talent. I’m more confident now and feel more liberated. I’m not under so much pressure to constantly prove myself and convince people that I’m more than just a pretty face. Unlike the lonely and anguished characters you play onscreen, you’re a woman with someone and something to live for. (laughs) I’m a happy and accomplished woman today, although working in Hollywood while pushing 60 is nothing to be optimistic about. However, I was offered the part in Chéri at precisely this stage in life, and I can’t complain about any shortage of offers. I don’t think I’d’ve been able to convey the tragedy of Lea convincingly if I’d been offered me the part when I was 40. I have to deal with the fact that my own body is not what it used to be and that it’s not going to get any better. I obviously have the advantage of being able to undergo plastic surgery whenever I want, but

do końca moich postaci. Bałam się, że ktoś odkryje, że nie mam talentu. Dziś nabrałam pewności siebie, czuję się bardziej wolna. Nie ciąży mi już tak bardzo presja, by nieustannie udowadniać, że mam do zaoferowania coś więcej niż tylko ładną buzię W przeciwieństwie do pani ekranowych bohaterek, kobiet samotnych i udręczonych, jest pani kobietą, która ma dla kogo i po co żyć. Jestem dziś szczęśliwa i spełniona, mimo że świadomość, że zbliżam się do sześćdziesiątki, nie nastraja optymistycznie. A jednak właśnie w takim momencie życia otrzymałam rolę w Chéri i nadal nie narzekam na brak propozycji. Myślę sobie, że gdyby Frears zaproponował mi tę rolę 20 lat wcześniej, nie potrafiłabym oddać autentycznego tragizmu Lei. Sama mierzę się z tym, że moje ciało nie jest już takie jak dawniej i lepsze nie będzie. Oczywiście mam tę przewagę, że w każdej chwili mogę pójść do chirurga plastycznego, ale na razie próbuję się starzeć z godnością (śmiech). Poza tym wiem, że to prawdziwe życie istnieje poza kinem. Nie boję się, że będę samotna, bo mam dwoje dzieci, którym zawsze będę potrzebna.

for the time being, I prefer to age gracefully (laughs). Besides, I know that there is life – real life – outside the cinema too. I’m not worried about loneliness because I have two children who’ll always need me. You are full of energy. What are your plans once you turn 60? I’m definitely not thinking about retirement yet (laughs). I couldn’t imagine not doing anything in life. I have a ton of ideas. Even if I do stop landing roles, I might take up directing, become a producer, grow my Via Rose Productions business, or spend more time painting. That’s my hobby. I love the French impressionists, but I paint more realistic paintings. I usually paint landscapes, and do not paint portraits. I only once painted my children, but it was a caricature. I’m a self-taught painter. My oil paintings are displayed in the dining room and the living room. I have a studio at our North California ranch. I like going in there. I lose track of time when I paint. It relaxes me and helps give me a sense of detachment. How has motherhood changed you? When I turned 35, I realised that I might not ever

DZIECI WYLECZYŁY MNIE Z WIELU LĘKÓW I OBSESJI. NAUCZYŁY MNIE AKCEPTACJI TEGO, CO NIEZNANE, NIEOSWOJONE. DLATEGO DZIŚ NIEMIŁE NIESPODZIANKI PRZYJMUJĘ ZE SPOKOJEM. MY CHILDREN CURED ME OF MANY OF MY ANXIETIES AND OBSESSIONS. THEY TAUGHT ME HOW TO ACCEPT THE UNKNOWN AND THE UNTAMED. I NOW ACCEPT UNPLEASANT SURPRISES AS THEY COME.

Tryska pani energią. Jaki ma pani pomysł na siebie po przekroczeniu 60. roku życia? Nie myślę jeszcze o emeryturze. Nie wyobrażam sobie, że mogłabym już nic nie robić. Mam ciągle wiele pomysłów na siebie. Nawet jeśli przestanę dostawać propozycje z Hollywood, to może zabiorę się do reżyserowania, poświęcę się działalności producenckiej i rozwinę moją firmę Via Rosa Productions albo więcej czasu przeznaczę na malowanie. To moje hobby. Kocham francuskich impresjonistów, ale sama jestem bardziej realistyczna – maluję głównie krajobrazy. Nie robię portretów. Raz tylko namalowałam moje dzieci, ale wyszła karykatura. Jestem amatorem-samoukiem. Moje olejne obrazy wiszą w jadalni i w salonie. Mam pracownie na naszym ranczu w północnej Kalifornii. Lubię tam wyłączyć się na kilka godzin i zatracić w malowaniu. To odpręża i dystansuje do świata. Jak bardzo zmieniło panią macierzyństwo? Kiedy skończyłam 35 lat, uświadomiłam sobie, że być może nigdy już nie wyjdę za mąż. Byłam po rozwodzie i kilku nieudanych związkach. I wtedy właśnie poczułam w sobie, jak na ironię, instynkt macierzyński.

get married again. I was divorced and I’d had a few unsuccessful relationships. Ironically, this was when I felt the maternal instinct. But there was no man around whom I could picture as the father of my children. This is why I decided on adoption and I adopted

MICHELLE PFEIFFER (rocznik 1958) amerykańska aktorka i producentka filmowa. Zagrała m.in. u boku Cher, Susan Sarandon i Jacka Nicholsona w Czarownicach z Eastwick czy w Młodych gniewnych, za rolę Madame de Tourvel w Niebezpiecznych związkach była nominowana do Oscara, a za Wspaniałych braci Bakerów dostała Złoty Glob. ❚ Born in 1985. American actress and film producer. She starred alongside Cher, Susan Sarandon and Jack Nicholson in The Witches of Eastwick or Dangerous Minds. She was nominated for the Academy Award for her performance in Dangerous Liaisons and won a Golden Globe for her part in The Fabulous Baker Boys.



Nie było jednak wokół mężczyzny, w którym widziałabym ojca mojego dziecka. Dlatego zdecydowałam się na adopcję dziewczynki o imieniu Claudia Rose. Nie było mi łatwo na początku. Bałam się, że ta sytuacja mnie przerośnie, ale kilka miesięcy później poznałam Davida (David E. Kelley – przyp. red.). Był producentem serialu telewizyjnego, w którym grałam. Niedługo potem wzięliśmy ślub, a ja urodziłam moje pierwsze biologiczne dziecko: synka Johna. Dzieci wyleczyły mnie z wielu lęków i obsesji. Nauczyły mnie akceptacji tego, co nieznane, nieoswojone. Długo lubiłam mieć pełną kontrolę nad moim życiem. Denerwowało mnie, gdy coś szło nie tak. Dziś przyjmuję takie sytuacje ze spokojem. Podobno chciała pani zostać psychiatrą. Tak, bo chciałam lepiej zrozumieć siebie. Byłam dość niestabilna emocjonalnie, zamknięta w sobie, nieśmiała, ale uparta. Kiedy zostałam aktorką, zrozumiałam, że psychologiczne podejście do roli jest bardzo ważne. Zatem w pewnym sensie zostałam psychiatrą (śmiech). Zawsze robię dokładny research, próbując zrozumieć postać, jej zachowanie i ograniczenia. Mu-

a little girl named Claudia Rose. The beginnings were not easy. I was afraid the situation would overwhelm me, but a few months later, I met David [David E. Kelley – ed.]. He was the producer of a TV series in which I appeared. We soon got married, and I gave birth to my first biological child, John. My children cured me of many of my anxieties and obsessions. For instance, they taught me how to accept the unknown and the untamed. Before they were born, I liked to think that I had everything under control. I got angry whenever anything went wrong. I now accept such situations as they come. I heard you wanted to become a psychiatrist when you were young. Is that true? Yes it is. I wanted to understand myself. I was quite unstable emotionally. I was very shy and reserved, but also very stubborn. When I became an actress, I realised that it was crucial to take a psychological approach to a role. I always do extensive research. I try to understand the character I’m playing, and analyse what is hidden beneath the gestures and behaviours. I have to forget myself for a while, leave my

©GET TYIMAGES

WIEM, ŻE TO PRAWDZIWE ŻYCIE ISTNIEJE POZA KINEM. NIE BOJĘ SIĘ, ŻE BĘDĘ SAMOTNA, BO MAM DWOJE DZIECI, KTÓRYM ZAWSZE BĘDĘ POTRZEBNA. I KNOW THAT THERE IS LIFE – REAL LIFE – OUTSIDE THE CINEMA TOO. I’M NOT WORRIED ABOUT LONELINESS BECAUSE I HAVE TWO CHILDREN WHO’LL ALWAYS NEED ME.

szę wtedy wyjść poza siebie. Trudno to zdefiniować, ale lubię ten etap pracy nad rolą. Kiedy po raz pierwszy poczuła pani, że aktorstwo to jednak jest to, co chce pani robić w życiu? Pamiętam, że kiedy byłam małą dziewczynką godzinami mogłam oglądać w telewizji stare filmy z Betty Davis i Joan Crawford. Co jednak jeszcze bardziej dziwaczne, byłam przekonana, że ja także potrafiłabym tak jak one zagrać. Potem na jakiś czas aktorski zapał mi przeszedł i wrócił, kiedy w wieku 18 lat zagrałam w Alicji w krainie czarów na paradzie ulicznej w Disneylandzie. Spodobało mi się. Znów zaczęłam interesować się teatrem i godzinami oglądać filmy. Tym razem z Anne Bancroft i Ingrid Bergman. Mieszkałam jednak z rodzicami w małym miasteczku w hrabstwie Orange County i wstydziłam się o tym powiedzieć komukolwiek. Z premedytacją więc wzięłam udział w konkursie piękności, bo to mogło być przepustką do zawodu aktora. Wygrałam ten konkurs, zostałam modelką i wkrótce rozpoczęłam studia aktorskie w Hollywood. No i tak się zaczęło. A dalszy ciąg już pani zna. ■

mind in a way. It is hard to define, but I like this stage of working on a role. When did you first realise that acting was your calling? When I was a little girl. I distinctly remember it. I could watch old films starring Betty Davies and Joan Crawford for hours on end. What’s even more peculiar, I was convinced that I could perform just as well as those great actresses. However, my zeal for acting died down for a while. When I was 18, I acted, although that’s not the right word for it, in Alice in Wonderland at a street parade in Disneyland. I enjoyed it. I became really interested in the theatre and cinema once more. This time, my favourite actresses were Anne Bancroft and Ingrid Bergman. It was a long road to Hollywood though. My parents and I lived in a small town in Orange County, and at first, I was too shy to tell anyone about my dream. I decided to enter a beauty pageant, as this could pave the way to acting. I won the pageant, became a model, and soon took up acting studies in Hollywood. That’s how it all began. You know the rest. ■

I N T E RV I E W

antoni pawlicki

H I S TO R I Ę T R Z E B A Z N AĆ you need to know history GRA W SERIALACH, FILMACH I TEATRZE, BO – JAK MÓWI – AKTORSTWO TO JEGO NAJWIĘKSZA PASJA. ANTONI PAWLICKI WZIĄŁ TEŻ UDZIAŁ W AKCJI BOHATERON, KTÓRA WSKRZESZA PAMIĘĆ O POWSTANIU WARSZAWSKIM, KTÓRE WYBUCHŁO 1 SIERPNIA 1944 R. ❚ HE APPEARS IN TV SHOWS, MOVIES AND THEATRE, BECAUSE, AS HE PUTS IT, ACTING IS HIS GREATEST PASSION. IN ADDITION, ANTONI PAWLICKI TOOK PART IN THE BOHATERON CAMPAIGN. THIS REVIVES THE MEMORY OF THE WARSAW UPRISING, WHICH BROKE OUT ON 1 AUGUST 1944.

Sierpień 1944. W okupowanej Warszawie wybucha powstanie. Czy ta data, to wydarzenie są dla ciebie dziś ważne? Bez dwóch zdań. To jeden z elementów, które budują naszą narodową tożsamość. Czasem słyszymy głosy, że powstanie nie powinno było wybuchnąć, bo zakończyło się klęską. Ale naszą klęską, która wiele dowiodła. O tej historii trzeba pamiętać i trzeba pamiętać o ludziach, którzy ją stworzyli. A ocena tego wydarzenia to całkiem inny temat. Dla mnie powstanie ma znaczenie jeszcze z innych, zawodowo-osobistych powodów. Otóż, na przestrzeni wielu lat, kiedy brałem udział w różnej maści wojennych produkcjach: od serialu Czas honoru, przez filmy Jutro idziemy do kina czy Katyń Andrzeja Wajdy, siłą rzeczy interesowałem się losami ludzi, którzy byli uczestnikami wojny. Jako aktor „zbliżałem się” do konkretnych ludzkich tragedii. To było chwilami wstrząsające doświadczenie. Z drugiej strony moja rodzina od pokoleń jest związana z Warszawą, a część z niej walczyła w powstaniu.

August 1944. The Uprising broke out in occupied Warsaw. Do you find this date and those events important for you today? Definitely. It’s one of the things that defines our national identity. We sometimes hear the view expressed that the Uprising should have never happened, because it ended in failure. But it was our failure and it demonstrated a great deal. We need to remember this story and the people who created it. Evaluating the Uprising is quite another matter. I find the Uprising important for other professional and personal reasons. Over the years, I’ve appeared in a number of war productions, ranging from the TV show The Time of Honour to movies like Jutro idziemy do kina and Andrzej Wajda’s Katyń. I began to take an interest in the fate of the people who fought in the war. As an actor, I’ve “touched on” some very real human tragedies. It’s been a harrowing experience at times. Moreover, my family has lived in Warsaw for many generations, and some of my relatives fought in the Uprising. We need to keep in mind that this city arose again from the rubble and the blood of those who died here. This is the third time you’ve contributed to the BohaterON campaign. Please tell us more about it. The campaign was launched to honour those who took part in the Warsaw Uprising. You can contribute



tekst | by agnieszka michalak

I N T E RV I E W Pamiętajmy o tym, że to miasto powstało na nowo – z gruzów i z krwi ludzi, którzy tu zginęli. Po raz trzeci bierzesz udział w akcji BohaterON. Opowiedz proszę o niej. Akcja została stworzona, by uhonorować uczestników Powstania Warszawskiego. Warto to zrobić, wysyłając do nich kartki, które z kolei są rozdawane bezpłatnie m.in. na pokładach samolotów LOT-u. Wiem, na pierwszy rzut oka można machnąć na taką akcję ręką i powiedzieć: „Po co to? I tak nikt tego nie przeczyta”. A guzik prawda! Te kartki są dla powstańców szalenie ważne. Otwierają je jak najcenniejsze prezenty. Czasem nawet odpisują, spotykają się z nadawcami. Te kilka słów czasem pozwala im przetrwać samotność. Bo przecież wielu z powstańców nie ma bliskich i świadomość tego, że ktoś o nich pamięta, jest dla nich na wagę złota. Dzięki akcji pewnie poznałeś kilku powstańców? Jasne. To fantastyczni ludzie. Wiesz, oni są jakby ulepieni z innej, przedwojennej gliny, kiedy ideały jeszcze coś znaczyły. Te ich nienaganne maniery, kindersztuba, bogate słownictwo, akuratność i chęć wykorzystania każdej chwili, która im została.

antoni pawlicki by sending them a postcard. These are available free-of-charge e.g. on LOT aircraft. I know the initial reaction is often to dismiss the idea and say “what’s the point? No one is going to read it anyway?”. But you couldn’t be more wrong! These cards mean an awful lot to the insurgents. They open them as if they were priceless gifts. Sometimes they write back and meet the senders. Those short lines you drop often comfort them in their solitude – because many of them have no families and just knowing that someone remembers them is inestimably important. You’ve met a few of the insurgents through the campaign? Naturally. They’re fantastic people. Cut from a different, pre-war cloth. For them, ideals made a difference. They have impeccable manners, good breeding, a rich vocabulary, politeness and a determination to live every minute they’ve got left to the fullest. You mentioned that your family has Warsaw roots, but it also has an artistic background. Your father is a director of photography, one of your uncles is a producer, and your grandmother, Barbara Rachwalska, was a great thespian.

TE KARTKI SĄ DLA POWSTAŃCÓW SZALENIE WAŻNE. OTWIERAJĄ JE JAK NAJCENNIEJSZE PREZENTY. CZASEM ODPISUJĄ, SPOTYKAJĄ SIĘ Z NADAWCAMI. TE KILKA SŁÓW POZWALA IM PRZETRWAĆ SAMOTNOŚĆ. THESE CARDS MEAN A LOT TO THE INSURGENTS. THEY OPEN THEM AS IF THEY WERE PRICELESS GIFTS. SOMETIMES THEY WRITE BACK AND MEET THE SENDERS. THE CARDS COMFORT THEM IN THEIR SOLITUDE.

Wspomniałeś o rodzinie z warszawskimi korzeniami, ale w twojej rodzinie są też korzenie artystyczne? Tata jest operatorem, stryj producentem, a babcia Barbara Rachwalska była wybitną aktorką. A jej historia łączy się z powstaniem. Jej ojciec prowadził w podziemiach warszawskiej Filharmonii restaurację kaukaską, w której bawił się artystyczny światek. Kiedy babcia skończyła liceum, wybuchła wojna i koleżanka namówiła ją, by dołączyła do słynnych tajnych kompletów PIST-u, czyli konspiracyjnej podziemnej szkoły teatralnej. Po wojnie wyjechała z całkiem przecież zrujnowanej Warszawy do Łodzi, do Teatru Wojska Polskiego, do którego zjechało wielu twórców. Tam poznała Kazimierza Dejmka, z którym założyli Teatr Nowy, gdzie występowała kilka dobrych lat. Potem grała w Warszawie, m.in. w Narodowym i Ateneum. Widziałeś ją na teatralnych deskach? Podobno tak, w roli pani Jowialskiej w Teatrze Polskim, ale nie pamiętam. Wprowadziła do naszego domu teatralną atmosferę, chociaż moja mama też bardzo lubiła teatr i mnie do niego często prowadzała.

But her story goes back to the Uprising. Her father used to run the Kaukaska Restaurant in the vaults of Warsaw Philharmonic, which was the hotspot of the local art scene. When my grandmother graduated from high school, the war broke out and her friend talked her into joining the famous clandestine courses at the National Institute of Theatre Art, or the underground drama school. After the war, she moved from the ruined Warsaw to Łódź, to the Polish Army Theatre, which drew scores of artists. This is where she met Kazimierz Dejmek who teamed up with her to establish the Nowy Theatre, where she performed for a number of years. She later moved to Warsaw, where she performed on the stage of the National and Ateneum theatres. Did you ever see her on the stage? I’ve been told I saw her in Mrs Jowialska at the Polski Theatre, but I don’t remember it. She introduced the atmosphere of the theatre to our home, although my mother was also a fan of the theatre and she often took me to see plays. And there eventually came



Family Hub™

Lodówka wymyślona na nowo Food Twórz listy zakupów i w dowolnym miejscu zaglądaj zdalnie do lodówki

Family Prowadź rodzinny kalendarz i dziel się z bliskimi zdjęciami oraz wiadomościami

Connect

Fun

Połącz lodówkę z innymi urządzeniami Samsung w swoim domu, np. z piekarnikiem lub pralką

Słuchaj muzyki i odtwarzaj na wyświetlaczu obraz ze swojego Smart TV

Poznaj całą rodzinę lodówek Samsung Aplikacja Samsung SmartThings dostępna jest w Google Play oraz App Store SmartThings

lodowki.samsung.pl

Wymaga połączenia z kompatybilnym smartfonem i aplikacją. Współpracuje z systemami Android oraz iOS.

Antoni Pawlicki już po raz trzeci bierze udział w akcji BohaterON. ❚ Antoni Pawlicki is taking part in the BohaterON campaign for the third time.

W którymś momencie doszedłem do wniosku, że zawód aktora to ciekawe zajęcie. Stąd liceum o profilu aktorskim, teatralne warsztaty i Akademia Teatralna. Jesteś aktywny na wielu polach, seriale, film, telewizja, wciąż grasz też w teatrze, m.in. warszawskiej Polonii. W tych aktywnościach tkwi celowy plan? Raczej nie. Moją największą pasją jest moja praca, czyli aktorstwo, a że po szkole nie dostałem etatu w żadnym z teatrów, które mnie interesowały, zacząłem rozwijać się na innych polach. Jeszcze na studiach zagrałem w filmie Z odzysku, potem wziąłem udział w innych ciekawych produkcjach filmowych i telewizyjnych, ale w międzyczasie wracałem na teatralne deski. Bo tu tkwi esencja tego zawodu. W teatrze szlifujesz warsztat, spotykasz osobowości. Jedną z nich jest Krystyna Janda, która nienawidzi kłamstwa na scenie – jak tylko zauważy tzw. odgrywanie, natychmiast odwraca się od takiego partnera, a partner wychodzi na tym jak Zabłocki na mydle, bo Janda zagarnia wtedy całą uwagę widzów na siebie. Właśnie pracujemy nad spektaklem Mój pierwszy raz. Premiera 6 września. Jesienią też – i tu à propos mojej aktywności na wielu polach – ruszą zdjęcia do filmu Jacka Bławuta o Orle, czyli najsłynniejszym polskim okręcie podwodnym z czasu II wojny światowej. Gram genialnego nawigatora, porucznika Mokrskiego, dzięki któremu okręt bez map i urządzeń nawigacyjnych mógł uciekać z Tallina do Wielkiej Brytanii. W wywiadach podkreślasz, że twoją pasją są też podróże. Dokąd planujesz kolejną wyprawę? Chciałbym lepiej poznać Amerykę Południową. Byłem wprawdzie w Brazylii, Wenezueli i Chile, ale jeszcze parę miejsc mam tam do odhaczenia. A za kilka dni wyjeżdżam do Indonezji – kuszą mnie te rajskie plaże i dziewicze tereny (śmiech). Włóczenie się po świecie daje mi dystans do tego, co mam tu. ■

antoni pawlicki

JAK WYSŁAĆ KARTKĘ DO POWSTAŃCA how to send a postcard to an insurgent? Kartkę możesz bezpłatnie otrzymać w samolotach LOT-u. Poproś o nią, napisz kilka słów i wyślij na podany na niej adres. Kartkę można też wysłać za pośrednictwem strony BohaterON.pl. Po zakończeniu akcji pocztówki zostaną wydrukowane i w formie tradycyjnej trafią do powstańców. Akcja trwa od 1 sierpnia do 2 października 2018 r. ❚ You can get a card free of charge onboard LOT aircraft. Ask for it, write a few words, and send it to the address printed on the card. You can also send an online card via the BohaterON.pl website. The online cards will be printed and sent to the insurgents by post. The campaign dates are 1 August until 2 October 2018.

the time when I decided that acting would be an interesting profession. Hence the drama secondary school, drama workshops, and the Academy of Dramatic Arts. You are active in very different media – we see you in TV shows and movies, and you continue to appear on the stage, e.g. at Warsaw’s Polonia Theatre. Is there a purpose behind all these activities? Not really. My greatest passion is my work, i.e. acting, and because when I graduated from drama school, I wasn’t signed on by the theatre I wanted to work for, I began to focus on other media. Back at drama school, I landed a role in the movie Retrieval, and later appeared in other exciting film and television productions, while performing in the theatre – which is the quintessence of acting. In the theatre you can hone your skills and meet big personalities. We are currently working on a production of Mój pierwszy raz, which opens on 6 September. Also – as we were talking about my multiple projects – shooting for Jacek Bławut’s movie about Orzeł, Poland’s most famous World War II submarine, starts in autumn. I play the brilliant navigator, Lieutenant Mokrski, who managed to steer the ship from Tallinn to the UK without any maps or navigational aids. You stress in interviews that you love travelling. Where do you plan to go next? I’d like to better explore Latin America. I’ve been to Brazil, Venezuela and Chile, but there are several other places I’d like to see. I’m setting off for Indonesia in a few days – I’m tempted by its paradisiacal beaches and virgin areas (laughs). Travelling around the world helps me see what I’ve got here in a new perspective. ■

I N T E RV I E W

przejmij kontrolę



©CREDITS

GOOD LIFE

M A P Ę Ż YC I A W SERCU MASZ your heart is your map in life KTO NIE MA CELU, NIE MA TEŻ DROGI – TO CHYBA NAJLEPSZA ODPOWIEDŹ NA PYTANIE: SKĄD SIĘ BIERZE POCZUCIE, ŻE CHOĆ BIEGNIESZ PRZEZ ŻYCIE CORAZ SZYBCIEJ, CIĄGLE TKWISZ W MIEJSCU JAK CHOMIK W KOŁOWROTKU? ❚ WHO HAS NO GOAL, HAS NO PATH. THIS SEEMS TO BE WHY WE FEEL THAT, DESPITE RUNNING THROUGH LIFE FASTER AND FASTER, WE FIND OURSELVES STUCK IN THE SAME PLACE – LIKE HAMSTERS ON A TREADMILL. tekst | by mirosław konkel rysunki | illustrations agata zarzycka

olejka chętnych przywitać się z królową. Przed Jej Wysokością staje młoda kobieta, gdy w jej torebce zaczyna dzwonić telefon. Z bezsilnością patrzy w twarz monarchini, ta zaś wpatruje się w torebkę poddanej. A telefon wciąż dzwoni. Elżbieta II przerywa krępujące milczenie: „Powinnaś odebrać, moja droga. To może być ktoś ważny”. Nic nie znaczy zaangażowanie, jeśli nie wiemy, na co w danej sytuacji skierować uwagę. To jeden z wielu powodów, dla których nasze życie i kariera nie mogą ruszyć z miejsca – my zaś mamy wrażenie, że im bardziej się staramy, tym mniej robimy postępów, a nawet oddalamy się od celów, które uważamy za ważne. Nieszczęście ludzi pochodzi stąd, że nie umieją sie dzieć w swoim pokoju sami – twierdził Blaise Pascal. Innymi słowy: nigdy nie jesteśmy tu i teraz. Pędzimy przez życie z wywieszonym językiem, nie wiedząc, gdzie i po co. Każda sprawa do załatwienia na mieście wydaje się pilniejsza od raportu, który leży rozpoczęty na biurku. Każdy dobijający się do nas sprzedawca odkurzaczy jest ważniejszy od osoby, z którą akurat rozmawiamy – choćby była nią angielska królowa. KONSEKWENCJA, BRACIE! Trudno znaleźć na świecie choćby kilku ekspertów od produktywności i samoorganizacji, którzy klasą dorównują Davidowi Allenowi, twórcy Getting Things Done, jednej z najbardziej uznanych metod zarządzania czasem. W książce Making It All Work przyznaje, że uwielbia mapy i regularnie z nich korzysta. A nawet gdy nie ma ich pod ręką, stara się nie tracić orientacji w terenie, w czym pomaga mu pięć stwierdzeń. Pierwsze: wiem, gdzie jestem. Drugie: wiem, gdzie

There is a line of people waiting to greet the Queen. As soon as a young woman stands in front of Her Royal Highness, her phone starts ringing. The woman is embarrassed. The Queen breaks the uneasy silence and says: “You’d better answer that. It could someone important”. Commitment does not mean much unless we know what to focus our attention on in a given situation. This is one of the reasons why our lives and careers cannot move forward, leaving us feeling that the harder we try, the less progress we make, and that we are actually drifting away from the our goals and values. “All of humanity’s problems stem from man’s inability to sit quietly in a room alone”, wrote the French philosopher Blaise Pascal. In other words, we are never focused on the here and now. We rush through life without stopping, not knowing exactly where we are going and why. Everything becomes more important than a report that needs to be written. Any salesman knocking on our door or ringing us up takes precedence over the person we are talking to, even if that person is the Queen. BE CONSISTENT You would be hard pressed to find a productivity and self-organisation expert as renowned as David Allen, the creator of the “Getting Things Done” time management method. In his book Making It All Work, Allens says that he loves maps and uses them regularly. Even when he does not have one on hand, he tries not lose his spatial orientation, and has a few statements that help him determine where he is. One: I know where I am. Two: I know where I want to be. Three: I know how to get there from here. Four: I did not get side-tracked



GOOD LIFE

przejmij kontrolę

chcę być. Trzecie: wiem, jak dostać się stąd tam. Czwarte: nie zboczyłem z trasy i nie napotkałem na niej nieprzewidzianej przeszkody. Wreszcie piąte: zdaję sobie sprawę z wszystkich atrakcyjnych i dobrych możliwości, do których mam dostęp na trasie. Jeśli chcemy dostać się do Londynu, nie kupujemy biletu do Moskwy, bo na Okęciu w Warszawie zobaczyliśmy reklamę tanich lotów do Rosji. To, co jest oczywiste w przypadku podróżowania, staje się skomplikowane przy życiowych wyborach. Wyobraźmy sobie, że mamy szansę na świetną pracę w międzynarodowym koncernie. Ale wymagana jest

and did not encounter an unexpected obstacle. Five: I am aware of all the attractive and good opportunities to which I have access while I am on the road. If we want to get to London, we do not buy a ticket to Moscow because we saw an ad for cheap flights to Russia at Warsaw Airport. This might be obvious when it comes to flying, but is considerably less obvious when we have to make important life decisions. Imagine you have a good chance of landing a great job at an international company. One of the requirements is an excellent command of English. You should sign up for a few classes to brush up your English. But you

ZNAMY OSOBY, KTÓRE WYBRAŁY KIERUNEK STUDIÓW, A POTEM ZAWÓD SPRZECZNY Z ICH PASJAMI. KIEDY SIĘ ORIENTUJĄ, ŻE NIE O TO IM W ŻYCIU CHODZIŁO, NIE MAJĄ ODWAGI, BY WYMYŚLIĆ SIEBIE NA NOWO. WE ALL KNOW SOMEONE WHO CHOSE THE WRONG MAJOR AT UNIVERSITY AND WENT ON TO ACCEPT A JOB THAT CONFLICTED WITH THEIR INTERESTS. BY THE TIME THEY REALISE THIS, THEY HAVE NO LONGER THE COURAGE AND MOTIVATION TO REDEFINE THEMSELVES AND START ANEW.

convince yourself that you are overworked and do not have any time to study, although you somehow find time to watch TV. The result? You do not have the core competence required, so someone else gets the job. You cannot even blame your failure on unexpected obstacles. You never took what you knew to be the right road. You never braved the snares and pitfalls lying in wait along the way. You chose the path of least resistance, listening to the advice and recommendations of others instead of your own inner voice – the one that used to be known as the calling. THE LADDER AGAINST THE WRONG WALL “If today were the last day of my life, would I want to do what I am about to do today?” This is the question Steve Jobs used to ask himself everyday for over 30 years while looking into the mirror. If his plans for the day were not consistent with his life mission, the Apple leader would instantly correct his course. Without this attitude, the world of new technology, music (streaming), and even animated films (Pixar) would not be as impressive as it is today. Only one in three Americans is inspired by his or her work. Half the people in the US do their job unenthusiastically, and one in five hate what they do, according to a Gallup Institute study. The figures are similar in Poland. We all know someone who chose the wrong major at university and went on to accept a job that conflicted with their passions and interests, but which was trendy and offered a higher social status. By the time these people realise that they are not doing what they wanted to



Bristol Art & Medical SPA

Bristol Art & Medical Spa to kwintesencja pielęgnacji ciała i duszy. To miejsce, w którym tradycja łączy się z nowoczesnością, a holistyczne podejście pozwala odzyskać utraconą w codziennym pośpiechu równowagę. Bristol Art & Medical Spa is the perfect place to look after your body and soul. This is where tradition and modernity unite, and a holistic approach allows you to regain the balance you might have lost in the daily buzz. Hotel Bristol**** to perła luksusu otulona malowniczym krajobrazem parku zdrojowego Buska-Zdroju. Architektura kompleksu łączy w sobie elementy zabytkowe i współczesne, dzięki czemu do dyspozycji najbardziej wymagających gości pozostaje 71 wyposażonych we wszelkie udogodnienia, komfortowych pokoi oraz kawiarnia, restauracja, basen, ogród rzeźb, taras w koronach drzew czy salon kominkowy z biblioteką. Nowoczesne Centrum Medical & Spa posiada zaś 42 gabinety zabiegowe wyposażone w najwyższej klasy sprzęt rehabilitacyjny i spa, oferujące szeroki wachlarz usług medycznych i kosmetycznych opartych m.in. na walorach naturalnych wód siarczkowych Buska-Zdroju. Kuchnia Hotelu Bristol****? To połączenie nowoczesnych koncepcji kulinarnych z tradycyjną kuchnią regionalną. Nie można nie wspomnieć także o blisko 200 dziełach sztuki polskich artystów, które można podziwiać na czterech kondygnacjach hotelu. To część autorskiego programu praktyk Terapia Art & Spa, który stawia na uzdrawiającą moc sztuki i fakt, że człowiek, który obcuje z jej przejawami, czuje się lepiej i szybciej wraca do zdrowia.

Bristol**** is a luxurious gem surrounded by the picturesque landscape of the Busko-Zdrój wellness park. The hotel’s architecture combines historical and modern elements, and it has 71 comfortable rooms fully equipped with modern amenities, as well as a café, a restaurant, a swimming pool, a sculpture garden, a terrace hugged by tree tops, and a library with a fireplace. The Medical & SPA Centre has 42 treatment rooms with high-end rehabilitation and SPA equipment, and offers a broad range of medical and cosmetic services that use the natural sulphide water native to Busko-Zdrój. The Hotel Bristol**** kitchen combines contemporary culinary trends with traditional regional cuisine. And there are nearly 200 works of art by Polish artists on display on each on the four floors of the hotel. These are part of the hotel’s proprietary Art & Spa Therapy program, which endorses the healing power of art and the fact that being surrounded by art makes us feel better and recover sooner.

BRISTOL**** ART & MEDICAL SPA ul. 1 Maja 1, 28-100 Busko-Zdrój Polska +48 41 33 030 33 recepcja@bristolbusko.pl

GOOD LIFE

przejmij kontrolę

zaawansowana znajomość angielskiego. Powinniśmy zapisać się na zajęcia z native speakerem. Tłumaczymy się jednak brakiem wolnego czasu, który zresztą spędzamy na oglądaniu seriali, i to po polsku. Efekt: nawet nie mamy podstaw, by ubiegać się o wymarzoną posadę, dostaje więc ją ktoś inny. Nie możemy nawet powiedzieć, że z powodu napotkanych przeszkód zboczyliśmy z trasy. Tak naprawdę nigdy nie wstąpiliśmy na drogę, o której słuszności jesteśmy przekonani. Nigdy nie zmierzyliśmy się z czyhającymi na niej pokusami i pułapkami. Poszliśmy po linii najmniejszego oporu, słuchając rad, zakazów i poleceń innych, a nie swojego wewnętrznego głosu, który kiedyś zwykło się nazywać powołaniem. DRABINA ŹLE PRZYSTAWIONA „Gdyby dzisiaj był ostatni dzień mojego życia, czy chciałbym robić to, co dzisiaj mam zamiar zrobić?” – to pytanie przez ponad 30 lat co rano zadawał sobie

do, they have no longer the courage and motivation to start anew. But it is never too late to make a change. This situation is best illustrated with the metaphor of the ladder standing against the wrong wall. A certain lawyer was extremely successful in his job and was highly respected. Despite this, he was constantly downhearted. Whenever he was congratulated on his success, he would say that he would have been pleased to hear this if he had placed the ladder against a different wall. He had been dreaming of becoming a musician, but his parents steered his education and life towards a different profession. He did not have the strength to defy them and sank into quiet desperation early on. Lack of satisfaction and control is often the consequence of disorder, chaos and the inability to tell the difference between priorities and unimportant things. This was the case with the woman who could not decide whether it was more important to greet the Queen or answer a call. This is

RZUCAMY SIĘ BEZMYŚLNIE W WIR ZAJĘĆ, ZAMIAST POŚWIĘCIĆ CHWILĘ NA ORGANIZACJĘ, PLANOWANIE, WYZNACZENIE CELU I TRASY. KTO NIE MA CELU, NIE MA TEŻ DROGI – GŁOSI STARODAWNA MĄDROŚĆ. WE DIVIDE OUR TIME BETWEEN DIFFERENT TASKS INSTEAD OF SPENDING A FEW MOMENTS TO PLAN AND ORGANISE OUR WORK, SET THE DIRECTION, AND SELECT THE ROUTE. WHO HAS NO GOAL, HAS NO PATH.



GOOD LIFE

NIGDY NIE JESTEŚMY TU I TERAZ. PĘDZIMY PRZEZ ŻYCIE Z WYWIESZONYM JĘZYKIEM, NIE WIEDZĄC, GDZIE I PO CO. KAŻDA SPRAWA DO ZAŁATWIENIA WYDAJE SIĘ NAJPILNIEJSZA. WE ARE NEVER FOCUSED ON THE HERE AND NOW. WE RUSH THROUGH LIFE WITHOUT STOPPING, NOT KNOWING EXACTLY WHERE WE ARE GOING AND WHY WE ARE GOING THERE.

przed lustrem Steve Jobs. Jeśli pomysły i plany na rozpoczynający się dzień nie były zbieżne z jego życiową wizją, lider Apple’a korygował kurs. Bez tej bezkompromisowości świat nowych technologii, muzyki (streaming), a nawet animowanych filmów (Pixar), nie wyglądałby tak imponująco jak dzisiaj. Na tle swoich rodaków Jobs był wyjątkiem. Tylko co trzeci Amerykanin jest zainspirowany swoją pracą. Połowa wykonuje ją bez entuzjazmu, a co piąty nie cierpi tego, co robi – wynika z badań Instytutu Gallupa. W Polsce odsetek osób, które obowiązki zawodowe traktują w kategoriach pańszczyzny, jest podobny. Każdy zna osoby, które wybrały kierunek studiów, a potem zawód sprzeczny z ich pasjami, za to dający najwyższy status. Kiedy się orientują, że nie o to im w życiu chodziło, często nie mają dość odwagi, by wymyślić siebie na

przejmij kontrolę nowo. Choć na zmianę nigdy nie jest za późno. Tę sytuację oddaje metafora źle przystawionej drabiny. Pewien adwokat robił zawrotną karierę, odnosił spektakularne sukcesy i cieszył się dużym szacunkiem wśród klientów i kolegów po fachu. Mimo to ciągle był smutny. Kiedy u progu kariery gratulowano mu, że wspiął się tak wysoko jako prawnik, wyznał, że cieszyłby się tym niezmiernie, gdyby drabinę przystawił do właściwej ściany. Od dziecka marzył o zostaniu muzykiem, ale ambitni rodzice inaczej pokierowali jego edukacją. Nie wystarczyło mu charakteru, by się im przeciwstawić – już za młodu pogrążył się w desperacji i największe osiągnięcia nie dawały mu cienia satysfakcji. Brak zadowolenia i kontroli częściej jest jednak następstwem nieporządku, chaosu i nieumiejętności oddzielenia błahostek od priorytetów. To problem kobiety, która nie umiała rozstrzygnąć, co jest dla niej ważniejsze: przywitać się z królową Elżbietą II czy odebrać telefon od sprzedawcy odkurzaczy. To także problem wielu z nas, którzy rzucamy się bezmyślnie w wir zajęć, zamiast poświęcić chwilę na organizację, planowanie, wyznaczenie celu i trasy. Kto nie ma celu, nie ma też drogi – głosi starodawna mądrość. Stąd się bierze poczucie, że choć przebieramy nogami coraz szybciej, ciągle tkwimy w miejscu. Energia wkładana w zdobycie miłości, wysokiego statusu jest odwrotnie proporcjonalna do efektów. Wynikiem zabiegania o pewność staje się jeszcze większy brak pewności. Tylko jedno „ale”: mieć cel nie znaczy mieć na oczach klapki. Niekiedy rzeczywistość jest lepsza od wyobrażeń i podsuwa nam okazje, o których nie marzyliśmy. Dlatego David Allen ma rację: dobrze jest umieć dostrzegać atrakcyjne możliwości na trasie, te zaznaczone na mapie życia, ale też te, które pojawiają się bez zapowiedzi. Mądrość polega na tym, by wiedzieć, kiedy dać się porwać nieznanemu, a kiedy kurczowo trzymać się planu. ■

a problem common to many of us, when we divide our time between many different tasks instead of spending a few moments to plan and organise our work and select the route. This is why we feel that despite running through life faster and faster, we find ourselves stuck in the same place – like hamsters on a treadmill. The energy we put into getting a promotion and attaining a high social status is inversely proportional to the results. There is one “but”, though. Having a goal in life does not mean being oblivious to other things. Sometimes, reality turns out to be better than we thought, and offers opportunities we had not dared to dream about. Real wisdom consists in knowing when to let yourself go with the flow and take an unknown path and when to stick to your plan. ■

PROMOCJA

SZUKASZ PRAWDZIWYCH SMART-ROZWIĄZAŃ? STAWIASZ NA NIEZAWODNOŚĆ I WYDAJNOŚĆ? POZNAJ GADŻETY, KTÓRE PRZYDADZĄ CI SIĘ W PODRÓŻY! / ARE YOU LOOKING FOR TRIED AND TESTED SMART SOLUTIONS? ARE RELIABILITY AND PERFORMANCE ESSENTIAL FOR YOU? HERE ARE A FEW DEVICES THAT WILL COME IN HANDY ON THE ROAD.

HOTSPOT LTE LTE MOBILE WIFI

©CREDITS

BANK ENERGII POWERBANK

W podróż warto zabrać te urządzenia, które pozwolą Ci korzystać z najnowszej technologii, niezależnie od tego, dokąd się udajesz. Bank energii TL-PB10400 o pojemności 10400mAh może naładować np. smartfon, aparat fotograficzny i inne sprzęty zasilane przez USB. Dwa porty wyjściowe pozwalają na jednoczesne zasilanie dwóch urządzeń. Powerbank zapewnia błyskawiczne ładowanie – nawet do 60% szybsze od standardowego zasilacza. Posiada wbudowaną latarkę LED. Z przenośnym hotspotem LTE M7200 będziesz mieć WiFi w niemal każdym miejscu na Ziemi. Urządzenie pracuje nieprzerwanie do 8 godzin! Możesz oglądać filmy w jakości HD, błyskawicznie pobierać pliki i prowadzić rozmowy wideo z rodziną i przyjaciółmi, a nawet udostępnić połączenie bezprzewodowe aż 10 urządzeniom jednocześnie. Z 5-portową ładowarką USB UP540 nie potrzebujesz 5 gniazdek, aby jednocześnie naładować swoje urządzenia. Do 65% szybsze ładowanie, najnowsze technologie zabezpieczeń i uniwersalna kompatybilność. I jaka oszczędność miejsca w bagażu!

ŁADOWARKA USB USB CHARGER

When going on a trip, pack devices that will let you take advantage of new technologies wherever and whenever you want. The TL-PB10400 powerbank with a capacity of 10400mAh can charge a smartphone, a camera and other devices using a USB cable. Its two ports allow you to charge two devices at the same time. The powerbank offers instant charging – the speed is up to 60% quicker than a standard charger. It has an in-built LED flashlight. Thanks to LTE M7200 Mobile WiFi you will have WiFi in nearly every place on Earth. The device works for up to 8 hours. You can use it to watch films in HD quality, download files quickly and hold video chats with your family and friends, and even share a wireless connection with up to 10 other devices at the same time. If you have the UP540-port USB charger you do not need five different sockets to charge all of your devices at the same time. Charging speed faster by 65%, the latest security technologies and universal compatibility. Think about all the space your will save in your luggage!

www.tp-link.com.pl

BUSINESS

historia inflacji w polsce

NIEPODLEGŁOŚĆ Z CENAMI W TLE the history of inflation in poland HISTORIA POLSKI TO NIE TYLKO BOHATERSTWO NA POLACH BITEW, TO TAKŻE WYCHODZENIE Z SUKCESEM Z GOSPODARCZYCH OPRESJI. ❚ THE HISTORY OF POLAND IS NOT ONLY A STORY OF COURAGE ON THE BATTLEFIELD, BUT ALSO OF SUCCESS IN OVERCOMING ECONOMIC CHALLENGES.

©CREDITS

tekst | by marek chądzyński, dziennik gazeta prawna

dzwyczailiśmy się od inflacji. Dziś ekonomiści raczej martwią się tym, że ceny nie rosną zbyt szybko. Bo to może oznaczać w gospodarce stagnację. Kształtowanie się cen w Polsce niewiele różni się od procesów, jakie zachodzą już w rozwiniętych gospodarkach. Co jest pośrednim dowodem na to, że sukcesem zakończyła się polska transformacja. Ale nie zawsze tak było. Po odzyskaniu 100 lat temu niepodległości co najmniej dwukrotnie znaleźliśmy się na kryzysowym inflacyjnym zakręcie. Ostatni raz nie tak dawno temu. GRABSKI GASI POŻAR Jest rok 1923. Polska odzyskała niepodległość ledwie 5 lat wcześniej, ma za sobą wyniszczającą wojnę ze Związkiem Radzieckim i właśnie staje w obliczu nowego wyzwania. Kraj pogrąża się w gospodarczym chaosie. Szaleje hiperinflacja. Koszty utrzymania w Warszawie w ciągu tylko tego jednego roku rosną niemal 300-krotnie. Dolar kosztuje 6 375 000 marek polskich, które wówczas były obowiązującą walutą. A jeszcze w roku 1918, gdy kraj odzyskiwał suwerenność, za jednego dolara płacono 9 marek. Marka polska traci na wartości, bo jest powiązana z niemiecką – a tę pokonane kilka lat wcześniej w I wojnie światowej państwo niemieckie drukuje na potęgę, próbując zaspokoić roszczenia zwycięzców. Do tego polskie finanse publiczne były w złej kondycji. Wojna z Sowietami była kosztowna, a młody kraj nie ma spójnego systemu podatkowego, który zapewniałby stabilne dochody w kasie. Kolejne rządy robią więc to, co zachodni sąsiedzi: uruchamiają drukarnie, emitując nowy pieniądz. Aż trzy czwarte wydatków z budżetu w 1923 r. pokryto, drukując markę polską. W grudniu 1923 r. premierem zostaje Władysław Grabski. To już druga próba kierowania rządem, jakiej podejmuje się ten ekonomista, ale teraz w pełni zdaje sobie sprawę, że więcej szans nie będzie. Grabski kieruje rządem fachowców, ponadpartyjnym, co nieco zwiększa szanse na przeforsowanie reform w parlamencie. Ale na wszelki wypadek premier żąda od Sejmu specjalnych pełnomocnictw dla rządu, by ten szybciej mógł wdrażać swój plan. Dostaje je w styczniu kolejnego roku, ale tyl-

ko na sześć miesięcy. Gabinet Grabskiego bierze się jednak ostro do pracy. Głównie odbudowuje i ujednolica system podatkowy odziedziczony po latach zaborów. Bazą nowego ma być specjalny podatek majątkowy. Po drugie tnie wydatki, redukując administrację i dotacje, na przykład na kolei. Po trzecie próbuje odbudować zaufanie do pieniądza i okiełznać kurs marki polskiej. W tym celu Polska Krajowa Kasa Pożyczkowa (bank, który działał wówczas jak bank centralny) interweniuje na giełdach kosztem 2,5 mln dol. Władysław Grabski ani myśli jednak ratować markę, walutę ustanowioną w czasie I wojny przez niemieckiego zaborcę. Od sierpnia 1924 r. marka polska zostaje wycofana z obiegu i zastępuje ją złoty, waluta mająca częściowe pokrycie w złocie i ustalony parytet wymiany na jeden do jednego ze szwajcarskim frankiem. Efekty widać było już rok po wprowadzeniu reform. W budżecie pojawiła się nadwyżka, a hiperinflację zdławiono. Choć z nadmiernym wzrostem cen i niestabilnością waluty zmagano się jeszcze przez kolejne kilka lat, to bez wątpienia reformy Grabskiego zakończyły się sukcesem: ugaszono pożar, który mógł strawić młodą gospodarkę.

ugh a devastating war with the Soviet Union and is now facing another threat. It has been thrown into economic chaos. Hyperinflation is gripping the country. In one year alone, the cost of living in Warsaw went up by 300 per cent. One dollar costs 6,375,000 Polish marks, which are the legal currency of the day. Back in 1918, when Poland re-established its independence, one dollar was worth 9 marks. The Polish mark is losing value because it is tied to the German mark, and the German state, defeated in World War I several years earlier, is printing notes on an unprecedented scale to pay reparations to the victors. To make things even worse, the Polish finances are in poor condition. The war with the Soviets was a costly enterprise, and the young state has not introduced a consistent fiscal scheme to ensure stable revenue for the budget. Consecutive governments are imitating our Western neighbour – they are printing more banknotes. 75 per cent of budget expenditure in 1923 was simply covered with freshly printed Polish marks. Władysław Grabski is appointed the PM in December 1923. This is the second attempt at forming a government undertaken by an economist who only now

HIPERINFLACJA LAT 20. UBIEGŁEGO WIEKU BYŁA PIERWSZĄ POWAŻNĄ PRÓBĄ, JAKĄ PRZESZŁA POLSKA GOSPODARKA. THE HYPERINFLATION OF THE 1920S WAS THE FIRST SERIOUS CHALLENGE THAT THE POLISH ECONOMY HAD TO FACE.

We have grown disaccustomed to inflation. Today, economists are more worried about a slow growth in prices that may herald stagnation. Pricing in Poland differs little from the processes at work in mature economies, which is also testimony to the enormous success of Polish transformations. After Poland regained independence in 1918, we found ourselves at least twice facing rampant inflation. GRABSKI’S FIREFIGHTING It’s 1923. Poland regained its independence only five years earlier, went thro-

realises that this may be his only chance. Grabski leads a non-party cabinet of experts to increase the likelihood of pushing the reform through parliament. But just in case, the PM requests the Parliament to grant special powers for his cabinet to fast track the implementation of his plan. He gets them in January of the following year, but only for six months. Grabski’s cabinet gets to work quickly. It first restores and unifies the tax system, which is a legacy of years of partition. The new fiscal scheme is underpinned by a special real estate tax. Secondly, he 

CENTRALNE PLANOWANIE CEN Hiperinflacja lat 20. była pierwszą poważ ną próbą, jaką przeszła polska gospodarka. Hydra dała o sobie znać ponownie w latach 80. XX w. Co nie znaczy, że wcześniej panowała gospodarcza sielanka. Po II wojnie Polska dostała się w radziecką strefę wpływów, władzę przejęli komuniści, którzy próbowali wdrażać model gospodarki centralnie planowanej. Oznaczało to m.in. upolitycznienie wielu gospodarczych decyzji: w tym tej o cenach. Efekt był taki, że w tle większości politycznych wstrząsów, jakie następowały za komunistycznych rządów, były ceny. To decyzja Biura Politycznego KC PZPR z listopada 1970 r. o podwyżce detalicznych cen mięsa była bezpośrednim powodem protestów robotniczych na Wybrzeżu w grudniu 1970 r. To plany radykalnego wzrostu cen żywności (nawet o 70 proc.) były zarzewiem protestów w czerwcu 1976 r. A podwyżki z lipca 1980 r. doprowadziły do Sierpnia’80 – czyli potężnej fali strajków, w tym strajku w Stoczni Gdańskiej, podpisania porozumień sierpniowych i powstania NSZZ Solidarność. Ostatnie lata komunizmu to już niemal ciągłe zmaganie się z gospodarczym kryzysem widocznym przede wszystkim w brakach w zaopatrzeniu, ale też w silnym wzroście cen. W 1982 r. inflacja wyniosła prawie 101 proc. I choć według oficjalnych raportów GUS rok później udało się ją ograniczyć do „jedynych” 22 proc., to było raczej jasne, że dane są niewiary-

POLSKI "KOSZYK INFLACYJNY"* | POLISH "INFLATION BASKET"* (w proc. | in percent)

historia inflacji w polsce

slashes expenditure, reduces administration and various subsidies, for instance, for the railways. Thirdly, he tries to restore confidence in the currency and keep the exchange rate of the Polish mark in check. Polska Krajowa Kasa Pożyczkowa (a bank that played the role of the central bank) injects USD 2.5 million into the stock exchange to stabilise the currency. But Grabski has no intention of saving the mark, a currency introduced by the German occupier during World War I. In August 1924, the Polish mark is replaced by the zloty, which is partially backed by gold and its exchange rate is fixed at par with the Swiss franc. The results are apparent a year after the reform is introduced. The budget is in surplus, and hyperinflation has been curbed. The country admittedly struggles with sharp price increases and an unstable currency for the next few years, but Grabski’s reform is successful – it has put out the fire that could have destroyed the young economy. CENTRAL PRICING Hyperinflation in the 1920s was the first major test for the Polish economy. It haunted the country again in the 1980s, although this should not be taken to mean that the Polish economy had previously been flourishing. After World War II, Poland fell under Soviet influence. The country was ruled by the Communists, who tried to implement their model of a centrally planned economy. This meant

żywność i napoje bezalkoholowe

20,35 6,92 6,19 5,37 5,71 5,69 5,25

SHOCK THERAPY The year 1990 was shocking in that respect. In February, inflation in Poland

24,36 food and non-alcoholic beverages 8,74

* SYSTEM WAG, CZYLI JAKI UDZIAŁ W INFLAJCI MAJĄ CENY DANEGO TOWARU LUB USŁUGI * WEIGHT SYSTEM, OR WHAT SHARE OF INFLATION PRICES HAVE FOR A GIVEN GOOD OR SERVICE

that many economic decisions, including pricing, were politicised. As a result, much of the political turmoil during the Communist period was triggered by prices. A decision of the PZPR Central Committee Politburo of November 1970 to increase retail meat prices sparked workers’ protests on the coast in December 1970. Plans for a sharp increase in food prices (by as much as 70 per cent) triggered strikes in June 1976, while price increases in July 1980 led to August ’80 – a massive wave of strikes, including the strike at the Gdańsk Shipyard, the August Agreements, and establishment of Solidarity. The final years of Communism were marked by an economic crisis reflected by constant shortages of literally everything and soaring prices. Inflation in 1982 reached nearly 101 per cent, and although the official reports of the CSO reveal that it was brought down to a “mere” 22 per cent a year later, it was clear that these statistics were not credible. In 1988 just before the change of power when the Communists decided to introduce elements of a market economy. At the time, inflation was over 60 per cent, but a year later, when food prices were liberalised, it shot up to 251 per cent. It became clear that for the second time in its post-partition history, Poland had to fight the hydra-headed monster.

4,87 1,00 5,55

użytkowanie mieszkania lub domu i nośniki energii use of a ﬂat or house and energy carriers transport transportation rekreacja i kultura recreation and culture napoje alkoholowe i wyroby tytoniowe alcoholic beverages and tobacco products odzież i obuwie clothing and footwear restauracje i hotele restaurants and hotels zdrowie health wyposażenie mieszkania i prowadzenie gospodarstwa domowego furnishing the ﬂat and running a household łączność communication edukacja education inne towary i usługi ŹRÓDŁO: GUS other goods and services SOURCE: GUS



BUSINESS

PROMOCJA

Najwyższej jakości projekt i realizacja! Top quality design and execution!

NA SPRZEDAŻ! FOR SALE! MAMY PRZESTRZEŃ DLA TWOJEGO BIZNESU WE HAVE THE PERFECT SPACE FOR YOUR BUSINESS Poszukujesz miejsca, w którym Twój biznes rozwinie skrzydła? Atrakcyjnie położonego budynku, doskonale skomunikowanego z zarówno z centrum Warszawy, jak i lotniskiem Okęcie? W takim razie ta nieruchomość to właśnie to, czego szukasz.

Are you looking for a place where your business can thrive? Are you on the search for a building in an attractive location with an easy commute both to the centre of Warsaw and the Okęcie Airport? If so, this is the real property you have been looking for.

Należąca do nas nieruchomość ze zdjęć stoi na działce budowlanej o powierzchni 859,35 m2. Jest ona atrakcyjnie położona, a bliskość portu lotniczego i wielu linii komunikacji miejskiej niewątpliwie jest jej dodatkowym atutem. Sam budynek został wybudowany w roku 2017 z materiałów najwyższej jakości, a wszystkie prace na zewnątrz, tj. elewacja i powierzchnie zielone, są ukończone w 100%. Wnętrze nieruchomości pozostaje w stanie developerskim.

Our property is located on a building plot of an area of 859.35 m2. The plot has an attractive location and the proximity of the airport and numerous public transportation lines is certainly one of its merits. The building itself was erected in 2017 with the use of top-class materials and all exterior works i.e. the facade and green areas are 100% ready-to-use. The interior of the property is as built by the developer.

Atrakcyjna lokalizacja!

Polonez Plus Spółka z o.o. Charakterystyczne parametry techniczne, w tym zestawienie powierzchni zgodnie z normą PN-ISO 9836: Characteristic technical parameters including a surface summary in line with the PN-ISO 9836 standard:

Kontakt/contact:

tel. +48 509672707, mjantura@polonez-plus.com.pl

ały Sab

Pil ch

ow ic

ITET U (17 OBRO -go styc NY RO znia BOT NIK ) ÓW

KOM

Rad

aro wa

AK OW SK

I I WIGU

14.00 m 3

HY NK

ŻWIRK

12.00 m

EJA

859.35 m2 376.07 m2 892.86 m2 3393.36 m3 31.74 m 12.00 m

powierzchnia działki/plot area: powierzchnia zabudowy/building footprint area: powierzchnia całkowita/total area: kubatura/cubic capacity: długość budynku/building lenght: szerokość budynku/building width: wysokość budynku do pokrycia/ building height up to roof covering: wysokość budynku z urządzeniami/ building height with devices: ilość kondygnacji/number of ﬂoors:

Attractive location!

BUSINESS

historia inflacji w polsce

KSZTAŁTOWANIE SIĘ CEN W POLSCE NIEWIELE RÓŻNI SIĘ OD TEGO TYPU PROCESÓW W ROZWINIĘTYCH GOSPODARKACH. TO DOWÓD NA SUKCES, JAKIM ZAKOŃCZYŁA SIĘ POLSKA TRANSFORMACJA. PRICING IN POLAND DIFFERS LITTLE FROM THE PROCESSES AT WORK IN MATURE ECONOMIES, WHICH IS ANOTHER INDIRECT TESTIMONY TO THE ENORMOUS SUCCESS OF POLISH TRANSFORMATIONS.

godne. Jak jest naprawdę, było widać już w 1988 r., gdy komuniści na krótko przed oddaniem władzy zdecydowali się na częściowe urynkowienie gospodarki. Już wtedy inflacja wyniosła ponad 60 proc., ale rok później – po uwolnieniu cen żywności – było to aż 251 proc. I stało się jasne, że po raz drugi w pozaborowej historii Polska będzie się mierzyć z hiperinflacyjną hydrą. Rok 1990 był pod tym względem szokiem. W lutym inflacja w Polsce wynosiła 1183 proc. (to powojenny rekord). Taki był skutek pełnej liberalizacji handlu. I niedopasowania: Polacy mieli pieniądze, firmy chętnie dawały podwyżki, za to podaż dóbr i usług jeszcze była ograniczona. Jak to potem obrazowo opisywał we wspomnieniach jeden z doradców premiera Tadeusza Mazowieckiego: trzeba było zabrać ludziom jedną trzecią ich pieniędzy, a potem je spalić. Rząd nałożył specjalny podatek na wzrost wynagrodzeń, tzw. popiwek. I przystąpił do cięcia wydatków w budżecie, likwidując m.in. dotacje do państwowych firm. Specjal-

251,1

585,8

ną ustawą urealniono koszty kredytów, co podniosło oprocentowanie, też tych udzielonych. Dla firm oznaczało to wzrost kosztów, więc zaczęły szukać oszczędności, ograniczając zatrudnienie i tnąc płace. Tak właśnie próbowano walczyć z hiperinflacyjną hydrą – dławiąc popyt w gospodarce. Ze względu na gwałtowność tych zmian ekonomiści nazwali to terapią szokową. Koszty społeczne były duże: realny spadek płac, utrata oszczędności odkładanych jeszcze w PRL-u, rosnące bezrobocie. Ale gospodarka została zawrócona z drogi w przepaść. A Polska zyskała międzynarodową wiarygodność, dzięki czemu udało się jej wynegocjować m.in. częściowe umorzenie długu zagranicznego wobec Klubu Paryskiego. W ciągu kolejnej dekady inflacja została niemal zdławiona: w 2000 r. wynosiła 10,1 proc., rok później spadła do 5,1 proc., a w trzy lata później otarliśmy się o deflację – czyli spadek cen. Ta nastąpiła w latach 2015–2016, ostatecznie grzebiąc hiperinflacyjną hydrę. ■

70,3 43,0 35,3 32,2 27,8 19,9 14,9 11,8

rose to 1,183 per cent. This was the after-effect of the complete liberalisation of trade and the result of a massive mismatch – people had money, companies were keen to increase wages, but the supply of goods and services continued to be limited. The government introduced the popiwek, or the super-normative wages tax, and went on to radically cut budget spending and slash subsidies for state enterprises. A new statute adjusted the cost of credit to a realistic level, which led to an overnight increase in interest rates, even on existing loans. Companies were faced with higher costs and began to look for savings by slashing wages. This is how we tried to combat hyperinflation – by stifling demand. Economists dubbed these drastic changes “shock therapy”. The social cost was massive - a considerable slump in wages, a loss of savings from the Communist period, and increasing unemployment. But the economy was no longer on the brink of collapse, and Poland regained confidence on the international scene. This made it possible to negotiate a partial cancellation of its debt to the Paris Club. Inflation was almost eliminated over the following decade. It stood at 10.1 per cent in 2000, and went down to 5.1 per cent a year later. Three years later, for the first time in our post-war history, we came close to deflation, i.e. a decrease in prices, that continued from 2015 until 2016. The hydra-headed monster was eventually defeated.■

INFLACJA W POLSCE | INFLATION IN POLAND

10,1

(w latach 1989 - 2017, w proc. | 1989 - 2017, in percent) 7,3

5,5 4,3

4,2 3,5 2,5

2,1

1,9 0,8

3,7

3,5

1,0

2,6 2,0 0,9 0 ‘15 ‘16

1989 ŹRÓDŁO: GUS | SOURCE: GUS

1990

‘91

‘92

‘93

‘94

‘95 ‘96 ‘97 ‘98 ‘99 ‘00 ‘01 ‘02 ‘03 ‘04 ‘05 ‘06 ‘07 ‘08 ‘09 ‘10 ‘11 ‘12 ‘13 ‘14

‘17

-0,6 -0,9

25 nearly

Itâ&#x20AC;&#x2122;s a jungle out there. Better use headhunters.

years on the market

Sector practises: INDUSTRY IT baNkINg & fINaNce fMcg cONSUMeR gOODS TSL HeaLTHcaRe cONSTRUcTION & ReaL eSTaTe Leading Polish executive search and recruitment consultants. Warsaw. Poznan. Wroclaw.

www.bigram.pl

ph +48 (22) 646 94 94

info@bigram.pl REKLAMA

Bigram Kalejdoskop 205x132 ang lustro.indd 1

2017-10-09 11:41:26

wpływowi biznesmeni

JEFF BEZOS

©CREDITS

BUSINESS

JAK ONI TO ROBIĄ? how do they do it? DZIEWIĘCIU NAJBOGATSZYCH LUDZI NA ŚWIECIE MA WIĘCEJ PIENIĘDZY NIŻ 4 MLD TYCH NAJBIEDNIEJSZYCH. JAK SIĘ ZARABIA TAKIE PIENIĄDZE? HISTORIE KILKU NAJZAMOŻNIEJSZYCH DZIŚ BIZNESMENEK I BIZNESMENÓW MÓWIĄ SAME ZA SIEBIE. ❚ NINE OF THE RICHEST PEOPLE IN THE WORLD OWN MORE MONEY THAN 4 BILLION OF THE POOREST. HOW DOES ONE MAKE SUCH A FORTUNE? THE STORIES OF THE MOST AFFLUENT BUSINESSPEOPLE SPEAK FOR THEMSELVES.

©EASTNEWS

tekst | by anna jastrzębska

JEFF BEZOS Dokonał niemożliwego. W rankingu najbogatszych ludzi na ziemi wyprzedził nie tylko Warrena Buffetta, ale też Billa Gatesa, który od lat pozostawał numerem jeden wśród krezusów. Z majątkiem szacowanym przez Forbesa na 112 mld dol. (w ubiegłym roku wzrost o 39,2 mld dol.) jest jednocześnie najbardziej wpływowym biznesmenem na naszej planecie. W zestawieniu Time’a uplasował się co prawda w tyle za Donaldem Trumpem i Angelą Merkel, ale wyprzedza m.in. papieża Franciszka i Marka Zuckerberga. Jego kariera to jeden z najbardziej spektakularnych przykładów realizacji modelu „od zera do miliardera”. Wszystko zaczęło w 1994 r. w garażu wynajmowanego przez Bezosa domu w Seattle. To tam 26-letni wówczas Jeff otworzył księgarnię internetową, która wkrótce miała zawładnąć rynkiem zakupowym i zmienić przyzwyczajenia klientów na całym świecie. Amazon.com, bo o tym projekcie mowa, jest dziś największą spółką handlową (w 2018 r. jej giełdowa wartość przekroczyła 730 mld dol.). I poza książkami sprzedaje prawie wszystko, co sprzedawać można. Przełomem było wprowadzenie do oferty czytnika Kindle, dzięki któremu na zakupione lektury nie trzeba czekać, bo można z nich skorzystać od ręki. Kolejnym krokiem milowym ma się stać doręczanie przesyłek z pomocą

dronów. 54-letni Bezos posiada obecnie 16 proc. udziałów w Amazonie i to one generują gros jego majątku. Miliarder bezustannie jednak inwestuje w inne przedsięwzięcia. Przykłady? W 2013 r. za „jedyne” 250 mln dol. kupił The Washington Post, a 13 lat wcześniej założył przedsiębiorstwo przemysłu kosmicznego. Wierzy, że Blue Origin niedługo zawładnie rynkiem turystyki kosmicznej. BERNARD ARNAULT W aktualnych zestawieniach jedyny Europejczyk w pierwszej piątce najbogatszych biznesmenów na świecie – tuż po

JEFF BEZOS Bezos has achieved the impossible. He recently came first in a ranking of the richest people on the planet, ahead of not only Warren Buffet, but also Bill Gates, who had held the top spot for years. With a net worth of USD 112 billion (up by USD 39.2 billion since last year), Forbes also rates him the most influential businessman on the planet. According to Time magazine, he is definitely behind Donald Trump and Angela Merkel, but ahead of Pope Francis and Mark Zuckerberg. His career is one of the most spectacular rags-to-riches stories of all time. It all began in 1994 in a garage of

the house Bezos rented in Seattle. The then 26-year-old Bezos opened an online bookstore that would soon take the e-commerce market by storm and forever change buying habits all over the world. His amazon.com is now the world’s largest commercial company (in 2018 its stock exchange value was in excess of USD 730 billion). The store now sells anything that can be sold as well as books. The launch of the Kindle e-book reader, which lets you buy books online and instantly download them to your device, without having to wait for delivery, was a milestone in the history of the company. Drone delivery is expected to be another. The 54-year-old Bezos currently owns 16 per cent of Amazon’s stock and this generates most of his earnings. The billionaire is constantly investing in new ventures. Some examples? In 2000, he founded Blue Origin, an aerospace company, and in 2013, he purchased The Washington Post for a “mere” USD 250 million. Bezos is confident that Blue Origin will soon conquer the space travel market. BERNARD ARNAUD Arnaud is the only European among the top five most affluent businessmen in the world. He is directly preceded by Warren Buffet and followed by Mark Zuckerberg (there is one Spaniard in the top ten, 

Warrenie Buffecie, a przed Markiem Zuckerbergiem (do najzamożniejszej dziesiątki załapał się jeszcze Hiszpan Amancio Ortega, ojciec Inditeksu, do którego należą m.in. marki odzieżowe Zara, Massimo Dutti i Pull&Bear). Fortuna Arnaulta jest przez Forbesa szacowana na 72 mld dol., a Francuz dorobił się jej na... luksusie. Najbogatszy dziś Europejczyk zaczynał u ojca, najpierw w branży budowlanej, potem w nieruchomościach. W międzyczasie postanowił, że zacznie inwestować w marki z klasą. A ponieważ w prezencie od rodziny dostał 15 mln dol., pierwsze

wpływowi biznesmeni

W 1989 r. Arnault przejął stery w koncernie LVMH zarządzającym całą rzeszą rozpoznawalnych na świecie marek, m.in. Louis Vuitton, Givenchy, Fendi, Marc Jacobs, Guerlain, Sephora, Hennessy i Moët et Chandon. Myśląc o przyszłości imperium, opracował specyficzną strukturę biznesową. W razie śmierci magnata ma ona uniemożliwić sprzedaż udziałów w spółce przez jego dzieci. ALICE WALTON W ścisłej czołówce osób z największymi majątkami na świecie brakuje kobiet, ale BERNARD ARNAULT

AMERYKANKA ALICE WALTON (NA ZDJĘCIU NA STRONIE OBOK) TO OBECNIE NAJBOGATSZA KOBIETA ŚWIATA, DYSPONUJE FORTUNĄ SZACOWANĄ NA 46 MLD DOL. ALICE WALTON IS CURRENTLY THE WORLD’S WEALTHIEST WOMAN. HER FORTUNE IS ESTIMATED AT USD 46 BILLION.

zakupy zrobił z rozmachem. W 1985 r. nabył udziały legendarnego francuskiego domu mody Christian Dior (to dzięki wzrostowi jego notowań na giełdzie majątek Bernarda w ubiegłym roku znacznie się powiększył). W 1987 r. obrotny przedsiębiorca przejął Céline, a dalej już poszło.

z roku na rok jest coraz lepiej. Na 16. pozycji w rankingu Forbesa uplasowała się Amerykanka Alice Walton i zapamiętajcie jej nazwisko, bo to obecnie najbogatsza kobieta świata. Jedyna córka założyciela sieci Wal-Mart, Sama Waltona, dysponuje fortuną szacowaną na 46 mld dol.

(rok wcześniej było to blisko 34 mld). Zawrotnej sumy 69-latka jednak nie dorobiła się sama – pokaźną część majątku odziedziczyła. W rodzinnej firmie posiada 13 proc. udziałów, lecz nie jest tak aktywnie zaangażowana w jej działalność jak jej bracia, Jim i S. Robson (w rankingu najbogatszych tego świata obaj zajmują miejsca tuż przed swoją siostrą). Bo choć Alice ma wykształcenie ekonomiczne, jej pasją jest kolekcjonowanie obrazów. Prywatny zbiór Walton liczy dzieła najwybitniejszych artystów i jest wyceniany na kilkaset milionów dolarów. Znajdują się w nim prace m.in. Ashera B. Duranda, Edwarda Hoppera, George’a Bellowsa, Winslowa Homera. W 2011 r. miliarderka otworzyła w rodzinnym mieście Waltonów, Benton ville (Arkansas), muzeum Crystal Bridges zajmujące się promocją sztuki amerykańskiej. FRANÇOISE BETTENCOURT MEYERS Najbogatsza wśród nowych osób w zestawieniu Forbesa (z majątkiem szacowanym na 42 mld dol.). „Wskoczyła” do rankingu, po tym jak odziedziczyła udziały w firmie L’Oréal kierowanej wcześniej przez zmarłą w ubiegłym roku matkę Liliane. Meyers jest obecnie najzamożniejszą kobietą w Europie, głównym udziałowcem i prezeską firmy założonej w 1907 r. przez jej dziadka. Kosmetyczny gigant posiada ponad 30 słynnych marek, w tym Lancôme i Garnier, a jego wartość wycenia się na 107,5 mld dol. Bettencourt posiada 33 proc. udziałów w holdingu, a także – jak podał Bloomberg – 23 proc. udziałów w Nestlé. 65-latka kieruje również rodzinną firmą inwestycyjną, której aktywa w 2010 r. wynosiły ok. 683 mln dol. ANTON RABIE I RONNEN HARARY Ci Kanadyjczycy to najbogatsi z debiutantów w rankingu milionerów, którzy fortuny nie odziedziczyli, lecz dorobili się jej samodzielnie. Przyjaciele z dzieciństwa w 1994 r. zainwestowali po 10 tys. dol., by w Toronto założyć firmę produkującą zabawki Spin Master. Każdy z panów ma dziś fortunę szacowaną przez Forbesa na 1,3 mld dol. Zawdzięczają to przede wszystkim... „jajku Pingwiniakowi” – popularnej interaktywnej zabawce Hatchimals, która „kształtuje wrażliwość i opie-

BUSINESS

Amancio Ortega, the founder of Inditex, which owns such clothing brands as Zara, Massimo Dutti and Pull&Bear). Arnaud’s fortune is estimated by Forbes at USD 72 billion, and was built on luxury. He started out in his father’s company, initially in the construction business, and later in real estate. In the meantime, he began to invest in luxury brands. As his family had given him USD 15 million, he was quite lavish in his acquisitions. In 1985, he purchased a stake in the legendary French fashion house, Christian Dior (it was a surge in this company’s share price that boosted Arnaud’s wealth last year). In 1987, the resourceful business man acquired Celine and the rest is history. In 1989, Arnaud took over the presidency of LVMH, a huge concern with several well-known subsidiaries, including Louis Vuitton, Givenchy, Fendi, Marc Jacobs, Guerlain, Sephora, Hennessy, and Moët et Chandon. He has set up a distinctive business structure intended to preserve his family empire. In the event of the mogul’s death, his children will be legally prevented from selling shares in the company. ALICE WALTON There is a visible shortage of women among the world’s top-earning busi-

©CREDITS

ALICE WALTON

ANTON RABIE AND RONNEN HARARY

KANADYJCZYCY ANTON RABIE I RONNEN HARARY TO NAJBOGATSI Z DEBIUTANTÓW W RANKINGU MILIONERÓW. CANADIANS ANTON RABIE AND RONNEN HARARY ARE THE MOST AFFLUENT SELF-MADE DEBUTANTS ON THE LIST OF TOP EARNERS.

nesspeople, but the statistics are more favourable to women every year. American businesswoman Alice Walton is ranked 16th on the Forbes list. Take a note of the name, as she is currently the world’s wealthiest woman. She is the only daughter of Wal-Mart founder Sam Walton, and has a fortune estimated at USD 46 billion (compared to nearly USD 34 billion last year). However, she is not a self-made billionaire – she inherited the lion’s share of her money. She owns a 13 per cent stake in the family business, but is not as involved in its day-today operations as her brothers Jim and S. Robson (both of whom are wealthier). Walton is an Economics major, but has a passion for collecting art. Her private collection boasts works by the world’s greatest artists and is valued at hundreds of millions of dollars. It features paintings by Asher B. Durand, Edward Hopper, George Bellows, and Winslow Homer, and others. In 2011, Walton opened the Crystal Bridges museum in the family home town of Bentonville, AR. The museum’s mission is to promote American art. FRANCOISE BETTENCOURT MEYERS With an estimated fortune of USD 42 billion, Bettencourt Meyers is the most

affluent newbie on the Forbes list. She made the list after inheriting L’Oréal shares from her mother Liliane, who passed away last year. Bettencourt Meyers is the richest woman in Europe. She is a major shareholder, as well as the CEO, of the cosmetic giant founded by her grandfather in 1907. The company owns 30 famous subsidiaries, including Lâncome and Garnier, and has an estimated market value of USD 107.5 billion. Meyers owns a 33 per cent stake, and according to Bloomberg, 23 per cent of the shares in Nestlé as well. The 65-year-old also manages the family investment company, which had assets worth approx. USD 683 million in 2010. ANTON RABIE AND RONNEN HARARY These two Canadians are the most affluent self-made debutants on the list. Rabie and Harary are childhood friends who each invested USD 10,000 to found Spin Master, a Toronto-based toy company, in 1994. Each now has a fortune estimated by Forbes at USD 1.3 billion. They owe it all primarily to the interactive Penguala Hatchimal, a toy that teaches children to be “sensitive and caring”. The Hatchimals have driven the company’s growth. In 2016, they were dubbed the “toy that every child wants”. Another Spin 

BUSINESS

ALEXANDRA ANDRESEN Ma zaledwie 22 lata, a na koncie już – jak podaje Forbes – 1,4 mld dol. Innymi słowy: to najmłodsza osoba w zacnym gronie światowych miliarderów. Tuż za nią

udziały w spółkach z branży przemysłowej i finansowej oraz portfel nieruchomości. Firma aktywnie inwestuje na giełdzie. Alexandra i Katharina odziedziczyły kolosalne majątki dzięki działalności ojca, ten deklaruje jednak, że nie oczekuje, iż siostry będą musiały pomagać w zarządzaniu rodzinnym biznesem. Najmłodsza miliarderka na ziemi, a zarazem wielka miłośniczka koni, wygrywa kolejne zawody jeździeckie w całej Europie i namiętnie podróżuje. Kilka razy wystąpiła jako modelka dla firmy odzieżowej Equestrian. Jak podkreślają obie siostry, rodzice od najmłodszych lat uczyli je pokory i rozsądnego gospodarowania pieniędzmi. I pozwalali im jeździć wyłącznie używanymi autami. ■

KATHARINA I ALEXANDRA ODZIEDZICZYŁY KOLOSALNE MAJĄTKI DZIĘKI DZIAŁALNOŚCI OJCA, ZAŁOŻYCIELA FIRMY FERD. KATHARINA AND ALEXANDRA INHERITED THEIR FORTUNES OWING TO THE BUSINESS ACTIVITY OF THEIR FATHER, THE FOUNDER OF FERD.

uplasowała się jej o rok młodsza siostra Katharina. Norweżki odziedziczyły po 42 proc. udziałów założonej przez ojca Johana firmy Ferd. Historia tej ostatniej sięga końca XIX w., kiedy to przodkowie nabyli fabrykę tytoniu i zaczęli na niej zarabiać krocie. Obecnie Ferd jest spółką holdingową, która posiada częściowe

Master hit are the remote-controlled Air Hogs helicopters, but the company is not focused solely on designing popular toys and is expaning onto other markets as well. It has diversified its portfolio by e.g. producing the extremely popular among children Paw patrol cartoon series for Nick Jr.

KATHARINA AND ALEXANDRA ANDRESEN

FRANÇOISE BETTENCOURT MEYERS

ALEXANDRA ANDRESEN Andresen is only 22 years old, but according to Forbes, she has a fortune of USD 1.4 billion. This easily makes her the youngest member of this august group of international billionaires. Her younger sister Katharina is next on the list. The two Norwegians were each given a 42 per cent stake in Ferd, a company owned and founded by their father Johan. The family fortune has its origins in the 19th century, when Alexandra’s great-great-grandfather bought a tobacco factory. Ferd is a holding company that has stakes in the industrial and financial sectors, as well as a real estate portfolio. The company actively invests on the stock exchange. Johan has said that he does not expect his daughters to help manage the family business. The world’s youngest billionaire is a horse lover, who has won horse-riding championships all over Europe, and a keen traveller. She has also done a few modelling jobs for an equestrian clothing company. Both sisters stress that their parents have taught them to be humble and handle money responsibly from early childhood. And they were only allowed to drive used cars. ■

kuńczość maluchów”. Wypuszczenie na rynek zabawki okazało się kołem zamachowym dla rozwoju firmy. Już w 2016 r. Hatchimals została uznana za „zabawkę, której pragnie każde dziecko”. Innym hitem Spin Mastera okazały się zdalnie sterowane latające helikoptery Air Hogs, a firma nie koncentruje się już wyłącznie na tworzeniu bestsellerowych zabawek. Dywersyfikuje swoje portfolio m.in. poprzez produkcję animowanej serii Psi patrol dla kanału Nick Jr.

wpływowi biznesmeni

WE MAKE EVEN THE SMALLEST MEETINGS OUR BIGGEST PRIORITY Courtyard by Marriott Gdynia Waterfront is a great location to organize meetings of all kinds. Â®

Enjoy the intelligently designed, flexible 1100 square meters of modern event space, featuring a panoramic foyer and a stunning sea view terrace.

19 Jerzego Waszyngtona Street 81-342 Gdynia +48 58 743 07 00 Marriott.com/gdncy

BOOK NOW hotel@courtyardgdynia.com

REKLAMA

Courtyard do Kaleidoscope_1016.indd 1

09/09/16 17:51

BUSINESS

impact

MOBILNA REWOLUCJA D O DA J E GA ZU the mobile revolution is almost here DOKĄD ZMIERZA EKOSYSTEM OPARTY NA CYFROWEJ I ELEKTRYCZNEJ REWOLUCJI W TRANSPORCIE I MOTORYZACJI? ODPOWIEDŹ NA IMPACT MOBILITY REVOLUTION’18 W KATOWICACH. ❚ WHERE IS THE ECOSYSTEM, DRIVEN BY A DIGITAL AND ELECTRIC REVOLUTION IN THE TRANSPORT AND AUTOMOTIVE INDUSTRIES, HEADING? COME TO THE IMPACT MOBILITY REVOLUTION’18 IN KATOWICE TO FIND OUT.

Impact mobility rEVolution’18 (12–13 września) to największy w Polsce kongres poświęcony mobilności, przemysłowi transportowemu i zaawansowanym technologiom. Do Katowic przyjadą przedstawiciele 400 firm, 200 start-upów i 150 mówców z całego świata. Wśród

nich liderzy firm: Volkswagen, Volvo, Nissan czy Airbus. Nie zabraknie też ważnych nazwisk z polskiej sceny politycznej, m.in. premiera Mateusza Morawieckiego, wicepremiera Jarosława Gowina, oraz przedstawicieli największych polskich spółek, takich jak PLL LOT, Orlen, JSW,

The Impact mobility rEVolution’18 (12–13 September) is Poland’s largest mobility, transportation industry, and advanced technologies convention. There will be 400 companies, 200 startups, and 150 speakers from all over the world, including the heads of Volkswa-

©ADOBE STOCK

tekst | by jan dobrowolski

Tauron czy Grupa Azoty. Cel? Nadać rewolucji właściwą dynamikę. – W rewolucji w mobilności nie chodzi o to, żeby ludzie, przemieszczając się w miastach, zajmowali kilkakrotnie mniej miejsca niż dotychczas, zużywając mniej energii, robiąc mniej hałasu i tłoku, a jednocześnie nie tracąc na komforcie życia. Rozmawiamy o redefiniowaniu miast, bo tu się toczy gra o najwyższą stawkę – tłumaczy Håkan Agnevall, szef Volvo Bus Corporation i członek zarządu Volvo Group, a zarazem jeden z gości wrześniowego kongresu Impact rEVolution w Katowicach. REWOLUCJA ODCIĘTA OD PRĄDU Tezy Agnevalla są podparte danymi: obecnie niemal połowa ludzkości mieszka w miastach, do 2030 r. będzie to już ponad 65 proc. Człowiek przyszłości, czyli homo movens, będzie poruszał się w obrębie miast z niespotykaną wcześniej intensywnością. Ciemne strony tego zjawiska znamy z pierwszej ręki – to m.in. zanieczyszczenie środowiska, zmiany społeczne czy spadek komfortu życia. Z tej perspektywy wizjonerskie obrazki i prototypy latających, autonomicznych taksówek, cichych elektrycznych autobusów, podziemnych tub czy ulic zmieniających się poza godzinami szczytu w parki wyglądają kusząco. Dlatego dziś wizjonerzy zadają sobie fundamentalne pytanie: skąd weźmiemy na to energię? Z badań wynika, że w krajach takich jak Niemcy, Szwecja czy Wielka Brytania energii na mobilną rewolucję wcale nie brakuje. – A właśnie że jej brakuje! – upiera się Peter Carlsson, prezes Northvolta budującego i projektującego nowe rozwiązania w dziedzinie baterii litowo-jonowych. W ciągu dnia metropolie stają się energetycznymi wampirami pochłaniającymi energię z potwornym apetytem. Już obecnie systemy energetyczne Sztokholmu czy Berlina w porannych szczytach są na granicy wytrzymałości. – Gdybyśmy teraz w Sztokholmie zaczęli ładować 4 tys. samochodów elektrycznych jednocześnie, oznaczałoby to wzrost poboru energii o 50 proc.! – tłumaczy Carlsson. KABLE I KAROSERIE DO KOSZA Zamiast kłaść tony miedzianych kabli i rozkopywać miasta, Northvolt proponuje bu-

dowę śródmiejskich magazynów energii. Takie rozwiązania projektują Chińczycy, którzy – wedle wielu – będą pionierami nowej twarzy mobilności napędzanej silnikami elektrycznymi. Za 6 lat większość z 24 mln sprzedawanych w Państwie Środka aut ma mieć napęd elektryczny. W mniejszej skali pracę domową odrobiła Norwegia, gdzie 40 proc. sprzedanych samochodów ma gniazdko w miejscu korka wlewu paliwa. Jim Hackett, od niedawna prezes Forda, uważa, że prawdziwa bitwa o prymat w autonomicznych „elektrykach” nadchodzi dużymi krokami. – Jesteśmy nieco znużeni byciem producentem karoserii z silnikiem. Chcemy być liderem w dostarczaniu nowego silnika, czyli systemu operacyjnego do pojazdów autonomicznych – zapowiada Hackett, wiedząc, że na tym polu ściga się z takimi graczami jak Google, Apple, Tesla, Alibaba czy Volkswagen Group.

UNPLUGGED REVOLUTION Agnevall’s thesis is supported by the data. Nearly half the world’s population lives in cities, and that figure is projected to increase to over 65 per cent by 2030. The man of the future, or the homo movens, will be commuting around cities more intensively than ever before. The drawbacks of this include pollution, social change and lower comfort of living. From this perspective, visionary images and prototypes of flying, autonomous taxis, quiet electric buses, underground tubes, and streets that become parks during off-peak hours, are tempting. But the visionaries among us are simultaneously bedevilled with the fundamental question of where the energy will come from. According to research, in countries like Germany, Sweden or Great Britain, there is actually no shortage of energy. “This is unfortunately not true”, claims Peter Carls-

IKONĄ MOBILNOŚCI MAJĄ SIĘ STAĆ DRONY PORUSZAJĄCE SIĘ SWOIMI, REGULOWANYMI PODNIEBNYMI AUTOSTRADAMI. TU ISTOTNY WKŁAD MAJĄ POLSCY INŻYNIEROWIE. DRONES WITH THEIR OWN AIR ROUTES WILL BE THE ICON OF MOBILITY. POLISH ENGINEERS HAVE HAD A MAJOR IMPACT IN THIS FIELD.

gen, Volvo, Nissan, and Airbus. The guest list also includes leading Polish politicians, including Prime Minister Mateusz Morawiecki and Deputy Prime Minister Jarosław Gowin, as well as representatives of the country’s largest companies, e.g. LOT Polish Airlines, Orlen, JSW, Tauron, and Grupy Azoty. The objective is to optimise the revolution for maximum performance. “The mobility revolution is not about people occupying less space, using less energy, making less noise and causing less congestion while moving around cities with no decrease in comfort of living. What we’re talking about is redefining cities, because that’s where the stakes are highest”, explains Håkan Agnevall, head of Volvo Bus Corporation and Volvo Group Board Member. Agnevall will be attendung the Impact rEVolution.

son, the CEO of Northvolt, a company that designs and makes new-generation lithium and iodine batteries. During the day, large cities become energy vampires, consuming energy with insatiable appetites. The energy grids of Stockholm and Berlin are almost at capacity during the morning rush hours. “If we started charging 4,000 electric cars at the same time in Stockholm, energy consumption would jump by half!”, Carlsson explains. CABLES AND CHASSIS HAVE TO GO Instead of laying tonnes of copper cables and digging up city streets, Northvolt advocates the construction of central energy depositories. These structures are being designed by the Chinese who, according to the experts, are going to be the pioneers of the new face of mobil- 

Nowa filozofia zakłada, że samochody w miastach będzie się głównie wypożyczać. A wśród nich bynajmniej nie wygrają te najładniejsze i najlepiej zaprojektowane, a raczej te najoszczędniejsze, najlepsze w sferze user experience i bezpieczeństwa. A to oznacza, że nie będzie się liczyć trzystrefowa klimatyzacja czy 10 poduszek powietrznych, a oprogramowanie optymalizujące miejską mobilność. DRONY ROZPALAJĄ WYOBRAŹNIĘ W tym samym czasie w USA i Europie ikoną mobilności mają się stać drony poruszające się swoimi, regulowanymi podniebnymi autostradami. Tu istotny wkład – podobnie jak w tworzeniu oprogramowania do nowej fali pojazdów – mają polscy inżynierowie. To m.in. firmy z Polski pracują nad tym, by 150 m nad naszymi głowami uniknąć chaosu. – W sferze tzw.

impact

urban space, czyli synchronizacji ruchu dronów w miastach, dzieje się niezwykle dużo. Największe kraje na świecie szykują projekty warte setki milionów dolarów – przekonuje Radosław Piesiewicz, prezes Advanced Protection Systems mającego rozwiązania radarowe i software’owe przydatne w tego typu projektach, testowane już m.in. przez rząd Kanady. Wróćmy jednak na ziemię: np. Londyn zastanawia się nad masowym wykorzystaniem energii wytwarzanej przez… pieszych. Jednym z twórców tych rozwiązań jest Laurence Kemball-Cook, prezes Pavegen Systems: – Dzięki naszym chodnikom, krokami można ładować baterie miast. Także te oddające prąd do np. metra czy autobusów. Im więcej ludzi przyjedzie do miast, tym bardziej będą one samowystarczalne! – tłumaczy Kemball-Cook. ■

DZIŚ NIEMAL POŁOWA LUDZKOŚCI MIESZKA W MIASTACH, DO 2030 R. BĘDZIE TO JUŻ PONAD 65 PROC. W PRZYSZŁOŚCI BĘDZIEMY SIĘ PORUSZAĆ PO MIEŚCIE Z NIESPOTYKANĄ DOTĄD INTENSYWNOŚCIĄ. NEARLY HALF THE WORLD’S POPULATION LIVES IN CITIES, AND THE FIGURE IS PROJECTED TO INCREASE TO OVER 65 PER CENT BY 2030. IN THE FUTURE, WE WILL BE COMMUTING MORE THAN EVER BEFORE.

ity driven by electric engines. In six years’ time, most of the 24 million cars sold in China will have an electric engine. The Norwegians have also been doing their homework, if on a smaller scale. Some 40 per cent of Norwegian cars are powered by electricity. Jim Hackett, the recently appointed CEO of Ford, believes that the battle for dominance of the autonomous electric car market is about to begin. “We are a little bored with being manufacturers of chassis with engines. We want to be the leader in delivering the new engine, or operating system, for autonomous cars”, Hackett announced, although he has no illusions that Ford will be pitted against such heavyweights as Google, Apple, Tesla, Alibaba, and Volkswagen Group. As per the new philosophy, city cars will be mostly rented and not owned. The most popular will not be the prettiest and the best designed ones but the most economical, offering best user experience and safety instead. This means that three-zone air conditioning or ten airbags will not matter as much as urban mobility optimising software. DRONES FIRE UP THE IMAGINATION At the same time, drones are expected to become a standard means of transport in the United States and in Europe and to have their own regulated air routes. Polish engineers have made a major impact in this field. “As regards urban space, or the synchronisation of the movement of drones in cities, a lot is going on right now. The world’s largest countries are developing projects worth hundreds of millions of dollars”, says Radosław Piesiewicz, CEO of Advanced Protection Systems, a company that offers radar and software solutions used in similar products and tested by e.g. the Canadian government. Let’s get back to Earth for a minute. For instance, Londoners are seriously considering using the energy generated by pedestrians on a mass scale. Laurence Kemball-Cook, CEO of Pavegen Systems, a designer of such solutions and one of the speakers at Impact’18 said: “Our pavements let us charge urban batteries with footsteps. The more people that come to a city, the more self-sufficient it will become”. ■

©FILIP KLIMASZEWSKI

BUSINESS

PROMOCJA

WYSZCZUPLANIE LAST MINUTE

GETTING SLIM LAST MINUTE

MARZYSZ O IDEALNEJ FIGURZE, ALE MIMO DIET I ĆWICZEŃ NIE UDAJE CI SIĘ JEJ OSIĄGNĄĆ? POZBĄDŹ SIĘ NIECHCIANEJ TKANKI TŁUSZCZOWEJ W BŁYSKAWICZNYM TEMPIE!

Eksperci Kliniki Elite Centrum Laseroterapii od ponad 18 lat oferują swoją wiedzę, doświadczenie oraz najlepsze technologie wszystkim, którzy oczekują profesjonalnego wsparcia w zakresie pielęgnacji urody. KLINIKA ELITE ZAPRASZA NA ZABIEGI: SlimLipo 3D – Najbardziej komfortowa i skuteczna forma liposukcji z termoliftingiem 3D, który zapobiega powstawaniu efektu obwisłej skóry. l Sculpsure – Światowa nowość. Usuwa niechcianą tkankę tłuszczową już w 25 minut! l Accent Prime – Skutecznie i szybko redukuje cellulit i luźną skórę. Wspomaga proces odchudzania. l Discovery Pico – Najlepszy laser na rozstępy. Usuwa też niechciane tatuaże. l

You keep dreaming of an ideal gure, but despite diets and excercises you are not successful? Get rid of the unwanted fat tissue in no time! The experts of Elite Clinic the Centre of Laser Therapy have offered their knowledge, experience, and the best technologies to all the people that look for professional support regarding beauty care for over 18 years. ELITE CLINIC INVITES TO THE TREATMENTS: SlimLipo 3D- the most comfortable and efficient form of liposuction with 3D thermolifitng that prevents the effect of flabby skin. l Sculpsure – a worldwide novelty. It removes unwanted fat tissue as quickly as within 25 minutes! l Accent Prime – It reduces cellulite and loose skin efficiently and quickly. It assists the process of losing weight. l Discovery Pico – the best laser for stretch marks! It also removes unwanted tattoos. l

Klinika Elite Centrum Laseroterapii/Elite Clinic the Centre of Laser Therapy: Warszawa, ul. Złota 61, nr tel. 22 400 36 55, ul. Wąwozowa 8, tel. + 48 22 894 83 84; www.elite.waw.pl

REKLAMA

Ellite K0817_1/2 poziom.indd 1

LUKSUSOWE NIERUCHOMOŚCI W HISZPANII I PORTUGALII

www.calacosta.com info@calacosta.com tel. +48 660 16 29 19

BARCELONA, COSTA DEL SOL, COSTA BLANCA, MAJORKA, LIZBONA, ALGARVE

13/04/2018 13:29

PEOPLE AND THE WORLD

cpk

P O RT S O L I DA R N O Ś Ć the solidarity airport

Changi w Singapurze. Według rankingu Skytrax to najlepszy port przesiadkowy świata. ❚ Changi in Singapore is the world’s best transfer hub according to a Skytrack ranking.

CENTRALNY PORT KOMUNIKACYJNY TO EKSTRAWAGANCJA I MEGALOMANIA – TWIERDZĄ PRZECIWNICY TEJ INWESTYCJI. CZY MAJĄ RACJĘ? OTO LICZBY I ARGUMENTY PRZEMAWIAJĄCE ZA BUDOWĄ NOWEGO LOTNISKA PRZESIADKOWEGO MIĘDZY WARSZAWĄ I ŁODZIĄ. ❚ THE CENTRAL COMMUNICATION PORT IS A REFLECTION OF EXTRAVAGANCE AND MEGALOMANIA, ARGUE OPPONENTS OF THE INVESTMENT. ARE THEY RIGHT? HERE ARE THE FACTS AND ARGUMENTS IN FAVOUR OF BUILDING A NEW TRANSFER HUB BETWEEN WARSAW AND ŁÓDŹ.

BOOM NA RYNKU LOTNICTWA. Z danych Urzędu Lotnictwa Cywilnego wynika, że polskie lotniska obsłużyły w 2017 r. prawie 40 mln pasażerów. W tym roku zanosi się na przekroczenie 45 mln. Dla porównania: w 2015 r. pasażerów było 30 mln, a 10 lat wcześniej niecałe 9 mln. Jak będzie w przyszłości? ULC prognozuje, że do 2035 r. polskie lotniska będą obsługiwać rocznie ok. 95 mln pasażerów. Zjawisko wpisuje się w ogólnoświatowy boom prognozowany przez IATA, według którego w ciągu 20 lat liczba pasażerów w lotnictwie pasażerskim na świecie się podwoi.

BOOM ON THE AVIATION MARKET. Civil Aviation Authority figures reveal that Polish airports handled nearly 40 million passengers in 2017. This year’s figure is going to exceed 45 million. By comparison, they handled 30 million passengers in 2015, and less than 9 million a decade earlier. What does the future hold? The Authority forecasts that Polish airports will be handling approx. 95 million passengers by 2035. This trend reflects the global boom projected by the IATA, which argues that the number of civil aviation passengers will double over the next 20 years.

©SHUT TERSTOCK

tekst | by konrad majszyk

POTENCJAŁ REGIONU. Według PwC w ubiegłym roku pasażerów w Polsce przybyło o prawie jedną piątą, co jest drugim najlepszym wynikiem na świecie. ULC szacuje, że tzw. wskaźnik mobilności wzrośnie w 2035 r. z 0,9 proc. obecnie do poziomu 3 proc. Czyli Polak będzie podróżował samolotem średnio trzy razy w roku, a nie raz. – Mieszkańcy Europy Środkowo-Wschodniej, którzy wyszli z komunizmu, mają aspirację, żeby poprawiać standard życia. Korelacja pomiędzy wzrostem PKB na mieszkańca i liczbą lotów jest oczywista – mówi Rafał Milczarski, prezes LOT-u. LOT ROŚNIE JAK NA DROŻDŻACH. W 2015 r. we flocie LOT-u było pięć samolotów Boeing 787 Dreamliner, dzisiaj jest ich 11, a do października 2019 – łącznie 15. Do końca 2019 r. LOT pozyska łącznie 12 Boeingów 737 MAX 8. Od 2015 r. liczba połączeń wzrosła z 41 do 102 latem, wliczając w to takie nowe kierunki jak Los Angeles, Newark, Tokio, Seul i Singapur. – Nie mieścimy się na Lotnisku Chopina. Dowodem na to jest fakt, że zaczęliśmy latać z Budapesztu m.in. do Nowego Jorku i Chicago – przyznaje Rafał Milczarski. Wg serwisu FlightGlobal w tym roku LOT jest najszybciej rosnącym przewoźnikiem w Europie. W tym sezonie oferowanie wzrosło o prawie jedną trzecią. W 2015 r. LOT obsłużył 4,3 mln pasażerów, a w 2018 r. ma szanse dojść do 9 mln. Od 2015 r. przewoźnik podwoił obroty: z 3 do 6 mld zł. W tym czasie stan gotówki na koncie urósł pięciokrotnie: do niespełna miliarda złotych. LOTNISKO CHOPINA: ZA MAŁE I ŹLE ZAPROJEKTOWANE. Chopin nie ma warunków, żeby rozwijać potencjał przesiadkowy. Wąskie gardła to m.in. kontrola bezpieczeństwa, paszportowa i sortownia bagaży. Brakuje kolejnych stanowisk postojowych dla samolotów szerokokadłubowych, np. Dreamlinerów. Dwa pasy startowe się krzyżują, co ogranicza przepustowość. Z powodu bliskości południowej obwodnicy nie ma możliwości budowy trzeciej drogi startowej. Dworzec kolejowy jest czołowy, a nie przelotowy, co umożliwia dojazd pociągiem tylko z centrum Warszawy. W ubiegłym roku z Lotnisku Chopina skorzystało prawie 16 mln pasażerów, w tym ta liczba może przekroczyć 18 mln. Teoretyczna przepustowość portu to ok. 22 mln, ale slotów (pozwoleń na starty i lądowania) zaczyna brakować już dziś, dlatego że ruch kumuluje się w czasie fal przylotowo-odlotowych. Z CHOPINA NIE DA SIĘ WYCISNĄĆ JUŻ WIELE WIĘCEJ. W szczycie operacyjnym wykonywane są maksymalnie 42 operacje na godzinę. Jak wynika z raportu firmy Arup, lotnisko nie będzie w stanie obsługiwać 50 operacji na godzinę bez budowy trzeciej drogi startowej, na którą nie ma już miejsca. Przepustowość Lotniska Chopina – 600 operacji dobowo – w sezonie letnim jest już prawie maksymalnie wykorzystywana, do czego przyczynił się rozwijający się LOT. Jak wyliczają PPL, maksymalnie 800 operacji po zakończeniu

POTENTIAL OF THE REGION. The PwC reveals that passenger traffic in Poland was up by nearly 20 per cent last year. This was the second highest increase in the world. The Civil Aviation Authority also estimated that the mobility index will be up from 0.9 per cent to 3 per cent by 2035. Poles will fly three times a year on average, and not once a year. “Having experienced Communism, the people of Central and Eastern Europe aspire to higher living standards. The correlation between GDP growth per capita and the number of flights is obvious”, stresses Rafał Milczarski, LOT’s CEO. LOT IS GROWING AT NECK-BREAKING SPEED. LOT only had five Boeing 787 Dreamliners in its fleet in 2015. It now has 11, and will have 15 by October 2019. 12 Boeing 737 MAX 8 aircraft will be delivered by the end of 2019. The number of summer connections has grown from 41 to 102 since 2015, and the LOT grid now features a number of new destinations, including Los Angeles, Newark, Tokyo, Seoul, and Singapore. “Chopin Airport is too small for us. This is best reflected by the fact that we have launched flights from Budapest to NYC and Chicago”, says Milczarski. FlightGlobal claims that LOT is the fastest growing airline in Europe. This season, its offering has grown by nearly a third. LOT handled 4.3 million passengers in 2015 and this figure is likely to hit 9 million in 2018. Meanwhile, its turnover has doubled from PLN 3 to 6 bn since 2015 and its cash flow has grown five-fold – to just under PLN 1 billion. CHOPIN AIRPORT IS SMALL AND POORLY DESIGNED. Chopin Airport cannot untap its transfer hub potential. Its bottlenecks include security check, passport control, and baggage handling. Aprons for narrow-body aircraft, including Dreamliners, are in short supply. Its two runways intersect, which hampers its capacity. The proximity of the southern ring road makes construction of a third runway impossible. The nearest railway station is a terminus, which means that you can take a train only to and from downtown Warsaw. Last year, Chopin Airport handled nearly 16 million passengers, and this year’s figure is likely to exceed 18 million. Theoretically, the airport’s throughput is approx. 22 million, but slots (permissions to take-off and land) are already in short supply, and this is leading to traffic congestion and departure and arrival waves. CHOPIN AIRPORT HAS REACHED ITS LIMITS. Its operating peak is 42 operations per hour. Meanwhile, an Arup report reveals that the airport will not be able to perform 50 operations an hour without a third runway, for which there is no room. Chopin Airport is reaching its estimated capacity of 600 operations a day in the summer season. This is also a result of LOT’s growth. Polish Airports State Enterprise estimates that following the completion of essential investments,



PEOPLE AND THE WORLD doraźnych inwestycji to już koniec możliwości rozwoju. Więcej nie da się uzyskać z racji ograniczeń środowiskowych i infrastrukturalnych. LOT POTRZEBUJE LOTNISKA, ŻEBY SIĘ DALEJ ROZWIJAĆ. LOT jest ostatnim regularnym przewoźnikiem z regionu, który nie tylko nie upadł ani nie został przejęty, ale wręcz przeciwnie: szybko się rozwija i zarabia. Przewoźnik postawił sobie cel bycia linią pierwszego wyboru dla pasażerów z krajów CEE (to obszar obejmujący 19 krajów o łącznej liczbie ponad 180 mln mieszkańców). Połowa pasażerów Lotniska Chopina korzysta z niego jako hubu, czyli nie leci do ani z Warszawy, ale się tutaj po prostu przesiada. DUOPORT LOTNISKA CHOPINA I MODLINA NIE MA SENSU. Żaden pasażer, który ma się przesiadać, nie chce jechać pociągiem przez miasto między dwoma lotniskami. Nie sposób też pogodzić funkcji lotniska dla tzw. tanich linii i przesiadkowego, bo pierwsze ma obsługiwać samoloty jak najszybciej w ruchu point-to-point, a drugie zapewnić minimalny czas przesiadek między połączeniami. Jak tłumaczy wiceminister Mikołaj Wild, duoport nie stanowi alternatywy, bo zakłada rozproszenie ruchu lotniczego. Zielone światło dla Lotniska Solidarność oznacza budowę globalnego portu przesiadkowego w Polsce. Duoport oznaczałby dowożenie pasażerów do hubów poza regionem Europy Środkowo-Wschodniej. PORTY PRZESIADKOWE TO ŚWIETNY INTERES. Największe korzyści dla gospodarki wynikają z modelu przesiadkowego, a port centralny to gigantyczny impuls dla gospodarki. Zyski czerpią nie tylko zarządcy portów i przewoźnicy, ale też setki firm zlokalizowanych w promieniu ok. 200 km wokół hubów. Rejsy dalekodystansowe generują najwyższe marże, a ich pasażerowie wydają najwięcej pieniędzy na terenie lotniska. Mówimy o miliardach każdego roku, np. obsługiwane przez LOT lotnisko Changi w Singapurze, które jest uznawane w branży lotniczej za wzór hubu, ma roczne obroty w wysokości ponad 5 mld zł. Na świecie zaobserwować można tendencję do budowy tzw. aeropolis, w których główny dochód pochodzi z działalności pozalotniczej, m.in. Changi, Incheon i Stambuł. POLSKA MA PRZEWAGĘ GEOGRAFICZNĄ. Lotnisko Solidarność oznacza umieszczenie regionu CEE na głównych światowych szlakach pasażerskich i logistycznych. Z punktu widzenia szybko rosnących rynków azjatyckich Polska ma przewagę geograficzną: z Portu Solidarność będzie bliżej do Pekinu, Delhi, Tokio, Seulu, Singapuru, Bangkoku i Sydney niż np. z Monachium, Frankfurtu i Londynu. Za budową CPK przemawiają problemy z przepustowością wielu lotnisk na zachodzie Europy, które – po pierwsze – dławią się z powodu nadmiaru pasażerów, a po drugie, mają już bardzo ograniczone możliwości rozbudowy. ■

cpk

800 operations will exhaust the airport’s development potential, which is limited by environmental and infrastructural constraints. LOT NEEDS AN AIRPORT TO REMAIN ON ITS GROWTH PATH. LOT is the last airline in the region which hasn’t been taken over or gone bankrupt. On the contrary, it is growing rapidly and generating revenue. Poland’s flagship carrier is determined to become the airline of choice for passengers from CEE countries (19 states with a total population in excess of 180 million). 50 per cent of passengers arriving at Chopin Airport use it as a hub – they don’t fly to or from Warsaw, but simply transfer and take another flight. THE CHOPIN AND MODLIN AIRPORT TANDEM MAKES NO SENSE. No transfer passenger wants to take a train across town to go to another airport. It is also impossible to reconcile the functions of a low-cost airline hub and a transfer hub, because the first has to handle “point-to-point traffic” in the shortest possible time, and the second has to ensure minimum connection time. Deputy Minister of Infrastructure, Mikołaj Wild, explains that duoport is not an alternative, as it disperses air traffic and actually makes construction of the transfer hub impossible. The green light for the Solidarity Airport is tantamount to constructing a global transfer hub in Poland, while duoport means carrying passengers to hubs outside Central and Eastern Europe. A TRANSFER HUB IS GOOD BUSINESS. The transfer hub model offers the greatest benefits to the economy, while the central airport will provide massive momentum. It is a source of revenue for airport operators and airlines, as well as hundreds of businesses located within a 200 km radius of the hub. Long-haul flights generate the highest margins, and their passengers spend the most money on the ground. We are talking about billions a year - for instance, hailed as the model hub, Changi airport in Singapore, which is a LOT destination, has an annual turnover of more than PLN 5 billion. There is also a global trend to build airport-cities, dubbed aeropolises, whose core revenue is generated on non-aviation activities. This is best illustrated by such hubs as Changi, Incheon, and Istanbul. POLAND HAS THE GEOGRAPHICAL ADVANTAGE. The Solidarity Airport will put the CEE region on the map of key global passenger and logistic routes. From the perspective of the rapidly growing Asian markets, Poland has a geographical advantage. The Solidarity Airport will be located closer to Beijing, Delhi, Tokyo, Seoul, Singapore, Bangkok and Sydney than Munich, Frankfurt and London. The Central Communication Port is also essential to address the congestion of many Western European airports, which are struggling with their capacity as a result of heavy passenger traffic, and have very limited prospects for expansion. ■

PEOPLE AND THE WORLD

dumni z niepodległości

DREAMLINER, MAX I JASTRZĘBIE the dreamliner, the max and the falcons TO BYŁO WYJĄTKOWE POWITANIE. PODCZAS LOTÓW Z FABRYK BOEINGA W SEATTLE DO NAJNOWSZYCH SAMOLOTÓW LOT-U DOŁĄCZYŁY NAD TERYTORIUM KRAJU MYŚLIWCE F-16 POLSKICH SIŁ POWIETRZNYCH. ❚ IT WAS AN EXCEPTIONALLY WARM GREETING. DURING THE FLIGHT TO POLAND FROM THE BOEING FACTORY IN SEATTLE, THE LATEST LOT AIRCRAFT WERE JOINED BY POLISH AIRFORCE F-16 FALCONS WHEN THEY ENTERED POLISH AIRSPACE.

Boeing 737 MAX 8 w asyście jedno- i dwumiejscowego F-16 z bazy w Krzesinach. Zdjęcie zostało wykonane z trzeciego F-16. ❚ A Boeing 737 MAX 8 accompanied by one- and two-seat F-16s from the Krzesiny military base. The photo was taken from the third of the F-16s.

100



©CREDITS

tekst | by konrad majszyk

W wojskowej asyście dotarły na Lotnisko Chopina dwa nowe samoloty LOT-u w biało-czerwonym malowaniu z okazji stulecia odzyskania przez Polskę niepodległości. Zaczęło się 28 czerwca od szerokokadłubowego B787-9 Dreamliner. Odrzutowiec przyleciał do Warszawy z lotniska Paine Field (obok fabryki Boeinga w Everett). Dzień później z fabryki w Renton dotarł wąskokadłubowy Boeing 737 MAX 8. Ten z powodu mniejszego zasięgu lądował po drodze w Keflavíku na Islandii w celu tankowania. Po wejściu w polską przestrzeń powietrzną do każdego z nich dołączały samoloty F-16C/D z bazy lotniczej w Krzesinach. Tuż przed lądowaniem na Lotnisku Chopina najpierw dwa spośród F-16, a potem samolot LOT-u, wykonały widowiskowy niski przelot nad pasem startowym. Obecnie biało-czerwony Dream liner lata z rejsowymi pasażerami do Toronto, Nowego Jorku i Chicago, z kolei MAX – na trasach m.in. do Londynu, Madrytu, Barcelony, Tbilisi, Larnaki i Erywania. ■

101



PEOPLE AND THE WORLD

1 i 2. B787-9 to większa wersja Dreamlinera, która zabiera na pokład 294 pasażerów – o 42 więcej niż 787-8. Z boku kadłuba widoczny jest napis „Dumni z niepodległości Polski” (fot. 2), a na brzuchu samolotu duże logo LOT-u (fot. 1). ❚ 1. and 2. The B787-9 is a larger version of the Dreamliner. It has 294 seats – 42 more than the 787-8 version. The fuselage sports the caption “Proud of Poland’s Independence” and there is a large LOT logo on the bottom of the aircraft. (image 1.)

3 i 4. B737 MAX 8 tuż przed wylotem z Renton (fot. 4). Samolot ma na pokładzie 186 foteli. Na przednich drzwiach obu samolotów znajduje się obrys granic Polski (fot. 3). ❚ 3. and 4. The B737 MAX 8 shortly before take-off in Renton. (image 4.) The aircraft has 186 seats. A map of Poland is featured on the front doors of both aircraft. (image 3.).

102

Two new LOT aircraft, painted in white and red livery in celebration of the centenary of Poland’s regaining its independence, arrived at Chopin Airport in the company of military aircraft. It all began on 28 June with the wide-body B787-9 Dreamliner bearing the registration number SP-LSC. The jet arrived in Warsaw directly from the Paine Field airport (next to the Boeing factory in Everett). Two days later, a narrow-body Boeing 737 MAX 8 bearing (SP-LVD( arrived in Poland. As it has a shorter range, it made a stopover in Keflavik, Iceland, where it was refuelled. Once the aircraft entered Polish airspace, they were joined by the F-16C/D multirole fighters from the Krzesiny military base. Just before they landed in Warsaw, two of the F-16s and then the LOT aircraft performed a spectacular low pass over the runway. Currently the white and red Dreamliner is operating regular flights to Toronto, New York and Chicago, and the MAX is flying to London, Madrid, Barcelona, Tbilisi, Larnaca and Yerevan. ■

dumni z niepodległości

APRUM Apartments Zainwestuj w wyjątkowym miejscu… Pobierowo, woj. Zachodniopomorskie

Zakończenie inwestycji planujemy na IV kwartał 2019 r. Adres inwestycji: ul. Jodłowa 5-8, 72-346 Pobierowo Kontakt: Tel. +48 510011054; E-mail: biuro@aprum.pl Więcej informacji na www.aprum.pl

L I F E STO RY

ewan mcgregor

G D Z I E J E S T E Ś , E WA N I E ? o ewan, where art thou? NA EKRANIE RZADKO BYWA ANIOŁEM, CZĘŚCIEJ DEMONEM. NA KONCIE NIE MA NAWET NOMINACJI DO OSCARA, ALE I TAK JEST JEDNYM Z NAJPOPULARNIEJSZYCH AKTORÓW NA ŚWIECIE. ZA CO TAK KOCHAMY EWANA MCGREGORA? ❚ HE IS MUCH MORE LIKELY TO BE CAST AS A DEMON THAN AN ANGEL. AND DESPITE NEVER HAVING BEEN NOMINATED FOR AN OSCAR, HE IS STILL ONE OF THE MOST POPULAR ACTORS IN THE WORLD. WHAT IS IT ABOUT EWAN MCGREGOR THAT WE LOVE SO MUCH?

eniwy w życiu” – mówi o sobie, lecz trudno mu wierzyć. Szczególnie patrząc na długą listę ponad 80 tytułów w filmografii słynnego Szkota. Tyle bowiem kreacji stworzył Ewan McGregor w trakcie trwającej ćwierć wieku kariery, pokazując różne odcienie swego talentu. Bywał w tym czasie strażnikiem w kostnicy miejskiej i grywał w górniczej orkiestrze dętej. Chłopak z małego miasteczka pod Edynburgiem śnił Sen Kasandry u Woody’ego Allena i łowił szczęście w Jemenie z Emily Blunt. Dwukrotnie z powodzeniem uwodził Renée Zellweger, bo któż mógłby się oprzeć urokowi tak niebieskich oczu i uśmiechowi jak z reklamy pasty do zębów? Rozgłos przyniosły McGregorowi role w filmach Danny’ego Boyle’a: Płytki grób, Trainspotting oraz Życie mniej zwyczajne. Punktem zwrotnym w życiu aktora stał się zwłaszcza drugi z obrazów – uznawana za dzieło kultowe i pokoleniowy manifest czarna komedia o paczce ćpunów i nieudacznych kryminalistów, którą Observer okrzyknął najlepszym brytyjskim filmem ostatniego ćwierćwiecza. Fani na powrót paczki Rentona czekali przez kolejnych 20 lat, bo Boyle uzależniał nakręcenie T2: Trainspotting od zatrudnienia zapracowanego Ewana. Szkotowi zaś trudno było znaleźć czas pomiędzy kolejnymi planami filmowymi i występami na londyńskich scenach a śledzeniem niedźwiedzi polarnych w Canadian High Arctic czy wypadem do dżungli w Hondurasie. Albo też eskapadami z (jak mawia) „drugim motorowym świrem”, a swoim najlepszym przyjacielem – aktorem i rajdow-

104

“Lazy in life”, is how he describes himself, but I find that hard to believe, especially when I cast my eye over the list of films (more than 80) in which the famous Scot has far appeared. Ewan McGregor has played many different characters during the course of a cinematic career spanning 25 years so far, treating us to the many facets of his talent along the way. He has even played a guard at a city morgue and a brass band player. MdGregor appeared in e.g. Woody Allen’s Cassandra’s Dream and Lasse Hallström’se Salmon Fishing in the Yemen alongside Emily Blunt. His onscreen duties have included seducing Renée Zellweger (twice) and even Jim Carrey, as the charm of his blue eyes and toothpaste commercial smile are irresistible. McGregor rose to fame on the back of his performance in Danny Boyle’s films Shallow Grave, Trainspotting and A Life Less Ordinary. The second of these was his breakthrough – Trainspotting achieved cult status and was hailed as a generational manifesto. This black comedy about a group of junkie friends and would-be criminals, was voted the best British film of the last quarter of a century by The Observer. Renton fans had to wait 20 years for a sequel as Boyle had only agreed to the production on condition that McGregor would continue to play the part in T2: Trainspotting, and it was a long time before he was available. The actor found it hard to squeeze in a few weeks in between appearing in films, performing on the stage in London, tracking polar bears in the Canadian High Arctic, going on an expedition in the Honduras



©CREDITS

tekst | by diana rymuza

©CREDITS



105

L I F E STO RY cem Charleyem Boormanem przez Stany, później Europę i Azję, a wreszcie Afrykę, o czym opowiedzieli w filmie dokumentalnym Wyprawa na koniec świata oraz w dwóch książkach.

McGregor wspólnie z przyjacielem Charleyem Boormanem zjechali na motocyklach kilka kontynentów i opowiedzieli o tym w dokumencie Wyprawa na koniec świata. ❚ McGregor and his friend Charley Boorman have biked across a few continents and told about their adventures in the documentary Long Way Round.

TO PRZEKLĘTE HOLLYWOOD Nazwisko McGregor na widzów działa jak magnes. Przystojny, inteligentny, wygadany Ewan o melodyjnym głosie od lat cieszy się ich wielką sympatią. Po ogromnym sukcesie Moulin Rouge! (gdzie zaprezentował fantastyczne warunki głosowe) królował w rankingach na najlepszego filmowego kochanka, a z rąk królowej Elżbiety II odebrał Order Imperium Brytyjskiego. Uznanie krytyków i Europejską Nagrodę Filmową przyniosła mu rola ghostwritera spisującego wspomnienia byłego premiera w obrazie Autor widmo Romana Polańskiego. A jednak Ewan McGregor wydaje się aktorem niedocenionym. Nigdy nie otrzymał nominacji do Oscara, choć wielokrotnie na nią zasłużył, a statuetkę Złotego Globu odebrał dopiero w 2018 r. I to za sprawą emitowanego na Showmaxie trzeciego sezonu serialu Fargo, w którym zagrał aż dwie główne role. Obie fenomenalnie. Co ciekawe, miejsca w pierwszej lidze Fabryki Snów nie zapewnił Szkotowi nawet występ w Gwiezdnych wojnach. Mieczem wymachiwał tak dobrze, że jego Obi-Wan Kenobi spodobał się fanom serii i może dostać własny film. Studio Disneya już pracuje nad projektem opowiadającym historię wielkiego mistrza Jedi. Ewana (choć kilka lat temu zapewniał, że nie mógłby znowu udawać, że jest w kosmosie, a tak naprawdę grać na zielonym tle) pomysł ten zdaje się bardzo interesować: „Zawsze sądziłem, że pomiędzy pierwszym filmem, w którym grał Alec Guinness,

ewan mcgregor jungle, and biking across the US States, Europe and Asia, and eventually Africa with the “the other bike freak”, actor and rally rider Charley Boorman. The two told the world about their passion in two books and a documentary entitled Long Way Round. THAT DAMN HOLLYWOOD The name McGregor is like a magnet for audiences. The handsome, smart, talkative Scot with the melodious voice has won the hearts of cinemagoers everywhere. After the immense success of Moulin Rouge! he was ranked best onscreen lover and was awarded an OBE from Queen Elizabeth II. He won critical acclaim and received a European Film Award for his performance in Polański’s The Ghost Writer. Despite this, McGregor remains a highly underrated actor. He has never been nominated for an Oscar, and only received his first Golden Globe in 2017 – for the HBO TV series Fargo, where he played two leading parts. Both performances were outstanding. Interestingly, not even his on Star Wars managed to secure McGregor a place among the Hollywood A-listers. The fans were so taken with his swordsmanship that his Obi-Wan Kenobi might even get his own spin-off. Disney is already working on the story of the great master Jedi. McGregor might be interested, although a few years ago, he said that he would never be able to pretend to be in space while acting in front of a green screen. “In fact, I always thought there was a story to tell between the last and the first film with Alec Guinness”, he once said. Does this mean that McGregor, who has so far avoided being pigeonholed, is about to become a blockbuster king now that he is just shy of 50? Cinema experts have their doubts, as McGregor is too liberal for conservative Hollywood. Especially when it comes to sex and nudity. He is known to be the most undressed British actor of all time. He is the first to admit that he is no prude, and never baulks at parts that require him to shed clothing. There is one condition though – the nudity scenes have to display human instincts and desires. WINNIE THE POOH SAVES EWAN McGregor chose acting as a career because he wanted to follow in the footsteps of his uncle, Denis Lawson, who managed to escape the provincial town of Crieff and pursue a successful career. Although he admits that he sometimes accepts a part because of the fee (which is perfectly understandable given that he has a family to support), he most prefers independent films that “nobody would probably ever watch.” But they are important to him. The main thing is the screenplay, which needs to interest him. He sometimes takes on controversial projects, as was the case with Last Days in the Desert, where he played both

106

Popularność zdobył dzięki rolom narkomana Marka Rentona w filmie Trainspotting (zdj. 1) oraz Christiana w Moulin Rouge! (2). Znany jest też z ról Curta Wilda w Idolu (zdjęcie nr 3) oraz Obi-Wana Kenobiego w Gwiezdnych wojnach (4). ❚ UHe gained popularity owing to his role as Mark Renton, a junkie he played in Trainspotting (image 1) and Christian in Moulin Rouge! (2.). He is also well known for his performances in Velvet Goldmine as Curt Wildl (3.) and Obi-Wan Kenobi in Star Wars (4.). 1

NAZWISKO MCGREGOR NA WIDZÓW DZIAŁA JAK MAGNES. PRZYSTOJNY, INTELIGENTNY, WYGADANY EWAN O MELODYJNYM GŁOSIE OD LAT CIESZY SIĘ ICH WIELKĄ SYMPATIĄ. THE NAME MCGREGOR IS LIKE A MAGNET FOR AUDIENCES. THE HANDSOME, SMART, TALKATIVE SCOT WITH THE MELODIOUS VOICE HAS WON THE HEARTS OF CINEMAGOERS EVERYWHERE.

a ostatnim – z moim udziałem, jest pewna historia, którą warto przedstawić”. Czyżby więc na chwilę przed pięćdziesiątką McGregor, który przez całe aktorskie życie unikał zaszufladkowania, miał zostać królem blockbusterów? Znawcy branży filmowej mają co do tego spore wątpliwości, bo dla konserwatywnego Hollywood McGregor jest… zbyt liberalny. Zwłaszcza w kwestii nagości i seksu. Cieszy się bowiem opinią najczęściej rozbierającego się brytyjskiego aktora w historii. Szkot przyznaje, że nigdy nie był pruderyjny i bez oporu zgadza się na rozbierane ujęcia. Pod jednym jednakże warunkiem – nie mogą być w hollywoodzkim stylu, a mają odzwierciedlać ludzkie instynkty i pragnienia.

KUBUŚ PUCHATEK NA RATUNEK EWANOWI Aktorstwo wybrał, bo chciał iść w ślady wujka Denisa Lawsona, któremu udało się wyrwać z prowincjonalnego Crieff i osiągnąć sukces. I choć Ewan nie ukrywa, że zdarza mu się przyjąć rolę tylko ze względu na wysokie honorarium, to najchętniej angażuje się w produkcje niezależne, których jak mówi, „pewnie nikt nigdy nie zobaczy”. Dla niego jednak są ważne. Najważniejszy zaś jest w nich scenariusz, który Szkota musi zaintrygować. Czasem to dzieła kontrowersyjne, tak jak Last Days in the Desert, gdzie zagrał zarówno Jezusa, jak i Szatana. A czasem kompletne porażki, jak Alex Rider: Misja Stormbreaker albo cukierkowa Miss Potter. Lecz zawsze to nowe wyzwania. Dlatego



107

McGregor odebrał Order Imperium Brytyjskiego z rąk królowej Elżbiety II. ❚ McGregor received an Order of the British Empire from Queen Elisabeth II.

po latach przymiarek i wątpliwości, „czy to aby nie będzie do niczego?”, zaryzykował i spełnił marzenie o reżyserii. Na debiut po drugiej stronie kamery McGregor wybrał swoją ulubioną powieść – Amerykańską sielankę Philipa Rotha. Książkę, która miała opinię trudnej do przełożenia na język filmu. Teraz zaś zaskakuje publiczność najnowszym wcieleniem – rolą nie tak szczęśliwego, już dorosłego Krzysia w aktorskiej wersji Kubusia Puchatka na podstawie książek A.A. Milne’a. Obraz Krzysiu, gdzie jesteś? nakręcił spec od baśniowych klimatów Marc Forster, a Ewan sportretował zabieganego biznesmena, który znów będzie miał szansę spojrzeć na świat oczami dziecka i przypomnieć sobie, co w życiu jest najważniejsze. Oczywiście dzięki staremu przyjacielowi ze Stumilowego Lasu (polska premiera – 17 sierpnia). KOBIETY ŻYCIA Co liczy się naprawdę, przekonał się niedawno także w prawdziwym życiu. Przez 22 lata uchodzący za wzorowego męża Ewan McGregor wdał się bowiem na planie Fargo w romans z serialową koleżanką Mary Elizabeth Winstead. Na dodatek dał się na zdradzie przyłapać paparazzim. Zanim jednak zdążył się rozwieść, nowa miłość go... porzuciła. I został na lodzie, bowiem żona, scenografka Eve Mavrakis, nie chciała mieć nic wspólnego z niewiernym aktorem. Media donoszą, że teraz krok po kroku próbuje zrehabilitować się w oczach utraconej rodziny. A jest o co walczyć, bowiem państwo McGregor wychowali cztery wspaniałe córki – dwie biologiczne i dwie adoptowane. Jamyan, wówczas 4-letnią sierotę, szkocki gwiazdor zobaczył podczas swej motocyklowej podróży przez Mongolię w 2004 r. Przejęty losem dziewczynki najpierw znalazł i opłacił dla niej dom opieki na miejscu. Potem wspólnie z żoną zrobili wszystko, by Jamyan zgodnie z prawem została ich dzieckiem i zamieszkała w Anglii. Siedem lat później Ewan i Eve postanowili zaopiekować się jeszcze jedną dziewczynką, 4-miesięczną Anouk. A że bardzo strzegą swojego życia prywatnego, przez długie miesiące sprawę trzymali w tajemnicy. Zresztą do tej pory nie zdradzili, skąd pochodzi czwarta pociecha. O kobietach swego życia artysta w wywiadach mówił niewiele, podkreślając jednak, że przebywanie z nimi daje mu więcej satysfakcji niż role filmowe. I to nawet te najbardziej wymagające. Jest więc o co walczyć. ■

108

ewan mcgregor Jesus and Satan. And he has certainly appeared in his share of flops, e.g. Alex Rider: Operation Stormbreaker, and the overly sweet Miss Potter. But every film has its own challenges. This might be why, after years of dabbling and wondering whether “it would not be shitty”, McGregor took the plunge and tried his hand at directing. He chose his favourite novel for his directing debut, namely American Pastoral by Philip Roth. The book, like all Roth’s books, was considered difficult to make into a film. McGregor’s most recent role is that of the not-so-happy, adult Christopher Robin in a cinematic non-animated version of Winnie the Pooh, based on the books by A. A. Milne. The film is being directed by Marc Forster, an expert in onscreen fairy-tales, and McGregor plays a busy businessman who is given another chance to look at the world through the eyes of a child, and reflect on what is most important in life. He is playing alongside his old friend from Hundred Acre Wood (the film is due for release this summer). THE WOMEN OF HIS LIFE McGregor recently found out what matters most in real life. After being an exemplary husband for 22 years, he had an affair with his Fargo co-star Mary Elizabeth Winstead. He was caught red-handed by the paparazzi. However, before he managed to get divorced, his new love ditched him. And he was left all alone, as his former wife, set designer Eve Mavrakis refused to have anything to do with him. According to media reports, McGregor is trying to win his family back. There is a lot at stake, as the McGregors have four wonderful daughters – two biological and two adopted. The Scottish actor first saw Jamyan when she was just 4 years old during a biking expedition in Mongolia in 2004. Moved by her story, he found and paid for a local care home. Later, he and Eve did everything in their power to adopt her, and she eventually relocated to England to live with the McGregors. Seven years later, Ewan and Eve decided to adopt another girl, 4-month-old Anouk. Since they are very private about their personal lives, they kept the adoption a secret for many months. They have still not revealed where their fourth child comes from. McGregor rarely talks to the media about his family, but says that being with them is more rewarding than starring in films. And it is far more demanding. He has a lot to lose. ■

©GET TYIMAGES

L I F E STO RY

OPENING HOURS:

www.amberwarsaw.pl REKLAMA

Silverline_Kaleidoscope_0418.indd 1

14/03/2018 11:23

Wyjątkowy magazyn o urokach życia za miastem Czytaj taniej w prenumeracie infolinia: 22 360 37 77 kiosk.burdamedia.pl

JUŻ W SPRZEDAŻY facebook.com/SielskieZycieMagazyn

C U LT U R E

nasze rekomendacje

WIĘCEJ NIŻ ŻYCIE

FIL

larger than life

POKONAŁ WIATRAKI

he conquered windmills

Po latach walki z pechem (produkcję kilka razy przerywano, a przed premierą w Cannes reżyser miał kłopoty zdrowotne) możemy zobaczyć film marzenie Terry’ego Gilliama. Bohaterem jest pracownik agencji reklamowej, który spotyka współczesnego Don Kichota. ❚ After all these years of bad luck (the production was suspended a few times, and the director suffered health problems just before the premiere), we can see the dream film of Terry Gilliam come to life. The protagonist of the film is a cynical ad man. A meeting with a cobbler who believes that he is Don Quixote will trigger a series of unexpected events.

Mrożące krew w żyłach pościgi, strzelaniny, ryzykowne decyzje – to specjalność bohaterów, w których wciela się Tom Cruise. Łączy ich jedno – dla nich akcje niemożliwe nie istnieją. Mimo upływu lat aktor wciąż zaskakuje nas niesłabnącą (a wręcz rosnącą) formą fizyczną. Przyda się to przy okazji najnowszej misji Ethana Hunta – bo jego zespołowi grozi śmiertelne niebezpieczeństwo. Jeśli nie zaczną szybko działać, stracą więcej niż życie. ❚ Nothing is impossible for Tom Cruise. Despite the passage of time, his strength and stamina never fail to leave us in awe. His character, Ethan Hunt, is certainly going need it, as he and his team are in mortal danger. And unless they take immediate action, they are going to lose more than just their lives. Mission impossible: Fallout, dir. Christopher McQuarrie, premieres on 10.08

RODZINA W DRODZE

a family on the road

Wzruszająca opowieść o miłości. Irene wspólnie z mężem i czworgiem dzieci prowadzi spokojne życie z dala od zgiełku brazylijskiej metropolii Rio de Janeiro. Najstarszy syn doskonale gra w piłkę ręczną, co może stać się dla niego przepustką do lepszego życia. ❚ Irene has a calm life away from the buzz of the Brazilian metropolis of Rio de Janeiro. She lives with her husband and four children. The eldest son is excellent at handball, which could be his ticket to a better life, but at the cost of being separated from his family. A moving story about familial love. Loveling, dir. Gustavo Pizzi, premieres on 24.08

The Man Who Killed Don Quixote, dir. Terry Gilliam,

BOOK premieres on 10.08

TAK BYŁO

Ten deptak zna bodaj każde dziecko w Polsce. Choćby ze słyszenia. Można tam zjeść kremówkę, zrobić zdjęcie z misiem, poprzechadzać się wte i wewte… Teraz można też poznać historię zakopiańskich Krupówek dzięki tej wnikliwej książce reporterskiej. ❚ The Krupówki promenade in Zakopane is a street known to everyone, if only by word of mouth. You can eat cake, have your photo taken with a bear mascot, or just stroll along it. This book tells the story of the famous street in reportage style.

Historia rodzinna zbudowana na bazie wspomnień dziadka pisarza. Jest to opowieść nie tylko o miłości, marzeniach, dziwnych przygodach i nauce, jakiej się z nich nie wyciągnęło. To także portret przedziwnego, pełnego paradoksów XX w. Takiej podróży nie chce się kończyć! ❚ A family story based on the memoirs of the writer’s grandfather. A story about love, dreams, weird adventures, and lessons not learnt. This is also a portrait of the peculiar and paradoxical 20th century. An excellent read.

Krupówki, Piotr Mazik, Kuba Szpilka Czarne

Poświata | Moonglow, Michael Chabon, WAB

KROK W PRZESZŁOŚĆ

the road to the past

110

this is what is was like

ART TANIEC W MURACH

dancing on the walls

Pamiętacie nagrodzone Oscarem animowane Tango Zbigniewa Rybczyńskiego? Służy ono tutaj za inspirację badawczą dla kuratorów wystawy. Przyglądają się oni tańcu ludzkich marzeń ograniczonych przez mury niewielkich M oraz niedostatki zaopatrzeniowe PRL-u. ❚ Do you remember the Oscar-winning short film Tango by Zbigniew Rybczyński? It served as a research inspiration for the curators of this exhibition. They examine the dance of human dreams within the walls of the tiny flats and restricted supplies of Communist Poland.

WYCHODZI Z CIENIA stepping out of the shadow Nie trzeba być znawcą sztuki, żeby choć raz słyszeć o Gali, ukochanej Salvadora Dalego. Niewielu jednak wie, że udając muzę, była pełnoprawną artystką, po prostu chowającą się w cieniu bardziej znanego partnera. Na wystawie zobaczymy prawie 180 prac Gali. ❚ You don’t have to be an art connoisseur to have heard of Salvador Dali’s beloved Gala. However, few people are aware that, while pretending to be Dali’s muse, she was a fullfledged artist herself – she simply chose to hide in the shadow of the famous painter. The exhibition showcases 180 paintings by Gala. Gala Salvador Dali, Museu Nacional D’art De Catalunya, Barcelona, until 14.10

Tango na 16 metrach kwadratowych | Tango on 16 square metres, Zachęta, Warsaw, until 14.10

MUSIC DAWNE I NOWE

Gratka dla kolekcjonerów winyli i fanów Stonesów. „The Studio Albums Vinyl Collection 1971-2016” został zebrany z czterdziestu pięciu (sic!) lat aktywności zespołu. Budzi szacunek. A treat for vinyl collectors and fans. It features the best songs from fortyfive years of the band’s history. A truly impressive collection.

BARD ZDOŁOWANYCH

the old and the new

the poet of the depressed

Michał Jacaszek to nazwisko dobrze znane fanom oryginalnych, niekomercyjnych elektronicznych brzmień. Łączy tu moce z Vocal Varshe, czyli triem wokalnym wykonującym muzykę wywodzącą się z tradycji żydowskiej. Efekt przechodzi oczekiwania: to synergia nowego i starego, tradycyjnego i awangardowego. ❚ Michał Jacaszek is a household name for those who love alternative electronic beats. On this album, he joins forces with Vocal Varshe, a vocal trio specialising in music drawing on Jewish tradition. The result is nothing short of breathtaking – this is a synergy of the old and the new, of the traditional and the avant garde.

Nikt nie jest tak pięknie smutny jak Father John Misty (solowy projekt Joshuy Tillmana). Co mu dolega? Najogólniej mówiąc, rozczarowanie rzeczywistością, która miała być piękna i słodka jak guma balonowa, a jest wymęczona i pozbawiona czaru jak skurczona w praniu ściera. Wspaniała płyta. ❚ Nobody can be as beautifully sad as Father John Misty. What’s bothering him? Simply put, he feels let down by reality, which was supposed to be beautiful and sweet like chewing gum, but which is more like a rag shrunk in the wash. An outstanding album.

Bramy nieba, Vocal Varshe & Jacaszek

Father John Misty

God’s Favourite Customer,

111

GOOD FOOD

kuchnia brytyjska

W B R E W P OZO R O M despite appearances NA ŚWIECIE WCIĄŻ POKUTUJE STEREOTYP, ŻE KUCHNIA WIELKIEJ BRYTANII JEST JEDNOSTAJNA. WBREW TEJ OPINII BRYTYJCZYCY MAJĄ DUŻO WIĘCEJ DO ZAOFEROWANIA NIŻ TYLKO LEGENDARNE FISH’N CHIPS. ❚ AROUND THE WORLD, THE STEREOTYPE OF BRITISH CUISINE BEING UNIFORM STODGE JUST WON’T GO AWAY. DESPITE WHAT YOU MIGHT HAVE BEEN TOLD, THE BRITISH HAVE MUCH MORE TO OFFER THAN JUST THEIR LEGENDARY FISH’N’CHIPS. tekst | by artur ciechanowicz



112

©CREDITS

TEA To zbiorczy termin, który określa rodzaj lekkiego posiłku jadanego między godz. 15 a 17, a nie napój. Tradycyjnie składają się na niego małe kanapki z ogórkiem i jajkiem, chleb, masło, ciasteczka z bitą śmietaną i dżemem. Do picia podaje się naturalnie herbatę, choć wśród bardziej uprzywilejowanych biesiadników akceptowalnym napojem jest też kieliszek musującego wina. ❚ This is an umbrella term for a meal taken between 3 and 5 pm, and does not only refer to the beverage. Traditional food served at tea are small cucumber and egg sandwiches, bread, and scones with cream and jam. Tea is served too, needless to say, however more sophisticated eaters often also opt for sparkling wine.

SAUSAGE ROLLS Szybka przekąska znana nie tylko na Wyspach, ale też rozpowszechniona w krajach Brytyjskiej Wspólnoty Narodów. Jest sprzedawana w piekarniach i budkach. Łatwa w produkcji – składa się z ciasta francuskiego nadziewanego różnymi rodzajami mięsa – szybko zaspokaja głód. ❚ A quick snack eaten not only in the UK but also across the Commonwealth. It is sold in bakeries and stalls. The roll is easy to make – all you need is French pastry and meat fillings of all kinds. It’s the perfect snack.

FULL ENGLISH Angielskie śniadanie to jedno z arcydzieł, które Brytyjczycy dali światu. Na samych Wyspach jest ono tak popularne, że w wielu miejscach można je dostać nie tylko rano, ale przez cały dzień. Tradycja częstowania gości na śniadanie talerzem pełnym smażonych jajek, boczku, kiełbasek i grzybów sięga XIII w. i jest symbolem angielskiej gościnności. W późniejszych wiekach pojawiły się dodatkowo smażone pomidory, ziemniaki, tosty i fasola. ❚ The English breakfast is one of the true masterpieces that the British have given the world. It is so popular in the UK that many eateries serve it all day long. The tradition of serving fried eggs, bacon, sausages and mushrooms for breakfast dates back to the 13th century and is a symbol of British hospitality. The other staple ingredients, i.e. fried tomatoes, potatoes, toast and beans, were added later.

STEAK AND ALE PIE

WELSH CAKE

Aromatyczna wołowina zapieczona w muszli z ciasta to jedno z najczęściej spotykanych dań w brytyjskich pubach. Do nadzienia dodaje się ciemne piwo serwowane w barze. Dzięki temu każdy pub może się pochwalić unikalnym smakiem swojego dania. ❚ Aromatic beef baked in a pie is one of the most popular dishes served in British pubs. The dark beer served in the given pub is added to the filling, so every pub can claim that its pie has its own unique flavour.

Jak sama nazwa wskazuje – ciasteczka pochodzące z Walii i tam też najbardziej popularne. W tradycyjnej wersji, według przepisu z XIX w., do ciasta nie dodaje się drożdży ani zakwasu (ani proszku do pieczenia). Masę z mąki, jajek, masła, mleka, rodzynek, cynamonu i gałki muszkatołowej umieszcza się w małych okrągłych porcyjkach na grubej blasze umieszczonej nad ogniem. Posypane cukrem pudrem znakomicie smakują z herbatą lub kawą. ❚ The name says it all. According to the traditional 19th-century recipe, no yeast or sourdough (or baking powder) are used. The cookies are made with dough using flour, butter, eggs, raisins, cinnamon and nutmeg and are baked on a tin over a fire. They taste divine when sprinkled with caster sugar and served with tea or coffee.

FISH AND CHIPS Czyli danie, na którego punkcie Brytyjczycy (a także Australijczycy i Nowozelandczycy) mają bzika. Ani hot dogi, ani hamburgery nie zdołały wyprzeć dziesiątek tysięcy bud sprzedających smażoną, panierowaną rybę z frytkami. Na Wyspach to wciąż najpopularniejszy fast food. Świeżemu filetowi skropionemu odrobiną słodowego octu i chrupiącym ziemniakom naprawdę nie sposób się oprzeć. ❚ This is the dish that the British (and the Australians and New Zealanders) are truly crazy about. Neither hot dogs nor hamburgers have managed to make serious headway against the tens of thousands stalls selling fried, battered fish with chips. It continues to be the most popular fast food meal in the British Isles. You too might find a fresh cod fillet sprinkled with malt vinegar and served with crispy chips irresistible.

6 

113

GOOD FOOD

kuchnia brytyjska

CORNISH PASTIES Przysmak kornwalijskich górników, na który składają się wołowina, ziemniaki, marchew, pasternak i brukiew zapieczone w cieście. Podczas przerw na drugie śniadanie w kopalniach cyny zjadano tylko nadzienie, a ciasto, którego dotykały ubrudzone ręce, wyrzucano. ❚ A Cornish miners’ favourite. It is made of beef, potatoes, carrot, parsnip and turnip baked in a pie crust. The miners would only eat the filling during their lunch breaks and throw away the crust – which they had touched with their dirty hands.

CHICKEN TIKKA Choć nazwa przywołuje na myśl raczej Pendżab, to do dania z kurczaka zapieczonego w marynacie z jogurtu i przypraw, podawanego w sosie pomidorowym z ryżem, przyznaje się szkockie Glasgow. Choć nikt nie twierdzi, że składniki takie jak mleczko kokosowe czy kurkuma występują na nizinach w okolicach miasta, to chicken tikka bez wątpienia odzwierciedla kolonialne dziedzictwo Brytyjczyków. ❚ Although the name brings to mind Punjab rather than Scotland, it is a popular Glaswegian dish made of chicken marinated in yogurt and spices, and served in tomato sauce and rice. Although no one would claim that ingredients such as coconut milk and turmeric are native to the lowlands around the city, chicken tikka certainly does relate to the colonial heritage of the British.

KEDGEREE Potrawka z wędzonej ryby, ryżu, jajek na twardo, pietruszki i rodzynek to kolejny przykład wpływu Indii na kuchnię brytyjską. Już w 1790 r. przepis na kedgeree pojawił się w jednej z książek kucharskich. ❚ This dish, made of smoked fish, rice, hard-boiled eggs, parsley and raisins, is another example of how Indian cuisine influenced the Brits. A kedgeree recipe appeared in a British cookbook 1790.

ETON MESS Przepyszny bałagan na talerzu: truskawki, beza i bita śmietana. Po raz pierwszy podano go w kantynie bodaj najbardziej elitarnej męskiej szkoły na świecie – w Eton. Ten tradycyjny już brytyjski deser pokazuje, że elitarność nie musi być synonimem snobizmu, a dobra kuchnia jest tak samo ceniona przez podniebienia wszystkich klas. ❚ A delicious mess on a plate: strawberries, meringue and whipped cream. It was first served at Eton, the elitist school for boys. This traditional British dessert demonstrates that elitist does not have to mean snobbish and good food is cherished by all classes.



BLACK PUDDING Co do zasady przypomina polską kaszankę. Głównymi składnikami tej kiełbasy są krew wieprzowa lub wołowa i podroby. Na Wyspach używa się jednak do wypełniania owsianki i dodaje mięty jako przyprawy. ❚ This actually looks like what Poles call kaszanka. The core ingredient of this sausage is pork or beef blood and giblets. The British pudding is filled with oats and the Polish with buckwheat.

114



GOOD FOOD

kuchnia brytyjska

SHEPHERD’S PIE

ECCLES CAKE

Ciasteczka, dzięki którym miasto Eccles niedaleko Manchesteru stało się znane w całej Wielkiej Brytanii. Wypiek, nazywany też żartobliwie „ciastkiem z martwych much” ze względu na prześwitujące przez ciasto rodzynki, które mogą się kojarzyć z owadami. ❚ These cookies have made the town of Eccles famous all over the country. The cake is also jokingly known as “dead fly pie” owing to the currants and candied fruit inside the crust which look like insects.

MINCEMEAT PIE Przysmak szczególnie popularny w okresie Bożego Narodzenia. W pierwotnej wersji nadzienie przyrządzano z mięsa lub wątróbki, w czasie postu – z ryby. Z czasem zaczęto jednak dodawać słodkie składniki, które ostatecznie całkowicie wyparły mięso. Teraz Boże Narodzenie pachnie nad Tamizą rodzynkami, orzechami, jabłkami i odrobiną brandy. ❚ A delicacy often served at Christmas time. The original recipe called for meat or liver, but fish during Lent. Over time, sweet ingredients were added, and these soon replaced the meat altogether. A UK Christmas now tastes of raisins, nuts, apples, and a touch of brandy.

SCONES Składniki tych szkockich ciastek to mąka, masło, mleko i proszek do pieczenia. Kiedy przetnie się je na pół i poda z bitą śmietaną i marmoladą, staje się jasne, dlaczego cieszą się niesłabnącą popularnością od XVI w. ❚ The ingredients of these Scottish buns dating back to the 16th century are not exactly awe-inspiring – flour, butter, milk and baking powder. It is not until they’re cut in half and spread with whipped cream and marmalade that they taste divine.

WELSH CAWL Narodowe danie Walijczyków wymyślono po to, żeby zarówno rozgrzać, jak i solidnie nakarmić. Jagnięcina gotowana z porem, brukwią, marchwią i – od XVI w. – ziemniakami. Bulion zagęszcza się owsianką albo mąką. ❚ The Welsh national dish was invented to be warming and full. Lamb cooked with leeks, turnips and carrots and – since the 16th century – potatoes. The broth is thickened with oats or flour. Cawl can be served as two separate dishes or as one.

SCOTCH EGGS

Jeśli wybieracie się na piknik na Wyspach, nie możecie zapomnieć o tej przekąsce. Choć jej geneza ginie w mrokach dziejów, to jest to jedno z najpopularniejszych dań, które Brytyjczycy zabierają ze sobą podczas wypadów poza miasto. Oprócz smaku zaletą jajek po szkocku jest wygoda – w jednym niedużym kawałku zawiera się kaloryczny posiłek złożony z jajka gotowanego na twardo, które jest owinięte w mielone mięso i panierkę, a wszystko zapieczone albo usmażone w głębokim tłuszczu. ❚ No picnic anywhere in the British Isles is complete without this snack. Although its origins are unclear, it is one of the most popular foods to take on a picnic or trip. Apart from the great taste, Scotch eggs are convenient – you wrap a hard-boiled egg in minced meat, crumb it, and roast or deep fry.

116

©SHUT TERSTOCK (6), ADOBE STOCK (11)

Zapieczone mielone mięso jagnięce z warzywami i purée ziemniaczanym na górze. Dzięki szczelnemu zamknięciu smaki mięsa i warzyw doskonale się nawzajem przenikają. ❚ Lamb stewed with vegetables topped with mashed potatoes and baked. Thanks to the tight sealing of the lid, the aromas of the meat and vegetables blend and complement each other perfectly.

since 1989

GOOD FOOD

chłodnik

NA OCHŁODĘ a refreshing soup STRAWA OD MICKIEWICZA

NIC TAK NIE ORZEŹWIA I NIE SYCI W UPALNE DNI JAK CHŁODNIK LITEWSKI. PONADTO JEST LEKKI, ZDROWY, ŁATWY DO PRZYGOTOWANIA I PYSZNY. KAŻDA GOSPODYNI MA SWÓJ WŁASNY PRZEPIS, JEDNAK JEGO PODSTAWĘ ZAWSZE STANOWI UGOTOWANA BOTWINA. ❚ THERE IS NOTHING AS REFRESHING AND NUTRITIOUS ON HOT DAYS AS THE LITHUANIAN CHŁODNIK. IT IS LIGHT, HEALTHY, EASY TO MAKE AND DELICIOUS. EVERY HOUSEWIFE HAS HER OWN TAKE ON THE RECIPE BUT THE STAPLE INGREDIENT IS BOILED CHARD. tekst | by agnieszka michalak

centuries old soup

„Mężczyznom dano wódkę. Wtenczas wszyscy siedli i chołodziec litewski, milcząc, żwawo jedli” – czytamy na kartach Mickiewiczowskiego Pana Tadeusza. Kiedy zrobiono pierwszy chłodnik, trudno dociec – na pewno za czasów dynastii jagiellońskiej kuchnia staropolska zaczęła przenikać na Litwę, litewska zaś do Korony. Wtedy w dzisiejszej Polsce na dobre przyjęła się ta orzeźwiająca zupa. ❚ There is even mention of the soup in Polish most famous lyrical work Pan Tadeusz by Adam Mickiewicz. It is hard to say when the first chłodnik was made – it was known back during the reign of the Jagiellonian dynasty when Lithuanian cuisine started making its way to Polish tables and Polish cuisine became popular in Lithuania.

JAJKO CZY SZYJKI?

egg or crayfish?

Danie przyrządza się najczęściej z kefiru, maślanki, śmietany lub zsiadłego mleka, do których dorzuca się ugotowane buraki, posiekaną botwinę oraz bukiet świeżych warzyw, m.in. ogórka, rzodkiewkę, czosnek. Kluczowymi dodatkami są świeży koper i szczypiorek. Zupę podaje się na zimno z jajkiem, a w tradycyjnych przepisach – z szyjkami rakowymi. ❚ The soup is usually made from kefir, buttermilk, cream or sour milk to which boiled beets, chopped chard and fresh vegetables (cucumber, radish and garlic) are added. Other essential ingredients are dill and chives. The soup is served cold with halved eggs but traditional recipes recommended adding crayfish.

POTRAWA REGIONALNA

Chołodziec litewski – jak czasem nazywa się tę zupę – od 2006 r. jest oficjalną potrawą regionalną i według Ministerstwa Rolnictwa i Rozwoju Wsi chłodnik pochodzi w województwa podlaskiego. ❚ The chołodziec litewski as the soup is sometimes called has been the official regional dish since 2006 and according to the Ministry of Agriculture and Rural Development, chłodnik originates from the Podlasie voivodeship.

118

©A CD R EODB IET SS T O C K

a regional dish

PROMOCJA

estauracja Der Elefant powstała w 1990 roku przy placu Bankowym 1, w samym sercu Warszawy. W zmodernizowanych zabytkowych wnętrzach mieści się przestronna, wielopoziomowa restauracja, która swoją atmosferą przypomina Nowy Jork. Jej dziedziniec zaprojektował nie kto inny jak sam Allan Starski – scenograf nagrodzony Oscarem. Kuchnia restauracji oparta jest na świeżych, lokalnych składnikach, inspiracjach z kulinarnych podróży jej twórców oraz na najwyższej jakości mięsie. Der Elefant kryje w sobie nie tylko bogaty Skład Win czy pierwsze w Polsce dziecięce studio kulinarne (Warsaw Cooking University), ale także Fishmarket – jedyną dzisiaj na mapie Warszawy w pełni rybną restaurację. Obok słynnych krabów z Alaski podaje się tu świeże ryby i owoce morza z całego świata.

Wieczorami natomiast rozbrzmiewa żywy jazz (m.in. na sprowadzonym na specjalne zamówienie fortepianie Steinwaya) ku uciesze ceniących światową atmosferę Gości. Ogród letni na dziedzińcu placu Bankowego 1 to idealne rozwiązanie na słoneczne dni – czas spędzony w gronie przyjaciół w wysublimowanej scenerii przy pysznym jedzeniu i miłej atmosferze to prawdziwa uczta dla najbardziej wymagających Gości. Niepowtarzalny klimat, piękne wnętrza, wyselekcjonowana muzyka i pyszna kuchnia to najważniejsze składowe tego magicznego miejsca.

120

Â©CREDITS

TA K E A L O O K

lato

LU Ź N A KO N ST R U KC J A loose fit

©CREDITS

EKLEKTYCZNY, ARTYSTYCZNY, ZWIEWNY I KOLOROWY. STYL BOHO TO IDEALNY WYBÓR NA LATO. UBRANIA Z LEKKICH NATURALNYCH TKANIN DOBRZE JEST UZUPEŁNIĆ BOGATO ZDOBIONĄ BIŻUTERIĄ – IM JEST JEJ WIĘCEJ, TYM LEPIEJ. ❚ ECLECTIC, ARTISTIC, AIRY AND FULL OF COLOURS AND PATTERNS. CLOTHES MADE FROM LIGHT AND NATURAL FABRICS LOOK GREAT WHEN ACCESSORISED WITH RICHLY DECORATIVE JEWELLERY – IN THIS CASE MORE IS MORE.

121

TA K E A L O O K

lato

©CREDITS

Myślisz boho, widzisz zwiewną, kwiecistą lub APASZKOWĄ, ale zawsze efektowną sukienkę. Zwykle jest długa, ma LUŹNĄ konstrukcję i szerokie rękawy. Takie stylizacje cechuje sensualność, ulotność i po prostu KOBIECOŚĆ. ❚ Boho style is usually associated with long, airy, and floral DRESSES with a LOOSE fit and wide sleeve. They make for a very FEMININE look.

122

123

Â©CREDITS

124

©CREDITS

©SHUT TERSTOCK (6)

TA K E A L O O K lato

Kolorowe BRANSOLETKI, naturalne RZEMYKI, ciężkie i METALOWE kolie, komplety pierścionków z

RÓŻNOKOLOROWYMI KAMIENIAMI oraz efektowne kolczyki plus zawieszki często w kształcie słońca. Słowem, SZKATUŁKA miłośniczek stylu boho powinna być wypełniona po brzegi. ❚ Colourful BRACELETS, natural LEATHER necklaces and belts, heavy METAL chokers, sets of rings with MULTICOLOUR STONES, bold, long earrings and sun-shaped charms and pendants. The JEWELLERY BOX of boho style fans has to be filled with all sorts of goodies.

125

B E AU T Y

maciej charaziński

C Z A S N A R EG E N E R AC J Ę time to recover PO KTÓRYCH OPERACJACH MOŻEMY WSIĄŚĆ DO SAMOLOTU, A PO KTÓRYCH ZDECYDOWANIE NAM NIE WOLNO – O TYM ROZMAWIAMY ZE SPECJALISTĄ CHIRURGII PLASTYCZNEJ I REKONSTRUKCYJNEJ ORAZ CHIRURGII OGÓLNEJ, DR. MACIEJEM CHARAZIŃSKIM Z WARSZAWSKIEJ KLINIKI PROMEDION. ❚ WE TALK TO PLASTIC AND RECONSTRUCTIVE SURGERY SPECIALIST AND GENERAL SURGEON DR MACIEJ CHARAZIŃSKI FROM THE WARSAW PROMEDION CLINIC ABOUT THE OPERATIONS AFTER WHICH WE CAN AND CANNOT BOARD AN AEROPLANE.

Od lat zajmuje się pan operacjami nosa, piersi, plastyką brzucha. Czy po takich zabiegach można wsiąść do samolotu? Tak, ale powtarzam pacjentom – czas nie szanuje rzeczy, które powstały bez jego udziału. Mam tu na myśli proces gojenia się ran. W zależności od rodzaju zabiegu jest on różny, zazwyczaj to około sześciu, a nawet ośmiu tygodni. Tyle potrzeba, by zrosły się kości po operacji nosa czy wygoiły się nacięcia po operacji piersi. Nie oznacza to, że wcześniej nie można wsiąść do samolotu, ale należy to robić rozważnie. Ma pan wśród pacjentów wielu obcokrajowców, którzy po zabiegach wracają do domu. Co się stanie, kiedy skrócą czas regeneracji i wsiądą do samolotu? Kiedy pacjentka po operacji nosa nie ma już dużego obrzęku, wtedy wrażliwość na zmianę ciśnień nie jest już taka duża i może polecieć. Podobnie z implantami piersi. Można podróżować wcześniej niż sześć tygodni, ale trzeba uważać na każdym kroku. I nie chodzi tylko o zmianę ciśnień, ale także o komfort podróży. Należy zadbać, by siedzieć wygodnie i nie w przejściu, żeby nikt przypadkowo nas nie uderzył i nie podrażnił niewygojone-

126

go miejsca. Po implantach nie można też dźwigać bagażu, bo nagłe napięcie mięśni może spowodować ból lub pojawienie się krwiaka. I pozostaje temat turbulencji – tego nie jesteśmy w stanie przewidzieć. Jeśli rany po szwach są świeże, to możemy je podrażnić pasami bezpieczeństwa. Po jakich zabiegach zdecydowanie nie wolno wsiąść do samolotu? Przede wszystkim po rozległych operacjach, np. po abdominoplastyce, która redukuje nadmiar skóry i tkanki podskórnej. Czasem usuwa się nawet po kilka kilogramów tkanek. Jednym z powikłań po tej operacji jest odszczelnienie się naczyń krwionośnych, co może prowadzić do krwiaka. Po takich operacjach pacjent, zanim wsiądzie do samolotu, musi być wygojony. ■ You perform rhinoplasty, breast augmentation, and abdominoplasty. Can patients fly after these procedures? Of course, but I keep telling my patients that time has no respect for anything that happened without its input. I’m specifically thinking about the healing of wounds. The time taken differs depending on the type of procedure performed, but is usually 6-7 weeks. This is how long it takes for the bones to knit together after a rhinoplasty, or the cuts performed during a breast augmentation operation to heal. This does not mean than you can-

not board an aeroplane earlier, but it does mean that you have to be reasonable. Some of your patients are foreigners who have to fly home after their procedures. What would happen if they boarded an aeroplane soon afterwards? When a patient who has undergone a rhinoplasty no longer experiences large swelling, sensitivity to pressure change is not so high anymore, and she can fly home. The case with breast implants is similar. You can fly before six weeks have elapsed after the procedure, but you have to be very careful. It is not just a matter of pressure changes, but the comfort of flying. You have to make sure you can sit comfortably, so avoid aisle seats, where you can be accidentally knocked. Carrying heavy luggage is prohibited after a breast augmentation, as this can cause acute pain and even a hematoma. Another issue is safety and turbulence – something we cannot foresee. If the suture wounds are fresh, they might be irritated by seatbelts. After which procedures can you not fly? Mostly extensive surgical procedures, such as abdominoplasty, where excess skin and subcutaneous tissue have been removed. One possible complication is the separation of a blood vessel, which could lead to a hematoma. The patient has to be completely healed before he or she can board an aeroplane. ■

tekst | by stanisław rajewski

ZANZIBAR

Już w sprzedaży wyjątkowe oferty wypoczynku na sezon ZIMA 2018/2019. Luksusowe, starannie wyselekcjonowane hotele, miejsca, które pokochały gwiazdy. Najlepsze oferty tylko z Itaka&Gala!

WEJDŹ

na www.itaka.pl/gala/ i pobierz katalog z naszymi ofertami

ZADZWOŃ: NUMER INFOLINII 801 055 111

Ilość miejsc w ofercie ograniczona

NOWOŚĆ! ZIMA 18/19

B E AU T Y

nowości

Pielęgnacja skóry po lecie jest wyjątkowo ważna. A jej kluczowymi elementami są regeneracja i nawilżanie. Podpowiadamy, które kosmetyki wyjdą naprzeciw naszym oczekiwaniom. 3

2 1

SALON U R O DY

beauty parlour 6 11

It is essential to pamper your skin after the summer season. The key elements of the right care is regeneration and hydration. Here are a few hints on what products will be best for your skin. 8

1. MIYA COSMETICS myWONDERset zestaw kremów myWONDERBALM, 79,99 zł 2. LA PRAIRIE White Caviar Crème Extraordinaire, bogaty krem ujędrniający, 2478 zł 3. ANNABELLE Minerals, cienie glinkowe Soft Cocktail, 39,90 zł/szt. 4. AVÈNE Gentle Shower Gel, żel pod prysznic, 59,90 zł 5. NEAUVIA Silk Body Brilliant Serum, nawilżające serum do ciała, 352 zł 6. KLORANE regenerujący balsam do włosów, 46 zł 7. RENÉ FURTERER, Naturia, szampon ułatwiający rozczesywanie + suchy szampon, 36 zł 8. MINISTERSTWO DOBREGO MYDŁA hydrolat do demakijażu, 22 zł 9. ELANCYL zestaw do masażu antycellulitowego (urządzenie SLIM MASSAGE COACH + żel wyszczuplający), 350 zł 10. NUXE AQUABELLA emulsja nawilżająca, 105 zł 11. SKEYNDOR koncentrat nawilżający z linii UNIQCURE, 7 amp./2 ml – 116 zł ❚ 1. MIYA COSMETICS myWONDER travel set consisting four myWONDERBALM creams, PLN 79.99 2. LA PRAIRIE White Caviar Crème Extraordinaire, a rich firming cream, PLN 2,478 3. ANNABELLE MINERALS, Soft Cocktail clay eyeshadow, PLN 39.90/pcs. 4. AVÈNE Gentle shower gel, PLN 59.90 5. NEAUVIA Silk Body Brilliant Serum, intensive moisturising body serum, PLN 352 6. KLORANE regenerating hair balm with Ylang Ylang wax, PLN 46 7. RENÉ FURTERER a travel set of hair products featuring hydrating shampoo and dry shampoo, PLN 36 8. MINISTERSTWO DOBREGO MYDŁA eco herbal distillate for makeup removal with Roman cammomile, PLN 22 9. ELANCYL an anti-cellulite massaging set (SLIM MASSAGE COACH device + concentrated slimming gel), PLN 350 10. NUXE AQUABELLA beauty-revealing essence lotion, PLN 105 11. SKEYNDOR UNIQCURE moisturizing concentrate in ampules, 7 amp./2 ml – PLN 116

128

MAKE A WISH

Lato to moment, kiedy warto zaszaleć z kolorami. W tym sezonie królują wyraziste barwy, wśród nich prym wiodą odcienie czerwieni. A czerwień – jak wiadomo – dodaje odwagi i pewności siebie. Do dzieła zatem!

ona

ŻYJ KO L O R OWO

colour your world 6

Summer is the time when you can go wild with colours. The most wanted colours of the season are all bright but all the shades of red are an abolute must-have. Red boosts boldness and self-confidence. Give it a go.

9 10

1. WITTCHEN średnia walizka z kolekcji HT-Style, 419 zł 2. DOROTA GOLDPOINT szorty dostępne na: goldpoint.shop.pl, 490 zł 3. TONNY okulary przeciwsłoneczne z polaryzacją, 349 zł 4. CAROLINA HERRERA bluzka, €1,635 5. DAFI butelka filtrująca, ok. 35 zł 6. DOLCE & GABBANA jedwabny szal, €145 7. GANNI wiązany top, €170 8. NCLA lakiery do paznokci z kolekcji „Summer in the City” by Marzena Kanclerska, 59 zł/szt. 9. ELIXA zegarek damski Enjoy, 870 zł 10. SEE BY CHLOÉ skórzana saszetka, €255 11. CARPISA torba na zakupy z linii Venusia, €29 ❚ 1. WITTCHEN medium-sized suitcase from the HT-Style collection, PLN 419 2. DOROTA GOLDPOINT shorts at goldpoint.shop.pl, PLN 490 3. TONNY polarized sunglasses, PLN 349 4. CAROLINA HERRERA top, €1,635 5. DAFI filter bottle, approx. PLN 35 6. DOLCE & GABBANA silk scarf, €145 7. GANNI tied blouse, €170 8. NCLA "Summer in the City” nail polish series by Marzena Kanclerska, PLN 59 zł/pcs. 9. ELIXA Enjoy women's watch, PLN 870 10. SEE BY CHLOÉ leather pouch, €255 11. CARPISA Venusa line shopper, €29

130

PO LE CA

Prostrolane Inner – B Peptydowa Terapia Ciała iała

Nadaj swojemu ciału wymarzony kształt na wakacje: ● Pozbądź się cellulitu ● Ujędrnij ramiona ● Wymodeluj brzuch i uda ● Napnij podbródek ● Popraw elastyczność i kondycję skóry

Prostrolane Inner B

to najnowocześniejszy preparat peptydowy, zarejestrowany jako wyrób medyczny, opracowany przez biotechnologicznego lidera rynku, ﬁrmę Caregen. Kwas hialuronowy w połączeniu z czterema unikalnymi peptydami biomimetycznymi w wyjątkowy sposób wygładza nierówności skóry i pomaga w walce z cellulitem. Opatentowana technologia powolnego uwalniania substancji sprawia, że preparat podany w tkankę tłuszczową skutecznie działa jeszcze w dwa tygodnie po zabiegu. Spektakularne efekty można uzyskać już po 2–4 zabiegach w zależności od obszaru zastosowania. Już po pierwszym zabiegu skóra jest jędrniejsza, bardziej napięta i wygładzona.

Zapytaj swojego lekarza o peptydową terapię ciała!

dr Anna Płatkowska-Szczerek

dr n. med. Tomasz Janik

ProMediOn Klinika Chirurgii Plastycznej i Medycyny Estetycznej

MED-DERM Gabinet Dermatologiczny i Medycyny Estetycznej

Tel. +48 22 835 16 12 www.klinikapromedion.pl

Tel. +48 601 380 664 www.med-derm.pl

Warszawa

dr Agnieszka Jabłko

Gabinet Medycyny Estetycznej

Białystok

Tel. +48 501 648 060 www.bialystokmedycynaestetyczna.pl

Zielona Góra

dr n. med. Michał Rogowski-Tylman

dr Marta Rybarkiewicz

Medycyna Estetyczna

Wrocław

Tel. +48 603 240 424 Facebook/Marta Rybarkiewicz

AESTHETIC Gabinet Medycyny Estetycznej

Wyspa Medycyny Przyjaznej

Olsztyn

Tel. +48 609 554 425 www.wyspamedycynyprzyjaznej.com

Tel. +48 608 504 514 www.epi-olsztyn.pl

Łódź

Tel. +48 515 692 660 www.aesthetic.com.pl

dr Aleksandra Znajewska-Pander EpiCentrum

dr Krystyna Dykstas

dr n. med. Piotr Rak

dr Karina Felberg

Gdańsk

Warszawa

Ce-Ce Beauty Clinic

Tel. +48 22 828 04 04 www.salon.cece.pl

www.AntiAging.com.pl

dr Maciej Rogala

Instytut ReNew

GOLD CLINIC Medycyna Estetyczna

Tel. +48 728 900 067 www.renewinstitute.pl

Tel. +48 512 160 401 www.goldclinic.pl

Sopot

dr Michał Kaniowski

DERMA-PULS Centrum Dermatologii Estetycznej i Laserowej

Wrocław

Tel. +48 71 322 69 09 www.dermapuls.com.pl

Warszawa

dr Dorota Tomczak

dr Elżbieta Zdanowska Medeztetic

Szczecin

Tel. +48 604 928 333 www.medeztetic.pl

dr n. med. Magdalena Łopuszyńska

SKINMEDICAL Medycyna Estetyczna

Gabinet Kosmetyki Lekarskiej BELLA

Tel. +48 604 589 352 skinmedical@domadent.pl

Tel. +48 22 625 33 00 www.bella-derm.pl

Busko-Zdrój

Warszawa

MAKE A WISH

Męska kurtka skórzana ma długą historię. Najpierw była przeznaczona jedynie dla motocyklistów, później zainteresowało się nią wojsko, a dziś jest absolutnym must have w każdej szafie. Nie tylko męskiej. 3 2

MAŁA CZARNA 1

little black jacket The leather jacket has a long and tumultous past. Initially, it was only worn by bikers, later was claimed by the military and has eventually become a staple piece of clothing for both men and women.

5 8

6 6

10 7

1. BERLUTI etui na karty kredytowe, €260 2. JOHN ELLIOTT kurtka skórzana, €1,775 3. DAFI butelka filtrująca, ok. 35 zł 4. MIANSAI bransoletka, €80 5. CERTINA zegarek wodoodporny DS Action Diver, 3290 zł 6. JACQUES MARIE MAGE okulary przeciwsłoneczne, €595 7. SAMSONITE torba sportowa z linii Paradiver Light o pojemności 47 l, 489 zł 8. CONVERSE trampki, €90 9. DELTA OPTICAL lornetka Titanium HD 8x42 ED, 1599 zł 10. STELLA MCCARTNEY T-Shirt, €205 ❚ 1. BERLUTI credit card holder, €260 2. JOHN ELLIOTT leather jacket, €1,775 3. DAFI filter bottle, approx. PLN 35 4. MIANSAI bracelet, €80 5. CERTINA waterproof DS Action Diver watch, PLN 3,290 6. JACQUES MARIE MAGE sunglasess, €595 7. SAMSONITE Paradiver Light sports bag, 47 l, PLN 489 8. CONVERSE sneakers, €90 9. DELTA OPTICAL Titanium HD 8x42 ED binoculars, PLN 1,599 10. STELLA MCCARTNEY T-Shirt, €205

132

GOOD JOB

made concept

PRESTIŻ NIE NA WYNAJEM prestige not for rent

MICHAŁ BOROWSKI

NIE SPRZEDAJĘ APARTAMENTÓW NA HOŻEJ 42 TYM, KTÓRZY CHCĄ JE KUPIĆ WYŁĄCZNIE W CELACH INWESTYCYJNYCH – TŁUMACZY MICHAŁ BOROWSKI, PREZES MADE CONCEPT. ❚“I’M NOT SELLING APARTMENTS AT HOŻA 42 TO ANYONE WHO WANTS TO PURCHASE THEM SOLELY FOR INVESTMENT PURPOSES”, EXPLAINS MICHAŁ BOROWSKI, MADE CONCEPT CEO. tekst | by marianna kucharska Przedwojenna, odrestaurowana z pietyzmem kamienica przy Hożej 42 już dumnie zdobi ulicę. Widziałam, że właściciele atelier fryzjerskiego 1909, czyli lokalu na parterze, przymierzają się już do wieszania szyldu. Nie wiem, czy będą wieszali szyld, ale wiem, że wyznaczą nową jakość na warszawskiej scenie fryzjerstwa i pielęgnacji

134

włosów. Chociażby dlatego, że nawiązują do filozofii króla fryzjerów, Polaka – Antoniego Cierplikowskiego, który na początku ubiegłego stulecia pracował w Paryżu, Londynie czy Nowym Jorku, a jego klientkami były Coco Chanel, Édith Piaf czy Brigitte Bardot. Sławę zdobył dzięki temu, że jako pierwszy odważył się ostrzyc kobietę „na chłopczycę”.

The pre-war, meticulously restored tenement at Hoża 42 proudly adorns the street. Before our meeting I saw that the owners of the 1909 hair styling atelier housed on the ground floor are about to put up their signboard. I don’t know whether they’ll be putting up any signboard, but I do know that they’ll be setting new hairdressing and

Kto będzie prowadził salon? Dwoje warszawskich mistrzów fryzjerstwa z dużym doświadczeniem w tej branży – Kasia Poniatowska-Miłek i Darek Miłek. Kiedy po raz pierwszy z nimi rozmawiałem, byłem szczerze zaskoczony tym, z jaką pasją i błyskiem w oku opowiadają o swoim zawodzie. Wiem, że zanim sięgną po nożyczki, wnikliwie przepytują klientów, by nie tylko wyjść naprzeciw ich oczekiwaniom, ale też móc zaproponować najbardziej optymalną fryzurę. Słyszałem też, że nie boją się eksperymentów i ekstrawagancji, ale nie odżegnują się też od klasyki w jej najlepszym i najmodniejszym wydaniu. Obok 1909 w kamienicy będzie działała także piekarnia. Lada chwila otwierają, chociaż już dziś dobiegający stamtąd zapach ciasta drożdżowego, chleba na zakwasie czy croissantów jest obłędny. Poza tymi dwoma lokalami, do których można będzie wejść wyłącznie z zewnątrz, nie ma w budynku żadnych innych lokali usługowych. Powód? Nie chcemy wpuszczać na dziedziniec ludzi postronnych. Mieszkańcy mają się tu czuć bezpiecznie i komfortowo. To w końcu kamienica na najwyższym w tej chwili poziomie w mieście. Takich inwestycji w Warszawie jest zaledwie kilka. Nie sposób się z panią nie zgodzić. Inwestycja ma nie tylko dwupoziomowy, 360-metrowy penthouse z domkiem dla gości, garaż, nowoczesne windy, ale też piętro rekreacyjne, komórki gospodarcze dla mieszkańców, klimatyzowaną recepcję oraz spory ogród w stylu mediolańskim porośnięty drzewami i krzewami wszelkiej maści. Ponadto budynek jest zabytkowy, w pełnym rozumieniu tego słowa. Kiedy powstał, takie bardziej wykwintne kamienice jak nasza budowało się na wzór pałaców z XVII w. Dlatego do dziś budynek ma swój urok i szarm, którego staraliśmy się podczas jego renowacji – pod czujnym okiem konserwatora – nie zgubić. I uparcie pan twierdzi, że nie będzie tu mieszkań na wynajem. Czytała pani ostatniego New York Timesa? Ostatniego? Nie. Proszę spojrzeć: mam przed sobą artykuł o Palmie de Mallorca. To jeden z najwięk-

szych ośrodków turystycznych świata, który zmaga się z problemem krótkoterminowego wynajmu mieszkań przez turystów. Burmistrz miasta chce zakazać korzystania tu z airbnb i innych tego typu portali. Powód? Nie dość, że mocno chwieje się tam branża hotelowa, a nad turystami w takich miejscach nie sposób zapanować, to jeszcze odbija się to na cenach mieszkań. Poza tym sami mieszkańcy się stamtąd wynoszą, bo inwestorom przestaje się opłacać wynajem mieszkania na kilka lat jakiejś rodzinie. Wolą co dwa dni kasować krótkoterminowych turystów i sporo więcej na tym zarabiać. Podobny problem mają Barcelona, Paryż czy Nowy Jork. Cały świat ma niestety ten problem. Kilka miesięcy temu w Paryżu dla właścicieli takich mieszkań wprowadzono obowiązek rejestracji i posiadania licencji dla wynajmu airbnb, wprowadzono też zakaz turystycznego wynajmu nowych mieszkań. Czytałem, że także Madryt wprowadza zakaz krótkoterminowego wynajmowania mieszkań. Jak w tym systemie odnajduje się zatem Warszawa?

hair care standards in Warsaw. If only for the reason that they subscribe to the philosophy of the all-time king of hairdressers, Antoni Cierplikowski, a Pole who worked in Paris, London and New York at the beginning of the last century and whose clients included Coco Chanel, Josephine Baker, Edith Piaf, and Brigitte Bardot. He won acclaim for being the first to do a pixie cut on a woman. This hairstyle, along with Chanel dresses, paved the way for a new fashion revolution in the inter-war period. The founders of the parlour not only allude to the outstanding work of Cierplikowski, but try to continue his approach to the craft. Who’s going to run the parlour? Two master hairdressers from Warsaw with extensive experience - Kasia Poniatowska-Miłek and Darek Miłek. When I first talked to them, I was genuinely surprised at how passionate and thrilled they were about their work. I know that before they pick up the scissors, they talk to their customers – not only to meet their expectations, but also to decide which hairstyle is best for them. I’ve also heard – as you can see, I have no need

360-METROWY PENTHOUSE, GARAŻ, WINDY, BUJNY OGRÓD – TAKICH INWESTYCJI JAK HOŻA 42 JEST ZALEDWIE KILKA W WARSZAWIE. A 360-M PENTHOUSE, A GARAGE, MODERN LIFTS, A LUSH GARDEN – THERE ARE FEW TENEMENTS LIKE HOŻA 42 IN WARSAW.

Nie mam pewności, czy w ogóle się odnajduje. Zaraz powiem dlaczego. Zacznijmy od krótkiej charakterystyki mieszkań na wynajem – są trzy rodzaje. Pierwszy to wynajem bezterminowy, czyli najemca płaci komorne i dożywotnio może zajmować lokal. Takie rozwiązanie pokochały Berlin czy Sztokholm. W Polsce ta forma wynajmu praktycznie nie istnieje. Drugi rodzaj to wynajem terminowy – najemca podpisuje umowę na rok czy dwa, a właściciel może ją przedłużyć bądź nie. Jednak ta forma jest dość prowizoryczna i tymczasowa. Najemca może w każdej chwili zostać wyrzucony, dlatego nie przywiązuje się do takiego

of their services (laughs) – that they are not afraid of experimentation and extravagance, but nor do they shy away from modern versions of classic styles. The tenement is also going to house a bakery next to the 1909 parlour. They’ll be opening any day now, although the aromas of yeast cake, sourdough bread, and croissants is maddening. Apart from these two stores, which you can enter from the street, there will be no retail or service outlets in the building. Why not? We do not want to let strangers into the building. The residents have to feel safe and comfortable. The tenement is one of the best in

135

mieszkania, a co za tym idzie, nie dba ani o nie, ani o tzw. powierzchnie wspólne. I ten typ jest charakterystyczny dla Warszawy. Jednak ta tymczasowość zwykle prowadzi do tego, że najemca decyduje się na kupno własnego mieszkania i blokowanie kapitału na wiele lat. Co z kolei jest niezdrowe, bo jest zmuszony do stacjonarnego trybu życia. I trzeci typ, to krótkoterminowy wynajem, czyli forma, której stali mieszkańcy takich domów nie lubią najbardziej. Inną rzeczą jest, że ta ostatnia forma jest niezgodna z literą prawa, bo mieszkanie zostaje zamienione na hotel. A wracając do pani pytania – Warszawa wciąż czeka na wyodrębnione lub specjalnie budowane budynki tylko z przeznaczeniem na wynajem. Takie rozwiązanie uzdrowiłoby kulejący system mieszkań na wynajem. Ale Hoża 42 to nie będzie ten adres… Absolutnie nie. To inwestycja premium, z najwyższej póki. Unikatowa na polskim rynku. Nie ma żadnego powodu, żeby narażać przyszłych mieszkańców, którzy niemało zapłacili za apartamenty, na hotelowe porządki za ścianą. Nie sprzedaję tu apartamentów tym, którzy chcą je kupić wyłącznie w celach inwestycyjnych. Wyznacza pan nowe standardy na polskim rynku. Droga pani, ktoś musi być pierwszy. ■ Tekst powstał we współpracy z Made Concept. MICHAŁ BOROWSKI

made concept

Warsaw now. There aren’t too many developments like this in the city. I couldn’t agree more. The investment has a 360-m penthouse with a guest house, a garage, modern lifts, a leisure floor, storage rooms, an air-conditioned reception hall, and quite a large Milanese garden with all sorts of trees and bushes. Moreover, the building is historic, in every sense of the word. When it was erected, elegant tenements like this were modelled after 17th century palaces. This is what gives the building a special charm and elegance, and we tried not to lose that during the renovation, which was carried out under the watchful eye of a conservator. You’ve consistently stated that there won’t be any rental apartments here. Have you read New York Times recently? No, not recently. Have a look. There’s a story about Palma de Mallorca. It’s one of the largest tourist centres in the world, but has a problem with short-term apartment rental by tourists. The mayor wants to ban Airbnb and similar portals, because not only is this jeopardising the hotel industry, there is no control over the tourists in these rented flats. It’s also affecting apartment prices. People are actually moving out, as it’s no longer profitable for investors to rent a flat to a family for several years. Barcelona, Paris and New York have the same problem. The whole world has the same problem. A few months ago, an obligation to register short-term rental on Airbnb and obtain relevant licences was imposed on the owners of these apartments, and a ban on renting flats to tourists was introduced. I’ve also read that Madrid is introducing a ban on short-term apartment rental as well. How is Warsaw handling the situation?

I am not sure it is. I’ll explain why. Let me begin with a short description of rental apartments. There are basically three kinds. The first is an indefinite lease, where the tenant pays rent and can live there for life. This is popular in Berlin and Stockholm, but virtually non-existent in Poland. The second is a periodic lease, which usually lasts a year or two, but can be renewed by the owner. However, this kind of rental is temporary and makeshift. The tenant can be evicted at any time, so he or she does not become attached to the apartment and does not look after it or the common areas of the building. This is the most prevalent type in Warsaw. But the insecurity and temporariness of this solution usually induces tenants purchase their own apartments and freeze their capital for many years. This is not healthy, as they’re forced to live a sedentary life. The third type of rental is the one that permanent residents hate the most. Another issue is that it does not comply with the law, as the apartment is turned into a hotel. To get back to your question, Warsaw is still waiting to have separate buildings, or buildings specifically erected for the purpose of renting. This would cure the rental market. But Hoża 42 will not be like this. Absolutely not. This is a premium, high-end investment. It’s unique on the Polish market. There’s no justification for exposing the future residents, who will have paid handsomely for their apartments, to the nuisance of a hotel next door. I’m not selling apartments to anyone who wants to purchase them solely for investment purposes. You’re setting new trends on the Polish market. Someone has to. Written in collaboration with Made Concept.

MICHAŁ BOROWSKI (ur. 1950). W 1974 r. ukończył studia na Wydziale Architektury Królewskiej Politechniki w Sztokholmie. Pracował jako architekt w Szwecji, Portugalii, Niemczech i Polsce. Od ponad 40 lat zajmuje się m.in. przebudową kamienic, głównie w Sztokholmie i w Warszawie. W latach 2003–2006 był naczelnym architektem Warszawy. ❚ (born in 1950). He graduated from the Department of Architecture at the Royal Institute of Technology in Stockholm in 1974. He worked as an architect in Sweden, Portugal, Germany and Poland. For 40 years he has been renovating and adapting old tenements, primarily in Stockholm and Warsaw. He was the Chief Architect of Warsaw from 2003 to 2006.

136

GOOD JOB

-50% LIPOSUKCJA / -50% LIPOSUCTION (DRUGI I KAŻDY NASTĘPNY OBSZAR) / (SECOND AND EACH SUBSEQUENT AREA)

Cena Liposukcji zaczyna się od 3500 zł. Na drugi i kolejny obszar zabiegowy obowiązuje zniżka 50%. / Liposuction prices start at PLN 3,500. A 50% discount applies to the second and each subsequent area of the body.

CHIRUGIA PLASTYCZNA / PLASTIC SURGERY CENY PLASTYKI POWIEK JUŻ OD 3800 ZŁ / EYELID SURGERY FROM PLN 3,800 OPERACJE PLASTYCZNE: / PLASTIC SURGERIES OFFERED: • POWIEK / • EYELIDS • POŚLADKÓW / • BUTTOCKS

• USZU / • EARS • TWARZY I SZYI / • FACE AND NECK

• MODELOWANIE SYLWETKI / • BODY CONTOURING • LIPOSUKCJA / • LIPOSUCTION

SkinClinic to renomowana klinika medycyny estetycznej, chirurgii plastycznej i kosmetologii w samym sercu Warszawy. Z sukcesem działamy już od 10 lat. / SkinClinic is a renowned clinic of aesthetic medicine, plastic surgery and cosmetology situated in the heart of Warsaw. We have been operating successfully for 10 years now. Nasze motto to DOŚWIADCZENIE, ZAUFANIE I PROFESJONALIZM. Przez 10 lat zaufały nam dziesiątki tysięcy pacjentów, jak również gwiazdy polskiego show biznesu Justyna Steczkowska, Joanna Krupa, Katarzyna Pakosińska, Edyta Olszówka, Anna Dereszowska i wiele, wiele innych. / We are driven by the motto: EXPERIENCE, TRUST AND PROFESSIONALISM. During the 10 years of our operation we have been trusted by tens of thousands of patients, including Polish show business celebrities the likes of Justyna Steczkowska, Joanna Krupa, Katarzyna Pakosińska, Edyta Olszówka, Anna Dereszowska and many more. Warszawa Centrum, ul. Stawki 4b tel. 22 424 46 46; tel. kom. / mobile 663 401 010 stawki@skinclinic.pl

W W W.S K I N C L I N I C.P L

SkinClinic oferuje pełen zakres zabiegów z medycyny estetycznej min. botox, wypełniacze, mezoterapię oraz inne zabiegi. / SkinClinic offers a full range of aesthetic medicine procedures including botox, fillers, mesotherapy and other treatments.

GOOD JOB

andy&mag

S Z Y K I AWA N G A R D A chic and avant-garde DOBRZE DOBRANE OKULARY MOGĄ NAS ODMŁODZIĆ I ZMIENIĆ WIZERUNEK. SĄ PRAWDZIWĄ BIŻUTERIĄ. DLATEGO MOIM CELEM JEST… UPIĘKSZANIE LUDZI – MÓWI MAGDALENA TARASEWICZ-GALANT, WŁAŚCICIELKA SALONÓW OPTYCZNYCH ANDY&MAG. ❚ “WELL CHOSEN EYEWEAR CAN MAKE YOU LOOK YOUNGER AND CHANGE YOUR IMAGE. IT IS LIKE JEWELLERY. THIS IS WHY MY GOAL IS TO BEAUTIFY PEOPLE”, SAYS MAGDALENA TARASEWICZ– GALANT, OWNER OF THE ANDY&MAG EYEWEAR CHAIN.

Mam pani na nosie piękne okulary… Od Lindy Farrow – jednej z najbardziej luksusowych marek okularowych na świecie. Mogę się pochwalić, że Andy&Mag ma wyłączność na tą markę. Kiedy ponad dekadę temu otwierała pani pierwszy salon w Warszawie, podkreślała pani, że przyświecał jej jeden główny cel: przekonać klientów, że okulary powinny być dodatkiem kreującym wizerunek. Udało się do tej tezy przekonać klientów? Zdecydowaną większość klientów tak. Gdy rozpoczynaliśmy działalność, rynek optyczny w Polsce był bardzo konserwatywny. Klienci bali się odważnych kształtów i kolorów. Dziś z wielką satysfakcją mogę stwierdzić, że jesteśmy otwarci na szalony design – wiem, że w dużym stopniu przyczyniliśmy się do tej zmiany. Jestem z tego powodu dumna. Klienci z dużą otwartością podchodzą do no-

138

You are wearing beautiful glasses. This is Linda Farrow eyewear, one of the most luxurious eyewear brands in the world. Andy&Mag is proud to be the exclusive distributor of the brand in Poland. When you opened your first salon in Warsaw over ten years ago, you repeatedly stressed in interviews that your only goal was to convince customers that eyewear ought to be an image-building accessory. Have you managed to convince them that this is true? I’ve convinced the vast majority of my customers. When we launched our business ten years ago, the eyewear market in Poland was highly conservative. Customers were afraid of bold shapes and colours. It now gives me great satisfaction to say that we are very open to off-beat design – I know we’ve contributed to this change. It makes me proud. Customers are more open to new shapes, patterns, and, above

all, colours. It is incredible progress. We’re finally on par with European standards, where standing out from the crowd is a symbol of self-confidence. You now run three beautiful eyewear stores. Who are your customers? We have the best customers in the world. They come from the world of fashion, business, and celebrities. They are very demanding and are looking for exceptional eyewear and niche brands. They are aware that glasses are an essential part of our image. Our customers want to look different and beautiful. They are also very open to our suggestions – it is a privilege to be their stylists. You launched a new trend in Poland. Tell us how it all happened. That’s a very good question – I’ve been wearing glasses for 25 years, but when I wanted to buy a new pair in Warsaw 11 years ago, I went to the best eyewear

©M C R. PE.D I T S

tekst | by stanisław rajewski

©CREDITS

wych wzorów. To ogromny postęp. Nareszcie dorównujemy standardom europejskim, gdzie wyróżnianie się wśród tłumu jest oznaką pewności siebie. Dziś prowadzi pani trzy piękne, nowoczesne salony. Kim są pani klienci? Mamy najlepszych klientów na świecie. Są to bardzo wymagający ludzie ze świata mody, biznesu, gwiazdy, celebryci. Szukają wyjątkowych okularów i niszowych marek. Zdają sobie sprawę, jak ważnym elementem wizerunku są okulary. Nasi klienci chcą wyglądać inaczej i pięknie. Są otwarci na nasze sugestie – to zaszczyt, że możemy być ich stylistami. Zapoczątkowała pani nowy kierunek w branży optycznej w Polsce. Proszę opowiedzieć, od czego się zaczęło? To bardzo dobre pytanie – od 25 lat noszę okulary, ale gdy 11 lat temu chciałam dokonać zakupu okularów w Warszawie, odwiedziłam najlepsze salony optyczne i… niestety nie znalazłam ani jednego miejsca, które spełniałoby moje oczekiwania. Ponieważ pochodzę z rodziny związanej z biznesem optycznym, postanowiłam wspólnie z bratem Andrzejem otworzyć salon optyczny, który będzie nie tylko wyjątkowy, ale też spełni oczekiwania klientów takich jak ja. W Andy&Mag przywiązujemy szczególną wagę do obsługi klienta – mamy najlepszych pracowników. I także oni stoją za naszym sukcesem. Jakie marki goszczą w salonach? Skupiamy się na tym, by w naszej ofercie były tylko marki niszowe i na wyłączność w salonach Andy&Mag. Np. Linda Farrow, Matthew Williamson, Projekt Product, LA Eyeworks, Le Specs, Andy Wolf, Rolf. Większość naszych klientów nie toleruje i nie chce nosić okularów z widocznymi logotypami – to też bardzo duża zmiana na przestrzeni ostatnich 10 lat. Czy Polacy nauczyli się doceniać jakość, wykonanie i design? Oczywiście mogę się wypowiadać tylko za naszych klientów, którzy to doceniają. Przechodzą niesamowitą metamorfozę, szczególnie po pierwszej wizycie. Cenią marki i okulary wykonywane ręcznie, pokrywane złotem lub platyną, a nawet skórą. Widzą, że nasza dbałość o każdy szczegół świadczy o szacunku do nich. A ja obserwuję, że każdy następny zakup naszych klientów jest już bardziej świa-

domy, bo znają już wartość najlepszych okularów. Taka postawa motywuje nas do jeszcze większych starań o bycie coraz lepszymi – zarówno w obsłudze klienta, jak i w poszerzaniu oferty. Rynek branży optycznej stale się zmienia, jest coraz bardziej wymagający. W jakim kierunku zmierza i jakie cele pani sobie stawia na przyszłość? Naszym głównym celem jest edukacja klientów, uświadamianie im, jak ważnym elementem w naszym wizerunku są okulary – dobrze dobrane mogą nas odmłodzić, totalnie zmienić nasz wizerunek. Są prawdziwą biżuterią, zdobią nas. Moim celem na przyszłość jest upiększanie ludzi – wiem, że bardzo często zmieniam ich życie. Czasem tak niewiele trzeba – należy tylko zmienić okulary. ■ Tekst powstał we współpracy z Andy&Mag.

but to be able to meet the expectations of customers like myself. At Andy&Mag, we pay special attention to customer service – we have the best sales assistants. We owe our success largely to them. What brands do you carry? We’re focused on only carrying niche brands and ones that are sold exclusively at Andy&Mag Stores. These include Linda Farrow, Matthew Williamson, Projekt Product, LA Eyeworks, Le Specs, Andy&Wolf, Rolf. Most of our customers do not want to wear eyewear with visible logos – this is another change that has taken place on the market over the past decade. Have Poles learned to appreciate quality, craftsmanship and design? I can only speak for my customers, who certainly do. They undergo an amazing transformation, especially after their first

KLIENCI SĄ OTWARCI NA SZALONY DESIGN – WIEM, ŻE W DUŻYM STOPNIU SALONY ANDY&MAG PRZYCZYNIŁY SIĘ DO TEJ POSTAWY. CUSTOMERS ARE NOW MORE OPEN TOWARDS OFFBEAT DESIGN – I KNOW THAT ANDY&MAG STORES CONTRIBUTED TO THE CHANGE.

MAGDALENA TARASEWICZ-GALANT

stores in town, but sadly, could not find any that met my expectations. As my family had been involved with the eyewear industry, I decided to set up an Eyewear Salon together with my brother Andrzej. The store was to be not only exceptional,

visit. They like brands and eyewear that are handmade, are plated with gold or covered with leather. They know that attention to the tiniest detail is a sign of respect for the customer. Each subsequent purchase is a more conscious one, as the customer becomes increasingly aware of top quality. This motivates us to be better and better – both in terms of customer service and our assortment of products. The eyewear market is constantly changing and becoming more discerning. Where are you heading and what goals have you set yourself for the future? Our main objective is to educate our customers, and make them realise that is a crucial component of their image. The right frames can make us look younger and completely change our image. Eyewear is like jewellery, it beautifies us. My goal for the future is to beautify people – I know that I often change their lives. Sometimes, all it takes is a simple change of eyewear. ■ Written in collaboration with Andy&Mag.

139

GOOD JOB

lpp

SPEŁNIAMY MARZENIA we make dreams come true POLSKA FIRMA ODZIEŻOWA LPP TO DZIŚ PONAD 1,7 TYS. SALONÓW W 20 KRAJACH, W TYM M.IN. W NIEMCZECH, WIELKIEJ BRYTANII, ROSJI, EGIPCIE CZY ZJEDNOCZONYCH EMIRATACH ARABSKICH. – WYCHODZIMY ZA GRANICĘ, BO MAMY AMBICJĘ STWORZYĆ GLOBALNĄ MARKĘ, Z KTÓREJ POLACY BĘDĄ NAPRAWDĘ DUMNI – MÓWI MAREK PIECHOCKI, PREZES I ZAŁOŻYCIEL FIRMY. ❚ POLISH CLOTHING COMPANY LPP NOW OWNS OVER 1,700 STORES IN 20 COUNTRIES INCLUDING GERMANY, THE UK, RUSSIA, EGYPT, AND THE UAE. “WE ARE EXPANDING INTO FOREIGN MARKETS BECAUSE WE HAVE THE AMBITION OF CREATING A GLOBAL BRAND THAT POLES CAN BE TRULY PROUD OF”, SAYS MAREK PIECHOCKI, COMPANY CEO AND FOUNDER.

Stoi pan na czele LPP, do której należą marki: Reserved, Cropp, House, Mohito i Sinsay. Lubi pan modę czy traktuje ją wyłącznie w kontekście biznesowym? Moda jest sztuką, dlatego nie można traktować jej wyłącznie biznesowo. Nasi klienci kupują przecież emocje – nie da się zatem być w świecie emocji i piękna, nie kochając tego. Zdarzyło się panu powiedzieć „ta bluzka mi się nie podoba”? Nie raz (śmiech). Ale to naturalne. Chociaż jest jedna zasada, której od zawsze się trzymam – żeby nasi projektanci brali odpowiedzialność za to, co robią, bo tylko wtedy mogą być naprawdę zadowoleni i spełnieni. Mamy ok. 1,2 tys. osób kreatywnych, które codziennie obserwują, co się sprzedaje, jakie trendy panują. Odbierając im możliwość decydowania, okazałoby się, że kreują trend dla jednego klienta – Marka Piechockiego, który kupi kilka sztuk, a nie kilka milionów. Oczywiście każdy projekt jest obarczony ryzykiem, bo często robimy ubrania, które nasi klienci pokochają dopiero za kilka miesięcy, i albo trafiamy w ich gusta, albo nie. Rynek wskazuje, że częściej celujemy prawidłowo. Dlatego ja nieprzerwanie 85 proc. dochodów firmy inwestuję w ludzi. Skąd pana projektanci czerpią inspirację? Bo dziś wyznaczają trendy nie tylko na polskim rynku? Przede wszystkim dużo podróżują. Obserwują tzw. modę uliczną, jeżdżą na

140

tekst | by anna soszyńska

pokazy do największych stolic mody, czyli Tokio, Paryża, Mediolanu, Londynu czy Nowego Jorku. Tam widzą przyszłość, którą filtrują przez własną wrażliwość, doświadczenie i profesjonalizm. Prowadzi pan firmę od 1991 r. Za co klienci na całym świecie pokochali markę Reserved? Zawsze staraliśmy się dostarczać naszym klientom większą wartość estetyczną niż konkurencja. Absolutnie każdy cieszy się, kiedy za piękną sukienkę zamiast 150 zł zapłaci 99 zł. I my mu to umożliwiamy. Z drugiej strony, oferujemy modę i fasony, które nosi Paryż czy Nowy Jork. Zawsze staraliśmy się też wyprzedzać oczekiwania naszych klientów, bo wiedzieliśmy, że przychodzą do naszych salonów, by spełniać swoje marzenia. Dlatego na doskonalenie kolekcji nigdy nie szczędziliśmy nakładów. Przez ostatnie dwa lata sprzedaż znacząco nam wzrosła, co oznacza, że nie zawiedliśmy tych oczekiwań. Kiedy otwieraliśmy Reserved w Londynie, pytano nas, co nowego pokażemy, a my dumnie odpowiadaliśmy, że oddech z Europy Środkowej widziany przez pryzmat słowiańskich korzeni i wrażliwości. Przychody LPP to obecnie już ponad 1,5 mld euro rocznie. Macie ponad 1,7 tys. salonów w 20 krajach, w tym w Niemczech, Wielkiej Brytanii, Rosji, a za chwilę otwieracie w Tel Awiwie. Które rynki są dziś dla pana najważniejsze? Mało tego, mamy silne postanowienie, że co roku będziemy otwierali nasze salony w co najmniej jednym nowym kraju. Wychodzimy za granicę, bo mamy ambicję, żeby stworzyć globalną markę, z której Polacy będą naprawdę dumni. Małymi krokami będziemy rozszerzać zasięg, by za kilka lat być w największych światowych stolicach. Wiem, że ważne dla pańskiej firmy jest świadome i nowoczesne zarządzanie. Dlaczego to dziś takie ważne z perspektywy biznesowej? Przede wszystkim dlatego, że trzeba na bieżąco reagować na potrzeby rynku, który dynamicznie się zmienia. Napływa do nas dużo zmian technologicznych i musimy wyjść im naprzeciw – dlatego zatrudniamy w tej chwili 350 specjalistów z branży IT, a w najbliższym czasie planujemy przyjąć kolejnych 150. Co roku na-

kłady na inwestycje w naszą sieć salonów sięgają 600 mln. Prowadzi pan jednak skromne, skupione na rodzinie życie, nie udzielał się pan też przez wiele lat w mediach. Skąd taka (niepopularna w dzisiejszych czasach) decyzja? Zawsze sto procent mojej koncentracji było skierowanej na rozwój i doskonalenie firmy. A nic tak nie odwraca uwagi od biznesu jak magia szklanego ekranu czy mediów w ogóle. Poza tym za sukcesem marki nie stoję tylko ja, ale cały sztab ludzi. Ja jestem tylko sternikiem na tej łodzi, a powodzenie zależy od całej drużyny. Jesteśmy jednym teamem. Taki jest mój świat – jestem całym sobą z moim zespołem. Chodzimy do tych samych restauracji, wspólnie jemy te same frytki, śpimy w tych samych hotelach. Fakt, że chronię swój wizerunek, pozwala z kolei moim dzieciom chodzić do normalnych szkół i nie muszą mieć ochrony. Mamy luksus anonimowości. Zresztą skromność jest podstawą sukcesu i jedną z największych wartości w mojej rodzinie. Uczyłem jej swoje dzieci, teraz uczę wnuki. Ale wróćmy na chwilę do początków. Dlaczego zajął się pan tą szalenie wymagającą przecież branżą? Od czego się zaczęło?

really happy and fulfilled. We have some 1,200 creatives, who monitor sales and trends on a daily basis. If we took away their right to make decisions, we’d end up with designers creating a trend for a single customer – Marek Piechocki – and he only buys a few items of clothing, not millions of them. Of course, each project carries a risk, because we often make clothes that our customers will not see until a few months later, and we either satisfy their tastes or we don’t. The market has shown that we get it right more often than not. This is why I continue to invest 85 per cent of company revenue in our people. Where do your designers get their inspiration? They are not just setting trends in Poland anymore. Primarily, through travel. They keep a close eye on street fashion and go to fashion shows in Tokyo, Paris, Milan, London and NYC. This where they see the future of fashion and filter it through their own sensibilities and professionalism. You’ve been running the company since 1991. What made customers all over the world fall in love with Reserved? Our goal was to give our customers better aesthetic value than the competition. Everybody – without exception – is happy to buy a beautiful dress for PLN 99 instead

SPRZEDAŻ NASZYCH UBRAŃ WCIĄŻ WZRASTA. TO OZNACZA, ŻE NIE ZAWIEDLIŚMY OCZEKIWAŃ KLIENTÓW. OUR SALES ARE GROWING AND THIS IS TESTAMENT THAT WE ARE NOT DISAPPOINTING OUR CUSTOMERS’ EXPECTATIONS.

You are the head of LPP, which owns Reserved, Cropp, House, Mohito and Sinsay. Do you like fashion or is it purely a business venture for you? Fashion is an art. Customers buy emotions so you cannot be part of the world of emotions and beauty without loving it. Have is ever happened that you said: “I don’t like this top”? Many times (laughs). But that’s natural. However, there is one rule that I abide by – our designers have to be accountable for their work because only then can they be

of PLN 150. And we make this possible. On the other hand, we offer fashion and cuts that are worn on the streets of NYC and Paris. We have always found it essential to anticipate the expectations of our customers, as we realise that they come to our stores to make their dreams come true. This is why we never economise on perfecting a collection. Over the past two years, we’ve witnessed a considerable boost in sales. This is testament that we are not disappointing these expectations. When we were opened the Reserved sto-

141

lpp

MAŁYMI KROKAMI BĘDZIEMY ROZSZERZAĆ ZASIĘG, BY ZA KILKA LAT BYĆ W NAJWIĘKSZYCH ŚWIATOWYCH STOLICACH. WE ARE EXTENDING OUR REACH ONE SMALL STEP AT A TIME, SO THAT WE CAN BE IN THE WORLD’S LARGEST CAPITALS IN A FEW YEARS.

Zaczęło się prozaicznie. Po roku 1989, kiedy Polska uzyskała wolność gospodarczą, wiedziałem, że chcę pracować dla siebie. Zbiegła się z tym prywatna podróż do Turcji, z której przywiozłem worek swetrów – sprzedały się w kilka godzin. Potem przywiozłem kilka kolejnych i tak się zaczęło. W 1990 r. doszedłem do wniosku, że zamiast kupować gotowe produkty, sensowniej będzie je projektować. Ale wiedziałem też, że by utrzymać się na rynku, muszę się szybko rozwijać. Firma z roku na rok rosła o mniej więcej 40 proc. Przez 20 lat nie wyciągnęliśmy z niej nawet złotówki dywidendy. Wypłacaliśmy sobie jedynie niskie menedżerskie wynagrodzenia. Dlaczego ta branża? Bo zawsze uwodziło mnie piękno. Mimo że jestem inżynierem, lubię fotografię i muzykę. Wprawił pan w ruch sporą maszynę. Śpi pan dzisiaj spokojnie? Poświęciłem firmie całe życie. Zagrożeń po drodze było mnóstwo, ale w sytuacjach kryzysowych staraliśmy się jeszcze bardziej. I wychodziliśmy z nich obronną ręką. Wiem, że zrobiliśmy wszystko, co się dało. Dlatego śpię spokojnie. ■ Tekst powstał we współpracy z firmą LPP.

142

re in London, we were asked what we’d be showcasing, and we proudly responded that it’d be the spirit of Eastern Europe filtered through Slavic roots and sensitivity. LPP has an annual revenue of EUR 1.5 bn. You have over 1,700 stores in 20 countries, including Germany, the UK and Russia, and you’re opening a store in Tel Aviv soon. Which markets are the most important to you? We are strongly committed to opening a store in at least one new country every year. We are expanding because our ambition is to create a global brand that Poles can be proud of. We are extending our reach one step at a time, so that we can be in the the largest capitals in a few years. I know that conscious and modern management is crucial to you. Why is this so important these days? Mostly because you have to constantly react to the needs of the market, which is always changing rapidly. Technology is advancing quickly and we have to respond to it. That’s why we currently employ 350 IT specialists and intend to hire another 150 in the near future. The investment outlays in our store network

amount to almost PLN 600 million. You live a modest life, you’re focused on your family, and you’ve kept out of the media spotlight for many years. What’s the rationale behind this? My mind has always been ly focused on improving the business. And nothing can drag your attention away from business like the magic of the silver screen or the media in general. Apart from that, I’m not the only person the brand relies on for its success – there’s a whole slew of people involved. I’m just the helmsman. Success depends on the whole team. And we are one team. That’s what my world’s like – I am all in with my people. We go to the same restaurants, and we sleep in the same hotels. Protecting my image allows my children to attend regular schools. We have the luxury of being anonymous. After all, modesty is a fundamental element of success and one of the most important values endorsed by my family. I’ve taught it to my children and I’m now teaching it to my grandchildren. Let’s go back to the beginning. What made you pick this highly demanding industry? How did it all begin? The beginnings were simple. After 1989, when Poland regained its economic independence, I knew I wanted to work for myself. This coincided with a trip to Turkey, from where I brought back a few sweaters that I managed to sell in a couple of hours. I brought in a few more loads, and that’s how it all began. In 1990, I realised that instead of buying clothes, it’d make more sense to design them. I knew that to keep afloat on the market, the business would have to grow quickly. The company expanded by 40 per cent every year. For 20 years, we didn’t pay any dividends, and only received low managerial salaries. Why this industry? I’ve always been partial to beauty. Despite being an engineer, I love photography and music. You’ve set a massive machine in motion. How do you sleep these days? I’ve devoted my entire life to the company. We’ve encountered many obstacles along the way, but in times of crisis, we tried even harder and managed to came out of them unscathed. I know we’ve done everything we could. So I sleep really well. ■ Article written in collaboration with LPP.

©M C R. PE.D I T S

GOOD JOB

Nowy numer juĹź w sprzedaĹźy!

f www.elledeco.pl

@elledecorationpolska

@elle_decoration_polska

GOOD ADDRESS

nasze rekomendacje

PRESTIGE ZONE

3 4

Lewitarium mieści się w CH Panorama na warszawskim Mokotowie. To tu odprężycie się fizycznie, pozbędziecie się stresu, bólu pleców i mięśni, a wszystko dzięki masażowi lomi-lomi lub floatingowi. Zabieg polega na przebywaniu w kabinie z basenem (woda ma temperaturę ciała) z solą epsom i solą z Morza Martwego dającymi wrażenia lekkości i unoszenia ciała. ❚ You will find Lewitarium in the Panorama shopping mall in Warsaw. This is a place to go to relax and eliminate stress, back and muscle ache thanks to floating therapy. It involves drifting in an enclosed pod in a pool (body temperature water) saturated with Epsom salt and Dead Sea salt, so that you can experience a sense of lightness and floating. lewitarium.pl

144

2. NOWY WYMIAR LUKSUSU a new take on luxury

3. BEZ PRZEBARWIEŃ

without discoloration

Złota 44 w Warszawie to jedna z najbardziej znanych inwestycji, która zredefiniowała na nowo pojęcie luksusu w Polsce. Zachwycająca kształtem i innowacyjną fasadą budzi podziw na całym świecie. Mieszkańcy Złotej 44 mają do dyspozycji aż 1800 m przestrzeni rekreacyjnej, którą wyposażono m.in. w basen i klub fitness. ❚ Of all the buildings that have been redefining the notion of luxury in Poland of late, Złota 44 in Warsaw is one of the best known. The tower impresses people from all over the world with its offbeat shape and innovative façade. The residents of Złota 44 can avail themselves of 1,800 metres of recreational space, complete with swimming pool and fitness club.

Zabieg fototerapii BBL jest polecany dla pacjentów z przebarwieniami. Podczas zabiegu energia świetlna rozgrzewa górne warstwy skóry, zamyka drobne naczynka i rozbija skupiska melaniny. Widoczność głębszych przebarwień zmniejszymy dzięki terapii laserowej – stosując laser Profractional. Zabieg dostępny w warszawskiej Holistic Clinic. ❚ The BBL phototherapy treatment is recommended for patients with skin discoloration. During the treatment, light energy warms up the top layers of the skin, seals capillaries and disintegrates clusters of melanin. The visibility of more profound discoloration will be reduced via laser therapy, namely the Profractional Laser available at Holistic Clinic in Warsaw.

zlota44.com

holisticclinic.pl

4. NIEZBĘDNY ELEMENT indispensable element Okulary to nie tylko przedmiot, który ma poprawiać jakość widzenia. Coraz częściej stanowią one element wizerunku i niezbędny dodatek stylizacji. Wiedzą o tym eksperci z salonu optycznego Balley & Co znajdującego się w zabytkowym centrum Ferio przy ul. Szpotańskiego 4 w Warszawie. ❚ Eyewear is now much more than just an apparatus helping you see clearly. Eyeglasses have become an essential part of your image and a crucial accessory. This is common knowlede to the experts from the Balley & Co eyewear showroom situated in the historical Ferio centre at ul. Szpotańskiego 4 in Warsaw. ferio-wawer.pl © M . P.

1. GŁĘBOKI RELAKS blissful relaxation

PROMOCJA

DACHSER

EKSPORTOWY SUKCES DZIĘKI SPRAWNEJ LOGISTYCE EXPORT SUCCESS THANKS TO EFFICIENT LOGISTICS

DACHSER, JEDEN Z WIODĄCYCH OPERATORÓW LOGISTYCZNYCH, ŚWIADCZY KOMPLEKSOWE I INNOWACYJNE USŁUGI DLA POLSKICH EKSPORTERÓW, ZAPEWNIAJĄC TRANSPORT ICH PRODUKTÓW NA ŚWIATOWE RYNKI. DZIĘKI NOWOCZESNYM ROZWIĄZANIOM I SIECI POŁĄCZEŃ DACHSER UMOŻLIWIA RODZIMYM PRODUCENTOM ROZWÓJ BEZ KONIECZNOŚCI POSIADANIA ZAGRANICZNEGO ODDZIAŁU. / DACHSER, ONE OF THE LEADING LOGISTICS OPERATORS, PROVIDES COMPREHENSIVE AND INNOVATIVE SERVICES FOR POLISH EXPORTERS, ENSURING THE DELIVERY OF THEIR PRODUCTS TO GLOBAL MARKETS. WITH ITS MODERN SOLUTIONS AND A TRANSPORT NETWORK, DACHSER ALLOWS DOMESTIC PRODUCERS TO PROSPER WITHOUT THE NECESSITY OF HAVING A FOREIGN BRANCH. Jednym z czynników sukcesu na zagranicznych rynkach jest współpraca z doświadczonym operatorem logistycznym. Dzięki rozbudowanej sieci połączeń i oddziałów, wysokiej jakości infrastrukturze transportowo-magazynowej oraz autorskim systemom IT, Dachser ułatwia polskim eksporterom dotarcie do perspektywicznych rynków. Oferta logistyczna Dachser zapewnia terminową realizację zleceń z uwzględnieniem najwyższych standardów bezpieczeństwa, co jest szczególnie istotne w przypadku rozszerzania skali działania, zwłaszcza na bardzo odległe rynki. Dachser realizuje przewozy z Polski do krajów europejskich dzięki 77 liniom eksportowym. Gęsta sieć połączeń sprawia, że Dachser wykonuje zlecenia do krajów ościennych w standardzie czasowym dla zamówień krajowych, a przesyłki do Włoch docierają w 48 godzin, a do Hiszpanii w ciągu 3 dni. Operator zapewnia niezawodne połączenia nie tylko z Europą, ale i z całym światem. Globalny zasięg serwisu logistycznego jest realizowany dzięki ścisłej współpracy oddziałów Dachser na sześciu kontynentach. Posiadanie własnej agencji celnej pozwala także świadczyć wysokiej jakości obsługę celną eksportu i importu. Z oferty Dachser mogą korzystać także mniejsi eksporterzy, którzy dzięki konsolidacji przesyłek mają możliwość oferowania swoich produktów na zagranicznych rynkach, przy jednoczesnej optymalizacji kosztów. Kolejnym elementem zapewniającym sprawną obsługę eksportową jest internetowa platforma eLogistics. Dzięki niej klienci Dachser mogą sprawnie zarządzać zleceniami online, a także śledzić przesyłki w czasie rzeczywistym na całej trasie przewozu. Dachser nadaje każdej przesyłce jeden numer przewozowy - takie rozwiązanie jest wciąż rzadkością w ofercie operatorów. Dachser może się przy tym pochwalić niedoścignionym w branży odsetkiem terminowo dostarczanych w Europie przesyłek – bez względu na kraj doręczenia przekracza on 98%. – W Dachser od początku stawiamy na nowoczesne rozwiązania, dzięki którym jesteśmy w stanie sprostać wszelkim wyzwaniom naszych klientów. Kompleksowa oferta Dachser sprawia, że firmy mogą myśleć o ekspansji zagranicznej bez konieczności otwierania tam własnych oddziałów – mówi dr inż. Grzegorz Lichocik, prezes Dachser w Polsce.

One of the success factors on foreign markets is the cooperation with an experienced logistics operator. Thanks to an extensive network of connections and branches, a high-quality transport and warehouse infrastructure, as well as proprietary IT systems, Dachser makes it easier for Polish exporters to reach prospective markets. The company ensures timely execution of orders within the highest safety standards, which is of great importance in the case of expanding the scale of operations, especially to very distant markets. Dachser transports shipments from Poland to European countries through 77 export lines. A close-knit transport network enables Dachser to carry out orders to the neighboring countries in a standard time for domestic orders, while shipments to Italy arrive in 48 hours, and to Spain within 3 days. The operator provides reliable connections not only with Europe, but also with the whole world. The global reach of the logistics service is implemented thanks to the close cooperation of Dachser branches on six continents. Moreover, having an own customs agency allows to provide high-quality customs services for export and import. Dachser’s offer is also available to smaller exporters who, thanks to the consolidation of parcels, have the opportunity to offer their products on foreign markets, while optimizing costs. Another element that ensures efficient export services is the online platform eLogistics. With its help, Dachser’s customers can efficiently manage online orders and track shipments in real time, along the entire transport route. Dachser assigns one transport number to each shipment – such a solution is still uncommon in logistics operators’ offers. Moreover, Dachser can boast the unsurpassed percentage of timely delivered shipments in Europe - regardless of the destination country, it exceeds 98%. – In Dachser, from the beginning, we have focused on innovative solutions which enable us to meet all of our clients’ needs. Dachser’s comprehensive offer enables companies to think about the expansion to foreign markets without the need to open their own branches – says Grzegorz Lichocik, Ph.D, Managing Director of Dachser Poland.

GOOD ADDRESS

nasze rekomendacje

PRESTIGE ZONE

W salonie Delta Optical znajdziemy różnorodny wybór przyrządów optycznych. 3 4

Akademia Keune Haircosmetics Polska zaprasza zarówno panie, jak i panów do nowego, luksusowego salonu na warszawskim Powiślu (ul. Solec 18/20). Nasi fryzjerzy-styliści sprawią, by włosy były piękne i zdrowe, a najnowsze trendy koloryzacji i cięć podkreślały każdą osobowość. ❚ The Keune Haircosmetics Polska academy invites both women and men to its luxury hairdressing salon in Powiśle in Warsaw (Solec 18/20). Our hair stylists will make your hair great and healthy looking. They dye and cut your hair in line with the latest styling trends. akademiakeunewarszawa

2. DLA KONESERÓW for true connoisseurs

3. BLIŻEJ ŚWIATA closer to the world

Salon optyczny Andy&Mag Mokotowska to wyjątkowe miejsce na mapie Warszawy. Można tu znaleźć niepowtarzalne marki, często dostępne wyłącznie w Andy&Mag, takie jak: Linda Farrow oraz Sama Eyewear czy Rolf Spectacles. Koneserom nieszablonowych kształtów, kolorów, kochających okulary, które mają „duszę”, proponujemy belgijską markę Theo Eyewear oraz LA Eyeworks. ❚ The Andy&Mag Mokotowska eyewear store is a very special place in Warsaw. You can find unique brands, often available exclusively from Andy&Mag, e.g. Linda Farrow, Sama Eyewear, and Rolf Spectacles. If you have a penchant for unusual shapes, colours, or love eyewear with a “soul”, then the Belgian brand Theo Eyewear, and LA Eyeworks are simply must-haves.

Jaki teleskop czy lornetkę wybrać? Który mikroskop czy noktowizor będzie ci służyć najlepiej? Na te pytania odpowie obsługa salonu firmowego Delta Optical w sercu Warszawy między rondem ONZ a hotelem Westin. Ponadto znajdziemy tu spory wybór sprzętu i przyrządów optycznych. ❚ Which telescope or binoculars to pick? Which microscope or night viewer will best serve its purpose? The answers to these questions will be provided by the professional staff at the Delta Optical brand store in the centre of Warsaw, between the Rondo ONZ and the Westin hotel. The store’s assortment of products abounds in optical equipment and apparatus.

andyandmag.pl

146

deltaoptical.pl

4. SKUTECZNIE I UNIKATOWO efficient and unique Pracujesz nad sylwetką, ale od ideału dzieli cię parę centymetrów na brzuchu czy udach? SlimLipo 3D to najbardziej komfortowa i skuteczna forma liposukcji. – Jej unikatowość polega na zastosowaniu dwóch długości fali lasera – mówi Lidia Kwiatkowska, właścicielka warszawskich klinik Elite Centrum Laseroterapii, gdzie dostępny jest zabieg. ❚ Are you working on your body but are still a few centimetres short of your ideal waistline or thigh circumference? The SlimLipo 3D is the most comfortable and effective form of lipo suction. “It is unique owing to the application of two lengths of laser beams”, says Lidia Kwiatkowska, the owner of the Elite Centrum Laseroterapii clinics in Warsaw. elite.waw.pl

1. PODKREŚLAMY OSOBOWOŚĆ enhancing your personality

contents

SPIS TREŚCI LOT SKY BAR

148

LOT Sky Bar

SIATKA P OŁĄCZEŃ

152

Route map

WYDARZENIA

155

LOT news

FLOTA

156

Fleet

ROZRYWKA P OKŁADOWA

161

In-flight entertainment

PRZYDATNE INFORMACJE

164

Useful information

MILES & MORE

168

Miles & More

147

ŚNIADANIE BREAKFAST

LUNCH

Dostępne w rejsach startujących przed 11:00

Dostępne w rejsach Available on flights

Available on flights departing before 11:00

3 1

2 1

1. DayUp BLACK

PLN

Mus jogurtowo-owocowy z dodatkiem węgla aktywnego Mix of fruit mousse and yogurt with Activated Charcoal

2. DayUp RED

z crunchy i sosem truskawkowym

Mus jogurtowo-owocowy z mango, kokosem i tapioką Mix of fruit mousse and yogurt with mango, coconut and tapioca

PLN

5. Świeże owoce

mieszanka ananasa, kiwi, jabłka i truskawek

PLN

6. Croissant maślany z serem gouda i szynką dojrzewającą

z serami radamer i mozzarellą z dodatkiem czarnych oliwek, papryki i rukoli w pełnoziarnistej bułce

PLN

z dodatkiem marchewki, cebuli, papryki i pomidorów

Butter croissant

Chickpea Curry

with gouda cheese and prosciutto style ham

with carrots, onion, pepper and tomatoes

z kozim serem i burakami z dodatkiem czarnych oliwek, suszonych pomidorów oraz ogórka, z sosem musztardowo-miodowym

PLN

with beetroot and goat’s cheese, black olives, sun-dried tomatoes and fresh cucumber served with honey mustard dressing

PLN

5. Panierowany kurczak**

z purée ziemniaczanym i warzywami na parze

PLN

Breaded chicken breast

with radamer and mozarella cheese accompanied by black olives, red pepper and rocket served on whole wheat bread

3. Ciecierzotto Curry

4. Sałatka*

Salad

with homemade ham, pickled cucumber and honey mustard dressing served on whole wheat bread

Sandwich

Fresh fruit

mix of pineapple, kiwi, apple and strawberries

PLN

Sandwich

2. Kanapka*

with crunchy and strawberry sauce

PLN

z domowym schabem, ogórkiem konserwowym oraz sosem musztardowo-miodowym w pełnoziarnistej bułce

Natural yoghurt

Mus jogurtowo-owocowy z truskawkami i czereśniami Mix of fruit mousse and yogurt with cherries and strawberries

3. DayUp PEARLS

4. Jogurt naturalny

1. Kanapka*

served with mashed potatoes and steamed vegetables

PLN

6. Świeże owoce

mieszanka ananasa, kiwi, jabłka i truskawek

PLN

Fresh fruit

mix of pineapple, kiwi, apple and strawberries

* Niedostępna w rejsach poniżej 1,5 h / not available on flights under 1,5 h ** Niedostępny w rejsach poniżej 2 h / not available on flights under 2 h Rejsy krótkodystansowe Short-haul flights

Rejsy długodystansowe Long-haul flights

W wybranych rejsach oferta Sky Bar może być ograniczona lub niedostępna.

148

Rejsy czarterowe Charter flights

Wege Vege

Sky Bar offer is limited or not available on selected fights.

Bez glutenu Gluten free

Bez dodatku cukru No sugar added

ALKOHOLE SPIRITS

NAPOJE BEZALKOHOLOWE SOFT DRINKS

Dostępne w rejsach

Available on flights

1. Sok jabłkowy Apple Juice 300 ml

2. Sok pomarańczowy Orange Juice

2 1

biała

Wyborowa

PLN

cytrynówka

Lemon Tree

PLN

Flavoured Vodka 50 ml

3. Whisky Jameson

50 ml

PLN

330 ml

PLN

11. Tonic Schweppes

330 ml

PLN

W wybranych rejsach oferta Sky Bar może być ograniczona lub niedostępna.

12. BLACK ENERGY 250 ml

13. Lipton Ice Tea Peach 330 ml

13 PLN

Rejsy czarterowe Charter flights

14. Lipton Ice Tea Green 330 ml

15. 4move

15 Rejsy długodystansowe Long-haul flights

330 ml

10. Mirinda

330 ml

Rejsy krótkodystansowe Short-haul flights

PLN

250 ml Wege Vege

Sky Bar offer is limited or not available on selected fights.

PLN

330 ml

9. 7 Up PLN

500 ml

9. Piwo Heineken Heineken Beer

6. Sok marchewkowo-bananowy Banana and carrot juice

330 ml

8. Pepsi MAX

187 ml

8. Cydr Lubelski Lubelski Cider PLN

5. Sok tłoczony jabłko z bananem i marakują Pressed Apple Juice with Banana and Passion Fruit

330 ml

PLN

187 ml

7. Wino czerwone Red wine

50 ml

4. Gin Beefeater

6. Wino białe White wine

PLN

300 ml

7. Pepsi

187 ml

White Vodka 50 ml

2. Lemon Tree

5. Prosecco Ponte

3. Sok pomidorowy Tomato Juice

300 ml

7 1. Wódka Wyborowa

300 ml

4. Sok tłoczony jabłkowy Pressed Apple Juice

PLN

300 ml

PLN

Bez glutenu Gluten free

5 5 5 5 5 5 5 5 5

PLN

Bez dodatku cukru No sugar added

149

PRZEKĄSKI SNACKS

NORDICA

Estońskie przekąski i napoje. Dostępne w rejsach obsługiwanych przez Nordica. Estonian snacks and drinks. Available on flights operated by Nordica.

Dostępne w rejsach Available on flights

2 3 1 1 4

1. Piwo

Saku Originaal

Beer

PLN

Saku Originaal 300 ml

2. Czekolada mleczna EV100, 20 g

Milk Chocolate

PLN

EV100, 20 g

10 9 8

1. M&M’s 90 g

2. Twix 75 g

3. Mars 70 g

4. Snickers 75 g

5. Bounty 57 g

6. Mieszanka studencka Nut Mix with raisins

10 5 5 5 5 8

PLN PLN

8. Haribo Złote Misie Haribo Golden Bears 9. Pringles Original 10. Pringles Paprika 40 g

PLN

10 10

PLN

Uprzejmie prosimy o przygotowanie odliczonej kwoty za zakup. Załoga może odmówić sprzedaży produktu w sytuacji braku możliwości wydania reszty. We kindly ask you to prepare the exact amount of money needed for your purchase. Crew can decline the purchase if change is not available. Thank you for your cooperation! Dokładamy wszelkich starań, aby zapewnić pełen asortyment produktów. Przepraszamy za ewentualne ograniczenia w wyborze pozycji z menu. We do our best to provide full selection, however please accept our sincere apologies if some items are not available during this flight. Alkohol jest sprzedawany pasażerom powyżej 18. roku życia. Spożywanie własnego alkoholu jest zabronione. We offer alcoholic beverages for passengers above 18 years old only. Consumption of your own alcohol on board is not permitted. PLL LOT S.A. zastrzegają sobie możliwość zmiany cen bez wcześniejszego uprzedzenia. Z góry przepraszamy za utrudnienia. All information is valid at the time of the publication. However, we reserve the right to make price alterations without prior notice. In case such situation please accept our sincere apologies. Jeżeli chcą Państwo otrzymać fakturę za zakupy dokonane na pokładach naszych samolotów (Upgrade, Duty Free, SkyBar), prosimy o przesłanie danych do faktury wraz ze skanem potwierdzenia zakupu z terminala na adres mailowy: callcenter.faktury@lot.pl. All information is valid at the time of the publication. However, we reserve the right to make price alterations without prior notice. In case such situation please accept our sincere apologies. If you wish to receive an invoice for your purchase made on board (Upgrade, Duty Free, SkyBar) please send your invoicing details along with a scan of proof of purchase to the following email: callcenter. faktury@lot.pl

Rejsy długodystansowe Long-haul flights

W wybranych rejsach oferta Sky Bar może być ograniczona lub niedostępna.

150

PLN

100 g

Rejsy krótkodystansowe Short-haul flights

PLN

100 g

40 g

PLN

7. Orzeszki ziemne Peanuts

Ceny towarów są podane w polskich złotych (PLN). Płatność może być realizowana gotówką w złotych polskich (PLN) oraz w euro (EUR) – również w bilonie, w dolarach amerykańskich (USD), w dolarach kanadyjskich (CAD) i w forintach węgierskich (HUF) – z wyłączeniem bilonu, lub za pomocą kart płatniczych. Maksymalna wartość jednorazowych zakupów dla kart VISA, MasterCard, Diners Club, JCB, American Express jest limitowana do 4000 PLN. W przypadku płatności kartą załoga może poprosić o okazanie paszportu lub innego dokumentu. Prices are quoted in Polish Zloty (PLN). We gladly accept credit and debit cards, or cash in Polish Zloty (PLN), Euro (EUR) – including coins, and US Dollars (USD), Canadian Dollars (CAD) or Hungarian Forint (HUF) – except for coins. The maximum value of one-off purchases for VISA, MasterCard, Diners Club, JCB and American Express is limited to 4000 PLN. For payments made by credit/debit card you may be asked to present your passport or similar form of ID.

Rejsy czarterowe Charter flights

Wege Vege

Sky Bar offer is limited or not available on selected fights.

Bez glutenu Gluten free

Bez dodatku cukru No sugar added

151

LOT NA ŚWIECIE

LOT in the world

Fort McMurray Edmonton

route map

Vancouver

Seattle

Saskatoon

Calgary

Portland

San Francisco

Winnipeg

Phoenix

San Diego

Québec Montreal Halifax

Toronto New York (Newark)

Chicago

Las Vegas

Los Angeles

Ottawa

Minneapolis

Cleveland Denver Pittsburgh New York (JFK) Atlanta Charlotte Dallas

SIATKA P OŁĄCZEŃ

Houston

Tampa

Orlando

Varadero Cancun

POŁĄCZENIA REGIONALNE regional routes

Puerto Plata

Punta Cana

Trondheim

Oslo

St Petersburg Stockholm

TALLINN

Rio de Janeiro

Gothenburg Copenhagen

Groningen

London (City)

Gdansk

Hamburg

Amsterdam Brussels

Olsztyn

Szczecin

Bydgoszcz Poznan Zielona Gora

Berlin

Vilnius

WARSAW Lublin

Wroclaw

Kiev (Boryspil) Kiev (Zhuliany)

Katowice

Krakow Rzeszow Lviv

Munich

Turin

połączenia LOT-u/LOT flights

Vienna

Budapest

London nowe kierunki/ City new destinations

Rijeka

Nice

Constanca Split

lot.com 152

Split

połączenia sezonowe/ seasonal flights połączenia czarterowe/ charter flights

Ohrid

152

połączenia LOT-u realizowane weAntalya współpracy z linią Nordica/ LOT connections in cooperation with Nordica

Odesa

Antalya

Tel Aviv

Warszawa-Lublin od września, KatowiceTuryn od grudnia, Budapeszt-London City i Kraków- Tel Awiw od lutego przyszłego roku /Warsaw-Lublin from September, KatowiceTurin from December, Budapest-London City and Kraków-Tel Aviv from February next year.

Yekaterinburg Kazan Samara

WARSAW

Astana

Krasnodar

Sapporo

Tbilisi

Antalya

Kefalonia

Larnaca Cairo

SIAT KA P OŁĄCZEŃ

Rzeszow Budapest

Yerevan

Beijjng

Tel Aviv

Seoul Fukuoka

Amman

Sendai

Tokyo

Taipei Hanoi

route map

Bangkok Ho Chi Minh

Phuket

Singapore

Mombasa

Denpasar

Mauritius Brisbane Perth

Sydney Adelaide Canberra

Melbourne

LOT NA ŚWIECIE połączenia LOT-u/LOT flights

Sydney połączenia code-share/code-share flights połączenia czarterowe/charter flights

lot.com

Krakow

Połączenia czarterowe do Varadero i Phuket od października, na Mauritius, do Mombasy, Cancun, Sajgonu, Bangkoku, Puerto Plata i Rio de Janeiro od listopada, a do Punta Cana od grudnia / Charter flights to Varadero and Phuket from October, to Mauritius, Mombasa, Cancun, Saigon, Bangkok, Puerto Plata and Rio de Janeiro from November, and to Punta Cana from December.

153

LOT W EUROPIE. POŁĄCZENIA Z I DO WARSZAWY LOT in europe. flights to and from warsaw Oslo

Helsinki

Tallinn

Stockholm Edinburgh

Gothenburg Billund

Copenhagen

Riga Palanga

St Petersburg

Moscow (Sheremetyevo)

Moscow (Domodedovo) Kaunas Vilnius Minsk

SIATKA P OŁĄCZEŃ

route map

Kaliningrad Hamburg Amsterdam London (Heathrow) Hannover Berlin WARSAW London (City) Düsseldorf

Kiev (Boryspil) Kharkiv Brussels Frankfurt Kiev (Zhuliany) Luxembourg Nuremberg Prague Lviv Stuttgart Munich Linz Vienna Zaporizhia Zurich Košice Salzburg Chisinau Graz Innsbruck Geneva Budapest Klagenfurt Odesa Cluj-Napoca Lyon Milan Ljubljana Zagreb Venice Turin Pula Bucharest Belgrade Nice Zadar Split Dubrovnik Barcelona Sofia Podgorica Skopje Istanbul Paris

Porto

Madrid

Lisbon

Ankara

połączenia bezpośrednie LOT-u/direct LOT flights

Lyon

połączenia code-share/code-share flights

London City nowe kierunki/new destinations Pula

połączenia sezonowe/seasonal flights

Turyn od grudnia br., London City od stycznia przyszłego roku/ Turin from this December, London City from January 2019.

BEZPIECZEŃSTWO

safety

Split BEZPIECZEŃSTWO NA POKŁADZIE SAMOLOTÓW LOT ❚ SAFETY ON BOARD LOT AIRCRAFT

Zakaz palenia (również papierosów elektronicznych) ❚ No smoking (including e-cigarettes)

Nie pijemy alkoholu wniesionego na pokład lub kupionego w Duty Free ❚ Do not drink alcohol brought on board or purchased in Duty Free

Podczas startu i lądowania laptop musi być wyłączony i umieszczony w kieszeni fotela lub na półce, a z telefonów komórkowych pasażerowie mogą korzystać wyłącznie w trybie off mode Wizerunek członków załóg podlega ochronie prawnej. Uprzejmie prosimy o uszanowanie prywatności i niefotografowanie/niefilmowanie naszych pracowników, a także o nierozpowszechnianie wizerunku bez ich zgody. ❚ During take-off and landing, laptops must be switched off and placed in the back seat pocket in front of you or on the shelf, and mobile phones can only be used in aeroplane mode. The image rights of cabin crew members are protected by law. Please respect their privacy and do not photograph/film our staff and do not disseminate their image without their permission.

lot.com

TRANSAKCJE BEZGOTÓWKOWE NA POKŁADZIE ❚ NON-CASH TRANSACTIONS ON BOARD

154

Uprzejmie informujemy, że w celu zapewnienia bezpieczeństwa bezgotówkowych transakcji płatniczych na pokładach swoich samolotów LOT zbiera i przechowuje niektóre z Państwa danych, np. imię i nazwisko, numer dokumentu tożsamości, adres zamieszkania i numer miejsca zajmowanego na pokładzie. Podawanie tych danych osobowych podczas transakcji jest dobrowolne. W przypadku odmowy możliwe jest dokonanie standardowej płatności gotówkowej – bez użycia karty. Zapewniamy, że zbieranie, przetwarzanie, przechowywanie i udostępnianie danych odbywa się w sposób całkowicie bezpieczny i zgodny z ustawą z dnia 29 sierpnia 1997 r. o ochronie danych osobowych. W każdym momencie mogą Państwo zwrócić się do nas z prośbą o informację o danych na swój temat przechowywanych przez LOT*, jak też skorygować ich treść. ❚ Please be advised that in order to ensure the security of payment transactions on board our aircraft, LOT is collecting and storing some of your personal data, e.g. your forename and surname, identity card number, residential address, and seat number. Providing this information is purely voluntary. You can still effect a cash transaction should you decline. Please be assured that the collection, processing, storing and disclosing of personal data is carried out in a secure manner and in compliance with the Personal Data Protection Act of 29 August 1997. You have the right to request information regarding any personal data stored by LOT and correct it at any time. * Polskie Linie Lotnicze „LOT” S.A., ul. Komitetu Obrony Robotników 43, 02-146 Warszawa ❚ Polskie Linie Lotnicze “LOT” S.A., ul. Komitetu Obrony Robotników 43, 02-146 Warszawa

STO POŁĄCZEŃ. ODLOTOWY REKORD one hundred connection. LOT sets a new record

WY DARZE NIA

Po raz pierwszy w historii LOT ma dziś w swojej rozkładowej ofercie ponad sto połączeń. Dla porównania: jeszcze w 2015 r. było ich zaledwie 41. Numerem 100 została ogłoszona w czerwcu trasa z Warszawy do London City, drugiego obsługiwanego przez LOT portu w Londynie. Później LOT ogłaszał jeszcze kolejne nowe trasy, np. z Budapesztu do London City i z Krakowa do Tel Awiwu. Najdłuższym rozkładowym połączeniem jest Warszawa–Los Angeles, a najkrótszym Warszawa–Lublin. Według portalu FlightGlobal LOT jest dziś najszybciej rozwijającą się linią lotniczą w Europie. W sezonie letnim liczba oferowanych miejsc zwiększyła się o jedną trzecią. W ub. roku LOT przewiózł 6,8 mln pasażerów, czyli jedną czwartą więcej niż rok wcześniej. W 2019 r., czyli w 90-lecie powstania, LOT planuje przewieźć ponad 10 mln pasażerów. Poprawia się też sytuacja finansowa. O ile w 2015 r. spółka miała na koncie niespełna 180 mln zł, dziś jest to ponad miliard złotych. LOT dysponuje dziś ponad 70 nowoczesnymi samolotami (łącznie z odrzutowcami linii Nordica oraz pozyskanymi w ramach leasingów krótkoterminowych, m.in. od przewoźnika Blue Air). Do końca 2019 r. do floty zostaną włączone kolejne cztery samoloty Boeing 787 Dreamliner, dzięki czemu ich liczba wzrośnie do 15. Przewoźnik czeka też na kolejne z zamówionych wąskokadłubowych Boeingów 737 MAX 8, których do końca przyszłego roku będzie w sumie 12. W sierpniu br. zakończą się dostawy sześciu dodatkowych Embraerów 195 (będzie ich wtedy także 12), a do końca roku

do floty zostaną dołączone cztery Embraery 190. ❚ For the first time in its history, LOT schedule features more than one hundred routes. By comparison, LOT offered only 41 connections in 2015. Its 100th connection is the route from Warsaw to London City, the second London airport operated by LOT, announced this June. Later, LOT announced additional new services, including flights from Budapest to London City and from Kraków to Tel Aviv. The longest route in its schedule is Warsaw-Los Angeles, and the shortest one is Warsaw-Lublin. FlightGlobal argues that LOT is the fastest growing airline in Europe. The number of seats it offers went up by one third in the summer season. Last year, LOT carried 6.8 million passengers, or 25 per cent more on a year earlier. Celebrating its 90th jubilee in 2019, LOT plans to carry more than 10 million passengers next year. Its financial standing is also improving. It generated nearly PLN 180 million of revenue in 2015, and this year’s figure stands at more than one billion Polish zlotys. Today, LOT’s fleet consists more than 70 modern aircraft (including jet aircrafts operated by Nordica airline and machines in short-term lease operated by such carriers like Blue Air). By the end of 2019, it will be renewed with four more Boeing 787 Dreamliner aircraft whose number will increase to 15. The Polish flagship carrier is currently waiting for new machines from the batch of 12 narrowbody Boeing 737 MAX 8 aircrafts to be handed over by the end of next year. Delivery of six additional Embraer 195s will be completed this August (there will be 12 such aircraft altogether), and four Embraer 190s will be added to its fleet by the end of the year.

Wnętrze B787-9 z 294 fotelami na pokładzie. ❚ The interior of the B787-9 with 294 seats on board.

lot.com

LOT news

LOT ma dziś w swojej flocie 11 samolotów B787 Dreamliner w dwóch wersjach. ❚ LOT now has 11 B787 Dreamliners in two versions in its fleet.

155

SAMOLOTY DALEKODYSTANSOWE

long-haul aircraft

Boeing 787-9 Dreamliner

Boeing 787-8 Dreamliner

NEW 2018

3/7 * 62,82 m 60,17 m 875 km/h 13 350 km 24/21/249

F LOTA fleet

Liczba Number in fleet Długość Length Rozpiętość Wing span V przelotowa Cruising speed Zasięg max Range Liczba miejsc BC/PEC/EC Capacity

8 56,72 m 60,17 m 875 km/h 12 650 km 18/21/213

LOT BUSINESS CLASS

LOT PREMIUM ECONOMY

LOT ECONOMY CLASS

Dla Twojego komfortu fotele rozkładają się do pełnej pozycji leżącej. The seats fully recline to a flat position for ultimate comfort.

Specjalnie dla Ciebie klasa ekonomiczna o podwyższonym standardzie. A premium economy class designed especially with you in mind.

System rozrywki pokładowej z indywidualnymi monitorami. An in-flight entertainment system with individual screens

SAMOLOTY ŚREDNIO- I KRÓTKODYSTANSOWE

Boeing 737 MAX 8

medium and short-haul aircraft

Boeing 737-800

Boeing 737-400

NEW 2018