Redevelopment of the Industrial Area of ​​Pyrkal in the Municipality of Hymettus

ΑΝΑΠΛΑΣΗ ΒΙΟΜΗΧΑΝΙΚΗΣ ΠΕΡΙΟΧΗΣ

Η ΠΕΡΙΠΤΩΣΗ ΤΗΣ ΠΥΡ.Κ Α Λ ΣΤΟ ΔΗΜΟ ΥΜΗΤ ΤΟΥ

ΚΑΤΣΑΡΟΥ ΛΟΥΪΖΑ | ΑΜ:60292

ΕΠΙΒΛΕΠΟΝΤΕΣ ΚΑΘΗΓΗΤΕΣ

ΕΠΙΚΟΥΡΟΣ ΚΑΘΗΓΗΤΗΣ: ΠΑΤΡΙΚΙΟΣ Γ. ΔΙΔ. 407: ΚΕΒΕΝΤΣΙΔΗΣ Κ.

ΔΗΜΟΚΡΙΤΕΙΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΘΡΑΚΗΣ ΤΜΗΜΑ ΑΡΧΙΤΕΚΤΟΝΩΝ ΜΗΧΑΝΙΚΩΝ ΑΠΡΙΛΙΟΣ 2010

Η παρούσα διπλωματική εργασία πραγματεύεται την ύπαρξη μιας μεγάλης έκτασης 160 στρεμμάτων που αποτελεί πολεμική βιομηχανία και βρίσκεται μόλις 3 χιλιόμετρα από το κέντρο της Αθήνας εντός πυκνού αστικού ιστού στα όρια του δήμου Υμηττού. Όπως είναι φυσικό, η παρουσία και λειτουργία της προκαλεί ποικίλα προβλήματα στη γύρω περιοχή, επιβαρύνοντας και υποβαθμίζοντας την ποιότητα ζωής των κατοίκων. Σε πρώτη φάση πραγματοποιείται αναγνώριση και ανάλυση του δήμου που περικλείει την Περιοχή Μελέτης.

01 | location ΔΗΜΟΣ ΥΜΗΤΤΟΥ

Η περιοχή του Υμηττού δημιουργήθηκε ως προσφυγική συνοικία για να στεγάσει το μεγάλο προσφυγικό κύμα του 1922 από Μικρά Ασία.

ΛΟΥ Ϊ Ζ Α Κ ΑΤ Σ Α Ρ ΟΥ

01

Οι πρόσφυγες τότε εγκαταστάθηκαν σχεδόν σε όλο το λεκανοπέδιο με έμφαση στις δυτικές βιομηχανικές συνοικίες. Τα κριτήρια εγκατάστασης ήταν κατά βάση δύο, η ύπαρξη ελεύθερων και εύκολα απαλλοτριώσιμων χώρων και η μη εγγύτητα με τις «καλές περιοχές» της Αθήνας.

iv

|

Κύρια συνέπεια ήταν η συνύπαρξη προσφυγικών συνοικισμών και βιομηχανικών μονάδων, είτε αυτές είχαν προηγηθεί, όπως στον Υμηττό, είτε εγκαταστάθηκαν μετά τους πρόσφυγες. Η ευρύτερη περιοχή του Καλυκοποιείου, άρχισε να οικοδομείται μετά το 1925, οπότε και το Υπουργείο Κοινωνικής Πρόνοιας συνέταξε, μετά από απαλλοτρίωση κτημάτων της περιοχής, σχέδιο οικισμού για την άμεση στέγαση των προσφύγων.

|v

Οι προσφυγικές κατοικίες υπάγονταν σε έξι τύπους, δύο εκ των οποίων απαντώνται στον Υμηττό • Μονώροφα ή διώροφα, απλά ή δίδυμα σπίτια, που κατασκευάζονταν βάση τυποποιημένων σχεδίων απευθείας από το αρμόδιο Υπουργείο • Παραχωρημένα μικρού εμβαδού οικόπεδα, όπου με ιδιωτική πρωτοβουλία έχτιζαν οι ίδιοι οι πρόσφυγες την κατοικία τους. Οπότε αναφερόμαστε σε σπίτια μονώροφα ή διώροφα από οπτοπλινθοδομή ή λιθοδομή και ξύλινα πατώματα και στέγη.

ΔΠΘ

ΤΜΗΜΑ ΑΡΧΙΤΕΚ ΤΟΝΩΝ ΜΗΧ ΑΝΙΚΩΝ

Α Ν Α Π Λ Α Σ Η Β Ι Ο Μ Η Χ Α Ν Ι Κ Ο Υ Χ Ω Ρ Ο Υ Π Υ Ρ. Κ Α Λ

ΛΟΥ Ϊ Ζ Α Κ ΑΤ Σ Α Ρ ΟΥ

Σήμερα ο Υμηττός είναι μια περιοχή έκτασης 975 στρεμμάτων με σταθερό περίπου πληθυσμό τα τελευταία 15 χρόνια που ανέρχεται στους 12.000 κατοίκους. vi

|

| vii

Σώζονται πολλά προσφυγικά κτίρια ενώ ακόμη συντριπτική πλειοψηφία μαζί με τα νέα κτίσματα στο δήμο, αποτελούν τα μονώροφα ή διώροφα κτίρια. Οι λόγοι είναι δύο. Πρώτον οι περιορισμοί στο όριο ύψους οικοδομής (13μ) καθώς και ή σε συνδυασμό με το μικρό εμβαδό των οικοπέδων. Κατά συνέπεια τα σπίτια είναι κτισμένα με ανθρώπινα μέτρα και σε συνδυασμό με τη διατήρηση του πληθυσμού παρατηρείται διατήρηση της κοινωνικότητας και αίσθηση γειτονιάς, γεγονός που τείνει να εκλείψει στις μεγάλες πόλεις. Σε αυτή λοιπόν τη γειτονιά των 975 στρεμμάτων το 20% περίπου καταλαμβάνουν οι εγκαταστάσεις της Πυρ.Καλ. δημιουργώντας ασυνέχεια και διάρρηξη στον αστικό ιστό όπου η πύκνωση της γύρω δόμησης και οι κάτοικοι της περιοχής αποζητούν έντονα να αρθεί αυτή η ασυνέχεια.

ΔΠΘ

ΤΜΗΜΑ ΑΡΧΙΤΕΚ ΤΟΝΩΝ ΜΗΧ ΑΝΙΚΩΝ

Α Ν Α Π Λ Α Σ Η Β Ι Ο Μ Η Χ Α Ν Ι Κ Ο Υ Χ Ω Ρ Ο Υ Π Υ Ρ. Κ Α Λ

ΛΟΥ Ϊ Ζ Α Κ ΑΤ Σ Α Ρ ΟΥ

Στους αναγνωριστικούς πίνακες, παρατηρούμε τα εξής:

• Η περιοχή δε διατρέχεται από άξονες υψηλής κυκλοφορίας, συνορεύει όμως με τέτοιους. Δεν διαθέτει χρήσεις γης που να επιβαρύνουν την κυκλοφορία ή να προσελκύουν υψηλή κυκλοφορία αλλά είναι αποδέκτης υψηλούς διαμπερής κυκλοφορίας μέσω δευτερευουσών αρτηριών: που εξυπηρετούν υπερτοπικές μετακινήσεις, πρωτευουσών συλλεκτήριων που εξυπηρετούν μετακινήσεις μικρού μήκους και όγκου συνδέοντας τοπικές οδούς με το αρτηριακό δίκτυο και δευτερευουσών με ακόμη μικρότερο όγκο. viii

|

| ix • Διαπιστώνεται ένα σχετικά πυκνό συγκοινωνιακό δίκτυο καθώς και άτυπες διαδρομές ποδηλάτου.

• Παρουσία νησίδων πρασίνου και πάρκου στα πρότυπα του αστικού δάσους με κάποιους πεζοδρόμους και πυκνές πλατείες.

Επίσης παρατηρείται παρότι δεν καταγράφεται, χαμηλή ροή πεζών λόγω έλλειψης εμπορικής κίνησης. Οι μεγαλύτερες συγκεντρώσεις βρίσκονται στα δύο πάρκα και στις πλατείες σε χρήσεις αναψυχής.

χρησεις γησ δημοσιου χαρακτηρα

ΔΠΘ

ΤΜΗΜΑ ΑΡΧΙΤΕΚ ΤΟΝΩΝ ΜΗΧ ΑΝΙΚΩΝ

Α Ν Α Π Λ Α Σ Η Β Ι Ο Μ Η Χ Α Ν Ι Κ Ο Υ Χ Ω Ρ Ο Υ Π Υ Ρ. Κ Α Λ

ΛΟΥ Ϊ Ζ Α Κ ΑΤ Σ Α Ρ ΟΥ

υφισταμενη ιεραρχηση οδικου δικτυου

x

|

| xi

χρησεις γησ ανταποδοτικου χαρακτηρα

ΔΠΘ

ΤΜΗΜΑ ΑΡΧΙΤΕΚ ΤΟΝΩΝ ΜΗΧ ΑΝΙΚΩΝ

Α Ν Α Π Λ Α Σ Η Β Ι Ο Μ Η Χ Α Ν Ι Κ Ο Υ Χ Ω Ρ Ο Υ Π Υ Ρ. Κ Α Λ

σχεση δομημενου και αδομητου χωρου στο δημο υμηττου

xii

ΛΟΥ Ϊ Ζ Α Κ ΑΤ Σ Α Ρ ΟΥ

πλατειεσ

| χωροι πρασινου | υφισταμενεσ πεζοδρομησεις

|

| xiii

Solore, te dolore simpos ilis prae cusam eossus esequi inull

κεντρικοι οδικοι αξονεσ και συγκοινωνιακο δικτυο περιξ της περιοχησ μελετησ

ισοΰψεις στο δημο υμηττου

ΔΠΘ

ΤΜΗΜΑ ΑΡΧΙΤΕΚ ΤΟΝΩΝ ΜΗΧ ΑΝΙΚΩΝ

ΛΟΥ Ϊ Ζ Α Κ ΑΤ Σ Α Ρ ΟΥ

Η

σχέση του δήμου με την περιοχή μελέτης είναι σχέση έχθρας

θα λέγαμε όσο και περιέργειας βέβαια μιας και η οπτική σχέση περιορίζεται σε ένα ψηλό τείχος με συρματοπλέγ-

| xv

ματα εκτός από δύο σημεία εισόδου.

Έ

να στη διοίκηση και ένα στην οδό Ηπείρου και τα δύο με περι-

ορισμένη οπτική στο εσωτερικό.

Bell’s Beach ΔΠΘ

ΤΜΗΜΑ ΑΡΧΙΤΕΚ ΤΟΝΩΝ ΜΗΧ ΑΝΙΚΩΝ

02 | history

ΛΟΥ Ϊ Ζ Α Κ ΑΤ Σ Α Ρ ΟΥ

ΙΣΤΟΡΙΚΟΣ ΧΑΡΤΗΣ ΑΘΗΝΩΝ 1900-1920 Η περιοχή μελέτης εγκαινιάζει τη λειτουργία της το 1891 ως εργοστάσιο παραγωγής φυσιγγιών της εταιρία Αφοί Μαλτσινιώτη.

2. ΕΞΕΛΙΚΤΙΚΗ ΠΟΡΕΙΑ ΕΡΓΟΣΤΑΣΙΟΥ Πώς όμως προέκυψε μια πολεμική βιομηχανία σε απόσταση μόλις 3 χιλιομέτρων από το κέντρο της Αθήνας μέσα σε ένα τόσο πυκνό αστικό ιστό? Ξεκίνησε τη λειτουργία της το 1891 ως εργοστάσιο παραγωγής φυσιγγιών σε αρχική έκταση μόλις 10 στρεμμάτων και περιβαλλόταν από αμπέλια . Το έντονο ανάγλυφο του όρους Υμηττού εισχωρεί στην περιοχή ενώ ένα εκ των ρεμάτων που πηγάζουν από το βουνό διατρέχει την περιοχή. Μέχρι το 1908 έχει επεκταθεί φτάνοντας τα 27 στρέμματα.

xvi

|

Τη δεκαετία του ’20 η γύρω περιοχή αρχίζει να χτίζεται για να στεγάσει το προσφυγικό κύμα ενώ συντελείται και η πρώτη καταπάτηση μεγάλης δημόσιας έκτασης με την ιδιοποίηση της σημερινής οδού Ηπείρου που διέσχιζε το εργοστάσιο στη μέση ενώνοντας το κέντρο της Αθήνας με την περιοχή της Ηλιούπολης. Το 1934 αναλαμβάνει τη διοίκηση ο Μποδοσάκης και ξεκινάει αμέσως εργασίες επέκτασης ενώ με την εγκαθίδρυση της δικτατορίας του Μεταξά κατασκευάζεται κι εγκαινιάζεται παρουσία του Μεταξά και του Βασιλιά το νέο κτίριο του Οβιδουργείου.

Το 1952, χρονιά που η Ελλάδα μπαίνει στο ΝΑΤΟ, η εταιρεία κάνει τη δεύτερη μεγάλη καταπάτηση δημόσιας έκτασης.

Η έκταση που καταλάμβανε τότε ήταν 10 στρέμματα και περιβαλλόταν από αμπέλια. Το 1905 κάνει την πρώτη μεγάλη επέκταση και συγχωνεύεται το 1908 με την Εταιρία Ελληνικού Πυριτιδοποιείου Χημικών και Βιομηχανικών Προϊόντων που λειτουργούσε από το 1874 στο Αιγάλεω.

Καταλαμβάνει και ιδιοποιείται παράνομα ολόκληρη την εδαφική λωρίδα πλάτους 14 μέτρων που είχε οριστεί από το 1929 ως απαραίτητη ζώνη ασφαλείας που περιέβαλλε το οικόπεδο και ανυψώνει περιμετρικό τοίχο ελαχίστου ύψους 3 μέτρων αποκλείοντας την όποια οπτική επαφή.

Απασχολείται με εξαγωγές φυσιγγιών και προμηθεύει πολεμοφόδια τον Ελληνικό Στρατό κατά τη διάρκεια των πολέμων του 1912-13 καθώς και του Α΄ Παγκοσμίου Πολέμου.

Η γύρω περιοχή εν τω μεταξύ έχει ξεπεράσει τους 10.000 κατοίκους και κηρύσσεται με υπουργική απόφαση Δήμος το 1963. Με την εγκαθίδρυση της Χούντας, η επιχείρηση δέχεται υψηλή οικονομική ενίσχυση. Το 1970, το εργοστάσιο στο Αιγάλεω πωλείται στην κυβέρνηση λόγω του πυκνού οικισμού που έχει δημιουργηθεί τριγύρω και υπογράφεται σύμβαση για τη δημιουργία νέου εργοστασίου στο Λαύριο. Ταυτόχρονα ο Μποδοσάκης χτίζει μέσα στις εγκαταστάσεις του Υμηττού ένα 5όροφο τότε κτίριο κατά παράβαση του ορίου ύψους περιοχής που τότε ήταν 2-3 όροφοι και το χρησιμοποιεί ως εγκαταστάσεις της Pepsi, εν συνεχεία ΗΒΗ, δημιουργώντας απίστευτη ταλαιπωρία στην ήδη επιβαρυμένη περιοχή από τη λειτουργία μια πολεμικής βιομηχανίας. Από τα τέλη του ‘70 η Πυρ.Καλ. ακολούθησε μια φθίνουσα πορεία και τελικά χρεοκοπημένη, εθνικοποιήθηκε το 1982 ενώ τέλος το 2004 συγχωνεύτηκε με την Ελληνική Βιομηχανία Όπλων (ΕΒΟ), δημιουργώντας έτσι την ΕΑΣ (Ελληνικά Αμυντικά Συστήματα).

ΑΕΡΟΦΩΤΟΓΡΑΦΙΑ ΤΗΣ ΠΕΡΙΟΧΗΣ ΤΟ 1939 Το 1924 γίνεται η πρώτη καταπάτηση μεγάλης δημόσιας έκτασης με την παράνομη ιδιοποίηση της σημερινής οδού Ηπείρου που περνούσε μέσα από το βιομηχανικό συγκρότημα χωρίζοντάς το στα δύο, συνδέοντας ταυτόχρονα τον Υμηττό με την Ηλιούπολη. Το 1934 αναλαμβάνει τη διοίκηση ο Μποδοσάκης από την Εθνική Τράπεζα και ξεκινάει αμέσως εργασίες επέκτασης της τότε έκτασης των 140 πλέον στρεμμάτων ιδρύοντας νέες πτέρυγες κατασκευής πολεμικού υλικού. Την εποχή αυτή το εργοστάσιο παράγει βλήματα, πυροσωλήνες, αντιαεροπορικά βλήματα, νιτρογλυκερινούχο πυρίτιδα, βόμβες αεροπλάνων κ.λπ. την ώρα που η γύρω περιοχή έχει κηρυχθεί Κοινότητα από το 1928 στεγάζοντας το μεγάλο κύμα προσφύγων από τη Μικρά Ασία. Μετά την εγκαθίδρυση της δικτατορίας του Μεταξά το 1936 αγοράζονται νέες εκτάσεις για την επέκταση των δύο εργοστασίων σε Αιγάλεω και Υμηττό καθώς και για την ανέγερση νέου εργοστασίου στην Ελευσίνα. Κατασκευάζεται κι εγκαινιάζεται παρουσία του Μεταξά και του Βασιλιά το νέο κτίριο του Οβιδουργείου.

ΔΠΘ

ΤΜΗΜΑ ΑΡΧΙΤΕΚ ΤΟΝΩΝ ΜΗΧ ΑΝΙΚΩΝ

| xvii

ΛΟΥ Ϊ Ζ Α Κ ΑΤ Σ Α Ρ ΟΥ

ΑΕΡΟΦΩΤΟΓΡΑΦΙΑ ΤΗΣ ΠΕΡΙΟΧΗΣ ΤΟ 1945 Στα χρόνια που ακολουθούν αποκομίζονται τεράστια κέρδη με προμήθειες πολεμοφοδίων στον Ισπανικό εμφύλιο, στις ελληνικές Ένοπλες Δυνάμεις, στην Αγγλία και φυσικά στον Δεύτερο Παγκόσμιο. Εκείνη την εποχή η εταιρία απασχολεί 12.000 εργάτες. Μετά τη γερμανική εισβολή, ο Μποδοσάκης εγκαταλείπει την Ελλάδα αφήνοντας τα εργοστάσια με πλήρη αποθέματα. Στην Κατοχή ο ΕΛ.ΑΣ αποφασίζει να μεταφέρει το ανενεργό εργοστάσιο στα βουνά για να αντιμετωπίσει την έλλειψη πυρομαχικών αλλά δυστυχώς αυτή η απόφαση δεν υλοποιήθηκε.

Έτσι μετά τη λήξη του Δεύτερου Παγκόσμιου, ο Μποδοσάκης ανασυγκροτεί την εταιρία η οποία γνωρίζει μεγάλη ανάπτυξη. Είναι η περίοδος που η Ελλάδα ξοδεύει τεράστια ποσά σε στρατιωτικό εξοπλισμό και οι Αμερικάνοι κάνουν μεγάλες παραγγελίες για τον ψυχρό πόλεμο.

ΑΕΡΟΦΩΤΟΓΡΑΦΙΑ ΤΗΣ ΠΕΡΙΟΧΗΣ ΤΟ 1960 Το 1952, χρονιά που η Ελλάδα μπαίνει στο ΝΑΤΟ, η εταιρία κάνει τη δεύτερη μεγάλη καταπάτηση δημόσια έκτασης. Καταλαμβάνει και ιδιοποιείται παράνομα ολόκληρα την εδαφική λωρίδα πλάτους 14 μέτρων που είχε οριστεί από το 1929 ως απαραίτητη ζώνη ασφαλείας και περιέβαλλε το οικόπεδο. Τη δεκαετία του ‘50 η εταιρία εξασφαλίζει τρομερά κερδοφόρες παραγγελίες από δυτική Γερμανία και Αμερική όμως στις αρχές του ‘60 αρχίζει μια φθίνουσα πορεία. Η γύρω περιοχή έχει πυκνώσει πλέον τόσο που με υπουργική απόφαση το 1963, κηρύσσεται Δήμος.

Εσωτερικό εργοστασίου ΔΠΘ

ΤΜΗΜΑ ΑΡΧΙΤΕΚ ΤΟΝΩΝ ΜΗΧ ΑΝΙΚΩΝ

| 01

Α Ν Α Π Λ Α Σ Η Β Ι Ο Μ Η Χ Α Ν Ι Κ Ο Υ Χ Ω Ρ Ο Υ Π Υ Ρ. Κ Α Λ

ΛΟΥ Ϊ Ζ Α Κ ΑΤ Σ Α Ρ ΟΥ

Το 1967, η Χούντα βγάζει την επιχείρηση από τη δυσχερή θέση με συμβάσεις που ανέρχονται στο αστρονομικό, ειδικά για την εποχή, ποσό των 550 εκ. δραχμών. Το 1970 το εργοστάσιο στο Αιγάλεω πωλείται στην κυβέρνηση. Σύμφωνα με επίσημα λόγια «Η διακοπή της λειτουργίας του πυριτιδοποιείου του Αιγάλεω γίνεται λόγω του πέριξ αυτού δημιουργημένου πυκνού οικισμού». Σήμερα αυτή η έκταση έχει γίνει πάρκο.

02

|

Το 1971 υπογράφεται σύμβαση για δημιουργία νέου εργοστασίου στο Λαύριο και ταυτόχρονα ο Μποδοσάκης στρέφει την επιχειρηματική του δραστηριότητα και σε άλλους κλάδους. Έτσι μέσα στο οικόπεδο του Υμηττού χτίζονται οι εγκαταστάσεις της Pepsi Cola, τότε 5 όροφοι κατά παράβαση του ορίου ύψους στην περιοχή που ήταν 2-3 όροφοι, τις οποίες πουλάει στη συνέχεια το 1974 στην ΗΒΗ που συνεχίζει να χρησιμοποιεί τις εγκαταστάσεις, δημιουργώντας μια τεράστια εστία μόλυνσης για τη γύρω περιοχή που ήταν ήδη επιβαρυμένη από τη λειτουργία της πολεμικής βιομηχανίας. Συχνότατες είναι οι αναφορές για το μαύρο καπνό που έβγαινε από τα φουγάρα και κάλυπτε όλο το Δήμο και τα παρατημένα άδεια μπουκάλια της Pepsi Cola στον προαύλιο χώρο που προσέλκυαν κάθε λογής παράσιτα.

| 03

ΑΕΡΟΦΩΤΟΓΡΑΦΙΑ ΤΗΣ ΠΕΡΙΟΧΗΣ ΤΟ 1988

ΔΠΘ

ΤΜΗΜΑ ΑΡΧΙΤΕΚ ΤΟΝΩΝ ΜΗΧ ΑΝΙΚΩΝ

Α Ν Α Π Λ Α Σ Η Β Ι Ο Μ Η Χ Α Ν Ι Κ Ο Υ Χ Ω Ρ Ο Υ Π Υ Ρ. Κ Α Λ

Κτήρια που αποτελούν πλούτο για τη βιομηχανική

ΛΟΥ Ϊ Ζ Α Κ ΑΤ Σ Α Ρ ΟΥ

αρχιτεκτονική κληρονομιά

Αυτή τη στιγμή κύριος μέτοχος και πολιτική διοίκηση είναι το Υπουργείο Εθνικής Οικονομίας ενώ το εποπτεύον υπουργείο και στρατιωτική Διοίκηση είναι το Υπουργείο Εθνικής Αμύνης.

04

Το αίτημα της απομάκρυνσης του Καλυκοποιείου και απόδοσής του στο δήμο απασχολεί τους κατοίκους εδώ και δεκαετίες.

|

Μάλιστα στο Γενικό Πολεοδομικό Σχέδιο του Υμηττού, το οποίο εγκρίθηκε το 1990, καταγράφονται οι προβλεπόμενες μετά την απομάκρυνση χρήσεις γης στην περιοχή μελέτη, που είναι η δημιουργία αθλητικών εγκαταστάσεων, πολιτιστικών χρήσεων, δημοτικής αγοράς, χρήσεων πρασίνου και κέντρου υγείας. Μάλιστα στο εκδοθέν ΦΕΚ 1061/17.9.1996 προβλέπεται και η δημιουργία Βιομηχανικού Μουσείου και μελλοντική ενοποίηση με τη Γυμναστική Ακαδημία που συνορεύει με την Περιοχή μελέτης νοτιοδυτικά.

Solore, te dolore simpos ilis prae cusam eossus esequi inull

ΔΠΘ

ΤΜΗΜΑ ΑΡΧΙΤΕΚ ΤΟΝΩΝ ΜΗΧ ΑΝΙΚΩΝ

| 05

Α Ν Α Π Λ Α Σ Η Β Ι Ο Μ Η Χ Α Ν Ι Κ Ο Υ Χ Ω Ρ Ο Υ Π Υ Ρ. Κ Α Λ

ΛΟΥ Ϊ Ζ Α Κ ΑΤ Σ Α Ρ ΟΥ

ΕΣΩΤΕΡΙΚΟ ΕΡΓΟΣΤΑΣΙΟΥ ΚΑΙ ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗ ΜΙΑΣ ΕΝΤΑΞΗΣ ΣΤΟ ΔΗΜΟ ΥΜΗΤΤΟΥ

06

|

Οι προκλήσεις που αντιμετωπίζει κανείς στην προσπάθεια να άρει την παγιωμένη ασυνέχεια αφορούν φυσικά στη διαχείριση ενός τέτοιου χώρου, πώς να τον κάνεις συστατικό στοιχείο της περιοχής που «ανήκει», ενσωματώνοντάς τον και προκαλώντας το ενδιαφέρον των περίοικων ενώ παράλληλα διατηρείς τα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά μιας έκτασης γεμάτης τόσο με δευτερεύοντα κτίσματα μικρής ή καθόλου αρχιτεκτονικής αξίας όσο και χαρακτηριστικά δείγματα βιομηχανικής αρχιτεκτονικής και διατηρητέα κτίρια.

| 07

Κτήρια ενδιαφέροντος

ΔΠΘ

ΤΜΗΜΑ ΑΡΧΙΤΕΚ ΤΟΝΩΝ ΜΗΧ ΑΝΙΚΩΝ

Α Ν Α Π Λ Α Σ Η Β Ι Ο Μ Η Χ Α Ν Ι Κ Ο Υ Χ Ω Ρ Ο Υ Π Υ Ρ. Κ Α Λ

ΛΟΥ Ϊ Ζ Α Κ ΑΤ Σ Α Ρ ΟΥ

σχεση δομημενου και αδομητου χωρου στην περιοχη μελετησ

08

|

| 09

κτηρια που επαναχρησιμοποιουνται στην περιοχη μελετησ

ΔΠΘ

ΤΜΗΜΑ ΑΡΧΙΤΕΚ ΤΟΝΩΝ ΜΗΧ ΑΝΙΚΩΝ

03 | idea μέτρων, αποκαθίσταται η διαπερατότητα της Ηπείρου και γκρεμίζονται όσα κτίρια δεν παρουσιάζουν κάποιο ιστορικό ή αρχιτεκτονικό ενδιαφέρον.

• Στην πρώτη την τοπογραφία, αναγνωρίζοντας τη γειτνίαση με το όρος του Υμηττού που αποτελεί το όριο της οικιστικής ανάπτυξης, επηρεάζει άμεσα το κλίμα στηνευρύτερη περιοχή μελέτης ενώ διεισδύει στο εσωτερικό της μέσα από το ανάγλυφο του εδάφους και από την ακολουθία ελεύθερων χώρων που έχουν επιβιώσει στο εσωτερικό της όπως επίσης και την ύπαρξη ενός εκ των πολλών ρεμάτων που πηγάζουν από τον Υμηττό αλλά έχουν καλυφθεί και το οποίο διατρέχει την περιοχή μελέτης. Επίσης τον αρχικό πυρήνα έστω και με την πρώτη επέκταση που θα αποτελέσει και πυρήνα στη νέα σύνθεση.

• Στην Τρίτη μελετάται η σχέση μεταξύ του δήμου και της περιοχής μελέτης. Κατά μήκος του κυρίου άξονα της Κωνσταντινουπόλεως υπάρχουν τρεις κεντρικές πλατείες που αποζητούν διαφυγή εντός της Πυρ.Καλ. Ενώνεται ο σταθμός του μετρό της Δάφνης με το κέντρο του Υμηττού διασχίζοντας την περιοχή και στα σημεία που εισχωρεί η γειτονιά δημιουργούνται μεταβατικοί χώροι που λειτουργούν τόσο ως αυτόνομοι χώροι εκτόνωσης της γειτονιάς όσο και ως ζώνες εισόδου και εισχώρησης στο εσωτερικό της περιοχής.

Τέλος ανιχνεύεται η χάραξη της Ηπείρου εξαρχής στο πρώτο σχέδιο της Αθήνας, άξονας που ένωνε το κέντρο με τα νότια προάστια.

• Στη δεύτερη, αντιστρέφω τη διαδικασία παράνομων επεκτάσεων. Γκρεμίζεται το τείχος, απελευθερώνεται η εδαφική λωρίδα 14

M

A

L

I βασικεσ αρχεσ σχεδιασμου

Από την προαναφερθείσα αναγνώριση και ανάλυση πάρθηκαν τα στοιχεία που θα αποτελέσουν τους βασικούς πυλώνες και τις αρχές για το μετέπειτα σχεδιασμό.

B

U

Α Ν Α Π Λ Α Σ Η Β Ι Ο Μ Η Χ Α Ν Ι Κ Ο Υ Χ Ω Ρ Ο Υ Π Υ Ρ. Κ Α Λ

ΛΟΥ Ϊ Ζ Α Κ ΑΤ Σ Α Ρ ΟΥ

Με συνειδητή επιλογή των χρήσεων και δημιουργία ενός πυκνού δικτύου διαδρομών και εισόδων μπορεί να προκύψει ένας λειτουργικός χώρος που εναρμονίζεται με τη βιωματική καθημερινότητα των κατοίκων. Αξιοποιώντας τις υπάρχουσες φυτεύσεις και επιλέγοντας κατάλληλες νέες μπορεί να προκύψει σε βάθος χρόνου ένα αυτοσυντηρούμενο σύστημα με την αίσθηση αστικού δάσους, ανοιχτού και προσβάσιμου σε όλους που ακολουθεί τη συνέχεια και των παρακείμενων αστικών δασών που προκύπτουν από το έντονο ανάγλυφο. Επίσης σημαντική κρίνεται η επανάχρηση κτιρίων ιδιαίτερης ιστορικής σημασίας ή βιομηχανικής αρχιτεκτονικής για δραστηριότητες ωφέλιμες στο κοινό σύνολο καθώς επίσης και η υπενθύμιση της τοπογραφίας της περιοχής μέσω της ανάδειξης του ρέματος και των έντονων υψομετρικών που κατεβαίνουν από τον Υμηττό.

12

|

| 13

Γενικοί Στόχοι • Ενιαία αντιμετώπιση του χώρου • Δυνατότητα ανταποδοτικών χρήσεων προς εξασφάλιση πόρων συντήρησης του μελλοντικού αστικού πάρκου • Αναβάθμιση οικολογικού χαρακτήρα • Προβολή ιστορικότητας

ΔΠΘ

ΤΜΗΜΑ ΑΡΧΙΤΕΚ ΤΟΝΩΝ ΜΗΧ ΑΝΙΚΩΝ

04 | in progress

ΛΟΥ Ϊ Ζ Α Κ ΑΤ Σ Α Ρ ΟΥ

| 15

ΔΠΘ

ΤΜΗΜΑ ΑΡΧΙΤΕΚ ΤΟΝΩΝ ΜΗΧ ΑΝΙΚΩΝ

05 | proposed SOLUTION

ΛΟΥ Ϊ Ζ Α Κ ΑΤ Σ Α Ρ ΟΥ

προτεινομενη λυση

| 17

προτεινομενες χρησεισ γησ εντος περιοχης μελετησ

ΔΠΘ

ΤΜΗΜΑ ΑΡΧΙΤΕΚ ΤΟΝΩΝ ΜΗΧ ΑΝΙΚΩΝ

05 | proposed SOLUTION

ΛΟΥ Ϊ Ζ Α Κ ΑΤ Σ Α Ρ ΟΥ

| 19

τοπογραφικο με σταθμεσ

ΔΠΘ

ΤΜΗΜΑ ΑΡΧΙΤΕΚ ΤΟΝΩΝ ΜΗΧ ΑΝΙΚΩΝ

06 | Visual representation

06 | Visual representation

06 | Visual representation

06 | Visual representation

07 | Details

28

ΛΟΥ Ϊ Ζ Α Κ ΑΤ Σ Α Ρ ΟΥ

|

| 29

ΔΠΘ

ΤΜΗΜΑ ΑΡΧΙΤΕΚ ΤΟΝΩΝ ΜΗΧ ΑΝΙΚΩΝ