Κουριο1

Page 1

Πρόγραμμα επίσκεψης στην Πάφο

Το Κούριο

Τ

ο Κούριο είναι ένας από τους κυριότερους αρχαιολογικούς χώρους της Κύπρου. Βρίσκεται στην επαρχία Λεμεσού κοντά στα χωριά Επισκοπή και Ερήμη. Στην αρχαιότητα, το Κούριο ήταν ένα από τα πλουσιότερα και ισχυρότερα 10 βασίλεια της Κύπρου. Σύμφωνα με τον Ηρόδοτο, ιδρύθηκε από τους Αργείους, τους αρχαίους κατοίκους του Άργους προς το τέλος της εποχής του χαλκού. Το όνομα της η αρχαία πόλη το οφείλει στον ιδρυτή της Κουρέα, γιο του μυθικού βασιλιά Κινύρα. Το βασίλειο του Κουρίου γνώρισε την σημαντικότερη του πολιτιστική ακμή κατά την Ελληνιστική περίοδο, όταν ολόκληρο το νησί εντάχθηκε στο Μακεδονικό κράτος μετά την εξάπλωση του από τον Μέγα Αλέξανδρο. Οι σημαντικότερες αρχιτεκτονικές αρχαιότητες της πόλης ανάγονται στην εποχή αυτή. Η ένταξη της Κύπρου στη Ρωμαϊκή αυτοκρατορία σηματοδοτείται από μια σειρά από καταστροφικούς σεισμούς οι οποίοι προξένησαν αρκετές ζημιές στην αρχαία πόλη. Η καταστροφή της πόλης γίνεται τον 7ο αιώνα μ.Χ. από τους Άραβες. Τα σημαντικότερα μνημεία της αρχαίας πόλης του Κουρίου που σώζονται σήμερα είναι το Θέατρο, η Αγορά, η Στοά, το Ρωμαϊκό νυμφαίο, το Στάδιο και το Υδραγωγείο.

1

Το Θέατρο: είναι κτισμένο στο νότιο άκρο του λόφου. Κτίστηκε αρχικά το 2ο αι. π.Χ., ενώ κατά το 2ο αι. μ.Χ. επεκτάθηκε και πήρε τη σημερινή του μορφή. Γύρω στα τέλη του 2ουαρχές 3ου αι. έγιναν κάποιες μετατροπές, όπως η τοποθέτηση μεταλλικού κιγκλιδώματος, για να μπορεί να δέχεται ένα δημοφιλές θέαμα της εποχής, τις θηριομαχίες. Στο κοίλο του θεάτρου βρίσκονταν οι κερκίδες, που χωρούσαν 3.500 θεατές. Το οικοδόμημα της σκηνής, που υψωνόταν πίσω από το προσκήνιο όπου γίνονταν οι παραστάσεις, έφρασσε την ημικυκλική ορχήστρα προς την πλευρά της θάλασσας. Σήμερα σώζονται μόνο τα θεμέλια της σκηνής. Μετά την αναστήλωσή του, το θέατρο χρησιμοποιείται σήμερα για πολιτιστικές εκδηλώσεις.


Πρόγραμμα επίσκεψης στην Πάφο Η Οικία του Αχιλλέα : σήμερα σώζεται μόνο μέρος της οικίας, στο νοτιοδυτικό τμήμα του λόφου, δίπλα από τον παλαιό δρόμο Λεμεσού-Πάφου. Πρόκειται για μια ρωμαϊκή οικία του 4ου αι. μ.Χ. με κεντρική περίστυλη αυλή. Πολλά από τα δωμάτια της κοσμούνταν με ψηφιδωτά δάπεδα. Το πιο ενδιαφέρον από αυτά είναι το ψηφιδωτό που απεικονίζει τη σκηνή που ο Αχιλλέας αποκαλύπτει την ταυτότητά του στον Οδυσσέα, ο οποίος είναι μεταμφιεσμένος σε έμπορο, στην αυλή του βασιλιά της Σκύρου Λυκομήδη. Οι ανασκαφείς διατύπωσαν την υπόθεση ότι ο χώρος αυτός χρησίμευε για την υποδοχή υψηλών επισκεπτών. Η Οικία των Μονομάχων : ρωμαϊκή οικία, που χρονολογείται στον 3ο αι. μ.Χ. και βρίσκεται λίγα μέτρα ανατολικά από την «Οικία του Αχιλλέα». Η οικία αυτή έχει μια κεντρική αυλή που περιβάλλεται από στοές και δωμάτια διαφόρων χρήσεων. Το κτήριο αυτό καταστράφηκε από τους σεισμούς που έπληξαν το Κούριο κατά τον 4ο αι. μ.Χ. Η οικία πήρε το όνομά της από τις ψηφιδωτές παραστάσεις μονομάχων που κοσμούσαν την κεντρική αυλή. Σήμερα σώζονται δύο παραστάσεις. Η πρώτη απεικονίζει εξάσκηση μονομάχων, ενώ η δεύτερη φαίνεται ότι απεικονίζει αγώνα. Η άοπλη μορφή με την πλούσια πολιτική περιβολή που εικονίζεται στο κέντρο είναι ο διαιτητής της μονομαχίας. Ιδιαίτερο ενδιαφέρον παρουσιάζει το γεγονός ότι και στις δύο παραστάσεις σώζονται τα ονόματα των πρωταγωνιστών.

1

Η Οικία του Ευστολίου : βρίσκεται σε δεσπόζουσα θέση στο νοτιοανατολικό άκρο του λόφου. Πρόκειται για μνημειακή οικία, που χρονολογείται στα τέλη του 4ου- αρχές του 5ου αιώνα μ.Χ. Αποτελείται από πολλά δωμάτια, τα οποία συγκεντρώνονται γύρω από δύο εσωτερικές αυλές, και ένα σύμπλεγμα λουτρών. Ιδιαίτερο ενδιαφέρον παρουσιάζουν τα ψηφιδωτά δάπεδα που καλύπτουν το μεγαλύτερο μέρος του κτιρίου. Μέσα από τις επιγραφές αποκαλύπτεται το όνομα του ιδιοκτήτη της οικίας, του Ευστολίου, καθώς και η χριστιανική του ταυτότητα. Αξίζει να σημειωθεί ότι στις επιγραφές αναφέρεται και ο Απόλλωνας, ο παλαιότερος προστάτης του Κουρίου. Το κτήριο αυτό φαίνεται ότι είχε κτιστεί αρχικά ως ανακτορική οικία, η οποία μετατράπηκε σε δημόσιο χώρο, ένα είδος λέσχης.


Πρόγραμμα επίσκεψης στην Πάφο

Το φράγμα του Ασπρόγκρεμμου

Τ

ο φράγμα του Ασπρόγκρεμμου αποτελεί μέρος του αρδευτικού έργου Πάφου. Βασικός σκοπός του Έργου είναι η αξιοποίηση των υδατικών πόρων της Επαρχίας Πάφου και η ανάπτυξη της γεωργίας με την παροχή νερού για άρδευση όλης της παραλιακής πεδιάδας, από το Χάποταμι μέχρι τον Άγιο Γεώργιο Πέγειας. Το φράγμα Ασπρόγκρεμμου άρχισε να κατασκευάζεται τον Μάιο του 1976 και η κατασκευή ολοκληρώθηκε το Δεκέμβριο του 1982 με δαπάνη 25 εκατομμύρια λίρες. Έχει χωρητικότητα 51 εκατομμύρια κυβικά μέτρα νερό και επιφάνεια 2,59

τετραγωνικά χιλιόμετρα. Με τη λειτουργία του φράγματος στην περιοχή αυξήθηκε το βιοτικό επίπεδο των κατοίκων καθώς δημιουργήθηκαν νέες θέσεις εργασίας. Ο πληθυσμός των γύρω χωριών διατηρήθηκε με αποτέλεσμα την καταπολέμηση της αστυφιλίας. Επίσης βελτιώθηκαν οι τρόποι άρδευσης και καλλιέργειας. Χλωρίδα Στην περιοχή του φράγματος δεν υπήρχαν δέντρα και η περιοχή ήταν άγονη. Η δεντροφύτευση της περιοχής έγινε μετά την κατασκευή του. Στην περιοχή υπάρχουν τα ακόλουθα φυτά-δέντρα: πεύκα, φοινικιές, ελιές, αμπέλια, ευκάλυπτοι, κέδρα, λεύκες, ακακίες, καλαμιές, ροδοδάφνες, κυπαρίσσια, τρεμιθιές, αγριελιές, άνηθος καθώς και διάφορα είδη θάμνων. Κοντά στο φράγμα υπάρχουν και αρκετές καλλιέργειες εσπεριδοειδών . Πανίδα Μέσα στο φράγμα υπάρχουν αγριόχηνες, δύο είδη κυπρίνων, πέστροφες, χέλια του γλυκού νερού καθώς και βάτραχοι. Στην περιοχή γύρω από το φράγμα υπάρχουν γλαρόνια,

λαγοί,

πέρδικες,

φραγκολύνες,

αγριοπερίστερα,

1

πεταλούδες, σαύρες καθώς και αρκετά έντομα όπως κουνούπια, μύγες και σφήκες.


Πρόγραμμα επίσκεψης στην Πάφο

Το μοναστήρι του Αγίου Νεοφύτου

Η

Εγκλείστρα και το μοναστήρι του Αγίου Νεοφύτου βρίσκονται κοντά στο χωριό Τάλα, 10 περίπου χιλιόμετρα βóρεια της Νέας Πάφου. Η Εγκλείστρα αποτελούσε αρχικά μία μικρή φυσική σπηλιά στην ανατολική πλευρά ενός λόφου.

Στην Εγκλείστρα έζησε και ασκήτεψε ο Άγιος Νεόφυτος, μία από τις σημαντικότερες μορφές της Εκκλησίας της Κύπρου. Ο Άγιος Νεόφυτος μετέτρεψε τη φυσική σπηλιά σε ασκητήριο με δύο χώρους. Ο πρώτος χώρος περιελάμβανε μία μικρή εκκλησία αφιερωμένη στον Τίμιο Σταυρό και ο δεύτερος το κελλί του Αγίου, μέσα στο οποίο λάξευσε και τον τάφο του. Το κελλί του επικοινωνούσε με το ιερό βήμα της εκκλησίας. Ο Άγιος απομονώθηκε στην Εγκλείστρα μέχρι το 1170, οπότε χειροτονήθηκε ιερέας από τον Επίσκοπο Πάφου και η φήμη του εξαπλώθηκε γρήγορα στο νησί. Πολλοί μοναχοί συγκεντρώθηκαν γύρω του και σχημάτισαν μοναστική κοινότητα, για την οποία ο Άγιος Νεόφυτος συνέταξε την «Τυπική Διαθήκη», ένα είδος κανονισμών για την λειτουργία του μοναστηριού. Η επιθυμία του Αγίου για ησυχία και απομόνωση, τον προέτρεψε να λαξεύσει άλλη Εγκλείστρα, πιο ψηλά στο βράχο, πάνω από το παλαιό παρεκκλήσι. Δίπλα στο νέο του κελλί λάξευσε μικρό παρεκκλήσι αφιερωμένο στον Άγιο Ιωάννη τον Πρόδρομο. Από τα μοναστικά κτίσματα του πρώτου μοναστηριού σήμερα σώζονται η μικρή εκκλησία της Εγκλείστρας με το νάρθηκα και το σκευοφυλάκιο πάνω απ’ αυτήν, το κελλί του Αγίου με τον τάφο του και η τράπεζα. Πιο ψηλά στον λόφο, σώζεται το νεότερο κελλί του Αγίου και το παρεκκλήσι του Αγίου Ιωάννη του Προδρόμου. Η Εγκλείστρα του Αγίου Νεοφύτου χωρίζεται στο άνω και το κάτω τμήμα. Το κατώτερο τμήμα παρουσιάζει και το μεγαλύτερο ενδιαφέρον λόγω του ότι είναι αγιογραφημένο Σύμφωνα με την κτητορική επιγραφή στο κελλί του Αγίου, ο ζωγραφικός διάκοσμος της Παλαιάς Εγκλείστρας και του Ιερού Βήματος του ναού του Τιμίου Σταυρού, συμπληρώθηκε από τον ζωγράφο Θεόδωρο Αψευδή το 1183. Ο Άγιος Νεόφυτος εμφανίζεται δύο φορές στις τοιχογραφίες. Κάπου στις αρχές του 13ου αιώνα οι τοιχογραφίες του κυρίως ναού αντικαταστάθηκαν.

1

Ο Άγιος Νεόφυτος


Πρόγραμμα επίσκεψης στην Πάφο

Ο

μοναχός Νεόφυτος γεννήθηκε στα Λεύκαρα της επαρχίας Λάρνακας το 1134 και σε ηλικία 18 ετών έγινε δόκιμος στη Μονή του Αγίου Ιωάννου του Χρυσοστόμου του Κουτσοβέντη, στον Πενταδάκτυλο.

Στη Μονή εκεί, έμαθε τα πρώτα γράμματα, γιατί όταν πήγε εκεί ήταν εντελώς αναλφάβητος. Μετά από επτά χρόνια παραμονής στο Μοναστήρι, αποφάσισε να φύγει για πιο ήσυχο τόπο. Διάλεξε τους Αγίους Τόπους, τους οποίους και επισκέφθηκε και µη βρίσκοντας κατάλληλο τόπο για άσκηση, επέστρεψε στην Κύπρο, µε σκοπό να πάει στο όρος Λάτρους στη Μικρά Ασία. Στο λιμάνι της Πάφου άλλαξε γνώμη και αποφάσισε να μείνει στην Κύπρο. Βρήκε ένα μικρό σπήλαιο και έμεινε εκεί το οποίο ονόμασε Εγκλείστρα και το αφιέρωσε στον Τίμιο Σταυρό. Αργότερα μεγάλωσε την Εγκλείστρα και τη χώρισε σε Ναό, Τράπεζα και άλλα βοηθητικά μέρη και τα αγιογράφησε. Η φήμη της αγιότητας του Νεοφύτου έφθασε σε όλα τα μέρη της Κύπρου και η Εγκλείστρα έγινε προσκύνημα για πολλούς πιστούς. Ο άγιος, όταν οι επισκέπτες άρχισαν να πληθαίνουν, ανέβηκε πιο ψηλά και συμβούλευε από εκεί. Παρά το γεγονός όμως ότι δεν έφυγε ποτέ από το ασκητήριό του, είχε πλήρη εικόνα των γεγονότων της εποχής του, τα οποία και κατέγραψε. Οι πληροφορίες του είναι και ακριβείς και σημαντικές για τα γεγονότα της εποχής εκείνης και τον καθιστούν ένα από τους σημαντικότερους ιστορικούς των χρόνων του. Ανάμεσα σ' άλλα µας πληροφορεί για την πτώση της Ιερουσαλήμµ από το στρατό του Σαλαδίνου το 1187, θρηνεί για την πτώση της Κωνσταντινούπολης από τους Φράγκους το 1204, ζει και υποφέρει από τα δεινά που έπληξαν την Κύπρο µε τον αποστάτη τύραννο Ισαάκιο Κοµνηνό και την παράδοση της Κύπρου στο Ριχάρδο το Λεοντόκαρδο, το 1191, την πώληση της μετά από λίγο στους Ναΐτες και τους Λουζινιανούς και την αρχή της Φραγκοκρατίας στην Κύπρο. Ο Άγιος Νεόφυτος έζησε για 60 ολόκληρα χρόνια στο ασκητήριό του, συνέγραψε πάρα πολλά έργα, ερμηνευτικά στην Αγία Γραφή, τυπικές διατάξεις για τη σωστή λειτουργία των Μονών, ιστορικά, λόγους για διάφορους Αγίους και βιογραφικά πολλών γνωστών και αγνώστων Αγίων της Κύπρου, ακολουθίες Αγίων και άλλα πολλά.

1

Ο Άγιος πέθανε σε μεγάλη ηλικία, στις 12 Απριλίου 1219. Πριν την κοίμηση του οργάνωσε την Εγκλείστρα και θεμελίωσε το Ναό που υπάρχει μέχρι σήμερα στη Μονή και είναι αφιερωμένος στην Κοίµηση της Παναγίας. Στις 28 Σεπτεμβρίου 1750 βρέθηκε ο τάφος του Αγίου που είχε ξεχασθεί µε την πάροδο του χρόνου και έγινε ανακομιδή των λειψάνων του.


Πρόγραμμα επίσκεψης στην Πάφο Στις 28 Σεπτεμβρίου γίνεται μεγάλη πανήγυρις στη Μονή του, που είναι σήμερα µια από τις τέσσερις Σταυροπηγιακές Μονές της Κύπρου. Μεγάλη συγκέντρωση προς τιμή του Αγίου Νεοφύτου γίνεται και στις 24 Ιανουαρίου κάθε χρόνο, σε ανάμνηση της θαυμαστής διάσωσής του το 1198, όταν έπεσε από τον κρημνό ενώ λάξευε την «Ανωτέραν Εγκλείστραν». Η Μονή του Αγίου Νεοφύτου πρόσφερε ανεκτίμητες υπηρεσίες στον Κυπριακό Ελληνισμό. Στα δύσκολα χρόνια της ξένης κατοχής στήριξε και εμψύχωσε τον Παφιακό λαό. Μεγάλη ήταν και η συνεισφορά της στον απελευθερωτικό µας αγώνα. Πέρα από την ενεργό συμμετοχή των πατέρων στον αγώνα, η Μονή φιλοξένησε και προστάτεψε πολλούς αγωνιστές και τροφοδοτούσε µε τα απαραίτητα τις ομάδες των αγωνιστών που δρούσαν στη γύρω περιοχή. Από τη Μονή του Αγίου Νεοφύτου προέρχεται και ο σημερινός Αρχιεπίσκοπος Κύπρου Χρυσόστοµος ο Β', που υπηρέτησε εκεί ως ηγούμενος (1972 - 78).

Η Κάτω Πάφος

1

Η

πόλη της Νέας Πάφου αποτελεί έναν από τους σημαντικότερους αρχαιολογικούς χώρους της Κύπρου. Η πόλη ιδρύθηκε στα τέλη του 4ου αι. π.Χ. από το βασιλιά της Πάφου Νικοκλή, ο οποίος μετέφερε εκεί την έδρα του βασιλείου του από την


Πρόγραμμα επίσκεψης στην Πάφο Παλαίπαφο (τα σημερινά Κούκλια). Στις αρχές του 3ου αι. π.Χ. η Κύπρος εντάσσεται στο βασίλειο των Πτολεμαίων με πρωτεύουσα τη Σαλαμίνα. Μέχρι τα τέλη του 2ου αι. π.Χ. όμως η Νέα Πάφος απέκτησε τόσο σημαντικό ρόλο, ως πολιτικό και οικονομικό κέντρο της περιοχής, ώστε οι Πτολεμαίοι, που έδρευαν στην Αλεξάνδρεια, μετέφεραν την πρωτεύουσα εκεί. Όταν στα 58 π.Χ. η Κύπρος προσαρτήθηκε στη Ρώμη, η Νέα Πάφος παρέμεινε πρωτεύουσα της Κύπρου. Ήταν η μόνη πόλη του νησιού που διατήρησε το προνόμιο να κόβει νομίσματα κατά τη ρωμαϊκή περίοδο. Μετά τους καταστρεπτικούς σεισμούς του 4ου αι. μ.Χ. η πρωτεύουσα μεταφέρεται στη Σαλαμίνα, που μετονομάστηκε σε Κωνστάντια, όμως η θέση της Πάφου μεταξύ των υπόλοιπων πόλεων του νησιού παραμένει εξέχουσα, λόγω και του ιερού της Αφροδίτης στην Παλαίπαφο. Η παρακμή και η συρρίκνωση της πόλης άρχισε μετά τις αραβικές επιδρομές του 7ου αι. μ.Χ. Με την επανένταξη της Κύπρου στο Βυζαντινό κράτος αρχίζει ξανά η ανάπτυξη της πόλης, που συνεχίζεται κατά τη διάρκεια της φραγκοκρατίας. Προς το τέλος της ίδιας περιόδου η Νέα Πάφος παρήκμασε και πάλι. Από το 1980 η Νέα Πάφος, μαζί με τον αρχαιολογικό χώρο της Παλαίπαφου, έχουν περιληφθεί στον κατάλογο των Μνημείων Παγκόσμιας Πολιτιστικής Κληρονομιάς της UNESCO. Τα σημαντικότερα μνημεία της Νέας Πάφου είναι: Η Οικία του Διόνυσου : πολυτελές κτίσμα της ρωμαϊκής περιόδου που ανήκει στον τύπο της ελληνιστικής οικίας, όπου τα δωμάτια αναπτύσσονται γύρω από μια περίστυλη αυλή, η οποία αποτελούσε τον πυρήνα του κτηρίου. Φαίνεται ότι κτίστηκε στα τέλη του 2ου αι. μ.Χ. και καταστράφηκε με τους σεισμούς των αρχών του 4ου αι. Από τα 2000 τετραγωνικά μέτρα του κτηρίου, το ένα τέταρτο κοσμείται με ψηφιδωτά δάπεδα που απεικονίζουν θέματα μυθολογικά, τρυγητού, κυνηγίου κ.ά. Στην είσοδο της οικίας υπάρχει δάπεδο κατασκευασμένο με θαλάσσια βότσαλα, το οποίο απεικονίζει το μυθικό θαλάσσιο τέρας Σκύλλα, και ανήκει σε προγενέστερο ελληνιστικό κτήριο.

1

Η Οικία του Ορφέα : όπως και η οικία του Διονύσου, πρόκειται για ένα πολυτελές κτίσμα που ανήκει στον τύπο της ελληνιστικής οικίας. Χρονολογείται στο τέλος του 2ου-αρχές του 3ου αι. μ.Χ. Κοσμείται και αυτή με σημαντικά ψηφιδωτά δάπεδα. Το σπουδαιότερο απεικονίζει μιαν εξαιρετικής ποιότητας παράσταση του Ορφέα ανάμεσα στα ζώα. Σημαντικό είναι ότι το ψηφιδωτό αυτό σώζει επιγραφή όπου αναφέρεται το όνομα του


Πρόγραμμα επίσκεψης στην Πάφο καλλιτέχνη. Άλλα ψηφιδωτά της ίδιας οικίας απεικονίζουν τον Ηρακλή και το λιοντάρι της Νεμέας και μιαν Αμαζόνα με άλογο. Η Έπαυλη του Θησέα : κτίστηκε στο δεύτερο μισό του 2ου αι. μ.Χ πάνω στα ερείπια παλαιότερων οικιών της ελληνιστικής και ρωμαϊκής περιόδου, και κατοικήθηκε μέχρι τον 7ο αι. μ.Χ. Λόγω των μεγάλων διαστάσεών της, θεωρείται ότι ήταν η οικία του ρωμαίου ανθύπατου. Πολλά δωμάτια, καθώς και οι τρεις στοές γύρω από το κεντρικό αίθριο, καλύπτονται με ψηφιδωτά δάπεδα. Το αρχαιότερο, απεικονίζει το Θησέα να παλεύει με το Μινώταυρο μέσα στο Λαβύρινθο. Στα τέλη του 4ου αι. χρονολογείται ένα ψηφιδωτό δάπεδο που παρουσιάζει τον Ποσειδώνα και την Αμφιτρίτη. Τέλος, στις αρχές του 5ου αι. ένα καινούργιο ψηφιδωτό προστέθηκε στην κύρια αίθουσα της έπαυλης, το οποίο απεικονίζει το πρώτο λουτρό του νεογέννητου Αχιλλέα. Η Έπαυλη του Αιώνα : Στο δάπεδο της αψιδωτής αίθουσας υποδοχής βρίσκεται το πλέον θεαματικό ψηφιδωτό της Πάφου, που χρονολογείται στο πρώτο μισό του 4ου αι. μ.Χ. Το αρίστης ποιότητας ψηφιδωτό περιλαμβάνει πέντε πίνακες που απεικονίζουν με την σειρά το νεογέννητο Διόνυσο, τη Λήδα και τον Κύκνο, το διαγωνισμό ομορφιάς μεταξύ της Κασσιόπειας και των Νηρηιδών, τον Απόλλωνα και το Μαρσύα και, τέλος, το θρίαμβο του Διονύσου. Η Ρωμαϊκή Αγορά, το Ωδείο και το Ασκληπιείο : η Αγορά έχει τη μορφή μιας τετράστοης αυλής, της οποίας σώζονται μόνο τα θεμέλια σήμερα. Καλύτερα σώζονται τα κτήρια που κατελάμβαναν τη δυτική πτέρυγα της Αγοράς. Το Ωδείο, που αποτελούσε τμήμα του συγκροτήματος των κτηρίων της Αγοράς χρησιμοποιείται σήμερα για διάφορες πολιτιστικές εκδηλώσεις. Ένα κτήριο που βρίσκεται στα νότια του Ωδείου έχει ταυτιστεί με το Ασκληπιείο. Όλο το σύμπλεγμα της Αγοράς χρονολογείται στο 2ο αι. μ.Χ.

1

Το κάστρο της Πάφου


Πρόγραμμα επίσκεψης στην Πάφο

Τ

ο μικρό κάστρο, που είναι κτισμένο πάνω στον αρχαίο κυματοθραύστη στη δυτική πλευρά του λιμανιού της Νέας Πάφου, αποτελούσε κατά το παρελθόν μέρος του παράκτιου αμυντικού συστήματος της Κύπρου. Πρόκειται στην ουσία για έναν φράγκικο πύργο μέσα σε ένα περίβλημα της ενετικής περιόδου. Μετά την καταστροφή του ανοικοδομήθηκε από τους Οθωμανούς στα 1592 μ.Χ., όπως μας πληροφορεί και η σχετική επιγραφή που βρίσκεται πάνω από τη μοναδική είσοδο του κάστρου. Στην ίδια περίπου θέση φαίνεται ότι υπήρχαν και παλαιότερες, βυζαντινές οχυρώσεις. Τα κατάλοιπα του πύργου, που ενσωματώθηκαν κατά την οθωμανική ανοικοδόμηση, ανήκαν στον έναν από τους δύο πύργους που έκτισαν οι Φράγκοι βασιλείς της Κύπρου μετά τον καταστροφικό σεισμό του 1222 μ.Χ. Οι δύο αυτοί πύργοι ενώνονταν μεταξύ τους με τείχος. Οι Γενοβέζοι τους κατέλαβαν στα 1373 μ.Χ. και ύψωσαν τους τοίχους τους. Διαμόρφωσαν επίσης την τάφρο του κάστρου, κόβοντας μέρος του κυματοθραύστη που ενώνει τον παραθαλάσσιο πύργο με τη ξηρά. Ο ένας από τους δύο φράγκικους πύργους έμεινε ερειπωμένος από τα τέλη του 15 ου αι.μ.Χ., οπότε καταστράφηκε από σεισμό. Λίγο πριν την οθωμανική κατάκτηση του 1570 μ.Χ., οι Βενετοί, λόγω του ότι επέλεξαν να αμυνθούν στον άξονα Αμμοχώστου-ΛευκωσίαςΚερύνειας, ανατίναξαν και τους δύο πύργους. Αυτό που σώζεται σήμερα είναι η οθωμανική ανοικοδόμηση του δυτικού φράγκικου πύργου και των ενετικών προσθηκών. Το ισόγειο αποτελείται από μια κεντρική αίθουσα στην οποία ανοίγονται διάφοροι μικροί χώροι που κατά την τουρκοκρατία χρησιμοποιούνταν ως φυλακές. Κάτω από το δάπεδο του ισογείου υπάρχουν δύο μικρά υπόγεια κελιά, όπου κρατούνταν οι βαρυποινίτες. Στον όροφο, ο κεντρικός χώρος χρησιμοποιείτο ως τζαμί και τα υπόλοιπα δωμάτια για τη διαμονή της μικρής τουρκικής φρουράς. Στην ταράτσα του κάστρου ανοίγονται δώδεκα επάλξεις που υποδέχονταν αντίστοιχο αριθμό κανονιών. Από την αρχή της αγγλοκρατίας το κάστρο χρησιμοποιείτο ως αποθήκη άλατος από την αποικιοκρατική κυβέρνηση μέχρι το 1935, οπότε ανακηρύχθηκε αρχαίο μνημείο.

1

Οι τάφοι των Βασιλέων


Πρόγραμμα επίσκεψης στην Πάφο

Η

νεκρόπολη της Νέας Πάφου βρίσκεται στο βόρειο και ανατολικό τμήμα της πόλης. Είναι γνωστή ως οι «Τάφοι των Βασιλέων» και καλύπτει μια έκταση 1.2 τ.χλμ. περίπου. Το όνομά τους οφείλεται στη μεγαλοπρέπεια των ταφικών μνημείων και ο δωρικός ρυθμός που εμφανίζεται σε μερικά από αυτά. Οι Τάφοι των Βασιλέων φαίνεται ότι αποτελούσαν χώρο ταφής των μελών της πολιτικής και διοικητικής ελίτ της πρωτεύουσας της Κύπρου υπό το κράτος των Πτολεμαίων. Το νεκροταφείο ήταν σε χρήση από την ελληνιστική μέχρι τη ρωμαϊκή εποχή (2ος π.Χ. αι.-2ος αι. μ.Χ.). Οι τάφοι χρησιμοποιήθηκαν και από τους πρώτους χριστιανούς.

1

Στο χώρο υπάρχουν τάφοι διαφόρων τύπων: απλοί λακκοειδείς σκαμμένοι στο βράχο, θαλαμοειδείς που αποτελούνται από το δρόμο και από έναν ή δύο ταφικούς θαλάμους που περιέχουν νεκρικές θήκες και, τέλος, τάφοι με περίστυλο αίθριο. Αυτοί είναι και οι πιο εντυπωσιακοί. Αποτελούνται από μια μεγάλη υπόγεια υπαίθρια αυλή ορθογώνιου σχήματος, λαξευμένη στο φυσικό βράχο. Οι στοές που περιβάλλουν την αυλή υποβαστάζονται από ασβεστολιθικούς κίονες δωρικού ρυθμού. Οι νεκρικοί θάλαμοι και οι νεκρικές θήκες είναι λαξευμένοι στις πλευρές των στοών. Υπάρχουν πολλά στοιχεία που οδηγούν στο συμπέρασμα ότι οι τάφοι αυτοί έφεραν τοιχογραφίες, κατά το πρότυπο των αντίστοιχων τάφων της Μακεδονίας, τόπου καταγωγής των Πτολεμαίων.


Turn static files into dynamic content formats.

Create a flipbook
Issuu converts static files into: digital portfolios, online yearbooks, online catalogs, digital photo albums and more. Sign up and create your flipbook.