ZIEN Magazine

EEN SPECIALE UITGAVE OVER OGEN

JAARGANG 2019/2020

MIJN HELD

OM NOOIT MEER TE VERGETEN

DE COMPUTER IS DE NIEUWE SCHEP STAAR MEEST VEILIGE OPERATIE

- Advertentie -

Niet geschikt voor contactlenzen?

Dat weet u pas zeker als u bij Visser Contactlenzen bent geweest.

“Ik heb droge ogen” Lenzen hebben de afgelopen jaren veel ontwikkelingen doorgemaakt op het gebied van zuurstofdoorlaatbaarheid, watergehalte en lenscomfort. Waar voorheen veel lensdragers last hadden van droge ogen, is dat nu vrijwel geen probleem meer en zitten lenzen veel comfortabeler.

“Ik heb een hoge cilinder/sterkte” Visser Contactlenzen heeft een breed assortiment lenzen. Wij zijn niet gebonden aan een beperkt aantal leveranciers. In principe kunnen wij elke lens leveren die op de markt te verkrijgen is. Dat betekent dat wij ook contactlenzen met hoge cilinders bieden, in zowel zachte als harde lenzen. Ook kunnen wij in bijna alle sterktes leveren. Bovendien worden uw ogen en lenzen gecontroleerd door onze in contactlenzen gespecialiseerde optometristen, die verstand hebben van het oog en de risico’s die een hoge sterkte met zich mee kan brengen.

“Ik ben overgevoelig voor contactlensvloeistof” Contactlensvloeistoffen bestaan uit verschillende bestanddelen en in sommige gevallen kan het zijn dat iemand op een bepaald bestanddeel van de vloeistof overgevoelig of allergisch reageert. Dit kan zich uiten in rode, prikkende of branderige ogen. Onze specialisten hebben veel kennis van de verschillende bestanddelen in vloeistoffen en kunnen u goed adviseren in uw vloeistofkeuze. U kunt dan weer met plezier lenzen dragen, terwijl de desinfectie van de lenzen nog steeds optimaal blijft.

Vrijblijvende passing U bent van harte welkom voor een vrijblijvende passing, waarbij de specialist uw ogen uitgebreid onderzoekt.

Daarna kan een goede inschatting worden gemaakt of u succesvol lenzen kunt dragen. Mocht tijdens de passing blijken dat u niet geschikt bent voor contactlenzen, dan zijn er geen kosten aan verbonden.

Tips voor het succesvol dragen van contactlenzen Behalve dat het van belang is om gemiddeld twee keer per jaar (afhankelijk van uw lenstype kan dit ook vaker nodig zijn) te laten controleren hoe uw lenzen op uw ogen functioneren, speelt het naleven van de juiste contactlenshygiëne een heel belangrijke rol om probleemloos contactlenzen te kunnen dragen. Visser Contactlenzen heeft hiervoor de volgende adviezen opgesteld:

• Lenshouder na gebruik uitspoelen met contactlensvloeistof • Droogmaken met een schone tissue • Per 3 maanden vervangen

• Vervanging en draagtijd volgens advies specialist

• Zwem alleen met zwembril of draag daglenzen

• Geen water gebruiken

• Voor het uithalen/ inzetten: altijd handen wassen

Meer tips rondom hygiëne vindt u op onze website www.vissercontactlenzen.nl

• Gebruik voorgeschreven vloeistof • Dagelijks nieuwe vloeistof gebruiken • Let op houdbaarheid, ook na openen

& Voorwoord

GELUK 33 jaar geleden zagen wij elkaar voor het eerst. Een paar jaar later kregen we echt oog voor elkaar. We reisden graag en ontdekten dat je voor de beste reiservaringen niet veel nodig hebt. We zagen veel moois en later zetten we drie prachtige zonen op de wereld. En de rest is geschiedenis, zou je zeggen.

Totdat acht jaar geleden bij mijn man het licht uitging. Letterlijk. Even. Na meerdere oogoperaties bleek de druk in zijn ziende oog zo toegenomen dat de oogzenuw protesteerde. Gelukkig was de oogarts doortastend en startte zij meteen de behandeling. Spannende maanden volgden, opgelucht waren we toen de druk uiteindelijk onder controle bleef met dagelijks een flinke portie oogdruppels. Mijn mans zicht is achteruitgegaan. Een glas op de hoek van de tafel is voor hem vaak onvindbaar en in het donker fietsen is geen feest, maar wat ervaart hij een geluk. Hij kan de jongens zien opgroeien, hij kan werken en reizen. Wanneer we nu op pad gaan, checken we of we alles bij ons hebben wat nodig is: elkaar ĂŠn oogdruppels.

fonds zich sterk voor een betere toekomst voor mensen met (kans op) een oogaandoening. Dit doen we door wetenschappelijk onderzoek te financieren en voorlichting te geven. Over risicofactoren en alarmsignalen bijvoorbeeld. Kom in actie als uw zicht plotseling verandert! ZIEN vertelt bij wie u in de oogwereld voor welk probleem terecht kunt.

ZIEN biedt nog veel meer, zoals fijne boekentips en handige weetjes. En mij persoonlijk gaf het bovendien een moment van reflectie op al het moois dat op mijn weg is gekomen.

Veel leesplezier!

Namens alle makers van ZIEN, Edith Mulder, directeur Oogfonds

Als je lang samen bent, lijkt alles vanzelfsprekend. Soms ervaar je plots anders en krijg je weer scherp wat echt belangrijk is.

Dan ervaar je dat je geluk hebt gehad. Dat zie ik ook terug bij de mensen die we voor deze ZIEN vroegen wie hun held is. Verlies van zicht heeft veel invloed op het leven van mensen en hun omgeving. Samen met de oogpatiĂŤntenverenigingen maakt het Oog-

3

- Advertenties -

VERLICHTING

VERGROTING

ADL HULPMIDDELEN

SPRAAK & BRAILLE

Meridiaan 40, 2801 DA Gouda

& Inhoud

INHOUD

9

Thea

17

14

Jesse

21

Ji-Min

25

Voorwoord

3

ZIEN & mijn Held Marjan

7

Stef

9

Bram

13

Dr. Nic Reus over staar

10

Feiten & Cijfers

12

Zicht in Zien

14

Alarmsignalen

16

Bijziendheid neemt toe

19

Droge ogen

20

Topboeken

23

Diabetes en ogen

24

Mooi

27

O zit dat zo, Wie doet wat in de oogzorg

19

27

29

COLOFON is een speciale uitgave van Oogfonds, Oogvereniging, MaculaVereniging, Hoornvlies PatiĂŤnten Vereniging, Vereniging OOG in OOG en Nederlandse Christelijke Blinden- en Slechtzienden Bond.

Redactie: Edith Mulder, Petra de Wal, Karlijn de Winter, Anneke Pastoor.

Zien & Helden: Fotografie Paula de Groot, Visagie Marina Macciocu. Met dank aan: LT Media.

5

& mijn Held

MIJN HELD ZES MENSEN VERTELLEN WIE HUN HELD IS EN WAAROM

EEN JONGEN, DRIE VROUWEN EN TWEE MANNEN MET EEN OOG­A AN­ DOENING VERTELLEN WIE HUN HELD IS. VOOR MARJAN, STEF EN THEO IS DAT DE OOGARTS, MAAR OOK BIJZONDERE HELDEN­V ERHALEN OVER DE ORTHOPTIST (JESSE), OPTICIEN (BRAM) EN ZELFS EEN AUTEUR DIE ZOMAAR HANDVATTEN AANREIKTE AAN JI-MIN.

STEUN

wetenschappelijk onderzoek en voorlichting.

Word donateur van het Oogfonds via www.oogfonds.nl NL21 INGB 0000 0039 10

6

MIJN OOGARTS

& mijn Redactie Held

HEEFT PASSIE VOOR ZIJN VAK Marjan Boosten (56) heeft meerdere oog­ problemen waaronder glaucoom. Ze mist zicht in de randen en kan ‘s avonds niet meer auto­ rijden.

“Ik weet niet hoe lang ik mij al bewust ben van glaucoom. Mijn vader had het ook, dus ik hield het altijd al in de gaten. In 2012 ontdekte mijn opticien dat de oogdruk te hoog was en hij verwees mij door naar het Oogziekenhuis in Rotterdam.

Daar liep ik al omdat ik meer oogproblemen heb: mijn hoornvlies is vanwege MDF Dystrofie drie keer gelaserd, ik heb droge ogen en ‘floppy eyelid syndroom’. Ik kwam bij Prof. Hans Lemij terecht hij is gespecialiseerd in glaucoom - en had eigenlijk meteen een goed gevoel bij hem. Het is een rustige, kundige man, heel open en toegankelijk.

Hij luistert goed en geeft duidelijke uitleg. Mijn oogproblemen zijn soms best lastig.”

IK WORD GEZIEN EN GEHOORD

“Ik vraag mij regelmatig af wat wel of wat juist niet glaucoom gerelateerd is. Het gaat regelmatig mis met mijn ogen en op de Spoedeisende Hulp kunnen ze mij vaak niet goed verder helpen. Nu heb ik met dokter Lemij de afspraak dat ik eerst met hem kan overleggen als er iets mis is met mijn zicht of mijn ogen. Daar ben ik blij om. Ik heb het gevoel dat ik echt gezien en gehoord word.

Dokter Lemij is bezig met de ontwikkeling van een app, zodat je in de toekomst met je smartphone je oogdruk kan meten. Mooi hoe hij vol passie over zijn vak vertelt, daar word ik altijd blij van. Hij volgt natuurlijk alle ontwikkelingen op de voet, dus ik zit dichtbij het vuur. Want ja, wat je allemaal aan je ogen kan hebben. Het zijn twee kleine bolletjes, maar…”

7

- Advertenties -

Wie zorgt er voor haar ogen?

In de speeltuin, onderweg, op school. Er is altijd wel iets nieuws te ontdekken.

Maar wat ze niet zelf kan ontdekken, is of ze bijziend is. Terwijl kinderen en jongeren juist het meeste risico lopen.

Zorg voor de ogen van je kind, vraag een expert om meer informatie.

KIJK VERDER

ikkijkverder.nl

MIJN OOGARTS

& mijn Redactie Held

IS TROTS OP ME

Stef Leenders (21) heeft aangeboren staar in zijn rechteroog. Met dat oog neemt hij alleen kleurvlakken waar. Links draagt hij een con­ tactlens, zijn zicht is 85%.

IK KIJK ALTIJD VOORUIT

“Een van mijn eerste herinneringen is dat ik op onze keukentafel lig waar mijn vader me in bedwang houdt terwijl mijn moeder bij mij een contactlens inzet. Of een oogpleister op doet. Deze behandelingen hadden als doel mijn rechteroog te stimuleren. Toen bij mij als baby staar werd geconstateerd, schrokken mijn ouders enorm. Ik kwam al snel terecht bij dokter Tjeerd de Faber in het Oogziekenhuis Rotterdam. Deze man betekent veel voor mij. Hij wekt vertrouwen door uit te stralen dat je niet continu bang moet zijn dat er iets vreselijks gebeurt. Dat je bijvoorbeeld pas over speciaal onderwijs moet gaan nadenken als dat nodig blijkt en niet andersom moet redeneren.

Dat vertrouwen heeft dokter De Faber ook aan mijn ouders kunnen geven. Echte aandacht, nuchterheid en vertrouwen karakteriseren mijn jeugd. Behalve met Oud & Nieuw, dan sloten mijn ouders me het liefst op. Eén werkend oog maakt je natuurlijk extra kwetsbaar. De dokter gaf me in december eens een tas vol vuurwerkbrillen mee.

Op school kon ik prima meekomen, behalve met tafeltennis, omdat ik geen diepte zie. Met mijn humor wist ik me altijd overal te redden. Inmiddels heb ik mijn rijbewijs op zak. Binnenkort rond ik de Hogere Hotelschool af en vertrek ik naar Londen waar ik een baan aangeboden heb gekregen.

Afgelopen zomer heb ik in Zuid-Afrika de hoogste bungeejump ter wereld gemaakt.

Laatst zei dokter De Faber dat hij trots is hoe ik ben terechtgekomen. Ik ben blij dat deze man mijn arts is. Het klinkt misschien zwaar, maar voor mij is duidelijk: grote kans dat zonder deze dokter mijn leven anders was gelopen. Ik kijk altijd vooruit.”

9

& Achtergrond

STAAROPERATIE

ACHTERAF VAAK FLUITJE VAN EEN CENT “EEN STAAROPERATIE IS EEN VAN DE MEEST VEILIGE OPERATIES DIE ER ZIJN. VAAK ERVAREN MENSEN HET ACHTERAF ALS EEN FLUITJE VAN EEN CENT. ZE WAREN BANG OM BLIND TE WORDEN, BANG VOOR DE DRUPPELVERDOVING EN BANG VOOR DE INCISIE. EN DAT TERWIJL ZE EIGENLIJK VOORAL DE FELLE LAMP VAN DE OPERATIETAFEL ZIEN EN MOOIE KLEUREN ZOALS IN EEN KALEIDOSCOOP. ALS DE LENS ERUIT IS, IS HET ALLEMAAL EVEN HEEL WAZIG. DE OPERATIE ZELF DUURT ZO’N 20 MINUTEN. NA DE OPERATIE IS ER GEEN NAPIJN, HOOGUIT EEN TIJDELIJK GEVOEL VAN DROGE OGEN OF ZANDKORRELS IN JE OGEN. SOMS KOMT NASTAAR VOOR, EEN VERTROEBELING VAN DE ACHTERKANT VAN HET LENSZAKJE. DIT KAN POLIKLINISCH MET EEN LASER BEHANDELD WORDEN.” Dr. Nic Reus werkt als oogarts in het Amphia Ziekenhuis in Breda en heeft de afgelopen tien jaar al meer dan tienduizend staaroperaties gedaan.

Een staaroperatie is een heel nauwkeurige operatie; door middel van de juiste formules wordt de plek berekend waar de kunstlens in het specifieke oog teruggeplaatst wordt. Op basis hiervan wordt de meest optimale lenssterkte bepaald.

“De kunstlens komt in de lenszak van het oog terecht. Dit is vaak exact dezelfde plek als de oorspronkelijke lens; hier heb ik als oogarts geen invloed op. In veel gevallen hebben mensen na zo’n operatie direct perfect scherp zicht veraf.

10

Door de verschillen in wondgenezing en variatie in het oog houdt een patiënt soms toch een kleine brilsterkte over na de operatie. Dit is eenvoudig op te lossen met een multifocale bril.” De grootste groep patiënten heeft ouderdomsstaar, maar het komt ook in een vroege vorm voor in de groep 40 tot 55 jaar.

“EEN STAAROPERATIE IS NUTTIG OMDAT EEN PATIËNT DAARNA WEER HELDER ZIET”

Dr. Nic Reus

Portretfoto: LINK fotografie (Wijnand Geuze)

“Je kunt bij toeval staar ontwikkelen, of door medicijngebruik zoals Prednison,” vertelt Dokter Reus.

“Ook is aangeboren staar mogelijk. Dit merken mensen soms pas later doordat er wat meer lichtverstrooiing is. Helaas doe ik ook staaroperaties bij kinderen als gevolg van trauma. Met Oud & Nieuw heb ik nog drie kinderen geopereerd aan staar, veroorzaakt door de drukgolf van vuurwerk.”

SOORTEN LENZEN De standaard kunstlens is een monofocale lens, waarmee je op één afstand scherp ziet. Deze valt binnen de vergoeding van de zorgverzekeraar.

“De niet-standaard opties zijn multifocale lenzen, zoals de bifocale lens (voor dichtbij en veraf) en de trifocale lens (voor dichtbij, de tussenafstand en veraf ). Daarnaast bieden we de extended depth of focus lens aan, waarmee je veraf en op de tussenafstand scherp ziet,” zegt Dokter Reus. “Bij deze laatste lens heb je een leesbril nodig voor dichtbij, maar het beeld is kwalitatief beter en je ziet bijvoorbeeld ook minder ringen om lampen in het donker, de zogenaamde halo’s.

Soms hebben patiënten ook een cilinder in hun oog. Idealiter heeft het hoornvlies van het oog de vorm van een voetbal, maar vaak lijkt het meer op een rugbybal. Dan is de sterkte verschillend in de diverse richtingen die het oog kijkt. Met een zogenaamde torische kunstlens kun je mooi deze cilinder ­corrigeren.”

STAAR EN OPEREREN Staar is een vertroebeling van de lens in het oog. Het doet geen pijn aan je oog en het is ook niet progressief, maar het maakt dat je slechter ziet. Wanneer kies je voor een operatie, vroegen wij Dr. Reus: “Als het wazige zicht hinderlijk is in het dagelijkse leven, dan is een staaroperatie nuttig omdat een patiënt daarna weer helder ziet. Bij slecht zicht is het risico op vallen groter, dat is soms ook een reden om te opereren. Ook kan het een medische indicatie zijn omdat het kamerwater van het oog niet goed afgevoerd wordt doordat de lens van het oog opgezet is. Dan is het risico op acuut glaucoom aanwezig en grijp ik direct in.”

11

#watwewillenweten

FEITEN EN CIJFERS Op 7 februari 1931 werd de eerste blindenstok in gebruik genomen in Frankrijk Per jaar ondergaan ongeveer 500 mensen een oogverwijderingsoperatie In 1597 werden al kunstogen gebruikt Een meerderheid van 61 procent van de bevolking droeg in 2012 wel eens een bril, contactlenzen of een ander hulpmiddel voor lezen of zien Een braille-letter of -cijfer bestaat uit maximaal 5 puntjes Bij 1/3 van alle 75-plussers is sprake van aantasting van de macula (gele vlek op het netvlies), bij 5 ĂĄ 10 procent heeft dit slechtziendheid tot gevolg Ruim 74.600 mensen hebben glaucoom

Bronnen: www.vision2020.nl, www.volksgezondheidenzorg.info, www.nationaalkompas.nl, www.oogfonds.nl, www.cbs.nl, www.oogvereniging.nl

Beeld: Unsplash

In Nederland staan bijna 700 patiĂŤnten op de wachtlijst voor een hoornvliestransplantatie

MIJN OPTICIEN

& mijn Held

IS EEN BEROEPSGEK

Negen jaar geleden werd bij Bram Harder (69) de diagnose maculadegeneratie gesteld. De van origine biochemicus is nu voorzitter van de patiëntenvereniging voor mensen met macula­ degeneratie.

IK BEN EEN BOFKONT

“In 2010 begreep ik niet wat me overkwam. Het lezen ging steeds moeizamer. Kort daarna ervoer ik golvende lijnen in mijn zicht. Het ging zo hard.

Ik bezocht mijn opticien Ivan de Schepper. Bij hem kwam ik al sinds jaar en dag voor contactlenzen. Ivan hoorde mijn verhaal, onderzocht mijn ogen en adviseerde me snel een verwijsbrief bij de huisarts te halen. De oogarts constateerde een progressieve vorm van maculadegeneratie en sprak de verwachting uit dat ik binnen vijf jaar ernstig slechtziend zou zijn. Het angstzweet brak me uit. Het goede nieuws was dat er sinds kort een behandeling was: injecties in het oog. Ik weet nog dat ik na die eerste injecties de hele dag mijn zicht testte. Na een tijdje dacht ik beter te zien.

Beeldde ik me dat in? Ivan onderzocht mijn ogen en bevestigde mijn stoutste vermoeden. Toen heb ik een potje zitten janken. Ivan is mijn held: hij is een toegewijde beroepsgek.

Zo’n 35 jaar geleden vertelde mijn moeder dat ze iets had aan haar rechteroog en dat de oogarts had gezegd dat er niets meer aan te doen was. We gingen weer over tot de orde van de dag, zo ging dat in die tijd. Door wat mij is overkomen begrijp ik mijn moeders verhaal nu beter. Er is gelukkig tegenwoordig veel meer bekend over maculadegeneratie. Mijn kinderen spoor ik aan gezond te eten, te bewegen en alert te zijn op alarmsignalen.

De ziekte heeft me bewuster gemaakt: ik ben een bofkont, bij andere mensen is het lot onbarmhartiger. Die constatering inspireert enorm om me in te zetten bij de patiëntenvereniging.”

13

& Inzicht Eén op de vijf Nederlanders krijgt in zijn leven te maken met problemen met het zicht.

Dit varieert in ernst. Sommige aandoeningen staan in rechtstreeks verband met een andere aandoening of ziekte, maar vele oogziektes kunnen we allemaal krijgen. Daarom is inzicht belangrijk. We zetten de meest voorkomende oogziektes voor u op een rij.

ZICHT IN ZIEN OOGAANDOENINGEN IN HET KORT

GLAUCOOM Glaucoom is een verzamelnaam van aandoeningen en afwijkingen die de oogzenuw beschadigen. Het gezichtsveld wordt hierdoor kleiner, meestal door een verstoorde oogdruk door verhoogde of vertraagde pro­ductie van kamervocht.

Info: www.oogvereniging.nl (Ledengroep Glaucoombelangen) HOORNVLIESPROBLEMEN Het hoornvlies (cornea) is het doorzichtige buitenste gedeelte van het oog. Het hoornvlies bestaat uit vijf lagen en is in totaal ongeveer een halve millimeter dun. Er zijn verschillende aandoeningen aan het hoornvlies, die met elkaar gemeen hebben dat het zicht direct verminderd wordt doordat ‘de voorruit beslaat’. Info: www.oogvooru.nl (Hoornvlies Patiënten Vereniging) 14

DIABETISCHE RETINOPATHIE DRP is de verzamelnaam voor oogklachten, veroorzaakt door (slecht behandelde) suikerziekte. Door de diabetes kan het netvlies beschadigd raken, de wanden van de bloedvaten in het netvlies veranderen of bloed en vocht lekken. Info: www.oogfonds.nl ZIEN MET ÉÉN OOG Soms werkt één oog niet naar behoren, of moet het zelfs helemaal verwijderd worden. Na verwijdering van de oogbol wordt de ontstane ruimte direct opgevuld met een implantaat. Aan dit kunststof bolletje worden de oogspieren vastgehecht. Hierdoor wordt het implantaat in de juiste positie gefixeerd en kan het bewegen.

Info: www.ver-ooginoog.nl STAAR Staar is de meest voorkomende aandoening van het oog, de ooglens wordt troebel. Er zijn drie vormen: ouderdomsstaar, aangeboren staar en staar veroorzaakt door een trauma of ziekte. Het beeld wordt waziger, alsof er door een beslagen ruit wordt gekeken. Staar is goed op te lossen door een operatie. Hierbij wordt de vertroebelde lens vervangen door een heldere kunstlens.

Info: www.oogfonds.nl

Beeld: Jan Willem Groen

MACULADEGENERATIE MD is één van de meest voorkomende oogziekte in Nederland, waarbij het gezichtsvermogen steeds verder achteruitgaat.

De eerste symptomen zijn vervormingen van beeld: tekst lijkt te golven en rechte lijnen lijken krom. De kwaliteit van de macula (gele vlek) neemt af.

Info: www.macula­vereniging.nl

15

& Preventie

ALARMSIGNALEN Achteruitgang van het zicht door een oogziekte gaat meestal zo geleidelijk dat het niet direct wordt opgemerkt. En zelfs als dat wel gebeurt, worden de klachten vaak genegeerd. Niet verstandig, want verlies van het zicht is vaak onherstelbaar.

Daarom hebben we 10 alarmsignalen voor u op een rijtje gezet.

KOM IN ACTIE ALS U EEN ALARMSIGNAAL HERKENT!

1

Pijn aan de ogen

2

3

4

5

Regelmatig flitsen of vlekken zien

Zicht dat in korte tijd erg achteruit is gegaan

Hoge oogdruk

Diabetes

7

8

9

10

55+ 6

Leeftijd 55+ of een oogziekte in de familie

Dubbelzien met één oog

Rechte lijnen als golven zien

Telkens meer licht nodig hebben om goed te zien

Het minder kunnen waarnemen van details

HERKEN EEN OOGZIEKTE Wacht niet en bezoek daarom bij het opmerken van een wijziging of uitval in het gezichtsveld zo snél mogelijk een optometrist of huisarts.

16

MIJN OOGARTS

& mijn Held

VERDIENT EEN 10

Thea de Mönnink (61) heeft een hoornvlies­ ziekte: Fuchs endotheeldystrofie. Na een lang traject kreeg zij twee hoornvliestransplantaties en ziet zij met beide ogen weer 100%.

IK MOET MIJN LEVEN OPNIEUW UITVINDEN

“Zo’n vijftien jaar geleden kon ik geen contactlenzen meer verdragen. Als sportinstructrice was een bril geen oplossing en laseren kon niet. In Duitsland zijn voorkamerlenzen geplaatst. Ze gaven mij mijn scherpe zicht terug. Tot de Duitse oogkliniek berichtte dat er iets mis was met de implantaten. Degene die mij daar controleerde zei dat met mijn ogen alles goed was en beloofde dat ik op de hoogte zou worden gehouden. In 2015 ging ik met mijn linkeroog steeds slechter zien. De optometrist dacht aan droge ogen. Op een zondag was ik in de tuin bezig toen ik merkte dat ik links niets meer zag. Op de spoedeisende hulp bleek mijn implantaat dubbelgeklapt, een operatie volgde.

Het implantaat rechts zou ook verwijderd moeten worden. Ik kon geen licht meer verdragen, zag dubbel en moest mijn werk opgeven. Er volgde een staaroperatie. Mijn zicht werd steeds slechter, het was een verschrikkelijke tijd. Via internet stuitte ik op de Hoornvlies Patiënten Vereniging.

Daar vond ik een luisterend oor. Ik kon terecht bij dokter Bartels in Deventer. Zij wekte vertrouwen en was eerlijk: ze wist niet of het goed zou komen, omdat er vocht bij het netvlies zat. Ik kreeg injecties in beide ogen. Vervolgens kreeg ik links een hoornvliestransplantatie en, toen mijn rechteroog rustig was, ook rechts. Er gebeurde een wonder: ik kan weer zien! Mijn oogarts verdient een dikke 10.

Via de Transplantatiedienst heb ik de nabestaanden van mijn donoren bedankt. Het is niet te geloven.

Ik rijd zelfs weer auto, ook ’s nachts. Ik heb wel het gevoel dat ik mijn leven opnieuw uit moet vinden.

Dat kost veel energie. Voor anderen heb ik één advies: trek op tijd aan de bel.”

17

- Advertentie -

DE KINDERDAGLENS DIE BIJZIENDHEID AFREMT Beste ouders van Nederland; wat doen we het toch goed hè, voor onze kinderen?

We geven ze liefde, gezond eten en aandacht. We zorgen voor ze: wekelijks naar sport- of muziekles en twee keer per jaar naar de tandarts.

Maar….hoe zorgen we voor hun ogen?

Bijziendheid, dus veraf slecht zien, is een groeiend probleem onder kinderen. Op dit moment is al een kwart van de 13-jarigen in Nederland bijziend.1 Niet alleen het aantal kinderen dat bijziend is groeit snel, maar ook de mate van hun bijziendheid wordt erger.2 Naarmate de bijziendheid verergert, neemt de kans op ooggezondheidsproblemen toe.3 Daarom is het van groot belang zo vroeg mogelijk in dit proces in te grijpen. Een bril of standaard contactlenzen zijn niet de oplossing, zeker niet op de lange termijn.4 Maar kinderen hebben hun ogen nog wél hun hele leven nodig.

Toch?

MiSight® 1 day MiSight® 1 day is de eerste zachte daglens waarvan bewezen is dat deze het verergeren van bijziendheid afremt.5 Myopie management heet dat (myopie= bijziendheid). MiSight® lenzen voelen- en zien eruit als normale zachte contactlenzen, maar hebben een speciaal optisch design genaamd ActivControl™ Technology: in de contactlens zijn speciale behandelzones aangebracht waardoor de verergering van de bijziendheid actief wordt geremd én je tegelijkertijd scherp kunt zien.

contactlens droegen met maar liefst 59% in sterkte (dioptrieën/D) afgeremd werd t.o.v. kinderen die een ‘standaard’ contactlens droegen.5 Ter vergelijk: in plaats van dat een kind – zonder ingrijpen – een min-sterkte van -5,00D krijgt, betekent dit dat de bijziendheid van ditzelfde kind wordt geremd tot onder de -2,50D. Deze resultaten zijn uniek. Wat maakt dit een groot verschil? Uit onderzoek blijkt dat zelfs 1 punt minder min-sterkte al gelijk staat aan 42% minder kans op netvlies-gerelateerde aandoeningen.6 Hoe meer de bijziendheid dus geremd kan worden, hoe beter het is voor de gezondheid van het oog. Het team van onderzoekers heeft recentelijk een prijs (de BCLA-Award) gekregen voor hun belangrijke werk op dit gebied. MiSight® 1 day wordt nu al gedragen door ruim 10.000 kinderen over de wereld.

De kindvriendelijke lens MiSight® 1 day is gemaakt voor kinderen: ideaal bij kleine pupillen en – t.o.v. andere optische interventies – heel effectief bij de lagere min-sterktes die kinderen vaak hebben. Kinderen kunnen doorgaans vanaf 8 jaar lenzen dragen.7 Kinderen van 8 en ouder die de lens dragen is gevraagd naar hun ervaringen, waarbij comfort, veiligheid en vrijheid voorop staan: 8 85% van de kinderen gaf aan de lenzen makkelijk in te kunnen doen.

90% gaf aan dat ze de lenzen niet of slechts soms voelen zitten.

100% vindt ze ook makkelijk om uit te doen.

98% heeft goed zicht bij buitenspelen.

90% ziet scherp met lezen, tv-kijken en huiswerk.

88% van de ouders rapporteerde dat hun kinderen ‘zeer gelukkig’ waren met de gehele ervaring met deze lenzen.

Myope defocus

Focuspunt

Behandelzones creëren een myope defocus Correctiezones

Uitgebreid onderzoek Een team van onderzoekers en specialisten toegewijd aan het bestrijden van de wereldwijde ‘myopie epidemie’ heeft in een langlopende studie de MiSight® lens geperfectioneerd voor myopie management. Uit de uitgebreide studie is gekomen dat de verergering van de bijziendheid bij de kinderen die de MiSight® 1 day NOS.nl Kwart 13-jarigen bijziend, onderzoekers waarschuwen voor telefoongebruik. Jun, 2018 Holden BA, Fricke TR, Wilson DA et al. Global Prevalence of Myopia and High Myopia and Temporal Trends from 2000 through 2050. Ophthalmology. 2016; 123:1036-42.

3 Flitcroft DI. The complex interactions of retinal, optical and environmental factors in myopia aetiology.

Prog Retin Eye Res. 2012 Nov;31:622-660.

4 Wildsoet CF, Chia A, Cho P, et al. IMI – Interventions for Controlling Myopia Onset and Progression Report.

Invest Ophthalmol Vis Sci.2019;60:M106–M131.

5 Chamberlain P, Back A, Lazon P, et al. 3 year effectiveness of a dual-focus 1 day soft contact lens for myopia control.

Presented at the 40th British Contact Lens Association Clinical Conference and Exhibition; 10 June 2017; Liverpool, 18United Kingdom.

De voordelen: • Zeer hygiënisch; elke dag een nieuwe lens op het oog • Veilig: een daglens is de veiligste keuze bij kinderen 9 10 • Makkelijk te onderhouden; reinigingsvloeistof is overbodig • Eenvoudig in gebruik • Comfortabel • Speciaal voor myopie management MiSight® 1 day lenzen zijn exclusief verkrijgbaar bij Myopie Management Experts: oogzorgspecialisten die zich hebben gespecialiseerd in myopie management.

Zorg ook voor de ogen van je kind. Doe de Kijk Verder oogcheck of zoek een Myopie Management Expert op via ikkijkverder.nl.

Morgan P. Is Myopia Control the Next Contact Lens Revolution? The Optician 2016.

Charm, J & Cho, P, 2013, High Myopia-Partial Reduction Ortho-k: A 2 year randomized study, Optometry and Vision Science, Vol 90, No 6 P530-539.

8 2 years results from a 3 year study. CooperVision. Data on file.

9 Bullimore M.A. The Safety of Soft Contact Lenses in Children. Optom Vis Sci, Jun 2017.

10 F. Stapleton, L. Keau, K. Edwards, T. Naduvilath, J.K.G. Dart, G. Brian, et al., The incidence of contact lens related microbial keratitis in Australia, Ophthalmology. 115 (2008) 1655-1662.

1

6

2

7

& Achtergrond

BIJZIEND

DAN ZET JE TOCH GEWOON EEN BRIL OP? Myopie neemt in Nederland enorm toe; van de zestigers is een kwart bijziend, van de veertigers een derde en van de twintigers de helft. Op 13-jarige leeftijd is nu al een kwart van de kinderen bijziend! 1 op de 3 kinderen met een sterke min-bril (-6 of meer) is voor de pensioengerechtigde leeftijd slechtziend.

WAT IS BIJZIENDHEID? Bijziendheid is een afwijking van het oog waarbij een bril met min-glazen nodig is om scherp te zien. Het beeld dat je wilt zien, valt voor je netvlies in plaats van erop en daardoor wordt het beeld onscherp. Dit komt doordat de oogbol te lang is gegroeid.

Als je veel dichtbij kijkt en te weinig veraf, passen de ogen zich aan, door langer te groeien.

EN WORTELTJES DAN? Dat worteltjes myopie kunnen voorkomen is helaas een mythe. Wel is het zo dat verschillende vitamines, zoals vitamine A, belangrijk zijn voor gezonde ogen. Helaas kunnen voedingsmiddelen myopie niet remmen of voorkomen.

Meer weten over myopie en gezonde ogen, kijk dan op www.oogfonds.nl

Beeld: Pexels

Veel dichtbij kijken is sinds de jaren vijftig sterk toegenomen door veel lezen en sinds de jaren negentig door veel op schermen te kijken (telefoon, tablet, computer- en spelcomputerschermen). Ook weten we dat kinderen die weinig buiten zijn, een hogere kans hebben om bijziend te worden. Buitenlicht, ook als het bewolkt is of regent, remt te sterke groei van het oog. Er zijn maatregelen te nemen die hoge myopie kunnen voorkomen.

Deze zijn samengevat in de 20-20-2 regel.

Hoe eerder kinderen hieraan wennen, hoe beter: neem na 20 minuten dichtbij kijken 20 seconde pauze en ga 2 uur per dag naar buiten!

19

- Advertentie -

drogeogen.nl

Onvoldoende aanmaak van traanvocht of een te snel verdampende traanfilm zorgt voor uitdroging van het oog­ oppervlak.

DROGE OGEN

test zelf Zijn uw ogen ongewoon gevoelig voor sigarettenrook? Worden uw ogen rood en geïrriteerd na het zwemmen?

Aan de hand van deze, en meer vragen

Hierdoor kunnen ogen pijn doen (branden en steken), slijm gaan afscheiden en rood wor­d en. Ook kunt u hierdoor wisselend wazig zien. Soms leidt uitdroging juist tot een teveel aan tranen.

Deze worden in een reflex op de uitdroging gepro­d uceerd. Deze reflextranen zijn meestal niet van een goede samen­stelling. Hierdoor ontstaat een ein­d eloze herhaling van een uitdrogend oppervlak en opnieuw r­ eflextranen die te snel opdrogen. Droge ogen kunnen verschillende oorzaken hebben.

in de zelftest op drogeogen.nl komt u erachter of er bij u sprake kan zijn van droge ogen.

website informatie Vind de volgende informatie op de site: * hoe het oog werkt; * hoe droge ogen ontstaan; * de invloed van contactlenzen;

DE SPECIALIST Hij kan hier uitsluitsel over geven.

Wanneer er geen oorzaak te achterhalen is, is het belangrijk de irritatie door uitdroging zoveel mogelijk te verminderen. Dit kan door middel van oogdruppels of een ooggel. Laat u zich voor het gebruik hiervan goed informeren door een specialist.

* effect van langdurige stress; * de behandeling van droge ogen; * het belang van conserveermiddelvrije

TRAMEDICO B.V. Postbus 192 1380 AD Weesp tramedico.nl

drogeogen.nl

2019-HYL-002

kunsttranen bij chronisch gebruik.

MIJN ORTHOPTIST

& mijn Held

HEEFT EEN PISTOOL

Jesse Satter (8) ziet met één oog door de ­ontwikkelingsstoornis PHPV tijdens de zwan­ gerschap en heeft nystagmus, een wiebeloog. Hij zit in groep vier en voetbalt bij SC Hoevelaken.

IK ZIE GEWOON GOED

“Mevrouw Sasha Stramrood is net zo oud als mama. Als ik in het ziekenhuis in de wachtkamer zit, herkent ze mij al. Ik vind het altijd wel lang wachten. Ze kijkt meestal in mijn rechteroog, daar zie ik niets mee. Ik schrijf ook rechts, maar ik voetbal rechts- en linksbenig. Goed hè? Ik heb er niet zo’n last van dat ik blind ben aan één oog, want in de buik van mama kon ik ook niet met twee ogen kijken. Ik zie gewoon goed. Mijn moeder ziet dat ik sneller moe word, maar dat vind ik niet. Ik ben eigenlijk best wel druk. Ik vind het leuk om met mijn vriendjes te gamen. Met Maxime en Kick. Of met Damian. Ik zit op school naast Hugo, we voetballen samen op het schoolplein.

Ik liep in de pauze tegen kinderen aan, en dat vonden ze niet zo leuk. Nu vertelt de juf wat ik kan doen. Dan heb ik meer overzicht op het schoolplein. Bij een oogmeting zie ik meestal witte kleuren, maar soms ook blauw. Mevrouw Stramrood meet de druk in mijn oog met een pistool.

Als ze lucht in mijn oog schiet, moeten we allebei altijd heel hard lachen. Laatst rende ik keihard tegen een boom aan, ik denk dat iedereen dat wel eens heeft. Je moet wel opletten. Ik heb ook wel eens een gat in mijn hoofd gehad. Toen ik nog klein was, botste ik vaak tegen een wasbak op de WC aan. Of tegen de punt van een tafel.

Bartiméus is bij mij op school geweest en plakte het rechteroog van alle kinderen in mijn klas af.

Daarna gingen we met de bal overgooien en dat vond iedereen best moeilijk. Nu houden kinderen beter rekening met mij. Ze zagen heel even hoe ik altijd zie.”

21

- Advertentie -

Lezen kan altijd!

Is lezen lastig door slecht zicht of is een boek vasthouden moeilijk? Dan kun je ook gaan luisteren!

Passend Lezen biedt 75.000 gesproken boeken, kranten en tijdschriften, hoorspelen ĂŠn hoorcolleges.

Zo geniet je altijd en overal van de mooiste verhalen. Lid worden kan via het invullen van de bon of via

www.passendlezen.nl/welkom

Ja, ik word lid van Passend Lezen

Voor het jaarabonnement van â‚Ź 30,- per jaar ontvang ik automatisch een acceptgirokaart.

Voorletters

Achternaam

M/V

Geboortedatum Straatnaam Postcode

Huisnummer Plaats

Telefoon E-mailadres Ik verklaar dat ik een leesbeperking heb*. Mijn leesbeperking is: Ik ontvang graag de digitale nieuwsbrief van Passend Lezen.

Handtekening Stuur de bon naar: Bibliotheekservice Passend Lezen, Antwoordnummer 206, 2504 WB Den Haag.

Frankeren is niet nodig. * De collectie van Passend Lezen is exclusief voor mensen met een visuele, cognitieve of fysieke beperking.

20-2-Ad-A

3

& Lezen

TOPBOEKEN

ZIEN selecteerde voor u drie toptitels. Zij laten u kennismaken met levens van mensen met een visuele beperking. Het ene boek is meeslepend, het andere intrigerend en het derde boek geeft een humoristisch, en tegelijkertijd ­indringend, inkijkje.

PERENBOMEN BLOEIEN WIT

BLIKVANGER

BLIND VERTROUWEN

Auteur: Gerbrand Bakker

Auteur: Victor Kammeijer

Auteur: Esther Crombag

Uitgever: Cossee

Uitgever: Clavis Bvba

Co-auteur: E.T.C. Knippenberg Uitgever: Uitgeverij Gianni

De tweeling Klaas en Kees en hun jongere broer Gerson spelen vaak ‘zwart’, een spel waarbij de belangrijkste regel is dat zij hun ogen niet open mogen doen. Een auto-ongeluk zorgt ervoor dat Gerson blind wordt en de rest van zijn leven ‘zwart’ zal moeten spelen. Hoe zal dat gaan? Zal Gerson met hulp van de hond Daan zich gaan aanpassen aan zijn nieuwe leven? Ook voor zijn vader en zijn broers ziet de wereld er nu heel anders uit. Wat overeind blijft, is de warmte van het gezin.

Bruno raakt bevriend met de principiële, daadkrachtige Iris. Dagelijks helpt hij haar als caddie wanneer zij traint voor de kampioenschappen minigolf. De vriendschap leidt niet alleen tot een spannend avontuur en een prille verliefdheid. De oogziekte van Iris speelt een grote rol in de verhaallijn; tijdens de barrage van de wedstrijd wordt een slimme blikvanger ingezet om de handicap te ondervangen.

Voor jongens en meisjes vanaf ca. 12 jaar.

Op haar 11e levensjaar werd Esther Crombag in een tijdsbestek van minder dan 48 uur volledig blind. In dit boek wordt de lezer een inkijk gegund in het markante leven van een blind meisje, dat haar leven, koste wat het kost, weer normaal op de rails wenste te krijgen en daar letterlijk álles voor in het werk stelde. Vanaf het leren van het allereerste braillewoordje tot het cum laude afstuderen als meester in de rechten, vele duizenden brailleboeken later.

Deze boeken zijn in gesproken vorm te verkrijgen via Passend Lezen.

23

& Achtergrond

Helaas krijgt bijna iedereen met diabetes te maken met oogproblemen, doorgaans in de vorm van diabetische retinopathie. Hoe langer de diabetes duurt, hoe groter de kans hierop. Na 20 jaar hebben mensen met diabetes type 2* 85% kans op oog­problemen en mensen met diabetes type 1 zelfs 95%.

DIABETES EN OGEN • 1 op de 14 Nederlanders heeft diabetes.

• van hen hebben 1,1 miljoen mensen officieel de diagnose.

• 166 Nederlanders per dag horen dat zij diabetes hebben.

• 9 op de 10 mensen met diabetes hebben diabetes type 2.

• 1 op de 3 van de huidige volwassen Nederlanders krijgt diabetes type 2.

*B ij diabetes type 2 heeft het lichaam te weinig insuline en reageert het hier niet goed meer op. Erfelijke aanleg vergroot de kans, maar daarnaast spelen overgewicht en weinig beweging ook een grote rol bij het ontstaan van diabetes type 2. In tegenstelling tot diabetes type 2 kan diabetes type 1 niet worden voorkomen. Diabetes type 1 is een auto-immuunziekte, door een fout in het afweersysteem worden de cellen die insuline produceren vernietigd.

24

Beeld: Pexels

DIABETES IN CIJFERS

SYMPTOMEN Een belangrijk symptoom van diabetische retinopathie is minder scherp zien. Daarnaast worden beelden vaak wazig of vervormd en kleuren minder helder. Andere klachten zijn dubbelzien, bewegende vlekken of slierten zien, nachtblindheid of pijnklachten. Diabetes kan ook oogklachten geven die niets met retinopathie te maken hebben. Een voorbeeld hiervan is een wisselende gezichtsscherpte. Dit komt niet door beschadiging van het netvlies, maar door schommelingen in het suikergehalte in de ooglens. Op het moment dat het suikergehalte weer goed is, wordt het zicht scherper. Ook kan het voorkomen dat de ogen niet meer goed kunnen bewegen in de oogkassen. De oogspieren zijn dan aangetast door de te hoge suikerspiegel.

Daarom is het van groot belang de ogen tijdig te laten controleren, ook als er geen duidelijke klachten zijn.

MIJN KRACHT

& mijn Redactie Held

HERVOND IK DOOR DEZE AUTEUR Ji-Min Huang (41) heeft het Syndroom van Wagner. Ze had dit jaar een staaroperatie.

Binnen haar gezichtsveld ontbreken grote stukken. Daardoor moet ze alles scannen en is ze chronisch moe.

“Ik werkte in 2013 op een directiesecretariaat en had het er erg naar mijn zin. Na vier maanden was ik helemaal op. Mijn zicht was verslechterd en ik maakte fouten, ook al gebruikte ik een groter lettertype op mijn computer. Ik móest het wel opbiechten: ‘Ik zie slecht’. Nooit had ik het eerder gezegd, niemand wist het of zag het aan mij. Van jongs af aan ging ik naar de oogarts.

Op mijn 18e kreeg ik de diagnose: Syndroom van Wagner. Een progressieve aandoening, een combinatie van glasvochtafwijking, staar, troebe­ lingen, netvliesproblemen, kokervisus, gezichtsveld­uitval en hoge bijziendheid. Wagner is elke keer anders, ik pas mijn leven steeds weer aan een nieuwe situatie aan. In de jaren na 2013 revalideerde ik intensief bij Koninklijke Visio en daar attendeerde iemand mij op de boeken van Jan Geurtz. Eenmaal gewend aan mijn app van Passend Lezen downloadde ik zijn audioboeken. Hij gaf mij de juiste handvatten, de woorden en zinnen die ik nodig had en antwoorden op vragen waarover ik aan het malen was. Het sterkte me in een periode van persoonlijke groei en verlies. Iedereen gaat anders om met zicht dat verandert of achteruitgaat. Hoe verwoord je dat überhaupt naar je omgeving? Dat vind ik nog moeilijk. Jan Geurtz haalt veel elementen uit het boeddhisme, iets dat ik van mijn geweldige moeder kende. Hij hielp mij om weer in mijn kracht te gaan staan. Ik hoop dat ik straks wat meer energie heb. Ik wil weer werken, ik ben nu vaak thuis.

Ik heb nog net geen geraniums…”

IK WIL WEER WERKEN 25

- Advertentie -

E R

rs

02-05-19 14:34

DE NATUURLIJKE OPLOSSING VOOR DROGE OGEN

VISIODORON MALVA® OOGDRUPPELS* 100% natuurlijk; met plantaardig hyaluronzuur en biologisch Malva extract Voor snelle en langdurige bevochtiging van droge ogen Ook geschikt voor gevoelige ogen en contactlensdragers

Weleda. Puur natuur, net als jij. * Medisch hulpmiddel. Lees voor gebruik de gebruiksaanwijzing.

26

Adv Visiodoron 185x130.indd 1

02-05-19 14:34

& Mooi

MOOI HANDELSMERK

IK WIL ALTIJD KLEUR, ONDERSCHEIDEND, EEN BIJZONDERE SNIT

"Er is nooit een reden om er niet goed uit te zien. Hoe ik mij ook voel, ik wil zichtbaar zijn. Maak graag een onvergetelijke indruk. Ja, inderdaad: verslaafd aan jurken en tassen! Kleding laat zien wie ik ben en laat mij voelen dat ik er mag zijn.

Ondanks dat ik slecht zie. Het gaat niet om duur of goedkoop, maar om hoe ik mij voel met die kleding aan. Dat kan ook vintage of tweedehands zijn. Of een dure, maar hippe merktas om mijn schouder waar ik lang voor gespaard heb.

Ik let alleen op kleur en vorm, dus vraag mij niet of de stiksels goed genaaid zijn. Ik wil altijd kleur, onderscheidend, een bijzondere snit. Een kleurrijke print, een spannende twist, of juist zwart met een uitgesproken tas en knalroze schoenen.

Ik word recalcitrant van setjes, dan hoef ik niet meer na te denken. Ik ga voor stijlvol en elegant, maar zoek graag de grens op van wat nog kan. Met die goeie jurk aan voel ik mij mooier.

Niet te kort, niet te lang. Een jurk maakt mij pittiger, maar is toch rustig omdat het één stuk is. Ook handig, want ik bleef voorheen nog wel eens ergens met mijn broekspijpen achter hangen. Geef mij maar een jurk, dát is mijn handelsmerk."

SPIEGEL "Frida Kahlo staat, ondanks vele tragische gebeurtenissen in haar leven, sterk in het leven. Haar kleurrijke zelfportretten zijn zo mooi, prachtig gewoon. Je wordt er stil van. Frida is een vechter, daar herken ik mezelf in. Ze legt haar ziel bloot in haar expressieve schilderijen. Het is figuratieve kunst, grote streken; details kan ik toch niet zien. Als je meerdere zelfportretten van Frida naast elkaar ziet, dan voel je gewoon haar stemmingen. Ze zijn een spiegel van haarzelf en daarmee ook een beetje een spiegel van mezelf."

Jellie Tiemersma (50), ondernemer en bestuurder, ziet met haar linkeroog niets en met haar rechteroog iets.

Ze houdt van vrouwen die, ondanks een beperking, krachtig in het leven staan. Net als Jellie zelf.

27

- Advertentie -

Webb x

3

Het alles-in-ĂŠĂŠn Audiomaatje voor blinden en slechtzienden

Samen maken we mijn wereld groter!

RADIO NIEUWS LECTUUR GESPROKEN ONDERTITELING ACCU 10 UUR

Het unieke hulpmiddel dat kranten, boeken, tijdschriften en TV-ondertitels voorleest en ook direct als radio werkt. Zeer eenvoudige bediening met gesproken begeleiding.

De ideale manier om zelfstandig in contact te blijven met de wereld om je heen!

De Webbox kan bovendien vergoed worden door de zorgverzekeraar.

Voor meer informatie en een vrijblijvende kennismaking:

Bel 015 - 26 25 955 of ga naar www.webbox.nl

Webbox is een product van Solutions Radio, sinds 2006 specialist in audio hulpmiddelen voor visueel beperkten.

& Oogzorg

WIE DOET WAT IN DE OOGZORG?

O, ZIT DAT ZO! Oogarts, optometrist, orthoptist en opticien. Al deze beroepen houden zich bezig met oogzorg. Maar wie doet nu eigenlijk wat? ZIEN legt het uit.

OPTOMETRIST Wanneer u oogklachten signaleert, last heeft van verminderd zicht of wanneer oogaandoeningen, zoals glaucoom, in uw familie voorkomen, dan kunt u terecht bij een optometrist. Een optometrist is gespecialiseerd in het onderzoeken van de ogen en het tijdig signaleren van problemen. Om hun beroep uit te kunnen oefenen, hebben optometristen een HBO-opleiding gevolgd. U vindt een optometrist vaak dichtbij huis. Zo hebben steeds meer optiekzaken een optometrist in dienst. Sommige optometristen werken vanuit een eigen praktijk. Ook werken er optometristen in ziekenhuizen en oogbehandelcentra. Na het uitgebreide onderzoek van uw ogen zal de optometrist u informeren over de uitkomsten en u op basis daarvan adviezen geven. Zo kan hij of zij u adviseren een bril of lenzen te gaan dragen. Of gebruik te maken van andere hulpmiddelen.

Ook kan een optometrist u doorverwijzen, bijvoorbeeld naar huisarts, orthoptist of oogarts. ”Een optometrist onderzoekt of het oog gezond is.”

Gabriëlle Janssen, optometrist

OPTICIEN In bijna elke winkelstraat in ons land vindt u wel een winkel waar brillen en contactlenzen worden verkocht. Helaas bent u bij veel winkels niet aan het goede adres, omdat daar geen medewerkers werken die betrouwbare oogmetingen kunnen doen én deskundig advies kunnen geven. ”Niet elke bril- en contactlens­verkoper is opgeleid tot opticien. Uw ogen zijn kostbaar: ga naar een gediplomeerd vakman.”

Ronald Renaud, opticien Voor uw eigen ooggezondheid is het belangrijk dat u zich voor contactlenzen of een bril wendt tot een deskundige. Informeer altijd of degene die u onderzoekt en adviseert ook de juiste opleiding heeft gevolgd.

Een goedopgeleide opticien kan de sterkte van uw ogen vaststellen, u adviseren bij de keuze voor een brilmontuur en uw bril gebruiksklaar maken. Daarnaast kan deze professional bepalen of verder onderzoek nodig is. Dan komt bijvoorbeeld een optometrist, orthoptist of oogarts in beeld. Ook voor het kopen van een leesbril is het verstandig naar een gediplomeerd opticien te gaan. Hij of zij heeft immers de kennis én de apparatuur om te zien wat nodig is. Soms is er namelijk iets anders aan de hand.

29

& Oogzorg ”Kinderogen, daarin is een orthoptist gespecialiseerd.

En in speciale oogproblemen, zoals scheelzien.”

Sonja Vrugt-Trienekens, orthoptist

OOGARTS Oogartsen hebben geneeskunde gestudeerd aan een universiteit en zich daarna gespe­ cialiseerd in de medische en chirurgische oogheelkunde. Mensen met oogaandoe­ ningen als staar, netvliesloslating, maculadegeneratie, diabetische retinopathie, glaucoom of een oogtumor worden behandeld door een oogarts.

”Aan het oog is zoveel te zien en goed te behandelen.

Dat én het contact met ORTHOPTIST Orthoptie komt uit het Grieks. Het is een dankbare patiënten samentrekking van het woord orthos (= vind ik fascinerend recht) en van het werkwoord opsis (= zien). aan mijn vak.”

Orthoptie is de leer van het recht zien.

Het beroep van orthoptist is in Nederland Maarten Copper, tamelijk onbekend, terwijl veel mensen die oogarts op jonge leeftijd een bril dragen door een orthoptist zijn behandeld. Een orthoptist is gespecialiseerd in het onderzoek van het gezichtsvermogen van kinderen tot onge- Ook controleert de oogarts mensen bij wie veer 12 jaar. Ook volwassenen komen bij een erfelijke oogaandoening in de famieen orthoptist, omdat deze beroepsbeoe- lie voorkomt. Sommige ziekten behandelt fenaar naast het onderzoek van kinderogen een oogarts met oogdruppels of met spegespecialiseerd is in scheelzien, dubbelzien ciale injecties. Bij andere aandoeningen, en een lui oog. zoals een netvliesloslating of staar, is een operatie nodig die de oogarts uitvoert.

Daarnaast houdt een orthoptist zich bezig In Nederland vinden jaarlijks alleen al met neurologische oogklachten, bijvoor- 180.000 staaroperaties plaats. Vrijwel alle beeld na een herseninfarct, en hoofdpijn oogartsen werken in een algemeen ziekenen leesproblemen die worden veroorzaakt huis of een behandelcentrum voor oogziekdoor de samenwerking van de ogen. Som- ten. Voor een specifieke, meer zeldzame mige orthoptisten hebben een eigen prak- aandoening, wordt u doorverwezen naar tijk, de meeste werken in een oogkliniek of een academisch of topklinisch ziekenhuis. op een afdeling Oogheelkunde in een zie- U heeft voor een eerste bezoek aan een kenhuis. Orthoptisten hebben een 4 jarige oogarts een verwijzing nodig. Naast patiHBO-opleiding gevolgd aan de Hogeschool ëntenzorg richten oogartsen zich ook op wetenschappelijk onderzoek. van Utrecht.

Voor dit artikel is informatie gebruikt van de volgende websites: www.oogfonds.nl, www.optometrie.nl, www.orthoptisten.info, www.vumc.nl; www.oogartsen.nl; www.oogheelkunde.org; www.nuvo.nl 30

WE HEBBEN MOOIE DINGEN VOOR OGEN ERGRA LOW VISION INSTITUUT VOOR BETER ZIEN

Bij Ergra Low Vision zijn we voortdurend bezig met innovatie en verbetering van de oogzorg voor slechtzienden. Dit doen we in nauwe samenwerking met ruim 400 oogartsen, ziekenhuizen, zorgcentra en oogklinieken. Om zo mensen te helpen beter te zien, maar bovenal om de kwaliteit van leven te verbeteren.

INSTITUUT VOOR BETER ZIEN

Ergra Low Vision. Maakt leven zichtbaar.

Vragen over leven met een oogaandoening?

Bel of mail de Ooglijn: 030-2945444, ooglijn@oogvereniging.nl

Oogfonds Postbus 2086 3500 GB Utrecht 030-2545711 info@oogfonds.nl www.oogfonds.nl

Oogvereniging Postbus 2344 3500 GH Utrecht 030-2992878 info@oogvereniging.nl www.oogvereniging.nl

MaculaVereniging Postbus 3071 1801 GB Alkmaar 030-2980707 info@maculavereniging.nl www.maculavereniging.nl

Hoornvlies PatiĂŤnten Vereniging Postbus 4073 3502 HB Utrecht 030-2006345 info@oogvooru.nl www.oogvooru.nl

Vereniging OOG in OOG Vroegestraat 5 2951 VT Alblasserdam 078-6139242 info@ver-ooginoog.nl www.ver-ooginoog.nl

Nederlandse Christelijke Blinden- en Slechtzienden Bond Klompenmaker 258 2401 PT Alphen aan den Rijn 0172-707811 secretariaat@ncb-bond.nl www.ncb-bond.nl