earline
Stereo streaming vanaf elke smartphone
vakblad voor de totale hoorbranche, voorjaar 2018
HOERA! Hippe Hoorwinkel
Hoge kwaliteit streaming van alle soorten audio naar beide oren Met de nieuwe ConnectClip kan iedereen met een Android™, iPhoneŽ of andere smartphone* zijn Oticon Opn hoortoestellen veranderen in een draadloze headset van hoge kwaliteit, voor hands-free telefoneren of het afspelen van muziek of iedere andere vorm van audio. ConnectClip werkt daarnaast ook als externe microfoon (remote mic), afstandsbediening en meer.
ConnectClip: Verandert Oticon OpnTM in een draadloze headset
NIEUW
Nu verkrijgbaar voor Oticon Opn
OticonPeopleFirstNL | www.oticon.nl
vakblad voor de totale hoorbranche, voorjaar 2018 www.earline-magazine.nl
Apple, het Apple-logo, iPhone, iPad en iPod touch zijn handelsmerken van Apple Inc., gedeponeerd in de VS en andere landen. App Store is een dienst van Apple Inc. Android, Google Play en het logo van Google Play zijn handelsmerken van Google Inc.
INNOVEER en overleef
NIEUW: vakgenoten in gesprek
ALLES OVER TINNITUS
Refereeravond GROOT succes
*Alle smartphones met Bluetooth vanaf 2010
OTNL-0251 Earline1.indd advertentie EAR_2018_OMS 5 7 februari 2018 - ConnectClip.indd 1
5-2-2018 11:17:33
01-03-18 16:23
“Sommige klanten krijgen zelfs tranen in hun ogen als ze de hoortoestellen voor het eerst in krijgen.” Daan van Boven Audicien
Grote passie voor mijn vak Ik heb destijds heel bewust gekozen voor de functie van audicien partner. Niet alleen omdat ik een grote passie heb voor mijn vak, maar omdat ik tijd voor mijn gezin wilde hebben. Het werk is erg gevarieerd met iedere dag weer andere klanten. Uiteenlopende wensen maken het een leuke uitdaging om voor iedere klant de meest passende oplossing te vinden. Dankzij de trainingen die aangeboden worden via het Specsavers servicekantoor blijf ik altijd op de hoogte van de laatste ontwikkelingen.
Voor Widex BEYOND Z™ is een etmaal te kort. Een opgeladen ZPower zilver-zink accu gaat maar liefst 26 uur mee! En zelfs met 4 uur streamen bedraagt de gebruiksduur altijd nog zo’n 21 uur. Daarmee is Widex BEYOND Z™ het zuinigste hoortoestel in zijn klasse.
Je bent meer dan je baan Word audicien bij Specsavers Word audicien Als audicien geef je je klanten persoonlijke aandacht en garandeer je ze de beste hoorzorg. Je doet professionele hoormetingen en voorziet klanten altijd van de oplossing die het beste bij hen past. Service en professionaliteit staat altijd voorop. Bij Specsavers ben je nooit uitgeleerd. We vertellen je er met plezier meer over. Ook brengen we je graag in contact met audiciens, zoals Daan, die de stap richting Specsavers al hebben gezet.
www.widex.nl
Daarom werk je bij Specsavers Veel ruimte voor opleiding en persoonlijke ontwikkeling via onze Academy Mogelijkheden voor ambulant, loondienst of partnerschap Succesvol en groeiend familiebedrijf
Voor meer informatie neem contact op met Arjen Maarse via 06-29 04 35 18 of bekijk de vacature op meerdanjebaan.nl
EAR_2018_OMS 1.indd 3
01-03-18 16:23 _031MV_2350-11-048 Recruitement MDJB Audicien Advertorial FC 210x297.indd 1
31/10/17 10:57
COLOFON uitgever LT Media BV Drs. Loes Brussen Creatief directeur loes.brussen@ltmedia.nl hoofdredactie Anneke Pastoor anneke.pastoor@ltmedia.nl eindredactie Frits van den Heijkant redactie Jan de Laat Paul van Weezepoel Wendelina Timmerman Margot Smeyer Marie-Catrien van Deijck Gina van Dijk Frits van den Heijkant webredactie Madelon Willems Amanda Morina webredactie@ltmedia.nl art-director Jan Luijk vormgeving Christel Giezen Brigitte van Mierlo Loek Peters Levi Visser Roxanne van Weerden fotografie Loek Peters Willem Noordhoek Amanda Morina sales en marketing Eric Smid eric.smid@ltmedia.nl Mangala Jacobs mangala.jacobs@ltmedia.nl
Laat van je horen De vakaudicien laat van zich horen! In totaal hebben we vorig jaar 302.044 hoortoestellen verkocht en dat is 5 procent meer dan in 2016. Categorie 3 daalde van 51 naar 43 procent en daar profiteerden de hogere categorieën en het vrije marktaandeel van. Cijfers die Olaf Schuurmans vertelde op de Optitrade Audiologie Marathon eind januari. Earline blikte snel daarna terug op deze inspirerende dag via een extra online magazine. Dank voor de vele positieve reacties! De nieuw opgerichte Stichting Hoorprotocol - met een tripartite aanwezigheid van audiciens, slechthorenden en verzekeraars - laat van zich horen. De laatste details worden nu echt ingevuld voor de implementatiebijeenkomst die, zoals het er nu uitziet, is gepland op donderdag 22 maart. Tinnitus; te veel mensen hebben er last van, variërend van een piep in het oor tot psychosociale klachten. Aansluitend op de Week van het Oorsuizen van Stichting Hoormij liet Earline vakgenoten vanuit verschillende disciplines over dit onderwerp discussiëren met Jan de Laat als gespreksleider. Verder in deze uitgave: GAIN breekt naar buiten met de consument als uitgangspunt, ondernemerschap pur sang met Hoor Zie & Leef en twee achtergrondartikelen over zelfmanagement bij ouderen met een auditiefvisuele beperking en over de gevolgen van het negeren van gehoorverlies bij mannen. Tenslotte ook nog een nieuwe cover: wat vindt u ervan? Veel leesplezier!
Adjunct Hoofdredacteur
traffic Dennis Söser traffic@ltmedia.nl +31 (0)26 3616960 Wilt u onze digitale nieuwsbrief ontvangen? Stuur een mail aan danielle.vanmansom@ltmedia.nl www.earline-magazine.nl www.facebook.com/earline.magazine
abonnementen Bel 026-3616960 of mail danielle.vanmansom @ltmedia.nl met het verzoek om een abonne ment. Prijs abonnement voor een compleet kalenderjaar: 25,00 euro. Het abonnement wordt stilzwijgend verlengd, indien geen opzegging plaatsvindt voor 1 november van het lopende kalenderjaar. Zonder schriftelijke toestemming van de uitgever mag niets uit Earline worden overgenomen. De redactie is niet verantwoordelijk te houden voor de inhoud van interviews.
earline
EAR_2018_OPM 1.indd 3
3
01-03-18 16:50
PANOLUX
INTEGRATED AUDIO Panolux is een groothandel in audiologische bijartikelen voor de zelfstandige audicien. We leveren o.a. afdrukmaterialen, Heine producten, onderhoudsartikelen, droogapparatuur, kant en klare geluidsdempers, en nog veel meer. Ook leveren wij sinds kort audiocabines en akoestische panelen! Voor vragen kunt u altijd telefonisch contact met ons opnemen, of we komen graag bij u langs om onze producten ten toon te stellen.
PANOLUX INTEGRATED AUDIO • DE SPIL 19 • 3774 SE KOOTWIJKERBROEK • THE NETHERLANDS • +31 342-462486 • WWW.PANOLUX-AUDIO.NL
EAR_2018_OPM 1.indd 4
01-03-18 16:50
INHOUD earline voorjaar 2018
interview Zie Hoor & Leef
20
Lieve Roets over proefschrift
30
GAIN geeft gehoor
36
achtergrond NIEUW! Vakgenoten in gesprek
6
Nieuwjaarsrefereeravond
13
Hightech hooroplossing Signia
16
Optitrade als retailpartner
23
Innovatie noodzakelijk voor overleven
24
Week van het Oorsuizen 2018
28
Gehoorverlies bij mannen onderschat
40
16
36
30
23 elk nummer
NIEUW! Wendelina's Hooridee
14
Column Jan de Laat
22
Doorgeefcolumn
38
NVAB
35
Column Paul van Weezepoel
42
Nieuws
15, 18, 39
earline
EAR_2018_OPM 1.indd 5
5
01-03-18 16:50
TINNITUS? LAAT VAN JE HOREN!
6
earline
EAR_2018_OPM 1.indd 6
01-03-18 16:51
VAKGENOTEN IN GESPREK
HOE GROOT IS HET PROBLEEM EIGENLIJK? ongeveer 10 procent van de nederlandse bevolking heeft last van tinnitus. dat varieert van een piep in het oor tot psychosociale klachten, aldus de cijfers van stichting hoormij naar aanleiding van gesprekken met knoartsen en audiologen. iedereen die tinnitus heeft, heeft daar last van. maar hoe groot is het probleem eigenlijk? wanneer zoekt iemand hulp en bij wie dan en wat als er uitgebreide diagnostiek nodig is? wat kunnen hoortoestellen en hoortoestellen in combinatie met een tinnitusmaskeerder betekenen en is dat eigenlijk wel het juiste woord? earline schreef een gesprek tussen vakgenoten uit, alsof u zelf aan tafel zat. TEKST Anneke Pastoor BEELD Willem Noordhoek Quinten Huigen is 14 jaar als hij tinnitus ontwikkelt als gitarist. Hij heeft het 'geluk' dat zijn tinnitus redelijk hoog in de frequentie zit. Dat is bij Karel Gillissen anders. Hij heeft sinds 2002 tinnitus met onbekende oorzaak. Later kwam daar gehoorverlies bij. Omdat de piep in het spraakverstaangebied ligt, kan hij niet meer werken omdat hij het als organisatieadviseur van communicatie moet hebben. Karel Gillissen Iedereen die tinnitus heeft, heeft daar last van. Ik heb er gelukkig geen psychosociale klachten van, maar zeker 1 procent dus 150 duizend mensen met tinnitus wel. Onze indruk is dat er meer mensen met psychosociale klachten zijn en hulp nodig hebben omdat de tinnitus invaliderend is. Quinten Huigen Ik ken heel wat mensen uit de muziekwereld en velen hebben last van tinnitus. Toch zijn er maar weinigen die daar openlijk voor uit komen. Dit geldt ook voor DJ's en geluidstechnici etc. Tinnitus is officieel een beroepsziekte. Ook bij Defensie bijvoorbeeld, daar is tinnitus bij de artillerie erkend als gevolg van een beroepsgerelateerde handeling. We komen stapje voor stapje verder. Ook bij machinisten is het nu een erkende beroepsziekte.
1
2
3
Wie zitten er aan tafel? Bij Vineyard Food and Drinks in Utrecht spreken 6 vakgenoten over alles dat met tinnitus te maken heeft.
1
Dyon Scheijen klinisch-fysicus - audioloog Adelante Audiologie en Communicatie
2 Jeroen Douw account manager KIND HOREN/Starkey Hearing Technologies
3 Robbie van Esch audicien en mede-eigenaar Hoorstudio Strating
4 Quinten Huigen ervaringsdeskundige en co-founder KNOPS
5 Karel Gillissen ervaringsdeskundige, vrijwilliger bij Stichting Hoormij/NVVS
6 Jan de Laat klinisch-fysicus - audioloog LUMC en gespreksleider
4
5
6
earline
EAR_2018_OPM 1.indd 7
7
01-03-18 16:51
hebben verspreid. Ze gaan naar aanleiding hiervan zelfs een aanpassing op Thuisdokter.nl maken met betrekking tot tinnitus. Tot nu toe hield de LHV, samen met het Nederlands Huisartsen Genootschap (NHG), de boot af; we blijven het proberen.
Dyon Scheijen Het is daarbij wel belangrijk om te constateren dat er vaak een gehoorverlies bij tinnitus is, maar dat gehoorverlies niet per se een voorwaarde is om tinnitus te krijgen. Er zijn mensen met een gehoorverlies die geen tinnitusklachten hebben en er zijn ook normaalhorende mensen, met een perfect gehoor, die wel tinnitus hebben. We zien steeds vaker dat cliënten die last hebben van tinnitus zich niet bewust zijn van de impact die het gehoorverlies heeft. Ze horen dus wel bewust de piep en hebben daar vooral last van in de communicatie, maar daar ligt vaak nog een gehoorverlies onder. Het is dus niet zo van 'haal die piep maar weg, dan hoor ik beter'. Je ziet dat er bij beroepsmuzikanten op dat vlak veel angst heerst, de oren zijn daar tenslotte het instrument om het vak goed uit te oefenen. Jan de Laat Tinnitus is een onzichtbaar probleem, net als slechthorendheid, dat je laat liggen totdat het probleem te groot wordt. Maar als je die drempel dan overgaat, waar vind je hulp? Karel Ik spreek veel lotgenoten. De tragiek bij tinnituspatiënten is dat iedereen probeert om van de tinnitus af te komen. We weten dat dit niet mogelijk is. De energie moet gaan naar hoe je ermee omgaat. Robbie van Esch Maak zo snel mogelijk duidelijk wat er wel mogelijk is. Via verschillende kanalen hoort men nog te vaak dat er niks aan te doen is en gaat men zelf dokteren. Door snel meer informatie te geven over de tinnitus en duidelijk te maken wat er mogelijk is om de hinder te verminderen, kun je iemand op een goed spoor zetten en de angst mogelijk wegnemen. Karel Dat is precies de reden dat we in de Week van het Oorsuizen een leidraad voor huisartsen hebben gemaakt. Daar begint het. Waar moet je op letten als huisarts, wanneer doorverwijzen, wat moet je wel of juist niet doen? De volgende stap is de KNO-arts, maar daar wordt inmiddels gewerkt aan een tinnitusrichtlijn. Jan Het zou heel goed zijn als er ook zo’n richtlijn voor huisartsen komt. We willen daar graag samen met de Patiëntenvereniging van Stichting Hoormij naar streven. Karel We ontvingen een positieve reactie van de Landelijke Huisartsen Vereniging (LHV) ten aanzien van de leidraad voor huisartsen die we tijdens de Week van het Oorsuizen
8
Jeroen Douw Belangrijk is ook de preventie. Op voorhand mensen informeren en niet wachten tot de tinnitus er is. Mensen met zware tinnitus vinden hun weg wel, maar het gros van de mensen weet niet waar ze informatie of hulp kan krijgen. Quinten Ik vind dat er in Nederland en België veel aandacht is voor preventie in vergelijking met de rest van Europa. Toen we 7 jaar geleden startten met het uitdelen van Thunderplugs bij festivals werden we weggehoond. Dat is in Spanje nu nog steeds zo. Nu kennen we oordoppen, gebruiken oordoppen of hebben ze zelfs bij ons bij festivals. Met de I Love My Ears-campagne, meer regels rond decibelnormering, aangescherpte richtlijnen van verenigingen van evenementenmakers zijn er al veel goede stappen gezet als het gaat om preventie. Jeroen Is er veel verschil in kwaliteit oordoppen? Quinten Er zijn schuimdoppen, otoplastieken op maat met een gericht filter en filterdoppen 'one size fits all' met een muziekfilter erin. Met schuimdoppen wordt alles, dus ook de muziek waar je voor komt, teveel gedempt. Jan Wanneer stapt iemand naar de audicien voor gehoorbescherming op maat? Quinten De oordoppen op maat zijn kwalitatief beter, hiervoor ga je naar de audicien. Maar het is ook belangrijk dat mensen bij een festival of in een nachtclub via automaten oordoppen met goede filters kunnen kopen. Certificering is daarbij noodzakelijk. Robbie De vraag in onze winkel groeit langzaam maar het leeft nog niet echt. We praten erover met onze klanten, adverteren ermee, maar het zijn vooral de korte termijnvragen waar vraag naar is: ouders die binnenkomen als zoon of dochter 'aankomend weekend' naar een festival gaat. Er is wel meer vraag van professionele musici die voor maatwerk gaan. Ook in de industrie is er duidelijk meer aandacht. Leeft het te weinig of is het te makkelijk online te bestellen? Dyon Vanuit de KNO-vereniging geven we op basisscholen in groep 7 en 8 voorlichting in het kader van KNO PrevENT door KNO-artsen en audiologen. Daar deed ik nu zo'n 12 keer aan mee, een leeftijdscategorie die je nog bewust kan maken van gehoorschade. Ik denk dat oordoppen met muziekfilter over 5 tot 10 jaar geaccepteerd zijn. Aandacht voor het reduceren van volume is prima, maar mensen willen toch muziek beleven. De verantwoordelijkheid ligt bij een ieder zelf. Ik merk dat ik makkelijk iemand overhaal door te zeggen dat het niet alleen een bescherming is, maar dat je elkaar ook beter kunt verstaan. Zeker met de op maat gemaakte oordoppen. Quinten We organiseerden vanuit Thunderplugs een aantal schoolfeesten met de Hoorstichting in het kader van 'Hoe hard is geluid nu eigenlijk?' Door middel van decibelmeters lieten we zien hoe hard de muziek stond. Dat kwam wel binnen bij de leerlingen. Tof en leerzaam idee, maar ook best duur.
earline
EAR_2018_OPM 1.indd 8
01-03-18 16:51
DIAT-0
www.diatec-diagnostics.nl
Maak kennis met Precisie Audiometrische Instrumenten Our first job is to listen to your needs audiological technical service
DiaTec biedt krachtige PCgebaseerde audiometrische instrumenten, speciaal ontwikkeld om de hoorzorgprofessional bij te staan in het adviseren, voorlichten en informeren van de cliënt over diens gehoorverlies. DiaTec is exclusief leverancier Uw partner van MedRx in Nederland en voor 2018 audiometer België. AdviesVan op maat? Bel tot meetcabine: DiaTec op 020-5455786. Diatec is uw partner
Diatec biedt krachtige PC-gebaseerde audiologische apparatuur, speciaal ontwikkeld om de hoorzorg professional bij te staan in het adviseren, voorlichten en informeren van de cliënt over diens gehoorverlies. Advies op maat? Bel Diatec op 020 545 57 86 of mail naar info@diatec-diagnostics.nl
voor alle StAr vereiste apparatuur in 2018
audiological technical service
Diatec is exclusief leverancier van Maico en MedRx in Nederland & België. Diatec is een handelsnaam van Audmet B.V.
EAR_2018_OPM 1.indd 9 Earline maart 2018.indd 1 DIAT-0009 Advertentie Diatec
01-03-18 16:51 8-2-2018 14:57:30
U staat aan het roer en Optitrade geeft u de wind in de zeilen
Als zelfstandig audicien weet u prima waar u mee bezig bent. Daarom wil Optitrade u niet vertellen wat u moet doen of waar u heen moet. Wel willen we u de wind in de zeilen geven waar dat mogelijk is. Want in uw strijd tegen de ketens hebt u het al moeilijk genoeg. Wij zorgen voor simpele betaalbare kant-en-klare campagnes zodat uw klanten u niet vergeten! Daarnaast kunt u gebruikmaken van het slimme declaratieplatform Optitrade zorgdeclaraties en wordt uw administratieve last aanzienlijk minder dankzij ons centrale betaal- en managementinformatiesysteem. Dat bespaart u heel veel tijd. Tijd die u liever besteedt aan uw klanten. Wilt u ook de wind in de zeilen en met ons meevaren? Neem dan direct contact met ons op. Want samen zijn we scherper!
www.optitrade.nl
EAR_2018_OPM 1.indd 10
01-03-18 16:51
Jan De awareness groeit, en dat is positief. De bereidheid om oordoppen te dragen, komt langzaam van de grond. Dan hoop je wel dat men voor kwaliteit gaat. Een lektest geeft aan of gehoorbescherming voldoet aan een aantal eisen. Bij het maken van oorstukjes vraagt de Europese regelgeving om een derdegraads certificaat. Blijkbaar moet aan normen worden voldaan. Robbie Wij doen de lektest altijd bij de op maat gemaakte gehoorbescherming om zeker te weten dat de gehoorbeschermer het oor goed afsluit. Dit is afhankelijk van de eerder genomen afdruk en het gekozen materiaal. Zo'n afdruk is een vak op zich. Bij op maat gemaakte gehoorbescherming geef je kwaliteit- en pasvormgarantie mee. Dat gebeurt zeker niet overal en is ook niet mogelijk bij universele gehoorbescherming. Je moet bij de audicien zijn uit het oogpunt van kwaliteit. Dyon En je wilt ook niet dat er een perforatie in het trommelvlies zit, en dat je een oordop erin stopt. Jeroen En inderdaad de voordelen van het beter verstaan. Dyon Het geven van voorlichting is heel bepalend. Ik zie namelijk ook een andere ontwikkeling, dat de focus in de voorlichting voor preventie gehoorschade door luide muziek te veel op angst ligt. Hoe erg het is als je je gehoor verliest of tinnitusklachten krijgt. Mensen die hier gevoelig voor zijn, kunnen dan doorslaan. Ze checken continu de geluidssterkte met de dB-meter op hun smartphone en zijn er op een gegeven moment van overtuigd dat ze hun oren blijvend beschadigd hebben. Vervolgens worden ze bang voor geluid, ontwikkelen hyperacusis en lopen de hele dag met oordoppen in. Het is belangrijk dat er aandacht voor is, maar geef dan wel goede informatie vanuit een positieve benadering. Quinten Het is wel een hefboom voor awareness. Karel Hoe jonger degene is die voorlichting geeft, hoe meer het wordt opgepakt. Quinten Een bekende muzikant of DJ bijvoorbeeld. Zo plaatste Jett Rebel op Instagram het bericht 'Never leave the house without Thunderplugs'. Echt fantastisch! Karel Toen ik de boodschap kreeg 'u heeft tinnitus' was het eerste wat ik deed: 'Google'. Op internet vind je ongelooflijk veel irrelevante informatie. Stichting Hoormij probeert alle relevante informatie te bundelen, heeft onlangs video's online gezet en introduceert een informatietool gekoppeld aan een landelijke database. We zijn continu bezig om tinnitus op een laagdrempelige manier onder de aandacht te krijgen, maar daar is subsidie voor nodig. En richtlijnen van KNO-artsen. Daar staat helder in beschreven wanneer het handig is om mensen door te verwijzen en wanneer niet. Dyon Tinnitus is complex, soms hebben cliënten al een lang traject doorlopen en belanden in een vicieuze cirkel met meer problemen, zoals stressituatie thuis, baanverlies en onbegrip van de omgeving. Het is belangrijk om via een multidisciplinaire aanpak de behandelingsvorm te bepalen. Samenwerking tussen alle partijen is van essentieel belang. Waar een audicien een hoortoestel met tinnitusmaskeer-
der aanpast, adviseer ik als audioloog misschien wel eerst even een cognitief gedragsmatige benadering om dan pas later zo'n maskeerder te proberen. Jan Op de site van Stichting Hoormij staat: ik kan hulp zoeken. Wat is de beste route? Karel Cruciaal is dat mensen niet gaan zoeken hoe van de tinnitus af te komen. Daar hebben we de eerste- en tweedelijns gezondheidszorg bij nodig. Ik hoor zo vaak dat mensen naar Duitsland rijden voor een peperdure zuurstoftherapie die dan vervolgens niet helpt. Dat is niet goed voor je mentale gezondheid en zorgt ervoor dat tinnituspatiënten dieper in de put raken. Robbie De huisarts speelt daar ook belangrijke rol in. Jan Ook de triage audicien kan goed beoordelen of er verwijzing naar de expert nodig is. Dyon We maken te vaak mee dat cliënten al de route huisarts - KNO-arts - audicien hebben doorlopen en dan pas dan naar een Audiologisch Centrum doorverwezen worden. Angst en bezorgdheid over het gehoorverlies of bijvoorbeeld het verlies van een passie als muziek wordt gestuurd vanuit het limbische systeem in je hersenen. Dat is waarschijnlijk de kern van het probleem voor verergering van tinnitus. Jan Ja, het is vooral de manier waarop je hersenen ermee omgaan, niet alleen de piep in je oor. Robbie Daarom is educatie zo belangrijk, dan voorkom je dat iemand allerlei alternatieven gaat proberen. De triage audicien doet audiometrisch onderzoek voor de beoordeling 'pluis/ niet-pluis'. We kunnen educatie geven en beoordelen wat we kunnen doen voor de cliënt: kunnen we zelf aan de slag of is een doorverwijzing naar KNO-arts of Audiologisch Centrum? Bij doorverwijzen is een belangrijke vraag wel 'hoe krijgen we de cliënt dan zo snel mogelijk op
earline
EAR_2018_OPM 1.indd 11
11
01-03-18 16:51
de juiste plek?' Ik probeer als (triage) audicien de cliënt altijd met een goed gevoel weg te laten gaan. Ook als ik de tijd eigenlijk gratis weggeef. Want als iemand niet bij mij terugkomt voor tinnitusmaskering, geluidsverrijking of aanpassing van een hooroplossing, dan is dat gratis stoeltijd geweest. Dit kan mogelijk een beperking zijn voor audiciens om de stap te nemen uitgebreid met de cliënt te gaan zitten, educatie te geven en mogelijke oplossingen in kaart te brengen om vervolgens door te moeten verwijzen. Jan Wanneer doe je wel of niet uitgebreide diagnostiek? De deskundigen hanteren vaak de slagboomdiagnostiek: is er wel of niet iets anders aan de hand, wel of niet beeldvorming of andere medische disciplines inzetten. Tinnitus kent zoveel oorzaken. Een hele grote groep heeft het, waarbij het niet duidelijk is hoe het ontstaan is. Dyon Het is heel complex. Het is niet mogelijk om, vanuit de kennis die we nu hebben, geluid weg te nemen. We nemen de cliënt stapsgewijs mee hoe je ervoor kunt zorgen dat de tinnitus minder last geeft en maken gebruik van psycho-akoestiek: wat doet iemand met geluid, in een rumoerige omgeving probeert het brein automatisch geluid te filteren. Met een gespecialiseerde tinnitusbehandeling leren we niet met de tinnitus om te gaan, maar leren we het brein om de prikkel van de tinnitus totaal anders te interpreteren. Tevens bieden we een cognitieve gedragsmatige benadering aan waarbij psychologen en fysiotherapeuten een belangrijke rol vervullen. Dit alles is gespecialiseerd op tinnitus. Robbie In dat proces kan maskering tools geven om invloed te hebben op het geluid. Als de tinnitus even te veel wordt, kun je via een app op je smartphone even naar iets anders luisteren. En dat helpt. Karel Zorg wel dat mensen niet verslaafd raken aan hun maskering om hun probleem te vergeten. Een tinnitusmaskeerder moet iets tijdelijks zijn. Jan Ik vind geluidsverrijking een beter woord dan maskering. Een positievere benadering, als onderdeel van de geluidsperceptie. Jeroen Wij hanteren het woord 'verlichtingsruis'. We bieden ruis aan om te verlichten of om via streamingstechnieken muziek of andere comfortabele geluiden aan te bieden. Dat is het spanningsveld: aan de ene kant wil je de gebruiker veel invloed geven op het geluid, aan de andere kant wil je voorko12
men dat hij de hele dag panisch bezig is met dat geluid. Starkey heeft een aantal tools in de software ontwikkeld, waarbij de audicien kan beoordelen per cliënt of de tool wel of niet gebruikt wordt. Er zijn tinnituspatiënten die zo'n tool prima zelf kunnen bedienen, maar als het meer stress dan verlichting oplevert, gebruik 'm dan niet. Muziek wordt wel steeds belangrijker merken we. Dyon Ik ben geen voorstander van tinnitusmaskeerders. Men wil namelijk in eerste instantie wel controle over de tinnitus en als je de patiënt dan iets in handen geeft, waarbij de indruk wordt gewekt dat je die controle kunt geven, dan mis je het probleem waar het eigenlijk om gaat. Dat de tinnitus geen bedreiging is, dat je het niet moet proberen weg te krijgen, maar te ervaren dat het mogelijk is om de tinnitus toe te laten. Sommige mensen komen door dit soort triggers in een vicieuze cirkel, worden steeds angstiger voor de tinnitus wanneer er weer stilte is na het gebruik van de tinnitusmaskeerder. Sowieso geeft het ermee bezig zijn, de juiste instelling vinden voor zo'n maskeerder, eigenlijk meer aandacht naar de tinnitus. Jeroen Er wordt steeds meer gewerkt met sensoren met EOGen EEG-metingen. We staan aan de vooravond van veel meer mogelijkheden, zoals live vertalen, Siri, Google Assist. Niet alleen meer focus op gehoorverlies, maar op 'healthable'. Starkey wil zeker niet de controle over tinnitus promoten, want dat kan niet, maar wel comfort bieden waar mogelijk, zoals streaming van audio. Een combinatie van therapie en hooroplossing. Een verlichtingsruis alleen is niet de oplossing. Jan Het besef dat tinnitus tussen de oren zit, wordt toch vaak ontkend. Quinten Het wordt vaak gecombineerd met ouderdom, terwijl de jongere doelgroep er ook last van heeft. Ons nieuwe product KNOPS is bijna een sieraad met 4 standen van 0 tot 40 decibel demping. Het gaat niet alleen om een product, maar om de beeldvorming. Ik hoop dat over een paar jaar iedereen met een gouden KNOPS-ring of een hoortoestel naar een nachtclub of festival gaat. Dat het er allemaal hetzelfde, dus hip, uitziet. Jan En ondertussen blijft tinnitus een onderwerp wat 'not done' is. Een van de grootste wensen is dat de huisartsen dat ook gaan inzien. Is het een uitlaatklep van iets anders, zoals stress? Robbie Er zijn legio cliënten die binnenkomen met de zin: 'Ik heb last van tinnitus, maar ik ben niet gestrest'. Er heerst nog steeds een taboe om daarvoor uit te komen. De drempel wordt verhoogd. En het is in de audicienpraktijk bijna niet te beoordelen of er meer aan de hand is dan het gehoorprobleem. Hiervoor is een samenwerking met meerdere partijen van groot belang. Jan Het is goed om gezamenlijk een intake vragenlijst op te stellen om vast te stellen wanneer je doorstuurt naar KNOarts of Audiologisch Centrum. Karel We zijn terug aan het begin, jongeren komen naar concert en houden een piep in hun oren. Ze durven er niet voor uit te komen, zeker niet als ambassadeur van Stichting Hoormij... Quinten Er is nog veel te winnen. Dyon Heb je tinnitus, laat van je horen!
earline
EAR_2018_OPM 1.indd 12
01-03-18 16:51
GEHOORBESCHERMING EN NEDERLANDSE INNOVATIE op 9 januari was team earline traditiegetrouw aanwezig op de lumc nieuwjaarsrefereeravond met als thema gehoorbescherming en nederlandse innovatie. een volle collegezaal met interessante sprekers en schrijftolken davy de bruijn en sharita van der meulen die hun belangrijke werk voor de slechthorenden in de zaal deden. sponsor van deze avond was comfoor, bekend van pluggerz in doetinchem. een korte impressie. TEKST Anneke Pastoor BEELD Amanda Morina Het Convenant Preventie Gehoorschade Muzieksector (2014) tussen Vereniging van Nederlandse poppodia en festivals, Vereniging van Evenementenmakers en het Ministerie van VWS maakte afspraken hoe het gehoor van bezoekers van evenementen beschermd wordt: over 15 minuten gemeten mag dit maximaal 103 dBA zijn, voor kinderen tot 13 jaar 91 dBA en jongeren tot 16 jaar 98 dBA. In november 2015 werd er het Actieplan Preventie Gehoorschade naar de Tweede Kamer gestuurd waarin geattendeerd wordt op het feit dat lang niet alle evenementenlocaties aangesloten zijn bij twee genoemde partners van het Convenant. Vraag aan het RIVM was: kan er advies uitgebracht worden? Belangrijkste conclusies zijn dat het niet mogelijk is om maximale geluidsniveaus vast te stellen die voor ieder individu veilig zijn en dus geen risico geven op gehoorschade. Het is niet aangetoond dat jongeren extra gevoelig zijn voor gehoorschade dan volwassenen met als kanttekening dat bij kinderen tot 12 jaar het gehoor nog volop in ontwikkeling is. Het advies is net of komt binnenkort online. www.rivm.nl
gehoorbescherming in combinatie met fashion. De KNOPSvolumeknop in je oren heeft 4 standen: van natuurlijk geluid, vlakke demping tot volledige afsluiting van geluid. www.knops.co
Arjen de Jong, één van de founders van KNOPS naast zijn broer Richard de Jong, Koen Brouwer en Quinten Huigen, vertelt over het innoverende product: analoog adaptieve
Dank aan afdeling KNO van het LUMC voor de uitnodiging, de interessante avond en de gezellige borrel na afloop!
Engbert Wilmink van Dynamic Ear Company ontwikkelt universele gehoorbescherming van diverse soorten filters tot hearables. Onlangs is een nieuw schuimproduct toegevoegd. Wilmink benadrukt dat controle op goede certificering en normering heel belangrijk is. www.dynamic-ear.com De avond werd afgesloten met een presentatie van Marcel Kok van dBcontrol. Dit bedrijf is specialist in geluidsbeheer bij evenementen in Nederland en België. Zo blijft het festival onder de geluidsgrens en ontstaan er geen problemen met de lokale bevolking rondom het festivalgebied. dBcontrol is tijdens een festival gekoppeld aan de geluidstechnicus en houdt alles qua mogelijke decibelproblemen in de gaten. www. dbcontrol.nl
sponsor comfoor en jan de laat
earline
EAR_2018_OPM 1.indd 13
13
01-03-18 16:52
WENDELINA’S HOORIDEE “Iedere dag werk ik met mensen die een nieuwe stap willen zetten, nieuwsgierig zijn en willen weten wat er bestaat, beter kan en welke mogelijkheden er zijn. Zij hebben allemaal hun eigen vragen over leven en werken met gehoorverlies. In deze nieuwe rubriek van Earline deel ik vanaf nu ervaringen uit mijn praktijk”.
AL 17 JAAR IS DE VRAAG: HOE WÉL? MET FOCUS OP POWER EN PERSPECTIEF BIJ GEHOORVERLIES wendelina timmerman en haar team van hooridee trainen professionals zoals bedrijfsartsen, arbeidsdeskundigen, audiologen en audiciens. hooridee geeft workshops en biedt individuele trainingen voor werknemers/zzp'ers met gehoorverlies. Plotsdoof Mark verloor plotseling zijn gehoor tijdens een verkoudheid. Een lelijk virus verwoest een groot deel van de haarcellen in zijn slakkenhuis. Er volgt een snelle reactie van de huisarts. De KNO-arts zorgt voor een prednisonkuur. Een deel van zijn gehoor blijft uiteindelijk behouden. Deze dertiger is wel opeens slechthorend. Hij belandt in een compleet nieuwe onbekende wereld. Alles klinkt vreemd. Hij is moe en verbijsterd. Hij kan zich niet voorstellen dat dit zijn nieuwe leven zal zijn. Mark houdt van muziek en donderjagen. In zijn vriendengroep is hij gevat en een gangmaker. Er is ineens veel veranderd, want zijn twee kleine kinderen kan hij niet meer verstaan als ze ’s ochtends bij de slaapkamerdeur iets vragen. De lieve woordjes van zijn vrouw zijn niet meer waarneembaar. Nieuwe wereld Mark doet een proef met hoortoestellen. Hij heeft geen idee wat hij kan verwachten en hoe hij het beste kan samenwerken met de audicien. Mark is manager en gewend zijn eigen zaken te regelen, maar deze ervaringen zijn zo onbekend. Zijn werkgever is vol begrip. De bedrijfsarts verwijst hem naar Hooridee. De vraag is of wij hem kunnen coachen op het gebied van leven en werken met gehoorverlies. Mark heeft veel vragen. Hij wil de weg vinden in deze nieuwe jungle zoals hij het noemt. Hij wil weten welke routes er zijn voor hem. Wat de beste route is op weg naar de top van de Mount Everest, zoals hij dit leerproces ervaart.
collega’s. Als ik vraag of hij verschillende fragmenten wil beschrijven die weergeven hoe het is om met plotsdoofheid te leven, komt er volop materiaal tevoorschijn voor de betrokken professionals. Earopener Het is een earopener voor Mark dat bij de keuze en het finetunen van zijn hoortoestellen zijn bijdrage en feedback cruciaal zijn. En ook dat de audicien het op prijs stelt als hij bijhoudt en concreet maakt wat er goed gaat met de hoortoestellen en welke verbeterpunten er zijn. Ik raad hem aan de belangrijkste leef- en werksituaties uit te kiezen en bij te houden welke de plus- en minpunten zijn. Hij is enthousiast en gaat direct aan de slag. Zo wordt duidelijk dat het eerst uitgeprobeerde merk te veel minpunten heeft om een keuze voor dit merk te kunnen maken. Een succesvolle proef met een tweede merk volgt dankzij expliciete en aantoonbare meerwaarde voor zijn privé en werk. Kinderen Hij is gefrustreerd dat hij zijn kinderen niet altijd kan bereiken. Hij leert hoe belangrijk nabijheid is en hoe belangrijk licht is om goed te verstaan. Dat ze spelenderwijs gebaren kunnen maken. Hoe hij ’s ochtends vroeg ook zonder hoortoestellen met zijn kinderen kan communiceren is voor hem een waar avontuur. Ik geef het boekje mee van Peter Kraft: een muis in mijn oor. Hij leest zijn kinderen voor uit dit boekje over een jongetje met gehoorverlies. Spelenderwijs leren zijn kinderen wat er gebeurd is en samen leren ze kleine verhaaltjes maken met gebaren.
Focus wendelina timmerman Mark wil terug naar de werkvloer, terug naar zijn gezonde balans. Hij zoekt maatwerk in de techniek, goed contact met zijn gezin, dierbaren en
EAR_2018_OPM 1.indd 14
01-03-18 16:52
TINNITUSKLACHTEN Hoe te verlichten • Probeer spanningen te vermijden; spanning stimuleert een toch al te gespannen hoorsysteem. • Zorg voor voldoende rust en vermijdt oververmoeidheid. • Zoek zoveel mogelijk afleiding, onderneem activiteiten in de frisse buitenlucht (zuurstofrijk), maar las wel rustpauzes in. • Probeer situaties waarbij veel lawaai is, te vermijden; gebruik zonodig gehoorbeschermers. • Probeer zo goed mogelijk te slapen, met het hoofd wat hoger, bijvoorbeeld op twee kussens. Een verminderde bloedaandrang naar de hersenen werkt gunstig op tinnitus. • Zorg voor een goede bloeddruk, passend bij de leeftijd. • Leer oorsuizen te aanvaarden als een vervelende realiteit en probeer er zo weinig mogelijk aandacht aan te schenken. • Men hoort het oorsuizen meestal in een stille omgeving. Een afleidend geluid, bijvoorbeeld een radio, ventilator of zelfs een tikkende klok kan uw geluid maskeren. • Lees bij medicijngebruik eerst de bijsluiter goed na op eventueel oorsuizenrisico. • Gebruik kalmerende middelen alleen op voorschrift van de arts en dan liefst zo weinig mogelijk. • Wees matig met stimulerende middelen waaronder ook alcohol, koffie en zelfs chocolade worden gerekend. • Tenslotte: probeer een zo overzichtelijk mogelijk leven te leiden. bron stichting hoormij
Symposium nieuwe wet- en regelgeving medische hulpmiddelen nen organiseert op 27 maart 2018 bij het nbc congrescentrum te nieuwegein een symposium over de nieuwe wet- en regelgeving van medische hulpmiddelen (de mdr). de mdr is een feit, hoe zorgt een organisatie dat het hier aan voldoet? De nieuwe wet is van kracht, maar hoe nu verder? Is de sector al bezig met implementatie? Wat is daarvoor nodig? Wat betekent de nieuwe verordening voor de verschillende partijen en wat zijn de meest ingrijpende veranderingen? De nadruk ligt op implementatie van de wet- en regelgeving. Een aantal vraagstukken en (mogelijke) knelpunten wordt behandeld. Het doel is dat deelnemers na afloop van het evenement over meer kennis beschikken over de nieuwe wetgeving voor medische hulpmiddelen. Het uitgangspunt is dat deelnemers zich bewust zijn van de fase van implementatie waarin ze zitten en wat hen (nog) te doen staat en handvatten aangereikt hebben gekregen over het implementatietraject. De dag bestaat uit een plenair programma met presentaties. In de middag is er een keuzeprogramma waarbij deelnemers kunnen kiezen uit twee zogenaamde ‘meet en greets’. Elke belanghebbende partij is welkom! voor meer info en inschrijving: www.nen.nl
TINNITUSBEHANDELING ADELANTE IN BASISPAKKET de tinnitusbehandeling, die door adelante is ontwikkeld, wordt in het basispakket van zorgverzekeraars opgenomen als reguliere zorg. dit is op 18 december 2017 besloten door zorginstituut nederland. Met deze positieve duiding gaat deze gespecialiseerde behandeling van Adelante tot de basisverzekering van alle zorgverzekeraars behoren en kunnen mensen beter worden geholpen. De meeste zorgverzekeraars vergoeden de tinnitusbehandeling bij Adelante. Het blijft echter raadzaam bij de eigen zorgverzekeraar te informeren of deelname inderdaad wordt vergoed.
Effectiviteit wetenschappelijk bewezen Adelante heeft een effectief behandelprotocol ontwikkeld: de gespecialiseerde stepped-care tinnitusbehandeling. Deze is opgesteld en onderzocht door dr. Rilana Cima, psycholoog en wetenschapper bij Adelante en Maastricht University. Het betreft een cognitieve gedragstherapeutische behandeling, uitgevoerd door een gespecialiseerd
multidisciplinair team. De gespecialiseerde behandeling is effectief bewezen in een grootschalig onderzoek. De behandeling is stapsgewijs georganiseerd en wordt aangeboden met oplopende intensiteit, naar gelang de behoefte van de patiënt en volgens vooraf bepaalde criteria. De tinnitusbehandeling van Adelante wordt momenteel in Hoensbroek en Blerick aangeboden. voor meer info: www.adelante-zorggroep.nl
earline
EAR_2018_OPM 1.indd 15
15
01-03-18 16:52
CONTACTLOOS OPLAADBAAR EN OPLOSSING EIGEN STEM onlangs heeft sivantos nieuwe hoortoestellen toegevoegd aan haar bestaande platform signia nx. de nieuwe signia pure™ charge&go nx hoortoestelllen zijn de enige op de markt die own voice processing (ovp™) combineren met oplaadbaarheid, direct streaming en telecare. en dit allemaal in één toestel. TEKST en BEELD Sivantos INFOTORIAL
16
earline
EAR_2018_OPM 1.indd 16
01-03-18 16:52
In oktober 2017 introduceerde Signia haar nieuwe platform Nx met het baanbrekende Own Voice Processing (OVP). Signia Nx met OVP lost het eigen stemprobleem op en geeft dragers het vertrouwen om goed te horen en gehoord te worden. De unieke OVP zorgt voor een verbetering van de spontane acceptatie voor 80 procent van de (eerder) ontevreden hoortoesteldragers.1 OVP zorgt ervoor dat u als audicien niet meer hoeft in te leveren op verstaanbaarheid om het geluid van de eigen stem te kunnen verbeteren. Het detecteert en verwerkt het geluid van de eigen stem compleet onafhankelijk van alle omgevingsgeluiden, inclusief andere stemmen, en zorgt hiermee voor de meest natuurlijke luister ervaring met hoortoestellen. Hightech hooroplossing Nu, nog geen 6 maanden na de introductie van deze audiologische mijlpaal, presenteert Signia het eerste oplaadbare toestel met OVP: de Pure Charge&Go Nx. Deze hightech hooroplossing levert een ongeëvenaarde reeks aan voordelen voor de hoortoestel drager. Naast de unieke geluidskwaliteit zorgt de Pure Charge&Go Nx voor een gemakkelijk en vanzelfsprekend gebruik, omdat contactloos laden volledig geïntegreerd is in dit nieuwe toestel. Hoortoestel dragers hoeven zich niet langer zorgen te maken over gedoe met batterijen. De Pure Charge&Go Nx maakt zijn naam waar: de toestellen zijn gemakkelijk te gebruiken. De hoortoesteldrager laadt zijn toestellen op terwijl hij slaapt, door ze simpelweg in de kleine draagbare lader te leggen. Na een half uur opladen, gaan de hoortoestellen zeven uur mee en na drie uur zijn ze volledig opgeladen en kan uw klant de hele dag vooruit. Wanneer de Pure Charge&Go Nx uit de lader wordt gehaald schakelt hij automatisch weer in en is hij direct klaar voor gebruik. Bovenop al dit gemak biedt dit nieuwe hoortoestel van Signia Bluetooth-verbindingen met mobiele apparaten, waardoor de hoortoesteldrager langdurig kan genieten van hoge kwaliteit TV-audio, muziek en telefoongesprekken. De drager kan erop vertrouwen dat zijn hoortoestellen hem altijd zullen verbinden met de geluiden die hij wil horen. Volledige afstelling op afstand na de eerste aanpassing wordt verzorgd door Signia TeleCare, de myHearing app en de Connexx aanpassoftware. Hiermee helpt Signia u proeven succesvol af te ronden en van mensen met gehoorverlies tevreden klanten te maken. Uw klantcontact is nog laagdrempeliger en efficiënter, doordat de klant met de myHearing app zelfredzaam is. Daarnaast zal hij of zij meer gemotiveerd worden om de hoortoestellen te dragen en kan via de FAQ zelf problemen oplossen. Via remote fitting zijn eventuele aanpassingen live en real-time in de hoortoestellen aan te passen, waar uw klant zich ook bevindt.
pure charge&go nx s hero
pure 10 nx
motion 13p nx lt
Ook nieuw in de Signia Nx lijn is de krachtige Motion™ 13P Nx, waarmee u uw klanten met een sterk gehoorverlies kennis laat maken met OVP. De nieuwe Pure 10 Nx is Signia’s kleinste hoortoestel met baanbrekende Nx technologie. Het ontwerp van de Pure 10 Nx is ideaal voor eindgebruikers die een makkelijk te gebruiken hoortoestel zoeken, zonder poespas, maar met de voordelen van het nieuwe platform. Tenslotte introduceert Signia deze maand ’s werelds eerste hoortoestel met OVP en streaming mogelijkheden voor klanten met een volledig gehoorverlies aan één oor: de innovatieve CROS Pure 312 Nx, die zowel CROS als BICROS instelbaar is. voor meer info: www.signia-pro.nl +31 (0)88 1466600 1* 2017 “ovp studie” uitgevoerd door university of northern colorado waarbij het effect van own voice processing op de spontane acceptatie na de eerste aanpassing van hoortoestellen gemeten werd. www.signia-pro.com/ovp-study
earline
EAR_2018_OPM 1.indd 17
17
01-03-18 16:52
OTICON BEST MOGELIJKE HOORZORG “klanten verwachten kwaliteit van de vakaudicien en met oticon opn kun je dat verschil ook maken”. oticon heeft daarnaast haar portfolio opnieuw bekeken en een aantal hooroplossingen volgens het 'best in category'-principe geherpositioneerd.
VRIJE MARKT
POWER
PAEDIATRICS
Opn 1-2-3
OTHER
Opn 1-2-3 (Tieners)
Opn 1-2-3 Dynamo SP10
NIEUW in ZN
Nera2 Pro (Ti)
Dynamo SP8
Sensei (SP) Pro
NIEUW in ZN
.4
NIEUW
in cat
.3
NIEUW in ZN
Dynamo SP4 Sumo DM
Sensei (SP)
CATEGORIE 3
Como2 Pro
in cat
Dynamo SP6
Nera2
Ria2 Pro (Ti)
NIEUW
CATEGORIE 4 CATEGORIE 2
5 4 3 2
BEST IN CATEGORY
CATEGORIE 5
Oticon presenteert namelijk drie nieuwkomers binnen de ZN-categorie: de Como2Pro is nieuw per 1 januari, leverbaar in 5 modellen in, exclusief verkrijgbaar bij zelfstandige audiciens. De Nera2 en Nera2Pro (Ti) komen vanuit de 'vrije markt' naar resp. categorie 4 en 5. Daarnaast schuift de Ria2 Pro (Ti) van categorie 5 naar 4 en de Ria2 van categorie 4 naar 3.
Assortiment 2018 VRIJE MARKT
Taco Drok sprak er inspirerend over tijdens de Optitrade Audiologie Marathon. "De markt is groot, waar liggen de kansen? De audicien moet zo dicht mogelijk bij zijn vak blijven. Nu kan ook het leven van een grote groep slechthorenden binnen de verzekerde basiszorg een kwaliteitsimpuls krijgen".
Alta2 Pro (Ti) Alta2
Nera
Ria Pro Como Pro Ria2 Ria Como
Get
Dit overzicht bevat alle Oticon hoortoestellen binnen de vrije markt en de ZN-categorieën. Oticon heeft geen toestellen ingedeeld binnen ZN-categorie 1. ‘Other’ producten zijn uitlopend en niet standaard voorradig. Voor een actueel overzicht van de hoortoestellenclassificatie zie: www.hoortoestellendatabase.nl
voor meer info: www.oticon.nl
VLOEIEND, GRENZELOOS EN DRAADLOOS HOREN vorig jaar introduceerde bernafon wereldwijd de zerena 9|7|5 voor de vrije markt, voorzien van de gepatenteerde decs™ technologie (dynamic environment control system™). het nieuwe dynamische horen gaat verder.
soundclip-a
Spraak in lawaai wordt door hoortoestelgebruikers nog steeds gemeld als moeilijkste situatie. Zerena biedt de voordelen van spraakverstaan, luistercomfort en minder luisterinspanning. Extra handige tool daarbij is de SoundClip-A, de allrounder voor grenzeloos streamen van geluid naar beide oren en connectiviteitsmogelijkheden met iOS, Android™ en standaard Bluetooth audioapparaten. Daarbij kan Zerena miniRITE nu eenvoudig geüpgraded worden naar een oplaadbaar hoortoestel met de ZPowerrechargeable kit, de krachtigste zilver-zink batterij. Zo lever je gegarandeerd vloeiend, grenzeloos en draadloos horen aan de klant!
zpower minirite
18
voor meer info: www.bernafon.com
earline
EAR_2018_OPM 1.indd 18
01-03-18 16:52
SoundC
SOUNDCLIP-A
GESCHIKT VOOR ALLE MOBIELE TELEFOONS
Voor handige, handsfree telefoongesprekken met iPhone ÂŽ en alle moderne smartphones, kiest u de SoundClip-A van Bernafon*. Een kleine allrounder waarmee direct streamen met zowel iPhones als Android TM telefoons mogelijk is. De clip is gemakkelijk te gebruiken als afstandsbediening voor Zerena hoortoestellen en bevat een externe microfoon voor communicatie op afstand of in rumoerige omgevingen.
*Ga voor meer informatie over compatibiliteit naar www.bernafon.com/products/accessories. iPhone, is een handelsmerk van Apple Inc., gedeponeerd in de VS en andere landen. Android is een handelsmerk van Google Inc.
EAR_2018_OPM 1.indd SoundClip-A-Earline 1.indd 19 1
01-03-18 16:52 12-2-2018 13:59:18
ZIE HOOR en LEEF de stap van het voegen van metsel naar een notenwinkel was geen succes, maar de nieuwe zaak van jan-maarten en hanke van baaren daarentegen wel. in oktober 2017 openden zij hun nieuwe winkel waarin drie zaken centraal staan: zien, horen en de kwaliteit van leven, zoals de naam al doet vermoeden. in de modern ingerichte hoor- en optiekwinkel is er ruimte voor persoonlijke aandacht onder het genot van vers gezette koffie en zelfgebakken cupcakes. niet alleen de inrichting is verrassend, ook het assortiment wijkt af van de traditionele collega. TEKST Anneke Pastoor/Frits van den Heijkant BEELD Loek Peters Nadat Jan-Maarten en Hanke van Baaren jarenlang lichamelijk zwaar werk hadden uitgeoefend, besloten ze de gok te wagen. Via een helpende hand van Richard Hendriksen van Optizien te Renkum en met een ijzeren discipline zetten ze het idee van een notendelicatessenwinkel aan de kant en richtten ze de mobiele audicien Hoor & More op. Jan-Maarten: “Gewoon de auto in met een koffer vol accessoires en gaan. Mensen vinden het heel fijn om op eigen locatie gemeten te worden. Dat geeft rust”. Hanke werkte al bij Optizien en door het volgen van verschillende cursussen ontwikkelde ze zich tot hoorspecialist. Maar JanMaarten en Hanke bleven dromen van een eigen zaak. “We hadden nu gewoon het gevoel dat we een eigen inloopadres wilden. We hadden in ons huis wel een locatie
20
waar mensen binnen kwamen lopen maar dat is niet zo geweldig op zondagochtend”. Vorig jaar realiseerden ze deze wens met de eigen zaak Zie Hoor & Leef als resultaat. Het interieur is fantastisch met een industriële look door interessante objecten, zoals stellages uit een schoenen fabriek, een antieke deur uit 1865 en een oud draaiorgel. Hanke: “Samen met de gemeente Almelo en dit orgel proberen we de straten levendig te houden, want naast horen en zien, moet er vooral ook geleefd worden”. Het begin Jan-Maarten: “Vooral over de naam Zie Hoor & Leef hebben we lang nagedacht. Almelo kent twee verschillende doelgroepen met hun eigen prijsgradaties: een lager en een hoger segment. Die proberen we op een juiste manier aan te
earline
EAR_2018_OPM 1.indd 20
01-03-18 16:52
AUDICIEN AAN HET
WOORD spreken met onze naam, maar ook met het interieur. Jong tot oud komt hier voorbij; de jongste klant is 6, de oudste 106 jaar. Doordat we hippe brillen verkopen, krijgen we ook veel jonger publiek binnen. We willen niet ‘in het oubollige’ blijven hangen. Zie Hoor & Leef is voor alle leeftijden interessant qua uitstraling, gevoel en sfeerbeleving. Iedereen moet zich prettig voelen bij ons in de w inkel”. Hanke: “Jan-Maartens oog viel toevallig op de stellingkasten uit de oude schoenfabriek in Zwolle. We zijn naar de veiling gegaan op de avond waarop het Nederlands elftal moest voetballen. We deden een bod en niemand ging er overheen. Toen hadden we het voor elkaar”. Fiftyfifty “Wat je merkt, is dat mensen hier anders binnenkomen. Ze kunnen namelijk in anonimiteit binnenkomen. Als je bij een audicien naar binnenstapt, dan heb je een hoorprobleem en daar kom je voor. Als audicien voel je vaak nog de schaamte van de cliënt. Hier hoor ik opmerkingen als: ‘Zie Hoor & Leef, ik kom voor het middelste gedeelte’. Je kunt ook nog beslissen om voor een zonnebril te gaan, als je er toch nog niet aan toe bent om je hoorprobleem onder ogen te komen. Hier ziet niemand of je voor horen of voor optiek komt. Of gewoon voor een kop koffie, want dat mag zeker ook. Je zit hier niet ‘bij de audicien’. We hebben een ‘fiftyfifty’-verhouding met de optiek, in de naam zit dat ook verborgen. Want als je goed ziet en hoort, kun je ook meer leven en beleven. We hebben een hoorhoek links en het rechtergedeelte is voor de brillen. Hier in de hoek hebben we een mooie aanpasruimte waar we relaxed een meting kunnen doen. Vervolgens gaan we op de bank het gesprek aan. We geven altijd heel duidelijk aan dat een hoortoestel een hulpmiddel is. Het wordt helaas nooit meer 100 procent en dat moet je ook niet beloven. Voor de akoestiek hebben we kleden op de grond gelegd, maar akoestiek is ook realiteit. Je komt niet alleen maar in kleine ruimtes. We kunnen de ruimtes wel meer afsluiten door de spiegels te verplaatsen. Beetje huiskamergevoel zeg maar”. De toekomst Jan-Maarten: “Onze dochter gilt al vanaf haar zestiende dat ze opticien wil worden. Ze volgt nu ook een optiekopleiding. We hebben onze kinderen ook meegenomen naar verschillende beurzen zodat ze weten wat we doen, maar ook zodat wij weten wat de jongere doelgroep aanspreekt. Onze zoon ging alleen op pad en ging het gesprek aan met iedereen. Aan het einde van de dag wist hij alle ins en outs. Hij kon alle collecties aanwijzen met een inkoopprijs erbij. Vertegenwoordiger zijn zit in zijn bloed. Of hij deze branche in wil, weten we nog niet. Maar ook wij zijn via verschillende omwegen in deze branche beland, dus zeg nooit nooit”.
hanke en jan-maarten van baaren
earline
EAR_2018_OPM 1.indd 21
21
01-03-18 16:52
COLUMN
WIN EEN PIEP IN JE OREN Begin februari werd in Nederland voor de derde keer de Week van het Oorsuizen georganiseerd. Stichting Hoormij liet op vele fronten van zich horen op verschillende media waardoor deze week niet ongemerkt voorbijgegaan is. Datzelfde geldt voor vele KNO-artsen, aangemoedigd door commissie PrevENT, die scholen bezoeken om voorlichting te geven over het belang van gehoorbescherming als je je blootstelt aan te harde muziek. Dit laatste, harde muziek op festivals, tijdens concerten, in disco’s en (boerderij)feesten maar ook in cafés, wordt verder aan banden gelegd na onderzoek onder auspiciën van het RIVM waarin het ging om maximale geluidniveaus, bijvoorbeeld Leq < 102 dB(A), voor locaties met versterkte muziek1. Zoals het nu ernaar uit ziet zullen Nederlandse gemeenten deze restricties ten aanzien van geluidsniveaus opnemen in het vergunningenbeleid.
nooit één oplossing, maar alle beetjes helpen. Er is hier een uitgebreide vraagbaak opgenomen en je vindt bovendien vele tips (zie kader op pagina 15), die je zelf kunt toepassen om de klachten te verlichten. Belangrijkste conclusie is dat, ook al lijkt het erop dat de oren niet goed functioneren, het vaak ‘tussen de oren’ zit waar de verbetering vandaan moet komen, al dan niet met hulp. Ook met die hulp zijn er vorderingen gemaakt. Eind 2016 verscheen de nieuwe richtlijn Tinnitus van de KNO-vereniging2, waarin allerlei invalshoeken opgenomen zijn als het gaat om de behandeling van tinnitus. En eind 2017 kwam het rapport van het Zorginstituut3 uit, waarin de zogenaamde ‘Stepped Care’ methode (cognitieve gedragstherapie in multidisciplinaire setting) - ontwikkeld door Adelante Hoensbroek en het UMC Maastricht - aanbevolen en in het basiszorgpakket opgenomen wordt. En niet te vergeten verschillende andere behandelmethoden, al dan (nog) niet voldoende geëvalueerd, zoals neuromodulatie4 en EMDR5 (trauma related), maar ook de reguliere behandeling door de GGMD in Nederland met ‘Werken aan Tinnitus’6. Samen kunnen we onze patiënt/cliënt een eind op weg helpen!
Zoveel aandacht voor oorsuizen wakkert ook het zoeken naar hulp aan. Dat heeft ook een keerzijde. Het lijkt erop dat onze spreekuren veel vaker bezocht worden door patiënten/ cliënten die lijden aan tinnitus. En helaas komt het nog te vaak voor dat iemand met ernstige tinnitusklachten te horen krijgt: ‘er is geen medicatie of operatie mogelijk, u zult ermee om moeten leren gaan’. Gelukkig biedt de website van de Stichting Hoormij een schat aan informa- jan a.p.m. de laat tie waarmee je iemand al een heel eind op weg klinisch-fysicus - audioloog kunt helpen, want voor tinnitus geldt: er is bijna
bronnen: 1 www.ned-ver-audiologie.nl/wp-content/uploads/2017/12/nieuwsbrief-nva-113.pdf 2 www.vgct.nl/stream/definitieve-richtlijn-tinnitus-okt-2016.pdf 3 www.zorginstituutnederland.nl/publicaties/standpunten/2017/12/22/standpunt-trapsgewijze-tinnitusspecifiekebehandeling-bij-chronische-tinnitus 4 www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/pmc5304262/pdf/fneur-08-00036.pdf 5 www.oorsuizen.nl/informatie-oorsuizen/emdr-bij-tinnitus/ 6 www.ggmd.nl/wordpress/wp-content/uploads/2018/02/180207-flyer-tinnitus.pdf deze verwijzingen vindt u ook op www.earline-magazine.nl
22
earline
EAR_2018_OPM 1.indd 22
01-03-18 16:52
OPTITRADE
ALS UW RETAILPARTNER optitrade staat al 35 jaar naast de zelfstandige ondernemer en versterkt zo uw positie in de lokale markt. door krachtenbundeling heeft optitrade een breed pakket aan activiteiten ontwikkeld dat u helpt met ondernemen. een gesprek met olaf schuurmans, product specialist audiologie. TEKST Anneke Pastoor BEELD Loek Peters
Vaak wordt Optitrade een inkooporganisatie genoemd, maar dat dekt bij lange na niet de lading als het gaat om de activiteiten die Optitrade organiseert. “Als full service retailorganisatie hebben we goede inkoopprijzen en condities geregeld. Daarbij bieden we ook een professioneel betalingssysteem aan waarin de audicien altijd de PDF-kopieën van alle facturen terug kan vinden en waar hij inzicht over zijn inkoop vindt. De boekhoudkoppelingen zorgen ervoor dat de audicien zijn administratie efficiënt en effectief kan uitvoeren”, vertelt Olaf. Optitrade biedt een overzicht met de complete business journey. In de business journey ziet de ondernemer alle mogelijkheden en beslist hij zelf wat belangrijk is. “Zo geven we ondersteuning en inzicht via rapportages in de bedrijfsvoering en leveren we een benchmark zodat de prestaties vergelijkbaar zijn. Ook luisteren we naar waar de audicien behoefte aan heeft en hebben we bijvoorbeeld een COSI SalesTool ontwikkeld ter ondersteuning van het intake- en adviesgesprek bij klanten. Er is ook een rendement-zelfscan beschikbaar, waarbij aan de hand van een paar basisgegevens de audicien al snel inzicht over de winstgevendheid
van zijn onderneming heeft. En komen we met een overzicht met verschillende nazorgconcepten die een winkel aan kan bieden”. 1+1=3 Op de Optitrade Audiologie Marathon heeft Optitrade trainings- en coachingstrajecten geïntroduceerd die de audicien helpen zijn business te verbeteren, stroomlijnen en versterken. “Door de combinatie met optiek kijken we met zowel audiciens, als opticiens naar samenwerkingen die van ‘1+1=3’ kunnen maken. Als basis voor een winkel heeft iedereen klanten nodig. Optitrade werkt daarom op dit moment mogelijkheden uit voor lead generation en reclame & marketing”. “Als zelfstandige audicien maakt u zelf de keuze waar u gebruik van wilt maken. U staat aan het roer en Optitrade geeft u de wind in de zeilen. Samen versterken wij de zelfstandige markt!” voor meer info: Olaf Schuurmans +31 (0)6 10579718, o.schuurmans@optitrade.nl
earline
EAR_2018_OPM 1.indd 23
23
01-03-18 16:53
INNOVATIE NOODZAKELIJK OM TE OVERLEVEN
particuliere consumptie groeit over een breed front, maar dit is niet de redding van de sector. voor de jaren 2017-2019 zien we een verdere groei van de particuliere consumptie, het voor de retailsector belangrijkste onderdeel van de economie. deze groei wordt gedreven door alle vier motoren: hogere werkgelegenheid, meer koopkracht, sterke huizenmarkt en toenemend consumentenvertrouwen. TEKST Loes Brussen BEELD Rabobank, Andrew Rich EAR_2018_OPM 1.indd 24
01-03-18 16:53
Dit economisch herstel is echter niet de redding van de retailsector. Structurele veranderingen in demografie, klantverwachtingen, concurrentie en technologie zijn voor de toekomst van de sector veel belangrijker dan de golven van de economie. De retailsector zit in een fase van fundamentele verandering en dit zal in een nog hoger tempo doorgaan als gevolg van technologische ontwikkeling, verdere internationalisatie en lagere toetredingsbarrières.
MAKKELIJKER MAKEN VAN KLANTENREIS Aanpassen businessmodellen key De belangrijkste uitdaging voor retailers is om hun businessmodel aan te passen aan de nieuwe werkelijkheid in de sector. Faillissementen en winkelsluitingen gaan door, ondanks het herstel van de econo-
mie. Dit toont aan dat niet iedereen succesvol is met de noodzakelijke aanpassingen van het businessmodel. Door alle veranderingen neemt ook de concurrentie toe van verschillende kanten. Klanten hebben veel keuze en kunnen gemakkelijk switchen, merken gaan direct naar de klant, nieuwe toetreders blijven komen, de gefragmenteerde markt leidt tot prijs-en concurrentiedruk en de klant heeft veel alternatieven om zijn tijd en geld te b esteden. Onderscheiden van de concurrentie Deze concurrentiedruk blijft en zal zelfs verder toenemen. Er is maar één antwoord mogelijk vanuit de sector: innovatie. Door innovatie kunnen retailers zich blijven onderscheiden van de concurrentie, waarmee ze consumentenrelevante krijgen. Innovatie is niet alleen nodig voor nieuwe spelers die op deze wijze een toegangsticket tot de retailmarkt krijgen. Alle retailers moeten in alle fasen van hun levenscyclus blijven innoveren. Daarmee is innovatie geen ‘strategische optie’ meer, maar een absolute voorwaarde om te overleven.
Figuur 1: Sterke concurrentie van verschillende kanten
earline
EAR_2018_OPM 1.indd 25
25
01-03-18 16:53
Strategische heroverweging De retailsector worstelt met de noodzakelijke aanpassing aan de veranderingen. Te weinig innovatie is deel van dit probleem. Innovatie vraagt om schaarse middelen (talent, managementtijd, geld) en moet concurreren met de ‘gewone’ business om deze schaarse middelen. We zien voldoende reden voor retailers om nog eens goed naar hun capaciteiten en strategie op het gebied van innovatie te kijken.
CONCURRENTIE OP ARBEIDSMARKT AANGAAN Strategie: het waarom-wat-hoe van innovatie De innovatiestrategie moet antwoord geven op drie vragen: waarom moeten we innoveren, wat moeten we innoveren en hoe doen we dat. Het ‘waarom’ is naar onze mening vrij duidelijk. Door snel wijzigende marktomstandigheden is innovatie geen keuze meer, maar een absolute noodzaak. Voor het ‘wat’ onderdeel van de strategie kiezen wij voor een focus op het beter en gemakkelijker maken van de klantreis. De winnaars van de strijd om de gunst van de consument zullen de winnaars in de sector zijn. Daarom moet de klant centraal staan bij het maken van de ‘innovatie agenda’. Innovatie op andere terreinen zoals het verbeteren van de efficiency van de winkeloperatie, is ‘nice to do’ maar continue verbetering van de klantreis is ‘need to do’. De verschillende fasen van de klantreis, van ‘oriëntatie’ tot ‘after sales service’, zijn daarom een goed uitgangspunt voor het maken van een innovatieplan. Innovatie kan de klanttevredenheid, of zoals wij het noemen ‘klantgeluk’, op twee manieren verbeteren: via de prestaties van de retailer en via de verwachtingen van de klant. In de vorm van een formule:KG (KlantGeluk) = P(restatie) – V(erwachtingen). Innovatie kan op beide elementen van de formule gericht zijn: het verbeteren van de prestatie van de retailer en het managen en uiteindelijk overtreffen van de verwachtingen van de klant. Specifieke vaardigheden Onze conclusie over het ‘hoe’ van innovatie is dat voor innovatie specifieke vaardigheden nodig zijn. We hebben daarbij gebruik gemaakt van de uitgebreide research van Clayton Christensen (en anderen), gepubliceerd in ‘The Innovator’s DNA’. Innovatie
26
vraagt om zogenaamde ‘ontdekkingsvaardigheden’: Vragen, Observeren, Netwerken, Experimenten, Associëren. Als organisaties groeien van ‘start-up’ naar een meer volwassen levensfase, verdwijnen deze ontdekkingsvaardigheden meer naar de achtergrond en worden de zogenaamde ‘prestatievaardigheden’ dominanter: Analyseren, Plannen, Implementeren, Uitvoeren. Groeiende retailers lopen daarmee het risico om de noodzakelijke balans tussen ontdekkingsvaardigheden en prestatievaardigheden te verliezen. Verder zijn innovatieprojecten niet ‘lineair’. Er is geen direct en voorspelbaar verband tussen ‘inspanningen’ en ‘resultaten’. Innovatieprojecten moeten daarom op een wat andere manier worden bekeken dan ‘normale’ projecten, waarbij geduld en een lange adem op zijn plaats zijn.
Snel kunnen opschalen Het is noodzakelijk dat innovatieve activiteiten snel kunnen opschalen. Vaak is innovatie verliesgevend bij de start. Snelle groei is noodzakelijk om dit verlies in winst om te zetten. Verder brengt een snelle groei in een markt die hooguit beperkt groeit, de concurrentie in problemen en laat het minder ruimte voor andere spelers. Dit is positief voor de innovator. Vaardigheden meer in balans brengen Retailers moeten de balans verbeteren tussen hun ontdekkings- en prestatievaardigheden. Daarvoor zijn verschillende strategische opties beschikbaar waaronder het opzetten van eigen ‘innovatielaboratoria’, het trainen en ontwikkelen van vaardigheden, nieuwe mensen aannemen, samenwerking met incubators en/of met kennisinstituten, acquireren (overnemen) of onderdeel worden van een andere organisatie (laten overnemen). In een online survey hebben wij aan retailers gevraagd hoe ze de beschikbare middelen (geld, managementaandacht) zouden willen verdelen over ver-
Figuur 2: Vaardigheden gedurende levenscyclus
earline
EAR_2018_OPM 1.indd 26
01-03-18 16:53
schillende strategische opties. De uitkomsten laten een voorkeur zien voor het aannemen van nieuwe mensen. Om dit te kunnen doen, moeten retailers de concurrentie op de arbeidsmarkt aangaan, niet alleen met andere retailers, maar ook met andere sectoren. Immers: ook andere sectoren
ONTDEKKINGSVERSUS PRESTATIEVAARDIGHEDEN hebben vergelijkbare uitdagingen rond het versterken van hun innovatievaardigheden en zoeken naar dezelfde mensen. Er is werk aan de winkel om de retailsector aantrekkelijker te maken voor nieuwe werknemers. Innovatie goed organiseren Het gaat niet alleen om het in huis halen van nieuwe en andere vaardigheden. De middelen (mensen, talent, managementtijd, geld) moeten
ook op een goede manier georganiseerd worden. Het vraagstuk van de organisatie van de innovatie heeft verschillende facetten. Innovatie wordt vaak organisatorisch losgemaakt van de ‘normale’ activiteiten om een andere wijze van planning en aansturing mogelijk te maken. Echter, het belangrijkste verschil tussen ‘innovatie activiteiten’ en ‘normale’ activiteiten zit niet in de doelstellingen (die moeten in lijn zijn), maar in de tijd die nodig is om de doelstellingen te bereiken. Bij innovatie is deze tijdsdimensie dynamischer en lastiger te voorspellen. Innovatie moet uiteindelijk ook weer verbonden worden met de ‘normale’ activiteiten om de resultaten van de innovatie concreet te kunnen realiseren. Het vinden van een goed evenwicht tussen ‘losmaken’ en ‘verbinden’ is een belangrijke opgave voor het management. Daarbij is innovatie eigenlijk een taak van iedereen en altijd. Met dank aan Rabobank bronnen: rabobank en q&a consultancy, gebaseerd op een online survey onder retailers, gebaseerd op ‘five forces’ model van michael porter, ‘the innovator’s dna’ door christensen, dyer, gregersen.
Figuur 3: Verdeling van middelen over verschillende mogelijkheden om meer balans te krijgen in vaardigheden
earline
EAR_2018_OPM 1.indd 27
27
01-03-18 16:53
WEEK VAN HET OORSUIZEN 2018 HOE KLINK JIJ? ook in 2018 brengt stichting hoormij tinnitus en oorsuizen onder de aandacht. van 5 t/m 9 februari was het de week van het oorsuizen, dat werd afgetrapt met het uitreiken van de tweejaarlijkse tinnitus scriptieprijs. deze week was er door heel nederland aandacht voor oorsuizen. diverse onderwerpen kwamen aan bod, zoals ervaringen, preventie en hulpverlening. TEKST Frits van den Heijkant BEELD Stichting Hoormij Ervaringsdeskundige en spreker bij Stichting Hoormij Karel Gillissen vertelt: “We hebben niets te klagen over de mediaaandacht. De meeste media pikken het op, zelfs in achtereenvolgende jaren. Dit jaar was er zelfs een item bij Jinek over onze Week van het Oorsuizen”. Er waren artikelen te lezen op de NOS, BN/De Stem en Dagblad De Limburger, interviews te horen op NPO1 en Radio 5, en Omroep West besteedde een hele aflevering aan de Week van het Oorsuizen. “Het ‘geluk’ is dat veel mensen in de media betrokken zijn bij dit onderwerp. Tinnitus is ook een beroepsziekte. Bij de schrijvende media ligt de belangstelling dan ook wat lager”, aldus Karel Gillissen. Je bent niet alleen Zoals het motto uit 2017 luidde: je bent niet alleen met gehoorproblemen. Sterker nog, steeds meer mensen hebben last van een vorm van tinnitus. U krijgt er in uw audicienpraktijk ook steeds vaker mee te maken. In Nederland hebben ruim 1 miljoen mensen last van een vorm van tinnitus en horen een constante piep, suis of fluit. Stichting Hoormij lanceerde een speciale actiepagina tijdens deze editie van de Week van het Oorsuizen. Hierop kun je zelf met eigen oren horen hoe tinnitus klinkt, maar ook je omgeving laten horen hoe het is om een vorm van tinnitus te hebben. Op deze manier hoopt Stichting Hoormij meer begrip te krijgen voor de mensen met tinnitus. Patiënteninformatietool Naar aanleiding van de richtlijn tinnitus van de kno-vereniging heeft Stichting Hoormij een versie ontwikkeld voor patiënten. Waar de richtlijn tinnitus van de kno-vereniging per november 2016 een dwingend advies aan zorgverleners geeft, is de patiënteninformatietool gericht op de patiënt. Op basis van elf meest voorkomende vragen kunnen ook niet medische geschoolden de tool gebruiken om meer te weten te komen. Zo kunnen klachten eerder worden her28
kend en worden begrepen door de omgeving. Karel Gillissen: “We hebben het hele jaar door contact met tinnituspatiënten. Dit beperkt zich niet alleen tot de Week van het Oorsuizen. We denken dus dat we goed weten wat er speelt en welke vragen veel voorkomen”. Door steeds nieuwe wetenschappelijke inzichten wordt de tool periodiek herzien in samenwerking met de kno-vereniging. Tinnitus Scriptieprijs Dát er steeds meer nieuwe wetenschappelijke inzichten in ontwikkeling zijn, werd wel duidelijk op de informatieavond op 5 februari. Hier werd de Tinnitus Scriptieprijs aan Emma Heijerman overhandigd. Samen met Erasmus MC Rotterdam en het Delft Institute of Positive Desgin ontwikkelde zij een Tinnitus Toolkit. In het juryrapport was te lezen: “De jury waardeert de originele visie van Emma om mensen met tinnitus te empoweren (versterken) om zélf actief en zelfstandig iets te doen aan het verminderen van hun tinnituslast. Het bevorderen van zelfredzaamheid, zelf-doen en autonomie staat centraal in de scriptie en spreekt de jury zeer aan".
earline
EAR_2018_OPM 1.indd 28
01-03-18 16:53
EEN NIEUWE DIMENSIE IN HOREN. Gehoor om te voelen
Maak kennis met Starkey iQ. Een nieuwe dimensie in horen. Daadwerkelijk aanwezig zijn in het moment of in een situatie vergt “immersie” — het gevoel verbonden te zijn met geluid en omgeving. Tot iQ werd ontwikkeld, was hoortechnologie niet goed in staat om het gevoel van aanwezigheid en helderheid te leveren die slechthorenden juist missen tijdens de momenten die er het meeste toe doen. Starkey presenteert de nieuwe, baanbrekende iQ Series. Maak nu kennis met het allernieuwste op het gebied van directionaliteit. Gebaseerd op het beproefde Synergy platform met Acuity OS 2 helpen iQ hoortoestellen het leven van uw klanten écht te verbeteren.
KIND HOREN | Laan van de Leeuw 50 | 7324 BD Apeldoorn | 055 - 360 21 11 | info@kindhoren.nl | www.starkey.nl EAR_2018_OPM 1.indd 29
01-03-18 16:53
DAT IK DEMENTBEN ZE DENKEN ZEKER
psycholoog en onderzoeker, lieve roets, gaat “aan het einde van haar carrière nog even de verdieping in” met haar proefschrift over zelfmanagement bij ouderen met een auditief-visuele beperking. earline praat met haar over haar bevindingen onder het motto: what is essential for some, might be beneficial for all. TEKST Margot Smeyer BEELD NicolasMcComber, Dean Mitchell
EAR_2018_OPM 1.indd 30
01-03-18 16:53
SLECHTHORENDEN/-ZIENDEN GEBAAT BIJ MEER INTERACTIE Het interventieprogramma dat Roets ontwikkelde, is bedoeld om ouderen met een auditief-visuele beperking te ondersteunen in hun sociale participatie. “Het aantal ouderen dat op late leeftijd slecht ziet en slecht hoort, neemt steeds toe. Vooral ouderen boven de 80 jaar. Men schat het aantal nu op 80.000 in Nederland. Het is dus belangrijk om de kennis die hierover verworven is te delen, anders komen deze mensen in de knel”. Roets werkte toen ze net afgestudeerd was met doofblinde kinderen en later met jongeren. “Het is zo invasief voor je leven om slechthorend én slechtziend te zijn, zeker als je jong bent. Je kunt heel moeilijk taal ontwikkelen, het is moeilijk je te hechten en de emotionele ontwikkeling gaat moeilijker”. “Later ging ik werken met doofblinde volwassenen. Doofblind staat voor slecht horen in combinatie met slecht zien, bijvoorbeeld bij mensen met het syndroom van Usher die doof geboren zijn en in de loop van hun leven slechtziend of blind worden. Kalorama is een landelijk centrum voor volwassen doofblinden en heeft daarnaast zorgcentra voor ouderen in de regio Nijmegen. Om de kennis van deze twee gebieden te verbinden, werd Roets door Kalorama gevraagd voor dit onderzoek in de overlap tussen ouderenzorg en zorg bij doofblindheid”. “Voor mensen die ‘enkel’ slechthorend zijn, zijn goede audiologische hulpmiddelen van grote invloed op hun sociale participatie. Maar als een slechthorende bij een audicien komt en deze heeft door dat iemand ook slecht ziet, dan is zijn rol bij de keuze van auditieve hulpmiddelen cruciaal. Het moet gewoon de perfectie zijn. Het is voor hen zo’n belangrijk hulpmiddel om íets mee te krijgen van de omgeving, om te weten: met wíe heb ik te maken en wát gebeurt hier?” Over het interventieprogramma dat ze ontwikkelde, vertelt de psycholoog: “De verzorgenden die wij gingen coachen, hebben we eerst laten ervaren wat het is om slecht te zien én slecht te horen. Vervolgens hebben we ze een korte scholing gegeven in communicatie. We zijn daarin onor-
thodox te werk gegaan want verzorgenden zijn gewend iets uit een dossier te halen of het van de dokter te horen. Maar het gaat juist om dit met de oudere te bespreken. Het gaat om de interactie. Wij hebben verzorgenden geleerd in gesprek te kunnen gaan met oudere en te vragen: Hoe ziet u mij en hoe hoort u mij? Niet “Kunt u mij verstaan?”, want dat wordt door ouderen vaak als negatief ervaren. Zo van: “Nou, dommerik, kun jij mij hóren?”. Wij leerden ze te vragen: “Als ik zo spreek, is dat dan duidelijk genoeg?” en “Wat kan ik anders doen?”. Maar ook in de andere aspecten van bejegening gaat het om allerlei variaties; om de afstand, het achtergrondgeluid, het vertellen wat je gaat doen, en niet terwijl je het al doet. Dat gaat in de verzorging regelmatig mis. Ze bellen aan en lopen binnen met “Hallo mevrouw, hier ben ik, ik breng even dit of dat”, en leggen het ondertussen al in de koelkast. De oudere heeft waarschijnlijk wel door dat er iemand was, maar wat heeft zij gezegd?” In het onderzoek werden de klassieke rollen omgedraaid. De verzorgende werd gekoppeld aan een oudere die had aangegeven mee te willen werken. Door gesprekken in de praktijk moest de verzorgende erachter komen hoe het met de oudere gesteld was qua horen en zien. Roets: “Veel verzorgenden hadden het hier moeilijk mee, ze dachten: ‘Ik moet alles weten want ik ben de professional’ of ‘Ik haal deze info liever uit het dossier, of krijg het van een arts’. Maar het gaat er juist om dat het een natuurlijke omgangsvorm wordt, dat de ruimte en tijd ontstaat waarin de oudere dit zelf kan aangeven. Dat was voor veel verzorgenden heel moeilijk”. “In het onderzoek bleek dat de ouderen zelf een goed beeld hadden van hoe slechthorend of slechtziend ze waren, vaak beter dan de verzorgenden. Ouderen waren gemotiveerd om mee te doen toen ze merkten dat wij de verzorgenden zouden gaan scholen. Verzorgenden schatten de slechthorendheid van een oudere regelmatig te hoog in, ze zien het niet vanuit de positie van de oudere maar vanuit hun eigen standpunt: ‘Ze kan me echt verstaan, ik heb er geen enkele moeite mee’. Maar dat werd dan alleen beoordeeld
earline
EAR_2018_OPM 1.indd 31
31
01-03-18 16:53
Phonak Belong
TM
Simplify Life voor cliënt en professional
Direct Connectivity Phonak Audéo B-Direct TM
Nagenoeg onzichtbaar Phonak Virto B-Titanium TM
De 5e generatie Power NIEUW: Phonak Naída B
e keus t s r e e Uw e iculier rt a p e in d markt!
TM
Verwacht 2 april a.s.
Oplaadbaar
Phonak Audeo B-R Phonak Bolero B-PR TM
TM
www.phonakpro.nl
EAR_2018_OPM 1.indd 32
01-03-18 16:53
re
in die bepaalde een-op-eensituatie. Soms wordt er onder het aankleden en wassen weinig gepraat of passen ouderen zich aan en zeggen min of meer op de gok “ja, ja”. Ook komt het voor dat de oudere zelf veel gaat vertellen want dan hoeft hij niet te luisteren. En de klassieke misser in de ouderenzorg is natuurlijk: iemand helemaal klaar maken en als láátste, hoep, het hoortoestel in. Dat gebeurt nog dagelijks. De functie van het contact en de interactie tijdens de verzorging is daarmee helemaal weg. Van de ouderen horen wij deze klachten: ‘Wij worden betutteld, er wordt ons gezegd dat we het maar moeten verstaan’, of: ‘Ze denken zeker dat ik dement ben, ze praten niet met mij’. Als de specialist ouderengeneeskunde vermoedt dat een bewoner van het verpleeghuis slechthorend of slechtziend is, verwijst hij de oudere door naar de KNO-arts en naar de oogarts en daarmee is het klaar. Dan heeft men zijn taak verricht. De persoon krijgt de nodige hulpmiddelen en is als het ware opgeknapt. De ouderenzorg gaat weer over tot de orde van de dag. En precies dát haalt ons onderzoek helemaal onderuit. Natuurlijk moet dat ook allemaal gedaan worden, want goede hulpmiddelen zijn essentieel. Maar de oudere met beide handicaps heeft in het dagelijks leven echt meer problemen en die zijn niet altijd makkelijk zichtbaar, bijvoorbeeld de oudere die weigert zijn medicijnen te nemen. Kom er maar eens achter waarom. In ons onderzoek moest de verzorgende vragen: ‘Zijn er dingen die u zou willen veranderen?’ Het antwoord was dan: ‘Die zuster zegt dat ik mijn medicijnen moet nemen en ze zegt dat ze mij kent maar ik vertrouw het niet’. Dan bleek dat de medicatie ‘s avonds werd gegeven in schemerlicht als de bril al was afgezet. Bovendien veranderden toen net de merken van de medicijnen. Al met al was er door veel oorzaken het gevoel van verlies van controle bij de oudere. Het gaat er ook om hoe de informatie wordt gegeven”. “Met een goed hoortoestel, een bril, een leesloep en een goede lamp denkt men dat de zorg is gedaan. Maar het gaat om informeren en communiceren. Als daarin niet wordt geïnvesteerd, resulteert dat in depressie en zich terugtrekken, blijkt uit onderzoek. De omgeving denkt dan onterecht: ‘deze mevrouw is cognitief al behoorlijk aan het achteruitgaan’. Onder slechtziende ouderen is er een duidelijk verband tussen slechthorendheid en depressiviteit. Bij de psychosociale ondersteuning bij dementie wordt men gelukkig steeds alerter op het auditief functioneren. Daar is veel winst te behalen. Als je de input verbetert door goede hulpmiddelen, door gericht te spreken en door achtergrondgeluid te beperken, geef je mensen met cognitieve problemen veel betere kansen”. “De specialist ouderengeneeskunde en ook de audicien ontgaat soms ook hoe slechthorend of slechtziend een oudere is of hoeveel impact dat heeft. Zij zien hen immers altijd in een een-op-eensituatie onder vrij gunstige auditieve omstandigheden. Audiciens komen een keer per maand in het tehuis, nemen plaats in een aparte kamer met goed licht en
OVER LIEVE ROETS Na haar studie psychologie in Antwerpen stond de carrière van Lieve Roets-Merken in het teken van doofblinde mensen. Zij werkte bij Koninklijke Kentalis en later bij de stichting Kalorama. Bovenstaand onderzoek voerde Roets in opdracht van Kalorama, uit bij de afdeling IQ healthcare van het Radboudumc. Sinds haar pensionering is zij werkzaam als zelfstandig consulent psychosociale interventies in de gehandicapten- en ouderenzorg. Zorgaanbieders die de materialen of programma’s willen gebruiken kunnen terecht bij Kalorama. zonder afleidend geluid. En dan mogen de ouderen komen. Waarom is er geen contact? Waarom komt die audicien niet ook op de afdeling, tijdens de dagelijkse bezigheden? Zij kunnen verzorgenden dan adviseren in hoe ze de input kunnen verbeteren. Een vaak gehoorde reactie van verzorgenden op ouderen die aangeven dat ze eenzaam zijn, is: ‘Ja, maar u moet ook uit uw kamer komen, kom naar de huiskamer, neem deel aan de activiteiten. In ons onderzoek geven de ouderen aan: ‘Dat moet ik nu juist niet doen, want dan voel ik me werkelijk heel ongelukkih. Ik ben omringd door mensen die ik niet herken. Rammelende karren rijden achter je langs’. Groepsfunctioneren voor ouderen met deze handicaps is een hel, eigenlijk”. De vijf stappen uit het interventieprogramma van Roets 1. een probleem of wens te benoemen 2. samen alternatieven te verzamelen hoe dat probleem opgelost of die wens gerealiseerd zou kunnen worden 3. een van de alternatieven te kiezen en samen een plan te maken hoe dat alternatief te verwezenlijken 4. uit te voeren 5. terug te kijken op het resultaat en op waar men tevreden over was.
earline
EAR_2018_OPM 1.indd 33
33
01-03-18 16:53
“Verzorgenden zijn van oudsher getraind om de zaken over te nemen. In ons onderzoek moesten ze juist dát loslaten. Met de juiste coaching neemt de verzorgende die andere houding aan. Dankzij het positieve effect op ouderen, wordt deze aanpak nu ook in de opleidingen opgenomen. Door gesprekstechnieken en door hen te leren de juiste vragen te stellen, krijgt de oudere meer de regie en daardoor het gevoel van participatie en controle. Daarbij leerden de verzorgende om te reflecteren op hun eigen bejegening van de ouderen. Ze hielden alle omgang bij in een dagboek en ontdekten daardoor zelf wat het effect was van hun aanpak: ‘Wat zag ik bij de oudere? Hoe handelde ik? Wat was het effect daarvan op de oudere?’ Die laatste stap, die cruciaal bleek in het proces, is er bijna niet meer bij in de hedendaagse zorg”. “Wij vragen niet: ‘Wat is het probleem?’, maar: ‘Wat zou u willen veranderen?’ Dan biedt de verzorgende aan om sámen oplossingen te bedenken. Dus niet: ‘Oh, u heeft dat probleem, dan ga ik dit doen’. De oudere houdt de regie. Als ouderen en verzorgenden er samen niet uitkomen, benoemt de verzorger dat en stelt voor iemand te zoeken die het misschien wel weet. Waar de oudere van opknapt is: ‘Hé, er is iemand die met mij meedenkt’. Dan blijkt het minder belangrijk of er meteen een oplossing gevonden wordt. De aanpak werd duidelijk gewaardeerd. De ouderen lieten, wat het bespreken van andere onderwerpen betreft, een voorkeur zien voor omgaan met de verzorgenden die de nieuwe aanpak hadden aangeleerd. “De audicien komt natuurlijk vaak ten tonele als probleemoplosser. De toolbox van het idainstitute.com helpt ook bij het nemen van stappen om bijvoorbeeld tot een betere geluidsinput te komen, waarbij steeds beoogd wordt de regie bij de gebruiker te laten. Overigens is deze toolbox niet alleen voor slechthorende ouderen”. aanbevolen artikel: there’s a hell of a noise. living with a hearing loss in residential care. helen pryce
UIT HET ONDERZOEK De problemen van deze ouderen met een auditief-visuele beperking concentreren zich rond twee thema’s: Participatie •E xistentiële bezorgdheid: de ouderen zijn bezorgd om er niet bij te horen en voelen zich niet verbonden met anderen (andere ouderen en zorgprofessionals). Ze zijn bang om vergeten te worden. •G ebrek aan toegang: de ouderen vinden het moeilijk om anderen te verstaan, communicatie met zorgprofessionals is lastig, ze krijgen moeilijk informatie ter beschikking, en kunnen zich moeilijk vrij bewegen in de omgeving. •A fstemming van de zorgverlening: de ouderen willen betere kansen om actief met hun zorgprofessionals te overleggen over de zorg die ze ontvangen.
34
Controle • Gebrek aan controle over hun eigen fysieke bezittingen: ouderen willen weten waar welke eigendommen te vinden zijn, en willen aanpassingen aan kunnen brengen zodat ze voorwerpen en materialen beter kunnen gebruiken. • Gebrek aan controle over het gedrag van zorgprofessionals: ouderen willen meer informatie en invloed op wat verzorgenden en andere professionals in hun persoonlijke omgeving precies uitvoeren.
earline
EAR_2018_OPM 1.indd 34
01-03-18 16:53
ACTIEPLAN
PREVENTIE GEHOORSCHADE VERDIENT EEN VERVOLG
niet alles krijgt de aandacht die het verdient! dat is mijn conclusie als ik zie dat de rapportage over het actieplan preventie gehoorschade slechts één van 57 onderwerpen is op de agenda van de vergadering van de vaste commissie vws op 18 april a.s. het baart mij zorgen dat het actieplan is beëindigd en dat de vorige staatssecretaris de opvolging van het ‘oude’ plan overlaat aan zijn opvolger. wij als audicienbranche weten immers hoe belangrijk preventie van gehoorschade is. Wie denkt aan de Tweede Kamer, ziet meestal vooral de grote vergaderzaal voor zich. Verreweg de meeste overleggen tussen de Tweede Kamer en de bewindspersonen vinden echter plaats in commissievergaderingen. De meeste vaste commissies houden periodiek een overleg over een specifiek thema. Dan kunnen alle brieven en documenten worden besproken die de minister of staatssecretaris de afgelopen tijd over dat thema naar de Kamer gestuurd heeft. Zo’n overleg heet een verzameloverleg. Op 18 april houdt de vaste commissie voor VWS zo’n verzameloverleg over het thema ‘preventie’’; een belangrijk maar ook heel breed onderwerp variërend van tabak en alcohol tot geestelijke gezondheidszorg en het belang van goede voeding. In totaal staan er maar liefst 57 (!) onderwerpen en documenten op de agenda. Om al die onderwerpen te bespreken, krijgt elke fractie die dag maximaal vijf minuten spreektijd. In die enorm lange lijst van onderwerpen staat ook de Voortgangsrapportage Actieplan Preventie Gehoorschade. Dat actieplan is opgesteld in 2015 en is toen ondertekend door tien partijen die daarmee verklaarden zich in te zetten voor meer voorlichting, bewustwording en communicatie over de preventie van gehoorschade. Zo zegde de muzieksector bijvoorbeeld toe ervoor te zorgen dat bezoekers van concerten en discotheken op een voor het gehoor veilige manier kunnen uitgaan. Bij de totstandkoming van het actieplan werd afgesproken dat elk half jaar gerapporteerd wordt over de voortgang. In de laatste rapportage schrijft de toenmalige staatssecretaris Van Rijn dat er goede stappen zijn gezet en er daadwerkelijk resultaten zijn bereikt. Hij sluit de brief echter af met
de opmerking dat het Actieplan Preventie Gehoorschade eind 2017 is afgelopen en dat hij het aan zijn opvolger overlaat hoe het verder gaat. Inmiddels zijn we weer een half jaar verder. Er is een nieuw kabinet aangetreden en er zijn nieuwe bewindslieden aan de slag. Op het ministerie van VWS is Paul Blokhuis van de ChristenUnie de nieuwe staatssecretaris die ‘preventie’ in zijn portefeuille heeft. Dit thema wordt in het nieuwe regeerakkoord een belangrijke prioriteit genoemd. We mogen dus verwachten dat Blokhuis er serieus werk van wil maken. Het is echter bepaald geen vanzelfsprekendheid dat preventie van gehoorschade daar onderdeel van blijft uitmaken. Het belang daarvan zullen we daarom actief en beargumenteerd onder de aandacht moeten blijven brengen. Het mag niet gebeuren dat het actieplan geen vervolg krijgt onder dit nieuwe kabinet. Het is uiteraard onmogelijk dat alle 57 geagendeerde onderwerpen serieus besproken worden tijdens het verzameloverleg op 18 april. Als NVAB zullen we er alles aan doen om er voor te zorgen dat preventie van gehoorschade dan toch de aandacht krijgt die het verdient. Wij weten immers dat gehoorschade leidt tot allerlei negatieve effecten en hoge maatschappelijke kosten, zoals ziekteverzuim, productiviteitsverlies, meer burn-outs en sociaal isolement. Wat ons betreft zijn dat meer dan voldoende argumenten om echt werk te maken van preventie van gehoorschade en is er reden genoeg om een vervolg te geven aan het Actieplan Preventie. meindert stolk, Voorzitter NVAB voor meer info: www.nvab.nl, +31 (0)13 5944768
earline
EAR_2018_OPM 1.indd 35
35
01-03-18 16:53
GAIN
GEEFT GEHOOR het is duidelijk, gain breekt naar buiten. met de consument als uitgangspunt. “we zullen gain dit jaar positioneren als een partij die de krachten van de verschillende fabrikanten bundelt en het belang van horen structureel op de maatschappelijke agenda plaatst. dat doen we primair met positieve verhalen over het belang van goed horen. we bieden zoekende consumenten daarmee een positief geluid, gedegen informatie en de juiste richting voor een oplossing. gain streeft naar een samenleving waarbij het cruciale belang van horen erkend wordt. waarbij het persoonlijke fysieke welzijn van mensen geen bijzaak, maar het fundamentele uitgangspunt is. en waarbij iedereen, dankzij de inspanningen van audiciens én industrie, kan rekenen op respect en zorgvuldigheid in de preventie, diagnostisering en behandeling van het gehoor”. aan het woord is gain-directeur kees van der sluijs, per 1 mei 2016 de opvolger van langjarig voorzitter hans van pagée. TEKST Anneke Pastoor BEELD Loek Peters
EAR_2018_OPM 1.indd 36
01-03-18 16:53
GAIN vertegenwoordigt Audmet, GN Resound, Hoortoestel Benelux, KIND HOREN, Sennheiser, Sivantos, Sonova Neder land en Veenhuis Medical Audio en wil alles in het werk stellen om het imago van 'slecht horen' te verbeteren. "De diag nostisering van het hoorprobleem moet sneller en beter", vertelt Van der Sluijs. "Er moet voor iedereen de meest optimale hooroplossing mét keuzevrijheid beschikbaar zijn. Daarom is versterking van de keten nodig en gaat GAIN krachtiger naar buiten treden. Waar we in het verleden als GAIN meer gefocust waren op de audiciens, zetten we nu met name ook de consument centraal. Horen is immers cruciaal voor een menswaardig bestaan en daarmee ‘gehoor geven’ ons motto. We willen de consument op een laag-
KERNWAARDEN OPNIEUW GEDEFINIEERD drempelige manier bereiken, alle innovaties en mogelijkheden tonen om zo de gang naar de zelfstandige audicien makkelijker te maken, bij hem duidelijkheid scheppen en verwarring tegengaan. Snelle technologische ontwikkelingen bieden aanzienlijke kans op verbetering in zowel diagnostisering als oplossing. Het taboe dat er rond slechthorendheid hangt, moet voor eens en altijd doorbroken worden. Als je slecht ziet, verlies je het contact met je omgeving; maar als je slecht hoort, verlies je het contact met de mensen". GAIN steunt kwaliteitsaanpassingen waar de hoorzorg in Nederland nog altijd behoort tot de beste en meest toegankelijke wereldwijd. GAIN wil daar een belangrijke rol in pakken door de consument actiever te benaderen door middel van persberichten, aanwezigheid op social media en bijvoorbeeld het organiseren van events voor kennisuitwisseling. GAIN kan op haar nieuwe locatie bijvoorbeeld gebruikmaken van een prachtig inpandig auditorium voor training of kennisdeling. Van der Sluijs: "Er is immers heel veel kennis aanwezig bij de gezamenlijke audiologische industrie wereldwijd. GAIN wenst die kennis dan ook gefaciliteerd meer ter beschikking te stellen aan alle stakeholders in de markt: audiciens, consumenten maar ook audiologen, KNO-artsen en verzekeraars. Ook wordt de website van GAIN volledig herzien en zal deze
zo worden ingericht dat zowel de audicien als de consument bereikt worden. Ons nieuwe communicatieplan gaat in op het belang om de hele keten te versterken". Kernwaarden GAIN definieerde de kernwaarden opnieuw vanuit een nieuwe missie en visie en gaat voor voorlichting, kwaliteit, innovatie, kennisdeling, samenwerking en vertegenwoordiging. "Naast het feit dat de GAIN-leden elkaars concurrenten zijn, heeft men ook collectieve belangen. We willen minder protest laten horen en meer overtuigen. Natuurlijk hebben onze leden een commercieel belang, maar dat moet ook als je wilt blijven innoveren. We vinden goed horen belangrijk, ingezet vanuit de visie om te allen tijde de meest optimale hooroplossing te kunnen bieden", zegt Van der Sluijs. "Tevens zoekt GAIN nadrukkelijk de samenwerking met de brancheorganisaties NVAB en de Kwaliteitsaudiciens. We juichen het tevens toe als er meer samenwerking tussen deze twee partijen en binnen de gehele keten op gang komt. En als het Hoorprotocol 2.0 effectief wordt zal GAIN, zoals het er nu uitziet, toetreden tot de werkgroep herclassificatie". Er moet meer beweging op gang komen. Samenwerking met andere, belangrijke partijen wordt gezocht om invulling te geven aan de kernwaarden en om barrières en taboes te doorbreken in het belang van de consument. Economisch en maatschappelijk belang gaan hand in hand. Kortom, er is 'Something to GAIN'! Per 1 mei 2016 is GAIN met ondernemersorganisatie FME verhuisd naar een prachtig pand in Zoetermeer. Kees van der Sluijs werkt sinds 1999 voor FME en is, naast GAIN, onder andere ook verantwoordelijk voor de werkgroep wet- en regelgeving binnen het cluster FME Zorg, waarbinnen andere medisch-technologische FME-lidbedrijven en -brancheorganisaties, producenten en toeleveranciers, zijn vertegenwoordigd. Dat het secretariaat van GAIN bij FME is ondergebracht, is dus geen toeval. Naast een goede lobby naar Den Haag kan GAIN bijvoorbeeld ook meeliften op de vertegenwoordiging die er vanuit het cluster FME Zorg is bij allerlei organisaties zoals de Stichting Gedragscode Medische Hulpmiddelen. Tevens worden de belangen van GAIN automatisch meegenomen bij de veranderende Europese wet- en regelgeving rond medische hulpmiddelen.
earline
EAR_2018_OPM 1.indd 37
37
01-03-18 16:53
COLUMN D
O
O
R
G
E
E
F
LISETTE KOLENBRANDER
AUDICIEN EN EIGENAAR VAN ÉCOUTEZ HOORTECHNIEK
LANG LEVE HET MAATWERK Dank je wel John Feimann, Hoofd Strategic Alliances bij Specsavers, voor het doorgeven van de column, je heldere verhaal en je visie op het Hoorprotocol. Ik ben blij dat ik als onafhankelijke audicien hier mijn mening kan geven. Écoutez uit Baan weet klanten uit de hele regio aan zich te binden, en dat terwijl wij misschien niet de goedkoopste zijn. Hoe komt dat? De mensen weten ons te vinden vanwege onze oprechte persoonlijke aandacht. Wij kennen vrijwel al onze klanten bij naam, hun persoonlijke situatie en hun levensstijl. Onze visie? Geen mens is hetzelfde. Dat impliceert dat audiciens nooit en te nimmer kunnen volstaan met één standaard hooroplossing. Vanuit deze visie proberen wij voor onze klanten het hoortoestel te vinden dat écht bij ze past. Daar zit, met alle respect, het grote verschil met de grote landelijke ketens die hoortoestellen verkopen. Deze visie sluit naadloos aan bij mijn twijfels over het Hoorprotocol, waarvan ik het nut nooit zo goed heb begrepen. Want hoe kan een standaard vragenlijst nauwkeurig in kaart brengen welk hoortoestel iemand nodig heeft? Een papieren vragenlijst is trouwens zó niet 2018, dat moet iedereen toch met mij eens zijn. Maar dat is nog niet eens het ergste. Wat mij wel in hoge mate verbaast, is dat iemand van 18 (jong, werkend/studerend, midden in het leven) dezelfde vragen krijgt voorgelegd als iemand van 80. Daarmee smoor je maatwerk in de kiem om vervolgens met een standaardoplossing te komen waar de klant geen profijt van heeft. Het toestel past niet bij zijn levenswijze, zijn interesses, zijn omgeving. Dat kan toch nooit de bedoeling zijn? Bij Écoutez vragen wij net zolang door tot we de specifieke behoeften en wensen van onze klant in kaart hebben. Daaruit volgt een advies: een individuele oplossing die erop gericht is om hem of haar weer actief te laten meedoen. Zo kunnen ze weer naar verjaardagen gaan, deelnemen aan gesprekken en misschien zelfs weer aan het (vrijwilligers) werk. Dat lukt vaak niet met een standaard hoortoestel dat
binnen het huidige Hoorprotocol valt. En dat vind ik niet eerlijk. Geef op zijn minst de mensen de kans om het verschil te ervaren met een duurdere oplossing. Natuurlijk, niet iedereen beschikt over de financiële middelen om voor een toestel uit het hogere segment te kiezen, maar wie zijn wij om hen van hun keuzevrijheid te beroven? Onze klanten zijn blij en tevreden. Dat zien wij direct aan hun eerste lichamelijk reactie. Wij zien de mensen weer achterover gaan zitten, alsof het geluid naar hen toekomt in plaats van dat zij naar het geluid moeten toebuigen. Vervolgens zien wij ze ontspannen, er komt rust. Ze ervaren dat ze weer moeiteloos actief mee kunnen doen. Ik hoop uit de grond van mijn hart dat niet de zorgverzekeraar maar de klant in het nieuwe Hoorprotocol centraal staat. Het is sowieso te zot voor woorden dat de zorgverzekering zo ingewikkeld is geworden dat wij overstelpt worden met vragen. Wij zijn niet de enige. Bij een onderzoek uit 2017 door de onafhankelijke vergelijkingssite Pricewise zijn duizend consumenten ondervraagd over onder andere de basisverzekering, het eigen risico, de eigen bijdrage en aanvullende verzekeringen. De conclusie loog er niet om. Zo wist bijna de helft (46%) van de respondenten niet welk type basisverzekering men heeft, hoeveel keuzevrijheid men heeft en welke zorg vanuit de basisverzekering wordt vergoed. Ook het verschil tussen eigen bijdrage en eigen risico bleef voor velen onduidelijk, terwijl de verschillen heel wezenlijk zijn als het gaat om het vergoeden van hoortoestellen. En zelfs als onze klant wél precies weet hoe het zit, is 9 van de 10 keer zijn reactie: “ik wil zelf kiezen wat het beste voor mij is”. reageer op deze column via www.earline-magazine.nl!
Volgende Doorgeefcolumn: Maaike de Vrijer van Pento Audiologisch centrum 38
earline
EAR_2018_OPM 1.indd 38
01-03-18 16:53
STARKEY iQ Maak kennis met een nieuwe dimensie in horen
starkey presenteert de nieuwe, baanbrekende iq series: muse iq, halo iq en soundlens synergy iq. maak kennis met het allernieuwste op het gebied van directionaliteit. gebaseerd op het beproefde synergy platform met acuity os 2, helpen iq-hoortoestellen het leven van uw klanten écht te verbeteren. gehoor om te voelen! Daadwerkelijk aanwezig zijn in het moment of in een situatie vergt ‘immersie’ - het gevoel verbonden te zijn met geluid en omgeving. Tot iQ werd ontwikkeld, was hoortechnologie niet goed in staat om het gevoel van aanwezigheid en helderheid te leveren die slechthorenden juist missen tijdens de momenten die er het meeste toe doen. Acuity Immersion: een unieke onderdompeling in geluid Na uitvoerig onderzoek door Starkey en in samenwerking met Virtual Reality experts is het Acuity Immersion systeem ontwikkeld. Dit biedt een uniek voordeel voor de gebruikers van CIC en IIC hoortoestellen. De microfoons zijn ideaal in het oor gesitueerd voor het opvangen van geluid nádat de oorschelp er zijn eigen unieke klank aan heeft gegeven. Deze superkleine toestellen zijn voorzien van het nieuwe Acuity Immersion algoritme die de belangrijke natuurlijke signalen doorzendt die nodig zijn voor het ruimtelijke bewustzijn. Acuity Immersion verschuift deze essentiële signalen op een unieke nieuwe wijze naar een gebied dat hoorbaar is voor de gebruiker, zonder interferentie met spraakgeluiden. Naarmate de drager aan deze nieuwe hoorbare signalen went, herstelt dit zijn gewaarwording van aanwezigheid en binding met zijn wereld.
Acuity Immersion Directionaliteit Starkey Research heeft gewerkt met toonaangevende neurowetenschappers en signaalverwerkings- en audiologische onderzoekers om deze technologie nu beschikbaar te maken voor hoortoestelgebruikers. Hoewel er zeer goede directionaliteitsresultaten gehaald kunnen worden door de ruime afstand tussen de microfoons in RIC en BTE hoortoestellen, de gebruiker verliest toch enigszins het natuurlijke geluid door de locatie van deze microfoons. Acuity Immersion Directionality herstelt het natuurlijke directionele patroon van de oorschelp in situaties die niet de volledige directionaliteit vragen om de signaal in ruis verhouding te verbeteren. Zodra de gebruiker gewend is aan de nieuwe en hoorbare signalen door Acuity Immersion (directionaliteit), zal zijn ruimtelijke beleving en connectie met de wereld worden hersteld. Dit voelt als een écht natuurlijk surround geluid met een betere beleving van de ruimte waar men zich in bevindt. Het gevoel te zijn ondergedompeld in geluid is het bijzondere resultaat. voor meer info: www.kindhoren.com + 31 (0)55 3602111
earline
EAR_2018_OPM 1.indd 39
39
01-03-18 16:53
NEGEREN
GEHOORVERLIES SCHAADT MAN OP PSYCHISCH EN SOCIAAL VLAK mannen van 55+ onderschatten de impact van gehoorverlies op de kwaliteit van hun leven behoorlijk. met alle gevolgen van dien, waaronder een vergrote kans op psychische klachten en belemmeringen op sociaal vlak. hoewel vier op de vijf mannen (81%) door de omgeving wordt gewezen op hun gehoorverlies, blijft actie uit. gemiddeld wachten mannen langer dan vrouwen met het zoeken naar een oplossing. de algehele kwaliteit van leven steeg met maar liefst 17 procent bij mannen die binnen zes maanden een hoortoestel gebruikten. dit blijkt uit onderzoek naar de impact van gehoorverlies door kantar public (voorheen tns nipo) in opdracht van specsavers. TEKST en BEELD Specsavers INFOTORIAL Kwaliteit van leven onder druk Mannen wachten, na bewustwording en de acceptatie van gehoorverlies, gemiddeld twee jaar met het zoeken naar een oplossing. Naar verwachting is het gehoor al jaren daarvoor gelijkmatig verslechterd en ‘weggestopt’. Respondenten gaven aan dat gehoorverlies onder meer leidt tot spraakverwarring, onbegrip, frustratie en irritatie die hoog kunnen oplopen. Zowel op de werkvloer, als thuis. Drs. René van der Wilk, psycholoog gespecialiseerd binnen de audiologische branche: “Dit betekent dat mannen hun leven door deze ongemakken - wellicht onbewust - tenminste twee jaar lang laten beïnvloeden. Wat veel mannen zich niet realiseren bij dergelijk uitstelgedrag, is dat de consequenties van slechthorendheid veel verder gaan dan de kwaal zelf. Zo krijgen slechthorenden in het algemeen op den duur vaker gezondheidsproblemen en ervaren ze vaker gevoelens van eenzaamheid en sociale isolatie. Ook ervaren ze frequenter een gebrek aan emotionele steun en voelen zij zich meer buitengesloten van het familieleven”. Mannen steken kop in het zand Momenteel krijgen mannen, vergeleken met vrouwen, al op jongere leeftijd te maken met een afname van het gehoor. Dit komt onder andere door het gebrek aan gehoorbescherming in hun werkzame verleden. Drs. René van der Wilk, geeft ook aan: “Wat je bij mannen ziet, is dat zij eerder geneigd zijn de hoorproblemen bij een ander neer te leggen (“praat nu eens wat duidelijker”) en het probleem minder snel bij zichzelf zoeken dan vrouwen.
40
Ze vertonen geregeld camouflagegedrag, wat betekent dat zij hun gehoorverlies proberen te maskeren. Slechthorendheid is vaak één van de eerste tekenen van het ouder worden. Velen zien het als de eerste stap in het ‘afscheid nemen’ van de gezonde jaren. Om die reden wordt het ook wel gezien als een rouwproces, waarbij dezelfde stadia zijn te herkennen als bij het verlies van een dierbare: ontkenning, boosheid, onderhandelen, depressie en aanvaarding. Het is jammer dat slechthorenden de aanschaf van hoortoestellen zo lang uitstellen. Uit meerdere onderzoeken blijkt namelijk dat het psychologisch welbevinden, de gezondheid en kwaliteit van leven erdoor kunnen verbeteren”. TOP 5 VERBETERINGEN NA AANPAK GEHOORVERLIES Van mannen met erkende hoorproblemen in de leeftijds categorie 55+ draagt 48% geen hoortoestel. Mannen die hun gehoorverlies lange tijd (Tussen de 18 en 24 maanden) niet erkenden merken, sinds gebruik van een hoortoestel, een aanzienlijke verbetering in de interactie met hun omgeving. Na gebruik van een hoortoestel kregen/hadden mannen minder… 1 vaak de vraag om iets te herhalen (29% verbeterd) 2 last van spraakverwarring (28% verbeterd) 3 last van frustratie omdat ze niet begrepen werden (28% verbeterd) 4 moeite om vrouwen en kinderen te verstaan (27% verbeterd) 5 irritaties in de huiselijke sfeer (27% verbeterd)
earline
EAR_2018_OPM 1.indd 40
01-03-18 16:53
TOP 5 ERGERNISSEN ALS GEVOLG VAN GEHOORVERLIES Mannen die door hun omgeving worden gewezen op mogelijke symptomen van gehoorverlies, geven aan dat de volgende irritaties impact hebben op hun relaties met anderen: 1 Mensen vinden het vervelend om te moeten herhalen wat ze hebben gezegd (32%) 2 Mensen worden ongeduldig wanneer ik ze niet meteen versta (15%) 3 Er zijn vaker irritaties onderling (12%) 4 Mensen denken dat ik niet geïnteresseerd ben (11%) 5 We voeren minder gesprekken met elkaar (8%)
OVER HET ONDERZOEK
In januari 2018 onderzocht onderzoeksbureau Kantar Public de korte- en langetermijnimpact van gehoorverlies onder Nederlandse mannen tussen de 55 en 80 jaar oud. Hoe ervaren mannen, die op jongere leeftijd last krijgen van gehoorverlies, hun leven vóór en na het gebruik van een hoortoestel? In totaal zijn ruim 2.300 Nederlanders (1.811 mannen) en vrouwen (552, controlegroep) ondervraagd. Enkele overige resultaten uit het onderzoek op een rij: • Meer dan 40 procent van de mannen heeft langer gewacht met het maken van een afspraak voor hun hoorprobleem dan voor een andere afspraak omtrent hun gezondheid. • De drempel om een hoortoestel aan te schaffen blijkt toch hoog te zijn. Zowel in prijs (40%), als in moeite, geen zin/tijd om naar een audicien te gaan (23%). • Vrouwen nemen gemiddeld gezien eerder actie dan mannen om iets aan hun gehoorverlies te doen; gemiddeld 20 maanden tegenover 24 maanden voor mannen. • Mannen met een hoortoestel die snel handelden (binnen zes maanden) genieten aanzienlijk meer van het leven (stijging van 20%) dan toen ze nog met gehoorklachten rondliepen, de relaties met collega’s en leidinggevenden verbeterden (stijging van 13%) en het is makkelijker om te ontspannen (stijging van 15%). • Ondanks signalen uit de omgeving vindt ruim één derde van de mannen (35%) het gehoorverlies onvoldoende om een hoortoestel aan te schaffen. • Mannen verwachten hiernaast dat ze moeten inleveren op hun zelfvertrouwen; 15% zou zich minder zelfverzekerd voelen wanneer zij een hoortoestel zouden dragen.
Ruim 40 procent van de mannen had achteraf eerder oplossing voor hoorprobleem willen zoeken
earline
EAR_2018_OPM 1.indd 41
41
01-03-18 16:53
COLUMN
OVER WELKE COUNTER? In de Verenigde Staten is onder gigantische druk van de politiek en sommige grote spelers in de consumentenelektronica min of meer officieel de weg vrijgemaakt voor een nieuw kanaal richting slechthorenden, de OTC hoortoestellen (Over The Counter). Een ontwikkeling waar ik mij wel wat zorgen om maak. Want gehoorverlies is een serieus medisch probleem en helemaal geen aangelegenheid voor fabrikanten in de consumentenelektronica. Aan dat medische probleem werken hoortoestelfabrikanten met inzet van enorme R&D-budgetten en met inspanning en bezieling van duizenden audiologen, specialisten en tegenwoordig zelfs neurowetenschappers en Virtual Reality experts wereldwijd. Dit alles om geavanceerde hoortoestellen te bieden aan professionele audiciens die op hun beurt en met hun specifieke kennis uiteindelijk de juiste match vinden tussen de persoonlijke en functionele individuele behoefte van hun klant en de specifieke kenmerken en instellingen van het hoortoestel. Op basis van tientallen jaren van onderzoek en ontwikkeling zijn de nieuwste generaties hoortoestellen opnieuw een grote vooruitgang in digitale en akoestische technologie. Hoortoesteltechnologie maakt gebruik van geavanceerde digitale signaalverwerking om te voldoen aan de behoeften van de meest complexe gehoorverliezen en de meest veeleisende luisteromgevingen. Met geavanceerde algoritmen en ontwerpen voor geluidsbeheer, feedback cancellation, directionele microfoontechnologie en connectiviteit met smartphones zijn hoortoestellen inmiddels uitgegroeid tot intelligente minicomputers in het oor die de luistervoorkeur van de slechthorende leren kennen en met succes kunnen corrigeren bij iedere akoestische omstandigheid. Ik vergelijk het verschil tussen hoortoestellen anno 2018 wel eens met een iPhone 10 van dit moment en de Nokia 3310 van het jaar 2000: een enorme vooruitgang en in feite onvergelijkbare producten. Uit de evaluatie van de pilot Hoorhulpmiddelenprotocol 2.0 door Hoormij blijkt dat slechthorenden zeer tevreden zijn met het hoortoestel dat zij dragen. Dit zijn dan wel mensen die
42
hoogwaardige hoortoestellen gebruiken, geselecteerd en aangepast door en met service van gekwalificeerde audiciens. De OTC-lobby suggereert, voor mijn gevoel echt volkomen naĂŻef, dat slechthorenden via het internet wel goedkope OTC-hoortoestelvervangers kunnen bestellen of bij een lokale drogist kunnen kopen en daarmee dan ook een bevredigende gebruikerservaring kunnen realiseren, zonder enige professionele inbreng. Net als een vingerafdruk is elk oor en elk gehoorverlies uniek. Hoe groter de mate van gehoorverlies, des te groter de behoefte aan een gekwalificeerde audicien om het verlies goed te evalueren, het juiste toestel te kiezen en zorgvuldige informatie te geven en service te verlenen. Behandeling van gehoorverlies met hoortoestellen, hoe goed die ook zijn, is alleen goed mogelijk wanneer de persoonlijke, menselijke verbinding in het aanpasproces wordt gebracht. Er wordt geschat dat bijna twee miljoen Nederlanders kampen met gehoorverlies. Minder dan 10 procent van de mensen met een licht gehoorverlies onderneemt actie om hun probleem te verhelpen. Als er al (ook in Nederland) een OTC-hoorhulp distributiekanaal gaat ontstaan, beperk dit dan tot producten, ontworpen voor mensen met een licht gehoorverlies. En met een goede garantie op het gebruik van de juiste regelgeving en productienormen. Gehoorverlies vormt een van de grootste en snelst groeiende gezondheidsproblemen in ons land. Bijna een kwart van de jongeren heeft een vorm van gehoorschade door blootstelling aan schadelijke geluidsniveaus tijdens het luisteren naar muziek via MP3-spelers of smartphones. Eerst hebben producenten van consumentenelektronica dus recordwinsten gemaakt door apparaten te verkopen die bewijsbaar hebben bijgedragen aan gehoorverlies en nu zien ze een manier om nog meer geld te verdienen door net te doen alsof ze ook nog de oplossing hebben voor dat probleem. Ik wens u een zonnig voorjaar toe, thuis en op de zaak. paul van weezepoel
earline
EAR_2018_OPM 1.indd 42
01-03-18 16:53
“Sommige klanten krijgen zelfs tranen in hun ogen als ze de hoortoestellen voor het eerst in krijgen.” Daan van Boven Audicien
Grote passie voor mijn vak Ik heb destijds heel bewust gekozen voor de functie van audicien partner. Niet alleen omdat ik een grote passie heb voor mijn vak, maar omdat ik tijd voor mijn gezin wilde hebben. Het werk is erg gevarieerd met iedere dag weer andere klanten. Uiteenlopende wensen maken het een leuke uitdaging om voor iedere klant de meest passende oplossing te vinden. Dankzij de trainingen die aangeboden worden via het Specsavers servicekantoor blijf ik altijd op de hoogte van de laatste ontwikkelingen.
Voor Widex BEYOND Z™ is een etmaal te kort. Een opgeladen ZPower zilver-zink accu gaat maar liefst 26 uur mee! En zelfs met 4 uur streamen bedraagt de gebruiksduur altijd nog zo’n 21 uur. Daarmee is Widex BEYOND Z™ het zuinigste hoortoestel in zijn klasse.
Je bent meer dan je baan Word audicien bij Specsavers Word audicien Als audicien geef je je klanten persoonlijke aandacht en garandeer je ze de beste hoorzorg. Je doet professionele hoormetingen en voorziet klanten altijd van de oplossing die het beste bij hen past. Service en professionaliteit staat altijd voorop. Bij Specsavers ben je nooit uitgeleerd. We vertellen je er met plezier meer over. Ook brengen we je graag in contact met audiciens, zoals Daan, die de stap richting Specsavers al hebben gezet.
www.widex.nl
Daarom werk je bij Specsavers Veel ruimte voor opleiding en persoonlijke ontwikkeling via onze Academy Mogelijkheden voor ambulant, loondienst of partnerschap Succesvol en groeiend familiebedrijf
Voor meer informatie neem contact op met Arjen Maarse via 06-29 04 35 18 of bekijk de vacature op meerdanjebaan.nl
EAR_2018_OMS 1.indd 3
01-03-18 16:23 _031MV_2350-11-048 Recruitement MDJB Audicien Advertorial FC 210x297.indd 1
31/10/17 10:57
earline
Stereo streaming vanaf elke smartphone
vakblad voor de totale hoorbranche, voorjaar 2018
HOERA! Hippe Hoorwinkel
Hoge kwaliteit streaming van alle soorten audio naar beide oren Met de nieuwe ConnectClip kan iedereen met een Androidâ&#x201E;˘, iPhoneÂŽ of andere smartphone* zijn Oticon Opn hoortoestellen veranderen in een draadloze headset van hoge kwaliteit, voor hands-free telefoneren of het afspelen van muziek of iedere andere vorm van audio. ConnectClip werkt daarnaast ook als externe microfoon (remote mic), afstandsbediening en meer.
ConnectClip: Verandert Oticon OpnTM in een draadloze headset
NIEUW
Nu verkrijgbaar voor Oticon Opn
OticonPeopleFirstNL | www.oticon.nl
vakblad voor de totale hoorbranche, voorjaar 2018 www.earline-magazine.nl
Apple, het Apple-logo, iPhone, iPad en iPod touch zijn handelsmerken van Apple Inc., gedeponeerd in de VS en andere landen. App Store is een dienst van Apple Inc. Android, Google Play en het logo van Google Play zijn handelsmerken van Google Inc.
INNOVEER en overleef
NIEUW: vakgenoten in gesprek
ALLES OVER TINNITUS
Refereeravond GROOT succes
*Alle smartphones met Bluetooth vanaf 2010
OTNL-0251 Earline1.indd advertentie EAR_2018_OMS 5 7 februari 2018 - ConnectClip.indd 1
5-2-2018 11:17:33
01-03-18 16:23