Kraina Kraina Niezwykłych Miejsc
Niezwykłych Miejsc
ISBN 978-83-7868-006-2
Das Land Einzigartiger Orte
Kraina
Niezwykłych Miejsc
Das Land Einzigartiger Orte
Szanowni Państwo! Położona w północno-wschodniej części województwa lubuskiego „Kraina LUBTUR” to ziemia niezwykła. Piękna zielenią lasów, błękitem jezior i szumem płynących rzek. Album turystyczny „LUBTUR – kraina niezwykłych miejsc” powstał w ramach działania „Wdrażanie projektów współpracy” Osi IV LEADER Programu Rozwoju Obszarów Wiejskich na lata 2007 – 2013 w ramach Europejskiego Funduszu Rolnego na Rzecz Rozwoju Obszarów Wiejskich. Album to cenne kompendium wiedzy o najciekawszych i szczególnie uroczych zakątkach naszego regionu, położonego w północno – wschodniej części województwa lubuskiego. 8 kategorii tematycznych - Wypoczynek, Kultura, Historia, Przyroda, Zabytki, Aktywny wypoczynek, Szlaki turystyczne oraz Agroturystyka, pozwoli nam zaprezentować najcenniejsze i najpiękniejsze miejsca na obszarze projektu LUBTUR. Celem wydawnictwa jest przekazanie w ręce turystów odwiedzających nasz region, nieocenione źródło inspiracji, w którym utrwalono piękno, tkwiące w niepowtarzalnym klimacie miejsc wypoczynku, urok zabytkowych obiektów, wyjątkowość otaczającej nas przyrody, a także magiczne gospodarstwa agroturystyczne. Zapraszamy w niezwykłą podróż po naszej wyjątkowej krainie! Zarząd Stowarzyszenia „LGD Działaj z Nami” Zarząd Stowarzyszenia Kraina Szlaków Turystycznych – Lokalna Grupa Działania
Sehr geehrte Damen und Herren! Das im Nordosten der Woiwodschaft Lebus gelegene „Lubtur-Land” ist ein ganz ungewöhnliches Landstück, das mit seinen grünen Wäldern, den blauen Seen und rauschenden Flüssen entzückt. Das touristische Album „LUBTUR – Land ungewöhnlicher Orte“ entstand im Rahmen des Aktionsprogramms „Implementierung von Zusammenarbeitsprojekten” der Achse IV LEADER des Entwicklungsprogramms für ländlichen Raum für die Jahre 2007-2013 im Rahmen des Europäischen Agrarfonds für die Förderungen im ländlichen Raum. Das Album ist ein wertvolles Wissenskompendium über die interessantesten und reizvollsten Ecken unserer Region. Acht Themenkategorien – Erholung, Kultur, Geschichte, Natur, Baudenkmäler, Aktive Erholung, Touristische Routen und Agrotouristische Bauernhöfe geben uns die Möglichkeit, Ihnen im Rahmen des Projekts LUBTUR die schönsten und interessantesten Orte vor Augen zu führen. Unser Anliegen ist es, den Touristen, die unsere Region besuchen, eine Inspirationsquelle in die Hände zu legen, die die im einmaligen Flair verborgene Schönheit der Urlaubsorte, den Reiz der Baudenkmäler, die Einmaligkeit der uns umgebenden Natur und die magischen agrotouristischen Bauernhöfe präsentiert. Wir laden Sie auf eine ungewöhnliche Reise durch unsere Region ein! Vorstand der Gesellschaft „LGD Działaj z Nami” (dt.: „LGD Mach mit“) Vorstand der Gesellschaft Kraina Szlaków Turystycznych Lokalna Grupa Działania (dt.: Land der Touristenrouten Lokale Aktionsgruppe)
2
3
Przyroda Natur
Hodowla Danieli i Jeleni w Pławinie / Damhirsch- und Hirschzucht in Pławin
4
5
Drawieński Park Narodowy / Nationalpark Drawa
6
7
8
9
10
11
Barlinecko – Gorzowski Park Krajobrazowy / Landschaftspark Barlinek-Gorzów
Rezerwat przyrody Pawski Ług / Naturschutzgebiet „Pawski Ług“
12
13
Grzybne Lasy w Brzozowcu / Pilzreiche W채lder in Brzozowiec
14
15
Zabytki
Baudenkmäler
Pocysterski Zespół Klasztorny Paradyż w Gościkowie / Zisterzienser-Klosteranlage Paradyż in Gościkowo
16
17
Pocysterski Zespół Klasztorny Paradyż w Gościkowie / Zisterzienser-Klosteranlage Paradyż in Gościkowo
18
19
Zespół pałacowo - dworcowy w Lubinicku / Landgut und Palast in Lubinicko
20
21
Baszta Krzaków w Ośnie Lubuskim / Krzaków-Bastei in Ośno Lubuskie
Baszta Chyżańska w Ośnie Lubuskim / Bastei Chyżańska in Ośno Lubuskie
22
Baszta Kapłańska w Ośnie Lubuskim / Kaplanenbastei in Ośno Lubuskie
23
Baszta Smołowa w Ośnie Lubuskim / Pech-Bastei in Ośno Lubuskie
Baszta Złodziejska w Ośnie Lubuskim / Diebesbastei in Ośno Lubuskie
Wieża widokowa im. Dietricha Eckarta w Ośnie Lubuskim / Aussichtsturm – zu Ehren des Schriftstellers Dietrich Eckart in Ośno Lubuskie
24
25
Mury obronne w Ośnie Lubuskim / Stadtbefestigung in Ośno Lubuskie
Wiadukt w Łagowie / Straßenbrücke in Łagów
26
27
Kościół pw. św. Stanisława Kostki w Kołczynie / Stanisław-Kostka-Kirche in Kołczyn
28
Ruiny wiatraka w Czechowie / Ruine der Windmühle in Czechów
29
Zespół Średniowiecznych Fortyfikacji Miejskich w Strzelcach Krajeńskich / Mittelalterliche Stadtbefestigungsanlage in Strzelce Krajeńskie
30
31
Dworek w Sarbiewie / Landhof in Sarbiewo
32
33
Kapliczki dziękczynne w Koźminku / Dankbarkeit-Bildstöcke in Koźminek
34
35
Elektrownia wodna „Kamienna” w Kamiennej Knieji / Wasserelektrizitätswerk „Kamienna“ in Kamienna Knieja
Elektrownia wodna nad Zalewem Bledzewskim w Bledzewie / Wasserelektrizitätswerk am Bledzew-Stausee in Bledzew
36
37
Historia Geschichte
Międzyrzecki Zespół Muzealny / Museenensemble in Międzyrzecz
38
39
Międzyrzecki Zespół Muzealny / Museenensemble in Międzyrzecz
40
41
Muzeum Fortyfikacji i Nietoperzy w Pniewie / Das Festungs- und Fledermausmuseum in Pniewo
42
43
Muzeum Fortyfikacji i Nietoperzy w Pniewie / Das Festungs- und Fledermausmuseum in Pniewo
44
45
Inscenizacja historyczna - pokaz obracania mostu w Starym Dworku / Historische Inszenierung – Darstellung der Brückendrehung in Stary Dworek
46
Most obrotowy w Starym Dworku / Drehbrücke in Stary Dworek
47
Sanktuarium Matki Bożej Cierpliwie Słuchającej w Rokitnie / Wallfahrtskirche der Geduldig Zuhörenden Gottesmutter in Rokitno
48
49
Sanktuarium Matki Bożej Cierpliwie Słuchającej w Rokitnie / Wallfahrtskirche der Geduldig Zuhörenden Gottesmutter in Rokitno
50
51
Przegląd Zespołów Śpiewaczych „Cystersiada”
Eksponaty archeologiczne po klasztorze Cystersów w Bledzewie / Archäologische Funde aus dem Zisterzienserkloster in Bledzew
52
/ Gesangsensemble-Retrospektive „Cystersiada“
Bieg Cysterski w Bledzewie / Zisterzienserlauf in Bledzew
Jarmark Cysterski w Bledzewie / Zisterzienser-Jahrmarkt in Bledzew
53
Izba Edukacji Leśnej w Dobrojewie / Wald-Lehrstube in Dobrojewo
54
55
Izba Pamięci Drogownictwa w Skwierzynie / Gedenkstube für Straßenbauwesen in Skwierzyna
56
Kościół Przemienienia Pańskiego w Drezdenku / Kirche der Verklärung Christi in Drezdenko
57
Muzeum Ziemi Torzymskiej w Ośnie Lubuskim / Museum der Region Torzym in Ośno Lubuskie
58
59
Muzeum Grodu Santok / Museum der Burgstadt Santok
60
61
Młyn Górny w Bogdańcu / Obere Mühle in Bogdaniec
62
63
Zamek Joannitów w Łagowie / Johanniter-Schloss in Łagów
64
65
Brama Polska w Łagowie / Polnisches Tor in Łagów
Brama Polska w Łagowie / Polnisches Tor in Łagów
Brama Marchijska w Łagowie / Mark-Tor in Łagów
66
67
Baszta w Santoku / Bastei in Santok
68
69
Kultura Kultur
Skansen maszyn rolniczych w Jemiołowie / Freilichtmuseum für Landwirtschaftsmaschinen in Jemiołów
70
71
Dom Joannitów w Sulęcinie / Johanniter-Haus in Sulęcin
Amfiteatr w Łagowie / Amphitheater in Łagów
72
73
Park Kultur Ĺšwiata w Drezdenku / Park der Weltkulturen in Drezdenko
74
75
Park Kultur Ĺšwiata w Drezdenku / Park der Weltkulturen in Drezdenko
76
77
Muzeum Puszczy Drawskiej i Noteckiej w Drezdenku / Museum der Urwälder an den Flüssen Drawa und Noteć in Drezdenko
78
79
Cmentarz Żydowski w Skwierzynie / Jüdischer Friedhof in Skwierzyna
80
Muzeum Dom Szewca w Pszczewie / Museum „Schusterhaus“ in Pszczew
81
Wypoczynek Erholung
Park Miłości im. Michaliny Wisłockiej w Lubniewicach / Park der Liebe „Dr. Michalina Wisłocka“ in Lubniewice
82
83
Kąpielisko w Karninie / Strandbad Karnin
84
Kąpielisko miejskie nad jeziorem Reczynek w Ośnie Lubuskim / Strandbad am See Reczynek in Ośno Lubuskie
85
Kąpielisko nad jeziorem Ostrowskim w Ostrowie / Strandbad am See Ostrowskie in Ostrów
86
87
Przystań wodna w Santoku / Wasserstation in Santok
Promenada w Santoku / Promenade in Santok
88
89
Pałac w Mierzęcinie / Palast in Mierzęcin
90
91
Pałac w Mierzęcinie / Palast in Mierzęcin
Święto Konia w Mierzęcinie / Pferde-Feststag in Mierzęcin
92
93
Pałac Wiejce / Palast Wiejce
Pałac Wiejce / Palast Wiejce
94
95
Hotel El – Jan w Drezdenku / Hotel El – Jan in Drezdenko
96
97
Ośrodek Wypoczynkowy „Karina” nad jeziorem Szarcz w Pszczewie / Erholungscenter „Karina“ am See Szarcz in Pszczew
98
99
Ośrodek Wypoczynkowy „Jeziorak” nad jeziorem Szarcz w Pszczewie / Erholungscenter „Jeziorak“ am See Szarcz in Pszczew
100
101
Ośrodek Wypoczynkowy „Ada” nad jeziorem Lubikowskim w Lubikowie / Erholungscenter „Ada” am See Lubikowskie in Lubikowo
102
103
Folwark Amalia w Lubikówku / Vorwerk „Amalia“ in Lubikówko
104
105
Park Hotel Clara w Ojerzycach / Park-Hotel Clara in Ojerzyce
106
107
Hotel „Dom nad Rzeką” w Skwierzynie / Hotel „Haus am Fluss“ in Skwierzyna
108
109
Pensjonat „Złoty Potok” / Pension „Goldener Bach“
110
111
Aktywny Wypoczynek
Aktive Erholung
„Odyseja” Szkoła Nauki Jazdy Konnej w Ośnie Lubuskim / Reitschule „Odysee“ in Ośno Lubuskie
112
113
Pałacyk „Łąkomin” Centrum konferencyjno- wypoczynkowe / Palais „Łąkomin“ Konferenz- und Erholungszentrum
114
115
„Dworek Staw 132” / „Landhof Staw 132“
116
117
Ośrodek Wypoczynkowy Zielony Cypel w Lubniewicach / Erholungszentrum „Grüne Landzunge“ in Lubniewice
118
119
Hotel Woiński Spa**** w Lubniewicach / Hotel Woiński Spa**** in Lubniewice
120
121
Święto Sandacza w Lubniewicach / Zander-Fest in Lubniewice
122
123
Gminny Dzień Radości w Torzymiu / Gemeindefest „Tag der Freude“ in Torzym
124
125
ĹťuĹźlowy Turniej w Stanowicach / Motorradrennen - Turniere in Stanowice
126
127
Stadnina Koni w Gościmcu / Gestüt in Gościmiec
128
129
Ośrodek Wypoczynkowy „Kormoran” w Niesulicach / Erholungszentrum „Kormoran“ in Niesulice
130
131
Ośrodek Kolonijny „Kadet”w miejscowości Długie / Ferienlagercenter „Kadet” in Długie
132
133
Jezioro Niesłysz – sporty wodne – windsurfing, kajakarstwo, regaty wiosenne, „Wielkie pływanie i bieganie” / See Niesłysz – Wassersport – Windsurfing, Kanusport, Frühlingsregatta, „Großes Schwimm- und Lauffest“
134
135
Active Center – centrum turystyki aktywnej w Głusku / Active Center – Zentrum für Aktiven Tourismus in Głusk
136
137
Spływy kajakowe w Lubrzy / Kanufahrten in Lubrza
138
139
Ośrodek Turystyki Jeździeckiej w Kosinie / Zentrum für Reittourismus in Kosin
140
141
Jarmark Magdaleński w Pszczewie / Magdalenen-Jahrmarkt in Pszczew
142
143
Święto Pomidora w Przytocznej / Tomatenfest in Przytoczna
144
145
Szlaki Turystyczne
Touristische Routen
146
Trasy Nordic Walking na terenie gminy Sulęcin / Nordic-Walking-Strecken in der Gemeinde Sulęcin
147
Szlak konny Gądków Wielki - Garbicz / Reitstrecke Gądków Wielki – Garbicz
148
149
Szlak Nordic Walking „Dolina 3 młynów” / Nordic-Walking-Strecke „Tal der 3 Mühlen“
Szlaki rowerowe na terenie gminy Bogdaniec / Radrouten in der Gemeinde Bogdaniec
150
151
Lubniewicki szlak legend / Lubniewicer Sagen-Route
Szlak tradycji kulturowych w Lubniewicach / Route der Kulturtraditionen in Lubniewice
152
153
Pszczewski Park Krajobrazowy – szlaki turystyczne / Landschaftspark Pszczew – Touristenwege
154
155
Szlak wodny trasÄ… Lubuskie Mazury / Wasserroute Lebuser Masuren
156
157
Pieszo - rowerowy „Szlak Nenufarów” / Wander- und Radweg „Seerosen-Route“
158
159
„Noc Nenufarów” w Lubrzy / „Seerosen-Nacht“ in Lubrza
160
161
Szlaki rowerowe i nordic walking na terenie gminy Skwierzyna
162
/ Radwege und Nordic-Walking-Strecken in der Gemeinde Skwierzyna
163
Pętla Boryszyńska - podziemna trasa turystyczna MRU / Burschener Schleife – unterirdische Touristenroute Oder-Warthe-Bogen
164
Lubrzański Szlak Fortyfikacji / Festungs-Route in Lubrza
165
Zlot Miłośników Fortyfikacji w Boryszynie / Treffen der Festungs-Liebhaber in Boryszyn
166
167
Szlak Kajakowy im. Jana Pawła II / Kanuroute „Johannes Paul II.“
168
169
Agroturystyka Agrotourismus
Gospodarstwo agroturystyczne Ewa i Krzysztof Bajan w Wielowsi / Agrotouristische Landwirtschaft Ewa und Krzysztof Bajan in WielowieĹ›
170
171
Gospodarstwo agroturystyczne Andrzej i Marta Helmanowie w Nowym Polichnie / Agrotouristische Landwirtschaft Andrzej und Marta Helman in Nowe Polichno
172
173
Agroturystyka „KOS” w Lubniewicach / Agrotourismus „KOS“ in Lubniewice
174
175
Gospodarstwo agroturystyczne Leśne Zacisze w Lipach / Agrotouristische Landwirtschaft „Waldruhe“ in Lipy
176
177
Gospodarstwo agroturystyczne „Dom w dzikim winie” w Kołczynie / Agrotouristische Landwirtschaft „Weinstockhaus“ in Kołczyn
178
179
Gospodarstwo agroturystyczne Rogi / Agrotouristische Landwirtschaft Rogi
180
181
Zajazd u Anki w ナ「kominie / Gastwirtschaft bei Anka in ナ「komin
182
183
Gospodarstwo agroturystyczne „Maya” w Gorzycy / Agrotouristische Landwirtschaft „Maya“ in Gorzyca
184
185
Gospodarstwo agroturystyczne Aliny i Ryszarda Ignatowicz w Zamostowie / Agrotouristische Landwirtschaft Alina und Ryszard Ignatowicz in Zamost贸w
186
187
Gospodarstwo agroturystyczne Hubertus – Leśny Dwór w Wygonie / Agrotouristische Landwirtschaft „Hubertus“ – Waldschlösschen in Wygon
188
189
Gościniec na Półwyspie w miejscowości Wysoka / Gasthaus auf der Halbinsel in Wysoka
190
191
Gościniec na Półwyspie w miejscowości Wysoka / Gasthaus auf der Halbinsel in Wysoka
192
193
Spis Treści / Inhaltsverzeihnis Wstęp / Vorwort . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 2
Przyroda / Natur
Hodowla Danieli i Jeleni w Pławinie / Damhirsch- und Hirschzucht in Pławin. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 4 Drawieński Park Narodowy / Nationalpark Drawa. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 6 Barlinecko – Gorzowski Park Krajobrazowy / Landschaftspark Barlinek-Gorzów. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 12 Rezerwat przyrody Pawski Ług / Naturschutzgebiet „Pawski Ług“. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 13 Grzybne Lasy w Brzozowcu / Pilzreiche Wälder in Brzozowiec. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 14
Wypoczynek / Erholung Park Miłości im. Michaliny Wisłockiej w Lubniewicach / Park der Liebe „Dr. Michalina Wisłocka“ in Lubniewice. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 82 Kąpielisko w Karninie / Strandbad Karnin . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 84 Kąpielisko miejskie nad jeziorem Reczynek w Ośnie Lubuskim / Strandbad am See Reczynek in Ośno Lubuskie. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 85 Kąpielisko nad jeziorem Ostrowskim w Ostrowie / Strandbad am See Ostrowskie in Ostrów. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 86 Przystań wodna i Promenada w Santoku / Wasserstation und Promenade in Santok. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 88 Pałac w Mierzęcinie / Palast in Mierzęcin. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 90 Święto Konia w Mierzęcinie / Pferde-Feststag in Mierzęcin . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 93 Pałac Wiejce / Palast Wiejce. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 94 Hotel El – Jan w Drezdenku / Hotel El – Jan in Drezdenko. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 96 Ośrodek Wypoczynkowy „Karina” nad jeziorem Szarcz w Pszczewie / Erholungscenter „Karina“ am See Szarcz in Pszczew ����������������������������������������������������������������������������������������������98 Ośrodek Wypoczynkowy „Jeziorak” nad jeziorem Szarcz w Pszczewie / Erholungscenter „Jeziorak“ am See Szarcz in Pszczew ���������������������������������������������������������������������������������������� 100 Ośrodek Wypoczynkowy ADA nad jeziorem Lubikowskim w Lubikowie / Erholungscenter ADA am See Lubikowskie in Lubikowo �������������������������������������������������������������������������������� 102 Folwark Amalia w Lubikówku / Vorwerk „Amalia“ in Lubikówko. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 104 Park Hotel Clara w Ojerzycach / Park-Hotel Clara in Ojerzyce. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 106 Hotel „Dom nad Rzeką” w Skwierzynie / Hotel „Haus am Fluss“ in Skwierzyna. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 108 Pensjonat „Złoty Potok” / Pension „Goldener Bach“. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 110
Aktywny wypoczynek / Aktive Erholung
Pocysterski Zespół Klasztorny Paradyż w Gościkowie / Zisterzienser-Klosteranlage Paradyż in Gościkowo. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 16 Zespół pałacowo - dworcowy w Lubinicku / Landgut und Palast in Lubinicko. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 20 Baszta Chyżańska, Kapłańska, Krzaków, Smołowa, Złodziejska w Ośnie Lubuskim / Bastei Chyżańska, Kaplanenbastei, Krzaków-Bastei, Pech-Bastei, Diebesbastei in Ośno Lubuskie . . 22 Wieża widokowa im. Dietricha Eckarta w Ośnie Lubuskim / Aussichtsturm – zu Ehren des Schriftstellers Dietrich Eckart in Ośno Lubuskie �����������������������������������������������������������������25 Mury obronne w Ośnie Lubuskim / Stadtbefestigung in Ośno Lubuskie. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 26 Wiadukt w Łagowie / Straßenbrücke in Łagów. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 27 Kościół pw. św. Stanisława Kostki w Kołczynie / Stanisław-Kostka-Kirche in Kołczyn. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 28 Ruiny wiatraka w Czechowie / Ruine der Windmühle in Czechów. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 29 Zespół Średniowiecznych Fortyfikacji Miejskich w Strzelcach Krajeńskich / „Mittelalterliche Stadtbefestigungsanlage in Strzelce Krajeńskie �������������������������������������������������������������������30 Dworek w Sarbiewie / Landhof in Sarbiewo. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 32 Kapliczki dziękczynne w Koźminku / Dankbarkeit-Bildstöcke in Koźminek . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 34 Elektrownia wodna „Kamienna” w Kamiennej Knieji / Wasserelektrizitätswerk „Kamienna“ in Kamienna Knieja �����������������������������������������������������������������������������������������������������������������36 Elektrownia wodna nad Zalewem Bledzewskim w Bledzewie / Wasserelektrizitätswerk am Bledzew-Stausee in Bledzew �������������������������������������������������������������������������������������������������������37
„Odyseja” Szkoła Nauki Jazdy Konnej w Ośnie Lubuskim / Reitschule „Odysee“ in Ośno Lubuskie. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 112 Pałacyk „Łąkomin” Centrum konferencyjno - wypoczynkowe / Palais „Łąkomin“ Konferenz- und Erholungszentrum �������������������������������������������������������������������������������������������������������� 114 „Dworek Staw 132” / „Landhof Staw 132“. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 116 Ośrodek Wypoczynkowy Zielony Cypel w Lubniewicach / Erholungszentrum „Grüne Landzunge“ in Lubniewice . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 118 Hotel Woiński Spa**** w Lubniewicach / Hotel Woiński Spa**** in Lubniewice. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 120 Święto Sandacza w Lubniewicach / Zander-Fest in Lubniewice. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 122 Gminny Dzień Radości w Torzymiu / Gemeindefest „Tag der Freude“ in Torzym. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 124 Żużlowy Turniej w Stanowicach / Motorradrennen - Turniere in Stanowice . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 126 Stadnina Koni w Gościmcu / Gestüt in Gościmiec. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 128 Ośrodek Wypoczynkowy „Kormoran” w Niesulicach / Erholungszentrum „Kormoran“ in Niesulice. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 130 Ośrodek Kolonijny KADET w miejscowości Długie / Ferienlagercenter KADET in Długie. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 132 Jezioro Niesłysz – sporty wodne / See Niesłysz – Wassersport . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 134 Active Center – centrum turystyki aktywnej w Głusku / Active Center – Zentrum für Aktiven Tourismus in Głusk. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 136 Spływy kajakowe w Lubrzy / Kanufahrten in Lubrza. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 138 Ośrodek Turystyki Jeździeckiej w Kosinie / Zentrum für Reittourismus in Kosin. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 140 Jarmark Magdaleński w Pszczewie / Magdalenen-Jahrmarkt in Pszczew . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 142 Święto Pomidora w Przytocznej / Tomatenfest in Przytoczna. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 144
Historia / Geschichte
Szlaki turystyczne / Touristische Routen
Zabytki / Baudenkmäler
Międzyrzecki Zespół Muzealny / Museenensemble in Międzyrzecz. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 38 Muzeum Fortyfikacji i Nietoperzy w Pniewie / Das Festungs- und Fledermausmuseum in Pniewo. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 42 Most obrotowy w Starym Dworku / Drehbrücke in Stary Dworek . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 46 Sanktuarium Matki Bożej Cierpliwie Słuchającej w Rokitnie / Wallfahrtskirche der Geduldig Zuhörenden Gottesmutter in Rokitno ���������������������������������������������������������������������������������48 Eksponaty archeologiczne, „Cystersiada”, Jarmark Cysterski i Bieg Cysterski w Bledzewie /Archäologische Funde, „Cystersiada”, Zisterzienser-Jahrmarkt und Zisterzienserlauf in Bledzew ���������������������������52 Izba Edukacji Leśnej w Dobrojewie / Wald-Lehrstube in Dobrojewo . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 54 Izba Pamięci Drogownictwa w Skwierzynie / Gedenkstube für Straßenbauwesen in Skwierzyna . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 56 Kościół Przemienienia Pańskiego w Drezdenku / Kirche der Verklärung Christi in Drezdenko . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 57 Muzeum Ziemi Torzymskiej w Ośnie Lubuskim / Museum der Region Torzym in Ośno Lubuskie. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 58 Muzeum Grodu Santok / Museum der Burgstadt Santok. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 60 Młyn Górny w Bogdańcu / Obere Mühle in Bogdaniec. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 62 Zamek Joannitów w Łagowie / Johanniter-Schloss in Łagów. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 64 Brama Polska i Brama Marchijska w Łagowie / Polnisches Tor und Mark-Tor in Łagów. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 66 Baszta w Santoku / Bastei in Santok . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 68
Trasy Nordic Walking na terenie gminy Sulęcin / Nordic-Walking-Strecken in der Gemeinde Sulęcin . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 146 Szlak konny Gądków Wielki - Garbicz / Reitstrecke Gądków Wielki – Garbicz . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 148 Szlak Nordic Walking „Dolina 3 młynów” / Nordic-Walking-Strecke „Tal der 3 Mühlen“. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 150 Szlaki rowerowe na terenie gminy Bogdaniec / Radrouten in der Gemeinde Bogdaniec . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 151 Lubniewicki szlak legend, Szlak tradycji kulturowych w Lubniewicach / Lubniewicer Sagen-Route, Route der Kulturtraditionen in Lubniewice ���������������������������������������������������������� 152 Pszczewski Park Krajobrazowy – szlaki turystyczne / Landschaftspark Pszczew – Touristenwege. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 154 Szlak wodny trasą Lubuskie Mazury / Wasserroute Lebuser Masuren. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 156 Pieszo - rowerowy „Szlak Nenufarów” / Wander- und Radweg „Seerosen-Route“ . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 158 „Noc Nenufarów” w Lubrzy / „Seerosen-Nacht“ in Lubrza. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 160 Szlaki rowerowe i nordic walking na terenie gminy Skwierzyna / Radwege und Nordic-Walking-Strecken in der Gemeinde Skwierzyna �������������������������������������������������������������������������� 162 Pętla Boryszyńska - podziemna trasa turystyczna MRU / Burschener Schleife – unterirdische Touristenroute Oder-Warthe-Bogen �������������������������������������������������������������������������������� 164 Lubrzański Szlak Fortyfikacji / Festungs-Route in Lubrza . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 165 Zlot miłośników fortyfikacji w Boryszynie / Treffen der Festungs-Liebhaber in Boryszyn . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 166 Szlak Kajakowy im. Jana Pawła II / Kanuroute „Johannes Paul II.“. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 168
Kultura / Kultur
Agroturystyka / Agrotourismus
Skansen maszyn rolniczych w Jemiołowie / Freilichtmuseum für Landwirtschaftsmaschinen in Jemiołów. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 70 Dom Joannitów w Sulęcinie / Johanniter-Haus in Sulęcin. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 72 Amfiteatr w Łagowie / Amphitheater in Łagów. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 73 Park Kultur Świata w Drezdenku / Park der Weltkulturen in Drezdenko. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 74 Muzeum Puszczy Drawskiej i Noteckiej w Drezdenku / Museum der Urwälder an den Flüssen Drawa und Noteć in Drezdenko �����������������������������������������������������������������������������������������78 Cmentarz Żydowski w Skwierzynie / Jüdischer Friedhof in Skwierzyna. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 80 Muzeum Dom Szewca w Pszczewie / Museum „Schusterhaus“ in Pszczew. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 81
194
Gospodarstwo agroturystyczne Ewa i Krzysztof Bajan w Wielowsi / Agrotouristische Landwirtschaft Ewa und Krzysztof Bajan in Wielowieś ������������������������������������������������������������ 170 Gospodarstwo agroturystyczne Andrzej i Marta Helmanowie w Nowym Polichnie / Agrotouristische Landwirtschaft Andrzej und Marta Helman in Nowe Polichno ������������������������������������������������������ 172 Agroturystyka „KOS” w Lubniewicach / Agrotourismus „KOS“ in Lubniewice. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 174 Gospodarstwo agroturystyczne Leśne Zacisze w Lipach / Agrotouristische Landwirtschaft „Waldruhe“ in Lipy. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 176 Gospodarstwo agroturystyczne „Dom w dzikim winie” w Kołczynie / Agrotouristische Landwirtschaft „Weinstockhaus“ in Kołczyn �������������������������������������������������������������������������������� 178 Gospodarstwo agroturystyczne Rogi / Agrotouristische Landwirtschaft Rogi. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 180 Zajazd u Anki w Łukominie / Gastwirtschaft bei Anka in Łukomin. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 182 Gospodarstwo agroturystyczne „Maya” w Gorzycy / Agrotouristische Landwirtschaft „Maya“ in Gorzyca. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 184 Gospodarstwo agroturystyczne Aliny i Ryszarda Ignatowicz w Zamostowie / Agrotouristische Landwirtschaft Alina und Ryszard Ignatowicz in Zamostów �������������������������������������������������������� 186 Gospodarstwo agroturystyczne Hubertus – Leśny Dwór w Wygonie / Agrotouristische Landwirtschaft „Hubertus“ – Waldschlösschen in Wygon �������������������������������������������������������� 188 Gościniec na Półwyspie w miejscowości Wysoka / Gasthaus auf der Halbinsel in Wysoka. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 190
195
Druk Drogowiec-PL, Kielce Wydanie I 2013 r. ISBN: 978-83-7868-006-2 Tekst Stowarzyszenie „LGD Działaj z Nami”, Stowarzyszenie „Kraina Szlaków Turystycznych - Lokalna Grupa Działania” Tłumaczenie Translation Cafe - Kraków Zdjęcia Stowarzyszenie „LGD Działaj z Nami”, Stowarzyszenie „Kraina Szlaków Turystycznych - Lokalna Grupa Działania”, Archiwum gmin członkowskich Opracowanie graficzne i przygotowanie do druku Tomasz Hauzer
Wydawca Wydawnictwo Turystyczne PLAN 58-500 Jelenia Góra ul. Słowackiego 14 tel./fax 75 75 260 77 e-mail: plan@plan.jgora.pl www.plan.jgora.pl Partnerzy projektu Stowarzyszenie „LGD Działaj z Nami” ul. Wałowa 1, 66-200 Świebodzin tel./ fax +48 68 475 46 23 e-mail: biuro@lgddzn.pl www.lgddzn.pl Stowarzyszenie Kraina Szlaków Turystycznych-Lokalna Grupa Działania ul. Młynarska 1, 69-200 Sulęcin tel./fax +48 95 755 44 22 e-mail: rodzinnyraj@gmail.com www.kst-lgd.pl
Europejski Fundusz Rolny na rzecz Rozwoju Obszarów Wiejskich: Europa inwestująca w obszary wiejskie Projekt współfinansowany ze środków Unii Europejskiej w ramach działania „Wdrażanie projektów współpracy” Osi IV LEADER Programu Rozwoju Obszarów Wiejskich na lata 2007-2013 Instytucja Zarządzająca Programem Rozwoju Obszarów Wiejskich na lata 2007-2013 - Minister Rolnictwa i Rozwoju Wsi.
196