Lux Magazine 2016 by LUCA School of Arts

MAGAZINE 2016 LUCA SCHOOL OF ARTS

LUCA SCHOOL OF ARTS: EEN CREATIEVE ARCHIPEL John Donne zei het al treffend in de 17de eeuw in zijn Devotions Upon Emergent Occasions: “No man is an island entire of itself; every man is a piece of the continent, a part of the main”. Kortom: niemand is een eiland dat op zichzelf staat. Iedereen is een deel van het geheel. Het beeld van LUCA School of Arts als archipel ligt voor de hand. De archipel is een landvorm die bestaat uit een ketting of een tros van eilanden, geen eilandengroep van los van elkaar liggende eilanden. LUCA is als ketting van vijf eilanden de grootste School of Arts in Vlaanderen. We kunnen dan wel de grootste zijn maar het moet ook onze ambitie zijn om de beste Vlaamse School of Arts te zijn. Nu weten we na vier jaar LUCA wel dat het niet evident reizen is, zo van eiland naar eiland met al dat water ertussen. En toch levert de reis een ongemeen rijke en boeiende verscheidenheid op. Onze onderwijsprojecten, onze onderzoeksprojecten, onze artistieke werking en publicaties tonen binnen de vijf campussen de grootst denkbare verscheidenheid van creativiteit. Als kunsthogeschool moeten we deze creativiteit zichtbaar maken in de maatschappij. Vanuit onze eigen gevoeligheid kunnen we inspelen op de almaar complexer wordende diversiteit van onze samenleving. Maar daartoe moet er ruimte zijn voor creatieve vrijheid. De archipeleilanden moeten in alle vrijheid kunnen creëren, weliswaar zonder daarbij terug te vallen in een isolement. Ik wil dan ook een pleidooi houden voor een gezonde dosis ‘eilandgevoel’ binnen LUCA … Een kunsthogeschool is niet het verlengde van de kunstwereld buiten de hogeschool. Er is een verschil tussen de artistieke praktijk die zich binnen onze muren afspeelt en de kunstpraktijk daarbuiten. Maar dat betekent niet dat LUCA zich mag afsluiten van die buitenwereld. Want LUCA bestaat als archipel door het water dat haar omringt. Om het nogmaals met de woorden van Donne te zeggen: “Any man’s death diminishes me, because I am involved in Mankind”. Dat geldt ook voor ons. Als LUCA niet verbonden is met de maatschappij, met de kunstwereld, als de campussen onderling niet verbonden zijn met elkaar, dan hebben we geen reason why. Als we de grote diversiteit die LUCA biedt echt als een sterkte willen aanwenden, dan zal dit enkel lukken als wij oprecht doordrongen zijn van Donne’s gedachte: “No Man is an Island Entire of Itself”.

Decaan Faculteit Kunsten, Carl Van Eyndhoven

English

De archipeleilanden moeten in alle vrijheid kunnen creëren zonder daarbij terug te vallen in een isolement.

LUCA AS A CREATIVE ARCHIPELAGO

As John Donne put it, “No man is an island entire of itself; every man is a piece of the continent, a part of the main”. If an art campus is an island, then the image of LUCA as an archipelago, a chain of island campuses, leaps to mind. Island hopping, even though not easy, reveals a rich tapestry in different creative approaches. These differences should be cherished but that doesn’t mean that an art school should isolate itself from the outside world. Just as an archipelago is defined by the water surrounding it, so is an art school defined by its contacts with the cultural and artistic world. Without those contacts the art school loses its raison d’être.

LUX SHOWCASE

JEF CORNELIS, DE EERSTE LUCA-EREMASTER Op 15 oktober 2016 reikte LUCA voor het eerst in de geschiedenis van Vlaanderen een eremaster in de kunsten uit. De eer ging naar televisiemaker Jef Cornelis. Groepsvoorzitter van LUCA Pro, Alain Quateau, gaf een laudatio. Deze zaal bestaat uit twee categorieën van mensen: zij die Jef Cornelis kennen en zij die denken dat ze hem niet kennen. Want iedereen hier die tijdens de tweede helft van de vorige eeuw in de buurt van een televisietoestel gekomen is kent zijn werk. En zijn televisiewerk is misschien voor de hand liggend, zijn merites voor de kunsten en de architectuur zijn natuurlijk veel ruimer. LUCA school of Arts presenteert zich hier vandaag als een moderne kunsthogeschool met de blik strak op de toekomst gericht. En net vandaag reiken wij onze allereerste eremaster uit aan een man die een onuitwisbare stempel op de kunstbeleving van de vorige eeuw achtergelaten heeft. Een man die mee aan de wieg stond van het medium televisie dat wij vandaag liever helemaal opnieuw zouden willen uitvinden. Hebben wij ons dan vergist? Natuurlijk niet. Want Jef Cornelis heeft ons doorheen zijn boeiende carrière getoond hoe we verder moeten. Met een kritische en vooral eigenzinnige blik moeten we onze kunstdiscipline elke dag opnieuw in vraag stellen. In de korte documentaire die u net zag (red. er werd een fragment uit ‘Kunst als kritiek’ ge-

Het Gedroomde Boek n°2, 1980

toond) kregen we een impressie van waar Jef Cornelis voor staat: hij biedt ons een boeiende observatie van een bijzonder fenomeen; een bedrijf in zogenaamde kunst, waar handgemaakte schilderijen aan de lopende band geproduceerd worden. Maar dat doet hij niet zonder al van meet af aan duidelijk stelling in te nemen. En die boodschap gooit hij met een niet mis te verstane pancarte meteen in ons gezicht: “Wanneer is kunst geen kritiek? Als kunst tot kopen aanzet.” Ook binnen de contouren van een school of arts worden wij dagdagelijks geconfronteerd met de vraag “Wat is Kunst?” en de bedenking of kunst per definitie ook kritiek in zich draagt. Jef Cornelis kiest er dus voor om ons te vertellen wat het nièt is, een retorisch truukje dat ook ons niet vreemd is. Hij giet dat echter in een vorm die ons tegelijkertijd toont wat kunst dan wèl zou kunnen zijn; een visueel uitdagende en zelfs vernieuwende observatie die tegelijkertijd ook kritiek in zich draagt. Het is bovendien bijzonder om vast te stellen hoe hij zulke mooie beelden van iets lelijks kan maken. Het is een mooi staaltje van sublimering. Afkeuring voor nepkunst wordt zelf kunst. Jef Cornelis is een rolmodel voor onze

studenten. Dan heb ik het zelfs niet over de onversaagdheid waarmee hij als jonge man naar Amsterdam trok om daar film te studeren en ik heb het evenmin over de vastberadenheid waarmee hij tot vandaag de merites van sommige van zijn toenmalige docenten betwijfelt. Ik heb het over de gretigheid waarmee hij zich op het medium gestort heeft, zijn vastberadenheid om het vak onder de knie te krijgen en over de uitzonderlijke toewijding waarmee hij elk detail in zijn oeuvre helemaal juist wou hebben. Maar Jef Cornelis is vooral een rolmodel in zijn attitude om zich te omringen met interessante kunstenaars en vakmensen. Zijn biografie leest als een masterclass in namedropping. Zowat alle interessante kunstenaars, curatoren en kunstcritici van de tweede helft van vorige eeuw hebben op een bepaald moment Jef Cornelis op hun pad gevonden.

Een kunstenaar heeft dialoog nodig om het grondig oneens te kunnen zijn met diegenen die hij bewondert zodat hij ze daarna kan overstijgen. Dat heeft hem niet alleen geholpen om voortdurend te blijven evolueren, het heeft hem zonder de minste twijfel ook gevoed om zijn eigen stijl te ontwikkelen. Zijn befaamde integratie van de camera stylo is niet zomaar uit de lucht komen vallen. Een kunstenaar heeft dialoog nodig om het grondig oneens te kunnen zijn met diegenen die hij bewondert zodat hij ze daarna kan overstijgen. Wij leven vandaag in een pessimistisch tijdperk. Jonge kunstenaars drukken vaak hun ontgoocheling in deze maatschappij uit. De farce van de Amerikaanse presidentsverkiezingen helpt hen daar natuurlijk niet bij. Maar ook hier in onze lage landen vinden we vele argumenten om ons te wentelen in naargeestigheid. Ik kan daarbij de steeds afnemende middelen voor de kunsten en het kunstonderwijs niet onvermeld

LUX SHOWCASE laten. Toch willen wij ons niet overgeven aan moedeloosheid. En ook dan kijken we weer naar Jef Cornelis. Als je zijn filmografie vandaag overschouwt, dan dreig je een zeer vertekend beeld van de vorige eeuw te krijgen. Het lijkt immers alsof toen alles mogelijk was. Prachtige documentaires, gedraaid met de beste vaklui op peperdure 35mm pellicule? Het bleek zonder meer te kunnen. Acht uur lang live televisie op de openbare omroep over het kunstproject ‘Chambre d’Amis’? Gelukkig bestaan er nog beelden van, want anders zou toch werkelijk geen mens geloven dat dit ooit ècht heeft plaatsgevonden. Een grensverleggend programma over de kunsten waarin meerdere actoren op meerdere plaatsen via de televisie en haast zonder bemiddeling met elkaar proberen te communiceren? Jawel, beste youngsters, de ouderen hier in de zaal zullen jullie bevestigen dat het heeft bestaan onder de legendarische vlag ‘Ijsbrekers’. Maar geloof dus niet dat Jef Cornelis dit allemaal zonder slag

Rijksweg n°1, 1978

3 of stoot voor elkaar gekregen heeft. Je hebt een man met bijzonder veel bravoure nodig om telkens weer te blijven doorzetten. En wij geloven dat met een dergelijke dosis branie ook onze jonge kunstenaars van vandaag nog steeds een aardverschuiving kunnen veroorzaken. Daarom willen we deze eerste eremaster van LUCA graag in het teken van de bravoure uitreiken. En dan is er geen mens die deze titel beter verdient dan deze: dames en heren, mag ik jullie applaus voor de eerste eremaster van LUCA School of Arts: Jef Cornelis! LEES MEER English LAUDATIO FOR JEF CORNELIS

On October 15, 2016 LUCA awarded the first Flemish honorary MA in the Arts to Jef Cornelis. Jef Cornelis is rightly a role model for today’s students, not because of his bold decision to go and study Film in Holland in the late 1950s, but because of the dedication he showed to television as a medium and his collaboration with many artists of all disciplines, which helped him to develop, define and re-invent his style and as a consequence, to bring us television as we know it today. Cornelis made exquisite documentaries filmed in 35 mm, an eight-hour long live television broadcast about the art project ‘Chambre d’Amis’ and controversial artistic programmes such as ‘Container’ and ‘IJsbreker’. Cornelis not only pushed the boundaries of television as a medium, he also wrote television history.

TELEVISIEMAKER MET WEERHAKEN Jef Cornelis (geboren in Antwerpen in 1941) ontwikkelt op jonge leeftijd een bijzondere passie voor literatuur, theater en film. Na een moeilijk schoolparcours trekt hij eind jaren 50 naar de Filmacademie van Amsterdam. In 1963 kan hij aan de slag bij de toenmalige Belgische Radio en Televisie als producer, regisseur en scenarist. Tussen 1963 en 1998 verzamelde hij een indrukwekkend filmograf ie van meer dan 200 programma's, reportages en documentaires over kunst of architectuur. Cornelis brengt zijn onderwerpen met een analytische geest en zet zelf lijnen uit met een ongezien arsenaal middelen dat de televisie biedt. Zijn werk, dat het medium televisie regelmatig uitdaagt, komt niet alleen op televisie. Zijn oeuvre wordt algemeen beschouwd als baanbrekend en artistiek en wordt daarom internationaal getoond op exposities of in filmhuizen.

LUX SHOWCASE

FIEN TROCH, ALUMNUS VAN HET JAAR De vele loftrompetten die over ‘Home’ bliezen, zijn ondertussen verstomd. Dat duurde even. Want anders dan verwacht werd de film niet alleen gelauwerd in het festivalcircuit, maar ook erg warm onthaald bij het grotere publiek. Ondanks het succes rustte Fien Troch niet op haar lauweren. Nam je een sabbatperiode of een kleine vakantie? Dat doe ik nooit eigenlijk, zo’n rustperiode inlassen. Totaal niet eigenlijk. Sterker nog, ik begin meestal zelfs al aan iets nieuw aan het einde van een project omdat ik ongeduldig ben. Het is sterker dan mezelf. Van zodra we in de montagekamer zitten, begin ik al op het volgende project te broeden. Dit keer kwam het wat minder snel omdat de impact van ‘Home’ langer voelbaar was, maar ik was net als altijd onmiddellijk bezig met iets nieuws. In juli heb ik een project ingediend en in oktober ben ik er al aan begonnen. Wat wel echt anders was voor mij, dat was de minder grote drive die ik voelde. Met mijn eerdere films had ik minder succes en dan kreeg ik commentaren die me echt combattief maakten. Ik voelde daardoor dan een grote vechtlust opkomen. En die vechtlust was ditmaal minder groot. FIEN

Al tijdens het afwerken van een film broed je op een nieuw project. Hoe ontstaat een nieuwe film dan wel bij jou? Wat komt er eerst, het verhaal of de sfeer? Dat hangt ervan af. Bij mijn eerste films waren de sfeer en het visuele eerder bepalend en kwam het verhaal pas nadien. Maar met ‘Home’ liep het anders. Daar duwde het verhaal. Ik voelde dat ik iets wilde vertellen over hoe tieners een eigen leven leiden, over hoe ze de dingen niet delen met hun ouders. Daar wilde ik echt graag over vertellen. Pas eenmaal ik ermee bezig was, werd duidelijk dat een minder esthetische, meer documentaire beeldtaal hierbij zou horen. Pas dan hield ik me bezig met het sfeerbeeld. FIEN

In één van de vele interviews weet je te vertellen dat je het woord ‘arthousefilm’ verafschuwt. Je bent nochtans gevormd op Sint-Lukas Brussel, de Vlaamse hogeschool met zowat de grootste arthousefactor. Ik heb niets tegen dat soort films, ik heb gewoon iets tegen het woord. Het woord heeft bij mensen vaak een negatieve connotatie. Ze denken aan weinig toegankelijke films. Eigenlijk verkies ik voor mijn eigen werk het woord auteursfilm. Dat geeft duidelijker aan dat het dan om een film met een eigen taal, een eigen signatuur gaat. Dat is ook het soort film dat ik maak … Maar dat woord heeft bij mensen blijkbaar ook makkelijk de bijklank dat het geen commerciële films zijn. En ik wil niet voorop stellen dat ik niet commercieel wil zijn. FIEN

Over publiek gesproken, in tegenstelling tot de vorige films heb je ook in eigen land echt veel weerklank gekregen. Wat raakt je nu het meest, de reacties van het internationale of van het nationale publiek? Ik heb altijd gedacht dat het Belgische publiek weinig belangrijk voor mij was. Ik had het gevoel dat in ons land de bekendheid van de regisseur meer speelt dan zijn werk zelf. Dat mensen eerder je gezicht dan je werk onthouden, zeg maar. Maar nu ik voor het eerst echt veel resonantie heb gekregen in eigen land—en dan bedoel ik meer dan goeie recensies in de pers maar echt erkenning bij een groter publiek—heb ik gevoeld hoe schoon het is wanneer je echt appreciatie krijgt op de plek waar je geboren en opgegroeid bent. Maar desalniettemin blijft de internationale markt in essentie belangrijker omdat ik er verder mee spring. Jammer genoeg. Ik zou ook niet meer zoals vroeger mijn ding willen doen los van de weerklank die ik zou krijgen. Ik wil geen film meer maken voor 100 man. FIEN

Bij de release liet je verstaan dat je met Home een nieuwe stijl had ontdekt. Nochtans blijft er een duidelijke lijn zitten in je films. Met een huiselijk drama als terugkerende thematiek. Ik ben eigenlijk wel blij dat te horen want het is helemaal niet mijn bedoeling geweest om te breken met mijn vorige films. Eigenlijk probeer ik bij elke film iets nieuw te doen. Ik wil liefst telkens iets anders maken, iets anders verkennen, mezelf heruitvinden. Wat ik vooral wilde zeggen, dat is dat ik altijd wel al iets gebracht heb rond kinderen, maar dat ik met ‘Home’ toch echt iets helemaal anders heb gedaan. Het type verhaal en het soort beeldtaal waren van die aard dat ik er plots ook een groter publiek mee bereikte. FIEN

Fien Troch, Foto door Bart Dewaele

LUX SHOWCASE

Je hebt een tijdje lesgegeven. Hoe vond je dat? Ik was nog erg jong op dat moment en daar voelde ik me niet helemaal goed bij. Ik had echt het gevoel dat ik zelf te weinig ervaring had om jonge mensen al te vormen. Nu, denk ik, zou ik dat al met meer vertrouwen kunnen doen. En ik zou het eigenlijk wel graag terug opnemen omdat ik nu al meer te vertellen zou hebben en omdat het me ook een boost gaf om met jonge mensen te werken … Maar ondertussen kan ik min of meer leven van mijn films en dan wil ik eerder al mijn tijd steken in zelf films maken. FIEN

Welke rol moet een filmschool voor een aspirant-regisseur opnemen? Voor mij moet een filmschool echt je kijk op de wereld loswrikken. Sint-Lukas heeft mij enorm gevormd. Als ik het nu op mezelf betrek, ik kwam van Londerzeel, begot, en mijn wereld is echt open gegaan. Niet alleen in de praktijklessen, maar ook in de theorielessen. FIEN

5 Toen ik eraan begon, wist ik echt niet wat ik wilde gaan doen. Ik nam mezelf voor dat ik de opleiding zou doen om te weten of ik dat wilde doen. Op Sint-Lukas Brussel heb ik ontdekt dat filmmaken mijn ding was. En dat is meteen het schoonste compliment dat je een school kan geven. Dat is zeggen dat je er tot het inzicht bent gekomen dat het dàt was, wat je wilde doen. Zoals ik het zie, moet een filmschool niet per se draaien om het verwerven van de technische vaardigheden, maar om het dùrven. Studenten moeten niet elk jaar weer de perfecte film willen maken. Studenten moeten durven uitproberen, durven experimenteren. En dat is wat een kunstschool moet doen: leren durven, doén durven! En dat is ook wat ik jonge filmmakers toewens: durf je eigen ding doen, doe het niet in functie van de verwachtingen.

Tijdens de volgende academische opening zal LUCA opnieuw een alumnus van het jaar aanduiden. Stel dat jij een alumnus uit de filmopleiding zou mogen aanduiden, wie zou dat dan zijn ?

Dat is een moeilijke. We hebben al veel mensen afgeleverd met ontzettend veel talent. Dus er is keuze te over. Ik zou er dan twee willen opgeven want ik denk spontaan aan Nico Leunen (red. Nico Leunen is de man van Fien Troch), maar omdat ik zou beschuldigd kunnen worden van favoritisme vul ik met plezier aan met Bas Devos. Nico is uitgegroeid tot één van de beste monteurs van België. Hij is dan ook opgeleid door de allerbeste … namelijk door mijn vader (lacht). En Bas heeft zich met ‘Violet’ echt weten te onderscheiden. LEES MEER English FIEN TROCH, ALUMNUS OF THE YEAR FIEN

It came as no surprise that Fien Troch won LUCA’s first Alumnus of the Year Award. After all, 2016 was the year in which her film ‘Home’ premiered. The drama, noted for its realist style, is a daring and nuanced exploration of teenagers’ relationships with each other and the adult world around them. The film was critically acclaimed and won the Silver Lion in Venice as well as awards in Torino, Ghent and Les Arcs. ‘Home’ is Troch’s fourth feature film. She graduated in 2000 from our Sint-Lukas campus in Brussels. Her first film ‘Someone else’s happiness’ is a psychological drama about the effects of a fatal car accident. The film was nominated for the Grand Prix at the Flanders International Film Festival Ghent and for the Joseph Plateau Award, and went on to win awards in Thessaloniki and Torino. For ‘Unspoken’ she received the Award for Best Film by the Belgian Film Critics Association and ‘Kid’, her third film, was nominated for two Magritte Awards.

FILMOGRAFIE FIEN TROCH Afgestudeerd in 2000 aan campus Sint-Lukas Brussel 2005 EEN ANDER ZIJN GELUK • Gouden Alexander (voor de beste film), beste scenario en beste actrice op het Filmfestival van Thessaloniki • Nominatie beste regisseur en scenario voor de Joseph Plateauprijs • Nominatie Grand Prix op het Filmfestival van Gent • Juryprijs op het Filmfestival van Taipei, het Festival van Angers en het Linea d'Ombra Filmfestival van Salerno • Belgische inzending voor de Oscar voor beste niet-Engelstalige film 2008 UNSPOKEN • André Cavensprijs • Award voor beste actrice op het Filmfestival van Turijn 2012 KID • André Cavensprijs • Speciale vermelding op het Filmfestival van Gent • Magritte du Cinéma 2014 voor beste Vlaamse film in coproductie en nominatie voor beste scenario • Eurimages Award voor Meest Veelbelovend Project op Cinemart Rotterdam 2011 • Twee awards op het International Filmfestival Aubagne 2013 Beste film en beste soundtrack • Students award op het Paris International Film Festival 2013 2016 HOME • Beste regie (Competitie Orizzonti) op het Filmfestival van Venetië • Internationale ARTE prijs op het Filmfestival van Turijn • Speciale vermelding Explore Award, Publieksprijs en Canvasprijs op het Filmfestival van Gent • Grote juryprijs op het Festival de Cinéma Européen des Arcs

LUX SHOWCASE

LUCA AWARDS LUCA reikte in 2016 tijdens de academische opening maar liefst tien awards uit om haar pas afgestudeerden in de bloemetjes te zetten. De awards ontlenen hun naam aan hun sponsor. Lees meer

DIRK LAUWAERT AWARD MAXIMA WALADI

Deze prijs voor de strafste masterscriptie ging naar Maxima Waladi. Zijn scriptie werd gepubliceerd door de uitgeverij van Grafische Cel van campus Sint-Lucas Gent.

LUCA AWARD DRAMA HELEEN DESMET

De award voor de meest veelbelovende theatermaker ging naar Heleen Desmet voor ‘Sneeuwlicht’. Desmet kreeg een eigen portfoliosite om zichzelf te promoten.

AWARD VAN HET FRANS MASEREELCENTRUM BETTY BOERSMA Betty Boersma ontving deze award voor haar frisse eigenzinnige combinatie van hedendaagse printtechnieken en textiel en kreeg een residentie aangeboden om verder te experimenteren.

C-MINE CRIB AWARD KATRIJN CAELEN Deze prijs voor een veelbelovende jonge designer ging naar Katrijn Caelen. Caelen kreeg één jaar gratis huisvesting van C-mine Crib en begeleiding van het Microsoft Innovatiecentrum in de commercialisering van haar product.

LUX SHOWCASE

LUCA AWARD MUZIEK BART VERSNICKT

COUPE SEBASTIEN AWARD LAURA WYFFELS

De award voor de meest veelbelovend musicus ging naar Bart Versnickt. Versnickt kreeg een eigen portfoliowebsite om zijn werk te promoten.

ESTELLE AWARD EMMA VAN ROEY Deze prijzen gingen naar twee jonge talenten uit de beeldende kunsten die elk een startbeurs van 750 euro ontvingen. De awards zijn genoemd naar de petekinderen van een gulle schenker die anoniem wenst te blijven.

NIKON AWARD ZOÃ&#x2039; PARTON Deze prijs voor een afstuderend fotograaf met een hart heeft een waarde van 500 euro.

FLANDERS DC AWARD DAMON BACKER CAS-CO AWARD KITTY KAMP Met deze award kreeg Kitty Kamp de kans om tijdens een werkperiode in de N+1 ruimte van Cas-co in Leuven een artistiek project te ontwikkelen en te presenteren aan het publiek.

Met deze award wil Flanders District of Creativity het werk lauweren van een veelbelovende afgestudeerde creatieve ondernemer.

English

LUCA AWARDS

At the start of the 2016 academic year, LUCA awarded ten graduates. The awards are named after their sponsors.

LUX SHOWCASE

JONG TALENT 2017 IN DE SPOTLIGHTS Met de eerste LUCA Showcase ging een droom in vervulling: de beste afstudeerwerken van alle opleidingen die LUCA School of Arts op haar vijf campussen telt presenteren in één evenement. Lees meer Er was scepsis over de haalbaarheid. Want hoe breng je zo’n grote diversiteit van artistieke disciplines in één enkele expositie samen? Het werd een uitdaging al het werk dat de opleidingen selecteerden zo optimaal mogelijk te presenteren. Maar het eindresultaat mocht gezien worden. De hoge kwaliteit, de diversiteit en de artistieke persoonlijkheid van de jonge kunstenaars zorgden voor een boeiende tentoonstelling.

Met Showcase hadden deze opkomende talenten bovendien een uitstekend forum om uit te pakken met hun werk en kregen ze een duwtje in de rug bij het zetten van hun eerste stappen in het werkveld. Het is geen toeval dat verschillende kunstenaars van deze nieuwe lichting werden opgemerkt door de buitenwacht. Hun namen doken het afgelopen jaar op in de kunsten ontwerpwereld. Proud to be LUCA!

Expositie met beste werk van afstuderende studenten in cultuurcentrum De Markten

English

LUCA SHOWCASE

With the LUCA Showcase an old dream came true: the best graduation works of our students from literally all of our programmes presented in one major exhibition. The Showcase can be seen as a beautiful statement from a university college with five art campuses. Moreover it is a warm goodbye to our students as we guide them on their first steps into the big creative world that is awaiting them.

LUX SHOWCASE

Audiovisueel werk van filmstudenten Narafi, Sint-Lukas Brussel en C-mine Genk

Muzikale aankleding door quartet studenten campus Lemmens

Laudatio alumnus van het jaar Fien Troch door Marc Didden

LUX SHOWCASE

Matthias Van de brul in 'Gebergte', Foto door Kristof Van Perre

Onderwijs

Project Interieurvormgeving in samenwerking met Muntpunt

KUNST & FOTOGRAFIE

COMING PEOPLE 2016 LUCA alumni voeren de boventoon! Doorstromen naar de kunstwereld blijft moeilijk voor pas afgestudeerde kunstenaars. LUCA School of Arts wil haar alumni daarbij ondersteunen door het inzetten op de verdere professionalisering van de artistieke werking. Gelukkig hebben ook andere organisaties dit probleem ontdekt. Zo organiseren het Gentse S.M.A.K. en de Vrienden van het S.M.A.K. samen ‘Coming People’, een tweejaarlijkse concours voor recent afgestudeerden. ‘Coming People’ kent een lange traditie. Van 2001 tot 2011 ging het om een jaarlijkse tentoonstelling met werk van afgestudeerden van

de Gentse kunsthogescholen. Sinds 2014 staat de wedstrijd open voor alle in België afgestudeerde kunstenaars. De selectie werd in 2016 gemaakt door een internationale jury: Susanne Titz (Museum Abteiberg, Mönchengladbach), Denis Gielen (MAC’s, Hornu), Zoë Gray (WIELS, Brussel), Anders Kreuger (M HKA, Antwerpen), Martin Germann (S.M.A.K., Gent) en Ann Hoste (S.M.A.K., Gent). De jury koos zeven laureaten: Chloë Delanghe, Joëlle Dubois, Tom Hallet, Stefan Nestoroski, Diana Tamane, Vedran Kopljar en

Cléo Totti. De vijf eerstgenoemde zijn alumni van LUCA School of Arts. In overleg met de kunstenaars maakte het S.M.A.K. een groepstentoonstelling met het werk van alle laureaten. Bij het uitreiken van de prijzen vielen de alumni van LUCA in de prijzen. De van origine Estse kunstenares Diana Tamane won de Prijs van de Vrienden van het S.M.A.K. en de publieksprijs ging naar Joëlle Dubois. LEES MEER English RESULTS AT COMING PEOPLE 2016

Every two years, S.M.A.K., the renowned museum of contemporary art in Ghent, organises an exhibition of the most interesting works by selected Fine Arts graduates in Belgium. Last year, five out of the seven selected students were LUCA alumni. Moreover, our alumni Diana Tamane and Joëlle Dubois respectively won the ‘Vrienden van het S.M.A.K.’ Award and the Public Award.

Werk van oud-student Tom Hallet in S.M.A.K. op ‘Coming People’

Werk van oud-studente Joëlle Dubois in S.M.A.K. op ‘Coming People’

KUNST & FOTOGRAFIE

KUNSTENAAR ZOEKT EXPOSITIERUIMTE Pleiade aan impromptue presentatieplekken Jonge kunstenaars en docenten-onderzoekers hebben nood aan toonplekken, plaatsen waar ze hun concepten voor een kortere of een langere duur kunnen presenteren aan een besloten kring of een ruim publiek. Onze kunstopleidingen zetten op verschillende manieren in op deze nood en komen tot

een opmerkelijke en verrassende pleiade aan presentatieplekken. De Carré, een indrukwekkend koepellokaal op campus SintLucas Gent, werd de thuisbasis voor ‘Reading the library’, een project dat het startpunt is voor projecten, lezingen en performances rond het boek als artistiek

medium. Terwijl de vroegere portiersplek en de beeldentuin er werden ingenomen voor performances, pop-up tentoonstellingen, film screenings en receptieplek voor studenten. De affichekaders op de buitenmuren fungeren er als galerie waar studenten grafisch ontwerp hun afficheontwerpen testen op passanten, bezoekers en medestudenten. Soms is het ook gewoon een kwestie van flexibiliteit. In de Recyclart, het cultuurhuis onder de sporen aan Brussel Kapellekerk, presenteren masterstudenten Fotografie in groepjes van twee hun masterproject een eerste keer aan een publiek van medestudenten, vrienden en familie. Op campus Sint-Lucas Gent is NULNULTWEE tijdens de week dan weer een atelierruimte die op donderdag een multifunctionele toonplek van nieuw werk van studenten wordt onder de noemer S.H.O.T.S (‘Shit Happens on Thursdays’). English

‘Curating the Library’, Concept door Moritz Küng, Ontwerp van Richard Venlet, Courtesy van deSingel

CLOSE-UP Foto Narafi ten dans gevraagd

Naar aanleiding van het bijna 20-jarige bestaan van de befaamde dansschool P.A.R.T.S. en het 75-jarige bestaan van campus Narafi van LUCA School of Arts sloegen de beide instellingen de handen in elkaar voor een bijzonder samenwerkingsproject. Voor ‘Closeup’ bracht de opleiding Fotografie van Narafi 22 fotografen in spe samen met 22 jonge dansers. Thematische opdrachten zitten standaard in het curriculum, maar met ‘Close-up’ tekende de opleiding voor iets uniek. Twee creatieve opleidingen kwamen er samen. De ene die de andere voor de lens zette. De intense samenwerking leverde sterke beelden met expressieve bewegingen op. Het onderwijsproject resulteerde in een expositie in CC Ten Weyngaert en de publicatie ‘Close-up, P.A.R.T.S. x Narafi’. LEES MEER English CLOSE-UP

Foto door Christiaan Alers

IMPROMPTU GALLERIES

Researchers, seasoned and aspiring artists all need space to present their work to an audience. Each and every campus explores different strategies to answer that need. The result is a surprising array of possibilities ranging from open-air performance platforms, billboards and even railway stations.

Close-Up is an intense collaboration between 22 young dancers of the renowned school of contemporary dance P.A.R.T.S. and 22 Photography students from the NARAFI campus. The result? Expressive movements caught during a decisive photographic moment and presented to the world in an exhibition and the catalogue ‘Close-up, P.A.R.T.S. x Narafi’.

KUNST & FOTOGRAFIE

ACOUSMONIUM De impact van ruimte op beeld en gehoor onderzocht “Our perception of space depends as much on what we hear as on what we see.” Deze uitspraak van geluidskunstenaar Max Neuhaus stond centraal in het doctoraatsonderzoek rond klank en perceptie van docente Esther Venrooij. Voor haar doctoraatsverdediging zette Venrooij studenten van de opleiding Beeldende Kunsten van campus Sint-Lucas Gent en campus Sint-

Lukas Brussel aan het werk. Hoe kan je door middel van klank een ruimte ervaren? Of hoe kan je een auditieve ruimtelijkheid creëren? Op deze vragen formuleerden de studenten een antwoord. Hun werken presenteerden ze, in samenwerking met de Audiowerkplaats van Gent, in het Concertgebouw Brugge in een acousmonium, een orkest van luidsprekers. Het acous-

monium werd bedacht in 1974 door de Franse componist François Bayle. Grootmeesters als Schaeffer, Xenakis en Stockhausen componeerden eerder al voor dit luidsprekerorkest. Het acousmonium wordt hoofdzakelijk ingezet om acousmatische oftewel spatiale muziek ten gehore te brengen. Door specifieke plaatsing van de speakers in de ruimte worden klanken geprojecteerd op bijvoorbeeld vlakken, holtes in muren en het publiek, waardoor er een auditief perspectief ontstaat. Het acousmonium van de studenten Beeldende Kunsten bracht organische klankmassa’s, ruige en ongecontroleerde ratatouilles van geluiden en ongekende surround-ervaringen. Het werd een kleurrijk en overweldigend bad van klanken in een project rond klank in tijd en ruimte. LEES MEER English ACOUSMONIUM

Researcher Esther Venrooij asked Fine Arts students to create an auditive spatial reality. The result of their work was an acousmonium, or orchestra of speakers, which allowed an audience at the Concertgebouw Brugge to experience a space through sound.

RE: DESSAUVAGE Moderne kerken herbekeken

Kerk in Vosselaar, Foto door Jan Van Goidsenhoven

Marc Dessauvage (1931—1984) was een Vlaams architect en alumnus van het voormalige Sint-Lucas Architectuur in Gent. Gedurende zijn korte architectencarrière schiep hij een opmerkelijk oeuvre van vooral religieuze architectuur waarbij hij duidelijk brak met de tradities. Dessauvage leverde daarmee een belangrijke bijdrage aan de moderne architectuur in Vlaanderen en geldt als een van de toonaangevende architecten van het zogenaamde brutalisme. Studenten Fotografie van campus Sint-Lukas Brussel en studenten van de Faculteit Architectuur van KU Leuven voerden samen een interdisciplinair onderzoek naar de kerkgebouwen van Dessauvage. De opdracht was om—vanuit een persoonlijk, artistiek standpunt—een bepaald aspect van zijn oeuvre te belichten en uit te diepen. De resultaten van hun onderzoek waren te zien

in de expositie ‘Re: Dessauvage’. In het KADOC in Leuven brachten ze met foto’s, tekeningen, teksten, maquettes en video een bijzondere dialoog tot stand tussen architectuur, religie en kunst. Hiermee wierpen ze een hedendaagse blik op religie en moderne kerkarchitectuur in het algemeen en op het werk van Dessauvage in het bijzonder. Het spanningsveld tussen de originele intenties van zijn gebouwen en de huidige betekenis ervan werd hierdoor tastbaar. De locatie—een barokke kapel uit de achttiende eeuw met centraal plan—bood een bijzonder kader voor deze spannende dialoog. LEES MEER English RE:DESSAUVAGE.

MODERN CHURCHES REVISITED

Marc Dessauvage was one of Flanders most important brutalist architects. Photography and Architecture students realized an interdisciplinary research project in which each student focused on a specific aspect of Dessauvage’s oeuvre from his or her own artistic viewpoint. The project resulted in a cross-media installation presented in an ornate Baroque chapel.

FILM & ANIMATIE

CINERAMA MEETS 360° PROJECTIE Het project ‘Maps 360’ zag het licht in de mastermodule Experimental Media. Tijdens deze module van Interaction Design lieten de studenten zich inspireren door de techniek van Cineramaprojecties, een projectietechniek van de jaren ’50. Daarbij werden drie projectoren ingezet om verschillende 35 mm-films naast elkaar te projecteren. Op die manier werd een breedbeeld gecreëerd. Masterstudenten Giovanni Grascarbonell, Jasper Verbeeck en Jelle Van de Velde borduurden voor hun project verder op de Cineramatechniek. Ze breidden die uit met een extra projector en konden op die manier 360° projecteren. Al snel bleek dat er bitter weinig beelden voorhanden waren die effectief op die manier gepresenteerd konden worden. Dit tekort aan bruikbaar beeldmateriaal bracht hen op ideeën. Ze besloten aan de slag te gaan met een platform dat online panoramische beelden beschikbaar stelt van alle mogelijke

locaties ter wereld, Google Street View. Om de eigenlijke projectie te realiseren moesten de studenten een installatie ontwerpen die het mogelijk maakte om langs vier zijden te projecteren. Deze complexe installatie werd eerst ontwerpen in Adobe Illustrator en nadien uitgefreesd in het FabLab van Genk. Het resultaat was behoorlijk indrukwekkend: de installatie maakte het voor de gebruiker mogelijk om zich volledig onder te dompelen in de immersieve beelden van Google Street View. Voor de installatie zelf gebruik-

ten de studenten vier projectoren die elk 90 graden van Google Street View op een deel van het doek van de constructie konden projecteren. Om alle projectoren vlekkeloos met elkaar te laten communiceren maakten ze dan weer gebruik van een hoogtechnologische framework en server waardoor realtime communicatie tussen de verschillende projectoren mogelijk werd. De projectie is bovendien erg interactief. De gebruiker bestuurt de navigatie van de installatie met behulp van een smartphone waarop hij het bovenaanzicht van de locatie in Google Maps te zien krijgt en hij kan navigeren door de projecties door te klikken, door te zoomen of te typen en zelfs door te spreken. Via Web Speech praat de gebruiker met de installatie. Space Odyssey 2016! LEES MEER English WIDESCREEN WITH MAPS 360

In the 1950s, three 35 mm cameras were used to create the first widescreen film experience. Master students Giovanni Grascarbonell, Jasper Verbeeck and Jelle Van de Velde expanded on the idea and went full circle by adding a fourth camera. Google Maps provided them with 360° images and modern communication technology provided the possibility to navigate through the images. Space Odyssey 2016!

FILM & ANIMATIE

CASTING/ACTING Auditie voor regisseurs & acteurs Met de workshop Casting/Acting spelen de opleiding Film van campus Sint-Lukas Brussel en de opleiding Drama van campus Lemmens Leuven in op het belang van castings voor acteurs en regisseurs. Het filmlandschap in België groeit gestadig en daardoor wordt de concurrentie tussen de acteurs en de regisseurs ook steeds groter. De jaarlijkse workshop gaat er

vanuit dat het verhaal van een film vooral in beeld verteld wordt door de acteurs, hun keuze is dus primordiaal. Daarom is een goede casting broodnodig. Bedoeling van de workshop is dan ook om zowel acteurs als regisseurs de techniek van een goede auditie bij te brengen. Voor de meeste acteurs is een casting een soort van examen, erger nog een traumatische

ervaring. Nochtans is een goede casting even belangrijk als een goed scenario. Alles verloopt net als bij een professionele productie: de acteurs worden door de jonge regisseurs gecast en na een eerste keuze volgt er een try-out, een definitieve keuze, een lezing en een film. Casting/Acting staat ook open voor professionele acteurs, Nederlandstalig en anderstalig. Hierdoor worden de student-regisseurs en student-acteurs geconfronteerd met een andere taal, een andere cultuur en met de ervaring van professionele acteurs. De voertaal van de workshop is Engels. De deelnemers kunnen de filmpjes gebruiken als visitekaartje en de demo-tape inzetten in hun verdere loopbaan. Casting/Acting was in 2016 aan zijn zesde editie toe. LEES MEER English CASTING/ACTING

Drama students need a showreel; Film students need casting experience and that’s where Casting/Acting steps into the mix. This workshop is organised just like a professional film casting. Aspiring actors are cast by young directors and do a try-out, a first showcase of their talents, which is captured on film. The films made during these workshops can serve as calling cards for the actors as they launch their careers.

MUZIEKOPNAMES

FILMEN MET DRONES

Ieder jaar in februari duiken de studenten van het derde bachelorjaar van de opleiding Film-TV-Video de televisiestudio van Narafi in Vorst in. De studenten kiezen zelf bands uit waarmee ze een professionele opname maken met 4 HD televisiecamera's, live cutting en een 24-sporen geluidsopname. In 2016 ontvingen de studenten zes groepen. Met Nature Heaten, Hast, Luz, Buckwood Mojo, Les Fournisseurs de Bonheur en Kimiz hadden ze schoon volk in de studio. De studenten konden voor de opnames rekenen op de begeleiding van hun docenten én van gastregisseurs van o.a. Tomorrowland en Rock Werchter. De muziekopnames blijken voor de studenten elk jaar weer een creatieve uitdaging met telkens verrassend coole en originele resultaten.

Drones worden meer en meer ingezet bij het filmen en winnen daardoor aan belang in de audiovi suele sector. Om wat vliegervaring op te doen kregen de studenten van de opleiding Film-TV-Video van campus Narafi het afgelopen jaar lessen in opnames met drones. Wat begon met enkele experimenten in het Dudenpark op de campus in Vorst, mondde uiteindelijk uit in een groot project ver buiten de campus. In de zoektocht naar een goede locatie om hun drones de lucht in te laten kwamen de filmstudenten uit in Sint-Maria-Aalter in domein Menas. De site van de Broeders van Liefde bleek de perfecte plek. De studenten stuurden hun drones op verkenning en lieten ze los op het groene domein van 15 hectare en op het kasteel met 48 kamers. LEES MEER English FILMING WITH DRONES

English

MAKING MUSIC VIDEOS

Making a music video is an art form in its own right. That’s why we invited guest directors from Tomorrowland and Rock Werchter to mentor Film students at Narafi while they made music videos for Nature Heaten, Hast, Luz, Buckwood Mojo, Les Fournisseurs de Bonheur and Kimiz.

Last year film students mapped out a 48-room castle and its 35-acre gardens using drones. The use of drones is becoming more and more important in the film industry so this first flight experience was a definite added value to their expertise.

DESIGN

CIRQ & MUNTPUNT Studenten Interieurvormgeving doen reality-check Bij het leren buiten de schoolmuren worden kennis en vaardigheden afgetoetst aan de werkelijkheid en herijkt waar nodig. Kunnen studenten hun project daar bovenop ook realiseren, dan biedt deze reality-check een uitdagende meerwaarde. Richtlijnen inzake veiligheid, duurzaamheid en budgettering zijn dan cruciaal en er moet gezocht worden naar een evenwicht tussen haalbaarheid en creativiteit. Omdat extra muros projecten zo leerrijk zijn, integreert de opleiding Interieurvormgeving jaarlijks zeker één externe opdracht in haar curriculum.

Studente Interieurvormgeving Roos Gellynck met winnend ontwerp, Foto door Muntpunt

Maquette project Cirq

MUNTPUNT Na een grondige verbouwing door B-architecten heropende de Hoofdstedelijke Openbare Bibliotheek aan het Muntplein in 2013 de deuren. Voortaan zouden mensen er niet alleen boeken ontlenen en informatie opzoeken maar ook studeren, gamen, de krant lezen, een koffie drinken, een workshop volgen of een tentoonstelling bezoeken. In de Agora, de open circulatiezone op de begane grond, ontstonden vrij snel spontane initiatieven waardoor het overzicht er zoek raakte. Daarom vroeg Muntpunt studenten uit het tweede jaar na te denken over een harmoniserende ingreep met extra faciliteiten. Hoe komaf maken met de visuele versnippering en toch voldoen aan de functionele noden? En hoe daarbij het ontwerp van B-architecten ondersteunen of zelfs versterken? Een onderzoek naar de historiek, de perceptie en het gebruik van het bibliotheekgebouw en zijn nabije omgeving schraagde de voorstellen. Daarbij lag de focus op de belevingswaarde van het interieur. Medewerkers van Muntpunt volgden het ontwerpproces mee op en selecteerden in samenspraak met de docenten het voorstel van Roos Gellynck. Roos stoomde haar project klaar voor realisatie en werd ook betrokken bij de productie. De nieuwe Agora kreeg een publieksdoop tijdens Design Brussels 2017 waar het werk van alle studenten tentoonsgesteld werd.

CIRQ Met het project CIRQ bogen studenten Interieurvormgeving zich over de invulling van een kerk die sinds jaar en dag leeg stond maar recent werd opgekocht door circusschool De Circusplaneet. Bedoeling was om voor het gebouw, centraal gelegen in de Gentse sociale woonwijk Malem, een groot publiek te vinden. Stad Gent stelde bij de verkoop van de kerk voorop dat deze meerdere functies moest krijgen. Zo zou de herbestemming in en rond de kerk meteen afstralen op de hele wijk. En dat om de buurt, die mooi maar ingesloten ligt tussen een Leie-arm en de stadsring, te versterken. Voor hun bachelorproef legden de studenten zich toe op het exploreren van het potentieel van deze herbestemming.

Ze moesten hierbij rekening houden met het unieke kader van de site. Bij het formuleren van hun ontwerpvoorstel moesten ze zich toespitsen op de veranderende situatie. Daarbij moesten ze ook een nieuw programma bedenken waarin beide functies harmonieus naast mekaar kunnen plaatsvinden. Het resultaat werd een doordachte, zinvolle ruimtelijke ingreep met speciale aandacht voor de relatie tussen interieur en exterieur. LEES MEER English CIRQ AND MUNTPUNT,

A REALITY CHECK FOR INTERIOR DESIGN STUDENTS

Assignments outside the school walls are a reality check for students. Budgets are tight, ideas have to be feasible and functional, health and safety issues have to be taken into consideration … That’s why our Interior Design bachelor programme includes several extra muros assignments. For example, our students redesigned the entrance to Muntpunt library in the centre of Brussels. Another exciting project was CIRQ for which our students researched, rethought and redesigned an abandoned church to become a circus school with a social function.

DESIGN

RADIO VAN DE TOEKOMST In 2014 werd de radio honderd jaar oud. Naar aanleiding van die verjaardag kregen de studenten Productdesign de vraag voorgeschoteld hoe het radiotoestel-van-de-toekomst er zou uitzien. Twee jaar later legden de initiatiefnemers en hun docenten Luk van der Hallen en Luc Vanlessen een nieuwe uitdaging voor aan een verse lichting studenten. Zij kregen de opdracht de radio als materieel object opnieuw een plaats te geven in de leefomgeving van vandaag. Ook in 2016 verbaasden ze met creatieve, originele, opvallende … objecten. Zo was er de Leo-radio van Rein Lambrichts die mensen samenbrengt rond muziek en informatie en toont op welke zender de luisteraar afstemt door van kleur te veranderen. Of de Soundwave van Simon Pottelbergh, een radio zonder knoppen waarvan de bediening gebeurt via handbewegingen die geregistreerd worden door infraroodsensor. Of de Suunni van Maud Martens waarbij de gebrui-

ker op elk tijdstip van de dag zijn muziek kiest door een knop op de tijdsbalk uit te schuiven met voor elke kwartier een keuzeknop. Het project vond zijn neerslag in de expositie ‘R100+ in’ in het Radiohuis in Leuven.

English

RADIO OF THE FUTURE

This we know for certain: Video did not kill the radio star! But will radio survive in the 21st century? In the exhibition ‘R100+’, Product Design students confronted us with surprising new approaches to a 100-year-old medium.

LEES MEER

English

SOCIAL DESIGN IN HARBOUR DISTRICT

Werk van Francesca Bollen

SOCIAL DESIGN IN DE GENTSE MUIDE Voor een project in Social Design dompelden een dertigtal studenten van de opleidingen Beeldende Vormgeving, Film-TV-Video en Interieurvormgeving zich onder in de Gentse wijk Muide (Meulestede). Samen met de Amsterdamse design studio andrews:degen werkten ze rond thema's als mobiliteit, vluchtelingen, eenzaamheid, armoede, interculturaliteit … Een week lang observeerden, interviewden, tekenden, fotografeerden en ontwierpen de studenten in de wijk. Ze gingen op zoek naar oplossingen voor sociale problemen en probeerden er vanuit vormgeving een (on) mogelijk antwoord op te vinden. De resultaten werden enthousiast onthaald door de bewoners en later gebundeld in het magazine ‘Anker’. Uit de beelden spreekt hoe er een voelbaar nieuw elan is in een buurt die als havengebied een rijke geschiedenis heeft. Het project vond zijn navolging in 2017. Een jaar later gingen de studenten van Beeldende Vormgeving weer aan de slag in de buurt. Deze keer in het kader van

een onderzoek rond participatieve democratie en een one-to-one design project. En het verhaal is nog niet af. ‘Anker’ zal ook verder leven ineen Europees pilootproject rond mobiliteit, MUV-Horizon 2020, in een samenwerking tussen LUCA en Stad Gent.

Students in Film, Interior Design and Graphic Design participated in a project with the design studio andrews:degen. The students were asked to conduct a field study on themes such as loneliness, refugees, poverty and interculturalism in a harbour district of Ghent. The project resulted in an online magazine that proposed some surprising artistic solutions for a neighbourhood facing many social challenges.

LEES MEER

MUZIEK & DRAMA

Foto door Kristof Van Perre

FRAMING MELANCHOLY/CHASING KANTOR Pendants in kracht van emoties Sinds 2012 liep in de opleiding Drama het onderzoeksproject ‘De Kunst van het gemis. Een artistiek onderzoek naar een actuele dramaturgie van melancholie’. Het uitgangspunt van het onderzoeksproject was ons tijdperk vol van contradicties. Een overvloed aan consumptievrijheid valt niet te rijmen met een dreigende ecologische ramp; ongebreidelde genotzucht niet met de dood van het verlangen; democratie niet met politieke machteloosheid. In deze context van existentieel gemis werd een studie van melancholie relevant geacht. Onderzoeksvragen waren: hoe kunnen we in het theater, bij uitstek het medium van de kortstondigheid, komen tot een creatief aanvaarden van en spelen met onze eindige existentie in deze laatkapitalistische maatschappij? Hoe kan via de melancholie productief en verbeeldend worden gespeeld met de logica van het ‘hebben’ zodat uitzicht mogelijk wordt op een nieuwe staat van ‘zijn’? Tijdens het project beoogden de onderzoekers een interactie tussen artiesten en academici. In twee symposia—I love Melancholy en I hate Melancholy—zorgden ze voor een cross-over tussen meerdere disciplines zoals theaterwetenschap en performance, kunstgeschiedenis en beeldende kunst, psychoanalyse, filosofie, architectuur, muziek, lite-

ratuur en film. Naast dit meer theoretisch luik had het project ook een dramaluik met onder andere de theatervoorstellingen ‘Circum Mortis (sic)’ in een regie van Johan Knuts en ‘Catcher in the rye’ in een regie van Adriaan Van Aken. Daarnaast had het ook een beeldend luik waarbinnen de tentoonstelling ‘Tabula Rasa’ in Museum Dr. Guislain met curator Wim Lambrecht de belangrijkste realisatie was. Het onderzoek mondde uiteindelijk uit in twee publicaties die aansluiten bij de symposia maar er geen verslag van zijn. Het in het Nederlands uitgegeven ‘Framing Melancholy’ biedt een staalkaart van literaire en academische essays én creaties rond het gemis, op het kruispunt van beeldende kunst, literatuur, filosofie en drama. Er wordt op zoek gegaan naar nieuwe, vaak artistieke vormen van hedendaagse melancholie en naar een dramaturgie van de productieve melancholie, minder verbonden aan depressie en fataliteit dan aan openheid en contingentie. De artikelen behandelen niet alleen het thema melancholie. Melancholie is ook de creatieve bron van de teksten. Dat melancholie een eigen schriftuur heeft, is een van de hypothesen die de onderzoekers met deze publicatie in de feiten willen valideren. Het vertrekpunt voor de Engelstalige pendant ‘Chasing

Kantor’ is het theaterstuk ‘Circum Mortis (sic)’. Inspiratiebron hier was Tadeusz Kantor (1915-1990), zijn oeuvre en zijn werkmethode, een kruising tussen beeldende kunst, performance en theater. Met een beeldende en haast tekstloze voorstelling in een regie van Johan Knuts baande de opleiding Drama zich een nieuwe weg. In de publicatie wordt ingegaan op theater als katalysator van melancholie, waar ‘zijn’ en ‘niet-zijn’, aan- en afwezigheid, dood en leven elkaar op de scène kunnen aanraken … Niemand besefte dit zo goed als de Poolse theatermaker en artistieke duizendpoot Tadeusz Kantor. Academische stemmen uit Polen en Vlaanderen benaderen de voorstelling en het eraan voorafgaande repetitieproces dramaturgisch. Er wordt ingegaan op de melancholie in Kantors ‘theater van de dood’ en op de plaats van Kantor in de Poolse traditie. In 2016 werd de presentatie van deze publicaties tijdens de LUCA Showcase, in de lijn van de symposia van het onderzoeksproject, opgevat als een ontmoeting tussen het artistieke en het academische. LEES MEER OVER CHASING KANTOR

LEES MEER OVER FRAMING MELANCHOLY

FRAMING MELANCHOLY CHASING KANTOR: COUNTERPARTS OF POWER AND EMOTION

English

The research project ‘De Kunst van het gemis’ resulted in two publications: ‘Framing Melancholy’ (written in Dutch) comprising of essays and creations on the topic of melancholic longing, and ‘Chasing Kantor’ (written in English) with contemplations on the theatre piece ‘Circum Mortis(sic)’ inspired by the performances of Tadeusz Kantor (1915-1990). During the LUCA Showcase, the presentation of both publications was conceived as an encounter between the worlds of art and academia.

MUZIEK & DRAMA

Storyscore uit ‘Complexity’ van student Animatiefilm campus C-mine Genk Lieven Casters en studenten Compositie van campus Lemmens Alice Patsellis en Dani Velasco

SEEING SOUND Voorbij de functionele samenwerking tussen animatiefilmers en componisten Voor ‘Seeing Sound’ sloegen animatiefilmmaker Gert Wastyn en onderzoeker Steven Malliet van C-mine Genk en componist Jeroen Dhoe van campus Lemmens Leuven de handen in elkaar. De gezamenlijke cursus draaide in essentie om co-creatie. Studenten muziekcompositie en studenten animatiefilm werkten op gelijkwaardige voet samen aan een kortfilm. Een fundamenteel ander gegeven dan een klassieke filmproductie waarbij de muziek doorgaans louter functioneel of ondersteunend is. In deze cursus

versterken beide disciplines elkaar, worden ze samen ontwikkeld. Om een veilige omgeving te bewerkstelligen waar muziekcomponisten en filmmakers kunnen bijdragen tot elkaars kunst en discipline was er nood aan een didactische methode. Een methode die afgestemd was op een multidisciplinaire opleiding in de audiovisuele kunsten. Om in de conceptuele fase over het multidisciplinaire concept te dialogeren moest bovendien een jargon-neutrale taal ontwikkeld worden. Daarnaast moesten

de communicatiepatronen in de verschillende fases van het productieproces op elkaar afgestemd kunnen worden. Ten slotte moest een document met technische vereisten opgesteld waarin de functionaliteit van een software tool voor de creatie en de inspiratie wordt beschreven. ‘Seeing Sound’ begon ooit in 2012 als een educatief innovatieproject ondersteund door het OOF fonds van KULeuven. LEES MEER English SEEING SOUND

Music generally plays a supporting role in the average film production. But in the innovative course ‘Seeing Sound’, Music and Film students co-created a short film. This was no easy task for lecturers Steven Malliet, Gert Wastyn and Jeroen Dhoe. They needed to develop a specific didactic model, realign the creative phases of the musicians and filmmakers and create a software tool to make it possible.

ACHRONIEM Muziektherapie met Ter Bank & Schinwald Met ‘Achroniem’ gingen de studenten Muziektherapie van LUCA School of Arts, samen met enkele leerlingen van het buitengewoon onderwijs Ter Bank, in interactie met het werk van de Oostenrijkse kunstenaar Markus Schinwald. Het resultaat werd getoond tijdens de Schindwald-tentoonstelling in M-Museum en nadien in de kamermuziekzaal van campus Lemmens. Later werd dit nog eens herhaald tijdens het symposium ‘(On)voltooid Verleden Tijd’ in het M-Museum in Leuven. LEES MEER English ACHRONIEM

Students in Music Therapy interacted with the works of the Austrian artist Markus Schinwald. The resulting musical intervention was performed before a live audience at M Museum Leuven during the Schinwald exhibition.

KUNSTEDUCATIE

THE FUTURE OF THE ART SCHOOL Kunstonderwijs in tijden van rationalisering Hoe ziet de toekomst van het hoger kunstonderwijs eruit? Welke gevaren bedreigen het ideaal van intellectuele vrijheid en zelfbestuur? En kan de academische gemeenschap een strategie ontwikkelen om hiermee om te gaan? Deze kwesties werden belicht tijdens een paneldiscussie op 11 oktober 2016 in de Beursschouwburg, in het kader van de LUCA Showcase. Aan drie sprekers was gevraagd te reflecteren over de problematiek van het kunstonderwijs. De urgentie blijkt uit de politieke context waarin kunstopleidingen in Europa de laatste jaren moeten opereren. Wat is een constructief antwoord op de politiek-administratieve eisen van rationalisering en rendement? Welke ratio heeft de kunst zelf, en hoe kan die opnieuw worden centraal gesteld in de opleiding? Dat de gestelde vragen niet allemaal en niet definitief beantwoord zouden worden, stond tevoren al vast. Niettemin werden er door de sprekers, vanuit hun specifieke achtergrond, interessante suggesties gedaan. Hieronder enkele suggesties uitgelicht. Suhail Malik (Goldsmiths, Londen) ging in op het verband tussen theorie en kritiek en hun plaats

in het curriculum. Volgens Malik is theorie noodzakelijk in verband met het kritische karakter van het kunstonderwijs. Eigen aan kritiek is dat het gericht is op verandering. (Hij vermeed het woord “revolutie”.) Malik voorzag een snel einde aan het neoliberale tijdperk, en bracht dat in verband met de eisen die aan kunststudenten worden gesteld. Ze moeten werk maken dat ‘adequaat’ is voor de komende maatschappelijke transformatie. Tegelijk maakte hij duidelijk dat die taakstelling slechts uitvoerbaar is wanneer de school breekt met het paradigma van de hedendaagse kunst; dat is immers gericht op een open, vrijblijvende dialoog, en niet op het bereiken van conclusies die tot concrete collectieve actie kunnen leiden. De student wordt nog steeds aangesproken als individu, niet als onderdeel van een collectief. “If you don’t assume that art has transformative powers, then none of these problems arises.” Is er binnen de onderwijsinstelling nog een vorm van academisch zelfbestuur mogelijk? Marina Vishmidt (DAI, Arnhem) stelde dat een anti-institutionele houding in elk geval geen oplossing is. Een sterke institutie kan juist de voor-

Panelleden (van links naar rechts) Hermann Pitz, Suhail Malik, Marina Vishmidt, Koen Brams

waarden creëren voor de ontwikkeling van experimentele lesmethoden, zo is haar ervaring. Om te komen tot de gewenste programmatische flexibiliteit is academisch zelfbestuur nodig, maar ook politieke bescherming, die slechts kan worden bewerkstelligd door wat zij noemt “charismatic leadership”. De derde spreker in het debat was Hermann Pitz. Als professor aan de kunstacademie van München vertegenwoordigde hij een geheel andere traditie. Er bestaat voor hem geen vast curriculum dat studenten moeten volgen. “There are as many curricula as there are students.” Theorie vergeleek Pitz met een culinaire ervaring. Hij wil ervan genieten. Iemand uit het publiek vroeg het panel aan het einde van de avond wat de rol van docenten kan zijn bij de opheffing van de neoliberale, marktgerichte situatie in de kunst. Pitz suggereerde hierop dat docenten ontslag zouden kunnen nemen zodra de eerste studenten die ze hebben opgeleid de school verlaten. Camiel van Winkel English

THE FUTURE OF THE ART SCHOOL

Three international experts of higher art education—Marina Vishmidt, Hermann Pitz, and Suhail Malik—were invited to discuss the challenges faced by art schools in the current political climate. From either side of the divide between Germanic and Anglosaxon traditions they suggested different strategic responses. “If you don’t assume that art has transformative powers, then none of these problems arises.”

KUNSTEDUCATIE

BMOOC 750 De beeldende zijde van schermleren Met de toenemende digitalisering, globalisering en internationalisering dringen nieuwe onderwijsvormen in het hoger onderwijs zich op. Massive Open Online Courses, kortweg MOOC, is er zo één van. Studenten kunnen leren, wat en wanneer ze willen, en dat onafhankelijk van instituut of locatie en tijd. MOOCs laten internationale samenwerkingen en grensverleggende discussies toe en maken van Peer 2 Peer learning een realiteit. Maar ondanks de vele voordelen blijken ze een uitdaging voor het kunstonderwijs. Want hoe communiceer je over aspecten van verbeelding, aandacht en materialiteit via het scherm? In het kunstonderwijs moet het scherm een b(eeldende) MOOC worden. Twee jaar lang werkten LUCA docenten Nancy Vansieleghem, Marc De Blieck, Roel Kerkhofs, Didier Deschrijver (allen campus Sint-Lucas Gent) met twee projectmedewerkers Teis De Greve en Thomas Storme samen aan de bMOOC. Ook Kris

Cardinaels (campus C-mine Genk) en Steven Devleminck (campus Sint-Lukas Brussel), samen met Jan Masschelein en Maarten Simons (beiden KU Leuven, Labo voor Educatie en Samenleving) hadden hun inbreng. In een eerste fase werd er samen met studenten beeldende kunsten experimenten opgezet om de mogelijkheden van digitale platforms te verkennen. In een tweede fase werden de resultaten uit de eerste fase gepresenteerd en ter discussie voorgelegd

TIME PASSES Beursschouwburg programmeert film over totstandkoming van een masterproef

BRAINS Nieuw samen werkingsplatform rond kunst, kunst educatie & Brussel

Tijdens de Showcase program meerde de Beursschouwburg ‘Time Passes’ van Ane Hjört Guttu. De film volgt Damla, een jonge kunststudente die een Romavrouw vergezelt tijdens haar bedeltochten als onderdeel van haar masterproef. Ze streeft hierbij naar ultieme gelijkheid maar botst hierdoor op heel wat ethische vraagstukken. Door de sociale ongelijkheid waarmee ze wordt geconfronteerd, worstelt ze met haar positie als kunstenaar. 'Time Passes' houdt hiermee de kunstwereld meermaals een spiegel voor de neus.

Leiden onze hogescholen stadskunstenaars op en welke rol kunnen zij spelen in een snel veranderende metropool als Brussel? Tijdens de LUCA showcase werden de verschillende Brusselse instellingen voor hoger kunstonderwijs bijeengebracht om

English

BEURSSCHOUWBURG TIME PASSES

During the Showcase, the Beursschouwburg screened ‘Time passes’, a film about the realisation of a master project by Ane Hjört Guttu.

op seminaries en conferenties. Vervolgens werd het platform ontwikkeld en uitgetest. Het platform werd in oktober 2016 samen met een uitgebreide handleiding gelanceerd. Het project dat ondertussen is afgerond leeft verder. Het bMOOC-platform wordt vandaag verder gebruikt in LUCA, en functioneert als ‘expanded studio’ of virtueel collectief schetsboek. NAAR PLATFORM English BMOOC 750

Do Massive Open Online Courses (MOOCs) have something to offer to art education? Although they definitely enable cross-campus and even international collaboration, could they work in the context of an art school? A research group asked art students to experiment with the medium and the results were used to create an artistic MOOC.

hierover te reflecteren. Het debat mondde uit in een duurzame samenwerking binnen de Brussels Academy waarin de ontwikkeling van Brussel als referentieplek op vlak van kunstonderwijs centraal staat. Dit debat werd ontwikkeld in samenwerking met Brussels Academy, RAB-BKO & Iselp. English BRAINS

Do art schools educate urban artists and what is the role of these institutions from a rapidly changing metropolitan area? During the LUCA Showcase, different higher education art institutions in Brussels reflected on how the European capital could become a reference point for art education.

Onderzoek

Living Scores van Vincent Caers, Foto door Sophie Caers

ONDERZOEK

DOCTORAAT IN DE KUNSTEN, ARTISTIEK ONDERZOEK ALS SPEELVELD Het doctoraat in de kunsten is ondertussen al 12 jaar oud. Toen het in 2004 onder impuls van Europa werd opgestart samen met het bachelor- en mastersysteem, was de weerstand binnen de Vlaamse kunsthogescholen groot. Kunstenaars zijn geen academici moet toen zowat de meest gehoorde tegenspraak geweest zijn. Meer dan 22 LUCA-doctoraten later blijft het onderwerp voer voor discussie. Vice-decaan onderwijs van LUCA Maarten Vanvolsem, één van de eerste doctors in de kunsten, werpt zijn licht op een materie die hem na aan het hart licht. Over de invulling van een doctoraat in de kunsten blijft veel discussie bestaan. Sommige doctoraten lijken haast op het klassieke proefschrift, andere zijn haast exclusief artistieke prestatie. Er is eigenlijk nog steeds geen blauwdruk voor een doctoraat in de kunsten. En dat is ook prima. Elke output moet anders kunnen zijn. Bij de ene is het logisch dat er veel tekstuele documentatie is en bij de andere is het nodig om vooral werk te tonen. Maar een kunstenaar moet daar echt zijn vorm in zoeken. Ik vind bijvoorbeeld dat het doctoraat niet per se een tekstuele weerslag moet bevatten. Een theoretische reflectie kan evengoed een interview of een documentaire zijn. Een erg mooi voorbeeld daarvan is Wendy Morris. Terwijl ze voor haar doctoraat aan haar films werkte, hield ze er een correspondentie op na over haar werk. Die correspondentie bundelde ze aan het einde van haar werkproces als de weerslag van haar onderzoek.

MAARTEN

Zelf was je één van de pioniers met ‘The Experience of Time in Still Photographic Images’. Wat is er veranderd tussen toen en nu? Er is gigantisch veel veranderd sindsdien. Ten eerste heeft het doctoraat ondertussen al minder de perceptie tegen. De vrees dat tweederangs kunstenaars de kunstacademies zouden gaan innemen met hun doctoraten, die is ondertussen verdwenen. Ten tweede beseffen ondertussen meer en meer kunstenaars wat de meerwaarde is van een doctoraat in de kunsten. Ten slotte is er ook al een doorgedreven mechanisme ontstaan nu de doctoraten, in tegenstelling tot mijn tijd, gefinancierd worden.

MAARTEN

Er is al veel over gediscussieerd en dat bewijst meteen het belang van de vraag … Kunnen enkel goede kunstenaars goede onderzoekers zijn?

weg zien als een opportuniteit om zich verder te ontwikkelen in hun praktijk. Dat wil trouwens niet zeggen dat iedereen dat moet doen. Er zijn kunstenaars die intuïtief willen MAARTEN werken en dan moeten die dat ook Er moet goeie kwaliteit zijn in de output, daar is iedereen het vooral doen. Maar voor die kunstenaars die hun werk willen bevragen over eens. Maar dat wil niet zegis een doctoraat een speelveld. Los gen dat enkel de grote kunstenaars van het individuele voordeel dat onderzoek mogen doen. We moeten een kunstenaar uit het doctoraat goed beseffen dat er een verschil is tussen artistieke praktijk en artistiek kan halen is er ook het grotere onderzoek. Ik vergelijk het graag met voordeel voor het kunstonderwijs in zijn geheel. Hoe meer docenten het onderscheid tussen de universibewust onderzoekend omgaan taire wereld en het werkveld: grote met hun artistieke praktijk en met professoren in economie hebben aspecten van die praktijk, hoe meer niet altijd ervaring als CEO maar zijn ze ook op lange termijn blijven daarom niet minder bekwaam als professor, net zoals de grote proffen onderzoeken. Blijvend onderzoek in literatuurwetenschappen niet altijd zorgt voor blijvende vernieuwing. grote romanciers zijn. Datzelfde gaat En die vernieuwing kunnen ze op voor kunstenaars. Het is verkeerd als docent doorgeven aan hun studenten. te denken dat een onderzoek in de kunsten pas écht goed kan zijn als de output ervan goed genoeg is om in Waar liggen de uitdagingen voor de Tate tentoon gesteld te worden. LUCA op het vlak van onderzoek? De essentie van het doctoraat in de MAARTEN We hebben nog altijd het kunsten, is dat wij de kunsten op idee dat kunstenaars in hun eigen een andere manier kunnen bevragen individualiteit moeten naar buiten dan kunstwetenschappers, namelijk vanuit de kunsten. Het doctoraat is er komen terwijl het net interessant niet enkel voor kunstenaars die al be- zou zijn om werk te bundelen. Het is volgens mij de enige manier wezen hebben dat ze een bijzonder goed kunstenaar zijn, maar is er voor om internationaal stilletjes aan te kunnen meedraaien. Stel dat alle kunstenaars die iets actief en intensief willen bevragen. Daar zit de één van onze filmmakers, één van opportuniteit, als kunstenaar een bij- onze fotografen en één van onze schilders alle drie werken rond drage leveren aan het medium waar tijd en dat zij hun bevindingen je als kunstenaar mee bezig bent. samenleggen en uitwisselen, dan Zijn de opportuniteiten van het zouden die drie keer zoveel leren doctoraat niet te weinig gekend? in één keer. Dan wordt het écht interessant. MAARTEN Absoluut. Ik ben ervan English THE PLAYING FIELD OF ARTISTIC overtuigd dat het de onwetendheid RESEARCH is die bij velen nog terughoudend The PhD in Arts now exists for 12 years. heid veroorzaakt. Het is een kwestie More than 22 LUCA-doctorates later, it remains a hotly discussed topic. Vice-Dean Dr. Maarten van tijd wellicht. Ik merk namelijk dat Vanvolsem, LUCA’s first Doctor of Arts, gives his view on the history and perceptions of this deheel wat jongere kunstenaars het gree and the meaning it can have for individual doctoraat ondertussen eenvoudigpractice and the practice of the arts in general.

ONDERZOEK

25 LEES MEER IMAGE Aan de onderzoekseenheid Image werden in 2016 drie doctoraten in de kunsten afgewerkt. In ‘Green and other shades of brown’ betrachtte Mike Carremans om de subjectiviteit van het zicht van de kleurenblinde te objectiveren aan de hand van de wisselwerking tussen optisch onderzoek en een schilderkunstige praktijk. In ‘Naar een andere Graphic Novel’ onderzocht Sébastien Conard de interactie tussen beeld en woord in zijn eigen praktijk vanuit een studie van historische avant-gardes. Ivan Grubanovs onderzoek ‘Unnation’ verdedigt de maatschappelijk potentie van kunst en toont aan hoe kunst de broedplaats kan zijn voor nieuwe politieke fora.

Speculum Musurgica van Rudi Knoops

RECENTE ONDERZOEKEN INTER-ACTIONS

LEES MEER

Rudi Knoops doctoreerde met ‘Cylindrical Anamorphosis. Thaumaturgical origins and contemporary workings’ aan de onderzoekseenheid Inter-Actions. In zijn doctoraatsonderzoek focust Rudi Knoops op cilindrische anamorfose, een analoge mediatechnologie, ontstaan in een zeventiende-eeuwse context van artificiële magie, die het mogelijk maakt een extreem vervormd beeld in correcte proporties te observeren met behulp van een cilindrische spiegel. Rudi ging na wat het hergebruik van die oude analoge technologie in een digitale context betekent voor de ervaring van de hedendaagse toeschouwer. En ook nu nog blijkt de magie van cilindrische anamorfose een zeer sterke aantrekkingskracht uit te oefenen.

LEES MEER INTERMEDIA Mira Sanders doctoreerde aan de onderzoekseenheid Intermedia met ‘Fragment van le journal d’un usager de l’espace: over de (on)mogelijkheid om een beeld te vormen van limieten’. Hierin onderzocht Sanders het potentieel van het onderweg zijn om culturele, historische en sensorische limieten aan te raken en in beeld te brengen. Ze peilde naar de (on)mogelijkheid om een beeld te vormen van limieten aan de hand van de “act van het tekenen” en met als motor het “onderweg zijn”. Haar onderzoek is exploratief en intuïtief, vormt beelden van een limiet(en), een reistraject(en), een tijd, een dimensie(s), en plaatst ze in een artistiek daglicht. Ze stapt hierbij naast de aangelegde paden om de limieten te tekenen en te verklaren in een nieuw beeldend territorium.

LEES MEER MUSIC & DRAMA Met ‘Living Scores Live—Towards an extended and interdisciplinary contemporary percussion performance’ doctoreert Vincent Caers aan de onderzoekseenheid Music & Drama. In zijn doctoraat onderzoekt Caers het ontwikkelingstraject van de studie van hedendaags repertoire tot de uitvoering in een multimediale context. Hedendaags percussierepertoire vormt de basis voor zowel interdisciplinaire samenwerking als voor de ontwikkeling van nieuwe performance-formats, waarbij de integrale beleving van het artistieke proces tijdens de performance steeds een centrale plaats inneemt. LEES MEER LABO PRO Met ‘The Biggest Jukebox in the World’ toverden docenten Daan Annemans en Ingwio D’Hespeel de beiaard om tot een jukebox. Bedenker van het project was universiteitsbeiaardier Luc Rombouts. Via de Android app ‘The Biggest Jukebox in the World’ of jukebells.com konden bewoners en passanten in Brussel, Gent en Utrecht kiezen welk nummer ze door de stad wilden horen weerklinken. Zo werd de beiaard voor even een stadsradio. In Brussel kwam de beiaardmuziek on demand van de prestigieuze SintGoedele- en Sint-Michielskathedraal. In Utrecht en Gent werd de actie gecommuniceerd via bierviltjes en affiches in de omliggende cafés en via social media. Daan Annemans zorgde voor de vormgeving en Ingwio D’Hespeel voor de coördinatie. Het jukebox-project is verbonden aan de onderzoekseenheid van de professionele bacheloropleidingen, Labo Pro.

ONDERZOEK

RAAKVLAK TUSSEN KUNSTEN & ARCHITECTUUR Het Research Center for Architecture & the Arts at KU Leuven Association, kortweg rAAk, onderzoekt het raakvlak tussen kunst en architectuur. Samen met partners uit het onderzoeksveld, de culturele sector en de creatieve industrie, wil rAAk expertises bundelen rond gemeenschappelijke speerpunten zoals kunst en publieke ruimte, display of materialiteit.

Het onderzoekscentrum stimuleert het opstarten van interdisciplinaire onderzoeksprojecten over deze speerpunten. rAAk organiseert regelmatig tentoonstellingen, seminaries en speeddates … Zo vond in 2016 tijdens de LUCA Showcase in de Beursschouwburg een ‘speeddating’ plaats tussen doctorandi in de kunsten en doctorandi in de architectuur. De daarbij gevormde

duo’s van kunstenaars en architecten gaven later een tentoonstelling van hun samenwerking. Nog in 2016 werkten kunstenaar Mike Carremans en architecte Eva Gheysen en componiste Lucia D’Errico en architect Jo Liekens in duo’s samen. In een seminarie met bijhorende expositie getuigden ze over de resultaten van hun gebundelde creativiteit. Het onderzoekscentrum werd binnen de Associatie KU Leuven opgericht door LUCA School of Arts en het Departement Architectuur Campus Sint-Lucas. De oprichting kwam er in het kader van samenwerking op het gebied van doctoraatsopleidingen. Bij de verantwoordelijke instanties pleit rAAk voor een sterkere verankering van het artistiek en ontwerpmatig onderzoek in het onderzoeksbeleid. LEES MEER English INTERFACE BETWEWEBEN ARTS

THAT ART EXHIBITS EARN-conferentie over de impact van het tonen De tweedaagse EARN-conferentie ‘That Art Exhibits’ bracht 18 kunstenaars/onderzoekers samen om na te denken over manieren waarop kunst toont en getoond wordt. Welke impact heeft de manier van tonen? Wat is de tonende rol van het kunstwerk? Hoe kan de tegenstelling tussen kunstenaar en curator herdacht worden? De titel van de conferentie verwijst naar een uitspraak van keynote spreker Gavin Wade (Eastside Projects, Birmingham): “I propose that art is exhibition, that art is not exhibited but that art exhibits”. Het programma bestond uit presentaties van doctorandi, rondleidingen en een reeks keynotes. Naast Gavin Wade waren dat Barnaby Drabble en Federica Martini (ECAV, Sierre), Chus Martínez (FHNW, Basel), en Johan Grimonprez. Grimonprez kaderde het ontstaan van zijn video-installaties en toonde hoe hij zich daarbij opstelt als archeoloog

van onze beeldcultuur. Drabble en Martini gaven inzicht in atypische kunstenaarscollecties: de individuele passie voor het verzamelen als tegengewicht voor het geïnstitutionaliseerde museumproject. Een alternatieve kijk op het museum stond centraal in de lezing van Chus Martínez. ‘That Art Exhibits’ werd op verschillende locaties in Brussel

& ARCHITECTURE

During the 2016 LUCA Showcase, the Research Center for Architecture & the Arts (aka rAAk) at KU Leuven Association organised a speeddating session between researchers preparing their PhDs in the Arts with their counterparts in Architecture. This cooperation resulted in an exhibition later that year.

en Leuven georganiseerd door LUCA School of Arts en het Lieven Gevaert Research Centre, in samenwerking met rAAk en Villa EmpainBoghossian Foundation. LEES MEER English THAT ART EXHIBITS

The two-day international EARN conference ‘That Art Exhibits’ turned the spotlight on what it means for art to exhibit. With a specific focus on artistic research, the conference brought together projects that integrate processes of artistic agency and mediation in the field of contemporary art and visual culture at large, beyond the ostensible dichotomy between artist and curator. Gavin Wade, Barnaby Drabble, Federica Martini, Chus Martínez and Johan Grimonprez explored the notions of curation and display/exhibition as artistic research practices.

Artistieke Werking

Expositieruimte CarrĂŠ op Campus Sint-Lucas Gent

ARTISTIEKE WERKING

Werk van Ronny Delrue, Foto door Rob Stevens

LUCA BIËNNALE & KUNST LEUVEN Eigenzinnige, artistieke interventies in Leuven Jaarlijks organiseert LUCA School of Arts een grote tentoonstelling met een welbepaald inhoudelijk thema. Telkens geven recent afgestudeerde kunstenaars en gevestigde waarden hun visie op een actueel thema.

A-Z LEZINGEN

Het ene jaar organiseert LUCA een Biënnale in samenwerking met de Commissie Actuele Kunst van de KU Leuven, het andere jaar doet ze een eigenzinnig artistieke bijdrage aan de stadsbrede projecten van Kunst Leuven.

De afgelopen jaren organiseerde LUCA zo ‘The Prélude Pathétique’, ‘The Divided Body’ en ‘(On)voltooid Verleden Tijd’. English

Designers, architecten en kunstenaars met renommee doen op de A-Z Lezingen boeiende interventies met een hoog Pukkelpopgehalte. Internationale namen en jong talent dat op het puntje staat van doorbreken schuiven aan. Elke gast brengt de nieuwste visies en ontwikkelingen op vlak van design, architectuur en kunst. A-Z is een label waarbij de A staat voor arts, applied arts, architecture en de Z voor Zebrazaal, Z33, Zone Z. De A-Z lezingenreeks is een initiatief van Architectuurwijzer, Cul tuurplatform Design, PXL, LUCA School of Arts en Z33. English

Kurt Van Belleghem tijdens A-Z lezing

ARTISTIC INTERVENTIONS IN LEUVEN

Wilful, wayward and even capricious, but always artistically relevant! That’s how you could describe the annual interventions of LUCA School of Arts in Leuven during Kunst Leuven and LUCA Biennale. Recently graduated art students and renowned alumni use their body of work to reflect on well-chosen themes.

LEES MEER A-Z LECTURES

Renowned designers, architects and artists participate in festivals like AZ Lectures to present students and the creative industry in Limburg with the latest trends in the fields of design, architecture and the arts.

ARTISTIEKE WERKING

SINT-LUKASGALERIE Brug tussen hoger kunstonderwijs en kunstwereld De Sint-Lukasgalerie Brussel heeft sinds haar oprichting in 1980 een bijzonder palmares opgebouwd, met exposities van onder andere Georges Adéagbo, Rodney Graham, Nedko Solakov, Nathalie Djurberg, Honoré d’O, Herman Asselberghs en Aglaia Konrad. De Sint-Lukasgalerie, die eerst verbonden was aan de toenmalige Hogeschool Sint-Lukas Brussel, ging met de opstart van LUCA School of Arts in 2012 over naar een nieuwe grote multicampus kunsthogeschool. De kernop-

dracht van de galerie was daarmee aan herkadering toe. Vandaag is de galerie een presentatieplatform dat een brug slaat tussen het hoger kunstonderwijs en de kunstwereld. Daarbij introduceert ze jonge talentvolle kunstenaars in het werkveld en vertaalt ze output van artistiek onderzoek naar een kunstpubliek. Bij de realisatie hiervan exploreert ze het medium tentoonstelling en stimuleert ze onderzoek naar nieuwe presentatiemodellen. In de selectie van kunstenaars voor projecten in of

Expo ‘Our Mathematical World’, Werk van Conrad Willems

English

LEES MEER SINT-LUKAS ART GALLERY

LUCA boasts its own professional gallery. The Sint-Lukas Art Gallery is a platform that links higher art education with the art world. The Gallery explores new ways of presenting art and introduces promising young artists to the public. A special focus on our alumni supports their career development.

Expo ‘Koeren’, Werk van Erik Nerinckx

PHOTOGRAPHY PERFORMING HUMOR Lieven Gevaert Leerstoel belicht relatie tussen fotografie, performance en humorkunstwereld Humor is niet weg te denken uit de fotografie. Of het nu gaat om minder subtiele of subtielere komische beelden, of het nu gaat om populaire of kunstfotografie. In 2016 bracht de Lieven Gevaert Leerstoel een lezing over deze bijzondere relatie. De Nederlandse kunstenares Paulien Oltheten en de filmhistorica en fotografe Hilde D’Haeyere presenteerden hun werk en gingen met elkaar in gesprek. Liesbeth Decan (LUCA School of Arts) en Mieke Bleyen (KU Leuven) modereerden het geheel. De lezing maakte deel uit

buiten haar eigen ruimte, legt de Sint-Lukasgalerie een bijzondere aandacht aan de dag voor de alumni van de verschillende opleidingen van de vijf campussen van LUCA. Dat bewees ze recent nog met de expo ‘Jonge Kunstenaars 2016’. De focus blijft daarbij wel altijd liggen op de autonome kunstpraktijken. In de zeer nabije toekomst wil de Sint-Lukasgalerie ook activiteiten in de andere LUCAvestigingsplaatsen opzetten.

van de internationale conferentie ‘Photography Performing Humor’ die de relatie tussen fotografie, performance en humor onderzocht. Een jaar eerder werd rond het thema ook een tentoonstelling georganiseerd met werk van Jacques Lizène en Lieven Segers. De Lieven Gevaert-Leerstoel werd in 1984 opgericht ter herinnering aan het pionierswerk van Lieven Gevaert. De leerstoel bevordert het onderzoek en de opleiding op het vlak van beeldvorming in de meest ruime zin van het woord.

English

PHOTOGRAPHY PERFORMING HUMOR

Humour is omnipresent in a wide spectrum of photographic practices, but has it ever been researched thoroughly? Lieven Gevaert Leerstoel organized a lecture on the subject with the artist Paulien Oltheten and photographer Hilde D’Haeyere within the framework of the international conference ‘Photography Performing Humor’. LEES MEER

Foto door Paulien Oltheten, Galerie Fons Welters

ARTISTIEKE WERKING

CONCERTVERENIGING LEMMENS Programma met de focus op diversiteit en vernieuwing Met 880 zitjes heeft campus Lemmens een bijzonder grote concertzaal in huis. Tel daarbij een rist orkesten en koren—gaande van het brass band ensemble tot het symfonieorkest, van het kamerkoor tot close harmony—en je begrijpt waarom de campus sinds jaar en dag een eigen concertvereniging heeft. Deze programmeert jaarlijks zo’n 25-tal concerten. Concertvereniging Lemmens opteert voor een combinatie van diversiteit en vernieuwing. Op het programma staan solorecitals, kamermuziek en koor- en orkestwerken. Van intieme duo’s tot grote symfonische orkesten, alle denkbare formaties maken hun opwachting. Muzikanten jong en oud, gevestigde waarden en aanstormend talent, allemaal krijgen ze een plek op het podium en samen bespelen ze een repertoire van meer dan vier eeuwen. In 2016 stonden onder andere Currende, Brussels Jazz Orchestra, het Nationaal Orkest van België en onze eigen studenten met Music for 18 Musicians van Steve Reich op de agenda.

Concertvereniging Lemmens heeft een duidelijke kunsteducatieve missie. Ze wil een open cultuurhuis zijn met regionale uitstraling en daarbij een permanent debat aangaan met een divers publiek. Kernwaarden zijn gedrevenheid, enthousiasme en kwaliteit. Die vinden hun weg in verschillende toonaarden, van de meestercellist tot de jonge pianist, van de big-

band tot het symfonisch orkest. In het muziekprogramma wordt ook steevast ruimte gemaakt voor nieuw werk van alle soorten. Het rijke programma kan er maar zijn dankzij een goede samenwerking met partnerorganisaties als 30CC, Festival 20/21 en de Koningin Elisabethwedstrijd. LEES MEER English CONCERTVERENIGING

The Concertvereniging of LUCA School of Arts organises about 25 concerts per annum, ranging from intimate chamber orchestras over brass bands to symphony orchestras. This gives eager and aspiring students the possibility to perform together or with seasoned alumni and staff before a live audience.

MINIMA DOCTA Debatten en documentaire films op het scherp van de snee Geen kunst zonder debat! Minima Docta is een platform voor maatschappelijke discussie en documentaire cinema van campus Sint-Lucas Gent. Uitdagende en relevante documentaire films worden gelardeerd met debatten op het scherp van de snee over de vermarkting van de kunst met cultuurfilosoof Robrecht Vanderbeeken en mediëvist Jan Dumolyn, over een westerse wereld die zich steeds meer afsluit van de rest van de wereld door Lieven De Cauter en Ludo De Brabander en over de rol van multimediale kunstenaars in Afrika met Tiécoura N’Daou en Seydou Cissé. Minima Docta wordt geleid door Jeroen Laureyns en Wim Lambrecht en gesteund door Kunstencentrum CAMPO, Cinema Sphinx en 019.

English

MINIMA DOCTA

Minima Docta is a platform for social debate and documentary film. A provocative selection of documentary films alternate with penetrating debates on contemporary topics such as the growing isolationism of the West, the raison d’être of African multimedia artists …

LEES MEER

ARTISTIEKE WERKING

FILMSCREENINGS IN HUIS Film Classics galore! Film kijken kan je overal. Filmhuizen genoeg in Vlaanderen. Met de meest uiteenlopende programmatie, van klassieke tot hedendaagse film, van fictie tot experimentele film. Maar filmeducatie is niet alomtegenwoordig. En laat dat nu net zijn wat de filmscreenings van campus SintLukas Brussel en campus SintLucas Gent beogen.

DE FILMAVONDEN Sint-Lucas Gent heeft een traditie in het organiseren van De Filmavonden. Centraal thema in de reeks met filmklassiekers was dit jaar 'This Is Not America'. Het Amerika met zijn onvoorspelbare freeways boorde diep in de plooien van donkere gedachten, verblindde door een ijdele glimlach en deed verstommen en beminnen. Welkom in het fantasma Amerika zoals het gezien wordt door de ogen van de niet-Amerikaanse cineast! Isolde Vanhee en Wim Lambrecht leidden de films in.

CINÉBRUSSEL In 2016 beleefde Cinéclub C3.17 zijn tweede jaargang. De filmclub van campus SintLukas Brussel is een initiatief van filmstudenten. Met een tweewekelijkse regelmaat brengen ze een ambitieus filmprogramma dat alle genres bestrijkt. Het opzet is dan ook niet zozeer om kunstzinnige films te spelen dan wel films te tonen die aanzetten tot denken. Op de speellijst staan arthousefilms, Hollywood kaskrakers, cultfilms, obscure cinema … Allemaal worden ze vooraf besproken. Soms werpt een gastspreker zijn licht op de film. Soms lichten de studenten hun filmkeuze toe. English

LEES MEER FILM CLASSICS GALORE!

Flanders has its fair share of art-house cinemas. But if you want to see film classics on a regular basis you can either go to the Cinematek in Brussels or our campuses in Brussels and Ghent. Our Sint-Lucas campus in Ghent presents films selected by professional film critics with a central theme. If you want to be surprised by film classics selected by students, you will have to head over to Sint-Lukas Brussels.

TOPICS MUZIEKGESCHIEDENIS Lezingenreeks brengt verdieping én verbreding Jaarlijks organiseert de opleiding Muziek van campus Lemmens de publiekslezingenreeks ‘Topics muziekgeschiedenis’. In 2016 verkende Jeroen D’hoe de roots van singer-songwriters, ging Matthias Heyman terug naar de jazztraditie en gaf Johan Uytterschaut tekst en uitleg bij de Italiaanse opera’s van Mozart. De lezingenreeks is verbonden aan het gelijknamige onderwijsonderdeel en staat op het programma van de opleiding Muziek. De kennis en inzichten van muziekstudenten mag zich niet beperken tot wat zich hier en nu in Europa afspeelt. De bagage van jonge spelers en makers is in het beste geval breed en diep. Door een grondige documentering kunnen de studenten zichzelf beter situeren in de verschillende contexten. Precies

Affiche De Filmavonden van campus Sint-Lucas Gent

vanuit deze intentie is dit onderwijsonderdeel opgebouwd. De studenten passen deze inzichten toe in oefeningen zoals het schrijven van een paper of een concertkritiek. Hierdoor leren ze om cognitieve en inzichtelijke verbanden te leggen tussen specifieke aspecten van een bepaald muziekhistorisch onderwerp enerzijds, en de ruime context van de algemene muziek-,

Affiche Cinéclub C 3.17 van Sint-Lukas Brussel

kunsten cultuurgeschiedenis anderzijds. De lezingenreeks stelt hen in staat om de opgedane kennis stilistisch en biografisch te presenteren. Elke topic is georganiseerd volgens een systematische of chronologische logica. De onderwerpen worden diep uitgespit zodat ze een hoge graad van representativiteit en volledigheid hebben. De topics variëren elk academiejaar. De afgelopen jaren werd onder andere ingegaan op de Amerikaanse 20ste eeuwse kunstmuziek, het ontstaan van de jazzhistoriografie, Rossini en zijn tijdgenoten, de Russische opera, grote componisten als Mozart, Wagner, Strauss … English

Foto door Alexandra Bertels

TOPICS IN MUSIC HISTORY

Every year our Lemmens campus organises its own studium generale, public lectures on selected topics from music history. In 2016 Jeroen D’hoe explored the roots of singer songwriters, Matthias Heyman took a closer look at jazz and Johan Uytterschaut expanded on Mozart’s Italian operas.

ARTISTIEKE WERKING

SHAPESHIFTERS De impact van technologie op het ontwerpen Het interactief onderszoeksplatform Shapeshifters is een open forum dat zowel het creatieve als het kritische denken over de toekomst van de visuele cultuur en het ontwerpen wil stimuleren. Al meer dan tien jaar organiseert Shapeshifters een lezingenreeks waarbij De Beursschouwburg jaarlijks de gastheer van dienst is. De lezingenreeks probeert de constant veranderende complexe samenleving in relatie tot hedendaagse en toekomstige technologische ontwikkelingen bloot te leggen en in vraag te stellen. In 2016 werd de vraag belicht in hoeverre we met nieuwe, opkomende technologieën ingrijpen in de natuur. Hoe anticiperen ontwerpers en kunstenaars op de mogelijkheden, de beperkingen en consequenties die deze ingrijpende evolutie in zich draagt? Zes ontwerpers, kunstenaars en onderzoekers reflecteerden over hoe deze evolutie fundamentele verschuivingen in gang zette in hun denken en werken. Jeroen van Loon (NL) en Agi Haines (UK) beten de spits af tijdens de LUCA Showcase. Nadien volgden

Jeroen van Loon op Shapeshifters

David Benqué (FR), Cathrine Kramer (NO), William Myers (US) en Byron Rich (CA). De zes sprekers zorgden alweer voor een boeiende editie. Shapeshifters is een initiatief van de docenten van de afstudeerrichting Graphic Design en de master Media & Information Design van campus Sint-Lukas Brussel.

GRADUATION SHOWS The finest time of the year Jaarlijks weer pakt LUCA met het werk van haar afstuderende bachelors en masters uit tijdens de Graduation Shows in juni. De studenten tonen hun werk in Brussel, Gent, Genk en Leuven. Soms op de eigen campus, soms extra muros in een galerie, een filmzaal, een industrieel gebouw … Met de jaren professionaliseerde LUCA de begeleiding van haar laatstejaarsstudenten naar het werkveld. Met de creatie van een portfoliowebsite krijgen deze de kans om hun werk te tonen. Voor hen een digitaal visitekaartje op een muisklik van de 30.000 contacten die LUCA in de culturele sector en de creatieve industrie heeft.

English

LEES MEER THE FINEST TIME OF THE YEAR

Each and every year LUCA proudly presents the degree projects of its graduating bachelors and masters, not only on our own campuses but also abandoned churches, warehouses and army barracks can become venues for their exhibitions, screenings, concerts and performances.

Foto door Johan van der Hasselt

English

SHAPESHIFTERS

To what extent can nature be altered by new and emerging technologies? How are designers anticipating the possibilities, limitations and consequences of this bold evolution? Jeroen van Loon, Agi Haines, David Benqué, Cathrine Kramer, William Myers and Byron Rich reflected on how this evolution sparks fundamental shifts . in their way of working and thinking

LEES MEER

Publicaties

Foto door Marie Lambrecht

PUBLICATIES

LUCA BOOKS Binnen LUCA School of Arts is heel veel uiteenlopende expertise verzameld. Met de regelmaat van de klok publiceren onze docenten en onze onderzoekers boeken en artikels die belangrijk zijn voor het betrokken vakgebied. Daarnaast verzorgen docenten—al of niet via de Grafische Cel—ook de vormgeving van vele boeken die binnen of buiten de school worden uitgegeven. Een greep uit de recente oogst. Lees meer

HOLDING THE SPACE. FACILITATING REFLECTION FOR LEARNING AND INNER READINESS

'Holding the Space' beschrijft hoe persoonlijke reflectie baat heeft bij een reflectieve atmosfeer in de leergroep, onder meer gekenmerkt door zich verdiepend(e) vertrouwen, aandacht, openheid en een wederkerige bevragende relatie tussen docent en student. Bert Vandenbussche zorgde voor de publicatie in samenwerking met zeven andere hoger onderwijsinstellingen uit het buitenland.

BMOOC 750

Deze weerslag van het onderzoek bMOOC onder leiding van Nancy Vansieleghem bestaat uit een beeldend digitaal studieplatform in en voor het kunstonderwijs. De ontwikkeling van het beeldend e-platform wordt aangevuld met een handleiding voor gebruikers.

LITEON

KLEINE HELDEN

Met een jaarlijkse interval brengt de opleiding Fotografie van campus Narafi aan het einde van het academiejaar het magazine LiteOn uit met het beste studentenwerk. Hiermee zet de opleiding niet alleen fantastisch fotomateriaal in de etalage maar geeft ze ook een inkijk in haar curriculum. Het magazine geeft elke keer opnieuw een perfecte weerslag van waar Fotografie Narafi voor staat. In 2016 was LiteOn al aan de achtste editie toe.

Met ‘Kleine Helden’ brachten de studenten van Beeldverhaal negen journalistieke verhalen in beeld van mensen die het verschil maken in penibele omstandigheden. De publicatie kwam er als annex op de gelijknamige publicatie en televisiereeks waarin reporter Rudi Vranckx de wereld rondtrekt om kleine helden te ontmoeten. Het beeldverhaal werd een (op)getekend verslag van naamloze mannen en vrouwen die nooit de krantenkoppen halen.

PUBLICATIES

MUZIEKPEDAGOGIE IN BEWEGING

Het derde deel van de reeks ‘Muziekpedagogiek in beweging’ staat stil bij de vraag of muziek geïntegreerd met de andere kunstvakken moet worden aangeboden of juist niet. Het thema wordt besproken vanuit de praktijk en vanuit de wetenschap. Auteurs uit Vlaanderen en Nederland leveren een bijdrage vanuit verschillende invalshoeken waarmee zij de praktijk van het muziekonderwijs willen aanzetten tot reflectie over dit actuele thema.

FRAMING MELANCHOLY/CHASING KANTOR

De dubbelpublicatie ‘Framing Melancholy/Chasing Kantor’ is het resultaat van het onderzoeksproject ‘De Kunst van het gemis’. ‘Framing Melancholy’ (Nl) biedt een staalkaart van literaire en academische essays én creaties rond het gemis, op het kruispunt van beeldende kunst, literatuur, filosofie en drama. In de pendant ‘Chasing Kantor’ (Eng) gaan verschillende internationale auteurs in op theater als katalysator van melancholie, waar ‘zijn’ en ‘niet-zijn’, aan- en afwezigheid, dood en leven elkaar op de scène kunnen aanraken …

35 ANKER Een dertigtal studenten van de opleidingen Beeldende Vormgeving, Film-TV-Video en Interieurvormgeving deden een oefening in social design in de Gents volkswijk Muide. Het Amsterdamse grafisch en social design bureau andrews:degen hielp hen hierbij. De resultaten van het onderzoek werden gebundeld in een knappe, multimediale publicatie over thema's als mobiliteit, vluchtelingen, eenzaamheid, armoede en interculturaliteit.

English

LUCA BOOKS

LUCA School of Arts gathers a wide variety of expertise within its walls. Our lecturers and researchers regularly publish books and articles that are important for their particular field of study. In addition, our lecturers design numerous books for publication inside and outside of our school. A glimpse at the recent harvest.

MET DANK AAN ONZE PARTNERS

COUPE SEBASTIEN & ESTELLE AWARD

COLOFON Verantwoordelijke uitgever: Bart Geerts, Paleizenstraat 70, 1030 Brussel Redactie: Jan Cools, Bart Geerts, Manu Roegiers, Ilona Terkessidis, Helena Winderickx Eindredactie: Helena Winderickx Vertaling: Elizabeth Morrison Ontwerp: Corbin Mahieu Coverbeeld: Emma Van Roey, Foto door Tom De Visscher Met dank aan de vele docenten & studenten.

LUCA SCHOOL OF ARTS

NEDERLANDS

ENGLISH

01 LUCA SHOWCASE 02 JEF CORNELIS LUCA-EREMASTER 2016 04 FIEN TROCH ALUMNUS VAN HET JAAR 2016 06 LUCA-AWARDS 08 EXPO LUX 11 ONDERWIJSPROJECTEN 23 ONDERZOEK 24 DOCTORAAT IN DE KUNSTEN 27 ARTISTIEKE WERKING 33 PUBLICATIES

01 LUCA SHOWCASE 02 JEF CORNELIS LUCA HONORARY MASTER 2016 04 FIEN TROCH ALUMNUS OF THE YEAR 2016 06 LUCA AWARDS 08 EXHIBITION LUX 11 EDUCATION PROJECTS 23 RESEARCH 24 PHD IN ARTS 27 ARTISTIC PROJECTS 33 PUBLICATIONS