HOAØNG SA - TRÖÔØNG SA TRONG VOØNG TAY TOÅ QUOÁC ab
“Moät thöôùc nuùi, moät taác soâng cuûa ta, leõ naøo laïi vöùt boû? Phaûi kieân quyeát tranh bieän, chôù cho hoï laán daàn… Neáu daùm ñem moät thöôùc, moät taác ñaát cuûa Thaùi Toå laøm moài cho giaëc thì toäi phaûi tru di…” Leâ Thaùnh Toâng
HOAØNG SA - TRÖÔØNG SA TRONG VOØNG TAY TOÅ QUOÁC
1
HOAØNG SA - TRÖÔØNG SA TRONG VOØNG TAY TOÅ QUOÁC
3
LÔØI NOÙI ÑAÀU H
oaøng Sa vaø Tröôøng Sa laø hai quaàn ñaûo naèm giöõa Bieån Ñoâng, nhö taám laù chaén cho caùc daûi ñaát lieàn doïc bôø bieån nöôùc ta töø Quaûng Trò ñeán Caø Mau. Ñoù laø hai quaàn ñaûo maø cha oâng chuùng ta ñaõ chieám höõu thaät söï, chieám höõu lieân tuïc vaø hoøa bình caùch ñaây haøng maáy traêm naêm. Ñoù laø phaàn laõnh thoå maø caùc theá heä ngöôøi Vieät tieáp noái nhau vöôït qua doâng baõo ñeán vôùi ñaïi döông ñeå khaùm phaù, khai khaån nhöõng vuøng ñaát môùi, taïo neân daùng hình Toå quoác hoâm nay. Vaø, ñoù cuõng laø nôi theå hieän khaùt voïng vöôn xa, yù chí kieân cöôøng cuûa daân toäc Vieät Nam maø theá heä hoâm nay vaø mai sau phaûi coù traùch nhieäm baûo veä, giöõ gìn, phaùt huy. Naèm giöõa Bieån Ñoâng, ôû moät vò trí mang taàm chieán löôïc caû veà kinh teá vaø quaân söï, quaàn ñaûo Hoaøng Sa vaø quaàn ñaûo Tröôøng Sa ngaøy caøng coù söùc huùt vôùi nhieàu quoác gia trong thôøi ñaïi maø nguoàn taøi nguyeân thieân nhieân ngaøy caøng bò caïn kieät. Vì vaäy, trong boán thaäp nieân gaàn ñaây, quaàn ñaûo Hoaøng Sa vaø quaàn ñaûo Tröôøng Sa ñaõ trôû thaønh ñieåm noùng cuûa khu vöïc Bieån Ñoâng. Ngöôøi daân ñaát Vieät sinh soáng vaø laøm aên ôû nôi ñaàu soùng ngoïn gioù naøy, duø laø ngöôøi chieán só hay nhöõng ngö daân ñeàu phaûi ñoái maët töøng giôø töøng phuùt vôùi bieát bao thöû thaùch, hieåm nguy rình raäp. Hoï ñaõ trôû thaønh bieåu töôïng cuûa ñöùc quaû caûm hi sinh trong chieán ñaáu vaø lao ñoäng, khoâng ít ngöôøi vì chuû quyeàn Toå quoác ñaõ vónh vieãn ra ñi, hoùa thaân vaøo hoàn thieâng ñaát nöôùc. Qua caùc phöông tieän thoâng tin ñaïi chuùng, Hoaøng Sa vaø Tröôøng Sa töø nhieàu naêm nay ñaõ trôû thaønh nhöõng ñòa danh thieâng lieâng vaø thaân thieát cuûa moãi ngöôøi Vieät Nam duø ôû nôi mieàn cao Luõng Cuù – Haø Giang hay taän Ñaát Muõi – Caø Mau, duø ôû trong nöôùc hay ngoaøi nöôùc. Nhöõng cuoäc vaän ñoäng, nhöõng chöông trình cuûa trieäu trieäu taám loøng höôùng veà bieån ñaûo queâ höông, höôùng veà Hoaøng Sa – Tröôøng Sa coù söùc lan toûa maïnh meõ. Caû nöôùc höôùng veà Hoaøng Sa – Tröôøng Sa nhö moät meänh leänh cuûa traùi tim. Töø caùc toå chöùc xaõ hoäi, caùc doanh nghieäp ñeán caùc taàng lôùp nhaân daân, töø caùc em HOAØNG SA - TRÖÔØNG SA TRONG VOØNG TAY TOÅ QUOÁC
5
hoïc sinh nhoû tuoåi nôi thò thaønh ñeán caùc giaø laøng Taây Nguyeân, töø ngöôøi noâng daân, coâng nhaân, tieåu thöông ñeán ngöôøi trí thöùc, doanh nhaân,… töø ngöôøi chieán só bieân phoøng ñeán nhöõng cöïu chieán binh suoát ñôøi gaén boù vôùi nhaân daân, taát caû ñeàu ñoàng thuaän höôùng veà Hoaøng Sa – Tröôøng Sa baèng nhöõng vieäc laøm cuï theå, thieát thöïc chung tay tieáp söùc vôùi ngö daân, tieáp theâm vaät chaát vaø tinh thaàn cho nhöõng chieán só vaø nhaân daân ñang ngaøy ñeâm kieân cöôøng baùm bieån, baùm ñaûo. Bieát ñöôïc cuoäc soáng cuûa ngö daân vaø ngöôøi chieán só ôû Hoaøng Sa – Tröôøng Sa noùi rieâng vaø nôi bieån ñaûo noùi chung, chuùng ta seõ yù thöùc roõ hôn traùch nhieäm cuûa mình ñoái vôùi nhöõng ngöôøi con ñaát Vieät ñang kieân cöôøng baûo veä chuû quyeàn thieâng lieâng cuûa ñaát nöôùc. Vì vaäy, Nhaø xuaát baûn Giaùo duïc Vieät Nam xin pheùp ñöôïc tuyeån choïn caùc baøi baùo vaø tö lieäu vieát veà cuoäc soáng cuûa ngöôøi daân ñaát Vieät nôi ñaàu soùng ngoïn gioù vaø nhöõng hoaït ñoäng keát noái nghóa tình, thaám ñöôïm yù nghóa nhaân vaên cao ñeïp trong maáy naêm gaàn ñaây ñaõ ñöôïc ñaêng taûi treân caùc phöông tieän thoâng tin ñaïi chuùng ñeå toå chöùc bieân soaïn boä saùch “Hoaøng Sa – Tröôøng Sa trong voøng tay Toå quoác”. Boä saùch goàm hai taäp: Taäp I. Nôi ñaàu soùng ngoïn gioù; Taäp II. Nghóa tình caû nöôùc vôùi Hoaøng Sa – Tröôøng Sa. Xuaát baûn boä saùch naøy, Nhaø xuaát baûn Giaùo duïc Vieät Nam mong muoán goùp phaàn taïo theâm söùc lan toûa cuûa caùc cuoäc vaän ñoäng, caùc chöông trình vì bieån, ñaûo queâ höông trong coäng ñoàng. Chuùng toâi xin chaân thaønh caûm ôn caùc taùc giaû vaø caùc ban bieân taäp cuûa caùc baùo, cuûa caùc cô quan, ñoaøn theå ôû trung öông vaø caùc ñòa phöông ñaõ cho pheùp söû duïng tö lieäu ñeå toå chöùc bieân soaïn boä saùch naøy. Nhaø xuaát baûn Giaùo duïc Vieät Nam xin traân troïng giôùi thieäu taùc phaåm “Hoaøng Sa – Tröôøng Sa trong voøng tay Toå quoác” vôùi quyù baïn ñoïc. Chuùng toâi raát mong nhaän ñöôïc nhöõng yù kieán ñoùng goùp ñeå khi taùi baûn, saùch seõ hoaøn thieän hôn. NHAØ XUAÁT BAÛN GIAÙO DUÏC VIEÄT NAM
6
HOAØNG SA - TRÖÔØNG SA TRONG VOØNG TAY TOÅ QUOÁC
HOAØNG SA – TRÖÔØNG SA, BIEÅN ÑAÛO THIEÂNG LIEÂNG CUÛA TOÅ QUOÁC (1) HOÀNG CHAÂU
Hoaøng Sa (Paracels) vaø Tröôøng Sa (Spartly) laø hai quaàn ñaûo san hoâ naèm giöõa Bieån Ñoâng – tuyeán ñöôøng haøng haûi huyeát maïch noái lieàn Thaùi Bình Döông vôùi AÁn Ñoä Döông vaø Ñaïi Taây Döông, chaâu AÙ vôùi chaâu AÂu…, coù 1/2 tuyeán ñöôøng haøng haûi lôùn nhaát theá giôùi ñi qua. Taàn suaát löu thoâng cuûa caùc loaïi taøu bieån qua khu vöïc naøy chieám 1/4 löu löôïng taøu bieån hoaït ñoäng treân bieån cuûa theá giôùi. Trung bình moãi ngaøy coù khoaûng töø 250 ñeán 300 taøu bieån caùc loaïi chuyeân chôû 1/2 saûn löôïng daàu thoâ vaø caùc saûn phaåm toaøn caàu ñi qua Bieån Ñoâng; trong ñoù, soá taøu coù troïng taûi 30.000 taán chieám ñeán hôn 15%. Moãi naêm, caùc taøu ñi qua Bieån Ñoâng vaän chuyeån khoaûng 70% löôïng daàu moû nhaäp khaåu töø Trung Ñoâng vaø Ñoâng Nam AÙ, khoaûng 45% haøng xuaát khaåu cuûa Nhaät, vaø 60% haøng xuaát nhaäp khaåu cuûa Trung Quoác. Khu vöïc naøy laïi coù tieàm naêng kinh teá raát to lôùn: chöùa ñöïng nhieàu nguoàn taøi nguyeân thieân nhieân nhö thuûy saûn, khoaùng saûn, daàu khí vôùi tröõ löôïng lôùn; do vaäy noù coù moät vò theá ñòa – chính trò voâ cuøng lôïi haïi. Tröôùc theá kæ XIX, hai quaàn ñaûo naøy thöôøng ñöôïc goïi teân chung laø Baõi Caùt Vaøng hay Hoaøng Sa, Vaïn Lyù Hoaøng Sa, Ñaïi 1. Toång hôïp töø biengioilanhtho.gov.vn, danang.gov.vn, khanhhoa.gov.vn, vi.wikipedia.org vaø moät soá taøi lieäu khaùc. HOAØNG SA - TRÖÔØNG SA TRONG VOØNG TAY TOÅ QUOÁC
7
Tröôøng Sa hoaëc Vaïn Lyù Tröôøng Sa. Sau naøy, nhôø söï tieán boä cuûa khoa hoïc, ngöôøi ta môùi xaùc ñònh roõ vò trí toïa ñoä cuûa quaàn ñaûo Hoaøng Sa nhö hieän nay; töø ñaáy môùi phaân bieät quaàn ñaûo Hoaøng Sa vôùi quaàn ñaûo Tröôøng Sa. Quaàn ñaûo Hoaøng Sa goàm 37 hoøn ñaûo, baõi caïn, ñaù (raïn san hoâ/ ñaûo chìm), coàn san hoâ naèm trong khu vöïc bieån roäng lôùn ngang bôø bieån caùc tænh Quaûng Trò, Thöøa Thieân – Hueá, Ñaø Naüng, Quaûng Nam vaø moät phaàn Quaûng Ngaõi. Veà khoaûng caùch ñeán ñaát lieàn, quaàn ñaûo Hoaøng Sa naèm gaàn Vieät Nam hôn caùc nöôùc khaùc. Töø ñaûo Tri Toân thuoäc quaàn ñaûo Hoaøng Sa ñeán ñaûo Lyù Sôn (cuø lao Reù) khoaûng 120 haûi lí, coøn ñeán Muõi Ba Laøng An (Cap Batangan: 150 vó ñoä Baéc, 10806’ kinh Ñoâng), töùc caùch ñaát lieàn Vieät Nam cuõng chæ coù 135 haûi lí; trong khi ñoù töø Hoaøng Sa ñeán ñieåm gaàn nhaát thuoäc ñaûo Haûi Nam laø 140 haûi lí, coøn neáu tính tôùi ñaát lieàn Trung Quoác thì xa hôn nhieàu, toái thieåu laø 235 haûi lí.
Löôïc ñoà quaàn ñaûo Hoaøng Sa.
8
HOAØNG SA - TRÖÔØNG SA TRONG VOØNG TAY TOÅ QUOÁC
Quaàn ñaûo Hoaøng Sa traûi daøi treân dieän tích maët nöôùc roäng khoaûng 30.000km2 nhöng toång dieän tích phaàn ñaûo noåi khoaûng 10km2. Quaàn ñaûo naøy coù hai cuïm ñaûo chính: – Cuïm ñaûo Löôõi Lieàm coù hình caùnh cung – coøn ñöôïc goïi laø cuïm Traêng Khuyeát hay Nguyeät Thieàm – bao goàm caùc thöïc theå ñòa lí ôû phía taây cuûa quaàn ñaûo; ñoù laø ñaûo, ñaù, baõi: ñaûo Hoaøng Sa, ñaûo Höõu Nhaät, ñaûo Quang AÛnh, ñaûo Ba Ba, ñaûo Quang Hoøa, ñaûo Duy Moäng, ñaûo Löôõi Lieàm, baõi Xaø Cöø, ñaûo OÁc Hoa, ñaù Haûi Saâm, ñaù Loài, ñaù Baéc, ñaù Chim Yeán, ñaûo Baïch Quy (Ruøa Traéng), ñaûo Tri Toân, baõi Ngöï Bình, baõi OÁc Tai Voi. – Cuïm ñaûo An Vónh bao goàm caùc ñaûo, coàn, baõi ôû phía ñoâng cuûa quaàn ñaûo; ñoù laø ñaûo Caây (ñaûo Cuø Moäc), ñaûo Baéc, ñaûo Giöõa, ñaûo Nam, ñaûo Phuù Laâm, ñaûo Linh Coân (Lincoln Island), ñaûo Ñaù, coàn caùt Nam, coàn caùt Taây, baõi Goø Noåi, baõi Quaûng Nghóa, hoøn Thaùp, ñaù Tröông Nghóa, ñaù Sôn Kyø, ñaù Traø Taây, ñaù Bình Sôn, ñaù Ñeøn Pha, ñaù Boâng Bay (Bombay Reef), baõi Chaâu Nhai, baõi Thuûy Teà. Cuïm ñaûo naøy coù nhieàu ñaûo töông ñoái lôùn vaø cao nhaát cuûa quaàn ñaûo Hoaøng Sa; trong ñoù ñaûo Phuù Laâm laø lôùn nhaát vôùi dieän tích khoaûng 1,5km2 . Ñòa hình cuûa nhieàu ñaûo, ñaù thuoäc quaàn ñaûo Hoaøng Sa ñöôïc bao phuû baèng moät lôùp voû san hoâ raát nguy hieåm cho giao thoâng ñöôøng bieån; vì theá, trong vuøng bieån naøy ñaõ coù khaù nhieàu taøu thuyeàn bò ñaém. Quaàn ñaûo Tröôøng Sa naèm giöõa Bieån Ñoâng, veà phía ñoâng nam nöôùc ta. Ñoù laø moät quaàn theå bao goàm hôn moät traêm hoøn ñaûo, ñaù, baõi ngaàm, baõi san hoâ, baõi caïn naèm raûi raùc ôû khu vöïc ngoaøi bieån doïc theo caùc tænh töø Khaùnh Hoøa, Ninh Thuaän, Bình Thuaän, Baø Ròa – Vuõng Taøu ñeán Long An, Beán Tre, Tieàn Giang, Traø Vinh, Soùc Traêng, Baïc Lieâu, Caø Mau. Phía baéc quaàn ñaûo Tröôøng Sa laø quaàn ñaûo Hoaøng Sa, phía ñoâng giaùp bieån Philippines, phía nam giaùp bieån Malaysia, Brunei vaø Indonesia. Töø trung taâm quaàn ñaûo Tröôøng Sa ñeán bieån cuûa Malaysia khoaûng 250 haûi lí, ñeán bieån cuûa Philippines khoaûng 201 haûi lí.
HOAØNG SA - TRÖÔØNG SA TRONG VOØNG TAY TOÅ QUOÁC
9
Veà khoaûng caùch ñeán ñaát lieàn, neáu tính töø ñaûo Tröôøng Sa thì quaàn ñaûo Tröôøng Sa caùch Cam Ranh 243 haûi lí, caùch Bình Thuaän (Phan Thieát) 270 haûi lí vaø caùch Vuõng Taøu 305 haûi lí. Khoaûng caùch giöõa caùc ñaûo cuõng khaùc nhau, gaàn nhaát töø Song Töû Ñoâng ñeán Song Töû Taây khoaûng 1,5 haûi lí, xa nhaát laø töø Song Töû Taây ñeán ñaûo An Bang khoaûng 280 haûi lí. Theo taøi lieäu “Nhöõng ñieàu caàn bieát veà hai quaàn ñaûo Hoaøng Sa vaø Tröôøng Sa” cuûa Ban Tuyeân giaùo Tænh uûy Khaùnh Hoøa, quaàn ñaûo Tröôøng Sa traûi daøi treân moät dieän tích maët roäng khoaûng 410.000km2 (xem Website: khanhhoa.gov.vn) . Tuy nhieân, soá löôïng ñaûo thöïc söï raát ít maø chuû yeáu laø caùc raïn ñaù ngaàm coù theå chæ noåi moät phaàn nhoû khi thuûy trieàu xuoáng; vì vaäy, toång dieän tích caùc ñaûo, ñaù, baõi noåi leân khoûi maët nöôùc chæ khoaûng 3km2 (cuõng coù taøi lieäu xaùc ñònh laø khoaûng 10km2). Quaàn ñaûo Tröôøng Sa coù 8 cuïm ñaûo: Song Töû, Thò Töù, Loaïi Ta, Nam Yeát, Sinh Toàn, Tröôøng Sa, An Bang (Thaùm Hieåm), Bình Nguyeân. Moãi cuïm bao goàm nhieàu ñaûo, ñaù, baõi, coàn. – Cuïm Song Töû naèm ôû phía taây baéc cuûa quaàn ñaûo Tröôøng Sa, coù ñaù Baéc, ñaûo Song Töû Ñoâng, ñaûo Song Töû Taây, ñaù Nam, baõi Ñinh Ba vaø baõi Nuùi Caàu. – Cuïm Thò Töù naèm ôû phía nam cuûa cuïm Song Töû vaø phía baéc cuûa cuïm Loaïi Ta. Cuïm naøy chæ coù moät ñaûo san hoâ laø Thò Töù (ñöùng thöù hai veà dieän tích trong quaàn ñaûo), coøn laïi ñeàu laø caùc raïn ñaù nhö ñaù Caùi Vung, ñaù Hoaøi AÂn, ñaù Tri Leã, ñaù Vónh Haûo, ñaù Xu Bi (Subi Reef),… – Cuïm Loaïi Ta naèm ôû phía nam cuûa cuïm Thò Töù vaø phía baéc cuûa cuïm Nam Yeát. Cuïm naøy coù ñaûo Loaïi Ta, Loaïi Ta Taây vaø caùc ñaù, baõi nhö ñaù An Laõo, baõi Ñöôøng, baõi An Nhôn Baéc, baõi Loaïi Ta, baõi Loaïi Ta Nam, ñaù An Nhôn,... – Cuïm Nam Yeát naèm ôû phía nam cuïm Loaïi Ta vaø phía baéc cuûa cuïm Sinh Toàn, goàm coù ñaûo Ba Bình, ñaù Baøn Than, ñaûo Sôn Ca, ñaûo Nam Yeát, ñaù Thò, ñaù Laïc (Vaønh Khaên), ñaù Ga Ven (Gaven Reef), ñaù Lôùn, ñaù Nhoû, ñaù Chöõ Thaäp,… – Cuïm Sinh Toàn naèm ôû phía nam cuïm Nam Yeát goàm coù ñaûo Sinh Toàn, ñaûo Sinh Toàn Ñoâng, ñaù Nhan Gia, ñaù Bình Kheâ, ñaù Tö Nghóa, ñaù Phuùc Só, ñaù Len Ñao (Lansdowne Reef), ñaù Coâ Lin (Collins Reef), ñaù Gaïc Ma (Johnson Reef),…
10
HOAØNG SA - TRÖÔØNG SA TRONG VOØNG TAY TOÅ QUOÁC
Löôïc ñoà quaàn ñaûo Tröôøng Sa.
– Cuïm Tröôøng Sa naèm daøn traûi theo chieàu ngang töø taây sang ñoâng ôû phía nam cuûa caùc cuïm Nam Yeát, Sinh Toàn vaø phía baéc cuûa cuïm An Bang. Cuïm naøy coù ñaûo san hoâ Tröôøng Sa (bieät danh: Tröôøng Sa Lôùn) vaø caùc raïn nhö ñaù Laùt, ñaù Taây, ñaûo Tröôøng Sa Ñoâng, ñaù Ñoâng, ñaù Chaâu Vieân, ñaûo Phan Vinh, ñaù Toác Tan, ñaù Nuùi Le, ñaù Tieân Nöõ… Lieàn keà cuïm ñaûo naøy laø 5 baõi ngaàm thuoäc theàm luïc ñòa Tö Chính cuûa nöôùc ta: Phuùc Taàn, Huyeàn Traân, Queá Ñöôøng, Phuùc Nguyeân, Tö Chính. – Cuïm An Bang (coøn goïi laø cuïm Thaùm Hieåm) naèm ôû phía nam cuûa quaàn ñaûo Tröôøng Sa. Cuïm naøy khoâng coù ñaûo san hoâ naøo nhöng coù moät coàn caùt laø An Bang (quen goïi laø ñaûo An Bang) vaø nhöõng baõi, ñaù nhö: baõi Ñaát, baõi Ñinh, baõi Vuõng Maây, ñaù Thuyeàn Chaøi. – Cuïm Bình Nguyeân naèm ôû phía ñoâng cuûa quaàn ñaûo Tröôøng Sa, coù hai ñaûo laø Vónh Vieãn vaø Bình Nguyeân, nhöng laïi coù nhieàu thöïc theå ñòa lí nhaát trong quaàn ñaûo laø nhöõng daïng raïn ñaù, baõi caïn phaân taùn raûi raùc treân moät vuøng bieån roäng lôùn nhö ñaù Hoa, ñaù Ñònh Töôøng, ñaù Hoäi Ñöùc,… HOAØNG SA - TRÖÔØNG SA TRONG VOØNG TAY TOÅ QUOÁC
11
Phaàn lôùn caùc ñaûo ôû quaàn ñaûo Tröôøng Sa raát nhoû. Lôùn nhaát laø ñaûo Ba Bình coù dieän tích khoaûng 0,5km², lôùn thöù hai laø ñaûo Nam Yeát. Ñoä cao cuûa caùc ñaûo ôû quaàn ñaûo Tröôøng Sa thaáp hôn Hoaøng Sa. Ñaûo, ñaù cao nhaát laø Song Töû Taây ôû phía baéc quaàn ñaûo coù ñoä cao khoaûng töø 4 ñeán 6m khi thuûy trieàu thaáp nhaát. Ngoaøi caùc cuïm ñaûo treân, cuõng nhö Hoaøng Sa, quaàn ñaûo Tröôøng Sa coøn nhieàu ñaûo, ñaù, baõi nhoû naèm raûi raùc. Khí haäu ôû Hoaøng Sa vaø Tröôøng Sa: noùng aåm, möa nhieàu. Thôøi tieát ôû Hoaøng Sa noùi chung laø ñieàu hoøa, khoâng quaù laïnh veà muøa ñoâng, khoâng quaù noùng veà muøa heø neáu so vôùi nhöõng vuøng ñaát cuøng vó ñoä trong ñaát lieàn. Khí haäu Hoaøng Sa laø khí haäu nhieät ñôùi gioù muøa. Töø thaùng 5 ñeán thaùng 10, gioù Taây Nam chieám öu theá; ñaây cuõng laø thôøi gian cuûa muøa möa. ÔÛ Hoaøng Sa möa ñeán raát nhanh. Thaùng 10 laø thaùng möa nhieàu nhaát, coù ñeán 17 ngaøy möa. Löôïng möa trung bình trong naêm laø 1.170mm. Coøn quaàn ñaûo Tröôøng Sa, khí haäu thôøi tieát raát khaéc nghieät, hieám coù nöôùc ngoït. ÔÛ caû Hoaøng Sa vaø Tröôøng Sa, ñoä aåm ñeàu cao, ít khi naøo ñoä aåm xuoáng döôùi 80%. Naèm giöõa Bieån Ñoâng, hai quaàn ñaûo naøy thöôøng coù baõo. ÔÛ quaàn ñaûo Hoaøng Sa, baõo nhieàu nhaát laø vaøo nhöõng luùc giao muøa, töø thaùng 6 ñeán thaùng 8; baõo giaûm ñi töø thaùng 9 nhöng ñeán thaùng 1 naêm sau cuõng vaãn coøn. Tuy vaäy, vaøo giöõa muøa gioù Ñoâng Baéc (töø thaùng 9 ñeán thaùng 3), baõo doâng laøm bieån ôû Hoaøng Sa trôû neân ñoäng döõ doäi hôn vaø keùo daøi trong nhieàu ngaøy. Baõo ôû Tröôøng Sa coù xu höôùng muoän daàn töø baéc xuoáng nam, moät naêm coù tôùi hôn traêm ngaøy baõo, loác, gioù töø caáp 6 trôû leân. Thaùng 4, thaùng 5 laø ít gioù nhaát. Töø thaùng 6 ñeán thaùng 9 laø thôøi kì thònh haønh cuûa gioù muøa Taây Nam. Veà ñòa chaát, caùc ñaûo, ñaù ngaàm cuûa quaàn ñaûo Hoaøng Sa vaø Tröôøng Sa ñeàu coù caáu taïo töø san hoâ. Nhieàu ñaûo coù nhöõng vaønh ñai san hoâ vaø caùc cöûa cuûa vaønh ñai cho pheùp caùc taøu thuyeàn ñaùy noâng vaøo taän bôø bieån cuûa ñaûo. Ñòa hình cuûa hai quaàn ñaûo naøy khaù ña daïng: coù ñaûo noåi nhö Hoaøng Sa, Ba Bình, Nam Yeát…, coù ñaù ngaàm nhö ñaù Lôùn, coù ñaûo nhoû naèm trong baõi caïn nöûa noåi nöûa chìm nhö ñaûo Loaïi Ta, coù baõi caïn nöûa noåi nöûa chìm nhö baõi Ñinh Ba, baõi Vuõng Maây... Treân moät
12
HOAØNG SA - TRÖÔØNG SA TRONG VOØNG TAY TOÅ QUOÁC
soá ñaûo nhö ñaûo Hoaøng Sa, ñaûo Ba Bình, Song Töû Taây, ñaûo Tröôøng Sa, ñaûo An Bang,… coù nguoàn nöôùc ngoït, coù theå troàng caùc loaïi caây chòu ñöôïc ñoä maën cao nhö caây phi lao, caây baøng vuoâng, caây phong ba, caây nhaøu,… Quaàn ñaûo Hoaøng Sa vaø quaàn ñaûo Tröôøng Sa chöùa ñöïng nhieàu nguoàn taøi nguyeân quyù giaù: daàu moû, khí ñoát ñoùng baêng (ñöôïc coi laø nguoàn naêng löôïng thay theá daàu khí trong töông lai gaàn), khoaùng saûn vaø thuûy saûn. Tröõ löôïng daàu khí ôû khu vöïc Tröôøng Sa vaø theàm luïc ñòa cuûa nöôùc ta raát lôùn, khoái khí töï nhieân chöa ñöôïc khai thaùc cuõng raát doài daøo. ÔÛ Hoaøng Sa coøn coù nhieàu moû phoát phaùt; naêm 1973, moät phaùi ñoaøn nghieân cöùu bao goàm nhöõng chuyeân gia cuûa Vieät Nam vaø Nhaät Baûn sau khi ñeán nghieân cöùu taïi moät soá ñaûo thuoäc quaàn ñaûo Hoaøng Sa nhö Hoaøng Sa, Duy Moäng, Quang Hoøa ñaõ xaùc ñònh tröõ löôïng phoát phaùt trong caùt vaø nhaát laø trong lôùp ñaù vaø san hoâ ôû quaàn ñaûo naøy laø raát lôùn, leân tôùi haøng trieäu taán. Khu vöïc Tröôøng Sa laø nôi coù caáu truùc ña daïng sinh hoïc cao, coù ñeán haøng nghìn loaøi sinh vaät. Heä sinh thaùi raïn san hoâ nôi ñaây khoâng chæ laø nôi cö nguï lí töôûng cho caùc sinh vaät bieån maø coøn laø nôi nuoâi döôõng nguoàn lôïi thuûy saûn doài daøo cho toaøn vuøng Bieån Ñoâng. Ñaây cuõng laø nôi sinh soáng cuûa haøng traêm loaøi rong bieån, trong ñoù nhieàu loaøi coù theå laøm nguyeân lieäu cheá bieán keo, döôïc lieäu, thöïc phaåm, phaân boùn, rau xanh… vaø coù theå xuaát khaåu. Sinh vaät bieån ôû quaàn ñaûo Tröôøng Sa raát ña daïng, laïi coù nhieàu loaøi quyù hieám coù giaù trò kinh teá cao nhö: caù ngöø vaây vaøng, caù ngöø maét to, caù thu ngaøng, baøo ngö, haûi saâm, ruøa bieån, toâm huøm. Caùc hoï caù raát phong phuù vôùi nhieàu loaøi nhö: hoï caù thia, hoï baøng chaøi, hoï caù moù, hoï caù böôùm, hoï caù hoàng, hoï caù muù, hoï caù ñuoâi gai,... Ngoaøi caùc loaøi ñoäng vaät keå treân, ôû hai quaàn ñaûo Hoaøng Sa vaø Tröôøng Sa coøn coù nhieàu loaøi chim bieån; ví duï: ñaûo Phuù Laâm laø nôi sinh soáng cuûa nhieàu loaøi chim, ñaûo Ba Bình coù gaàn 60 loaøi chim khaùc nhau. Qua nhieàu naêm thaùng, phaân chim göûi laïi ôû ñaây daøy tôùi 50cm – tröôùc naêm 1975, nguoàn phaân naøy ñaõ ñöôïc khai thaùc laøm phaân phoát phaùt. HOAØNG SA - TRÖÔØNG SA TRONG VOØNG TAY TOÅ QUOÁC
13
* *
*
Naèm ôû moät vò trí mang taàm chieán löôïc caû veà kinh teá vaø quoác phoøng, quaàn ñaûo Hoaøng Sa vaø quaàn ñaûo Tröôøng Sa laø nôi maø cha oâng chuùng ta ñaõ chieám höõu thaät söï caùch ñaây haøng maáy traêm naêm. Theo söû saùch trong nöôùc vaø caùc taøi lieäu cuûa ngöôøi phöông Taây, cuõng nhö chính ngöôøi Trung Hoa tröôùc ñaây, ít nhaát töø theá kæ XVII, caùc chuùa Nguyeãn ñaõ cöû nhöõng ngö daân Vieät Nam ñeán khaùm phaù caùc ñaûo thuoäc quaàn ñaûo Hoaøng Sa, roài thaønh laäp ñoäi Hoaøng Sa vaø sau ñoù laø ñoäi Baéc Haûi coù nhieäm vuï ra ñoùng ôû quaàn ñaûo Hoaøng Sa vaø Tröôøng Sa ñeå toå chöùc khai thaùc treân caùc ñaûo. Taäp baûn ñoà Vieät Nam “Toaûn taäp Thieân Nam töù chí loä ñoà thö” do Ñoã Baù Coâng Ñaïo soaïn vaøo theá kæ XVII coù veõ Baõi Caùt Vaøng (Hoaøng Sa) vaø chuù giaûi: “… Giöõa bieån coù moät baõi caùt daøi, goïi laø Baõi Caùt Vaøng, daøi ñoä 400 daëm, roäng 20 daëm, ñöùng
Nhöõng aán phaåm chöùng minh chuû quyeàn cuûa Vieät Nam ñoái vôùi quaàn ñaûo Hoaøng Sa - Tröôøng Sa vaø theû ghi danh Ñoäi Hoaøng Sa vôùi nhöõng teân tuoåi nhö: Chaùnh ñoäi tröôûng Phaïm Höõu Nhaät, Cai ñoäi Phaïm Quang AÛnh, Suaát ñoäi Phaïm Vaên Bieân, Ñaø coâng Ñaëng Vaên Sieåm,... (Nguoàn: biengioilanhtho.gov.vn.)
14
HOAØNG SA - TRÖÔØNG SA TRONG VOØNG TAY TOÅ QUOÁC
döïng giöõa bieån […] Hoï Nguyeãn (töùc caùc chuùa Nguyeãn, caùt cöù xöù Ñaøng Trong töø naêm 1558 ñeán naêm 1777 – NTC) moãi naêm vaøo thaùng cuoái muøa ñoâng ñöa 18 chieác thuyeàn ñeán ñaáy laáy haøng hoùa, phaàn nhieàu laø vaøng baïc, tieàn teä, suùng ñaïn.”. Ñeán thôøi Taây Sôn, roài qua trieàu Nguyeãn, Nhaø nöôùc phong kieán Vieät Nam tieáp tuïc thöïc thi chuû quyeàn qua söï quaûn lí haønh chính, haèng naêm toå chöùc caùc ñoäi thuyeàn Hoaøng Sa vaø Baéc Haûi khai thaùc taøi nguyeân, khaûo saùt ño ñaïc thuûy trình, veõ baûn ñoà, xaây döïng chuøa mieáu, döïng bia, troàng caây, xem ñoù laø bieåu töôïng chuû quyeàn cuûa Vieät Nam. Caùc söï kieän: Naêm 1816, vua Gia Long, vò vua saùng laäp trieàu Nguyeãn sai thuûy quaân vaø ñoäi Hoaøng Sa ñi xem xeùt, ño ñaïc thuûy trình, chieám höõu caùc ñaûo thuoäc quaàn ñaûo Hoaøng Sa vaø thöôïng côø xöù Ñaøng Trong taïi ñaây; naêm 1835, 1836, vua Minh Maïng sai ngöôøi döïng bia, laäp mieáu, troàng caây taïi quaàn ñaûo Hoaøng Sa ñaõ ñöôïc ghi roõ trong nhieàu cuoán saùch cuûa ngöôøi phöông Taây nhö cuoán “Hoài kí veà nöôùc Cochinchine” (Le meùmoie sur la Cochinchine) cuûa J.B. Chaigneau hay trong cuoán “Töø ñieån La tinh – Vieät Nam” (Dictionarium Latino – Anamiticum) cuûa Giaùm muïc Jean Louis Taberd xuaát baûn naêm 1838 coù keøm theo taám baûn ñoà “An Nam ñaïi quoác hoïa ñoà”. Caùc söï kieän lieân quan ñeán vieäc khaúng ñònh chuû quyeàn cuûa Vieät Nam taïi hai quaàn ñaûo Hoaøng Sa vaø Tröôøng Sa cuõng ñöôïc noùi ñeán trong nhieàu cuoán saùch cuûa nöôùc ta nhö “Phuû bieân taïp luïc” cuûa Leâ Quyù Ñoân (vieát naêm 1776), boä chính söû “Ñaïi Nam thöïc luïc chính bieân”,… vaø nhieàu chaâu baûn, tôø leänh cuûa trieàu Nguyeãn. Ñoù laø nhöõng chöùng cöù xaùc thöïc veà söï chieám höõu thaät söï, lieân tuïc cuûa Nhaø nöôùc phong kieán Vieät Nam ñeå khaúng ñònh chuû quyeàn cuûa Vieät Nam ñoái vôùi quaàn ñaûo Hoaøng Sa vaø quaàn ñaûo Tröôøng Sa maø tröôùc naêm 1909, naêm naûy sinh vaán ñeà tranh chaáp chuû quyeàn veà hai quaàn ñaûo naøy, Trung Quoác khoâng theå coù ñöôïc. ÔÛ caùc thôøi kì sau naøy, thôøi Vieät Nam bò Phaùp thuoäc, chính phuû Phaùp vaø chính quyeàn Vieät Nam ñeàu thöïc thi chuû quyeàn taïi hai quaàn ñaûo naøy baèng caùch chieám höõu mang tính Nhaø nöôùc thaät söï, xaây döïng bia chuû quyeàn, xaây haûi ñaêng, traïm thieân vaên, ñaøi khí töôïng, kieán taïo cô sôû haï taàng, khai thaùc taøi nguyeân,… Vaø töø naêm 1945 ñeán nay, caùc Nhaø HOAØNG SA - TRÖÔØNG SA TRONG VOØNG TAY TOÅ QUOÁC
15
nöôùc Vieät Nam lieân tuïc khaúng ñònh chuû quyeàn cuûa Vieät Nam ñoái vôùi quaàn ñaûo Hoaøng Sa vaø quaàn ñaûo Tröôøng Sa. Ñoù laø söï thaät lòch söû khoâng theå thay ñoåi vaø söï khaúng ñònh chuû quyeàn cuûa Vieät Nam taïi hai quaàn ñaûo naøy hoaøn toaøn phuø hôïp vôùi luaät phaùp quoác teá hieän nay. Töø ngaøy 19–1–1974, Trung Quoác ñaõ duøng vuõ löïc chieám ñoùng quaàn ñaûo Hoaøng Sa cho ñeán hieän nay. Vaø ngaøy 14–3– 1988, Trung Quoác laïi chieám ñoùng moät soá ñaù vaø baõi thuoäc quaàn ñaûo Tröôøng Sa cuûa Vieät Nam nhö: ñaù Chöõ Thaäp, ñaù Chaâu Vieân, ñaù Ga Ven, ñaù Gaïc Ma, baõi Tö Nghóa, ñaù Xu Bi. Chính phuû Vieät Nam ñaõ cöïc löïc phaûn ñoái nhaø caàm quyeàn Trung Quoác; ñoàng thôøi tieáp tuïc khaúng ñònh chuû quyeàn cuûa Vieät Nam taïi quaàn ñaûo Hoaøng Sa vaø quaàn ñaûo Tröôøng Sa. Sau naêm 1975, Nhaø nöôùc ta ñaõ thaønh laäp huyeän ñaûo Hoaøng Sa vaø huyeän ñaûo Tröôøng Sa. Huyeän ñaûo Hoaøng Sa laø moät ñôn vò haønh chính bao goàm quaàn ñaûo Hoaøng Sa, ñöôïc thaønh laäp naêm 1982 thuoäc tænh Quaûng Nam – Ñaø Naüng vaø theo Nghò ñònh soá 07/1997/NÑ– CP cuûa Chính phuû töø ngaøy 23–01–1997 thuoäc thaønh phoá (TP) Ñaø Naüng. Huyeän ñaûo Hoaøng Sa coù dieän tích 305km², chieám 23,76% dieän tích thaønh phoá Ñaø Naüng, goàm: ñaûo Hoaøng Sa, ñaûo Ñaù Baéc, ñaûo Höõu Nhaät, ñaûo Ñaù Loài, ñaûo Baïch Quy, ñaûo Tri Toân, ñaûo Caây, ñaûo Baéc, ñaûo Giöõa, ñaûo Nam, ñaûo Phuù Laâm, ñaûo Linh Coân, ñaûo Quang Hoøa, ñaù Boâng Bay, coàn Caùt Taây, ñaù Chim Yeán, ñaù Thaùp,… Truï sôû cuûa UÛy ban Nhaân daân (UBND) huyeän Hoaøng Sa taïm thôøi ñoùng taïi soá 132 ñöôøng Yeân Baùi, TP. Ñaø Naüng. Huyeän ñaûo Tröôøng Sa laø moät ñôn vò haønh chính caáp huyeän, ñöôïc thaønh laäp ngaøy 9–12–1982 thuoäc tænh Ñoàng Nai, sau ñoù töø ngaøy 28–12–1982 thuoäc tænh Phuù Khaùnh; töø naêm 1989 ñeán nay thuoäc tænh Khaùnh Hoøa. Theo Nghò ñònh soá 65/2007/NÑ– CP ngaøy 11–4–2007 cuûa Chính phuû, huyeän ñaûo Tröôøng Sa coù ba ñôn vò haønh chính tröïc thuoäc laø thò traán Tröôøng Sa, xaõ Song Töû Taây vaø xaõ Sinh Toàn. * Thò traán Tröôøng Sa ñöôïc thaønh laäp treân cô sôû ñaûo Tröôøng Sa vaø caùc ñaûo, baõi ñaù, baõi phuï caän.
16
HOAØNG SA - TRÖÔØNG SA TRONG VOØNG TAY TOÅ QUOÁC
* Xaõ Song Töû Taây ñöôïc thaønh laäp treân cô sôû ñaûo Song Töû Taây vaø caùc ñaûo, baõi ñaù, baõi phuï caän. * Xaõ Sinh Toàn ñöôïc thaønh laäp treân cô sôû ñaûo Sinh Toàn vaø caùc ñaûo, baõi ñaù, baõi phuï caän.
Moät goùc ñaûo Song Töû Taây .
AÛnh: Troïng Haûi – Nguoàn: infonet.vn
Luaät Bieån Vieät Nam ñöôïc Quoác hoäi khoùa XIII nöôùc Coäng hoøa xaõ hoäi chuû nghóa Vieät Nam thoâng qua ngaøy 21–06–2012, moät laàn nöõa khaúng ñònh chuû quyeàn cuûa Vieät Nam ñoái vôùi quaàn ñaûo Hoaøng Sa vaø quaàn ñaûo Tröôøng Sa. H.C
HOAØNG SA - TRÖÔØNG SA TRONG VOØNG TAY TOÅ QUOÁC
17