magaZIEN spannend 2015
Ik ben een plaatje
Rijzende sterren
Oogcontact
Weer naar buiten 1
OVER magaZIEN MagaZIEN is een tijdschrift voor mensen met een beperking en hun directe sociale netwerk (familie en vrijwilligers). MagaZIEN wordt vier keer per jaar gratis verstuurd. Wanneer ouders of verwanten - die niet eerste contactpersoon zijn - het blad willen ontvangen, dan kunt u dit kenbaar maken aan de redactie van MagaZIEN door te mailen naar magazien@lunetzorg.nl. Wilt u het MagaZIEN niet meer ontvangen? Mail dan naam en adresgegevens aan magazien@lunetzorg.nl o.v.v. afmelden MagaZIEN. MagaZIEN Postbus 270 5600 AG Eindhoven 088 551 5000 magazien@lunetzorg.nl www.lunetzorg.nl Redactie MagaZIEN Paul Janssen Floor van der Putten Diana Verdoes Lisette Weekers
Spannend
A
ls er in je leven niets verandert, blijft alles hetzelfde. Er zijn mensen die dat fijn vinden. Of nodig hebben. Lekker rustig en je weet elke dag wat er komen gaat. Er zijn ook mensen die dat maar
niks vinden. Die zoeken juist veranderingen op. Over die mensen gaat het in deze MagaZIEN Spannend. Om maar meteen met iets heel spannends te beginnen: praten met je ogen. Dat doet Mijke. Mijke kan niet praten. Ze praat door te kijken naar een computer. En die computer vertaalt wat ze met haar ogen aanwijst. Voor Mijke is dit een hele grote verandering. Zij kan voortaan duidelijk maken wat ze zelf wil. Ze vindt het heel spannend, maar toch wil ze het graag. Als je wel kan praten, is alles een stuk gemakkelijker. Maar dan nog is een goed gesprek voeren best wel moeilijk. Gelukkig kun je dat oefenen. Bijvoorbeeld bij het Moreel beraad. Daar leer je omgaan met moeilijke vraagstukken. Lees maar op bladzijde 24. En er zijn nieuwe raden. Die praten met elkaar over allerlei zaken die belangrijk zijn. Zij praten niet voor zichzelf, maar voor de cliënten van Lunet zorg. Dat heet hun achterban. Toch wel spannend om niet alleen voor jezelf te spreken, maar voor een grote groep die verwacht dat jij dat goed doet. En dan Wendy. Ze staat op de voorpagina, maar eigenlijk wil ze zelf niet op de voorgrond staan. Ze maakt foto’s in verlaten oude panden en dat mag soms niet. Dat doet ze stiekem. En dat is dan ook weer spannend. In deze MagaZIEN lees je verder ook over de Engelse les en over Ilona die skiles geeft aan kinderen. Over de kunstenaars van De Drie-ster die verhuisd zijn naar Henrica, taarten bakken bij De Hofnar of koken met een echte chefkok. Allemaal mensen die aan iets beginnen, zonder echt
Vormgeving Wapenfeit, Eindhoven Fotografie Nick Bookelaar (040fotografie) Paul Janssen
te weten hoe het afloopt. En dat is ook weer spannend.
Prima. Ga nu maar lezen, als je het aandurft.
Drukwerk Weemen, Gemert Cover Wendy Nooijen, fotograaf Forgotten Secrets
Wij stellen de informatie in het MagaZIEN met zorg samen. Wij streven ernaar dat onze informatie actueel, nauwkeurig, juist en dus betrouwbaar is. Toch kunnen fouten of onvolkomenheden niet worden uitgesloten. Lunet zorg kan daarvoor niet aansprakelijk worden gesteld. Laat het ons weten als u fouten ontdekt of als u suggesties heeft ter verbetering.
magaZIEN • 2
in dit magaZIEN
Afscheid van ‘De Drie-ster’
4
Leren skiën bij Ilona
6
8
Koken zoals bij ons moeder
Een goed recept
10
Op Engelse les
12
Stoere meid met stoere hobby
Arnoud gaat voor ‘eigen kracht’
16
Joehoe, ik ben weer terug
18
Praat geeft raad
20
Schommelen en bolderen
26
Meepraten in nieuwe stijl
22
Clusterraden
24
14
3
Afscheid van Een heldere winterdag, deze dag waarop cliënten en begeleiders afscheid nemen van hun vertrouwde stekkie aan de Schootsestraat, mét een echt feestprogramma dat de hele dag duurt. Koffie en thee met een reuzetaart met daarop een foto van iedereen. Zumba-les gegeven door de docent van Chayenne, waar door bijna iedereen met overgave wordt meegedanst.
’S
Middags gaat een aantal
Tijdens het koffiedrinken krijgt
met bovendien nog een
mensen koffiedrinken bij het
iedereen een prachtig fotoboek met
winkel waar de kunstwerken
Wasven en een andere groep
hierin vijftien jaar herinneringen aan
verkocht werden. En in
wordt verwend, geknipt en opgemaakt
attelier ‘De Drie-ster’. Mooie momenten,
deze opzet zijn ze meer dan
bij het Summa College. Dit laatste als
formidabele kunstwerken en als
geslaagd, met complimenten
voorbereiding op de feestavond: een
allerbelangrijkste: veel foto’s van de
aan team en kunstenaars.
heerlijk Chinees buffet, dan een receptie
sterren van ‘De Drie-ster’ en alles
Frank en Harrie zijn allebei
voor genodigden en als klap op de
wat ze gedaan hebben. Een prachtige
positief over de verhuizing.
vuurpijl: het sterrenbal met DJ Michel.
groep, verknocht aan elkaar. De sfeer
Marie-Thérèse werkt al één
is feestelijk, maar soms ook verdrietig.
dag in de week bij ‘Henrica’
Want ze weten dat hun groep van
achter de receptie en gaat
zestien wordt opgesplitst.
na de verhuizing werken
Vijftien jaar ‘De Drie-ster’
magaZIEN • 4
bij de keramiekgroep en de creatiefgroep. Vol trots showt
Sinds 1 maart 2000 heeft ‘De Drie-ster’
ze in de winkel haar eigen
aan de Schootsestraat in Eindhoven
kunstwerkjes en die van haar
gezeten. Begeleiding en cliënten kwamen
collega’s. Onder andere ook
toen van dagbestedingscentrum ‘Henrica’.
de visjesvoorwerpen van
Met het idee om een échte werkplek te
Perry Haacke, haar vriend,
realiseren, die behalve kleinschalig ook
die helaas afgelopen jaar
een open, gastvrij karakter zou krijgen
overleden is.
‘De Drie-ster’ Ik verhuis zelfs twee keer. Veerle van der Vrande
Veerle verhuist Veerle is een van de jonge dames van
zien. Veerle heeft het sowieso erg druk,
groep (ongeveer honderd
‘De Drie-ster’ die na de verhuizing in de
want behalve dat ‘De Drie-ster’ gaat
mensen, verdeeld over de
LVG-jongeren groep komt met ongeveer
verhuizen, verhuist ze eind januari
verschillende groepen) erg
tien personen. Zij ziet zowel voor- als
ook van het Trainingshuis Acht naar de
groot vinden. Toch overheerst
nadelen aan deze nieuwe groep.
nieuwbouw in Strijp. Daar krijgt ze een
een positief gevoel en willen
Positief vindt ze het om met leeftijds-
spiksplinternieuw eigen appartementje,
ze er met z’n allen iets van
genoten in een groep te gaan werken,
waar ze zich erg op verheugt.
maken.
zonder de ouderen tot last te zijn. Jammer vindt ze het dat ze de oudere
Alle mensen geven aan hun begeleiders
mensen uit haar team, met wie ze het
te zullen gaan missen, de verhuizing
goed kan vinden, veel minder zal gaan
spannend te vinden en de nieuwe
•
5
Leren skiën bij Ilona Waar ik werk is het koud. Er ligt altijd sneeuw. Maar dat is niet zo gek, want ik werk bij Montana Snowcenter. Dat is een sneeuwhal waar je kunt skiën. Vergeet dus je muts en handschoenen niet. Je skies mag je gerust vergeten. Want die kun je bij mij huren. Ik werk achter de verhuurbalie. En als ik daar klaar ben, ga ik de piste op. Daar leer ik kinderen skiën. Een skiklasje. En ik ben de juf. Juf Ilona met haar eigen Ilona van Kessel, assistent skilerares bij Montana Snowcenter in Westerhoven. skiklas. Cool hè! SKIES, SNOWBOARDS, SCHOENEN EN SKISTOKKEN KUN JE BIJ MIJ LENEN
VANDAAG IS HET TIJD VOOR SERVICE
DIT IS ILONA, ZE WERKT ACHTER DE VERHUURBALIE
IS HET DE GOEDE MAAT?
ZIT MIJN HELM GOED?
ALS ILONA KLAAR IS BIJ DE VERHUURBALIE GAAT ZE NAAR DE PISTE
OP NAAR DE SNEEUWHAL
magaZIEN • 6
VANDAAG GA IK KINDEREN LEREN SKIテ起
SKIES AAN EN DAN GAAN WE!
PAS OP BIJ HET AFSTAPPEN!
ILONA HELPT DE KINDEREN
KIJK, ZO MOET HET!
WEES MAAR NIET BANG, IK HELP JE KOM OOK EENS EEN DAGJE SKIテ起!
NA HET SKIテ起 RUIM IK DE SPULLEN WEER NETJES OP
7
Koken zoals bij ons moeder “Bami met saté? Prima keuze. Maar dan maken we er wel een Tjaptjoi bij, want er moet ook groente gegeten worden. Afgesproken?” Met deze woorden en een ‘tot de volgende week’ zwaait Ruud de bewoners van de Scottstraat gedag. Maar ‘s avonds is er al weer contact. Via de mail deze keer: “Hoi Virginia. Hier is het boodschappenlijstje voor volgende week en ik heb ook opgeschreven wat je alvast zelf aan het eten kunt doen. Ik zie je woensdagmiddag wel weer om drie uur.”
V
irginia Salaroe werkt
Met passie
doordeweeks bij ‘De Biezenrijt’
“De bewoners en hun ouder(s) van de
schillen en snijden, da’s een
in Valkenswaard. Behalve op de
Scottstraat hadden een wens”, vertelt
klus waar je veel handen
woensdagmiddag. Want dan wordt er
begeleidster José Heesterbeek. “En dat
voor nodig hebt. En wie niet
gekookt in haar huis aan de Scottstraat.
was vaker vers eten. Maar het team
schilt of snijdt, zet koffie
Mosselen, Chinees of een Hollandse
van de Scottstraat is klein. Er werken
en thee of dekt de tafel.
pot? Virginia draait er haar hand niet
maar zes begeleiders. Veel tijd om een
Gezellig.” Als je kookt, moet
voor om. Ze vindt koken leuk. Ze hielp
middagje te kokkerellen is er dan niet
er natuurlijk ook gegeten
haar moeder ook al altijd in de keuken
bij. Gelukkig heeft de Scottstraat veel
worden. Rond de klok van
toen ze nog thuis woonde. En die kon
trouwe vrijwilligers. Achttien om precies
zes schuift iedereen aan tafel.
heerlijk kokkerellen. Surinaams.
te zijn. Maar daar zat geen kok bij.
Ook Ruud en de begeleiding
Op woensdagmiddag komt ook altijd
Ruud is vlug gevonden en koken is zijn
eten mee. “Dat was óók
Ruud van Haren. Ruud is chefkok
passie. Een match was snel gemaakt.”
een wens van ons”, besluit
geweest in het Novotel Rotterdam.
Virginia. “De begeleiders
Hij heeft ook de scepter gezwaaid
Net als vroeger
- of is het pollepel - in het restaurant
“Eten kan nog zo goed zijn uit een
eigen prakkie op te warmen,
van de Kempervennen. De keuken kent
pakje”, zegt Ruud, “maar beleving is ook
maar schuiven gezellig
voor Ruud dus maar weinig geheimen.
belangrijk.” De keuken van de Scottstraat
aan. Samen eten en goede
De boodschappen zijn al gedaan.
is weer één middag in de week hét
tafelgesprekken. Net als thuis
Dus ze kan meteen aan de slag met
middelpunt van het huis. Niet alleen
bij mijn moeder.”
Ruud. Samen gaan ze koken. “Snij jij
Virginia, maar ook haar huisgenoten
alvast wortels en paprika’s, dan ga ik
helpen mee. “Zoals pas toen we friet
het satévlees kruiden.”
aten,” zegt ze, “zeven kilo aardappelen
magaZIEN • 8
hoeven deze dag niet hun
•
Een middagje koken geeft een goed gevoel. Onbetaalbaar.
José, Virginia en Ruud
Ruud van Haren, vrijwilliger Scottstraat, Valkenswaard
SAMENWERKEN AAN EEN GOED LEVEN
hebt gevonden, hoe zorg je dan dat ze
Als iets je zelf niet lukt, dan kun je
zich thuis voelen, zodat ze ook graag
hulp vragen aan mensen om je heen.
vrijwilliger blijven? Vrijwilligers zijn
Een vriend, familielid of bekende, zij
namelijk niet op bezoek, maar werken als
helpen je graag. Op een woning of een
volwaardig lid van het team mee. Het is
dagbestedingslocatie kan extra hulp
belangrijk dat ze dit ook zo voelen. Verder
nodig zijn, bijvoorbeeld om een leuke
maken we afspraken, bijvoorbeeld welke
activiteit te organiseren. De hulp van
activiteiten de vrijwilliger gaat doen
familieleden of vrijwilligers is daarbij
en hoe vaak hij of zij komt. Zo weten
zeer welkom.
we van elkaar op welke hulp gerekend kan worden. Jezelf thuis voelen en fijn
Die hulp van familie en vrijwilligers wordt
De hulp van familie en vrijwilligers wordt steeds belangrijker in de zorg. Ze vormen samen met de cliëntbegeleiders een team. Carlo Raaijmakers, coördinator informele zorg
samenwerken, daar gaat het om.
steeds belangrijker in de zorg. Ze vormen samen met de cliëntbegeleiders een
Teams zijn mede verantwoordelijk
team. Maar waar vind je nou nieuwe
voor het vinden en behouden van
vrijwilligers? Je kunt natuurlijk een
vrijwilligers, maar hoeven dit niet alleen
advertentie plaatsen in de krant. Wat vaak
te doen. Lunet zorg vindt de hulp van
beter werkt is om in je sociale netwerk te
vrijwilligers erg belangrijk en gaat dit
zoeken. Bijvoorbeeld door familieleden,
jaar hard aan de slag om teams hierbij
medewerkers of vrijwilligers te vragen
te ondersteunen. Bijvoorbeeld door de
of zij nog iemand kennen die zou willen
inzet van teamcoaches en de coördinator
helpen. En als je nieuwe vrijwilligers
informele zorg. 9
Jorg van Buul Rick Sallaarts Inez Leuverink Inge Schellens Yvonne Segers Letha Rijksen Maaike van de Pas Meike van Gerven Ineke Muller en John van de Beek
Een goed recept “Ja, wat gaat er allemaal in? Uhhh, appels natuurlijk. En rozijnen, kaneel en suiker. En deeg niet te vergeten. En een beetje kwellie. Kwellie? Ja, dat is ons geheim; kwellie. En dat verklappen we niet, want dat maakt dat onze appeltaarten uniek lekker zijn.”
magaZIEN • 10
Rozijnen, appels, suiker, kaneel en heel veel liefde! Maaike van de Pas
D
e taartenbakkers van bakgroep
maar hij is ook banketbakker. En dat is
Groeien
‘Het TaartPunt’ kunnen behalve
wel zo gemakkelijk, want taarten bakken
Behalve taarten bakken
heel goed bakken ook goed
is zijn ding.
voor De Hofnar, levert
geheimen bewaren. Want hoe lang
de bakgroep ook aan
precies waar van hun taarten worden
Complimentjes krijgen is leuk
gemaakt. Maar voor de rest willen ze
De Hofnar is blij met de komst van de
zouden nog wel veel meer
best al hun geheimen verklappen;
taartenbakkers. Behalve appeltaarten
willen. Zoals worstenbroodjes
zoals het geheim achter het succes
worden er ook monchoutaarten,
bakken, gevulde koeken of
van de bakgroep.
notentaarten, kwarktaarten en cakes
iets met chocola. “Of een
gebakken. En die worden weer verkocht
eigen winkeltje, dat lijkt ons
in het restaurant van het theater.
ook wel wat.” Misschien wel
Begin dit jaar zijn ze begonnen in
Lekker zo’n appeltaartpunt bij de koffie.
leuke eetbare attenties maken
de keuken van Theater De Hofnar in
“En dat maakt het ook zo leuk”, vertellen
voor de artiesten die in het
Valkenswaard. Vier ochtenden in de
de taartenbakkers. “Wat we bakken,
theater optreden. Plannen
week. De meeste bakkers komen van
wordt meteen door gasten van het theater
genoeg, maar voorlopig doen
dagbestedingscentrum De Biezenrijt
opgegeten. Verser kan niet. En ze vinden
onze taartenbakkers waar ze
in Valkenswaard en een paar van Het
het heerlijk. Sommige gasten steken
goed in zijn en dat is taarten
Areven in Eersel. En ze staan er niet
hun duim omhoog naar ons of ze komen
bakken. Met kwellie. “En wat
alleen voor. Ze worden bijgestaan
vertellen dat ze genoten hebben van het
dat is, vertellen we niet.
door vier vrijwilligers en door John
lekkere gebak. En och, daar groei je best
Kom ’t maar proeven.”
van de Beek. John is begeleider,
van. Daar doe je het voor.”
je ook er om vraagt, ze vertellen niet
Een fijn team
galerie ‘De kunstkeuken’ in Valkenswaard. En de bakkers
• 11
Eerst vragen we wat je wilt leren. Dan pas maken we de cursusmap. Echt op maat dus. Anneke Pullens, begeleider Scholing en Vorming, Leercentrum Lunet zorg
Op Engelse les Good evening. Welcome. Take a seat. Zo word je verwelkomd bij de Engelse
Indonesia (vertaling: Hallo, ik ben Kevin uit Duizel en ik kom uit Indonesië). En ook Jeroen vindt Engels geen moeilijke taal. “Ik speel veel computergames en ik kijk graag naar Discovery Channel. Dan leer je Engels terwijl je leuke dingen doet.”
les in het leercentrum op woonpark
De moeder van Julian was
Eckartdal. Would you like some coffee
“Thuis werd veel Engels
or tea? Uhhh, doe maar koffie. Please.
D
vroeger lerares Engels. gesproken en als kind pik je dat snel op. Maar je moet het wel bijhouden. Daarom ga ik naar de cursus,” zegt Julian (dat spreek je uit op
e cursus ‘Eenvoudig Engels’
zegt juf Mieke in het Engels. “Bel wie?”,
z’n Engels: Djzoelie-un).
bestaat uit tien lessen van
zegt één van de cursisten. “Belfast,
Michelle sprak geen woord
anderhalf uur. Het thema van de
de hoofdstad van Ierland.” “Oh, die.”
Engels. “Ja, yes en no, maar
Engelse les is ‘reizen’. Les 1: Met de boot
daar hield het mee op”, zegt
naar Engeland. Les 2: In de trein naar
Yes!
Londen. En vandaag is les zeven aan de
De vier cursisten spreken al goed
mijn moeder op vakantie naar
beurt: Een rondreis door Ierland.
Engels. Zoals Kevin: “Hello, I am
Turkije en dan wil ik wel wat
“We landen op het vliegveld in Belfast”,
Kevin from Duizel en I come from
kunnen vragen in het Engels.”
magaZIEN • 12
ze. “Maar in april ga ik met
Engelse les? Why not?
Wil je graag een cliëntvertrouwenspersoon spreken?
Sinds enkele jaren biedt
R. van Elswijk Tel: 06 429 97 012 E-mail: vertrouwenspersoonclienten@lunetzorg.nl
het Leercentrum de cursus
M. Ubbink
M. Langermans Tel: 06 101 22 443 E-mail: vertrouwenspersoonclienten@lunetzorg.nl Tel: 06 194 62 352 E-mail: m.ubbink@hetlsr.nl
‘Eenvoudig Engels’ aan. Naar deze cursus is steeds meer vraag, want cliënten gaan steeds vaker naar het buitenland op vakantie of op
Doen Woonpark De Donksbergen
Woonpark Eckartdal
en in de (kunstatelier)winkels
6 april
3 mei
van Lunet zorg, die steeds
14.00 - 16.00 uur
15.00 uur
vaker bezocht worden door
Paas-inn met de
Optreden van zanger-
buitenlandse klanten. And last
Grensmuzikanten
accordeonist Paul Papillon
leuk. Samen met anderen praten
19 april
9 mei
in een andere taal. Moet je eens
10.00 - 16.00 uur
13.30 uur
proberen!
Kinderboerderijdag
Musical Kapsones
bezoek bij familie. Het is ook heel handig op internet, waar je veel Engelse woorden tegenkomt
but not least: Engelse les is ook
De Donkse hoef bestaat uit tien lessen. De cursus
3 mei
Feestweek 4 juni
kost € 125,-. De cursusmap en
14.00 - 16.00 uur
19.00 - 21.00 uur
koffie of thee zijn bij het lesgeld
Motorevenement ‘Rondje
Artiestenavond met de
inbegrepen.
rondweg’
Freetimers, DJ Cor en als klapper
De cursus ‘Eenvoudig Engels’
een optreden van Dries Roelvink Op www.lunetzorg.nl staat meer
25 juni
informatie over het cursusaanbod
10.00 - 14.00 uur
5 juni
van Leercentrum Lunet zorg.
Wielerevenement
16.30 - 19.00 uur Barbecue
Not with a mouth full of teeth
6 juni 10.00 - 17.00 uur
Aan de deelnemers wordt van tevoren
Festivals 13 mei
gevraagd wat ze graag willen leren.
ConcertiFetti
Elke tiendelige cursus Engels is anders.
Zoals Jeroen. Hij wilde leren chatten
Tuinfeest Magisch
7 juni 14.30 - 17.00 uur Optreden van goochelaar
in het Engels en vindt songteksten
30 en 31 mei
Marc Woods met live muziek van
van de Beatles erg leuk. Of Michelle,
Funpop
muzikaal duo Golden Oldies
die op vakantie in het buitenland niet Pas als iedereen heeft verteld wat hij
Ook in de agenda?
Vragen over vrijetijdsbesteding?
of zij wil leren, wordt er een cursusboek
Wordt er bij jou in de buurt een leuke
Eindhoven: 088 551 92 27
gemaakt. “En dat is fijn,” zegt Julian,
activiteit georganiseerd en je denkt,
vrijetijd.eindhoven@lunetzorg.nl
‘want dan leer je Engels dat ik meteen
dat is wel iets voor de lezers van
De Kempen: 088 551 81 51
kan gebruiken.”
MagaZIEN? Laat het de redactie even
vrijetijd.dekempen@lunetzorg.nl
met haar mond vol tanden wil staan.
•
weten via magazien@lunetzorg.nl 13
Stoere meid met een stoere hobby D “Het werd steeds enger. De lange, smalle trap naar beneden was glad en bij elke meter die mij dieper ondergronds bracht, begon het muffer te ruiken. Na 113 treden voelde ik weer vaste grond onder mijn voeten. Het was aardedonker. En beklemmend stil, op de trippelende voetjes van muizen en ratten en een bonzend hart in mijn keel na. Op de tast tussen spinnenwebben zocht ik naar de lichtschakelaar en even later verdween het aardedonker voor een zee van licht. Voor me zag ik een lange buis met daarin de rails van een oude en niet gebruikte metrolijn. Het doel was bereikt. Vlug de camera pakken en vastleggen.” magaZIEN • 14
e 29-jarige Wendy Nooijen woont nu ruim een jaar aan de Hoogstraat in
Eindhoven. Samen met zeven anderen. Veilig en vertrouwd.
“Ik kan hier mezelf zijn”, zegt ze. “En dat kan alleen als ik me op mijn gemak voel bij de mensen om mij heen.” Maar zo nu en dan heeft ze even genoeg van die veiligheid, lijkt het wel. Dan zoekt ze juist spanning op. En soms zelfs echt het gevaar. Dan gaat ze met haar camera op zoek naar oude verlaten huizen,
Fotografie tips!
Houd je camera op de juiste manier vast
Urban Exploring
of zijn ze al lang dood? En hoe zijn ze
Wendy Nooijen doet aan urban
dood gegaan? Misschien wel in dit bed.
exploring. Dat is foto’s maken in
Spannend hè.
oude panden. Ze heeft al bijna honderd panden gefotografeerd
Wel uitkijken!
in Nederland, België, Frankrijk,
Zo’n hobby is ook niet zonder gevaar.
Duitsland en Polen. Benieuwd hoe
“Je moet goed uitkijken waar je loopt”,
die panden er van binnen uitzien?
vertelt Wendy. “Soms zitten er grote
Kijk maar op
gaten in de vloeren. Een andere keer
www.forgotten-secrets.nl
Fotografeer nooit tegen het licht in
moet je over een hek klimmen met scherpe punten. Of door een raam met kapot glas. Daar heb ik ook ooit mijn broek aan gescheurd. En zelfs ooit mijn enkel gebroken.” Maar behalve dat
leegstaande fabrieken of ziekenhuizen
je goed moet uitkijken voor gaten en
waar de laatste patiënt zestig jaar
punten, moet je ook op je hoede zijn
geleden de deur dicht deed. Dat heet
voor huiseigenaren of erger; de politie.
urban exploring: foto’s maken in oude
Want het is vaak verboden om in oude
panden. En eenmaal in zo’n oud pand
panden te komen. Dus gebeurt het
zet ze haar fototoestel op een statief
meestal stiekem. Wendy: “Belangrijk
en maakt ze foto’s. Prachtige foto’s.
is dat je niet verdacht doet. Je loopt
Soms eng, een andere keer vreemd of
dus zelfverzekerd en zonder om te
ontroerend, maar altijd een beeld met
kijken naar een oud pand toe en dan
een verhaal. Zoals een slaapkamer waar
glip je snel naar binnen. In de hoop
al het behang heeft losgelaten en de
dat niemand je heeft gezien. Dat vind
vloerbedekking vol met gaten zit.
ik eigenlijk het spannendste van alles.
Maar het bed is opgemaakt en over
Eenmaal binnen ben ik de rust zelve.
de stoel hangt nog een broek en een
Dan ben ik één met mijn camera.
jasje. Wie zou hier gewoond hebben?
Een goed team; ik en mijn camera.
Waren het leuke mensen? Leven ze nog
Veilig en vertrouwd.”
•
Flits een persoon nooit in de ogen
Zet in het donker je camera op een statief
Veel plezier met fotograferen! 15
Ik ben heel trots dat ik iets voor een ander kan doen. Zo ga ik eenmaal per week voorlezen. De cliënten en begeleiding van die groep vinden het heel fijn dat ik dat doe. Ze zeggen dat ik vriendelijkheid uitstraal. Dat geeft mij kracht! Arnoud van Hove, Kerkebogten Eersel
ARNOUD
gaat voor ‘eig
“Mensen die mij zien, willen snel
A
rnoud van Hove woont bij de Kerkebogten in
dingen van mij overnemen. Zal ik je even helpen? Lief bedoeld, maar ik wil het zo graag zelf doen. En als het even niet lukt, dan meld ik me wel.” magaZIEN • 16
Eersel. Samen met een vier andere jongemannen. Lichamelijk zijn ze ernstig beperkt. De rolstoelen waar ze in zitten zijn op maat gemaakt en voorzien van allerlei technische snufjes. Maar een ernstige lichamelijke beperking wil niet automatisch zeggen dat
“De conferenties gingen over hoe je je eigen leven kunt bepalen en hoe je je eigen kracht kunt versterken? Ik heb daar mijn verhaal gedaan en anderen deden dat ook.” Een deelnemer vertelde dat ze na jaren weer contact had met haar kinderen en kleinkinderen. Daar was ze trots op. Daar had Lunet zorg haar goed bij geholpen. Iemand anders liet een schort en menulijst zien. Zij had zelf geregeld dat ze nu een fantastische baan heeft bij
en kracht’
Brownies en Downies. Maar er werd ook gediscussieerd: “We wachten te veel af en we nemen zelf te weinig actie.” Iemand anders zei hierop: “We krijgen te weinig kansen, we moeten beter opkomen voor onszelf.”
iemand helemaal hulpeloos is.
de Kerkebogten gaan anders met mij
Sommige dingen gaan wat moeilijker,
om. Als ik iets wil zeggen ze: Regel ’t
“Die ‘Eigen kracht’ bijeen-
duren soms wat langer, maar lukken
maar, als het niet lukt helpen we je wel
komsten maken me sterker”,
vaak wel. Zo ook bij Arnoud: “Op mijn
vooruit. Kijk, da’s nou eigen kracht.”
besluit Arnoud. “Ik ben nu
veertigste ben ik begeleid zelfstandig
ook bij de clusterraad gegaan.
zelfstandig in en uit mijn rolstoel komen.
‘Eigen kracht’ conferentie
Maar dat vond de begeleiding niet
In 2014 zijn er twee ‘Eigen kracht’
leven. En in zo’n clusterraad
verstandig. Stel dat er iets gebeurt.
conferenties geweest. Dit zijn bijeen-
kun je er ook voor zorgen
Ik werd er in de watten gelegd.
komsten waar mensen met een
dat dingen veranderen.
Misschien wel te veel, want ik kan
verstandelijke beperking aan elkaar
We kunnen laten zien dat we
nu niet meer zelf in en uit mijn
vertellen wat ze allemaal wèl kunnen.
heel veel zelf kunnen. Dat we
rolstoel komen. De begeleiders van
Arnoud was ook van de partij:
een eigen kracht hebben.”
gaan wonen in Limburg. Ik kon toen nog
Daar kan ik vertellen wat wij belangrijk vinden in ons
•
17
Joehoe, ik ben
Wat als je graag iets wilt zeggen, maar je kunt niet praten? Of iets aanwijzen. Of typen. Dan wordt communiceren erg lastig. Zoals bij Mijke. Een slimme meid, die zelf heel goed weet wat ze wil. Maar hoe maak je dat de mensen om je heen duidelijk?
G
elukkig heeft Mijke veel lieve mensen om zich heen. Voorop natuurlijk haar vader en moeder.
Die zagen Mijke opgroeien als een gezonde meid. Maar na ruim een jaar viel het praten en bewegen weg. Na veel onderzoeken werd de zeldzame aandoening Rett-syndroom vastgesteld. “Ik heb er destijds een boekje over
Ik ben heel nieuwsgierig wat er zich allemaal in haar hoofd afspeelt. Met behulp van de Tobii wordt dat een heel groot avontuur. Marlies Krzyzanowski - Roks, moeder van Mijke
Kun je je voorstellen dat je graag een witte boterham met pindakaas wilt hebben en je kunt dat niemand duidelijk maken? Of je moet naar de wc en anderen begrijpen dat niet. En zo met alles. Dan voel je je behoorlijk eenzaam. Dan zit je opgesloten in je eigen lichaam; je kunt niet duidelijk maken wat je eigenlijk wilt, vindt of denkt. Mijke Krzyzanowski
gekocht”, vertelt moeder Marlies, “en dat na enkele bladzijdes lezen in een
als het antwoord ‘ja’ was en ze liet
vragen die andere mensen
hoek gegooid en tegen mijn man gezegd:
haar hoofd zakken bij ‘nee’. En op deze
stellen. Of van plaatjes die ze
Lex, we gaan gewoon aan de gang.”
manier communiceren ze al ruim dertig
je laten zien waaruit je kunt
jaar met elkaar. Heel veel vragen stellen
kiezen. Je hebt de regie niet
en maar wachten op een ‘ja’. En als die
in eigen handen. Vooruit,
er dan eindelijk kwam, dan lachte Mijke:
je kunt een keer een brul
Marlies en Lex zijn begonnen met het
“Hè, hè, ze begrijpen me.” Op deze
laten horen, huilen of je
stellen van vragen aan hun dochter.
manier communiceren, betekent dat je
mond expres dichthouden
Mijke gaf je dan een tikje op je arm
je hele leven afhankelijk bent van de
als iemand je eten geeft,
‘Nee’ heb je, ‘ja’ kun je krijgen
magaZIEN • 18
weer terug Samen kun je meer Door verschillende partijen (ouders, begeleiders van Lindenpad 51, begeleiders De Spaken, arts, logopediste, gedragsdeskundige, de fabrikant van Tobii en het zorgkantoor) is multidisciplinair samengewerkt om de kwaliteit van Mijke’s leven te verbeteren. Dit heeft geleid tot de aanschaf van Tobii. Dit is extra bijzonderomdat er landelijk nog heel weinig ervaring is met deze alternatieve vorm van communicatie. Er is een aanvraag ingediend bij het zorgkantoor (de kosten voor deze computer zijn namelijk erg hoog) en deze is afgelopen maand goedgekeurd. Ze gaan nu met z’n allen een plan van aanpak maken om Mijke maximaal te ondersteunen en te helpen leren communiceren met deze computer.
tv scherm. Op dat scherm staan allerlei foto’s en plaatjes. Met haar oog kan Mijke een plaatje aanwijzen maar daar houdt het mee op. Tot een
communiceren met Mijke? Hoe kan
en de computer spreekt dan
paar maanden geleden. Inmiddels
ze meer regie krijgen over haar eigen
uit wat ze heeft aangewezen.
waren haar vader en moeder allang
leven door zelf te zeggen wat ze wil?
Mijke kan dus weer praten.
niet meer de enige mensen om haar
In plaats van alleen maar ‘ja’ of ‘nee’
Weliswaar via een computer
heen; begeleiders van Lindenpad
te antwoorden.”
- inmiddels Mijke’s beste
51 op woonpark Eckartdal en
vriend - maar ze heeft zelf de
dagbestedingscentrum De Spaken,
Mijke en Tobii
fysiotherapeuten, logopedisten en
De grote verandering in het leven
haar ogen aanwijst. Zij kiest.
een gedragsdeskundige stelden zich
van Mijke kwam met de komst van
Ze is er weer. En met een
ook de vraag: “Hoe kunnen we anders
Tobii. Tobii is een computer met een
big smile!
regie; zij bepaalt wat ze met
•
19
Praat geeft raad
Ik weet goed uit te leggen wat ik vind en wat ik heb meegemaakt. Samentha
Jan en Anne wonen samen in een huis. Jan draait elke ochtend harde muziek. Dat vindt hij een fijne manier om wakker te worden. Anne heeft hier last van. Zij wil ’s morgens graag in alle rust opstaan. Wat kun je hier aan doen? De cd-speler van Jan afpakken? Anne oordopjes geven? Wie het weet mag het zeggen. Wat je in ieder geval wel kunt doen is er samen over praten. Dat kan overal en met iedereen, maar ook in het ‘Moreel beraad’.
“A
In mijn woning regel ik veel. En met regelen bedoel ik met elkaar praten en dat leer ik hier. Kevin
fpakken die cd”, zegt
wakker is. Claudia is nuchter: “Gewoon
zelf belangrijk vinden. Als je
Gultase. “Je moet maar
afpakken, ze hebben toch al ruzie.”
dat doet, krijg je meer begrip
aan de buren denken.”
voor de personen waar het
“Je moet de cd afnemen, want van
Hier wordt iedereen blij van
harde muziek gaan je oren kapot.”
Als je zo samen praat, komen er snel
als hij ’s morgens geen harde
Fred zoekt het meer in het ‘polderen’:
oplossingen. “Misschien wel te snel”,
muziek hoort. Misschien
“Je mag niet zomaar een cd afpakken.
zeggen de begeleiders van dit gesprek
vindt Anne het sowieso heel
Kan Jan niet gewoon zijn deur dichtdoen
Maria Evers, Ad Huijbregts en Ingrid
moeilijk om met anderen in
als hij muziek draait?” En Samentha
Bullens. “In een ‘Moreel beraad’ ga je
een huis te wonen. Als je dat
vindt dat Jan maar moet wachten
daarom eerst kijken wat de personen
doet, kom je vaak op heel
met harde muziek draaien tot Anne
in het verhaal - in dit geval Jan en Anne -
andere oplossingen uit.”
Kevin denkt ook een beetje aan Jan:
magaZIEN • 20
over gaat. Misschien is Jan wel de hele dag chagrijnig
Dit is een goede oefening Mijn persoonlijk begeleider
voor hoe je in een raad
zei dat het ‘Moreel beraad’
met elkaar moet praten.
belangrijk voor mij is. Zo kom
Iets oplossen
ik eens tussen de anderen. Gultase
Juan
zonder rijdende rechter. Dat
Ik heb een mening en die wil ik graag delen.
vind ik mooi. Fred
Antwan
Ik doe mee voor het onderwerp. Ik heb er ook last van. Claudia
Wat is een ‘Moreel beraad’?
bepaalde dingen wel of niet
Een ‘Moreel beraad’ is een overleg,
te doen. Bijvoorbeeld wel
waarin cliënten van Lunet zorg,
sporten en groenten en fruit
medewerkers, vrijwilligers en familieleden
eten. De dingen die je wel of
praten over moeilijke keuzes. Moet ik iets
niet doet, noemen ze ook wel
En dat klopt, want anderhalf uur
wel of niet doen, wat is goed en wat is
eens waarden. Door samen te
later komen de deelnemers van dit
fout? Iedereen maakt wel eens moeilijke
praten over wat je belangrijk
‘Moreel beraad’ tot de volgende
keuzes. Bijvoorbeeld: ‘Ga ik vanavond op
vindt, kun je betere keuzes
conclusie: Jan doet voortaan een
tijd naar bed omdat ik morgenvroeg moet
maken. Dat is wat je in een
draadloze koptelefoon op en zijn
gaan werken of kijk ik die spannende film
‘Moreel beraad’ doet!
cd-speler wordt begrensd zodat
op tv af’. Of... ‘Eet ik vanavond lekker friet
Het ‘Moreel beraad’ is een
zijn oren niet teveel schade oplopen.
of eet ik vanavond gezond vlees, groenten
initiatief van de Commissie
Jan blij, Anne blij. En dat geldt
en aardappelen?’ Je weegt je keuzes af,
Ethiek. Zij begeleiden ook de
ook voor de deelnemers zelf:
wat vind ik belangrijk.
gesprekken in het ‘Moreel
“We hebben er goed over nagedacht
beraad.’
en gesproken. Het was superleuk
Wat jij belangrijk vindt, wordt ook wel
en interessant. Wat doen we de
een norm genoemd. Bijvoorbeeld
Wil je ook een keer deelnemen
volgende keer? Misschien iets over
ik vind gezondheid heel belangrijk.
aan een ‘Moreel beraad’?
pesten?”
Gezondheid is dan een norm. Om
commissie.ethiek@lunetzorg.nl
•
gezond te blijven is het belangrijk om 21
De Commissie Ethiek organiseert: Minisymposium ‘Wat is goed mentorschap?’
Meepraten
Samen wijzer Op 3 juni van 19.30 - 21.30 uur (19.00 uur inloop) woonpark Eckartdal, de Herberg. Voor mentoren, familie en verwanten.
Programma: • Wat is mentorschap? (door Ans Verdonk, stichting Mentorschap Zuid-Oost Brabant). • Goede zorg en goed mentorschap (door Frouk Weidema, VUmc Amsterdam). • Keuze uit deelnemen aan: 1. Workshop ‘Mentorschap in de praktijk.’ 2. Workshop ‘Balanceren tussen beslissen en beschermen.’ 3. Workshop ‘Moreel beraad t.a.v. dilemma’s voor mentoren.’ • Afronding en informeel bijeenzijn.
Inschrijven voor 10 mei 2015 Mail: commissie.ethiek@lunetzorg.nl Post: Lunet zorg, t.a.v. A. Darmstadt, postbus 270, 5600 AG Eindhoven. (Graag erbij vermelden naam, adres, telefoonnummer, voorkeur workshop en of traplopen een bezwaar is.) Na inschrijving ontvangen deelnemers geen bevestiging. Deelname is gratis.
magaZIEN • 22
Carlijn Veldman, beleidsmedewerker Medezeggenschap cliënten
In januari zijn ze van start gegaan. De nieuwe medezeggenschapsraden. Er zijn raden met cliënten en raden met cliëntvertegenwoordigers. Centrale raden en clusterraden. Achttien in totaal. Samen vullen zij de medezeggenschapsstructuur in.
in nieuwe stijl M
edezeggenschap is zo oud als
Clusterraad
Lunet zorg zelf. In allerlei
Een lid van de clusterraad praat mee
elkaar. Er wordt gepraat over
vormen en op allerlei niveaus
over zaken die belangrijk zijn voor alle
alle dingen die belangrijk zijn
konden cliënten en cliëntvertegen-
cliënten in het cluster. Bijvoorbeeld
voor cliënten. In de woning
woordigers al meepraten en invloed
over veranderingen rondom wonen
praat je bijvoorbeeld over het
uitoefenen op beslissingen. Niks nieuws
en werk. De clustermanager praat over
eten. In het dagbestedings-
dus. Maar op 1 januari 2014 is de
plannen voor het cluster. De clusterraad
centrum bijvoorbeeld over de
organisatiestructuur van Lunet zorg
geeft advies over deze plannen.
pauzetijden. Voor ambulante
veranderd. En daarom is ook de mede-
cliënten wordt nagedacht
zeggenschapsstructuur veranderd.
over hoe een groepsoverleg
We hebben voortaan clusters met in ieder
kan worden vorm gegeven.
cluster een eigen manager. Elk cluster
Van het groepsoverleg maken
heeft een clusterraad. Deze raden praten
we een verslag. Dat verslag
met de manager. De centrale raden
sturen we naar de cluster-
praten met de Raad van Bestuur.
raad. De centrale raden worden ondersteund door
Centrale raad Als je lid bent van een centrale raad,
Carlijn Veldman. De overige cliëntenraden hebben een
praat je over zaken die voor alle cliënten
Groepsoverleg
van Lunet zorg belangrijk zijn. Dat
Als je niet in een raad zit, kun je toch
tegenwoordigersraden door
noemen we beleidszaken. Bijvoorbeeld
meepraten. In de woning en in het dag-
een secretaresse worden
over toekomstplannen en de klachten
bestedingcentrum start - of is inmiddels
ondersteund. Leden van
regeling. De centrale raden geven advies
gestart - een groepsoverleg. In dit over-
een raad hebben een zittings-
over die beleidszaken aan de bestuurder.
leg praten de cliënten en het team met
periode van vier jaar.
coach, terwijl de cliënt-ver-
•
Centrale raden: Cliëntenraad
Cliëntvertegenwoordigersraad
V.l.n.r. achterste rij: Gerhard Schaeffer, Nino Hellings,
V.l.n.r. achterste rij: Leo van den Sommen, Hans de Vries,
Davy Beerens en Peter Mennen. V.l.n.r. voorste rij:
Lex Krzyzanowski, Frans Martens en Embert Berkers.
Samantha Ottevanger, Ingrid Seinstra, Nicky Seuntiëns
V.l.n.r. voorste rij: Bert van Bommel en Theo Groenemans.
en Natanja Coolen. Niet op de foto: Joost Swinkels.
Niet op de foto: Ton Briels en Patrick van Campfort. 23
Clusterraden: Cliëntvertegenwoordigers Senioren/Gedrag/Somatiek
Cliënten Ambulant
V.l.n.r. Marcel van Delft, Mireille Quaadvliet,
V.l.n.r. bovenste rij: Wil den Hartog, Lex Krzyzanowski,
Willem van Veldhoven, Rene Claas, Kim Bronsaer,
Wim Verhulst en Jos van den Akker. V.l.n.r. onderste rij:
Martien de Kort, Dirk Okhuysen en Mark Giezen.
Ton Gielissen, Lia Kuijpers-Kuijten en Marianne Bierens. Niet op de foto: Ton Briels en Wim Bakermans.
Cliënten Eindhoven
Cliëntvertegenwoordigers Kind en Jeugd
V.l.n.r. Rinie van der Looij, Diana Pulskens, Gillian de Bart, Mirthe van der Aa en Rene Smulders. Niet op de foto: Saskia Swinkels. V.l.n.r. bovenste rij: Antoine van Stiphout, Henri van Engelen en Pieter-Fung-a-Yu. Voorste rij: Venessa Leppers, Sandra van Lith en Heleen Reisma. Niet op de foto:
Cliënten Dag b
esteding
John-Marie Hurkmans.
Cliënten Gedrag/Somatiek
V.l.n.r. Linda Huurman, Rob Cox, Najat Doani, Ronny Wassink V.l.n.r. Veronique Driessen, Hadi Abdilaahi, Franka van der Linden, Joke Dijksman en Arnoud van Hove.
magaZIEN • 24
en Joris van Buul.
Cliënten West
Cliënten Oost
V.l.n.r. Willy Rouwen, Jolanda
V.l.n.r. John Plantaz,
Schühmacher, Jessica Baselmans,
Antoine Von Hemert, Refet Lo-Wong
Marc Hanegraaf en Annemieke van
en Marie-Thérèse van den Dungen.
Limpt. Niet op de foto: Anouck Heeze.
“Er is nog plaats in de raad voor drie personen. Liefst uit Nuenen, Budel en Bergeijk.”
Cliënten Senioren
V.l.n.r. Rita van de Wiel, Gerard Schaeffer (tot 1 maart), Ben Waterman, Henneke Bevelander, Narinder Bahadoer en Marianne van de Smitte. Niet op de foto: Tonnie Berendsen.
Cliëntvertegenwoordigers Dagbesteding
V.l.n.r. Yvonne Phillips, Annemarie Evers, Truce den Bieman en Bert van Bommel.
Voor vragen over medezeggenschap of als je je wilt aanmelden als lid van een raad: medezeggenschapclienten@lunetzorg.nl 25
Schommelen
De wensenactie gaat door Er hingen zoveel wensen in de wensbomen dat 2014 te kort was om alle wensen te vervullen. Daarom gaan we in 2015 door met het vervullen van wensen. Je hoeft geen nieuwe wens in te leveren. We gebruiken de wensen die jullie eerder in de wensbomen hebben gehangen. Er verandert dit jaar wel wat: we gaan niet elke maand, maar elke drie maanden een wens vervullen. Dit jaar komen er dus vier extra wensen uit. Welke wensen dat zijn, blijft nog even een verrassing. Als je wens uitkomt, krijg je vanzelf
In MagaZIEN kun je lezen welke nieuwe wensen zijn uitgekomen. En wie weet zit jouw mooiste wens er dit jaar ook bij.
magaZIEN • 26
2015
persoonlijk bericht.
en bolderen bij De Vuurtoren In 2014 hebben we een aantal mooie, leuke en gezellige wensen in vervulling laten gaan. We hebben grote idolen ontmoet, leuke uitstapjes gemaakt en onze mooiste kant laten zien. En er is nog een wens in vervulling gegaan: de kinderen van De Vuurtoren kregen nieuwe speeltoestellen.
D
e kinderen van De Vuurtoren in Eindhoven wilden graag nieuwe speeltoestellen.
Dankzij de Vrienden van Lunet zorg is hun wens in vervulling gegaan. Buiten op het speelterrein is een nieuwe duoschommel geplaatst, waarop je gezellig samen met een vriendje of met een begeleider kunt schommelen. En als je even genoeg hebt geschommeld? Dan ga je samen met je groepsgenootjes op pad in de wijk met de nieuwe bolderkar. Dat wordt voortaan extra
•
leuk buitenspelen!
De Vrienden van Lunet zorg De Vrienden van Lunet zorg zetten
aanvullen. In de afgelopen periode
van het internetcafé bij de
zich in om voor de cliënten van Lunet
hebben de Vrienden op deze manier
Rapelenberg in Valkenswaard
zorg iets extra’s te doen. De cliënten
een digitale tv in een gezamenlijke
gehonoreerd. De volière bij
met hun verzorgers en begeleiders
dagbestedingsruimte op het woonpark
de boerderij op woonpark
dienen een aanvraag in, zorgen zelf
De Donksbergen medegefinancierd
Eckartdal wordt vervangen;
voor een gedeelte van de kosten en de
en is de aanvraag voor een bijdrage
de Vrienden leveren hier ook
Vrienden kunnen het resterende deel
aan vernieuwing van de apparatuur
een bijdrage aan. 27
spannend PUZZELEN V
D
O
N
D
E
R
L
V
B
E
O
R
S
P
O
O
K
G
E
L
W
N
A
C
H
T
M
E
R
R
I
E
W
A
E
L
I
U
R
I
L
K
E
E
K
I
E
S
M
K
E
I
S
R
E
G
H
F
P
M
E
Z
E
E
W
R
E
A
K
I
I
R
E
F
M
O
G
R
A
U
N
E
R
L
D
M
L
G
U
I
S
K
E
R
K
H
O
F
I
A
A
R
D
B
E
V
I
N
G
E
N
G
M
O
N
S
T
E
R
S
Aardbeving
Gil
Kus
Spook
Bliksem
Graf
Monster
Verliefd
Donder
Griezel
Mummie
Weerwolf
Draak
Haai
Nachtmerrie
Eng
Kerkhof
Onweer
Geheim
Kerker
Spin
Oplossing:
Zoek de woorden in de puzzel. De letters die overblijven vormen een woord. Stuur dit woord v贸贸r 1 juni op naar magazien@lunetzorg.nl. Zet je naam en adres erbij. Onder de inzenders verloten wij drie kadobonnen.
Succes!
WINNAARS FRIS PUZZELEN De oplossing van Fris puzzelen is Allesreiniger. De prijswinnaars zijn: Christ Coppens, Fien de Waal en Annelies Bos. Zij winnen een kadobon.
Proficiat!