FOAM by Luuk Laurens

F O AM PLUS

UITGAVE VAN HET FOTO MUSEUM AMSTERDAM

ANTON CORBIJN ERWIN OLAF

NUMMER 1: SEPTEMBER | OKTOBER 2012

+ st Kind me arte erpa t e n m gin en et a h le fo oe uk to t e p gr e uz af ze ie. l

BRIGHAM FIELD INEZ VAN LAMSWEERDE 1

INHOUD

ANTON CORBIJN Je bent Nederlands; check. Je hebt een dominee als vader; check. Je leven staat in het teken van popmuziek; check. Je bent ge誰nteresseerd in het creatieve proces; check. Over wie we het hebben? Anton Corbijn en Ruud de Wild. De een fotografeert en ander de schildert, van beide opent dit weekend een expositie. Wij zien de overeenkomsten en leggen beiden heren precies dezelfde vragen voor. Om te beginnen met Anton Corbijn over expo Inwards and onwards in FOAM.

45 2

6 7

JORIS VAN BENNEKOM Je bent Nederlands; check. Je hebt een dominee als vader; check. Je leven staat in het teken van popmuziek; check. Je bent geïnteresseerd in het creatieve proces; check. Over wie we het hebben? Anton Corbijn en Ruud de Wild. De een fotografeert en ander de schildert, van beide opent dit weekend een expositie. Wij zien de overeenkomsten en leggen beiden heren precies dezelfde vragen voor. Om te beginnen met Anton Corbijn over expo Inwards and onwards in.

ERWIN OLAF Seks en humor. Erwin Olaf geniet wereldfaam met opmerkelijke foto’s die vaak zijn doorspekt met deze twee elementen. Zijn werk – voor onder andere Diesel, Heineken en Microsoft – choqueert sommigen, ontroert anderen en is altijd spraakmakend.

10 11

18 19

INEZ VAN LAMSWEERDE interviewen. Ten eerste: zij en haar partner Vinoodh Matadin fotograferen met hetzelfde gemak voor modemerken als voor tijdschriften en hebben daarnaast in zowat alle belangrijke musea ter wereld gehangen. Ten tweede: ze kregen als eerste succes en navolging door digitale beeldbewerking toe te passen op modefotografie en zijn daarmee in elk geval deels verantwoordelijk voor het feit dat professionele fotografen de kans kregen om nieuwe en spannende dingen met fotografie te doen. Ten derde: Inez en Vinoodh zijn een fotografenduo dat op werkgebied alles samendoet, maar er daarnaast in slaagt ook al 18 jaar een romantische relatie te hebben.

20 21 3

Anthony Kiedis West Palm Beach 2003 ÂŠ Anton Corbijn

ANTON CORBIJN Je bent Nederlands; check. Je hebt een dominee als vader; check. Je leven staat in het teken van popmuziek; check. Je bent geïnteresseerd in het creatieve proces; check. Over wie we het hebben? Anton Corbijn en Ruud de Wild. De een fotografeert en ander de schildert, van beide opent dit weekend een expositie. Wij zien de overeenkomsten en leggen beiden heren precies dezelfde vragen voor. Om te beginnen met Anton Corbijn over expo Inwards and onwards in FOAM.

HOE IS HET OM EEN NEDERLANDSE KUNSTERNAAR/FOTOGRAAF TE ZIJN? ‘Ik begon mijn carrière in Engeland. Daar ben ik toen groot geworden. Maar Nederland heeft een duidelijke voorsprong genomen als het gaat om fotografie. In de laatste paar jaar alleen al, zijn er een dozijn belangrijke Nederlandse fotografen groot geworden en zijn er vele nieuwe fotomusea, waarvan FOAM misschien wel de belangrijkste is.’

WAT VOOR ROL HEEFT MUZIEK GESPEELD BIJ HET MAKEN VAN DEZE SERIE FOTO’S? ‘Ik ben begonnen als muziekfotograaf. Mijn passie en liefde voor muziek is er nog steeds en ik ben ook nog graag in het gezelschap van muzikanten. Maar de laatste tijd kijk ik ook verder dan alleen maar muziek. Ik had zelf eigenlijk het liefst schilder willen zijn, net als mijn grootvader. Je bent dan volledig eigen baas en je hoeft niet te reizen. Het creatieve proces van kunstenaars, het worstelen, van niets iets kunnen maken vind ik bijzonder boeiend. Muzikanten zijn dat in dat opzicht ook kunstenaars.‘

WELKE FOTO IN DEZE SERIE IS HET MEEST BIJZONDER VOOR JE? ‘Inwards en onwards gaat dus over mensen die iets creëren. De mensen die ik heb gefotografeerd zijn kunstenaars zoals Damian Hirst en Karel Appel. Maar ook modeontwerpers als Alexander McQueen en muzikanten als Bruce Springsteen. Er zijn echter drie mensen in dit rijtje die er niet zo goed tussen passen. Dat zijn de portretten van Nelson Mandela, Kate Moss en Lance Armstrong. Toch wilde ik hen per se erbij hebben. Waarom? Omdat deze drie mensen allemaal een enorme kracht in zich hebben om door te zetten.’

•

• •

•

FACTSHEET OVER ANTON CORBIJN Corbijn heeft negen jaar gewacht met een nieuwe expositie in Nederland. ‘Ik wilde me vernieuwen, een nieuwe weg in slaan. Daarbij was het wachten ook op een expositieruimte als het FOAM.’ Een gedeelte van Inwards and onwards was in het najaar al in New York te zien. Corbijn fotografeert het liefst mensen van zijn eigen generatie. ‘Het is niet zo dat jonge, nieuwe bands niet goed en interessant kunnen zijn. Het punt is dat ik niet forever young ben en dan voel ik me ‘de oudere fotograaf’. Corbijn gaat zich na deze expositie voorlopig weer richten op het maken van films.

Inwards and onwards/Anton Corbijn FOAM/Amsterdam 24 juni t/m 1 september Prijs: € 8,- /Met CJP-korting: € 4,http://www.foam.org/

BRIGHAM FIELD Interview met Brigham Field, topfotograaf die als geen ander de vrouwelijke schoonheid weet vast te leggen. Het merendeel van fields modellen zijn professionele fashion models. Field fotografeert hun schoonheid op een adembenemende manier. Niet fashion maar hun beauty staat in zijn werk centraal. ‘My inspiration to pursue photography came in light of the events of september 11, 2001. I was living in downtown manhattan at the time, just one mile from the world trade center. Like so many New Yorkers and others around the world, my life shifted on that fateful day…’ - brigham field Laten we bij het einde beginnen. Je hebt heel veel andere dingen gedaan voordat je je carrière als (top!)fotograaf begon. Sommige dingen hebben raakvlakken met de fotografie. Je werkte als model en bent creatief directeur. En nu ook fotograaf. Wat komt er hierna? Of blijft het fotografie voor de nabije toekomst? Ik begon mijn carrière als fotograaf nu ongeveer twee jaar geleden. Ik hoop tenminste dat het nog maar het begin is. Elke fotoshoot brengt me een stap dichterbij de verwerkelijking van mijn visie. Het gaat allemaal om het neerzetten van ultieme schoonheid. Dat ben ik naar op zoek. En de zoektocht ernaar geeft mij een diep gevoel van persoonlijke verwezenlijking. Ik denk dat de viering en de expressie van onze schoonheid een manier is om te danken voor het feit dat wij menselijke wezens zijn. Het verrijkt de inhoud van de menselijke cultuur. Ik zou mijn eigen publishing company willen runnen en mijn professionele kennis willen toepassen op design & marketing. Ik wil graag producten blijven creëren en marketen die creativiteit promoten en die de maatschappij verrijken. Voor mij is dit de functie van kunst maar ook een enerverend, persoonlijk doel.

Ben je een ‘full time’ fotograaf of is de fotografie slechts (een heel belangrijk) aspect van de vele aspecten van je creatieve leven? Ik ben een full-time fotograaf. Ik doe fashion editorials en verder stop ik veel tijd en energie in mijn website, goddess - www.beautyisdivine.com. Verder werk ik toe naar de publicatie van een boek: een collectie van adembenemende, intieme portretten van de vrouwelijke schoonheid over de hele wereld. Hoe kwam je ertoe om te gaan fotograferen? Mijn inspiratie om me op fotografie toe te gaan leggen, kwam in het licht van de gebeurtenissen van 11 september 2001. Ik woonde toen in manhattan, op een afstand van ongeveer één kilometer van het world trade center. Die noodlottige dag veranderde mijn leven, net zoals dat van vele andere New Yorkers en andere mensen over de hele wereld. Het feit dat ik mij zo dichtbij de tragedie bevond, bracht mijn gevoel van zekerheid aan het wankelen. Maar anderzijds opende het mijn geest voor nieuwe mogelijkheden en gaf het me een sterke drang om mijn dromen te verwerkelijken. Kort daarna maakte ik, tijdens een project voor de united nations, kennis met de fotografie van sebastiao salgado. Ik was onder de indruk en raakte geïnspireerd door zijn treffende foto’s en de tragische beelden van schoonheid temidden van alle ellende en vanaf dat moment wist ik dat ik de kunst van de fotografie wilde beheersen. Hoe moeilijk was het voor je om een naam op te bouwen in een wereld vol concurrenten als die van de professionele modefotografen? als je een naam in een sterk concurrerende markt wilt opbouwen, moet je beschikken over goede marketing kwaliteiten. Gelukkig had ik al twaalf jaar ervaring met marketing en brand development voordat ik begon te fotograferen. Ik wilde succes hebben als fotograaf. Je moet denken als een artiest en handelen als een marketing-man.

Wat betekent fotografie voor jou? Een baan, een passie, een manier om uitdrukking te geven aan je creativiteit. Misschien niets van dit alles, of misschien wel alles bij elkaar? ik zie fotografie als een manier van leven. Fotografie is een levensstijl die veel opofferingen van je vraagt, maar het geeft je er ook veel voor terug. Als een artiest, zie ik fotografie als een medium voor sociale veranderingen. Het is een visuele taal die de power heeft om de manier waarop wij de wereld zien en de plaats die wij daarin innemen, te veranderen. Dat is heel belangrijk voor me, want ik wil zo graag een positieve invloed op de wereld hebben. Ik denk dat fotografie direct tot de harten van de mensen spreekt, zonder woorden. Waar woon en werk je? ik woon in los angeles en in New York, maar reizen is een integraal onderdeel van mijn leven geworden. Dit jaar zal ik mijn tijd verdelen tussen brazilië, midden- en west-europa, rusland en de verenigde staten. Film of digitaal? (het is een afgezaagde vraag, maar het is verwonderlijk hoeveel jonge fotograferen er nog met de traditionele fotorolletjes werken). sinds 2004 fotografeer ik alleen nog maar digitaal. Digitaal fotograferen opent de deur naar vele, creatieve mogelijkheden om dat het sneller is, efficiënter, flexibeler en je meer controle hebt. Met de introductie van de laatste generatie full-frame 35mm slr camera’s, zoals de 13 megapixel canon eos 5d kan het debat over kwaliteit van film tegenover digitaal definitief worden afgesloten. Betaalbare 35mm digitale camera’s leveren nu aanzienlijke voordelen in resolutie en kwaliteit. De digitale revolutie is hard op weg. Het is interessant om te zien hoe de digitale camera de wereld van de fotografie verandert. En stel je voor wat er de komende vijf jaar nog allemaal gaat veranderen. Ik kan bijna niet wachten!

PARADISE PORTRAIT, ERIC

ERWIN OLAF S

eks en humor. Erwin Olaf geniet wereldfaam met opmerkelijke foto’s die vaak zijn doorspekt met deze twee elementen. Zijn werk – voor onder andere Diesel, Heineken en Microsoft – choqueert sommigen, ontroert anderen en is altijd spraakmakend. Erwin Olaf (49) staat te boek als een van Nederlands’ grootste fotografen. Zelf relativeert hij dit: ‘Ik ben niet de beste in wat dan ook. Je moet gewoon dicht bij jezelf blijven. Ik heb het geluk dat mensen mijn werk mooi vinden.’ De kunstenaar sloot in 1981 zijn opleiding tot schrijvend journalist af aan de Hogeschool van Utrecht. Tijdens zijn studie kwam hij in aanraking met fotografie en sindsdien heeft hij de camera nooit meer losgelaten. ‘Ik hou van dit vak. Op mijn tachtigste wil ik nog steeds foto’s maken. Dat hoeft niet perse op dit niveau, ook het op vijftig manieren vastleggen van mijn geraniums lijkt me heerlijk.’

LATEX Opzien baren doet Olaf regelmatig, bijvoorbeeld met zijn vrije serie Fashion Victims (2000) waarin veel naakt en stijve geslachtsdelen zijn te zien. Ook Separation uit 2002, waarin een vrouw en kind beiden in latex zijn gekleed, heeft veel stof doen opwaaien. ‘Die serie werd destijds helemaal verkeerd geïnterpreteerd’, aldus Olaf. ‘Door het materiaal van de pakken vonden mensen dat ik pornografisch werk maakte met een kind er in. De foto’s gingen over mijn jeugd. In mijn kindertijd heb ik me vaak eenzaam en onbegrepen gevoeld. Voor mij waren die pakken een metafoor van onbereikbaarheid en eenzaamheid.’ Op de vraag welke overeenkomst hij dan ziet tussen latex en eenzaamheid geeft de kunstenaar een opmerkelijke antwoord: ‘Ik heb een keer staan vozen met een jongen die zo’n pak aan had. Hoewel die gast het geweldig vond, was er voor mij niks aan. Het was alsof ik in een ballon stond te knijpen. Zo’n dun laagje creëerde een enorme afstand tussen onze persoonlijke belevingen.’ De manier waarop hij zijn kindertijd heeft ervaren, gaf hij met die serie een plaats. ‘Daar zit geen oud zeer meer.’

HET IS MAAR EEN FOTO Een jaar eerder wist Olaf te schokken met zijn serie Royal Blood. Op een van de foto’s was een lookalike van prinses Diana te zien met een bloederige Mercedes-ster in haar arm. ‘Het is maar een grap. Vaak komt zoiets spelenderwijs tot stand. De vrouw op de foto was niet als de prinses gecast. Nadat de visagist klaar was met haar werk, dacht ik: “Jezus, ze lijkt wel Lady Di.” Toen ze loensend naar me keek, sloeg ik steil achterover. Het was op dat moment zonde om er niets mee te doen.’‘Aan mensen die over mijn werk vallen heb ik geen boodschap. Ze zouden zich over andere dingen druk moeten maken. Geweld en intolerantie, dat raakt mij veel meer.’ Als homoseksueel heeft hij vaak te maken gehad met onverdraagzaamheid. De Nederlandse maatschappij is in zijn ogen veel minder tolerant dan wordt beweerd. ‘In dit land mag wél worden getrouwd, maar als mannen hand in hand over straat lopen worden ze nageroepen.’

DIKKERDJES EN TRANSSEKSUELEN Olaf wil graag andere dingen fotograferen dan het gros van zijn collega’s. ‘Neem nu paparazzi: wat doen ze met honderd man om een beroemdheid? In plaats van me bezig te houden met de 5 procent van de samenleving die toch al wordt doodgefotografeerd, concentreer ik me op de overige 95 procent.’ Hierbij heeft hij een voorkeur voor groeperingen die in deze samenleving niet vaak aan bod komen. Zo fotografeerde hij in de serie Mind of Their Own (1995) louter geestelijk gehandicapten. Deze mensen probeert hij op een flatteuze wijze te portretteren. Tegenwoordig lijken emancipatieproblemen zijn werk steeds minder te beïnvloeden. ‘Ik geloof dat die achtergestelde groepen zich steeds beter redden. Dikkerdjes en transseksuelen: ze weten hun mond wel te roeren.’

EXTRA RANDJE De kunstenaar heeft nooit onder stoelen of banken gestoken dat hij een dikke boterham verdient met zijn talent. In zijn eigen series zet Olaf zich vaak af tegen commercie. Desondanks heeft hij nu een delicate balans gevonden tussen opdrachten voor grote bedrijven en vrij werk. Op de vraag of deze twee dingen wel te rijmen zijn, antwoordt hij hoofdschuddend. ‘Het ene sluit het andere niet uit. Al zou ik niet modellen in bontjassen fotograferen, terwijl ik een week later werk in opdracht van dierenrechtenorganisatie PETA.’ ‘Commerciële opdrachten zorgen er voor dat je constant wordt geprikkeld. Het probleem met fotografen die enkel kunst maken, is dat er niets met die mensen gebeurt. Daardoor maken ze steeds weer hetzelfde. Als je een fotografiemuseum bezoekt is het negen van de tien keer kut met peren.’ Wat Olaf nu zo goed maakt in zijn vak kan hij niet precies vertellen. ‘Ik tracht bij elke serie weer iets nieuws te maken. Het blijft een uitdaging telkens weer de kwaliteit van voorgaand werk te evenaren. Een goede fotograaf is technisch onderlegd en maakt inhoudelijk goed werk, maar zijn foto’s hebben ook een extra randje. Of een foto zoiets heeft is onvoorspelbaar, dat zie je pas als de foto is gepubliceerd of in een museum hangt.’

KITSCH De vier meest recente vrije series van Olaf zijn meer ingetogen dan zijn vroegere werk. Hope, Rain, Grief en Fall gaan over het ‘non-moment’, na ‘ik maak het uit’, maar net vóór de eerste traan. Zijn werk is nu minder brutaal, omdat dat in de loop der tijd beter bij hem is gaan passen. ‘Ik word ouder en minder wild. Ik kan nog steeds excentrieke series maken, maar als dat niet past bij wat ik op dat moment voel, zouden die onecht worden.’ Zo noemt hij de serie Grief die nog steeds succesvol is en hem veel geld en roem oplevert. ‘Het was verleidelijk om zoiets nog eens te maken. Maar als je het niet goed neer kan zetten, wordt het toch een beetje kitsch.’ Op de vraag of zijn werk in de toekomst nog rustiger wordt, antwoordt hij ontkennend. ‘Ik zou het naakt weer opnieuw willen gaan onderzoeken. Een stijve lul fotograferen, daar ben ik nooit op tegen.’

Zijn nieuwste serie Fall is samen met zijn eerdere series Hope, Rain en Grief tot 18 januari te zien in het Fotomuseum in Den Haag.

BODYPARTS, PULL

Rubriek Fotograﬁe kort lohan gwooit glas naar nederlandse fotograaf fotografen boos op nikon Door onze redactie Camerafabrikant Nikon heeft zich de woede van talloze fotografen op de hals gehaald. Een woordvoerder van het bedrijf plaatste op Facebook het bericht ‘Een fotograaf is maar zo goed als zijn uitrusting’ en dat werd hem of haar niet in dank afgenomen. De uitspraak was het vonkje dat het vuur deed oplaaien en binnen 10 uur na plaatsing hadden bijna 2.200 mensen al gereageerd. Het overgrote deel van de reacties is negatief: “Dit is simpelweg idioot. Jullie zijn veel beter dan dit,” aldus één reageerder. “Wat een domme status. Waarschijnlijk het idee van een marketing manager,” zo stelt een ander. Een derde: “Dus Nikon denkt dat onze ervaring en vakmanschap niks waard is?” De Nikon-profielpagina staat inmiddels vol met berichten van woedende fotografen. Het bedrijf zelf heeft nog niet gereageerd op de uitspraak en de reacties van boze fans.

Lindsay Lohan houdt niet van fotografen en dat heeft ze donderdag weer eens duidelijk gemaakt. Lohan gooide een glas naar een Nederlandse fotograaf die een kiekje van de actrice wilde maken. Door Nikita Berends De Nederlandse fotograaf, Jasper Rischen, was op een feestje toen hij Lindsay Lohan tussen de gasten spotte. Hij wilde een foto van haar maken voor V Magazine, maar mevrouw stelde dit niet op prijs en smeet haar glas in zijn richting. Gelukkig voor Rischen werd hij niet geraakt, maar een meisje van de bediening kreeg het drankje over zich heen. Problemen ‘Ik vond haar altijd leuk, zonder haar ooit te hebben ontmoet.

nieuwe website World Press Photo Een paar daagjes later dan gepland ging de nieuwe World Press Photowebsite vandaag in de lucht. En het was het wachten meer dan waard, want de nieuwe site is een stuk overzichtelijker en breder van opzet dan de oude. Zo zijn de winnaars van de 54e World Press Photo Contest van dit jaar in volle glorie te zien. Ook de World Press Photo Academy en de Joop Swart Masterclass voor veelbelovend fotojournalistiek talent hebben hun eigen stek gekregen. Verder een agenda (onder het kopje Events), en een webwinkel (Store) waarin onder andere de jaarboeken met alle highlights te koop zijn. Uiteraard ontbreken evenmin links naar de accounts van World Press Photo op Facebook en op Twitter.

Biograﬁe Steve jobs ook in nederland(s) verkrijgbaar!

Fotograﬁe of schilderij? Het lijkt alsof er een lekker broodje is gefotografeerd, maar als je goed kijkt is het toch echt een schilderij. Tjalf Sparnaay probeert met zijn manier van schilderen de gewone dingen in het leven anders te bekijken.

nieuwe neus De winnende World Press Photo 2011 laat een Arabisch meisje zien met een zwaar verminkt gezicht. Haar neus mist volledig. Eén van de aankondigingposters van de expositie in de Oude Kerk in Amsterdam laat zien dat een weldoener haar een nieuwe neus heeft gegeven.

De eerste officiële biografie van Apple-man Steve Jobs komt uit! Vanaf 24 oktober a.s. ligt hij in de winkel. Schrijver van het boek, Walter Isaacson, sprak naast Steve Jobs ook met verschillende mensen die met Jobs op een dagelijkse basis te maken hebben. Zijn research duurde ruim twee jaar. Bizar nieuws is dat Jobs heeft aangegeven de inhoud van het boek op geen enkele manier te willen redigeren. Hij hoeft zelfs het manuscript niet te lezen, voordat het naar de drukker gaat. Waarschijnlijk dus het eerste open verhaal over deze markante man! Gelukkig verschijnt er ook een Nederlandse vertaling.

iPad in bed en zelfs in bad Onderzoek van Nielsen wijst uit dat de iPad vooral gebruikt wordt in bed (21%), met vrienden (10%) en terwijl er TV wordt gekeken (30%). Ook zijn er nog heel wat mensen (4%) die het aandurven hun iPad in de badkamer te gebruiken. Vergeleken met tablets worden eReaders veel gebruikt in bed,

JORIS VAN BENNEKOM Joris van Bennekom over de TheaterFotoPrijs

e winnaars van de TIN Theater Prijzen 2011 zijn 8 november bekend gemaakt. Joris van Bennekom mocht, voor zijn foto van Soldaat van Oranje, de TheaterFotoPrijs in ontvangst nemen. Wij spraken met hem over deze prijs en zijn beroep als fotograaf.

Van Bennekom heeft de foto van de musical gemaakt met een Nikon D300 en een 17-55 2,8 lens. Achteraf heeft hij de foto niet bewerkt. ‘Bewerken doe ik eigenlijk nooit. Met uitzondering van het beeld iets lichter of donkerder maken, of uitsnijden. In andere bewerkingstechnieken ben ik ook helemaal niet behendig.’ in het bootje, waardoor je beweging in de foto krijgt. Een lid van de jury, Hans Kemna, vertelde dat hij vanwege deze foto twee keer naar de voorstelling is geweest. Dan weet je gewoon dat het een goede foto is.’

Speelperiode van Soldaat van Oranje - De Musical

ANDERE FOTO’S IN DE SERIE ‘Catherine ten Bruggencate speelde de allereerste Wilhelmina in de voorstelling. In één van mijn foto’s van de voorstelling komt ze aan met het vliegtuig. Maanden later vertelde ze me dat ze tijdens alle repetities maar niet begréép dat het zo’n ontroerend moment is. Toen ze die foto zag viel bij haar opeens het kwartje. Ze snapte ineens wat dat moment zo bijzonder maakt. Overigens is dit een goed voorbeeld van je werk moeten doen als fotograaf, terwijl de boel nog niet klaar is. Op de originele foto houdt een technicus de deur van het vliegtuig open omdat er nog geen haakje zat. Die foto heb ik dus duidelijk ‘bewerkt’.’

DE PRIJS De prijs heeft, behalve heel veel positief commentaar nog geen extra opdrachten voor Van Bennekom opgeleverd. Hij verwacht ook niet dat dit gaat gebeuren: ‘Er was ooit een fotograaf in de jaren ‘70 met een overzichtstentoonstelling in het Stedelijk Museum. Hij ging op maandagochtend naast de telefoon zitten omdat hij dacht dat de klanten dan wel zouden bellen. Er belde helemaal niemand en na een paar maanden ging hij maar weer zelf met zijn vaste klanten bellen. Die riepen allemaal: “Jij hangt in het Stedelijk Museum, jij bent zo duur geworden dus jou bellen we niet meer.” Dat effect kan het dus ook hebben.’ De prijs ziet Bennekom wel als een enorme eer: ‘Het is een gigantische voorstelling, het is heel erg leuk als je dat tweedemensionaal terug kunt brengen tot één foto die het verhaal vertelt. En als die foto dan ook nog eens een prijs wint, is dat al helemaal een kroon op het werk.’ Het prijzengeld van 2500 euro geeft Bennekom uit aan apparatuur en fotospullen. Het grootste deel van het bedrag investeert hij in een 2,8 mm lens, die hij voorheen huurde. ‘Die heb ik al heel lang op mijn verlanglijstje staan. Maar het is allemaal heel duur. Dus het is fijn dat ik dit geld aan mijn vak kan besteden. Nu kan ik die lens lekker hébben.’

VAN BENNEKOM ALS FOTOGRAAF Van Bennekom’s vader was ook beroepsfotograaf. Toch was het maken van dezelfde keuze als zijn vader niet vanzelfsprekend. ‘Het heeft eigenlijk best wel lang geduurd voordat ik erachter kwam dat ik kon fotograferen. Maar de camera lag altijd voor het grijpen en zo ingewikkeld is cameratechniek ook niet. Over dat laatste ging het trouwens ook nooit. We hadden het thuis wel altijd over theater en het vastleggen daarvan.’ Het technische gedeelte van het vroegere zwart/wit heb ik van mijn vader geleerd. In de donkere kamer filmpjes ontwikkelen en dan mooie afdrukken maken, maar vooral het leren kijken heeft hij mij bijgebracht. Toen het digitaal werd is mijn vader afgehaakt. Het traject van analoog naar digitaal heb ik echt zelf bij elkaar moeten sprokkelen.’ ‘Ik mis het wel hoor, die donkere kamer en een avond lang afdrukken maken. Om dan vervolgens fysiek met een doos met afdrukken onder je arm naar de klant te gaan en het te presenteren. Dat is er gewoon helemaal niet meer bij. Je mailt een link door en aan de andere kant gaan ze op een scherm naar je foto’s zitten turen. Digitaal gaat het nou eenmaal veel sneller.’ VOORBEELD Wanneer we de fotograaf naar zijn grote voorbeeld vragen neemt hij eerst een lange denkpauze gevuld met veel ‘uhms’ en ‘poeh’s’. Maar wanneer hij eenmaal iemand in gedachten heeft, is het enthousiasme duidelijk in zijn stem te horen. ‘Ik zag ooit in New York een foto van Robert Mapplethorpe. Het is een foto van een gipsen beeld van Mercurius voor een zwart-wit gestreepte achtergrond. Dat is een bijna opwindende foto van een gipsen afgietsel. Hoe hij dát nou voor elkaar kreeg… Ik heb altijd met grote bewondering naar zijn foto’s gekeken. Ook omdat ik het zelf niet zou kunnen maken. Zijn foto’s zijn bijna magisch.’ Toekomstplannen Bennekom is net weer begonnen met het fotograferen van ‘Ramses’, een productie van Albert Verlinde. ‘Van wat ik er tot nu toe in de repetities van gezien heb, is het prachtig. De meeste voorstellingen zijn nu in première gegaan, dus breekt er voor mij even een rustige periode aan. Wat altijd goed is om je archief even op te schonen. En het is bijna het eind van het jaar hè, dan moet de boekhouding weer ingeleverd worden.’

door: Charlotte Lipic|28 november, 2011

Inez van Lamsweerde - Rietveld Academie, Amsterdam, 1986 ÂŠ Inez van Lamsweerde & Vinoodh Matadin

INEZ VAN 18

INEZ VAN Ik wilde Inez van Lamsweerde om meerdere redenen interviewen. Ten eerste: zij en haar partner Vinoodh Matadin fotograferen met hetzelfde gemak voor modemerken als voor tijdschriften en hebben daarnaast in zowat alle belangrijke musea ter wereld gehangen. Ten tweede: ze kregen als eerste succes en navolging door digitale beeldbewerking toe te passen op modefotografie en zijn daarmee in elk geval deels verantwoordelijk voor het feit dat professionele fotografen de kans kregen om nieuwe en spannende dingen met fotografie te doen. Ten derde: Inez en Vinoodh zijn een fotografenduo dat op werkgebied alles samendoet, maar er daarnaast in slaagt ook al 18 jaar een romantische relatie te hebben. Dit laatste was voor mij van speciaal belang, aangezien ik voor het interview druk bezig was mijn verkering met iemand met wie ik samenwerk te redden. Dus vroeg ik Inez tijdens ons telefoongesprek om relatieadvies. Ik had er weinig aan, want ik typ dit moederziel alleen in een naar eenzame mannen stinkend huisje. Laat mijn koperkleurige droeftoeter je er echter niet van weerhouden verder te lezen, want a) mijn sores maken jou terecht geen moer uit, b) misschien heb jij wel wat aan dat advies en c) Inez van Lamsweerde zegt nog veel meer wijze dingen. Vice: Bedankt voor dit gesprek. Jullie hebben naam gemaakt met FOR YOUR PLEASURE, een met de Paintbox-computer bewerkte fotoserie die in 1994 werd gepubliceerd in het Britse blad The Face. Wat denkt u dat uw werk heeft betekend voor de acceptatie van digitale beeldbewerking? Inez van Lamsweerde: Ik denk vrij veel. Die serie in The Face was eigenlijk de eerste keer dat er digitaal bewerkte modefotografie in een tijdschrift werd gepubliceerd. Digitale bewerking werd wel gebruikt om advertenties meer glans te geven of er konijnen mee te laten vliegen, maar in de modewereld mocht je echt niet zien dat je de computer gebruikt had. Maar wij ontdekten juist dat de mogelijkheden voor bewerking interessant waren als je er op een subtiele manier mee om kon gaan. Wij waren constant bezig om beelden op zo’n manier te veranderen dat het niet meteen zichtbaar was dat het op de computer was gebeurd, maar dat er toch een soort ongemak of dualiteit in dat beeld zat.

Toen vervolgens beeldbewerking in de mode kwam en iedere fotograaf zijn beelden digitaal begon te bewerken, voelde u toen iets van een hete adem en een nek enzo? Een beetje. Toen wij net begonnen met digitale bewerking, begonnen andere, bekendere fotografen ons na te doen. Zoals wie? Bijvoorbeeld Mondino. Hij had al het geld in de wereld, terwijl wij foto’s met een superlaag budget manipuleerden. Voor ons was het heel lang sparen en dan lang werken. Ik las dat u twee maanden bezig was aan FOR YOUR PLEASURE. Maar we hadden al snel het gevoel dat we op onze eigen lijn zaten, onze eigen weg. Dan maakt het niet meer zoveel uit wat anderen doen. Precies. Op een gegeven moment ging iedereen steeds verder met het retouchen—het vliegende konijnen-fenomeen zoals wij dat noemen—tot het er uiteindelijk veel te gemanipuleerd uit ging zien. Wij reageerden daarop door het beeld kapot te maken, en de fouten juist te laten zitten. Op een gegeven moment gebruikten we de computer helemaal niet meer, maar dan dachten mensen toch nog dat wij die hadden gebruikt. “Wat zijn die handen groot,” zeiden ze dan, maar we hadden er niks aan veranderd. FOR YOUR PLEASURE kwam uit in de grunge-periode. Behalve dat grunge mensen aanzette tot het dragen van houthakkersbloezen had het ook invloed op de fotografie. U zei eerder dat die in die tijd vooral uit deprimerende zwart/wit-foto’s bestond, en dat jullie kleurrijke en energieke werk daar een tegenreactie op was. Maar wat zou een fotograaf nu moeten doen om anti te zijn? Bestaat dat überhaupt nog? Ik denk dat de underground aan het verdwijnen is. Alles is openbaar vanwege het internet. Iedereen heeft meteen een podium, en een kans om het te maken. Er zijn ook zoveel meer tijdschriften dan toen wij begonnen.

e t h c e n e e e j Zo word ! f a a r g o t o f r e huisdi Of ze nou schattig of misschien wel heel cool zijn, je wilt vast je huisdier een keer op de foto zetten.

Maak je geen zorgen als je hond, kat of misschien wel leguaan bang is voor de camera,

deze kleine duivertjes kunnen niet ontsnappen aan een echte huisdier fotograaf!

We gaan je nu

leren hoe je elk dier op de foto kan krijgen!

Probeer e en verhaa l te verte Probeer met llen. je foto een ve rhaal te verte andere mense lle n die n gelijk snappe n. Katten hebb bijvoorbeeld ee en n hele hypnot iserende blik zitten te bestud als ze iets eren waar ze graag hun na willen zetten, gels in dat herkent ie dereen! Het is idee om je ca een goed mera ergens midden in je hu leggen, zodat is neer te je de camera snel kan pakk zoâ&#x20AC;&#x2122;n verhaal zi en als je et!

nkt! huisdier ook de Denk hoe jouw k op zâ&#x20AC;&#x2122;n rlij tuu na ier isd hu l je je Voor een portret wi ograferen fot te m dus probeer he n, ele vo en lat k ma ge dat wel plekje, misschien is op zijn/haar favoriete sschien wel l, op de stoep of mi een schommelstoe n het lekker de t. Veel katten vin bovenop de koelkas even uit te om et Ni en te liggen. op bovenop je boek jij dan missjij niet kan lezen en rusten, maar zodat elen! chien met ze gaat sp

id op plotWees voorbere ingen! selinge beweg nogal onvooren Huisdieren kunn aatsen zich rpl ve en n spelbaar zij ing! Stel je fozonder waarschuw n jungle safari ee tosessie voor als apt ineens! en de cheetah ontsn ieren heel onSoms kunnen huisd n ze weg als ge rustig zijn en sprin mera horen, ca je n ze het klikje va rtijd anders dus moet je je sluite in op ongeveer instellen. Stel hem w roodharige jou t 1/125ste, zoda kat niet

Probeer de rommel op te ruimen vo de foto. or Je wilt natuurlijk geen rommeltje om de foto hebb of je Dalmatier en fotograferen vo or een vies douc gordijn. Vergee het niet: probeer net zo te denken huisdier (eten, als je slapen, spelen ), maak het mak Als je een plek kelijk! je hebt gekoze n voor de foto’s dat plekje dan , maak netjes! Geen vi eze sokken, st TV-gidsen, dat iften of leidt natuurlijk heel erg af en niks te maken hebben met ‘het verhaa l’.

in Maak deze woordzoeker en w n. re ie d is u h e d ek zo ! s ij pr n ee • • • • •

CAMERA FLITS FOTOGRAFIE HOK HOND

• • • • •

HUISDIER KAT LENS MAND VOER

orden o w e Zoek d kans op ak en ma e prijzen!! ig parcht

COLOFON Hoofdredachteur Tommy Krol Tekstredactie Floor Schrijvers Rick Veenboer Renate Stalman Beeldredactie Hans de Bruin Carline Huge Eindredactie Renier Kist Tessa Lafebre Zakkelijk Assisten Elinor Archeon Vormgeveing Luuk Laurens www.lau-design.nl Logo Luuk Laurens alle inhoud 2012 ÂŠ

APRIL 05/2012

Gratis Openbare rondleiding in Nederlandse Gebarentaal

APRIL 07/2012

Fotografieworkshop voor volwassenen

APRIL 12/2012

Rondleiding door Bertien van Mannen door Letâ&#x20AC;&#x2122;s Sit Down Before We Go

MEI 01/2012

Kinderworkshop in de meijaarsvakantie