Luzac|MAG #3 by Luzac Onderwijs

LUZAC MAG VOORJAAR|2017

Dossier

Van mavo naar vwo Lars doet het!

examen training op school wanneergeslaagd.nl tips & tricks

Waarom je graag slaapt geef je hormonen maar de schuld

DIT IS DYSLEXIE En zo ga je ermee om

ROSALIE & JEANETTE

FAMILIE SWINKELS & LUZAC

Ondernemingsgezin(d)

VRIENDSCHAP VOOR HET LEVEN

MAVO, HAVO EN VWO - VAN BRUGKLAS TOT DIPLOMA

Kom naar onze open dag op 14 januari of 24 juni Ben je door dit magazine nรณg nieuwsgieriger geworden naar Luzac? De beste indruk krijg je als je onze open dag bezoekt. Kom sfeer proeven op een vestiging bij jou in de buurt en stel alle vragen die in je opkomen. We kijken uit naar je komst!

www.luzac.nl

Voorwoord Al even staar ik voor me uit. Ik weet het niet meer. Ik kijk en kijk naar het stuk papier voor me, in de hoop dat het antwoord zich op magische wijze openbaart. Maar er gebeurt niks. Ik begin een beetje radeloos te worden. Hoe moet ik nu verder? Mijn klasgenoten vermoeden het waarschijnlijk ook al. Ik ben de weg echt kwijt. Maar zij ook. Op de gok kies ik een richting en uit het niets zie ik een leeuw. Geweldig! We zijn gered! Vanaf hier lopen we in één streep naar de uitgang van de dierentuin. Het dagje Blijdorp was wat mij betreft een van de leukste klassenuitjes op Luzac. We waren vrij om zelf rond te lopen, ons uit te leven en - toegegeven - te verdwalen. Deze uitjes zijn wat mij betreft de ideale gelegenheden om nieuwe vriendschappen op te bouwen. Toen ik op Luzac kwam, kende ik niemand. Op de derde dag gingen we surfen met de klas en raakte ik bevriend met twee andere jongens. Deze vriendschap is inmiddels heel hecht. Ik begon op Luzac met de gedachte om na een jaar weer terug te keren naar mijn oude school. Nu wil ik niet meer weg. Het is meer dan een opleiding. De vriendschappen die op Luzac zijn ontstaan, zijn voor het leven. CASPER GILSING, LUZAC ROTTERDAM

COLOFON HOOFDREDACTIE Sabrina Barmentloo

ADJUNCT-HOOFDREDACTIE Juliette

voudigd zonder voorafgaand schriftelijke toestemming van Luzac. Luzac is niet

van Eijk COÖRDINATIE Marlies Strik

aansprakelijk voor handelingen van derden welke mogelijkerwijs voortvloeien uit het

EINDREDACTIE Joris Heynen, Eva van Meijl

lezen van deze uitgave. Luzac kan op geen enkele wijze aansprakelijk worden ge-

VORMGEVING Daniëlle Bouman, Lindsey

steld voor eventueel geleden schade door vermeldingen in het blad. Luzac behoudt

Schlenter, Eric Waterschoot UITGEVER

zich het recht voor ingezonden materiaal zonder kennisgeving vooraf of gedeeltelijk

Eric Bruger DRUK Prevision Eindhoven

te publiceren. Over uitslagen van prijsvragen/acties wordt niet gecorrespondeerd.

TEKSTEN Jennifer Baron, Bureau Bax, Claire Dazert, Casper Gilsing, Inez van

PRODUCTIE

CONTACT

Kesteren, Peter Knieriem, Karlijn Linssen,

Luzac

BCM bv

Texperts, Verbeeldkracht

Javastraat 2c /

Postbus 1392

FOTOGRAFIE Sander van der Veen

Postbus 82284

5602 BJ Eindhoven

ILLUSTRATIES Max Grunfeld, Vijselaar &

2508 EG Den Haag

telefoon: 040-8447644

Sixma, Karlijn van der Wier OP DE COVER

telefoon: 070-3508455

Rosalie van Loosbroek en Jeanette Solli,

www.luzac.nl

Luzac Eindhoven - zie interview pagina 66

succes@luzac.nl

Inhoud Lars Kok: “Ik kon vwo doen, dus waarom zou ik het niet proberen” 6

10 16

Lunchcolleges

Jennifer weet raad Pauze

Binnenstebuiten

Docent Saskia van Asselt gaat

Voor al je vragen en zorgen

Borna Habibian neemt ons

De schooltas van Babette de

mee tijdens zijn pauze

Haan op z’n kop

door na de bel

Studiekeuze

Doorstuderen

Alumnus

Amsterdam

Luzac laat je de juiste weg

Kan gewoon bij Luzac Hogeschool

Bart Malenstein: “Ik dacht voor

Hoe de school voor gezonde

het eerst na over wat ik wilde”

kinderen Luzac Lyceum werd

kiezen

en de hotspots in de buurt

54 Familie Bauer: “We hebben nu veel blijere kinderen” 45

Boekentips

Examentraining

Blijf ademen!

Bereken je cijfer

Van Elsschot tot Süskind – wat

De optimale voorbereiding voor

Vette vis, bananen, veel slapen

Autodidact Alexander van

te lezen van de literatuurlijst?

je diplomastrijd

en andere aanraders tegen

Citters ontwikkelde

examenstress

wanneergeslaagd.nl

Sponsoring

Tijdlijnen

BFF’s

Vestigingen

Luzac legt de lat letterlijk

Romy Heideman deelt een

Rosalie van Loosbroek en

Locaties en contactadressen

hoger in de paardensport

volle schoolweek

Jeanette Solli zijn besties

Lars Kok ging van mavo naar vwo

Laatbloeier ziet droom uitkomen Op de mavo beginnen en eindigen op het vwo – het komt niet vaak voor, maar het kán wel. Dat bewijst de zeventienjarige Lars Kok. Bij Luzac Goes doet hij zijn best om volgend jaar zijn vwo-diploma in de wacht te slepen. TEKST: PETER KNIERIEM

DE LEERROUTE VAN LARS Lars doet een beperkt aantal vakken per jaar, maar hij doet wel gelijk eindexamen in die vakken. Zijn traject is als volgt: Eerste jaar • Nederlands, Engels, natuurkunde en maatschappijleer • Profielwerkstuk • Rekentoets Tweede jaar • Wiskunde B en D, natuurkunde, informatica, Spaans en algemene natuurwetenschappen (anw)

rgens had Lars Kok altijd

IRONIE

wel het gevoel dat hij meer

Lars ging ook langs bij Luzac. Daar

aankon, maar dat kwam er

mocht hij een Cito-toets maken,

niet altijd uit. Op de basisschool had

hopend dat hij kon aantonen dat hij

hij moeite met leren en zijn Cito-sco-

de havo heus wel aan zou kunnen.

re was niet al te best. Hij kreeg een

En toen kwam de verrassende uit-

vmbo-advies. Die opleiding rondde

slag: “Het bleek dat ik op de meeste

hij succesvol af, maar hij stond te

vakken vwo-niveau had. Dus toen

trappelen om het een niveau hogerop

veranderden mijn plannen. Ik kon

te zoeken. Naar de havo dus. “Maar

ineens vwo doen, dus waarom zou ik

een school vinden die me toeliet,

het dan niet proberen?”

was nog niet zo gemakkelijk”, vertelt

Bij Luzac gingen ze met Lars om de

Lars. “Ik had een grote achterstand

tafel zitten om te kijken welke route

in scheikunde en daar waren veel

hij zou gaan volgen: eerst een jaartje

scholen niet blij mee, bang dat ik het

havo doen en dan het vwo, of toch

niet zou gaan halen.”

meteen vwo proberen? Lars koos

HET TRAJECT VAN Naam: Lars Kok Leeftijd: 17 Klas: 6 vwo Luzac: Goes

voor dat laatste. Hij deed voor drie vakken meteen eindexamen: Nederlands, Engels en scheikunde. “Daarnaast volgde ik ook nog maatschappijleer en maakte ik mijn profielwerkstuk. De talen heb ik afgesloten met een 6 en voor scheikunde heb ik gemiddeld een 8 gehaald. Ironisch toch? Op andere scholen werd ik niet aangenomen omdat ik met scheikunde achterliep en nu blijkt het een van mijn sterke punten te zijn!”

BIKKELEN Dit schooljaar doet Lars nog eens voor vijf vakken examen. Dat is niet altijd makkelijk, maar hij zet door. “Het is toch wel even wennen: ineens twee niveaus hoger. Je doet alles meteen op eindexamenniveau. Ik zat vorig jaar echt van negen tot vijf op school en dan moest ik thuis soms ook nog wat doen. Je doet drie leerjaren van één vak in een jaar. Dat is zwaar, maar ik heb het nu goed te pakken. Het is nog steeds veel werk, maar ik kan het aan. Ik hoop op een 8 voor natuurkunde en ook bij wiskunde ga ik scoren.” Eerst nog even een jaar bikkelen en dan denkt Lars erover om naar de universiteit te gaan. Wat hij precies wil gaan studeren? Lars is er nog niet helemaal over uit, maar zo’n vwo-papiertje biedt natuurlijk wel meer mogelijkheden. “Technische natuurkunde, informatica, sterrenkunde – ik twijfel nog. Ik weet wél welke richting ik op wil: ik ben een ‘exacte vakkenman’.”

DROOM Lars heeft het naar zijn zin op Luzac. De kleine klassen, de intensieve begeleiding, maar vooral zijn medeleerlingen maken dat hij inmiddels fluitend naar school gaat. Hij is gewoon beter op zijn plek op het vwo. “Hier klikt het veel beter met de meeste mensen. Soms zijn ze verbaasd dat ik van de mavo kom. Wat ik er zelf van vind? Tja, stiekem wel knap van mezelf. Hier heb ik altijd van gedroomd en nu is het werkelijkheid geworden. Ik kán leren en daar wil ik dan ook gebruik van maken.”

“Nu blijkt scheikunde een van mijn sterke punten te zijn!”

STAPELEN Een deel van de leerlingen kiest ervoor om na een afgeronde middelbareschoolopleiding een niveau hoger te proberen. ‘Stapelen’ heet dat. 20 procent van de vmbo’ers uit de theoretische leerweg en 8 procent uit de gemengde leerweg stappen over naar de havo. Ongeveer driekwart van die vmbo’ers haalt een havodiploma. Doorstromen naar het vwo gebeurt niet zo vaak: slechts 2 procent van de vmbo-leerlingen rondt uiteindelijk het vwo af. (Bron: VO-Raad)

John Lennon, Albert Einstein, Muhammad Ali – dyslecten bevinden zich in goed gezelschap. Dat neemt niet weg dat het vervelend is als lezen en schrijven moeilijk gaan. Leerlingen met dyslexie lopen vaak vast in het reguliere onderwijs en krijgen meestal een lager schooladvies dan bij hun intelligentie past. TEKST: PETER KNIERIEM | ILLUSTRATIE: MAX GRUNFELD

De woordendans te lijf

D SL X ! Y

yslexie betekent letterlijk ‘niet goed

TAAL ALS MUZIEK

kunnen lezen’. De term komt uit het

Dyslecten nemen nieuwe informatie (klan-

Grieks: ‘dys’ is ‘beperkt’ en ‘lexis’ is

ken, woorden, tekst) langzamer in zich

‘woord’. Hoewel de term dyslexie al sinds

op dan andere mensen. Lezen gaat traag,

1887 bestaat, zijn er vooral de afgelopen

voorlezen stotterend. Er moet te veel in-

jaren enorm veel dyslecten bijgekomen.

formatie worden verwerkt in de hersenen,

Inmiddels heeft zo’n tien procent van alle

wat tot problemen leidt. “Dyslexie is geen

scholieren een dyslexieverklaring. Dyslec-

hersenafwijking, zoals vaak wordt gedacht,

ten hebben moeite met taal. Het begrijpen

maar een gebrek aan de ontwikkeling van

van teksten en het aanleren en toepassen

het al aanwezige taalsysteem tot een ge-

van de taalregels gaat moeizaam. En dat

schreven taal”, vertelt Saskia. Met andere

leidt tot veel spelfouten. “‘Lichamelijk’ met

woorden: alle taalregeltjes die je al op de

dubbel ‘a’, ‘door’ wordt ‘dor’, ‘minimale’

basisschool leert, zitten niet goed in je

geschreven als ‘minemale’, ‘misschien’ met

hoofd en moeten dus opnieuw aangeleerd

één ‘s’ – ik zie van alles voorbijkomen”, zegt

worden. Saskia: “Als ik muziek wil spelen,

Saskia Bos. Ze is docent N ederlands op

moet ik weten waar bijvoorbeeld de ‘A’ op

Luzac Goes en helpt al dertig jaar leerlin-

mijn instrument zit. Na veel oefenen, hoef

gen met taalproblemen.

ik niet iedere keer te zoeken naar die

DYSLEXIETRAJECT OP LUZAC Leerlingen met dyslexie mogen langer over hun examen doen en krijgen ‘audio-ondersteuning’ door middel van ingesproken teksten. Daarnaast mogen ze de toets op een tekstverwerker uitwerken. Dat is wettelijk zo vastgelegd. Bij Luzac krijgen leerlingen met dyslexie extra intensieve begeleiding en structuur en maken daardoor binnen korte tijd grote sprongen. Docent Saskia Bos: “Na een paar maanden zie je een enorme ontwikkeling in de leesvaardigheid en kunnen ze beter tekst verklaren. En je ziet dan ook de Cito-score enorm omhooggaan.”

noot en sla ik hem automatisch aan. Zo is het bij taal ook. Als het geen automatisme is, kom je er uiteindelijk ook wel. Maar je doet veel langer over het lezen van een tekst.”

ZELFVERTROUWEN Doordat dyslecten trager lezen en veel spelfouten maken, kunnen ze vaak niet meekomen op school. Hun Cito-scores zijn lager dan bij hun intelligentie past, omdat ze het tempo waarop ze de toets moeten maken, niet kunnen bijhouden. Met een onjuist schooladvies tot gevolg. Saskia: “Die kinderen hebben problemen met hun zelfvertrouwen, want hun verstand is juíst heel goed. Ze hebben de hele basisschool geprobeerd om het goed te doen. Ze snappen het allemaal, maar als het op schriftelijk taalgebruik

aankomt, dan gaat het elke keer fout.” Er is geen wondermiddel tegen dyslexie. Kinderen bij wie de diagnose is gesteld, zullen altijd meer moeite hebben met lezen en schrijven. Toch is er een hoop aan te doen. Goede begeleiding en veel oefening leiden uiteindelijk tot veel betere lees- en spellingsvaardigheden. Ook wordt een taalniveau bereikt dat bij de intelligentie van de leerling past.

VAN VMBO-KADER NAAR VWO DYSLEXIE OF NIE?

Carmen Voeten (13, zie foto boven) zit op

Het aantal scholieren dat dyslexie heeft, steeg de

Luzac Goes. “Voordat ik naar de middel

afgelopen jaren explosief: in 2007 was nog 1,6 procent

bare school ging, dacht ik echt: Neder-

van alle eindexamenleerlingen dyslectisch (2930), vorig

lands gaat een drama worden. Maar ik

jaar steeg dat aantal naar 20.544, ruim 10 procent van

vind het eigenlijk hartstikke leuk nu. Ik heb

de leerlingen. Een enorme stijging, maar is het wel écht

er geen problemen meer mee. Als je elke

zo? Het VARA-programma RamBam toonde aan dat veel

dag die taalregels leest, zitten die er op

scholieren wel héél gemakkelijk een dyslexieverklaring

een gegeven moment zó in. Je vergeet ze

krijgen. Zo’n verklaring biedt veel voordelen: je mag

gewoon niet meer. Daarnaast heb ik veel

langer over je tentamen doen, hulpmiddelen gebruiken

geleerd door elke dag een zin op te

en bij studievertraging krijg je financiële steun, die kan

schrijven en die te ontleden. Ik verliet de

oplopen tot duizenden euro’s. RamBam liet zien dat de

basisschool met een vmbo-kaderadvies,

bureaus die dyslexieverklaringen uitgeven zich gemak-

maar zit nu in havo 2 en misschien kan ik

kelijk om de tuin laten leiden door studenten die een

volgend jaar wel naar het vwo. En ik zit bij

taalstoornis faken, om zo extra tijd en geld op te strijken.

de schoolkrant! Natuurlijk, ik maak soms

Minister Jet Bussemaker belooft iets aan de situatie te

echt nog weleens een spelfoutje, maar ik

gaan doen: “De oplossing moet toch vooral liggen bij de

vind het leuk om naar school te gaan. Het

psychologen en orthopedagogen die zo’n papier afgeven.

is gezellig. Dat is een groot verschil met

Die studenten en bureaus horen nog van mij.”

vroeger. Ik snáp het nu. En daar word ik blij van.”

Hij zou natuurlijk met zijn ouders op vakantie kunnen gaan, maar als hij zon der hen op reis wil, moet hij dat zelf betalen. Fynn Schulenberg werkt daarom na schooltijd als pizzakoerier. “Een prima baantje”, vindt hij. “Een beetje rondrijden op een scooter, ideaal na een lange schooldag.” TEKST: BUREAU BAX

Van pizzakoerier tot dierenarts

“EXTRA’S MOET IK ZELF BETALEN” IS DIT JE EERSTE BIJBAAN?

tussen hbo en school werkte ik wel veertig

ligerswerk dat ik afgelopen zomer heb

“Nee, ik heb al best veel baantjes gehad. Na

uur per week. Nu bezorg ik vooral pizza’s in

gedaan in een dierenasiel.”

dat ik in 2013 mijn havodiploma had gehaald

de weekenden en ‘s avonds na school.”

WAT MOEST JE DOEN?

bij Luzac, ben ik een halfjaar gaan backpack en in Nieuw-Zeeland. Ik had toen allerlei

VERDIENT HET EEN BEETJE?

“Ik heb vooral veel hondenhokken

kleine baantjes, voornamelijk op boerderijen.

“Per week verdien ik gemiddeld zestig tot

schoongemaakt, honden uitgelaten en met

Zo moest ik appels plukken, druivenranken

zeventig euro. Dat geld spaar ik om te kun

ze gespeeld. Ik vond het leerzaam, omdat

vastzetten en zakken diervoedsel versjou

nen reizen. Mijn ouders betalen mijn huur

het een realistisch beeld geeft van werken

wen. Toen ik terugkwam in Nederland begon

en ik krijg geld voor boodschappen. Maar

met dieren. Dat is niet alleen knuffelen,

ik met een hbo-opleiding diermanagement,

als ik iets extra’s wil, zoals vakantie, moet

maar vooral hard werken. Het gaf mij veel

maar dat was een verkeerde keuze. Ik wil

ik dat zelf betalen. Ik werk niet alleen voor

voldoening. Ik vond het fijn om het goede in

graag diergeneeskunde gaan studeren en

het geld. Ik vind het ook fijn om even fysiek

mezelf naar boven te halen.”

daarvoor heb ik mijn vwo-diploma nodig.

bezig te zijn, in plaats van de hele tijd met

Ik besloot weer naar Luzac te gaan. In de

mijn hoofd, zoals op school.”

tussentijd ben ik gaan werken. Mijn kamer genoot werkte als pizzakoerier en dat leek mij ook wel wat.”

DE BIJBAANTJES TOP 5

DOE JE ERVARING OP DIE JE ALS DIERENARTS KUNT GEBRUIKEN?

1. Oppassen

“Misschien het contact met mensen. Ik

2. Kranten bezorgen

WAT IS ER ZO LEUK AAN?

bezorg bij veel verschillende klanten. Vaak

3. Werken in een supermarkt

“Het is best ontspannen. Als ik op mijn scoo

zijn ze blij om me te zien, maar soms

4. Werken in de horeca

ter rondrijd, voelt het niet alsof ik aan het

gooien mensen meteen de deur dicht als

5. Karweitjes

werk ben. En het is flexibel. Ik geef aan het

ze hun pizza hebben. Dat trek ik me niet

(Bron: Nibud Scholierenonderzoek

begin van de week door wanneer ik kan wer

persoonlijk aan, hoor. Wat betreft ervaring

2016)

ken en dan word ik ingedeeld. In de periode

denk ik dat ik meer heb aan het vrijwil

DE BIJBAAN VAN Naam: Fynn Schulenberg Leeftijd: 22 jaar Opleiding: 5 en 6 vwo in één Luzac: Groningen Bijbaan: pizzakoerier Loon: ongeveer € 7,- per uur

Sommige docenten zien hun pauze als heilig. Dat geldt niet voor Saskia van Asselt (42) van Luzac Utrecht. De natuurkundedocent geeft lunchcolleges over bijvoorbeeld kwantummechanica en de relativiteitstheorie. “Het is leuk als leerlingen in verbazing het lokaal verlaten.” TEKST: TEXPERTS

De passie van docent Saskia van Asselt

Lunchcolleges à la ‘DWDD University’ E

indelijk pauze. De zoemer galmt

een stopwatch bijvoorbeeld, met een

door het schoolgebouw. Lokalen

YouTube-filmpje of met een aflevering

stromen leeg. In de aula eten

van komedieserie The Big Bang Theory.

leerlingen een boterham. Even een

dolletje maken met vrienden. Verstand

KELVIN BIJ DE BOTERHAM

op nul dus. Maar niet voor iedereen.

Het idee om deze lunchcolleges te geven,

Een groepje nieuwsgierige leerlingen

ontstond twee jaar geleden, nadat een

gaat in een verlaten lokaal zitten, want

leerling iets vroeg over wat hij in de

het lunchcollege van natuurkunde-

krant had gelezen. “Een van de betere

docent Saskia van Asselt staat op het

leerlingen”, beschrijft Saskia. “Hij haalde

punt te beginnen.

veel negens en tienen en wilde weten

Je kunt deze lessen vergelijken met

of er ook zoiets bestaat als negatieve

DWDD University, het populairweten-

kelvin.” Voor natuurkundeleken: kelvin is

schappelijke verlengstuk van De Wereld

een temperatuurschaal die vergelijkbaar

Draait Door. Toegegeven: het publiek

is met die van Celsius, maar dan met een

is hier wat kleiner. Maar de aandacht

absoluut nulpunt.

is minstens zo groot. Saskia wil haar

Saskia: “Ik wil leerlingen laten zien

leerlingen wat extra natuurkundige

hoe mooi alles in elkaar zit, zodat ze

kennis bijbrengen. Door middel van

langzaam maar zeker een idee krijgen

simpele proefjes met een slinger en

van hoe natuurkunde werkt. Alleen is

er op Luzac weinig tijd om iets te organiseren buiten het examen

student-assistent. Daarna dook ze het bedrijfsleven in en ging ze aan

programma om. Dus zei ik tegen hem: ik wil het wel uitleggen,

de slag bij een managementconsultancybureau. “Maar eigenlijk wilde

maar dat moet dan wel in de pauze.”

ik écht met mensen bezig zijn in plaats van opdrachten verkopen. Na

Andere leerlingen haakten aan. Toen zaten er in dat lokaal opeens

twee jaar zei een stemmetje in me daarom: als ik later groot ben en

vijftien mensen die graag meer wilden weten over kelvin. “Na afloop

alles heb gezien, dan word ik docent. Maar ja, wanneer is later? Ik be

van dat eerste college vroegen ze of ik dit vaker wilde doen. Ik dacht:

sloot het gewoon meteen te doen. Van de overstap naar het onderwijs

jullie zijn gek, het is pauze.” Maar de leerzame lunches raakten in

heb ik nooit spijt gehad.”

trek. Saskia gaf vervolgens elke week zo’n lunchcollege aan twee groepen leerlingen. “Ik dacht dat ze het niet lang zouden volhouden,

MOOIE UITSPRAAK

maar leerlingen hebben áltijd wel onderwerpen waar ik iets over wil

De lunchcolleges zijn dus voor de leerlingen die wat extra’s

vertellen. Dat zorgt voor een vliegwieleffect: zij worden enthousiast

willen. Maar er zijn er ook veel die het maar nét aankunnen,

van mijn enthousiasme. En

legt Saskia uit. “Zulke

ik vind het geweldig als ze

leerlingen gaan niet naar

dan in verbazing het lokaal verlaten en denken: wat gebeurde daar?”

‘MIJN GEKTE’

“Het heeft een vliegwieleffect: zij worden enthousiast van mijn enthousiasme”

zo’n lunchcollege. Na tuurkunde is voor hen al moeilijk genoeg.” Saskia vindt trouwens dat je als docent altijd het antwoord

De leerlingen werken

moet zoeken op de vraag

tijdens zo’n lunchcollege

waarom een leerling niet

een boterham weg. En

uit de verf komt. “Is het

Saskia zelf? “Ik eet dan

onzekerheid? Ligt het

niets”, vertelt ze lachend.

aan de aanpak? Het is

“Dit is mijn eigen gekte en

voor een docent net zo

het werkt heel motive

waardevol om de onze

rend.” De natuurkunde

kerheid van die leerlin

docent werkt deeltijd. “Ik

gen weg te nemen. Om

zou deze lunchcolleges

samen van een vier naar

niet geven als ik fulltime

een zes te werken.”

zou werken. Voor iemand

Een formule afleiden,

met een volledige baan is

proefjes doen, kelvin

dit denk ik veel te veel.”

uitleggen – na achttien

Het idee is voortgevloeid

jaar vindt Saskia het vak

uit Saskia’s passie voor

nog steeds fascinerend.

onderwijs. Ze staat al

Het grootste compliment

negentien jaar voor de

dat ze heeft gehad? “Op

klas. “Vroeger speelde

mijn werkkamer hangt

ik al schooltje met mijn

een prikbord met kaartjes

knuffels”, vertelt ze. “En

van leerlingen aan wie ik

op de middelbare school

heb lesgegeven. Op één

hielp ik vriendinnen die

daarvan staat een heel

wat meer moeite had

mooie uitspraak: The best

den met de stof.” Tijdens

teachers are those who

haar studie natuurkunde

show you where to look,

aan de Radboud Univer

but don’t tell you what to

siteit Nijmegen was ze

see.” En zo is het.

“BOEIEND ÉN UITDAGEND” Een van de leerlingen die vorig jaar de lunchcolleges van Saskia van Asselt volgde, is Alexander Schlatmann (18). Hij studeert momenteel biologie in Groningen. Waarom besloot hij zijn pauzes ‘op te offeren’ voor deze lessen natuurkunde? “De onderwerpen die tijdens de hoorcolleges besproken werden, waren boeiend én uitdagend. Mevrouw Van Asselt bracht ze altijd met veel enthousiasme. De colleges gingen over onderwerpen die nét iets ingewikkelder waren dan het vwo-programma. Interessant dus om tijdens de lunch naar te luisteren.” Wat hij er precies van heeft opgestoken? “Dat natuurkunde een stuk minder saai is dan dat ik eerst dacht!”

FUN FACTS Busted! Studenten op een universiteit in Bangkok moeten anti-spiekhelmen dragen tijdens de examens. De helmen zijn gemaakt van karton of papier en lijken een beetje op de oogkleppen die een paard draagt.

Jennifer Baron werkt ruim tien jaar als stafmedewerker bij Luzac en is voor veel leerlingen hét aanspreekpunt voor al hun - minder schoolgerelateerde - vragen.

Jennifer weet raad

MEVROUW BARON, IK BEN VERLIEFD OP EEN JONGEN UIT KLAS 6. ZELF ZIT IK IN 3. WE ZIEN ELKAAR IEDERE DAG EN AF EN TOE APPEN WE. DENK JE DAT HIJ OOK VERLIEFD IS OP MIJ? A.

Deze vraag heeft iedereen zichzelf weleens gesteld. Verliefd zijn is een heerlijk gevoel en daar mag je best even van genieten. Als je op een relatie hoopt, wordt het een ander verhaal. Jullie leeftijdsverschil van drie jaar is in principe niet groot, maar in liggen. Probeer uit te vinden of er genoeg draagvlak is voor een

SPELLETJE PAUZE

relatie. Hoe ziet deze jongen je? Waar appen jullie over? Vindt hij

Is je boterham op, maar de pauze nog niet voorbij?

jou ook meer dan leuk? Als je geen duidelijke aanwijzingen hebt,

Download dan de Buzzfeed App op je telefoon en vermaak

denk ik dat je het risico op een afwijzing niet moet nemen. Wil je

je met duizend verschillende quizjes. Kom erachter met

duidelijkheid? Vertel hem dan op een rustig moment - als jullie

welk bandlid van One Direction je later gaat trouwen en

met z’n tweeën zijn - wat je voor hem voelt. Als hij op een ander

test welke zombie van The Walking Dead vannacht jouw

level blijkt te zitten, is dat natuurlijk niet leuk, maar kun je het

klasgenoot gaat opeten.

deze levensfase kunnen jullie interesses behoorlijk ver uit elkaar

ook achter je laten. Succes!

PAUZE! Je kunt je pauze op talloze manieren invullen. Neem Borna Habibian. Hij maakt met zijn vrienden een festijn van een bak popcorn.

â&#x20AC;&#x153;V

oor de middagpauze neem ik altijd mijn

groepje vrienden naar de Albert Heijn. Dat is tien minuten

eigen lunch mee. Onderweg naar school

lopen van school. Niet dat we dan per se iets nodig hebben,

loop ik langs de bakker en haal ik een

het is vooral heel gezellig. We maken onderweg grappen en

broodje. Heel soms ook een ragoutbroodje, daar ben ik

hebben de grootste lol. Vandaag kochten we een bak

echt gek op! Of ik smeer thuis een boterham met Duo

popcorn. Die delen we in de pauze op het schoolplein met

Penotti en pak een stuk fruit. Liefst een appel, peer of

elkaar. Ondertussen proberen we een flesje water in de

banaan. Als ik daar niet genoeg aan heb, of als ik erg

popcornbak te flippen, the bottle challenge noemen we dat.

moe ben, koop ik bij Jaap in de schoolkantine een tosti

Uiteindelijk eten we nauwelijks van de popcorn, maar dat

kaas met Italiaanse kruiden. Af en toe gaan we met een

maakt niet uit, we hebben weer gelachen!â&#x20AC;?

DE PAUZE VAN Naam: Borna Habibian Leeftijd: 13 Klas: brugklas Luzac: Lyceum Den Haag

Familie Swinkels: over liefde op Luzac, rode Vespa’s en zinnig bezig zijn

ONDERNEMEN IN HET BLOED Ontmoet de familie Swinkels. Inderdaad, die van Bavaria. Vader Frank, moeder Simone, hun drie kinderen - Frank Jr. (17), Fabian (15), dochter Julie (12) - en natuurlijk hond Gustie. Hun verhaal begint op Luzac, waar zoon Frank Jr. ruim 26 jaar later in de voetsporen van zijn ouders treedt. TEKST: MARIJKE COOPMANS

“I

k was zeventien toen ik naar de havo op Luzac

130 VLUCHTEN PER JAAR

ging”, vertelt Simone. “En wij waren destijds net

Frank ging uiteindelijk economie studeren in Rotterdam

verhuisd naar Lanaken in België. Elke ochtend ging

en Simone vertrok een jaar later naar de hoofdstad van

ik met mijn rode Vespa naar het station in Maastricht om

ons land voor een studie internationaal management. De

daar de trein te pakken naar Roermond.” Ook vader Frank

twee zagen elkaar elk weekend en verhuisden in 1996

zat op Luzac in Roermond, maar dan op het vwo. Samen

naar Düsseldorf voor Franks nieuwe baan bij de HSBC-

met zijn neefje en nichtje maakte hij dagelijks met de auto

bank. Daar trouwden ze en werden de jongens geboren. In

de drie kwartier durende reis vanuit het Brabantse Lies-

2003 werden de koffers weer gepakt en keerde het gezin

hout. Hoewel de school in die tijd maar zestig leerlingen

terug naar Nederland. “Ik was in die tijd veel onderweg”,

telde, kenden Frank en Simone elkaar niet echt van school.

vervolgt Frank zijn verhaal, “en maakte toen als direc-

“Natuurlijk had ik haar al vaker gezien”, vertelt Frank, “maar

teur Export bij Bavaria gemiddeld zo’n 130 vluchten per

daar bleef het dan ook bij. In die tijd was het namelijk veel

jaar. Geloof me, dan vlieg je veel vaker dan een piloot of

lastiger om te linken, want je had geen mobieltjes, e-mail

stewardess. Maar we hebben altijd veel tijd en ruimte

of social media. Toen ik uiteindelijk geslaagd was en mijn

ingeruimd voor de kinderen. Dat moet ook wel, want als

eindexamenfeest organiseerde, heb ik via een vriend van mij

je er niet bent, gaat het mis. We doen dan ook veel samen

Simone ook uitgenodigd. Gelukkig kwam ze en aan het einde

en maken regelmatig verre reizen. Zo zijn we afgelopen

van die bewuste avond was onze eerste kus een feit.”

zomer nog met z’n allen naar de Olympische Spelen

geweest in Rio de Janeiro en daarna naar de Verenigde

“Frank had in de eerste week al meer schriften volgeschreven dan in een jaar havo”

zit sinds kort in de brugklas van het Carolus”, vult Simone aan,

Staten.” In het gezin

“Fabian in 4 vwo van

Swinkels hoef je je

het Dr. Knippenberg

dus niet te vervelen.

College en Frank Jr.

Naast de gezamenlijke activiteiten wordt er ook volop gesport,

doet eindexamen vwo op Luzac in Eindhoven. De kinderen hebben

hard gewerkt en gestudeerd natuurlijk.

overigens zelf hun school mogen kiezen. Zo heeft Frank hiervoor de havo op het Knippenberg gedaan, waar hij het eigenlijk best

GOEDE BESLISSING

gemakkelijk heeft gehad. Na zijn eindexamen wilde hij alsnog het

Hoewel het niet helemaal alledaags is dat je vader financiële

vwo doen en het liefst gewoon in één jaar. Luzac was een logische

topman is bij Bavaria en je moeder als fondsenwerver jaarlijks

keuze en dat bleek uiteindelijk een heel goede beslissing.”

duizenden euro’s binnenhaalt voor het Rode Kruis Eindhoven, gaat

“Hij vindt het helemaal geweldig en moet zijn hersens eindelijk

het er in het Helmondse gezin aan toe als bij ieder ander. “Julie

eens echt gebruiken”, vult vader Frank aan. “Ging hij eerst niet

voor half één ‘s nachts naar bed, tegenwoordig is dat uiterlijk om een uur of elf. B ovendien had hij in de eerste week op Luzac al meer schriften volgeschreven dan in een jaar op de havo. Het tempo ligt nu eenmaal hoog en het gaat ook écht om iets. Dan moet je vooral niet lopen lanterfanten. Gelukkig doet Frank dat ook niet. Hij werkt er hard voor en is vastbesloten het te gaan halen.”

ONDERNEMEND Over de overeenkomsten en verschillen tussen toen en nu is vader Frank duidelijk. “Veel is eigenlijk hetzelfde gebleven. Op Luzac ken je vrijwel iedereen van gezicht en vorm je samen een hechte groep. Ook de relatie tussen docenten en leerlingen is extreem goed. Natuurlijk zit de jeugd heel anders in elkaar dan toen. De generatie van nu deelt veel makkelijker, is minder materialistisch en juist veel socialer. Dat maakt de middelbare schooltijd wat makkelijker, alhoewel het natuurlijk hard werken blijft.” “Dat is iets wat Frank van huis uit heeft meegekregen”, vult moeder Simone aan. “Wij komen allebei uit een ondernemersgezin en het zit Frank in het bloed. Sterker nog: tijdens zijn examens zijn we naar de rechtbank gegaan om een zogeheten handlichting te verkrijgen. Alleen zo kon Frank - ondanks het feit dat hij minderjarig was - volgens de wet gaan ondernemen en zijn twee bedrijven, 2Suits en Swinkels Wifi-installaties, starten. Het is maar goed dat hij bij Luzac na schooltijd geen huiswerk meer heeft, anders kwam hij echt tijd tekort”, sluit Simone lachend af.

BINNENSTE BUITEN Wat tref je aan in een schooltas? We keerden de tas van Babette de Haan binnenstebuiten.

“Mijn tas komt van Bershka. Het is geen schooltas, maar ik vind deze mooier én makkelijker. Eigenlijk hebben alle meiden van de onderbouw een geurtje van Victoria’s Secret. Ik koos voor Love Spell. Met deze fles doe ik ongeveer een jaar. In mijn agenda staan alleen schoolafspraken, dat vind ik overzichtelijker. De sleutelhangers aan de sleutelbos heb ik gekregen van vriendinnen. De vierkante komt uit Londen, de alien zat in een snoepzak. Ook de stickers op de laptop kreeg ik van een vriendin. Ze zijn van het kledingmerk Brandy Melville, waarbij haar vader werkt. Met het koptelefoontje luister ik tijdens studieuren naar mijn Spotify-playlist. Mijn favoriete nummer is momenteel In The Name Of Love van Martin Garrix. Ik heb echt

DE TAS VAN

een moord gedaan voor de Luzac-kaarthou-

Naam: Babette de Haan

der achter op mijn telefoon. Die was

Leeftijd: 15 jaar

werkelijk nergens te vinden! Uiteindelijk

Klas: 3 vwo

heeft de geweldige mevrouw van de

Luzac: Hilversum

receptie er eentje uit een bak opgedoken voor mij. De make-upspullen heb ik meestal bij me, maar het is geen ramp als ik ze vergeet. Ik gebruik ze alleen wanneer

als je plots dorst krijgt. Dit is wat mij betreft

nodig, bijvoorbeeld als mijn gezicht ineens

ook de lekkerste smaak. De portemonnee

erg glimt. De meeste schoolspullen haal ik

heb ik bij me voor het geval ik iets lekkers

bij Hema, zoals de ringband, agenda en

wil kopen. Het liefst een Strawberries &

etui. Een pakje Dubbelfris is altijd handig

Crème Frappuccino van Starbucks.”

De passie van Quirine Naber

LIEVER

DAN STAPPEN Quirine Naber behoort tot de top van de jonge schakers in Nederland. Ze won de afgelopen jaren verschillende NK’s en is hard op weg een schaakgrootmeester te worden. En hoewel dat aan poten is, zeker als je ondertussen ook je vwo-diploma wilt halen, gaat het Quirine gemakkelijk af. Van schaken krijgt ze energie. TEKST: PETER KNIERIEM

DE PASSIE VAN Naam: Quirine Naber Leeftijd: 18 Opleiding: 6 vwo Luzac: Arnhem

â&#x20AC;&#x153;Mensen denken dat schaken iets is voor oude, sigaar rokende mannenâ&#x20AC;?

et is een regenachtige don-

oefenpartij, maar even later -

derdagavond. Terwijl veel

tijdens een pot die er écht toe doet

van haar leeftijdsgenoten

- wint ze van de kampioen van vorig

waarschijnlijk languit op de bank

seizoen. Ze loopt dan ook al even

over het weekend dromen, zit Quiri-

mee in de schaakwereld.

ne in een zaaltje met tl-verlichting

OP DE SCHAAKVERENIGING BEN JE DE JONGSTE EN HET ENIGE MEISJE. WAT VINDEN JOUW CLUBGENOTEN DAARVAN? “Ze vinden het juíst leuk, een jonger

tussen een groep mannen van wie

HOE LANG SCHAAK JE AL?

iemand op de club. Ik kan goed

de meesten met gemak haar vader

“Vanaf mijn vijfde zo’n beetje.

met hen praten, vind dat niet saai

hadden kunnen zijn. Of haar opa.

Ik ging een keer kijken bij mijn

of zo. Ook op school is iedereen

De achttienjarige speelt een oefen-

broers. Die zaten ook op schaken.

erg enthousiast dat ik voor deze

potje schaak tegen Tony (54).

Ik bleef daar een beetje hangen en

bijzondere hobby heb gekozen. Veel

probeerde het spel uit. Een vrouw

mensen denken dat schaken iets is

WAT VIND JE ZO LEUK AAN SCHAKEN?

bij de schaakvereniging zag het

voor oude, sigaar rokende mannen,

meteen: ‘Die kleine heeft talent’.

en dat klopt ook wel, maar mijn

“Elke partij is anders. Je kunt zó

Inmiddels behoor ik tot de top tien

klasgenoten vinden het niet raar

veel proberen, de mogelijkheden

beste schakers in mijn leeftijds-

dat ik schaak. Ze accepteren het,

zijn oneindig.” Behendig verzet

categorie. Daarvoor train ik al

vinden het interessant. Vandaag

Quirine de schaakstukken. Lopers,

jaren heel intensief. Doordeweeks

heb ik toevallig nog tegen iemand

paarden en pionnen wisselen

heb ik training en een avond op

geschaakt op school.”

razendsnel van positie. “Doordat je

de club. Daarnaast speel ik in

veel speelt, ga je anders naar het

het weekend vaak toernooien.

spel kijken. Vroeger gebruikte ik

Tussendoor schaak ik thuis vaak

veel trucjes, nu kijk ik meer voor-

op de computer.”

uit. Ik speel op een hoger niveau.” Uiteindelijk verliest Quirine de

DIT IS JE EINDEXAMENJAAR. WIL JE DAARNA PROFESSIONEEL SCHAKER WORDEN? “Ik denk niet dat ik er mijn brood

IS ER NAAST SCHOOL EN SCHAKEN NOG TIJD VOOR ANDERE DINGEN?

mee kan gaan verdienen. Ik blijf het doen en train zoveel mogelijk. Mijn droom is om een schaaktitel te

“Ja hoor, ik spreek ook wel af met

krijgen. Die verdien je door andere

DE WEEK VAN QUIRINE

vriendinnen, maar schaken neemt

mensen te verslaan die hoger op de

Maandag

gewoon veel tijd in beslag. Boven

rankinglijst staan dan jij. Je scoort

• School: 9:00 - 17:00 uur

dien vind ik het leuker om een

daarmee punten. Ik heb er nu 1.800

• Schaaktraining: 18:00 - 21:00 uur

avondje te schaken dan te stappen.

en moet er 2.100 hebben om mijn

Dinsdag en woensdag

Met school kan ik het schaken goed

titel te behalen. Ik denk er weleens

• School: 9:00 - 17:00 uur

combineren. Het is een kwestie

over om na het vwo een tussenjaar

Donderdag

van een strakke planning. Luzac

te nemen om me helemaal te

• School: 9:00 - 17:00 uur

houdt er ook wel rekening mee.

focussen op het schaken. Op een

• Clubavond: 20:00 - 23:00 uur

Als ik bijvoorbeeld mijn huiswerk

gegeven moment zal ik wel moeten

Vrijdag

niet heb gemaakt, zien ze dat soms

kiezen, want wereldkampioen

• School: 9:00 - 17:00 uur

door de vingers. Binnenkort heb ik

schaken is niet te combineren met

• Schaakkampioenschap: 19:30 - 23:00 uur

een toernooi tijdens een school-

een kantoorbaan.”

Zaterdag

week en krijg ik toestemming om

• Jeugdteamtoernooi: 8:30 -17:00 uur

daarheen te gaan. Ze houden wel in

Zondag

de gaten of ik de stof goed beheers

• Geen training of school, tijd voor vriendinnen

en ik moet dan van tevoren proef examens doen en zo.”

Bieb bieb! Wat moet je toch kiezen van de literatuurlijst? Luzac|MAG zocht het voor je uit. HET GOUDEN EI

VENTOUX

Het boekje telt maar 98 pagina’s. Je

Een jongensroman vol wijze lessen

hebt het in één ruk uitgelezen. Omdat

over vriendschap, rouwverwerking en

het flinterdun is, maar ook omdat

wielrennen. Boven op de Mont Ventoux

het hartstikke spannend is. Pas op:

worden donkere én mooie herinnerin-

tankstations zijn hierna nooit meer

gen opgehaald en verloren vrienden

hetzelfde.

teruggevonden.

ISBN 9789044618068

ISBN 9789025443078

Leeslijst: Nederlands, mavo & havo

Leeslijst: Nederlands, mavo

DAS PARFUM Verzamel ál je fantasie en duik in de

THE PERKS OF BEING A WALL FLOWER

wondere (horror)wereld van Patrick

Muurbloempje Charlie raakt bevriend

Süskind. In het inmiddels legendari-

met ‘bovenbouwers’ die hem door de

sche boek staat geur centraal. Volg

wereld van seks, drugs en daten heen

Jean-Baptiste Grenouille van zijn

slepen. Dit drama, geschreven in brief-

geboorte tot het moment waarop hij…

vorm, is een aanrader voor iedereen

Tja, zoek dat zelf maar uit.

die zichzelf wil leren kennen, binnen én

ISBN 9783257228007

buiten schooltijd.

Leeslijst: Duits, vwo

ISBN 9781847394071 Leeslijst: Engels, havo

KAAS Frans Laarmans maakt van kaas zijn beroep. Want, waarom niet? Hij schuift zijn baan als eenvoudige kantoorbediende aan de kant en zet een nieuwe stap op de sociale ladder. Laarmans is een doorzetter, maar het zit hem niet mee. Een boek over vallen, opstaan en je mislukte pogingen accepteren. ISBN 9789025370237 Leeslijst: Nederlands, vwo

DOSSIER EXAMEN + training voor de eindsprint + wanneergeslaagd.nl + tips & tricks tegen stress

Het eindexamen is een momentopname, maar wel één die het verschil bepaalt tussen geslaagd of gezakt. Luzac bereidt de eigen leerlingen voor met een uitgebreid trainingsprogramma. Voor alle andere examenkandidaten in Nederland zijn er voor elk vak tweedaagse examentrainingen op Luzac-locaties in het hele land. TEKST: INEZ VAN KESTEREN

EINDEXAMEN: een vak apart Tweedaagse examentraining

lk jaar zie je hoe eindexamenleerlingen vanaf mei een andere blik in

MARIJE (DIPLOMA VWO) VERTELT

hun ogen krijgen: een mix van pure

“Door omstandigheden kon ik me vorig jaar moeilijk concentreren tijdens de

opwinding en blinde paniek? De examen-

eindexamens. Ik zakte op twee vakken: Nederlands en natuurkunde. Ik heb me

periode levert vaak dubbele gevoelens

voor beide vakken ingeschreven voor een Luzac Examentraining. Voor Nederlands

op. Het geeft een kick om de finish in

moest ik een half punt hoger scoren, voor natuurkunde een heel punt. Dat is ruim

zicht te hebben, maar je moet natuur-

gelukt. Ik slaagde alsnog. Volgens plan ben ik samen met een vriendin in Rotter-

lijk nog wél over die eindstreep zien te

dam gaan studeren. We gaan binnenkort op kamers.”

komen. Mick Knabben, manager Luzac Examentraining: “Spanning en onzekerheid zijn de grootste boosdoeners voor

een tegenvallend resultaat. Examen doen

AANDACHT

ruimte voor persoonlijke aandacht.

is een vak apart. Het gaat niet alleen

Bijles, huiswerkbegeleiding en exa-

Mick: “Leerlingen zoeken die aandacht

om kennis, maar ook om vaardigheden

mentraining vinden in Nederland gretig

dus buiten de deur. De afgelopen jaren

en routine. Hoe gaat het eraan toe in de

aftrek. Bureaus en instituten buite-

hebben we duizenden examentrainingen

examenzaal, waar moet je rekening mee

len over elkaar heen om leerlingen

gegeven en niet zonder resultaat. Afge-

houden, wat voor soort examenvragen

te helpen. Mick: “Meestal worden de

lopen schooljaar scoorden leerlingen

zijn er? Als je precies weet wat je kunt

examentrainingen gegeven door studen-

gemiddeld 1,1 punt hoger voor hun eind-

verwachten, wordt de spanning minder

ten. Wij kiezen voor ervaren en bevoeg-

examen ten opzichte van hun schoolexa-

en ga je zelfverzekerd het examen in. We

de docenten die dagelijks voor de klas

men. Bij de herexamens was het verschil

werken in kleine groepen, dus de docent

staan en als geen ander weten hoe ze

zelfs nóg groter.”

heeft alle aandacht voor jou. Al moet iets

leerlingen moeten klaarstomen voor hun

vijf keer worden uitgelegd, dat is geen

eindexamens.” De prestatiedruk is hoger

OPTIMAAL PRESTEREN

enkel probleem. Daar zijn we voor! Je

dan ooit, maar tegelijkertijd is er binnen

De toelatingseisen van hogescholen en

gaat pas naar huis als je het snapt.”

het regulier voortgezet onderwijs weinig

universiteiten worden steeds strenger, dus

DOSSIER EXAMEN

GOUDEN TIP VAN MICK “Beloon jezelf tussendoor! Maak per dag en per vak een planning. Die moet uitdagend maar haalbaar zijn.

leerlingen doen er alles aan om

Heb je een deel van de examenstof

optimaal te presteren. Mick: “Het komt

voor een bepaald vak onder de knie?

steeds vaker voor dat geslaagde

Dan mag je een halfuurtje naar bui-

leerlingen een herexamen maken, in de

INFO Wat: Luzac Examentraining

ten om een rondje door de buurt te

hoop hun cijfer te kunnen verhogen.

lopen. Kun je gelijk even appen met

Onze examentraining maakt onderdeel

niet op Luzac zitten

je vrienden. Zit de dag erop en heb

uit van hun strategie. Ook de kernvak-

Kosten: € 295,- voor twee dagen

je alles geleerd wat op de planning

kenregeling zorgt voor toename van het

stond? Dan mag je een aflevering

aantal deelnemers, net als het

van je favoriete Netflix-serie kijken.

verplichte gemiddelde 5,5 dat je moet

Als je steeds iets hebt om naar uit

scoren voor het eindexamen. Door de

te kijken, gaat het leren makkelijker

toenemende vraag zijn we op steeds

en sneller.”

Wie: eindexamenleerlingen die

Info: www.luzacexamentraining.nl

meer plekken te vinden. We zijn nu ook gestart in Breda en Eindhoven.”

Spanning voor en tijdens het eindexamen is goed, maar soms slaat gezonde spanning om in stress. Psycholoog Ivan Nyklicek van de Tilburg University geeft tips om dat te voorkomen. Haal diep adem, neem een kopje thee en ga er even rustig voor zitten. TEKST: BUREAU BAX

Paniek! Wat te doen bij examenstress?

ADEM IN, ADEM UIT

“S

panning en stress lijken op

hersenen werken het beste als ze op tijd

elkaar”, zegt Ivan. “De meeste

rust krijgen en je hebt ze hard nodig tijdens

examenleerlingen hebben te

de toetsen.” Die rustmomenten moet je

maken met gezonde spanning. Maar bij 15

nemen tijdens het leren, maar ook vlak

tot 20 procent slaat het om in stress.”

voor het examen. Tot midden in de nacht

Wat er dan gebeurt? Je begint aan jezelf

stampen, werkt niet. Ivan: “Gun jezelf de

te twijfelen, doemgedachten nemen de

tijd om te ontspannen. Je kunt er daarna

overhand. “Je ervaart een onprettig gevoel

weer extra hard tegenaan. Ga gewoon op

in je lichaam. Je kunt last krijgen van

tijd naar bed, feest vieren doe je maar na

fysieke klachten, zoals hartkloppingen en

die tijd.”

ademhalingsproblemen.” Bij meiden komt

Een ander belangrijk punt om stress te

examenstress vaker voor dan bij jongens.

vermijden, is goede voorbereiding. “Begin

“Die kunnen hun aandacht makkelijker op

op tijd met leren, weet waar de stof over

het concrete richten. Meiden denken sneller

gaat, trek tijdig aan de bel als je dingen

aan andere dingen.”

niet snapt. En héél belangrijk: maak een planning.” Zorg dat je op de dag van het

OP TIJD NAAR BED

examen je spullen op orde hebt. Heb je een

Examenstress kun je het beste voorko-

examen wiskunde? Leg de avond ervoor je

men door genoeg rust te pakken. “Onze

rekenmachine alvast klaar.

DOSSIER EXAMEN

CAFEÏNE Pas op met cafeïne! Eén kopje koffie voor het examen maakt alert, van twee kopjes raak je sneller opgefokt. Energydrink is rommel en daarom nooit een goed idee.

BANAAN Ontbijt en lunch normaal, zoals je altijd doet. Dat geeft voldoende energie om het examen door te komen. Te veel eten maakt sloom. Krijg je tóch trek, neem dan iets kleins, zoals een banaan. Die bevat veel koolhydraten en daarnaast kalium, wat een kalmerend effect kan hebben.

MUZIEK Rustgevende muziek kan helpen tijdens het leren. Instrumentale muziek werkt het best, want muziekteksten kunnen afleiden. Maar word jij rustig van heavy metal:

Tot midden in de nacht stampen, werkt niet

wie houdt je tegen? vraag even niet weet, ga dan naar de volgende, om er later op terug te komen.

OEFENINGEN

Bedenk ook dat je niet voor alles een tien

Wat vooraf kan helpen,

hoeft te halen om te slagen. “Als je tijdens de

zijn ontspanningstrai-

toets merkt dat de spanning oploopt, probeer

ningen. Zorgverzekeraar

niet in paniek te raken”, zegt Ivan. “Als de spanning écht niet meer te houden is, neem

VGZ biedt een gratis Mindfulness Coach-app.

GEEN PANIEK

dan een korte time-out. Doe je ogen dicht,

Tijdens het examen is het vooral de kunst het

verschuif je aandacht naar iets anders,

gressieve spierrelaxatie’.

hoofd koel te houden. Laat je niet gek maken door

bijvoorbeeld naar je lijf. Leg je hand op je

Er zijn tal van mp3’s met

een gedachte als ‘ik ga het niet halen’. Houd je

onderbuik, voel hoe je eigen ademhaling

oefeningen te vinden.

aandacht puur feitelijk bij de opgave. Als je een

loopt. Adem in, adem uit.”

Of google eens op ‘pro-

Tijdens zijn eindexamenjaar ergerde Alexander van Citters (19) zich aan de onduidelijke slagingsnormen. Dat kan handiger, dacht hij. Hij stroopte zijn mouwen op en bouwde in drie weken tijd de website www.wanneergeslaagd.nl. TEKST: TEXPERTS

Het vernuft van Alexander van Citters

HOOP BIJ STRESS

oe sta ik voor Nederlands? Wat

FRUSTRATIE

moet ik scoren om die onvoldoen

“Het idee voor de website is gestoeld op

de voor natuurkunde weg te poet

frustratie”, vertelt hij. “Ik kon geen cho

sen? Ga ik het halen? “Het is vervelend als

cola maken van de slagingsnormen. Dus

je geblinddoekt de eindexamens ingaat”,

ging ik, puur voor mezelf, aan de slag

legt Alexander uit. “De zoekterm ‘examen

met grafiekjes. Mijn klasgenoten keken

stress’ scoort niet voor niets zo hoog op

over mijn schouders mee en zeiden: ‘Dit

Twitter tijdens de eindexamenperiode.”

is retehandig’.”

Daar kan Alexander zelf over meepra

Alexander besloot er vervolgens écht

ten: vorig jaar zat ook hij in spanning te

werk van te maken. In drie weken tijd

wachten op het verlossende telefoontje. Hij

bouwde hij www.wanneergeslaagd.nl,

volgde het vwo op Luzac Utrecht en hoefde

een simpele, handige website. Die werkt

nog maar vier vakken binnen te slepen voor

als volgt: je vult de eindcijfers (SE) van

dat felbegeerde diploma.

al je vakken in en vervolgens zie je een

DOSSIER EXAMEN

“Het is vervelend als je geblinddoekt de eindexamens ingaat”

aantal staafdiagrammen dat precies vertelt wat je moet

een kratje bier van me, schreef een leerling. Alexander

halen om te slagen. De website bevat overigens ook een

lacht. “Ik studeer nu. Soms komt de website ter sprake.

cum-laudefunctie, voor de knappe koppen.

Het klinkt raar, maar het geeft een kick als ik hoor dat iemand mijn systeem gebruikt.”

KRATJE BIER

Momenteel volgt Alexander de opleiding Industrieel

De website van Alexander kon tijdens de eindexamens

Ontwerpen in Delft. Wat hij wil worden? “Geen idee”,

van vorig jaar rekenen op zestigduizend unieke bezoe-

zegt hij. “Ik vind het lastig om precies te zeggen wat mijn

kers. Dat is 25 procent van alle examenkandidaten.

toekomstdromen zijn. De kern zal altijd zijn: creativiteit,

www.wanneergeslaagd.nl werd ook massaal gedeeld

ondernemerschap en techniek. Ik word enthousiast van

via Facebook en

het creëren van inno-

WhatsApp. Ook NRC,

vatieve producten die

De Telegraaf en 3FM pikten de website op. Alexander werd online onthaald als een held. Als ik je ooit tegenkom, krijg je

“Het geeft een kick als ik hoor dat iemand mijn systeem gebruikt”

mensen blij maken. Er zijn veel bedrijven die me inspireren, maar het allergaafste is om zélf de competitie aan te gaan.”

DOSSIER EXAMEN

Alexander is al vijf jaar bezig met het bedenken van apps, films en websites. “Ik leer alles op eigen houtje. Op school krijg je bijvoorbeeld geen cursus websites bou-

JONGE ONDERNEMERS

wen. Maar ik vind deze zaken te leuk om te laten liggen

Er zijn meer ondernemers be-

tot een opleiding. Het is een kwestie van uitproberen en

gonnen zoals Alexander Citters.

online tutorials volgen. Na drie jaar werken staat er iets

Neem Alexander Klöpping (29),

waarvan je denkt: dít is cool. En op een gegeven moment

‘eindbaas’ bij journalistiek platform

ben je zo handig dat je iets kunt neerzetten wat mensen

Blendle. Ook hij hield zich al op

écht kunnen gebruiken.”

jonge leeftijd bezig met onderne-

COMPLIMENT VAN DE RECTOR

media. De zelfbenoemde nerd uit

men, programmeren en nieuwe Leuk feitje: www.wanneergeslaagd.nl bouwde Alexander

Oss was zestien jaar toen hij met

nota bene onder schooltijd. Volgens hem staat Luzac be-

een vriend het internetbedrijf The

kend als een gedisciplineerde school ‘die je aan het werk

Gadget Company startte. Klöpping

trapt’. “Het is dan ook niet de bedoeling dat je iets anders

importeerde snufjes uit China,

doet tijdens je schooluren. Maar in de eindexamenperiode

zoals radiografische helikopters.

ben je bezig om alles te herhalen. Na twee uur wiskun-

Zijn moeder hielp hem met het

deopdrachten maken, was ik er wel even klaar mee. Dan

bedrijf. Toen Klöpping ging stude-

klapte ik mijn laptop open en ging programmeren.”

ren, maakte hij haar directeur. Hij

De rector van Luzac Utrecht gaf Alexander tijdens de

schoof ook regelmatig aan bij De

diploma-uitreiking een compliment. “Hij vertelde me dat

Wereld Draait Door, om te vertellen

ik hem had geïnspireerd. Dat is heel gaaf om te horen van

over technologie en media, en staat

een volwassen persoon. Terwijl dit eigenlijk maar gewoon

nu bekend als internetpionier. Wie

een snelle oplossing voor klasgenootjes was, nog niet eens serieuze business.” Hij lacht en voegt toe: “Grappig

weet waar Alexander van Citters over tien jaar staat!

dat hij me een compliment gaf. Het ontwerpen van een website tijdens de les staat eigenlijk haaks op het schoolmodel. Maar als ik eenmaal een idee in mijn hoofd heb, gaat het er pas uit als ik het af heb.”

Hulp bij studiekeuze voor iedere leerling

SLA ZELF DE JUISTE WEG IN

Zit jij in het voorexamenjaar of doe jij dit jaar eindexamen? En weet je al welke opleiding je hierna gaat doen? Zo niet, dan ben je niet de enige. Veel toekomstige studenten zijn nog zoekende of schuiven het besluit voor zich uit. Geldt dit ook voor jou? Maak kennis met Luzac Studiekeuze. TEKST: INEZ VAN KESTEREN

erst maar eens dat diploma behalen, denk je misschien. Maar een weloverwogen keuze kun je

alleen maken als je op tijd begint met

Elk jaar overkomt het duizen-

oriënteren. Overhaast beslissen, omdat

den eerstejaarsstudenten: ze

je anders te laat bent met inschrijven,

starten vol goede moed met

is zonde. Daarnaast is het motiveren

hun studie en voelen al na een

van je keuze belangrijker dan ooit. Veel

paar weken: dit wordt ‘m niet.

opleidingen hanteren dit als een van de

Herkenbaar? Het loont de moei-

toelatingseisen. Luzac Studiekeuze is

te eerst een studiekeuzetraject

een nieuw meerdaags traject voor leer-

te doen voordat je je uitschrijft.

lingen die niet op Luzac zitten. Je komt

Hier kan namelijk uitkomen dat

in korte tijd tot een goede studiekeuze

je inderdaad beter van opleiding

én leert die te motiveren. Susanne

kunt wisselen, maar óók dat je

Ecker, projectmanager Onderwijsbeleid

prima op je plek zit en beter nog

& Vervolgopleidingen bij Luzac, vertelt

even kunt doorzetten.

er graag over: “Leerlingen van Luzac

OOK VOOR EERSTEJAARSSTUDENTEN

INFO Wat: Luzac Studiekeuze Wie: voorexamenjaarleerlingen en eindexamenleerlingen die niet op Luzac zitten en eerstejaarsstudenten Info: www.luzac.nl/studiekeuze/

krijgen veel persoonlijke begeleiding rondom hun profiel- en studiekeuze. Ik zie het als een positieve ontwikkeling dat ook andere leerlingen hiervan kunnen profiteren. Het komt vaak voor dat studenten van opleiding moeten wisselen of zelfs helemaal afhaken door een verkeerde studiekeuze. Het gaat om een toekomstbepalende keuze. Je moet het zeker weten.”

EXTRA ZELFVERTROUWEN Hoe het traject eruitziet? Susanne: “We zijn niet van de eindeloze testjes. Gesprekken zijn het meest doeltreffend. Die vinden plaats in groepsverband en op individuele basis, onder begeleiding van je coach. Om een bewuste studiekeuze te kunnen maken, staat zelfkennis centraal: wie ben je, wat kun je en waar word je blij van? Daaruit komen bepaalde studierichtingen in beeld, waarna de studieselectie een belangrijk thema vormt. Ik zeg altijd: dat grote kruispunt, met tal van richtingen en afslagen, veranderen we niet. Wel kunnen we een duidelijke bewegwijzering aanbrengen en het gesprek aangaan, zodat je vervolgens zélf de juiste weg inslaat en die goed kunt motiveren. Wij zorgen voor overzicht en inzicht, maar de keuze is aan jou. Je gaat naar huis met een concrete studiekeuze en een praktisch stappenplan. En misschien nog wel belangrijker: met een flinke dosis extra zelfvertrouwen.”

WWW.HOGESCHOOLLUZAC.NL

FEITEN EN CIJFERS In 2015 schreven 93.918 studenten zich in voor het eerste jaar van een hbo-opleiding. 50 procent heeft een havodiploma, 33 procent komt van het mbo, 8 procent van het vwo. 81 procent van de afgestudeerde hbo’ers heeft binnen drie maanden een baan.

Hogeschoolopleidingen van start in 2017

VERDER STUDEREN BIJ LUZAC G

een bomvolle collegezalen, maar persoonlijke aandacht voor

studenten. Volgens Anita ligt de kracht van Hogeschool Luzac ook

de student én les van docenten uit de praktijk. Samen met

in het feit dat theorie en praktijk naadloos op elkaar aansluiten. “We

een baangarantie zijn dit de veelbelovende uitgangspunten

leren onze studenten specifieke kennis en vaardigheden die ze nodig

van Hogeschool Luzac. Deze gloednieuwe opleiding gaat in septem-

hebben in de praktijk. Bovendien komen onze docenten uit het be-

ber 2017 van start.

drijfsleven. Het vak management wordt bijvoorbeeld gegeven door een docent die manager is van een bedrijf.” Naast de gebruikelijke stages

Bij Luzac Hogeschool hechten we veel waarde aan aansluiting met

gaat Hogeschool Luzac ook excursies, meeloopdagen en lezingen

de arbeidsmarkt. Teamleider Anita Lenssinck: “De opleidingen

organiseren. “Dankzij ons grote netwerk in het bedrijfsleven kunnen

zijn ontwikkeld in samenspraak met werkgevend Nederland. We

we studenten grondig kennis laten maken met het bedrijfsleven.”

willen échte professionals afleveren.” Studenten kunnen kiezen uit zes verschillende studies: Management, Bedrijfskunde, Rechten,

TOELATINGSEISEN

Commerciële Economie, Technische Bedrijfskunde en Business

Om een hbo-opleiding op de hogeschool te volgen, is een havo- of

& IT Management. Deze zijn te volgen in Amsterdam, Rotterdam,

vwo-diploma gewenst. Maar als een student op een andere manier in

Utrecht, Eindhoven en Zwolle. Anita: “We hebben bewust gekozen

aanmerking wil komen voor een van de studies, dan kan dat tijdens

voor deze studierichtingen omdat er op hbo-niveau vraag is in deze

een intakegesprek worden onderzocht. Er wordt dan gekeken naar

sectoren. Daarnaast hebben we een groot netwerk van Nederland-

de motivatie van de student, de capaciteiten en de cijferlijst.

se topbedrijven. Zij vragen om specifieke vaardigheden van hun werknemers. Deze skills gaan we in het lesprogramma integreren.”

BAANGARANTIE EN -BEMIDDELING

Ook kunnen studenten bij al deze studies kiezen voor een kort

De nieuwe hogeschool bereidt studenten actief voor op hun loopbaan.

hbo-programma van twee jaar.

“Dit doen we met behulp van studie- en carrièrecoaches. Hoe vind je als afgestudeerde gemakkelijk een baan? Hoe stel je je cv samen?

KLEINSCHALIG ONDERWIJS

Hoe bereid je je voor op een sollicitatiegesprek? Dankzij deze

Wat is het verschil tussen Hogeschool Luzac en een reguliere hoge-

begeleiding hebben onze studenten dus écht dat streepje voor. De

school? Volgens Anita ligt de kracht in de kleinschaligheid. Geen bom-

inzet die aansluit bij de Luzac-mentaliteit belonen we bij alle bachelor-

volle collegezalen, maar kwalitatieve colleges met maximaal vijftien

opleidingen met een baangarantie.”

WANNAHAVES

Naar school gaan wordt nu nog leuker met deze onmisbare wannahaves! 8.

TEKST: CLAIRE DAZERT

1. Draadloze koptelefoon met active noise cancelling van

Libratone. € 249,-, www.libratone.com 2. Laptopsleeve van Woouf met vrolijke cactusprint. € 46,-, via www.muizenshop.nl 3. Als je dan tóch door de regen moet fietsen, dan het liefst zo stylish mogelijk. € 225,-, Stutterheim, via www.bijenkorf.nl 4. Zie de hele dag sterretjes met het leren telefoonhoesje van Scotch & Soda. € 29,95, www.scotch-soda.com 5. Rugtas van Herschel met dé ‘it’-print van het moment: camo. € 109,-, via www.bol.com 6. Leuk voor je docent, deze pennen van Suck UK, die ook te gebruiken zijn als drumstick. € 8,95 per 2, via

www.ditverzinjeniet.nl 7. Huiswerk maken wordt een stuk draaglijker met de stoere bureaulamp van HKliving. € 197,95, via www.fonq.nl 8. Het slot van de smartbike van VanMoof ontgrendel je met een app op je telefoon. Vanaf € 1.398,-, www.vanmoof.com

Alumnus Bart Malenstein

”HET LOONT OM ERGENS ENERGIE IN TE STEKEN” Met een succesvol bedrijf gaat het Bart Malenstein (36) voor de wind. Wie had dat gedacht van die ‘dwarse’ leerling in havo 4? De algemeen directeur van Bergman Clinics blikt terug op zijn jaar Luzac. TEKST: TEXPERTS

oor een middelbare scholier is havo 4 een belangrijk

Waar Bart vroeger met enige regelmaat te laat in de lessen

schooljaar. Toch was Bart Malenstein vooral bezig

verscheen, leerde hij dat op Luzac snel af. “Ik herinner me

met andere zaken. “De lesstof interesseerde me

het gevreesde ‘zesde blok’, een extra uur na afloop van je

nauwelijks. Ik kon me moeilijk concentreren en ik spijbelde

reguliere lesdag. De lessen begonnen altijd stipt op tijd en

regelmatig. Natuurlijk ging dat ten koste van mijn schoolre-

als je te laat was, kreeg je zo’n zesde blok aan je broek.

sultaten. Ik mocht niet over naar het examenjaar.”

Moest je nóg een uur langer blijven.”

Een jaar op herhaling zagen Bart en zijn ouders niet zitten. Samen keken ze naar alternatieven. “Op Luzac was

OP ZIJN PLEK

het mogelijk om de laatste twee jaar havo in één jaar te

In een klas met veel gelijkgestemden voelde Bart zich

volgen. Dat klonk ideaal, dus daar zijn we voor gegaan.”

op zijn plek. “Het is niet goedkoop om een opleiding op Luzac te volgen. De overgrote meerderheid van mijn

STRUCTUUR

schoolgenoten kwam dan ook uit een bepaald milieu.

Bart moest wel even wennen aan de vele verplichte

Dat vond ik een voordeel, want in tegenstelling tot de

lesuren op zijn nieuwe school. Toch ontdekte hij al snel

middelbare school waar ik vandaan kwam, had ik op

dat het ook voordelen had. “Als je dan tóch de hele dag

Luzac nooit het gevoel dat anderen ‘jaloers’ op me

op school zat, kon je je tijd maar beter goed besteden. In

waren of tegen me opkeken. Bovendien hadden mijn

de georganiseerde studieruimtes - waar ik me veel beter

klasgenoten en ik allemaal hetzelfde doel: alsnog je

kon concentreren dan op mijn oude school - maakte ik

diploma halen.”

mijn huiswerk overdag. De structuur van lange schoolda-

Om dat doel te bereiken, moest Bart gedisciplineerd wer-

gen had op mij dus een heel positieve werking.”

ken. Gelukkig kreeg hij daarbij alle begeleiding die hij

“Ik dacht voor het eerst na over wat ik écht wilde”

ONDERNEMEN Bart koos voor de studie financial management, maar dat bleek de verkeerde keuze. “De lesstof was te generiek en door de vrijheid van de opleiding viel ik bij vlagen weer terug in mijn oude patronen. Ik besloot het daarom over een andere boeg te gooien: ondernemen.” Dat ondernemen leerde Bart in de praktijk. “Na het opzetten van een eigen cosmeticalijn ben ik in 2006 overgestapt naar

nodig had. “Het prettige is dat je precies

Bergman Clinics (zie kader). Door het

weet waar je aan toe bent. Alles verliep

toepassen van bedrijfsmatige principes

heel soepel en duidelijk. Er was weinig

anticipeerden we perfect op de verande-

ruimte voor afleiding. En als je zelf moeite

ringen in de medisch-specialistische zorg.

hebt met het aanbrengen van een vaste

Al snel werd ik algemeen directeur en

structuur, is het fijn als je daarbij gehol-

groeiden we van één kliniek in 2006 naar

pen wordt.”

24 in 2016.” Inmiddels is Bart vader van drie kinderen.

ARDENNEN

Het zou zomaar kunnen dat zij straks ook

Vaste structuren, lange schooldagen en

naar Luzac gaan. “Indien nodig zal ik het

strenge begeleiding – het klinkt allemaal

hen zeker aanraden. Luzac is een heel

niet zo aantrekkelijk. Toch heeft Bart

goede optie om je diploma te halen.”

vooral positieve herinneringen aan Luzac. “Zo gingen we in de eerste weken van het schooljaar naar de Ardennen. Door allerlei activiteiten, opdrachten en spelletjes leerden we elkaar in korte tijd goed kennen.

BERGMAN CLINICS

Een prachtige aftrap van het schooljaar.”

Bergman Clinics is een netwerk van 24 gespecialiseerde focus-

Door de structuur van Luzac behaalde Bart zijn havodiploma. Maar het jaar leverde hem veel meer op dan het benodigde

aantal veelvoorkomende behandelingen en focust zich in het

papiertje. “Ik dacht voor het eerst na over

bijzonder op de gebieden huidzorg, bewegingszorg, inwendige

wat ik nu eigenlijk écht wilde. De hele

zorg, oogzorg, vrouwenzorg en uiterlijk. In totaal werken er bij

omgeving maakte me serieuzer en ik

Bergman Clinics 120 hooggespecialiseerde medisch specialisten,

merkte dat het loont om ergens energie in

onder wie orthopedisch chirurgen, neurochirurgen, dermato

te steken. Uiteindelijk is díe les misschien

logen, oogartsen, mdl-artsen, cardiologen en plastisch chirurgen.

nog wel de belangrijkste geweest.”

klinieken. Jaarlijks ontvangt de keten meer dan tachtigduizend cliënten. Het medisch centrum is gespecialiseerd in een beperkt

School voor GEZONDE KINDEREN DE GESCHIEDENIS VAN LYCEUM AMSTERDAM In de Amsterdamse Uiterwaardenstraat valt het gebouw met gele en paarse bak stenen gelijk op. Tegenwoordig is dit Luzac Lyceum, maar het pand heeft een lange geschiedenis.

PLAN ZUID Om een einde te maken aan de huisvestings problemen in Amsterdam werd in 1915 Plan Zuid opgezet, een stedenbouwkundig project waarin symmetrie en efficiëntie centraal stonden. De strenge commissie wilde vooral architecten uit de Amsterdamse School, een expressionistische

TEKST: KARLIJN LINSSEN | FOTOGRAFIE: STADSARCHIEF AMSTERDAM

bouwstijl. Kruyswijk werd ook tot die stroming gerekend. Een van de projecten die hij aan de

commissie voorlegde, was de Bugenhagenschool. e gebeeldhouwde, ietwat norse kop van Johannes Bugenhagen siert de entree. In 1933 opende de eerste Christelijke Openluchtschool voor gezonde kinderen zijn

langs de opdrachtgevers kwamen. De Bugen

deuren, onder de patronage van de Duitse kerkhervormer en

hagenschool was niet het enige ontwerp dat

theoloog Bugenhagen (1458-1558). De school maakte deel uit

Kruyswijk schetste. In deze Amsterdamse buurt

van de scholengemeenschap Luther. Met centrale verwarming

stonden namelijk twee scholen gepland. Het an

en de gelegenheid om over te blijven, was de Bugenhagenschool

dere ontwerp voldeed niet aan de eisen van Plan

erg modern voor die tijd. Een school voor gezonde kinderen dus.

Zuid en is nooit gerealiseerd.

Openluchtscholen waren oorspronkelijk bedoeld voor kinde

Dat ging niet zonder slag of stoot. Er waren nauwelijks architecten die zonder kleerscheuren

KOSTENPOST Openluchtscholen waren over het algemeen erg duur. Dat lag niet alleen aan de bouw, maar ook aan de stookkosten. In de winter stonden de ramen namelijk open tijdens de les. Ook werd er geïnvesteerd in nieuwe outfits: de leerlingen moesten zonnebrillen en -hoeden, polsmoffen (vingerloze handschoenen) en heupzakken aanschaffen om de lessen in de openlucht draaglijk te maken.

ren met tuberculose. Zulke instituten waren begin jaren dertig

Nederlands Hervormde Gemeente. In nog geen tien jaar ontwierp

populair. De ramen konden worden geopend en het gebouw was

hij twaalf scholen voor het christelijk lager onderwijs. In de stijl

voorzien van een goede hygiëne, iets wat in die tijd niet vanzelf-

van het gebouw zie je duidelijk de creatieve hand van Kruyswijk. De

sprekend was. Met de bouw van de school in de Rijnbuurt werd

majestueuze houten deur leidt naar het historische trappenhuis.

geconcludeerd dat niet alleen zieke kinderen recht hadden op

Het glimmende blauwe, rode en gele tegelwerk is bepalend. Na al

een hygiënisch klimaat.

die jaren is er veel bewaard gebleven. Zelfs de glas-in-loodramen

Bugenhagen werd opgericht door Cornelis Kruyswijk, een architect

zijn nog intact. De lange geschiedenis, en ook het prachtige licht

die tegenwoordig tot de Amsterdamse School wordt gerekend. Hij

dat op zonnige dagen door deze ramen valt, geven het pand op de

maakte deel uit van de Commissie tot Bestuur der Scholen der

Uiterwaardenstraat iets magisch.

HOTSPOTS Deze leuke plekjes liggen op maar vijf minuten loopafstand van Luzac Lyceum in de Amsterdamse Uiterwaardenstraat. Heb je even ontspanning nodig na een drukke schooldag? These are the places to go! 52

1 CAFEÏNEBOOST

3 BRAINFOOD

Examenstress? Dan is dit dé plek

In de zomermaanden is IJsland een

om te gaan blokken, met je favorie-

ijssalon, maar in de winter zijn de

te koffie en een punt huisgemaakte

extra krokante pannenkoeken de

Het Zwarte Fietsenplan. Dat klinkt

worteltjestaart binnen handbereik.

grootste troef. De knapperige bite

als een organisatie voor belasting-

Bij je bestelling krijg je een bon-

komt door het geheime ingrediënt:

ontduikende fietsen. Maar nee,

netje met daarop de wificode en je

zuurdesem. Gewoon met poeder-

het is gewoon een fietsenmaker,

kunt gratis gebruik maken van de

suiker of gevuld met boeuf bour-

de goedkoopste van Amsterdam.

veertien stopcontacten in het café.

guignon – ze hebben het allemaal.

En wanneer je huidige tweewieler

Coffeecompany, Scheldestraat 37,

IJsland Smaakmakers, Maasstraat

gestolen wordt, kun je hier ook

www.coffeecompany.nl

63, ijsland-ijs.nl

terecht voor een (stoere) nieuwe.

5 OP DÍE FIETS

Het Zwarte Fietsenplan, 2 SLAGER MET KOKSMUTS

4 WATERTANDEN

Maasstraat 106, www.hetzwartefietsenplan.nl

Deze knusse slagerij verkoopt

De ideale plek om een cadeautje

naast vlees ook dagvers belegde

voor je oma te kopen. Als je door

broodjes. De filet americain is

het etalageraam kijkt, loopt het

een aanrader en de gehaktballen

water je al in de mond. Chef Job

Een boetiekje waar jij én je moeder

staan bekend als de lekkerste van

van Berkel gebruikt verse kruiden

gegarandeerd zullen slagen. De ei-

Amsterdam. Handig: de winkel

en vruchten en maakt prikke-

genaresse is er bijna altijd om je te

ligt naast de supermarkt én de

lende chocolade en opvallende

voorzien van persoonlijk stijladvies

bakker. Zo kun je binnen no-time

macarons. Pas op: als je eenmaal

en je vindt er kleding en accessoires

alles van je moeders boodschap-

begint, kun je niet meer stoppen

die de rest van de klas waarschijn-

penlijstje afstrepen.

met eten.

lijk niet in de kast heeft hangen.

Hergo, Maasstraat 53,

Patisserie & Chocolaterie Tout,

Chez Meràv, Maasstraat 109,

www.hergo.nl

Maasstraat 77, toutpatisserie.nl

www.facebook.com/ChezMerav

6 UNIEK UNIFORM

Een gat in de dag slapen en met deuren slaan

“PUBERGEDRAG IS NUTTIG” Boek vergeten, sleutel kwijt, geen wekker die je uit bed krijgt, regelmatig boos en ouders die je niet begrijpen – komt dat bekend voor? Met gierende hormonen en een groeispurt van armen, benen én hersenen is het niet vreemd dat je af en toe van slag bent. Wat er precies gebeurt in je lijf en welke effecten dat heeft, weet Jiska Peper, onderzoeker bij het Brain and Development Lab in Leiden. TEKST: BUREAU BAX | BEELD: VIJSELAAR & SIXMA

GEEN ALCOHOL, WEL VETTE VIS Alcohol is voor jou veel schadelijker dan voor volwassenen, omdat je hersenen nog in ontwikkeling zijn. Alcohol staat de groei van je hersenen in de weg en bij overmatige consumptie ervan kunnen hersencellen afsterven. Bovendien raak je door je onvoltooide brein sneller verslaafd aan drank of drugs. Sommige onderzoekers beweren dat bepaalde voedingsstoffen extra goed zijn voor je brein, zoals onverzadigde vetzuren die in vis zitten. Je zou minstens ĂŠĂŠn keer per week vette vis zoals haring, zalm of makreel - moeten eten.

et begint allemaal met hormonen. Rond een jaar of tien gaat je lichaam

TIP VOOR THUIS

grote hoeveelheden hormonen aan-

Soms lijkt het alsof je als ouder helemaal hebt af-

maken, die inwerken op je lichaam en op je

gedaan tijdens de pubertijd van je kind. Maar niets

brein. Verschillende g ebieden in je hersenen

is minder waar. Ouders die betrokken zijn, helpen

veranderen en daar moet je aan wennen.

hun kind zich evenwichtig te ontwikkelen. Dus word

Een voorbeeld is het beloningsgebied dat

actief op school, ga kijken bij die voetbalwedstrijd,

diep in je hersenen ligt. “Dat gebied is bij pu-

leer de vrienden van je kind kennen, kook samen

bers heel actief en zorgt ervoor dat je eerder

of kijk een film. Pubers willen zoveel mogelijk zelf-

risico’s neemt, wanneer daar een bepaalde beloning tegenover staat. Dat hoeft geen

standig doen en dat is heel gezond. Dus ouders, geef je kind de ruimte en weersta de verleiding om

letterlijke beloning te zijn. Indruk maken op

alles te controleren. Laat los.

je klasgenoten kan ook een beloning zijn”,

(Bron: Puberbrein binnenstebuiten van Huub Nelis en

legt Jiska Peper uit. “Of de kick die je krijgt

Yvonne van Sark)

door bijvoorbeeld te gamen, gokken of door alcohol en drugs. In de pubertijd ben je extra gevoelig voor verslavingen.” stimuleren, blijven ze intact”, legt Jiska uit.

LATER SLAPEN

Het is daarom slim om juist in de pubertijd

Moeite met keuzes maken of de gevol-

je talenten te benutten. “Het moet wel in

gen van je beslissing overzien, plannen

je genen zitten. Als je geen talent hebt om

en vooruitdenken – het is écht allemaal

profvoetballer te worden, lukt dat na ein-

lastiger nu. Dat komt doordat een ander

deloos trainen ook niet. Maar als je aanleg

hersengebied nog flexibel is. “Dat wil ech-

hebt om bijvoorbeeld viool te spelen, moet

ter niet zeggen dat jongeren helemaal niet

je daar nú mee aan de slag gaan.”

kunnen organiseren en plannen. Wanneer je gemotiveerd bent doordat er bijvoor-

NUTTIG

beeld een beloning tegenover staat, lukt

Ze letten niet op, zijn roekeloos en brutaal;

dat heel goed”, weet Jiska.

ouders en docenten hebben soms flink de

En die vermoeidheid dan, waar komt die

balen van pubergedrag. “Natuurlijk is het

vandaan? “Die heeft te maken met je

vervelend voor je ouders als ze een brutale

biologische klok. Die is bij jongeren anders

mond krijgen of zich zorgen maken om jou,

afgesteld. ’s Avonds heb je vaak moeite om

maar pubergedrag is ook nuttig”, zegt

in slaap te vallen, maar ’s ochtends gaat die

Jiska. Tieners maken zich los van hun

wekker gewoon. Hierdoor krijg je te weinig

ouders. Dat is een natuurlijk proces van

slaap en ben je overdag soms lusteloos of

volwassen worden. “Als je angstig bij je

chagrijnig. Niet altijd even makkelijk voor

ouders blijft hangen, word je geen zelfstan-

jezelf en voor je omgeving.”

dig persoon. Dat is iets wat je ouders zich moeten realiseren.”

TALENT BENUTTEN Gelukkig zijn er ook dingen die je als puber extra goed kunt. Bijvoorbeeld het leren van een taal. “Verbindingen in de hersenen die niet veel worden gebruikt, sterven af bij volwassenen. Bij pubers zijn deze verbindingen er nog. Door de gebieden te

HERSENEN… …wegen één tot anderhalve kilo; …hebben een oppervlakte van zo’n 1.500 tot 2.000 vierkante centimeter; …bestaan uit meer dan honderd miljard zenuwcellen die signalen aan elkaar doorgeven met een snelheid van meer dan vierhonderd kilometer per uur; …vormen twee procent van het totale lichaamsvolume, maar gebruiken 20 procent van alle zuurstof die een mens inademt en 20 procent van al het bloed dat het hart door het lichaam pompt; …bestaan voor 80 procent uit water; …bepalen motoriek, zintuiglijke waarneming, denken en emoties. (Bron: Puberbrein binnenstebuiten van Huub Nelis en Yvonne van Sark)

LAT LETTERLIJK HOGER SPONSORING KNHS-LUZAC-JEUGDCOMPETITIE Voor minstens drie jaar is Luzac partner van de Koninklijke Nederlandse Hippische Sportfederatie en sponsort het de jeugdcompetitie springen. Die draagt bij aan de promotie, ontwikkeling en doorstroming van de springsport voor jonge ruiters. TEKST: INEZ VAN KESTEREN

“H

DUALE CARRIÈRE

onze naam aan deze com-

Sport jij op hoog niveau? Dan weet je het

petitie te verbinden”, vertelt

vast wel: ál je kaarten inzetten op jouw

KNHS AAN HET WOORD Esther Hendriksen, hoofd

Sabrina Barmentloo, manager Marketing

sportieve carrière is niet slim. Een blessu-

Marketing & Sponsoring bij

& Verkoop bij Luzac. “De competitiewed-

re ligt altijd op de loer. Of misschien wil je

de KNHS: “Luzac is gespe-

strijden hebben een progressief karakter:

op termijn weer lekker uitgaan met vrien-

cialiseerd in hoogstaand,

het springparcours wordt - in overleg met

den en niet meer op je voeding hoeven te

persoonlijk en wendbaar

de bondscoach en de parcoursbouwer -

letten? Sabrina: “Kiezen voor een duale

richting de finale steeds technischer en

carrière is daarom het beste: je besteedt

ook uitkomst biedt voor kin-

zwaarder. De lat wordt dus letterlijk steeds

veel tijd aan je talent én je zorgt voor een

deren die aan topsport doen.

hoger gelegd. De jonge ruiters willen

veilig back-upplan. Een diploma in het

Voor ons is Luzac daarom

zoveel mogelijk meters maken en ervaring

voortgezet onderwijs biedt de sleutel naar

een zeer logische partner.”

opdoen. Er worden grote sprongen naar

een vervolgopleiding.”

succes gemaakt. In letterlijke zin door de

Intensief sporten is óók topsport, vindt

ruiters die meedoen aan de competitie en

Luzac. “Ook als je officieel geen topspor-

figuurlijk bij ons op school door onze leer-

ter bent, kan jouw leven volledig om sport

lingen. Deze parallel maakt ons partner-

draaien. Een NOC*NSF-status zegt ons niet

ship extra bijzonder. Bovendien heeft Luzac

zoveel. Juíst als je die nog niet hebt, of die

veel leerlingen die recreatief of professio-

wegens een dip of blessure tijdelijk kwijt

neel paardrijden, waardoor we als school

bent, heb je extra ondersteuning nodig. Om

extra affiniteit hebben met de sport.”

de top te bereiken, moet jij je kunnen fo-

onderwijs, hetgeen natuurlijk

Foto: DigiShots

et is een logische stap om

Jojanne Dalemans uit Holten met haar pony Baroe.

JEUGDCOMPETITIE De springcompetitie vindt plaats van januari tot en met maart en wordt georganiseerd in de concoursplaatsen Zuidbroek, Lichtenvoorde, Roosendaal, Hardenberg en Kronenberg. De wedstrijden worden ingedeeld in vier jeugdcategorieën: Ponies (tot 12 jaar), Children (12-14 jaar), Junioren (14-18 jaar) en Young riders (16-21 jaar). De laatste twee categorieën hebben een overlap qua leeftijd, omdat de jeugd in die fase overstapt van pony naar paard. Per wedstrijd springen de ruiters een parcours dat in moeilijkheid wordt opgebouwd. Diegenen die foutloos springen, komen in de barrage (finale), waarin het gaat om de snelste tijd met de minste strafpunten. De winnaar ontvangt de KNHS-Luzac-beker.

cussen op die ene belangrijke wedstrijd of dat ene beslissende toernooi. In een persoonlijk leerplan maken we duidelijke afspraken, in samenspraak met jou, je ouders en eventueel je coach of manager.”

LESROOSTER ‘VOUWEN’ De lesroosters van Luzac gaan uit van leerlingen, niet van klassen. Sabrina: “Niet ons programma is bepalend, maar jouw omstandigheden, wensen en ambities. Wij ‘vouwen’ het lesrooster om jouw leven heen. Ook toetsen kun je indien nodig op een eerder of later moment maken. Jouw leerlingbegeleider staat stand-by en denkt met je mee. Verwacht jij een piekjaar vanwege trainingskampen in het buitenland of een belangrijk toernooi? Je kunt jouw eindexamentraject versneld in één jaar doen of over twee jaar verspreiden. Desgewenst zelfs met vakken op verschillende niveaus. Zo kun je op sportief vlak je dromen waar blijven maken en tóch je diploma halen.”

De twee oudste zonen van Mariska en Frans Bauer stapten vorig jaar over van een reguliere scholengemeenschap naar Luzac Breda. Niet alleen de schoolresultaten schoten omhoog, de jongens zitten ook lekkerder in hun vel. Mariska is daarom stellig: “Ook onze twee jongsten gaan naar Luzac.” TEKST: BUREAU BAX

De ouders van Christiaan en Jan Bauer

“We hebben nu veel blijere kinderen” 60

hristiaan, de oudste zoon van Frans en Mariska

GROTE VRIENDENGROEP

Bauer, heeft een visuele handicap. Daarnaast heeft

Op Luzac werd gekeken welke aanpassingen nodig waren

hij dyslexie, dyscalculie en dysgrafie, waardoor hij

om Christiaan te helpen bij het maken van zijn schoolwerk.

moeite heeft met schrijven. De middelbare school waar

Mariska: “Ze waren bereid in oplossingen te denken. Hij

hij naartoe ging, bood onvoldoende oplossingen om hem

kan nu bijvoorbeeld alles digitaal doen, zodat hij niet hoeft

hierbij te begeleiden. “Ze stelden voor dat hij een niveau

te schrijven.” De begeleiding had onmiddellijk effect: de

lager zou gaan, omdat het dan gemakkelijker zou worden.

schoolresultaten van Christiaan schoten omhoog. “Waar

Waarop wij vroegen: ‘Makkelijker voor wie?’”, zegt Mariska

ze op zijn vorige school adviseerden om hem van havo naar

verontwaardigd. Ze kan er nog steeds boos om worden.

vmbo te sturen, doet hij die havo nu met gemak en kan hij

“We liepen daar tegen regels aan die gelden voor alle

misschien zelfs naar het vwo”, zegt Mariska. “Maar be-

tweeduizend leerlingen. Het bleek voor die school lastig

langrijker nog is dat hij veel lekkerder in zijn vel zit.” “We

om daar uitzonderingen op te maken”, vult Frans aan.

hebben een veel blijer kind nu. Zijn zelfvertrouwen is

“In de vakantie missen ze school”

niet met honderd, maar met tweehonderd procent gegroeid”, vult Frans aan. Jan, hun tweede zoon, ging met zijn broer mee naar Luzac. “Jan is een vroege leerling en hij moest op zijn vorige school erg wennen aan de grootte ervan. Het was net een leerfabriek. Hij voelde zich er niet thuis. Op Luzac heeft hij het enorm naar zijn zin. Dat geldt voor beiden. Met de andere leerlingen vormen ze één grote vriendengroep. In de vakantie missen ze school”, vertelt Mariska lachend. “Wij hebben zelf ook goed contact met de andere ouders. We drinken regelmatig een bakje koffie.”

DROMEN WAARMAKEN De keuze voor een particuliere school was niet zomaar gemaakt. “Het is best een stap. Er hangt natuurlijk een flinke prijskaart aan”, zegt Frans. “Maar dit is de beste investering.” De zanger vertelt dat een goede opleiding heel belangrijk voor hem is, omdat zijn ouders nooit naar school zijn gegaan. “Ze konden niet lezen en schrijven. Ze hadden daardoor een enorme achterstand. Ik wil mijn kinderen alle kansen geven om hun dromen waar te maken.” Op Luzac krijgen leerlingen vanaf de brugklas begeleiding bij het maken van hun profielkeuze. “Ze hebben een computerprogramma dat hen ondersteunt bij de vraag ‘welke kant wil je op?’. Daarnaast kunnen ze terecht bij hun leerlingbegeleider. De deur staat altijd open”, zegt Mariska. Christiaan en Jan willen allebei rechten gaan studeren. “Doordat ze meer zelfvertrouwen hebben, zien ze nu een duidelijke toekomst voor zich. Ze zijn heel gemotiveerd om hiervoor hard te werken.”

TIJDLIJNEN MET... De smartphone heeft de plek van het potlood veroverd. Aantekeningen maken? Nah. Fotoâ&#x20AC;&#x2122;s delen? Jazeker! Iedere editie tijdlijnen we met een van onze leerlingen. SAMENSTELLING: ROMY HEIDEMAN

DE TIJDLIJN VAN Naam: Romy Heideman Leeftijd: 17 jaar Opleiding: 6 vwo Luzac: Enschede

Gekke vijf minuten Hier begint het leven op Luzac Ff je charmes in de strijd gooien bij TIM

#planningskills

Ook leerlingen hebben af en toe een boost nodig. Mijn favoriete survival juice is de wienermelange

Pf... even nog aandachtig luisteren tijdens de economieles

#hondenfilter Gezelligheid tijdens het studieuur

Luzac promoten op de Military

BFF’s ROSALIE & JEANETTE

Yin & yang worden ze liefkozend genoemd. Sinds Jeanette Solli (17, links op de foto) in april 2016 instroomde op Luzac Eindhoven, is ze onafscheidelijk van Rosalie van Loosbroek (16). Best friends forever!

HOE IS JULLIE VRIENDSCHAP ONTSTAAN? Jeanette: “Op de meeloopdag. Het was gelijk een match.” Rosalie: “We keken elkaar aan en moesten meteen lachen. Dat was zó raar!”

HOE VAAK SPREKEN JULLIE ELKAAR? Rosalie: “Op school tijdens iedere pauze en studieuur.” Jeanette: “Onze leraren hebben ervoor gezorgd dat we zoveel mogelijk bij elkaar in de klas zitten, maar dat kan niet

“We respecteren elkaars verschillen”

altijd. En als ik een keer mijn dagje niet heb, wordt Rosalie uit de les gehaald, zodat we even kunnen praten.” Rosalie: “Na school zijn we druk met andere dingen. Als we afspreken, gaan we de stad in of ergens wat drinken. We appen wel bijna iedere dag nog even. Al is het maar om te vragen wat Jeanette de volgende dag aantrekt naar school.”

WAAR HEBBEN JULLIE HET OVER? Jeanette: “Meestal over kleren, haha!” Rosalie: “Maar ook over jongens, klasgenoten, onze oude scholen. We weten álles van elkaar.” Jeanette: “We hebben dezelfde humor en maken nooit ruzie. We respecteren elkaars verschillen.”

WAT HEBBEN JULLIE VAN ELKAAR OVERGENOMEN? Rosalie: “Vaker voor mezelf opkomen. Dat heb ik echt van Jeanette. Ze is een krachtig mens, een powergirl.” Jeanette: “Mijn tranen laten gaan. Ik ben erg gesloten, maar bij Rosalie kan ik geen afstand houden.”

HOE ZIET JULLIE TOEKOMST ERUIT? Rosalie: “Ik ga naar TMO Fashion Business School in Doorn en dat is best ver van Jeanettes opleiding vandaan.” Jeanette: “Ik ga Leisure Management doen aan de NHTV in Breda. Dan wordt het weerzien met Rosalie waarschijnlijk net als na de zomervakantie afgelopen jaar.” Rosalie: “We hadden elkaar al zo lang niet kunnen zien dat we elkaar op de eerste schooldag echt in de armen zijn gevlogen!”

LUZAC VESTIGINGEN

ALKMAAR

AMERSFOORT

LYCEUM AMSTERDAM

COLLEGE AMSTERDAM

ARNHEM

Wilhelminalaan 1

Zonnehof 9

Uiterwaardenstraat 263

Passeerdersgracht 25

Eusebiusbuitensingel 5

1815 JC Alkmaar

3811 ND Amersfoort

1079 CR Amsterdam

1016 XG Amsterdam

6828 HT Arnhem

072-5127944

033-4615489

020-6714004

020-4286560

026-4423544

BREDA

LYCEUM DEN HAAG

COLLEGE DEN HAAG

EINDHOVEN

ENSCHEDE

Langendijk 50

Parkweg 9

Zeestraat 64-66

Heezerweg 345

Boddenkampsingel 40

4819 EW Breda

2585 JG Den Haag

2518 AC Den Haag

5643 KG Eindhoven

7514 AR Enschede

076-5156990

070-3062378

070-3318291

040-2930560

053-4366031

GOES

GRONINGEN

HAARLEM

‘S-HERTOGENBOSCH

HILVERSUM

Piet Heinstraat 11

Pelsterstraat 2/1

Zijlweg 148

Aartshertogenlaan 233

Stationsstraat 16

4461 GL Goes

9711 KL Groningen

2015 BJ Haarlem

5212 CG ‘s-Hertogenbosch

1211 EN Hilversum

0113-218311

050-3187454

023-5276948

073-6234869

035-6280707

LEIDEN

ROTTERDAM

UTRECHT

ZWOLLE

Raamsteeg 4

Botersloot 25

Diaconessenstraat 1

Stationsweg 3

2311 PL Leiden

3011 HE Rotterdam

3511 XX Utrecht

8011 CZ Zwolle

071-5148963

010-4666969

030-2322797

038-4542588