6 minute read
The Roaring Twenties, toen & nu
The Roaringtwenties!
Advertisement
Nederland feestte erop los na de Spaanse griep en de Eerste Wereldoorlog, paralellen en verschillen met de huidige Twenties …
Die heupbewegingen, dat woeste
Je hoort wel zeggen dat we na corona een nieuwe tijd tegemoet gaan vol feesten en losbandigheid. Precies honderd jaar geleden ging het ook zo, na een wereldoorlog en een griep-pandemie. Maar wat gebeurde er toen?
Zo kon het niet langer. Jaar in, jaar uit hadden vertegenwoordigers van verschillende kerkelijke en maatschappelijke organisaties in Deventer het met lede ogen aangezien. Nu, in het najaar van 1929, was het tijd voor de oprichting van een Comité voor de Bestrijding van het
Dansgevaar. Er werd besloten dat er een krant zou worden samengesteld, een
gezwaai met armen anti-danscourant, het tegenovergestelde van ons Dorpsfeest Driehuis Magazine. En bij de burgemeester zou worden aangedrongen om het aantal dagen waarop dansvergunningen werden afgegeven te beperken, wij hopen dit jaar weer drie dagen met jullie te dansen. De charleston was 'ongelooflijk vulgair' Waarom? Omdat de moderne dans, en dan vooral de uit Amerika overgewaaide charleston, gewoon te vulgair voor woorden waren. Die heupbewegingen, dat woeste gezwaai met armen en wie in de jaren twintig een behoudend type van tenminste middelbare leeftijd was had een boel te stellen
Ray Miller and his Hotel Gibson Orchestra
Charleston
met de ‘jeugd van tegenwoordig’. Ja, toen ook al. Dus de jeugd uit Driehuis, die vorig jaar al in grote getalen aanwezig was, doet gewoon zijn historische plicht.
Nederland is toe aan wat vreugde na de pandemie en de oorlog Het had alles te maken met de Eerste Wereldoorlog. Nederland was tussen 1914 en 1918 weliswaar neutraal gebleven, maar toch waren de gevolgen van het conflict groot geweest. Het leger was gemobiliseerd voor het geval we alsnog betrokken zouden raken bij de strijd. Er was een tekort aan alles, vooral levensmiddelen en brandstof, net als nu met computerchips en grondstoffen.. Het goederenverkeer met omliggende landen was ingestort. En toen kwam er in het laatste oorlogsjaar ook nog een uitbraak van de Spaanse griep overheen, die alleen al in Nederland zo’n 38.000 mensenlevens eiste. Toen de wapens eindelijk waren neergelegd en het virus was uitgeraasd, was de opluchting dan ook groot. Er stond een generatie op van (vooral welgestelde) jongeren die het verleden van zich af wilde schudden om te proeven aan de geneugten des levens: dansen, drank, drugs, gewaagdere kleding en nieuwe muziek. Jarenlang was daar door de oorlog geen plaats voor geweest, en er was ook nog de zeer invloedrijke kerk. Mensen dienden een sober en deugdzaam leven
Een heel fijn dorpsfeest 2022 toegewenst!
Olivier, Julius & Valentijn
70 soorten speciaalbier – Wijn/cocktails – Borrelhapjes – Groot terras Elke dag geopend vanaf 15.00 uur
JamJam PRJamJam PR Passeerdersstraat 59Passeerdersstraat 59 1016XB Amsterdam 1016 XB Amsterdam T 020 627 52 01T 020 627 52 01 www.jamjampr.com www.jamjampr.com
Eerste KLM-vlucht
Josephine Baker
te leiden. Maar in de euforie van de nieuwe vrede hadden veel mensen daar even geen boodschap meer aan. Dus: Pak die nieuwe trend op kleding-gebied goed aan en ga los op het feest.
Het leven verandert door nieuwe uitvindingen Optimisme kwam er ook door de technologische vooruitgang. De grammofoon en de radio werden van steeds betere kwaliteit. Meer apparaten namen het huishouden over: de wasmachine, de stofzuiger, de koelkast. De luchtvaart maakte sprongen vooruit. Op een drassig weiland aan de rand van Amsterdam werd een burgerluchthaven uit de grond gestampt. Nu gaan Spotify en streamingsdiensten door het dak, intelligente apparaten maken het leven makkelijker, en de wereld is voor iedereen bereikbaar, zelfs ruimtereizen zijn mogelijk.
De charleston werd verboden in de clubs Het nieuwe tijdperk bood een ideale voedingsbodem voor culturele nieuwigheden. En die kwamen er volop, Made in the USA. Zo was er de jazz, in de pers onomwonden ‘negermuziek’ genoemd, en dansen als de charleston met hun frivole bewegingen van armen, benen en heupen. De ene na de andere dansclub en dansschool opende haar deuren. Dansavonden duurden steeds
Greta Garbo
Charlie Chaplin
langer: niet zelden gingen ze door tot in de vroege ochtend. Nu is er ‘woke’ en zijn we ons steeds beter bewust van onze rol en blik op anderen …
Vrouwen kregen in 1922 eindelijk kiesrecht Maar in de ‘roaring twenties’, zoals het nieuwe decennium zou gaan heten, was veel meer aan de hand dan alleen wat nieuwe dansen. In de bioscopen verschenen Hollywoodfilms (vanaf 1927 zelfs met geluid) met sterren als Greta Garbo, Clara Bow en Charlie Chaplin. Het publiek werd erdoor betoverd. De toch wat lossere seksuele moraal in de films was natuurlijk een doorn in het oog van het behoudende establishment. Censoren knipten hele scènes uit de films. In kranten met een religieuze achtergrond werd aangegeven welke films ‘veilig’ waren en welke niet. ‘Het is schrikbarend’, schreef het katholieke dagblad De Tijd in 1927, ‘welk een verwoesting de het kwaad aanschouwelijk voorstellende film in het reine gemoedsleven van zoo menig menschenkind aanricht.’ Voor niemand waren de veranderingen in de jaren twintig zo ingrijpend als voor vrouwen. Meer dan ooit tevoren eisten ze een nieuwe plaats op in de samenleving. In 1922 kregen vrouwen eindelijk kiesrecht. Vrouwen, vooral die in grote steden, lieten zichzelf
Aletta Jacobs, een van de oprichters van de Vereeniging voor Vrouwenkiesrecht (1894)
Beurskrach van 1929
zien op een manier die niet eerder was vertoond. Ze dansten, rookten en dronken alcohol in het openbaar. In alles straalden vrouwen uit dat ze zich wilden losweken van de traditionele verhoudingen tussen de seksen. Wij zien dat in Driehuis graag gebeuren, en uiteraard zijn ook de mannen, jongens, meisjes, LHBT en alle andere liefhebbers van een feest welkom.
De roaring twenties waren van korte duur Maar zo abrupt als de ‘roerige’ jaren twintig begonnen, zo plotseling eindigden ze ook weer. In 1929 crashten de aandelenbeurzen en begon een ongekende economische recessie. Het ongebreidelde optimisme van de jaren twintig zakte weg. Toekomstdromen spatten uiteen. Ook nu liggen oorlog, stagflatie en beperkingen op de loer. De nieuwe muziek en de film bleven, maar vooral als iets om je eigen onzekere toekomst even bij te vergeten. Laten we onze Twenties anders beginnen en eindigen en kom gezellig naar ons Dorpsfeest om elkaar te ontmoeten, want dat is van alle tijden, toch?
i
