De Groene Maas&Waler

De groene Maas&Waler Duurzaamheidsspecial bij Weekblad de Maas&Waler

Foto: John van Gelder

Voor u ligt de eerste editie van ‘de Groene Maas&Waler’, een special over duurzame alternatieven, energiezuinige mogelijkheden en milieubewuste keuzes. Om u te inspireren, te motiveren en misschien aan te zetten tot nadenken.

De Groene Maas&Waler

verandert regenwater in zuiver drinkwater Regenwater veranderen in drinkwater, het lijkt misschien een utopie, maar is sinds kort realiteit. Het Drutense bedrijf Hemel(s)water levert installaties om neerslag op te vangen, te zuiveren en te gebruiken als drinkwater. De afgelopen jaren is er gewerkt aan het verder optimaliseren van het zuiveringssysteem, om het water binnenkort als drinkwater op de markt te kunnen brengen.

Met het zuiveringssysteem van Hemel(s)water wordt regenwater drinkwater. Zonder elektriciteit en chemicaliën ontstaat zacht water dat vrij is van bacteriën, hormonen, medicijnfstoffen, kalk, microplastics of nanodeeltjes. Hemel(s)water maakt regenwater tot een duurzame oplossing voor hedendaagse waterproblemen. In perioden van overvloed is het een manier om regenwater lokaal op te slaan en te gebruiken; het riool wordt minder belast. Bij droogte is dit water

een alternatief voor drinkwater uit grond- of oppervlaktewater, en zodoende een oplossing voor lage waterstanden.

Voordelen Hemel(s)water wordt duurzaam bereid en werkt op natuurlijke zwaartekracht. Het geeft geen CO2-emissie en gebruikt geen elektriciteit of

chemicaliën. Ook zijn er geen reststromen. Door afwezigheid van een centraal leidingnetwerk zijn er ook geen lekverliezen. Het gezuiverde water is veilig omdat de membranen geen bacteriën doorlaten. Er is dus geen risico op legionella of andere ziekte verwekkende bacteriën.

Daarbij bevat het water geen ongewenste stoffen. Doordat Hemel(s) water geen kalk bevat is bovendien kalkaanslag, en daaraan gelieerd onderhoud, verleden tijd.

Een van de grootste voordelen van Hemel(s)water is dat opslag van regenwater bijdraagt aan het regenproof maken van steden, waardoor rioolcapaciteit niet hoeft te worden uitgebreid.

Drinkbaar Hemel(s)water voldoet zeer binnenkort aan de drinkwaternorm, waardoor het veilig toegepast kan worden. Om het water als drinkwater voor particulieren op de markt te kunnen brengen dient nog één zuiveringstechnologie aan het sys-

teem te worden toegepast. De verwachting is dat dit rond de zomer is afgerond. Vanaf dat moment kan Hemel(s)water ook op bijvoorbeeld festivals en grote evenementen, plekken waar waterbuffers nodig zijn, worden aangeboden.

Hemel(s)water richt zich nu nog voornamelijk op de agrarische sector en de voedingsmiddelen industrie.

Foto: John van Gelder Het bedrijf Qrackers, in Puiflijk, gaat gebruik maken van gezuiverd regenwater bij het produceren van hun crackers. Onlangs werd een

installaties geplaatst in de Floating Farm in Rotterdam (zie kader).

Voor meer informatie over Hemel(s) water, lopende projecten en de be-

Hemel(s)water levert een bijdrage aan het realiseren van De Sustainable Development Goals (SDG’s), ook wel de Global Goals genoemd.

Een universele oproep tot actie om armoede te beëindigen, de planeet te beschermen en ervoor te zorgen dat alle mensen genieten van vrede en welvaart.

Deze 17 doelstellingen bouwen voort op de successen van de millenniumdoelstellingen voor ontwikkeling, maar omvatten ook nieuwe gebieden zoals

schikbaarheid van het systeem voor de particuliere markt, zie: hemelswater.nl.

klimaatverandering, economische ongelijkheid, innovatie, duurzame consumptie, vrede en rechtvaardigheid, naast andere prioriteiten. De doelen zijn met elkaar verbonden - vaak bestaat de sleutel tot succes in de ene uit het aanpakken van problemen die vaker samenhangen met een andere.

Floating Farm Rotterdam Floating Farm is een zelfvoorzienende drijvende boerderij waar op een diervriendelijke en duurzame manier dagverse voeding (zuivel) wordt geproduceerd. Het Hemel(s)water wordt opgeslagen in flexibele kunststof zakken. Hierdoor is het mogelijk om inefficiënte ruimtes in een gebouw te benutten voor opslag. Het water wordt gebuikt om de veestapel mee te voeden en als proceswater bij de fabricage van melk en kaas. Medio mei wordt Floating Farm in bedrijf genomen. Zie ook: floatingfarm.nl.

Waterstraat TU Delft In de waterstraat van de TU Delft staat een Hemel(s)water installatie als onderdeel van innovaties in watertechnologie. Er is hier ook de mogelijkheid om Hemel(s)water te proeven. Zie ook: www.thegreenvillage.org.

Hemel(s)water is een initiatief van Water Innovation Consulting in samenwerking met Megens Installaties.

De Groene Maas&Waler

Duurzaamheid als vanzelfsprekendheid Door Addy de Meij

Marije Mens en Joost van den Broek wonen sinds januari van dit jaar in hun zelfgebouwde duurzame woning. Het idee ontstond in juli 2016, de eerste paal ging op 4 oktober 2017 de grond in. Wat bezielt dit stel om een passief huis te bouwen?

AFFERDEN- Het motief om duurzaam te bouwen was vooral praktisch en toekomstgericht, ‘want als

je weet dat duurzaam bouwen over 30 jaar de norm is, waarom dan nu nog kiezen voor een gasaansluiting?’ Daarnaast wilden ze een huis op maat, met behalve woonruimte ook een kantoor op de begane grond, want Marije werkt aan huis.

Comfort was ook een belangrijk uitgangspunt. Om het betaalbaar te houden, viel het besluit om zelf te gaan bouwen.

In Afferden vonden ze een kavel, vervolgens werd een architect en

een bouwkundige in de arm genomen. ‘Als je de keus maakt om duurzaam te bouwen, moet je over van alles nadenken. Het bouwsysteem, de installaties en natuurlijk zonnepanelen’.

‘Op de bouwbeurs ontdekten we een praktisch systeem om onze woning passief te bouwen: Wolf Thermomodule. Dat zijn grote blokken van neopor, een soort lego van piepschuim en beton. Aan de binnenkant van de blokken is ruimte

om beton te storten, de binnen- en buitenwanden zijn gestuukt. De muren zijn bijna een halve meter dik, dat voelt behaaglijk en geborgen’.

Gas is niet meer nodig in huize Van den Broek. In de garage staat de luchtwarmtepomp, naast een grote heetwaterboiler. De warmtepomp zorgt voor warmte in de winter en koelt in de zomer. Met vloerverwarming zowel op de begane grond als op de eerste verdieping zorgt het systeem voor een prettig klimaat in het hele huis. De energie komt hoofdzakelijk van de vele zonnepanelen op het dak. ‘Hoe gaaf is het, als je straks helemaal geen elektriciteit meer van een leverancier nodig hebt? Dan gebruiken we alleen nog water van buitenaf’.

Pionieren ‘Als je eenmaal duurzaam begint, val je van het een in het ander. Dus beter geen tweedubbele ramen, maar driedubbel. Dat vraagt ook weer om aangepaste kozijnen. En met een normale garagedeur verlies je veel warmte. Dus een elektrische deur met extra isolatie. Die is zwaar, dus ook een sterkere motor’.

Foto: John van Gelder

Zelf ZONNE-ENERGIE produceren?

Voor deskundig advies, levering en installatie van zonnepanelen en toebehoren Geniet ook van de zon en voorzie je woning van eigen zonne-energie

Altijd de beste kwaliteit én prijs Kijk op de website voor aanbiedingen !

Besparen op uw gasverbruik?

Ook voor elektrisch verwarmen kunt u bij Lunee terecht.  Radiatoren en vloerverwarming  Elektrische CV toestellen  warmtapwater voorzieningen Neem vrijblijvend contact op met Hennie Cobussen

Ewijk T: 06 - 2323 9976

E-mail: info@luneezonne-energie.nl Website: www.luneezonne-energie.nl

Tegenslagen in de bouw zijn er ook geweest. Een flinke storm waaide een stuk muur weg, de vederlichte piepschuimblokken waren nog niet gevuld met beton om ze te stabiliseren. Ook een tegenvaller: er ging iets mis bij het storten van het beton in de tempexblokken. De onderste blokken begaven het en de beton stroomde eruit. De Duitse leverancier van de blokken schoot te hulp en zag erop toe dat de tweede poging - met aangepaste beton - wel succesvol werd.

Duurzaam bouwen is niet goedkoop. Wat hielp is dat we veel zelf hebben gedaan, met hulp van een broer die aannemer is, een handige vader en enthousiaste vrienden.

We hebben zo hard gewerkt dat we allebei 10 kilo zijn afgevallen. Maar we zijn heel blij met het resultaat, we genieten elke dag van ons nieuwe huis’.

De Groene Maas&Waler Voor u ligt de eerste editie van ‘de Groene Maas&Waler’, een special over duurzame alternatieven, energiezuinige mogelijkheden en milieubewuste keuzes. Om u te inspireren, te motiveren en misschien aan te zetten tot nadenken.

Hoewel men zich er steeds meer van bewust is dat niet op dezelfde voet doorgegaan kan worden met het opmaken van de beschikbare grondstoffen, blijkt duurzaamheid nog voor velen een 'ver van mijn bedshow'. De effecten van niet-duurzaam gedrag zijn vooral merkbaar in de toekomst. En dat maakt het moeilijk duurzame beslissingen te nemen.

Toch zijn er wel degelijk mensen die de koe bij de horens vatten. Die denken, ‘als ik niet de wéreld kan veranderen, dan op z’n minst mijn eigen leven’. Neem bijvoorbeeld Marije Mens en Joost van den Broek, die in Afferden een energieneutrale woning bouwden, en de Nijmeegse Nila Patty, die al drie jaar afvalvrij leeft. In deze speciale editie delen zij hun verhaal, vertellen zij over hun drijfveren en geven handige tips.

Verder informeren regionale ondernemers u over duurzame oplossingen op het gebied van wonen, bouwen, tuinieren, transport en ondernemen.

Wij wensen u veel leesplezier.

De Groene Maas&Waler

Comfort in uw huis, de kachel lager en een beter energielabel Door Anne-Bregtje Schelfhout

Wie op zoek is naar een manier om de isolatie van het huis te verbeteren, kan Hr++ Isolatieglas overwegen. Door deze hoogrenderende beglazing kunt u thuis genieten van een heerlijk comfort en de kachel lager zetten. Ook niet geheel onbelangrijk voor de huidige woningmarkt is dat het energielabel van uw huis aanzienlijk wordt verbeterd.

Mark Uijen van het bedrijf Uijen Glas en Kunststof Kozijnen in Tiel vertelt: ‘Wij dragen op een relatief goedkope manier bij aan het verduurzamen van een woning. Hr++ Isolatieglas is hoog renderend glas met een metaaloxide coating en een edelgasvulling. Dit isolatieglas kan een rendementsverbetering opleveren van 50 tot 70% ten opzichte van het oude traditionele isolatieglas.

Bij vervanging van enkel glas is dit percentage nog veel hoger.

Gratis advies ‘Het loont de moeite om ons een keer om gratis advies te vragen als u overweegt om de beglazing en/

of kozijnen te vervangen of als u een energielabel wilt aanvragen en niet goed weet welke waarde uw huidige beglazing heeft,’ vertelt Mark Uijen.

Energielabels en glasisolatie Sinds de intrede van de energielabels op de woningmarkt en de stijgende energienota speelt onder andere glasisolatie een grote rol.

Een A- of B-energielabel betekent dat het energieverbruik van de woning laag is, wat een waardevermeerdering kan opleveren.

Mark Uijen: ‘U kunt bij Uijen Glas en Kunststof Kozijnen terecht voor advies en op basis van een kosteloze offerte zorgen wij voor de plaatsing van uw nieuwe beglazing en/of kozijnen en afvoer van het oude materiaal. Het oude glas laten wij recyclen. Kortom, wilt u een verbetering van het energielabel en verlaging van de energierekening, overweeg dan Hr++ beglazing. Het kan geen kwaad om beglazing van 15 tot 30 jaar oud onder de loep te nemen. En zijn er twee of drie ruitjes lek, laat die dan alvast vervangen door Hr++ beglazing.’

Later stookseizoen ‘Het gemak en comfort, het latere stookseizoen en de lagere ener-

Foto: John van Gelder gierekening zal men eerst moeten ervaren om genot te hebben van de investering. Het grootste compliment dat wij kunnen krijgen als wij bij een klant de beglazing hebben vervangen, is als iemand zegt: ‘het comfort is toegenomen’, besluit Mark Uijen.

Uijen Kunststof Kozijnen & Glas Oude Haven 2 4001 LG Tiel www.uijenglas.nl Tel. 0344-612082

Tot 75% besparen op uw energierekening, dat wilt u toch ook?!

Energiezuinig bouwen of verbouwen wordt steeds belangrijker. Vanwege de enorm stijgende energieprijzen en om de CO2 uitstoot te beperken.

RH Isolatie uit Ewijk heeft een jarenlange ervaring op het gebied van isolatie van woningen en bedrijfspanden. Eigenaar Roderik Hendriks adviseert graag over de verschillende toepassingen.

EWIJK- Isolatie voorkomt dat temperatuur verschillen verloren gaan via de vloer, de muren en het dak.

Hierdoor kan de binnentemperatuur op peil worden gehouden met een lager energieverbruik als gevolg.

‘Dat is goed voor het milieu, want de CO2-uitstoot wordt aanzienlijk beperkt’, vertelt Hendriks. ‘Maar men merkt het ook direct in de portemonnee. Bovendien zorgt isolatie voor een aangenaam gevoel in een ruimte en daarmee de verhoging van het comfort.’

Isolatie loont altijd Op de meeste plaatsen in de wereld is de warmte van de zon en de inwendige warmteproductie, bijvoorbeeld van elektrische apparaten, onvoldoende om het hele jaar door in de leefruimtes een aangename binnentemperatuur te bereiken. Er is

dan ook verwarming of koeling nodig. ‘Indien de binnentemperatuur hoger of lager is dan de buitentemperatuur ontstaat er energietransport door de schil van een gebouw, zoals de muren, het dak of de vloer van een woning’, legt Hendriks uit.

‘Om de temperatuur constant te houden, moet de verloren gegane energie weer toegevoegd worden.

In een niet of slecht geïsoleerde woning doorsnee woning gaat zomaar 75% van het totale energieverbruik verloren, zonde’, meent Hendriks.

‘Niet voor niets wordt vaak gezegd dat isolatie de beste investering is in een woning. Immers loont isolatie altijd en zijn de financiële voordelen direct merkbaar.’

Hoogwaardige isolatie Belangrijk, volgens Hendriks, is om te kiezen voor hoogwaardige isolatie met een lage lambda-waarde.

‘De λ-waarde of lambdawaarde van een isolatiemateriaal geeft aan in welke mate het materiaal de warmte geleidt. Hoe lager de λ-waarde van het materiaal, hoe beter het dus isoleert en warmteverlies tegenhoudt.’ Wie kiest voor hoogwaardige isolatie met een lage lambda-waarde, kan vele malen dunner isoleren. ‘Daardoor bespaart men ruimte en is er minder verlies van daglicht’, aldus Hendriks.

‘Immers loont isolatie altijd en zijn de financiële voordelen direct merkbaar.’

Deskundig advies Elke toepassing vraagt om een specifieke oplossing. Roderik Hendriks adviseert klanten dan ook graag.

‘In dat advies zetten we graag een stapje extra.’ Zo denken we graag mee met klanten, die de verduurzaming van hun woning breder willen

trekken dan puur isolatie. Laatst nog adviseerden we een echtpaar dat op termijn zonnepanelen op hun plat dak wilden plaatsen. Daarvoor hebben zij nu al rekening gehouden met isolatie, met een extra goede drukvastheid.’

RH Isolatie – Ingenieur van Stuivenbergweg 20 6644 AB Ewijk 06-46 39 29 27 info@rhisolatie.nl www.rhisolatie.nl

De Groene Maas&Waler

Steeds meer opties voor een ‘groene’ muur Binnen- en buitenverven worden steeds duurzamer. Maar ook behang en raamdecoratie kennen alternatieven die het milieu minder belasten, of zelfs vervaardigd zijn van gerecyclede grondstoffen. Van Gelder Verf & Wonen volgt de ontwikkelingen op het gebied van duurzaamheid op de voet, en neemt díe items op in het assortiment die qua prijs, kwaliteit, gebruiksgemak én levensduur vergelijkbaar zijn met bestaande producten.

‘Op het gebied van muur- en interieurverf is inmiddels zo’n 90 procent van de producten op waterbasis. Niet alleen beter voor het milieu, maar ook voor de gebruiker’, aldus verfspecialist Fred van Gelder.

‘Bovendien ‘vergelen’ deze verven niet. Voor wat betreft de buitenverven zet die duurzame ontwikkeling zich minder snel voort. Toch zie je bij deze producten wel dat er veel minder terpentine wordt toegevoegd dan voorheen. Bovendien is de kwaliteit van de verven, ten opzichte van vroeger, beter geworden, en gaan ze langer mee. Ook dat is een stukje duurzaamheid.’

In alle gevallen behoudt verf, in de basis, chemische componenten.

Bindmiddelen en pigment op basis

van natuurlijke grondstoffen zijn zeldzaam. ‘Er zijn weliswaar producten die in de buurt komen van 100 procent natuurlijk, echter is het dan de vraag of de kwaliteit, het gebruiksgemak en de duurzaamheid overeind blijven. Met name die haken en ogen zorgen ervoor dat dergelijke producten nog niet in onze winkel te vinden zijn. We willen zeker weten dat de alternatieven minstens zo goed zijn als bestaande producten. Wel zijn er in deze branche ontzettend veel ontwikkelingen gaande op dit vlak, en worden er grote stappen gezet om in de toekomst milieuvriendelijker producten te kunnen leveren.’

Gordijnen van gerecycled materiaal Duurzame alternatieven vinden consumenten bij Van Gelder vooral op het gebied van muur- en raamdecoratie. ‘Denk aan een van de nieuwste behangcollecties van Eijffinger, vervaardigd op basis van grasweefsels, sisal en bamboe. Ook hebben we sinds kort gordijnstof van gerecyclede petflessen in de collectie. Deze stoffen zijn gemaakt van vezels van plastic flessen, waarbij in het productieproces gebruik wordt gemaakt van zonne-energie en er 80 procent minder water nodig is dan normaal. Het

Foto: John van Gelder product is hoogwaardig én goed geprijsd. Daarnaast past het ontzettend goed in deze tijd, waarin de consument vraagt om ‘groene’ alternatieven’, aldus Fred.

Interesse in de duurzame verf, muur- en raamdecoratie van Van Gelder Verf & Wonen? De adviseurs laten u graag de diverse producten en materialen zien.

WWW.HARLEKIJNKACHELS.NL € 500,SUBSIDIE OP PELLETKACHELS

Sfeer, comfort en verantwoorde warmte gaan prima samen Grote collectie haarden en kachels met een hoog rendement (>80%) Keuze uit hout, gas, pellets, elektrisch en bio-ethanol Al onze haarden en kachels voldoen aan de EcoDesign-eisen Gratis stooktraining bij aankoop houtgestookt toestel

Adres Van Heemstraweg 38, Beneden-Leeuwen Bel 0487 594 860 Mail info@harlekijnkachels.nl Web www.harlekijnkachels.nl

Zijveld1212- -6658 6658 DG DG Beneden-Leeuwen Zijveld Beneden-Leeuwen T (0487) 59 T (0487) 59 13 1392 92 E info@vangelderverf.nl E info@vangelderverf.nl www.vangelderverf.nl I Iwww.vangelderverf.nl

De Groene Maas&Waler

Vervangen van dakramen bespaart energie en bevordert de gezondheid Dat warme lucht opstijgt is algemeen bekend. Dat die warmte vaak door verouderde dakramen verloren gaat, is iets waar menigeen niet bij stilstaat.

Zonde, meent Alec Barfüss van Adviba Daglicht Oplossingen in Druten. ‘De investering in een nieuw dakraam is namelijk relatief laag en het effect op de energierekening, maar ook de menselijke gezondheid, is direct merkbaar. Bovendien is het vervangen binnen een halve dag voltooid.’

vaak te herkennen aan een laag condens’, legt Barfüss uit. ‘Dat kan niet alleen kostbare vochtschade veroorzaken, het is ook nog eens ongezond. Dat frisse lucht essentieel is voor een gezond woon- en werkklimaat klinkt namelijk logisch, maar toch is men in de praktijk vaak drukker met isoleren dan ventileren.

Omdat die twee heel goed samengaan adviseer ik klanten graag over daglichtoplossingen die zowel bevorderlijk zijn voor de energierekening als een gezond klimaat.’

Actieve klimaatbeheersing ‘Bij het verduurzamen van woGepassioneerd vertelt de expert ningen wordt veelvuldig gedacht over de nieuwe innovatie van zijn aan isoleren. Dakramen worden leverancier VELUX, die een nieuw daarbij echter nog te vaak overgesysteem ontwikkelde voor actieve slagen’, aldus Barfüss. Dit terwijl klimaatbeheersing, INTEGRA® Acveel traditionele dakramen, volgens tive genaamd. ‘Wanneer de zon te de VELUX-dealer, isoleren als een sterk is, of de lucht te warm of koud, “open deur”. ‘Dat komt doordat reageert het systeem door rolluiverouderde types doorgaans zijn ken of gordijnen af te stemmen. voorzien van enkel glas, ‘Wist u dat het vervangen van een dakraam maar ook het materiaal al mogelijk is in slechts een halve dag?’ waaruit de kozijnen verEn dat al vanaf 700 euro per raam. vaardigd zijn laat vaak te wensen over.’

Door rolluiken tijdens een warme Gezondheid zomerdag geheel of gedeeltelijk te ‘Een slecht geïsoleerd dakraam is sluiten en gordijnen te openen op

een zonnige winterdag, kan VELUX INTEGRA® Active de kosten voor verwarming en koeling flink verminderen.’

Optimale balans Het systeem helpt daarmee de ideale balans te vinden tussen wooncomfort, energie-efficiëntie en verantwoord energiegebruik, op ieder moment van de dag. ‘En

dat zonder dat men er iets voor hoeft te doen’, benadrukt Barfüss.

‘Ook worden ramen automatisch geopend, wanneer de temperatuur, luchtvochtigheid of hoeveelheid CO2 in een ruimte toeneemt. Dat alles wordt automatisch gemeten met kleine sensoren die, hoe kan het ook anders, volledig werken op zonne-energie. Overigens zijn de dakramen voorzien van regensen-

soren, waardoor deze automatisch sluiten als er een druppel opvalt’, grapt hij. De acties die het systeem uitvoert zijn bovendien altijd te volgen via een smartphone-app.

Adviba – Kerkeland 7a – 6651 KN Druten (showroom op afspraak geopend) www.adviba.nl tel. 0623566110.

‘t Kachelwinkeltje; pelletkachels voor zeer verantwoord stoken Door Piet Zeeuwen.

Johan en Anjo van Beem openden 35 jaar geleden hun “t Kachelwinkeltje” in het Stevenspad in Druten. Johan was nog brandweerman toen hij er aan begon. Hij kreeg door zijn brandweerwerk vaak te maken met schoorsteenbranden. Ging zich daarin verdiepen en kwam zo in de kachelwereld met toebehoren terecht. Na twee jaar, in 1985, verhuisden ze naar de Kattenburg 40. Johan: “ De oude werkplaats van Baars heb ik destijds zelf verbouwd tot winkeltje.” Hij moest een gespaarde oude muntencollectie verkopen om de bouwkosten te kunnen betalen. Nog veel later werd de huidige zaak gebouwd; ruim 90 m2 showroom met prachtige houtkachels, gaskachels en sinds een jaar of tien de allernieuwste ecologische troef: de pelletkachels.”

Zo ontwikkelde zich het huidige Kachelwinkeltje, inmiddels wel een begrip in Maas en Waal. Wil je een kachel in je huis, hetzij voor de gezelligheid, hetzij voor een hoog rendement, hetzij om ook je centrale

verwarming op aan te sluiten; van Beem regelt het. Alles dus; heb je geen rookkanaal ? Geen probleem; de vaklui van het Kachelwinkeltje regelen het. En adviseren je, aan de hand van je verlangens en eisen.

Twijfel je tussen een hout, pellet, of mooie inbouwkachel? Met raad en daad word je bijgestaan!

In deze tijd, waarin er stilletjes aan wordt toegewerkt naar een gasloos tijdperk zijn er ook steeds meer mensen die twijfelen aan hout- en pelletkachels. Te veel uitstoot van fijnstof en CO2? Zeker niet met pelletkachels, en met houtkachels ligt het er veel aan hoe en wat je stookt. Volgens Johan zullen de regels voor stookgedrag in houtkachels straks veel strenger zijn.

Johan: “Als je bij mij een houtkachel koopt krijg je gratis stookles ! Als ik achterom kom bij je en een enorme berg sloophout zie liggen, moeten we toch eens serieus met elkaar in gesprek.”

Milieu-technisch is een pelletkachel de beste keus. Het is een energiezuinige kachel die brandt op pellets: onder hoge druk samengeperste brokjes van zaagsel en houtsnippers. Stoken met een pelletkachel is daarom een zuinige

Foto: John van Gelder en milieuvriendelijke manier om woon- en leefruimtes in je huis te verwarmen. Het rendement is zeer hoog. Dit komt doordat er in de kachel sprake is van een vrijwel volledige verbranding. Vorming van roet en as en de uitstoot van fijnstof, zowel binnens- als buitenshuis, is

praktisch nihil. Pelletkachels zijn zeer makkelijk in gebruik: met een druk op de knop zet je deze aan of uit: een uitermate geschikt alternatief voor verwarmingssystemen op gas. Sommige pelletkachels zijn ook in CV-uitvoering beschikbaar. Deze uitvoering werkt ook op de thermo-

staat. Geïnstalleerd door de vakman is een minimale subsidie van € 500 mogelijk.

Info: www.hetkachelwinkeltje.nl

De Groene Maas&Waler

Een duurzame woonomgeving begint in eigen tuin Door Femke Pierlo

De Groene Maas&Waler, bij Tuincentrum Bull in Beuningen vinden ze dat een goed idee.

Eigenaar Richard Bull legt uit: ‘We moeten met z’n allen iets doen aan duurzaamheid.

Dat kan in de tuin al met de kleinste dingen.’ Hij adviseert Maas&Walers maar al te graag hoe ze hier mee aan de slag kunnen.

Wateroverlast tegengaan ‘Wateroverlast blijft een groot probleem, dus is het zaak om stenen en tegels uit je tuin te halen. Hierdoor kun je hemelwater afkoppelen, waardoor het water in de grond komt in plaats van in het riool.

Grond en planten nemen beiden veel vocht op,’ vertelt Richard. Vaak wordt bij een onderhoudsvriendelijke tuin gedacht aan een verharde tuin met een paar potten met planten erin, maar dat hoeft helemaal niet zo te zijn: ‘Denk bijvoorbeeld aan grind met een worteldoek in plaats van tegels. Meer planten

betekenen niet per se extra werk in je tuin. Je kunt de tegels uit je tuin halen en heesters met bodembedekkers poten,’ aldus Richard.

Regenwater opvangen in een regenton is bovendien een goed idee.

Dit gaat wateroverlast tegen en is beter voor je planten.

Biodiversiteit Bij Tuincentrum Bull vinden ze biodiversiteit in de tuin erg belangrijk. ‘Op dit moment zijn er minder insecten in de particuliere tuinen omdat er steeds minder groen aanwezig is, wat voor de dieren resulteert in minder ruimte om te leven. Door wat groen in je tuin aan te brengen trek je vogels, insecten en vlinder aan. Dat is ook nog eens leuk voor jezelf, omdat je de natuur goed beleeft en er meer affiniteit mee krijgt,’ legt Richard uit. Insecten lok je naar je tuin met bijvoorbeeld vlinderstruiken, rode zonnehoeden (echinacea purpurea) en asters. Verder zijn vlinderkasten en insectenhotels een echte aanwinst voor de biodiversiteit in je tuin. Vogels houden van coniferen, waar ze beschut en beschermd kunnen zitten en nestelen.

Biologische buxusmot val

Foto: John van Gelder Beleven van natuur Duurzaam tuinieren is volgens Richard vooral het bewust worden en beleven van de natuur. Een minimoestuintje is een goede manier om voor die beleving te zorgen. ‘De

5.00

Kruiden planten

2.

Diverse fruitplanten

6.

oa bramen, bessen vanaf

99

oa. Tijm, Oregano, rozemarijn excl. metalen bak prijs per stuk.

99

Regenton 120 liter

Je moet hier wel tijd voor maken, maar het loont zich wel. Het geeft snel resultaat en daar wordt je enthousiast van,’ besluit Richard.

2 voor

3 maanden werkzaam van 39.99

34.99

kweekbak is een echte trend op dit moment. Hierin kun je peterselie, lavendel en munt in plaatsen.

Verder is het mogelijk om je eigen groenten, zoals minitomaatjes en minikomkommers, te verbouwen.

Margriet Excl. rotan mand

Diverse kleuren vanaf

mix 45 ltr p.st 9.99

Met één gratis 10 ltr gieter twv 5.99 van 49.95

Kweektafel

34.

Met gratis vochtmeter twv 6.99

+ GR A GieteTrIS

4.99

99

95 2 voor

15.99

+ GRAT vochtIS me t e r

Tuincentrum Bull v.Heemstraweg 82 6641 AG Beuningen T: 024 677 21 93

Bestel ook online

4.99

Insectenhotels

Moestuin grond

39.

8.99

www.tuincentrumbull.nl

Help de insecten in uw tuin

Bij aankoop vanaf €25.- GRATIS 1 zakje bloemweide zaad 15m2 twv 4.99 *voorwaarde in de winkel

Openingstijden: ma t/m do: vrij: za: zo:

09:30-18:00u 09:30-20:00u 09:30-17:00u 12:00-17:00u

geldig zolang voorraad strekt en tot 17 april

Zin in het voorjaar

Tuinpagina’s tellen van zaden online: Kijk ook eens op onze website voor het bes

MAN KOOP BIJ DE O DIE HET O K AN! REPAREREN K

www.lemmerszaadhandel.nl

Sla, andijvie en koolplanten Kunstmest 12-10-18 Weidemest Culterra organische mest Gazon en weidegraszaad (Biol) bestrijdingsmiddelen

Compo gazonmeststoffen Groentezaden, bonen en peulvruchten Bloemzaden en pompoenzaden Wildbloemenmengsels (Biol)groentezaden

FA. LEMMERS ZAADHANDEL van Heemstraweg 57, Beneden-Leeuwen Tel.: 0487 - 59 13 77 www.lemmerszaadhandel.nl ‘s maandags gesloten

Uw groene vakwinkel

www.stiga.nl www.stiga.nl

Industrieweg 1 DRUTEN

w w w. b e r g t r a c . n l

van 10.00-16.00 uur AAN DE SLAG IN DE TUINKoningsdag met topgeopend kwaliteit tuinmachines!

ACCU GRASMAAIER STIHL RMA235 Ideaal voor gazons tot 250m2.

Compleet met accu & lader

BEREGENING

€ 299,-

- Sproeiers en druppelslangen - Beregeningspompen & aansluitmateriaal - Pvc drukleiding & thyleenslang - Tricoflex (tuin-) slang, ook in grote maten - Slangenwagens en haspels

deze accu kan tevens in andere machines van Stihl, zoals een (stok-) heggenschaar, strimmer of bladblazer.

GAAS

- Tuingaas - Kippen- / konijnengaas - Volieregaas

- Schapengaas - Gaasmatten

Veel soorten gaas verkopen wij ook per meter!

TUINHOUT

- Planken & rabatdelen - Geimpregneerde regels - Palen: kastanje, weidepalen, zuiver ronde palen en vierkante palen - Kastanje (engels) hekwerk Al ons tuinhout is van topkwaliteit

STIHL RE129+ HOGEDRUKREINIGER 10-135 Bar, waterdoorzet 500l/h.

9 mtr. gewapende slang. Met deze hogedrukreiniger is uw terras in een mum van tijd klaar voor het voorjaar. Normaal € 439,ACTIEPRIJS

€ 359,-

VERTICUTEREN STIHL RLE 240

Elektrische verticuteermachine 34 cm messenbalk + ventilatiewals Normaal € 199,-

ACTIEPRIJS € 179,-

Kom langs voor een groot assortiment tuinmachines, tuingereedschappen, meststoffen voor planten en gazons, PVC buis & hulpstukken (ook voor riolering & HWA), elektrische afrasteringen en nog veel meer...

Voor een uitgebreid assortiment en een goed advies gaat u naar:

GROTESTRAAT 38 - DEEST - WWW.BENVANELK.NL

Zin in het voorjaar

Tuinpagina’s

Tuinliefhebbers, we kunnen weer aan de slag De bloesem bloest aan de bomen, dan is het Land van Maas en Waal op z’n mooist.

Hiermee is de tijd van kleuren en geuren weer aangebroken.

De dagen worden langer en dat betekent ook meer tijd om te genieten van het buitenleven en de tuin.

Om optimaal te kunnen genieten is het belangrijk om uw tuin goed te onderhouden. Als u ervoor kiest om uw tuin zelf te onderhouden, kunt u altijd bij een specialist in de regio terecht voor advies. Ook kunt u het onderhoud volledig of gedeeltelijk aan hen uitbesteden, dan hoeft u nergens naar te kijken en bent u verzekerd van een prachtig onderhouden tuin.

Gazon Het gras moet vanaf nu regelmatig gemaaid worden.

Vergeet ook niet af en toe de graskanten bij te knippen.

mend afval van het gazon evt. doorzaaien met graszaad en bestrooien met kalk. Het gazon heeft nu ook meststof nodig om een stevige groene grasmat te behouden en om de wortelgroei te stimuleren zodat mos geen kans krijgt. Geef mest op een bewolkte en liefst vochtige dag. Verticuteren kan tot en met eind mei.

Het gazon heeft het zwaar te verduren gehad met de aanhoudende droogte afgelopen zomer. Des te belangrijker om het gras nu extra goed te verzorgen, dus naast maaien ook verticuteren, bemesten,

beluchten en beregenen. als het gazon mooi droog is kan het geverticuteerd worden; mos en onkruid met een speciale verticuteerhark of -machine verwijderen, dit geeft lucht aan het gazon. Hark al het afko-

Zaaien en planten Het voorjaar is een goed moment om te platen. Verplanten kan ook, mits de knoppen nog niet zijn uitgekomen. Bij aanplanten of verplanten is het belangrijk de beplanting voldoende water te geven in droge periodes tot de planten goed geworteld zijn.

Onkruid Verwijder onkruid zo vroeg mogelijk, zodat het geen kans krijgt zich te vermeerderen. Sommige soorten zoals

Een robotmaaier: de oplossing voor hooikoorts patiënten

ALTIJD: ACTIE

handgrasmaaiers vaak niet verwijderd of een deel van de grasresten blijft liggen. Hierdoor hebben allergenen alle tijd en vrijheid om door te lucht te zweven en je op deze manier dwars te zitten. Heb je last van

hooikoorts of ben je allergisch voor graspollen? Zo ja dan is het aanschaffen van een robotmaaier zeker een serieuze afweging waard. Met een goede robotmaaier heb je namelijk minder last van je allergie.

vaste planten

10 voor € 12.

50*

Groencentrum

* vraag naar de voorwaarden

Prikkende ogen en een lopende neus. Hooikoorts patiënten hebben het tijdens het maaiseizoen zwaar vanwege alle allergenen die vrijkomen tijdens het grasmaaien. Grasresten worden met zitmaaiers en

Eigen kwekerij

Het groenste tuincentrum van Maas en Waal Neersteindsestraat 10 • 6631 KD Horssen • T: 0487-541344 • e-mail: vlieren@devlieren.nl

www.devlieren.nl

Vanaf 12 april starten wij weer met het perkplantenseizoen van: perkplanten, hang- en kuipplanten, geraniums en fuchsia’s etc.

Jonkerstraat 36A in Weurt www.kwekerijtermeer.nl zondags gesloten

heermoes of zevenblad dienen met wortel en al uitgestoken te worden. Indien heermoes de tuin overwoekert, dan duidt dit op een verarmde grond en is het beter het tekort aan mineralen aan te vullen met bijvoorbeeld lavameel. Kom je niet van zevenblad af? Dan zou je ook een bodembedekker zoals de Ooievaarsbek kunnen planten. Deze plant is sterker dan onkruid, bloeit leuk en is makkelijk te stekken.

Snoeien Knip het dode hout uit heesters en struiken en verwijder het lelijke blad van de planten voordat alles begint uit te lopen.

Volgende week meer tuintips in de Maas&Waler!

Voor uitgebreid en vakkundig advies kunt u terecht bij de experts op deze pagina.

De Groene Maas&Waler

Gebruikt water wordt voor 90 procent gerecycled Drie jaar geleden stond Carwash Druten nog in de steigers, maar inmiddels verwelkomt de Drutense wasstraat wekelijks een flink aantal auto’s.

Gemiddeld watergebruik per wasbeurt: 800 liter. Grondwater welteverstaan, waarvan het grootste gedeelte wordt hergebruikt. ‘Op die manier hebben we ons bedrijf zo duurzaam mogelijk ingericht.’

‘Duurzaam kunnen ondernemen was één van de speerpunten bij de start van ons bedrijf’, vertellen eigenaren Marien en Hannie Verhaaf.

‘We maken bijvoorbeeld gebruik van shampoos die biologisch afbreekbaar zijn, maar kozen er destijds ook bewust voor om volledig gebruik te maken van grondwater in plaats van kraanwater. Het grondwater gaat door een R.O. installatie zodat het water onthard en ontkalkt wordt en daarna in 3 grote tanks opgeslagen wordt, zodat er geen kalkresten achterblijven op de auto.

Overigens wordt dit water alleen gebruikt bij de laatste spoeling. De rest van de wasstraat draait op gerecycled water. Maar liefst 90 procent van het gebruikte water wordt hergebruikt. Op die manier bieden wij onze klanten de gelegenheid op een zo duurzaam mogelijke manier

hun auto te wassen.’

Voor de deur daarentegen de auto wassen is verre van milieuvriendelijk. In sommige woonwijken mag het niet eens. Het vuile afvalwater, inclusief shampoos, olie- en rubberresten, komt immers rechtstreeks in het oppervlaktewater terecht, en vervolgens bij de waterzuiveringsinstallaties.

Bij Carwash Druten wordt het afvalwater opgevangen, gezuiverd, en vervolgens hergebruikt in de wasstraat. Het gedeelte dat overblijft komt terecht in een opvangput die eens per jaar geledigd wordt.

Led-verlichting In de loop van dit jaar hoopt de Drutense wasstraat over te gaan op 100 procent led-verlichting. Ook de aanleg van zonnepanelen is een van de toekomstplannen. ‘Zodra we dat gerealiseerd hebben zijn we nagenoeg energieneutraal’, aldus de ondernemers.

Bewustwording De twee merken dat hun aandacht voor duurzaamheid niet onbesproken blijft. ‘Mensen worden zich steeds meer van bewust van de invloed die hun levensstijl heeft op het milieu. Autowassen is daar een onderdeel van. En aangezien we een van de weinige duurzame

Foto: John van Gelder wasstraten in de omgeving zijn, komen klanten daarvoor speciaal hier naartoe.’

Om te bekijken of er nog meer winst te behalen is op het gebied van duurzaamheid, nemen Marien en Hannie binnenkort deel aan de duurzaamheidstest van de gemeente Druten. ‘We zijn benieuwd naar wat voor tips zij nog voor ons hebben’, besluiten de twee.

Industrieweg 43, 6651 KR Druten, www.carwashdruten.nl, tel. 0487-503578

Uw Partner in de Industrie, Retail en Agrarische sector Gratis SDE aanvraag Constructierapport Gecertificeerd Zonnekeur installateur Eén aanspreekpunt

www.arienssolar.nl

info@ariens-solartechniek.nl

06 511 11627

De Groene Maas&Waler

Afvalvrij leven; een stapsgewijs proces Leven zonder afval; de 26-jarige Nila Patty doet dat al drie jaar.

‘Waarom is recyclen nodig, als we ook kunnen voorkomen dat er afval is?’

Ze groeide op in Indonesië, waar ze zag hoeveel ellende afval, en dan met name plastic, aanrichtte. Toen ze in 2010 naar Nederland kwam merkte ze dat hier een stuk bewuster werd omgegaan met afval. Toch wilde ze méér. De actie Bye Bye Plastic Bags, opgezet door twee Nederlands/Indonesische tieners, deden haar inzien dat als jongeren verandering kunnen bewerkstelligen, zij dat als volwassene ook zou kunnen doen. ‘Zero Waste influencer’ Lauren Singer gaf haar het laatste zetje om die uitdaging aan te gaan en ‘Zero Waste’ (afvalvrij, red.) te gaan leven.’

Stap voor stap ‘Natuurlijk ging dat niet van de ene op de andere dag’, geeft ze toe. ‘Ik heb dat stapsgewijs gedaan, en uit ervaring kan ik zeggen dat dát het beste werkt. Mijn ‘challenge’ begon met het, midden in de kamer, omkeren van mijn prullenbak, om te zien welke soorten afval ik produceerde. Het percentage plastic bleek enorm, en dat deed mij besluiten om als eerste de hoeveelheid verpakkingsmateriaal aan

te pakken. Ik winkelde vanaf dat moment met katoenen tasjes en vershoudbakjes, liefst op de markt.

En toen dat eenmaal gewoonte was geworden, waren de verzorgingsproducten aan de beurt.’

Inmiddels weet Nila precies hoe je op eenvoudige wijze tandpasta

maakt, wat de beste ‘home-made’ deodorant is, en welke alternatieven er zijn op het gebied van dameshygiëne. ‘De volgende stap is te onderzoeken hoe chips op een andere manier verpakt kan worden.

De kwaliteit en houdbaarheid van het product mag daarbij uiteraard niet verloren gaan.’

Inspireren Afvalvrij leven ervaart Nila als een ‘fun thing tot do’. Het is niet alleen beter voor het milieu, het bespaart ook nog eens een hoop geld en tijd.

De enige stress die ze vanwege haar levensstijl ervaart komt van het feit dat mensen haar uitdaging aanvankelijk vreemd vinden. ‘Toch

zie je dat dat op een gegeven moment over gaat, en dat mensen zelfs mee gaan doen’, aldus de Nijmeegse. Ze hoopt door haar manier van leven andere mensen te inspireren en ze aan te zetten tot nadenken. Dat doe ze onder meer middels lezingen en gastlessen.

Ook houdt ze een blog bij, met handige tips en een stappenplan om afvalvrij te gaan leven.

‘Begin met één verandering, en ga steeds een stapje verder’, adviseert ze mensen die minder afval, en dan met name minder plastic, willen produceren. ‘Stop bijvoorbeeld met het gebruiken van plastic zakjes bij de aanschaf van groente en fruit, kies voor een broodtrommel in plaats van boterhamzakjes, en verruil de kartonnen koffiebekers voor een gewone mok. Het hoeft echt niet moeilijk te zijn.’

Vandaag nog starten met het verminderen van afval? Doe dan mee aan de April Minder Afval challenge.

Meer informatie over Zero Waste Living, tips voor beginners en Nila’s blog, zie: nonanoplastic.com.

KRINGLOOP

DE OUDE SCHOOL

Openingstijden: di-wo-do-vrij-za van 10.00 - 17.00 uur

Wilt u uw huis leeg en bezemschoon?

Na overlijden, voor verkoop of voor de woningstichting? Wij ontruimen uw woning snel en tegen een betaalbare prijs.

Tevens zorgen wij voor het milieubewust afvoeren van afval.

Al uw bruikbare spullen en kleding worden hergebruikt.

Bel voor een afspraak wij komen graag langs voor advies. mob. 0646-63 28 20 of kijk op www.kringloopdeoudeschool.nl

w: www.kringloopdeoudeschool.nl

DRUTEN

E: info@kringloopdeoudeschool.nl

Horst 3, 6651AG

M: 0646-632820

BENEDEN-LEEUWEN

GRATIS PARKEREN

Brouwersstraat 36, 6658AE

WIJCHEN Holenbergseweg 11, 6604AJ

Voor koopzondagen zie www.kringloopdeoudeschool.nl of onze Facebookpagina Kringloop de Oude School

Studio KAP+BERK helder, duurzaam en tijdloos Studio Kap+Berk is een bureau voor architectuur-, interieur-, en meubelontwerp in Puiflijk van waaruit zowel regionaal als landelijk wordt gewerkt.

DUURZAAM Duurzaamheid betekent voor studio Kap+Berk, dat naast bewuste keuzes voor materialen en energiemaatregelen, een ontwerp ook bestand is tegen de tijd. We streven naar tijdloze ontwerpen van een hoge kwaliteit, zowel in de bouwkundige uitvoering als ook in de keuzes van materialen, ontwerpstijl en woonprogramma. Zo ontwerpen we woningen waarbij we bijvoorbeeld rekening houden met een chillroom voor de kinderen nu, die later kan worden gebruikt als werk- of slaapkamer op de begane grond of reserveren we een (kast-) ruimte die

te zijner tijd tot lift kan worden verbouwd zodat de woning levensloopbestendig is.

We zijn op de hoogte van de nieuwste energiemaatregelen en hebben een netwerk van specialisten, zodat onder andere isolatie, warmtepompen en zonnepanelen worden geintegreerd in het ontwerp. Bovenal ontwerpen en bouwen we met veel plezier gebouwen die passen bij hun bewoners en gebruikers zodat ze een (werk-) leven lang meegaan.

Een eerste kennismakingsgesprek is altijd gratis en vrijblijvend.

Marjolein en Mijntje www.kapenberk.nl 06-30457695 en 06-11050778

De Groene Maas&Waler

De Kernen maakt duurzaam wonen mogelijk

Ruimte voor mensen, ruimte voor duurzaam wonen Met de grote verduurzamingsslagen die de afgelopen jaren zijn gemaakt door Woonstichting De Kernen, draagt deze corporatie bij aan lagere energierekeningen van haar huurders en daarmee aan betaalbaar wonen. En maakt ze verschil in het verminderen van de CO2 uitstoot. Samen optrekken voor een groener West Maas en Waal is voor de toekomst erg belangrijk.

Wist u dat…

De Kernen is in West Maas en Waal in alle acht dorpen langs geweest om de huurwoningen nog beter te isoleren en/of van zonnepanelen te voorzien.

Ongeveer 75% van alle huurwoningen van De Kernen heeft zonnepanelen gekregen de afgelopen jaren. In heel Nederland ligt dat percentage op circa 3 tot 4 procent.

Alleen al door de zonnepanelen kunnen bewoners ongeveer 22 tot 30 euro per maand op hun energierekening besparen. De besparing kan nog veel hoger zijn, wanneer een woning na-isolatie heeft gekregen.

De Kernen neemt de komende tijd de ruimte zich goed voor te bereiden op de volgende duurzaamheidsopgaven: de CO2 uitstoot nog verder terug willen brengen in 2030 en 2050.

De Kernen betrekt ook jongeren bij duurzaam wonen.

Aan leerlingen van het Pax Christi college heeft ze veel verteld over verduurzamen tijdens het afgelopen ‘Zo Wil ik Wonen’ project.

Ook duurzame netwerken en relaties vindt De Kernen belangrijk en ze werkt daarom graag langdurig samen met haar partners zoals de gemeente, Bewonersraad, bedrijfsleven en andere organisaties.

Meer weten? www.dekernen.nl

Ruimte voor mensen

Volg ons op:

Dolfing Druten energieneutraal Bijna honderd jaar, zo lang bestaat het familiebedrijf Dolfing Druten. Het verhaal begint in 1919 als Jan Dolfing een kleermakerij start. Zoon Geert Dolfing neemt in 1945 het bedrijf over en haalt het ministerie van Defensie als klant binnen.

Functionele werkkleding voor het leger is het verzoek en het bedrijf specialiseert zich in waterdichte werkkleding. In deze niche breidt het bedrijf zich verder uit. In 1977 volgt de derde generatie met Peter Dolfing, in 2013 de vierde generatie met Geert Dolfing jr.

Familiebedrijf ‘We zijn een echt familiebedrijf, dat merk je aan verschillende dingen,’ vindt Geert Dolfing jr, directeur van Dolfing Druten. ‘Niet heel groot, 15 medewerkers nu. Toegankelijk voor klanten, je kunt hier zo binnenlopen voor overleg. En trouwe medewerkers, mensen werken hier vaak wel 25 jaar. Dat zegt wat over het bedrijf én over de mensen.’

Hoogfrequent lassen Dolfings beschermende werk- en regenkleding – en inmiddels ook waterbedden, autodaken en waterdichte matrashoezen voor ziekenhuizen - worden gemaakt met

Daarmee zijn we energieneutraal.

Ook gebruiken we nu voor 80 procent gerecycled polyester of polyamide voor het achterdoek van de kleding, hebben we het pand extra geïsoleerd en overal ledverlichting opgehangen. Onze footprint is hierdoor nog kleiner geworden.’

behulp van hoogfrequent lassen.

Doeken van PVC (polyvinylchloride) en PU (polyurethaan) worden met deze techniek aan elkaar gelast.

Geert legt uit: ‘Bij Hoogfrequent lassen wordt door metalen strips spanning geleid. Dit zorgt ervoor dat PVC- en PU-moleculen gehusseld worden, er warmte vrijkomt en de materialen aan elkaar gelast worden.

Zo ontstaat er verbinding, net zo sterk als de rest van het materiaal.’

Onze kracht Al die jaren haalt Dolfing Druten

grondstoffen en producten uit Nederland en België, relatief dichtbij.

Een bewuste keuze, zegt Geert.

‘Wij prefereren om onze spullen uit Nederland en België te halen. Wij vinden de materiaalkwaliteit in China minder goed en minder constant.

Maar toen iedereen alles uit China ging halen, was dat wel onze zwakte. Nu is het juist onze kracht. Zonde om het van zo ver te halen.’

Energieneutraal Het afgelopen jaar heeft het bedrijf flink geïnvesteerd in duurzaam produceren. Geert: ‘Sinds dit jaar

hebben we zonnepanelen op het dak. De energie die we nodig hebben voor onze productie genereren we met onze eigen zonne-energie.

Duurzame uitdaging Waar een wil is, is een weg. Ook op het vlak van maatschappelijk verantwoord ondernemen en duurzaamheid. Zo wil Dolfing Druten over vijf jaar producten maken die voor 100% gerecycled zijn. Alleen nog even wachten op de nieuwste technieken. Geert: ‘Stuk voor stuk mooie uitdagingen. Net als het overtuigen van klanten om meer ‘lokaal’ geproduceerde producten te kopen. Immers, het prijsverschil is tegenwoordig niet meer groot. De consument en overheid zijn al om, nu de bedrijven nog.’

Westerhout 1, 6651 CW Druten - 0487 512 823 www.dolfing.nl

De Groene Maas&Waler

Samen voor een duurzaam West Maas en Waal de praktijk vaak nauwelijks moeite kosten’. Ton de Vree somt op: * Zet de kachel iets lager en doe een dikkere trui aan. * Laat de auto staan als het kan; fietsen is ook nog eens goed voor je gezondheid! * Zet niet altijd de airco aan; dat is een enorme energievreter. * Eet minder vlees. De productie van vlees kost erg veel energie. * Zorg voor een goede afvalscheiding. Voor de verbranding van restafval is veel energie nodig.

Duurzaamheid, klimaatakkoord, energiebesparing… je leest en hoort er dagelijks over. Logisch, want we willen ook dat onze (klein) kinderen in een fijne, schone wereld wonen. Hoe zit het in de gemeente West Maas en Waal? We spraken wethouder duurzaamheid Ton de Vree.

‘Ik merk dat steeds meer mensen bewuster omgaan met energie en duurzame

Schouders eronder ‘Maar’, zo eindigt Ton de Vree: ‘we zullen met z’n allen de schouders eronder moeten zetten. Inwoners, bedrijven, verenigingen en gemeente. Want alleen samen zorgen we voor een duurzaam West Maas en Waal. En ik heb daar alle vertrouwen in’.

maatregelen nemen in huis.

Hartstikke goed. Ik word ook heel blij van allerlei initiatieven van inwoners om samen op te trekken. Want samen bereik je meer en bespaar je kosten’.

Wethouder Ton de Vree

Energieloket en duurzaamheidslening Ton de Vree vervolgt: ‘We merken ook dat inwoners soms door de bomen het bos niet meer zien op dit gebied. Er is zoveel informatie. Inwoners hebben vragen als: waar begin ik als ik mijn huis wil verduurzamen, welke subsidiemogelijkheden zijn er, is mijn dak wel geschikt voor

zonnepanelen… Voor al deze vragen kunnen onze inwoners terecht bij energieloket Het Nieuwe Wonen. Daarnaast hebben we een duurzaamheidslening.

Zodat inwoners tegen gunstige rente geld kunnen lenen voor energiebesparende maatregelen.

Uiteindelijk levert zo’n lening geld op, dat maakt het heel aantrekkelijk. Zo’n lening

Foto: John van Gelder

hebben we trouwens ook voor verenigingen’.

Energie in West Maas en Waal De gemeente wil graag zelf het goede voorbeeld geven. Ton de Vree: ‘Binnenkort starten we met de aanleg van zonneweiden op 8 hectare grond. Die leveren straks energie op voor zo’n 1.650 huishoudens, bijna een kwart

van alle huishoudens in onze gemeente. Maar ook onze eigen gebouwen verduurzamen we.

Deze week komen de laatste zonnepanelen op het dak van het gemeentehuis’.

Alle beetjes helpen ‘Naast het verduurzamen van een woning, bedrijf of gebouw zijn er allerlei eenvoudige dingen die in

www.westmaasenwaal.nl tel. 14 0487 info@westmaasenwaal.nl

Energieloket:

Duurzaamheidslening:

Wilt u uw woning verduurzamen maar u heeft geen idee hoe?

Wilt u weten hoe u thuis energie en geld kunt besparen?

Wilt u weten welke subsidies er zijn?

Bent u eigenaar van een koopwoning? Wilt u uw huis energiezuinig maken? Bijvoorbeeld met zonnepanelen, isolatieglas of dakisolatie. Misschien komt u in aanmerking voor een duurzaamheidslening.

Energieloket Het Nieuwe Wonen staat voor u klaar!

Gemeente West Maas en Waal verstrekt via het Stimuleringsfonds Volkshuisvesting Nederland (SVn) deze lening. Hiermee kunt u tegen gunstige rente geld lenen om energiebesparende maatregelen voor uw woning te nemen.

voor uw vragen over duurzaam wonen

Huiseigenaren kunnen daar terecht voor onder andere: • energiecheck voor inzicht in energieverbruik • snel en gratis energieadvies op maat • beoordeling of het dak geschikt is voor zonnepanelen • informatie over energielabels, financieringen en subsidies • een overzicht van deskundige bedrijven in de buurt • handige checklijsten voor het aanvragen en beoordelen van offertes

voor een energiezuinige woning!

Kijk voor meer info op: www.westmaasenwaal.nl/duurzaamheidslening

De gemeente West Maas en Waal heeft ook duurzaamheidsleningen voor verenigingen.

Meer informatie: www.hetnieuwewonenrivierenland.nl

Me me

De Groene M

Huisman Ete

Maatschappelijk Veran

Huisman Etech Experts uit Druten is sinds 1955

niek. Met ons team van goed opgeleide en betr

en onderhouden wij (elektrotechnische) install

Etech Experts streeft naar een zo groot mogeli

en ziet Maatschappelijk Verantwoord Onderne

me groei, zowel voor opdrachtgevers, eigen me

Duurzaamheid is een belangrijk begrip voor Huisman Etech Experts. Vanwege de stijgende milieubelasting van de aarde is het belangrijk dat men als organisatie aandacht blijft besteden aan het aspect Duurzaamheid. Maar ook vanwege de steeds strengere milieu- en energie eisen vanuit de overheid en de opdrachtgevers. Daarnaast is een duurzame bedrijfsvoering een eigen wens vanwege het inspirerende karakter, lagere energiekosten e.d.

Binnen Huisman Etech Experts houden wij ons sterk bezig met Duurzaamheid, hierbij hebben 3 deelgebieden de aandacht t.w. people, planet en profit.

LED verlichting bij een textielverwerkingsbedrijf.

People Huisman Etech Experts draagt zorg voor de juiste arbeidsomstandigheden van haar medewerkers. Zo krijg je bij Huisman Etech Experts ruime ontwikkelings-, ontplooiings- en groeimogelijkheden. We doen er alles aan om je op de plek te brengen die jij ambieert. Of je nu een technische BBL-opleiding volgt, ROC-opleiding of HBO-opleiding hebt. Wíj helpen je door middel van onze interne opleidingen en scholing te groeien naar het hoogst haalbare niveau!

Bij Huisman Etech Experts krijg je te maken met uitdagende werkzaamheden. Ons werk is sterk gevarieerd; zo werken we binnen een groot aantal sectoren. We realiseren unieke technische projecten binnen industriële automatisering, maritieme installaties, beveiligingssystemen en b.v. retail. Bij Huisman Etech Experts vind je daarom elke dag weer interessante nieuwe uitdagingen.

Planet Huisman Etech Experts streeft blijvend naar een bijdrage aan het verminderen van de milieueffecten als gevolg van haar bedrijfsactiviteiten. Onder meer door: Een reductie van het energieverbruik. Wij hebben ons eigen energieverbruik inzichtelijk en nemen maatregelen om dit verbruik te beperken of gebruik te maken van energie afkomstig uit duurzame energiebronnen. Zo is

ons kantoor voorzien van zonnepanelen. Bij aanko drijfswagens wordt gelet het energielabel. Wij heb elektrische auto’s op de w punten op ons bedrijven onze bezoekers te gebru

Huism Etech E

peop plan en pr

Duurzaamheid wordt in genomen door te onderz noodzakelijk is en of er e lossing is voor de inkoop bij de leveranciersselecti zaamheidscriteria.

Verder verzamelen wij o en voeren deze op veran gerenommeerde instant het moment 100% CO2

Profit Om dit alles te ondersch afrondende fase van de certificering.

Een duurzame bedrijfsvo is om onze klant te kunn adviseren in een duurzam

Duurzame oplossingen Wij adviseren onze klant lossingen; hoe meer men

Zonnepanelen op een particulier woonhuis.

Koningstraat 101, 6651 KK Druten | Tel.

Maas&Waler

ech Experts

ntwoord Ondernemen

5 dé innovatieve totaalpartner in elektrotech-

rokken medewerkers engineeren, installeren

laties in uiteenlopende sectoren. Huisman

ijke bijdrage aan een duurzame samenleving

emen als belangrijk onderdeel van de duurza-

edewerkers als organisatie.

n LED verlichting en open van nieuwe bet op de CO2 uitstoot en bben daarnaast enkele weg en twee oplaadnterrein, welke ook door uiken zijn.

man Experts:

ple, net rofit

de fase inkoop meezoeken of de aanschaf een duurzamere oppbehoefte. Ook wordt ie gekeken naar duur-

ns afval gescheiden in ntwoorde wijze af naar ties. Ons afval wordt op neutraal verwerkt!

hrijven zijn wij in de ISO 14001 (milieu)

oering die onontbeerlijk nen ondersteunen en me bedrijfsvoering.

n ten in duurzame opnsen zich bewust zijn,

hoe beter. Zo installeren wij zonnepanelen, zowel bij particulier als bij bedrijfsmatige relaties. Een stuk duurzamer als het gaat om energieverbruik en het bespaart op je energierekening. Wij berekenen voor u de opbrengsten en terugverdientijd zodat u uw investering kunt afstemmen op uw gebruik.

‘Leds Go For It’ is een initiatief van Huisman om het gebruik van led-lampen te stimuleren.

Led-lampen verbruiken veel minder energie en de levensduur ervan is langer. Een investering die snel is terugverdiend. Daarnaast is de kwaliteit van led-lampen de laatste jaren sterk verbeterd. Led lampen zijn leverbaar in meerdere (warme) lichtkleuren. Naast zonnepanelen en ledverlichting installeren wij laadpunten voor elektrische auto’s. Ben jij benieuwd? Neem dan vrijblijvend contact met ons op voor een advies op maat.

Huisman Innovations De meerwaarde die we onze relaties willen bieden, komt ook tot uiting in het ontwikkelen van nieuwe diensten en producten. Binnen Huisman Innovations worden innovatieve oplossingen ontwikkeld en in de markt geïmplementeerd.

Volledig elektrisch aangedreven auto.

Eén van onze innovaties is de Swillgasser. Een duurzame en voordelige oplossing voor het verwerken van organisch afval voor bijvoorbeeld restaurants of tuinders. Alle gebruikte materialen worden op deze manier na hun leven omgezet in een ander product, de zogenaamde cradle to cradle filosofie. Zo haalt u direct meerwaarde uit uw afval!

Magazijn & Verkoop Wij maken onze klant bewust! Zo kunnen zij gratis accu’s, batterijen, TL-, PL lampen en mobiele telefoons inleveren bij de verkoopbalie in Druten. Wij zorgen ervoor dat dit op een juiste manier wordt afgevoerd en verwerkt. Daarnaast leveren wij kwaliteitsmaterialen voor de doe-het-zelver en bedrijfsmatige klanten. Met ons deskundig advies kiezen ze voor de juiste duurzame oplossing.

LED verlichting bij bedrijfspand.

0487-518555 | www.huismanwerkt.nl

Begin met isoleren.

Isoleren is relati ef makkelijk en goedkoop te realiseren, zorgt voor een p rettig klimaat en maakt je huis direct energiezuiniger.

Verduurzamen?

Wij maken het makkelijk.

Ook voor je duurzame bouwproject en het juiste advies! Alle duurzame bouwmaterialen voor nieuwbouw en renovatie onder ĂŠĂŠn dak.

hormes.nl 024 641 31 61

De Groene Maas&Waler

Boeren hebben de oplossing In de zoektocht naar goede oplossingen van het klimaatprobleem, moet iedereen zijn steentje bijdragen; overheid, burgers en bedrijven. Besparen van energie en water, isoleren van onze huizen, duurzamer leven en werken, zijn al een goede eerste stap. Daarnaast zoeken we naar andere mogelijkheden met opwekking van hernieuwbare energie. Een goed en schoon alternatief voor gas en fossiele brandstoffen.

Zonne-energie, windenergie en biomassa hebben toekomst.

Boeren weten dat zij aan de oplossing kunnen meewerken.

Coöperatie Agrariërs zijn eigenaren van de grond en gebouwen die nodig zijn voor de bouw van zonnepanelen op het dak en op het veld. Voor de teelt van gewassen die CO2 reduceren, hebben zij het benodigde landbouw areaal. Ook windmolens zullen een plaats in het buitengebied krijgen.

ZLTO Maas en Waal voorzitter Jan van Lent denkt dat dergelijke grootschalige plannen gemakkelijker van de grond komen als overheid, eigenaren, omwonenden en

dorpskernen met elkaar optrekken.

“In Maas en Waal is er ruimte om windturbines te bouwen. Wanneer we hiervoor een coöperatie kunnen oprichten, waarin meerdere betrokken partijen kunnen meedoen, vergroten we draagvlak. Want het zijn natuurlijk indrukwekkende veranderingen in het landschap, daar kun je niet omheen. Dat vraagt de nodige stuurmanskunst. Met de boeren van ZLTO, regio’s, gemeente, omwonenden en grondeigenaren zijn we hierover in gesprek. We willen graag de kar trekken om in Maas en Waal te komen tot een gedragen besluit over windmolens, waar op den duur iedereen beter van wordt. Onze sector wil zich daar sterk voor maken, en windmolenplannen maatschappelijk gedragen aanpakken.”

Regionaal en gemeente beleid Daarom zijn er gesprekken met gemeente en regio’s nodig. Verantwoordelijk wethouder in West Maas en Waal Ton de Vree geeft aan waar de accenten van zijn gemeente liggen: “Dit jaar wordt nieuw beleid gemaakt en prioriteiten gesteld.

Grootschalige energieopwekking en participatie hierbij is een belangrijk thema. Verder werken we samen in

de regio met de regionale energie strategie, om te komen tot een gezamenlijk bod aan de provincie. Op korte termijn worden er ruimteateliers georganiseerd waar wij de ZLTO van harte bij uitnodigen. De gemeente gaat bekijken welke mogelijkheden

ZLTO informeert en ondersteunt leden in duurzaamheidsmaatregelen Ook de land- en tuinbouw staat voor grote uitdagingen en kansen, als het gaat om verduurzaming. Dit is een groot thema in de nabije en verre toekomst. Zo veelomvattend dat LTO Nederland deze sector heeft vertegenwoordigd aan één van de vijf klimaattafels. Te weten: gebouwde omgeving, mobiliteit, industrie, elektriciteit en landbouwen landgebruik. Aan de laatste tafel had LTO een belangrijke stem in het kapittel, om te komen tot een

verantwoorde en brede aanpak van de maatschappelijke opgave die de agrarischers hebben. In Nederland moet de CO2-uitstoot in 2050 met 95 procent zijn verminderd, aldus het klimaatakkoord. Dat is een enorme opgave, waarvan het vraag is of die haalbaar zal zijn. Maar de boeren moeten ermee aan de slag.

Ondersteuning bij energieopwekking Voor bedrijven heeft ZLTO daarom

Wie wint Europa’s duurzame energie race?

Aandeel duurzame energie en doel 2020 (in %)

een team van professionals, die hun boeren en tuinders met raad en daad bijstaat. Vanuit Den Bosch en, via ledenvoordeel, ondersteunen ze agrariërs, die gaan investeren in klein- of grootschalige duurzaamheidsmaatregelen en besparingen in hun bedrijf. In Den Bosch hebben 5 medewerkers zich gespecialiseerd in het begeleiden van ondernemers die gaan werken aan grootschalige opwekking van hernieuwbare energie. Zonne-energie, windenergie en biomassa. Luuk van Wezel is projectleider: “De energietransitie kan niet zonder de boerengrond. Maar dat heeft langdurige en grote gevolgen voor de omgeving. Wij zien het als onze klus om bij de planning en ontwikkeling van grootschalige parken en windturbines, te zorgen voor een goede verdeling van de lusten en de lasten voor betrokkenen en omwonenden. Dat kunnen burgers, verenigingen of dorpen en hun voorzieningen zijn. Maak iedereen mee eigenaar, en kom zo tot een verbinding tussen boeren en burgers. Als mensen samen delen in de opbrengsten, creëer je draagvlak voor zulke grote projecten.

Dat kan door het oprichten van een omgevingsfonds, lokaal eigenaarschap waarbij de burgers aandelen kopen, belastingvoordeel krijgen op de energierekening of aandeelhouderschap. Laat mensen participeren in een energie coöperatie: ieder een eerlijk stuk van de taart. Dat vermindert de weerstand. Vanuit het Europese Interreg project, Ecco, werken we aan de realisatie van energie coöperaties.”

er zijn, en juicht duurzame initiatieven vanuit de samenleving en participatie toe.” Ook wethouder André Springveld uit Druten gaat de dialoog voeren over windenenergie: “Sowieso zijn de agrarische sector en ZLTO’s zeer belangrijke partners wanneer het gaat om de energietransitie waar de gemeente voor staat. De eerste gesprekken hierover zijn reeds opgestart. Aan de ZLTO’s is toegezegd dat zij nauw betrokken worden bij de energietransitie. Onze gemeente staat positief tegenover coöperaties.”

Windmolens als milieuvriendelijke oplossing voor stroomopwekking, gaat hand in hand met wat er in de

agrarische sector al aan verduurzaming wordt gedaan. Circulaire landbouw wordt steeds meer de standaard; boeren investeren volop in hergebruik van water, energie en verwerking van resten uit de voedingsmiddelen industrie. Rabobank Maas en Waal-Oost Betuwe geeft uit monde van Peter Titulaer aan, graag mee te denken in deze trend. “Wanneer plannen worden ontwikkeld die de agrarische sector duurzamer maken, ondersteunen we dit graag.

Dit kan financieel en/of met kennis vanuit de Rabobank.” Op weg naar duurzaam en maatschappelijk verantwoord ondernemen.

Energiebedrijf ziet kansen voor windmolens in Maas en Waal Nederland is nog steeds het slechtste jongetje van de klas op het gebied van duurzaamheid. Er zal veel moeten veranderen om op deze lijst te klimmen. Daarom zien energiebedrijven het als een kans om ook in Maas en Waal windmolens te bouwen. Marc Weijn leidt projecten van wind- en zonne-energie bedrijf Renewable Factory : “Wij zien wind en zonne-energie als de meest rendabele vorm van duurzame energie die mogelijk is in ons land.

Wind kan minimaal 3 keer zoveel produceren als zon, op de capaciteit die er nu beschikbaar is op de hoogspanningsstations. Daarom moeten we zon en wind combineren, om een optimaal rendement te krijgen.

En ja, windmolens hebben effect

op de omgeving. Het uitzicht in het landschap, geluidsoverlast, slagschaduw, belasting voor de omliggende natuur en planschade. Die is te minimaliseren. En doordat mensen mee kunnen participeren in de nieuwe energie, biedt dit ook kansen voor burgers en grondeigenaren.

Volgens mij zijn er in Maas en Waal op meerdere locaties windturbines mogelijk . Het is goed om hier een plan voor te ontwikkelen. En laten we haast maken, want de overheid stelt op dit moment geld beschikbaar. Over een aantal jaren zal dit geld er niet meer zijn, en zullen de windturbines er alsnog komen. Het is jammer als de gemeenschap dan niet heeft geprofiteerd van de mogelijkheden die er nu zijn.”

ZLTO Maas en Waal

De Groene Maas&Waler

Thermen Berendonck meest duurzame wellnessresort van Europa WIJCHEN – Bij duurzaamheid wordt niet direct gedacht aan een wellnessresort. Toch wordt het in aanbouw zijnde Thermen Berendonck het meest duurzame wellnessresort van Europa.

De ambitie van de ondernemersfamilie Dolman gaat dan ook verder dan de toepassing van zonnepanelen en ledverlichting. Bovendien is de ambitie om, net als in Thermen Bussloo, bekroond te worden met het Green Key Gold Label, de hoogst haalbare certificering voor duurzame bedrijven in de recreatie- en vrijetijdsbranche.

Een rondleiding door het complex laat zien dat de technische ruimtes bijna even indrukwekkend zijn als het betoverende decor in de ruimtes, waar bezoekers zich straks wanen in het sprookje van Duizenden-één-nacht. Fabian Dolman, directeur van Quality Wellnessresorts, vertelt bevlogen over de verschillende duurzaamheidstoepassingen.

Gasloos Uniek is onder meer het feit dat Thermen Berendonck, anders dan vrijwel alle andere wellnessresorts in de wereld, volledig gasloos gebouwd is. ‘Dat betekent dat alle energie die we verbruiken elektrisch

is’, vertelt Dolman. ‘Zo wordt ons hoofdpand als ook de zwembaden en sauna’s volledig verwarmd met de energie van onze eigen zonnepanelen en warmtepompen. Wat uniek is in wellnessland is dat we de warmte die uit de sauna’s komt hergebruiken om ons water mee te verwarmen. Ook gaat al het rioolwater van de douches en zwembaden door warmtewisselaars heen waardoor er vrijwel geen energie verloren gaat.’

Wereldprimeur Waar Thermen Berendonck haast een showroom is voor de nieuwste duurzaamheidsinnovaties, zijn ook eeuwenoude technieken toegepast. ‘Zo is de Chaygar Sauna bijvoorbeeld volledig geïsoleerd met hennepblokken, een natuurlijk (rest) product. De binnenwanden zijn vervolgens afgesmeerd met leem. In het Midden-Oosten kent deze methode een rijke geschiedenis, maar de toepassing is in de saunawereld nooit eerder vertoond. Daarmee hebben we een wereldprimeur.’

Breedste zin Al snel blijkt dat de duurzaamheidsvisie van Quality Wellnessresorts in de breedste zin is uitgerold in de derde vestiging van het familiebedrijf. Zo vormt het thema ook

een rode draad in het aanbod op het gebied van eten en drinken. ‘In de eerste plaats zijn onze keukens volledig uitgerust met energie- en waterbesparende apparatuur, maar we zijn ook trots op het feit dat onze koks alles vers bereiden, zonder toevoegingen uit pakjes en zakjes.

Daarnaast betrekken we zoveel mogelijk, bij voorkeur biologische, producten uit de directe omgeving.

Net als onze 230 medewerkers, die vrijwel allemaal lokaal geworven zijn. Ook op dat vlak zijn we ons bewust van onze maatschappelijke impact.’

Kwaliteit en uitstraling Het spreekt voor zich dat de investering die de familie Dolman gedaan heeft in het duurzaamheidsniveau van Thermen Berendonck vele malen hoger ligt dan de standaard.

‘Duurzaamheid betaalt zich echter altijd terug’, vertelt Fabian vastberaden. ‘Misschien, op korte termijn, niet in rendement, maar daarentegen des te meer in kwaliteit en uitstraling. Bovendien geeft het ons een goed gevoel’.

curricula vitea zijn niet het belangrijkste binnen ons bedrijf, Het allerbelangrijkste is liefde voor de gast, passie en drive. De rest kunnen we je leren, wij leiden onze mensen bovendien op in de Quality Welnnessresorts academie. Hier leren we onze mensen de fijne kneepjes van het vak en geven we hen kansen om door te groeien binnen onze organisatie.’ Nu al zijn er 200 medewerkers die worden opgeleid en klaar gestoomd om straks in een van de mooiste wellnessresorts van Europa aan de slag te gaan.

‘Daarnaast hebben wij programma’s voor mensen met burn-out klachten

en stressproblemen, in 5 dagen tijd krijgen zij tools mee om weer een beetje meer met hun beide benen op de grond te staan’, aldus Dolman ‘Dit traject wordt al aangeboden in Thermen Bussloo en de ambitie is om dit programma ook in Wijchen bij Thermen Berendonck op de kaart te zetten. Zo dragen wij weer bij aan een leukere en meer ontspannen wereld. Dat is waar wij het voor doen.’

De opening van Thermen Berendonck staat gepland op 1 mei aanstaande.

Personeel en opleiding Wat ook helemaal past binnen het thema duurzaamheid is de manier waarop Quality Wellnessresorts met zijn mensen omgaat. ‘Diploma’s en

Foto: John van Gelder

Scherp geprijsde kwaliteits-zonnepanelen

Van Heemstraweg 47 Afferden (Gld) 0487 58 51 60 greentech-energy.nl

De Groene Maas&Waler

Alle lof voor jonge Wijkhelden DEEST – In Deest gaat om de twee weken een groep kinderen op pad, gewapend met knijper en afvalzak. Wijkhelden worden ze genoemd, naar het gelijknamige initiatief van deze zwerfavalaanpak, dat dit jaar 5 jaar bestaat. Niet alleen in de gemeente Druten, maar ook in de gemeenten Berg en Dal, Beuningen, Heumen en Nijmegen houden Wijkhelden hun eigen buurt schoon.

Mooi initiatief Het was het Deester raadslid Ellen Thomassen die enkele kinderen op een vrije middag rommel zag verzamelen. ‘Wat een prima initiatief toch’, dacht ze en ze vroeg één van de moeders van die kinderen, Lisette van Aanholt, om dat schoonmaakwerk met nog wat meer ouders te gaan coördineren. Van Dar kregen ze materiaal om dat werk

te doen: veiligheidshesjes, knijpers, zwerfafvalzakken en ringen om de zak makkelijk mee open te houden.

Bijna 2000 Wijkhelden Het is op een woensdagmiddag als we kennis maken met de Wijkhelden van groep 4: Joris, Ize, Bo, Robbin, Finn, Dann en Damian.

We maken even een praatje voordat ze aan de slag gaan. Robbin vertelt ons dat er wel 30 kinderen in de klas zitten, ‘Maar ja, er zijn er nog heel veel die voetballen, gamen, computeren ook héél leuk vinden’.

Toch staat de teller van Wijkhelden inmiddels op bijna 2000. Finn en Dann vinden het belangrijk dat Deest schoon blijft, en ‘de knijper en het gele hesje zijn ook best wel tof.’ Volmondig beamen de andere Wijkhelden dit.

Van alles in de zak Ze popelen om aan de slag te gaan. Eerst wordt het plein voor het Trefpunt onder handen genomen.

De zwerfafvalzakken van de drie moeders die vanmiddag mee gaan, worden steeds voller. Joris en Dann prikken wat plastic bakjes en zakjes op, die ze heel handig met de knijper in hun zak doen.

Damian pikt een oude doos op uit de struiken; een vette “buit” voor de zwerfafvalzak. De kinderen speuren continu: blikjes, plastic afval,

Foto: John van Gelder sigarettenpeuken, lege frietbakjes en petflessen verdwijnen als sneeuw voor de zon in de blauwe zwerfafvalzakken.

Ook voor volwassenen Overigens mogen volwassenen ook met jeugdig enthousiasme vrijwilliger van Wijkhelden worden en in hun eigen buurt zwerfafval opruimen. Voor hen is

het een makkelijke manier om een waardevolle en direct zichtbare bijdrage te leveren aan een schone buurt. Ook is het gezond en leuk om buiten bezig te zijn.

Enthousiast en aanmelden?

Meld je dan ook aan als Wijkheld via www.wijk-helden.nl. Veel kinderen en volwassenen gingen je al voor!

Jij doet toch ook mee?

DUURZAAM SLOPEN Waar veel bedrijven er alleen over praten, komen wij daadwerkelijk in actie.

Dat betekent dat we tijdens het gehele sloopproces aan de hoge eisen voldoen.

Zowel tijdens de voorbereiding als de uitvoering en de oplevering dus.

Maar ook wat betreft de afvoer van vrijgekomen sloopmaterialen, de arbeidsveiligheid, de milieuaspecten en de deskundigheid van ons personeel.

Dat is duurzaam slopen en dat past bij Joop Rodenburg.

Wij garanderen dat we uitsluitend duurzaam slopen. Materialen die vrijkomen worden op verantwoorde manier ingezet als bouwstof. Essentieel daarvoor is een zorgvuldige voorbereiding. Vooraf inventariseren we namelijk al producten en grondstoffen die zich lenen voor hergebruik. We evalueren ook sloopalternatieven op basis van milieubelasting. Handmatig worden tijdens de voorsloop direct herbruikbare producten verwijderd. Uiteraard zorgen we voor een zorgvuldige afvalstoffenscheiding. Uiteindelijk voeren we de materialen af naar erkende verwerkers.

Duurzaam slopen is voor ons vanzelfsprekend. Wel zo fijn voor u als opdrachtgever. Alles wordt zo hoogwaardig mogelijk hergebruikt. Neem vrijblijvend contact met ons op zodat we u over alle mogelijkheden rondom duurzaam slopen kunnen vertellen.

Ook verkoop van diverse soor ten, zand,tuingrond, grind, split etc.

Wij hebben ook 2 mobiele puinbrekers en een zeefmachine

• • • •

Puin Grond Hout Groen

• • • •

Geïmpregneerd hout BSA (bouw en sloopafval) Matrassen Volume/Tempex

• • • •

Auto banden IJzer Gips / Yton Glas

Openingstijden: Maandag t/m vrijdag van 8.00 uur tot 16.30 uur. Zaterdag: van 8.30 uur tot 15.00 uur.

Joop Rodenburg, Kerkstraat 60 Druten (oude terrein van Hendrix) 0487-59 24 98 www.jooprodenburg.nl

Milieustraat Druten Sinds januari is de milieustraat iedere zaterdag van 9.00 tot 15.00 uur geopend.

U vindt de milieustraat aan de Van Heemstraweg 52 in Druten. De volgende gratis afvalsoorten kunt u naar de milieustraat brengen: • • • • • • • • • • • • • • • •

Autobanden van personenauto’s met en zonder velg.

Asbest: alleen goed verpakt en met een melding van de gemeente Druten.

Frituurvet.

Glas.

Harde kunststoffen: zoals plastic speelgoed en emmers.

Hout: zoals meubelhout of planken.

Let op: u kunt geen tuinhout, geïmpregneerd hout, rotan en laminaat brengen.

Klein chemisch afval (kca).

Matrassen: droog en niet opgerold.

Metaal.

Oud papier en karton.

Piepschuim.

Plastic+: plastic verpakkingen, blik en pak.

Snoeiafval.

Textiel zoals kleding, knuffels en schoenen.

Vlakglas.

Grote en kleine elektrische apparaten zoals wasmachine, magnetron en föhn.

Andere afvalsoorten De andere afvalsoorten, zoals grof huishoudelijk (rest)afval, puin, bouw en sloopafval kunt u niet naar de milieustraat brengen. Hiervoor kunt u terecht bij Joop Rodenburg aan de Kerkstraat 60 in Druten of bij afvalinzamelaar De Ruiter in Boven-Leeuwen. Voor het wegbrengen van dit afval betalen bezoekers direct op de commerciële milieustraat.

Kijk op www.jooprodenburg.nl of www.slopen.com/milieustraat voor meer informatie.

Vragen Heeft u vragen? Stel ze aan de medewerkers van de milieustraat. Of kijk op www.dar.nl voor alle openingstijden en meer informatie over de milieustraat. Op feestdagen is de milieustraat gesloten.

www.druten.nl

De Groene Maas&Waler

Het CDA en duurzaamheid, een geschikte combinatie West Maas en Waal - Als het CDA het voor het zeggen had, dan waren maatregelen om de duurzaamheid te bevorderen wat eerder van stal gehaald in Maas en Waal.

Frans van Gelder, raadslid voor het CDA: ‘Het duurzaamheidsbeleid van de gemeente is jarenlang erg mager geweest. Naar mijn smaak moet de overheid een voorbeeldfunctie hebben, dus leg nu eindelijk het dak van het gemeentehuis vol met zonnepanelen, het dak van de gemeentewerf, van het zwembad in Dreumel…’.

‘Anderzijds: als CDA hebben we twee jaar terug wel ingestemd met de aanleg van een zonnepark. Daar heb ik nu twijfels over, want waar zonnepanelen op het land liggen, had ook iets kunnen groeien. Nu denk ik: leg eerst de daken van huizen en schuren maar eens vol. De gemeente zou daar nu prioriteit aan kunnen geven, een tandje bijzetten’.

‘Windmolens? Zo heel veel plek is er niet in Maas en Waal, een locatie

voor windmolens moet aan allerlei voorwaarden voldoen. Maar als het kan, moeten we het zeker niet laten.

Met ongeveer 5 windmolens is er al voldoende rendement om heel Maas en Waal van elektriciteit te voorzien. Hoe hoger de windmolens, hoe hoger het rendement. En inderdaad, hoe meer horizonvervuiling.

Er kleven ook esthetische bezwaren aan zonnepanelen op het dak, niet iedereen vindt dat fraai. Ik wil de vergelijking maken met de tv-antennes die vroeger elk dak ‘sierden’, dat was toen heel gewoon’.

‘Al toen ik hier kwam wonen, in 1973, heb ik het dak van het huis geïsoleerd, en daar heb ik nooit spijt van gehad. In de loop der jaren is daar dubbele beglazing bij gekomen, de spouwmuren zijn geïsoleerd, en nu liggen er zonnepanelen op de schuur’.

Het CDA kijkt niet alleen naar zonnepanelen en windmolens, ook duurzaam boeren heeft de aandacht.

‘Wat heel belangrijk is om te voorkomen dat grondgebonden bedrijven worden omgezet naar niet-grondgebonden. Zodat de bio-industrie

Foto: John van Gelder in Maas en Waal in ieder geval niet wordt uitgebreid’.

‘Duurzaamheidsmaatregelen moeten hoog in het vaandel staan, maar wel op een verstandige manier, en voor iedereen betaalbaar. Zoals het nu geregeld wordt liggen de zwaar-

ste lasten bij de middeninkomens in plaats van bij de industrie. In het laatste geval betalen we indirect ook wel mee, maar dan is er toch meer keus in de portemonnee’.

‘Het CDA is een oppositiepartij in

West Maas en Waal. We proberen op een goeie manier op de inhoud mee te denken. Als we ergens iets in zien, dan geven we daar onze steun aan. Dat doen we ook bij initiatieven die het milieu ten goede komen. Met het oog op een schone toekomst’.

Mattisson universal healthstyle (voeding) Bio Bakker (biologisch brood) Wildrundvlees (grasgevoerd biologisch rundvlees, afhaalpunt) Annemarie Borlind Skincare (huidverzorging)

Uw duurzame installatiepartner

op In onze websh l vind je heel vee ken. duurzame mer

www.bewustwinkelen.nl www.krechtinginstallatie.nl

Grotestraat 10c T 0487 - 512 354 www.drogisterijvanderwielen.nl 6653 BL Deest E info@drogisterijvanderwielen

www.drogisterijvanderwielen.nl

De Groene Maas&Waler

Geen woorden, maar daden Dat is de oproep van Sociaal Maas en Waal aan de gemeentes in Maas en Waal als het gaat om duurzaamheid. Het is hoog tijd om werk te maken van de energietransitie en om inwoners en bedrijven hierin mee te nemen.

Deze oproep is hard nodig, want tot nu toe hebben de gemeentes nog maar weinig ondernomen. Inwoners en bedrijven weten hierdoor onvoldoende welke koers de gemeentes gaan varen en welke ondersteuning zij kunnen verwachten.

Sociaal Maas en Waal wacht niet af en is zelf aan de slag gegaan om concrete voorstellen te maken.

Op 18 april zal de gemeenteraad van Druten een initiatiefraadsvoorstel behandelen van de raadsleden Dini Uitdehaag en Ton Ebben van de fractie Sociaal Maas en Waal.

Aanleiding is het besluit van die gemeenteraad om in 2040 klimaatneutraal te zijn. Ook raadslid Piet Donkers uit West Maas en Waal heeft een duurzaamheidsvoorstel in voorbereiding.

In de voorstellen staan plannen die het mogelijk maken de klimaatdoelstellingen te halen. Zo wordt het klimaatneutraal maken van dorpshui-

zen en sportcomplexen genoemd en wordt een plan ontvouwd om samen met de land- en tuinbouworganisatie ZLTO en de ondernemingsvereniging Druten, daken van stallen en bedrijfsgebouwen te beleggen met zonnepanelen. Ook wil Sociaal Maas en Waal graag starten met de grootschalige opwekking van duurzame energie; hiervoor zou het drijvend zonnepark de Uivermeertjes, het gecombineerde zonnepark met windturbines Larendeel en het zonnepark Vissert in procedure moeten worden gebracht.

Om de klimaatmaatregelen betaalbaar te houden voor iedereen stellt Sociaal Maas en Waal een inkomensafhankelijke subsidie voor.

Op die manier krijgen mensen die niet in staat zijn om te investeren in energiebesparing een flinke duw in de rug.

Ook vond Sociaal Maas en Waal dat de waardevermeerdering van woningen, door het aanbrengen van zonnepanelen, bij de bepaling van de OZB buiten beschouwing moet worden gelaten.

Het initiatiefraadsvoorstel en de onderliggende duurzaamheidsnota van Sociaal Maas en Waal Druten zijn te raadplegen op www.sociaalmaasenwaal.nl

Foto: John van Gelder Een greep uit de door Sociaal Maas en Waal voorgestelde maatregelen : • Een duurzaamheidsfonds voor initiatieven van inwoners en bedrijven.

• Een visie en routeplan voor de warmte-transitie, waarin wordt aangegeven hoe en wanneer wordt overgegaan op alternatieve warmtebronnen.

• Klimaatneutraal maken van gemeentelijke gebouwen, dorpshuizen en sportaccommodaties.

• Grootschalige zon- en windprojecten, waarbij inwoners en bedrijven kunnen deelnemen en meedelen in de winst.

• Informatie- en besparingsplicht voor bedrijven.

• Alle nieuwbouw klimaatneutraal.

VOOR EEN DUURZAAM EN SLIM MAAS EN WAAL

De Groene Maas&Waler

Duurzame mobiliteitsoplossingen van Autobedrijf van Oijen BENEDEN-LEEUWEN - Een bekend straatbeeld van nu is dat veel huishoudens of bedrijven meerdere auto’s op de stoep hebben staan waarvan er één of meerdere auto’s vaak stilstaan. De kosten per kilometer voor het werkelijk gebruik en het bezit van deze auto’s is dus relatief hoog. Dit is onder andere een gevolg van het ontbreken van goed openbaar vervoer. Het is een uitdaging om te zoeken naar mogelijkheden om de bereikbaarheid en leefbaarheid van de dorpen te verbeteren.

Autobedrijf van Oijen zoekt naar mogelijkheden voor een duurzame mobiliteitsoplossing in de vorm van deelmobiliteit in onze regio.

Hiervoor voert Autobedrijf van Oijen een haalbaarheidsonderzoek uit.

Duurzaamheid staat bij Autobedrijf van Oijen hoog in het vaandel en dit is terug te zien in de dagelijkse bezigheden van het bedrijf. Klanten kunnen bijvoorbeeld gratis gebruikmaken van de elektrische leenscooters tijdens het onderhoud van hun auto. Tevens is het bedrijf in 2015 een verhuurtak begonnen.

Het bedrijf realiseerde zich dat de beschikbaarheid van flexibele mobiliteit belangrijker wordt dan het bezit ervan. Nu wil Autobedrijf van Oijen nog een stap verder gaan, onder andere door de zorgwekkende berichten over het klimaat.

Sophie van Oijen: ‘Wij hebben besloten om de komende jaren nog meer in te gaan spelen op het creeren van duurzame mobiliteitsoplossingen voor onze particuliere en zakelijke klanten.

De basis hebben we al met het

duurzame en betrouwbare merk Toyota. Nu is het tijd om verder te bouwen aan een toekomst waarin flexibiliteit en duurzaamheid hoogtij vieren. Om die reden ontwikkelen wij een plan over een andere manier van het inzetten van (elektrische) auto’s of (elektrische) fietsen. Op deze manier willen wij drie dingen waarborgen: kostenbesparing voor de klant, duurzaamheid en zelfredzaamheid.’

Het kan zomaar zijn dat het over een aantal jaar heel normaal is dat u samen met een aantal wijkbewoners een (elektrische) auto en een aantal (elektrische) fietsen deelt.

Het plan van Autobedrijf van Oijen is om onze regio van deelmobiliteit te gaan voorzien. Dit zijn auto’s en fietsen die op een locatie staan en gereserveerd kunnen worden door middel van een app of pas. Dit kan aantrekkelijk zijn als je af en toe een extra vervoersmiddel nodig hebt: je betaalt alleen voor het werkelijk gebruik. Ook voor bedrijven is het interessant, omdat er op een duurzame manier een efficiënt wagenpark gecreëerd kan worden, wat dus ook financieel aantrekkelijk is. Dit kan een combinatie zijn van lease auto’s, deelauto’s en deelfietsen.

Binnenkort enquête ‘Ons idee is om vervoer op maat te kunnen aanbieden’, vertelt Sophie van Oijen. ‘Hierbij willen we niet alleen (elektrische) auto’s, maar ook (elektrische) fietsen inzetten om mensen in hun mobiliteitsbehoefte te kunnen voorzien. Wij denken dat het erg belangrijk is dat het vervoer persoonlijk moet worden kunnen afgestemd. Maar om dit te kunnen verwezenlijken, hebben we uw hulp nodig. Binnenkort versturen wij een online enquête. Uw mening telt! Zo kunnen we kijken wat de vraag is naar passende mobiliteit.’

Hoe het begon…

In 1965 startte Jo van Oijen een garage met tankstation aan de Zijveld in Beneden-Leeuwen.

In 1968 werd hij Toyota dealer. Wim van Oijen nam het bedrijf over en heeft het oorspronkelijke bedrijf uitgebreid.

Inmiddels is ook de derde generatie in het bedrijf te vinden en mag met recht gesproken worden van een familiebedrijf. ‘Het is inspirerend om als derde generatie in het familiebedrijf te werken. Wij zijn een mooi aanvulling op elkaar. Dit

komt door de reeds aanwezige ervaring van het huidige team en de moderne inzichten van de nieuwe generatie. Samen zetten wij ons beste beentje voor en zien wij de toekomst vol vertrouwen, passie en innovatieve ideeën tegemoet.’

Foto: John van Gelder

Een begrip in de regio Autobedrijf van Oijen is een begrip in deze regio. Al meer dan 50 jaar zijn wij officiële dealer van het automerk Toyota. Naast de verkoop van nieuwe en gebruikte auto’s kunt u bij ons terecht voor onderhoud en schadereparaties aan alle merken auto’s. Ook bieden wij onze klanten verschillende mogelijkheden voor financiering, leasing en verzekering aan. Wij proberen voor iedere zakelijke of particuliere klant de passende auto te vinden. Wanneer een klant specifieke wensen heeft met betrekking tot een auto, dan zoeken wij deze auto op in binnen- of buitenland.

Hybride en elektrisch vervoer Het merk Toyota speelt al een belangrijke rol omtrent duurzaamheid.

In 1997 bracht Toyota de eerste hybride modellen op de markt en is sindsdien marktleider op het gebied van hybride voertuigen.

Naast de lage uitstoot en zuinige brandstofverbruik zijn deze auto’s tevens onderhoudsvriendelijker dan huidige benzine of dieselauto’s.

Het hybride systeem van Toyota is in de meeste gevallen stekkerloos.

Het accupakket van de auto wordt tijdens het rijden automatisch opgeladen. Dit resulteert in een zo efficiënt mogelijke aandrijflijn. Goed voor mens, milieu en natuurlijk voor de portemonnee.

Ook timmert Toyota hard aan de weg met waterstof auto’s en volledig elektrische auto’s. Het merk heeft aangeven dat er in de komende jaren verschillende elektrische modellen geïntroduceerd worden.

Ook op het gebied van waterstof auto’s loopt Toyota voorop. De Toyota Mirai is in Nederland al leverbaar.

Foto: John van Gelder Nieuwe modellen 2019 Is het jaar van de nieuwe Toyota modellen. Al twee nieuwe modellen zijn op de markt gebracht: de succesvolle Rav 4 en de Corolla is terug van weggeweest. Beide auto’s zijn leverbaar in een benzine en hybride variant. Nieuw is dat deze Toyota’s leverbaar zijn als

Autobedrijf van Oijen B.V. Veesteeg 6 – 6658 KP Beneden-Leeuwen – www.toyota-benedenleeuwen.nl – Tel. 0487-591374

High Power Hybrid, deze variant legt de nadruk nog meer op sportiviteit. Ook de Toyota Camry en de Toyota Supra worden later dit jaar geïntroduceerd. Een compleet nieuw design zorgt ervoor dat Toyota een ware revolutie ondergaat naar een dynamisch en sportief merk voor zowel jong als oud.

AEGON Schade Se

EUROGARANTBEDRIJF

Energiezuinig en duurzaam wonen Ieder huis kan energiezuinig zijn. Als je maar weet waar te beginnen. Met de HuisScan van GreenHome zie je direct welke energiebesparende maatregelen jij kunt nemen.

Start de HuisScan op GreenHome.nl/Rabobank

De Groene Maas&Waler

Duurzaamheid als rode draad door studie Toen Nathalie Reyenga van het Stedelijk Gymnasium in Nijmegen kwam, had ze moeite een passende studie te kiezen. Het aanbod was enorm. Er kwam een studiekeuze-adviesbureau aan te pas om haar meer inzicht te geven in haar interesses en vooral te kunnen kiezen uit die enorme berg van studies die er in Nederland is. Iets met milieu en natuur, maar wat?

Nathalie: “De stad Utrecht trok mij wel en toen in 2016 de twee studies milieu & beleid met milieu & natuur werden samengevoegd tot één grote Engelstalige studie Global Sustainability Science wist ik het.”

Betere toekomst “Het studiekeuze-adviesbureau gaf geen direct studieadvies maar hielp mij wel mijzelf beter te leren kennen om uiteindelijk een keuze te

maken. Ik twijfelde eerst nog wel om iets in de gezondheidszorg te gaan doen, zoals zoveel jaargenoten van het Stedelijk Gym dat doen. Wat ik belangrijk vond en nog steeds vind is iets te bij te dragen aan een betere toekomst. Ik wil ook iets doen voor de samenleving. De studie geneeskunde richt zich meer op het individu en minder op de samenleving. Althans zo zie ik het. Het feit dat de nieuwe studie internationaal

is trok mij erg aan. Het is geheel Engelstalig zodat gemakkelijker met buitenlandse studenten kan worden samengewerkt en ik kan overstappen naar een studie in het buitenland, of bijvoorbeeld mijn master in het buitenland te doen.”

de toekomst. Persoonlijk probeer ik steeds bewuster te leven. Voornamelijk door te ‘consuminderen’ en daarmee schrap ik producten van mijn boodschappenlijstje die slecht zijn voor het milieu zoals vlees. Het is een neveneffect van mijn studie, zoveel mogelijk kennis opdoen over producten die slecht zijn voor natuur en milieu. Door de contacten die ik nu heb met medestudenten krijg ik ook meer inzicht in producten die slecht zijn. In de afgelopen jaren ben ik steeds minder vlees gaan eten.

Dat heeft ertoe geleid dat ik nu helemaal geen vlees meer eet.’

Vier tracks “Globaal zijn er vier ‘tracks’ in mijn studie: ‘Gouvernance & Societal Transformation’, ‘Business & Innovation’, ‘Water, Climat & Ecosystems’ en ‘Energy & Resources’.

Ik volg nu een ‘track’ water en daarnaast vakken uit de andere ‘tracks’.

Klimaat, politiek, energie, economie en innovatie hebben allemaal te maken met duurzaamheid. Dat kan je niet los zien van elkaar. Alles in de studie vind ik interessant. Ik weet nog niet precies waar ik uit wil komen.

Duurzaam koken Koken is mijn grote hobby. Ik probeer dat ook duurzaam te doen.

Geen vlees, heel soms een stukje vis. Ik kook veel met lokaal geteelde groenten. Weinig zout of suiker.

Veel kruiden. Ik kan een hele dag in de keuken staan. Daar word ik echt vrolijk van. Het lijkt me heel leuk om dat verder te gaan combineren: duurzaamheid en koken. Zeker als hobby en misschien beroepsmatig.

Circulaire economie “Iets dat niet eindigt. Je kunt wel iets gebruiken wat de levensduur verlengd maar dat vind ik onvoldoende.

Mij spreekt het meest aan dat er een echte circulaire economie ontstaat waar zoveel mogelijk producten steeds weer hergebruikt kunnen worden.”

Nathalie Reyenga aan de wandel met hondje Pica.

Foto: Ger Loeffen

Ook heb ik twee jaar geleden de cursus ‘Imkerij’ gevolgd met mijn moeder en broer. We hebben nu samen twee bijenvolken. Dat is erg leuk. Ik vind het belangrijk bij te dragen aan de insectenpopulatie en bijen zijn heel intelligente beestjes.”

Consuminderen “Wij leren in de studie niet zozeer hoe je bewust kunt leven. Wij zoeken meer naar oplossingen voor

! n e r o e d m o d in w e Met d

FIETSEN MET BOSCH MIDDENMOTOR VOOR SPECTACULAIRE PRIJZEN

SIENNA E7

RAVENNA E8

Nieuwe geometrie!

PEGASUS SIENA 7 VERSNELLINGEN 400 WH accu nu van € 2399.500 WH accu nu van € 2599.-

PEGASUS RAVENNA 8 VERSNELLINGEN Hydraulische schijfremmen

voor

400 WH accu nu van € 2699.-

500 WH accu nu van € 2899.-

voor

voor

€ 2199.-

voor

€ 2399.-

Verkrijgbaar in mat blauw en mat zwart GROOT ASSORTIMENT NIEUWE EN GEBRUIKTE SCOOTERS OP VOORRAAD

€ 2499.-

MAAK EEN VERRASSENDE SPANNENDE PROEFRIT!

€ 2699.-

PLEZIER 2000 M² FIETS- EN BROMFIETS VICE GRATIS OPHAAL- EN BRENGSER

KLEPPERHEIDE 13A - 6651 KM DRUTEN TELEFOON 0487 - 519093 DE KOFFIE STAAT VOOR U KLAAR! WWW.DEGROOTTWEEWIELERS.NL

WIJ ZORGEN DAT U BLIJFT RIJDEN!

OPENINGSTIJDEN Ma 13:00 - 18:00 * Di - Wo - Do 09:00 - 18:00 Vr 09:00 - 20:00 Za 09:00 - 17:00

DUITSE KWALITEIT ZONNEPANELEN VOOR DE BESTE PRIJS

Zelf uw stroom opwekken, beter voor het milieu en ook voor uw portemonnee!

KIES OOK VOOR ECOMY SOLAR

Vertrouwd, Vakkundig, Voordelig.

UW ZONNEPANELEN VERDIENT U TERUG IN CIRCA 6 JAAR. Bel of mail voor een vrijblijvende afspraak:

024 - 64 54 189

info@ecomy.nl

Cornelis Drebbelstraat 13, 6603 BH Wijchen

W W W. E CO M Y. N L