A is for Affect Atmosfera na zajęciach wiąże się z tym, jakich nastrojów oraz emocji doświadczają dzieci, i silnie wpływa na sposób, w jaki myślą, czują i jak się uczą. Przyjazna atmosfera panująca w klasie podczas zajęć pozwala dzieciom budować między sobą relacje oparte na współpracy i odgrywa ważną rolę w podtrzymywaniu poziomu motywacji uczniów i podnoszeniu skuteczności nauki. Dzieci, które podczas lekcji są pozbawione poczucia bezpieczeństwa bądź odczuwają niepokój, mogą doznawać blokad w rozwoju oraz zmagać się z poczuciem porażki, które często przekształca się w powtarzalny wzorzec stale towarzyszący dziecku w okresie wczesnoszkolnym. Uczestnicząc w zajęciach, które przebiegają w pozytywnej atmosferze, dzieci mają poczucie przynależności do grupy, czują się doceniane i otaczane troską. Z radością wyczekują zajęć, a otwartość na doświadczenia pomaga im w pełni realizować swój potencjał. To z kolei wpływa na podniesienie ich poczucia własnej wartości, dzięki czemu mogą się rozwijać nie tylko jako uczniowie uczący się języka obcego, ale też jako ludzie, wzrastający w środowisku, w którym panują wzajemny szacunek i wsparcie. „Dzieciom nie zależy na tym wszystkim, co wiemy, dopóki nie wiedzą, jak bardzo nam zależy”* (Verónica de Andrés). Innymi słowy, tworząc podczas zajęć pozytywną atmosferę, wpływamy na efektywność nauczania. Co zatem możemy zrobić, by zadbać o właściwą atmosferę podczas zajęć? Oto kilka pomysłów: ●
●
●
● ●
●
●
●
●
●
*
Traktuj dzieci w ten sam sposób, w jaki sam chciałbyś być traktowany, np. zapamiętuj imiona, bądź miły, szanuj przestrzeń osobistą dziecka, cierpliwie udzielaj wyjaśnień, okazuj zrozumienie, gdy dziecko ma trudny dzień. Szukaj sposobów, by pokazać dzieciom, że doceniasz ich wysiłek, np. poprzez konstruktywnie formułowane pochwały, reagowanie nie tylko na formę, ale i na treść wypowiedzi, rozwieszanie w sali prac dzieci, zachęcanie ich, by z dumą dzieliły się swoimi pracami z kolegami i koleżankami. Regularnie poświęcaj czas każdemu z dzieci indywidualnie – nie jest to łatwe w przypadku dużych grup, ale można wykorzystać do tego celu chwile, gdy dzieci pracują po cichu oraz czas tuż przed lekcją i po lekcji. Zbieraj informacje o zainteresowaniach dzieci i nawiązuj do nich, gdy jest ku temu okazja. Doceniaj różnorodność, tak aby dzieci miały poczucie, że rozumiesz i szanujesz to, iż różne dzieci biorą udział w zajęciach na różne sposoby. Spraw, by każde dziecko czuło się wyjątkowe, np. tworząc kalendarz urodzin i wspólnie je świętując czy pokazując całej grupie wyniki pracy poszczególnych uczniów. Przydzielaj dzieciom zadania, np. rozdawanie materiałów, pisanie daty na tablicy, zbieranie prac domowych, tak aby czuły się odpowiedzialne za organizację pracy na zajęciach. Umożliwiaj dzieciom wyrażanie swoich opinii oraz uczuć i nie oceniaj ich. Ekspresja dziecięcych emocji może być elementem jakiegoś zadania, np. dzieci mogą spontanicznie reagować na historyjkę opowiadaną przez nauczyciela. Taka forma ekspresji może też stanowić główny cel zajęć, tak jak w przypadku grupowego pisania wierszyka rozpoczynającego się od słów I feel happy / sad / angry / when… Zachęć dzieci, by pozytywnie reagowały na siebie nawzajem, np. prosząc je, by klaskały lub wypowiadały pozytywne komentarze tuż po odpowiedziach swoich kolegów i koleżanek, którzy indywidualnie, w parach lub w grupach prezentują wykonane zadanie przed całą klasą. Używaj historyjek i książek obrazkowych, które pomagają dzieciom budować empatię i inspirują do zgłębiania takich kwestii, jak przyjaźń i współpraca, np. Do you want to be my friend? autorstwa Erica Carle’a, Something Else Kathryn Cave i Chrisa Riddella, Lost and Found Olivera Jeffersa.
Verónica de Andrés, Self-esteem in the classroom or the metamorphosis of butterflies [w:] Affect in Language Learning, red. Jane Arnold, CUP 1999.
Materiały pochodzą z bloga metodycznego Carol Read: www.carolread.wordpress.com © Carol Read 2014