• www.magazineforyou.com
• www.facebook.com/Magazine4Ushqip
• HI-TECH:
Revistë mujore e KFOR-it • Nr.161 • Nëntor 2019
TIKTOK, TIKTOK! NUK ËSHTË ORË, POR APLIKACION I TELEFONIT MOBIL!
20 VITE TË RADIO KFOR-it - ZËRI JUAJ NË KOSOVË!
•PYETËSOR:
E KENI GJETUR PROFESIONIN TUAJ TË ARDHSHËM?
•KËNDI SPORTIV:
SHKOLLA E FUTBOLLIT “FERONIKELI”
• SHKOLLA E MUAJIT: SHFMU “FAZLI GRAIQEVCI”
•MUSIC BOX: NOLY
Falas
•FASHION:
STILI I VAJZËS USHTARAKE: SI TË VISHNI TRENDET E MODËS USHTARAKE?
•MOVIEMANIA:
ARCTIC DOGS; RACETIME; FROZEN 2; THE GOOD LIAR
editorial/indeksi
Të dashur lexues, barimi i shkollës është fillimi i jetës së pavarur për miliona maturantë. Para tyre hapen rrugë të shumta: shkolla teknike, kolegje, universitete. Sidoqoftë të zgjedhësh një profesion nga më shumë se 2.000 sosh që ekzistojnë në botë nuk është e lehtë. Kjo është arsyeja pse për shumë nxënës tema e zgjedhjes së rrugës së karrierës bëhet një nga pyetjet kryesore. Disa njerëz e dinë menjëherë se çfarë duan të bëjnë në jetë, por për disa të tjerë është një vendim jashtëzakonisht i vështirë. Sidoqoftë një vend i mirë për të filluar është të analizosh vetveten. Shumë njerëz të mëdhenj si Albert Ajnshtajni, Tomas Edisoni, Nikolla Teslla, etj. e bënë punën që e adhuronin t’a bënin dhe kështu ata atëherë e ndryshuan fatin apo edhe realitetin e botës. Tani na takon ne që të zgjedhim. Ne nuk duhet të bëjmë atë që thotë bota, sepse kurrë mos harroni se vetëm ju mund të vlerësoni se kush jeni me të vërtetë ose sa të mirë apo të këqinj jeni. Askush nuk e di se çfarë lloj potenciali keni brenda. Vetëm ju e dini zjarrin e pasionit që digjet brenda jush dhe madhësinë e tij. Pra, bëni atë që ju pëlqen dhe gjithmonë mbani në mend se nëse dëshironi të ndryshoni botën, atëherë së pari duhet të ndryshoni veten, sepse kjo do të thotë ndryshim, dhe ju mund të ndryshoni fatin e botës vetëm duke vepruar kundër asaj që bota ju thotë të bëni dhe të besoni. Ekziston një shembull i famshëm i kësaj, që përfshin punën e Albert Ajnshtajnit i cili e ndryshoi konceptin botëror mbi gravitetin duke e ditur që Isak Njuton tashmë na kishte thënë se çfarë është graviteti. Ajnshtajni nuk u brengos për besimin botëror mbi gravitetin dhe në fund ai e dëshmoi që kishte të drejtë, ndërsa vërtetoi që të tjerët e kishin gabim duke propozuar Teorinë e Përgjithshme mbi Relativitetin dhe tani bota e ka një koncept të ri mbi gravitetin dhe e gjithë kjo falë Ajnshtajnit. Kështu që për çdo problem duhet të mendoni prej këndvështrimeve të ndryshme, sepse një problem mund të ketë më shumë se një zgjidhje, mu ashtu si problemi i gravitetit. Pra, bëni atë që ju pëlqen, kurrë mos keni frikë nga ajo se çfarë thotë bota, sepse ata nuk ju njohin ju. Miqtë e mi, deri në takimin tonë të ardhshëm në muajin dhjetor, ju uroj gjithë të mirat! Leonora
M Kopertina: NOLY “For You” është publikim zyrtar i KFOR-it, prodhuar dhe financuar nga KFOR-i, i shtypur në Kosovë dhe shpërndahet pa pagesë. Përmbajtja nuk reflekton qëndrimin zyrtar të koalicionit apo të shteteve anëtare. KFOR-i pranon edhe i mirëpret opinionet tuaja dhe i publikon ato, por në formë të përmbledhur. Nëse kërkohet emri i shkrimtarit të mos tregohet, kjo mund të bëhet, por nuk do të publikohen letra anonime, shpifëse apo me qëllim të keq. Kryeredaktore: Leonora Shabanaj Nikshiq Gazetarë: Ali Rexha, Violeta Matovic, Ana Marija Ivkovic Fotografitë: Ekipi “4U” Design & Layout: Bekim Shabani Stafi editorial mund të kontaktohet në telefon: 038/503-603-2139 Letrat mund të dërgohen në adresën: HQ KFOR - Kosova Film; Revista “For You”; Strasbourg Building; 10000 Prishtinë E-mail: magazineforyou2003@gmail.com; http://www.magazineforyou.com
2
INDEKSI MOVIEMANIA
18
19
MUSIC BOX 10 6
20 VITE TË RADIO KFOR-it
12 CIMIC i KFOR-it VAZHDON ME DONACIONET
2-3: Editoriali, indeksi 4-5: Shkolla e muajit: SHFMU “Fazli Graiqevci” 6-7: CIMIC i KFORit Vazhdon me donacionet për atletët e rinj! 8-9: Fashion: Stili i vajzës ushtarake: si të vishni trendet e modës ushtarake? 10-11: Music Box: NOLY 12-13: “Trashëgimia kulturore - Pasuri e përbashkët për të cilën të gjithë duhet të kujdesen” 14-15: Mbretëria e kafshëve: Fakte për Quokat: mbretër të ‘selfie’, luhatëse
të foshnjave dhe të buzëqeshura! 16-17: Poster: NOLY 18-19: Moviemania: Arctic dogs; Racetime; The good liar; Frozen 2 20-21: Këndi sportiv: Shkolla e futbollit “Feronikeli” 22-23: Hi-Tech: Tiktok, tiktok! Nuk është orë, por aplikacion i telefonit mobil! 24-25: 20 Vite të Radio KFOR-it – Zëri juaj në Kosovë! 26-27: Pyetësor: E keni gjetur profesionin tuaj të ardhshëm? 28-29: Këndi juaj ... 30: Këndi enigmatik 31-32: Letrat e lexuesve
editorial/index
INDEX FASHION 8
My dear readers, inishing school is the beginning of the independent life for millions of school graduates. Many roads are open before them: technical schools, colleges, universities. But it’s not an easy thing to choose a profession out of more than 2,000 existing in the world. That’s why the topic of choosing the career path becomes one of the major questions for many students. Some people know right away what they want to do in life, for others it’s an extremely difficult decision. However, a good place to start is some self-examination. Many great people like Albert Einstein, Thomas Edison, Nikola Tesla, etc. did the work which they loved to do and that is how then they changed the fate or even reality of the world. Now it is up to us to make the choice. We should not do what the world says because always remember that only you can assess who you really are or how good or bad are you. Nobody knows what kind of potential there is inside you. Only you know the fire of passion that is burning inside you and the amount of it. So do what you like. And always remember that if you want to change the world then you have to first change yourself because that is what change means and you can only change the world’s fate by doing things against what the world says you to do and believe. There is a famous example of it and that includes the work of Albert Einstein who changed the world concept of gravity by knowing that Isaac Newton has already told us what gravity is. Einstein did not care about the worlds belief of gravity and in the end, he proved himself right while proving the others wrong by proposing General Relativity Theory and now the world has a new concept of gravity and all thanks to Einstein. So you have to think about every problem from different angles because one problem can have more than one solution just like gravity problem. So do what you like, never be afraid of what the world says because they don’t know you. Until our next meeting in December, stay well my friends! Leonora
F 16 POSTER: NOLY
SHKOLLA E MUAJIT
HI-TECH 22
4
KËNDI SPORTIV
20
2-3: Editorial, index 4-5: School of the month: EJHS “Fazli Graiqevci” 6-7: KFOR CIMIC continues donating to youth athletes! 8-9: Fashion:Army girl style: How to wear the military fashion trend 10-11: Music Box: NOLY 12-13: “Cultural heritage - Common treasure that everyone should care about” 14-15: Animal Kingdom: Quokka facts: Smiling, babyflinging, selfie kings!
MBRETËRIA E KAFSHËVE
14
16-17: Poster: NOLY 18-19: Moviemania: Arctic dogs; Racetime; The good liar; Frozen 2 20-21: Sports corner: Feronikeli football school 22-23: Hi-Tech: Tiktok, tiktok! Not a clock, but a mobile application! 24-25: 20 Years of Radio KFOR – Your voice in Kosovo! 26-27: Questionnaire: Have you found your future occupation? 28-29: Your corner ... 30: Puzzle 31-32: Reader’s letters
Cover: NOLY ‘For You’ is an official publication of KFOR, produced and financed by KFOR, printed in Kosovo and distributed freely.The contents do not necessarily reflect the official point of view of the coalition or that of any of its member states. KFOR accepts and welcomes your opinions, it will publish some of these, eventually in a condensed form. If requested the name of the writer will be withheld but no anonymous, defamatory or malicious letters will be printed. Chief Editor: Leonora Shabanaj Niksic Journalists: Ali Rexha, Violeta Matovic, Ana Marija Ivkovic Photos by: “4U” team Design & Layout: Bekim Shabani The editorial staff can be contacted on: 038/503-603-2139 Any letters can be sent at: HQ KFOR - Film City; For You magazine; Strasbourg building; 10000 Pristina; E-mail: magazineforyou2003@gmail.com; http://www.magazineforyou.com
3
shkolla e muajit
SHFMU “FAZLI GRAIQEVCI”
Drejtoresha e shkollës, znj. Mevlude Graiqevci
Sh
kolla në fshatin Palaj tash e njëzet vite, paradite quhet Shkolla Fillore “Dositej Obradoviq”, kurse pasdite Shkolla Fillore dhe e Mesme e Ulët “Fazli Graiqevci”. Për më tepër, ky tempull i dijes jo vetëm që përdoret nga fëmijët shqiptar dhe serb që jetojnë në këtë fshat por, drejtorët përkatës të shkollës e përdorin zyrën e njëjtë. Madje, ata e kanë të ndarë edhe një dollap ku gjysma
“Mësimdhënësit tanë janë të kualifikuar dhe i kanë përfunduar trajnimet për zhvillimin e tij shërben për ruajtjen e dokumenteve të njërës palë dhe gjysma tjetër për palën tjetër. Si e tillë ajo është një shembull i jashtëzakonshëm se kur ekziston vullneti
Mungesa e hapësirës mbetet një prej problemeve më të theksuara në këtë shkollë
4
i mirë, mirëkuptimi dhe toleranca gjithçka është e mundur. Znj. Mevlude Graiçevci, drejtoreshë e SHFMU “Fazli Graiqevci” theksoi se kjo shkollë ka funksionuar në këtë mënyrë tash e njëzet vite pa asnjë problem ndonëse në fillim ka pasur pak vështirësi për shkak të mosbesimit në mes të dy komuniteteve. “Ne jemi punëtorë të arsimit dhe kjo shkollë është vend i dijes dhe jo i politikës. Banorët e fshatit gjithmonë kanë pasur marrëdhënie të mira ndëretnike dhe kjo pasqyrohet edhe në funksionimin e shkollës. Kurse, z. Igor Maksimoviq, drejtori i shkollës “Dositej Obradoviq” theksoi: “Në fshatin tonë jetojnë shqiptarët dhe serbët dhe detyra jonë ishte që fëmijëve tonë t’iu sigurojmë shkollimin. Kushtet janë të njëjta për të dyja palët dhe gjithçka është realizuar në pajtim me të gjithë punëtorët e shkollave, prindërve dhe banorëve të fshatit.” Përpos shkollës fëmijët e këtij fshati e kanë të përbashkët edhe një fushë të basketbollit të cilën ata e shfrytëzojnë bashkërisht gjatë kohës së tyre të lirë dhe aty ata shoqërohen së bashku, theksuan znj. Graiçevci dhe z. Maksimoviq.
school of the month
EJHS “FAZLI GRAIQEVCI”
Librat dhe fletoret vazhdojnë të jenë mjetet kryesore të konkretizimit
F
e mësimit sipas metodave moderne” Sa i përket cilësisë së procesit mësimor, drejtoresha Graiçevci theksoi se të gjithë mësimdhënësit janë të kualifikuar dhe i kanë përfunduar trajnimet e nevojshme për zhvillimin e mësimit sipas metodave moderne dhe kurrikulës së re. Sipas saj, problem mbetet mungesa e hapësirës së mjaftueshme por, edhe e mjeteve të konkretizimit të cilat ndikojnë dukshëm në mënyrën e punës. Përkundër vështirësive arritjet e nxënësve të kësaj shkolle e dëshmojnë se me vullnet dhe punë edhe sukseset nuk mungojnë. Këtë e dëshmon fakti se në garat komunale të dijes nxënësit e kësaj shkolle dolën në mesin e më të mirëve. Përpjekjet për të siguruar donacione për rindërtimin dhe zgjerimin e objektit të shkollës është një fushë tjetër në të cilën dy drejtorët e shkollave bashkëpunojnë. Rrjedhimisht, ata i kanë siguruar disa donacione falë të cilave objekti ekzistues është zgjeruar, janë ndërruar dritaret si dhe është rregulluar fasada e jashtme. Për të ardhmen znj. Graiçevci shpreson që objekti të zgjerohet ende si dhe të rregullohet edhe oborri i shkollës. Në fund drejtoresha Graiçevci pati një porosi shumë të thjeshtë për të gjithë të rinjtë: “punoni dhe bashkëpunoni pa e ndalur rrugën tuaj drejt suksesit.”
or the past twenty years, school in Palaj village is called Primary School “Dositej Obradovic” in the morning and Elementary and Junior High School “Fazli Graiqevci” in the afternoon. Furthermore, this temple of knowledge is not only used by the Albanian and Serbian children living in the village, but the school principals share the same office, too. They even have a closet half of which serves to store one party’s documents and the other half for the other one. As such, it is a great example that anything is possible when goodwill, understanding and tolerance exist. The Principal of “Fazli Graiqevci” Elementary and Junior High School, Mrs. Mevlude Graiçevci, underlined that the school has been operating this way for twenty years and encountered no problems whatsoever, although at first there was little difficulty noted due to the lack of trust between the two communities. “We are education workers and this school is a place of knowledge and not of politics. Residents of the village have always had good interethnic relations and this is reflected in the functioning of the school”. Whereas, Mr. Igor Maksimovic, the principal of “Dositej Obradovic” Primary School said: “Albanians and Serbs live in our village and our job was to provide our children with education. The conditions are the same for both parties and everything has been done in accord with the school staff, parents and village residents”. In addition to the school, the children
of this village also share a basketball court that they use together during their free time, which also help them to socialize together”, Mrs. Graiçevci and Mr. Maksimovic highlighted. Regarding the quality of the teaching process, principal Graiçevci emphasized that all teachers are qualified and have completed the necessary training to conduct their lectures according to contemporary methods and new curriculum. According to her, lack of sufficient space and didactic tools remain problems that significantly impact the workflow. Despite difficulties, the achievements of this school’s students prove that successes are not lacking if one has the will and works hard. This is confirmed by the fact that in the municipal competitions of knowledge, the students of this school were among the best. Efforts to obtain donations for the reconstruction and expansion of the school building are another area in which the two school principals cooperate. Consequently, they have secured some donations thanks to which the existing facility has been expanded, the windows have been replaced and the exterior façade arranged. Mrs. Graiçevci hopes that in the future the building will be further expanded and the school yard will also be repaired. In the end Principal Graiçevci had a very simple message for all the young people: “Work and cooperate with each other, but maintain the path to success”.
5
CIMIC i KFOR-it VAZHDON ME DONACIONET PËR ATLETËT E RINJ!
K
a shembuj të shumtë që tregojnë se sporti i rrënon barrierat, i tejkalon pengesat dhe i bashkon popujt. Ofrimi i mundësive për të rinjtë që të merren me sport në kushtet më të mira të mundshme është një parim që KFOR-i e ndoqi kur kohët e fundit dhuroi pajisje për sportistët e rinj – pjesëmarrës të turneut të parë ndëretnik në futboll të vogël të mbajtur në Istog. Ekipe të komuniteteve serbe, boshnjake, egjiptiane dhe shqiptare patën mundësinë që të luajnë futboll së bashku, dhe KFOR-i u dhuroi dhurata të çmueshme në formën e pajisjeve sportive. Kapitenia Denisa Pëllumaj, në emër të CIMIC-ut, u dha pajisje sportive ekipeve nga Osojani, Dobrusha dhe Istogu të cilat morën pjesë në turne, dhe ajo deklaroi “Jam e kënaqur që KFOR-i u ndihmoi të rinjve në Kosovë.” Ajo në veçanti theksoi se ishte jashtëzakonisht e kënaqur se lojtarët lehtësisht mund ta nisnin dialogun me njëri-tjetrin. Kapitenia Denisa Pëllumaj shtoi: “KF Osojane nuk kishte fonde të mjaftueshme për pajisje sportive. Ata e kontaktuan LMT-në në Osojan, dhe LMT e kontaktoi CIMICun e KFOR-it. Ishim shumë të lumtur që i ndihmuam aq sa mundëm sepse ky është qëllimi ynë kryesor. Nuk ishte aspak e vështirë për t’i mbledhur fëmijë nga komunitetet e ndryshme, sepse të gjithë përbëjnë një tërësi. Është kënaqësi t’i shohësh të bashkëpunojnë me njëri-tjetrin”.
Malikoviq: Nëse qëndrojmë së bashku, do të jetë sukses i madh
Vesna Malikoviq është Koordinatore për Kthim në Komunën e Istogut. Në një intervistë për Krahas sigurimit të donacionit, ushtarët e KFOR-it revistën ‘For You’, ajo theksoi bashkëpunimin e shkëlqyeështë e vështirë për të sepse me miqtë shëm që banorët e komunës e kanë e tij në fshat nuk mund të mbledhin me pjesëtarët e kontingjentit italian, lojtarë të mjaftueshëm për dy ekipe kroat dhe slloven. Ajo shtoi se është e futbolli. Sidoqoftë, ai është i bindur se kënaqur me donacionin për sportistët falë pajisjeve sportive të marra nga e rinj, por edhe për mundësinë që për KFOR-i, ai do të vazhdojë të stërvitet herë të parë fëmijët nga Osojani të edhe më mirë në klubin e porsaformuar luajnë futboll me bashkëmoshatarët e të futbollit. Në veçanti, ai është i lumtur tyre nga komunitetet tjera. “Për herë të se i takoi bashkëmoshatarët e tij nga parë, fëmijët nga Osojani marrin pjesë komunitetet e tjera. “Më pëlqen sporti në një projekt të tillë shumetnik. Ata shumë, jam i lumtur se sot takova miq e themeluan Klubin e Futbollit Ostë ri. Planifikoj që të marr pjesë në ojane dhe unë dua t’i promovoj dhe t’i turne të ngjashme në të ardhmen”, na mbështes. Fëmijët mund të mos jenë tha Veljko nga Osojani. Bashkëmoshatë vetëdijshëm për këtë, por tanimë tari i tij boshnjak Almin Vrejeviç i cili e kemi ndërmarrë hapin e parë, që vjen nga Dobrusha dhe i cili mendon të është një fillim i mirë. Nëse qëndrojmë bëhet lojtar futbolli edhe më i mirë me së bashku, do të jetë sukses i madh”, pajisjet e reja, pajtohet me të. “Pajisjet theksoi zonja Malinkoviq. që i morëm kanë domethënie të madhe
“Jam i lumtur që takova miq të ri”! Veljko Maroviç, është katërmbëdhjetë vjeç, jeton në Osojan dhe na thotë se
për mua. Për më tepër, futbolli do të thotë shumë për mua dhe për shokët e mi të skuadrës. Do të përpiqemi për sukses më të madh në organizimet si kjo me ekipet që vijnë nga vendet dhe komunitetet tjera”, na tha Almini.
“Jam shumë e kënaqur që për herë të parë fëmijët nga Osojani patën mundësinë që të luajnë futboll me bashkëmoshatarët e tyre nga komunitetet e tjera” Vesna Malikoviq
6
KFOR CIMIC CONTINUES DONATING TO YOUTH ATHLETES!
T
me shumë kënaqësi i bashkëngjiten lojës
Futbolli është një sport që ndërton ura miqësie dhe i bashkon të rinjtë, pavarësisht nga dallimet e tyre. KFOR-i i përkrah këto nisma dhe është i lumtur që të jetë pjesë e nismave lokale për bashkimin e të rinjve të etnive të ndryshme! Na vizitoni në: Visit us at:
here are numerous examples of sports breaking down barriers, overcoming obstacles and uniting people. Making it possible for young people to play sports in the best possible conditions is a principle that KFOR followed when it recently donated equipment to the youth athletes participating in the first inter-ethnic futsal tournament held in Istok. Teams of Serbian, Bosniak, Egyptian and other communities had the opportunity to play football together. To facilitate this, KFOR gave them valuable gifts in the form of sports equipment. Captain Denisa Pelumaj, on behalf of CIMIC, gave sports equipment to the teams from Osojane, Dobrusa and Istok which participated in the tournament and she stated: ‘‘I am delighted that KFOR was able to assist the youth in Kosovo”. She particularly emphasized that she was immensely happy that the players could easily establish a dialogue with each other. Captain Denisa Pelumaj said, “FC Osojane did not have enough funds for sports equipment. They contacted the LMT in Osojane and the LMT contacted us in KFOR CIMIC. We were very happy to help them as much as we could, because helping is our main goal. It was not difficult at all to bring together children from different communities, as they all together represent the whole. It is very satisfying to see them cooperate with each other’’.
Malikovic: If we stay together, it will be a great success
V
esna Malikovic is the Coordinator for Return in the Municipality of Istok. In an interview to Magazine For You, she emphasized the excellent cooperation that residents of the municipality have with the Italian and Slovenian KFOR contingents. She added that she was pleased
with the donation to young athletes and also with the opportunity for the children from Osojane to play football for the first time with their peers from other communities. ‘‘For the first time, children from Osojane participated in a multi-ethnic project. They founded Osojane Football Club, and I want to promote and support them. Children may not be aware of this, but we have taken the first step, which is a good start. If we stay together, it will be a great success”, pointed out Ms. Malikovic.
“I’m happy to meet new friends”!
Veljko Marovic is fourteen years old and lives in Osojane. He told us about the difficulties which he and his friends face in the village to gather enough players to make two football teams. However, he is convinced that thanks to sports equipment obtained from KFOR, that he will continue to develop even greater skills in his newly formed football club. In particular, he is pleased to meet his peers from other communities. “I love sports a lot. I am happy that today I met new friends. I plan to participate in similar tournaments in the future”, Veljko from Osojane told us. His Bosniak peer Almin Vrejevic, who comes from Dobrusa also expects to become a skillful football player because of the new equipment. ‘‘The equipment we received means a lot to me. Moreover, football means a lot to me and my teammates. We will strive for greater success at events like this with teams coming from other places and communities”, Almin told us. Football is a sport that builds bridges of friendship and brings our young people together, regardless of their differences. KFOR supports these initiatives, and is happy to be part of local initiatives to unite youth with different ethnic backgrounds!
7
fashion
STILI I VAJZËS USHTARAKE: SI TË VISHNI TRENDET E MODËS USHTARAKE?
S
tili ushtarak është me siguri një nga tendencat më interesante dhe më të dukshme që ekzistojnë në botën e modës. Ky është rasti kur ndikimet mashkullore u treguan të ishin mjaft efektive për theksimin e feminitetit dhe siluetave të këndshme të veshjeve. Të vishesh si burrat për gratë nënkupton të zgjidhësh problemin e kontrastit, i cili vepron si faktor efektiv në krijimin e imazheve të përgjithshme të guximshme dhe simpatike. Sigurisht, trendi për të cilin po flasim është stili ushtarak, i frymëzuar dhe i reflektuar nga pëlhura e stampuar e kamuflazhit, këpucët e frymëzuara nga ushtria dhe nga pamjet e përgjithshme mashkullore. Prandaj, më poshtë i kemi përshkruar detajet më specifike të këtij trendi! të pëlhurave të stampuara me kamuflazh që mund t’i kombinoni, rekomandohet që të keni sasi të caktuara e të moderuara. Këpucët janë gjithashtu të rëndësishme dhe veprojnë si një përshtatje e mirë me veshjen. Sandalet klasike dhe të lezetshme mund të jenë një plotësim i shkëlqyeshëm i një pamjeje të tillë. Për një pamje sa më të rehatshme dhe të lezetshme, mund të kombinoni stilin ushtarak me diçka të thjeshtë, që do të krijonte diçka unike dhe kreative për veshjen e përditshme. Çizmet e stilit të tillë janë diçka shumë të mirëseardhura, të zbukuruara me disa detaje specifike.
The Main Characteristics of Military Style
T
Karakteristikat kryesore të stilit ushtarak
A
rsyeja kryesore e zgjedhjes së veshjeve të stilit ushtarak është komoditeti dhe rehatia që zakonisht të ofrojnë uniformat ushtarake. Kështu që ndërthurja e këtyre faktorëve me siluetat e përgjithshme femërore është ajo që quhet stili i vajzës ushtarake. Një përparësi tjetër e këtyre pamjeve është universaliteti i tyre për moshën, duke qenë të përshtatshme për çdo moshë. Gjëja më e rëndësishme në lidhje me modën ushtarake është ruajtja e ekuilibrit dhe harmonia e detajeve. Hijet kryesore ushtarake janë tonet kaki, e hirit dhe kafe, që vijnë në kombinimet më të ndryshme. Përputhja e këtyre hijeve me disa tone të tjera më të ndritshme dhe më tërheqëse në fakt nuk rekomandohet, edhe pse eksperimentet janë gjithmonë të mirëseardhura, nëse i parapëlqeni. Sa u përket aksesorëve si veshjet për kokë, mund të zgjidhni një kapelë kamuflazhë, ose një kapelë të madhe prej leshi me push të shkurtë. Një nga përshtatjet më elegante të pamjeve ushtarake është ai me detaje sportive, i cili krijon mundësi shumë të përshtatshme për shëtitje në fshat, aktivitete të llojit si ecje nëpër bjeshkë, gërmime arkeologjike dhe shëtitje nëpër xhungël. Edhe pse nuk ka kufizime të ngurta në lidhje me sasinë e veshjeve dhe aksesorëve
8
he primary reason of opting for army style clothing pieces is the comfort the military uniforms generally have. Thus combining these factors with the overall feminine silhouettes, we have what is called the army girl style. Another advantage of these looks is their universality for the age, being suitable for any age. The most important thing about military fashion is preserving the balance and the harmony of the details. The main army shades are the tones of khaki, grey, and brown, coming in the most diverse combinations. Matching these shades with some other brighter and catchier tones is not really recommended, though experiments are always welcome if you want to. As for the accessories like headwear, you can pick a camouflage cap, or a high fur hat with a short pile. One of the most popular stylish pairs of the military looks is the one with sporty details, creating some very suitable options for walks in the countryside, some activities like hitch hiking, archeological excavations, and walks through the jungles. Though there are no rigid restrictions about the amount of the garments and the accessories of camouflage prints that are to be combined, certain moderate amount is recommended. Footwear is also important here acting as a play pair for the garments. The classy and cute sandals may become a great complementation to such looks. For the top comfy and cool looks, you may also match the military style with casual, thus creating some unique and creative options for everyday wear. The boots of this style are generally very high, adorned with some specific details. (Burimi: www.fashionisers.com)
fashion
ARMY GIRL STYLE: HOW TO WEAR THE MILITARY FASHION TREND
T
he military style is probably one of the most interesting and noteworthy trends existing in the fashion world. This is the case when the manly influences proved to be super effective for accentuating the femininity and the uber-alluring silhouettes of the garments. Dressing up like the men, women also solved the problem of the contrast, which acted as an effective factor in creating the overall daring and charming images. Certainly, the trend we are talking about is the army style, inspired and reflected by camouflage prints, army inspired footwear, and overall, masculine resembling looks. So let us have look at the most specific details of this trend! model ka diçka të vrazhdë dhe në të njëjtën kohë një dhunti elegante për këtë. Është bërë prirje moderne që përdoret për veshjen e fëmijëve, si dhe për dizajnin e brendshëm.
Camouflage Style
T
he key detail of this direction as you might have guessed is the camouflage print. The modern designers use this pattern for handbags, tops, outerwear garments and even for lingerie. This pattern has something rude and at the same time a stylish flair about it. It has become a modern trend used for children’s clothing, as well as interior designs too.
Drejtimi i stilit të thjeshtë ushtarak
S
a i përket stilit të thjeshtë ushtarak, përqendrimi themelor është printimi i kamuflazhit, edhe pse tekstilet tradicionale monotone janë ato të hijes së gjelbër ose kaki. Veshjet e thjeshta të këtij stili shpesh janë pjesë që përfshijnë gjësende si: pantollonat me forma të thjeshta, bluzat me mëngë të shkurta, këmishat me jake dhe xhepa të jashtëm.
Causal Military Style Direction
A
s for the casual military style, the basic concentration is the camouflage prints or the traditional monotone textures of the green shade or khaki. The casual garments of this style are often encompassing pieces like pants with simple forms, T-shirts, shirts with lapels and outer pockets.
Stili rinor ushtarak
M
ë në fund, sa i përket stilit rinor ushtarak, mund të vërejmë se diçka e tillë daton që në kohërat e hipive. Edhe tani diçka e tillë është ruajtur si një stil i revoltës. Detajet e këtij stili janë në përputhje me stilet e tjera si për shembull, ato të qëmotshmet.
Stili kamuflazhë
D
etaji kryesor në këtë aspekt siç mund ta merrni mend është printimi kamuflazhë. Dizajnerët modernë e përdorin këtë model për çanta dore, bluza, për veshje për jashtë dhe madje edhe për të brendshme femrash. Ky
(Source: www.fashionisers.com)
F
Youthful Military Style
inally, as for the youthful military style, we can note that this direction dates back to the times of hippies. And now as well, this has been preserved as a revolting style. The details of this style are compatible with other styles like vintage, for instance.
9
music box
NOLY A
i është vetëm 16 vjeçar dhe sapo ka filluar që t’i hedh hapat e parë në skenën tonë muzikore. Emri i tij skenik është Noly, mirëpo familja dhe miqtë e njohin si Arbnor Nrecaj. Përkundër se jeton në Zvicër lidhjet me vendlindjen nuk i ka shkëputur asnjëherë. Në frymën e revistës sonë për t’i ndihmuar talentet tona të reja kudo që ata jetojnë, revista ‘For You’ ju sjell këtë intervistë ekskluzive. Kush është Noly, fillimet e para në skenën muzikore, takimi i parë me muzikën, këngët e para? Noly: Jam 16 vjeçar dhe aktualisht i vijoj mësimet në shkollën ekonomike në degën e tregtisë në Cyrih të Zvicrës. Mund të them se ëndrra ime ka qenë gjithmonë që të bëhem këngëtar. Këtë ëndërr e kam bërë realitet para një viti falë ndihmës së vëllait tim të madh kur e kam realizuar këngën time të parë “Violeta”. Çfarë zhanri të muzikës më me dëshirë këndoni? Noly: Më pëlqen dhe këndoj muzikë Rep (Rap). Cilat janë mesazhet e këngëve tuaja? Noly: Tematika e këngëve të mia janë rinia dhe problemet tona. Kush ka ndikuar më shumë në formimin tënd si artist? Noly: Siç e ceka më sipër vëllai im i madh më ka përkrahur shumë. Çfarë mendoni për skenën muzikore kosovare dhe çka do të ndryshoje? Noly: Mendoj se ka mjaft artistë të mirëfilltë të cilët janë duke e përmirësuar atë vazhdimisht. A mendon se artistëve të rinj iu jepet hapësirë e mjaftueshme në media? Noly: Do të ishte mirë sikur të kishte pak më tepër hapësirë për zbulimin e artistëve të rinj.
10
Nëse do të darkoje me tre persona të famshëm (qofshin ata të gjallë apo të vdekur), cilët janë ata? Noly: Me dëshirë do të darkoja me Tupak, 50cent dhe Mohamed Ali-un.
hipja në makinë.
Cilat gjëra në jetë ju bëjnë të qeshni? Noly: Shoqëria.
Cili është destinacioni turistik i ëndrrave? Noly: SHBA-të.
Çfarë bëni gjatë vikendeve? Noly: Fundjavat i kaloj kryesisht me vëllain dhe shoqërinë time.
Nëse një ditë do të qeverisje botën, çka do të ndryshoje? Noly: Nuk do të lejoja që askush të vdes nga uria.
Cili është pseudonimi juaj, dhe cila është historia mbrapa tij? Noly: NOLY - shkurtim përkëdhelës i emrit tim Arbnor. Cili ka qenë emisionin argëtues që e ke shikuar me dëshirë kur ishe i vogël? Kurse tani çka shikoni më me dëshirë në TV? Noly: Kur isha i vogël i shikoja filmat dhe seritë për të rinj “Highschool”. Tani shikoj me dëshirë programe muzikore dhe filma aksion. Na trego për një sfidë që e ke tejkaluar dhe si e ke tejkaluar? Noly: Ka pasur raste kur kam shkuar në shkollë i papërgatitur dhe kam arritur që gjatë pauzës të përgatitem dhe të marrë notë të mirë. Nëse do të të duhej të dëgjoje vetëm një këngë gjatë gjithë jetës, cila do të ishte ajo? Noly: “Fjalët e pavdekshme” nga Unikkatili. Nëse do të të duhej të haje vetëm një ushqim gjatë gjithë jetës, cili do të ishte ai? Noly: Mish viçi i pjekur në gur. Na trego një kujtim nga fëmijëria dhe ndjenjat që të sjell ai kujtim sa herë të bie në mend? Noly: Dilja nga shtëpia për të pritur babin kur kthehej nga puna sepse më pëlqente shumë të
Çfarë do të bëje nëse do të fitoje 1 milion euro? Noly: Do të blija një shtëpi, një veturë dhe të tjerat do t’i dhuroja për bamirësi.
Cilin film e keni shikuar më shumë se njëherë? Noly: Të gjithë filmat me Bruce Lee. Cilat janë dëshirat e tua për llambën e Aladinit? Noly: Shëndeti, pasuria dhe shoqëria. Në cilën periudhë të historisë do të dëshiroje të jetosh? Noly: Do të dëshiroja të jetoja në të ardhmen në një kohë kur sëmundjet janë tejkaluar, njerëzit jetojnë 150 vjet dhe makinat lëvizin me ujë. Në cilin qytet kishe dëshiruar të jetosh? Noly: Në Prizren, ma të bukurin vend. Çka vëren së pari kur je në bisedë me dikë? Noly: Sjellja e mirë e personit me të cilin bashkëbisedoj. A është dashuria vetëm fjalë? Noly: Jo, është më shumë se fjalë, është ndjenjë e fortë. Nuk mund të jetosh pa…? Noly: Natyrisht që nuk mund të jetoj pa familjen. Po të detyroheshe të bëje njërën nga këto, cilën do ta zgjidhje:
• Të luash rol negativ në një telenovelë; • Të pastrosh një grumbull të madh të enëve; apo • Të hidhesh me litar mbrojtës nga një lartësi e madhe. Çfarë preferoni më së shumti nga gardëroba juaj? Noly: Më pëlqejnë rrobat nga kreatorët më të njohur të modës. Cilit lloj të ëmbëlsirës kurrë nuk i thoni jo? Noly: Çokollatës. Çfarë mendoni për të rinjtë e Kosovës dhe cila është porosia juaj për ta? Noly: Punoni dhe besoni në vetvete, mësoni sa më shumë dhe qëndroni larg veseve të këqija.
music box
NOLY
for youth such as “Highschool”. Now I love watching music programs and action movies.
H
e is only 16 years old and just started his first steps on the music scene. His stage name is Noly, but family and friends know him as Arbnor Nrecaj. Despite living in Switzerland, he has never severed ties with his homeland. In the spirit of our Magazine to help our young talent wherever they live, ‘For You’ Magazine brings you this exclusive interview. Who is Noly, the first steps on the music scene, the first music encounter, the first songs? Noly: I am 16 years old and currently studying Economics School, majoring in Commerce in Zurich of Switzerland. I can say that my dream has always been to become a singer. I made this dream come true a year ago thanks to the help of my older brother when I produced my first song “Violeta”. What genre of music do you mostly like to sing? Noly: I like and I sing Rap. What are the messages of your songs? Noly: My song themes are youth and our problems. Who influenced your formation as an artist the most? Noly: As I mentioned, my older brother supported me a lot. What do you think about the Kosovo music scene and what would you change?
Tell us about a challenge you’ve overcome and how you’ve overcome it? Noly: There have been times when I went to school unprepared and managed to get prepared during the break and score good grades. If you would listen to only one song throughout your life, what would it be? Noly: “Fjalët e pavdekshme” by Unikkatili.
Noly: I think there are plenty of genuine artists who are constantly improving it. Do you think young artists are given enough space in the media? Noly: It would be nice if there was a little more room for discovering new artists. If you would chose to dine with three famous people (living or dead), who they would be? Noly: I would love to have dinner with Tupak, 50 Cent and Mohamed Ali. What makes you laugh in life? Noly: Friends. What do you do during weekends? Noly: I spend the weekends mostly with my brother and friends.
If you only had to eat one meal throughout your whole life, what would it be? Noly: Stone roast veal.
In what period of history would you want to live? Noly: I would like to live in the future at a time when diseases are over, people live 150 years and cars are water fuelled. In what city you want to live? Noly: In Prizren, the most beautiful place. What do you first notice when conversing with someone? Noly: Manners of the person I talk to. Is love only a word? Noly: No, it’s more than words, it’s a strong feeling. You may not live with no …? Noly: Of course I can’t live without my family. If you were forced to do any of the following, what would you pick? • Play a villain in telenovela; • Wash a large pile of dishes or • Bungee jumping.
Share with us a memory from childhood and the feelings that memory brings back? Noly: I used to wait for my Dad in front of the house when he came home from work as I loved riding in the car.
What do you prefer most from your wardrobe? Noly: I love the clothes from the most famous fashion creators.
What would you do if you won 1 million euros? Noly: I would buy a house, a car and donate the rest to charity.
What do you think about young Kosovans and what is your message for them? Noly: Work and believe in yourself, learn as much as you can and stay away from bad habits.
What is your tourist destination of dreams? Noly: USA.
What dessert you would never resist? Noly: Chocolate.
If one day you would rule the world, what would you change? Noly: I would not allow anyone to starve to death.
What is your nickname, and what is the story behind it? Noly: NOLY - an abbreviation of affection of my name Arbnor.
Which movie have you watched more than once? Noly: All movies with Bruce Lee.
What was the entertaining show you watched when you were little? What do you like watching on TV? Noly: When I was little I watched movies and TV shows
If you found Aladdin’s lamp, what would you wish for? Noly: Health, wealth and company.
11
“TRASHËGIMIA KULTURORE PASURI E PËRBASHKËT PËR TË CILËN TË GJITHË DUHET TË KUJDESEN” ne e patëm rastin që të bisedonim me disa prej pjesëmarrësve. Ne i gjetëm duke qeshur dhe duke biseduar me njëri-tjetrin në oborrin e Hotelit Graçanica, teksa e shijonin ngrohtësinë e diellit të vjeshtës. Ata kënaqen duke u shoqëruar dhe duke kaluar kohë bashkë. “Arsyeja kryesore pse kam ardhur këtu është të mësoj më shumë rreth monumenteve kulturore në Kosovë. Unë u takova me pjesëmarrës Përmes lojës të rinjtë mësojnë për trashëgiminë të tjerë, bëra miq të rinj kulturore dhe argëtohen dhe bisedova me ta për a e njohim trashëgiminë kulturore dhe qytetin tim - Prizrenin, historinë e njëri-tjetrit, atë se çfarë por gjithashtu mora njohuri për prejardhjen është thurur me shekuj në gjenet e tyre,” thotë Adelina Morina. Bashkëtona? A mund kjo t’i ndihmojë të rinjtë në të moshatarët e saj vijnë nga komunitete të ardhmen që të kuptohen më mirë pavarëndryshme por, ata kalojnë mirë bashkë në sisht etnisë që i përkasin? Historia, kultura ambientin e qetë të Kampit Rinor. dhe trashëgimia kulturore janë tema për Ne biseduam me Adelinën ulur në një të cilat kombet dhe komunitetet mund të stol nën hijen mikëpritëse të një peme pajtohen dhe po aq edhe mund të mos bien të vogël të arrës. Teksa po bisedonim, dakord. Mu këto tema i kanë bashkuar rreth vëmendja e saj u përqendrua tek shoqja 50 të rinj nga komunitete të ndryshme në e saj e re, Xhejana Abdi, e cila po kalonte Kosovë, të moshave 13-17 vjeç. Ky diveraty pranë. Adelina e përshëndeti ngrohtësitet nuk i pengoi që të miqësoheshin me sisht me dorë duke e ftuar Xhejanën që të njëri-tjetrin. Për disa prej tyre kjo ishte hera e bashkohej me grupin tonë në stol. Xhejana parë që ishin në Graçanicë. u bashkua me ne me një buzëqeshje të Historia, kultura dhe trashëgimia madhe. Ne e pyetëm atë nëse kishte hasur kulturore janë thelbësore për të ndihmuar në probleme gjatë bashkëpunimit me të gjeneratat e reja që të njihen dhe të kuptojnë tjerët? “Jo, në fakt pjesëmarrësit e Prizrenit prejardhjen e njëri-tjetrit. Në kuadër të vijnë nga të gjitha komunitetet, kështu që kampit rinor ata i kaluan tri ditë së bashku bashkëpunimi nuk ishte aspak i vështirë. në punëtori për kulturën në Graçanicë. Ata e Për më tepër, unë flas në gjuhën boshnjake vizituan Manastirin e Graçanicës, lokacionin e cila është e ngjashme me atë serbe, andaj arkeologjik të Ulpianës dhe Muzeun Komkomunikimi ishte i lehtë.” bëtar në Prishtinë. Në ditën e parë të Kampit Njohuritë dhe përvoja e fituar në kamp
S
12
Të rinj nga komunitete të ndryshme në Kosovë kampin rinor të organizuar nga UNDP niteteve përmes ruajtjes gjithëpërfshirëse do t’i ndihmojë të rinjve për të përfaqësuar më mirë trashëgiminë kulturore kudo që shkojnë ata, shtoi Adelina. “Porosia ime është që trashëgimia jonë kulturore është një pasuri për të cilën duhet të jemi krenarë dhe t’a ruajmë, por gjithashtu t’a promovojmë kudo që shkojmë,” ishte porosia e fuqishme e kësaj vajze trembëdhjetëvjeçare. Xhejana e cila ishte ulur pranë Adelinës dëgjonte me vëmendje. Ndonëse, ato janë bërë shoqe rishtasi duket se miqësia e tyre e re është e vlefshme për të dyja. “Unë e pata mundësinë që t’a ndajë dhomën me një shqiptare, kështu që ishte interesante për mua, sepse ne i përkasim dy etnive të ndryshme. Ne, po ashtu, biseduam në gjuhët tona. Gjithashtu, mësova se edhe pse keni miq të etnive të tjera, ata do t’ju ndihmojnë në çdo situatë,” thotë Xhejana. Ajo gjithashtu është nga Prizreni, kështu që përmend një seri të tërë monumentesh kulturore nga vendbanimi i saj. Prandaj, porosia e saj për bashkëmoshatarët është që të vijnë në Prizren që gjendet në brigjet e Lumbardhit, por gjithashtu që: “Të shoqërohen, pavarësisht kombësisë së tyre. Ne të gjithë jemi njerëz”. Ndër bashkëbiseduesit tanë ishte edhe Murat Prenolli, nga Dragashi. Banorët e Dragashit konsiderohen malësorë. Mali është thesari i tyre më i madh, gjersa ai gjithashtu interesohet edhe për kulturën. “Unë pres që të mësoj për kulturën e etnive të tjera që jetojnë këtu dhe t’i shoh këto vende,” shpjegon ai. Dragashi në njërën anë ka pamje nga Maqedonia e Veriut e në anën tjetër nga Shqipëria. Vetë komuna gjendet në rrethinën e Prizrenit. Pasuria e kulturave të ndryshme është një nga karakteristikat kryesore të kësaj komune dhe rrethine. Porosia e tij është identike me atë të bashkëmoshatarëve të tij: “Do të ishte mirë sikur t’i dinim të gjitha gjërat për të tjerët, për hir të mirëkuptimit mes nesh”. Ka pak ngjarje kulturore që i përfshijnë gjeneratat e reja, shpjegon Arbër Berisha përfaqësuesi nga UNDP-ja. “Ne, brezat e mesëm dhe të vjetër, presim që të rinjtë të
“CULTURAL HERITAGE - COMMON TREASURE THAT EVERYONE SHOULD CARE ABOUT”
H u bashkuan për tri ditë në “Dialogu ndërmjet komutë trashëgimisë kulturore”
“Trashëgimia jonë kulturore është një pasuri për të cilën duhet të jemi krenar” Adelina Morina bashkëpunojnë me njëri-tjetrin, jo vetëm në jetën e përditshme, por veçanërisht në aspektin kulturor, në mënyrë që ata t’a njohin trashëgiminë kulturore ta pranojnë dhe identifikojnë atë si të tyren, si dhe t’a promovojnë si të tillë”, shpjegon ai. Ai thekson rëndësinë që të gjithë qytetarët në mënyrë të barabartë t’i promovojnë dhe të kujdesen për monumentet kulturore të etnive të ndryshme të Kosovës dhe t’a shohin atë si një pasuri të përbashkët për të cilën duhet të kujdesen të gjithë. “Do të ishte mirë nëse përveç organizatave ndërkombëtare, të cilat kanë kontribuar shumë në Kosovë, edhe institucionet lokale të investojnë në organizimin e aktiviteteve të tilla si ky kamp rinor multietnik, si dhe në promovimin e trashëgimisë kulturore, si t’a ruajnë dhe si të kujdesen për të”, tha ai. Në fund ai tha: “Në këtë mënyrë, duke punuar së bashku, shpresojmë që të rinjtë të krijojnë miqësi të reja mes tyre dhe të bashkëpunojnë për një qëllim të përbashkët – që të kenë një jetë më të mirë”. Na vizitoni në: Visit us at:
ow much do we know about each other’s cultural heritage and history, which has been woven into our genes for centuries? Can it help young people in the future to better understand each other’s cultural background regardless of ethnicity? History, culture and cultural heritage are topics which nations and communities can agree and equally disagree on. It’s precisely these three topics that brought together 50 young people, aged between 13 and 17 from the different ethnic communities in Kosovo. This diversity did not stop them from making new friendships together. For some of the participants this was their first time in Gracania History, culture and cultural heritage are crucial in helping our younger generation to get to know and understand each other’s backgrounds. During this Youth Camp, they spent three days together in cultural workshops based in Gracanica. There were organised visits to the Gracanica monastery, Ulpiana archaeological site, and the National museum in Pristina. On the first day of the camp we got the opportunity to talk with some of the participants. We found them laughing and talking together in the courtyard of the Gracanica hotel as they enjoyed the warmth of the autumn sun. They delight in socializing and sharing time together. “The main reason why I came here is to learn more about cultural monuments in Kosovo. I met with other participants, made new friends and talked to them about my home town Prizren and I also got information about where they came from,” says Adelina Morina. Her peers come from different communities, yet they seem to mix easily together within the relaxed environs of the Youth Camp. Our conversation with Adelina took place on a bench, under the welcoming shade of a small walnut tree. As we talked together, Adelina’s attention turned to her new friend, Dzejana Abdi, as she walked nearby. A warm friendly wave from Adelina followed and she beckoned for Dzejana to join our group at the bench. Dzejana with a broad smile joined us at the table. We asked Dzejana if she encountered problems cooperating with the other participants. “No, actually the Prizren participants come from all communities, so cooperation was not difficult at all. Moreover, I speak Bosnian which is similar to Serbian so communication was even easier’’. The knowledge and experience gained at the camp will be used by young people to better represent our cultural heritage wherever they go. Adelina told us, “My message is that our cultural heritage is a treasure,
that we should be proud of and we should protect it, but also promote it wherever we go,” a powerful message from a 13-year-old girl. Dzejana, sitting next to Adelina, listened intently. Although they’re not long-time friends, it seems this new friendship is precious to both of them. “I had the opportunity to share a room with an Albanian girl, so I found it interesting because we are two different ethnicities. We also speak in our own languages. I also learned that even though you have friends of a different ethnicity, they will help you in any situation,” says Dzejana. She is also from Prizren, so she lists a whole range of cultural monuments from her locality. Therefore, her message to her peer’s is to visit Prizren, located on the banks of the Bistrica River, but also: “To socialize, regardless of nationality. We are all humans.” Murat who comes from Dragas/Dragash joined us for an interview. People from Dragas/Dragash are known as highlanders. The mountain is their greatest treasure, but he is also interested in culture. “I expect to learn about the culture of other ethnicities that live here and see these places,” he explained. One side of Dragas/Dragash borders with North Macedonia, and the other with Albania. The municipality is located in the Prizren District. The richness of different cultures is one of the main features of the municipality and district. His message is identical to that of his peers: “It will be good to learn everything about others, because of mutual understanding.” “There are no cultural events involving the younger generations”, explains Arber Berisha, a local representative from the UNDP. “We, the middle and older generations, expect young people to cooperate with each other, not only in everyday life, but especially in cultural sense, so that they know our cultural heritage, recognize it and identify it as their own, and promote it as such,” he explains. He points out that it is important for all citizens to equally promote and care for the cultural monuments of the different Kosovo ethnicities, and views this as a common treasure that everyone should care about. “It would be nice, if in addition to the international organizations which have contributed a lot in Kosovo, local institutions would also invest in organizing activities such like this multi-ethnic youth camp, as well as in promoting our cultural heritage, how to preserve it and care for it,” he said. He concluded: “In this way, by working together, we hope that young people will make new friendships with each other and that they will work together for a common goal - to have a better life.”
13
mbretëria e kafshëve
FAKTE PËR QUOKAT: MBRETËR TË ‘SELFIE’, LUHATËSE TË FOSHNJAVE DHE TË BUZËQESHURA!
M
e faqet e rrumbullakëta dhe buzëqeshjet e lumtura, quokat njihen si kafshët më të lezetshme në planet. Ato hanë lule dhe i mbajnë foshnjat e tyre në strajcë. Janë të adhurueshme. Këto kafshë të çuditshme, tani të kapluara në mediat sociale falë #QuokkaSelfies, po bëhen trendi i fundit në Instagram! Prapa hundëve të tyre të vockla janë disa fakte për quokat që mund t’ju habisin.
ndoshta një keqkuptim që buron nga emri i tyre. Por ato nuk kanë asnjë lidhje me rosat, dhe ato nuk bëjnë asnjë tingull të rosave.
A janë quokat miqësore apo agresive?
Quokat janë krijesa miqësore dhe të afrueshme. Ato janë mësuar me turistët kështu që kanë pak frikë nga kontakti njerëzor, dhe i ngjiten në qafë njerëzve që kënaqen e pamjen e tyre.
Pse buzëqeshin quokat?
Si duken quokat?
Quokat janë kafshë të vogla, me katër këmbë, të mbuluara me gëzof. Ato janë nga familja e kangurëve dhe kanë strajca në bark për t’i mbajtur të vegjlit e tyre. Quokat janë të mëdha sa macet e shtëpisë. Kanë fytyra të ngushta, veshë të rrumbullakët, hundë të mëdha dhe putra të vockla. Bishti i tyre është i shkurtër dhe i dobët. Një nga tiparet më të veçantë të quokave është buzëqeshja e tyre. Të njohura si “kafsha më e lumtur e botës”, quokat kanë shprehje gjithmonë të lumtur në fytyrë. Kjo mund të shkojë nga buzëqeshja e vogël e deri tek zbardhja e dhëmbëve, por gjithmonë është aty, dhe gjithmonë absolutisht e lezetshme.
A janë quokat të vërteta? Disa njerëz e dyshojnë ekzistencën e tyre sepse ato janë krijesa të tilla të lezetshme, të përkëdhelura, ose i hutojnë me speciet tjera për shkak të ngjashmërisë së tyre me marsupialët e ndryshëm. Por quokat janë specie origjinale që jeton në Australi.
Sa janë quokat të mëdha?
Trupi i tyre është në mes 40 - 55
14
cm i gjatë dhe bishti zakonisht 22 30 cm i gjatë.
Sa peshojnë quokat?
Quokat meshkuj zakonisht peshojnë rreth 2 - 5 kg. Femrat janë pak më të vogla, 1.5 - 4 kg.
A janë quokat gjitarë? Po. Quokat janë gjitarë!
A notojnë quokat?
Quokat dinë të notojnë, por nuk i shihni shpesh duke notuar në stilin flutur. Ato e kalojnë pjesën më të madhe të kohës në pemë dhe në shkurre, dhe shtëpia e tyre kryesore, ishulli Rottnest, mund të kalojë muaj të gjatë pa reshje shiu.
A munden quokat të ngjiten në pemë?
Quokat kënaqen duke u ngjitur në pemë! Mund të ngjiten 1 - 3 metra, gjë që është mjaft lart krahasuar me madhësinë e tyre. Është sikur macja e shtëpisë të ngjitej mbi derë.
A mundet quoka të gagarisë?
Quokat nuk gagarisin. Ky është
Përgjigja e thjeshtë është se nuk e dimë. Nuk ka asgjë në strukturën e gojës ose në nofullën e tyre që i bën të buzëqeshin. Shumica e ekspertëve pajtohen se është thjesht një ves i species. Si delfinët, edhe quokat kanë buzëqeshje natyrale.
A është quoka kafsha më e lumtur?
Quokat shpesh quhen “kafsha më e lumtur në Tokë” për shkak të zgërdheshjes dhe natyrës miqësore. Sidoqoftë, është e rëndësishme të mbani mend se ato janë megjithatë kafshë të egra. Ato mund të kafshojnë dhe mund të bëhen agresive kur luftojnë për femra ose kur ndihen të kërcënuara.
A kafshojnë quokat?
Po. Quokat munden dhe do të kafshojë nëse ndjehen të kërcënuara, dhe njihen se ia kafshojnë gishtat e njerëzve që përpiqen t’i ushqejnë ato.
A janë kafshimet e quokës të rrezikshme? Kafshimet e quokës janë të buta. Ato shkaktojnë disa vizita spitalore çdo vit, por kryesisht nga prindërit e shqetësuar, fëmijët e të cilëve janë kafshuar nga ato. Asnjëherë nuk ka pasur një “sulm nga quoka” ose ndonjë incident serioz.
Sa jetojnë quokat?
Jetëgjatësia mesatare e një quoke është 10 - 15 vjet. Ato jetojnë më gjatë në kopsht zoologjik sesa në mjedis të egër.
Çka e kërcënon quokën? Kërcënimi më i madh për quokat është shpyllëzimi. Njerëzit po i prejnë pemët për të ndërtuar qytete; ndryshimet e motit po sjellin efekte të shumta në bimësi, erozion dhe reshje shiu.
A jetojnë quokat në grupe? A janë të shoqërueshme?
Po dhe jo. Quokat jetojnë në koloni por nuk shoqërohen me njëri-tjetrin. Ato jetojnë jetë të vetmuar por bëhen bashkë për t’u ushqyer dhe për siguri.
Çka hanë quokat?
Quokat janë barngrënës që hanë barëra, gjethe, shkurre dhe bimë. Një studim ka treguar që ushqimi i tyre i preferuar është ‘Guichenotia ledifolia’, një lloj lule e bardhë-vjollcë.
A shoqërohen çiftet e quokave përjetë?
Nuk ka asnjë provë që tregon se çiftet e quokave shoqërohen përjetë. Ato janë krijesa të vetmuara që kryesisht jetojnë së bashku për mbijetesë, e jo si rezultat i dëshirës për shoqëri.
Sa foshnje i lindin quokat?
Quokat lindin nga një foshnje. Meqenëse ato janë specie gjitarësh, lindin foshnje të gjalla dhe foshnja kërkon qumësht pas lindjes.
Sa shpesh riprodhohen quokat? Në jetëgjatësinë 10-vjeçare, ato mund të lindin diku 15 - 17 foshnja. Është e zakonshme që quokat të mbarështohen midis muajve Janar dhe Mars.
QUOKKA FACTS: SMILING, BABY-FLINGING, SELFIE KINGS!
W
ith their round cheeks and happy smiles, quokkas have been dubbed some of the cutest animals on the planet. They eat flowers and they carry their babies in pouches. They’re adorable. These weird animals even taken over social media thanks to #QuokkaSelfies becoming the latest trend on Instagram! Behind their snuffle little noses, however, there are some quokka facts that might surprise you. feet, which is pretty good for their size. It’s like a housecat climbing to the top portion of a door.
Can a quokka quack?
Quokkas don’t quack. This is probably a misconception that stems from their name. But they don’t have anything to do with ducks, and they don’t make any duck sounds at all.
Are quokkas friendly or aggressive?
Quokkas are friendly and approachable creatures. They’re used to tourists, so they have little fear of human contact, and they’ll hop right up to people who are marvelling at them.
Why do quokkas smile? What does the quokka look like?
Quokkas are small, fourlegged animals covered in fur. They’re from the kangaroo family and have pouches in their abdomens for carrying their young. The quokka is around the size of a domestic housecat. They have narrow faces, round ears, big noses, and tiny paws. Their tails are short and skinny. One of the most distinctive features of the quokka is their smile. Known as “the world’s most cheerful animal,” quokkas have a perpetually happy expression on their face. It can range from a tiny smile to a toothy grin, but it’s always there, and it’s always the absolute cutest.
Are quokkas real?
Some people doubt their existence because they’re such cute, cuddly creatures, or they get them confused with other species because of their resemblance to different marsupials. But quokkas are a genuine species living in Australia.
How big is a quokka?
Their bodies’ measure between 16 - 21 inches long and their tails are usually 9 - 12 inches long.
How much does a quokka weigh?
Male quokkas usually weigh about 5 - 10 pounds. Females are slightly smaller at 3 - 8 pounds.
Are quokkas mammals?
Yes. Quokkas are mammals!
Do quokkas swim?
Quokkas have the ability to swim, but you won’t find them doing the butterfly stroke very often. They spend most of their time in trees and shrubs, and their primary home, Rottnest Island, can go long months without rainfall.
Can quokkas climb trees?
Quokkas love to climb trees! They can ascend as high as 4 - 6
animal kingdom
The simple answer is that we don’t know. There’s nothing about their mouth or jaw structure that necessitates smiling. Most experts agree that it’s just a quirk of the species. Like dolphins, quokkas simply have a natural smile.
Is the quokka the happiest animal?
Quokkas are often called “the happiest animal on Earth” because of their big grins and friendly natures. However, it’s important to remember that they’re still wild animals. They can bite, and they can get aggressive when fighting over mates or when they feel threatened.
Do quokkas bite?
Yes. Quokkas can and will bite when they’re feeling threaten, and they’ve been known to nip at the fingers of people who try to feed them.
Are quokka bites dangerous?
Quokka bites are mild. They cause a few hospital visits each year, but it’s mostly from concerned parents with children that got nipped.
There’s never been a “quokka attack” or any serious incident.
How long do quokkas live?
The average lifespan of a quokka is 10 - 15 years. They live longer in captivity than in the wild.
What threatens the quokka?
The biggest threat to quokkas is deforestation. Humans are tearing down trees to build cities; weather changes are having ripple effects on vegetation, erosion, and rainfall.
Do quokkas live in groups? Are they sociable?
Yes and no. Quokkas live in colonies, but they don’t really socialize with one another. They live solitary lives that just so happen to intersect for food and safety reasons.
What do quokkas eat?
Quokkas are herbivores that eat grasses, leaves, shrubs, and plants. One study has suggested that their favorite food is Guichenotia ledifolia, a type of white-purple flower. .
Do quokkas mate for life?
There’s no evidence to suggest that quokkas mate for life. They’re solitary creatures that mostly live together for survival rather than any desire for companionship.
How many babies do quokkas have?
Quokkas have one baby at a time. Since they’re a mammalian species, it’s a live birth, and the baby will require milk after it’s born.
How often do quokkas reproduce?
In a 10-year lifespan, they might produce anywhere from 15 - 17 babies. It’s most common for quokkas to breed between the months of January - March
15
NOLY
moviemania
FROZEN 2
Cast: Kristen Bell, Idina Menzel, Josh Gad, Evan Rachel Wood, Sterling K. Brown, Jason Ritter Director: Jennifer Lee & Chris Buck Scenario: Jennifer Lee & Allison Schroeder ____________________________
FROZEN 2
Rolet: Kristen Bell, Idina Menzel, Josh Gad, Evan Rachel Wood, Sterling K. Brown, Jason Ritter Regjia: Jennifer Lee & Chris Buck Skenari: Jennifer Lee & Allison Schroeder ____________________ Përmbajtja se lindi Elsa me fuqi magjike? Cilat janë të
P
Synopsis hy was Elsa born with magical powers? What truths about the past await Elsa as she ventures into the unknown to the enchanted forests and dark seas beyond Arendelle? The answers are calling her but also threatening her kingdom. Together with Anna, Kristoff, Olaf and Sven, she’ll face a dangerous but remarkable journey.
W
vërtetat mbi të kaluarën që e presin Elsa-n ndërsa ajo futet në të panjohur nëpër pyjet e magjepsura dhe detet e errëta përtej Arendelle? Përgjigjet e thërrasin atë, por gjithashtu e kërcënojnë mbretërinë e saj. Së bashku me Anna, Kristoff, Olaf dhe Sven, ajo do të përballet me një udhëtim të rrezikshëm, por të jashtëzakonshëm.
THE GOOD LIAR
Rolet: Ian McKellen, Helen Mirren, Russell Tovey, Jim Carter, Jóhannes Haukur Jóhannesson, Mark Lewis Jones Regjia: Bill Condon Skenari: Jeffrey Hatcher _____________ Përmbajtja ë burrë që tërë jetën e ka kaluar si mashtrues mendon se e ka kapur ‘viktimën’ e përsosur kur e takon një të ve të pasur, por ajo ka një të kaluar të fshehtë që mund të prish planet e tij.
Nj 18
THE GOOD LIAR
Cast: Ian McKellen, Helen Mirren, Russell Tovey, Jim Carter, Jóhannes Haukur Jóhannesson, Mark Lewis Jones Director: Bill Condon Scenario: Jeffrey Hatcher ________________ Synopsis life-long con man thinks he lands a perfect mark when he meets a wealthy widow, but she has a secretive past that may foil his plans.
A
moviemania RACETIME
Rolet: Lucinda Davis, Noel Fisher, Angela Galuppo, Dawn Ford, Todd Fennell Regjia: Benoit Godbout Skenari: Benoit Godbout _____________________ Përmbajtja ati, në vend, tash! Frankie dhe Sophie sfidojnë të porsaardhurit Zac dhe Charlie në një garë epike me saja, për t’u shembur pak para vijës së finishit. I bindur që Zac mashtroi, Frankie kërkon një garë të re dhe rrit aksionet duke vënë bast klubin e ekipit të tij. Frankie dhe banda e ndërtojnë një shteg të ri spektakolar garash dhe skena është gati për garën më të madhe të sezonit.
G
ARCTIC DOGS
Rolet: Jeremy Renner, James Franco, Alec Baldwin, Omar Sy, Heidi Klum, Anjelica Huston Regjia: Aaron Woodley Skenari: Bob Barlen & Cal Brunker ____________________________ Përmbajtja wifty, dhelpra Arktike punon në dhomën e Shërbimit të Postës Shpërthyese të Arktikut, por ëndërron që një ditë të bëhet Qeni Kryesor. Për ta dëshmuar veten të denjë për rolin e Qenit Kryesor, Swifty fshehurazi e merr në drejtim një
S
nga sajat dhe e dorëzon një pako në një vend misterioz. Ai has një kështjellë të fshehtë, ku ndeshet ballë për ballë me Otto Von Walrus, një gjeni i mbrapshtë i keq, i cili ecën me këmbë mekanike dhe komandon një ushtri besnike të ithtarëve të çuditshëm. Shpejt e shpejt Swifty e zbulon planin e Von Walrus për të shkrirë pllakat e akullit polar dhe për të përmbytur botën në mënyrë që të ketë mbretërim suprem. Tani, Swifty e ka ndihmën e miqve të tij: PB, një ari i shqetësuar polar, Lemmy, një albatros me tru të shkapërderdhur, Bertha dhe Leopold, dy vidra teoriciene të komploteve dhe Jade një dhelpër botërore. Ky grup i lodhët ngatërrimtarësh të Arktikut duhet të bashkohet për të ndalur planet e këqija të Von Walrus dhe për të shpëtuar botën.
RACETIME
Cast: Lucinda Davis, Noel Fisher, Angela Galuppo, Dawn Ford, Todd Fennell Director: Benoit Godbout Scenario: Benoit Godbout __________________________________ Synopsis eady, Set, Snow! Frankie and Sophie challenge newcomers Zac and Charlie to an epic sled race, only to break down right before the finish line. Convinced that Zac cheated, Frankie demands a rematch and raises the stakes by betting his team’s clubhouse. Frankie and the gang build a spectacular new race track and the stage is set for the biggest race of the season.
R
ARCTIC DOGS
Cast: Jeremy Renner, James Franco, Alec Baldwin, Omar Sy, Heidi Klum, Anjelica Huston Director: Aaron Woodley Scenario: Bob Barlen & Cal Brunker ________________________________________ Synopsis wifty, the Arctic fox works in the mail room of the Arctic Blast Delivery Service but dreams of one day becoming a Top Dog. To prove himself worthy of the Top Dog role, Swifty secretly commandeers one of the sleds and delivers a package to a mysterious location. He stumbles upon a secret fortress where he comes face to face with Otto Von Walrus, a blubbery evil genius who walks around on mechanical legs and commands a loyal army of oddly polite puffin henchmen. Swifty soon discovers Von Walrus’ plan to melt the polar ice caps and flood the world in order to reign supreme. Now, Swifty has to enlist the help of his friends: PB, a concerned polar bear, Lemmy, a scatter-brained albatross, Bertha and Leopold, two conspiracy theorist otters and Jade, a worldly fox. This ragtag group of Arctic misfits has to band together to stop Von Walrus’ sinister plans and save the day.
S
19
këndi sportiv
SHKOLLA E FUTBOLLIT “FERONIKELI”
‘N
e kemi talent shumë të mirë në futboll’ – kjo është një frazë që shumica e futbolldashësve në Kosovë e përsërisin në pothuajse çdo bisedë të tyren për lojën e bukur të futbollit. Pas pranimit të Federatës së Futbollit të Kosovës në UEFA dhe FIFA dhe paraqitjes së jashtëzakonshme të përfaqësueses sonë në Ligën e Kombeve të UEFA dhe kualifikimet për Euro 2020, kjo deklaratë ka fituar edhe më shumë peshë. Sidoqoftë, të gjithë e dimë se talenti pa punë ka shumë pak vlerë. Në këtë kontekst shkollave të ndryshme të futbollit që veprojnë anekënd Kosovës u takon barra e zbulimit të yjeve të ardhshme të futbollit të Kosovës por edhe sigurimit të vazhdimësisë së cilësisë së përfaqësueses sonë. Z. Artan Hajdari, drejtor i shkollës së futbollit “Feronikeli” e cila funksionon në kuadër të KF “Feronikeli” nga Drenasi tregon se interesimi për këtë sport në këtë
20
komunë është jashtëzakonisht i madh. “Shkolla jonë i ka nga 270 deri në 300 fëmijë të cilët stërviten nga gjithsej 11 trajnerë,” theksoi z. Hajdari. Ai shtoi më tej se të gjithë trajnerët janë të licencuar nga UEFA, ndërsa njëri prej tyre është trajner i dedikuar vetëm për portier. Shkolla po ashtu e ka edhe mjekun gjegjësisht fizioterapeutin e klubit. Me fjalë të tjera si në aspektin organizativ ashtu edhe në atë të kualifikimit profesional kjo shkollë i plotëson kushtet për punë cilësore me gjeneratat e reja. Një përparësi tjetër është edhe fusha ku ata i zhvillojnë stërvitjet. “Kjo fushë ku ne i zhvillojmë stërvitjet është ndërtuar me një donacion nga Bashkimi Evropian. Ajo është sintetike dhe është një prej fushave më të mira në Kosovë pasi që i ka edhe hapësirat e nevojshme përcjellëse. Kështu që i plotëson kushtet mjaft mirë si gjatë dimrit edhe gjatë verës,” deklaroi z. Hajdari. Ndonëse duhet theksuar se problem
mbetet fakti se po këtë fushë e shfrytëzojnë për stërvitje edhe katër klube të tjera gjegjësisht: KF Drenasi, KF i Femrave Feronikeli, shkolla e futbollit “Finta” dhe ajo “New Style”, e madje herë pas here edhe ekipi i seniorëve të Feronikelit. Gjatë vizitës tonë ne mësuam se në kuadër të kësaj shkolle janë gjeneratat e fatosave (U11 – gjeneratat 2007 dhe 2008), pionierët (U13 – gjeneratat 2005 dhe 2006) dhe kadetët (U16 – gjeneratat 2003 dhe 2004). Sa i përket cilësisë së punës s’do mend se treguesi më i mirë është fakti se, në kohën e vizitës sonë, kadetët në tetë e xhirot e para të Ligës Rajonale Prishtinë ishin kryesues të tabelës me tetë fitore. Vlerësimin pozitiv të punës në këtë shkollë e mbështetën edhe Ilaz Dervishi dhe Astrit Hasi, që të dy trajnerë të gjeneratës U13. Me këtë rast z. Dervishi theksoi se sa i përket kushteve në përgjithësi ai është i kënaqur.
Ai, po ashtu, tha se arritja e çdo suksesi kërkon shumë punë dhe angazhim dhe deri tani kjo është arritur në këtë klub. “Çdo lojtar i ri i futbollit duhet t’i ketë tri tipare: disiplinën, teknikën dhe përgatitjen fizike. Unë do të theksoja se kryesore është disiplina për punë në ekip dhe vullneti për të punuar aq sa duhet për të arritur suksesin,” shtoi z. Dervishi. Trajneri Hasi në anën tjetër shtoi se gjëja më me rëndësi është që këta fëmijë kanë talent për futboll dhe punojnë shumë dhe për këtë arsye ai si trajner të ardhmen e futbollit të Kosovës e sheh të ndritur. Në fund, që të tre bashkëbiseduesit tanë i porositën të gjithë të rinjtë që të merren me sport por, pa i harruar mësimet pasi që suksesi në shkollë dhe ai në fushën e gjelbër shkojnë dorë më dorë.
Diellza Krasniqi
Gj
atë vizitës sonë në shkollën e futbollit “Feronikeli” ne e takuam Diellza Krasniqin, një vajzë 13 vjeçare e cila tash e katër vjet ushtron futboll. Ajo aktualisht i zhvillon stërvitjet e saj bashkë me djem për shkak se KF Feronikeli për femra nuk ofron stërvitje për gjeneratat U16. Sidoqoftë për Diellzën kjo nuk është aspak problem pasi që ajo më me dëshirë ushtron me bashkëmoshatarët e saj djem. Kurse falë zotësisë së saj këta të fundit tashmë e kishin pranuar si të barabartë dhe me shumë dëshirë e pranonin në mesin e tyre.
FERONIKELI FOOTBALL SCHOOL
‘W
e have very good football talent’ this is a phrase that most football fans in
Diellza, po ashtu, tha se e adhuron futbollin dhe kur e pyetëm nëse ishte e zonja, me modesti ajo u përgjigj se preferonte që vlerësimet për lojën e saj t’i japin trajnerët. Kurse, dëshira e saj mbetet që një ditë të bëhet e zonja si Cristiano Ronaldo.
Diellza Krasniqi
D
uring our visit to the Feronikeli Football School we met Diellza Krasniqi, a 13 year old girl who has been training football for four years now. She is currently training with boys because Feronikeli FC for women does not provide training for the U16 generation. Nonetheless, this presents no problem for Diellza as she is more willing to exercise with her male peers. But thanks to her ability, the latter had already accepted her as an equal and were very willing to accept her as one of them. Diellza also said that she adores football and when asked if she was any good, she modestly replied that she would prefer for the coaches to provide the evaluations on her game. However, her wish remains to one day become skilled like Cristiano Ronaldo.
Kosovo reiterate almost in their every conversation about the beautiful football game. After the admission of the Football Federation of Kosovo into UEFA and FIFA and the extraordinary presentation of our representative team in the UEFA League of Nations and the qualifications for Euro 2020, this statement has gained even more weight. However, we are all aware that a talent without effort is of little value. In this context, different football schools functioning across Kosovo have the onus of discovering the future football stars of Kosovo, as well as ensuring the continuity of the quality of our football representative team. Mr. Artan Hajdari, director of the Feronikeli Football School which operates within the Feronikeli Football Club (FC) from Drenas says that the interest for this sport in this municipality is extremely high. “Our school has 270 to 300 children who are trained by a total of 11 coaches,” Mr. Hajdari said. He further added that all coaches are licensed by UEFA, with one of them being dedicated exclusively as a goalkeeper coach. The school also has a physician, club physiotherapist respectively. In other words, both in terms of organization and professional qualification, this school meets the conditions for quality work with the younger generations. Another
advantage is also the sports ground where they conduct the exercises. “This sports field where we conduct training is built with a donation from the European Union. It is synthetic and is one of the best sports fields in Kosovo as it has also the necessary accompanying areas. Thus, it meets the conditions quite well both in winter and summer time,” Mr. Hajdari said. Although, it should be noted that a remaining problem is the fact that four other clubs use this sports ground for training, namely: Drenas FC, Feronikeli Female FC, Finta Football School and New Style, and occasionally also the Feronikeli senior team. During our visit we learned that within this school there are generations of “fatosa” (the elementary school stu-
sports corner dents) (U11 - generations 2007 and 2008), pioneers (U13 - generations 2005 and 2006) and cadets (U16 generations 2003 and 2004). In terms of the quality of work the best indicator is the fact that, at the time of our visit, the cadets in the first eight rounds of the Pristina Regional League were leading the table with eight wins. The positive evaluation of the work in this school was also supported by Ilaz Dervishi and Astrit Hasi, both coaches of the U13 generation. On this occasion, Mr. Dervishi stressed that he is satisfied in terms of conditions in general. Moreover, he said that achieving any success requires a lot of work and commitment, and so far this has been achieved at this club. “Every young football player must have three traits: discipline, technique and physical training. I would emphasize that the discipline is the key to teamwork and the willingness to work hard enough to succeed,” Mr. Dervishi added. On the other hand, Coach Hasi added that the most important thing is that these kids have the talent for football and work hard, and this is the reason why he as a coach sees the future of Kosovo football as bright. At the end, all our interlocutors advised all young people to engage in sport, but without leaving aside their school studies, since the success in school and the one in the green field go hand in hand.
21
hi-tech
TIKTOK, TIKTOK! NUK ËSHTË ORË, POR APLIKACION I TELEFONIT MOBIL!
A
ta të cilët e përdorin tanimë e dinë që është i dizajnuar për postimin e video incizimeve të shkurta. “Misioni ynë është që të frymëzojmë kreativitet dhe të sjellim gëzim!” – thuhet në porosinë e “TikTok-ut”. Se si funksionon ky aplikacion dhe cilat janë përparësitë dhe mangësitë e tij, mund të lexoni në vazhdim.
Rreth “TikTok-ut”
M
e këtë aplikacion mund të incizoni, rregulloni dhe të ndani video incizime të shkurta me publikun, përkatësisht me përdoruesit e tjerë të këtij aplikacioni. Video incizimeve mund t’iu shtoni muzikë, filtra, efekte dhe animime. Instalimi i këtij aplikacioni mundësohet përmes “Google Play Store” ose përmes “Apple Store”. Për të postuar video incizime, komunikuar me përdoruesit e tjerë, për të lënë komente dhe reagime, ju duhet fillimisht të regjistroheni. Mirëpo, përmbajtja mund të shikohet edhe pa u regjistruar. Aplikacioni “TikTok” vjen nga Kina dhe është në dispozicion për telefonat Androidet dhe IOS. Aplikacionin e lansoi “Byte Dance” në vitin 2017. “TikTok-u” ka trashëguar aplikacionin e “Musical.ly”, kur autorët e “TikTok-ut” e blenë atë në vitin 2018, gjersa të gjitha të dhënat e përdoruesve u bartën në serverët e “TikTok-ut” në Kinë. Versioni kinez i këtij aplikacioni quhet “Douyin”. Përderisa aplikacioni kërkon që përdoruesit të kenë së paku 13 vjet, rekomandimet e profesionistëve janë se ai është i dedikuar për persona mbi 16 vjet për shkak të problemit me privatësinë dhe përmbajtjen për të rritur.
Statistikat
N
ë vitin 2018 “TikTok-u” ka qenë aplikacioni më i shkarkuar. Në tetor të këtij viti, sipas të dhënave nga interneti, ky aplikacion i ka pasur 500 milionë përdorues, pra vetëm për një muaj, gjersa 56.7 milion përdorues e kanë shkarkuar atë për herë të parë. Të dhënat nga muaji qershor, tregojnë se përdoruesit e “TikTok-ut” vijnë nga 150 vende të ndryshme, ndërsa në muajin korrik “TikTok” është instaluar 1.27 miliardë herë.
Problemet
V
itin e kaluar, kur aplikacioni e arriti kulmin e vet për nga numri i përdoruesve, u paraqitën informata për pasiguri të përdoruesve. Gazeta “China Post” pas hulumtimeve ka zbuluar se përmes aplikacionit po zbulohej identiteti i shkollarëve nga Kina dhe kishte video incizime me skena shqetësuese, si dhe përdorues të dyshimtë që e kanë përdorur platformën për të ndjekur adoleshentet. Në fillim të këtij viti, operatori i aplikacionit “TikTok” ka pranuar të paguaj 5.7 milion dollarë që të zgjidhet kontesti me Komisionin Federal të Tregtisë lidhur me
22
pretendimet që aplikacioni ishte duke mbledhur në mënyrë të paligjshme të dhëna për përdoruesit fëmijë.
Siguria dhe funksionet
N
ë ndërkohë, “TikTok-u” ka lansuar një seri tekstesh edukative dhe video incizime në ueb faqen e tij zyrtare rreth asaj se si përdoruesit e aplikacionit t’i përdorin mjetet (tools) e ndryshme për siguri dhe privatësi. Duke iu falënderuar funksioneve, ju mund të rregulloni që video incizimi i juaj të jetë privat si dhe mund të kontrolloni edhe komentet, të kufizoni duetet, përkatësisht kush mund të bëj duet me ju. Gjithashtu ekziston mundësia për të raportuar ndonjë profil me përmbajtje shqetësuese, apo pëmbajtje ku lëndohet vetvetja, që shpërndanë gjuhë të urrejtjes, ose përfshinë shkelje të të drejtave të autorit. Në dispozicion është edhe kufizimi i përmbajtjes, çka shohin përdoruesit e tjerë në profilin tuaj, pastaj bllokim të ndonjë përdoruesi. Megjithatë, për privatësi ekzistojnë vetëm dy mundësi. Kështu përderisa e vendosni profilin tuaj në privat, video incizimet që do t’i postoni do të jenë të qasshme vetëm për ju, ndërsa nëse e vendosni profilin tuaj në publik, atëherë është në dispozicion për të gjithë.
Përfundimi: Interesant, por kini kujdes!
“T
ikTok” është një aplikacion interesant, popullariteti i të cilit, sidomos tek ne, vazhdimisht po rritet. Mirëpo si me të gjithë rrjetet e tjera sociale, ju duhet të jeni të kujdesshëm. Përmbajtja dhe komunikimi me përdoruesit e tjerë nuk mund të kontrollohen plotësisht. Kushtoni vëmendje asaj nëse dikush i panjohur ju dërgon porosi, ose në mënyrë të papërshtatshme komenton videot tuaja. Këtë patjetër duhet t’u tregoni prindërve tuaj. Gjithashtu, përdorini mjetet (tools) që përmban “TikTok-u”, raportoni përmbajtjen e papërshtatshme apo atë përmbajtje që në çfarëdo mënyre për ju është shqetësuese. Përdorni edhe funksionet e tjera që janë në dispozicion. Nëse nuk dini se si t’i përdorni, gjithmonë mund të kërkoni ndihmë nga prindërit, vëllai ose motra. Jini përgjegjës ndaj vetes dhe ndaj të tjerëve kur postoni video incizime!
hi-tech
TIKTOK, TIKTOK! NOT A CLOCK, BUT A MOBILE APPLICATION!
T
hose who use it already know that it is designed for posting short videos. “Our mission is to inspire creativity and bring joy!“ - reads TikTok’s slogan. Read below how this application works and what its advantages and drawbacks are!
About TikTok
T
he application is used to make, edit and share short videos with the public or other users of the application. You can add music, filters, effects, animations to your videos. The app is available in Google Play Store or the Apple store. You must register in order to post videos, communicate with other users, leave comments or reactions. Content viewing is possible without registration. TikTok originated in China, it is available for both Android and iOS phones. The application was launched in 2017 by ByteDance. TikTok is the successor to Musical.ly app which was purchased by the TikTok creators in 2018, after which all user data was transferred to TikTok servers in China. The Chinese version of the app is called Douyin. While the app requires users to be at least 13 years old, experts recommend that the app should be available for users aged 16 and older due to privacy issues and adult content.
Statistics
I
n 2018, TikTok was the most downloaded app in the world. In October this year, according to data from the Internet, the application had 500 million users on a monthly basis, while 56.7 million people downloaded the application for the first time in a month. The number of countries with TikTok users is 150, according to data from June, while TikTok was downloaded 1.27 trillion times in July.
Issues
L
ast year, as the number of app users peaked, information about user privacy has also emerged. The China Post revealed following a research that identities of Chinese schoolchildren were revealed on the application, as well as disturbing videos and suspicious users who used the platform to track teenage girls. Earlier this year, the TikTok operator agreed to pay $ 5.7 million to settle a dispute with the Federal Trade Commission over allegations that the ap-
plication has illegally collected data of children users.
Security and settings
I
n the meantime, TikTok has launched a series of educational texts and videos at its official website on how to use the application’s various security and privacy tools. Thanks to these settings, you can set your videos to private, control comments, limit duets, that is, decide who can do a duet with you. Also, there is the possibility to report a profile, disturbing content or content showing self-harm, spreading hate speech, or involving copyright infringement. Content restrictions are also available, including what other users can see on your profile, as well as blocking users. However, there are only two privacy options available. Therefore, if you set your profile to private, the videos you post will only be visible to you, and if you set it to public, it will be available to everyone.
Conclusion: Interesting but exercise caution!
T
ikTok is an interesting application which popularity, especially in our region, is growing. However, as is the case with all social networks, caution must be exercised. Content and communication with other users cannot be fully controlled. Pay attention to messages sent by unfamiliar persons, or inappropriate comments to your videos. You should certainly report this to your parents. Also, use the tools provided by TikTok, report inappropriate content, or one that is disturbing to you in any way. Use other available settings as well. If you are not sure how to change settings, you can always ask for help from your parents, your brother or sister. Act responsibly to yourself and to others when posting videos.
23
20 VITE TË RADIO KFOR-it – ZËRI JUAJ NË KOSOVË!
RADIO K4 u krijua në vitin 1999. Që atëherë frekuencat e saj kanë qenë dhe vazhdojnë të jenë reflektim i paqes dhe tolerancës.
Sh
oqëritë e pas konfliktit kanë nevojë për shumë gjëra, por mbi të gjitha ato kanë nevojë për paqe, stabilitet, siguri dhe shërim shpirtëror. Sa i përket paqes, stabilitetit dhe sigurisë, Kosova kishte përparësinë se i kishte forcat paqeruajtëse të NATOs – KFOR-it që ta ndihmonin në rikthimin e rendit. Sidoqoftë, procesi më i vështirë për tu tejkaluar ishte shërimi shpirtëror. Në selinë e KFOR-it (Shtabin e përgjithshëm) ne besojmë se produktet tona në sektorët tonë të ndryshëm të mediave, si Revista “For You”, RADIO K4 dhe TV KFOR, kanë pasur një rol të madh në këtë proces të përbashkët të shërimit shpirtëror.
Frekuenca e paqes dhe tolerancës
RADIO K4 (Radio “KFOR-i”) ishte sektori i parë që u krijua në vitin 1999. Që atëherë frekuencat e saj kanë qenë dhe do të vazhdojnë të jenë reflektim i paqes dhe tolerancës. Të cilat janë mësuar dhe zhvilluar nga të gjithë paqeruajtësit nga kombet që veprojnë në Kosovë dhe që kanë shërbyer në KFOR për të mirën tonë. Si e tillë RADIO K4 mund të konsiderohet një pionier i shërimit shpirtëror, sepse ishte radio e parë që paraqiti para popullit të Kosovës një rrugë të re, atë të bashkëpunimit dhe tolerancës ndëretnike. “Koha kalon shumë shpejt dhe 20 vite më vonë RADIO K4 vazhdon të evoluojë si një organizëm i gjallë. Nga fillimet modeste të transmetimit nga një kamion e deri tek studiot moderne që mundëso-
24
jnë transmetimin live (të drejtpërdrejta) të programeve tona është diçka për të cilën duhet të krenohemi,” shprehet me krenari Emina Hyseni, menaxhere e RADIO K4. Megjithatë, ajo thekson që misioni i tyre mbetet i njëjtë: “Të prodhohet përmbajtje e besueshme që informon, edukon, argëton dhe angazhon të gjithë njerëzit në Kosovë që të kujdesen dhe të respektojnë njëri-tjetrin duke ndarë vlerat e një kulture të përbashkët shumetnike”.
Çka e bën RADIO K4 unike?
Dita (Mirëditë Meha), znj. Hyseni dhe z. Nexhad Demolli janë tre anëtarë të
stafit që kanë qenë pjesë e RADIO K4 për 20 vitet e fundit. Ne e pyetëm Ditën se çfarë e bën unike RADIO K4. Përgjigjja e saj është frymëzuese: “RADIO K4 filloi të përhapë misionin e saj paqësor përmes fuqisë së të rinjve. Shumica e ekipit tonë shqiptar dhe serb u rritën këtu së bashku, në këtë shtëpi, duke përgatitur porosi të forta për paqen dhe tolerancën dhe duke i ndarë ato me të gjitha komunitetet që jetojnë në Kosovë”. Për z. Demolli, përvoja më e mirë e të qenit pjesë e RADIO K4 gjatë 20 viteve të fundit është fakti se kaq shumë kombe punojnë së bashku në Kampin “Film City” (Kosova Film) në Shtabin e Përgjithshëm të KFOR-it në dobi të popullit të Kosovës. “Gjatë 20 viteve të fundit të punës me KFOR-in, kam bërë shumë miq të kombësive të ndryshme dhe ende mbaj kontakt me ta. Përveç kësaj, përmes kësaj radioje, gjatë gjithë këtyre viteve, unë jam bërë një zë i njohur në Kosovë, të cilit zë dëgjuesit i besojnë dhe i kanë qëndruar besnik gjatë gjithë këtyre viteve”.
Urime 20 vjetori!
Përvjetorët janë një mundësi e mrekullueshme për të festuar, por edhe për të reflektuar në lidhje me punën dhe arritjet e kaluara, në mënyrë që të kuptojmë dhe të përcaktojmë një rrugëtim të ardhshëm. RADIO K4 u krijua për të promovuar tolerancën ndëretnike dhe dobitë që rrjedhin nga pajtimi dhe paqja, bashkëpunimi dhe sundimi i ligjit. Ajo synon të promovojë imazhin se ata që ndërmarrin nisma pozotive janë të paracaktuar që të bëhen udhëheqës në të ardhmen, të cilët do të formësojnë shoqërinë dhe kulturën
20 vite më vonë RADIO K4 vazhdon të evoluojë si një organizëm i gjallë. Nga fillimet modeste deri tek studiot moderne.
20 YEARS OF RADIO KFOR - YOUR VOICE IN KOSOVO!
P
ost conflict societies require many things; above all they need peace, stability, security and spiritual healing. As far as peace, stability and security are concerned Kosovo had the advantage of having NATO peacekeeping forces – KFOR to help them restore order. The most difficult process for the people of Kosovo to master is the need for spiritual healing. In KFOR Headquarters (HQ), we firmly believe that our products from our various media sections: For You Magazine, RADIO K4 and TV KFOR have played a major role in our collective journey of spiritual healing.
Frequency of peace and tolerance e Kosovës. RADIO K4 ka për qëllim që të bëhet një instrument që ofron mundësi që njerëzit të jenë mendje hapur. Kjo radio ka shënuar rritje të vazhdueshme gjatë këtyre njëzet viteve të fundit. Në të njëjtën kohë, ajo tregon gjithashtu përkushtimin e KFOR-it për të mbështetur me veprime konkrete qëllimet e ndërtimit të një shoqërie demokratike dhe shumetnike, ku toleranca, bashkëpunimi dhe barazia zbatohen në praktikë në jetën e përditshme, në të gjitha fushat e saj. E përgëzojmë tërë stafin e RADIO K4 për 20 vjetorin e saj dhe dëshirojmë të përsërisim edhe një herë fjalët e Komandantit të KFOR-it, gjeneralmajor Lorenzo D’Addario i cili ka deklaruar: “RADIO K4 është fonogrami i përparimit që KFOR-i ka arritur së bashku me popullin e Kosovës”! Na vizitoni në: Visit us at:
RADIO K4 was the first KFOR broadcasting section to be established in 1999. Since then its broadcasts have been a reflection of peace and tolerance. Peace and tolerance learned and developed from all the peacekeepers from the nations that operate within Kosovo and those who have served in KFOR for our benefit. RADIO K4 can be considered a pioneer in spiritual healing. We were the first Station to present to the people of Kosovo a new path, that of interethnic cooperation and tolerance. “Time flies by very fast; RADIO K4 after 20years continues to evolve like a living organism. Our humble beginnings broadcasting from the back of a truck, to the modern studios and technology that enable live streaming of all our broadcasts, is something to be proud of,” boasts Emina Hyseni, RADIO K4 Manager. Still, she emphasizes that their mission remains the same: “Produce reliable content that informs, educates, entertains and engages all people in Kosovo to care and respect each other by sharing the values of a common multi-ethnic culture.”
We asked Dita what made RADIO K4 unique. Her reply is uplifting, Dita told us, “That RADIO K4 started spreading its peaceful mission with the power of youthful people. Most of our Albanian and Serbian team grew up here together, in this home, preparing strong messages for peace and tolerance and sharing them with all communities living in Kosovo.” Mr.Demolli’s greatest experience of working with RADIO K4 during the past 20 years is the fact that so many nations are working together in Camp Film City, KFOR HQ for the benefit of all the people of Kosovo. “During the last 20 years of working with KFOR, I have made many friends of different nationalities and I am still in touch with lots of them. In addition, broadcasting on RADIO K4, all these years, I have become a recognizable voice in Kosovo, that the listeners trust and that they have remained faithful to throughout all these years.”
Happy 20th Anniversary
Anniversaries are a wonderful opportunity to celebrate, and also to reflect over our work and achievements. This reflection allows us to understand and set out our future course. RADIO K4 was created to promote interethnic tolerance and the benefits derived from reconciliation, peace, cooperation and rule of law. It strives to promote the image, that those who undertake positive initiatives are destined to become the future leaders that will shape the society and culture of Kosovo. RADIO K4’s intention is to be an instrument that provides opportunities for the people to be open minded. These past twenty years has witnessed continuous growth for RADIO K4. During this time KFOR’s commitment to supporting the goal of building a democratic and multi-ethnic society where tolerance, cooperation and equality are accepted as a normal part of our daily lives has been steadfast. Congratulations to all the RADIO K4 staff on the 20th Anniversary and we would like to echo once more the words of KFOR Commander, Major General Lorenzo D’Addario, when he said the following about RADIO K4, “RADIO K4 is the soundtrack of progress that KFOR has achieved together with the people of Kosovo!”
What makes RADIO K4 unique?
Dita (Mirëditë Meha), Ms Hyseni and Mr. Hexhad Demolli are three members of the staff that have been part of RADIO K4 for the entire 20 years.
25
?
pyetësor
E KENI GJETUR PROFESIONIN TUAJ TË ARDHSHËM?
Olta Grajçevci (13)
P
rofesioni që më pëlqen dhe që më ka pëlqyer gjithmonë është që të bëhem prokurore. Më pëlqen që t’i zgjidh krimet dhe t’i mbrojë njerëzit nga krimet si dhe që të mos lejoj që askujt t’i shkelen të drejtat. Besoj se ky profesion do të mundësojë që të bëjë këtë gjë.
T
he profession that I like best and I always have liked is to become a prosecutor. I like to solve the crimes and protect people from crimes and not let anyone’s rights be violated. I believe that this would be enabled by this profession.
Ylberie Paloja (14)
P
rofesioni që me pëlqen dhe që mendoj se do ta zgjedh në të ardhmen është ai i këngëtares. Ky profesion më pëlqen sepse edhe kam talent për muzikë. Ky profesion ka qenë ëndërr e imja që nga mosha gjashtë vjeçare dhe mendoj se do të kem sukses pasi që e dua dhe do të punoj pa reshtur për ta realizuar atë.
T
he profession I like and think I’ll choose in the future is that of the singer. I like this occupation because I also have a talent for music. This profession has been my dream since the age of six and I think I will succeed because I love it and will work hard to achieve it.
Leonita Paloji (14)
P
rofesioni që më pëlqen që ta bëj në të ardhmen është të jem mjeke. Ky profesion më pëlqen pasi që qysh e vogël mua gjithmonë më ka pëlqyer që t’iu dalë të tjerëve në ndihmë. Mendoj se do të jem e suksesshme në këtë profesion dhe do të jap maksimumin tim që ta realizoj këtë dëshirë timen.
M
y occupation that I would like to practice in the future is that of a doctor. I have liked this profession ever since I was a child, and I have always liked helping others. I think that I will be successful in this profession and I will do my best to make this wish of mine come true.
26
Andrijana Ristic (12)
P
rofesioni im i ardhshëm do të jetë shërimi. Dua t’i ndihmoj njerëzit, t’i shërojë dhe t’i ndihmoj të ndjehen më mirë, si mendërisht ashtu edhe fizikisht. Gjithmonë kam dashur të bëhem mjek, madje edhe kur kam luajtur me kukulla, kur isha e vogël, bëhesha si mjeke. Të gjithë në familjen time kanë dashur të bëhen mjek, por kanë dështuar. Shpresoj që do t’ia dal dhe të bëhem mjeke. Do të jem këmbëngulëse...
M
y future profession will be healing. I want to help people, treat them, and help them feel better both mentally and physically. I have always wanted to become a doctor, because when I was playing with dolls, when I was little, I used to pretend that I was one. Everyone in my family wanted to become doctors, but they failed. However, I hope that I will persevere and become a doctor. I’ll be persistent...
Marija Stojanovic (13)
U
në kam vendosur se me çka do të merrem në jetë, dua të bëhem avokate, sepse është një profesion që më tërheq shumë. Është shumë e rëndësishme që të duam atë që bëjmë, sepse kjo është ajo që do të bëjmë pastaj gjatë gjithë jetës sonë. Me punë të palodhur, gjithçka mund të arrihet, dhe unë do të jem e zellshme gjatë shkollimit tim për të qenë në gjendje që një ditë të merrem me këtë profesion.
I
have decided what I want to be in life. I would love to be a lawyer, because it is a profession that particularly attracts me. It is very important that we love what we do, because that is what we will do all our lives. With hard work, everything can be accomplished, and I will be diligent throughout my schooling to be able to someday do this job.
Miljan Spasic (14)
D
o të dëshiroja që në të ardhmen të luaj në harmonikë në mënyrë profesionale, respektivisht të bëhem muzikant. Unë kam luajtur në harmonikë për një kohë të gjatë, atë edhe e kam hobi, kështu që do të doja të bashkoj të mirën dhe të dobishmen, veçanërisht pasi muzika është shumë e popullarizuar ndër ne. Përveç kësaj, unë gjithashtu e dua mekanikën dhe planifikoj të merrem me te në kohë të lirë.
I
would like to play harmonica professionally in the future, that is, to be a musician. I’ve been playing harmonica for a long time; it’s also a hobby for me, so I’d like to put together something nice and useful, especially since music is very popular with us. In addition, I also love mechanics, and I plan to do that in my spare time.
?
HAVE YOU FOUND YOUR FUTURE OCCUPATION?
Leona Paloja (11)
K
ur të rritem unë kam dëshirë që të bëhem shkrimtare dhe të shkruaj poezi apo romane. Temat për të cilat ëndërroj që të shkruaj janë natyra dhe njerëzit. Shpresoj që një ditë shkrimet e mia t’iu shërbejnë të tjerëve për të nxjerrë mësime për jetën ashtu siç ne mësojmë nga shkrimtarët e tjerë të mëdhenj si p.sh. Ismail Kadare.
W
hen I grow up I want to become a writer and write poetry or novels. The topics that I dream about writing are nature and people. I hope one day my writing will serve others to learn lessons from life just as we learn from other great writers such as Ismail Kadare.
Leon Grajçevci (11)
U
në në të ardhmen e shoh veten duke kënduar para publikut posaçërisht muzikë të lehtë shqiptare. Dëshira ime është që të bëhem edhe aktor dhe të luaj në filma dhe sidomos në komedi. Mendoj se nuk ka kënaqësi më të madhe se sa me punën tënde t’iu dhurosh të tjerëve gëzim dhe të qeshura.
I
n the future I see myself singing in front of the public, especially singing ballade Albanian music. My wish is to become an actor and play in movies and especially in comedies. I think there is no greater pleasure than giving joy and laughter to others with your work.
Ahmed Paloi (11)
Unë që tani kam vendosur që në të ardhmen të bëhem futbollist profesionist pasi që e dua shumë futbollin. Shpresoj që një ditë do të jem në gjendje të luaj në fushën e blertë me numrin ‘10’ në shpinë sikurse edhe lojtari im i preferuar Lionel Messi. Pa dyshim ëndrra ime është që këtë profesion ta ushtroj për ekipin e Barcelonës.
I
have already decided to become a professional footballer in the future, since I love football very much. Hopefully someday I will be able to play in the green field with a number ‘10’ on my back like my favorite player Lionel Messi. Truly, my dream is to practice this profession for the Barcelona team.
questionnaire
Jovana Stankovic (13)
Rr
eth profesionit tim të ardhshëm nuk kam menduar edhe aq shumë, por do të doja të bëhem psikologe e fëmijëve. Në të ardhmen do të doja të punojë me fëmijë. Si e vogël kam qenë shumë llafazane, kam pasur dëshirë që të “shes mend”, kështu që prindërit më thoshin se jam e lindur për psikologe. Shpresojë që kjo ëndërr e madhe të më bëhet realitet dhe të jem e mirë në atë punë.
I
didn’t think too much about my future profession, but I would like to be a child psychologist. I would love to work with children in the future. I was very talkative when I was little; I liked to “be clever”, so my parents would often tell me that I was meant to be a psychologist. I hope that this big dream will come true and that I will be good in this job.
Luka Djordjevic Giska (14)
Sh
umë më herët kam vendosur se me çfarë do të merrem në jetë. Në të vërtetë dua që një ditë të punojë si mësues i fesë në shkollë. Pas shkollës fillore do të regjistrohem në Teologji dhe më pas një ditë do t’u ligjërojë të rinjve. Ky profesion përherë më ka tërhequr dhe kjo është arsyeja përse dua të merrem me te gjatë jetës.
I
decided long ago what I would do in life. Specifically, I want to one day work as a religious teacher at school. After elementary school I will enrol in Theology, and then one day I will teach young people. This profession has always been interesting to me and that is also the reason why I will pursue it in my life.
Emilija Nedeljkovic (13)
Pyetja më e shpeshtë që ne fëmijët ja bëjmë veti është “çka do të bëhem kur të rritem”? kam menduar shumë gjatë për profesionin me të cilin dua të merrem dhe kam ardhur në përfundim se shumë do të dëshiroja të bëhem astronautë. Veten e paramendojë në fluturake, në Mars, në gjithësi. Shumë më thonë se kjo nuk do të më realizohet, por besojë se ëndrrat realizohen dhe se mund të bëheni çka do që dëshironi, vetë duhet të besoni sa duhet.
T
he most common question we, the children, ask ourselves is precisely “What will I be when I grow up?” For a very long time, I thought about the profession and job I wanted to pursue, and came to the conclusion that I would like the most to be an astronaut. I imagine myself in a spacecraft, on Mars, in space. Many tell me that it will not come true; however, I believe that wishes do come true and that you can be anything you want, if you believe in that enough.
27
këndi juaj
BOTA IME NË DUART E TUA!
Isha shumë kureshtare. Nuk u përmbajta më shumë, e humba durimin. U zgjova nga shtrati. Ecja ngadalë, me qetësinë më të madhe, dhe hyra në dhomën e babait. Mendoja se ai po flinte në gjumë të thellë, fillova të kontrolloj nëpër tërë dhomën me një llambë të vogël në dorë. Shikova në çdo skutë, çdo qoshe të dhomës, por librin nuk e gjeta askund. Libri sikur ishte zhdukur. Dola nga dhoma ngadalë. Pasi e mbylla derën dhe bëra nja dy hapa më tutje, babai u zgjua, pasi kishte dëgjuar tingujt e zhurmshëm që bëja derisa po ecja nëpër dyshemenë me dërrasa. Dyshemeja ishte e vjetër dhe dërrasat lëshonin vërtetë tinguj acarues. Vrapova për në dhomë, rashë e mërzitur në shtrat, qëndroja gati pa frymë dhe shtiresha sikur po flija, sepse po të më pyeste se çka po bëja në atë orë të vonës të natës, nuk do të dija t’ia shpjegoja. Ngadalë hyri në dhomë, mu afrua dhe filloi të më përkëdhelte me duart e tij të ngrohta, me ato duar nga të cilat ndihesha gjithmonë e sigurt. Më hoqi balluket nga sytë, më puthi në ballë dhe më foli me zë të ulët e të ëmbël: “Një ditë bija ime, edhe to do ti vendosësh çudirat dhe të fshehtat tua një një libër”. Pasi më tha këto fjalë, më ledhatoi përsëri, më mbuloi dhe doli nga dhoma ngadalë. Agoi mëngjesi. U zgjova me dyshimin se mos babai kishte kuptuar se çfarë po kërkoja në dhomën e tij mbrëmë. Sapo më pa më ftoi të ulesha pranë tij. “Shiko këtë libër, është një libër shumë i çmuar për mua. Një ditë do ta kuptosh edhe ti këtë”. Unë e mbylla gojën dhe qëndrova e heshtur për pak çaste. Pashë se nga sytë e tij filluan të derdhen lot. Iku për në dhomën e tij, dhe në duar po mbante librin e kureshtjes sime. Përsëri filluan të më silleshin me mijëra mendime në kokën time. U ndjeva keq për veprimin e bërë mbrëmë. U ula në tavolinën time të punës dhe fillova detyrat e shtëpisë. Pas pak minutash dëgjova zhurmën e derës që po hapej. Ishte përsëri babi im. Ashtu i qetë dhe me shikimin plot dashuri më kërkoi të ulesha pranë tij. “Eja pranë meje bija ime, merre këtë libër dhe shuaje kureshtjen tënde që po të mundon. Ky libërth nga ky moment është në pronën tënde.” U ndjeva shumë e lumtur që më në fund do të zbuloja fshehtësinë shumëvjeçarë të babait tim. E hapa librin me shpejtësi dhe atë që pash aty më çuditi pamasë. Libri ishte i zbrazët. Nuk kishte as edhe një gjë të shkruar në të. “Eja pranë meje bija ime, merre këtë libër dhe shuaje kureshtjen tënde “Ç’është kjo” e pyeta babin. Si është e mundur që po të mundon. Ky libërth nga ky moment është në pronën tënde.” që gjithë këto kohë e ke mbajtur librin me vete e nuk qenka asgjë pos një libër i thjeshtë pa sha gjithmonë unë, vajza e llastuar e babait. Pasi m’i plotëasgjë në të”. “Libri im është i mbushur me sonte gjithmonë dëshirat, nuk më bëhej vonë për gjërat e shumë çudira. Ashtu si edhe unë, edhe ti do të vësh këtu të gjitha tjera. As nuk u jepja rëndësi. Babi për mua ishte njeriu më çudirat e tua, të dashurit e tu, dhe të siguroj se do të ndihesh krebujar në botë. Ai mbante gjithnjë një libërth të vogël me vete nare sa herë ti shohësh. Çudirat e tua do t’i vësh në këtë libër të dhe meqenëse e mbante vetëm për vete, askush nuk dinte zbrazët me fleta të bardha.” “Më trego një nga çudirat e tua”- nuk se ç’bëhej fjalë në të. E mbante fshehur dhe nuk e dinte ndalesha unë. “Ti, ti je një nga çudirat më të mrekullueshme që askush se ku. Po t’ia përmendte dikush atë libër, ai menmë ka ndodhur në jetë, ti bija ime”. Tani isha e gatshme që edhe jëherë ngrysej. Nuk duronte askënd të dinte për atë libërth. unë të vendosja çudirat e mua në atë libër të shenjtë tani për Aq më pak mua. Thuajse tërë bota e tij ishte strukur aty. mua. Por, më e rëndësishmja ishte se unë e kuptova se pritja Kishte shumë vlerë për të, ishte aq misterioz, aq i panjohur. ishte shumë më me rëndësi se sa kureshtja ime. Një mesnatë në mesin e shumë të tjerave, mua assesi të Manuelë Guraziu më mbylleshin sytë nga kureshtja, se ç’kishte brenda atij libri. Bllacë
I
28
your corner
“My book is full of many wonders. Like me, you will put all your wonders here, your loved ones, and make sure you feel proud every time you see them.”
MY WORLD IN YOUR HANDS!
I
t was always me, dad’s spoiled daughter. After always fulfilling my wishes, it was still not enough to ask for other things. I didn’t even care about them. Dad was the most generous person in the world to me. He always carried a small booklet with him, and since he kept it to himself, no one knew what it was about. He kept it hidden and no one knew where. If anyone mentioned that book, he would immediately stare. He could not stand the fact someone would know about that booklet. Not me for sure. Almost his entire world was stored there. It was very valuable for him, and so mysterious, so unknown. One midnight, amongst many others, I never really closed my eyes out of curiosity about what was in that book. I was very curious. Could not restrain myself and I lost patience. I woke up from bed, walked slowly, with the utmost calm, and entered the father’s room. Thinking he was asleep, I began to search the entire room with a small lamp in my hand. I looked at every corner; every corner of the room, but the book was nowhere to be found. The book was gone. I left the room slowly. After I closed the door and took it a couple of steps further, dad woke up after hearing the noisy sounds I was making as I walked across the floorboard. The floor was old and boards were making sounds annoying sounds. I ran to my room and laid in my bed angry, almost without breath and pretending to be asleep, because if he would asked me what I was doing at that hour, I would not know what to say. He entered the room slowly, got close to me and started cuddling me with his warm hands, the hands of which I always felt safe. He moved my hair from my face, kissed me on the forehead, and softly said: “One day my daughter, you will write down in a book your wonders and
secrets.” After saying these words, he cuddled me again, covered me, and left the room slowly. It was morning. I woke up suspicious that my father had realized what I was looking for in his room last night. As soon as he saw me, he asked me to sit next to him. “Look at this book; it’s a very precious book to me. One day you will understand this too.” I shut my mouth and remained silent for a few moments. I saw tears start to flow from his eyes. He fled to his room, holding the book I was so curios to know about. Again thousands of thoughts began to flow in my head. I felt bad for the action done last night. I sat at my desk and started my homework. After a few minutes I heard the door opening. It was my dad again. So quiet and looking at me with love he asked me to sit next to him. “Come closer my daughter, take this book and please your curiosity that tortures you. This booklet is in your possession from this moment.” I felt very happy to finally discover my father’s many years’ secrets. I opened the book quickly and what I saw there surprised me immensely. The book was empty. There wasn’t even one thing written on it. “What is this?” I asked my dad. “How is it possible that all these times you have kept the book with you and it is nothing but a simple book with nothing in it?” “My book is full of many wonders. Like me, you will put all your wonders here, your loved ones, and make sure you feel proud every time you see them. You will put your wonders in this blank book with white sheets.” “Tell me one of your wonders,” - I didn’t stop asking. “You, you are one of the most wonderful miracles that ever happened to me, my daughter.” Now, I was ready to put my wonders in that holy book for me. But most importantly, I realized that patience was much more important than my curiosity. Manuelë Guraziu Bllacë
29
fjalĂŤkryq skandinav/crossword
30
letrat e lexuesve/reader’s letters
Letrat e lexuesve Përshëndetje! Revista juaj më pëlqen shumë, ju keni shkrime shumë interesante, informacione të shumta për këngëtarë, aktorë, kafshë por edhe më të rejat nga fusha e teknologjisë. Filmi që më pëlqen më së shumti është “Five feet apart”, ku flitet për sëmundjen e fibrozës cistike. Këngëtarët që më pëlqejnë më së shumti janë: Ed Sheeran, Billie Eilish, Bonnie Tyler etj. Suksese pafund për juve. Leonita Paloji SHFMU “Fazli Grajçevci” Obiliq
Tung tung! Gjithmonë me kënaqësi e presim ardhjen e revistës “For You” në shkollën time. Këngëtarët e mi të preferuar janë Cardi B dhe Tyga. Arsyeja e vetme që unë i dua kaq shumë është se unë e adhuroj muzikën Rap dhe shpresoj që një ditë edhe unë të bëhem si ata. Ndër filmat më të mirë që kam parë deri më tani e që më ka lënë shumë përshtypje është “Fighting with my
family”. Gjithë të mirat! Olta Grajçevci SHFMU “Fazli Grajçevci” Obiliq Përshëndetje, Unë quhem Manushaqe Paloja. Shpresoj që një ditë të bëhem shkrimtare e famshme dhe që ju të shkruani për mua. Kam shumë dëshirë të shkruaj vjersha, poema dhe të gjitha këto një ditë do ti përmbledh në një libër timin. Sporti im i preferuar është tenisi, ndërsa ndër këngëtarë do ët veçoja Dua Lia-n, Rita Ora-n, Bebe Rexha-n etj. Po ashtu jam adhuruese e faqes suaj të enigmatikës. Jeni më të mirët, vetëm vazhdoni. Manushaqe Paloja SHFMU “Fazli Grajçevci” Obiliq Tung, Dëshira ime më e madhe është që të bëhem një
sportist i njohur, sportist me të cilin do të krenohej vendi im. Unë e dua shumë futbollin dhe Milot Rashica dhe Ronaldo janë në top listën time sa i përket këtij sporti. Ndër këngëtarë do të veçoja Capital-T dhe Ronaldo. Ju përshëndes. Murat Smajli SHFMU “Fazli Grajçevci” Obiliq
Nr.161
Përshëndetje, Revista juaj më pëlqen shumë pasi që ka tema interesante që mua më pëlqejnë shumë. Temat
të cilat më shumë ëndje I lexoj janë ato nga Mbretëria e kafshëve si dhe të rejat nga bota e teknologjisë. Filmi im I preferuar është “Midnight sun”. ndër këngëtare do të veçoja Ariana Granden, Bebe Rexha-n, Mariah Carey-n, Russ, Drake, The Weekend etj. Juve punë të mbarë dhe vetëm suksese! Ylberie Paloja SHFMU “Fazli Grajçevci” Obiliq
31
letrat e lexuesve/reader’s letters
Reader’s letters Greetings, I like your magazine very much. You have very interesting stories, much information about singers, actors, animals, as well as the latest news from the field of technology. Five Feet Apart is the movie that I like best. It is about the cystic fibrosis illness. While, my favorite singers are the following: Ed Sheeran, Billie Eilish, Bonnie Tyler, etc. I wish you never-ending success! Leonita Paloji Elementary and Junior High School (EJHS) “Fazli Grajçevci” Obiliq Greetings, I like your magazine very much because it contains interesting topics that I
really like. The topics that I read with much delight are Animal Kingdom, and the latest novelties in the world of technology. My favorite movie is Midnight Sun. Among the singers I would like to distinguish Ariana Grande, Bebe Rexha, Mariah Carey, Russ, Drake, The Weekend, etc. I wish you much success! Ylberie Paloja EJHS “Fazli Grajçevci” Obiliq Hello, With great pleasure we usually await the arrival of the For You Magazine at my school. My favorite singers are Cardi B and Tyga. The only reason behind this great admiration for them is because I love Rap music and I hope that one day I will become like them. Among the greatest movies that I have ever seen up to now, and which really impressed me is Fighting
with My Family. All the best to you! Olta Grajçevci EJHS “Fazli Grajçevci” Obiliq Greetings everyone, My name is Manushaqe Paloja. I wish one day I will become a renowned writer and that you will be writing about me. I really like to write verses, poems, and one day I will summarize them into a book. My favorite sport is tennis, while among the singers I would like to distinguish Dua Lipa, Rita Ora, Bebe Rexha, etc. I am also a great admirer of your enigma or puzzle page. You are the best. Keep it up! Manushaqe Paloja EJHS “Fazli Grajçevci” Obiliq Hi, My greatest wish is to become a famous athlete; an athlete that my country
would be proud of. I love football very much, and Milot Rashica and Ronaldo are at the top of my list as far as this sport is concerned. Among the singers I would like to distinguish Capital-T. Best regards to you! Murat Smajli EJHS “Fazli Grajçevci” Obiliq
Nr.161