INTERWENCJE: CANDIS

CANDIS to program terapeutyczny dla osób uzależnionych i nadużywających marihuany. Celem terapii jest zarówno abstynencja, jak i ograniczenie używania.

Według raportu z ogólnopolskich badań ankietowych zrealizowanych w 2019 roku w ramach „Europejskiego programu badań ankietowych w szkołach – ESPAD”, marihuana i haszysz są nieustannie najpopularniejszą nielegalną substancją psychoaktywną wśród polskich uczniów szkół ponadpodstawowych. Nie dziwi zatem fakt, że Krajowe Biuro ds. Przeciwdziałania Narkomanii podejmuje działania mające na celu wdrażanie, promowanie oraz finansowanieProgramuCANDIS, który jest skierowany do osób problemowo używających przetworów konopi.

PROFESJONALIZACJA Istnieje wiele programów profilaktycznych i terapeutycznych konstruowanych w sposób intuicyjny i przypadkowy, z pominięciem podstaw naukowych. W odróżnieniu od nich program CANDIS został przygotowany i wdrożony przez specjalistów – badaczy i praktyków zajmujących się problematyką uzależnień. Jego skuteczność została zbadana z wykorzystaniem wyspecjalizowanych narzędzi ewaluacyjnych. Osoby prowadzące program CANDIS posiadają kwalifikacjedoprowadzeniapsychoterapii uzależnień, ukończyły szkolenie dla realizatorów programu CANDIS i posiadają przynajmniej podstawowe kompetencje w posługiwaniu się dialogiem motywującym.

MOTYWACJA Program CANDIS dedykowany jest osobom, które ukończyły 16 rok życia i które używają konopi w sposób problemowy. Do programu CANDIS można przystąpić z każdą motywacją, również wtedy, gdy chęć zmiany jest minimalna. Oznacza to, że psychoterapeuta jest gotowy towarzyszyć uczestnikowi programu w dążeniu do abstynencji, uwzględniając etapy zmiany na których znajduje się dana osoba.

ETAPY Czym są etapy zmiany? Według niektórych specjalistów proces zmiany można przedstawić za pomocą 5 etapów: prekontemplacji, kontemplacji, przygotowania, działania i podtrzymania. Każda ze składowych tego procesu charakteryzuje się specyficznymnastawieniem do zmiany i wymaga zastosowania odmiennych interwencji w celu przejścia do następnego etapu.

WYJĄTKI Przeciwwskazaniem do udziału w programie CANDIS jest wiek poniżej 16 lat, aktualne uzależnienie od substancji psychoaktywnych innych niż przetwory konopi, zaburzenia poznawcze lub neurologiczne oraz rozpoznanie zaburzenia psychicznego w stopniu ciężkim. ŚRODOWISKO Szacując możliwość uzyskania oczekiwanych wyników terapeutycznych

w programie CANDIS należy wziąć pod uwagę kontekst społeczny w którym funkcjonuje klient. Szczególnie istotną rolę przypisuje się wspierającemu, zdrowemu środowisku rodzinnemu i rówieśniczemu, które stanowi istotny zasób w prowadzeniu terapii ambulatoryjnej. W przypadku pracy z klientem małoletnim należy mieć na uwadze możliwość włączenia rodziców w dodatkowe oddziaływania psychoterapeutyczne (poza programem CANDIS). ISTOTA PROGRAMU Program CANDIS jest terapią krótkoterminową, prowadzoną w duchu dialogu motywującego, z wykorzystaniem założeń terapii poznawczo-behawioralnej i treningu rozwiązywania problemów. Program zakłada pomoc w rozpoznaniu indywidualnego schematu używania konopi, wsparcie zasobów klienta w procesie ograniczenia spożycia konopi i całkowitej abstynencji oraz utrzymania satysfakcjonujących efektów przez wzmocnienie kluczowych kompetencji

psychospołecznych. STRUKTURA PROGRAMU Program CANDIS składa się z 10 indywidualnych sesji psychoterapeutycznych. Czas trwania każdej sesji to około 90 min. Spotkania prowadzone są w sposób dyrektywny z wykorzystaniem arkuszy roboczych dotyczących następujących zagadnień: • Psychoedukacja z zakresu uzależnień – uczestnik identyfikujeczynnikisprzyjające uzależnieniu, bada w jakim stopniu występujące objawy mogą świadczyć o zaburzeniu związanym z używaniem przetworów konopi, ma możliwość zdobyć wiedzę z zakresu biologicznych mechanizmów działania konopi na organizm. • Rozpoznawanie motywacji do zmiany – uczestnik rozpoznaje powody skłaniające do używania konopi oraz argumenty przemawiające za zmianą. • Rozumienie własnego wzorca używania konopi – analiza konkretnych sytuacji związanych ze spożyciem konopi. • Planowanie zmiany – uczestnik ustala cel terapeutyczny i przygotowuje strategie wspierające proces zmiany. • Radzenie sobie z głodem narkotykowym – uczestnik analizuje czynniki wywołujące chęć zapalenia i monitoruje poziom głodu. • Profilaktykanawrotów–uczestnik przygotowuje działania zaradcze na

wypadek trudności w realizacji ustalonego celu. • Trening rozwiązywania problemów – uczestnik omawia aktualne trudności życiowe. • Kompetencje społeczne – uczestnik trenuje komunikaty asertywne w kontekście odmawiania palenia konopi. Istotną rolę w pracy własnej klienta pełni samoobserwacja polegająca na zapisyPoniższy tekst jest skierowany do potencjalnych uczestników programu CANDIS: Kimkolwiek jesteś. Możliwe, że już kiedyś miałeś dosyć i chciałeś zrobić sobie przerwę od palenia. Może nawet udało Ci się przez jakiś czas nie palić albo znacznie je ograniczyłeś. Coś jednak poszło nie tak i znowu jesteś tam, gdzie byłeś, palisz za często i za dużo. Być może nigdy nie widziałeś w tym problemu, a trudności z jakimi się spotykasz nie mają nic wspólnego z marihuaną. Jeżeli jednak, czytasz ten tekst, to prawdopodobnie szukasz sposobów, by coś zmienić w swoim życiu. Może jesteś już zmęczony tymi poszukiwaniami i wolałbyś odpuścić. Możesz też przeczytać ten tekst do końca i odpowiedzieć sobie na kilka pytań. Czy przeżywasz trudności w relacjach ze znajomymi? Czy miewasz problemy z pamięcią, których kiedyś nie miałeś? Brakuje Ci energii do działania? Dużo myślisz, dużo gadasz i planujesz, a niewiele robisz? Wpadłeś w kłopoty finansowe?Wszkolelubwpracyidzie waniu ilości i częstotliwości spożywanej konopi oraz subiektywna ocena głodu zaznaczana na specjalnie do tego przygotowanym arkuszu. Prowadzony monitoring stanowi nie tylko zbiór danych poddawanych analizie w trakcie spotkań z psychoterapeutą, jest również okazją do codziennej autorefleksjizwiązanej z obszarem podjętej pracy psychotera-

peutycznej.• kiepsko? Chciałbyś wiedzieć, o co chodzi i co się dzieje? Oczywiście, Twoje kłopoty mogą wynikać zupełnie z czegoś innego niż palenie marihuany.

Czy wyobrażałeś sobie kiedykolwiek, jak wygląda pomoc osobom palącym marihuanę? Słyszałeś coś o tym? Może sam już masz doświadczenia w korzystaniu z tego typu usług? Czy wiesz, że są programy terapeutyczne skierowane wyłącznie do osób, które używają przetworów konopi? Właśnie taki jest CANDIS.

Opowiem Ci o programie CANDIS w dużym skrócie. Program CANDIS to 10 spotkań, które nazywamy sesjami psychoterapeutycznymi i każda z nich trwa ponad godzinę. Sesje są indywidualne, w spotkaniu uczestniczysz tylko Ty i terapeuta. Każde spotkanie dotyczy innego tematu, który jest związany z używaniem konopi. Zanim ustalimy konkretny cel terapeutyczny, przyjrzymy się temu, jak używasz marihuany i wspólnie poszukamy najlepszego rozwiązania i strategii, które pomogą utrzymać zaplanowaną zmianę.