Magazyn Biomasa 3(75)/2021

Nr 3 (75)

P O R A D N I K

I N W E S T O R A

AKTUALNOŚCI – WYWIADY – ANALIZY – TECHNOLOGIE – INWESTYCJE – PRAWO – OPINIE EKSPERTÓW ISSN 2353-9321

KWIECIEŃ 2021

Biogazownia i biometanownia – koszty inwestycyjne zdj. PGB Serwis Sp. z o.o.

Lokalizacja i procedury administracyjno-budowlane

Dobór substratów i technologie dla biogazowni

Produkcja energii elektrycznej i ciepła

OD REDAKCJI

Biogazownie na wiosnę?

W momencie oddawania gazety do druku czekamy z emocjami na informacje dotyczące ratyfikacji przez kraje członkowskie decyzji o zwiększeniu zasobów własnych UE. Decyzja ta jest konieczna do uruchomienia wypłat z unijnego Funduszu Odbudowy. Ogromna ich część przeznaczona zostanie na inwestycje związane z redukcją emisji gazów cieplarnianych. Natomiast podstawą do sięgnięcia po środki z Funduszu Odbudowy będzie Krajowy Plan Odbudowy. Tym samym przed inwestorami zainteresowanymi budową biogazowni i biometanowni otwierają się szerokie możliwości wsparcia.

Bodaj trzynaście lat temu powstał program rządowy pt. „Innowacyjna Energetyka – Rolnictwo energetyczne”, którego składową było zadanie pod nazwą „Biogazownia w każdej gminie”. Zakładano wówczas, że w 2020 r. na terenie Polski będzie funkcjonować co najmniej 2,5 tys. instalacji produkujących ok. 3 tys. MW. Do kwietnia br. niewiele się zmieniło. W „Rejestrze wytwórców biogazu rolniczego” wpisanych było 100 biogazowników. W marcu wpis był jeden – biogazowni w gminie Blizanów. Wcześniejsza trafiła do rejestru w październiku 2020 r.

Ale od kwietnia mamy kolejne trzy (!) nowe instalacje: w miejscowościach Wicie, Brzoza i Rawa Mazowiecka. Ośmielę się zapytać – jedna jaskółka wiosny nie czyni, ale trzy?! Niech to będzie dobry znak dla wszystkich

Beata Klimczak REDAKTOR NACZELNA

zainteresowanych inwestowaniem w biogaz.

To właśnie z myślą o nich, przy wsparciu kilkudziesięciu firm z branży, naukowców i samych biogazowników, przygotowaliśmy ,,Biogaz i biometan – poradnik inwestora”, który oddajemy w Państwa ręce.

Mamy nadzieję, że znajdziecie w nim odpowiedzi na pytania, które Was nurtowały oraz kontakty do przedsiębiorstw i osób, które wyjaśnią i wytłumaczą wszelkie wątpliwości, a zapewne także pomogą w zaplanowaniu i zrealizowaniu inwestycji.

Zachęcam również do lektury informacji na stronie magazynbiomasa.pl, a także kolejnego, czerwcowego wydania naszego magazynu dotyczącego biogazu. Myślę, że wtedy już będziemy mogli wskazać nowe ścieżki pozyskiwania funduszy na inwestycje.

Pozostaje mi tylko życzyć Państwu i sobie, by jak najszybciej dokonano oczekiwanych zmian w prawie, co pozwoliłoby zapomnieć o stwierdzeniu, że biogazownie, a tym bardziej biometanownie, są „niebankowalne”.

Biometan to paliwo przyszłości – ja wątpliwości nie mam.

SPIS TREŚCI

FORUM BIOGAZU 6

Jak mądrze inwestować? Wskazówki ekspertów

WYWIAD 12

Dlaczego warto inwestować w sektorze biogazu i biometanu?

– tłumaczy Dariusz Samolej z Polskiego Funduszu Rozwoju

PLANOWANIE INWESTYCJI 18

Jak racjonalnie zaplanować budowę biogazowni?

24

Krótki przewodnik po procedurze administracyjno-budowlanej

27

Jak przekonać lokalną społeczność? Pokazać korzyści!

30

Mikrobiogazownie rolnicze – uproszczona ścieżka inwestycyjna

32

Katalog firm

TECHNOLOGIE 34

Klucz do sukcesu? Wybór odpowiedniej technologii

42

Silnik – serce biogazowni. Jak sprawić, żeby zawsze biło?

44

Mikrobiogazownie dla rolnictwa… i nie tylko

48

Czas na biometan

53

Katalog firm

EKSPLOATACJA 56

Produkcja biogazu. Pilnuj parametrów!

58

Pozwolenie zintegrowane dla biogazowni

60

Od biogazu do biometanu

62

Odsiarczanie biogazu podawanego do agregatów CHP

63

Katalog firm

DORADZTWO I FINANSE 64

Jak zarabiać na biogazowni?

67

Kalendarz planowanych aukcji OZE w 2021 r.

68

Optymalne zagospodarowanie produktów biogazowni

70

Inwestycja od A do Z

74

Katalog firm

Członek założyciel PRP Prezes Zarządu: Robert Rogosz robert.rogosz@magazynbiomasa.pl

Redaktor naczelna: Beata Klimczak beata.klimczak@magazynbiomasa.pl

Biuro Zarządu: Beata Szczepaniak biuro@magazynbiomasa.pl tel: +48 791 44 33 22

Redakcja: Jolanta Kamińska jolanta.kaminska@magazynbiomasa.pl

Wydawca: Biomass Media Group Sp. z o. o. ul. Kwiatowa 14/4, 61-881 Poznań NIP: 777 326 38 86 REGON: 3644 9792 6, KRS: 0000626900 tel: +48 791 44 33 22 biuro@magazynbiomasa.pl Dział finansowy: Marta Kosińska marta.kosinska@magazynbiomasa.pl +48 512 321 956 magazynbiomasa.pl

Rafał Wąsowicz rafal.wasowicz@magazynbiomasa.pl Dział sprzedaży reklam: Agnieszka Wiktorowicz agnieszka.wiktorowicz@magazynbiomasa.pl +48 730 291 100 Paweł Zygmanowski pawel.zygmanowski@magazynbiomasa.pl tel.+48 731 522 600 Dział prenumeraty: prenumerata@magazynbiomasa.pl +48 791 44 33 22

Korekta: Maria Kosińska Skład: Studio DoDo Adres redakcji: Magazyn Biomasa ul. Kwiatowa 14/4 61-881 Poznań redakcja@magazynbiomasa.pl fb.com/magbiomasa Nakład: 2500 egz.

Redakcja nie bierze odpowiedzialności za treści reklam i nie zwraca tekstów niezamówionych. Zastrzegamy sobie prawo do skracania i adiustacji tekstów, zmiany ich tytułów i doboru zdjęć.

BILGERI ENVIRONTEC:

4 Ponad 15 lat austriackiej jakości w urządzeniach do biogazu 4 Ponad 40 referencyjnych instalacji w Polsce – od biogazowni rolniczych po oczyszczalnie ścieków

Mamy lokalnych, polskojęzycznych partnerów serwisowych gotowych do pomocy!

Bilgeri EnvironTec GmbH Bundesstraße 2, 6714 Nüziders, Austria p.sanchez@environtec.at http://www.environtec.at

FORUM BIOGAZU

Jak mądrze inwestować?

Wskazówki ekspertów Biogazownia to złożony układ technologiczny. Jak się dobrze poukłada w niej procesy na początku, to później bez problemów będzie pracowała. Jako były inwestor i deweloper projektów biogazowych, mam kilka rad dla nowych inwestorów. Po pierwsze, nie buduj biogazowni nie mając potencjalnego substratu na jej założoną produkcję.

Najlepiej jest dostosować jej wielkość i technologię do rodzaju substratów. Im bardziej biogazownia w tym aspekcie uniwersalna, tym Sylwia Koch – Kopyszko prezes Unia Producentów i Pracodawców Przemysłu Biogazowego

więcej urządzeń i linii, a ogółem wyższy koszt całego obiektu. Bardzo ważne pytanie to kwestia przetwarzania substratów i ich składowania.

Inwestor i wykonawca w tej kwestii muszą być pewni, że dobrze się rozumieją, a instalacja jest w stanie przetworzyć dostępną lokalnie biomasę i bioodpady. Nie żałujcie czasu na obejrzenie instalacji referencyjnych wykonawcy, trzeba zajrzeć wszędzie, dopytać o eksploatację.

Dodatkowo dobrze zapytać właściciela referencyjnej instalacji, czy została zbudowana przez wykonawcę w umownym czasie. Ważne, aby były utrzymane ustalone terminy i zapisy gwarancyjne. Jeśli właściciel wybudowanej biogazowni jest zadowolony, to sygnał, że wykonawca wykonał dobrą robotę. Istotne dla przyszłego inwestora powinno być zadbanie o prawidłowe serwisowanie instalacji. Przeglądy, smarowanie, badania substratów i pofermentu są kluczowe z punktu widzenia potencjalnych zysków klienta wynikających z bezawaryjnej pracy biogazowni. Posiadanie w tym zakresie fachowej pomocy jest bardzo istotne dla optymalizacji projektu.

Przy podejmowaniu decyzji o realizacji inwestycji w postaci budowy instalacji biogazowni należy zwrócić szczególną uwagę na następujące aspekty: sprawdzić możliwości przyłączenia instalacji do sieci elektroenergetycznych. Brak możliwości przyłączenia do sieci lub wysokie koszty przyłączenia do sieci związane z budową dodatkowej linii i infrastruktury, eliminuje na starcie realizację przedsięwzięcia. Przy wyborze lokalizacji zwrócić szczególną uwagę na istniejące drogi dojazdowe, Ryszard Ceckowski dyrektor biogazowni w Giżach i Zajdach

jako że sama realizacja budowy instalacji a następnie jej funkcjonowanie w postaci dostaw substratów, wiąże się ze wzmożonym ruchem pojazdów. Następnym ważnym czynnikiem jest dostępność i zapewnienie ciągłości dostaw substratów dla przyszłej biogazowni. Optymalnym rozwiązaniem jest lokalizacja instalacji w pobliżu lub na terenie dużego gospodarstwa rolnego, najlepiej prowadzącego hodowlę trzody lub bydła, co zapewni dostawę substratów płynnych oraz możliwości pozyskania z bliskiej odległości substratów stałych w postaci obornika czy kiszonki z kukurydzy. Należy zbadać możliwości pozyskania z bliskiej odległości

6

ZWIĘKSZENIE EFEKTYWNOŚCI W BIOGAZOWNI Zastosowanie rozdrabniacza słomy KAHL przed bogazownią, zwiększa powierzchnię specyficzną słomy, a to przekłada się na zwiększenie wydajności produkcji gazu.

Opłacalne jest również użycie ciepła powstającego w procesie oraz premii CHP. W suszarni taśmowej KAHL z powodzeniem wykorzystujemy ciepło „odpadowe” procesu do suszenia biomasy lub substratu.

Taki surowiec powinien być granulowany na granulatorach KAHL a następnie zużyty jako paliwo lub nawóz.

Zeskanuj kod QR i dowiedz się więcej AMANDUS KAHL GmbH & Co. KG Germany · dsliwinski@op.pl akahl.com

FORUM BIOGAZU innych substratów pochodzących z przetwórstwa rolno-spożywczego.

Spełnienie tych warunków ma decydujący wpływ na ekonomikę przedsięwzięcia. Lokalizacja instalacji biogazowni w pobliżu gospodarstw o dużym areale ułatwia też możliwość zagospodarowania pofermentu.

Przy planowaniu inwestycji nikt nie zdaje sobie sprawy z kosztu wywozu pofermentu oraz logistyki. Bardzo ważnym elementem przy podejmowaniu decyzji o realizacji inwestycji jest możliwość zagospodarowania produktów biogazowni. Łatwiej jest z energią elektryczną, którą możemy sprzedać do sieci zewnętrznej, są również możliwości zagospodarowania w sposób ciągły przez cały rok ciepła uzyskanego z pracy instalacji. Wskazałbym także na zagrożenia dla tego typu inwestycji wynikające z zupełnie innych powodów. Z racji doświadczenia wiem, że wiele projektów nie zostało zrealizowanych ze względu na opór społeczny.

Sprzeciw wobec budowy biogazowni niejednokrotnie wykazywały nie tylko lokalna społeczność, ale także władze samorządowe. Niestety, opór władzy i postawa na „nie” często wynikają z obaw przed odpowiedzialnością.

Jest też rzecz, która w ostatnich latach uległa pozytywnej zmianie. To sprawniejsze przyłączanie do sieci energetycznej. Co prawda boom na fotowoltaikę powoduje, że tworzą się zatory w oczekiwaniu na podłączenie, ale nie przyczynia się do tak długich terminów, jak to było jeszcze przed kilkoma laty.

REKLAMA

Suszarnie dla biogazu: - zestawy suszące dobrane do jednostek o mocy cieplnej od 0,5 do 3 MW - taśmowa suszarnia do pofermentu - taśmowe suszarnie dla produktów sypkich: wysłodki buraczane, lucerna, kukurydza, wytłoków warzyw i owoców

Suszarnie taśmowe dla biomasy: - trocina do 3 t/h - zrębki - paliwa alternatywnego RDF

AMS elektronik 66-225 Szczaniec, ul. Lipowa 31 tel. 604 461 595, e-mail: biuro@ams-elektronik.pl 8

FORUM BIOGAZU

Inwestycje w biogazownie, zwłaszcza przy dużych hodowlach zwierzęcych, będą nieuniknione ze względu na szereg uwarunkowań środowiskowo-prawnych np. konieczność liczenia śladu węglowego w produktach.

Należy jednak mieć świadomość, że inwestycja w biogazownię jest długotrwałym i złożonym procesem. Odpowiednie jej przeprowadzenie wymaga poniesienia wielu wysiłków związanych m.in. z projektowaniem oraz uzyskaniem odpowiednich pozwoleń i dokumentów np. decyzji Henryk Ignaciuk prezes BIO-POWER Sp. z o.o.

środowiskowej czy warunków przyłączenia. Jako osoba z prawie 10-letnim doświadczeniem w prowadzeniu biogazowni, chciałbym podzielić się spostrzeżeniami, które na etapie inwestycyjnym są szczególnie istotne w kontekście przyszłej eksploatacji instalacji. Wybór technologii – szczególnie istotną decyzją jaką musi podjąć inwestor jest wybór odpowiedniej technologii produkcji, która ma wpływ na wydajność fermentacji oraz sposób eksploatacji. Obecnie takie technologie jak NaWaRo, w których wykorzystuje się do fermentacji tylko jeden okrągły zbiornik, wydają się być już przestarzałe i nieefektywne. Zdecydowanie lepszym rozwiązaniem jest wybór technologii, w której zakłada się rozdział faz fermentacji, tj. poszczególne etapy fermentacji odbywają się w oddzielnych zbiornikach.

Lokalizacja – sąsiedztwo zakładów przetwórstwa rolno-spożywczego czy hodowli zwierzęcych może znacząco ułatwić gospodarkę substratami oraz zmniejszyć koszty pozyskania surowca. Ulokowanie biogazowni bezpośrednio przy np. hodowli trzody chlewnej, stwarza możliwości dostarczania gnojowicy rurami. Należy też zwrócić uwagę czy w najbliżej okolicy jest możliwość rozlewania pofermentu na polach (rozlewanie poprzez ciągane węże). Możliwość zagospodarowania ciepła – można je wykorzystać do np. suszenia zboża i ogrzewania instalacji higienizacyjnych (odpady kat. III). Zagospodarowanie energii elektrycznej – jeśli w niedalekim sąsiedztwie planowanej inwestycji znajdują się podmioty zainteresowane odbiorem energii elektrycznej warto zastanowić się nad wybudowaniem własnej sieci dystrybucyjnej. Otrzymujemy wówczas dodatkowe wsparcie do produkcji prądu wprowadzonego do sieci dystrybucyjnej.

Przechowywanie substratów – substraty typu kiszonki kukurydzy i trawy, wytłoki jabłkowe itp. powinno przechowywać się w silosach, nie szerszych niż 15 m.b. W przypadku zastosowania szerokich silosów, latem dochodzi do zaparzania się surowca, co może doprowadzić do spadku uzysku biogazu z takiego substratu oraz generowania dodatkowych emisji. Emisyjność instalacji biogazowych – w metodyce obliczania emisji stosowanej przez Komisję Europejską zwraca się uwagę na kwestie szczelności gazociągów i innych zbiorników gazowych. Dlatego w biogazowni nie powinno się stosować dachów plandekowych. Przechowywanie pofermentu – zbiornik na poferment lub laguna powinny być zakryte i gazoszczelne, z zamontowaną instalacją do odbioru biogazu, który ponownie trafi do komór fermentacyjnych. Wówczas zmniejszamy emisyjność działalności biogazowni, a w niektórych wariantach substratowych (dyrektywa RED II) możemy osiągnąć nawet emisję ujemną.

posiaDasz biogazownię lub gospoDarstwo rolne? jesteś właścicielem chlewni, fermy Drobiu, zakłaDu mięsnego?

DowieDz się jak proDukować biogaz i ile możesz na nim zarobić!

Warsztaty Biogazownia od A do Z 31 maja 2021 (ONLINE) W PROGRAMIE:

8 przygotowanie inwestycji krok po korku 8 dokumentacja w biogazowni 8 rozliczenia sprzedaży energii elektrycznej i cieplnej 8 opłacalność substratów 8 opieka laboratoryjna 8 suplementacja

Koszt uczestnictwa: 490 zł netto Organizatorzy:

Patronat medialny:

/ magazyn dla profesjonalistów

/ magazynbiomasa.pl

Dodatkowe informacje: Maciej Kosiński, tel. +48 792 122 038, e-mail: maciej.kosinski@magazynbiomasa.pl

Rejestracja:

magazynbiomasa.pl/warsztaty-biogazowe/

WYWIAD

Dlaczego warto inwestować w sektorze biogazu i biometanu?

Z Dariuszem Samolejem, dyrektorem w Departamencie Inwestycji w Polskim Funduszu Rozwoju, rozmawia Beata Klimczak.

12

Beata Klimczak: Jakie znaczenie, w pana ocenie,

produkcję z niesterowalnych źródeł OZE, a także

będzie miało zaangażowanie biogazu zwłaszcza

poprawiając jakość energii i minimalizując jej straty

w transformację energetyczną oraz gospodarkę

na przesyle.

odpadową? W jakich sektorach gospodarki biogaz

Jednocześnie w ostatnich latach obserwujemy skoko-

powinien umocnić swoją pozycję?

wy wzrost zapotrzebowania na biometan szczególnie

Dariusz Samolej: Biogaz powinien stać się jednym

w sektorze chemicznym i petrochemicznym, gdzie

z kluczowych sektorów ułatwiających Polsce trans-

biometan pozwoli na „zazielenienie” produkcji bez

formację energetyczną poprzez odejście od paliw ko-

dodatkowych nakładów inwestycyjnych w aktywa

palnych, w szczególności węgla. W polskim sektorze

wytwórcze. Kolejnym powodem wzrostu zaintereso-

energetycznym najbardziej dynamicznie rozwijają

wania biometanem jest to, że jest najbardziej efek-

się obecnie fotowoltaika i energetyka wiatrowa tj.

tywnym sposobem wykorzystania energii chemicznej

źródła o niestabilnym trybie pracy. Jednocześnie bra-

zawartej w biogazie.

kuje magazynów energii o wielkich pojemnościach

Fermentacja metanowa powinna odgrywać kluczo-

mogących wesprzeć pracę tych źródeł. Biorąc pod

wą rolę w utylizacji odpadów biodegradowalnych,

uwagę decyzję Rady Europejskiej z 11 grudnia 2020

wpisując się w model gospodarki obiegu zamknię-

roku o redukcji emisji CO2 o 55 proc. do 2030 roku,

tego. Sektorami najbardziej predysponowanymi do

proces odejścia od węgla, gwałtownie przyspieszy

inwestycji w biogazownie są sektory generujące bio-

w najbliższych latach.

odpady czy też biomasę uboczną – czyli rolnictwo,

Produkcja biogazu w procesie fermentacji beztleno-

przemysł rolno-spożywczy oraz sektor komunalny.

wej z materiałów biodegradowalnych jest w praktyce

Odpady organiczne, powstające w gospodarstwach

produkcją metanu ze źródeł odnawialnych. Zasto-

rolnych i zakładach przetwórstwa rolno-spożywcze-

sowanie biogazu do produkcji energii elektrycznej,

go, są świetnymi substratami do produkcji biogazu,

a przy okazji ciepła, stanowi doskonałą podstawę dla

co umożliwia ich bezpieczną dla środowiska uty-

rozwoju lokalnych systemów energetyki rozproszo-

lizację. W procesie produkowana jest również tzw.

nej. Elektrociepłownie zasilane biogazem to efek-

masa pofermentacyjna, która z powodzeniem może

tywne, elastyczne i sterowalne źródła energii. Mogą

zastępować sztuczne nawozy mineralne, stosowane

również pełnić rolę bilansująco-regulacyjną lokal-

do nawożenia gruntów rolnych, wprowadzając do

nego systemu elektroenergetycznego, uzupełniając

gleby oprócz klasycznych składników nawozowych

WYWIAD zdj. mat. pras. PFR

– azotu, fosforu i potasu, także duże ilości materii organicznej, co sprzyja procesom glebotwórczym.

Polska produkuje ok. 100 mln ton obornika rocznie, najwięcej wśród krajów UE. Obecnie ten odpad wytwarza metan, który jest uwalniany w sposób niekontrolowany do atmosfery.

Komisja Europejska pracuje nad sposobem znakowania żywności (i nie tylko) wskazującym na tzw. ślad węglowy produktów. Ewentualne wprowadzenie nowego wymogu najprawdopodobniej negatywnie wpłynie na konkurencyjność polskich produktów na rynkach zagranicznych. Produkty produkowane aktualnie w Polsce z użyciem energii elektrycznej będą zawierały w sobie najwyższy w Europie (poza Estonią) ślad węglowy na poziomie ok. 750 g CO2/kWh. Oznaczenie tych produktów czerwonym znakiem oznaczającym wysoki ślad węglowy (w przeciwieństwie do oznaczenia zielonego – z małym śladem węglowym) może bardzo utrudnić ich sprzedaż na

mocy czynnej oraz napięcia i mocy biernej. Dzięki

rynkach Zachodniej Europy, ale także i w kraju.

odpowiedniej modyfikacji ich rozwiązań technologicznych, mogą pełnić rolę bardzo elastycznych

Jakie więc szczególne zalety ma biogazownia na tle

jednostek wytwórczych. Wyposażone w dodatkowe

innych OZE? Czy są one wystarczające by biogaz

instalacje magazynowania biogazu oraz jego wyko-

był szeroko wykorzystywany w realizacji np. PEP

rzystania w godzinach szczytowego zapotrzebowania

2040?

na moc i energię elektryczną, mogą pełnić ważną

Biogazownie należą do w grupy najbardziej sta-

rolę bilansująco-regulacyjną. Takie rozwiązania

bilnych, sterowalnych źródeł energii odnawialnej.

przekładają się nie tylko na poprawę lokalnego

Odznaczają się wysoką efektywnością przetwarzania

bezpieczeństwa energetycznego, ale mogą odegrać

energii, w szczególności w sytuacjach, gdy możliwe

również ważną rolę w bilansowaniu mocy Krajowego

jest wykorzystywanie ciepła odpadowego wytwarza-

Systemu Elektroenergetycznego, zwłaszcza w okre-

nego przez generatory energii elektrycznej. Mamy

sach zagrożeń ciągłości dostaw energii elektrycznej

wtedy do czynienia z procesem produkcji energii

do odbiorców. Jeżeli wyobrazimy sobie przy tym,

elektrycznej i ciepła w wysokosprawnej kogenera-

że takich lokalnych, elastycznych źródeł może być

cji, a efektywność wykorzystania energii pierwotnej

w krajowym systemie elektroenergetycznym setki,

w takich układach może sięgać nawet 90 proc.

a nawet tysiące, dostrzeżemy, jak istotną rolę regu-

Ciepło wytworzone w biogazowni może być dostar-

lacyjną mogłyby biogazownie spełniać w systemach

czone do odbiorców końcowych z wykorzystaniem

ponadlokalnych.

lokalnych sieci ciepłowniczych albo wykorzystywane

W PEP2040 jest mowa o wzroście znaczenia wyso-

bezpośrednio na terenie biogazowni lub w bezpo-

kosprawnej kogeneracji ze źródeł OZE, czyli z bioga-

średnim jej sąsiedztwie w różnych procesach prze-

zu. PEP2040 zakłada również dekarbonizację gazu

mysłowych, np. do suszenia wielu materiałów, pro-

przesyłanego siecią – biogaz stanowi praktycznie

dukcji chłodu, a nawet produkcji energii elektrycznej

jedyne medium, które może zastępować gaz ziemny.

w zaawansowanych obiegach termodynamicznych.

Biogazownie mają też możliwość świadczenia de-

Jakie pana zdaniem mogą pojawić się przeszkody

dykowanych im usług systemowych, adekwatnie do

w realizacji budowy biogazowni w Polsce?

potrzeb operatorów systemu przesyłowego i dys-

Podstawowym utrudnieniem dla inwestorów na

trybucyjnych. Dotyczy to w szczególności regulacji

rynku biogazu są z pewnością długotrwałe procesy 13

WYWIAD i procedury administracyjne. Inwestorzy wskazują rów-

a tym samym proces inwestycyjny może przyspie-

nież na niepewność otoczenia regulacyjnego, chociażby

szyć. Wydaje się, że punktu widzenia interesów

odwołane w 2017 r. aukcje, a także dość częste zmiany

gospodarczych Polski korzystne byłoby podniesienie

prawa, z bardzo krótkimi okresami lub wręcz bez żad-

tego progu z 499 kW na 999 kW.

nych okresów vacatio legis, umożliwiających przystosowanie się przedsiębiorców do nowych wymogów.

Jak długo trwa proces inwestycyjny?

Problemem dla inwestorów jest również negatyw-

Trudno mówić o modelowym procesie inwestycyj-

ne nastawienie społeczne do instalacji, jakimi są

nym. Na jego przebieg i czas trwania wpływ ma wiele

biogazownie. Obawy związane z planami budowy

czynników, niejednokrotnie niezależnych od inwesto-

biogazowni z reguły wynikają z wiedzy opartej na

ra. Pierwszym z etapów jest tzw. studium przedwyko-

doniesieniach medialnych. Pojedyncze przypadki,

nawcze, a więc pogłębiona analiza danej lokalizacji,

których nie mu-

lokalnego rynku substratów czy

szę wymieniać,

wreszcie możliwości przyłączenia

fatalnie zarządzanych instalacji, wytworzyły w opinii publicznej stereotyp biogazowni

PEP2040 zakłada dekarbonizację gazu przesyłanego siecią – biogaz stanowi praktycznie jedyne medium, które może zastępować gaz ziemny

do sieci. Kolejnym z etapów, po podjęciu przez inwestora decyzji o budowie biogazowni w danej lokalizacji, jest proces formalno-prawny.

Z praktyki wynika, że zajmuje on najwięcej czasu. To etap, na którym

jako instalacji

inwestor pozyskuje wymagane de-

uciążliwej dla

cyzje administracyjne, pozwolenia,

otoczenia. Jaskrawym przykładem braku logiki

a więc między innymi decyzję środowiskową, decyzję

w takim rozumowaniu jest to, że biogazownie nie

o warunkach zabudowy czy pozwolenie na budowę

są uciążliwe dla otoczenia a pomagają wyelimino-

oraz prowadzi konsultacje z lokalną społecznością.

wać smog z tzw. niskiej emisji. Należy pamiętać, że

Trwać to może nawet 2 lata, a miały miejsce postępo-

wg szacunków, w Polsce przez choroby związane ze

wania trwające nawet 7 lat. Budowa samej instalacji

smogiem rocznie umiera około 58 tys. osób (https://

jest już znacznie szybsza i jeżeli proces jest dobrze

next.gazeta.pl/next/7,172392,26700638,policzyli-i-

zaplanowany, z reguły nie trwa dłużej niż kilkanaście

le-osob-umiera-przez-smog-wsrod-50-najgorszych.

miesięcy od momentu wejścia sprzętu budowlanego

html) vs. 45 tys. zgonów COVID-19 (stan na marzec

na teren inwestycji. Realizacja takiego obiektu uzależ-

2021). Inwestorzy z reguły muszą włożyć sporo pracy

niona jest jednak od wielu czynników zewnętrznych,

w działania komunikacyjne, mające na celu przeko-

subiektywnych i obiektywnych, nieraz niezależnych

nanie społeczności lokalnych do inwestycji w ich

od inwestora, takich jak warunki pogodowe, obecnie

gminie. Niestety czasami obawa przed biogazownią

pandemia COVID-19, co może wydłużać proces.

może sparaliżować proces inwestycyjny.

14

Istnieją jednak pozytywne przykłady gmin, któ-

Jaki wpływ na rozwój sektora biogazu ma

re same inicjują budowę instalacji, dostrzegając

pandemia?

w niej szansę na lokalny rozwój oraz stabilne źródło

Obecna sytuacja epidemiczna z pewnością ma

zielonej energii, ciepła i sposób na poprawę jakości

wpływ na proces inwestycyjny. Obserwowane są

powietrza. Wśród bieżących trudności wspomnieć

zmiany w funkcjonowaniu urzędów, w związku z tym

też należy o utrudnieniach związanych z rygorami

wydłużeniu ulegają procedury uzyskiwania decyzji

epidemicznymi, które mają istotny negatywny wpływ

administracyjnych w zakresie przygotowania, reali-

na proces inwestycyjny.

zacji i zakończenia inwestycji. W zakresie realizacji

Warto podkreślić, że obecnie znacznie szybszą ścież-

robót budowlanych wywołane epidemią ogranicze-

kę mają biogazownie małe (poniżej 500 kW mocy),

nia mają wpływ na ciągłość dostaw materiałów kon-

dla których zakres koniecznych do uzyskania ze-

strukcyjno-budowlanych, usług oraz pracowników.

zwoleń i decyzji jest znacznie bardziej ograniczony,

Pandemia – paradoksalnie nie miała zbyt dużego

PROJEKTUJEMY PRZYSZŁOŚĆ NASZEJ PLANETY Wykonujemy dokumentacje projektowe, budowlane i wykonawcze oraz raporty oddziaływania na środowisko dla instalacji biogazowych, biometanowych, fotowoltaicznych oraz energetycznych.

Realizujemy audyty i opracowania eksperckie z dziedziny biogazu i biometanu.

Firma działa na rynku od 2011 roku. Łączy doświadczenia z projektowania technologii obróbki biomasy oraz energetyki odnawialnej.

TOREN S.A., ul. Sobieskiego 7, 40-082 KATOWICE biuro@torensa.pl, tel.: +48 662 213 006

www.torensa.pl Biuro handlowe: ul. Zwycięstwa 32/1, 44-100 Gliwice

WYWIAD wpływu na rozwój sektora biogazu – może poza

Należy podkreślać, że biogazownie są instalacjami dzia-

opóźnieniami w dostarczaniu pewnych elementów

łającymi bardzo pozytywnie na otoczenie gospodarcze,

biogazowni produkowanych w krajach najbardziej

środowiskowe oraz (w szczególności redukując odory

nią dotkniętych, , jak np. agregatów kogeneracyjnych

przerabianych bioodpadów) wpływają na podniesienie

z niektórych państw Europy Zachodniej.

komfortu życia mieszkańców obszarów wokół ferm

Największy wpływ na rozwój sektora biogazu ma

zwierzęcych czy różnego rodzaju zakładów rolno-spo-

jednak to, co się aktualnie dzieje w EU: potężny

żywczych. Bardzo ważne jest też korzystne działanie

zwrot gospodarczy związany z polityką Europejskie-

biogazowni na stabilizację parametrów pracy sieci

go Zielonego Ładu oraz związanych z nią strategią

elektrycznych na obszarach wiejskich, jak też bardzo

wprowadzania oznaczania produktów tzw. śladem

ekologiczne ciepło, redukujące smog.

węglowym, ograniczenia emisji CO2 o 55 proc. do roku 2030 czy też Strategią Metanową. Należy

Czy sektor biogazu i jego rozwój wymagają działań

zauważyć, że szczególnie dwa ostatnie działania

marketingowych, edukacyjnych?

zostały ogłoszone w IV kwartale 2020 roku – a więc

Bez wątpienia. O ile instalacje fotowoltaiczne czy tur-

w czasie II fali koronawirusa, która szczególnie moc-

biny wiatrowe wrosły w krajobraz naszych miejscowo-

no dotknęła większość krajów UE.

ści czy regionów, o tyle zasady wytwarzania biogazu

Jak pan ocenia – czy rosnąca świadomość społecz-

i zalety funkcjonowania biogazowni nie są powszech-

na dot. zagrożeń jakimi są zanieczyszczenie środo-

nie znane, a wręcz budzą obawy i nieufność. Należy

wiska, niekorzystny bilans wody itd., przyczyni się

prowadzić działania edukacyjne pokazujące biogaz

do większej akceptacji dla budowy biogazowni?

Z pewnością świadomość społeczna jest jednym

jako paliwo przyszłości. Podkre-

Należy upowszechniać w społeczeństwie wiedzę o zaletach i przyszłości biogazu, który obok słońca, wody czy wiatru jest jednym z odnawialnych źródeł energii

z kluczowych

16

ślać należy zwłaszcza fakt, że sam proces produkcji i wykorzystania biogazu oparty jest na zasadzie „coś z niczego”. Biogazownia umożliwia przecież zagospodarowania kłopotliwych i zbędnych bioodpadów, a następnie wytworzenie z nich energii elektrycznej i ciepła. To z ko-

czynników wpływających na rozwój rynku biogazu.

lei wpisuje się w coraz bardziej popularny na świecie

Budowa instalacji w danej gminie bez akceptacji

model gospodarki obiegu zamkniętego.

społecznej jest bardzo trudna. Należy upowszech-

W Polsce kilka źle zarządzanych biogazowni spowo-

niać w społeczeństwie wiedzę o zaletach i przyszło-

dowało powstanie silnych uciążliwości odorowych,

ści biogazu, który obok słońca, wody czy wiatru jest

a protesty okolicznych mieszkańców, rozpowszech-

jednym z odnawialnych źródeł energii. Wykorzy-

nione przez media lokalne i krajowe spowodowały

stanie paliw kopalnych będzie ulegać ogranicze-

ukształtowanie się opinii, że „biogazownie śmierdzą”.

niom – to nie tylko kwestia odpowiedzialności za

Dlatego tak ważne jest promowanie najlepszych

środowisko czy wpływ ogólnoświatowych trendów

rozwiązań inwestycji biogazowych, gdzie z jednej

i dyrektyw, ale też nieuchronność wyczerpania tych

strony instalacje te podnoszą komfort życia okolicz-

zasobów, które trzeba jak najszybciej zastąpić łatwiej

nych mieszkańców przerabiając uciążliwą zapachowo

i zawsze dostępnymi substytutami. W proces bu-

biomasę (np. odchody zwierzęce, odpady z przetwór-

dowy świadomości społecznej włączyć się powinni

stwa, odpady kuchenne) w bezzapachowy poferment

wszyscy, którym leży na sercu zrównoważony rozwój

będący wartościowym nawozem produkując przy oka-

kraju się – począwszy od naukowców i środowisk

zji ekologiczną energię, a z drugiej strony zapewniają

opiniotwórczych, a także lokalnych autorytetów,

okolicznym mieszkańcom tanie ciepło eliminując

poprzez szkoły, media, organy administracji pań-

smog. Dobre przykłady trzeba promować i nagłaśniać

stwowej, instytucje finansowe, na sektorze biznesu

po to, aby zredukować irracjonalny lęk i opór społecz-

skończywszy.

ności lokalnych przed inwestycjami biogazowymi.

PLANOWANIE INWESTYCJI

Jak racjonalnie zaplanować budowę biogazowni?

Wybór właściwiej lokalizacji może być kluczowy dla powodzenia całej inwestycji – od szybkiego uzyskania niezbędnych zezwoleń bez protestów społecznych, budowy, uruchomienia oraz mało problemowej eksploatacji.

B

iogazownie w Polsce nazywane są „beto-

Poferment

nową krową” albo „stalową świnią”, co po

Na racjonalne zaplanowanie, a potem funkcjo-

części wskazuje na zastosowaną technologię oraz

nowanie biogazowni wpływ ma wiele czynników.

rodzaj wykorzystywanych przez nie substratów.

Jednym z najważniejszych założeń, które należy

Niezależnie jednak od tego, którą opcję wybie-

wziąć po uwagę powinno być rozwiązanie kwestii

rzemy musimy wziąć pod uwagę pewne ogólne

zagospodarowania pofermentu. To właśnie problem

kwestie.

z odpowiednim zagospodarowaniem pofermentu,

Porównanie wydajności roślin w produkcji biogazu Gatunek

Masa plonu [t/ha]

Wydajność biogazu [m3/t]

Wydajność biogazu [m3/ha]

Zielonka z kukurydzy

50

175

8750

Kiszonka z kukurydzy

45

200

9000

Burak pastewny

80

80

6400

CCM kukurydza

13

450

5850

GPS pszenica

30

175

5250

Ziemniaki

40

110

4400

Trawa łąkowa

40

95

3800

Ziarno pszenicy

6

600

3600

Źródło: Efektywność substratów wykorzystywanych do produkcji biogazu, doc. dr inż. Waldemar Gostomczyk, Politechnika Koszalińska, Wydział Nauk Ekonomicznych

18

zdj. BTS Biogas

PLANOWANIE INWESTYCJI

składowanym w otwartych lagunach, był przyczyną

i nieregularną produkcję biogazu (energii). W naj-

bardzo silnych protestów społecznych, a w konse-

lepszej sytuacji są firmy wytwarzające własny

kwencji wstrzymania pracy instalacji o mocy zain-

substrat oraz gospodarstwa rolne i hodowlane po-

stalowanej 2,1 MW.

siadające do zagospodarowania odchody zwierzęce, słomę i inne rodzaje biomasy ubocznej, a przy

Substraty

okazji mające także możliwość użytkowania pofer-

Druga kwestia to zaopatrzenie w substraty. Nie-

mentu na własnych terenach (uzyskują ogromne

odpowiednie zaplanowanie zasilania biogazowni

oszczędności z powodu zmniejszenia stosowania

w substrat spowoduje kłopoty eksploatacyjne

nawozów sztucznych).

REKLAMA

NASZ PARTNER WANGEN PUMPEN

WIODĄCY NIEMIECKI DOSTAWCA POMP DO BIOGAZOWNI DOSTARCZAMY NIEZAWODNE ROZWIĄZANIA DO SEPARACJI I ROZDRABNIANIA, POMPOWANIA, ZAŁADUNKU I WPROWADZANIA PRZY PRODUKCJI BIOGAZU

EKOHELP Specjaliści od pomp do biogazu Kontakt: 604 792 431, 48 366 27 20

zapytanie@ekohelp.com.pl - www.pompy-przemyslowe.pl

19

PLANOWANIE INWESTYCJI Lokalizacja

Ustalając lokalizację dla instalacji biogazowej

W Niemczech, które często przywołujemy jako

należy rozważyć:

wzór w tej dziedzinie, biogazownie bywają zlokali-

odległość od siedzib ludzkich (warto prze-

zowane w bezpośredniej bliskości gospodarstw do-

analizować kierunki wiatru i stawiać bio-

mowych bądź budynków użyteczności publicznej,

gazownię od strony zawietrznej względem

które korzystają z wyprodukowanego w tej insta-

domostw),

lacji ciepła. Są przypadki, gdy biogazownia o mocy

dostępność przyłącza energetycznego (GPZ, sieć

500 kW znajduje się na zapleczu kompleksu

gazowa),

hotelowego, agroturystyki czy SPA i zasila go w cie-

dojazd do obiektu – ważne dla dowozu substra-

pło. W Polsce na skutek kilku źle wybudowanych

tów i wywozu pofermentu, a w przypadku biome-

i nieprawidłowo zarządzanych biogazowni utarła

tanowni butlowozów,

się opinia, że są to obiekty odorogenne. Dobrze

teren posiadający infrastrukturę do odpowied-

prowadzona biogazownia, a taka funkcjonuje np.

niego składowania substratów oraz pofermentu

w Przybrodzie pod Poznaniem, nie emituje nie-

(silosy, zbiorniki i laguny przykryte, magazyny

przyjemnych zapachów i jest zupełnie nieodczu-

z wentylacją i biofiltrami).

walna dla otoczenia – a wręcz obniża uciążliwości zapachowe z prowadzonych hodowli zwierzęcych czy zakładów przetwórczych. Każda biogazownia

łatwo dostępne, tanie i wydajne substraty

jest instalacją gazową, w związku z tym musi być

(w szczególności bioodpady),

instalacją szczelną. Co ważne – zbiornik na pofer-

mało awaryjna technologia (energetycznie nawet

ment również powinien być przykryty, a każda

do 97 proc. sprawności teoretycznej),

biogazownia powinna być wyposażona w pochod-

racjonalne wykorzystanie ciepła (na biogazowni

nię do spalania nadmiaru biogazu.

ciepła mamy więcej niż energii elektrycznej),

REKLAMA

20

Założenia przy planowaniu inwestycji biogazowej:

PLANOWANIE INWESTYCJI Średnia produktywność biogazowni w Polsce to tylko 5250 MWh na 1 MW zainstalowanej mocy elektrycznej (dane z 2019 r.). Średnia dla Niemiec, gdzie dominują biogazownie pracujące w technologii NaWaRo (lub jej klonach) to 6250 MWh/MW zainstalowanej mocy. Przy odpowiedniej technologii oraz przy odpowiednim nadzorze technologicznym istnieje możliwość produkcji 8500 MWh na MW zainstalowanej mocy elektrycznej.

MW zainstalowanej mocy elektrycznej. Jest też przystosowana do pracy jako instalacja szczytowa generując moc w czasie tzw. „szczytu” (6:00-22:00), a w nocy funkcjonuje jako magazyn energii gromadząc biogaz pod powiększoną kopułą zbiornika na poferment.

Dostępne substraty bioodpady z przemysłu spożywczego i przetwórczego (wytłoki, wywary, osady z zakładowych oczyszczalni produkcyjnych, odpady piekarnicze i in.), o szczególnej wartości energetycznej ze wzglę-

wykorzystanie pofermentu (bardzo wartościowy

du na duże ilości białka i tłuszczów, to odpady

nawóz: 1 m jest warty min. 30-45 zł),

z masarni, rzeźni, ubojni, zakładów tłuszczowych,

korzystanie z opieki technologicznej specjalistów

których wykorzystanie uwarunkowane jest uzu-

(tzw. weterynarzy/lekarzy biogazowni).

pełnieniem instalacji o higienizator,

3

odchody zwierzęce (obornik, gnojowica, pomiot) Biogazownia rolnicza III generacji

– wykorzystanie ich bywa problemowe ze względu

Biogazownia rolnicza III generacji to najnowocze-

na dużą zawartość wody, wymaga zainstalowania

śniejszy obecnie na rynku model, który ma prawie

zbiorników fermentacyjnych o większej objętości,

nieograniczone możliwości fermentacyjne pozwalają-

biomasa uboczna agro (słoma, siano, sianokiszonka,

ce na przyjmowanie substratów różnego rodzaju. Jest

poplony) – wymagają dokładniejszej obróbki wstępnej,

dodatkowo bardzo odporna na awarie i zapewnia sta-

przeterminowana żywność z magazynów i sklepów.

Oprac. B. Klimczak

bilną produkcję energii na poziomie do 8500 MWh/ REKLAMA

www.biowatt.pl

WSZECHSTRONNE TECHNOLOGIE DLA BIOGAZU I BIOMETANU

BUDOWA

ROZRUCH

: 61 885 35 90 Biowatt S.A., ul. Blacharska 2 ail: biowatt@biowatt.pl 22 ww.biowatt.pl

61-006 Poznań, tel. 48 61 885 35 90, e-mail: biowatt@biowatt.pl

PROJEKT

BUDOWA

ROZRUCH

PLANOWANIE INWESTYCJI

Krótki przewodnik po procedurze administracyjno-budowlanej

zdj. agriKomp

Dla wielu inwestorów najtrudniejszy jest etap uzyskiwania decyzji i pozwoleń na budowę biogazowni. Z reguły jest on najbardziej czasochłonny i wieloaspektowy. Wsparcie wyspecjalizowanych firm znacznie skraca okres oczekiwania na stosowne decyzje.

/ Biogazownia o mocy 1 MW w miejscowości Doubravice

Decyzja tzw. środowiskowa

jest obligatoryjne ani do tych, dla których wymóg

Ten etap może zostać pominięty jeśli biogazownia

ten nie jest obowiązkowy.

będzie miała moc mniejszą niż 500 kW, a powierzch-

24

nia całej inwestycji nie przekroczy 1 ha (w Obszarach

Decyzja o warunkach zabudowy

Natura 2000 i Obszarach Chronionego Krajobrazu –

Analiza nieruchomości gruntowej przeznaczonej do

0,5 ha). Wynika to z rozporządzenia Rady Ministrów

realizacji inwestycji pozwala na określenie czy grunt

z dn. 10 września 2019 r. w sprawie przedsięwzięć

posiada miejscowy plan zagospodarowania przestrzen-

mogących znacząco oddziaływać na środowisko. Nie

nego. Jeśli MPZP został określony należy szczegóło-

zalicza ono tego typu instalacji do grupy przedsię-

wo przeanalizować jego zapisy, aby sprawdzić, czy

wzięć, dla których wykonanie raportu oddziaływania

zamierzenie inwestycyjne jest zgodne z wymogami

PLANOWANIE INWESTYCJI

Decyzja o środowiskowych uwarunkowaniach

PROCEDURY I DOKUMENTY

Projekt budowlany i decyzja: pozwolenie na budowę

WYMAGANE DO ROZPOCZĘCIA PROCESU INWESTYCYJNEGO

Decyzja o warunkach zabudowy (DWZ), wypis z Miejscowego Planu Zagospodarowania Przestrzennego (MPZP)

Wniosek o określenie warunków przyłączenia do sieci energetycznej MPZP. Z uwagi jednak na to, że biogazownie rolnicze

Projekt budowlany i decyzja: pozwolenie

są typem obiektów, które powstają zwykle na terenach

na budowę

wiejskich, gdzie MPZP bywa rzadkością, konieczne

Wniosek o wydanie pozwolenia na budowę na-

jest na ogół uzyskanie warunków zabudowy. W takim

leży złożyć do odpowiedniego starostwa powia-

przypadku należy szczegółowo i rzetelnie przygotować

towego po sporządzeniu projektu budowlanego

odpowiedni wniosek. Dla wielu urzędów biogazownie

dla inwestycji. Warto polegać na doświadczeniu

są rzadkością, dlatego na tym etapie mogą pojawić się

firmy projektującej tego typu obiekty z uwzględ-

wezwania do jego uzupełnienia. Do wniosku należy

nieniem technologii, którą chce się zastosować.

dołączyć koncepcję zabudowy dla biogazowni na kopii

To ważne, gdyż projekt budowlany zawiera

mapy zasadniczej, mapę zasadniczą o określonych

uszczegółowienia obejmujące technologię,

ustawowo parametrach, wypis z ewidencji gruntów

której zmiana powoduje konieczność zmiany

oraz dowód uiszczenia opłaty skarbowej od wniosku.

pozwolenia na budowę.

REKLAMA

25

zdj. agriKomp

PLANOWANIE INWESTYCJI

/ Biogazownia w Niedamowie o mocy 330 kW

Do wniosku o pozwolenie na budowę dołączamy:

i eksploatacyjną przyłączanych urządzeń, instalacji

3 egzemplarze projektu architektoniczno-budow-

lub sieci. Należy również wnieść zaliczkę na poczet

lanego,

opłaty za przyłączenie.

oświadczenie o posiadanym prawie do dyspono-

Innym niezbędnym dokumentem dla inwestora jest

wania nieruchomością na cele budowlane,

zaświadczenie z Urzędu Regulacji Energetyki o moż-

decyzję o warunkach zabudowy,

liwości sprzedaży niewykorzystanej energii do sieci.

decyzję o środowiskowych uwarunkowaniach –

Jego uzyskanie gwarantuje skorzystanie z systemów

jeśli była wymagana,

FIT lub FIP – wynikających z mocy instalacji.

oraz dowód uiszczenia opłaty skarbowej.

Uzyskanie wszystkich ww. dokumentów jest zielonym światłem na rozpoczęcie procesu budowy. Po jej

Pozostałe dokumenty i procedury

ukończeniu i uzyskaniu pozwolenia na użytkowanie

Mając już warunki zabudowy lub wypis z MPZP,

konieczne jest również dopełnienie innych formal-

który jednoznacznie dopuszcza budowę bioga-

ności, m.in. dokonanie wpisu do rejestru wytwórców

zowni na danym terenie należy skierować wniosek

biogazu rolniczego prowadzonego przez Krajowy

o uzyskanie warunków przyłączenia do właściwego

Ośrodek Wsparcia Rolnictwa oraz pozyskanie decyzji

lokalnie przedsiębiorstwa energetycznego. Wraz

w sprawie pozwolenia na wytwarzanie odpadów

z wnioskiem o uzyskanie warunków przyłączenia

z uwzględnieniem zezwolenia na magazynowanie

należy dołączyć wypis i wyrys z MPZP lub w przy-

i przetwarzanie odpadów. Z uwagi na nadzorowany

padku braku planu – decyzję o warunkach zabudo-

charakter działalności należy też wypełniać obo-

wy, oświadczenie o posiadanym prawie do dyspo-

wiązki sprawozdawcze związane z funkcjonowaniem

nowania nieruchomością, plan zabudowy na mapie

biogazowni.

sytuacyjno-wysokościowej, określający usytuowanie przyłączanego obiektu względem istniejącej sieci oraz parametry techniczne: charakterystykę ruchową

Marlena Krok, Paulina Homieja Oliwia Dziergwa agriKomp Polska Sp. z o. o.

PLANOWANIE INWESTYCJI

Jak przekonać lokalną społeczność?

Pokazać korzyści!

Poważną przeszkodą mogącą ograniczyć budowę biogazowni są protesty społeczne wobec tego typu instalacji. Lokalne społeczności obawiają się przede wszystkim fetoru. Ta wizja przesłania im długą listę korzyści materialnych i środowiskowych.

D

obrze zaprojektowana i eksploatowana

wątpliwości co do bezpieczeństwa i komfortu

biogazownia nie powinna być bardziej

ich życia. Dodatkowo brak jest obecnie wiary-

uciążliwa dla otoczenia niż przeciętna, niewielka

godnych i ogólnodostępnych źródeł informacji

fabryka czy gospodarstwo rolne. Jednocześnie

nt. biogazowni. W Niemczech biogazownie są

tam, gdzie dochodzi do sprzeciwu, protestujący

uznane za instalacje proekologiczne, niezbędne

nie biorą pod uwagę korzyści, jakie niesie ze sobą

dla zrównoważonego funkcjonowania społecz-

powstanie biogazowni np.:

ności (zagospodarowanie odpadów), posiadają

4 zwiększone wpływy do gminnego budżetu, 4 nowe miejsca pracy, 4 dostęp do doskonałej jakości nawozu organicz-

status instalacji dezodoryzacyjnych. Ten przykład

nego,

4 możliwości rozbudowy sieci gazowej i cieplnej, 4 lub poprawienie stabilności lokalnej sieci energetycznej.

pokazuje, że odpowiednia komunikacja i informacja, która wyjaśni wszystkie wątpliwości i obawy, może mieć kluczowe znaczenie dla powodzenia przyszłej inwestycji. W Polsce jest coraz więcej instalacji biogazowych, które funkcjonują prawidłowo i mogą być świetnym przykładem na

Czasem opór mieszkańców jest tak silny, że

zobrazowanie, jak będzie wyglądać i funkcjono-

albo inwestor zniechęcony nim rezygnuje, albo

wać przyszła inwestycja.

stronę protestujących biorą władze lokalne

Czynnikami mogącymi opóźnić lub nawet

i wydają decyzje uniemożliwiające rozpoczęcie

zablokować planowaną inwestycję są nie tylko

budowy.

protestujący lokalni mieszkańcy. Zdarza się

Należy mieć na uwadze, że kolejne tego typu in-

niestety, że również urzędnicy po prostu błędnie

westycje mogą mieć podobne problemy. Protesty

interpretują przepisy, co wpływa na cały proces

wynikają przede wszystkim z obawy ludzi przed

uzyskiwania pozwoleń dla planowanej bioga-

zmianą lub nową inwestycją, która wzbudza

zowni. Często, nawet pomimo przychylności 27

PLANOWANIE INWESTYCJI lokalnych władz, nie ma gwarancji szybkiego sfi-

technologii. Dodatkowo, w związku ostatnimi

nalizowania wszystkich formalności, co wynika

zmianami w zakresie zagospodarowania odpa-

z czasochłonnych i żmudnych procedur admi-

dów, dotychczasowe kompetencje starostw dla

nistracyjnych. Chodzi tutaj m.in. o tzw. decyzje

nawet małych instalacji, przejęły urzędy mar-

środowiskowe i pozwolenia zintegrowane, które

szałkowskie. Skutek jest taki, że ze względu na

wydają regionalne dyrekcje ochrony środowi-

ograniczoną liczbę pracowników czas wyda-

ska (RDOŚ) oraz Marszałkowie Województw.

wania niezbędnych decyzji na przetwarzanie

Według Unii

i magazynowanie odpadów wydłuża

Producentów

się znacząco. Formalności przeciąga-

i Pracodawców Przemysłu Biogazowego (UPEBI), Regionalna Dy-

Prawidłowo eksploatowana biogazownia nie powinna stwarzać żadnych uciążliwości dla otoczenia

ją się jeszcze bardziej, jeśli w danej lokalizacji brakuje planu zagospodarowania przestrzennego (w wielu polskich gminach wciąż tych planów nie uchwalono). Niestety, nawet jeśli

rekcja Ochrony

przedmiotowy plan jest, to często

Środowiska

zdarza się, że nie ma w nim wyznaczo-

w wielu przypadkach wymaga od biogazowych

nych terenów pod inwestycje OZE. Wiąże się to

inwestorów niekończących się, a bywa, że cza-

z koniecznością jego zmiany, co pozwoli na uzy-

sem niedorzecznych uzupełnień oraz wyjaśnień

skanie pozwolenia na budowę takiego obiektu.

oraz niezrozumiałych i niekiedy nie związanych

Kamil Kozłowski

z inwestycją korekt. Według inwestorów wyni-

Zakład Zagospodarowania Odpadów

ka to m.in. z braku często podstawowej wiedzy

w Poznaniu Sp. z o.o.

o biogazowniach i irracjonalnej niechęci do tej

Uniwersytet Przyrodniczy w Poznaniu

REKLAMA

• systemy mieszania • pompy i separatory • komory fermentacyjne ze stali szlachetnej

Erich Stallkamp Polska sp. z o.o.

Noskowo 1 • 76-122 Wrześnica, tel. 59 810 75 91 • kom. 502 220 696 • info@stallkamp.pl

WWW.STALLKAMP.PL 28

O C Z Y S Z C Z A N IE P O W IE T R Z A – S K U T E C Z N A D E Z O D O R Y Z A C J A

Czyste powietrze to niezbędny składnik komfortowego życia. Nieprzyjemne zapachy pochodzące z rolnictwa, biogazowni czy oczyszczalni ścieków mogą zostać skutecznie zneutralizowane przy użyciu biofiltrów powietrza.

C Z Y M

J E S T F IL T R A L IT E

A IR ?

®

Biofiltr wykorzystujący złoże Filtralite Air wypełniony jest keramzytem dobranym na zamówienie do konkretnego zastosowania. Keramzyt to porowate i wytrzymałe ceramiczne kruszywo. Materiał znany jest od lat 40 XX wieku.

Co wyróżnia B IO F IL T R Y Z F IL T R A L IT E

®

®

A IR ?

Stabilna struktura złoża – nie kruszy się, nie pleśnieje, nie traci właściwości z upływem lat Duża powierzchnia kontaktu Wysoka skuteczność, doskonała przepustowość i niskie straty ciśnienia Nieduży ciężar pozwala na elastyczne wpasowanie w infrastrukturę obiektu.

Funkcja buforu wilgoci – Porowata struktura pochłania wodę, co podnosi skuteczność zraszania złoża.

Początkowa zdolność sorpcyjna – Filtralite® Air posiada materiałowe właściwości sorpcyjne H2S, więc filtr rozpocznie usuwanie nieprzyjemnego zapachu, jeszcze przed wpracowaniem procesu biologicznego.

Prosta zasada działania przekłada się na niskie koszty inwestycyjne i użytkowe.

Biogazownia Bogense, Dania Przetwarza około 300 000 ton biomasy rocznie 40 000 m3/h oczyszczanego powietrza dzięki filtrom wypełnionym 750 m3 Filtralite® Air 10-20 mm, D = 18,5 m, h= 1 m Układ przeciwprądowy z systemem dysz do zraszania wodą Oczyszczanie polega na tłoczeniu zanieczyszczonego powietrza przez wypełnienie Filtralite® Air. Dezodoryzacja polega na biologicznym neutralizowaniu złowonnych gazów. Wypełnienie jest okresowo zraszane wodą. Po kilku tygodniach na powierzchni Filtralite® Air wykształca się w pełni błona biologiczna z naturalnie występujących bakterii, które żywią się zanieczyszczeniami pochodzącymi z oczyszczanego powietrza.

L E C A P u l. K r a s te l. 6 6 6 e -m a il:

o ls k a s p . z o .o . ic k ie g o 9 , 8 3 -1 4 0 G n ie w 0 4 8 9 6 0 l e c a @l e c a . p l

www.leca.pl www.filtralite.com

Pod marką Filtralite, Leca Polska sp. z o.o. oferuje oparte na keramzycie rozwiązania dla inżynierii środowiska. wypełnienia keramzytowe pozwalają na prowadzenie procesów uzdatniania wody, oczyszczania ścieków, filtracji zawiesin, oczyszczania powietrza. Keramzyt wykorzystywany jest również m.in. w uprawach hydroponicznych, w gospodarce wód opadowych, jako drenaż zielonych dachów, a także jako pokrywa pływająca na laguny z gnojowicą. Zapraszamy do kontaktu i uzyskania szczegółowych informacji.

PLANOWANIE INWESTYCJI

Mikrobiogazownie rolnicze – uproszczona ścieżka inwestycyjna

zdj. NATURALNA ENERGIA.plus Sp. z o.o.

Proces inwestycyjny rozpoczyna się już w momencie, gdy wykonujemy pierwsze kalkulacje opłacalności planowanej inwestycji.

Z

wieńczeniem jest pierwszy przychód lub

rolniczej może wybrać jedną ze ścieżek generowania

oszczędność jaką generuje mikrobiogazownia.

korzyści, tj. całość wytworzonej energii elektrycznej

Dlatego przy omawianiu uproszczonej ścieżki mu-

może sprzedać w taryfie FIT (Art. 70b ustawy OZE –

simy wziąć pod uwagę aspekty prawa: budowlanego,

95 proc. ceny referencyjnej dla biogazowni rolniczych)

o ochronie środowiska oraz energetycznego i o odna-

lub postawić na tzw. mix, czyli maksymalnie wykorzy-

wialnych źródłach energii (OZE).

stać energię na potrzeby własne, a nadwyżki sprze-

Zacznijmy od definicji mikrobiogazowni rolniczej.

Została ona określona w ustawie o OZE i co do idei

w cenie sprzedaży energii na rynku konkurencyjnym.

mówi, że jest to urządzenie techniczne, przyłączone do

Zagadnienie to reguluje art. 19 ust. 1 ustawy o OZE.

sieci elektroenergetycznej o napięciu znamionowym

Zdecydowanie odradzamy użytkownikowi mikrobio-

niższym niż 110 kV, wytwarzające biogaz z substratów

gazowni rozliczanie w formule prosumenta, bowiem

pochodzenia rolniczego (biogaz rolniczy) oraz jest

instalacja 44 kWe wytwarza do 350 MWhe/rok, a więc

wyposażone w układ kogeneracyjny o łącznej mocy

zdecydowanie więcej niż zużywa gospodarstwo.

do 150 kWe+th, w tym do 50 kW mocy elektrycznej.

Analiza opłacalności: użytkownik mikrobiogazowni 30

dać w taryfie FIT lub do sprzedawcy zobowiązanego

Zagadnienia środowiskowe: nie jest wymagana tzw. decyzja środowiskowa. Reguluje to Rozporządzenie

PLANOWANIE INWESTYCJI zdj. NATURALNA ENERGIA.plus Sp. z o.o.

Rady Ministrów z 10 września 2019 r. w sprawie przedsięwzięć mogących znacząco oddziaływać na środowisko (Dz.U.2019 poz. 1839 Art.2 ust.1 pkt 47).

Sprawy budowlane: jeszcze do września 2020 r. mikrobiogazownia rolnicza traktowana była jak instalacja fotowoltaiczna o mocy do 50 kWp. Aktualnie procedury nadal są uproszczone, bowiem zgodnie z Art. 29, ust.3 pt. 3) lit. e) Ustawy Prawo Budowlane na rolniku budującym mikrobiogazownię rolniczą nie ciąży obowiązek pozyskania tzw. pozwolenia na budowę. Dla poprawności procesu należy jednak przeprowadzić procedurę zgłoszenia budowy lub wykonywania innych robót budowlanych.

Regulacje energetyczne: mikrobiogazownie rolnicze przyłączane są do sieci niskiego napięcia,

wytwarzania energii elektrycznej w mikroinstalacji na

tej która już funkcjonuje w gospodarstwie. Dzięki

bazie biogazu rolniczego nie wymaga koncesji. Każda

temu procedura przyłączenia przez OSD instalacji

tego typu instalacja jest zgłaszana przez OSD do URE

do sieci elektroenergetycznej przebiega identycznie

i KOWR, który prowadzi stosowny rejestr. Według

jak w przypadku klasycznej mikroinstalacji OZE (np.

raportu URE na koniec 2020 funkcjonowało w Polsce

fotowoltaicznej), czyli zgodnie z art. 20 ust. 1 ustawy

30 mikroinstalacji wykorzystujących biogaz rolniczy.

o odnawialnych źródłach energii.

Rejestracja i sprawozdawczość: podjęcie i wykonywanie działalności gospodarczej w zakresie

Adam Orzech prezes zarządu NATURALNA ENERGIA.plus Sp. z o.o.

REKLAMA

31

PLANOWANIE INWESTYCJI

BIOTECHNIKA ul. Tymienieckiego 25 90-350 Łódź e-mail: info@biotechnika.net www.biotechnika.net

PLANOWANIE INWESTYCJI >>>>

32

BIOTECHNIKA to lider w kompleksowej obsłudze projektów z obszaru biotechnologii przemysłowej, głównie z zakresu biorafinacji surowców, biopaliw, bioenergii i biologicznego zagospodarowania odpadów i ścieków. Posiadamy zespół wyspecjalizowanych inżynierów i projektantów wszystkich branż niezbędnych do całościowej obsługi przedsięwzięcia. Współpracujemy z globalnymi producentami urządzeń i technologii. Prowadzimy prace B+R. Nasze usługi koncentrują się na doradztwie technologicznym, projektowaniu wielobranżowym i implementacji technologii.

BIOWATT S.A. ul. Blacharska 2 61-006 Poznań tel.: +48 666 600 662 tel./fax: +48 61 885 35 90 e-mail: biowatt@biowatt.pl www.biowatt.pl BIOWATT S.A. zajmuje się projektowaniem, dostawą technologii i budową instalacji biogazowych.

Dostarczamy wysokiej jakości technologię i budujemy biogazownie rolnicze, odpadowe, przemysłowe i składowiskowe. Oferujemy rozwiązania technicznie umożliwiające uzdatnianie biogazu do parametrów gazu ziemnego oraz zatłaczanie do sieci gazowych. Oferujemy również usługi uzyskania pozwolenia na budowę biogazowni oraz warunków przyłączenia do sieci energetycznej i gazowej. Służymy fachową pomocą na wszystkich etapach inwestycji.

MDI Energia S.A. 03-994 Warszawa ul. Wał Miedzeszyński 608 tel.: +48 22 376 68 50 fax: +48 22 376 68 51 e-mail: biuro@mdienergia.pl www.mdienergia.pl

Naturalna Energia.plus Sp. z o.o. ul. Robotnicza 52A 53-608 Wrocław tel.: +48 71 341 02 19, +48 607 706 719 e-mail: centrala@naturalnaenergia.plus www.naturalnaenergia.plus

Uniserv S.A. ul. Woźniaka 7A 40-389 Katowice tel.: +48 32 35 99 100 fax: +48 32 35 99 199 e-mail: uniserv@uniserv.pl www.uniserv.pl

MDI Energia S.A. to spółka notowana na warszawskiej giełdzie papierów wartościowych. Głównym obszarem działalności jest realizacja projektów z sektora branży OZE. Spółka specjalizuje się w kompleksowym wykonawstwie biogazowni, farm fotowoltaicznych oraz wiatrowych.

Działalność firmy obejmuje również budowę obiektów kubaturowych.

Spółka posiada kilkunastoletnie doświadczenie w branży energetycznej.

Znajomość rynku, wykwalifikowana kadra inżynierska, specjalistyczna wiedza oraz wykorzystywanie nowoczesnych technologii czynią firmę rzetelnym i godnym zaufania partnerem biznesowym.

NATURALNA ENERGIA.plus Sp. z o.o. to wyspecjalizowany podmiot działający w branży OZE, ze szczególnym uwzględnieniem technologii mikro i małych biogazowni o mocach od 11 do 74 kWe. Firma dostarczyła, zainstalowała i zarządza pracą ponad trzydziestu biogazowni w sektorze rolnym: hodowli bydła i trzody chlewnej.

W trakcie realizacji są kolejne inwestycje, w tym w małych, gminnych oczyszczalniach ścieków.

W Polsce firma jest wyłącznym, autoryzowanym partnerem producenta biogazowni BIOLECTRIC®.

Uniserv S.A. jest holdingiem polskich firm świadczących specjalistyczne usługi inżynieryjno-budowlane dla przemysłu. W ramach Grupy Kapitałowej firma realizuje w pełnym zakresie nowe obiekty przemysłowe i energetyczne, a także wykonuje remonty i modernizacje istniejących. Wykorzystując posiadane kompetencje Uniserv oferuje instalacje służące ochronie środowiska oraz oparte na odnawialnych źródłach energii, w tym realizacje „pod klucz” inwestycji w biogazownie i biometanownie.

Doradztwo & Consulting

MRK Sp. z o.o.

ul. Kwiatowa 14/4, 61-881 Poznań tel. 507 786 173, tel. 792 122 038 NIP: 7831823216

MRK to zespół ekspertów, którzy od wielu lat działają w segmentach: biomasowym, pelletowym i biogazowym, dzięki czemu posiadają szerokie kompetencje w zakresie doradztwa dla firm funkcjonujących w wymienionych branżach.

Jeśli myślisz o: • budowie biogazowni, • budowie linii do pelletowania lub fabryki pelletu, • montażu kotła biomasowego SKONTAKTUJ SIĘ Z NAMI.

MRK Sp. z o.o.

ul. Kwiatowa 14/4, 61-881 Poznań tel. 507 786 173, tel. 792 122 038 NIP: 7831823216

Kontakt: MRK Sp. z o.o., ul. Kwiatowa 14/4, 61-881 Poznań tel. +48 507 786 173, +48 792 122 038 kontakt@mrkonline.pl

TECHNOLOGIE

Klucz do sukcesu?

Wybór odpowiedniej technologii W przypadku nowobudowanych instalacji biogazowych, czynnikiem determinującym końcowy sukces całej inwestycji jest wykorzystanie innowacyjnych rozwiązań technicznych i technologicznych.

Z

astosowanie nowych technologii, szczególnie tych rozwijających się w oparciu o polską myśl

4 pozwalają na ko-fermentację szerokiej gamy odpadów organicznych dostępnych na rynku

techniczną, wydaje się jak najbardziej uzasadnione.

(w szczególności materiałów odpadowych), co

Technologie, które obecnie znajdują zastosowanie

ma duże znaczenie dla bilansu ekonomicznego

w nowopowstających i projektowanych biogazow-

inwestycji,

niach charakteryzują się:

4 wysoką wydajnością produkcji biogazu i biometanu, co pozwala na efektywniejsze wykorzystanie

4 tańszą budową oraz eksploatacją w porównaniu do konkurencyjnych technologii z Niemiec lub Francji.

surowców, REKLAMA

KOMPLEKSOWY NADZÓR nad BIOGAZOWNIAMI WSPARCIE w planowaniu inwestycji

Skuteczność potwierdzona w praktyce!

Pracownia Ekotechnologii Uniwersytet Przyrodniczy w Poznaniu www.ekolab.up.poznan.pl

34

Kierownik Pracowni prof. dr hab. inż. Jacek Dach pracowniaekotechnologii@gmail.com tel.: 609 610 877

TECHNOLOGIE Wybór technologii Należy zaznaczyć, że bardzo często technologie zagraniczne nie są przystosowane technicznie do wykorzystania surowców w polskich warunkach.

Podobnie rzecz się ma z ich przystosowaniem do naszych warunków klimatycznych – zwłaszcza na wschodzie kraju, gdzie zimą temperatura może spadać do kilkunastu stopni poniżej zera skutecznie

miejsce – na podstawie danych teoretycznych. Takie

unieruchamiając podzespoły instalacji. Oba aspekty

działania pozwalają uniknąć sytuacji niedoszacowania

mogą przyczyniać się do pojawienia się późniejszych

lub przeszacowania mocy instalacji. Przykładem mogą

problemów technologicznych podczas eksploatacji.

być tutaj odpady poubojowe, których wydajności w za-

Do tego należy dodać wysokie koszty serwisu tech-

leżności od procesu produkcyjnego mogą się różnić

nicznego urządzeń, których naprawy dokonywane są

nawet o 100 proc.! Drugą istotną kwestią jest odpo-

tylko przez autoryzowany zagraniczny serwis.

wiednia koncepcja a następnie wykonanie projektu

W związku z tym już podczas planowania i projek-

technologicznego. Dobrze zaprojektowana instalacja

towania całej inwestycji należy skorzystać z usług

pozwoli uniknąć długich przestojów np. podczas

profesjonalnych firm z doświadczeniem na polskim

konieczności przeprowadzenia prac serwisowych

rynku biogazowym. Już w pierwszym etapie należy

w jednym ze zbiorników fermentacyjnych. Na tym

również oszacować potencjał energetyczny planowa-

etapie jednym z najważniejszych zadań, które będą

nych do wykorzystania surowców. Zajmują się tym

miały znaczenie dla powodzenia przyszłej inwestycji

specjalistyczne laboratoria biogazowe, które określają

jest również dobór odpowiednich urządzeń takich jak:

wydajność biogazową materiałów na podstawie pobra-

rodzaj zbiornika fermentacyjnego lub systemu miesza-

nych próbek substratów, a nie jak ma to wielokrotnie

nia cieczy fermentacyjnej.

REKLAMA

Magazyn gazu z podwójną membraną | Osłona przed emisją Magazyn gazu w folii | Pojedyncze pokrycie System wykrywania wycieków

Baur Folien GmbH Gewerbestraße 6 D-87787 Wolfertschwenden Germany

 +49 83 34 99 99 1-0  +49 83 34 99 99 1-99  info@baur-folien.de d www.baur-folien.de

35

Odpowiednie zbiorniki W instalacjach biogazowych w Europie (m.in. w Niemczech, Włoszech, jak również w Polsce) najczęściej wykorzystuje się zbiorniki żelbetonowe.

Są one budowane są poprzez odlanie formy lub

Analizator biogazu

BIOGAS 5000

z gotowych prefabrykatów, ściągniętych stalowymi linkami. Konstrukcja takich reaktorów umożliwia przykrycie ich zarówno elastyczną kopułą (umożliwiającą magazynowanie produkowanego biogazu), jak również zastosowanie stropu żelbetonowego.

Podczas procesu fermentacji w zbiorniku panują warunki silnie agresywne. Przy temperaturze ok.

40°C, wysokim nasyceniu parą wodną oraz obecności siarkowodoru (często ponad 1000 ppm), może dojść do chemicznej korozji betonu. W związku z tym zbiorniki fermentacyjne powinny zostać wykonane z betonu o odpowiednich właściwościach, a ściany wewnętrzne zabezpieczone materiałami izolacyjnymi, przynajmniej powyżej poziomu cieczy fermentacyjnej. Budowane zbiorniki betonowe mają wysokość do ok. 6-8 m, natomiast ich średnica może dochodzić nawet do ok. 36 m. Takie wymiary (mała wysokość, duża średnica) sprawiają, że stosunek powierzchni do objętości przyczynia

ZASTOSOWANIE: Monitorowanie składu biogazu z procesu fermentacji metanowej.

Monitorowanie składu biogazu w oczyszczalniach ścieków.

Odzysk i zagospodarowanie biogazu.

się do dużych strat ciepła przez okrywającą fermentor membranę w sezonie zimowym lub silnego nagrzewania w czasie lata.

W polskich warunkach klimatycznych najbardziej uzasadnionym rozwiązaniem wydaje się być budowa zbiorników stalowych o odpowiednim stosunku

ZALETY: Jedyny na rynku aparat posiadający certyfikat kalibracji ze znakiem UKAS (ISO 17025) dla CH4, CO2, O2.

Certyfikaty ATEX II 2G Ex ib IIA T1 Gb (Ta = -10°C do +50°C), IECEx, CSA, MCERTS. Pomiar do sześciu gazów w jednym urządzeniu.

Dokładny – najnowsza technologia w podczerwieni, pozwalająca na bardzo dokładny i szybki pomiar.

Niezawodny – w warunkach polowych, odporny na wstrząsy i wpływy warunków atmosferycznych – obudowa IP65.

Kolorowy wyświetlacz, 4,3” TFT – równoczesne wyświetlanie wszystkich mierzonych gazów na ekranie.

Funkcjonalna klawiatura.

Kalibracja – możliwość dokonania w warunkach polowych.

Szybkie ładowanie baterii.

Pojemna pamięć – przechowuje do 500 pomiarów.

Gwarancja 3 lata.

Lekki – niewielkie gabaryty.

wysokości do średnicy (optimum to 1:1), co pozwala ograniczyć duże koszty związane z dodatkowym ogrzewaniem lub chłodzeniem. Dodatkowo ten rodzaj fermentorów jest szybszy w budowie (w porównaniu do fermentorów betonowych) oraz umożliwia szybszy rozruch technologiczny biogazowni. Należy jednak pamiętać, że instalacja biogazowa będzie funkcjonować poprawnie tylko wtedy, gdy zapewniona zostanie odpowiednia obsługa technologiczna i serwis techniczny.

Sposoby mieszania Wybór odpowiedniego sposobu mieszania cieczy fermentacyjnej jest jednym z najważniejszych zadań podczas projektowania instalacji biogazowej.

WWW. TUSNOVICS.PL tel. (12) 633 13 54

Zastosowanie mało wydajnych lub nieodpowiednich urządzeń mieszających może doprowadzić do

ŻELBETOWE

ZBIORNIKI PREFABRYKOWANE

A-Consult Sp. z o.o. ul. Czorsztyńska 2 60-474 Poznań tel. +48 61 866 07 27 e-mail: info@aconsult.pl www.aconsult.pl /dk/de/co.uk

7.500 zbudowanych zbiorników 30 lat doświadczenia projektujemy produkujemy budujemy

TECHNOLOGIE powstawania grubej warstwy kożucha, a w konse-

płaszcz, który dodatkowo doskonale chroni przed

kwencji do awarii i zatrzymania pracy biogazowni.

niekorzystnym działaniem wysokiego ciśnienia

Dokładne wymieszanie cieczy wewnątrz fermentora

oraz korozją. Dodatkową ich zaletą jest możliwość

pozwala również na równomierną dystrybucję ciepła

chłodzenia silnika przez omywające je medium.

i substancji odżywczych w całej jego objętości. Dzię-

Mieszadła te są zanurzane całkowicie w pulpie

ki temu niwelowane jest zagrożenie powstawania

fermentacyjnej i posiadają dwu lub trzyłopatowe

stref o różnych temperaturach. Szczególnie istotne

śmigła. Zastosowanie systemu rur, żurawika, ko-

jest to w przypadku

łowrotu liniowego oraz profili

prowadzenia procesu

prowadzących mieszadła pozwala

w warunkach termofilowych (w temperaturze ok. 52-56°C). Zbyt wysoka temperatura wewnątrz fermentora może doprowadzić do

Dobrze zaprojektowana instalacja pozwoli uniknąć długich przestojów np. podczas konieczności przeprowadzenia prac serwisowych

zbiornika fermentacyjnego) położenia urządzenia. Przyjmuję się, że zapotrzebowanie mocy tego rodzaju mieszadeł wynosi ok. 10 kW na 1000 m3 cieczy. W przypad-

„zabicia” mikroflory

ku zastosowania mieszadeł śmigło-

fermentacyjnej.

wych należy również pamiętać, że

W praktyce biogazowej najczęściej zastosowanie

wszystkie przejścia rur prowadzących przez pokrycie

znajdują mieszadła mechaniczne śmigłowe (z silni-

fermentora oraz obudowa silnika muszą być całko-

kiem zanurzeniowym) lub prętowe skośne.

wicie gazo oraz wodoszczelne. Ponadto w przypadku

Mieszadła śmigłowe napędzane są bezprzekład-

prowadzenia fermentacji w warunkach termofi-

niowymi silnikami elektrycznymi. Obudowa tych

lowych (ok. 52-55°C) konieczne jest zapewnienie

urządzeń wyposażona jest w specjalny wodoszczelny

odpowiedniego chłodzenia silnika.

REKLAMA

Firma Bio-Tec – dostawca osprzętu biogazowego: • odsiarczalniki, • filtry silaxanów, • osuszacze, • wymienniki ciepła, • pochodnie.

Dostarczamy również instalacje do pasteryzacji i higienizacji odpadów.

Kontakt: Bio-Tec ul. św. Katarzyny 4, 87-100 Toruń tel. +48 664 944 944

www.bio-tec.pl 38

na pozycjonowanie (z zewnątrz

TECHNOLOGIE REKLAMA

REKLAMA

Terra Variant 435 Wóz do pofermentu dla każdego.

39

TECHNOLOGIE Alternatywą dla mieszadeł śmigłowych, mogą

stałe wytwarzanie prądu przepływowego we wnętrzu

być mieszadła prętowe. W przypadku tych

fermentora. Prąd ten skierowany jest w dół i zawraca

urządzeń silnik napędowy osadzany jest na

do góry przy ścianach. Mieszadła te charakteryzują

końcówce wału, które montuje się w położeniu

się zapotrzebowaniem mocy na poziomie ok. 5,5

skośnym do fermentora. Sam silnik montowany

kW przy 3000 m3 cieczy. Ponadto montaż śmigieł

jest na zewnątrz zbiornika. Dla bezpieczeństwa

może nastąpić w specjalnej rurze prowadzącej dla

wały mieszadeł bardzo często są dodatkowo

wytworzenia odpowiedniego przepływu, a dodatko-

mocowane do dna fermentorów. W celu zwięk-

we zastosowanie odpowiedniego rodzaju zbiornika

szenia efektu mieszania wał wyposażany jest

fermentacyjnego (o stosunku wysokości do średnicy

w jedną lub kilka łopat mieszających (o dużej

1:1) pozwala na zwiększenie efektu mieszania oraz

powierzchni).

ograniczenie zużycia energii w instalacji biogazowej.

Coraz większym zainteresowaniem, szczególnie

Na rynku spotkać można również oferowane przez

w technologiach duńskich i polskich, cieszą się

producentów hydrauliczne i pneumatyczne układy

mieszadła osiowe (montowane w rurze prowadzącej),

mieszania, które najczęściej znajdują zastosowanie

które charakteryzują się bardzo dobrą efektywno-

jako wsparcie tradycyjnych systemów mechanicz-

ścią mieszania oraz niższym zużyciem energii. Są

nych. Prowadzone w tym zakresie badania potwier-

one montowane na wałach mieszadeł sytuowanych

dzają, że hybrydowe systemy mieszania pozwalają

centralnie w fermentorze, co pozwala ograniczyć

zwiększyć wydajność produkowanego w instalacji

siły oddziaływujące na mieszadło. Urządzenia te

biogazu.

Kamil Kozłowski

należą do grupy wolnoobrotowych, a prędkość silnika napędowego, umiejscowionego na zewnątrz

Zakład Zagospodarowania Odpadów w Poznaniu Sp. z o.o.

zbiornika, jest redukowana przez przekładnię do nawet kilku obrotów na minutę. Ich zadaniem jest

Uniwersytet Przyrodniczy w Poznaniu

REKLAMA

Efektywne podawanie komponentów

ENGINEERED TO WORK

Dozownik PreMix® • uniwersalny dozownik w zabudowie z maceratorem RotaCut • skuteczna separacja ciał stałych i ochrona sekcji pompującej • przygotowanie rozdrobnionej i homogennej zawiesiny • wzrost efektywnołci fermentacji i produkcji biogazu • wykonanie szybkoserwisowe • niskie koszty eksploatacji Dozownik CC-Mix® • uniwersalny dozownik do substratów nie wymagających rozdrabniania • strefa separacji ciał stałych • sprawne mieszanie i podanie biomasy do fermentacji • wykonanie szybkoserwisowe • niskie koszty eksploatacji Zapytaj nas również o pompy, More Power from your biogas plant maceratory i rozdrabniacze!

Increase gas yield and operation reliability

Engineered to work

Kontakt: VOGELSANG Sp. z o.o.

• Al. San Francisco 9 • 55-020 Rzeplin • www.vogelsang.info • poland@vogelsang.info If•economic tel 71 798 95 80operation of your biogasplant and efficient is needed, you need the rights components.

40

Vogelsang EnergyJet® solid matter feeder The efficient solution for trouble-free digester feeding • resistant to foreign matter and durable like a solid matter screw

zalety technologii oczyszczania biogazu

Produktem wyjściowym z naszej instalacji jest biometan oczyszczony do jakości gazu ziemnego, dzięki czemu może być on wykorzystany w istniejącej infrastrukturze sieci gazowej. To z kolei pozwala na efektywne energetycznie wykorzystanie go tam, gdzie jest najpotrzebniejszy. Modułowa konstrukcja kontenerowa umożliwia łączenie kilku jednostek, dzięki czemu nasze instalacje można projektować elastycznie w celu zwiększenia ilości produkowanego gazu od 100 do 2000 m3/h lub nawet więcej.

technologia membranowa

Oferowane przez nas rozwiązanie bazuje na technologii membranowej, która skutecznie oddziela CO2 od wartościowego energetycznie metanu. Jest to technologia procesowa typu „plug-and-play”, niewymagająca dodatkowych zasobów operacyjnych, takich jak woda czy ciepło. Instalacje realizowane przez firmę Nahtec wykazują się wysoką efektywnością, a co więcej – w ramach współpracy pomagamy przy sprzedaży biometanu na rynku unijnym. Takie rozwiązanie może znacząco wpłynąć na dochodowość całej inwestycji.

j

p

,

Kontakt w Polsce: Klaudiusz Nowotny, tel. +48/664-843-535 e-mail: klaudiusz.nowotny@nahtec.at

TECHNOLOGIE

Silnik – serce biogazowni.

Jak sprawić, żeby zawsze biło?

O tym, jak dobrać odpowiedni silnik do instalacji biogazowej, z Krzysztofem Maciągiem, dyrektorem handlowym TEDOM, rozmawia Jolanta Kamińska.

Jedną z kluczowych decyzji, przed jaką stoi inwestor, jest wybór silnika do biogazowni. Dlaczego ten element jest nazywany sercem biogazowni?

Agregat kogeneracyjny jako element całości układu technologiczno-biologicznego odpowiada za generowanie przychodów. Bez produkcji energii elektrycznej, za którą ten element odpowiada, i która jest z jednej strony wprowadzana do sieci oraz z drugiej strony zasila potrzeby własne obiektu, biogazownia nie mogłaby funkcjonować.

Dodatkowo ciepło produkowane przez silnik, ale również odzyskiwane ze spalin agregatu, służy przede wszystkim do podgrzewania komór fermentacyjnych oraz innych celów grzewczych i technologicznych.

Na co przyszły właściciel instalacji powinien

42

zwrócić uwagę wybierając silnik?

się zbytniego przewymiarowania z ograniczeniem

Dobór odpowiedniego rozwiązania powinien

mocy (<20 proc.). Z drugiej jednak strony wybór

opierać się na kilku aspektach. Pierwszym z nich

urządzenia, które będzie musiało w trybie ciągłym

jest rodzaj/typ biogazowni, czyli specyfika subs-

pracować ze 100 proc. obciążeniem mechanicz-

tratów dostępnych w okolicach inwestycji definiu-

nym powoduje zwiększone koszty serwisowe.

jących czy obiekt będzie biogazownią utylizującą

Kolejny aspekt to przewidywane zanieczyszcze-

odpady pochodzenia rolniczego lub przetwórstwa

nia biogazu w postaci siarkowodoru, siloksanów

spożywczego, czy klasycznym obiektem, w którym

oraz innych substancji, za które odpowiedzialny

głównym substratem będą kiszonki roślin,

jest substrat. Na rynku są dostępne urządzenia

gnojowica i obornik. Drugi aspekt to odpowiedni

mniej lub bardziej odporne na zanieczyszczenia, co

dobór mocy urządzenia do ilości przewidywanej

z kolei wiąże się z kosztami eksploatacji urządzeń

produkcji biogazu. W tym przypadku nie zaleca

służących do oczyszczania biogazu takich jak filtry

TECHNOLOGIE siloksanów, odsiarczalniki i osuszacze biogazu.

czekamy i deklarujemy pełne wsparcie technolo-

Wisienką na torcie jest cena urządzenia rozpatrywa-

giczne dla inwestora, który jako pierwszy w Polsce

na wraz z kosztem serwisowania przez cały prze-

odważy się zbudować hodowlę krewetek, ponieważ

widywany okres eksploatacji biogazowni tj. najczę-

znamy przykłady z rynku niemieckiego czy czeskiego,

ściej 15-letni okres wsparcia. Inwestor powinien

gdzie taki biznes okazał się strzałem w dziesiątkę.

uwzględnić jeszcze dostępność części zamiennych,

Tym bardziej, że hodowlę suma afrykańskiego przy

lokalizacji najbliższego serwisu oraz zaplecza ma-

biogazowni już mamy w okolicach Cieszyna i działa

gazynowego wybranego dostawcy silnika.

ona z dużymi sukcesami.

Czy widzi pan w ostatnich latach zmiany na rynku

Z jakimi błędami pan się najczęściej spotyka będąc

w tym zakresie? Wydaje się, że przyszli biogazownicy

dostawcą technologii dla biogazowni?

powinni stawiać wyłącznie na silniki kogeneracyjne,

Podstawowym błędem jest zaufanie nieuczciwym

a nie te wytwarzające jedynie energię elektryczną.

dostawcom technologii twierdzącym, iż biogazownia

Dziś inwestorzy są bardziej świadomi i nie kierują się

może być uniwersalnym obiektem dostosowanym do

tylko ceną przy wyborze technologii oraz silnika, lecz

wszelkiego rodzaju substratów. Rodzaj i typ agregatu

również możliwościami prowadzenia dodatkowego

jako serca biogazowni, objętości komór fermentacyj-

biznesu ściśle powiązanego z biogazowniami, czego

nych i magazynowych, system mieszania, podajnik

przykładem są np. obiekty w Michałowie, Boleszynie

substratów czy stacja oczyszczania biogazu powin-

i Sieńsku, które dostarczają ciepło lokalnej społecz-

ny być dostosowane do takich substratów, jakimi

ności lub obiekt, który realizujemy w Konarzycach.

inwestor będzie dysponował na etapie eksploatacji.

Tam nadwyżki ciepła będą przeznaczone do produk-

Oczywiście, niektóre elementy zawsze można dobu-

cji chłodu za pomocą chillera absorpcyjnego i kiero-

dować lub zmienić, lecz z punktu widzenia kosztów

wane m.in. do przechowalni warzyw. Z utęsknieniem

inwestycji jest to zawsze droższe oraz czasochłonne.

REKLAMA

Firma TEDOM powsta a w 1991 rok . ci g wier wiek z ma ej rmy sta a si sp k mi zynaro ow zatr niaj c pona 00 pracownik w i ostarczaj ca swe pro kty na rynki ziesi tek kraj w wiata. obecnie jeste my wiatowym li erem w pro kcji agregat w kogeneracyjnyc zasilanyc biogazem, gazem ziemnym i p .

ostarczyli my i r c omili my j pona 8000 szt. je nostek kogeneracyjnyc . o er jemy agregaty w zakresie mocy 7 10.000 k . asna pro kcja silnik w gazowyc sprawia, i instalacje c p nie maj dla nas tajemnic.

TEDOM POLAND Sp. z o.o. ul. Racjonalizatorów 10, 41-506 Chorzów tel. +48 32 721 83 96, +48 603 721 432 e-mail: handel@tedom.com

43

TECHNOLOGIE

Mikrobiogazownie dla rolnictwa… i nie tylko Wykorzystanie biogazu do produkcji energii przynosi wiele korzyści dla użytkowników (tania produkcja ciepła i energii elektrycznej, odgazowanie odchodów zwierzęcych, eliminacja fetoru, produkcja naturalnego nawozu), oraz dla naszego naturalnego środowiska.

Czas na biogaz Mikrobiogazownie mogą rozwiązać problem z odpadami organicznymi (odchody zwierząt, odpady bio z gospodarstw domowych, trawa i ścinki zielone, osady pościekowe z oczyszczalni ścieków, odpady organiczne w zakładach przetwórczych itp.) i wydzielającym się w czasie ich rozkładu naturalnym biometanem, który trafia do atmosfery. Biometan jest gazem, którego emisja ma 23 razy większy negatywny wpływ na efekt cieplarniany od emisji CO2.

Należy podkreślić, że naturalny biogaz to jedyne na świecie paliwo, którego spalanie przy wytwarzaniu ciepła lub energii elektrycznej powoduje redukcję emisji gazów cieplarnianych: nie OGRANICZENIE, lecz REDUKCJĘ.

Spalając naturalny biogaz w silniku 100 kW (średnia

Materiał proMocyjny

moc silnika samochodu osobowego) w ciągu roku

44

zredukujemy emisję gazów cieplarnianych o ok.

można używać do nawożenia pól uprawnych

4000 ton równoważnego CO2 produkując w tym cza-

w miejsce nawozów sztucznych.

sie ok 250 MWh (moc prądnicy ok. 30 kWel) energii

Firma eGIE Sp. z o.o. Opole od 12 lat prowadzi bada-

elektrycznej i ok. 300 MWh ciepła. Dla porównania

nia związane z efektywnym wykorzystaniem biogazu

instalacja PV o mocy 30 kW spowoduje ograniczenie

w mikrobiogazowniach. W 2016 r. eGIE zbudowała

emisji CO2 tylko o 24 tony/rok (180 razy mniej!).

prototypową instalację takiej biogazowni na ternie

Dodatkową, bardzo ważną zaletą, jest otrzymany

fermy krów w Urbanowicach, gdzie prowadziliśmy

po odgazowaniu odpadów organicznych poferment,

badania i testy. Od maja 2021 mikrobiogazownia

czyli pełnowartościowy i naturalny nawóz, który

zostanie włączona do pracy ciągłej.

TECHNOLOGIE Rys. 1. Schemat technologiczny mikrobiogazowni w Urbanowicach (widok ze SCADy systemu SyNiS).

Firma otrzymała dotację z PARP w ramach pro-

Nasza mikrobiogazownia posiada następujące

gramu „Rozwój Przedsiębiorczości i Innowacje”

walory:

Norweski Mechanizm Finansowy na wdrożenie do

jest dostosowana do naturalnych substratów

seryjnej produkcji podobnych mikrobiogazowni.

dostępnych w danym gospodarstwie (zakładzie),

Uruchomienie produkcji seryjnej planowane jest

bez konieczności pozyskiwania ich z zewnątrz

na rok 2022. Docelowa produkcja roczna planowa-

z celowych upraw energetycznych,

na jest na 120 szt. mikrobiogazowni. Mikrobioga-

zastosowana technologia umożliwia wykorzysta-

zownie mogą być wyposażone w układ kogenera-

nie szerokiej grupy substratów/pozostałości z pro-

cyjny o mocach od 10 do 50 kWel lub w kaskadach

dukcji rolnej (zarówno z hodowli jak i z upraw),

do 150 kWel.

ale także z innych odpadów organicznych (osady

źródło

moc w kW

ilość energii elektrycznej oddawanej w MWh/rok

Ilość oddawanego ciepła w MWh/rok

razem energia oddana w MWh/rok

emisja uniknięta CO2 w Mg/rok

koszt inwestycji

nakłady na 1MWh produkowanej energii

zysk roczny

czas zwrotu w latach

Tabela 1. Porównanie różnych źródeł OZE

PV

40

40

0

40

32

160 000

4 000

19 800

8,08

El. Wiatrowa

40

80

0

80

64

240 000

3 000

37 000

6,49

biogaz

40

288

224

512

5 495

1 200 000

2 344

188 000

6,38

45

zdj. egie.pl

TECHNOLOGIE

/ Zdjęcie 1. Kogenerator o mocy 10 kW (silnik Perkinsa i prądnica Celma Cieszyn).

pościekowe, odpady komunalne, z produkcji mle-

ma możliwość pracy wyspowej gospodarstw

ka, warzyw i owoców itp.),

(off grid), bez podłączenia do sieci energetycz-

jest mobilna i ma prostą konstrukcję,

nej (niezależne zasilanie energetyczne gospo-

przygotowanie i podawanie substratu do komory

darstwa).

fermentacyjnej odbywa się automatycznie,

Biorąc pod uwagę korzyści, które daje stosowa-

prowadzenie, kontrola procesów i urządzeń,

nie mikrobiogazowni dla użytkownika i dla śro-

alarmy realizowane są w czasie rzeczywistym

dowiska, ich zastosowanie powinno być znacznie

on-line, z wykorzystaniem Internetu,

większe niż obecnie. Biogazownie mogą praco-

zastosowano kogenerator małej mocy (10/20/50 kWel) własnej produkcji, posiada układ oczyszczania, uzdatniania i stabilizacji ci-

46

wać cały rok, dlatego

Należy podkreślić, że naturalny biogaz to jedyne na świecie paliwo, którego spalanie przy wytwarzaniu ciepła lub energii elektrycznej powoduje redukcję emisji gazów cieplarnianych: nie OGRANICZENIE, lecz REDUKCJĘ

mają dużą przewagę nad pracą innych źródeł OZE np. instalacji fotowoltaicznych czy elektrowni wiatrowych (zob. Tabela 1.)

Dzięki innowacyjnemu sterowaniu kogenerato-

śnienia biogazu,

rem i odbiorami ener-

ma możliwość

gii, nasza prądnica ma

wykorzystania biogazu do skojarzonej produkcji

możliwość pracy zarówno z siecią elektroenerge-

energii elektrycznej i cieplnej lub tylko ciepła

tyczną, jak i bez dostępu do sieci (praca wyspo-

(kocioł na biogaz),

wa). Kogenerator staje się więc podstawowym

bardzo niski koszt serwisu kogeneratora,

źródłem energii. Już obecnie możemy utworzyć

uzyskiwany poferment ma właściwości pełnowar-

samowystarczalne energetycznie gospodarstwo,

tościowego naturalnego nawozu,

bez żadnego dostępu do sieci energetycznej,

TECHNOLOGIE z dala od siedzib ludzkich (potrzebny jest tylko

Mikrobiogazownia – dla kogo?

dostęp do wody). Ta cecha jest bardzo ważna

Obszarem zastosowania naszych mikrobiogazowni

przy planowaniu nowych lokalizacji hodowli czy

będzie rynek biomasy, w tym:

chowu zwierząt, gdyż eliminujemy uciążliwość

gospodarstwa rolne i hodowlane,

takiej lokalizacji dla otoczenia.

podmioty zajmujące się przetwórstwem owocowo

Czynnikiem generującym wysokie koszty

-warzywnym,

w eksploatacji układów kogeneracyjnych

podmioty zajmujące się przetwórstwem rolno-spo-

zasilanych biogazem były koszty serwisu tych

żywczym,

agregatów związane ze stawką za motogodzinę

browary i gorzelnie,

(koszty roczne od 100.000 do 200.000 zł). Wy-

zakłady mięsne,

korzystując np. silniki Perkinsa, znane w pol-

jednostki zajmujące się odzyskiem i unieszkodli-

skim rolnictwie np. w ciągnikach typu URSUS,

wianiem odpadów komunalnych (oczyszczalnie

serwis taki może być prowadzony bezpośred-

ścieków, składowiska odpadów).

nio przez użytkownika (rolnika). Koszt samo-

Nie jesteśmy zwolennikami budowy dużych biogazowni bez dostępu do natu-

dzielnego serwisu silników wykonywany przez użytkownika (wymiana oleju, świec, filtrów, łożysk) może być wtedy nawet dziesięć razy niższy. Także koszt części zamiennych oraz ewentualnych remontów takich silników jest znacznie

Mikrobiogazownie są wzorcowym przykładem gospodarki obiegu zamkniętego, w której nie tylko nie będziemy wytwarzać odpadów, ale wręcz zredukujemy emisję gazów cieplarnianych spalając naturalny biogaz i wykorzystamy naturalny nawóz (poferment)

tańszy od rozwiązań zagranicznych.

ralnych substratów, czy też korzystających z tzw. upraw energetycznych. Biogazownie będą spełniały swą zbawienną funkcję dla środowiska, jeżeli „paliwo” do nich (substrat) będzie pochodziło wyłącznie z produkcji rolnej lub hodowlanej, albo z typowych odpadów organicznych.

Mikrobiogazownie są wzorcowym przykładem gospodarki

obiegu zamkniętego, w której nie tylko nie będziemy wytwarzać odpadów, ale wręcz zredukujemy emisję

Mikrobiogazownia składa się z następujących

gazów cieplarnianych spalając naturalny biogaz i wy-

elementów:

korzystamy naturalny nawóz (poferment).

Komora fermentacyjna wraz z instalacją grzewczą.

Wiedząc jak ważny problem związany z ochroną

Zbiornik wstępny przygotowania substratu.

środowiska rozwiązujemy wykorzystując biogaz

Układ pompowy z systemem zasuw odcinających.

w źródłach energii, w najbliższym czasie oczekiwane

Układ mieszania w komorze fermentacyjnej.

są duże dotacje do inwestycji związanych z wyko-

Zbiornik biogazu.

rzystaniem biogazu, co spowoduje, że inwestycje

Kontener techniczny.

w mikrobiogazownie staną się bardzo opłacalne.

Kogenerator gazowy (silnik + prądnica) i kocioł

Nasza firma zajmuje się pełną obsługą klientów. Wyko-

na biogaz.

nujemy analizę technologiczną lokalizacji i dostępnego

Rozdzielnia elektryczna przyłączeniowa do sieci

substratu, projekt techniczny (budowlany), montaż

energetycznej.

i rozruch mikrobiogazowni oraz nadzór nad jej pracą

Szafa sterująca (AKPIA).

z wykorzystaniem Internetu. Zajmujemy się także

Instalacja gazowa z układem uzdatniania biogazu

przygotowaniem wniosków o dotację dla beneficjentów.

i stabilizacją ciśnienia.

System odbioru ciepła i ogrzewania komory fermentacyjnej.

System chłodzenia awaryjnego.

Andrzej Jurkiewicz aj@egie.pl www.egie.pl Zainteresowanych prosimy o kontakt: kontakt@egie.pl 47

TECHNOLOGIE

Czas na biometan Wkrótce zacznie funkcjonować zarówno unijny Fundusz Odbudowy, jak i fundusze związane z Zielonym Ładem.

Oznacza to, że do dyspozycji będą ogromne pieniądze w znacznym stopniu dedykowane dla przedsięwzięć klimatycznych, a więc działań zmierzających do ogromnej redukcji emisji gazów cieplarnianych do 2030 r. a następnie 2050 r.

P

olska ma do zredukowania ponad 150 mln Mg

– te źródła OZE, a szczególnie generacja wiatro-

CO2 emisji. Jest to liczba równa łącznej emisji

wa, mają szansę na przeważający udział w miksie

praktycznie wszystkich polskich elektrowni zawo-

energetycznym szczególnie, że tak naprawdę nasze

dowych. Cel szczególnie trudny do osiągnięcia, jeśli

możliwości w zakresie hydroenergetyki są praktycz-

nie możemy zbyt wcześnie zaprzestać produkcji

nie wyczerpane, a inne źródła OZE mają w polskich

w kluczowych dla polskiej energetyki elektrowniach

warunkach, niestety, znaczenie symboliczne.

opalanych węglem brunatnym (podobnie jak to ro-

Problemem jest jednak niestabilność tych źródeł,

bią nasi sąsiedzi, prymusi w OZE, czyli Niemcy).

a w przypadku energii słonecznej również stosun-

Postęp technologiczny w generacji energii elektrycz-

kowo skromne zasoby i w gruncie rzeczy niere-

nej z wiatru oraz energii słonecznej robi wrażenie

gularne (szczególnie w porównaniu do krajów

REKLAMA

BIOGAZ TO NASZA PASJA! OD PLANOWANIA DO WDROŻENIA, WSZYSTKO Z JEDNEGO ŹRÓDŁA!

Projektowanie i wykonawstwo Nowe instalacje Modernizacja biogazowni „Zielony” gaz Energia z odpadów

PlanET Biogas Global | Mobile: +49 172 / 10 53 53 5 | www.planet-biogas.com | sales@planet-biogas.com

48

zdj. PlanET Biogastechnik GmbH

TECHNOLOGIE

południa Europy), nasłonecznienie. Nie zamie-

Sytuacja światowa

niłbym się miejscami z osobami odpowiedzial-

22 kwietnia br. na szczycie klimatycznym z udziałem

nymi za planowanie scenariuszy wielkiej zmiany

40 światowych przywódców, po raz pierwszy w histo-

w polskiej energetyce. Wieloletnie zaniedbania,

rii mieliśmy do czynienia z tak jednoznacznym prze-

w tym również w zakresie energii atomowej, czy-

kazem w sprawach klimatycznych. Było naprawdę

nią to zadanie skrajnie trudnym, ale chcąc czy nie,

niezwykłe, jak kolejni globalni liderzy, od prezydenta

musimy to zrobić.

Stanów Zjednoczonych, poprzez przywódcę Chin REKLAMA

Biometan już dziś!

Refuels specjalizuje się między innymi na wykorzystywaniu biometnau w transporcie.

Producentom biogazu proponujemy interesującą alternatywę: na warunkach rynkowych oferujemy długoletnie umowy na odbiór biometanu po cenie, która konkuruje z ceną w planowanym systemie wsparcia.

Zapraszamy do współpracy!

Maria Katarzyna Pieśla marysia@refuels.nl | +31 634 824 332 | refuels.pl

49

zdj. cromastock

TECHNOLOGIE a nawet prezydenta Rosji, składali tak jednoznaczne i radykalne deklaracje w zakresie redukcji emisji gazów cieplarnianych.

Polska wpisała się w ten koncert deklaracji i wydaje się, że kończy to okres pewnego niezdecydowania z naszej strony – po prostu musimy być razem z wielkimi tego świata, szczególnie, że zjednoczyli się ponad podziałami politycznymi, co dla mnie jest dowodem, że jest naprawdę źle z globalnym klimatem.

Biomasa na biogaz W Polsce mamy co najmniej jeden bonus zapóźnienia.

Jest nim biomasa, szczególnie ta przetwarzana na biogaz oraz biometan. Konsekwentna polityka uniemożliwiania rozwoju tej branży (może warto kiedyś wrócić do jej przyczyn), niezmienna bez względu na tzw. opcje rządzące, trwa od 2011 roku. W kwietniu tamtego roku Ministerstwo Gospodarki, wówczas pod kierownictwem polityka PSL, Waldemara Pawlaka, ogłosiło program zwany później „Biogazownia w każdej gminie”. Brzmiało to nieco fantastycznie, bo w Polsce istniało wówczas 13 instalacji biogazowych, a 9 było w budowie. Dla porównania w Niemczech było ich REKLAMA

50

TECHNOLOGIE ok. 7 tys. o łącznej mocy elektrycznej blisko 3 tys. MW,

gazu LNG (w tym przypadku bio-LNG) pomieści

a zatrudniających 46 tys. osób. Osiemdziesiąt z nich

ok. 24 tys. Nm3 biometanu (po regazyfikacji), czyli

produkowało już biometan. Dzisiaj w Niemczech jest

2-3 dniową produkcję dużej biometanowni.

ok. 10 tys. instalacji, w tym kilkaset produkujących

Taki biometan można wykorzystać:

biometan. My mamy nieco ponad 100 instalacji, w tym

na cele transportowe do pojazdów napędzanych

ani jednej biometanowni…

LNG,

Zasoby realnie dostępnej biomasy w Polsce, przy

na cele energetyczne,

wykorzystaniu dzisiejszych technologii, pozwalają na

jako magazyn energii OZE w zbiornikach,

produkcję co najmniej 4 mld Nm biometanu rocznie.

w innej produkcji, w której obecnie znajduje za-

To jest 40 TWh energii (dla porównania, cała produkcji

stosowanie gaz ziemny.

3

energii elektrycznej w Polsce to 160 – 170 Twh rocznie).

To są prawdziwe magazyny energii z OZE. Przy czym, co warte podkreślenia, cała infrastruktura jest gotowa,

Magazynowanie energii z OZE

bo po Polsce przewożone są miliony metrów sześcien-

Ale najważniejsze jest co innego – kwestia maga-

nych LNG, istnieją zbiorniki, stacje regazyfikacji itd.

zynowania energii z OZE w kontekście stworzenia

Zwykłe porównanie nakładów i efektów wskazuje,

systemu stabilizacji energetycznej dla wymienionych

że to rozwiązanie jest nieporównywalnie ciekawsze

na początku źródeł niestabilnych. Otóż te 4 mld Nm

aniżeli dostępne obecnie. Czekamy na opublikowa-

biometanu wyprodukowanego np. przez 1000 (czyli

nie projektu nowelizacji ustawy OZE, licząc na to, że

znacznie mniej aniżeli „w każdej gminie”) biometanowni

tym razem może nie uda się po raz kolejny „zaorać”

można zmagazynować w każdym z miejsc wytworzenia

biogazu w Polsce.

3

w zbiorniku o wymiarach 33x33x6 metrów.

Marek Pituła

Oczywiście, nikt nie ma zamiaru tego robić, ale zwy-

prezes zarządu

kła naczepa do przewozu skroplonego

Polskie Stowarzyszenie Biometanu REKLAMA

51

Generalny wykonawca biogazowni w Polsce MDI ENERGIA SA funkcjonuje na rynku ponad 20 lat a od 2015 roku Spółka jest notowana na GPW. Spółka rozpoczęła działalność w branży OZE od farm wiatrowych. Następnie rozszerzyła kompetencje o budowę elektrowni biogazowych oraz fotowoltaicznych. MDI ENERGIA SA jest generalnym wykonawcą biogazowni w formule „pod klucz”. Strategia Spółki zakłada świadczenie kompleksowych usług z zakresu OZE. MDI ENERGIA SA rozpoczęła działalność w branży OZE w 2003 roku budując jedne z pierwszych farm wiatrowych w Polsce. W 2014 roku Spółka zaczęła realizować projekty biogazowe, stając się liderem w tym zakresie. MDI ENERGIA SA oddała do użytku 15 biogazowni pod klucz o łącznej mocy 13,5MW, w tym 7 biogazowni o mocy 1MW, 5 rozbudów po 0,5MW. W 2018 roku Spółka podpisała umowę ramową na kolejne 30 obiektów.

W ramach tej umowy zrealizowane zostały już 4 biogazownie po 1MW a kolejne 7 jest obecnie w realizacji. Żadna firma w Polsce nie była do tej pory wykonawcą takiej ilości biogazowni. Struktura MDI ENERGIA SA składa się z kilkunastu oddziałów w całej Polsce. Pozwala to Spółce kompleksowo realizować jednocześnie 15 biogazowni pod klucz wraz z przeprojektowaniem.

MDI ENERGIA SA posiada kompetencje oraz wieloletnie doświadczenie w budowie biogazowni. Stworzyliśmy kompleksową ofertę w ramach, której projektujemy, budujemy i oddajemy do użytkowania biogazownie w całej Polsce. MDI ENERGIA SA specjalizuje się w realizacji dużych i wymagających projektów. Tworzymy system kogeneracji dzięki któremu biogazownia generuje jednocześnie prąd i ciepło. Oferujemy hybrydowe rozwiązania łączące biogazownie i fotowoltaikę, umożliwiające produkcję prądu na własne potrzeby co znacząco obniża koszty. Rozszerzyliśmy również ofertę o magazyny energii, które proponujemy inwestorom

Grzegorz Sochacki – Prezes MDI ENERGA S.A. biogazowni jako kompleksowe uzupełnienie projektu, co czyni ją jeszcze bardziej rentowną. W ramach jednej umowy zapewniamy wszelkie niezbędne elementy do rozpoczęcia budowy oraz usługi komplementarne zwiększające produktywność biogazowni - mówi Grzegorz Sochacki Prezes MDI ENERGIA SA MDI ENERGIA SA buduje biogazownie zapewniając drogi dojazdowe, oświetlenie oraz monitoring. Gospodaruje przestrzeń tak aby nieinwazyjnie wpisać się w naturalny krajobraz obiektu. Stawia na materiały jedynie sprawdzonych producentów z certyfikowanej listy rankingu Bloomberg. MDI ENERGIA SA wykonuje biogazownie spełniając najwyższe standardy bezpieczeństwa zgodne z obowiązującymi dyrektywami.

•

Materiał proMocyjny

Biogazownia w miejscowości Karkoszów – wykonawca MDI ENERGA S.A.

TECHNOLOGIE

A-Consult Sp. z o.o. ul. Czorsztyńska 2 60-474 Poznań tel.: +48 61 866 07 27 e-mail: info@aconsult.pl www.aconsult.pl/.dk/.de/.co.uk

FIRMY OFERUJĄCE TECHNOLOGIE >>>>

AMANDUS KAHL GmbH & Co. KG Dieselstraße 5–9 D-21465 Reinbek Niemcy tel.: +49 40 727 71-212 e-mail: info@akahl.de www.akahl.de Amandus Kahl to średniej wielkości firma rodzinna zarządzana przez właściciela. Dziś spoglądamy wstecz na ponad 140 lat inżynierii mechanicznej i instalacji zakładów.

Projektujemy, rozwijamy i konstruujemy maszyny, kompletne systemy oraz zaplecze produkcyjne „pod klucz“ do przetwarzania, kondycjonowania i pelletowania szerokiej gamy produktów dla wielu gałęzi przemysłu. Nasze usługi obejmują serwis, centra techniczne do testowania produktów, światową sieć przedstawicieli, techników, oddziały i biura sprzedaży.

A-Consult od 30 lat projektuje, produkuje i instaluje żelbetowe zbiorniki prefabrykowane o szerokim spektrum zastosowań. Zakres oferty obejmuje zbiorniki o wysokości do 14 m i średnicy do 70 m.

AMS Elektronik Szczaniec 181 66-225 Szczaniec tel.: +48 604 461 595 e-mail: ams@e7.pl www.ams-elektronik.pl Firma AMS Elektronik dostarcza zestawy suszące dobrane do jednostek o mocy cieplnej od 0,5 do 2 MW. W naszej ofercie znajdą państwo suszarnie taśmowe do pofermentu oraz do suszenia produktów sypkich tj. wysłodki buraczane, lucerna, kukurydza wytłoki warzyw i owoców. Dodatkowo proponujemy komorowe suszarnie tarcicy oraz drewna kominkowego.

Zapraszamy do kontaktu.

AGIMIX® Poland Sp. z o.o. ul. Gościnna 45A 35-314 Rzeszów tel.: +48 17 854 49 41 fax: +48 17 852 60 54 e-mail: info@agimix.eu www.agimix.eu AGIMIX® Poland Sp. z o.o. projektuje i produkuje mieszadła procesowe o osi pionowej i poziomej mające zastosowanie w procesach produkcji biogazu (fermentacji) z plonów roślinnych, gnojowicy, odpadów poubojowych oraz oczyszczania ścieków komunalnych i przemysłowych. Projekty indywidualne.

APROVIS Energy Systems GmbH Ornbauer Str. 10 D- 91746 Weidenbach tel.: + 49 98 266 583 237 e-mail: yashar.zeynali@aprovis. com, info@aprovis.com https://www.aprovis.com/en /home-en/

APROVIS jest wiodącym ekspertem w dziedzinie rozwiązań systemowych. Nasze doświadczenie obejmuje technologię oczyszczania spalin i gazów. Jesteśmy ekspertami w zakresie konkretnych pojedynczych komponentów i kompaktowych rozwiązań systemowych. Od momentu powstania w 2000 roku, APROVIS jest synonimem wysokiej jakości i niezawodności.

APROVIS to LEPSZA WYDAJNOŚĆ.

53

TECHNOLOGIE

Bevo Sp. z o.o. ul. Bukowska 16, Wysogotowo 62-081 Przeźmierowo tel.: +48 61 641 41 02 e-mail info@bevo.pl www.bevo.pl Bevo Polska oferuje ponad 13 tys. różnych artykułów związanych z transportem wody, płynów, cieczy, ścieków itp. Rury, łączniki, zawory odcinające i pompy, a także sprzęt pomiarowy i kontrolny, z metalu lub tworzywa sztucznego, dla przemysłu biogazowego.

Nasz bogaty asortyment produktów wiąże się z solidną pozycją negocjacyjną wobec dostawców, szczegółową znajomością rynku oraz efektywną logistyką. Jesteśmy elastyczni i gotowi wraz z Tobą tworzyć rozwiązania z myślą o stworzeniu wartości dodanej dla Ciebie i Twoich klientów.

54

Bilgeri EnvironTec GmbH Bundesstraße 2 6714 Nüziders Austria tel.: +43 557 877 005 e-mail: p.sanchez@environtec.at www.environtec.at Bilgeri EnvironTec od ponad 15 lat funkcjonuje w branży biogazu oferując urządzenia w austriackiej jakości przedsiębiorstwom na całym świecie. W Polsce mamy już ponad 40 referencyjnych instalacji – od biogazowni rolniczych po oczyszczalnie ścieków. Specjalizujemy się w opracowywaniu i produkcji komponentów do szerokiego zastosowania dla gazów fermentacyjnych w zakresie: oczyszczania, przetwarzania, magazynowania i utylizacji biogazu. Bazujemy na naszej innowacyjności i wieloletnim doświadczeniu. Mamy lokalnych, polskojęzycznych partnerów serwisowych gotowych do pomocy!

eGmina Infrastruktura Energetyka Sp. z o. o. ul. Oświęcimska 102D/5 45- 641 Opole tel.: +48 600 966 641 e-mail: kontakt@egie.pl www.egie.pl

ENERIA SP. Z O.O. Modlińska 11 Izabelin-Dziekanówek 05-092 Łomianki/Warszawa tel.: +48 22 201 36 60 e-mail: eneria@eneria.pl www.eneria.pl

Firma eGIE Sp. z o.o. powstała w 2006 roku. Podnoszenie efektywności energetycznej oraz wykorzystanie energii z OZE to nasze powołanie. Stworzyliśmy od podstaw informatyczny system zarządzania energią SyNiS, który zastosowaliśmy w sterowaniu zużyciem i produkcją energii w ok.

200 obiektach na terenie kraju.

Specjalizujemy się w produkcji małych biogazowni pracujących na naturalnych substratach.

Eneria jest autoryzowanym przedstawicielem Caterpillar w zakresie sprzedaży i serwisu agregatów prądotwórczych, silników przemysłowych diesel/gaz oraz modułów PV. Prowadzimy projekty kogeneracyjne i biogazowe. Realizujemy zabudowy kogeneracyjne „pod klucz” oraz kontenerowe. Stawiamy na rozwój niezależności energetycznej naszych klientów.

Możemy osiągnąć ten cel dzięki wdrożeniu nowych produktów dla sektora kogeneracji i OZE, rozwoju wsparcia finansowego oraz realizacji projektów energetycznych.

Boerger Polska Sp. z o.o. ul. Toszecka 101 44-100 Gliwice tel.: +48 32 335 60 94 e-mail: info@boerger.pl www.boerger.pl Börger to niemiecki producent urządzeń do branży biogazowej i rolniczej. Urządzenia charakteryzuje zaawansowana konstrukcja, innowacyjność rozwiązań, różnorodność zastosowań oraz niezrównana łatwość serwisowania. W naszej ofercie znajdą Państwo pompy rotacyjne, rozdrabniacze, mieszadła, a dedykowanymi urządzeniami do branż biogazowej/rolniczej są podajniki substratów, separatory oraz zbiorniki ze stali nierdzewnej.

FIORENTINI POLSKA Sp. z o.o. ul. Kamiennogórska 22 60-179 Poznań tel.: +48 61 87 00 107, +48 532 391 872 www.fiorentini.com/en/ Fiorentini Polska to oddział globalnego producenta urządzeń do regulacji ciśnienia oraz systemów redukcyjno-pomiarowych gazu ziemnego. Jesteśmy liderem zaawansowanych technologicznie urządzeń do transportu, dystrybucji i uzdatniania ropy i gazu. W ramach polskiej transformacji energetycznej proponujemy nasze rozwiązania do oczyszczania biogazu do biometanu oparte o system membranowy.

Ponadto dostarczamy kontenerowe stacje kontroli, regulacji i przesyłu biometanu do sieci OSD. Oferujemy projekt inżynieryjny, rozruch i wsparcie technologiczne oraz serwis pogwarancyjny.

TECHNOLOGIE

LECA Polska sp. z o.o. ul. Krasickiego 9, 83-140 Gniew 666 048 960 leca@leca.pl www.leca.pl www.filtralite.com Pod marką Filtralite, Leca Polska sp. z o.o. oferuje oparte na keramzycie rozwiązania dla inżynierii środowiska. Wypełnienia keramzytowe pozwalają na prowadzenie procesów uzdatniania wody, oczyszczania ścieków, filtracji zawiesin, oczyszczania powietrza. Keramzyt wykorzystywany jest również m.in. w uprawach hydroponicznych, w gospodarce wód opadowych, jako drenaż zielonych dachów, a także jako pokrywa pływająca na laguny z gnojowicą. Zapraszamy do kontaktu i uzyskania szczegółowych informacji.

Stallkamp Erich Stallkamp Polska Sp. z o.o.

Noskowo 1 76-122 Wrześnica tel.: +48 59 810 75 91 fax: +48 59 810 70 41 e-mail: info@stallkamp.pl http://www.stallkamp.pl Wieloletnie doświadczenie zdobyte przy budowie i wyposażaniu tysięcy biogazowni zlokalizowanych na całym świecie w różnych warunkach klimatycznych gwarantuje, że oferowane przez firmę Stallkamp mieszadła, pompy, separatory oraz kompletne komory fermentacyjne i zbiorniki magazynowe ze stali szlachetnych są trwałe i ekonomiczne a zaproponowane rozwiązania techniczne będą skuteczne i przyjazne w eksploatacji.

NAHTEC GmbH Philipsstraße 37 A-8403 Lebring tel.: +48 66 48 43 535 e-mail: klaudiusz.nowotny@nahtec.at www.nahtec.at Nahtec GmbH to austriacka firma z ponad 20-letnim doświadczeniem w branży biogazu i spalania biomasy. Na swoim koncie mamy realizację ponad 60 instalacji biogazowych o mocy od 200kWe do 7MWe. Oprócz biogazowni ściśle rolniczych realizujemy również instalacje oparte na substratach takich jak pomiot kurzy czy odpady (poubojowe oraz odpady bio wraz z instalacją segregacji). Mamy nasz własny oddział automatyki, gdzie od podstaw realizowane są układy sterownicze danej instalacji.

PlanET Biogas Global tel.: +49 172 1053 535 www.planet-biogas.com sales@planet-biogas.com PlanET należy do światowych liderów branży biogazowej. Promujemy biogaz jako odnawialne źródło energii, które zapewnia sukces biznesowy, przy jednoczesnej ochronie klimatu. Biogazownie to solidna, długoterminowa inwestycja. Jesteśmy przekonani, że biogazownie to zarówno niezawodne źródło energii, jak i doskonałe rozwiązanie w zakresie utylizacji strumieni „odpadów” rolniczych i przemysłowych. Robimy wszystko, aby Twoja inwestycja zwróciła się szybko i niezawodnie. Cechuje nas orientacja na klienta i niezawodność, innowacyjność i efektywność.

Przedsiębiorstwo Wielobranżowe Tarpol Sp. z o.o. ul. Królowej Jadwigi 4a/4 85-231 Bydgoszcz tel.: + 48 52 321 16 01 e-mail: biuro@tarpol.org www.tarpol.org

Vogelsang Sp. z o.o. al. San Francisco 9 55-020 Rzeplin tel.: +48 71 798 95 80, +48 71 798 95 82 e-mail: poland@vogelsang.info www.vogelsang.info

TARPOL specjalizuje się w konstrukcjach stalowych i budowie instalacji przemysłowych. Posiadamy własne laboratorium i biuro projektowe.

Wprowadzamy na rynek biogazownie IV generacji, pracujące w oparciu o oryginalną technologię SMBP, przetestowaną na bardzo trudnych odpadach z przemysłu mięsnego, możliwą do zastosowania także w branży przetwórstwa i rolnictwie. Nasze rozwiązania pozwalają uzyskać do 80 proc. czystego metanu i zostały zastrzeżone w Urzędzie Patentowym RP. Oferujemy budowę biogazowni, modernizację istniejących, i współpracę w zakresie zagospodarowania odpadów na naszych instalacjach.

Producent dozowników komponentów PreMix i CC-Mix do biogazowni, pomp wyporowych typu CC i VX (śrubowe i rotacyjne), pomp rolniczych typu R, maceratorów RotaCut i rozdrabniarek X-Ripper.

W ofercie specjalistyczne urządzenia dla rolnictwa m.in. pompy na wozach asenizacyjnych, systemy załadunku i rozlewu gnojowicy oraz rozdzielacze do agregatów uprawowych. Prowadzimy kompleksową obsługę serwisową wraz ze sprzedażą części zamiennych.

55

EKSPLOATACJA

Produkcja biogazu.

Pilnuj parametrów!

Wysoki zysk z produkcji energii elektrycznej i ciepła w biogazowni zależy przede wszystkim od efektywnej i stabilnej produkcji biogazu w procesie fermentacji metanowej.

S

am proces fermentacji zależy od wielu czynników

obsługujący instalację powinni być wyposażeni

(m.in. pH, odpowiedniej temperatury, zawartości

w urządzenie przenośne, pozwalające na wykonanie

mikro i makroelementów), których odpowiednia kon-

pomiaru w próbce pulpy pobranej bezpośrednio ze

trola jest kluczem do sukcesu całej inwestycji.

zbiornika. Optymalna wartość tego czynnika dla wszystkich bakterii fermentacji metanowej mieści się

Temperatura

w przedziale 7,0-7,8. Spadek pH w głównym fermento-

Jednym z najważniejszych parametrów pracy instalacji

rze poniżej wartości 6,8 może być oznaką zatrzymy-

jest temperatura (optymalna w fermentacji mezofilo-

wania procesu fermentacji i początkiem zakwaszenia

wej to 39°C). Czynnik ten znacząco wpływa na wzrost

zbiornika. Doprowadzenie do tego typu sytuacji może

mikroorganizmów oraz na stabilną i wydajną produk-

wiązać się z koniecznością ponownego rozruchu

cję biogazu. W związku z tym każda awaria systemu

biogazowni, który może trwać nawet kilka miesięcy

ogrzewania, musi zostać w możliwie najszybszym cza-

– i stratami sięgającymi setek tysięcy złotych. Zatem

sie naprawiona. W przeciwnym wypadku może dojść

bardzo ważne jest również, aby prawidłowo i okreso-

do zatrzymania produkcji biogazu. Należy zauważyć,

wo kalibrować pH-metr oraz traktować jego wskaza-

że zdecydowana większość instalacji biogazowych

nia jako niezwykle ważne dla zapewnienia stabilności

w Polsce funkcjonuje w oparciu o technologie mezofi-

procesu.

lowe, dla których optimum temperaturowe mieści się w przedziale 35-40°C. Rzadziej stosowane są techno-

FOS/TAC

logie termofilowe, dla których odpowiednia tempera-

Od dłuższego czasu wskaźnik FOS/TAC (lub LKT/

tura wynosi 50-55°C. Mikroorganizmy występujące

OWN) stanowi jedną z ważniejszych wartości sto-

w warunkach mezo i termofilowych różnią się istotnie

sowanych do określania przebiegu procesu fermen-

między sobą. Gwałtowna zmiana zakresu temperaturo-

tacji. Dzięki niemu w odpowiednim czasie można

wego, w trakcie prowadzenia procesu, może doprowa-

rozpoznać zakłócenia procesu oraz niebezpieczną

dzić do gwałtownego spadku produkcji biogazu.

utratę równowagi biologicznego rozkładu ładunku fermentacji, oraz przedsięwziąć odpowiednie środki.

56

pH

Regularna kontrola w/w parametru i odpowiednia

Każda komora fermentacyjna w instalacji bioga-

interpretacja wyników pozwala z dużym wyprzedze-

zowej powinna być wyposażona w pH-metr. Jeśli

niem uniknąć ryzyka związanego np. z zakwasze-

jednak nie zostało to przewidziane na etapie budowy,

niem fermentora.

EKSPLOATACJA Odpowiednie składniki pokarmowe dla

REKLAMA

mikroorganizmów Prawidłowy rozwój bakterii fermentacji metanowej uzależniony jest od dostępu do niezbędnych mikro i makroelementów. Oprócz dostarczenia podstawowych makroelementów (węgla, azotu, fosforu i siarki) konieczne jest również zapewnienie dostępu do pierwiastków takich jak: nikiel, kobalt, wolfram, żelazo, selen i molibden. Bardzo ważnym parametrem fermentacji jest także odpowiedni stosunek węgla do azotu (C/N) w podawanym do zbiornika materiale. Optymalny stosunek tych pierwiastków powinien mieścić się w przedziale 20-35.

Należy również pamiętać, że pierwiastki niezbędne do prawidłowego przebiegu fermentacji mogą być toksyczne dla bakterii, jeśli występują w zbyt wysokich stężeniach. Dlatego bardzo ważne jest, aby przed podaniem nowego substratu do zbiornika fermentacyjnego, przeprowadzić analizę jego wydajności i jakości w specjalistycznym laboratorium biogazowym.

Obciążanie fermentora materią organiczną

C

Podczas pracy instalacji, kluczowe jest utrzymanie

M

właściwego obciążenia objętościowego reaktora

Y

fermentacyjnego. Obciążenie objętościowe reakto-

CM

ra (OLR, ang. organic loading rate) określa dzienną

MY

ilość suchej masy organicznej zawartej w podłożu, przypadającej na 1 m3 czynnej objętości zbiornika.

Wzrost OLR w zbiorniku powoduje zwiększenie

CY

CMY

K

wydajności produkcji biogazu, jednak tylko do pewnego stopnia. Dodanie zbyt dużej ilości świeżego materiału może zakłócić równowagę całego procesu oraz spowodować zmiany w środowisku zbiornika. Efektem tego jest zahamowanie aktywności bakterii metanogennych oraz ich szybkie wymywanie z reaktora fermentacyjnego. Przyjmuje się, że proces fermentacji metanowej zachodzi prawidłowo, gdy obciążenie objętościowe reaktora w technologii jednoetapowej nie przekracza 5 kg s.m.o.·m-3·d-1. Należy jednak pamiętać, że odpowiednia ilość dziennie podawanego surowca zależy od rodzaju wykorzystywanego substratu, a wyznaczenie właściwego OLR jest możliwe, przy regularnej kontroli parametru FOS/TAC. Kamil Kozłowski Zakład Zagospodarowania Odpadów w Poznaniu Sp. z o.o.

Uniwersytet Przyrodniczy w Poznaniu 57

EKSPLOATACJA

Pozwolenie zintegrowane dla biogazowni

zdj. Shutterstock

Czy jako właściciel biogazowni wiesz, że instalacja, w której przetwarzane jest 100 ton odpadów na dobę lub 10 ton UPPZ na dobę, wymaga uzyskania pozwolenia zintegrowanego (PZ)?

B

iogazownie rolnicze w Polsce w ostatnich latach

Co to znaczy w praktyce?

poszerzają swój asortyment surowców. Zaledwie

PZ jest najwyższym rangą pozwoleniem udzie-

ułamek tych instalacji działa wyłączne w oparciu

lanym na podstawie ustawy Prawo Ochrony

o biomasę, której definicja wywodząca się z ustawy

Środowiska i reguluje wszystkie kwestie ochrony

o odpadach, mocno ogranicza paletę możliwych do

środowiska na terenie zakładu. Jeżeli dotychczas

stosowania surowców.

twoja działalność regulowana była np. osobnym

Na przełomie kilku ostatnich lat, biogazownie po-

pozwoleniem na:

szukując surowca do produkcji, wyspecjalizowały się

wytwarzanie odpadów,

w przetwarzaniu odpadów biodegradowalnych oraz

przetwarzanie odpadów w biogazowni (proces

ubocznych produktów pochodzenia zwierzęcego

odzysku R3),

(UPPZ). Wiąże się to jednak z restrykcjami wynikają-

emisję gazów i pyłów do powietrza,

cymi z przepisów prawa.

58

zostaną one zastąpione jednym PZ.

EKSPLOATACJA Do kogo wystąpić z wnioskiem i ile trwa

REKLAMA

procedura?

Dla większości biogazowni organem właściwym do wydania PZ będzie Starosta. Na wydanie nowego PZ organ ma aż 6 miesięcy. Jest to bardzo istotne szczególnie dla instalacji nowych, które powinny uzyskać pozwolenie przed przystąpieniem do eksploatacji instalacji. Mając na uwadze czas opracowania wniosku (ok. 3 miesiące) oraz czas organu na wydanie pozwolenia, właściwie powinno się rozpocząć pracę nad dokumentacją minimum na 9 miesięcy przed planowanym uruchomieniem instalacji.

Ze względu na obecną sytuację epidemiologiczną w kraju, należałoby przewidzieć dodatkowy zapas czasu, żeby mieć gwarancję uzyskania

Ponad 12 lat doświadczenia w kompleksowej obsłudze biogazowni!

PROJEKTOWANIE I EKSPLOATACJA

decyzji w terminie.

Konsekwencje braku pozwolenia Branża producentów biogazu obecnie dość boleśnie odczuwa konsekwencje zaostrzonych przepisów z zakresu gospodarki odpadami.

Liczne kontrole Inspekcji Ochrony Środowiska, w toku zmian pozwoleń na przetwarzanie odpadów, uświadomiły wielu prowadzącym instalację, że warto stosować się do litery prawa.

Brak uzyskania PZ skutkuje brakiem możliwości prowadzenia działalności i rodzi konsekwencje finansowo-karne. Jest to bardzo czytelne, jeśli mamy do czynienia z instalacjami nowymi.

Co w przypadku, gdy prowadzona działalność nagle urosła do skali wymagającej PZ? Wówczas prowadzący instalację znajduje się trudnej sytuacji prawnej. Nie dość, że ma obowiązek niezwłocznego uzyskania PZ, to również grozi mu cofnięcie i ograniczenie bez odszkodowania pozwolenia na przetwarzanie odpadów w biogazowni, co wynika z art. 195 ustawy Prawo Ochrony Środowiska. Dla wielu biogazowni może to być równoznaczne z zaprzestaniem działalności. Warto więc dokonać weryfikacji

• Koncepcje technologiczne i biznesowe • Dokumentacja projektowa • Analizy due diligence • Rozruch technologiczny i biologiczny • Stały nadzór technologiczny • Optymalizacja działania biogazowni • Szkolenia dla operatorów USŁUGI LABORATORYJNE • Badania substratów • Badania masy fermentacyjnej • Badania pofermentu i gleby • Badania mikrobiologiczne pofermentu • Badania mikro i makroelementów • Analiza składu biogazu SPRAWDZONE PRODUKTY • Mikroelementy • Preparaty do odsiarczania na bazie żelaza • Węgiel aktywny • Preparaty wiążące azot amonowy • Enzymy • Odpieniacze • Zakiszacze do roślin energetycznych • Analizatory biogazu • Przepływomierze biogazu • Zestawy do FOS/TAC OCHRONA ŚRODOWISKA I DECYZJE ADMINISTRACYJNE • Decyzje środowiskowe • Pozwolenia dot. gospodarki odpadami • Zgłoszenia i pozwolenia emisyjne • Pozwolenia zintegrowane • Sprawozdawczość dot. ochrony środowiska • Zatwierdzenie weterynaryjne i HACCP • Pozwolenia na wprowadzenie do obrotu pofermentu • Audyty środowiskowe

skali prowadzonej działalności w odpowiednim czasie i wystąpić z wnioskiem o PZ, aby nie narażać się na wstrzymanie działalności. oprac. Monika Ostrowska BioIndustry

biuro@bio-industry.pl +48 660 000 427

www.bio-industry.pl 59

EKSPLOATACJA

Od biogazu do biometanu

J

ednym z pierwszych oraz podstawowych etapów produkcji biometanu z biogazu rolniczego

jest jego osuszenie. Wynika to przede wszystkim z wysokiej wilgotności względnej gazu surowego w zbiornikach fermentacyjnych. Wartości te wynoszą 100 proc., co oznacza, że jest on nasycony parą wodną. Sam proces osuszania odbywa się w trakcie schładzania i może zachodzić właściwie na każdym etapie technologicznym.

Jedną z popularnie stosownych w Europie metod oczyszczania biogazu do jakości biometanu jest adsorpcja zmiennociśnieniowa. W meto-

dzie tej dwutlenek węgla usuwany jest poprzez adsorpcje z wykorzystaniem powierzchni węgla aktywnego i podwyższonego ciśnienia. Należy również zaznaczyć, że węgiel aktywny posiada zdolność adsorpcji siarkowodoru i pary wodnej, co może doprowadzić do obniżenia sprawności oczyszczania biogazu, a z czasem do dezaktywacji złoża. Dlatego zaleca się stosowanie metody PSA poprzedzonej wstępnym osuszeniem i odsiarczeniem biogazu. Dodatkową zaletą tej technologii jest możliwość regeneracji złoża poprzez ogrzewanie (doprowadzenie do wrzenia adsorbentu) lub przedmuchanie gazem obojętnym. W procesie PSA stężenie metanu w gazie 60

zdj. Shutterstock

Jedną z możliwości wykorzystania gazu produkowanego w instalacjach biogazowych, może być jego wtłoczenie do sieci gazowej. Należy jednak pamiętać, że działanie to wymaga uszlachetnienia produkowanego biogazu i usunięcia z niego dwutlenku węgla, siarkowodoru oraz amoniaku, zgodnie z warunkami przyłączenia określonymi przez operatora systemu dystrybucyjnego.

EKSPLOATACJA uzdatnionym wynosi ponad 97 proc.. Dodat-

przemysłowej prowadzona jest w temperaturach

kowo technologia ta charakteryzuje się niskim

sięgających ok. -90°C oraz pod wysokim ciśnieniem

zapotrzebowaniem na energię oraz niskim

(ok. 40 barów). Do głównych zalet opisywanej meto-

poziomem emisji.

dy kriogenicznego oczyszczania biogazu należy zali-

Inną stosowaną metodą oczyszczania biogazu jest

czyć wysoką sprawność, która pozwala na uzyskanie

technologia płuczki wodnej. W przypadku płuczek

ok. 99 proc. zawartości metanu. Jednak wiąże się to

wodnych wykorzystuje się zdolność dwutlenku węgla

z użyciem wielu urządzeń technologicznych (spręża-

do rozpuszcza-

rek i wymienników ciepła).

nia w wodzie. Po

Do równie dynamicznie rozwijanych

procesie suszenia zawartość CH4 w strumieniu otrzymywa-

Podstawowym etapem produkcji biometanu z biogazu jest jego osuszenie

nego gazu może

metod oczyszczania biogazu zalicza się techniki membranowe. Pozwalają one na separację głównie dwutlenku węgla oraz siarkowodoru. Wykorzystywane membrany, stanowią filtr, przez który może

osiągać wartości nawet 98 proc., natomiast spraw-

przedostawać się co najmniej jeden ze składników

ność odzysku tego gazu może sięgać do 94 proc.

mieszaniny. Natomiast inne są przez nie zatrzymy-

Jedną z coraz częściej wykorzystywanych metod

wane ze względu na wielkość lub powinowactwo.

oczyszczania biogazu jest metoda kriogeniczna. Ze

Wynika to z zastosowania membran o różnych prze-

względu na to, że dwutlenek węgla, metan oraz inne

puszczalnościach.

składniki biogazu skraplają się w różnych zakresach

Kamil Kozłowski

temperatur, stosuje się metody schładzania i kom-

Zakład Zagospodarowania

presji biogazu w celu wykroplenia niepożądanych

Odpadów w Poznaniu Sp. z o.o.

jego składników. Separacja kriogeniczna w skali

Uniwersytet Przyrodniczy w Poznaniu REKLAMA

61

EKSPLOATACJA

Odsiarczanie biogazu podawanego do agregatów CHP Wytwarzany w biogazowniach gaz, najczęściej wykorzystywany jest w silnikach kogeneracyjnych.

N

ależy jednak pamiętać, że przed jego przetwo-

i warunków odpowiednich do rozwoju bakterii np.

rzeniem w energię, konieczne jest odpowied-

ilość dopływającego powietrza, temperatura itp.

nie jego oczyszczenie. Wynika to z faktu, że biogaz

Wydajność oczyszczania biogazu z siarkowodoru

nasycony jest parą wodną i może zawierać śladowe

w omawianych systemach sięga ponad 99 proc.

ilości siarkowodoru (H2S). Połączenie tych gazów powoduje powstawanie kwasu siarkowego, który

Metody chemiczne

wpływa negatywnie nie tylko na silniki, ale również

Polegają one na podawaniu, najczęściej razem z subs-

na pozostałe elementy instalacji np. na instalacje

tratami, substancji, które wiążą się chemicznie z siar-

doprowadzającą biogaz i elementy odprowadzają-

ką i ograniczają powstawanie siarkowodoru. W tym

ce spaliny itp. Aktualnie wyróżnia się kilka metod

celu zastosowanie znajdują m. in. sole żelaza (np. chlo-

odsiarczania biogazu.

rek żelaza III, chlorek żelaza II) i wodorotlenek żelaza.

Bardzo często wewnętrzne odsiarczanie chemiczne

Metody biologiczne w zbiornikach

stosowane jest równolegle z biologicznym odsiar-

Najpopularniejszym sposobem odsiarczania jest

czaniem wewnątrz fermentora. Ostatnim sposobem

wykorzystanie metod biologicznych bezpośrednio

oczyszczenia biogazu z siarkowodoru jest wykorzysta-

w zbiornikach fermentacyjnych. Polegają one na

nie zewnętrznych metod chemicznych. Technologie te

wykorzystaniu bakterii siarkowych, które pozwala-

wykorzystują najczęściej ług sodowy lub wodorotle-

ją przekształcić wytwarzany siarkowodór w proste

nek sodu i pozwalają na odsiarczenie biogazu do po-

związki siarki. W tym celu konieczne jest doprowa-

ziomu powyżej 95 proc. Innymi powszechnie stosowa-

dzenie niewielkich ilości O2 do wnętrza fermentora.

nymi złożami adsorpcyjnymi są ruda darniowa, ruda

Odbywa się to przez zastosowanie dodatkowego

żelazowa oraz węgiel aktywny. Obecnie, inwestorzy

systemu wdmuchiwania powietrza do zbiornika bio-

coraz chętniej poszukują materiałów odnawialnych,

gazu. Zaletą tego systemu usuwania siarkowodoru są

pozwalających na regenerację i ponowne wykorzysta-

niskie koszty inwestycyjne oraz eksploatacyjne.

nie w instalacji. Systemy stosowane w chemicznym oczyszczaniu zewnętrznym pozwalają na przepływ

Oczyszczanie poza zbiornikiem Inną metodą biologicznego odsiarczania biogazu jest zastosowanie procesów oczyszczania poza zbiornikiem fermentacyjnym. Systemy oferowane na rynku pozwalają na dokładną kontrolę parametrów 62

gazu w zakresie od 10 do nawet 1200 m3/h.

Kamil Kozłowski Zakład Zagospodarowania Odpadów w Poznaniu Sp. z o.o.

Uniwersytet Przyrodniczy w Poznaniu

EKSPLOATACJA

Holmer Budowa Maszyn Sp. z o.o. ul. Wrocławska 73 55-300 Środa Śląska tel.: +48 71 317 95 80 e-mail: sekretariat@holmer.com.pl www.holmer.com.pl

EKSPLOATACJA BIOGAZOWNI OFERTA FIRM >>>>

Od ponad 20 lat firma Holmer konstruuje pojazdy do aplikacji nawozów płynnych, takich jak poferment. Naszym głównym celem jest zapewnienie klientom niewielkiego, zwrotnego i lekkiego pojazdu do pracy wczesną wiosną oraz późną jesienią. Nasza firma w tym celu zgromadziła całą swą wiedzę i doświadczenie naszych klientów, aby zapewnić pojazd o maksymalnej wydajności przy jednoczesnej ochronie gleby. Tak powstał Terra Variant, który jest stworzony przez profesjonalistów dla profesjonalistów.

Shell Polska Sp. z o.o. ul. Bitwy Warszawskiej 1920 r. 7A 02-366 Warszawa Radosław Gwardecki tel.: +48 606 670 043, e-mail: radoslaw.Gwardecki@shell.com, www.shell.pl/mysella

TEDOM POLAND Sp. z o. o. ul. Racjonalizatorów 10 41-506 Chorzów tel.: +48 32 721 83 96 kom.: +48 603 721 432 e-mail: handel@tedom.com www.tedom.com

Shell to wiodący globalny dostawca środków smarnych do pojazdów i maszyn. Na polskim rynku firma znana jest z zaawansowanych technologicznie produktów. Posiadająca aprobaty czołowych producentów OEM gama olejów do stacjonarnych silników gazowych. Shell Mysella pomaga wydłużyć żywotność, zminimalizować osad i utrzymać silnik w czystości, co przekłada się na krótsze przestoje obsługowe oraz spadek kosztów utrzymania.

Shell w Polsce oferuje współpracę bezpośrednią lub poprzez sieć autoryzowanych dystrybutorów, zapewniając szybkie dostawy oraz profesjonalną obsługę.

Firma TEDOM powstała w 1991 roku. W ciągu ćwierć wieku z małej firmy stała się międzynarodową spółką zatrudniającą ponad 500 pracowników i dostarczającą swe produkty na dziesiątki światowych rynków. W chwili obecnej jesteśmy światowym liderem w produkcji agregatów kogeneracyjnych zasilanych biogazem, gazem ziemnym i LPG, których dostarczyliśmy i uruchomiliśmy już ponad 8 tys.

Oferujemy agregaty w zakresie mocy 7-10.000 kW. Własna produkcja silników gazowych sprawia, że instalacje CHP nie mają dla nas tajemnic.

POLBIOTECH LABORATORIUM Sp. z o.o. ul. Rubież 46, budynek B 61-612 Poznań tel.: +48 61 822 73 53, +48 601 056 137 e-mail: laboratorium@polbiotech.pl www.polbiotech.pl Od roku 2006 świadczymy usługi badawcze i analityczne dla projektowanych, uruchamianych i działających biogazowni. Badamy: substraty (m.in. szacowanie wartości oraz badania biogazodochodowości), próbki z fermentorów, skład biogazu, oznaczamy wartość nawozową i mikrobiologię pofermentu. Pomożemy zamienić odpad w nawóz organiczny. Zapewniamy uzupełnienie deficytu mikroelementów (Acinor 1000). Badamy oleje silnikowe. Nasza kluczowa usługa to monitoring biotechnologiczny biogazowni. Interpretujemy wyniki badań i doradzamy – jak utrzymać stabilny, wydajny i opłacalny proces produkcji biogazu.

Tusnovics Instruments Sp. z o.o. ul. Bociana 4A/49A 31-231 Kraków tel.: + 48 12 6331354 e-mail: kontakt@tusnovics.pl www.tusnovics.pl Firma posiada zarówno stacjonarne, jak i przenośne analizatory biogazu do badania i monitorowania składu biogazu oraz potwierdzenia wydajności procesu. Mogą być wykorzystywane w niewielkich firmach, w oczyszczalniach ścieków i biogazowniach. Przenośne analizatory biogazu z serii 5000 stosowane podczas rozruchu produkcji biogazu są urządzeniami kompaktowymi i łatwymi w użyciu. Aparaty posiadają certyfikat kalibracji UKAS (zgodnym z ISO 17025) dla CH4, CO2 oraz O2

63

DORADZTWO I FINANSE

Jak zarabiać na biogazowni?

zdj. Shutterstock

Inwestycja w biogazownię to koszt co najmniej kilkunastu milionów złotych. Przy budowie biometanowni koszty należałoby podwoić. Jest to jednak inwestycja, która daje możliwości zarabiana na jej produktach w sposób bezpośredni i pośredni.

Koszty (przykłady):

Aukcje OZE:

biogazownia o mocy 75 kW (dla gospodarstwa ok.

wprowadzone ustawą o OZE z 2015 r.,

40-50 ha i produkcji zwierzęcej) ok. 2,5 mln zł,

jest to rodzaj przetargu, w którym składa się oferty

biogazownia o mocy 0,5 MW (działająca w Przy-

dot. sprzedaży energii z danego rodzaju źródła,

brodzie) – ok. 9 mln zł,

gwarantują zwycięzcom długoletnie (do 15 lat)

biogazownia o mocy 0,999 MW (działająca w Dz-

wsparcie finansowe dla instalacji,

iałyniu) – ok. 14 mln zł.

organizowane są co najmniej raz w roku przez Prezesa Urzędu Regulacji Energetyki,

Zysk: wykorzystanie energii elektrycznej i cieplnej na potrzeby gospodarstwa

odbywają się poprzez Internetową Platformę Aukcyjną, która umożliwia: • rejestrację konta,

i prowadzenia działalności rolniczej

• logowanie do konta,

(ogrzewanie, suszarnie),

• wysłanie wniosku o wydanie zaświadcze-

zagospodarowanie obornika, gnojowicy i odpadów, wykorzystanie pofermentu.

64

ogłaszane są w biuletynie URE,

nia o dopuszczeniu do udziału w aukcji, • wysłanie deklaracji o przystąpieniu do aukcji,

OBJAŚNIENIE SKRÓTU W NAZWIE PRODUKTU N S = Z =

Shell Mysella S7 N Ultra Doskonała czystość silnika Znakomita ochrona zaworów Wydłużone okresy między wymianami oleju

DORADZTWO I FINANSE • wysłanie i modyfikowanie oferty w aukcji (o ile taka możliwość wynika z przeprowadzanej aukcji), • wysłanie żądania wycofania oferty z aukcji (o ile taka możliwość wynika z przeprowadzanej aukcji), • wysłanie sprawozdań, o których mowa w art. 83 ust. 1 ustawy OZE, • podgląd wprowadzonych danych.

Systemy FIT i FIP: są to: system taryf gwarantowanych FIT (feed-intariff ) oraz system dopłat do ceny rynkowej FIP (feed-in premium), wprowadzone w 2018 r., z systemu FIT mogą korzystać wytwórcy energii elektrycznej z odnawialnych źródeł energii w małej instalacji (do 0,5 MW) lub w mikroinstalacji, którzy sprzedają lub będą sprzedawać niewykorzystaną energię elektryczną do sprzedawcy zobowiązanego, system FIP przeznaczony jest dla wytwórców energii elektrycznej z odnawialnych źródeł energii w instalacji odnawialnego źródła energii, o łącznej REKLAMA

66

mocy zainstalowanej elektrycznej nie większej niż 1 MW, którzy sprzedają lub będą sprzedawać niewykorzystaną energię elektryczną, do wybranego podmiotu innego niż sprzedawca zobowiązany, mogą do nich przystąpić następujące instalacje: • planowane do uruchomienia, w których dotychczas nie została wytworzona energia elektryczna, • zrealizowane po dniu 1 lipca 2016 r., które nie korzystały z aukcyjnego systemu wsparcia, o którym mowa w art. 73 ustawy OZE, • uruchomione i wytwarzające energię elektryczną, które korzystają z systemu wsparcia świadectw pochodzenia, o których mowa w art. 44 ust. 1 ustawy OZE, • które wygrały aukcje rozstrzygnięte przed dniem wejścia w życie nowelizacji ustawy OZE z dnia 7 czerwca 2018 r. (Dz. U. z 2018 r., poz. 1276) na zasadach określonych w art. 9 ustawy zmieniającej, deklaracje FIT/FIP składać należy przez Internetową Platformę Aukcyjną.

Oprac. Beata Klimczak

DORADZTWO I FINANSE

Kalendarz planowanych aukcji w 2021 r. w podziale na poszczególne koszyki aukcyjne Maksymalna wartość energii elektrycznej, która może zostać sprzedana w drodze aukcji (w zł)

Maksymalna ilość energii elektrycznej, która może zostać sprzedana w drodzeaukcji (w TWh)

Termin sesji aukcji

Nr aukcji

Typ instalacji – art. 72 ust. 1 ustawy OZE

Przedział mocy zainstalowanej elektrycznej – art. 73 ust. 4 ustawy OZE

AZ/1/2021

istniejąca

> 1 MW

biogaz rolniczy bez CHP > 1 MW biogaz rolniczy w CHP > 1 MW

335 000 000

0,500

26 maja 2021

> 1 MW

biogaz składowiskowy bez CHP ≥ 0,5 MW biogaz składowiskowy w CHP ≥ 0,5 MW biogaz z oczyszczalni bez CHP ≥ 0,5 MW biogaz z oczyszczalni w CHP ≥ 0,5 MW biogaz inny bez CHP ≥ 0,5 MW biogaz inny w CHP ≥ 0,5 MW disb lub układy hybrydowe itpo lub disw itpo, disb lub układy hybrydowe ≤ 50 MW w CHP itpo, disb lub układy hybrydowe > 50 MW w CHP

5 249 400 000

10,680

27 maja 2021

≤1 MW

hydroenergia < 0,5 MW biopłyny hydroenergia ≥ 0,5 MW i ≤ 1 MW geotermia

151 200 000

0,270

28 maja 2021

106 875 000

0,225

31 maja 2021

AZ/2/2021

AZ/3/2021

nowe

nowe

Rodzaj instalacji – art. 77 ust. 5 ustawy OZE

AZ/4/2021

nowe

≤1 MW

biogaz składowiskowy bez CHP < 0,5 MW biogaz składowiskowy bez CHP ≥ 0,5 MW biogaz składowiskowy w CHP < 0,5 MW biogaz składowiskowy w CHP ≥ 0,5 MW biogaz z oczyszczalni bez CHP < 0,5 MW biogaz z oczyszczalni bez CHP ≥ 0,5 MW biogaz z oczyszczalni w CHP < 0,5 MW biogaz z oczyszczalni w CHP ≥ 0,5 MW biogaz inny bez CHP < 0,5 MW biogaz inny bez CHP ≥ 0,5 MW biogaz inny w CHP < 0,5 MW biogaz inny w CHP ≥ 0,5 MW disb lub układy hybrydowe itpo lub disw itpo, disb lub układy hybrydowe < 50 MW w CHP

AZ/5/2021

nowe

> 1 MW

biopłyny hydroenergia > 1 MW geotermia

577 800 000

1,080

1 czerwca 2021

AZ/6/2021

nowe

> 1 MW

biogaz rolniczy bez CHP > 1 MW biogaz rolniczy w CHP > 1 MW

1 206 000 000

1,800

2 czerwca 2021

AZ/7/2021

nowe

> 1 MW

wiatr na lądzie > 1 MW fotowoltaika > 1 MW

10 748 400 000

38,760

8 czerwca 2021

AZ/8/2021

nowe

≤1 MW

wiatr na lądzie ≤ 1 MW fotowoltaika ≤ 1 MW

5 292 000 000

14,700

11 czerwca 2021

23 666 675 000 zł

68,015 TWh

SUMA

Źródło: URE

67

DORADZTWO I FINANSE

Optymalne zagospodarowanie produktów biogazowni W trakcie prawidłowej eksploatacji instalacji biogazowej generowany jest biogaz, który najczęściej wykorzystywany jest do produkcji energii elektrycznej i ciepła. Może on zostać również odpowiednio oczyszczony i wtłoczony do sieci gazowej lub wykorzystany jako paliwo transportowe. Produktem ubocznym jest poferment.

Możliwości wykorzystania biogazu

90 proc. (choć np. firma Mercedes, dla swojego mo-

Najczęstszym sposobem wykorzystania powstające-

delu Sprinter Biogas, wymaga biogazu o zawartości

go w procesie fermentacji metanowej biogazu, jest

metanu jedynie na poziomie 80 proc.). Silniki zasilane

jego spalenie w silnikach kogeneracyjnych. Proces

metanem generują mniejsze ilości hałasu, a spalenie

ten charakteryzuję się wysoką sprawnością sięgającą

paliwa następuje w sposób całkowity – dzięki czemu

ok. 90 proc. W wyniku tego działania uzyskuję się

paliwo to uznawane jest za ekologiczne i przyjazne dla

energię elektryczną oraz ciepło. Zagospodarowanie

zdrowia ludzi i zwierząt.

ciepła odpadowego jest obecnie jednym ze sposo-

68

bów poprawy bilansu ekonomicznego inwestycji

Zagospodarowanie ciepła odpadowego

biogazowej. Może być ono również wykorzystane

Kluczowe znaczenie, dla pozytywnego wyniku finan-

jako źródło ogrzewania okolicznych gospodarstw lub

sowego inwestycji może mieć również zagospodaro-

w suszarniach. Drugim sposobem zagospodarowania

wanie ciepła odpadowego. Do możliwości zagospo-

biogazu może być jego oczyszczenie z dwutlenku

darowania ciepła w biogazowniach można zaliczyć

węgla, siarkowodoru oraz amoniaku i wtłoczenie do

budowę suszarni. W zależności od dostępności na

lokalnej sieci gazowniczej. W tym celu konieczne

rynku, substratami wykorzystywanymi do suszenia

jest spełnienie warunków przyłączenia określonych

może być biomasa drzewna, ziarna zbóż i kukurydzy

przez operatora systemu dystrybucyjnego. Warun-

oraz inne materiały roślinne, wykorzystywane jako

ki te nie tylko umożliwiają fizyczny transport oraz

biokomponenty pasz. W przypadku zastosowania su-

handel biometanem, ale są też głównym elementem

szarni, przykładem może być wykorzystanie urządzeń

korzystania z odpowiedniego systemu wsparcia.

taśmowych, pozwalających na odbiór ciepła w posta-

Innym rozwiązaniem wykorzystania wytworzone-

ci ciepłej wody i przekształcenia w strumień gorące-

go w instalacji biogazu jest jego zastosowanie jako

go powietrza. Obecnie wykorzystywane urządzenia

paliwo napędowe do samochodów lub ciągników

suszarnicze są w pełni zautomatyzowane i sterowal-

rolniczych. W tym przypadku konieczne jest również

ne, przez co istnieje możliwość dostosowania odpo-

oczyszczenie biogazu do zawartości metanu powyżej

wiedniej prędkości przesuwania taśmy, temperatury

zdj. Beata Klimczak, BMG

DORADZTWO I FINANSE

zdj. B.Klimczak

/ Biogazownia firmy Biogal w Boleszynie zasila w ciepło gospodarstwa domowe i budynki użyteczności publicznej dwóch miejscowości.

/ Ciepło z biogazowni w Giżach i Zajdach wykorzystywane jest do suszenia drewna dla zakładu meblarskiego.

suszenia oraz ilości skierowanego ciepła, w zależno-

jednak pamiętać, że zastosowanie technologii termo-

ści od rodzaju suszonego substratu. Dodatkową za-

filowej wiąże się z bardziej restrykcyjnym przestrzega-

letą zastosowania tego rozwiązania przy biogazowni

niem zaleceń biotechnologicznych oraz procesowych.

rolniczej jest minimalny nakład związany z pracami ziemnymi i fundamentowymi, a także bezpośred-

Zagospodarowanie pofermentu

nim połączeniem instalacji cieplnej i elektrycznej.

Innym wartościowym produktem procesu fermenta-

W przypadku dużych instalacji może być konieczne

cji jest pulpa pofermentacyjna, która może stanowić

uzyskanie pozwolenia na jej budowę.

świetnej jakości nawóz (np. produkcja wyspecjalizowa-

Sposobem zagospodarowania produkowanego ciepła

nych nawozów dedykowanych dla różnych roślin) lub

może być również przekształcenie/zaprojektowa-

substrat do produkcji brykietów lub pelletów. Wyko-

nie biogazowni rolniczej w biogazownię odpadową,

rzystanie pofermentu nie niesie ze sobą zagrożeń dla

pozwalająca na wykorzystanie w procesie fermentacji

środowiska naturalnego. Materiał ten charakteryzuję się

metanowej UPPZ (Ubocznych Produktów Pochodze-

wielokrotnie niższym ładunkiem BZT5 i ChZT w po-

nia Zwierzęcego). Rozwiązanie to łączy się z dodat-

równaniu do substratów „na wejściu” do biogazowni

kową inwestycją związaną z budową higienizatora,

– np. gnojowicy, wywarów czy osadów. Jest to produkt,

odpowiednich magazynów oraz punktów przyjęć

który jest również bardzo niedoceniany podczas plano-

surowca. Jednak do procesu higienizacji substra-

wania i projektowania instalacji. Należy pamiętać, że

tów (wymaganej obróbki wstępnej dla tego rodzaju

już na etapie planowania całej inwestycji należy przewi-

materiałów) możliwe byłoby wykorzystanie ciepła

dzieć, jego późniejsze możliwości zagospodarowania.

odpadowego. Należałoby również rozważyć przejście z technologii mezofilowej na technologię termofilową

Kamil Kozłowski Zakład Zagospodarowania Odpadów

fermentacji w temperaturze (50-55°C). Pozwoliłoby

w Poznaniu Sp. z o.o.

to zagospodarować dodatkowe ilości ciepła. Należy

Uniwersytet Przyrodniczy w Poznaniu 69

DORADZTWO I FINANSE

Inwestycja od A do Z Czyli co musisz wiedzieć inwestując w mikrobiogazownię, biogazownię albo biometanownię. Informacje w pigułce.

Jakie formalności trzeba załatwić przed inwestycją?

• Zakres formalności uzależniony jest kilku elementów, w tym od wielkości instalacji biogazowej i jej lokalizacji: mikroinstalacja – obowiązuje ścieżka uproszczona: wystarczy opracować zgłoszenie budowy

pozwolenia na budowę, wyłonienie generalnego wykonawcy i dostawcy technologii, uzyskanie środków na sfinansowanie inwestycji.

Skąd pozyskać fundusze?

wraz z PZTPZT, czyli planem zagospodarowania

• Fundusze zewnętrzne należy traktować jako

terenu. Po wykonaniu inwestycji należy przeprow-

uzupełnienie. Konieczne jest zapewnienie przyna-

adzić procedurę przyłączenia mikroinstalacji

jmniej 10 do 20 proc. środków własnych. Pozostałe

biogazowej do sieci. Nie trzeba opracowywać

środki pozyskać można z:

analiz środowiskowych.,

funduszy centralnych – np. dofinansowanie

mała instalacja do 500 kW (pow. 1 ha lub 0,5 ha

z NFOŚiGW,

w obszarze Natura 2000 i Obszarach Chronio-

z funduszy regionalnych,

nego Krajobrazu) – nie jest konieczne uzyskanie

z wojewódzkich funduszy ochrony środowiska,

decyzji środowiskowej,

z funduszy urzędu marszałkowskiego,

instalacja do i powyżej 1 MW mocy zainsta-

z funduszy powierniczych,

lowanej – konieczne jest uzyskanie decyzji śro-

z kredytów inwestycyjnych,

dowiskowej,

na zasadach leasingu (np. maszyn i urządzeń),

bywa wymagany „Raport o oddziaływaniu przed-

inne np. fundusze europejskie, emisje obligacji.

sięwzięcia na środowisko”.

Inne działania i dokumenty: wystąpienie o wydanie decyzji o warunkach zabudowy (WZ), wypis z Miejscowego Planu Zagospodarowania Przestrzennego, wystąpienie do operatora sieci o wydanie

70

wykonanie projektu budowlanego do wydania

• Jeżeli finansowana instalacja posiada moc zainstalowaną do 500 kW i bazuje na biogazie rolniczym, inwestor może wystąpić do URE o przyznanie taryfy FIT i sprzedawać energię po cenie 95 proc. ceny referencyjnej. W ten sposób otrzymuje „dotację” (dopłatę) do wyprodukowanej energii.

warunków przyłączenia źródła wytwórczego en-

• Inwestycje powyżej 500 kW – w miejsce taryfy

ergii elektrycznej do sieci,

FIT pojawia się cena energii ustalonej na aukc-

zaświadczenie z URE o możliwości sprzedaży

jach – to także „dotacja” do ilości wyprodukowanej

niewykorzystanej energii do sieci,

energii.

zdj. Shutterstock

DORADZTWO I FINANSE

• Inwestor, w wielomiesięcznym procesie dotacyjnym, przeprowadzanym w poszczególnych województwachposzczególnych województwach w ramach Regionalnych Programów Operacyjnych pozyskuje dotację bezpośrednią do inwestycji (od 40 do 80 proc. kosztu kwalifikowanego). Wówczas wytworzona energia może być sprzedawana do dowolnego podmiotu posiadającego koncesję, ale już po cenie rynkowej,

Jak dopasować wielkość instalacji?

• Najlepiej wielkość instalacji biogazowej dopasować do ilości substratów dostępnych na najkorzystniejszych warunkach określonych przez: cenę substratów, koszty transportu, oraz możliwości uzyskania warunków przyłączenia do sieci.

znacząco niższej niż ta w taryfie FIT lub ustal-

• Warto pamiętać o korelacji – czym większa instalacja

onej podczas aukcji.

i większa produkcja energii, tym mniejsza jednost-

Ile trwa budowa?

• Czas trwania samej budowy uzależniony jest od

kowa cena/uniknięty koszt za każdą MWh. Za to czym większa produkcja, tym mniejszy koszt jednostkowy wytworzenia i większy wolumen sprzedaży energii.

skali biogazowni oraz rodzaju stosowanego sub-

• Najlepszą taryfą jest „taryfa własna”, czyli uni-

stratu.

knięty koszt zakupu energii – oznacza to, że czym

od uzyskania pozwolenia na budowę – od 12

więcej wytworzonej energii zużyje inwestor na

miesięcy domiesięcy do 2 lat (wliczając czas na

potrzeby własne, tym większy uniknięty koszt

wykonania przyłączy instalacji do sieci),

i zwiększona rentowność.

rozruch biogazowni – od 1 do 6 miesięcy.

• W przypadku mikrobiogazowni rolniczych pełen proces inwestycyjny trwa do 6 miesięcy.

• Kolejny próg wielkości to instalacja do 500 kW i możliwość sprzedaży energii w taryfie FIT – 95 proc. ceny referencyjnej. Większe biogazownie biorą już udział w aukcjach OZE, gdzie z reguły

• W przypadku mikrobiogazowni dla oczyszczalni

cena zakontraktowana na 15 lat jest niższa niż

ścieków – około 12 miesięcy.

95 proc. ceny referencyjnej.

71

DORADZTWO I FINANSE • Zlecić audyt biogazowy zawierający badania wydajności biogazowej wszystkich substratów wraz z ekspercką oceną przydatności ich wykorzystania w biogazowni pod kątem zastosowania konkretnej technologii.

Ile można zarobić na biogazie?

• Dochody uzależnione są od: ceny pozyskanych substratów, ceny sprzedaży energii.

• Cena sprzedaży energii zależy od źródła wytworzenia, skali wytwarzania i zastosowanych taryf. Inwestor, który utylizuje darmową gnojowicę i płaci za 1 MWhe zużytej energii 800 zł zarobi/ zaoszczędzi więcej, niż inwestor, który będzie kupował kiszonki, a energię sprzeda za 500 zł/1

odpadowa serwatka,

MWhe, czyli po cenie ustalonej podczas aukcji.

gnojowica bydlęcagnojowica bydlęca,

• Dla instalacji o mocy 1MWh przy rocznej produkcji energii elektrycznej w ilości 8000-8400 MWh – wpływ brutto za sprzedaż energii elektrycznej to ok. 4 mln zł, za ciepło w zależności od sposobu wykorzystania ciepła – ok. 1 mln zł .zł.

• Zysk netto zależy od kosztów pozyskania substratów, kosztów serwisowania i in.

Jaki substrat jest najlepszy?

• Najlepszy substrat muszą charakteryzować następujące właściwości: możliwość uzyskania na nim pełnej mocy instalacji (wysoka energetyczność i stabilność fermentacji) oraz najlepsza relacja kosztu zakupu (lub przychodu z jego utylizacji) względem ilości wyprodukowanego metanu.

• Najbliżej zlokalizowany w stosunku do biogazowni.

• Można nim dysponować po zapłacie racjonalnej ceny lub jest wręcz darmowy (takimi substratami

UPZ (po sterylizacji).

Ile kosztuje opieka biotechnologiczna na rok?

• Koszt jest inny dla każdej biogazowni, ale można przyjąć, że 24-60 tys. zł/rocznie. W zależności od złożoności technologicznej instalacji i ilości wykorzystywanych substratów. Dla dużych obiektów (dane na podstawie rachunków) liczyć należy nawet ok. 100 tys. zł rocznie.

Jakie są koszty przestoju biogazowni?

• Trzeba pamiętać, że koszty przestoju to nie tylko strata spowodowana brakiem wpływów ze sprzedaży energii lub braku oszczędności na jej zakupie. Jeżeli przestój jest zbyt długi to dochodzą dodatkowe koszty wznowienia procesu fermentacji: dogrzanie reaktora zewnętrznym źródłem ciepła, uzupełninie zaszczepu bakterii, likwidacja ewentualnej skorupy/kożucha itp.

są gnojowice, osady z oczyszczalni, obornik, odpady

• W skrajnych sytuacjach zbyt długi przestój oznacza

zielone – w sytuacji, gdy biogazownia zlokalizowana

ponowne przeprowadzenie rozruchu biogazowni.

jest w miejscu powstawania tych odpadów).

W najgorszej sytuacji są podmioty, które zakontrak-

• W praktyce:

72

produkty uboczne pochodzenia zwierzęcego tzw.

towały dostawy substratów i nie mogą ich odbierać.

kiszonka z kukurydzy (wysokie koszty zakupu),

• Ilość utraconych MWh w produkcji razy cena

osady i tłuszcze,

sprzedaży energii.

DORADZTWO I FINANSE

Jakie są koszty serwisu?

Produkować prąd czy biometan?

• Koszty serwisu z reguły oscylują (w skali roku)

• Produkować prąd i ciepło jest dużo łatwiej

wokół kwoty w wysokości od 1 do 4 proc. nakła-

niż biometan. Prąd i ciepło można (oprócz

du inwestycyjnego na wybudowanie instalacji

zużycia na własne potrzeby inwestora) prze-

biogazowej. Należy jednak pamiętać, że każda

kazać do istniejących lub zmodernizowanych

biogazownia zużywa tworzoną energię także na

sieci.

potrzeby własne: od 3 do 10 proc. energii elektrycznej i od 20 do 50 proc. ciepła.

• Koszty serwisu modułów kogeneracyjnych CHP przyCHP przy braku dużych awarii i remontów głównych to ok. 400 tys. zł (ok. 40 zł na 1 MWh)

Jakie są inne koszty oprócz inwestycyjnych?

• Koszty rozruchu instalacji: dostarczenia zaszczepu bakterii i pierwszego wsadu,

• W układach kogeneracyjnych może być wykorzystywany biogaz wstępnie oczyszczony z zawartością metanu już od 45 proc. i więcej.

• Doprowadzenie biogazu do formy biometanu wymaga wykonania kosztownej instalacji oczyszczenia i uszlachetnienia biogazu.

• Na razie brakuje uwarunkowań prawnych dot.

Biometanu.

Jak zagospodarować poferment?

koszty pracy technologów: ustawienie parametrów

• Najlepiej na własne potrzeby nawozowe

fermentacji, dawkowania substratów, temperatur,

(unikamy kosztu nawożenia nawozami sztuc-

mieszania itp.

znymi) albo zakontraktować sprzedaż/odbiór pofermentu przez duże gospodarstwo rolne.

• Koszty eksploatacyjne i in.: dotyczące pozyskania i/lub wytworzenia substratów,

• Zgodnie z Rozporządzeniem Ministra Środowiska w sprawie procesu odzysku R10 (jako odpad).

koszty nadzoru technologicznego lub zdalnego

• Wprowadzić do obrotu jako nawóz organiczny

monitoringu i sterowania,

(1 m3 kosztuje ok. 30-45 zł) na podstawie pozw-

koszty serwisu biologicznego

olenia wydawanego na wniosek producenta, po

koszty serwisu instalacji części technologicznej

przedłożeniu wyników badań i pozytywnych

oraz wytwórczej energii elektrycznej modułu CHP,

opinii:

opłaty wobec operatora sieci,

o przydatności do stosowania w rolnictwie wy-

opłaty środowiskowe,

danej przez Instytut Uprawy Nawożenia i Gle-

koszty badań laboratoryjnych pofermentu,

boznawstwa – PIB w Puławach,

koszty pracy – bieżąca obsługa techniczna (płace,

o braku niekorzystnego oddziaływania i spełnie-

podatki, ubezpieczenia),

niu wymagań weterynaryjnych wydanej przez

koszty wymiany materiałów eksploatacyjnych:

Państwowy Instytut Weterynaryjny – PIB

filtry, oleje itp.,

w Puławach,

koszty usunięcia bieżących awarii oraz przeci-

o braku szkodliwego wpływu na zdrowie ludzi,

wdziałanie pojawieniu się nadmiernej piany lub

wydanej przez Instytut Medycyny Wsi w Lublinie,

skorupy,

o braku negatywnego wpływu na środowisko

akcyza.

wydanej przez Instytut Ochrony Środowiska w Warszawie.

• Okresowe koszty: koszty wymiany części i elementów zużywających się w sposób ciągły, planowane remonty.

Oprac. Redakcja Na podst. informacji od przedsiębiorców i operatorów biogazowni 73

DORADZTWO I FINANSE

OBRÓT ENERGIĄ, NADZÓR TECHNOLOGICZNY I DORADZTWO OFERTA FIRM >>>>

Polskie Stowarzyszenie Biometanu ul. Grzybowska 87 Concept Tower 00-844 Warszawa tel.: +48 608 550 931 e-mail: mp@biometan.org www.biometan.org.pl Celem Polskiego Stowarzyszenia Biometanu jest rozwój produkcji i wykorzystywania biometanu jako odnawialnego, niekopalnego źródła energii otrzymywanej z biomasy. PSB jest ekspercką organizacją złożoną ze specjalistów branży biogazowej. Niezależnie od działalności statutowej, świadczy usługi doradcze w zakresie budowy i eksploatacji biogazowni metanowych.

Obecnie PSB jest zaangażowane w projekty o łącznej zdolności produkcyjnej 24 mln Nm3 biometanu rocznie.

74

Next Kraftwerke sp. z o.o. ul. Przeskok 2 00-032 Warszawa tel.: +48 515 471 640 e-mail: info@next-kraftwerke.pl www.next-kraftwerke.pl

Kancelaria Prawna Tarka Trupkiewicz i Wspólnicy Sp. z o.o. ul. Piątkowska 116, 60-649 Poznań ul. Piękna 15, 00-549 Warszawa tel.: +48 506 262 504 www.ttw-legal.pl

Zarządzamy jedną z największych Wirtualnych Elektrowni w Europie.

Dzięki naszej technologii agregujemy wytwórców, takich jak biogazownie, elektrownie wiatrowe i fotowoltaiczne, odbiorców, a także magazyny energii. Skoordynowana praca OZE przynosi korzyści uczestnikom wirtualnej elektrowni, jak i całemu systemowi energetycznemu. Jesteśmy wiodącym traderem energii w Europie, a także podmiotem odpowiedzialnym za bilansowanie. Zapewniamy dostęp do rynku krótkoterminowego, jak również do rynku długoterminowego i pozagiełdowego na różnych europejskich giełdach energii – w tym TGE, NordPool, EPEX Spot, EXAA i innych.

Kancelaria Prawna TTW to butikowa kancelaria prawna specjalizująca się w branży biogazu i biometanu.

Doświadczeni prawnicy na bieżąco wspierają klientów począwszy od etapu przygotowania projektów, wejścia do systemu wsparcia przez przygotowanie indywidualnego modelu optymalizacji przychodów, po zakup lub sprzedaż projektów oraz wybudowanych instalacji. Jesteśmy liderem w obsłudze prawnej rynku biometanu w Polsce z doświadczeniem krajowym i międzynarodowym, będąc aktywnym członkiem Izby Gospodarczej Gazownictwa oraz Europejskiego Stowarzyszenia Biogazu.

Unia Producentów i Pracodawców

Pracownia Ekotechnologii Katedra Inżynierii Biosystemów Uniwersytet Przyrodniczy w Poznaniu ul. Wojska Polskiego 50 60-627 Poznań tel.: +48 61 848 71 56 e-mail: pracowniaekotechnologii@ gmail.com www.ekolab.up.poznan.pl

Przemysłu Biogazowego ul. Solec 18 lok. U31 00-410 Warszawa tel.: +48 22 550 91 00 e-mail: upebi@upebi.pl www.upebi.pl Unia Producentów i Pracodawców Przemysłu Biogazowego (UPEBI) jest największą organizacją zrzeszającą firmy związane z biogazem i biometanem, która od 2012 roku skutecznie działa na rzecz rozwoju branży biogazowej i biometanowej w Polsce. Zapewniamy wszechstronną pomoc w realizacji projektów i działalności gospodarczej związanej z wykorzystaniem biogazu i biometanu, współpracujemy z instytucjami naukowo-badawczymi oraz prowadzimy działalność edukacyjną.

Pracownia Ekotechnologii Uniwersytetu Przyrodniczego w Poznaniu zajmuje się badaniami fermentacji metanowej oraz optymalizacją technologiczno-ekonomiczną biogazowni. Jest to największe laboratorium tego typu w Polsce.

Interdyscyplinarny zespół, liczne projekty naukowe, prace zlecone oraz nadzory technologiczne i publikacje są najlepszą referencją jakości świadczonych usług. Zapraszamy do współpracy!

EXCELLENCE – MADE TO LAST

KOMPLETNE ROZWIĄZANIA: • Pompy rotacyjne • Separatory • Zbiorniki nierdzewne • Mieszadła

SPRAWDZONA KONSTRUKCJA

• Rozdrabniacze • Podajniki substratów

www.boerger.pl Boerger Polska Sp. z o.o. • 44–100 Gliwice, Polska info@boerger.pl • Tel. 32 335 60 94