Magdalena Bobko, Uniwersytet Wrocławski
Problem przestrzeni publicznej we współczesnym mieście, a problem rewitalizacji.
SŁOWO WSTĘPU W referacie przybliżę wybrane przykłady przestrzeni publicznych, które powstały dzięki rewitalizacji pofabrycznych terenów dzielnic centralnych, dawnych terenów portów , nabrzeży oraz opuszczonych elementów starej zabudowy miast. Omówię przykłady rewitalizacji przestrzeni miejskich z różnych zakątków globu, które stanowić mogą nieustające źródło inspiracji dla działań realizowanych obecnie w naszym kraju (m.in. High Line w Nowym Jorku, nowe centrum Seulu, Park de Diagonal Mar w Madrycie). Wskażę na różnorodne funkcje spełniane przez „miejsca” oraz udowodnię, że czasem dobry plan i jego realizacja to nie wszystko, istotny jest bowiem udział w projekcie miejscowej ludności, i to już na etapie projektowania. Zacznę od wyjaśnienia dwóch kluczowych pojęć pojawiających się w tytule niniejszego referatu. Znaczenie obu jest obecnie używane w szerokim kontekście, co powodować może niezrozumienie. REWITALIZACJA – jest terminem pochodzenia medycznego, gdzie oznacza przywracanie sił witalnych ludziom1. Termin ten, w dziedzinie architektury oraz urbanistyki, jest obecnie nadużywany i stosowany do określania większych modernizacji. Mylony jest z rekultywacją, rewaloryzacją czy modernizacją. Pierwsze dwie są elementami rewitalizacji. W architekturze oraz urbanistyce rewitalizacja to działania z zakresu wielu dziedzin (budownictwa, planowania przestrzennego, ekonomii, polityki społecznej) prowadzone w części miasta lub zespole obiektów budowlanych, które w wyniku przemian gospodarczych, społecznych, ekonomicznych, czy innych, utraciły swoją pierwotną funkcję i przeznaczenie. Działania skupione są na ożywieniu zdegradowanych obszarów i doprowadzenia do stanu, kiedy obszary te zmieniając swoją funkcję, znajdą nowe zastosowanie2. Zgodnie z definicją dr Krzysztofa Skalskiego: „Rewitalizacja to połączenie działań 1 Encyklopedia PWN (2010). 2 Skalski 2004: 1, Billert 2004: 6. .1