Guido de Wit

VLUCHTEN KAN NIET MEER

De zomervakantie ligt achter ons en het gewone leven is weer begonnen. ‘Wie verre reizen doet, kan veel verhalen’ schreef de Duitse dichter Matthias Claudius. Er mag gelukkig weer nagenoeg volledig vrij en ook ver worden gereisd, dus er kan weer worden verhaald. Die verhalen beginnen als vanouds met lange files op de Route du Soleil of andere Europese snelwegen en met in deze tijd bijkans nog langere files op Schiphol.

Files staan er tegenwoordig ook op de Mount Everest. Het is nog geen zeventig jaar geleden dat de Nieuw-Zeelander Edmund Hillary en de Nepalese Sherpa Tenzin Norgay als eerste de top van de hoogste berg van de wereld in eenzaamheid bereikten. Letterlijk en figuurlijk een hoogtepunt. Maar bijzonder is deze prestatie dus allang niet meer. Wie nu naar het dak van de wereld wil, moet netjes achteraan aansluiten.

Naast files is er ook sprake van vervuiling op de Mount Everest. Voor corona werd er 16,5 ton afval uit de sneeuw gevist. Ondertussen ligt ook Spitsbergen op de Noordpool bezaaid met plastic en andere rotzooi. Veel van dat afval komt van toeristenschepen.

Toen ik mijn tienerjaren net achter mij had gelaten, heb ik een aantal cruisevakanties gemaakt in de Caraïben om zoveel mogelijk eilanden in deze paradijselijke zee te kunnen bezoeken. Ik stond tijdens die vakanties heel vroeg op om zo min mogelijk van de reis en de omgeving te missen. Ik kan mij nog goed herinneren dat ik op een ochtend op het achterdek stond en met stomheid was geslagen toen ik zag dat het keukenafval in de azuurblauwe zee werd geloodst. Dat is zo’n 25 jaar geleden; we hebben kennelijk nog weinig geleerd sinds die tijd.

Anno 2022 dringt de vraag zich sowieso op wat een verantwoorde manier van reizen is. Er wordt bewustwording van ons gevraagd: wanneer en waarom het warme thuis wel verlaten en wanneer niet? We worden allemaal steeds meer uitgenodigd ons bewust te worden van onze persoonlijke CO2-footprint en dus ook van het aandeel van reizen daarin.

Onze minister van Natuur en Stikstof Christianne van der Wal moet kennelijk nog even wennen aan de gedachte dat de CO2-footprint van ons allen naar beneden moet en haar voorbeeldfunctie daarin. Na de stevige stikstofdebatten koos zij voor een vakantie op Curaçao om even lekker bij te komen en op te laden. Wellicht dat zij dacht dat Curaçao niet meetelt als verre bestemming, omdat de inwoners er Nederlands spreken. Of mogelijk vindt zij Nederland te veel naar ammoniak stinken en prefereert zij de zoete geur van kerosine.

Guido de Wit, advocaat

‘Adviseur als het kan, advocaat als het moet.’

Zelf heb ik al 17 jaar niet meer voor pleasure in een vliegtuig gezeten. Ik heb het die jaren dichter bij huis gezocht. Er staan nog wel verre bestemmingen op mijn verlanglijstje, maar die hoop ik te bereiken als ik niet meer ben aangewezen op de schoolvakanties en ik de massale drukte kan ontlopen. Of ik bereik ze nooit en dan is het ook goed.

Seneca zei immers al dat reizen vooral een vlucht is, een vlucht weg van jezelf. Ook schreef hij dat je vlucht in gezelschap van jezelf. Volgens hem moet je de last van je geest afleggen, anders zal geen enkel landschap je rust geven.

Veel mensen in onze tijd leven vooral in hun hoofd door het hectische bestaan dat we onszelf opleggen. Met een beetje pech vindt het leven zoveel in het hoofd plaats dat de gedachten op reis maar doormalen. De letterlijke tegenwoordigheid van geest ontbreekt dan om ten volle van de reis en de bestemming te genieten. Het lichaam heeft zich dan wel verplaatst, maar de werkelijke waarneming blijft in dat geval beperkt. Hopelijk nemen de zintuigen ver van huis nog wel genoeg moois waar om af en toe toch even in het hier en nu te komen.

Ik ben benieuwd hoeveel van alle reisbewegingen voortkomen uit een vlucht weg van iemands zelf, weg van de gedachten van het ego. Mogelijk kunnen we onze planeet helpen herstellen door in ieder geval die reizen niet meer te maken en eerst de reis naar binnen te maken en zo het warme thuis altijd bij onszelf te vinden. De reis naar binnen is de mooiste reis en des te mooier worden de verhalen over de bijzondere, verre reizen die dan overblijven.