μπηκαμε στισ προβεσ του γιαννη οικονομιδη στο εθνικο θεατρο
ολα για την αθηνα! free press δωρεαν οδηγοσ τησ πολησ κυκλοφορει καθε πεμπτη
22092016
ΟΙAΓΙΟΙ
ΤΗΣ ΠΛΑΤΕΙΑΣ
ΒΙΚΤΩΡΙΑΣ
Τι Hταν αυτO που Eκανε TA
ξεχωριστA στην Αθhνα
4 lifo – 22.9.16
Oι αντιδράσεις που δημιούργησαν τα άρθρα και τα posts μας την περασμένη εβδομάδα. ☛ Όσα έγραψε ο Δημήτρης Πολιτάκης στη στήλη του για τον νέο δίσκο του Nικ Κέιβ προκάλεσαν την αντίδραση του Δημήτρη Γιαννόπουλου, που μας έστειλε την επιστολή «One more time without the cynicism (απάντηση στον Δημήτρη Πολιτάκη)», την οποία δημοσιεύσαμε ολόκληρη στη στήλη «Επιστολές» του LIFO.gr. «Αγαπητέ κ. Πολιτάκη, διαβάζοντας το άρθρο σας στη LifΟ για το καινούργιο άλμπουμ του Nικ Κέιβ και την κυνική διάθεση που το διακρίνει αισθάνθηκα την αυθόρμητη ανάγκη να παίξω τον ρόλο του συνηγόρου του διαβόλου. Η τέχνη, σε όλες τις μορφές της, είναι άρρηκτα συνδεδεμένη με τις εμπειρίες και τα βιώματα του ανθρώπου-δημιουργού. Αν ψάξετε διάφορα κείμενα που αναλύουν τους λόγους για τους οποίους δημιουργεί ο άνθρωπος τέχνη, θα βρείτε ότι η κάθαρση είναι ένας από αυτούς − αναφέρεται και στον ορισμό της τραγωδίας από τον Αριστοτέλη. Όσον αφορά, δε, τα συγκλονιστικά έργα που δεν προκύπτουν από συγκλονιστικές εμπειρίες, η παγκόσμια μουσική κληρονομιά θα σας διαψεύσει περίτρανα, αν κάνετε τον κόπο να τη μελετήσετε, αντί να προβαίνετε σε βιαστικά συμπεράσματα. (...) Πρώτη φορά συναντάτε τέτοιου είδους ατμόσφαιρες σε δίσκο του Κέιβ; Αν πείτε ναι, τότε είστε ξεκάθαρα ο επιδερμικός ακροατής που με το άρθρο σας επιβεβαιώνετε ότι είστε. Και αυτό γίνεται φανερό από την παντελή απουσία ανάλυσης των τραγουδιών − ούτε καν μια μνεία στους στίχους που για πρώτη φορά δεν τυπώθηκαν στον δίσκο δεν γίνεται. Μιλάτε για ασκήσεις ρεβιζιονισμού και ρετροφιλίας, ενώ την ίδια στιγμή για πρώτη φορά χρησιμοποιήθηκαν οι συγκεκριμένοι ήχοι και τα μουσικά όργανα από τον ίδιο τον καλλιτέχνη. Αναφέρεστε με υποτιμητικό τρόπο στις ενδυματολογικές προτιμήσεις του Κέιβ. Όχι μόνο θα διαλέξω τι θα παίζει αλλά και τι θα φοράει. Τότε ίσως να σας θυμίσω και το βιντεοκλίπ του “Baby, I’m on fire”. Εκεί τι συνέβη; Δεν είχε πουλήσει ακόμα την ψυχή του στον διάβολο ο Κέιβ και τσαλακώνει ευθαρσώς την ίδια του την εικόνα; Θα σας παρέπεμπα και στα βίντεο των Grinderman, αλλά αυτοί έχουν διαλυθεί και πιθανώς να μην προλάβατε να εκφράσετε την άποψή σας. (...) Πολύ εύκολα πιάνετε στα χέρια σας έννοιες όπως τέχνη, ιστορία, πολιτισμός, τις αναπλάθετε και τις ορίζετε με βαρύγδουπες και εμπνευσμένες φράσεις. Σας καλώ, λοιπόν, με τη φωνή του Κέιβ, να ξανακούσετε τον δίσκο διαβάζοντας τους στίχους. Αλήθεια, πόση παραπάνω τραγωδία να περιέχει ο στίχος “You’re a young man waking/ Covered in blood that is not yours”, όταν ο γιος σου έχει πεθάνει από πτώση, έχοντας πάρει προηγουμένως LSD. Σε κάνει να λυπάσαι... Βαθύτατα... Όπως και ο γράφων για το άρθρο σας».
α π ό τ ον α ρη δ η μ οκ ιδ η
Διαφωνιες και ενστασεις για τον Νικ Κεϊβ
feedback487
posts γρaμματα e-mails
*Στείλτε μας Feedback: feedback@lifo.gr
☛ «Οι δειλίες μου» τιτλοφορούνταν το editorial του Στάθη Τσαγκαρουσιάνου την περασμένη εβδομάδα και αναφερόταν στους ντροπαλούς και την αντιμετώπισή τους. Ο/η Τρε Κομιλφό σε σχόλιό του/της παραθέτει ένα μικρό σχετικό απόσπασμα από το βιβλίο Η δύναμη των εσωστρεφών σ’ έναν κόσμο που δεν σταματάει να μιλάει της Susan Cain: «Η εσωστρέφεια −μαζί με τα ξαδέλφια της, την ευαισθησία, τη σοβαρότητα και τη συστολή− έχει γίνει πια ένα χαρακτηριστικό προσωπικότητας δευτεροκλασάτο, κάτι μεταξύ απογοητευτικού και παθολογικού. Οι εσωστρεφείς που ζουν σ’ έναν κόσμο όπου κυριαρχεί το ιδανικό της εξωστρέφειας είναι σαν τις γυναίκες σ’ έναν κόσμο φτιαγμένο για άντρες: τους υποτιμάνε εξαιτίας ενός χαρακτηριστικού που αφορά τον πυρήνα της ύπαρξής τους. Η εξωστρέφεια ως τύπος προσωπικότητας είναι εξαιρετικά γοητευτική, την έχουμε όμως μετατρέψει σε καταπιεστικό δεδομένο προς το οποίο οι περισσότεροι νιώθουμε πως οφείλουμε να συμμορφωθούμε». ☛ Στο θέμα με τίτλο «Άγιοι και Δαίμονες στην πλατεία Βικτωρίας» ο M. Hulot παρουσίασε το φωτογραφικό ημερολόγιο του Πάνου Κέφαλου, που ο αναγνώστης και κάτοικος της περιοχής Psineas θεώρησε μονόπλευρο: «Τόσο καιρό στην πλατεία μας, κουβέντα για την απίστευτη μαφία διακινητών και ιδιοκτητών σπιτιών, κουβέντα για τα τζιπ με τα φιμέ τζάμια και τους κυρίους με τα κομοδινί μαλλιά που “άδειαζαν” κάθε βράδυ μικρά αγοράκια πίσω στις οικογένειές τους, κουβέντα για τους χρυσαυγίτες που λυμαίνονταν την περιοχή, κουβέντα για εμάς, τους κατοίκους, που άλλαξε η ζωή μας. Έκλεισαν περίπτερα, κρεοπωλεία, ψαράδικα, μανάβικα, εστιατόρια, ο κοινωνικός ιστός της γειτονιάς διαλύθηκε συθέμελα, οι μεσίτες δεν αναλάμβαναν να πουλήσουν ή να νοικιάσουν τα σπίτια μας κι εμείς από τη μια δίναμε τροφή και ρούχα στους δυστυχισμένους αυτούς ανθρώπους και από την άλλη αδυνατούσαμε να διαχειριστούμε τη δική μας δυστυχία γεμάτοι τσίσα, κακά κι εμετούς από τη γαστρεντερίτιδα που θέριζε τα έρμα τα προσφυγόπουλα. Τα ζήσαμε από πρώτο χέρι όλα αυτά που γράφετε, αλλά πολύ μονομερής η ματιά σας, κύριε».
free press Eβδομαδιαίος οδηγός της Αθήνας. Κυκλοφορεί κάθε Πέμπτη. 22.9.16 – lifo
5
Editorial
www.lifo.gr
aπ ο τ ον σ ταθη τ σ αγκ αρ ουσ ιανο
ΔΥΟ ΔΕΚΑ ΕΚΔΟΤΙΚΗ Α.Ε. βoυλης 22 105 63 αθηνα T 210 3254 290 F 210 3249 785 info@lifo.gr
εκδότης Στάθης Τσαγκαρουσιάνος γενικοσ διευθυντής Μιχάλης Μιχαήλ διευθυντής εκδοσησ M. Hulot εμπορική διεύθυνση Δήμητρα Πασομένου υπεύθυνος ψηφιακής ανάπτυξης Νίκος Ζαφείρης art director Χρήστος Τζοβάρας συμβουλοσ σχεδιασμου Γιάννης Καρλόπουλος ––––––
ΘEλω να γυρIσω σπIτι
αρχισυντακτeσ lifo.gr Άρης Δημοκίδης Θανάσης Χαραμής
Στο τέλος, ο καθένας γίνεται αυτό που είναι. Εκεί που πίνεις ένα βράδυ το ποτό που δεν έπρεπε, το υπερβάλλον, και θυμάσαι πράγματα που μια χαρά η ανάγκη τα έχει σκεπασμένα, σκέφτεσαι φίλους που παραμέλησες – αν και σε ξέρουν από την καλή και την ανάποδη. Ή θυμάσαι τόπους. Ή σπίτια. Μερικοί λένε ότι η κρίση χάλασε τον κοινωνικό ιστό (τον ποιο;), αλλά εγώ νομίζω τον καθάρισε, τον αποκατέστησε, τον έδειξε όπως ακριβώς είναι. Χωρίς ψευδαισθήσεις, ο καθένας φάνηκε στα κυβικά του, τραβήχτηκε εκεί όπου ανήκει. Και στο ξεβράκωμα των ουρανών, όπως μετά την καταιγίδα, μια ασημένια αχτίδα έπεσε πάνω στο χαμένο πρόβατο: — Τι γυρεύει ο Τάκης μες στα σκυλιά της πόλης;… Να γυρίσει ο Τάκης αμέσως σπίτι του! ή — Τι θέλει δίπλα μας αυτό το υποκείμενο που εκφράζει ό,τι μισούμε;… Να φύγει. Να μην πίνει απ’ το ποτήρι μας. Να μην ακούει τις λέξεις μας. Αυτό το αίσθημα, της σχεδόν σωματικής νοσταλγίας προς την ομάδα που σε διαμόρφωσε όταν ήσουν ακόμα εύπλαστος και τόλμαγες να ξυπνάς κάθε πρωί αλλαγμένος, το νιώθω ολοένα, όσο η Ελλάδα μεταμορφώνεται σε έναν λάκκο λεόντων, σε ένα ξεδιάντροπο πουταναριό. Και νομίζω δεν είμαι ο μόνος. Φίλοι στρέφουν σε φίλους παλιούς όπως τα ηλιοτρόπια. Πάω και τους ξαναβρίσκω, έρχονται και με ξαναβρίσκουν. Και λέμε: Πού ήμασταν χαμένοι τόσο καιρό! Δεν μείναμε πολλοί. Δεν έχουμε άλλο χρόνο για χάσιμο. Κι εκεί που νομίζαμε ότι είμαστε χαμένοι στην απέραντη, διαρκή ελληνική χρεοκοπία, την ηθική, βλέπουμε τα γνώριμα μάτια, τα οικεία πρόσωπα, που είναι το αληθινό κράτος-πόλη μας, η οικογένειά μας. Και το επείγον αίσθημα της αυτοσυντήρησης μας κάνει να ξεπερνάμε κάτι μικρότητες, κάτι εγωισμούς που μας χώριζαν. Συνερχόμαστε ο ένας στην αγκαλιά του άλλου. Και βεβαίως σε μια παράλληλη Ελλάδα, κτηνωδώς ισχυρότερη από τη δική μας, αλήτες κάθε μορφής δίνουν τα χέρια γύρω από μια κοινή φωτιά. Ενωμένοι από την απάτη, τον φόνο, και το ψέμα. Ή από τα φθηνούτσικα παραπροϊόντα τους: τον φθόνο, τα απωθημένα, τις κοσμικές ονειρώξεις, το μίσος του Άλλου. Σε αυτόν το νέο διχασμό, σε αυτή την τόσο ανώμαλη ιστορική φάση, τα νερά, αντί να τρέχουν προς τη θάλασσα, γυρνάνε στις πηγές. «Αποκαλυπτικά». Δείχνοντας ο καθένας πού ανήκει. Και τι είναι τελικά. Καθάρματα και καλοί άνθρωποι κοιτάζονται από απέναντι λουφάζοντας. Θέλεις να πας εκεί όπου ανήκεις. Θέλεις να γυρίσεις σπίτι.
προγραμματισμός lifo.gr Αγγελική Βαξάλη Σπύρος Γκατζούνας Άγγελος Παπαστεργίου –––––– συντονισμός ύλης Μαρκέλλα Ανδρικάκη συντακτική ομάδα columnists: Νικόλας Σεβαστάκης Θοδωρής Αντωνόπουλος Ναταλί Χατζηαντωνίου Δημήτρης Πολιτάκης Δημήτρης Κυριαζής Βιβλίο: Τίνα Μανδηλαρά Γιώργος-Ίκαρος Μπαμπασάκης Κινηματογράφος: Θοδωρής Κουτσογιαννόπουλος Τάσος Μελεμενίδης Θέατρο: Ματίνα Καλτάκη Γεύση: Νίκη Μηταρέα StarFax: Μαριβίκυ Καλλέργη Σύνταξη: Αλέξανδρος Διακοσάββας Βασίλης Καψάσκης Νινέττα Γιακιντζή Φιλιώ Ράγκου Μαρίνα Πετρίδου Γιάννης Πανταζόπουλος Χρήστος Παρίδης Μαρία Παππά Λένα Φουτσιτζή Θεόφιλος Δουμάνης
φωτογραφία εξωφύλλου
Illustration του Syd Brak.
φωτογράφοι Σπύρος Στάβερης Πάρις Ταβιτιάν Freddie F. aτελιέ Βανέσσα Φερλέ διόρθωση κειμένων Μαρία Δρουκοπούλου γραμματεία σύνταξης Βιβίκα Ανδριανάτου –––––– senior direct market manager Κώστας Μαντάς direct market managers Βούλα Καραβαγγέλη Γιώργος Λυκουργιώτης Σπύρος Αποστολόπουλος υποδοχή διαφήμισης Ξένια Στασινοπούλου συντονισμοσ διαφήμισης Μάγδα Τζακώστα οικονομική διεύθυνση Δημήτρης Τασιόπουλος
www.facebook.com/stathis.tsagar
λογιστήριο Βασίλης Κοτρωνάκης Άλκηστις Γκούμα εξωτερικες εργασιες Άκης Ιωάννου κωδικος εντυπου 7639
6 lifo – 22.9.16
22.9.16 – lifo
7
Γιάννης Μόραλης (Άρτα 1916 - Αθήνα 2009), «Διάλογος», 1974, λάδι σε μουσαμά, 97,8x165,7 εκ.
iLoveAthens
ΕΙΚΑΣΤΙΚΑ
γιάννης μόραλης χρήστος καπράλος ΚΠΙΣΝ
Συναντήθηκαν και συνδέθηκαν με φιλία στη Σχολή Καλών Τεχνών της Αθήνας. Ξαναβρίσκονται στο Παρίσι, όπου παρακολουθούν όλα τα μοντέρνα κινήματα, αλλά παραμένουν πιστοί στις κλασικές αξίες. Το 1939 επιστρέφουν στην Ελλάδα, όπου συνεχίζουν τον διάλογό τους με τον κλασικισμό σε όλη τη διάρκεια της Κατοχής. Μια επιλογή από 18 χάλκινα έργα του Καπράλου θα εκτεθεί πλάι σε μια μικρή αναδρομική του Μόραλη. Πενήντα αριστουργήματα του Γιάννη Μόραλη, που προέρχονται κυρίως από τη μεγάλη δωρεά του στην Εθνική Πινακοθήκη αλλά και από ιδιωτικές συλλογές, εικονογραφούν την πορεία του ζωγράφου από τα πρώιμα έργα του έως την κλασική αφαίρεση των τελευταίων χρόνων.
8 lifo – 29.11.12
21/9-18/12, ΚΠΙΣΝ, με ελεύθερη είσοδο
22.11.12 – lifo 22.9.16 – lifo
9
10 lifo – 22.9.16
Η πολιτεία αντέδρασε. Ο προϊστάμενος της Εισαγγελίας Πρωτοδικών διέταξε τη διενέργεια προκαταρκτικής εξέτασης με αντικείμενο τη διερεύνηση του ενδεχομένου να βοήθησε κάποιος τον δημοσιογράφο να πραγματοποιήσει την επιθυμία του να θέσει τέρμα στη ζωή του. Στον ελληνικό Ποινικό Κώδικα το άρθρο 300 προβλέπει την ανθρωποκτονία που κινείται από συναισθήματα οίκτου προς τον ασθενή ύστερα από απαίτηση του ίδιου. Πιο συγκεκριμένα, προβλέπεται ότι «όποιος αποφάσισε και εκτέλεσε ανθρωποκτονία ύστερα από σπουδαία και επίμονη απαίτηση του θύματος και από οίκτο γι’ αυτόν που έπασχε από ανίατη ασθένεια τιμωρείται με φυλάκιση». Το άρθρο 301 αναφέρει: «Όποιος με πρόθεση κατέπεισε άλλον να αυτοκτονήσει, αν τελέστηκε η αυτοκτονία ή έγινε απόπειρά της, καθώς και όποιος έδωσε βοήθεια κατ’ αυτήν, τιμωρείται με φυλάκιση». Στην πράξη, η ποινική αντιμετώπιση κάθε μορφής ευθανασίας εξαρτάται από τον τρόπο που οδηγούν στο αποτέλεσμα του θανάτου, τον τρόπο που εκδηλώνεται η συμπεριφορά του υπαίτιου (με πράξη ή με παράλειψη) αλλά και από τη συμπεριφορά του θύματος απέναντι στη συμπεριφορά του δράστη. Στο πλαίσιο αυτό, άλλες μορφές ευθανασίας θεωρούνται στο Δίκαιό μας ανεκτές ή δικαιολογημένες και άλλες παραμένουν σε κάθε περίπτωση εντελώς άδικες.
Η λέξη «ευθανασία» είναι ένας διεθνής όρος ο οποίος προέρχεται από τις ελληνικές λέξεις «ευ» και «θάνατος» και ερμηνεύεται ως ο ήρεμος ή αξιοπρεπής θάνατος. Δημιουργήθηκε από τον Άγγλο φιλόσοφο Φράνσις Μπέικον, ο οποίος έχει γράψει ότι «το έργο της Ιατρικής είναι η αποκατάσταση της υγείας και η καταπράυνση των πόνων, όχι μόνο όταν η καταπράυνση αυτή μπορεί να οδηγήσει στη θεραπεία αλλά και όταν μπορεί να εξασφαλίσει έναν εύκολο και γαλήνιο θάνατο». Στις μέρες μας συνδυάζεται κυρίως με τη μορφή του ανώδυνου θανάτου ασθενών που ταλαιπωρούνται από χρόνιες, επώδυνες, μη αναστρέψιμες ασθένειες.
Ο στωικός φιλόσοφος Σενέκας διακήρυττε: «Όπως όταν πρόκειται να ταξιδέψω θα διαλέξω το πλοίο ή αν πρόκειται να κατοικήσω θα διαλέξω το σπίτι μου, έτσι θα επιλέξω και τον θάνατό μου όταν πρόκειται να φύγω από τη ζωή».
Η γνώμη της Εκκλησίας, όπως αυτή διατυπώθηκε στις 14 Δεκεμβρίου του έτους 2000 σε ανακοίνωση της Ιεράς Συνόδου, συνοψίζεται στα παρακάτω: «Η ζωή μας αποτελεί υπέρτατο δώρο του Θεού, η αρχή και το τέλος του οποίου βρίσκονται στα χέρια Του και μόνο (Ιώβ ιβ’ 10). Αποτελεί τον χώρο μέσα στον οποίο βρίσκει την έκφρασή του το αυτεξούσιο, συναντάται η χάρις του Θεού με την ελεύθερη βούληση του ανθρώπου και επιτελείται η σωτηρία του. […] Για τους λόγους αυτούς η Εκκλησία μας, που πιστεύει στην αθανασία της ψυχής, στην ανάσταση του σώματος, στην αιώνια προοπτική και πραγματικότητα, στους πόνους ως “στίγματα του Κυρίου Ιησού εν τω σώματι ημών” (Γαλ. Στ’ 17), στις δοκιμασίες ως αφορμές και ευκαιρίες σωτηρίας, στη δυνατότητα ανάπτυξης κοινωνίας αγάπης και συμπαραστάσεως μεταξύ των ανθρώπων, κάθε θάνατο που αποτελεί αποτέλεσμα ανθρωπίνων αποφάσεων και επιλογών –όσο “καλός” και αν ονομάζεται– τον απορρίπτει ως “ύβριν” κατά του Θεού. Κάθε δε ιατρική πράξη που δεν συντελεί στην παράταση της ζωής, ως ο όρκος του Ιπποκράτη ορίζει, αλλά προκαλεί επίσπευση της στιγμής του θανάτου, την καταδικάζει ως αντιδεοντολογική και προσβλητική του ιατρικού λειτουργήματος».
➨
Αν αφήσουμε τη θεολογική προσέγγιση στην άκρη, έχουμε δύο αντίθετα επιχειρήματα. Από τη μια φαντάζει απόλυτα λογικό ένας άνθρωπος να έχει το δικαίωμα να διαχειρίζεται τη ζωή του όπως εκείνος επιθυμεί. Ο αντίλογος αμφιβάλλει για το κατά πόσο ο ασθενής που υποφέρει έχει τη διανοητική διαύγεια και βρίσκεται σε ψύχραιμη συναισθηματική κατάσταση, ώστε να πάρει τέτοια απόφαση. Στον Ιπποκράτειο Όρκο αναφέρεται ξεκάθαρα ότι «δεν θα χορηγήσω θανατηφόρο φάρμακο σε κανέναν και αν παρακληθώ, ούτε θα υποδείξω τέτοια συμβουλή», όμως αυτό αντιτίθεται στην κεντρική έννοια του ιατρικού επαγγέλματος, που είναι να υπηρετεί και να ανακουφίζει τον ασθενή.
Ο Αλέξανδρος Βέλιος κατάφερε τελικά να
aπο τον δημητρη κυριαζη
Σε παλαιότερη έρευνα (1998) σε 15 Μονάδες Εντατικής Θεραπείας σε όλη την Ελλάδα, οι 7 στους 10 ιατρούς και οι 8 στους 10 νοσηλευτές δεν αναλαμβάνουν την πρωτοβουλία να αποσυνδέσουν τα μηχανήματα υποστηρίξεως του ασθενούς. Το 60% των ερωτηθέντων νοσηλευτών δήλωσε ότι δεν αναλαμβάνει διότι έχει αντιρρήσεις ηθικής φύσεως, το 10% των νοσηλευτών και το 12% των ιατρών απάντησε ότι φοβάται την ποινική δίωξη.
Σε πρόσφατη έρευνα της Ένωσης Ιατρικών Συνηγόρων Ελβετίας που διεξήχθη σε 12 ευρωπαϊκές χώρες, ανάμεσα σε αυτές και η Ελλάδα, υπήρξαν ισχυρές πλειονότητες σε δυτικοευρωπαϊκές χώρες υπέρ της νομιμοποίησης της υποβοηθούμενης ευθανασίας. Στην Ελλάδα όμως καταγράφηκε το μικρότερο ποσοστό, με 52% (αντίστοιχα στη Γερμανία έφθασε το 87%).
Αυτήν τη στιγμή στην Ευρώπη μόνο σε τρεις χώρες είναι νόμιμη η ευθανασία: στην Ολλανδία, στο Βέλγιο και στο Λουξεμβούργο. Νομικό πλαίσιο για μη υποβοηθούμενη αυτοκτονία υπάρχει επίσης στην Ελβετία και στη Γερμανία. Από το 2008 έως το 2012 περισσότεροι από 600 άνθρωποι, ηλικίας από 23 έως 97 χρονών, ταξίδεψαν στην Ελβετία για να πεθάνουν. Πριν από λίγες μέρες για πρώτη φορά στο Βέλγιο υποβλήθηκε σε ευθανασία ανήλικος. Το Βέλγιο είναι η μοναδική χώρα στον κόσμο που επιτρέπει, χωρίς περιορισμό ηλικίας, σε ανηλίκους «με ικανότητα αντίληψης» οι οποίοι έχουν προσβληθεί από ανίατη ασθένεια να επιλέξουν την ευθανασία, και αυτό έπειτα από μια τροποποίηση του νόμου για την ευθανασία τον Φεβρουάριο του 2014.
Ατομικo
Έχουμε δύο μεγάλες κατηγορίες ευθανασίας: την ενεργητική και την παθητική. Στην πρώτη περίπτωση ο γιατρός ενεργεί για να επιφέρει το τέλος του ασθενούς, στη δεύτερη, αντίθετα, δεν λαμβάνει τα προβλεπόμενα ή προσήκοντα μέτρα ώστε να το αποτρέψει. Η ενεργητική ευθανασία συνήθως διενεργείται με τη χορήγηση κάποιου θανατηφόρου σκευάσματος (χάπι, ένεση κ.λπ.). Η παθητική συνίσταται στη μη προσφυγή στα μέσα εκείνα τα οποία θα μπορούσαν να διατηρήσουν τον ασθενή στη ζωή. Για παράδειγμα, η διακοπή της φαρμακευτικής αγωγής, της λειτουργίας του αναπνευστήρα, η αποσύνδεση από την καρδιακή υποστήριξη κ.ά. Υπάρχει και μια τρίτη κατηγορία, η έμμεση ευθανασία, η οποία δεν συναντάται τόσο συχνά και αφορά την καταπολέμηση των πόνων σε ανίατα ασθενείς με βαριά φάρμακα που ενδέχεται να τους οδηγήσουν στον θάνατο.
Η ευθανασία είναι ένα μεγάλο ζήτημα το οποίο απασχολεί τη Βιοηθική, έναν κλάδο της επιστήμης που προσπαθεί να εξισορροπήσει τον επιστημονικό προσανατολισμό της Ιατρικής με τις ανθρώπινες αξίες. Βασικές αρχές της είναι η ευεργεσία, η δικαιοσύνη, ο σεβασμός της αυτονομίας και η αποφυγή του βλαβερού.
☛
Ο Νίτσε, με το γνωστό αιρετικό του στυλ, έχει γράψει: «Ο άρρωστος που έχει φτάσει στο όριο είναι πια ένα παράσιτο της κοινωνίας και της ζωής. Όταν ξεπεράσει μια ορισμένη κατάσταση, είναι ανήθικο να ζει ακόμα. Το να συνεχίζει σαν φυτό σε δειλή εξάρτηση από γιατρούς και τεχνάσματα, όταν το νόημα της ζωής και το δικαίωμα της ζωής έχει πια χαθεί, θα έπρεπε να προκαλεί τη βαθιά περιφρόνηση της κοινωνίας».
☛
TheBuzz
Για τους υπόλοιπους καρκινοπαθείς και άλλους χρόνια άρρωστους που παλεύουν με την ασθένειά τους είχε πει: «Συμπάσχω και είμαι κοντά στον άνθρωπο ο οποίος προτιμά να σέρνεται από σκληρές χημειοθεραπείες ή να λιώνει σε ένα κρεβάτι προκειμένου να μπορεί ένα πρωινό ακόμα να δει το φως του ήλιου ή να αντικρίσει τους δικούς του και να τους σφίξει το χέρι. Το σέβομαι, υποκλίνομαι απέναντι σε αυτό. Δεν είναι δική μου επιλογή».
➙
επιμελεια: the lifo team
Το αρχικό του πλάνο ήταν να μεταβεί στην κλινική Dignitas της Ζυρίχης στην Ελβετία, μια χώρα όπου υπάρχει σχετικό νομοθετικό πλαίσιο, και να πεθάνει με τη μέθοδο της υποβοηθούμενης αυτοκτονίας. Όπως έλεγε συνεχώς στις τελευταίες του συνεντεύξεις, όμως, προτιμούσε αυτό να γίνει εδώ, ώστε να αποφύγει την ταλαιπωρία του ταξιδιού και να γλιτώσει τα έξοδα που απαιτούνταν, περίπου 10.000 ευρώ. Τελικά έφυγε από τη ζωή στο σπίτι του στον Γέρακα το βράδυ της Κυριακής 4 Σεπτεμβρίου χωρίς να έχουν διευκρινιστεί οι ακριβές συνθήκες, δηλαδή αν τον βοήθησε κάποιος γιατρός ή αν έκανε την απαραίτητη ένεση μόνος του.
➨
TalkoftheTown
☛
Εξαρχής ο Αλέξανδρος Βέλιος συνέδεσε την απόφασή του με κάτι μεγαλύτερο, την προσπάθεια να κατοχυρωθεί νομικά το δικαίωμα στην επιλογή. «Φιλοδοξώ να γίνω ο συναισθηματικός καταλύτης για την αλλαγή μιας νομοθετικής ντροπής» είχε πει στη Χριστίνα Γαλανοπούλου του LIFO.gr μερικές εβδομάδες πριν από τον θάνατό του. Για τον σκοπό αυτό συνέγραψε μάλιστα και το τελευταίο του βιβλίο, Εγώ και ο θάνατός μου - Το δικαίωμα στην ευθανασία, στο οποίο εξιστορεί την προσωπική του αναμέτρηση με την ιδέα του επερχόμενου τέλους.
➙
22–28 ΣΕΠΤΕΜΒΡΙΟΥ 2016
Μια μεγάλη συζήτηση άνοιξε ο θάνατος του Αλέξανδρου Βέλιου πριν από λίγες μέρες. Ο γνωστός δημοσιογράφος και συγγραφέας αποφάσισε να δώσει τέλος στη ζωή του με ευθανασία όταν διαγνώστηκε με καρκίνο στο συκώτι σε προχωρημένο στάδιο. Σύμφωνα με τον ίδιο, η ευθανασία αποτελεί μια λυτρωτική διέξοδο, διότι «το να είσαι παγιδευμένος σ’ ένα σώμα που μπορεί να επιφυλάξει πολύ δυσάρεστες κι οδυνηρές εκπλήξεις θα με τρόμαζε πάρα πολύ. Το να μπορείς όμως να δραπετεύσεις από το πάσχον σώμα σου τη στιγμή που εσύ θα επιλέξεις είναι σωτηρία».
Έρευνα του 2010 από τη Μονάδα Ανακούφισης Πόνου και Παρηγορητικής Αγωγής του Πανεπιστημίου Αθηνών έδειξε ότι ένας στους πέντε Έλληνες γιατρούς έχει βρεθεί αντιμέτωπος με ασθενείς με καρκίνο σε τελικό στάδιο που ζητούν ευθανασία. Την ίδια ώρα σχεδόν οι μισοί γιατροί, αλλά και οι συγγενείς, τάσσονται υπέρ της επίσπευσης του θανάτου ασθενών με καρκίνο σε καταληκτικό στάδιο. Και αυτό παρά το γεγονός ότι στην πλειονότητά τους, τόσο οι γιατροί όσο και οι συγγενείς και ο γενικός πληθυσμός, δηλώνουν ότι πιστεύουν σε όσα κηρύσσει η Εκκλησία για την ευθανασία.
δικαiωμα ή yβρις; ανοίξει τη συζήτηση για το ζήτημα της ευθανασίας. 8.9.16 – lifo
11
ΦΩΝΗ ΛΑΟΥ
Talk of the Town
ΚωνσταντIνος ΜαχαIρας Ο υπεύθυνος της Οργάνωσης Γη μας μιλά για το πρόγραμμα «Nature For All» που τιμήθηκε με το πρώτο βραβείο ανάμεσα σε 107 πρωτοβουλίες από 42 χώρες στο Παγκόσμιο Συνέδριο Περιβάλλοντος. Εικονογράφηση: David Shrigley
α π ό τ ο ν δ η μ ή τ ρ η κ υρ ι α ζ ή
Μαρφιν, εξι χρονια μετα α π ό τ ο ν ν ικ όλα σ ε βα σ τάκ η
ΔεύτερεςΣκέψεις
Mια επέτειος που στοιχειώνει την ελληνική ζωή στη δεκαετία των μνημονίων.
12 lifo – 22.9.16
Το έγκλημα της Μαρφίν είναι μία από τις ανοιχτές πληγές αυτών των δύσκολων χρόνων. Οι νεκροί της, οι αδικοχαμένοι. Δεν έγινε –ευτυχώς– άλλη μια επέτειος αλλά η μέρα εκείνη δεν παύει να στοιχειώνει την ελληνική ζωή σε αυτήν τη δεκαετία των μνημονίων. Δυο απόψεις συγκρούστηκαν εξαρχής με αφορμή το μαύρο γεγονός. Η πρώτη μας λέει ότι η τραγωδία στη Μαρφίν ήταν απλώς η ακραία προβολή όσων έφερε μαζί του το πάθος των αντιμνημονιακών διαδηλώσεων. Ο τρόμος και ο φόνος πρέπει να θεωρηθούν έτσι αποτέλεσμα –μοιραίο, σχεδόν– του «δρόμου» και των τελετουργιών του. Η δεύτερη άποψη σπεύδει βεβαίως να διακηρύξει το αντίθετο: θα ισχυριστεί έτσι ότι η μηδενιστική βία –που κατέληξε τότε στον φριχτό θάνατο των εγκλωβισμένων– ήταν και είναι πάντα κάτι απολύτως ξένο προς το νόημα και το πλαίσιο εκείνης της διαδήλωσης και όλων των κινημάτων της περιόδου. Σύμφωνα με αυτή την αφήγηση, η φυσική και κάποτε δολοφονική βία ορισμένων ουδεμία σχέση έχει με τη ρητορική εκτράχυνση και το πλαίσιο της αντίστασης, της ρήξης κ.λπ. Τώρα, ίσως, μετά από έξι χρόνια, μπορούμε να πούμε ότι και οι δύο εκδοχές πάσχουν. Η μία κατασκευάζει αμέσως ενόχους, η άλλη εξωραΐζει και αθωώνει για λόγους ιδεολογικής ορθότητας. Όχι, λοιπόν, ένας φριχτό γεγονός όπως αυτό δεν μπορεί να θεωρηθεί «αποτέλεσμα» όλων των μορφών δυσφορίας, εναντίωσης και εξέγερσης που θα εκτυλιχτούν στα χρόνια της κρίσης, με θορυβώδη ή λιγότερο έντονο τρόπο. Δεν είναι δηλαδή η μαθηματικά αναγκαία συνέπεια της αγανάκτησης των πολλών, των εκατοντάδων χιλιάδων. Δεν υπήρξε όμως, από την άλλη, και μια εξωγήινη, ουρανοκατέβατη δράση κάποιων ανεγκέφαλων. Η επίθεση κατά των τραπεζικών καταστημάτων ή άλλων συμβόλων του οικονομικού δεινού ήταν, αναμφίβολα, κομμάτι μιας γενικότερης φαντασίωσης. Δεν την είχαν μόνο οι «κακοί» της ιστορίας αλλά και ο κανονικός λαός των διαδηλώσεων και όσοι αποτελέσαμε μέρος του. Ένας κοινωνικός και ταξικός πρωτογονισμός και κυρί-
ως η ιδέα πως η κοινωνία μας αποτελείται από δύο ηθικά στρατόπεδα, αυτό της ελευθερίας και το άλλο της καταπίεσης, είναι η καρδιά αυτής της φαντασίωσης. Σαν να λέμε: στην «από δω πλευρά» η αθωότητα της διεκδίκησης, στην «από κει πλευρά» οι κλέφτες και οι παλιάνθρωποι. Αυτό το σχήμα στην απατηλή του απλότητα έφτιαξε ένα περιβάλλον και έναν χώρο υποδοχής. Και το σχήμα αυτό δεν βρήκε ικανές φωνές αντίρρησης, δεν βρήκε απέναντί του πολλούς που να του πουν όχι. Η Μαρφίν ήταν εκτροπή. Η εκτροπή όμως δεν αφορά μόνο τους (όποιους) δράστες και τη μηδενιστική τους ανευθυνότητα. Διευκολύνθηκε ως εκτροπή από την παρακμή της αγωνιστικής πολιτικής σε πολεμικό εξάψαλμο κατά πάντων. Από τη μετατροπή του πλήθους που διαδηλώνει και μάχεται σε λατρευτικό σύμβολο και θεωρητικό φετίχ. Από την απουσία σοβαρής αναμέτρησης των αριστερών με τις ολοκληρωτικές λογικές μέσα στην «οικογένεια» και τους «συγγενείς». Η τραγωδία της Μαρφίν πάγωσε και μούδιασε πολιτικούς χώρους και ανθρώπους. Παρά όμως τα κείμενα που γράφτηκαν και τις φωνές που υψώθηκαν σοκαρισμένες, δεν γέννησε ένα υγιές κύμα διαχωρισμού από το εμφυλιακό στυλ πολιτικής. Ο «κοινωνικός πόλεμος» συνέχισε να παράγει ομοιώματα, εξαμβλώματα, παρωδίες, τυχοδιωκτισμούς της πολιτικής και ανοησίες της διανόησης. Η ιδέα πως η εποχή των ταραχών σηματοδοτεί τάχα την αναγέννηση της δημοκρατίας συνέχισε την πορεία της μέσα στην αυταπάτη. Τα χρόνια που μεσολάβησαν δεν είναι, παρ’ όλα αυτά, νεκρός χρόνος. Η σκοτεινή ύλη της δημαγωγίας έγινε περισσότερο ορατή και η άγρια ηθικολογία απογυμνώθηκε σαν φτωχή και αποτυχημένη, κατά βάση, πολιτική. Ενδεχομένως, μια νέα αίσθηση των ορίων στον τρόπο που βιώνουμε τις αντιπαραθέσεις μας να χρωστά πολλά και εκεί: σε εκείνες τις οδυνηρές σκηνές που τις είδαμε ξανά στην τηλεόραση, με αφορμή τη δίκη.
Τι είναι το Nature For All; Το πρόγραμμα δημιουργήθηκε από τη Διεθνή Ένωση για την Προστασία της Φύσης (International Union for the Preservation of Nature) ώστε να εμπνεύσει το σύνολο της κοινωνίας και καθένας από εμάς να δημιουργήσει μια προσωπική σχέση με τη φύση. Αυτό θα οδηγήσει σε καλύτερες σχέσεις των ανθρώπων μεταξύ τους και κατά συνέπεια όλοι μαζί θα αλλάξουμε τον τρόπο με τον οποίο επιχειρούμε, δημιουργούμε, παράγουμε, καταναλώνουμε, συνδιαλλασσόμαστε και, τελικά, τον τρόπο με τον οποίο φερόμαστε στον πλανήτη Γη. Με άλλα λόγια, τον τρόπο με τον οποίο φερόμαστε στον ίδιο μας τον εαυτό. Πρόκειται για προτάσεις, τις οποίες η Οργάνωση Γη ξεκίνησε να παρουσιάζει το 2010. Μιλήστε μας για την εμπειρία της συμμετοχής στο συνέδριο στη Χαβάη. Επιστήμονες με αμέτρητες διακρίσεις, ακτιβιστές με απίθανες εμπειρίες, πολιτικοί με πάθος και διάθεση να προσφέρουν, ακόμα και αρχηγοί κρατών, συγκεντρωμένοι όλοι σε ένα μέρος, με έναν σκοπό, την προστασία της φύσης. Άνθρωποι από τους οποίους έχουμε τόσα να μάθουμε, που είχαμε την ευκαιρία να γνωρίσουμε και να μας παρουσιάσουν τις προτάσεις τους. Κι όμως, όλοι αυτοί έδειχναν αμείωτο ενδιαφέρον για τις προσπάθειές μας εδώ στη «μικρή» Ελλάδα, θέλοντας να μάθουν από εμάς, να ενημερωθούν, να προσφέρουν και να ζητήσουν βοήθεια προκειμένου να συσπειρωθούμε όλοι απέναντι στην κοινή απειλή, την κλιματική αλλαγή. Περιμένατε να λάβετε την πρώτη θέση; Τι σημαίνει αυτό για εσάς; Το γεγονός ότι η Οργάνωση Γη βρέθηκε στους τρεις φιναλίστ ήταν ήδη μεγάλη τιμή και καταξίωση για εμάς. Η τελική ανάδειξή μας ως της πιο καινοτόμου πρωτοβουλίας σύνδεσης του ανθρώπου με τη φύση από τον μεγαλύτερο περιβαλλοντικό οργανισμό παγκοσμίως ήταν μια ανέλπιστη αναγνώριση του έργου μας και μας γέμισε μεγάλη χαρά και ικανοποίηση! Αλήθεια, πώς είναι η κατάσταση που επικρατεί στο γειτονικό πάρκο «Αντώνης Τρίτσης»; Είναι εξίσου μεγάλο με το Hyde Park του Λονδίνου, είναι το μεγαλύτερο πάρκο των Βαλκανίων και αποτελεί ίσως τον σημαντικότερο πνεύμονα πρασίνου στο αστικό περιβάλλον της Αθήνας. Παρ’ όλα αυτά, η κατάσταση που επικρατεί σήμερα εκεί σίγουρα δεν είναι η καλύτερη. Παραπέμπει σε εικόνα εγκατάλειψης, απαξίωσης και αδιαφορίας. Η δική μας πρόταση έγκειται στη σύμπραξη δημόσιου και ιδιωτικού τομέα, με την ισότιμη συνύπαρξη της Κοινωνίας των Πολιτών, της Οργάνωσης Γη ή της Ορνιθολογικής Εταιρείας, αλλά και στον τρόπο που οι κάτοικοι του Λεκανοπεδίου θα συμμετάσχουν δημιουργικά στη διαχείριση, στη διατήρηση και αναβάθμιση του πάρκου. www.natureforall.global
Οσο πιο ΔΥΝΑΤα - Τοσο πιο Θετικα!
Πλημμύρισε
α ι ε γ ρ νΕ θε τική ε
το ΟΑΚΑ Α
Η Amita Motion και
65.000 κόσμου γιόρτασαν για 11η συνεχή χρονιά την Ημέρα Θετικής Ενέργειας στο ΟΑΚΑ
πόγευμα Παρασκευής 9 Σεπτεμβρίου στο ΟΑΚΑ. Χιλιάδες άνθρωποι έχουν συγκεντρωθεί στο Τείχος των Εθνών ανυπομονώντας για το έναυσμα της πιο θετικής συναυλίας από τον Θέμη Γεωργαντά, τον Πρεσβευτή Θετικής Ενέργειας. Όσο περνάει η ώρα το πλήθος όλο και πυκνώνει και τα χαμόγελα και οι αγκαλιές δίνουν και παίρνουν. Είναι η Ημέρα Θετικής Ενέργειας 2016 της Amita Motion και πώς να έλειπαν αυτά από μια τέτοια συνάντηση; Περισσότεροι από 65.000 άνθρωποι έδωσαν και φέτος το «παρών» στη μεγαλύτερη μουσική γιορτή, που έχει γίνει πια θεσμός για την πόλη. Αγαπημένοι καταξιωμένοι και ανερχόμενοι καλλιτέχνες της ελληνικής μουσικής σκηνής παρέλασαν από τη σκηνή του ΟΑΚΑ και τα έδωσαν όλα, σε ένα πάρτι που θα μείνει αξέχαστο. Το κοινό καλωσόρισε από τα decks ο Μιχάλης Τσαουσόπουλος δίνοντας τη σκυτάλη στον Πρεσβευτή Θετικής Ενέργειας Θέμη Γεωργαντά που έδωσε το σήμα για να ξεκινήσει η συναυλία και το μεγάλο πάρτι που κράτησε μέχρι αργά το βράδυ. Ο Μύρωνας Στρατής ανέβασε τη θετική διάθεση στα ύψη, η Demy έδωσε μοναδικό ρυθμό στη σκηνή μαζί με τον OGE και την Charis Savva, ενώ το δικό του μήνυμα θετικής ενέργειας έστειλε από τη σκηνή και ο Claydee.
Τα πιο positive vibes σκόρπισε με την εμφάνισή της και η εκρηκτική Ελένη Φουρέιρα, που μαζί με τις Μέλιsses επιφύλαξαν στους fans μια συνεργασία-έκπληξη. Όμως οι εκπλήξεις δεν τελείωσαν εκεί. Η μοναδική Έλενα Παπαρίζου πρόσφερε μια εντυπωσιακή περφόρμανς και λίγο μετά μαζί με τους Playmen, την Demy, και τον Χρήστο Μάστορα ένωσαν τις φωνές τους και παρουσίασαν ένα ξεχωριστό live act. Εκεί βρίσκονταν και οι REC, Mike, Αναστάσιος Ράμμος, Arva Κωνσταντίνος Φραντζής, Jimmy Gian, Άρης Μακρής, Στέλιος Λεγάκης, Josephine OGE, Radioact και ο Βαγγέλης Κακουριώρης, που ξεσήκωσαν το κοινό με τις επιτυχίες τους και τη θετική τους διάθεση. Κορυφαία στιγμή της Ημέρας Θετικής Ενέργειας 2016 της Amita Motion ήταν όταν ανέβηκαν στα decks οι #1 DJs στον κόσμο για το 2015, Dimitri Vegas και Like Mike, ανεβάζοντας τη διάθεση στα ύψη με τα beats τους. Το δίδυμο ελληνικής καταγωγής χάρισε στο κοινό μια μοναδική εμπειρία γεμάτη εκπλήξεις και ελληνικό χρώμα! Ραντεβού του χρόνου!
22.9.16 – lifo
15
Το νομιμο, το ηθικο και αλλα «δαιμονια»
Talk of the Town
Το… «καούκα-gate» επανέφερε τη συζήτηση για την τιμή και τα όρια της δημοσιογραφίας.
Memories are made of this
Διάβασα πρόσφατα ότι ο Αϊνστάιν είχε γράψει κάποτε, σε μια συλλυπητήρια επιστολή προς τη χήρα ενός συναδέλφου και φίλου: «Τώρα αναχώρησε από αυτό τον παράξενο κόσμο λίγο πριν από μένα. Αυτό δεν σημαίνει τίποτα. Οι άνθρωποι σαν κι εμάς, που πιστεύουν στη Φυσική, γνωρίζουν ότι ο διαχωρισμός μεταξύ παρελθόντος, παρόντος και μέλλοντος δεν είναι παρά μια ξεροκέφαλη, επίμονη ψευδαίσθηση». Ωραίος, αλλά δεν είμαστε όλοι Αϊνστάιν. Και κάποιοι από μας ήταν εντελώς σκράπες στη Φυσική.
14 lifo – 22.9.16
απ ό το ν θ οδωρ η α ντ ων ο π ουλο
«Τα γηρατειά δεν είναι μάχη, είναι σφαγή» γράφει στον Καθένα ο Φίλιπ Ροθ, ο οποίος στα 83 του, εκτός των άλλων δεινών, πρέπει να παρακολουθεί κάθε χρόνο που περνά και τους στοιχηματζήδες να τον μοστράρουν στα ακλόνητα, αιώνια φαβορί (με χαμηλή απόδοση δηλαδή) για το επόμενο Νόμπελ Λογοτεχνίας. Η μαμά μου –τη γράφω όπως τη φωνάζω, ούτε μάνα ούτε μητέρα– βρίσκεται στην ίδια ακριβώς ηλικία και θα επιβεβαίωνε του λόγου το αληθές έτσι κι αλλιώς, ειδικότερα όμως από τη στιγμή πλέον που έχει αποχαιρετήσει όλους σχεδόν τους άμεσα οικείους της αυτό τον κωλοαιώνα. Το τελευταίο πλήγμα είναι πολύ πρόσφατο κι ακόμα η διαχείριση βρίσκεται στο στάδιο της παραλυτικής δυσπιστίας, συναίσθημα που μπορώ κι εγώ να συμμεριστώ από το κατώφλι της μέσης ηλικίας (Πότε ξεκινά είπαμε; Α, έχει ξεκινήσει τεχνικά; Προ πολλού κιόλας; Έλεος). Η μνήμη μου συνεπώς δεν είναι αυτή που ήταν, μου σκάνε όμως με τη μορφή φευγαλέας φλασιάς πολύ συγκεκριμένα αποσπάσματα από ταινίες και βιβλία που έχω αγαπήσει και μου μοιάζουν απόκοσμα ταιριαστά στις εκάστοτε έντονες και δύσκολες περιστάσεις. Ακόμα κι αν εκ πρώτης όψεως φαίνονται εντελώς άσχετα, κάτι σε σπρώχνει υπνωτικά στο συγκεκριμένο ράφι μιας εντελώς ατακτοποίητης βιβλιοθήκης. Εννοώ, εν προκειμένω, το βιβλίο του μεγαλοπρεπούς «ροκ» γραφιά Nick Tosches με τίτλο Dino: Living high in the dirty business of dreams, σε πρώτο επίπεδο μια εξονυχιστικού ρεπορτάζ συναρπαστική βιογραφία του μέγιστου γκουρού του ζαμανφουτισμού Ντιν Μάρτιν, σε όλα τα άλλα επίπεδα όμως μια απόκοσμης πρόζας πραγματεία για την ελαφρότητα, το βάρος, τη ματαιότητα, τη χαρά, τη λάμψη και τη θολούρα της ύπαρξης με σκηνικό το παράλληλο σύμπαν της σόουμπιζ. Ιδού μια απόπειρα απόδοσης του αποσπάσματος που επανέρχεται στο μυαλό μου όλο και πιο τακτικά, και είναι η πρώτη παράγραφος στο προοίμιο του βιβλίου, όπου ο συγγραφέας φαντάζεται τον «ήρωά» του να κυριεύεται από το «κουφάρι των γηρατειών», ως μεσήλικας ακόμα, κατά τη διάρκεια των γυρισμάτων ενός ακόμα ρουτινιάρικου γουέστερν στην έρημο του Νιου Μέξικο: «Είναι αυτό που έλεγαν κάποτε οι δικοί του από την άλλη πλευρά: La vecchiaia è una carogna. Δίκιο είχαν: τα γηρατειά είναι ένα κουφάρι, μια καριόλα. Ήταν μόνο πενήντα τέσσερα. Θα έκλεινε τα πενήντα πέντε σ’ έναν μήνα ακριβώς. Αλλά ένιωθε σαν γέρος, σαν το κουφάρι για το οποίο μιλούσαν οι παλιοί τις μέρες εκείνες της σκιάς και του ήλιου. Ένιωθε σαν να έχει παραμονεύσει, σκοντάψει και δρασκελίσει τρεις ολόκληρες ζωές, που τον είχαν αφήσει διαλυμένο και κενό. Κάποιες φορές εκείνες οι μέρες της σκιάς και του ήλιου επέστρεφαν σ’ αυτόν, μεταφέροντας μια ψυχρή ηρεμία, σαν νυχτερινό νερό λίμνης πλάι στο δάσος ενός ονείρου. Μαζί επέστρεφαν και οι φωνές των γέρων από εκείνες τις μέρες, σαν στοιχειωμένη αύρα που κάνει τα νερά της ονειρικής λίμνης να ρυτιδώνουν. Πιο συχνά όμως, καθώς περνούσαν τα χρόνια, τίποτα δεν ερχόταν, τίποτα δεν επέστρεφε σ’ αυτόν, και η ψυχρή ηρεμία και η στοιχειωμένη αύρα, σιωπηρές και άφωνες, έμοιαζαν να αναδύονται όχι τόσο από τον παλιό καιρό, από τη σκιά και τις ηλιαχτίδες της μνήμης, αλλά από κάποιο απόμακρο μέρος, εκεί πέρα όπου οι σκιές βαθαίνουν και το φως του ήλιου σιγοσβήνει. Από κάποιο απειλητικό αλλά μαγευτικό πράγμα, από κάποια οριστική σκοτεινή αποπλάνηση: ένας τρόμος, μια υποψία θανάτου, τυλιγμένα με το πέπλο νανουρίσματος. Μπορούσε να το νιώσει τώρα, καθώς στεκόταν εκεί μόνος, χωρίς τίποτα μέσα του. Μουρμούρισε φωναχτά τα λόγια: “La vecchiaia è una carogna”. Μισοκλείνοντας τα μάτια, ανασήκωσε το βλέμμα προς τον ουρανό της ερήμου, που δεν είχε χρώμα και δεν ήταν παρά μια απέραντη, κενή λάμψη. Από το στόμα του ξεφύσησε το φάντασμα ένα ζοφερού, πικρού γέλιου…».
CasusBelli
ShortCut
α π ό τ ο ν δ η μ ή τρ η π ολ ι τάκη
Στα δύσκολα ανακαλεί κανείς ένα τραγούδι, μια σκηνή ταινίας, ένα απόσπασμα βιβλίου.
Δουλειά του δημοσιογράφου είναι, υποτίθεται, να λειτουργεί ως ένα είδος διάμεσου ανάμεσα στην είδηση και το κοινό, έστω κι αν ερμηνεύει τα γεγονότα υπό το δικό του πρίσμα. Κάτι που, εφόσον δεν διαστρεβλώνεται η αρχική είδηση, φαντάζει υγιές και θεμιτό – απόλυτα αντικειμενική, αυστηρά ίσων αποστάσεων, «αποστειρωμένη» κοντολογίς δημοσιογραφία δεν υπάρχει κι εκείνη που την καμώνεται επιδεικτικά, σκάβει λάκκους στη φάβα. Συμβαίνει βέβαια και το άλλο, ο δημοσιογράφος να μεταβάλλεται σε πρωταγωνιστή της είδησης, καμιά φορά και σε «εφευρέτη» της, διαμορφώνοντας κατά βούληση –τη δική του, του εργοδότη ή του πολιτικού του «μέντορα»– την κοινή γνώμη. Εξού και το «τέταρτη εξουσία» – δεν είναι άλλωστε λίγοι οι συνάδελφοι που μεταπήδησαν σε βουλευτικά ή και υπουργικά έδρανα. Υπάρχει έπειτα η άλλοτε διακριτικά, άλλοτε τελείως ξεδιάντροπα κατευθυνόμενη δημοσιογραφία, της οποίας γνωρίζουμε όλο το μεγαλείο. Στην πρόσφατη εγχώρια ειδησεογραφία υπήρξαν τουλάχιστον τρεις περιπτώσεις στις οποίες βρέθηκαν να «πρωταγωνιστούν» γνωστοί δημοσιογράφοι. Η πιο πολυσυζητημένη είναι βέβαια η περίπτωση των Θάνου Δημάδη (Alpha) - Δημήτρη Σουλτογιάννη (Star) που «πιάστηκαν στα πράσα» παρακολουθώντας μεταμφιεσμένοι τον υπουργό Επικρατείας Νίκο Παππά στη Νέα Υόρκη. Δυστυχώς γι’ αυτούς, το… γούστο τους στις περούκες αποδείχθηκε ελλιπές, όπως παραδέχτηκε κι ο πρώτος, τρολάροντας εαυτόν στον προσωπικό του λογαριασμό στο fb, θέλει βλέπεις και το drag την προπόνησή του! Γίνανε οπότε ρεντίκολο, μέχρι τα κανάλια που τους στείλανε διέκοψαν τη συνεργασία μαζί τους, μολονότι η μεταμφίεση καθαυτή δεν είναι μέθοδος αθέμιτη για έναν ρεπόρτερ. Την έχουν υιοθετήσει από τον… Τεν Τεν μέχρι τον δημοσιογράφο και συγγραφέα Τζον Ντος Πάσος (που στον Α’ Παγκόσμιο μεταμφιέστηκε σε Άραβα για να ταξιδέψει από τη Βαγδάτη στη Δαμασκό) και, βέβαια, τον «μετρ» του είδους Γκίντερ Βάλραφ, ο οποίος έχει επανειλημμένα όχι μόνο μεταμφιεστεί αλλά και υποδυθεί κανονικά τον μετανάστη, τον άνεργο ή τον επισφαλή εργαζόμενο, αναδεικνύοντας εκ βαθέων τη σκοτεινή πλευρά του γερμανικού οικονομικού θαύματος (απάνθισμα αυτών των εμπειριών περιλαμβάνει το βιβλίο Από έναν θαυμαστό καινούργιο κόσμο που κυκλοφόρησαν στα ελληνικά οι εκδόσεις Τόπος): «Τρυπώνει σε χώρους εργασίας με πενιχρά ημερομίσθια, τσακισμένη περηφάνια, ανύπαρκτους κανόνες υγιεινής ή ασφάλειας. Εκεί όπου απομυζώνται οι πολλοί για να πλουτίσουν οι λίγοι. Πέρα από τις τηλεφωνικές εταιρείες, ζει για ένα διάστημα σε άσυλο αστέγων, διαπιστώνοντας ότι συχνά το κράτος πρόνοιας κλείνει πόρτες... Δουλεύει με το κατώτερο μεροκάματο σε εταιρεία που φτιάχνει ψωμάκια για τα Lidl. Γράφει για τους κακοπληρωμένους εργαζόμενους σε φημισμένο εστιατόριο, μεταμφιέζεται σε μαύρο μετανάστη για να ξεμπροστιάσει τις ρατσιστικές εμμονές συμπατριωτών του…» διαβάζω σε παλιότερη συνέντευξή του στα «Νέα». Όσο λοιπόν και να ξεκαρδιστήκαμε με το πάθημα των δύο ρεπόρτερ, όσο και να τους «γουστάρουμε» ή όχι, δεν είναι η μέθοδος λάθος αλλά ο στόχος. Δηλαδή σίγουρα ενδιαφέρουν δημοσιογραφικά οι δραστηριότητες του υπουργού στη Νέα Υόρκη (κάτι που υποβαθμίστηκε ύστερα από όλο αυτό το σόου, αν πάλι βγάζανε «λαβράκι», θα αντιμετωπίζονταν σίγουρα αλλιώς), όμως, αλήθεια, δεν βρέθηκε τόσα χρόνια στα «καθ’ ημάς», μια χώρα στο μάτι του τυφώνα της κρίσης, ούτε ένας ρεπόρτερ, ούτε ένα μέσο να τον παρακινήσει να ζήσει και να καταγράψει πρωτογενώς π.χ. το προσφυγικό δράμα –η μόνη φωτορεπόρτερ που το επιχείρησε, τον Μάιο στην Ειδομένη, ήτανε ξένη–, τη δικτύωση της χρυσαυγίτικης συμμορίας ή το καθεστώς στις σύγχρονες εργασιακές γαλέρες; Η δεύτερη περίπτωση αφορούσε δύο ιδρυτικά στελέχη του αριστερού περιοδικού «Unfollow» που αίφνης ανέλαβαν πολιτικό ένθετο στην εφημερίδα «Παραπολιτικά», ιδιοκτησίας Μαρινάκη, τον οποίο μέχρι χθες κατηγορούσαν ως διαπλεκόμενο. Επόμενο ήταν να «βγουν μαχαίρια», άλλοι τους ψέγουν ως «ξεπουλημένους», άλλοι πάλι υπεραμύνονται της ελευθερίας των επαγγελματικών επιλογών ενός δημοσιογράφου, εφόσον μάλιστα δεν «φιμώνεται». Η αλήθεια είναι, θαρρώ, μοιρασμένη: με ωραίες ιδέες μόνο δεν ζεις και οι εκάστοτε εργοδότες δεν είναι πάντα οι ιδανικοί, οι δε «κήνσορες» συνήθως παραβλέπουν σε τι υποχωρήσεις υποχρεώνονται ενδεχομένως εκείνοι στον δικό τους επαγγελματικό τομέα. Ισχύει ωστόσο ότι το «νόμιμο» δεν είναι απαραίτητα και ηθικό, ιδιαίτερα όταν υπερθεματίζεις στο δεύτερο. Θόρυβο όμως ξεσήκωσε και έργο του Πιτσιρίκου που επιλέχθηκε, λέει, από το Θέατρο Τέχνης. Ναι, έχει ενδιαφέρον το γιατί και πώς, μήπως όμως να το κρίνουμε αφού ανέβει, ανεπηρέαστοι από την οποιαδήποτε προσωπική μας γνώμη για τον συγγραφέα; Έλεος με τη δήθεν «ιερότητα» του χώρου, εκτός αν θέλουμε να διαφημίσουμε περισσότερο τον εν λόγω αμφιλεγόμενο μπλόγκερ! Διότι την «ιερότητα» κάποιου χώρου ή επαγγέλματος δεν την καθορίζει κάποια μεταφυσική αρχή αλλά οι ικανότητες, τα τάλαντα και οι αξίες των ανθρώπων που εμπλέκονται σε αυτά.
22.9.16 – lifo
13
q Μένω στον Πειραιά, στην Πειραϊκή. Είναι για μένα το πιο όμορφο μέρος, είναι σαν να ζω σε νησί. Μπροστά μου είναι η θάλασσα, τα βράχια της Πειραϊκής, δεξιά μου η Σχολή Ναυτικών Δοκίμων, ένα απίστευτα ωραίο κτίριο του Τσίλερ, όπου γυρίστηκε η ταινία Η Αλίκη στο Ναυτικό. Κάθε πρωί γίνεται έπαρση σημαίας και κάθε απόγευμα υποστολή. Πιο πέρα, το εκκλησάκι του Άι-Νικόλα. Τα βλέπω όλα αυτά από το μπαλκόνι μου. Επιχειρηματίας Δίπλα μου, από την άλλη πλευρά, ταβέρνες, ουζερί, καφέ. Αυτή είναι η γειτονιά μου. Η Λένα άνοιξε
Talk of the Town
α π ό τ ον δ ημήτ ρ η κυρ ια ζ η
UrbanLife
Λeνα Αλκαiου
πρόσφατα το Ίχνος, στην οδό Κολοκοτρώνη 30, έναν χώρο για καφέ, ποτό και πολιτιστικά δρώμενα στον Πειραιά. Παράλληλα, δεν έχει σταματήσει να ασχολείται με τη μεγάλη της αγάπη, το τραγούδι.
Γιατί κλείνουν τα ιστορικά βιβλιοπωλεία της Αθήνας; Απόρροια της κρίσης ή σύνδρομο βαθύτερων αιτιών;
Θλιβερό σερί Το κλείσιμο του ιστορικού Βιβλιοπωλείου της Εστίας το 2013 είχε πέσει σαν βόμβα στον χώρο του πολιτισμού. Ακολούθησε το κλείσιμο του Μετρόπολις, που μολονότι έδινε έμφαση στη μουσική, διατηρούσε αξιόλογο βιβλιοπωλείο, και ας μην ξεχνάμε και την περιπέτεια των Fnac στην Ελλάδα.
16 lifo – 22.9.16
Υπολογίζεται ότι από την αρχή της κρίσης, το 2009, έχουν κλείσει 500 περίπου μικρές και μεγάλες εταιρείες πώλησης βιβλίων. Μερικές από τις αιτίες που προβάλλονται από τους επαγγελματίες του κλάδου γι’ αυτή την κατάσταση είναι οι ηλεκτρονικές πλατφόρμες πώλησης βιβλίων, η κατάργηση της ενιαίας τιμής του βιβλίου, το συνεχώς συρρικνούμενο αναγνωστικό κοινό, η οικονομική κρίση αλλά και η υπερπαραγωγή τίτλων, η κακοδιαχείριση, τα ανοίγματα με υπερπληθώρα υποκαταστημάτων, η έλλειψη συνεργιών, το κόψιμο του ομφάλιου λώρου μέσω επιχορηγήσεων με τα υπουργεία Πολιτισμού και Παιδείας. Η Αθηνά Σοκόλη, των ομώνυμων εκδόσεων, συγκέντρωσε πολλές από τις κριτικές που ακούγονται για τον κλάδο σε μια ανάρτησή της στο Facebook που μοιράστηκε ευρέως: «[…] Σοβαρά τώρα, τέτοιες επιχειρήσεις θέλετε; Που για χρόνια φεσώνουν τους προμηθευτές τους με υπέρογκα ποσά, για τα οποία οι τελευταίοι έχουν πληρώσει εφορία της τάξεως του 38%, έχουν αποδώσει ΦΠΑ, και όταν έρχεται η ώρα της είσπραξης με εξάμηνες επιταγές, μη τον είδατε τον Παναή. Που λειτουργούν με λογικές του, αν δεν μου κάνεις την προτεινόμενη έκπτωση, σε αφήνω εκτός ή σε καταχωνιάζω στα ενδότερα. Που για χρόνια λειτουργούσαν ως μειοδότες και προμηθευτές του υπουργείου Παιδείας για τις σχολικές βιβλιοθήκες, θεωρώντας ότι έπρεπε να προμηθεύουν τις σχολικές βιβλιοθήκες με βιβλία μαγειρικής, κηπουρικής και διακόσμησης, γιατί τους τίτλους αυτούς τους προμηθεύονταν οι ίδιοι κοψοχρονιά. Για επιχειρήσεις που άφηναν απλήρωτους για μήνες τους υπαλλήλους τους για να ανοίγουν παραρτήματα παντού. Για επιχειρήσεις που δεν ήταν συνεπείς στις υποχρεώσεις τους απέναντι στο κράτος. Για επιχειρηματίες που λειτουργούσαν στεγνά ως εμπορίσκοι και τυχοδιώκτες, ουδεμία έχοντας σχέση με το αντικείμενό τους. Αυτοί οι επιχειρηματίες καλά κάνουν και κλείνουν (αν κλείνουν τελικά, και δεν ξανανοίξουν με άλλο όνομα, λίγο πιο κάτω, αφού έχουν μπει στο άρθρο περί πτώχευσης, έχει παραγραφεί το μεγαλύτερο μέρος των οφειλών τους, και όλα λάδι...), μπας και καθαρίσει ο τόπος». Το μέλλον ίσως να μην είναι και τόσο δυσοίωνο και να μη χρειάζεται να τα βάψουμε μαύρα. Καταρχάς, όπως έγραψε και ο Νίκος Σαραντάκος, η «απειλή» του ηλεκτρονικού βιβλίου δεν φαίνεται πια τόσο επίφοβη: «Στις ΗΠΑ οι πωλήσεις τηλεβιβλίων πιάσανε ταβάνι και μειώνονται, ενώ στην Ευρώπη είναι πολύ χαμηλές». Την ώρα που οι αγαπημένες αλυσίδες βιβλιοπωλείων μάς αφήνουν, άλλες παίρνουν τη θέση τους, που αφενός φαίνονται καλύτερα εξοικειωμένες με τη νέα εποχή, αφετέρου στηρίζουν τον χώρο του βιβλίου με πολυποίκιλες δράσεις και, ακόμα πιο σημαντικό, διαθέτουν υπαλλήλους που γνωρίζουν το αντικείμενο. Άλλωστε, οφείλουμε να είμαστε αισιόδοξοι τη στιγμή που η Unesco όρισε την Αθήνα Παγκόσμια Πρωτεύουσα Βιβλίου για το 2018...
Πειραιάς
από τον δημήτρη κυριαζή
Τα βιβλιοπωλεία «Φλωράς», ένα brand name συνώνυμο των ξενόγλωσσων βιβλίων, έκλεισαν τον Σεπτέμβριο του 2015, μετά από 40 χρόνια λειτουργίας. Νωρίτερα είχε κλείσει και ο Κάουφμαν, συνώνυμο της γαλλικής κουλτούρας στην πόλη, με ιστορική έδρα από το 1920 το υπέροχο νεοκλασικό στην οδό Σταδίου.
Hγειτονιάμου
✍
Το τέλος των ξενόγλωσσων
Τα βιβλιοπωλεία «Ελευθερουδάκης» μετρούσαν 21 καταστήματα πριν από την κρίση, όμως από το 2014, όταν κατατέθηκε η αίτηση υπαγωγής τους στο άρθρο 16 του πτωχευτικού κώδικα, η εταιρεία πάσχιζε να επιβιώσει. Η ιστορία της αλυσίδας του Ελευθερουδάκη ξεκίνησε το 1898, με το πρώτο κατάστημα του Κωνσταντίνου Ελευθερουδάκη στην πλατεία Συντάγματος, και για 115 χρόνια η επιχείρηση παρέμεινε αποκλειστικά στα χέρια της οικογένειας. Είχε προηγηθεί, τον Μάιο του 2016, το «λουκέτο» του Παπασωτηρίου, μιας ακόμη ιστορικής αλυσίδας βιβλιοπωλείων που προ κρίσης διέθετε 26 σημεία πώλησης. Η αφετηρία της αλυσίδας υπήρξε ένα μικρό κατάστημα επί της οδού Στουρνάρη το 1981, όμως το πιο γνωστό υποκατάστημα ήταν αυτό που έκλεισε τελευταίο, στο νούμερο 37 της Πανεπιστημίου – δεν είναι τυχαίο, άλλωστε, ότι ο εκδοτικός οίκος Braun, γνωστός για τα βιβλία αρχιτεκτονικής και διακόσμησης, το είχε συμπεριλάβει στη λίστα με τα 49 πιο καλαίσθητα βιβλιοπωλεία του κόσμου. Τα βιβλιοπωλεία «Φλωράς», ένα brand name συνώνυμο των ξενόγλωσσων βιβλίων, έκλεισαν τον Σεπτέμβριο του 2015, μετά από 40 χρόνια λειτουργίας. Η τρίτη μεγαλύτερη αλυσίδα βιβλιοπωλείων της χώρας, με 12 καταστήματα, τα καλά χρόνια έκανε τζίρο πάνω από 8 εκατ. ευρώ ετησίως και απασχολούσε 70 άτομα μόνιμο προσωπικό και άλλα 150 έκτακτο.
q Στη γειτονιά μου πρωταγωνιστικό ρόλο παίζουν η θάλασσα και τα βράχια της Πειραϊκής – εκεί είναι και τα Μακρά Τείχη. Επίσης, ένα χαρακτηριστικό της γειτονιάς μου είναι ότι, βγαίνοντας από το σπίτι, λέω πολλές καλημέρες. Γνωριζόμαστε όλοι σχεδόν μεταξύ μας. Υπάρχει ανθρώπινη επαφή, δεν νιώθεις ότι ζεις σε μια τεράστια και απρόσωπη πόλη. q Μου αρέσει πολύ να περπατάω. Ξεκινάω από το σπίτι μου στη Σχολή Δοκίμων και φτάνω μέχρι τη Φρεαττύδα, το Πασαλιμάνι. Είναι μια βόλτα που την έκανα από μικρή και όσα χρόνια κι αν έχουν περάσει, αυτή η διαδρομή εξακολουθεί να με ξεκουράζει. Καμιά φορά κατεβαίνω στη θάλασσα από τα σκαλάκια που είναι στα βράχια. q Ακόμα πάω και ψωνίζω στην Καλλίπολη, όπου μεγάλωσα. Τους ξέρω όλους και με ξέρουν κι εκείνοι. Πάω στον φούρνο του Έξαρχου, στο ζαχαροπλαστείο «Μαστρονικόλας», μια οικογενειακή επιχείρηση με κορυφαίο γαλακτομπούρεκο, κρέμες, ρυζόγαλα, και στο κομμωτήριο «Χρυσάνθη», που είναι της μητέρας μου, για τα μαλλιά μου. Στη γειτονιά μου, στην Πειραϊκή, πάω στην Ακτή για θαλασσινά, στο Αγκυροβόλι του Σωτήρη και στον Διάσημο για φρέσκο ψάρι, στη Μαργαρώ για γαρίδες και στο απίθανο delicatessen του Τσερτσιάν, όπου μπορείς να ψωνίσεις τα καλύτερα. Eπίσης, το καλύτερο ιταλικό για μένα είναι το L’ Αbbuffata – η Δέσποινα εκεί μαγειρεύει εκπληκτικά. Για καφέ και ποτό προτιμώ το Ίχνος! q Ο Πειραιάς έχει πάρα πολύ ωραία νεοκλασικά, τα περισσότερα είναι του Τσίλερ. Κάποια από αυτά διατηρούνται υπέροχα, όπως η Σχολή Ναυτικών Δοκίμων που προανέφερα. Η Πινακοθήκη, επίσης, και βέβαια το Δημοτικό Θέατρο, που είναι καταπληκτικό και φέρνει εξαιρετικές παραστάσεις! Υπάρχουν όμως και πολλά άλλα, ιδιαίτερα στην Καστέλλα, που είναι εγκαταλελειμμένα. Θυμίζουν άλλες εποχές, αρχοντιάς και αίγλης. Μου προκαλεί θλίψη αυτή η κατάσταση κι ελπίζω κάποια στιγμή να αναπαλαιωθούν και να μη γίνουν πολυκατοικίες. Γενικά, νομίζω ότι η Καστέλλα είναι ένα από τα πιο χαρακτηριστικά σημεία του Πειραιά. q Αυτό που θα άλλαζα στον Πειραιά είναι οι δρόμοι. Η κίνηση είναι τρομερή, πήζει το κέντρο, δεν μπορείς να κυκλοφορήσεις. Πιστεύαμε ότι με τους μονόδρομους θα ήταν καλύτερα, αλλά δεν είναι. Θέλει κι άλλη μελέτη. Ακόμα, θα αναδείκνυα τα Μακρά Τείχη στην Πειραϊκή, γιατί είναι πραγματικά εντυπωσιακά. Όνειρό μου είναι να γίνει κέντρο πολιτισμού η πόλη μου, η γειτονιά μου.
22.9.16 – lifo
17
Μια πλούσια οικογένεια του υπόκοσμου γίνεται η αφορμή για να ξεδιπλώσει ο Γιάννης Οικονομίδης, ο δημιουργός του «Σπιρτόκουτου» και του «Μαχαιροβγάλτη», μια ιστορία με ακραία πάθη και συμπεριφορές στη σκηνή του Εθνικού, στην πρώτη του σκηνοθετική δουλειά στο θέατρο. Από τον Χρήστο Παρίδη
18 lifo – 22.9.16
φωτογραφιες: παρισ ταβιτιαν
O οικονομιδησ γιαννησ παει στο Εθνικο Θεατρο
Ο
Γιάννης Οικονομίδης επέμενε: «Θα δεις ολόκληρο πέρασμα. Δεν είναι αυτό που νομίζεις, είναι ένα εντελώς άλλο, ξαναγραμμένο έργο». Από πού κι ως πού; «Θα δεις…» Φτάνοντας στο Εθνικό, στον δεύτερο όροφο του Κτιρίου Τσίλερ της οδού Αγίου Κωνσταντίνου όπου βρίσκεται η Νέα Σκηνή, διαπίστωσα ότι θα έβλεπα ένα έργο που εμπνέεται μεν από ένα παλιότερο αλλά που είναι τοποθετημένο στο 2016 και δεν θυμίζει τίποτα απ’ όσα έχουν γραφτεί μέχρι τώρα. Ο γνωστός σκηνοθέτης του κινηματογράφου, ο οποίος για πρώτη φορά ασχολείται με το θέατρο, απομακρύνθηκε από τα αρχικά του σχέδια και δούλεψε με τους ηθοποιούς του πάνω-κάτω όπως όταν γράφει ένα σενάριο, που κατά τη διάρκεια των προβών συμβάλλουν όλοι στη διαμόρφωση των διαλόγων, μέχρι να επιτευχθεί ένα απολύτως ρεαλιστικό πλαίσιο που να αποτυπώνει και να αναπαριστά την πραγματικότητα στο μέτρο του δυνατού. Την ίδια ακριβώς τακτική ακολούθησε και στο έργο που υπογράφει, Στέλλα κοιμήσου, στο οποίο την επιμέλεια του κειμένου έχει αναλάβει ο ηθοποιός Βαγγέλης Μουρίκης. Μπαίνοντας στον χώρο διακρίνω τον τελευταίο κρυμμένο στο σκοτάδι, στο πιο απομακρυσμένο κάθισμα, στον πιο ψηλό διάδρομο της αμφιθεατρικής αίθουσας. Με χαιρετάει εγκάρδια και μου δίνει οδηγίες: «Κάτσε στο κέντρο για να έχεις σφαιρική οπτική». Σε λίγο μπαίνει και ο Στάθης Σταμουλακάτος κρατώντας ένα περίστροφο. Είναι ο πρωταγωνιστής του Μαχαιροβγάλτη, της πιο υποδόρια «πολιτικής» ταινίας του Οικονομίδη. Έχει βάλει αρκετά κιλά, που, όπως θα αποδειχθεί σε λίγο, ταιριάζουν απόλυτα στο παρουσιαστικό του χαρακτήρα που υποδύεται στο έργο, οι σκηνές του οποίου θα διαδραματιστούν μπροστά μου. Πλησιάζω και του πιάνω κουβέντα. «Παίζω τον Αντώνη Γερακάρη, έναν αρχιμαφιόζο που θέλει διακαώς να ανέβει κοινωνικά και προσπαθεί να το πετύχει παντρεύοντας την κόρη του με γιο πολιτικού». Όση ώρα δίνει οδηγίες ο σκηνοθέτης, και πριν αρχίσει η πρόβα, βγαίνω για έναν καφέ στον διάδρομο. Συναντάω την ηθοποιό Έλλη Τρίγγου να κάνει ασκήσεις ζεστάματος. Μου συστήνεται. Είναι η πανέμορφη πρωταγωνίστρια του Suntan, που μόλις έχει τελειώσει τη σχολή του Εθνικού. «Εγώ παίζω την Ανθή, τη μικρότερη αδελφή της Στέλλας. Είμαι το καλό κορίτσι της ιστορίας, απολύτως πιστή στις αρχές του πατέρα μου, δεν δημιουργώ προβλήματα» μου εξηγεί για τον ρόλο της. «Α, είσαι η…» κομπιάζω κι εκείνη συμπληρώνει: «Η Ισμήνη». 22.9.16 – lifo
19
20 lifo – 22.9.16
Απευθύνεται στις δύο ηθοποιούς του: «Είστε σαν ένα ροκ συγκρότημα που έχει βγάλει τον πρώτο του δίσκο κι έχει 80 συναυλίες μπροστά. Σε όλο τον κόσμο και σε κάθε πόλη πρέπει να κερδίζει το κοινό.
☛ ινfο Στέλλα κοιμήσου του Γιάννη Οικονομίδη, Κτίριο Τσίλλερ - Σκηνή «Νίκος Κούρκουλος». Από 13/10 ως 11/12. Επιμέλεια κειμένου: Βαγγέλης Μουρίκης. Παίζουν: Ιωάννα Κολλιοπούλου, Στάθης Σταμουλακάτος, Καλλιρρόη Μυριαγκού, Έλλη Τρίγγου, Γιάννης Νιάρρος, Μάγια Κώνστα, Αλέξανδρος Μαυρόπουλος, Αντώνης Ιορδάνου
H
πρόβα-πέρασμα ξεκινάει. Η Ανθή ενοχλείται από τον αδελφό της Γιώργο, τον οποίο υποδύεται ο Γιάννης Νιάρρος (πρωταγωνιστής στον Νοτιά), γιατί επιμένει να παίζει ηλεκτρονική μουσική στο λάπτοπ του, ενώ εκείνη προσπαθεί να διαβάσει ένα βιβλίο. Βρίσκεται στην Ελλάδα για διακοπές, ενώ σπουδάζει στο εξωτερικό. Ο διάλογος, αν και ο Γιώργος μετά βίας τολμάει να αρθρώσει μερικές λέξεις, θυμίζει τη χαρακτηριστική φρασεολογία των ταινιών του Οικονομίδη: ύβρεις, άγριο λεξιλόγιο, ανελέητη επιθετικότητα. Η διαφορά είναι ότι εδώ τα πρόσωπα δεν τα πλακώνουν τα ελάχιστα τετραγωνικά μέτρα και η μιζέρια του Σπιρτόκουτου ή η σκοτεινή ατμόσφαιρα της Ψυχής στο στόμα. Αντιθέτως, υπάρχουν αμέτρητα τετραγωνικά μέτρα, οι χαρακτήρες ζουν σε μια πλούσια έπαυλη των καλών συνοικιών της Αθήνας – υπάρχει και πισίνα κάπου εκεί έξω. Η φόρτιση και η αντιπαράθεση ξεκινούν από βαθύτερα αίτια που αποκαλύπτονται σταδιακά στο έργο. Ο καβγάς συνεχίζει για ώρα, μέχρι που πέφτει η βόμβα, όταν η μεγάλη τους αδελφή, η Στέλλα, που ερμηνεύει η Ιωάννα Κολλιοπούλου (συμπρωταγωνίστρια στη θεατρική παράσταση Παράσιτα), αποκαλύπτει στην Ανθή ότι δεν πρόκειται να κάνει τον πλούσιο γάμο που της ετοιμάζουν γιατί ερωτεύτηκε κάποιον άλλο. Η Στέλλα ρίχνει τη βόμβα και τα ωστικά κύματα παρασέρνουν ή κινδυνεύουν να παρασύρουν τους πάντες. Η απόφασή της χωρίζει την οικογένεια σε δύο στρατόπεδα και δηλητηριάζει τις έτσι κι αλλιώς όχι και τόσο θερμές σχέσεις των μελών της. Κατά τη διάρκεια της παράστασης ακούγονται τρομερά πράγματα, απειλούνται υπολήψεις και σωματικές ακεραιότητες, πιάνονται στα χέρια, η κατάσταση φεύγει εκτός ορίων. Βέβαια, δεν πρόκειται για μια φυσιολογική «φραγκάτη» οικογένεια, για καλλιεργημένους μεγαλοαστούς της Ηρώδου Αττικού ή των βορείων προαστίων. Κύριος οίδε από πού ξεκίνησε και πώς την έχτισε την περιουσία του ο Γερακάρης. Πρόκειται για ένα ολότελα λούμπεν περιβάλλον που ξεχωρίζει από την πλέμπα χάρη στα εκατομμύρια που έχουν συγκεντρωθεί και με τα οποία μπορεί ο αρχιμαφιόζος πατέρας να έχει απαιτήσεις ακόμα και από την εξουσία. Γιατί, ουσιαστικά, αυτός είναι η εξουσία! Ο βασιλιάς των ημερών μας. Η βία της παράστασης που παρακολούθησα άγγιζε τα όρια του πραγματικού. Και παρόλο που συχνά επιστρατεύεται το χιούμορ –κωμικοτραγικά σχόλια που αποφορτίζουν την ένταση–, υπήρχαν στιγμές που ένιωθα την απειλή να φεύγει από τη σκηνή και να φτάνει μέχρι εμένα, στο κοινό. Ίσως γιατί δεν υπήρχε η σύμβαση της οθόνης. Ο Σταμουλακάτος στον ρόλο του Γερακάρη είναι σαρωτικός. Τον ένιωσα στο πετσί μου και νόμιζα ότι εν τέλει θα χρησιμοποιούσε το περίστροφο που κάποια στιγμή εμφανίζει στο έργο. Φυσικά, δεν θα αποκαλύψω το τέλος, αλλά είναι σαν όλα να μπαίνουν στη θέση τους. Αν και μπορεί να πει κανείς ότι τίποτα δεν μπαίνει στη θέση του, ότι, αντιθέτως, δημιουργείται μια βαθιά ρωγμή. Η ζωή συνεχίζεται με την ίδια τακτοποιημένη πορεία που το σύστημα έχει πετύχει να αναπαράγει. Οι Γερακάρηδες, με την πολιτική τους, έχουν φροντίσει ώστε οποιαδήποτε παρεκκλίνουσα συμπεριφορά, είτε σε μορφή επανάστασης είτε σε μορφή ατομικής εξέγερσης, να μην καρποφορεί αλλά να συντρίβεται και ενίοτε να ξεριζώνεται. Στο τέλος του περάσματος είχα μείνει εμ-
βρόντητος, σχεδόν σοκαρισμένος, με αυτό που είχα παρακολουθήσει. Το είπα σε όλους, αλλά θέλησα να μιλήσω με τα δύο νέα κορίτσια που κρατούν τους βασικούς ρόλους. Έτσι, μου αποκαλύπτουν ότι θεατρικό έργο δεν υπάρχει. Όλο αυτό που είδα και σύντομα θα δει το κοινό είναι βασισμένο σε μια ιδέα και σε συνεχόμενους αυτοσχεδιασμούς. Κάθε παράσταση θα είναι διαφορετική. Το πρώτο που είπα στην Έλλη/Ανθή είναι ότι δεν τη θεωρώ Ισμήνη, όπως μου είχε πει, αλλά Ηλέκτρα, και τη Στέλλα την Ιφιγένεια της ιστορίας. Η Έλλη Τρίγγου μου εξηγεί: «Η μάνα πράγματι με πλήγωσε πάρα πολύ όταν ήμουν μικρή, όταν έφυγε με έναν άλλο άντρα, εγκαταλείποντας εμάς, τα παιδιά της. Ο πατέρας την ξυλοφόρτωσε και επέστρεψε. Εγώ εισέπραξα όλο το μένος της από την επιβεβλημένη επιστροφή της στο σπίτι». Η Ανθή θέλει πάση θυσία να φύγει από πάνω της η ρετσινιά της κόρης του μαφιόζου και μισεί τη μητέρα της. Σπουδάζει στο εξωτερικό, κυκλοφορεί στα ανώτερα κοινωνικά στρώματα, πηγαίνει κρουαζιέρες. Δεν διανοείται ότι μια απερισκεψία θα χαλάσει τα σχέδια για εξέλιξη της οικογένειας σε κάτι πιο αποδεκτό και λαμπερό, χάρη στην κουμπαριά με μια πολιτική οικογένεια. Είναι σαφές ότι η απόφαση της Στέλλας επηρεάζει ολόκληρη την οικογένεια. Υπάρχει ο κίνδυνος να κατακρημνιστούν όλα όσα έχει πετύχει ο πατέρας της. Κυνική ούσα, προσπαθεί να φέρει στα συγκαλά της την αδελφή της και να την προσγειώσει στην πραγματικότητα, χρησιμοποιώντας όμως σκληρά λόγια. Στα μάτια της η αδελφή της, που την είχε πολύ ψηλά, γκρεμίζεται εξαιτίας του παρορμητισμού της να προτιμήσει τον έρωτα από την κοινωνική καταξίωση. Ζητάω να μάθω από τις δυο νεαρές ηθοποιούς πώς έχει επιτευχθεί όλο αυτό που συμβαίνει επί σκηνής. Η Έλλη Τρίγγου εξηγεί: «Φτιάξαμε τον κορμό της ιστορίας, αναπτύξαμε τις σχέσεις μεταξύ μας, βάλαμε λεπτομέρειες, τα σημαντικά πράγματα που πρέπει να ακουστούν για το παρελθόν της οικογένειας αυτής, και πάνω σε αυτά δουλεύουμε αυτοσχεδιαστικά». Και η Ιωάννα/Στέλλα συμπληρώνει: «Υπήρχε η ιδέα, η έμπνευση από ένα παλιό έργο, ξέραμε πού θέλουμε να κινηθούμε και χτίσαμε ένα ολόκληρο οικογενειακό παρελθόν, που κάθε μέρα το εξελίσσουμε και ακόμα το φτιάχνουμε. Αυτό είναι και το γοητευτικό σε αυτήν τη δουλειά: ξεκινήσαμε από το μηδέν και χτίζουμε όλοι μαζί, έχοντας συμφωνήσει σε κάτι». Η Έλλη συνεχίζει: «Κάθε πρόβα βιντεοσκοπείται, ώστε να βλέπουμε ποια σημεία της λειτουργούν και ποια όχι. Προφανώς, επειδή ο Οικονομίδης είναι κινηματογραφιστής, του βγαίνει αυτό το χαρακτηριστικό και στον τρόπο που δουλεύουμε στο θέατρο. Ξέρουμε τόσο καλά την ιστορία και τι πραγματεύεται κάθε σκηνή, που το έργο γεμίζει και “στοιχειοθετείται” με όλα όσα βγαίνουν κατά τη διάρκεια των αυτοσχεδιασμών. Πολλές φορές έχουμε προαποφασίσει κάποια πράγματα για τις σχέσεις μας, αλλά η ίδια η σκηνή μας εκπλήσσει και οι σχέσεις, οι συγκρούσεις και οι συμμαχίες αλλάζουν. Έτσι, έχουμε κατακτήσει μια φέτα ζωής πραγματικού χρόνου. Εκεί που όλα πηγαίνουν καλά, όλα ανατρέπονται». Η Ιωάννα προσθέτει: «Όπως ο Γιάννης έτσι κι εμείς θέλουμε να είναι όσο γίνεται πιο πραγματικό, σαν να έχει μπει ο θεατής στο σαλόνι αυτής της οικογένειας. Και, φυσικά, να φανεί ότι το έργο στέκεται πολύ στο όνομα, στην τιμή του πατέρα». Ο Γιάννης Οικονομίδης γνωρίζει ότι έχει ένα
υλικό που είναι σχεδόν ρευστό. Σαν ροκ συγκρότημα σε έκταση διαρκείας. Απευθύνεται στις δύο ηθοποιούς του: «Είστε σαν ένα ροκ συγκρότημα που έχει βγάλει τον πρώτο του δίσκο κι έχει 80 συναυλίες μπροστά. Σε όλο τον κόσμο και σε κάθε πόλη πρέπει να κερδίζει το κοινό. Πρέπει να επιβεβαιώνει την επιτυχία του δίσκου, αυτό που βιώνουν όλα τα μεγάλα συγκροτήματα. Και είναι εξουθενωτικό». Απομονώνω τον δημιουργό και του επισημαίνω ότι το Στέλλα κοιμήσου εμπεριέχει ψήγματα και από τη Στέλλα Βιολάντη, και από την αρχαία τραγωδία, και από το Festen, και πιθανόν και από άλλα πολλά, αλλά έχει τόση σχέση με την αρχική ιδέα όση είχε ο Μαχαιροβγάλτης με το Ossessione ή το Ο ταχυδρόμος χτυπάει πάντα δύο φορές. Μου απαντάει: «Κοίτα. Εγώ αφήνω τον εαυτό μου ελεύθερο να δράσει μέσα στο πλαίσιο του σήμερα και αυτού που ζούμε, της πραγματικότητας που μας περιβάλλει, αλλά αυτά που λες, τα δάνεια, οι αναφορές, οι συστοιχίες, λειτουργούν υποσυνείδητα, κι αυτό είναι κάτι μαγικό, ότι περιέχονται τελικά σε μια κουλτούρα που όλοι φέρουμε. Είναι φοβερό πώς συνομιλούμε με την παράδοση και το παρελθόν. Σκεφτόμουν πώς θα δείξω αυτό που είχα στο μυαλό μου και συνειδητοποίησα ότι θα μπορούσα μόνο αν έστηνα μια κατάσταση Μεξικού. Ένας βοθρατζής από το πουθενά, ένας πιστολάς που ανεβαίνει και κάποια στιγμή γίνεται κυρίαρχος στον υπόκοσμο. Μόνο σε μια τέτοια οικογένεια θα μπορούσε να εξελιχθεί αυτή η ιστορία, μια αντιπαράθεση αυτού του πατέρα με την κόρη του. Την τοποθετώ στο σήμερα, που παρατηρείται διασύνδεση του εγκλήματος με ένα κομμάτι της πολιτικής ζωής, θέλοντας να δείξω πως ο υπόκοσμος μπορεί ενίοτε να περάσει είτε από την μπροστινή είτε από την πίσω πόρτα στην πολιτική». Τι απέγινε η αρχική ιδέα της Στέλλας Βιολάντη; «Από πολύ νωρίς φάνηκε ότι θα επιλέγαμε έναν εντελώς διαφορετικό δρόμο με τη μέθοδο που διάλεξα, ένα είδος workshop με αυτοσχεδιασμούς και πολλή πρόβα, ώστε να διαμορφωθεί το πλαίσιο της συγκεκριμένης μέρας, το γεγονός εκείνου του κυριακάτικου μεσημεριού που σκάει η βόμβα. Είδαμε ότι είναι ένα εντελώς άλλο πράγμα και κατάλαβα ότι δεν ήθελα να έχω καμιά δέσμευση, κανένα βαρίδι, και δημιουργήσαμε νέους χαρακτήρες από την αρχή». «Όταν, πριν από μερικά χρόνια, μου έλεγες ότι θα έρθει η ώρα που θα ασχοληθείς με την ανώτερη τάξη, ότι τα μικροαστικά σου δράματα εμπεριέχουν τον Σαίξπηρ αλλά ότι ακόμα δεν έχεις ασχοληθεί με τους βασιλιάδες της σύγχρονης πραγματικότητας, είχα αναρωτηθεί ποιον τρόπο θα σκαρφιζόσουν για να “λερώσεις” τον μεγαλοαστικό καθωσπρεπισμό. Εδώ μοιάζει να το τολμάς με ένα έργο που κάνει τομή και είναι στα όρια της πολιτικής καταγγελίας». Μου απαντάει:«Πρόκειται για μια ακραία ιστορία που μόνο σε τέτοια οικογένεια θα μπορούσε να εξελιχτεί. Σε μια οικογένεια πλουσίων του υποκόσμου, όπου υπάρχουν ακραία πάθη και ακραίες συμπεριφορές, ξαφνικά ξυπνάει το παρελθόν και το ζωώδες, απ’ το οποίο ξεκίνησαν οι ίδιοι, η κουλτούρα τους. Αυτό είναι που με πήγε σε μια τέτοια έκφραση». «Σε αυτή την έκφραση είναι όλοι τους παγιδευμένοι και δεν μπορούν να ξεφύγουν» συμπληρώνω και ο Οικονομίδης συμφωνεί: «Είναι ο κανόνας του παιχνιδιού. Το λέει η μικρότερη κόρη, έτσι είναι το σύστημα. Δεν δουλεύει διαφορετικά, είτε συνειδητά, είτε ασυνείδητα. Πολλές φορές δεν είναι εύκολο να βγεις απ’ το μαντρί και να διαφοροποιηθείς
από αυτά που σου έχουν προσθέσει στην πλάτη. Το βαθύτερο που βάζει αυτό το έργο είναι το πρόβλημα της έκφρασης. Αυτό το κορίτσι προσπαθεί να αρθρώσει έναν λόγο ο οποίος είναι κόντρα σε αυτό που όλοι θεωρούν δεδομένο. Είναι ένας άνθρωπος που βγαίνει και λέει “αγαπώ” και όλοι την κοιτάζουν περίεργα και της προτείνουν εκατοντάδες λύσεις για να το ζήσει αυτό χωρίς να ταράξει τα νερά. Ποια ελευθερία και ποια αγάπη, τι μας λες τώρα! Προδοσία! Η Στέλλα καλείται να γίνει πλυντήριο για όλους». «Το έργο θα είναι μια παράσταση εν εξελίξει;» «Είναι μια κανονική παράσταση, με αρχή, μέση και τέλος. Καταρχάς, είμαι πάρα πολύ ευτυχής που έχω αυτό το φοβερό καστ ηθοποιών. Αφού δόμησα την ιστορία σε 5 σκηνές, αυτό που κάναμε ήταν να φτιάξουμε τη συνθήκη της ζωής αυτών των ανθρώπων. Ποιοι είναι, ποια είναι η καθημερινότητά τους, τι τους απειλεί, από πού κρατάει η σκούφια τους. Βουτήξαμε σε μια άλλη ζωή, σε αυτήν της οικογένειας του Αντώνη Γερακάρη και του κόσμου του, για να γίνει δεύτερη φύση μας. Ακούσαμε ιστορίες, ψάξαμε. Αυτό που έκανα ήταν να δω τους ηθοποιούς μου να ζουν με απόλυτα ρεαλιστικό τρόπο μέσα σε αυτό το πλαίσιο. Αυτό το πετύχαμε με πολλά άλλα τεχνάσματα. Γιατί αυτό που θα κληθούν να κάνουν κάθε βράδυ είναι να ενσαρκώσουν αυτούς τους χαρακτήρες, να ζουν αυτές τις ζωές. Δύσκολο και ακραίο εγχείρημα. Δεν θέλω να φοράνε μια μουτσούνα και να παίζουν. Θέλω να είναι κάθε βράδυ σε θέση να βιώσουν αυτή την εμπειρία. Και να μπορούν, ανάλογα με το τι συμβαίνει κάθε φορά, να ανταποκρίνονται. Όταν την ξαναδείς, θα δεις μια παράσταση διαφορετική αλλά και την ίδια». Ομολογώ ότι ένιωσα την απειλή όσο σε καμιά παράσταση. «Ξέρεις γιατί; Γιατί όλο αυτό είναι αληθινό. Επενδύσαμε στην επικινδυνότητα και τον τρόμο. Ο Αντώνης Γερακάρης είναι ο αυτοδημιούργητος νεοέλληνας που φτιάχτηκε μέσα από τον δρόμο της παρανομίας. Σε έναν βαθμό τον κατανοείς. Είναι γνωστά πράγματα αυτά. Αυτό όμως που επίσης καταδεικνύει το έργο, και είναι πιο σοβαρό, είναι ότι ένα κομμάτι της πολιτικής είναι πιο βρόμικο από τον πραγματικό υπόκοσμο. Αυτό είναι αναμφισβήτητο και αφορά οποιαδήποτε πολιτική πραγματικότητα, σε παγκόσμιο επίπεδο». Πώς πέρασε από τον κινηματογράφο στο θέατρο, πώς τόλμησε να καταπιαστεί με κάτι που δεν ήξερε; «Με πήρε ο Στάθης Λιβαθινός και μου είπε να βρεθούμε. Ήταν σε μια στιγμή που σκεφτόμουν σοβαρά να ασχοληθώ με το θέατρο. Είναι ένας χώρος που σέβομαι, γι’ αυτό δεν είχα τολμήσει να το κάνω τόσο καιρό. Είμαι ένας κινηματογραφιστής που αγαπάει το θέατρο πρόζας, την κλασική αφήγηση. Θέλω να είναι αναγνωρίσιμοι οι χαρακτήρες μου και επιδιώκω την ταύτιση, την εμπλοκή του θεατή. Να συγκινηθεί, να ταξιδέψει, να μετατοπιστεί. Οι 5 σκηνές του Στέλλα κοιμήσου είναι σαν 5 μεγάλα μονοπλάνα. Καλύτερα, 5 σεκάνς σε ένα μεγάλο μονοπλάνο σε πραγματική ενότητα, χώρου, χρόνου και δράσης. Αλλά σε θεατρική σκηνή. Και αυτό ήταν το στοίχημα». «Θα καταλήξετε σε ένα κείμενο;» «Θα επιλέξουμε μία παράσταση την οποία θα απομαγνητοφωνήσουμε και το κείμενο που θα προκύψει θα το εκδώσουμε. Αυτή η παράσταση-ντοκουμέντο θα παίζεται με την ίδια συνθήκη κάθε βράδυ και μοιραία οι ηθοποιοί θα καλούνται να ζουν αυτές τις καταστάσεις κάθε φορά από την αρχή, διαφορετικά, πάντα όμως με κάποια σταθερά μοτίβα». 22.9.16 – lifo
21
CITY VIBES
η «ζωή πατίνι των ’80s» ξαναζεί μέρες δόξας. Τα rollers, εκτός από διασκέδαση και άσκηση,
χρησιμοποιούνται ακόμα και για delivery στο κέντρο της Αθήνας Από th μαρινα πετριδου φωτο: παρισ ταβιτιαν
22 lifo – 22.09.16
Α
πό το τέλος της δεκαετίας του ’70 (αλλά κυρίως τα ’80s), που τα rollers, τα πατίνια με δύο ρόδες μπροστά και δύο πίσω, έκαναν την εμφάνισή τους σε περιορισμένους χώρους στην Ελλάδα, έχουν περάσει πολλές μόδες, τα πατίνια έχουν εξελιχθεί, ενώ έχουν αλλάξει και οι επιφάνειες όπου μπορεί κανείς να τα χρησιμοποιήσει, ακόμα και μέσα στην πόλη. «Λόγω των επιφανειών και των δρόμων της Ελλάδας του ’80, τα quads (έτσι λέγονται τα πατίνια) ήταν πιο διαδεδομένα σε ειδικά διαμορφωμένα εδάφη, πλατείες με μάρμαρο, γήπεδα με παρκέ, που κατόπιν μεταφέρθηκαν σε χώρους όπως η ντίσκο, συνδυάζοντας χορό και διασκέδαση» λέει ο Κωνσταντίνος Μαρκέζης, πρόεδρος του συλλόγου «Ώθηση», που ασχολείται με τα πατίνια από παιδί. «Ξεκίνη-
σα το 1994, στη Θεσσαλονίκη. Πρωτοπόρος στα inline skates, αυτοδίδακτος. Για μένα, από εκείνη τη στιγμή και μετά ξεκίνησε να μετράει η ζωή μου. Και κατάλαβα ότι όλες οι στιγμές είναι “ρόδες που γυρίζουν”. Όσον αφορά τον λόγο που ξεκίνησα, πάντα με είλκυε το διαφορετικό και αυτό που αποφεύγει να κάνει ο “συνηθισμένος” κόσμος. Ήμουν εναλλακτικός από παιδί και παραμένω παιδί στα 37 μου χρόνια. Θεσσαλονίκη και Αθήνα ήταν οι δύο πιο δυνατές πόλεις. Η επαρχία ήταν και παραμένει λίγο απόμακρη σε αυτό το κομμάτι, με μια στάση, θα λέγαμε, ταμπού. Τη δεκαετία του ’90 ήρθαν τα inline skates και πολλοί ξεκίνησαν να ασχολούνται τότε, ήταν μόδα. Από τότε ο τροχοπεδισμός περνάει περιόδους άνθησης και πτώσης ανά πέντε χρόνια περίπου. Αυτή την εποχή διανύουμε μια περίοδο άνθησης. To 60% αυτών που κάνουν roller skate είναι 18-35 χρονών, το 35% 6-17
χρονών και το υπόλοιπο ποσοστό είναι οι άνω των 35. Κυρίως στην Αθήνα, στην Κρήτη, στη Θεσσαλονίκη και στην Κύπρο».
Επισημες ομαδες Αυτήν τη στιγμή σε όλη την Ελλάδα υπάρχουν τρεις ομάδες στο κομμάτι των αγωνιστικών πατινιών (αγώνες ταχύτητας με τροχοπέδιλα που απευθύνονται σε όλες τις ηλικίες). Οι ομάδες είναι οι εξής: Ώθηση, ΟΚΑ Πρέβελη, Velo-City. Σε κάθε ομάδα ποικίλλουν τα άτομα και οι ηλικίες, ανάλογα με το ενδιαφέρον που εκφράζει ο καθένας για τα πατίνια και ανάλογα με την εποχή. Όσον αφορά τον αριθμό των ατόμων που ασχολούνται με τα τροχοπέδιλα, είναι πραγματικά μεγάλος, αν και υπάρχουν περίοδοι που κάνουν κοιλιά. Αγώνες γίνονται εντός και εκτός Ελλάδας, δύο φορές τον χρόνο, μία τον Σεπτέμβριο στον Διεθνή Μαραθώνιο του Βερολίνου και
Delivery πανω σε 4 ρoδες Τα τελευταία δύο χρόνια εμφανίστηκαν αγόρια και κορίτσια με rollers, υπάλληλοι σε μαγαζιά του κέντρου, που κάνουν διανομή καφέδες ή φαγητό στα γραφεία ρολάροντας με στυλ πάνω στις ρόδες. Το παράδειγμα του Street
Souvlaki, που το ξεκίνησε, σήμερα το ακολουθούν κι άλλοι ιδιοκτήτες café ή γρήγορου φαγητού. «Τα rollers δεν χρειάζονται ούτε βενζίνη ούτε τέλη κυκλοφορίας και έτσι καταφέρνω να πληρώνω τα παιδιά παραπάνω από το συνηθισμένο» λέει ο ιδιοκτήτης του Street Souvlaki. «Η διανομή με rollers γίνεται σε κοντινές αποστάσεις και μόνο κατά τη διάρκεια της ημέρας, για να κινούνται με ασφάλεια τα παιδιά».
Εξοπλισμος Στην Αθήνα βρίσκεις πατίνια μόνο στην οδό Κολοκοτρώνη 50, στον Πειραιά, στο κατάστημα Powerskate ή στο ηλεκτρονικό κατάστημα Powerskate.eu. Ένα παιδικό σετ για αρχάριους κοστίζει από 50 έως 120 ευρώ. Για έναν ενήλικα αρχάριο, από 130 έως 150 ευρώ. Και αυτοί που ξέρουν τι ψάχνουν, ξέρουν και τις αντίστοιχες τιμές.
Inline blading στην Αθhνα
aggressive inline skating ή, πιο απλά, του rollerblading. «Αρκετοί από εμάς το χρησιμοποιούν για τις δικές τους καλλιτεχνικές ανησυχίες, όπως photo, video, film, art» λένε. «Τον Σεπτέμβριο η Syeahskate διοργάνωσε το ετήσιο event της στον καινούργιο της χώρο, μια μονοκατοικία μεταμορφωμένη σε skatepark. Το φρούριο της παντοδύναμης Syeahskate είναι αρματωμένο με ένα indoor bowl στο σαλόνι, ένα τεράστιο curved railbox στην ταράτσα, handrail για ακρότητες στην είσοδο και πολλά boxes διαφόρων σχημάτων που μετακινούνται ανάλογα με τις ορέξεις!».
☛
μία αρχές Ιουλίου, στον 24ωρο αγώνα του Le Man, στη Γαλλία. Στην Ελλάδα έχουμε το πανελλήνιο Grand Prix που διεξάγεται σε Αγρίνιο-Κρήτη-Ρέθυμνο και Αθήνα (αγώνες ταχύτητας). Παράλληλα, πραγματοποιούνται από την ομάδα Free Style Skaters επιδείξεις με σλάλομ μέσα από κώνους με τα πατίνια τους. Τα στοιχεία σε πανελλαδικό επίπεδο δείχνουν ότι βρισκόμαστε σε ανοδική πορεία. Όλες οι κοινότητες των τροχοπέδιλων έχουν τα δικά τους τοπικά σημεία, όπου μπορεί να απευθυνθεί όποιος θέλει να δικτυωθεί στον χώρο των πατινιών. Αλλιώς, μπορεί να στείλει ένα e-mail στα παραπάνω γκρουπάκια που έχουν σελίδα στο Facebook. Υπάρχει, επίσης, η ομάδα Syeahskate που απευθύνεται αποκλειστικά στην οικογένεια του aggressive skate (ακροβατικά, επιδείξεις κ.λπ.). Δημιουργήθηκε πριν από 15 χρόνια, όταν αρκετοί από τους skaters μπήκαν στη φάση του
ΙNFO Για το πρόγραμμα των συναντήσεων, των αγώνων και των επιδείξεων roller blading στην Αθήνα ενημερωθείτε απευθείας από τις σελίδες των ομάδων στο Facebook. https://www. facebook. com/groups/ athensrollerblading/ https://www. facebook.com/ PowerslideFSKGreece/ https://www. facebook.com/ groups/CitySkaters/ https://www. facebook.com/ groups/83533883057/
Πιστες για roller skating και χορο Τρεις σύγχρονες πίστες όπου μπορείς να μάθεις και να κάνεις roller skating: Super Bowl, Καναπιτσέρη 10, Ρέντη/ Royal Bowling, Τεύθιδος 7, Περιστέρι/ Disco Roller, Κερασούντος 24, για πολύ χορό πάνω στα πατίνια σε ρυθμούς ντίσκο, με εντυπωσιακά φωτορρυθμικά και έμπειρους εκπαιδευτές/ Καραϊσκάκη 57, είσοδος από Κερασούντος 24, Χαϊδάρι
22.09.16 – lifo
23
ρεπορταζ
Τι Hταν αυτO που Eκανε TA
'80s
ξεχωριστA στην Αθhνα
Τα θετικά και τα αρνητικά της αξέχαστης δεκαετίας
Β
Από τον Θοδωρή Αντωνόπουλο
ιβλία, άρθρα, ιντερνετικά αφιερώματα, στα προσεχώς η μεγάλη συμμετοχική έκθεση GR’80s στην Τεχνόπολη... Η κάποτε παρεξηγημένη δεκαετία του ’80 «ξανανακαλύπτεται», γίνεται vintage, η «νοσταλγία της εϊτίλας» αγγίζει την εξιδανίκευση λειτουργώντας σαν ψυχολογικό αντίβαρο, ακόμα και πηγή έμπνευσης, σε καιρούς χαλεπούς. Λογιών αφιερώματα στην ίδια δεκαετία είδα μάλιστα να γίνονται τον τελευταίο καιρό από τον Α/Α χώρο μέχρι τις φεμινίστριες και την lgbt κοινότητα. Όλα τότε φάνταζαν, βλέπεις, νέα, ωραία και πολλά υποσχόμενα, κι ας τα βιώναμε οι πιο λοξοί κάπως «αποκαλυπτικά», βέβαιοι ότι ο Όργουελ θα δικαιωνόταν στο 1984 – πού να ξέραμε ότι δεν είχαμε ακόμα δει τίποτα! Οπότε όσοι «τυχεροί» διανύσαμε τα χρόνια εκείνα την ανήσυχη εφηβεία και μετεφηβεία μας, χαμογελάμε με νόημα βλέποντας, ώριμοι πια, να δικαιώνονται «τα καλύτερά μας χρόνια»! Λιγότερο κοσμογονικά και ρηξικέλευθα
από τα ’60s και τα ’70s, αλλά πιο αθώα από τα ’90s, τα ’80s ήταν μια μεταβατική περίοδος διεθνώς, που στην ελληνική περίπτωση, ένεκα οι περιπέτειες της χούντας, της Mεταπολίτευσης και της πολιτισμικής υστέρησης στην οποία οδήγησαν, συμπύκνωνε και μαζικοποιούσε αρκετά χαρακτηριστικά των δεκαετιών που προηγήθηκαν (η νοσταλγία των ’80s είναι, εξάλλου, όπως διαπιστώνω, τάση γενικότερη). Η επέλαση της νεωτερικότητας, η οποία μάλιστα είχε τακτικά θεσμικό «σπόνσορα» –τη Γ.Γ. Νέας Γενιάς, όπου αρχικά προΐστατο ο σύντροφος Λαλιώτης–, διεύρυνε το χάσμα των γενεών. Νέες ιδέες που συγκρούονταν κατά μέτωπο με τις παλιές (αλησμόνητοι οι «καβγάδες» στο πούλμαν της σχολικής εκδρομής μεταξύ ροκάδων, «καρεκλάδων» και... κνιτών, που ήθελαν στον δρόμο να ακούμε Νταλάρα κι αντάρτικα, θου Κύριε), κοινωνική κινητικότητα –τότε ξεκίνησε μια διεύρυνση της μεσαίας τάξης, πρωτοφανής στη νεοελληνική ιστορία–, έντονη πολιτικοποίηση, αθρόα εισαγωγή «καινών δαιμονίων» στη μουσική (πανκ, νιου γουέιβ, νταρκ γουέιβ αλλά και ντίσκο φίβερ), τα οποία ακούγαμε
σε βινύλια, κασέτες ή walkman οι πιο «προχώ», κηρύσσοντας αγώνα ανένδοτο ενάντια στην «τυραννία» του έντεχνου, του πολιτικού τραγουδιού και του σκυλάδικου (κορυφαίο event, το Rock in Athens στο Καλλιμάρμαρο το 1986), απελευθέρωση των ηθών που τη φρέναρε απότομα στα μέσα αυτής της δεκαετίας το AIDS (με πρώτο επώνυμο θύμα εδώ τον μόδιστρο Μπίλι Μπο), διεκδίκηση ισότητας, ισονομίας και δικαιωμάτων... Τη δεκαετία αυτή κατακτιούνται εργασιακά δικαιώματα που σήμερα αναιρούνται, οι γυναίκες μπαίνουν μαζικά στην παραγωγή κερδίζοντας ταυτόχρονα και θεσμικά το δικό τους «μισό του ουρανού», ενώ τη δική τους μερίδα διεκδικούν επίσης μια σειρά κινήματα: οι γκέι (η Πάολα εκδίδει το «Κράξιμο» και ξεκινά τα Pride, ο Βαλλιανάτος αναλαμβάνει το «Αμφί» και διακρίνεται στον μιντιακό ακτιβισμό, η πρωτοβουλία για χάρη στον ισοβίτη Χρήστο Ρούσο γίνεται κεντρικό πολιτικό ζήτημα), οι χρήστες κάνναβης (ιστορία γράφει το τζόιντ που ανάβει δημόσια το ’87 ο γιατρός Γιώργης Οικονομόπουλος), οι οικολόγοι (που το ’89 μπαίνουν και στη Βουλή με
22.9.16 – lifo
25
το σχήμα των Οικολόγων/Εναλλακτικών), οι στρατευμένοι (σκάνε φαντάροι με στολή σε πορείες, εμφανίζονται οι πρώτοι αντιρρησίες συνείδησης), μέχρι οι φυλακισμένοι και οι ψυχικά ασθενείς. Όλα αυτά σε συνδυασμό με την αξιοσημείωτη άνοδο του βιοτικού επιπέδου, τις αυξημένες ευκαιρίες απασχόλησης, το χαμηλό κόστος ζωής και τον διάχυτο οπτιμισμό της εποχής –και «λεφτά υπήρχαν», έστω σε δραχμές, αλλά και τα οράματα ήταν απλόχερα– συνηγορούν στην άποψη ότι τα ’80s υπήρξαν, τρόπον τινά, τα ελληνικά ’60s. Ήταν στ’ αλήθεια «γαμώ τις φάσεις, δικέ μου», όπως συνηθίζαμε να λέμε τότε! Και μπορεί η εποχή να μη διεκδικούσε δάφνες σε θέματα προσωπικής περιποίησης, στυλ, αισθητικής κι εμφάνισης –το lifestyle θα γινόταν συρμός με «αποκαλυπτικά» έως και ολοκληρωτικά χαρακτηριστικά την αμέσως επόμενη δεκαετία–, υπερείχε όμως σε ευθύτητα, αυθεντικότητα και ειλικρίνεια. Μπορεί δηλαδή τα κορίτσια να μην... ξυρίζονταν τόσο επιμελώς (όχι πάντα από επιλογή) και τα αγόρια να μη συνειδητοποιούσαν ακόμα ότι έπρεπε να πλένουν πού και πού το πουλί τους, έπρεπε όμως να φτάσουμε στα τέλη της δεκαετίας ώστε να αρχίσουν να οργιάζουν ο ναρκισσισμός, η αλλοτρίωση, η «δηθενιά». Και δεν ξέρω πόσο στέκουν οι θεωρίες που θέλουν τις κοσμογονικές πολιτισμικές αλλαγές να εγγράφονται τόσο στο συλλογικό ασυνείδητο όσο και στο ίδιο το DNA, όντας όμως ένας ακόμα αψύς teenager στο έμπα των ’80s ένιωθα σαν «έτοιμος από κούνια» να υιοθετήσω οτιδήποτε φάνταζε ριζοσπαστικό κι απελευθερωτικό και να το διαδώσω με ζήλο ιεραποστολικό. Δεν ήμουν φυσικά ο μόνος... Στα υπόψη ότι οι διάφορες «φυλές» και υποκουλτούρες ήταν τότε αυστηρά περιχαρακωμένες, κάτι όχι απαραίτητα θετικό ή απελευθερωτικό, ήξερες ωστόσο ανά πάσα στιγμή με ποιον έχεις να κάνεις!
νικησαμε θριαμβοσ του πασοκ Το πρωτοσέλιδο της «Αυριανής» την επομένη της νίκης του ΠΑΣΟΚ το 1981.
Α
σφαλώς υπήρχαν επίσης «γκρίζες» πλευρές – και δεν εννοώ τη «λατρεμένη» kitsch αισθητική, που χαρακτήρισε τόσο τη δεκαετία εκείνη ώστε να γίνει και αφορμή για μια (εξαντλημένη σήμερα) μνημειακή έκδοση την οποία προλόγιζε η τότε
υπουργός Πολιτισμού Μελίνα Μερκούρη. Γιατί τότε ήτανε που η «αρπαχτή» έπιασε να γίνει ιδεολογία, το «βόλεμα», τα ρουσφέτια και οι πελατειακές σχέσεις κανόνας (οι απαρχές της περίφημης διαπλοκής), οι νεολογισμοί μιας «μαλλιαρής» δημοτικής στον δημόσιο λόγο (ενίοτε εξίσου βάρβαροι με τους καθαρευουσιάνικους που κυριαρχούσαν πριν) και βέβαια ο ποταπός, φασίζων λαϊκισμός της «Αυριανής», που ούσα επί χρόνια «σκιώδης» κυβέρνηση δεν δίστασε να μαγαρίσει μέχρι κι έναν Χατζιδάκι, δημιουργώντας «σχολή» που δυστυχώς επιβιώνει ίσαμε σήμερα. Ένα άλλο, δραματικά «εμβληματικό» γεγονός ήταν η δολοφονία από αστυνομικό του δεκαπεντάχρονου Μιχάλη Καλτεζά έξω από το Πολυτεχνείο (17/11/1985) – μία εικοσαετία και κάτι αργότερα, θα σκοτωνόταν από αστυνομικά πυρά, πάλι στα Εξάρχεια, ο δεκαεξάχρονος Αλέξανδρος Γρηγορόπουλος (6/12/2008) βγάζοντας στους δρόμους τη νεολαία όλης της χώρας. Και έμελλε να είναι ο ΓΑΠ, γόνος του πολιτικά απόλυτου κυρίαρχου των ’80s, του Ανδρέα, αυτός που θα ενταφίαζε οριστικά το πνεύμα τους, ανακοινώνοντας την επόμενη χρονιά από το Καστελλόριζο την υπαγωγή της χώρας στο πρώτο μνημόνιο... Ήδη άλλωστε στο τελείωμα της δεκαετίας του ’80 η απομυθοποίηση και παρακμή της «κυβέρνησης της Αλλαγής» χτυπούσε κόκκινο (σκάνδαλα, παραπομπές υπουργών κ.λπ.), ενώ η πρωτόφαντη στα «καθ’ ημάς» οικουμενική κυβέρνηση Δεξιάς-πέραν του ΠΑΣΟΚ Αριστεράς (1989) δεν ευδοκίμησε σε βάθος χρόνου – κάτι αντίστοιχο συνέβη εξάλλου με την εξίσου βραχύβια κυβερνητική συνεργασία ΝΔ-ΠΑΣΟΚ-ΔΗΜΑΡ το 2012. Βάζοντας ωστόσο στο ζύγι τα «καλά» με τα «κακά» σε επίπεδο καθημερινής ζωής, εμπειριών, βιωμάτων και περιρρέουσας ατμόσφαιρας, τα πρώτα επικρατούν. Και είθε η «επιστροφή στα στάνταρ της δεκαετίας του ’80», για την οποία συχνά ακούμε να γίνεται λόγος απαξιωτικός στα χρόνια της κρίσης, να συνδυαζόταν με τη «φωτεινή πλευρά» των χρόνων εκείνων· όταν μπορούσες με 500 δραχμές, π.χ., να βγεις για φαγητό, ποτό, να κεράσεις και να σου μείνουν και ρέστα, να πλαγιάσεις ευκολότερα με μια άγνωστη/έναν άγνωστο (ή
και περισσότερες/ους) που γνωριστήκατε κάπου τυχαία, να ξέρεις πότε και πού ακριβώς θα βρεθείς με τους κολλητούς, να γνωρίζεις τι παίζει ανά πάσα στιγμή αν κυκλοφορούσες στην «πιάτσα», κι ας ήταν ακόμα τα κινητά τηλέφωνα, το Ίντερνετ και τα κοινωνικά δίκτυα στα σπάργανα (και όχι, δεν χρειαζόσουνα πέντε έξι κλήσεις για να επιβεβαιώσεις ένα ραντεβού). Να περάσεις από την κατάληψη της ΑΣΚΤ να δεις μια παράσταση του Δημήτρη Παπαϊωάννου και να συνεχίσεις στον Πήγασο, στο Αν, αργότερα στο Ρόδον, να σουλατσάρεις στα κακόφημα στενά της οδού Αθηνάς, όπου μπορεί να πετύχαινες κι έναν μεγάλο συγγραφέα να εκδίδεται ως τρανς, να καταλήξεις μεθυσμένος ξενύχτης για σούπα στην Αγορά κι ύστερα για «σαλέεεεπι!», γιαουρτόμελο ή γαλακτομπούρεκο στην Ομόνοια, όπου ακόμα χτυπούσε η καρδιά της πόλης. Να αλητεύεις όλο το καλοκαίρι στο Αιγαίο με μηδενικό εισόδημα, να προσηλώνεσαι σε ανθρώπους και εικόνες αλληλεπιδρώντας διαρκώς με τα ερεθίσματα γύρω σου αντί να είσαι αταβιστικά καθηλωμένος στο smartphone ή στο tablet – οι μόνες «εθιστικές» οθόνες ήταν οι τηλεοπτικές (με τη συνδρομή του big new thing που ήταν το βίντεο) και βέβαια τα λεγόμενα ουφάδικα ή «φρούτα», όπου αφιονισμένοι πιτσιρικάδες σπαταλούσαν μικρές περιουσίες. Να παρατάς χαλαρά μια δουλειά που στα πρήζει κανονικά όντας βέβαιος ότι γρήγορα θα βρεις άλλη καλύτερη, χώρια που αν το ’χες εύκολα ξεκίναγες μια δική σου. Να ανακαλύπτεις το clubbing στην Αυτοκίνηση, στο Εργοστάσιο και στην Barbarella. Να ταξιδεύεις σχετικά άνετα μέχρι κι εξωτερικό, στη χειρότερη με οτοστόπ, κάτι αδιανόητο πια – πολλές «ταξιδιάρες ψυχές» φτάσανε προβάλλοντας τον αντίχειρα μέχρι «Λονδίνο, Άμστερνταμ ή Βερολίνο», όπως τραγουδούσαν οι Τρύπες (έτσι πρωτοταξίδεψα κι εγώ στην Πόλη), που βέβαια αναφέρονταν στα επίσης δημοφιλή ταξίδια τύπου Magic Bus. Και μένανε οι συντηρίλες νοικοκυραίοι να φρικάρουν με τους πάνκηδες, τους μηχανόβιους και τα τραβέλια, αφού «αλλόφυλοι» μετανάστες ουσιαστικά δεν υπήρχαν πέρα από τις Φιλιππινέζες οικιακές βοηθούς, η δε «ορίτζιναλ» Ακροδεξιά ήταν σχεδόν ανύπαρκτη – φαινομενικά τουλάχιστον, γιατί στην
☛
Από αριστερά προς τα δεξιά: Κονκάρδες, λαχούρια και New Wave, η δολοφονία του Καλταζά, το κοριτσάκι στην αφίσα του ΠΑΣΟΚ και το πρώτο εξώφυλλο του «Κλικ» με τον Max Headroom. Στο κέντρο: Eurobasket, 1984, Γκάλης, Γιαννάκης και όλα τα παιδιά.
πραγματικότητα πλατσούριζε περιχαρής στα απόνερα του αυριανισμού...
Κ
οντολογίς, παρά τις περιορισμένες επιλογές και δυνατότητες, παρά την κάποια σπάνη εισαγόμενων αγαθών, η καθημερινότητα ήτανε πιο ισορροπημένη, οι άνθρωποι λιγότερο τρελαμένοι, οι ρυθμοί ηπιότεροι – χωρίς να παραγνωρίζει κανείς το κυκλοφορικό, το «νέφος» και τις ανύπαρκτες ή πολυκαιρισμένες υποδομές (οι συγκοινωνίες π.χ. ήταν ένα δράμα). Μέσα σε αυτή τη δεκαετία επίσης «απελευθερώθηκαν» η ραδιοφωνία (1985, οπότε έσβησε σταδιακά όλη εκείνη η ιδιαίτερη κουλτούρα των «πειρατών των ερτζιανών») και λίγο αργότερα η τηλεόραση (1989), με το κυβερνών ΠΑΣΟΚ να δείχνει εδώ κατώτερο των περιστάσεων, αφού προσπάθησε να τα πολεμήσει αντί να κοιτάξει να βάλει εξαρχής μια τάξη, η οποία στην περίπτωση της ιδιωτικής TV έπιασε κουτσά στραβά να μπαίνει μόλις φέτος! «Ιστορική» όμως μπορεί επίσης να χαρακτηριστεί για τα ΜΜΕ και η κυκλοφορία του πρώτου τεύχους του περιοδικού «Κλικ» (1987) που εξελίχθηκε σε κοινωνικό φαινόμενο, όντας πρωτοπόρο, απελευθερωτικό, απενοχοποιημένο και μνημείο της νέας δημοσιογραφίας για τους φίλους του, βίβλος των γιάπηδων, του επιθετικού lifestyle, της ντόλτσε βίτα και του κυνικού αμοραλισμού για τους επικριτές του. Στα τέλη δε της δεκαετίας αρχίσαμε να βλέπουμε και στην Ελλάδα MTV, τον τηλεοπτικό «προπάτορα» του YouTube. Ανατρέχοντας στη διεθνή σκηνή, τα ’80s παραπέμπουν στη φρενήρη κούρσα των πυρηνικών εξοπλισμών και στο κίνημα που αναπτύχθηκε εναντίον τους, ειδικά μετά το Τσερνόμπιλ (1986), καθώς και στην κλιμάκωση του Ψυχρού Πολέμου, που στο τέλος της δεκαετίας επιφέρει την απροσδόκητη διάλυση της ΕΣΣΔ, του βερολινέζικου τείχους και των βεβαιοτήτων μισού αιώνα. Σε μια ΕΟΚ (σημερινή Ε.Ε.) δημοκρατικότερη, διαφανέστερη και σαφώς πιο «χουβαρντάδικη» να συμβάλλει σε σημαντικά προγράμματα και έργα, με πολλά ωστόσο από εκείνα τα κονδύλια να «φαγώνονται» καθ’ οδόν. Στον Ρίγκαν, στη Θάτσερ και στη σταδιακή επικράτηση του νεοφιλελευθερισμού, που
παραμένει η κυρίαρχη συστημική ιδεολογία, στον πεφωτισμένο σύντροφο «Γκόρμπι» και στην περεστρόικα, αλλά και στους ΜιτεράνΓκονζάλεθ-Παπανδρέου, εκφραστές του λεγόμενου «σοσιαλιστικού Νότου» («μέτωπο» που προσπάθησαν ανεπιτυχώς να αναβιώσουν ΣΥΡΙΖΑ-Podemos), στο βραχύβιο Κίνημα των Αδεσμεύτων. Στον Καντάφι, στον Χομεϊνί, στην PLO, στους Σαντινίστας και στο αντάρτικο πόλης, που έπνεε τότε τα λοίσθια στην Ευρώπη, όχι όμως στην Ελλάδα, όπου 17Ν και ΕΛΑ αποκτούσαν «κοινό». Σήμερα τρέμουμε μην στις ΗΠΑ εκλεγεί ένας Πρόεδρος χειρότερος του Ρίγκαν, η Αγγλία την κάνει(;) από την Ε.Ε., ο Πούτιν ανασυστήνει την ΕΣΣΔ, έστω κι αν τώρα δεν θα είναι «κόκκινη», «τρελός του χωριού» είναι ο Κιμ, η Μέση Ανατολή παραμένει σφαγείο περιωπής, ενώ η Ακροδεξιά που
«ξαναφουσκώνει» και το εξτρεμιστικό Ισλάμ είναι που τρομοκρατούν. Η Ελλάδα των ’80s ταυτίζεται βέβαια καταρχήν με την πρώτη δεκαετία της «αλλαγής», στο ξεκίνημα της οποίας ένα πρώιμο, «αριστερίστικο» σχεδόν ΠΑΣΟΚ προχώρησε σε γενναία αναδιανομή εισοδήματος και εισήγαγε ριζοσπαστικές κοινωνικές τομές (πολιτικός γάμος, αποποινικοποίηση μοιχείας, κατάργηση προίκας, αλλαγή οικογενειακού δικαίου), δίχως όμως την ανάλογη συνέχεια. Κατ’ αντιστοιχία, σήμερα ο λιγότερο δημοφιλής, πιο «μπουρδουκλωμένος» ιδεολογικά –το ΠΑΣΟΚ δεν χρειαζόταν να συγκυβερνήσει με την ΕΠΕΝ π.χ.–, συνεπώς και περισ-
σότερο διστακτικός ΣΥΡΙΖΑ καθιέρωσε μεν την ιθαγένεια στους μετανάστες β’ γενιάς, το σύμφωνο συμβίωσης για όλους (όχι όμως και γάμο), πέρασε ευεργετικές διατάξεις για τις φυλακές, έδωσε «πράσινο φως» στην καλλιέργεια κλωστικής κάνναβης, ακούγεται πως θα πράξει το ίδιο και για τη φαρμακευτική, αλλά σε μια σειρά άλλα ζητήματα, όπως το θέμα των σχέσεων Εκκλησίας-πολιτείας π.χ., ακολουθεί την πεπατημένη. Και ενώ υπόσχεται εξίσου ριζοσπαστικές αλλαγές με το πρώιμο ΠΑΣΟΚ ομνύοντας με τη σειρά του στη διαφάνεια, στην πρόοδο και στον εκσυγχρονισμό, έχει να αντεπεξέλθει σε πολύ ασφυκτικότερες κοινωνικές και οικονομικές συνθήκες. Εκτός αυτών, ο Τσίπρας δεν διαθέτει καν το πολιτικό εκτόπισμα ενός Ανδρέα Παπανδρέου – τον συναγωνίζεται μόνο στον βολονταρισμό, στους πολιτικούς ελιγμούς και στον «φτηνό» τσαμπουκά. Ισχύει βέβαια ότι, έτσι κι αλλιώς, ελάχιστοι σύγχρονοι πολιτικοί ηγέτες παγκοσμίως διαθέτουν το ανάστημα εκείνων που γνωρίσαμε στα ’80s, έστω κι αν δεν τους συμπαθούσαμε απαραίτητα. Εν κατακλείδι, βρίσκω ότι με τη δεκαετία εκείνη διατηρούμε ακόμα ανοιχτούς λογαριασμούς όπως με καμία άλλη από τη Μεταπολίτευση και δώθε. Συνοψίζει επίσης, τρόπον τινά, ολόκληρη τη νεοελληνική ιστορία όπως εκτυλίχθηκε έκτοτε. Από τα χαρακτηριστικότερα παραδείγματα είναι σίγουρα η τρομακτική απαξίωση του όλου πολιτικού συστήματος, ιδιαίτερα δε του ΠΑΣΟΚ, του κόμματος που κυριαρχούσε στα ’80s και τα καθόρισε. Τα οξυμένα πολιτικά πάθη και η πόλωση είναι μερικά μόνο από τα στοιχεία που επιβεβαιώνουν ότι, τηρουμένων των αναλογιών, η δεκαετία που διανύουμε μοιάζει να έχει πολλά κοινά με εκείνη του ’80 – κάτι που καθαυτό έχει μεγάλο συναισθηματικό, εγκυκλοπαιδικό και ιστορικό ενδιαφέρον, με τη διαφορά ότι η Ιστορία συνηθίζει να επαναλαμβάνεται είτε σαν τραγωδία είτε σαν φάρσα... Μήπως να καταφέρναμε τουλάχιστον να «μεταγγίσουμε» στο σήμερα λίγη από τη ζωτική, αφτιασίδωτη, ενθουσιώδη ενέργεια εκείνης της χρονικής περιόδου (ειδικά του πρώτου της μισού), να διευρύνουμε τους ορίζοντες που τέθηκαν τότε, αποφεύγοντας συνάμα τις κακοτοπιές που έκτοτε τους στένεψαν τόσο;
Δες Την έκθεση GR’80s στην Τεχνόπολη του Δήμου Αθηναίων (Ιανουάριος-Μάρτιος 2017), όπου μπορείς και εσύ να συμμετάσχεις προσκομίζοντας εποχικά ενθύμια παντός τύπου (πληροφορίες στο gr80s.gr)
Διαβασε
«Τα Ροκ Ημερολόγια» του Γιώργου Τουρκοβασίλη (α’ έκδοση, Οδυσσέας 1984, β’ έκδοση, Στο Περιθώριο, 2016) «Κοινωνικά Απόβλητα» του Γιάννη Κολοβού (εκδόσεις Απρόβλεπτες, 2016) «Σταμάτα να μιλάς για θάνατο μωρό μου Πολιτική και Κουλτούρα στο ανταγωνιστικό κίνημα στην Ελλάδα» του Νίκου Σούζα (εκδόσεις Ναυτίλος, 2015) «Τελετές Μοτοσικλέτας» του Γιώργου Χρονά (Οδός Πανός, α’ έκδοση 1981, β’ έκδοση 2000), πονήματα που εστιάζουν κυρίως στα ’80s και ιδίως στην underground πλευρά τους.
Αναζητησε
«Η Ελλάδα στη δεκαετία του ’80» (Βασίλης Βαμβακάς, Παναγής Παναγιωτόπουλος, εκδόσεις Επίκεντρο, 2010) «Κάτι το Ωραίον: Μια περιήγηση στη νεοελληνική κακογουστιά –των ’80s και όχι μόνο» (εκδόσεις Οι Φίλοι του Περιοδικού Αντί, 1984) Αναλυτικά αφιερώματα στη δεκαετία του ’80 θα βρεις εξάλλου αρκετά και στο Διαδίκτυο, περισσότερα από αυτά κάθε άλλης δεκαετίας – τυχαίο;
Από αριστερά προς τα δεξιά: Δήμητρα Λιάνη-Παπανδρέου, Rock in Athens 1985, Remember στην Πλάκα και το περιοδικό κόμικς -και όχι μόνο- «Βαβέλ».
22.9.16 – lifo
27
q Γεννήθηκα στη Λαμία. Η καταγωγή μου είναι από το ευρύτερο ρουμελιώτικο γεωγραφικό φάσμα: η
q Ο Θανάσης Παπαρούπας μου έμαθε τα γράμματα, όσα ξέρω ακόμα. Έμπαινε στην τάξη το πρωί, εν μέσω Εμφυλίου, άνοιγε τα «Νέα» και μας έλεγε: «Για να δούμε τι γράφει σήμερα ο Ψαθάς» ή «για να δούμε τι γράφει ο Παλαιολόγος». Με χρονογράφημα ξεκίναγε η μέρα μας. Αυτός ο μέγας δάσκαλος, της γλώσσας πάνω απ’ όλα, στην Έκτη Δημοτικού μας είπε: «Όποιοι θέλετε το Σάββατο (που τελειώναμε στις 12 το μεσημέρι), μετά το φαγητό, στις 3 μ.μ., να έρχεστε στο σχολείο με την πένα, το μελανοδοχείο και το στυπόχαρτο. Στην Α2 θα έχω αφήσει κόλλες πάνω στην έδρα και θα σας έχω γράψει στον πίνακα 10 θέματα, να διαλέξετε και να γράψετε όποιο θέλετε». Ε, σας πληροφορώ ότι από τους 60 μαθητές, οι 55 πηγαίναμε. Ο δε Παπαρούπας, απ’ όλον αυτό τον όγκο κειμένων που συγκεντρώθηκαν από τον Οκτώβρη μέχρι το Πάσχα, επέλεξε 100 κι όταν το καλοκαίρι πήγαμε να πάρουμε τα χαρτιά μας, μας τα έδωσε σε τόμο τυπωμένο στον Πεχλιβανίδη στην Αθήνα (εκδότη τότε των Κλασικών Εικονογραφημένων)! Σ’ εκείνη τη συλλογή, που είχε τίτλο Τ’ Αγρολούλουδα, εγώ είχα τη μερίδα του λέοντος: από τις 100 εκθέσεις, οι 12 ήταν δικές μου. Με τέτοιους ανθρώπους μεγάλωσα και σ’ αυτούς οφείλω τα πάντα.
απο την ματινα καλτακη. φωτογραφια: παρις ταβιτιαν.
οιAθηναίοι
q Βρήκα μια μεγάλη βιβλιοθήκη, φιλολογική και μαρξιστική, από τον πατέρα μου – αυτή ήταν η μεγάλη μου περιουσία. Ήταν σπουδαίος φιλόλογος, και δεν το λέω εγώ, το λένε οι μαθητές του. Τουλάχιστον 18 έγιναν στην πορεία καθηγητές στο πανεπιστήμιο. Να σκεφτείς ότι στην κηδεία του αιφνιδιαστικά ζήτησε να πάρει τον λόγο ο τότε πρόεδρος του Αρείου Πάγου. Τώρα πια έχω κρατήσει μόνο τα απαραίτητα βιβλία. Τη βιβλιοθήκη μου, 9.000 βιβλία, τη δώρισα στην Αταλάντη, τον τόπο της μάνας μου. Δεν μπαίνω καν στο Ίντερνετ – και εξακολουθώ να γράφω στο χέρι.
q Η υποβάθμιση της διδασκαλίας και της μελέτης της γλώσσας είναι σαφής και το κακό συνεχίζεται με την πρόταση Φίλη, να μειωθούν οι ώρες διδασκαλίας των Αρχαίων Ελληνικών στο γυμνάσιο και τα Αρχαία Ελληνικά στο γυμνάσιο να μην περιλαμβάνονται στα μαθήματα που εξετάζονται τον Ιούνιο. Θα σας πω το εξής: συνάδελφος, επί 20ετία εκπαιδευτικός σε ιδιωτικό σχολείο υψηλής στάθμης, έρχεται ένα πρωί, λίγα χρόνια πριν, και μου λέει: «Τι ωραίος συγγραφέας αυτός ο Βιζυηνός!». Δεν τον ήξερε, τον έμαθε από την παράσταση της Κοκκίνου που είχε δει την προηγουμένη. Και δίδασκε στη Γ’ Λυκείου! Στη συνάντηση της Πανελλήνιας Ένωσης Φιλολόγων πριν από λίγες μέρες στη Στοά του Βιβλίου, όπου συζητήσαμε τις καταστροφικές συνέπειες της απόφασης Φίλη, αυτό είπα: το πρόβλημά μας είναι οι δάσκαλοι, ο τρόπος που ετοιμάζονται για τον ρόλο τους οι καθηγητές από το πανεπιστήμιο και, φυσικά, ο τρόπος που διορίζονται στη συνέχεια στα σχολεία. Δεν είναι δυνατόν να δίνει η Φιλοσοφική Σχολή επτά-οκτώ πτυχία ειδικότητας κι αυτός που έχει σπουδάσει Φιλοσοφία ή Ψυχολογία να διορίζεται στο γυμνάσιο ως ικανός να διδάξει στα παιδιά Όμηρο, Θουκυδίδη, Πλούταρχο και αρχαία τραγωδία! Αφήστε που έλεγχος του διδακτικού προσωπικού μέσα στην τάξη έχει να γίνει από το 1981. Οι άλλοτε επιθεωρητές έγιναν σύμβουλοι. Προς τιμήν του ο Απόστολος Κακλαμάνης, όταν ήταν υπουργός Παιδείας, έκανε συμβούλους τους σημαντικότερους φιλολόγους, από τον Κούσουλα έως τον Μηλιώνη. Κι όμως, κανείς απ’ αυτούς δεν τολμούσε να μπει μέσα σε τάξη. Ήταν ανεπιθύμητοι. Οι περισσότεροι άνθρωποι που κυβερνάνε σήμερα, ανεξαρτήτως κόμματος, αυτού του εκπαιδευτικού πολιτισμού είναι προϊόντα, γι’ αυτό και αποφασίζουν μ’ αυτό τον τρόπο για την εκπαίδευση και τη διδασκαλία της Ελληνικής.
q Το πρόβλημα της σημερινής παιδείας δεν είναι τα παιδιά και η σύγχρονη κουλτούρα, γιατί η εμπειρία μου μού λέει ότι αν τους δώσεις τα σωστά ερεθίσματα, θα ανταποκριθούν με ανοιχτά μάτια και αυτιά. Μπορεί να είναι ταλέντο το δασκαλίκι, αλλά εγώ κρατώ αυτό που έλεγε ο πατέρας μου: ο δάσκαλος, πρώτον, πρέπει να ξέρει. Δεύτερον, να ξέρει και, τρίτον, να ξέρει.
q Η γλώσσα είναι η στέγη του ανθρώπου, λέει ο Χάιντεγκερ. Εμείς σήμερα επιτρέπουμε να χάνουν οι νέες γενιές τη γλώσσα τους. Αλλά σε μια εποχή που η λέξη «πατρίδα» είναι απεχθής σε πολλούς, που ντρέπεται κανείς να πει ότι είναι πατριώτης, γιατί αυτό θεωρείται συνώνυμο του «εθνικιστής», τι περιμένεις; Η λέξη «πατρίδα», όμως, τι σημαίνει; Η γη του πατέρα μου, εκεί όπου ο πατέρας μου γεννήθηκε, δούλεψε, θάφτηκε. Η πατρίς γαία, ένα επίθετο που έγινε ουσιαστικό κατά παράλειψη του γαία.
q Είναι δυνατόν από το 1990 και μέσα στα επόμενα χρόνια
να ιδρυθούν πέντε θεατρολογικές σχολές; Να δημιουργούμε πανεπιστημιακές σχολές που βγάζουν ανέργους; Και μάλιστα μ’ ένα σύστημα που επιτρέπει να σπουδάζουν οι νέοι σε σχολές που δεν είναι η πρώτη, έστω η δεύτερη, επιλογή τους; Όταν δίδασκα στο Τμήμα Θεατρικών Σπουδών (διορίστηκα με τον Πλωρίτη, τιμής ένεκεν), έπαθα νίλα από τα ορθογραφικά λάθη των γραπτών που έρχονταν στα χέρια μου. Υπάρχουν κάποια, λίγα παιδιά που σπουδάζουν Θεατρολογία επειδή αγαπούν το αντικείμενο, αλλά η πλειονότητα δεν έχει καμία σχέση. Το 2010 εγκατέλειψα το πανεπιστήμιο, όταν σε μια εξέταση 10 παιδιών, στο μάθημα της Δεοντολογίας της Κριτικής, διαπίστωσα ότι από τον Σεπτέμβρη μέχρι τον Ιούνιο δεν είχαν δει ούτε μία παράσταση!
q Όταν σπούδαζα στο Ιστορικό-Αρχαιολογικό, ο μεγάλος αρχαιολόγος Σπυρίδων Μαρινάτος κάλεσε τον Ροντήρη να δουλέψει με τους φοιτητές μια αρχαία τραγωδία – αν τα καταφέρναμε, θα μας έδινε για την παράσταση κατ’ εξαίρεση το θέατρο του Διονύσου, γιατί ήταν τότε και διευθυντής Αρχαιοτήτων του υπουργείου Πολιτισμού. Η παράσταση δεν έγινε ποτέ γιατί ήρθε το Πάσχα, οι περισσότεροι ήθελαν να πάνε στα χωριά τους κι ο Ροντήρης να συνεχίσουμε τις πρόβες, οπότε το σχέδιο κατέρρευσε. Εγώ είχα γοητευτεί ήδη από την προσωπικότητά του και του είπα ότι ήθελα να μαθητεύσω μαζί του. Έτσι, όταν ήμουν στο τρίτο έτος του πανεπιστημίου, τον ακολούθησα στη
28 lifo – 22.9.16
Κριτικος θεατρου, φιλολογος. Γεννηθηκε στη Λαμια, ζει στον Χολαργο.
Χρήστος, ήταν φιλόλογος. Είχε πάει εξορία τα χρόνια του Εμφυλίου και στη συνέχεια, για να μας συντηρήσει, παρέδιδε ιδιαίτερα μαθήματα κρυπτόμενος στην Αθήνα. Επανήλθε στο σχολείο με τα μέτρα επιεικείας του Πλαστήρα κι έγινε το 1951 γυμνασιάρχης στην Καλαμπάκα. Εμείς, η μάνα μου και τα δυο μου αδέλφια (ο ένας είναι αρχιτέκτων και ο άλλος φυσικός), μείναμε στη Λαμία, όπου και τελείωσα το γυμνάσιο. Περάσαμε πολύ δύσκολα τα χρόνια του Εμφυλίου. Το σχολείο μου το είχαν επιτάξει και είχαν μετατρέψει σε τάξη το οστεοφυλάκιο. Όταν πρωτοπήγα και είδα το μακάβριο θέαμα, είπα της μάνας μου ότι σχολείο δεν ξαναπάω. Και τότε με πήρε και με πήγε στο μοναδικό ιδιωτικό που είχε η Λαμία (μόνο δημοτικό), τη Σχολή Παπαρούπα.
κωσtασ γεωργουσοπουλοσ
μητέρα μου ήταν από την Αταλάντη, ο παππούς από τον Δομοκό, ο προπάππους από την Υπάτη. Ο πατέρας μου,
Δραματική Σχολή του Ωδείου Αθηνών. Εξαρχής, βέβαια, είχα ξεκαθαρίσει ότι δεν ήθελα να γίνω ηθοποιός. Ήμουν βοηθός του σ’ όλη τη διάρκεια της μεγάλης περιοδείας του θεάτρου του, του Πειραϊκού Θεάτρου, στην Ευρώπη και στην Αμερική. Έμαθα το θέατρο από μέσα και μάλιστα από έναν δάσκαλο βασανιστικό, τελειοθήρα και άτεγκτο! Θυμάμαι, μια φορά στη σχολή λιποθύμησα όταν μου ζήτησε να πω επτά στίχους χωρίς ανάσα. Μου έριξε νερό, και όταν συνήλθα μου λέει: «Πάλι»! Αλλά ήταν το ίδιο αυστηρός και με τον εαυτό του. Στην επιτροπή του υπουργείου που με εξέτασε στις πτυχιακές ήταν ο Κατσέλης, ο Μυράτ, η Κατερίνα, ο Μουζενίδης και ο Καραντινός. Ο δε Μυράτ, που είχε σπουδάσει στη Γερμανία, όταν άκουσε από τον άλλο σπουδαίο δάσκαλό μου, τον Γιάννη Σιδέρη, ότι είμαι και φιλόλογος, άρχισε να με ρωτάει λατινικά. Πήρα το πτυχίο μου με άριστα.
q Ο Ροντήρης και ο Κουν ήταν δύο ανεπανάληπτοι δάσκαλοι. Είχαν δε αμοιβαίο, αν και ανεκδήλωτο σεβασμό. Ο ίδιος ο Κουν μου είπε κάποτε ότι θαύμαζε τον Ροντήρη – έβλεπε όλες τις παραστάσεις του στο Εθνικό. Ο Κουν ενέπνεε κυρίως με τις ατμόσφαιρες που δημιουργούσε, ο Ροντήρης ήταν δάσκαλος λόγου. Δούλευε εμμονικά τους κλασικούς γιατί πίστευε ότι η κορυφαία μορφή της τέχνης ήταν το ποιητικό γεγονός και η αναβάθμιση των συναισθημάτων μέσα από την αυστηρή φόρμα. Και μεγάλος δάσκαλος ρυθμού. Αυτό δημιούργησε μια παρεξήγηση στη δραματική εκπαίδευση, γιατί τον τρόπο του δεν ήταν όλοι (οι μαθητές του) ικανοί να τον διδάξουν. Τα «ροντηράκια» έμεναν στον ρυθμό και η ρυθμομανία έγινε η κατασυκοφάντηση της μεθόδου Ροντήρη. Ο Ροντήρης ξεκινούσε από τον ρυθμό (που είναι η ουσία όχι μόνο της τέχνης αλλά της ζωής της ίδιας, του κυτταρικού συστήματος, γι’ αυτό και η καρδιά παθαίνει αρρυθμία, που αν δεν την προσέξεις, πεθαίνεις) και έφτανε κάποια στιγμή στην ουσία της γλώσσας, στη μελωδία.
οιAθηναίοΙ
κωστασ γεωργουσοπουλοσ
q Το 1971 με ειδοποιούν ότι θέλει να με δει ο Δημάκος, διευθυντής τότε του «Βήματος». Για να καταλάβετε τι επιπέδου ήταν τότε οι διευθυντές των εφημερίδων, ο Ανδρέας Δημάκος ήταν ο πρώτος μεταφραστής του Έζρα Πάουντ στην Ελλάδα, το 1932! Να θυμηθώ τον Λέοντα Καραπαναγιώτη, τον Βάσο Βαρίκα, τον Αιμίλιο Χουρμούζιο ή τον Μπάμπη Κλάρα της «Βραδυνής»; Σήμερα, ανάμεσα στα άλλα, περισσεύουν οι αγράμματοι διευθυντές, οι αγράμματοι κριτικοί και οι αγράμματοι σκηνοθέτες. Μου είπαν ότι με είχε συστήσει ο Άγγελος Τερζάκης, ο οποίος για λόγους υγείας άφησε τη θέση. Είχαμε εμμέσως συνεργαστεί με τον Τερζάκη, όταν ο Δημήτρης Ροντήρης είχε ιδρύσει για δύο χρόνια δραματική σχολή (1968-1969) και διδάσκαμε και οι δύο θεωρητικά. Ξεκίνησα να γράφω κριτικές για παραστάσεις μ’ ένα τεράστιο δίλημμα: πώς θα λειτουργούσα σε μια εφημερίδα με μεγάλη ιστορία και κυκλοφορία τότε 190.000 φύλλων; Από την οποία είχαν περάσει σπουδαία ονόματα, ο Πολίτης, ο Σπύρος Μελάς, ο Τερζάκης, ο Παπανούτσος (που έγραφε για τις παραστάσεις του Εθνικού Θεάτρου, για τις οποίες δεν έγραφε ο Τερζάκης, όντας δραματολόγος του Εθνικού); Αναρωτιόμουν τόσο σε ποιους απευθύνομαι όσο και για το περιεχόμενο, τι δεν ξέρουν οι αναγνώστες και πρέπει να τους το πω, τι ξέρουν και δεν χρειάζεται να αναφερθώ. Κατέληξα ότι έπρεπε να επικοινωνήσω και να έχω διάλογο με τον Μινωτή, την Παξινού, το Εθνικό, τον Κουν συν τους θιάσους του Μουσούρη και της Κατερίνας και το λεγόμενο λαϊκό θέατρο, τον Ηλιόπουλο, τον Φωτόπουλο, τον Σταυρίδη και τους άλλους.
Οι μεταφράσεις μου έργων του αρχαίου δράματος έχουν χρησιμοποιηθεί από διάφορους σκηνοθέτες. Είναι αντιδεοντολογικό, από τη στιγμή που είμαι κριτικός; Γιατί δεν το λένε αυτό και για τον Μάριο Πλωρίτη, που ήταν μεταφραστής, σκηνοθέτης και δάσκαλος στη σχολή του Κουν; Όσοι το υποστηρίζουν, ας δουν αν έχω γράψει μόνο θετικές κριτικές γι’ αυτούς που έχουν πάρει μετάφρασή μου.
q Η κριτική, έτσι όπως το βλέπω, είναι ένας είδος διαλόγου μέσα στην κοινωνία των ιδεών και των μορφών. Και εξακολουθώ να πιστεύω ότι ο ρόλος του κριτικού είναι να συμπληρώνει τα ελλείμματα παιδείας. Εγώ έμαθα διαβάζοντας τον Τερζάκη, τον Καραγάτση, τον Χουρμούζιο, την Ελένη Ουράνη (Άλκη Θρύλο) που έγραφε στη «Νέα Εστία», τους μεγάλους κριτικούς της εποχής μου. Την Ουράνη την ξεπέρασα σε μακροζωία: εκείνη έγραφε από το 1927 έως το 1971, αλλά κάθε 15 μέρες. Εγώ γράφω σχεδόν κάθε βδομάδα επί 45 χρόνια, που κάτι λέει όχι μόνο για την αντοχή τη δική μου αλλά και για την ανταπόκριση των αναγνωστών.
q Έμεινα στο «Βήμα» ως κριτικός θεάτρου μέχρι που έκλεισε το καθημερινό φύλλο, το 1980. Παρέμεινα ως επιφυλλιδογράφος στο «Βήμα της Κυριακής» και ανέλαβα την κριτική θεάτρου στα «Νέα», όταν διευθυντής ήταν ο Γιάννης Καψής. Είχε πεθάνει ο Βάσος Βαρίκας κι έγραφε για το θέατρο ο Αλκιβιάδης Μαργαρίτης (στον οποίο ο Λαμπράκης χρωστούσε τη μουσική του εκπαίδευση). Όταν τον κάλεσε να αντικαταστήσει τον Γιώργο Λεωτσάκο στην κριτική της μουσικής, ο Μαργαρίτης είπε: «Όχι, θέλω να γράφω για θέατρο»! Με δεδομένο ότι οι παραστάσεις τότε ήταν ήδη πολλές, έφταναν τις 100 τον χρόνο, και δεν ήταν δυνατό να γράφω για περισσότερες από 40-50, συμφωνήσαμε να γράφουμε κι οι δύο.
q Το Εθνικό Θέατρο ήταν πάντα εχθρικό απέναντι στο ελληνικό έργο. Όταν βρέθηκα εγώ στο Εθνικό ανέβηκαν η Χαρτοπαίχτρα και το Μακρυκωσταίοι και Κοντογιώργηδες. Και ρωτώ: δεν ανεβάζει φάρσα η Comédie-Française; Πλάκα μου κάνετε; Εδώ επικρατούσε πάντα μια περίεργη λογιότητα που υποτιμούσε τα ελληνικά έργα. Πρέπει να πω ότι αυτό το σύνδρομο το είχε και ο Ροντήρης. Βοήθησε τον Σπύρο Μελά, ανέβασε Άγγελο Τερζάκη, αλλά δεν πίστευε στην αξία της σύγχρονης δραματουργίας, ούτε της ελληνικής ούτε και της ξένης. Μετά τον Ο’Νιλ δεν δίδασκε τίποτα. Για να επανέλθω στο Εθνικό Θέατρο, δεν έχει ανεβάσει, ως όφειλε, σημαντικά έργα, όπως, για παράδειγμα, τους Ατρείδες του Μάτεσι ή την Υπόθεση Κ.Κ. του Σκούρτη. Το τελευταίο αναφέρεται στον Κώστα Καραγιώργη, μεγάλο θεωρητικό του ΚΚΕ και προσωπικότητα της Εθνικής Αντίστασης που κυνηγήθηκε από το Kόμμα, διευθυντή του «Ριζοσπάστη» από το 1944 έως το 1947. Έγραφε στον φιλολογικό «Ρίζο της Δευτέρας» το 1946 το κύριο άρθρο με μότο Καβάφη! Κάποτε, στην κηδεία του Ηλία Ηλιού, στεκόμουν στην άκρη με τον σκιτσογράφο Κώστα Μητρόπουλο και τον Χαρίλαο Φλωράκη (που ήταν συγγενής της γυναίκας μου). Κάποια στιγμή, λοιπόν, λέει ο Φλωράκης «α, ρε Κώστα, πρέπει να ξαναβγάλουμε τον “Ρίζο της Δευτέρας”!» και του απαντά ο Μητρόπουλος «θα αναστήσεις τον Καραγιώργη, Χαρίλαε;». Ο Χαρίλαος σηκώθηκε κι έφυγε.
q Για τον Σεφερλή επιμένω, αυτό που κάνει στο Δελφινάριο, 8-9 ρόλους, το έκαναν μόνο οι μεγάλοι της καλής εποχής της επιθεώρησης. Κάνει κοινωνική σάτιρα κι είναι σπουδαίος μίμος. Ούτε τα κείμενά του είναι κακά και, επειδή απευθύνεται σε οικογένειες, δεν έχουν βωμολοχίες. Μη νομίζετε ότι άλλοτε, στην ακμή του επιθεωρησιακού είδους, τα κείμενα ήταν καλύτερης ποιότητας. Γιατί οι παλιοί κωμικοί, που το σύγχρονο κοινό γνωρίζει από τις ταινίες στην τηλεόραση, είχαν τεράστιο γκελ στον κόσμο και αυτό εκμεταλλεύονταν στις επιθεωρήσεις, δεν βασίζονταν στα κείμενα. Ο Σεφερλής έχει αυτό το γκελ, γεμίζει κάθε βράδυ ένα μεγάλο θέατρο, η παράσταση διαρκεί 3,5 ώρες και κανείς από το κοινό δεν φεύγει. Τον έχετε δει; Δείτε τον πρώτα, και τα ξαναλέμε. Ο Σεφερλής δεν υποτιμά την επιθεώρηση, δεν εξευτελίζει το είδος που υπηρετεί – σε αντίθεση με διάφορα θεάματα που βλέπουμε στην Επίδαυρο που ευτελίζουν το αρχαίο δράμα και την παράδοση της Επιδαύρου.
30 lifo – 22.9.16
ΙNFO
Ο Κώστας Γεωργουσόπουλος αρθρογραφεί στα ΝΕΑ.
487 Η
ΑΓΟΡΑ τησ δασ α εβδομ
ΤheGoodLIFO
FITNESS FASHION
Reebok ZPUMP Fusion 2.5
Το νέο ιδανικό παπούτσι για τρέξιμο. Η Reebok λανσάρει το νέο μοντέλο της σειράς ZPUMP, το ZPUMP Fusion 2.5, και καινοτομεί γι’ ακόμα μία φορά, υποστηρίζοντας τη running κοινότητα με το πλέον ιδανικό παπούτσι για τρέξιμο.Το ZPUMP Fusion 2.5 εφαρμόζει μοναδικά σε κάθε πόδι και προσφέρει μια ιδανική εμπειρία τρεξίματος, διαφορετική για κάθε δρομέα, κάτω από οποιεσδήποτε συνθήκες. Η τεχνολογία pump επιτρέπει στον αέρα να φουσκώνει ανάλογα με τον κάθε τύπο ποδιού, ενώ το ελαφρύ PowerFrame εξασφαλίζει ότι το καλούπι που δημιουργείται από τον θάλαμο αέρα θα παραμένει εφαρμοσμένο κοντά στο πόδι. Το τρέξιμο απογειώνεται με την αναβαθμισμένη σόλα από carbonated foam για ελαφρύ και μαλακό πάτημα που διευκολύνει κάθε διαδρομή. Επαγγελματίες όπως ο Δημήτρης Μώρος, fitness expert, και η Δήμητρα Ζαχοπούλου, ballet dancer και fitness expert, δοκίμασαν τα νέα ZPUMP Fusion 2.5 και οι εντυπώσεις τους είναι οι καλύτερες: «Δεν χρειάζομαι extra εξοπλισμό, μόνο το αγαπημένο μου ζευγάρι παπούτσια για τρέξιμο. Το ZPUMP Fusion 2.5 είναι το μοναδικό παπούτσι που αγκαλιάζει το πέλμα μου, όπως ακριβώς θέλω» λέει η Δήμητρα. «Επιλέγω το ζευγάρι εκείνο που θα υποστηρίξει σωστά το κάθε του πάτημα, με τεχνολογία που θα επιτρέψει στα πόδια μου να αναπνέουν με ευκολία σε κάθε περιβάλλον τρεξίματος, είτε είναι ο στίβος, είτε το γυμναστήριο, είτε ο δρόμος» συμπληρώνει ο Δημήτρης. Ανακαλύψτε περισσότερα για το ZPUMP Fusion 2.5 στο www.reebokgreece.com
8.9.16 – lifo . – lifo
31
Τα καλύτερα ελληνικά online stores
NAL O S R E P ER SHOPP Claus porto
Κρέμα χεριών Voga με άρωμα από άνθη ακακίας και σημύδας με ελαφριά υφή, που αφήνει το δέρμα αρωματισμένο και απαλό. www.justbrazilstore.gr
www.wecreateharmony.com
'70s Rocky Balboa
Τα παπούτσια που φορούσε ο θρύλος Rocky επανακυκλοφορούν. COLLECTIVE (multi brand) : Αθήνα-Π. Ιωακείμ 14,Κολωνάκι, 210 7235551, Λ. Κηφισίας 268, Ν. Ψυχικό, 210 6771527, Λ.Βουλιαγμένης 96, Γλυφάδα, 210 9639384, Λ.Τατοΐου 102, Ν.Ερυθραία, 210 8070933, Πάτρα-Ερμού 49, 2610 225450
Πρόκειται για ένα κατάστημα που δραστηριοποιείται μόνο στο Ίντερνετ και δημιουργήθηκε από μια ομάδα με background στο διαδικτυακό μάρκετινγκ. Εκεί θα βρεις κυρίως ανδρικά και γυναικεία ρούχα Ελλήνων σχεδιαστών, θα ενημερωθείς για τα βιογραφικά τους και για τη δουλειά τους. Επίσης, στο κατάστημα πωλούνται αξεσουάρ και είδη σπιτιού. Η παράδοση γίνεται μέσα σε τρεις εργάσιμες μέρες και οι επιστροφές είναι δωρεάν. Οι πληρωμές γίνονται με χρεωστική και πιστωτική κάρτα.
www.colorskates.com Είναι από τα πιο ενημερωμένα ελληνικά online καταστήματα με ρούχα, παπούτσια και αξεσουάρ urban αισθητικής. Εκεί θα βρεις τα τελευταία μοντέλα παπουτσιών Vans, συλλεκτικά αξεσουάρ, τα πιο μοδάτα backpacks και όλα τα ρούχα (γυναικεία και ανδρικά) των τελευταίων τάσεων. Οι διάσημες πλέον σανίδες Color πωλούνται εκεί. Το κατάστημα διαχειρίζονται αποκλειστικά skateboarders, αλλά απευθύνεται σε όλους.
www.koolfly.com
GRETSCH G2420T
Hλεκτρική κιθάρα single Cutaway με σώμα laminated maple-hollow. www.nakas.gr
Στο ευχάριστο και πολύ εύχρηστο online κατάστημα μπορείς να βρεις κομμάτια από 180 διαφορετικά brands. Διαθέτει και μπλογκ που δίνει πολλές ιδέες για στυλ και καθημερινό ντύσιμο. Εκεί θα βρεις επιλεγμένα κομμάτια από Έλληνες και ξένους σχεδιαστές σε προσιτές τιμές. Ένα μεγάλο συν του koolfly.com είναι τα δωρεάν μεταφορικά και η υπηρεσία αντικαταβολής σε Ελλάδα και Κύπρο. Επίσης, οι επιστροφές είναι δωρεάν.
www.yoox.com
ΤheGoodLIFO
NEFF
Καπέλο 100% βαμβακερό σε χρώμα maroon. www.colorskates.com
Το Yoox είναι μία από τις μεγαλύτερες μπουτίκ μόδας στον κόσμο και δραστηριοποιείται αποκλειστικά στο Ίντερνετ. Έχει πολύ μεγάλη ποικιλία σε επώνυμα brands και προσφέρει σπάνια και πρωτότυπα κομμάτια που δύσκολα βρίσκεις σε παραδοσιακά καταστήματα. Σειρές ρούχων σε προσιτές τιμές, συλλεκτικά vintage κομμάτια και πολλές συλλογές νέων σχεδιαστών. Εκτός από ρούχα, στο Yoox θα βρεις μια μοναδική συλλογή βιβλίων και έργων τέχνης. Η πληρωμές γίνονται με πιστωτική και χρεωστική κάρτα ΡayΡal και με αντικαταβολή. Το κόστος αποστολής είναι στα 12 ευρώ.
TOP
4
kειμενο μαρινα πετριδου
φωτογραφια παρισ ταβιτιαν
Λουκάς και Μάικ
εχεις γουστο
Distinguished Gentlemen
Ποια είναι τα χαρακτηριστικά ενός distinguished gentleman; Το ντύσιμο, σίγουρα, όπως και οι τρόποι. Ευγένεια, απουσία νεύρων, η δυνατότητα να βρίσκει λύσεις εκεί που οι άλλοι τρελαίνονται και χάνουν την ψυχραιμία τους. Ποια είναι τα χαρακτηριστικά του καλού κοστουμιού; Να είναι στα μέτρα σου. Δεν γίνεται να φοράει κάποιος μακριά μανίκια, στενά κουμπωμένα κουμπιά και, γενικά, πρόχειρα ρούχα. Πάρε ένα οικονομικό από μια μεγάλη αλυσίδα καταστημάτων και κάνε τον κόπο να το φέρεις μετά στα μέτρα σου. Δεν είναι ακριβή υπόθεση να ντυθείς μία στο τόσο oldschool. Ποια είναι η τάση στα κοστούμια; Για μας είναι ξεκάθαρα το τι κάθεται καλύτερα στο μάτι. Μπορεί να το βρεις σε second hand, στην ντουλάπα, σε εμπορικό κέντρο με 50% έκπτωση. Αν αρέσει σ’ εσένα, φόρα το. Τι αξεσουάρ πρέπει να συνοδεύουν ένα καλό κοστούμι; Είμαι της γραβάτας, αν και οι τιράντες είναι εξίσου σωστές. Παπιγιόν δεν φόρεσα ποτέ μου, χωρίς να το αφορίζω. Επίσης μανικετόκουμπα – είναι φετίχ και ξενερώνω που τα μόνα που έχω είναι αυτά που μου χάρισε ο κουμπάρος μου πριν από χρόνια. Τι φοράς σήμερα και πόσο κοστίζει; Λουκάς: Το πουκάμισο είναι Ted Baker (70 ευρώ). Το σακάκι είναι από second hand store. Το είχα πάρει πριν από χρόνια και μου ήταν μεγάλο, αλλά επιτέλους μου κάνει. Τα παπούτσια είναι σταράκια που είχα ερωτευτεί όταν βγήκαν και είχαν όσο όλα τα σταράκια, 50-60 ευρώ. Το γιλέκο είναι Religion και το είχα αγοράσει από το ASOS φτηνά, ίσως 25 ευρώ. Το τζιν είναι DEUS από το αυστραλέζικο e-shop, πάλι περίπου 60 ευρώ και έχει σκιστεί σε 15 σημεία – γι’ αυτό και τα 15 μπαλώματα. Μέχρι να πεθάνει, θα το φοράω. Μάικ: Ρολόι/blazer από το Massimo Dutti. Το παντελόνι είναι Μethen (me-then.com), το πλεκτό Zara και τα παπούτσια Fred Perry.
Το επόμενο Distinguished Gentleman’s Ride θα γίνει την Κυριακή στις 17:00, στο Ζάππειο.
22.9.16 – lifo
33
Τρέχουμε για τις γυναίκες που δίνουν αγώνα κάθε μέρα
Για εκατοντάδες χιλιάδες Ελληνίδες που ζουν ανάμεσά μας η ζωή δεν είναι παιχνίδι αλλά σκληρός Αγώνας. Αγώνας που κερδίζεται μέρα την ημέρα. Για όλες τις νικήτριες αλλά και για εκείνες που «έφυγαν» τρέχουμε όλοι μαζί την Κυριακή στον 8ο αγώνα «Γιορτή της ζωής», τον αγώνα και το περπάτημα «Greece Race for the Cure», αφήνοντας πίσω μας την άγνοια και τον φόβο για τον καρκίνο του μαστού. Της Αλεξίας Σβώλου
Ο καρκίνος του μαστού στον κόσμο και στην Ελλάδα
ΤheGoodLIFO
στον κόσμο ◗ Είναι η συχνότερη μορφή καρκίνου στις γυναίκες και η 2η αιτία θανάτου των γυναικών από καρκίνο. ◗ 1 στις 8 γυναίκες θα νοσήσει από καρκίνο του μαστού. ◗ Περισσότερες από 1,3 εκατομμύρια γυναίκες διαγιγνώσκονται ετησίως με καρκίνο του μαστού. ◗ 465.000 γυναίκες χάνουν ετησίως τη ζωή τους από τη νόσο.
34 lifo – 22.9.16
ρεάν προγράμματα του Συλλόγου «Άλμα Ζωής» στην Αθήνα, στη Θεσσαλονίκη και στην Πάτρα για την ψυχοκοινωνική στήριξη των γυναικών που βίωσαν ή βιώνουν τον καρκίνο μαστού και την ενημέρωση όλων των Ελληνίδων για τη σημασία της έγκαιρης διάγνωσης. Η διοργάνωσηθεσμός που υλοποιείται λίγες ημέρες πριν από την έλευση του Οκτωβρίου, μήνα αφιερωμένου διεθνώς στην πρόληψη του καρκίνου του μαστού, περιλαμβάνει έναν αγώνα δρόμου 5 χλμ. και έναν περίπατο 2 χλμ. στο κέντρο της Αθήνας με στόχο την ευαισθητοποίηση του κοινού στη γυναικεία μάστιγα. Η ψυχή της εκδήλωσης και πρόεδρος του Πανελλήνιου Συλλόγου Γυναικών με Καρκίνο Μαστού «Άλμα Ζωής», κ. Κλεοπάτρα Γαβριηλίδου, απευθύνει κι αυτή το κάλεσμά της σε μικρούς και μεγάλους να τρέξουν για τη μητέρα τους, τη γιαγιά τους, τη φίλη τους, την αδελφή τους, την ξαδέλφη τους, την παλιά τους συμμαθήτρια, τη συνάδελφο στο γραφείο και είναι σίγουρη πως φέτος η διοργάνωση θα σπάσει κάθε ρεκόρ συμμετοχών. «Είμαστε αισιόδοξες και αναμένουμε ακόμα περισσότερους δρομείς και περιπατητές να ενωθούν μαζί μας στον αγώνα κατά του καρκίνου του μαστού. Η ευαισθησία του κόσμου και η αγάπη με την οποία αγκαλιάζεται ο αγώνας μας είναι συγκινητική. Αυτό που ζούμε κάθε Σεπτέμβριο δεν περιγράφεται με λόγια…» λέει η κ. Γαβριηλίδου.
στην ελλάδα ◗ Περισσότερα από 5.000 νέα περιστατικά καρκίνου του μαστού διαγιγνώσκονται ετησίως. ◗ 1 στις 11 Ελληνίδες θα εμφανίσει καρκίνο μαστού.
Το σωτήριο τσεκ-απ ◗ Για τις γυναίκες ηλικίας 20-40 ετών συστήνεται κλινική εξέταση μαστών κάθε 3 χρόνια. ◗ Για τις γυναίκες 40 ετών και άνω συστήνεται ψηφιακή μαστογραφία και κλινικός έλεγχος μαστών κάθε χρόνο.
☛
Ο
αγώνας-θεσμός που βροντοφωνάζει τη σημασία της ενημέρωσης και της έγκαιρης διάγνωσης για την πρόληψη της Νο1 γυναικείας επιδημίας, του καρκίνου του μαστού, επιστρέφει στην Αθήνα και δίνει το 8ο ραντεβού στο Ζάππειο αυτή την Κυριακή. Έχοντας συγκεντρώσει περισσότερους από 24.000 δρομείς, μικρούς και μεγάλους, στην περσινή διοργάνωση, ο 8ος αγώνας και το περπάτημα «Greece Race for the Cure» βάζουν ακόμα ψηλότερα τον πήχη, καλώντας μια λαοθάλασσα από γυναίκες, άνδρες και παιδιά να ξεχυθεί στους δρόμους της Αθήνας και να τρέξει πιο γρήγορα από την προκατάληψη, πιο γρήγορα από τον φόβο, κόντρα στην άγνοια. Διοργανωτής για ακόμα μία χρονιά ο Πανελλήνιος Σύλλογος Γυναικών με Καρκίνο Μαστού «Άλμα Ζωής» που με την έγκριση της Αμερικανικής Οργάνωσης Susan G. Komen και σε συνεργασία με τον Δήμο Αθηναίων και τον Οργανισμό Πολιτισμού, Αθλητισμού και Νεολαίας Δήμου Αθηναίων (ΟΠΑΝΔΑ) κάνει πραγματικότητα αυτήν τη φθινοπωρινή γιορτή για τη ζωή, τη δύναμη και την ελπίδα. Γιορτή για τις survivors, τιμή για όσες έφυγαν, βροντερή φωνή προς όλες όσες πρέπει να ενημερωθούν. Το «Greece Race for the Cure» είναι η μεγαλύτερη αθλητική διοργάνωση με κοινωνικό σκοπό στην Ελλάδα και τα καθαρά έσοδα από τον αγώνα διατίθενται σε δω-
ΙNFO To Greece Race for the Cure σηκώνει αυλαία στο Ζάππειο την Κυριακή 25 Σεπτεμβρίου. Έναρξη διοργάνωσης: 10:30 π.μ. Έναρξη του αγώνα: 11:30 π.μ. Εγγραφή στον περίπατο: €6/άτομο Εγγραφή στον αγώνα: €8/άτομο. Η εγγραφή περιλαμβάνει το συλλεκτικό μπλουζάκι και καπέλο του αγώνα, καθώς και chip χρονομέτρησης για τους δρομείς.
Πρέσβειρα της διοργάνωσης η παρουσιάστρια Μαίρη Συνατσάκη Την τελευταία Κυριακή του Σεπτέμβρη η γιορτή αρχίζει από νωρίς στον προαύλιο χώρο του Ζαππείου, ο οποίος σταδιακά θα υποδέχεται τους δρομείς. Μέχρι να δοθεί το σύνθημα από τον αφέτη. θα πραγματοποιηθούν στο προαύλιο του Ζαππείου πολλές δράσεις για ενήλικες και παιδιά, ενώ θα υπάρχουν δρώμενα επί σκηνής και πολλές εκπλήξεις με παρουσιάστρια τη Μαίρη Συνατσάκη. Η γνωστή κι αγαπημένη τηλεοπτική παρουσιάστρια είναι από τους θερμότερους συμπαραστάτες του αγώνα και δίνει με τη ζωντάνια και το μπρίο της τον ρυθμό στις εναρκτήριες εκδηλώσεις του «Greece Race for the Cure». Μήνυμα ελπίδας από τις survivors Ένα διαφορετικό κυριακάτικο πρωινό βρίσκεται σε εξέλιξη στον κήπο του Ζαππείου! Και ξαφνικά η εξέδρα από την οποία ο Σύλλογος «Άλμα ζωής» απευθύνει το κάλεσμά του ντύνεται στα ροζ. Στην πιο συγκινητική στιγμή της διοργάνωσης, οι γυναίκες που έδωσαν τη μάχη με τον καρκίνο του μαστού και νίκησαν, οι survivors του Πανελλήνιου Συλλόγου «Άλμα ζωής», μοιράζονται με το κοινό τις ιστορίες τους και διαδίδουν με μια φωνή το μήνυμα πως ο καρκίνος μπορεί να νικηθεί, αρκεί να γίνει πράξη η πρόληψη και η έγκαιρη διάγνωση και να μη μείνουν ανεφάρμοστες οδηγίες και συστάσεις, γραμμένες μόνο στα χαρτιά. Λίγα λόγια για τη διοργάνωση Ο αγώνας «Race for the Cure» αποτελεί τη μεγαλύτερη παγκόσμια εκστρατεία ενημέρωσης για την πρόληψη του καρκίνου του μαστού. Διοργανώνεται εδώ και 33 χρόνια σε περισσότερες από 140 πόλεις παγκοσμίως. Στην Ελλάδα διοργανώνεται για 8η συνεχόμενη χρονιά από τον Πανελλήνιο σύλλογο Γυναικών με Καρκίνο Μαστού «Άλμα Ζωής» με την έγκριση της Αμερικανικής Οργάνωσης Susan G. Komen.
Σε θέλω δίπλα μου
Η εκστρατεία Υγείας «For Her» αγκαλιάζει τις γυναίκες. Της Αλεξίας Σβώλου
Η
λέξη πρόληψη είναι θηλυκού γένους. Και μέσα από την καμπάνια ενημέρωσης «For Her» της φαρμακευτικής εταιρείας Roche το μήνυμα πως ο καρκίνος του μαστού και οι διάφοροι τύποι γυναικολογικού καρκίνου μπορούν να προληφθούν διαδίδεται από γυναίκα σε γυναίκα, αποδεικνύοντας εμπράκτως πως η γνώση είναι η υπέρτατη δύναμη σε ό,τι αφορά την υγεία. Στη γυναίκα της διπλανής πόρτας που φροντίζει για όλους, στη μάνα, στη φίλη, στην ερωμένη, στη σύζυγο, στα εργαζόμενα κορίτσια (κάθε ηλικίας) και σε κάθε νοικοκυρά απευθύνεται η καμπάνια ενημέρωσης «For Her», θυμίζοντάς μας πόσο σημαντικό είναι να φροντίζουμε τον εαυτό μας. Μέσα από το τρυφερό μήνυμα «σε θέλω δίπλα μου», η ενημερωτική εκστρατεία για τον γυναικολογικό καρκίνο, που αποτελεί μια πρωτοβουλία της φαρμακευτικής εταιρείας Roche –Κλάδος Φαρμάκου και Κλάδος Διαγνωστικών–, και υλοποιείται για δεύτερη συνεχόμενη χρονιά στην Ελλάδα, αγγίζει όλες τις γυναίκες που αγαπούν τη ζωή, θυμίζοντας σε κάθε Ελληνίδα το αυτονόητο, ότι για να παραμείνει γερή και υγιής πρέπει να φροντίζει, πρώτα απ’ όλα, τον εαυτό της. Η καμπάνια «For Her» συνιστά την πρώτη ολιστική εκστρατεία ενημέρωσης του κοινού στην Ελλάδα για τον καρκίνο της γυναίκας, ο οποίος αποτελεί έναν από τους σημαντικότερους «εχθρούς» της υγείας. Γι’ αυτό, λοιπόν, η πρόληψη και η έγκαιρη διάγνωση του γυναικολογικού καρκίνου έχουν καθοριστική σημασία τόσο για τις ίδιες τις γυναίκες όσο και για τις οικογένειές τους. Με μηνύματα και δράσεις που απευθύνονται σε όλους –γιατί όλοι έχουμε μια πολύτιμη γυναίκα στη ζωή μας– η καμπάνια «For Her» έχει στόχο να ενημερώσει όλους τους πολίτες για τον καρκίνο της γυναίκας και να αλλάξει τον τρόπο αντιμετώπισης και διαχείρισης της νόσου. Αναγνωρίζοντας ότι η γνώση μπορεί να αποτελέσει πρωταρχικό «όπλο» στη μάχη κατά του καρκίνου,
η εκστρατεία ξεκίνησε τις δράσεις της το 2015 ενημερώνοντας τις γυναίκες για τον καρκίνο του μαστού και τους καρκίνους που αφορούν το γυναικείο αναπαραγωγικό σύστημα, όπως ο καρκίνος των ωοθηκών και ο καρκίνος του τραχήλου της μήτρας. Η Roche, μέσα από την καμπάνια «For Her», επιθυμεί να κάνει σε όλους γνωστό ότι οι διάφοροι τύποι γυναικολογικού καρκίνου, μέσα από την ενημέρωση και την έγκαιρη διάγνωση, μπορούν να αντιμετωπιστούν. Με μηνύματα όπως «για μια γυναίκα που αξίζει πολλά, για εσένα, για εκείνη…», «ευαισθητοποιήσου, ενημερώσου, ενημέρωσε», «σε θέλω δίπλα μου!», «ζήσε τη ζωή σου και όχι τη νόσο σου», η καμπάνια «For Her» αποτελεί μια πρωτοβουλία ευαισθητοποίησης που διαδίδει από στόμα σε στόμα το αισιόδοξο μήνυμα πως ο γυναικολογικός καρκίνος μπορεί να νικηθεί. Ενημερωτικό ταξίδι σε πόλεις-σταθμούς Η καμπάνια «For Her» διαδίδει το μήνυμα της πρόληψης και της έγκαιρης διάγνωσης του γυναικολογικού καρκίνου σε όλη την επικράτεια μέσα από μια πληθώρα δράσεων που διοργανώνονται σε συνεργασία με επιστημονικούς και κοινωνικούς φορείς που δραστηριοποιούνται στον τομέα της πρόληψης και της αντιμετώπισης του καρκίνου. Οι δράσεις που υλοποιούνται περιλαμβάνουν ενημερωτικές ομιλίες γιατρών στο κοινό, δωρεάν εξετάσεις, δράσεις πολιτικής υγείας και εκδηλώσεις ευαισθητοποίησης σε ημερομηνίες-σταθμούς για τη γυναίκα σε Αθήνα, Θεσσαλονίκη αλλά και σε πολλές ακόμη πόλεις της Ελλάδας. Πολύτιμοι συμπαραστάτες-αρωγοί της καμπάνιας «For Her» για το 2016 είναι η Εταιρεία ΟγκολόγωνΠαθολόγων Ελλάδος (ΕΟΠΕ), η Ελληνική Εταιρεία Έρευνας και Αντιμετώπισης του Ιού των Θηλωμάτων (HPV), ο Όμιλος Εθελοντών κατά του Καρκίνου ΑγκαλιάΖΩ, ο Πανελλήνιος Σύλλογος Γυναικών με Καρκίνο Μαστού «Άλμα Ζωής», ο Σύλλογος Καρκινοπαθών-Εθελοντών-Φίλων-Ιατρών ΚΕΦΙ Αθηνών και ο Σύλλογος Ελλήνων Ολυμπιονικών. 22.9.16 – lifo
35
Eκπαίδευση Living English Studio Κυμοθόης 52Α, Υμηττός (5’ λεπτά από τον σταθμό του μετρό της Δάφνης) Barbara Lyons, 210 9763049, www.livingenglishstudio.gr
Goethe-Institut
Το Living English Studio δημιουργήθηκε από την Barbara Lyons το 2011. Είναι ένας πολύ ευχάριστος χώρος όπου μπορείτε να εξασκήσετε τα αγγλικά σας με μια σειρά από διαδραστικές δραστηριότητες ομιλίας που στόχο έχουν να ενισχύσουν την αυτοπεποίθησή σας, την ευχέρεια λόγου και την κατανόηση της γλώσσας, αλλά και να πλουτίσουν το λεξιλόγιό σας στα αγγλικά. Πολλοί Έλληνες όλων των ηλικιών έχουν στραφεί πλέον στη διεθνή αγορά εργασίας και ενώ διαθέτουν Lower ή ακόμη και Proficiency, έχουν ξεχάσει τη γλώσσα που είχαν μάθει καθισμένοι εκατοντάδες ώρες σε θρανία γιατί απλώς δεν είχαν ποτέ την ευκαιρία να την χρησιμοποιήσουν! Στο Living English Studio θα διαπιστώσετε πόσο εύκολα θα σας λυθεί η γλώσσα. To Living English Studio δεν είναι ούτε φροντιστήριο ούτε σχολή ξένης γλώσσας και δεν χρειάζεται μελέτη στο σπίτι ή βιβλία. Ο χρόνος που θα διαθέσετε θα είναι μόνο αυτός που θα βρίσκεστε εκεί (δύο φορές την εβδομάδα). Υπάρχουν πρωινά και απογευματινά τμήματα.
Goethe-Institut
36 lifo – 22.9.16
Μουσικη Σχολη Koumpi Δαιδάλου 14, Ταύρος, 210 3461573 www.facebook.com/Koumpimusicschool www.koumpimusicschool.gr/ Αν ήρθε η στιγμή που αποφασίσατε να μάθετε ένα μουσικό όργανο ή να μυήσετε τα παιδιά σας στον μαγικό κόσμο της μουσικής, τότε η επιλογή του δασκάλου είναι το πρώτο σημαντικό βήμα, αφού έχετε καταλήξει στο τι σας αρέσει. Στη Μουσική Σχολή Koumpi οι καθηγητές μυούν τους μαθητές με σύγχρονες μεθόδους διδασκαλίας και εξατομικευμένα μαθήματα στη μουσική και στο τραγούδι, ενώ δίνεται η δυνατότητα δωρεάν συμμετοχής σε μουσικά σχήματα. Διδάσκονται όργανα κλασικής, τζαζ αλλά και παραδοσιακής-λαϊκής μουσικής, από κιθάρα και βιολί μέχρι σαξόφωνο, ακορντεόν, μπουζούκι, λαούτο και παραδοσιακά κρουστά. Και αν η κλίση σας είναι στο τραγούδι, προσφέρονται μαθήματα σε όλα τα είδη (κλασικό, σύγχρονο, παραδοσιακό), μεμονωμένα αλλά και σε χορωδία, καθώς και μουσικοκινητική αγωγή.
Ομήρου 14-16, Αθήνα, 210 3661000 www.goethe.de/hellas/exetaseis www.goethe.de/hellas/mathimata Οι εξετάσεις του Goethe-Institut αποδεικνύουν με απόλυτη εγκυρότητα την ικανότητά και τις γνώσεις σας στα γερμανικά, καλύπτοντας όλα τα επίπεδα. Επιπλέον, αναγνωρίζονται σε όλο τον κόσμο, τόσο από εργοδότες όσο και από ακαδημαϊκούς φορείς, προσφέροντας ευκαιρίες και προοπτικές για επαγγελματική και ακαδημαϊκή εξέλιξη. Είναι πολύ σημαντικό το ότι μπορείτε οι ίδιοι να οργανώσετε τον τρόπο και τον ρυθμό των μαθημάτων, παράλληλα με τη δουλειά ή τις σπουδές σας ή ακόμα και παρακολουθώντας ένα εντατικό τμήμα. Ατομικά ή σε ομάδα, εσείς ή τα παιδιά σας, σε αίθουσα ή διαδικτυακά, σας δίνουμε τα κατάλληλα γλωσσικά εργαλεία για την καθημερινή ή την επαγγελματική σας ζωή και σας προετοιμάζουμε ιδανικά για τις διεθνώς αναγνωρισμένες εξετάσεις μας. Επίσης, διοργανώνονται τμήματα για εταιρείες και διάφορες ειδικότητες επαγγελματιών. Οι εγγραφές για το χειμερινό εξάμηνο έχουν ξεκινήσει ήδη και θα διαρκέσουν έως τις 28 Σεπτεμβρίου 2016, από τη Δευτέρα ως την Πέμπτη, 13:00-19:00. Τα μαθήματα ξεκινούν την 1η Οκτωβρίου 2016.
Μουσικη Σχολη Koumpi
Living English Studio
Ανώτερη Σχολή Δραματικής Τέχνης «δήλος» Από σπουδαστές, επαγγελματίες ηθοποιοί.
Η
Ανώτερη Σχολή Δραματικής Τέχνης «δήλος»-Δήμητρα Χατούπη συγκαταλέγεται στις πλέον καταξιωμένες και υψηλών αξιώσεων σχολές υποκριτικής τέχνης στη χώρα, με δεκατρία χρόνια συνεπούς και δραστήριας παρουσίας. Οι απόφοιτοί της έχουν ξεχωρίσει και διανύσει ήδη μια αξιόλογη πορεία στον απαιτητικό χώρο του θεάτρου, σημαντικοί σκηνοθέτες τούς έχουν εμπιστευθεί ρόλους ρεπερτορίου, πολλοί έχουν γίνει δεκτοί σε διακεκριμένα ξένα πανεπιστήμια (Gitis-Ακαδημία Θεάτρου της Μόσχας, Royal Central School of Speech & Drama, Λονδίνο κ.λπ.). Η σχολή συμπαραστέκεται έμπρακτα και σθεναρά στους αποφοίτους στα πρώτα τους επαγγελματικά βήματα. Πρωτοπόρησε, δημιουργώντας και στηρίζοντας τη θεατρική ομάδα «δήλος», στην οποία συμμετέχουν οι απόφοιτοι της σχολής και η οποία έχει ανεβάσει ήδη δύο έργα, τα Μάγια της Πεταλούδας του Φ. Γ. Λόρκα (Σύγχρονο Θέατρο) και την περίφημη Τερεζίν (θέατρο Αργώ), με πολύ καλή αποδοχή από κοινό και κριτικούς. Από τα αρχαία θέατρα και τις μεγάλες σκηνές έως τους πλέον εναλλακτικούς χώρους, οι απόφοιτοί της ξεδιπλώνουν το ταλέντο τους μέσα από πρωτότυπες δουλειές.
Δυναμικά ξεκινάει φέτος η «δήλος», που οι αιτήσεις συμμετοχής στις εισαγωγικές της εξετάσεις ξεπέρασαν κατά πολύ κάθε προηγούμενο. Καθηγητές όπως η Δήμητρα Χατούπη (δ/ντρια), ο Βασίλης Ανδρέου, η Κατερίνα Ευαγγελάτου, ο Σίμος Κακάλας, ο Δημήτρης Καραντζάς, η Μ. Κεχαγιόγλου, η Γεωργία Μαυραγάνη, ο Σταύρος Τσακίρης στην υποκριτική και τον αυτοσχεδιασμό, ο Κ. Καπελώνης (σεμιναριακό), ο Γ. Αδαμαντιάδης, ο Αντ. Γαλέος, ο Ν. Γραμματικός, ο Χρ. Θεοδώρου, ο Κ. Καρβουνιάρης, η Ζ. Κολλάτου, ο Π. Μοσχολιδάκης, η Ν. Ξεναρίου, ο Στ. Κώττας, ο Β. Παναγιωτάκη, ο Δ. Παναγιωτάτος, ο Λ. Πολενάκης, ο Γ. Συμεωνίδης, ο Δρ. Σκώτης, ο Ν. Τουλιάτος και ο Αντ.Χαλκιάς θα καλωσορίσουν και φέτος τους επιτυχόντες. Η «δήλος» ολοκλήρωσε και φέτος με απόλυτη επιτυχία την ακαδημαϊκή χρονιά –όλοι οι σπουδαστές πέρασαν στις εξετάσεις του υπουργείου Πολιτισμού–, ενώ στο ρεπερτόριο των εξετάσεων της σχολής βρίσκονται εδώ και χρόνια σημαντικά έργα Ελλήνων και ξένων συγγραφέων, αλλά και λογοτεχνών. Ελευσινίων 11, Μεταξουργείο, Αθήνα, 210 5203562, www.dilos.gr, contact@dilos.gr
22.9.16 – lifo
37
AΦΙΕΡΩΜΑ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗ VELLIOS SCHOOL OF ART 3ης Σεπτεμβρίου 24, Αθήνα, 210 5201730, www.velliosschoolofart.gr, info@velliosschoolofart.gr Το Vellios School of Art σας προσφέρει υποτροφία 20% για το ακαδημαϊκό έτος 2016/2017, είτε είστε νέος σπουδαστής είτε σπουδάζετε ήδη σε άλλη σχολή που δεν σας ικανοποιεί και επιθυμείτε να εισαχθείτε σε προχωρημένο έτος σπουδών! Στο Vellios School of Art έχετε την ευκαιρία να σπουδάσετε το πάθος σας για την τέχνη! Εγγραφείτε και κάντε το ταλέντο σας επάγγελμα με την ποιότητα και το κύρος του Vellios School of Art! Στο πρόγραμμα σπουδών του περιλαμβάνονται οι εξής ειδικότητες: Mixed Media Fine Arts, Graphic Design Interior Design, Fashion Design, Comics Cartoon, 3D Animation, Visual Merchandising. Στα συν του υπολογίστε και την ευελιξία στον τρόπο φοίτησης, ο οποίος μπορεί να είναι είτε καθημερινός (Δευτέρα έως Παρασκευή), είτε μέσω Open Learning (δύo συναντήσεις την εβδομάδα) ή Distance Learning (δύο συναντήσεις τον μήνα).
VELLIOS SCHOOL OF ART
Μουσιka εργαστhρια με τον Οδυσσeα Ιωaννου και τη Ρiτα Αντωνοποyλου Δηλώσεις συμμετοχών και πληροφορίες στα τηλέφωνα 210 2856196, 210 2530080. www.halkidonio.gr Τα φώτα τους σε νέα ταλέντα δίνουν δύο από τους σημαντικότερους καλλιτέχνες της γενιάς μας, ο Οδυσσέας Ιωάννου και η Ρίτα Αντωνοπούλου, μέσα από τα μουσικά εργαστήρια του Χαλκηδόνιου Ωδείου. Την Τετάρτη 5 Οκτωβρίου ξεκινά το εργαστήρι φωνητικής ερμηνείας με τη Ρίτα Αντωνοπούλου, κάθε Τετάρτη, 6-8 μ.μ., ενώ στις 12 Οκτωβρίου ξεκινά το εργαστήρι στιχουργικής με τον Οδυσσέα Ιωάννου. Το εργαστήρι απευθύνεται τόσο σε αρχάριους όσο και σε προχωρημένους και κατά τη διάρκειά του θα υπάρξουν και συναντήσεις με καλεσμένους σημαντικούς ανθρώπους του ελληνικού τραγουδιού, στιχουργούς, συνθέτες, ερμηνευτές.
Μουσικα εργαστηρια
38 lifo – 22.9.16
22.9.16 – lifo
39
KET H MARA RC RESE το κανάλι fox
O Λουμίδης Παπαγάλος γιορτάζει την Ημέρα Καφέ και μας κερνάει! Ο αγαπημένος ελληνικός καφές Λουμίδης Παπαγάλος γιορτάζει φέτος για τρίτη συνεχόμενη χρονιά την Ημέρα Καφέ. Από αυτήν τη γιορτή δεν θα λείπουν τα δώρα και τα κεράσματα για τους λάτρεις του αυθεντικού ελληνικού καφέ. Tην 1η Οκτωβρίου η Αντίκα του Λουμίδης Παπαγάλος και επιλεγμένα καφέ σε διάφορες πόλεις της Ελλάδας θα κερνούν τον αγαπημένο ελληνικό. Για περισσότερες πληροφορίες σχετικά με τον διαγωνισμό και τα σημεία που θα κερνούν καφέ Λουμίδης Παπαγάλος ενημερωθείτε στο LoumidisPapagalos.
Η Σχολή Επιχειρηματικότητας επιστρέφει στην Ελλάδα!
ΤheGoodLIFO
Διακόσιοι επίδοξοι επιχειρηματίες δημιουργούν το πρώτο επιχειρηματικό τους πλάνο. Είκοσι καταξιωμένοι επιχειρηματίες παρουσιάζουν τα μυστικά της επιτυχίας τους. Η Σχολή Επιχειρηματικότητας, η πρώτη σχολή χωρίς καθηγητές, επιστρέφει για δεύτερη συνεχόμενη χρονιά στη χώρα μας για να εμπνεύσει νέους από όλη την Ελλάδα που φιλοδοξούν να ξεκινήσουν τη δική τους μικρή ή μεγάλη επιχείρηση! Πολύτιμη υποστήριξη στη σχολή προσφέρει το Ίδρυμα της Coca-Cola (The Coca-Cola Foundation). Stay tuned για περισσότερες πληροφορίες! www.entrepreneurshipschool.com, www.facebook.com/thinkyoungentr epreneurshipschool, https://twitter.com/entreprnschool , www.linkedin. com/company/thinkyoung
Φτιάξε το σπίτι των ονείρων σου στα Praktiker! Το πρώτο πράγμα που χρειάζεσαι είναι έμπνευση και καλή διάθεση, ενώ οι 130 σελίδες του νέου καταλόγου Praktiker θα σε βοηθήσουν να καταστρώσεις με ευκολία τα σχέδιά σου, καθώς μέσα σε αυτές θα βρεις έξυπνα tips αλλά και περισσότερα από 3.300 είδη διακόσμησης, επίπλωσης και εξοπλισμού για όλο το σπίτι σε μεγάλη ποικιλία τιμών, ώστε να επιλέξεις εκείνα που ταιριάζουν περισσότερο στο στυλ και τη διάθεσή σου.
Το κανάλι FOX θα προβάλλει όλα τα καινούργια επεισόδια του 6ου κύκλου της σειράς «American Horror Story» λιγότερο από 24 ώρες μετά την πρεμιέρα τους στην Αμερική! Μείνετε συντονισμένοι και ανακαλύψτε τους νέους τρόμους που μας επιφυλάσσει η σειρά αυτήν τη φορά! Το «Empire» συγκαταλέγεται στη λίστα με τις 10 καλύτερες σειρές της χρονιάς, όπως παρουσιάστηκαν από το Αμερικανικό Ινστιτούτο Κινηματογράφου. Ο 3ος κύκλος θα επικεντρωθεί στη δυναμική της οικογένειας, στην πορεία του Lucious Lyon (Terrence Howard) καθώς και στη σχέση με τη μητέρα του. Η γνωστή δραματική σειρά «Grey’s Anatomy» επιστρέφει με τα επεισόδια του 13ου κύκλου.
Από τις 26 Σεπτεμβρίου εβδομάδα Άλπεων στα Lidl Τα καταστήματα Lidl σας περιμένουν με μια ποικιλία εδεσμάτων: Alpenfest γλύκισμα με φρέσκο τυρί κατεψυγμένο, Alpenfest ελβετική σοκολάτα (μαύρη με αμύγδαλα / γάλακτος με κρέμα κακάο / γάλακτος με κρέμα φουντουκιού / λευκή σοκολάτα με κρέμα αμυγδάλου), Alpenfest ζαμπόν ωρίμανσης Schwarzwälder ΠΓΕ από εκλεκτό χοιρινό κρέας παρασκευασμένο σύμφωνα με παραδοσιακή οικογενειακή συνταγή, καπνισμένο με ένα μείγμα από κλαδιά πεύκου και πριονίδι. Επίσης, μπορείτε να δοκιμάσετε τα Alpenfest βραστά λουκάνικα Μονάχου με μουστάρδα, που είναι εκλεκτής ποιότητας, με μαϊντανό και γλυκιά μουστάρδα, ιδανικά για hot dogs, Perlenbacher μαύρη μπίρα, μακράς ωρίμανσης, με πλούσιο αφρό και ιδιαίτερο άρωμα, πουσυνοδεύει ιδανικά παραδοσιακά γερμανικά εδέσματα.
ΤheWeek
εγκαινια πρεμιερες Τι καινούργιο ξεκινάει αυτή την εβδομάδα; σελιδα
42
βιβλιο
γευση
Η Τίνα Μανδηλαρά γράφει για τα διηγήματα του Γκαμπριέλ Γκαρσία Μάρκες και για το κόμικ σχετικά με τη ζωή του.
Η Νίκη Μηταρέα για τα νέα εστιατόρια της πόλης.
σελιδα
σελιδα
48
52
ΣΥΝΑΥΛΙΑ Το φαινόμενο LP έρχεται σε Αθήνα και Θεσσαλονίκη Το σιγοτραγουδήσαμε πολλοί κάποια στιγμή στο αυτοκίνητο και το ακούσαμε άπειρες φορές στα ραδιόφωνα της πόλης. Τώρα ήρθε η ώρα να το ακούσουμε και live. Το κορίτσι με την ιδιαίτερη φωνή που έγινε ευρέως γνωστό στην Ελλάδα με το «Lost on you», κατακτώντας όλα τα charts, η LP, συστήνεται στο ελληνικό κοινό με δύο συναυλίες σε Αθήνα και Θεσσαλονίκη. Στις 23 Σεπτεμβρίου κάνει στάση στη σκηνή της Τεχνόπολης με τη σύμπραξη του Gazarte και μια μέρα μετά, στις 24/9, ανεβαίνει στη Θεσσαλονίκη και στη σκηνή του Principal Oper Air. Δύο live απ’ αυτά που δεν πρέπει να χάσεις, αφού η LP, κατά κόσμον Laura Pergolizzi, βρίσκεται στο pick της με το κορυφαίο hit της χρονιάς. Έχοντας στις αποσκευές της το τελευταίο της EP με τίτλο «Death Valley» που κυκλοφόρησε πριν από λίγο καιρό και ενώ περιμένουμε το νέο της άλμπουμ ως το τέλος του χρόνου, το κορίτσι που κρύβεται πίσω από μεγάλες επιτυχίες της Rihanna, της Christina Aguilera, της Cher, της Leona Lewis και άλλων έρχεται να μας δώσει μια γεύση από τα νέα της τραγούδια αλλά και να μας παρουσιάσει όλα τα super hit singles της. ä 23 Σεπτεμβρίου live στην Τεχνόπολη και 24/9 στο Principal Oper Air. www.viva.gr/tickets/music/texnopolis/lp/, www.gazarte.gr
ΣΙΝΕΜΑ Ο Κούμπο και οι δύο χορδές Η ταινία του Τράβις Νάιτ αξίζει την προσοχή σας αυτή την εβδομάδα. Κριτική από τον Τάσο Μελεμενίδη. σελιδα
44
22.9.16 – lifo
41
Nicolas Grenier, Going For It (II) (2016)
events γι' αυτη την εβδομαδα
ΞΕΝΑΓΗΣΗ Μια βραδιά στην Ακρόπολη
3. ΕΚΘΕΣΗ
Giles
Αφιέρωμα στον Νίκο Αλεξίου
Μια έκθεση με πηγή έμπνευσης το κωμικό μυθιστόρημα Giles Goat-Boy που έγραψε ο John Barth το 1966. Με αφετηρία το μυθιστόρημα, οι καλλιτέχνες παρουσιάζουν alter ego, πορτρέτα του καλλιτέχνη ή μεμονωμένα μέλη του σώματος. Συμμετέχουν οι FLAME, Louise Bonnet, Maurizio Cattelan, Απόστολος Γεωργίου, Dan Finsel, Matthew Hansel, Anna K.E., Sanya Kantarovsky, Josh Kline, Friedrich Kunath, Calvin Marcus, Frances Stark, Andra Ursuta, Jan Kiefer, Nicolas Grenier και Cindy Sherman. Σε δύο χώρους, στην Gagosian Gallery στην οδό Μέρλιν 3, και στην οδό Ησιόδου 28 (3ος όροφος), που θα χρησιμοποιηθεί ειδικά για την περίσταση. ä22/9-26/11,
Η μεγάλη εγκατάσταση στον κεντρικό χώρο της γκαλερί CAN στόχο έχει να μεταφέρει όλα αυτά με τα οποία ο καλλιτέχνης καταπιάστηκε από τη δεκαετία του ’80 έως το τέλος, παρουσιάζοντας ένα re-staging του έργου του όπως τo είχε οραματιστεί και παρουσιάσει σε διάφορες διοργανώσεις. Στην έκθεση συμμετέχουν ο Λευτέρης Αλεξίου, πατέρας του Νίκου, αυτοδίδακτος ερασιτέχνης καλλιτέχνης, που επηρεάστηκε βαθιά από το καλλιτεχνικό έργο του γιου του, η Μαρία Οικονομοπούλου, ο Λευτέρης Τάπας, ο Δημήτρης Τάταρης και ο Στρατής Ταυλαρίδης. ä 16/09-15/10, CAN Christina Androulidaki Gallery, Αναγνωστοπούλου 42
Top
1. ΕΚΘΕΣΗ
10
5. ΣΥΝΑΥΛΙΑ Velvet Room
To «βελούδινο δωμάτιο» των Callas επιστρέφει με μια σειρά από μικρά live, πάρτι και DIY εκθέσεις. Για αρχή έχει πιο πανκ και εκρηκτικό χαρακτήρα, με τους Rita Mosss, Devamp Javu και Koonoopomana, ενώ το DJ set επιμελούνται οι Hand & Leg. ä 24/9, Velvet Room, Μιλτιάδου 17, 4ος όροφος, είσοδος: €3 με ελεύθερη συνεισφορά
Gagosian, Μέρλιν 3, Κολωνάκι Μια μοναδική ξενάγηση στο Μουσείο της Ακρόπολης, τη νύχτα. Όταν ο χώρος φωτίζεται μαγικά, η ατμόσφαιρα παραπέμπει σε άλλες εποχές και τα εκθέματα αποκτούν μεγαλύτερη γοητεία. 23-30/9, 20:00, Μουσείο Ακρόπολης, Διονυσίου Αρεοπαγίτου 15, Ακρόπολη, είσοδος: €10 (ξενάγηση)
42 lifo – 22.9.16
2. ΣΥΝΕΔΡΙΟ IdeasCity Αθήνα Ο Οργανισμός Πολιτισμού και Ανάπτυξης ΝΕΟΝ και το New Museum της Νέας Υόρκης συνεργάζονται στην παρουσίαση του «IdeasCity Αθήνα», της διοργάνωσης που ερευνά το μέλλον των πόλεων, με κινητήρια δύναμη την τέχνη και τον πολιτισμό, φιλοδοξώντας να αποτελέσει μια πλατφόρμα ανταλλαγής απόψεων πάνω στα σημερινά προβλήματα της πόλης. Το «IdeasCity Αθήνα», με επικεφαλής τον Joseph Grima, διευθυντή του IdeasCity, θα πραγματοποιηθεί από τις 19 ως τις 24 Σεπτεμβρίου στο Ωδείο Αθηνών, το οποίο έχει διαμορφωθεί ανάλογα σε χώρο φιλοξενίας και εργασίας. Στη διάρκεια του πενθήμερου προγράμματος οι συμμετέχοντες θα εργάζονται συλλογικά στους χώρους του ωδείου, πάνω σε διασταυρούμενους τομείς, όπως η κοινοτική δραστηριοποίηση, η τέχνη, το design, η τεχνολογία και η πρακτική εφαρμογή τους στην πόλη. ä NEON και New Museum: «IdeasCity Αθήνα», 19-24/9, neon.org.gr, ideas-city.org, www. athensconservatoire.gr
6. ΚΛΑΣΙΚΗ ΜΟΥΣΙΚΗ
Ο Μπρεχτ και οι μουσικοί του
4. ΦΕΣΤΙΒΑΛ
«Κάτω από τις γραμμές» Το «Κάτω από τις Γραμμές» στον Βοτανικό παραμένει για τέταρτη φορά πιστό στο ετήσιο φθινοπωρινό ραντεβού του. Για πέντε ημέρες, από τις 21 ως τις 25 Σεπτεμβρίου, θα φιλοξενήσει live μουσικές, DJ sets και πάρτι, θεατρικές παραστάσεις, προβολές αλλά και βραδιές ποίησης και μπαζάρ! Φέτος στο φεστιβάλ συμμετέχουν νέοι χώροι και το πρόγραμμα είναι εμπλουτισμένο με περισσότερες θεματικές αλλά και με συμμετοχές από τις προηγούμενες διοργανώσεις. ä 4ο Φεστιβάλ Βοτανικού «Κάτω από τις γραμμές», 21-25/9, Βοτανικός
22–28
ΣΕΠτ.
Οι φετινές συναυλίες κλασικής μουσικής στον Κήπο κλείνουν με την Κρατική Ορχήστρα Αθηνών. Με αφορμή τη συμπλήρωση 60 χρόνων από τον θάνατο του Μπέρτολτ Μπρεχτ (1898-1956), ετοίμασε ένα μοναδικό αφιέρωμα που ονομάζεται «Ο Μπρεχτ και οι μουσικοί του» και επικεντρώνεται στον Κουρτ Βάιλ (19001950) και στον Χανς Άισλερ (1898-1962), τους δύο μεγάλους συνθέτες με τους οποίους συνεργάστηκε στενά ο σπουδαίος Γερμανός δραματουργός και σκηνοθέτης. Τα τραγούδια θα ερμηνεύσουν η υψίφωνος Μάιρα Μηλολιδάκη και ο βαρύτονος Θοδωρής Βουτσικάκης. Μαζί τους, ο πιανίστας Τίτος Γουβέλης. Την ΚΟΑ θα διευθύνει ο Στάθης Σούλης. ä 23/9, 20:30, Μέγαρο Μουσικής Αθηνών - Κήπος, Βασ. Σοφίας & Κόκκαλη, Χίλτον, είσοδος: €12-14
7. ΣΥΝΑΥΛΙΑ King Elephant
Ο King Elephant (Γιάννης Καρράς), εκτός από ντράμερ των Baby Guru, έχει και τις προσωπικές του δραστηριότητες που δεν θα μπορούσαν να είναι διαφορετικές από το μουσικό ιδίωμα της μπάντας του. Πρόσφατα έδωσε μέσω Bandcamp για δωρεάν download ένα mini album με κομμάτια για φανταστικές διαφημίσεις (Music for Advertisements), το οποίο και θα παρουσιάσει για πρώτη φορά στο Ίδρυμα «Σταύρος Νιάρχος». ä 22/9, 9:00, Ίδρυμα «Σταύρος Νιάρχος», Ευριπίδου & Δοϊράνης, είσοδος ελεύθερη
8. ΠΑΡΤΙ
«ΑΙ Weiwei at Cycladic», Late Night Party!
HIGGS: Οι «τεχνοκράτες» των ΜΚΟ
STOP THE ! PRESS Ένας Φαντασιακός Κόσμος 1958-2013
22/9-13/11, Μουσείο Μπενάκη - Κτίριο Οδού Πειραιώς, Πειραιώς 138 & Ανδρονίκου, Γκάζι
Το Μουσείο Κυκλαδικής Τέχνης οργανώνει βραδινό πάρτι στην έκθεση «ΑΙ Weiwei at Cycladic»! Από τις 21:00 ως τις 24:00, την Πέμπτη 22 Σεπτεμβρίου οι επισκέπτες θα μπορούν να περιηγηθούν στην έκθεση «Ai Weiwei at Cycladic» με μειωμένο εισιτήριο, παρέα με τη μουσική του Radio Pepper 96,6. Στα decks η Claudia Matola και ο Γιάννης Καστανάκης. ä 22/9, 21:00, Μουσείο Κυκλαδικής Τέχνης, Νεοφύτου Δούκα 4, είσοδος: €5
Τ
9. ΦΕΣΤΙΒΑΛ
Athens Photo Marathon 2016 Mε μότο «We are all photographers», οι φίλοι της φωτογραφίας καλούνται σε ένα ξεχωριστό φωτογραφικό δρώμενο στην πόλη. Με κοινή γλώσσα τη φωτογραφία και όχημα τη φωτογραφική τους μηχανή, οι συμμετέχοντες θα έχουν την ευκαιρία να λάβουν μέρος σε έναν φωτογραφικό «μαραθώνιο», προσεγγίζοντας μέσα από τη δική τους οπτική, σε διάστημα έξι ωρών, τέσσερα θέματα με επίκεντρο την πόλη. Η φετινή διοργάνωση κορυφώνεται με την ανάδειξη των καλύτερων συμμετοχών και την ειδική έκθεση με τις φωτογραφίες που διακρίθηκαν στο Μουσείο Μπενάκη. ä 25/9, 11:0018:00, Μουσείο Μπενάκη Οδού Πειραιώς, Πειραιώς 138 & Ανδρονίκου
10. ΕΚΘΕΣΗ
[OUT] TOPIAS Ο πυρήνας της έκθεσης αποτελείται από βίντεο τα οποία έχουν υλοποιηθεί στην Ελλάδα τα τελευταία χρόνια και επιχειρούν μια παραστασιακή προσέγγιση του υπαίθριου, δημόσιου χώρου. Η έξοδος στον υπαίθριο χώρο σχετίζεται με την επαναπράγματευση του δημόσιου χώρου ως του κατεξοχήν συλλογικού χώρου και συνοδεύεται από αυξημένο ενδιαφέρον για τα ιδιαίτερα φυσικά χαρακτηριστικά του περιβάλλοντος, καθώς αυτά συμβάλλουν οργανικά στη διαμόρφωση του παραστασιακού γεγονότος. Επίσης, προβάλλονται νέα πρότζεκτ που έχουν δημιουργηθεί κατά την περίοδο 2015-2016, ενώ παράλληλα, κατά τη διάρκεια της έκθεσης, θα πραγματοποιηθεί σειρά από live performances, διαλέξεις, masterclasses, workshops, προβολές και round tables. ä 22/9-20/11, Μουσείο Μπενάκη, Πειραιώς 138
☛
Ο Χρίστος Πετρίδης γεννήθηκε στη Λεμεσό το 1958. Μετά τις σπουδές του, εγκαταστάθηκε στην Ελλάδα, όπου και παρέμεινε μέχρι το τέλος της ζωής του στις 27 Ιουλίου 2013. Το έργο που άφησε πίσω του είναι πολυδιάστατο, με έντονες επιρροές από την τεχνική του γκράφιτι, ενώ χρησιμοποιούσε και στοιχεία από τη γλυπτική σε επιτοίχιες κατασκευές. Οι πίνακές του με έντονα χρώματα αποπνέουν μια ανέμελη αθωότητα και την προδιάθεση του ζωγράφου να απεικονίσει τη χαρά της ζωής.
Μια ομάδα αξιόλογων επιστημόνων δείχνει τον δρόμο για την οργάνωση των ΜΚΟ με σεμινάρια, σύγχρονα μέσα και πολλές δράσεις.
ΘΕΑΤΡΟ Insenso Η ιστορία μιας γυναίκας που παραφρονεί από έρωτα, που ο έρωτας την εξωθεί πέρα από τη λογική, πέρα από το μέτρο, πέρα από κάθε αποδεκτό όριο. Μια παραγωγή του Ινστιτούτου Γκροτόφσκι και της Avant Art. 22/9, Πέμ.-Κυρ. 21:15, Κάρολος Κουν, Φρυνίχου, είσοδος: €14,5-15 ευρώ
ι σχέση μπορεί να έχει η φυσική και το λεγόμενο «σωματίδιο του θεού» με τις ΜΚΟ και την οργάνωσή τους; Μια ομάδα αξιόλογων επιστημόνων, η HIGGS, με ονομασία που προέρχεται από το μποζόνιο του HIGGS, αλλά σημαίνει Higher Incubator Giving Growth & Sustainability, και μότο «το κενό κάθε άλλο παρά κενό είναι, αφού είναι γεμάτο δυνητικά σωματίδια και πεδία δυνάμεων», έφτιαξε έναν φορέα με στόχο την ενδυνάμωση των μη κερδοσκοπικών οργανώσεων που δραστηριοποιούνται στην Ελλάδα. Από το 2012 και με την υποστήριξη του Ιδρύματος Σταύρος Νιάρχος έχουν πραγματοποιήσει σεμινάρια σε διάφορες πόλεις της Ελλάδας, ενώ στην έδρα τους, σε ένα νεοκλασικό κτίριο στο Μεταξουργείο, το οποίο και παραχωρούν για εκδηλώσεις, προσφέρουν καινότομα προγράμματα για τεχνικές σχεδιασμού έργων, σύνταξη προτάσεων προς χρηματοδότηση, αξιολόγηση προγραμμάτων αλλά και για τεχνικές μάρκετινγκ και διαχείρισης εθελοντών, δήλωση έδρας, δημιουργία ΜΚΟ, δωρεάν παροχή χώρου σε ΜΚΟ για εκδηλώσεις κ.ά. Ο διευθυντής του HIGGS Σωτήρης Πετρόπουλος μιλά στη LifΟ. — Σε τι στάδιο βρίσκονται οι ΜΚΟ στην Ελλάδα; Υπάρχει έλλειψη κατάρτισης; Αν και με όρους ευρωπαϊκούς μπορεί να χαρακτηριστεί «νεοσύστατο», διαθέτει εκατοντάδες οργανώσεις οι οποίες υλοποιούν εξαιρετικές δράσεις και προσφέρουν πολλά. Παρ’ όλα αυτά, μεγάλο μέρος των οργανώσεων στηρίζεται στο πάθος της ιδρυτικής ομάδας, στη δυναμική των εθελοντών και στην εγγενή διάθεση για προσφορά – χωρίς όμως να αποκλείει και μια τεχνοκρατική προσέγγιση. Αυτό είναι το βασικό στοιχείο που έρχεται να καλύψει το HIGGS, με την πεποίθηση ότι η διάχυση των βέλτιστων πρακτικών και η ενίσχυση των ευκαιριών κατάρτισης των μελών των ελληνικών ΜΚΟ θα οδηγήσουν σε ακόμα πιο μαγικά πράγματα. — Ποιο είναι το όραμα της δικής σας ομάδας για το πεδίο των ΜΚΟ στη χώρα; Πώς μπορείτε εσείς να συμβάλετε; Όραμά μας είναι το HIGGS να αποτελέσει έναν φάρο δημιουργίας και ανοιχτού διαλόγου ο οποίος θα προωθεί τη συνεργασία και την καινοτομία στον χώρο των ΜΚΟ και θα αποτελεί ένα σημείο συνάντησης όλων των ενδιαφερόμενων μερών, τόσο κυριολεκτικά όσο και συμβολικά. Ενδυνάμωση των υπαρχόντων ΜΚΟ, δημιουργία νέων από ανθρώπους με προσόντα και γνώσεις, που επιλέγουν να δουλέψουν σε ΜΚΟ, σε πνεύμα συνεργασίας. — Γενικά έχει γίνει πολύς λόγος για τη δράση κάποιων ΜΚΟ και πολλοί είναι αυτοί που μιλούν για «αρπαχτές». Εσείς τι γνώμη έχετε για τη χρηματοδότηση των ΜΚΟ; Το κλίμα δυσπιστίας προς τις ΜΚΟ αποτελεί ίσως μία από τις μεγαλύτερες αδικίες που βιώνουμε. Σε όλους τους χώρους υπάρχουν αρνητικά φαινόμενα. Όμως η γνωριμία με εκατοντάδες οργανώσεις έχει φανερώσει έναν χώρο όπου συνηθέστερα υλοποιούνται δράσεις με ελάχιστη ή και καθόλου χρηματοδότηση από ανθρώπους που θέλουν να προσφέρουν και όχι να κερδίσουν. Η πλειονότητα των χρηματοδοτήσεων προέρχεται από δωρητές οι οποίοι κρίνουν αυστηρά και πραγματοποιούν συχνούς ελέγχους. Και παράλληλα ο χώρος είναι από τους ελάχιστους όπου μπορείς να δεις από κοντά τι γίνονται τα χρήματα που δωρίζονται. Τον τελευταίο χρόνο, με τις τεράστιες διαστάσεις που έλαβε η προσφυγική κρίση, είδαμε δεκάδες ΜΚΟ στους μεγάλους προσφυγικούς καταυλισμούς, και συγκεκριμένα στην Ειδομένη. Πιστεύετε ότι μεταξύ αυτών μπορεί και να υπήρχαν «καιροσκόποι»; Είχα την ευκαιρία να βρεθώ στην Ειδομένη και αυτό που αντίκρισα δεν βγαίνει από το μυαλό μου… μικρά παιδιά να παρακαλούν για ένα σάντουιτς. Σε έναν τεράστιο καταυλισμό μια χούφτα οργανώσεις συνεργάζονταν για να ανακουφίσουν καταπονημένους ανθρώπους, χωρίς ιδιαίτερη κρατική παρέμβαση, πλην της αστυνομικής παρουσίας. Καιροσκόπους σίγουρα δεν συνάντησα, ανθρώπους που δούλευαν σκληρά συνάντησα.
22.9.16 – lifo
43
H ΤΑΙΝΙΑ ΤΗΣ ΕΒΔΟΜΑΔΑΣ
Η καρδιά του σκύλου
Αριστούργημα Πολύ Καλό Καλό Ικανοποιητικό Μέτριο p
Κακό
Heart of a dog
Σκηνοθεσία: Λόρι Άντερσον
ΜΙΚΡΟΚΟΣΜΟΣ FILMCENTER
44 lifo – 22.9.16
Σκηνοθεσία: Πατρίσιο Γκουζμάν Στη Χιλή, στην έρημο Ατακάμα, στα 3.000 πόδια υψόμετρο, αστρονόμοι απ’ όλο τον κόσμο συγκεντρώνονται για να παρατηρήσουν τα αστέρια. Ο ουρανός της ερήμου είναι τόσο διαφανής, ώστε τους επιτρέπει να βλέπουν τα όρια του σύμπαντος. Πρόκειται, επίσης, για ένα μέρος όπου η σκληρή θερμότητα του ήλιου «πέφτει» πάνω στην ανθρώπινη υπόσταση, η οποία παραμένει άθικτη: στις μούμιες, τους ανθρακωρύχους και τους εξερευνητές. Όπως και στα ερείπια των πολιτικών κρατουμένων της δικτατορίας. Κι ενώ οι αστρονόμοι εξετάζουν τους πιο μακρινούς γαλαξίες σε αναζήτηση εξωγήινης ζωής, ελάχιστα πιο κάτω από τα παρατηρητήρια, οι γυναίκες σκάβουν μες στην έρημο σε αναζήτηση αγνοούμενων συγγενών τους.
Ενώ στο Μαργαριταρένιο Κουμπί υπερθεμάτισε, με το Νοσταλγώντας το φως ο Χιλιανός σκηνοθέτης Πατρίσιο Γκουζμάν έβαλε τα θεμέλια στη μοναδική, καθηλωτική αλληγορία του μεταξύ της παρατήρησης των αστεριών στην έμπλεο ευρημάτων έρημο Ατακάμα και του φόρου αίματος που πλήρωσαν όσοι αντιστάθηκαν στο απολυταρχικό καθεστώς του Πινοσέτ. Σε αυτή την κινηματογραφική μεταφορά σκέψεων, φιλοσοφικών θεωριών και επιστήμης, οι εικόνες ταξιδεύουν και η μνήμη αιωρείται σε μια σκληρή αποτίμηση της σύγχρονης Ιστορίας και των πανάρχαιων ανακαλύψεων, με τη σκόνη του μυστικισμού να θεμελιώνεται – πώς οι κρατούμενοι χρησιμοποίησαν τους αστερισμούς για πυξίδα απόδρασης. Για να το πούμε απλά, ο Γκουζμάν έχει πετύχει για τη διάδοση της αστρονομίας μέσω του σινεμά ό,τι ο Γαλιλαίος και ο Κοπέρνικος με τις ριζοσπαστικές ανακαλύψεις τους, αιώνες πριν.
H visual artist, μουσικός και σκηνοθέτις Λόρι Άντερσον αφηγείται ένα όνειρο, στο οποίο μας συστήνει τη σκυλίτσα της Λόλαμπελ.
απο τον θοδωρη κουτσογιαννοπουλο, συνοψεις ταινιών: τασοσ μελεμενιδησ
ΑΣΤΥ - ΠΤΙ ΠΑΛΑΙ
Κινηματογράφος
Όλα ξεκίνησαν όταν το γερμανικό δίκτυο Arte ζήτησε από τη Λόρι Άντερσον να κάνει μια ταινία με θέμα τη φιλοσοφία της ζωής της και τις απόψεις της. Αρχικά, φρίκαρε με την ιδέα, θεωρώντας την άκυρη με το καλημέρα, αλλά σταδιακά ξεκίνησε με μια κανονική χαρτογράφηση της σκέψης και των μικρών ιστοριών που θα περιλάμβαναν τη γενικότερη στάση της απέναντι στην κοινωνία και στην τέχνη και θα ενσωμάτωναν αυτό που η ίδια απεχθάνεται να αποκαλεί multimedia, δηλαδή το ασύγκριτο ταλέντο της να ανακατεύει οπτικές και αναπαραστατικές τεχνικές με τη μουσική της. Και υπέγραψε την Καρδιά του σκύλου, ένα μωσαϊκό με αρχή, μέση και τέλος, όχι απαραίτητα σε αυτήν τη σειρά, ένα ντοκιμαντέρ με τρυφερές αναμνήσεις και καυστικά πολιτικά σχόλια, αποσπάσματα από την καθημερινότητά της, με την παρουσία φίλων και γειτόνων της όπως ο Τζούλιαν Σνάμπελ και συμπρωταγωνίστρια την αγαπημένη της σκυλίτσα, Λολαμπέλ – θαυμάστε την να παρακολουθεί, ατάραχη και συγκεντρωμένη, την Άντερσον με τον Λου Ριντ, στο πνεύμα του οποίου αφιερώνει την ταινία, να δίνουν συνέντευξη στον Τσάρλι Ρόουζ, στο YouTube. Δεν είναι μια ταινία για τη Λόλαμπελ, αλλά μαζί της, μέχρι εκείνη να περάσει στο στάδιο του bardo, τη φάση της αναγέννησης κατά τους Βουδιστές. Επισημαίνω τον λυρισμό, γιατί η εγκεφαλικότητα της δισκογραφίας της και η φαινομενικά ψυχρή της παρουσία στα shows και στα βιντεοκλίπ μας κάνει συχνά να ξεχνάμε την ανθρωπιά και την ομορφιά που μεταφέρει η Λόρι Άντερσον στις οπτικές και μουσικές συνθέσεις της. Στην Καρδιά του σκύλου το κινηματογραφικό αποτέλεσμα ξεπερνάει τα στενά όρια του ντοκιμαντέρ ή της προσωπικής εξομολόγησης και αγγίζει την ποίηση με εικόνες και ήχους, χωρίς να χάνει τον στόχο της, και σίγουρα μένοντας μακριά από υπέροχες, μεμονωμένες αστοχίες, όπως το τανγκό με τον Μπάροουζ στο Home of the Brave ή η ίδια με τον ηχοδιαθλασμένο κλώνο της (ο Φένγουεϊ Μπέργκαμοτ;) στο What you mean we?, οι γνωστότερες από τις πειραματικές της απόπειρες στα ’80s. Ωστόσο, η καρδιά της Άντερσον παραμένει ατόφια, η ιδιοσυγκρασία της ακέραια και το multimedia μυαλό της ακονισμένο και ενδιαφέρον, ακόμη κι όταν κάποιες στιγμές χάνεται σε δαιδάλους πληροφοριών και αφήγησης. Και ο στόχος της, που προανέφερα, είναι να μοιραστεί τον προβληματισμό της για την κοινωνική πραγματικότητα μετά το 9/11, όπως εκείνη την αντιλαμβάνεται, να εκμυστηρευθεί με ειλικρίνεια ακόμη και άβολα πράγματα (δεν αγάπησε ποτέ τη μητέρα της, για παράδειγμα) και να μας παρακινήσει να αισθανθούμε μύχια και να εκφραστούμε ελεύθερα, αλλά να μην υποκύψουμε στη λύπη, γιατί θα μας κυνηγήσει και, αργά ή γρήγορα, θα μας βρει – το απαγορεύει και η θρησκεία της άλλωστε... Σε μια ταινία για την αγάπη και τον θάνατο, η Λόρι Άντερσον λέει πολλά, με ζωηράδα και χιούμορ, αλλά αρνείται να δώσει τη χαριστική βολή, παραδίδοντας, όπως συνηθίζει, ένα ακόμη ημιτελές έργο. Μακάρι να είχαμε κι άλλα τέτοια ανολοκλήρωτα φιλμ…
ΝΟΣΤΑΛΓΩΝΤΑΣ ΤΟ ΦΩΣ (2010) Nostalgia for the light
Ο Κούμπο και οι δύο χορδές Kubo and the two strings Σκηνοθεσία: Τράβις Νάιτ Δανείζουν τη φωνή τους οι: Αρτ Πάρκινσον, Ρούνεϊ Μάρα, Ρέιφ Φάινς Ο Κούμπο ζει μια ήσυχη, κανονική ζωή σε ένα μικρό, παραθαλάσσιο χωριό, μέχρις ότου ένα πνεύμα από το παρελθόν φέρνει τα πάνω κάτω στη ζωή του, ανάβοντας ξανά τη σπίθα μιας πανάρχαιας βεντέτας. Αυτό προκαλεί όλα τα δεινά, καθώς θεοί και τέρατα κυνηγούν τον Κούμπο, ο οποίος, προκειμένου να επιβιώσει, πρέπει να βρει τη μαγική πανοπλία που φορούσε ο μακαρίτης πατέρας του, ένας θρυλικός πολεμιστής Σαμουράι.
Πριν από την έλευση του κινηματογράφου, της τηλεόρασης και της οπτικής πλέον καταγραφής, αφήγησης και διαιώνισης ιστοριών, υπήρχε ο γραπτός και ακόμη πιο πριν ο προφορικός λόγος, που ήταν για αιώνες ο βασικότερος τρόπος αφήγησης μεγάλων ιστοριών και γεγονότων. Ο τρόπος που αυτές μεταφέρονταν από γενιά σε γενιά μπορεί να άλλαζε ανάλογα με τα πιστεύω της κάθε εποχής, όμως υπήρξαν πολιτισμοί που ναι μεν μετέτρεψαν την πραγματικότητα σε μύθο, αλλά οι μύθοι έγιναν διδακτικές παραβολές, διατηρώντας ζωντανές τις βάσεις τους. Με βασικό ήρωα τον Κούμπο, ένα μονόφθαλμο παιδί που ζει με την κυριευμένη από εφιάλτες μητέρα του σε μια σπηλιά και διηγείται την ιστορία του έχοντας μαζί μια σειρά από μαγικά οριγκάμι που τη ζωντανεύουν για λίγο, η ταινία της Laika σκαλίζει βαθιά το παρελθόν, εκεί όπου
θεωρεί πως βρίσκεται ό,τι μας συνθέτει σήμερα. Και όσο πιο βαθιά ψάχνει ο Κούμπο, τόσο αυτή η αναζήτηση μετατρέπεται σε έναν συνεχή εφιάλτη που διατηρεί μια αξιοθαύμαστη ισορροπία ανάμεσα στο χιούμορ και στον τρόμο. VILLAGE RENTI 4,7,13,14 - VILLAGE MALL 5,6,7,11 VILLAGE PAGRATI 1 - VILLAGE FALIRO 4,5 - VILLAGE AG.DIMITRIOS 2,3 - ODEON MAROUSI 3 - ODEON STARCITY 3,7 - STER ILION 3 - STER TYMVOS 2 ΘΕΡΙΝΟ - ΑΕΛΛΩ 3,4 - ΑΘΗΝΑΙΟΝ 2 - ΑΘΗΝΑΙΟΝ CINEPOLIS 1 - ΑΙΓΛΗ 2 - ΑΝΟΙΞΗ 2 - ΒΑΡΚΙΖΑ 1 - CINERAMA - ΕΚΡΑΝ ΘΕΡΙΝΟ - ΚΗΦΙΣΙΑ 2 - ΚΙΝΗΜΑΤΟΘΕΑΤΡΑ ΚΩΝΣΤΑΝΤΑΡΑΣ-ΒΛΑΧΟΠΟΥΛΟΥ 1,2 - ΝΑΝΑ 1,2,4 - ΣΠΟΡΤΙΓΚ - ΤΡΙΑ ΑΣΤΕΡΙΑ 1 - ΜΑΡΙΛΕΝΑ ΘΕΡΙΝΟ - ΜΑΡΙΑ ΕΛΕΝΑΟΝΑΡ - ΜΑΡΙΕΛ ΘΕΡΙΝΟ - ΣΙΝΕ ΓΕΡΑΚΑΣ ΘΕΡΙΝΟ - ΣΙΣΣΥ ΘΕΡΙΝΟ - ΣΙΝΕ ΣΕΛΗΝΗ ΘΕΡΙΝΟ
* Κριτική από τον Τάσο Μελεμενίδη
ΜΑΘΗΜΑΤΑ ΖΩΗΣ (2014) Les Ηeritiers Σκηνοθεσία: Μαρί-Καστίγ Μανσιόν-Σαρ Πρωταγωνιστούν: Αριάν Ασκαρίντ, Αμέντ Ντραμέ Η ιστορία στηρίζεται στην αληθινή ιστορία μιας τάξης έφηβων μαθητών σε μια πολυφυλετική συνοικία του Παρισιού, που η δασκάλα τους αποφασίζει να τους βάλει ένα διαγώνισμα που θα εξετάζει το Ολοκαύτωμα από την άποψη των επιπτώσεών του στους νέους. Η ταινία περιέχει μερικές πολύ συναισθηματικές σκηνές και καταγράφει την αλλαγή στις απόψεις μιας τυπικής κατηγορίας εφήβων και τις αλληλεπιδράσεις που δημιουργούνται ανάμεσά τους.
Δραματική ταινία που εμπνέει με την παρομοίωση νέων μαθητών στο άγριο παρισινό προάστιο του Κρετέιγ με τον οδυνηρό εγκλεισμό των κρατουμένων στα στρατόπεδα συγκέντρωσης των ναζί. Η σκηνοθέτις Μανσιόν-Σαρ απομακρύνεται όσο μπορεί από την προφανή σύγκριση με το βραβευμένο στις Κάννες Entre les murs του Λοράν Καντέ, τοποθετώντας το κέντρο βάρους στην ιστορία της καθηγήτριας Αν, με τη στιβαρή ερμηνεία της μόνιμης πρωταγωνίστριας του Ρομπέρ Γκεντιγκιάν, Αριάν Ασκαρίντ, η οποία τιθασεύει δημιουργικά τα ανήσυχα, άτακτα νεανικά πνεύματα, με την κορυφαία σύγχρονη τραγωδία, αλλά αδυνατεί να συμμαζέψει την πλοκή σε ένα αποτελεσματικό σύνολο, παρά την εξαιρετικά συγκινητική, απλή στην εκτέλεσή της μαρτυρία, μπροστά στους κατά κύριο λόγο μουσουλμάνους μαθητές, του πραγματικού survivor του Ολοκαυτώματος, Λέον Ζιγκουέλ, ενός Πολωνοεβραίου που έζησε ως έφηβος τη φρίκη και πέθανε πέρσι στα 87 του χρόνια. ΑΝΟΙΞΗ 2 - ΔΙΑΝΑ - ΚΗΦΙΣΙΑ 1,2 - ΛΑΪΣ ΘΕΡΙΝΟ - ΝΙΡΒΑΝΑ
ΤΑ ΣΚΥΛΙΑ ΤΟΥ ΠΟΛΕΜΟΥ War Dogs Σκηνοθεσία: Τοντ Φίλιπς Πρωταγωνιστούν: Τζόουνα Χιλ, Μάιλς Τέλερ Δύο εικοσάχρονοι οι οποίοι ζουν στο Μαϊάµι κατά τη διάρκεια του πολέµου στο Ιράκ εκµεταλλεύονται µια σχεδόν άγνωστη κυβερνητική πρωτοβουλία που επιτρέπει σε µικρές επιχειρήσεις να κλείνουν συµβόλαια του αµερικανικού στρατού. Καταφέρνουν να βγάλουν πολλά χρήµατα, όμως θα χάσουν κάθε έλεγχο όταν κλείσουν µια συµφωνία τριακοσίων εκατοµµυρίων δολαρίων για εξοπλιστικά συστήµατα του αφγανικού στρατού.
Βασισμένα σε πραγματική ιστορία, τα Σκυλιά του πολέμου περιγράφουν με ωραιοποιημένες λεπτομέρειες τη μοναδική ευκαιρία που άδραξαν δύο νεαρά εβραιο-αμερικανάκια, συμμαθητές στα σχολικά τους χρόνια, αξιοποιώντας
μια κυβερνητική πρωτοβουλία που επέτρεπε σε μικρές επιχειρήσεις να αναλαμβάνουν να κλείσουν συμβόλαια του αμερικανικού στρατού. Από μια μικρή μπίζνα στον πόλεμο του Ιράκ αναβαθμίστηκαν στα χοντρά δολάρια μιας δουλειάς εκατομμυρίων στον πόλεμο του Αφγανιστάν, με ελάχιστες γνώσεις και υπερβολικό θράσος. Στην πραγματικά απίθανη αυτή ιστορία τέμνονται δύο αμερικανικές σταθερές: το δικαίωμα του ταπεινού στο όνειρο και η βρόμικη βιομηχανία των όπλων. Μετά την καταπονημένη τριλογία του Hangover, ο σκηνοθέτης Τοντ Φίλιπς διατηρούσε την κρυφή ελπίδα να προβιβασθεί, όπως ο Άνταμ Μακέι με το περσινό Μεγάλο Σορτάρισμα, από την ακατάλληλη κωμωδία σε ένα πιο μυαλωμένο υβρίδιο δράματος με χιούμορ, με ενήλικο θέμα. Ωστόσο, παρά την παρουσία του πληθωρικού Τζόουνα Χιλ και του άνετου Μάιλς Τέλερ, αλλά και τη σύντομη εμφάνιση του Μπράντλεϊ Κούπερ, το ζουμί της ταινίας συνοψίζεται σε μια ακόμη ιστορία προειδοποίησης (cautionary tale) με λογική παράθεσης γεγονότων και οπτικής περιγραφής, χωρίς να λείπει και το επιπρόσθετο voice over, για όσους δεν τα κατάλαβαν όλα… VILLAGE RENTI 11 - VILLAGE MALL 12 - VILLAGE FALIRO 5 - VILLAGE FALIRO 4 - ODEON STARCITY 1,10 - STER ILION 1,8 - ΑΕΛΛΩ 1,3 - ΑΘΗΝΑΙΟΝ CINEPOLIS 3 - ΚΙΝΗΜΑΤΟΘΕΑΤΡΑ ΚΩΝΣΤΑΝΤΑΡΑΣ-ΒΛΑΧΟΠΟΥΛΟΥ 1 - ΝΑΝΑ 1,3 - ΣΙΝΕ ΦΛΟΙΣΒΟΣ ΘΕΡΙΝΟ - ΤΡΙΑ ΑΣΤΕΡΙΑ 1 - ΣΙΝΕ ΑΡΓΥΡΟΥΠΟΛΙΣ ΘΕΡΙΝΟ - ΑΛΕΞΑΝΔΡΑ ΘΕΡΙΝΟ - ΣΙΝΕ ΠΑΛΛΗΝΗ ΘΕΡΙΝΟ - ΣΙΝΕΑΚ
* Κριτική από τον Τάσο Μελεμενίδη
BLAIR WITCH: Η ΕΠΙΣΤΡΟΦΗ Blair Witch Σκηνοθεσία: Άνταμ Γουίνγκαρντ Πρωταγωνιστούν: Τζέιμς Άλεν Μακιούν, Κάλι Χερνάντεζ Μια ομάδα φοιτητών επιχειρεί να διασχίσει το δάσος Black Hills του Maryland και να ξεδιαλύνει το μυστήριο που καλύπτει την εξαφάνιση της αδερφής ενός μέλους της. Πολλοί πιστεύουν ότι η εξαφάνιση συνδέεται με τον θρύλο της μάγισσας του Blair. Αρχικά όλοι στην ομάδα είναι αισιόδοξοι, ειδικά όταν οι ντόπιοι προσφέρονται να τους καθοδηγήσουν στα σκοτεινά και άγνωστα μονοπάτια του δάσους. Καθώς όμως η νύχτα προχωράει, η παρέα καταλαμβάνεται από μια μυστηριώδη και απειλητική παρουσία.
Το ζητούμενο, πλέον, στο παγιωμένο είδος του fff (found footage film) δεν είναι τόσο ποιος από την παρέα που εκδράμει εις το δάσος προς άγραν της κακιάς μάγισσας θα μείνει ζωντανός (άλλωστε, γνωρίζετε την απάντηση εσείς οι μυημένοι) αλλά πώς θα συνδεθεί ο μεταφυσικός τρόμος με τη σκηνοθετική προσέγγιση της φρίκης που βιώνουν οι πρωταγωνιστές, αν δηλαδή οι απερίσκεπτοι ήρωες θα πείσουν εμάς που τους παρακολουθούμε, αν θα μπούμε στο τριπάκι της αμφιβολίας για το αν αυτό που συμβαίνει στο πουθενά θα μπορούσε να μας στείλει αδιάβαστους. Το καινούργιο Blair Witch του Άνταμ Γουίνγκαρντ είναι τόσο διαβασμένο, που διαφέρει ελάχιστα από το πρωτότυπο, το οποίο, με την εξαίρεση της ελάχιστα πιστευτής εμμονής όλων να κρατάνε τις κάμερες ανοιχτές ακόμη κι όταν εκτυλίσσονται ανίερα θαύματα μπροστά τους, ταρακούνησε το concept της φρίκης στο σινεμά, και μάλιστα με ταπεινά μέσα. Με την προσθήκη των drones, αλλά με μια παλιομοδίτικη χρήση παλιών DV (όπως λέει σωστά κι ένας από τους ντόπιους, έχουν μεγαλύτερη ευαισθησία στα νυχτερινά πλάνα), όλα είναι γνώριμα, από τα αινιγματικά βουντού που κρεμάει το πνεύμα (;) στα δέντρα μέχρι τους ανεξήγητους γδούπους και την έλλειψη προσανατολισμού στον συγκεκριμένο χωροχρόνο. Déjà vu. VILLAGE RENTI 7,20 - VILLAGE MALL 4,6,10,11 VILLAGE PAGRATI 2,4 - VILLAGE FALIRO 1 - VILLAGE AG.DIMITRIOS 2,5 - ODEON STARCITY 2 - STER ILION 2 ΑΕΛΛΩ ΘΕΡΙΝΟ,1 - ΓΑΛΑΞΙΑΣ 1 - NANA 6
ΚΑΙ ΟΙ 7 ΗΤΑΝ ΥΠΕΡΟΧΟΙ Magnificent Seven Σκηνοθεσία: Αντουάν Φούκουα Πρωταγωνιστούν: Ντενζέλ Γουόσινγκτον, Ίθαν Χοκ Με την πόλη του Rose Creek κάτω από τον σκοτεινό έλεγχο του Bartholomew Boge, οι απελπισμένοι κάτοικοι ζητούν βοήθεια από επτά κακοποιούς, κυνηγούς κεφαλών, απατεώνες και οπλισμένους. Όσο η πόλη προετοιμάζεται για την τελική αναμέτρηση που έρχεται, η ομάδα των επτά μοιάζει να πολεμάει για κάτι περισσότερο από τα χρήματα.
Το remake του κλασικού γουέστερν του Τζον Στέρτζες από τον Αντουάν Φούκουα απομακρύνεται περισσότερο από την αρχική έμπνευση, τους 7 Σαμουράι του Ακίρα Κουροσάβα, και προσθέτει στην οικεία, αμερικανική συνταγή του ξεκαθαρίσματος λογαριασμών στην Άγρια Δύση στοιχεία σπαγκέτι γουέστερν, σαφώς μεταγενέστερα της εκδοχής του 1960 με τον Στιβ Μακουίν και τον Γιουλ Μπρίνερ. Στην ουσία, τίποτα καινοτόμο δεν συμβαίνει στο γυαλισμένο πιστολίδι διαρκείας, με τα απαραίτητα, σχηματικά διαλείμματα ανάπτυξης χαρακτήρων και τις χριστιανικές παραμέτρους που συνηθίζουν ο Φούκουα και ο Γουόσινγκτον, μαζί και χωριστά, στις ταινίες τους. Το μοναδικό σασπένς, για όσους δεν θυμούνται, είναι ποιοι, εκτός από τον αναντικατάστατο, θα επιζήσουν από την τελική αναμέτρηση μεταξύ των ευσυνείδητων καθαρμάτων και της στρατιάς των απόλυτων καθαρμάτων, ηγέτης των οποίων είναι ο Πίτερ Σκάρσγκαρντ, που δεν έχει Θεό, ούτε όμως και ειρμό στα μονοδιάστατα λογύδριά του περί καπιταλισμού. VILLAGE RENTI 1,4,5,8,10 - VILLAGE MALL 7,8,13 VILLAGE PAGRATI 5 - VILLAGE FALIRO 7,8 - VILLAGE AG.DIMITRIOS 1 - ODEON MAROYSI 2 - ODEON STARCITY 6 - STER ILION 5 - STER TYMVOS 3 ΘΕΡΙΝΟ - ΑΕΛΛΩ ΘΕΡΙΝΟ,4 - ΑΘΗΝΑΙΑ ΘΕΡΙΝΟ - ΑΘΗΝΑΙΟΝ 2 - ΑΘΗΝΑΙΟΝ CINEPOLIS 1 - ΑΙΓΛΗ 2 - ΑΝΟΙΞΗ 1 - CINERAMA - ΕΛΛΗ - ΘΗΣΕΙΟΝ ΘΕΡΙΝΟ - ΚΗΦΙΣΙΑ 1 NANA 4,5 - ΤΡΙΑ ΑΣΤΕΡΙΑ 2 - ΦΙΛΙΠ ΘΕΡΙΝΟ - ΑΛΣΟΣ ΘΕΡΙΝΟ - ΜΑΡΙΛΕΝΑ ΘΕΡΙΝΟ - ΑΛΕΞ ΘΕΡΙΝΟ - ΑΜΑΡΥΛΛΙΣ ΘΕΡΙΝΟ - ΚΟΡΑΛΙ ΘΕΡΙΝΟ - ΜΑΡΙΑ ΕΛΕΝΑ ΟΝΑΡ - ΡΙΑ ΘΕΡΙΝΟ - ΣΙΝΕ ΓΕΡΑΚΑΣ - ΣΙΣΣΥ ΘΕΡΙΝΟ - ΧΛΟΗ ΘΕΡΙΝΟ ΟΝΕΙΡΟ ΘΕΡΙΝΟ - CINE ΒΟΤΣΑΛΑΚΙΑ ΘΕΡΙΝΟ
ΠΕΛΕ, Η ΓΕΝΝΗΣΗ ΕΝΟΣ ΘΡΥΛΟΥ Pele, the birth of a legend Σκηνοθεσία: Μάικλ και Τζέφρι Ζίμπαλιστ Η ιστορία της απίστευτης ζωής του Πελέ, ενός παίκτη-σύμβολο του «όμορφου παιχνιδιού», όπως αποκαλούσε ο ίδιος το ποδόσφαιρο, που ήρθε από το τίποτα για να αλλάξει τα πάντα.
Μια αφγανική Folia στην καρδιά των Εξαρχείων Ένας πρόσφυγας συστήνει στο ελληνικό κοινό τις νοστιμιές του Αφγανιστάν.
Κ
ουζίνες του κόσμου σίγουρα έχετε δοκιμάσει. Η ιταλική, η γαλλική, το κινέζικο και το σούσι είναι από τις πλέον δημοφιλείς. Η αφγανική όμως; Ο Ρεζά έφτασε στην Ελλάδα προκειμένου να γλιτώσει από τη φρίκη του πολέμου στο Αφγανιστάν και αφού εργάστηκε ως διερμηνέας, αποφάσισε να κάνει κάτι δικό του και να συστήσει στους Αθηναίους τις νοστιμιές της πατρίδας του. Η Folia, ένα παραδοσιακό αφγανικό μεζεδοπωλείο-εστιατόριο στην καρδιά των Εξαρχείων, σερβίρει καθημερινά πιάτα της αφγανικής κουζίνας που ο Ρεζά φτιάχνει και σερβίρει με πολύ μεράκι. Μικρός, αλλά ζεστός χώρος, με βασικό χαρακτηριστικό το ξύλο, τις ζωγραφιές στους τοίχους και τις κουρελούδες, σας μεταφέρει σε μια άλλη κουλτούρα και υπόσχεται μια γευστική εμπειρία που όμοιά της δεν θα βρείτε σίγουρα στην πόλη, αφού είναι και το μοναδικό στο είδος του. Στη Folia θα φάτε αφγανικές χειροποίητες λιχουδιές, όπως το μαντού (μικρές μπουκιές από ζύμη με γέμιση κοτόπουλο, κόκκινη σάλτσα, σος από γιαούρτι και βασιλικό), το φαλάφελ, το ρύζι με σαφράν και φραγκοστάφυλο, τα παραδοσιακά σουτζουκάκια και πολλά άλλα. Μεταξά Ανδρέα 11-9, Εξάρχεια, 210 3803840 www.facebook.com/Folia
Τα αδέλφια Τζεφ και Μάικλ Ζίμπαλιστ, που, για την ιστορία και μόνο, δεν έχουν συγγένεια με τον παλιό ηθοποιό Εφρέμ του τηλεοπτικού και τον Σαμ Ζίμπαλιστ, παραγωγό του Μπεν Χουρ του Γουίλιαμ Γουάιλερ, αρίστευσαν στον τομέα του ντοκιμαντέρ την τελευταία δεκαετία, κυρίως με το Favela Rising και το Two Escobars, και στην πρώτη τους απόπειρα στη μυθοπλασία δεν απομακρύνονται από τα ίδια θέματα, δηλαδή τη φτώχεια στη Νότια Αμερική και το ποδόσφαιρο, με φόντο τον οικογενειακό ιστό και τη σύγκρουση των τάξεων. Το Πελέ, η γέννηση ενός θρύλου αποκτά το μεγάλο του πρόβλημα μέσα στα πρώτα πέντε λεπτά, όταν στον τίτλο υπάρχει η λέξη «θρύλος», τα αρχικά πλάνα με τα ποδοσφαιρικά τερτίπια στο αεροπλανικό σε στυλ τζίνγκα μοιάζουν να ξεπήδησαν από διαφημιστικό της Nike ή της adidas και ο Πελέ είναι executive producer, συνεπώς άμεσα εμπλεκόμενος σε μια αγιογραφία με τις ευλογίες και τη συγκατάθεσή του. VILLAGE RENTI 3 - VILLAGE MALL 1 - ODEON GLYFADA 2 ODEON MAROUSI 1 - ODEON STARCITY 9 - ΓΑΛΑΞΙΑΣ 2
22.9.16 – lifo
45
22ο ΔΙΕΘΝΕΣ ΦΕΣΤΙΒΑΛ ΚΙΝΗΜΑΤΟΓΡΑΦΟΥ ΤΗΣ ΑΘΗΝΑΣ – ΝΥΧΤΕΣ ΠΡΕΜΙΕΡΑΣ
22 χρόνια Νύχτες Πρεμιέρας Το μεγάλο κινηματογραφικό event της πόλης.
Κινηματογράφος
Ο
46 lifo – 22.9.16
ι Νύχτες Πρεμιέρας γεννήθηκαν από μια αδιαπραγμάτευτη αγάπη για το σινεμά από θεατές για θεατές και φέτος, στην 22η διοργάνωσή τους, επιστρέφουν ανανεωμένες. Υπό την εποπτεία του Λουκά Κατσίκα, του νέου καλλιτεχνικού διευθυντή του Διεθνούς Φεστιβάλ Κινηματογράφου της Αθήνας, η 22η διοργάνωση θα παρουσιάσει πάνω από 150 ταινίες μεγάλου μήκους από όλο τον κόσμο αλλά και την Ελλάδα, τρία διαγωνιστικά τμήματα, ειδικά αφιερώματα, ντοκιμαντέρ και περισσότερες από 50 ελληνικές μικρού μήκους δημιουργίες. Σημαντική παροχή του φεστιβάλ είναι ότι για πρώτη φορά φέτος οι θεατές έχουν τη δυνατότητα να προμηθεύονται τα εισιτήριά τους για τις προβολές ηλεκτρονικά απ’ όπου κι αν βρίσκονται αλλά και από ένα μεγάλο δίκτυο συνεργαζόμενων καταστημάτων σε όλη την πόλη μέσω του viva.gr. Παράλληλα, για όλες τις ταινίες που τελειώνουν μετά τα μεσάνυχτα, οι θεατές, καθώς και νέοι χρήστες της εφαρμογής Taxibeat, θα δικαιούνται κουπόνια αξίας 10 ευρώ (δύο κουπόνια των 5 ευρώ για δύο διαδρομές) για να επιστρέψουν με ταξί στο σπίτι τους μετά το τέλος της προβολής. Πιστές στις απαιτήσεις του πολυπληθούς κοινού τους, οι φετινές Νύχτες Πρεμιέρας θα προβάλουν διαμάντια του ανεξάρτητου σινεμά, μια εκλεκτή σοδειά από τις πιο αναμενόμενες πρεμιέρες της χρονιάς, ταινίες που συνοδεύονται από βραβεία των μεγαλύτερων φεστιβάλ του κόσμου, πολυσυζητημένα ντοκιμαντέρ, μεταμεσονύκτιες προβολές και εξαιρετικά μουσικά φιλμ, συνοδεία πάντα αξέχαστων πάρτι που φέτος υπόσχονται μεγάλες εκπλήξεις. Από τα αφιερώματα ξεχωρίζουμε
την «Αισθηματική Αγωγή του Νίκου Τριανταφυλλίδη». Υπήρξε ιδιοκτήτης του Gagarin, ενός συναυλιακού χώρου που έχει αφήσει ανεξίτηλο το στίγμα του στην τέχνη και στην ψυχαγωγία της αθηναϊκής νύχτας. Υπήρξε φίλος και συνεργάτης του φεστιβάλ. Πάνω απ’ όλα, όμως, ο αισθηματίας Νίκος Τριανταφυλλίδης υπήρξε πιστός υπηρέτης ενός εναλλακτικού ελληνικού σινεμά που βρισκόταν μακριά τόσο από την εμπορική λαϊκή κωμωδία όσο και από τις αισθητικές επιρροές του Νέου Ελληνικού Κινηματογράφου. Στο πλαίσιο του αφιερώματος που διοργανώνει προς τιμήν του Νίκου Τριανταφυλλίδη το 22ο Διεθνές Φεστιβάλ Κινηματογράφου της Αθήνας θα προβληθεί σχεδόν το σύνολο του έργου του. › 2014 Οι Αισθηματίες › 2001 Screamin’ Jay Hawkins: I put a spell on me › 1999 Μαύρο Γάλα › 1998 Tuxedomoon, no tears
› 1997 Το παλτό › 1996 Ράδιο Μόσχα › 1993 Τα σκυλιά γλείφουν την καρδιά μου › 1991 Momus: Amongst women only Minority Report: Το σινεμά αγκαλιάζει τις μειονότητες. «Επίκαιρο όσο ποτέ». Αυτός είναι ο συνήθης χαρακτηρισμός που σπεύδουμε να δώσουμε σε οτιδήποτε μας αφορά σε τρέχοντα χρόνο. Κόντρα, όμως, στην κατά γενική ομολογία καταχρηστική της επανάληψη, η επίκληση της φράσης όσον αφορά ζητήματα που άπτονται των μειονοτήτων περιττεύει. Πολύ απλά γιατί κάθε φορά που εγκύπτουμε στα προβλήματα και τις ανάγκες μιας μειονότητας, το επίκαιρο και επιτακτικό του πράγματος είναι –ή θα όφειλε να είναι– αυτονόητο. Ο κινηματογράφος διατηρεί σταθερά οξυμένο το ενδιαφέρον του για τις μειονοτικές ομάδες. Και το 22ο Διεθνές Φεστιβάλ Κινηματογράφου της Αθήνας - Νύχτες Πρεμιέρας επιλέγει να παρουσιάσει ένα ξεχωριστό αφιέρωμα στα πολλαπλά πρόσωπα της διαφορετικότητας μέσα από επτά δωρεάν προβολές νέων αλλά και κλασικών ταινιών οι οποίες φιλοξενούνται στην Ταινιοθήκη της Ελλάδος. Στο πλαίσιο του «Minority Report» προβάλλεται για πρώτη φορά στην Ελλάδα η ψηφιακά αποκατεστημένη, director’s cut εκδοχή της Πύλης της Δύσης του Μάικλ Τσιμίνο, που αφορά το μαζικό, φυλετικής και ταξικής χροιάς έγκλημα στο Ουαϊόμινγκ του 19ου αιώνα με θύματα μετανάστες εργάτες, καθώς επίσης και το αριστουργηματικό μελόδραμα του Ράινερ Βέρνερ Φασμπίντερ Ο φόβος τρώει τα σωθικά, με θέμα τον εναντιωμένο στις ρατσιστικές προκαταλήψεις έρωτα μεταξύ μιας μοναχικής χήρας κι ενός νεαρού μετανάστη. Το Ωραίο μου πλυντήριο του Στίβεν Φρίαρς εστιάζει, επίσης, μοναδικά στην επουλωτική ιδιότητα του έρωτα μέσα από το αντισυμβατικό love story ανάμεσα σε έναν αριβίστα νεαρό Πακιστανό κι έναν ατίθασο Λονδρέζο. Στις πρεμιέρες του αφιερώματος περιλαμβάνεται το Soy Nero του Ράφι Πιτς, το οποίο πραγματεύεται τον αγώνα ενός μεγαλωμένου στις ΗΠΑ νεαρού Μεξικανού να κερδίσει την πράσινη κάρτα μέσω της κατάταξής του στον αμερικανικό στρατό. Ο Διαμεσολαβητής του Ίαν Ολντς αποτυπώνει την αβάσταχτη ματαίωση ενός ανθρώπου δίχως πατρίδα, ενώ το road movie Κόκκινο Χαλί από την Ελβετία, που θα προβληθεί παρουσία των σκηνοθετών Κανταράμα Γκαχιγκίρι και Φρεντ Μπεϊγίφ, αγγίζει το όνειρο μιας παρέας παιδιών από τις φτωχογειτονιές της Λωζάννης να πάνε την ταινία τους μέχρι τις Κάννες. Πέρα, όμως, από την ανασκευασμένη πραγματικότητα της μυθοπλασίας, το αφιέρωμα δεν θα μπορούσε να μη δώσει χώρο και λόγο στο σινεμά τεκμηρίωσης. Έτσι, το μεσαίου μήκους ντοκιμαντέρ της Αριάδνης Κουτσαύτη, Μη με φωνάζεις ξένο, θα αναλάβει να μας φέρει σε άμεση επαφή με τη σύγχρονη οδύσσεια του προσφυγικού ζητήματος και θα προβληθεί μαζί με το Sam Roma - Είμαστε Τσιγγάνοι της Μαρίνας Δανέζη, παρουσία των δύο νεαρών δημιουργών. Το αφιέρωμα «Minority Report: Το σινεμά αγκαλιάζει τις μειονότητες» ενισχύεται/ υλοποιείται στο πλαίσιο του επιχειρησιακού προγράμματος «Ανάπτυξη ανθρώπινου δυναμικού, εκπαίδευση και διά βίου μάθηση» και συγχρηματοδοτείται από την Ευρωπαϊκή Ένωση (Ευρωπαϊκό Κοινωνικό Ταμείο) και από εθνικούς πόρους.
22.9.16 – lifo
47
διηγηματα-κομικ
από την τίνα μανδηλαρά
Βιβλίο
Η
48 lifo – 22.9.16
Ο Γκαρσία Μάρκες χορεύει ντίσκο Τόσο τα διηγήματα όσο και το αυτοβιογραφικό «Γκάμπο» ξαναθυμίζουν γιατί ο ονειρικός κόσμος του Γκαμπριέλ Γκαρσία Μάρκες αποτυπώνει με τον πιο πιστό τρόπο μια αδιανόητη και ξέφρενη γιορτή με έναν και μόνο προσκεκλημένο: τον ίδιο τον άνθρωπο.
ποίηση έχει πιο πολλή λογική από τη ζωή και ξέρει να ψάλλει το μεγαλείο του πόνου. Ξέρει όμως, σε αντίθεση με ό,τι νομίζεται, και τι θα πει χαρά, ποτίζει κάθε απρόσκλητη ενέργεια που μας κάνει να καταλαβαίνουμε ότι εν τέλει είμαστε ζωντανοί. Μοιάζει δηλαδή, τουλάχιστον στην περίπτωση του Γκαμπριέλ Γκαρσία Μάρκες, να είναι απολύτως ενσαρκωμένη – απόδειξη πως κάθε εξωφρενική λεπτομέρεια ουσιαστικά επιβεβαιώνει ποιητικά το πραγματικό. Το είχε πει και ο ίδιος στον λόγο του στη σουηδική Ακαδημία όταν παρέλαβε το Νόμπελ: «Η μόνη απτή απόδειξη για την ύπαρξη του ανθρώπου είναι η ποίηση». Ακόμα περισσότερο εμφανής η εκτόξευση της ποίησης σε καθημερινή έκφραση είναι στα διηγήματά του, στα διάσπαρτα αυτά διαμάντια γεμάτα με ποιητικά περιστατικά που ξεφεύγουν από τον χωρόχρονο, τινάζουν στον αέρα τη λογική και κάνουν τον αναγνώστη, ακολουθώντας τον παράφορο συγγραφέα, να θέλει να χορέψει ντίσκο με τις λέξεις – έναν ξέφρενο, φωτισμένο με χιλιάδες ασημένιες μπάλες ρυθμό πάνω από τη γη σαν να ίπταται, όπως οι ήρωές του, μέσα στα μπαρ, στην καρδιά των μπουρδέλων, στην άκρη της μεσαυλής, στις υγρές παρυφές της πόλης. Δεν είναι θέμα ανάλυσης αλλά ενός πάρτι που μόνο η λογοτεχνία ξέρει να στήνει με αυτό τον τρόπο – και ο Γκάμπο φαίνεται πως το διασκέδαζε πραγματικά. Αυτό σίγουρα συνέβαινε όταν τολμούσε να βάζει στη θέση ενός σκληροτράχηλου φονιά (;) μια πόρνη, που μοναδικό τεκμήριο της ενοχής της μπορούσε να είναι το ότι δεν έφτασε στην ώρα της στο μπαρ, και τον υποψήφιο εραστή της, που η ενδεχόμενη συνενοχή του προκύπτει από την μπριζόλα που την ταΐζει με περισσή τρυφερότητα (Η γυναίκα που έφτανε στις έξι). Όχι τυχαία, το μόνο που γνωρίζει από την ιστορία ο αναγνώστης είναι πως το όνομα του ζηλιάρη μπάρμαν είναι Χοσέ (άραγε, μήπως η ίδια η πόρνη δεν θα μπορούσε να είναι μια νέα Κάρμεν;). Οι ήρωες, που είναι πάντα μοιραίοι με έναν γήινο και ταυτόχρονα ονειρικό τρόπο αλλά και πάντα ηρωικοί, μπορούν να ξεφεύγουν από τη δυνατότητα της τάξης τους. Στον πολιτικοερωτικό κόσμο του Γκαρσία Μάρκες η διακήρυξη των δικαιωμάτων κάθε τάξης, κάθε φτωχού και ταπεινού ηχεί σαν ένδοξη έναρξη μιας ατελείωτης γιορτής, ανθρώπινα ταιριασμένης με την άβυσσο της ύπαρξης, πολύ μακριά όμως από οποιαδήποτε μιζέρια (ο μοναδικός συγγραφέας που δεν αφήνει κανένα περιθώριο στη δυστυχία). Αντίστοιχα, πάλι, και ο θάνατος που είναι παντού κραταιός δεν οδηγεί στη θλίψη αλλά στην ανάγκη για όλο και περισσότερη ζωή, αφού κανείς δεν ξέρει πού καταλήγει η ψυχή, πού κατοικούν τα φαντάσματα και πού αρχίζει ο καθημερινός βίος. Εκπληκτικά είναι, εν προκειμένω, τα διηγήματα που αφορούν αυτό το μεταίχμιο ζωής και θανάτου για το οποίο έγραφε ο Γκαρσία Μάρκες την πρώτη συγγραφική του περίοδο (όπως η Τρίτη Παραίτηση, το εντελώς καφκικό Η Εύα βρίσκεται μέσα στον γάτο της αλλά και το Άλλο πλευρό του θανάτου). Τα πιο αλλόκοτα και λαϊκότροπα στοιχεία στον Γκαρσία Μάρκες αποκτούν άλλωστε τα χαρακτηριστικά μιας εμβληματικής αλληγορίας, όπως επί παραδείγματι συμβαίνει με την Κηδεία της Μεγάλης Μάμα, ένα παράδοξο αφήγημα για τον ολοκληρωτισμό, αφιερωμένο σε όλους τους υπέροχους «άπιστους» του κόσμου, γραμμένο σε μια στιγμή που το «έθνος ταρακουνήθηκε πέρα ως πέρα» αλλά και «ξαναβρήκε την ισορροπία του» ακριβώς τη στιγμή που ακόμα και ο Πάπας φάνηκε να ίπταται στους ουρανούς – εκείνη την αλλόκο-
τη στιγμή ο νομπελίστας συγγραφέας επέλεξε να αφηγηθεί την ιστορία της Μεγάλης Μάμα, της πιο πλούσιας και διάσημης ματρόνας του κόσμου. Πρόκειται για ένα συγκλονιστικής κοπής διήγημα που προαλείφει για την άφιξη των επόμενων μυθιστορημάτων: κραταιά είναι εδώ και η παρουσία του συνταγματάρχη Αουρελιάνο Μπουενδία, παρούσα η πόλη του Μακόντο, η ατμόσφαιρα της πολιτικής έντασης («ο θάνατος είχε αγγίξει τη δημόσια τάξη»), η έκρηξη των αισθημάτων που καταργεί τον χωρόχρονο. Γενικά μιλώντας, σε καθένα από τα αριστουργηματικά διηγήματα που περιλαμβάνονται στη συλλογή Γκαμπριέλ Γκαρσία Μάρκες, Άπαντα Διηγήματα, που έχει αποδώσει η πιστή του μεταφράστρια, ο άνθρωπος που μοιάζει να κατοικεί μέσα στο σύμπαν του Μάρκες, η Κλαίτη Σωτηριάδου, και κυκλοφορεί από τις εκδόσεις Νεφέλη, μπορεί να ανακαλύψει κανείς το πάντα γνώριμο σπίτι με τους αλλόκοτους επισκέπτες και ερωτευμένους που περιμένουν ο ένας τον άλλο στην αιωνιότητα, τους ζωντανούς-νεκρούς που κινούνται ανάμεσα σε πεταλούδες, τζιτζίκια και τριαντάφυλλα, τις ατελείωτες πολιτικές συγκρούσεις. Η αλληγορία παραμένει το βασικό ποιητικό όπλο του σπουδαίου λογοτέχνη και αφηγητή Γκαρσία Μάρκες αλλά και η απάντησή του στην ανάλγητη απροσδιοριστία της ζωής. Όπως ο αγαπημένος του, ο Κάφκα, ο οποίος επίσης αποθέωσε τη μικρή φόρμα, ο ίδιος δείχνει να υποτάσσεται με τον πιο ποιητικό τρόπο στο εσωτερικό παραλήρημα της φαντασίας που μπορεί να κρύβεται ή να επιβάλλεται στον κόσμο. Σχεδόν πραγματικά σε πείθει ότι τα κα-
βούρια μπορούν να ανεβαίνουν στο κρεβάτι ή ότι ένας γέρος με τεράστια φτερά από «διαστημική νυχτερίδα» μπορεί και προσγειώνεται σε ένα κοτέτσι «ανάμεσα σε φλούδια από φρούτα και αποφάγια». Αλλά σίγουρα δεν χρειάζεται να πείσει, παρά μόνο να αποπλανήσει, όταν μιλάει για τη δύναμη του έρωτα. Ποιος ερωτευμένος δεν ξέρει παρά μόνο ένα σύνθημα, έναν κώδικα και μία γλώσσα που μόνο ο άλλος αναγνωρίζει, ποιος δεν αντικρίζει τον άλλον με ένα συγκεκριμένο βλέμμα και με μάτια μοναδικά, με αυτά τα «μάτια γαλάζιου σκύλου» από το ομώνυμο διήγημα, που είναι πέρα από τα όνειρα, από την πραγματικότητα και από τη λειτουργία της ίδιας της μνήμης και που, εν τέλει, μόνο οι δυο ερωτευμένοι αναγνωρίζουν ο ένας στον άλλο; Υπέροχη και η νουβέλα Η απίστευτη και θλιβερή ιστορία της αθώας Ερέντιρα και της άσπλαχνης γιαγιάς της που τόσο αγαπήθηκε στη χώρα μας, όπως και όλες οι μικρές ιστορίες που ενέχουν διάσπαρτα τα αυτοβιογραφικά στοιχεία μιας επίσης συγκλονιστικής ζωής. Άλλωστε, και ο γεννημένος το 1927 στην Αρακατάκα, μια μικρή πόλη της Κολομβίας προς τις ακτές της Καραϊβικής, Γκαρσία Μάρκες το είχε δηλώσει, πως η εμπειρία του στον τόπο καταγωγής του επιβεβαίωνε με πολλαπλούς τρόπους την αχαλίνωτη φαντασία του. Σημαντικό ρόλο έπαιξαν εδώ και οι ιστορίες που αφηγούνταν ο παππούς του από τον εμφύλιο πόλεμο που μάστιζε τη χώρα τον 19ο αιώνα αλλά και η εμβληματική παρουσία της γιαγιάς του, η οποία αντικατέστησε τη μονίμως απούσα μητέρα του. Πανταχού παρούσα και η πιστή έως το τέλος σύντροφός
γκαμπριέλ γκαρσία μάρκες Άπαντα Διηγήματα
Μτφρ.: Κλαίτη Σωτηριάδου Εκδόσεις Νεφέλη Σελ.: 506
του Μερσέδες, που περίμενε κι εκείνη στωικά τον δημοσιογράφο και συγγραφέα αρραβωνιαστικό της να επιστρέψει από τα ταξίδια στην Ευρώπη και του στάθηκε στις οικονομικές του περιπέτειες. Όλα αυτά δίνονται με ανάγλυφες εικόνες που ενσωματώνουν σε μια σπειροειδή αφήγηση το φανταστικό με το πραγματικό στο συναρπαστικό graphic novel Γκάμπο που κυκλοφορεί από τις εκδόσεις Ίκαρος, και πάλι σε απόδοση Κλαίτης Σωτηριάδου, με ανάγλυφη την παρουσία των πεταλούδων στο εξώφυλλο και με μια αισθητική που παραπέμπει στα κόμικς μιας άλλης εποχής. Γραμμένο από τον Όσκαρ Παχόντα, σε σχέδιο των Μιγκέλ Μπούστος, Φελίπε Καμάργο Ρόχας και Τατιάνα Κόρδομπα, το βιογραφικό αυτό κόμικ ξαναζωντανεύει τα πολιτικά γεγονότα που συγκλόνισαν την εποχή του Κολομβιανού συγγραφέα, την απεργία των μπαμπακεργατών και τη βίαιη και αιματηρή πάταξή της από τους εργοστασιάρχες στη χώρα του – αλλά κυρίως αναδεικνύει όλες τις λεπτομέρειες της συγγραφής του εμβληματικού του βιβλίου Εκατό χρόνια μοναξιά. Βλέποντας ο αναγνώστης πώς εμπνεύστηκε ο Γκαρσία Μάρκες αυτό το «θεολογικό έπος μεταποιημένο σε ανθρώπινη τραγωδία», όπως έγραφε χαρακτηριστικά ο Θανάσης Τριαρίδης για τα Εκατό χρόνια μοναξιά, αντιλαμβάνεται την άμεση σύνδεση του συγγραφέα με τα γεγονότα της ζωής του. Το κόμικ κλείνει με την απονομή του βραβείου Νόμπελ το 1982 και ένα παράρτημα για τις βιογραφίες του Γκάμπο .
oscar pantoja, miguel bustos, felipe camargo, tatiana cordoba
Γκάμπο-Γκαμπριέλ Γκαρσία Μάρκες Αναμνήσεις μιας μαγικής ζωής Μτφρ.: Κλαίτη Σωτηριάδου Εκδόσεις Ίκαρος Σελ.: 180
22.9.16 – lifo
49
50 lifo – 22.9.16
Radio Bookspotting από τον γιώργο-ίκαρο μπαμπασάκη
Ο φωτογράφος της περιπέτειας Για το βιβλίο Σεμπαστιάο Σαλγάδο. Ορυχεία. Από τις πιο φημισμένες φωτογραφίες του είναι αυτή του ανοιχτού ορυχείου χρυσού: Σέρα Πελάδα, επαρχία Παρά, Βραζιλία, 1986. Ένα ορυχείο που ανακαλύφθηκε το 1980 και προκάλεσε πυρετό χρυσοθηρίας. Εκατοντάδες, χιλιάδες άνθρωποι σε μια τεράστια τρύπα μοχθούν εθελοντικά, δίχως να είναι σκλάβοι κανενός, παρά μόνον του πόθου τους να πλουτίσουν. Διαβιούν όλοι μαζί σ’ ένα εργοτάξιο, σε καλύβες. Κοιμούνται σε αιώρες. Άντρες, όλοι. Για να δουν γυναίκα πρέπει να διανύσουν σαράντα και πενήντα χιλιόμετρα. Απαγορεύεται το αλκοόλ. Κυριαρχεί μια αδυσώπητη, υπόγεια βία. Καθένας ζει εγκλωβισμένος στο όνειρό του. Σιτίζονται επαρκώς: κρέας, λαχανικά, ρύζι, μανιόκα (ένα πολύ θρεπτικό κονδυλώδες φυτό). Βλέποντας τη φωτογραφία του ορυχείου, χάνεις την αίσθηση του χρόνου. Μεταφέρεσαι στην αρχαιότητα, στην Αίγυπτο των πυραμίδων, στο Άουσβιτς του Ολοκαυτώματος, παντού όπου οι μάζες εξευτελίζονται, λεηλατούνται, υποβιβάζονται. Παντού όπου ο άνθρωπος ως αυτόνομη προσωπικότητα φθίνει, αφανίζεται, σβήνει. Ο φωτογράφος Σεμπαστιάο Σαλγάδο (Sebastiao Salgado) φωτογραφίζει τις μάζες για να μας θυμίσει τον άνθρωπο, φωτογραφίζει μεμιάς εκατοντάδες απρόσωπα κορμιά για να εξάρει τη σημασία του προσώπου, του βλέμματος. Φοράω πάντοτε χακί όταν δουλεύω. Το ντοκιμαντέρ Το αλάτι της γης του Βιμ Βέντερς έφερε κοντά μας τον φωτογράφο από τη Βραζιλία. Ακούμε τη βελούδινη φωνή του, τα προσεκτικά και κομψά γαλλικά του, τις ζυγιασμένες προσεκτικά λέξεις του. Και τώρα το βιβλίο Από τη γη μου στη Γη (μτφρ. Κατερίνα Σχινά, εκδ. Στερέωμα) μας συστήνει, σε πρώτο πρόσωπο μάλιστα, όλο τον πλούτο αυτού του εξαιρετικού ανθρώπου. Μαθαίνουμε πώς μεγάλωσε και τι τον συνεπήρε, πώς εντάχθηκε στην άκρα αριστερά της χώρας του και πώς γνώρισε την παντοτινή γυναίκα, σύντροφο, ερωμένη, συνεργάτιδά του, τη Λέλια Δελουίζ Ουόνικ Σαλγάδο. Μαθαίνουμε ότι γεννήθηκε το 1944, στην επαρχία Μίνας Ζεράις, σε μια φάρμα που την αρδεύει ο ποταμός Ρίο Ντόσε, και ότι
ήδη από την παιδική του ηλικία τον κατέκλυζαν οι εικόνες, αυτό το ιδιαίτερο φως που τον συνοδεύει σε όλη του τη ζωή. «Γεννήθηκα με εικόνες από έναν βαρύ ουρανό», λέει, «που τον διαπερνά το φως. Αυτό το φως έχει εισβάλει στις εικόνες μου. Στην πραγματικότητα, βρισκόμουν μέσα στις εικόνες μου πριν καν αρχίσω να τις δημιουργώ». Παρατάω την οικονομία. Ήταν στο Λονδίνο, το 1973. Ο Σαλγάδο είναι περιζήτητος οικονομολόγος, ζει άνετα σε ένα μεγάλο διαμέρισμα στο Χάιντ Παρκ, έχει μια λαμπρή σταδιοδρομία μπροστά του, κυκλοφορεί με ένα σπορ Triumph. Κι όμως, το στοίχημα το κερδίζει η δημιουργικότητα. Αποφασίζουν με τη Λέλια να προσηλωθούν στη μαγεία και στη δύναμη των εικόνων. «Παρατάω την οικονομία» θα πει. Επιστρέφουν στο Παρίσι, μένουν σε μια μικρή κάμαρα (το βράδυ υπνοδωμάτιο, την ημέρα φωτογραφικό εργαστήρι) και επενδύουν ό,τι οικονομίες έχουν σε φωτογραφικό εξοπλισμό. Αποκτά μια Leica –αυτό το πραγματικά μεγαλειώδες μηχάνημα–, ένα «θαυμάσιο περιστρεφόμενο εμφανιστήριο και έναν επαγγελματικό μεγεθυντή που χρησιμοποιούμε ακόμα και σήμερα». Και η περιπέτεια αρχίζει. Ο Σαλγάδο, πάντα με τη Λέλια στο πλάι του, ταξιδεύει παντού, αφού οργανώνει με εξαντλητική φροντίδα το πρόγραμμά του, και πασχίζει να ανακαλύψει «νησίδες πλούτου» (ίσον ψυχική γενναιοδωρία, ευγένεια, βαθιά ανθρωπιά, αλληλεγγύη, έρωτα, μέριμνα, αγάπη) μέσα σε ωκεανούς φτώχειας. Θα καταγράψει τον μόχθο στο συνταρακτικό λεύκωμα Εργάτες ή το Χέρι του ανθρώπου, επισκεπτόμενος και φωτογραφίζοντας ναυπηγεία, χαλυβουργεία, ορυχεία. «Η φωτογραφία μου», λέει ο Σαλγάδο, «δεν είναι μια μορφή ακτιβισμού, δεν είναι ένα είδος στράτευσης, δεν είναι καν επάγγελμα. Είναι η ίδια μου η ζωή. Λατρεύω τη φωτογραφία, να φωτογραφίζω, να καδράρω, να παίζω με το φως. Μου αρέσει να ζω με τους ανθρώπους, να παρατηρώ τις κοινότητές τους, και τώρα τελευταία τα ζώα, τα δέντρα, τις πέτρες. Η φωτογραφία μου είναι όλα αυτά και δεν μπορώ να ισχυριστώ ότι οι αποφάσεις που με οδηγούν να πάω εδώ ή εκεί είναι λογικές. Είναι μια ανάγκη που πηγάζει από τα βάθη του εαυτού μου. Είναι ο πόθος να φωτογραφίσω που με ωθεί να ξαναφύγω. Να δω κάτι άλλο, κάπου αλλού. Να ψάξω γι’ άλλες εικόνες. Να τραβήξω ξανά και ξανά καινούργιες φωτογραφίες».
sebastiao salgado
Από τη γη μου στη Γη Μτφρ.: Κατερίνα Σχινά Εκδόσεις Στερέωμα Σελίδες: 176
radiobookspotting.blogspot.gr/
22.9.16 – lifo
51
TAste of the week
Μόνο ελληνική κουζίνα Στο ολοκαίνουργιο Balcony και στον κλασικό Βαρδή.
skinos mastiha
Βγες
aπο τη νικη μηταρεα
επιτέλους
Ένα ελληνικό λικέρ, το Skinos Mastiha Spirit, προσφέρει ωραίες ιδέες όταν το ταιριάξετε με τόνικ, δημιουργώντας έτσι το Skinos Tonic. Η γεύση και τα αρώματα της μαστίχας συνδυάζονται όμορφα με τη δροσιά του τόνικ και παρατείνουν την καλοκαιρινή μας διάθεση. Η φιάλη Limited Edition 2016 συνδυάζει τη μοντέρνα αισθητική με την παράδοση και την ιστορία αυτού του ποτού.
52 lifo – 22.9.16
μαντίνεια μποσινάκη
r Διασχίζοντας τον πεζόδρομο της Μακρυγιάννη, θα δείτε το Balcony σε ένα εκπληκτικό νεοκλασικό κτίριο του 1920. Στον πρώτο όροφο σας περιμένει ένας όμορφος χώρος, με το χρώμα της ελιάς να κυριαρχεί στους τοίχους και γήινα χρώματα στα έπιπλα. Στο επόμενο επίπεδο έχει στηθεί το κομψό μπαρ με την ξύλινη οροφή και το λιτό μπαλκόνι, με θέα τα γοητευτικά κτίρια της γειτονιάς των περασμένων δεκαετιών, μια ανάσα από το Μουσείο της Ακρόπολης. Τρεις φίλοι νέοι, με εμπειρία στον χώρο της εστίασης, αποφάσισαν να ενώσουν τις δυνάμεις τους, επιβεβαιώνοντας καθημερινά στη σάλα του εστιατορίου τους ότι είναι «μάχιμοι». Ο σεφ Νίκος Φωτιάδης ανέλαβε την επιμέλεια του μενού και στην κουζίνα μαγειρεύουν με τέχνη και κέφι οι Χρήστος Τζαβαράκος και Θανάσης ΑνΗ σαλα δριτσόπουλος ελληνικά πιάτα. Δοκιμάστε οπωσδήποτε του Balcony τα παραδοσιακά μανιάτικα τσαΐτια. Πρόκειται για λεπτές, φίνες χορτόπιτες, απολαυστικές και ανάλαφρες, που ψήνονται στη σχάρα και σερβίρονται με λαδολέμονο μάραθου (€7). Φύλλο χειροποίητο και γέμιση με το άγριο χόρτο καβουράκι –είδος ραδικιού– που φυτρώνει στα βουνά της Μάνης. Η κρύα ποντιακή γιαουρτόσουπα που φιγουράρει πρώτη-πρώτη στο μενού αξίζει την προσοχή και τη δοκιμή (€4). Είναι μια παραδοσιακή σούπα του Πόντου που λέγεται «τανωμένος τσορβάς» και γίνεται με κορκοτό, δηλαδή σπασμένο σιτάρι, κρεμμύδι τσιγαρισμένο και μπόλικο δυόσμο, που είναι και ο πρωταγωνιστής. Ο Νίκος Φωτιάκρεασ νεροβουβαλου δης της προσθέτει στο τέλος το γιαούρτι που της χαρίζει τη δροσιά του. Οι λάτρεις του τυριού θα υποκλιθούν στην τριπλέτα σαγανάκι που
Ένα κρασί που σε κερδίζει με τις χάρες του είναι η ΠΟΠ Μαντίνεια 2015 Μποσινάκη, με λαμπερό γκριζοπράσινο χρώμα και απαλές σομόν ανταύγειες. Στη μύτη γοητεύουν τα έντονα αρώματα νυχτολούλουδου και λεμονόφυλλων, καθώς και νότες αρμπαρόριζας. Στο στόμα είναι τραγανό, πλούσιο, με αρώματα από περγαμόντο, λιβάνι και νότες από γλυκό τριαντάφυλλο. Διακρίνεται για την υψηλή οξύτητα και τη μακρά επίγευση. Πίνεται ευχάριστα και συνοδεύει πράσινα λαχανικά, λαδερά, τηγανητά μεζεδάκια, λευκά τυριά και συνδυάζεται ωραία με ψάρια και θαλασσινά. Μπορείτε να το απολαύσετε και ως απεριτίφ.
συνοδεύεται με τσάτνεϊ ντομάτας (€8). Εντυπωσιακό το πιάτο με τη γραβιέρα καλυμμένη με φιστίκι Αιγίνης, τη φέτα ραντισμένη με σουσάμι και το ταλαγάνι μαζί με βότανα. Κάθε τυρί αποκαλύπτει τη γευστική του χάρη. Από τις πέντε σαλάτες του μενού την προσοχή μου τράβηξε αυτή με την περίεργη ονομασία Σανός (€6). Τις διευκρινίσεις ανέλαβε να κάνει ο Χάρης Μιχαλάκης, Μανιάτης την καταγωγή, ένας από τους ιδιοκτήτες: «Το έφτιαχνε η γιαγιά μου. Πρόκειται για ένα είδος αγριοράδικου που στεγνώνει σε δροσερό μέρος και μετά περνιέται από κλωστή και κρεμιέται. Γίνονται βραστά και τα έχουν όλο τον χρόνο». Είναι ωραίο να ανακαλύπτεις την παράδοση που κρύβει τη σοφία των παλιών και ακόμη ωραιότερο να βλέπεις νέους ανθρώπους να την ενστερνίζονται στην κουζίνα τους. Οι σπιτικές χειροποίητες γκόγκιζες που τις τιμούν σε διάφορες περιοχές της Πελοποννήσου εδώ σερβίρονται με φρέσκια ντομάτα, βασιλικό, λίγο βούτυρο καμένο, τσιγαρίδες και ξερή μυζήθρα (€8,50). Αποτελούν μια γευστική πρόταση στην κατηγορία του ζυμαρικού. Το κρέας του νεροβούβαλου Κερκίνης ψήνεται στη σχάρα και σερβίρεται κομμένο σε λεπτές φέτες με συνοδεία κρεμμυδιών γεμισμένων με κόκκινο λάχανο, κρούστα γιαουρτιού με σαφράν και πέταλα πατάτας γεμιστά με γλυκόξινο κόλιανδρο και μια ιδέα φρέσκο κρεμμυδάκι (€21). Το κρέας του νεροβούβαλου είναι χωρίς λίπος, έρχεται ωραία ψημένο, αλλά να έχετε υπόψη ότι είναι σχετικά σκληρό. Κρατήστε χώρο για τα επιδόρπια: σιμιγδαλένιος χαλβάς με παγωτό κανέλας και σάλτσα φράουλας (€4) και ελληνικού τύπου cheese cake με βάση τσουρέκι και γλυκό ντοματάκι (4). Στο Balcony, εκτός από το φαγητό, θα απολαύσεις και την αληθινή φιλοξενία. ☛ Balcony, Βεΐκου 1, Κουκάκι, 211 4118437
Παραδοσιακό είναι σίγουρα, με ιστορία που ξεκινάει από το 1922. Είναι όμως ασυναγώνιστο, χάρη στα μαγειr
ρέματα με τα οποία καταπιάνονται με συνέπεια η κυρία Μαρία και οι τρεις κόρες της, η Νατάσα, η Άρτεμις και η Έφη. Ο λόγος για τον Βαρδή, μια αυθεντική ταβέρνα στον Υμηττό. Στην αυλή με τα γιασεμιά πίνουμε το κρασί που γεμίζει από τα βαρέλια που βρίσκονται στο τεράστιο υπόγειο. Μάλιστα, η μια πλευρά της αυλής έχει γυάλινο δάπεδο και μπορείς να τα χαζεύεις. Πρόκειται για βαρέλια τριών τόνων «που έφερε ο παππούς Βαρδής», εξηγεί η Άρτεμις και συμπληρώνει η Νατάσα: «Κάθε βαρέλι έχει ένα πορσελάνινο νούμερο. Θυμάμαι που όταν ήμασταν μικρές βοηθούσαμε τους γονείς μας να τα πλύνουν. Συνεχίζουμε και τώρα, βάζουμε μούστο και φτιάχνουμε το δικό μας κρασί». Στο τραπέζι προσγειώνονται καλτσούνια που γυαλίζουν από το μέλι και είναι γεμισμένα με ανθότυρο (€3,80). Το φύλλο τους είναι τραγανό και η γλυκιά κι αλμυρή γέμιση πεντανόστιμη. Στη ζεστή και οικεία ατμόσφαιρα η κυρία Μαρία αναπολεί και αφηγείται την ιστορία της οικογενειακής ταβέρνας. «Ο παππούς Βαρδής ήρθε από την Κρήτη το 1919 και δούλευε τραβαγιέρης στα τραμ. Ξεκίνησε την ταβέρνα δίπλα στο καμαράκι όπου έμενε. Σε τσιγαριαστο κατσικι αυτό το καμαράκι γεννήθηκε ο γιος του Αντώνης, ο άντρας μου. Εγώ ήμουν η κόρη του καλύτερου φίλου του Βαρδή και με τον άντρα μου ερωτευτήκαμε από παιδιά. Αναλάβαμε την ταβέρνα κι εγώ ανακάλυψα την αγάπη μου για τη μαγειρική». Επικεφαλής της κουζίνας παραμένει σταθερά η κυρία Μαρία, έχοντας στο πλευρό της τις φιλόξενες κόρες της. Οι κολοκυθοκεφτέδες (€3,80) βγαίνουν από το τηγάνι τσιτσιριστοί, μοσχοβολώντας δυόσμο. Τα αμπελοφάσουλα (€4,50), βρασμένα τόσο όσο να κρατάνε τη ζωντάνια τους, με μπόλικο λεμονάκι και καλό ελαιόλαδο, πρόσφεραν μια όμορφη σαλάτα εποχής. Ακολούθησε το ψητό μοσχαρίσιο συκώτι (€7,90), ένας θεσπέσιος μεζές, και από δίπλα οι φρέσκες τηγανητές πατάτες. Το τσιγαριαστό κατσικάκι (€7,80), με τη μελωμένη κρασάτη σάλτσα του, ήταν εξαιρετικό. Στο διπλανό τραπέζι η παρέα τρώει με όρεξη τη φάβα, τα τηγανητά κολοκυθάκια και το φρέσκο τηγανητό μπακαλιαράκι. Εδώ, στη γοητευτική ταβέρνα του Βαρδή, θα δοκιμάσεις εύγευστη μαμαδίστικη κουζίνα, αρχίζεις να τρως και ξεχνάς να βάλεις όριο. Όλα απλά, αληθινά, νοικοκυρεμένα. Στο τέλος θα σε τρατάρουν γιαούρτι με το δικό τους γλυκό σταφύλι. «Ο πελάτης ήρθε επίσκεψη στο σπίτι μας και θέλουμε να φύγει ευχαριστημένος» λέει με χαμόγελο η Άρτεμις. Τα χειμωνιάτικα βράδια τους μεζέδες συνοδεύουν οι μουσικές από τις κιθάρες που αμπελοφασουλα κρέμονται στον τοίχο. Αδημονώ να ξαναπάω για να δοκιμάσω μουσταλευριά! ☛ Βαρδής, Καισαρείας 9, πλατεία Υμηττού, 210 7629972
ΚΡΙΟΣ
ΛΕΩΝ
Έπειτα από ένα διάστημα έντονων ανατροπών, η τελευταία εβδομάδα του Σεπτεμβρίου είναι πιο βατή, δίνοντάς σας την ευκαιρία να ανασυντάξετε τις δυνάμεις σας και να προσηλωθείτε στη δουλειά σας. Φανείτε ευέλικτοι στις διεκδικήσεις σας και ξεκαθαρίστε τους στόχους σας, είτε μικρούς είτε μεγάλους, ώστε να βαδίζετε σε σταθερό έδαφος, δίχως αυταπάτες. Την Παρασκευή η Αφροδίτη περνάει στον Σκορπιό και καθώς εντείνει τον ενθουσιασμό σας, υπάρχει κίνδυνος υπερβολών που θα σας ρίξουν πίσω. Η ερωτική σας ζωή μπορεί να βελτιωθεί, αρκεί να ξεπεράσετε ένα συγκεκριμένο πρότυπο ερωτικού συντρόφου που έχετε στο μυαλό σας και να είστε πιο πρόθυμοι να δοκιμάσετε την τύχη σας. Αποφύγετε τις δεσμεύσεις όσοι είστε σε μια καινούργια σχέση και μην παρασύρεστε από την ένταση των συναισθημάτων που βιώνετε, καθώς είναι πολύ πιθανό να είναι παροδικά.
Οι Λέοντες θα δείτε να πραγματοποιούνται οι επιθυμίες σας καθώς Ήλιος και Δίας επηρεάζουν θετικά επαγγελματικά και νομικά ζητήματα και έπειτα από ένα μεγάλο διάστημα συνεχών πιέσεων και άγχους θα καταφέρετε να πάρετε μια ανάσα και να σκεφτείτε πιο ψύχραιμα τις μελλοντικές σας ενέργειες. Τακτοποιήστε εγκαίρως θέματα Δημοσίου ώστε να μη φρενάρουν τις επαγγελματικές σας κινήσεις και επιλέξτε τους συνεργάτες σας δίχως συναισθηματισμούς. Ιδανική εποχή για αλλαγή επαγγελματικής στέγης, αρκεί να ελέγξετε διεξοδικά τις ευκαιρίες που υπάρχουν. Στον τομέα των διαπροσωπικών σχέσεων υπάρχουν ορισμένες δυσκολίες επικοινωνιακής φύσεως κυρίως, από την Πέμπτη όμως κι έπειτα, που γυρίζει ο Ερμής σε ορθή πορεία, ευνοείται περισσότερο η επίλυση διαφορών και παρεξηγήσεων. Προσπαθήστε να μην κουβαλάτε στο σπίτι την ένταση της δουλειάς και φροντίστε να αφοσιώνεστε στα αγαπημένα σας πρόσωπα.
ΤΑΥΡΟΣ Την Πέμπτη ο Ερμής γυρίζει και πάλι
ΠΑΡΘΕΝΟΣ Παρθένοι, βάλτε τα δυνατά σας
σε ορθή πορεία, ενώ την Παρασκευή η Αφροδίτη εισέρχεται στον Σκορπιό, προκαλώντας εύνοια στα επαγγελματικά, δίχως αυτό να σημαίνει πως δεν θα υπάρξουν κάποιες παγίδες στην πορεία, τις οποίες θα μπορέσετε να αποφύγετε, αρκεί να είστε προνοητικοί. Βάλτε νέους στόχους αν δεν είστε ικανοποιημένοι από τα αποτελέσματα των προσπαθειών σας και προσπαθήστε να πατήσετε γερά στα πόδια σας. Όσοι αναζητάτε μια θέση εργασίας θα πρέπει να συμβιβαστείτε, μια και οι καιροί είναι δύσκολοι. Γάμος/σχέση μπορούν να βελτιωθούν, αρκεί να έχετε κοινές προσδοκίες και όνειρα με τον σύντροφό σας. Δεν θα λείψουν οι καβγάδες, αν κάνετε το λάθος να πιέσετε καταστάσεις. Μην αφήνετε το συναίσθημα να υπερισχύει της λογικής και σκεφτείτε πρακτικά κατά πόσο είναι εφικτό να πραγματοποιηθούν στην παρούσα φάση τα όνειρά σας.
να ανασυντάξετε τις δυνάμεις σας και ενδυναμώστε τις σχέσεις με τους συνεργάτες σας, καθώς από την Πέμπτη και μετά ξεκινά ένα διάστημα πιο ευνοϊκό εξαιτίας της ορθόδρομης πορείας του Ερμή στο ζώδιό σας. Σίγουρα έχετε κουραστεί από τις συνεχείς αναποδιές, δεν είναι ώρα όμως για να χάνετε το κουράγιο και τις ευκαιρίες που θα σας δοθούν. Φανείτε πρόθυμοι να ακούσετε κάποιες ιδέες των συνεργατών σας και μη διστάσετε να εφαρμόσετε καινοτόμες μεθόδους που θα σας λύσουν τα χέρια και θα αυξήσουν την απόδοση και τα έσοδά σας. Στον τομέα της φιλίας υπάρχουν θέματα στα οποία συνεχίζετε να εθελοτυφλείτε εξαιτίας της εξάρτησής σας από το περιβάλλον σας. Ανοίξτε άφοβα τα φτερά σας και κάντε καινούργιες γνωριμίες που θα αποπνέουν περισσότερη αισιοδοξία, δίχως να σας φορτώνουν με τις ανάγκες και τους προβληματισμούς τους.
ΔΙΔΥΜΟΣ Την Πέμπτη γυρίζει ο Ερμής σε ορθή πορεία και αρχίζουν να στρώνουν επαγγελματικά και οικονομικά θέματα τα οποία καθυστερούσαν να δρομολογηθούν. Θα πρέπει να αποφύγετε τα ρίσκα, καθώς επικρατεί μια σχετική αστάθεια εξαιτίας των δύσκολων όψεων του Ερμή με τον Κρόνο, και δεν αποκλείεται να προκύψουν θέματα που θα χρήζουν άμεσης αντιμετώπισης. Ιδιαίτερη προσοχή στις δοσοληψίες σας με άτομα που θα σας προτείνουν τρίτοι, καθώς υπάρχει κίνδυνος εξαπάτησης. Από την Παρασκευή κι έπειτα μπορείτε να επιλύσετε τα όποια προβλήματα της σχέσης σας, θα πρέπει όμως να κάνετε κάποιες υποχωρήσεις και να δείξετε περισσότερη κατανόηση στις ανάγκες του συντρόφου σας. Το γεγονός ότι κάνετε τα πάντα για να προσφέρετε ανέσεις δεν δικαιολογεί την έλλειψη επικοινωνίας και είναι θέμα χρόνου να βρεθείτε αντιμέτωποι με δυσάρεστες εξελίξεις, αν δεν βάλετε σε προτεραιότητα τη σχέση σας. από τη μαριβίκυ καλλέργη (starfax@lifo.gr)
Η τελευταία εβδομάδα του Σεπτεμβρίου είναι πιο ευνοϊκή και καθώς βλέπετε ότι οι προσπάθειές σας αποδίδουν, ανακτάτε τη χαμένη σας αυτοπεποίθηση και είστε αποφασισμένοι να πετύχετε τους στόχους σας. Επειδή οι Καρκίνοι έχετε μια τάση να ξεχνάτε εύκολα τις δυσκολίες που περάσατε, μη βιάζεστε να κάνετε νέα ανοίγματα που θα θέσουν σε κίνδυνο τους πόρους σας. Με μικρά και προσεχτικά βήματα υπάρχουν προοπτικές για την επαγγελματική σας καταξίωση. Η Αφροδίτη στον Σκορπιό σας προκαλεί έντονα τη διάθεση να ασχοληθείτε με το σπίτι και είναι ιδανική εποχή για να κάνετε ορισμένες επεμβάσεις που θα φέρουν έναν αέρα ανανέωσης στον χώρο σας. Αλλάξτε τα χρώματα στους τοίχους, υφάσματα σε μικροέπιπλα και αν δεν σας το επιτρέπουν τα οικονομικά σας, βάλτε μικρές πινελιές, ώστε να ξεκινήσει η νέα σεζόν με θετική αύρα.
ζώδιό σας σχηματίζει θετικές όψεις με τον Δία και επανέρχονται οι ισορροπίες σε επαγγελματικό και οικονομικό επίπεδο, αρκεί να μην παρασυρθείτε από την ανάγκη σας για ανέσεις. Βάλτε μικρούς και συγκεκριμένους στόχους βολιδοσκοπώντας τις επικρατούσες συνθήκες και ανάγκες της αγοράς και μην ακολουθείτε τάσεις και μόδες επιχειρήσεων που βλέπετε να ξεφυτρώνουν συνεχώς, καθώς είναι θέμα χρόνου να σκάσει η φούσκα. Μείνετε σταθεροί στις ιδέες σας, δίχως να επηρεάζεστε από τρίτους. Η ενέργεια που σπαταλάτε σε λάθος άτομα είναι δύσκολο να ανακτηθεί, οπότε μη μοιράζεστε τα προσωπικά σας με όλους, καθώς είναι πολύ εύκολο να διαρρεύσουν και σε άτομα ανεπιθύμητα. Αν καταφέρετε να παραμείνετε ψύχραιμοι επιλύοντας τα προβλήματα με το ταίρι σας, δεν χρειάζεστε τη γνώμη και τη συμβουλή κανενός.
Starfax
ΚΑΡΚΙΝΟΣ
ΖΥΓΟΣ Την Πέμπτη η είσοδος του Ήλιου στο
ΣΚΟΡΠΙΟΣ Η είσοδος της Αφροδίτης στο ζώδιό σας την Παρασκευή προκαλεί ευνοϊκό κλίμα για τα επαγγελματικά σας και μπορείτε να αξιοποιήσετε τα ταλέντα σας εποικοδομητικά. Ιδανική εποχή για να στείλετε βιογραφικά και να δώσετε συνεντεύξεις όσοι αναζητάτε μια θέση εργασίας, καθώς και για να ξεκινήσετε τη δική σας επιχείρηση. Αν είναι εφικτό, αποφύγετε τον δανεισμό από τράπεζες και στραφείτε στην αναζήτηση συνεταίρων, ώστε να μοιραστείτε τα βάρη των υποχρεώσεων. Με τον έναν ή τον άλλο τρόπο θα καταφέρετε να βάλετε μια τάξη σε σημαντικά ζητήματα που σας απασχολούν. Οι επόμενες μέρες απαιτούν πλήρη αφοσίωση στην οικογένεια και τα παιδιά, καθώς μπορεί να προκύψουν ορισμένες δυσκολίες σε σχέση με την εκπαίδευσή τους. Ενδεχομένως να διαταραχθούν οι ισορροπίες στη σχέση σας λόγω έλλειψης χρόνου, αργότερα όμως θα επανέλθουν.
ΤΟΞΟΤΗΣ Για τους Τοξότες ξεκινά μια θετική φάση, γεμάτη ευχάριστες ανατροπές, και μπορείτε να δρομολογήσετε επαγγελματικά θέματα που είχαν μπλοκάρει εξαιτίας των οικονομικών δυσκολιών που αντιμετωπίζατε. Περιορίστε τις ευθύνες σας και μείνετε σταθεροί στα σχέδιά σας, δίχως να σας επηρεάζουν γνώμες ατόμων που δεν έχουν μάθει να ρισκάρουν. Παράλληλα, τακτοποιήστε φόρους και οφειλές προς τράπεζες μέσα από διακανονισμούς και διαπραγματεύσεις που θα κάνετε εγκαίρως. Ένα ζήτημα υγείας που προκύπτει θα σας προκαλέσει άγχος, όμως δεν θα είναι ανησυχητικό, οπότε μην αφήνετε τον φόβο να σας κυριεύσει. Ταυτόχρονα, υιοθετήστε ένα σωστό διατροφικό πρόγραμμα σε συνδυασμό με άσκηση και ενημερωθείτε σχετικά με τα τρόφιμα και τις διατροφικές παγίδες που μπορεί να κρύβουν. Ιδανική εποχή για να κόψετε βλαβερές συνήθειες.
DARILFY AX STA
Καθημερινές αστρολογικές προβλέψεις στο www.lifo.gr από τη Μαριβίκυ Καλλέργη
ΑΙΓΟΚΕΡΩΣ
Η είσοδος του Άρη στο ζώδιό σας την Τρίτη σας κάνει πιο δραστήριους και αντιμετωπίζετε με περισσότερη αποφασιστικότητα τις καταστάσεις. Προσέξτε όμως, καθώς όλη αυτή η ορμή μπορεί να διοχετευτεί με λάθος τρόπο απέναντι σε πρόσωπα που σας είναι χρήσιμα. Βάλτε σε μια τάξη τις σκέψεις σας και ξεκαθαρίστε τους στόχους σας, ώστε να γνωρίζετε κάθε λεπτομέρεια που μπορεί να κάνει τη διαφορά. Ιδιαίτερη προσοχή όσοι χρησιμοποιείτε εργαλεία, καθώς υπάρχει κίνδυνος ατυχήματος. Ταξίδια και μετακινήσεις ευνοούνται, όπως και θέματα σπουδών. Στον οικογενειακό τομέα προκύπτουν ανάγκες κι εσείς καλείστε να δράσετε άμεσα για να μη μένουν πίσω θέματα των παιδιών. Ενημερωθείτε για εναλλακτικές λύσεις που υπάρχουν, είτε μέσω Διαδικτύου είτε μέσω συζητήσεων με άλλους γονείς, και μην μπλοκάρετε με την πρώτη δυσκολία. Η ερωτική σας ζωή μπορεί να βελτιωθεί, αρκεί να μην περιμένετε να σας χτυπήσει η τύχη την πόρτα.
ΥΔΡΟΧΟΟΣ
Οι επόμενες μέρες είναι πιο ευνοϊκές για τα επαγγελματικά σας και μπορείτε να αξιοποιήσετε τις ευκαιρίες που θα σας δοθούν, αρκεί να είστε πρόθυμοι να δουλέψετε σκληρά, δίχως να έχετε παράλογες απαιτήσεις. Ενδεχομένως να σας κάνουν μια πρόταση συνεργασίας που δεν θα σας ικανοποιήσει πολύ, μακροπρόθεσμα όμως θα επωφεληθείτε, οπότε μη βιάζεστε να απορρίψετε κάτι. Προωθήστε τις ιδέες σας με τόλμη και μην αποθαρρύνεστε αν δεν δείτε άμεση ανταπόκριση. Στο χέρι σας είναι να πείσετε τους άλλους. Η προσωπική σας ζωή διαταράσσεται συνεχώς από παρεμβολές τρίτων, κάτι που εσείς επιτρέπετε να συμβαίνει. Βάλτε κάποια όρια όσο είναι καιρός, ειδάλλως θα είστε μια ζωή δυστυχισμένοι. Οι ελεύθεροι το έχετε βάλει σκοπό να σαγηνεύσετε τους γύρω σας και η προσοχή σας είναι στραμμένη στη βελτίωση της σιλουέτας σας. Αποφύγετε τις υπερβολές.
✍
sudoku No 482
ΙΧΘΥΣ Σταδιακά αρχίζει να ανακτά η ζωή σας τους κανονικούς της ρυθμούς και καθώς διανύετε ένα διάστημα χωρίς εντάσεις, μπορείτε να σκεφτείτε πιο ψύχραιμα πώς θα κινηθείτε από δω και στο εξής. Αφήστε στο πίσω μέρος του μυαλού σας πλάνα που δεν πρόκειται να υλοποιηθούν άμεσα και αφιερώστε τον χρόνο και την ενέργειά σας στην τρέχουσα εργασία σας. Ιδιαίτερη προσοχή στη διαχείριση των πόρων σας. Αποφύγετε σημαντικές αγοραπωλησίες στην προκειμένη φάση. Στον ερωτικό τομέα υπάρχουν φάσεις που αισθάνεστε σίγουροι για τον εαυτό σας και περνάτε όμορφες στιγμές με το ταίρι σας, όταν όμως σας πιάνουν οι ανασφάλειες, αρχίζετε την γκρίνια και είναι κάτι που φθείρει ολοένα και περισσότερο τη σχέση σας. Ενδυναμώστε την αυτοπεποίθησή σας βελτιώνοντας την εμφάνισή σας και αγαπώντας πρώτα εσείς τον εαυτό σας.
2
8 3
1
1
6
2
5 6 8 3 4 8 5 3 7
2
9 2
6
8
9 1
4
3
Η λύση του προηγούμενου 3 1 2 8 4 9
8 4 7 3 6 5
5 6 9 1 2 7
2 3 4 7 9 8
1 7 8 6 5 4
6 9 5 2 3 1
7 2 3 5 1 6
4 8 1 9 7 2
9 5 6 4 8 3
7 1 3 5 9 4 8 6 2 6 2 4 1 3 8 9 5 7 5 9 8 6 2 7 4 3 1
22.9.16 – lifo
53
παρισι (musÉe de luxemburg) Ξεκίνησε αυτή την εβδομάδα η πρώτη αναδρομική έκθεση για τον Γάλλο ζωγράφο και λιθογράφο Henri Fantin-Latour.
Henri Fantin-Latour, «Capucines doubles», 1880, huile sur toile, 62,8x42,5 cm. Royaume-Uni, Londres, Victoria and Albert Museum
LastPage 54 lifo – 22.9.16
22.9.16 – lifo
55