Τεύχος 511

O ΣΧΕΔΙΑΣΤΗΣ ΜΟΔΑΣ ΑΓΓΕΛΟΣ ΜΠΡΑΤΗΣ ΑΘΗΝΑΙΟΣ ΤΗΣ ΕΒΔΟΜΑΔΑΣ

ολα για την αθηνα! free press δωρεαν οδηγοσ τησ πολησ κυκλοφορει καθε πεμπτη

16032017

Σ Τ Η Ν Έ Α ΥΌ Ρ Κ Η

ΤΟ Ε Λ Λ Η Ν Ι ΚΌ

Α Ί ΣΘ Η Μ Α

4 lifo – 16.3.17

Oι αντιδράσεις που δημιούργησαν τα άρθρα και τα posts μας την περασμένη εβδομάδα. ☛ Ο μουσικός Πετρολούκας Χαλκιάς μίλησε στους M. Hulot και Βασίλη Καψάσκη και η συνέντευξή του συζητήθηκε πολύ. «Πολύ καλό πορτρέτο, παιδιά!» έγραψε ο Golden Dragon. «Αυτά που διηγείται ο σολίστας για τα χρόνια του στην Αμερική είναι άκρως ενδιαφέροντα και πειστικά, σωστό λιοντάρι, εκτός από φοβερός μουσικός... Οι φωτογραφίες του Πάρι Τατιβιάν είναι άπαιχτες, μπράβο! Με θυμάμαι ακόμα στα δισκοπωλεία της Αθηνας των ’90s να ζαχαρώνω το βινύλιο με τον τίτλο “Μοιρολόγια και γυρίσματα”, δίσκος-εισαγωγή στη μουσική της Ηπείρου... Μια κόπια έχω πάντα κοντά μου εδώ και 17 χρόνια που είμαι στο εξωτερικό». Την καλύτερη ανάμνηση από το εξωτερικό είχε όμως ο zade: «Θυμάμαι που λέτε μια φορά, τότε που ήμουν στην Αμερική για σπουδές, πολλά χρόνια πριν, που συζητάγαμε με τους συμφοιτητές στο campus για τη μουσική που μας αρέσει. Εγώ ήμουν ο Greek, αυτοί ήταν οι ντόπιοι κι έλεγε καθένας τι του άρεσε πιο πολύ. Άλλοι λέγανε ροκ, άλλοι λέγανε πoπ – ήταν και τα χρόνια τότε που σιγά-σιγά ξεπήδαγε το hip-hop/rap, οπότε άκουγες και μερικές τέτοιες απαντήσεις. Κάποια στιγμή με ρωτάνε κι εμένα τι μουσική μου αρέσει. “Εμένα μου αρέσει ο Peter Luke (=Πετρολούκας)” τους κάνω κι εγώ. “Η μουσική του είναι η αγαπημένη μου”. “Ποιος είναι ο Peter Luke;” με ρωτάνε. “Θα σας βάλω να ακούσετε” τους απαντάω. Δεν υπήρχε Ίντερνετ και τέτοια τότε και τα βινύλια ήταν πολύ δύσκολα στο κουβάλημα. Είχα φέρει μαζί μου από την Ελλάδα κασέτες με ηπειρώτικα, αλλά δεν τις είχα μαζί μου. Κανονίζουμε, λοιπόν, και τους μαζεύω όλους μια μέρα στο fraternity house που έχουν τα πανεπιστήμια στην Αμερική και τους βάζω την κασέτα. Είχε καλό ηχοσύστημα εκεί, να ’ναι καλά ο David που ’χε τα λεφτά και το ’φερε για τα πάρτι. Ακούγονται οι πρώτες νότες που λες, μένουν όλοι. Άλλοι λέγανε πως ακουγόταν σαν ινδικό, άλλοι λέγανε πως έμοιαζε με τα τραγούδια της Λατινικής Αμερικής, άλλοι είχαν μείνει: “For the first time in my life I hear music like this”. Δεν είχαν ξαναματακούσει τέτοιο πράμα. Πηδάω κι εγώ όρθιος και πιάνω τον χορό. “Come on, let’s dance like we are in Epirus” τους λέω. Δειλά-δειλά, αρχίζουν και σηκώνονται και μερικοί άλλοι. “Ακολουθήστε τα βήματά μου” τους κάνω. Μια και δυο σηκώνονται όλο και πιο πολλοί. Ε, μη σας τα πολυλογώ, βάζουμε τη μουσική στο τέρμα και σηκώθηκαν όλοι, ο ένας δίπλα στον άλλο, Αμερικανοί, Λατίνοι, Αφρικάνοι, και χορεύουμε ηπειρώτικα. Έτριξε το campus όλο. Μέχρι να τελειώσει η κασέτα, κανείς δεν σταμάτησε να χορεύει. Ακολουθούσαν τα βήματά μου κι όταν άλλαζε ο ρυθμός, τους έδειχνα το επόμενο. Χορεύαμε και χορεύαμε και τελειωμό δεν είχε. Κάποια στιγμή τελείωσε η κασέτα. Σταματάω κι εγώ απότομα τον χορό – μούσκεμα στον ιδρώτα όλοι. “Αυτό είναι ο Peter Luke” τους λέω. “Αυτό είναι. Ο τόπος μου, η μουσική μου, η Ήπειρος”. Πέρασαν τα χρόνια, πήρα κι εγώ το πτυχίο μου και ξαναγύρισα στην Ελλάδα, αλλά με μερικούς παλιούς συμφοιτητές κράτησα επαφή. Μέχρι σήμερα, όταν μιλάω μαζί τους, πάντα μου αναφέρουν τον χορό. “Θυμάσαι εκείνη τη φορά που ακούσαμε Peter Luke;”. “Τη θυμάμαι, ρε, τη θυμάμαι”». ☛ Ένα μάλλον απρόβλεπτο σχόλιο ήρθε κάτω απ’ την αφήγηση της σκηνοθέτιδας Ειρήνης Μαργαρίτη για τη γειτονιά της, τα Εξάρχεια. «Είναι η κοπέλα των ονείρων μου, ταλαντούχα και πανέμορφη, ο τέλειος συνδυασμός» σχολίασε ο/η «... εγώ έρχομαι και είμαι απ’ το φεγγάρι...», συμπληρώνοντας: « Έχει γράψει μια θαυμάσια ποιητική συλλογή με τίτλο Φλαμίνγκο, έχει βραβευτεί γι’ αυτήν και ανυπομονώ για την επικείμενη συλλογή διηγημάτων της. Σκηνοθετεί κιόλας. Την αγαπώ πολύ». ☛ Δεκατέσσερα πράγματα που οι Έλληνες οδηγοί αγνοούν και οφείλουν να ξέρουν συγκέντρωσε η Μαρία Παππά, και ο Α. σχολίασε: «Αυτό με τους πεζούς, τους ποδηλάτες και το πορτοκαλί παίζει να είναι το μεγαλύτερο αστείο ever. Κάθε φορά που έρχομαι στην Ελλάδα, μόλις που αποφεύγω το τρακάρισμα γιατί σταματάω σε διαβάσεις και στο πορτοκαλί. Μπανανία!». « Έτσι ακριβώς» συμφώνησε η Rudi. «Το πορτοκαλί, ειδικά στην Ελλάδα, το βλέπουν σαν διαγωνισμό ράλι, ποιος θα τρέξει πρώτος να προλάβει μην τον πιάσει φανάρι». Από την άλλη, ο Starscream τόνισε: «O ΚΟΚ είναι ξεκάθαρος: αν βρίσκεσαι πολύ κοντά σε πορτοκαλί φανάρι με ταχύτητα άνω των 50 χλμ. την ώρα, πρέπει να περάσεις για να αποφευχθεί πιθανό ατύχημα από το απότομο σταμάτημα. Φυσικά, δεν σου λέει να γκαζώσεις για να το περάσεις».

feedback510

Η ΚΑΛΎΤΕΡΗ ΑΝΆΜΝΗΣΗ ΑΝΑΓΝΏΣΤΗ ΓΙΑ ΤΟΝ ΠΕΤΡΟΛΟΎΚΑ ΧΑΛΚΙΆ

α π ό τ ον α ρη δ η μ οκ ιδ η

POSTS ΓΡAΜΜΑΤΑ E-MAILS

*Στείλτε μας Feedback: feedback@lifo.gr

free press Eβδομαδιαίος οδηγός της Αθήνας. Κυκλοφορεί κάθε Πέμπτη.

16.3.17 – lifo

5

Index 511

www.lifo.gr ΔΥΟ ΔΕΚΑ ΕΚΔΟΤΙΚΗ Α.Ε. ΒOΥΛΗΣ 22 105 63 ΑΘΗΝΑ T 210 3254 290 F 210 3249 785 info@lifo.gr

εκδότης Στάθης Τσαγκαρουσιάνος γενικοσ διευθυντής Μιχάλης Μιχαήλ

φωτογραφία εξωφύλλου

Κεφάλι παιδιού που χαμογελάει Κεφάλι από μαρμάρινο αναθηματικό αγαλμάτιο, 325-300 π.Χ., Αρχαιολογικό Μουσείο Βραυρώνας, 1296 © Υπουργείο Πολιτισμού και Αθλητισμού – Ταμείο Αρχαιολογικών Πόρων. Φωτογραφία: Κώστας Ξενικάκης

Η

ROISIN MURPHY

ΜΙΑ ΑΠΟ ΤΙΣ ΑΛΗΘΙΝΕΣ ΠΟΠ ΣΤΑΡ ΤΗΣ ΕΠΟΧΗΣ ΕΠΙΣΤΡΕΦΕΙ ΣΤΗΝ ΑΘΗΝΑ ΓΙΑ ΝΑ ΤΑ ΣΑΡΩΣΕΙ ΟΛΑ σελiδα

18 ΑΚΥΒΕΡΝΗΤΕΣ ΠΟΛΙΤΕΙΕΣ H Έφη Θεοδώρου σκηνοθετεί το πρώτο μέρος της τριλογίας του Στρατή Τσίρκα και μιλά στη LiFO.

σελiδα

22

Η ένταση του χαμόγελου που εκφράζεται από το μισάνοιχτο στόμα και το βλέμμα αντανακλά την αθωότητα, την εγκαρδιότητα και τη χαρά του παιδικού προσώπου. Η μικρή κοτσίδα πάνω από το μέτωπο συνηθίζεται σε παραστάσεις αγοριών και κοριτσιών, ιδιαίτερα στο β’ μισό του 4ου αι. π.Χ., γι’ αυτό και δεν αποτελεί ασφαλή ένδειξη για τη διάκριση του φύλου του παιδιού. Τα αγάλματα παιδιών, η χαρακτηριστικότερη κατηγορία αναθημάτων στο ιερό της Άρτεμης στη Βραυρώνα, αποτελούσαν δώρα ευχαριστίας των γονέων προς τη θεά είτε για την αίσια έκβαση της γέννας είτε για την ανάρρωση των παιδιών μετά από ασθένεια είτε για τη συνεχή επίβλεψη και προστασία τους από την Άρτεμη. Μέσα από το χαμόγελο του παιδιού εκφράζεται αφενός η τρυφερότητα και η ανεμελιά της παιδικής ηλικίας, αφετέρου η ευγνωμοσύνη προς τη θεά, καθώς με την εύνοιά της τα μεν κορίτσια ανατρέφονταν ώστε να ολοκληρωθούν με τον γάμο και την απόκτηση παιδιών, τα δε αγόρια, μετά την ενηλικίωσή τους, εντάσσονταν ως υπεύθυνοι πολίτες στην κοινωνία, συμβάλλοντας στην εύρυθμη λειτουργία της Αθηναϊκής Δημοκρατίας.

Κατερίνα Πέτρου - Βασιλική Σκαράκη

διευθυντής εκδοσησ M. Hulot εμπορική διεύθυνση Δήμητρα Πασομένου υπεύθυνος ψηφιακής ανάπτυξης Νίκος Ζαφείρης art director Χρήστος Τζοβάρας συμβουλοσ σχεδιασμου Γιάννης Καρλόπουλος –––––– αρχισυντακτeσ lifo.gr Άρης Δημοκίδης Θανάσης Χαραμής προγραμματισμός lifo.gr Αγγελική Βαξάλη Σπύρος Γκατζούνας Άγγελος Παπαστεργίου –––––– συντακτική ομάδα Columnists: Νικόλας Σεβαστάκης Θοδωρής Αντωνόπουλος Ναταλί Χατζηαντωνίου Δημήτρης Πολιτάκης Δημήτρης Κυριαζής Βιβλίο: Τίνα Μανδηλαρά Γιώργος-Ίκαρος Μπαμπασάκης Κινηματογράφος: Θοδωρής Κουτσογιαννόπουλος Τάσος Μελεμενίδης Θέατρο: Λουίζα Αρκουμανέα Γεύση: Νίκη Μηταρέα StarFax: Μαριβίκυ Καλλέργη Σύνταξη: Αλέξανδρος Διακοσάββας Μερόπη Κοκκίνη Βασίλης Καψάσκης Νινέττα Γιακιντζή Φιλιώ Ράγκου Χριστίνα Γαλανοπούλου Πάνος Μιχαήλ Φιλίππα Δημητριάδη Γιάννης Πανταζόπουλος Χρήστος Παρίδης Μαρία Παππά Λένα Φουτσιτζή Θεόφιλος Δουμάνης φωτογράφοι Σπύρος Στάβερης Πάρις Ταβιτιάν Freddie F. assistant art director Rinétta Κοσκινίδου διόρθωση κειμένων Μαρία Δρουκοπούλου γραμματεία σύνταξης Βιβίκα Ανδριανάτου –––––– senior direct market manager Κώστας Μαντάς direct market managers Βούλα Καραβαγγέλη Γιώργος Λυκουργιώτης Σπύρος Αποστολόπουλος υποδοχή διαφήμισης Ξένια Στασινοπούλου

ΑΘΗΝΑΊΟΣ ΤΗΣ ΕΒΔΟΜΆΔΑΣ

ΑΓΓΕΛΟΣ ΜΠΡΑΤΗΣ

Σχεδιαστής μόδας. Γεννήθηκε στον Πειραιά, ζει στην Κατεχάκη.

σελiδα 6 lifo – 16.3.17

30

συντονισμοσ διαφήμισης Μάγδα Τζακώστα οικονομική διεύθυνση Δημήτρης Τασιόπουλος λογιστήριο Βασίλης Κοτρωνάκης Άλκηστις Γκούμα εξωτερικες εργασιες Άκης Ιωάννου κωδικος εντυπου 7639

16.3.17 – lifo

7

8 lifo – 16.3.17

ΛΌΓΟΙ ΠΟΥ ΒΛΈΠΟΥΜΕ «SURVIVOR» Είναι ένας καλός τρόπος για να χαλαρώνεις στο τέλος της ημέρας. Η επανάληψη των sets λειτουργεί πάνω σου άκρως χαλαρωτικά (και ενίοτε αποχαυνωτικά). Δεν έχει σημασία ποιος κερδίζει ή χάνει, σημασία έχει μόνο το παιχνίδι.

{+} To «Survivor» είναι σαν να έχει κάθε βράδυ τη Eurovision του 2005 ή τον τελικό του Euro του 2004. Ευκαιρία, δηλαδή, να μαζευτείς με φίλους στο σπίτι, να γελάσεις, να διαφωνήσεις, να ζητωκραυγάσεις και να χαρείς όταν κερδίζει η ομάδα που υποστηρίζεις. Δηλαδή οι «Διάσημοι». Μην ξεχνιόμαστε!

{+} Στο «Survivor», αυτήν τη στιγμή, υπάρχει ό,τι πιο hot έχει να επιδείξει η ελληνική τηλεόραση. Ο Γιώργος Αγγελόπουλος. Με διαφορά.

{+} Γιατί, σε επίπεδο παραγωγής, είναι ό,τι καλύτερο (και προφανώς ακριβότερο) έχει βγάλει η φτηνιάρικη ελληνική τηλεόραση εδώ και χρόνια. Στήσιμο, γυρίσματα, κάμερες, πλάνα, ήχος, όλα στην εντέλεια. Επίσης, οι εξωτικές εικόνες και το στοιχείο της φύσης το κάνουν ελκυστικό σε σχέση με άλλα reality γυρισμένα μέσα σε στούντιο.

{+} Γιατί το (σχεδόν) real time concept του φετινού ελληνικού «Survivor» το έχει απογειώσει σε σχέση με τις σεζόν του παρελθόντος αλλά και με τα σχετικά φορμά του εξωτερικού. Η αίσθηση ότι αυτά που βλέπεις έχουν εκτυλιχθεί περίπου μία με δύο ημέρες πριν και δεν παρακολουθείς μια κονσέρβα γυρισμάτων που έγιναν πριν από ένα εξάμηνο (των οποίων

TheBuzz

URVIVO

επιμελεια: the lifo team

TalkoftheTown 16–22 ΜΑΡΤΙΟΥ 2017

Είναι δυνατόν αυτό το reality να χτυπάει 60άρια; Αυτοί είναι οι λόγοι που δίχασαν τη συντακτική ομάδα της LiFO.

την έκβαση οι insiders γνωρίζουν ήδη) λειτουργεί τέλεια στο συγκεκριμένο παιχνίδι.

{+}

Γιατί ο Σάκης Τανιμανίδης είναι εξαιρετικός στον ρόλο του. Καθημερινά έχει το δύσκολο έργο της περιγραφής των παιχνιδιών που διαρκούν πολλή ώρα και επαναλαμβάνονται πολλές φορές. Αυτό όμως που θα μπορούσε να καταντήσει μια βαρετή, επαναλαμβανόμενη διαδικασία εξελίσσεται σε αγωνιώδες ντέρμπι, καθώς οι (ζωντανές, απ’ όσο μπορούμε να καταλάβουμε) περιγραφές του παραπέμπουν σε αντίστοιχες αγώνα ποδοσφαίρου από καλό sportscaster – πράγμα που σίγουρα συντελεί στην επιτυχία του reality στο ανδρικό κοινό.

{+}

Ναι, είναι κάψιμο, ειδικά αν το παρακολουθείς καθημερινά, αλλά και τι δεν είναι στην τηλεόραση; Και γιατί πρέπει σώνει και καλά να επικρίνουμε οτιδήποτε δεν έχει ουσία και βάθος και λειτουργεί απλώς ως guilty pleasure;

{+}

Γιατί το κόνσεπτ «διάσημοι εναντίον κοινών θνητών» (που στη βάση του είναι προφανώς αστείο) είναι από μόνο του εθιστικό.

{+}

Γιατί η ελληνική τηλεόραση χρειαζόταν μια γερή τονωτική ένεση, ακόμα και από ένα reality που οι περισσότεροι λατρεύουν να κράζουν. Τα (σταθερά και ανοδικά) νούμερα τηλεθέασης του «Survivor» και το μαζικό ενδιαφέρον προς ένα ελληνικό τηλεοπτικό προϊόν είναι κάτι που είχαμε να δούμε χρόνια.

{+}

Γιατί τα memes και όλο το σχετικό σατιρικό υλικό που κυκλοφορούν καθημερινά στο Ίντερνετ είναι απολαυστικά.

ΛΌΓΟΙ ΠΟΥ ΔΕΝ ΘΈΛΟΥΜΕ ΝΑ ΤΟ ΔΟΎΜΕ

Ένας λόγος, λοιπόν, που με απωθεί είναι οι ποδοσφαιροποιημένες περιγραφές, ο εξαναγκασμός στη φανατίλα. Και μετά τα σχόλια, κακούλικα, ειρωνικά, ο χαβαλές του νεοέλληνα –η σάπια κριτική, δηλαδή– σε όλο της το μεγαλείο. Το σχόλιο για τον ποπό μιας κοπέλας με «ξέρανε». Χώρια που όλες αυτές τις κούφιες μέρες δεν συζητιέται απολύτως τίποτα – λογικό, αφού το μυαλό όλων είναι στο φαγητό και όλοι ζουν σ’ αυτή την εξωτική απομόνωση. Τέλος πάντων, και ο Όσκαρ Ουάιλντ στη χειρότερη απομόνωση του βίου του –και σίγουρα όχι οικειοθελή– έγραψε «λουλούδια». Εδώ μετά βίας αρθρώνουν μια κουβέντα. Εκτός κι αν μηχανορραφούν. Παρακμή πολλή κι ελπίδα καμιά.

{-}

Συναντώ αρκετούς εκνευριστικούς ανθρώπους στην πραγματική μου ζωή, δεν χρειάζομαι να δω κι άλλους.

{-}

{-} Τα σφιχτοδεμένα 45λεπτα αμερικανικά επεισόδια έχουν αντικατασταθεί με ελληνική πατέντα σε πολύωρα, βασανιστικά και ατελείωτα επεισόδια τύπου Μπεν Χουρ.

{-} Κι ας μην είναι, μου μοιάζει ψιλοστημένο, σαν όλοι να παίζουν ρόλους.

{-} Δεν μπορώ να βρω κάποιον λόγο να σπαταλήσω τον χρόνο μου βλέποντας «Survivor» τη στιγμή που μπορώ να το κάνω παρακολουθώντας μια γάτα να τρώει σμέουρα, φρέσκο καλαμπόκι και ένα φύλλο μαρουλιού στο YouTube.

{-} Τα αγωνίσματα θυμίζουν τα «Παιχνίδια χωρίς Σύνορα».

{-} Τα έπαθλα υποβιβάζουν την ανθρώπινη αξιοπρέπεια. Όλα γίνονται κυριολεκτικά για ένα κομμάτι ψωμί και ολόκληροι μαντράχαλοι φωνάζουν «κρουασάν, κρουασάν!»

{-}

Είναι σούπερ δεσμευτικό: κρατάει τρεις ώρες σχεδόν κάθε βράδυ της εβδομάδας – πρέπει να αφιερώσεις τη μισή σου ζωή σ’ αυτό.

Επειδή κατέστρεψε το timeline των social media – αν δεν το βλέπεις ή δεν σε ενδιαφέρει να μάθεις ότι υπάρχει, η συχνότητα των posts είναι εκνευριστική.

{-}

{-}

Ο υπερβολικός παρουσιαστής ουρλιάζει συνεχώς λες και μεταδίδει τελικούς ολυμπιακών αγωνισμάτων.

Και μόνο το να βλέπεις κάθε βράδυ άσχημη τριτοκοσμική ελληναρία είναι λόγος για να μην ανοίγεις την τηλεόραση.

16.3.17 – lifo

9

ΦΩΝΗ ΛΑΟΥ Εικονογράφηση: David Shrigley

Talk of the Town

AΡΤΕΜΙΣ ΛΕΙΒΑΔAΡΟΥ Το μέλος των Default Project μας μιλά για το επόμενο σχέδιο της ομάδας, ένα διεθνές φεστιβάλ πολιτικών ταινιών μικρού μήκους που φιλοδοξεί να ταξιδέψει σε μέρη της Ελλάδας που δεν έχουν πρόσβαση σε τέτοιου είδους φεστιβάλ. α π ό τ ο ν δ η μ ή τ ρ η κ υρ ι α ζ ή

ΕΥΡΩ-ΤΟΥΡΚΙΚΆ ΠΆΘΗ

α π ό τ ο ν ν ι κ όλ α σεβαστάκ η

ΔεύτερεςΣκέψεις

Πώς χειρίζεται κανείς τους εμφανείς τυχοδιωκτισμούς της τουρκικής ηγεσίας;

10 lifo – 16.3.17

Πολλές δεκάδες δημοσιογράφοι στη φυλακή. Μαζικές απολύσεις πανεπιστημιακών και επιστημόνων. Ρητορική εθνικού μεγαλοϊδεατισμού με πάμπολλα στοιχεία αμιγούς αυταρχικού λαϊκισμού. Και, τώρα, προσπάθεια για να μεταφυτευτεί ένα συγκεκριμένο νοσηρό πολιτικό κλίμα (γεμάτο απειλές απέναντι σε κάθε φωνή κριτική και ετερόδοξη) στις χώρες της δυτικής και βόρειας Ευρώπης. Σαν να απαιτεί κάποιος να μεταφέρει ένα παιχνίδι εξουσίας και κυρίως τη σκληρή καθεστωτική του προπαγάνδα σε ξένες πρωτεύουσες. Και όμως, βρέθηκε ένας κόσμος που θεώρησε πως η ολλανδική κυβέρνηση είναι… η πηγή του αυταρχισμού και η απαίτηση της τουρκικής κυβέρνησης ένα εύλογο αίτημα (παρά τα χάλια του καθεστώτος). Θα μπορούσα να το καταλάβω, εν μέρει, απ’ όσους βλέπουν τις χώρες του Βορρά ως το αιώνιο απόλυτο κακό και την ενσάρκωση μιας απέθαντης αποικιοκρατίας. Οι πρόγονοί τους και ορισμένα από τα διανοητικά τους είδωλα είχαν χαιρετίσει τον Αγιατολάχ Χομεϊνί και την ιρανική επανάσταση, έχουν απονείμει στην ισλαμική Χαμάς τον τίτλο του μέρους της διεθνούς «Αριστεράς» και αντιμετωπίζουν κατά κανόνα την κάθε αντι-ευρωπαϊκή έκρηξη ως δείγμα του αλάνθαστου λαϊκού αισθητηρίου ή της δίκαιης αντίστασης. Και από κάποιες άλλες πλευρές, όμως, βγήκε αυτές τις μέρες ένας λόγος έτοιμος να αντιστρέψει τα πράγματα. Μπροστά, ας πούμε, στην οργουελιανή ρητορική της τουρκικής ηγεσίας, που έφτασε να καταγγέλλει τους Γερμανούς ως ναζιστές και τους Ολλανδούς ως φασίστες, συναντάς και αντιδράσεις μουδιασμένες, παραπομπές στην ελευθερία του λόγου ή κάτι τελείως απρεπές: εξίσωση των μεν με τους δε. Ο Ρούτε, ένας άλλος Ερντογάν. Είναι μια άλλη ιστορία, φυσικά, η πολιτική εκτίμηση ότι η όξυνση στη σχέση μεταξύ Ευρωπαίων και Ερντογάν μπορεί να αποτελεί στοιχείο μιας λαϊκιστικής παράστασης για να γοητευτούν οι μάζες της Ανατολίας: το σκηνικό μάχης ανάμεσα στην τουρκική «εθνική αξιοπρέπεια» και τους εχθρούς της. Ο Εμανουέλ Μακρόν έχει εδώ ένα δίκιο όταν υποστηρίζει πως θα έπρεπε η Ένωση ως Ένωση να μην επιτρέπει αυτό το είδος των συγκεντρώσεων στο έδαφός της. Ποιο είναι, όμως, το συμπέρασμα από έναν τέτοιο συλλογισμό; Μήπως ότι επειδή ένας αυταρχικός ηγέτης μπορεί πράγματι να χρησιμοποιεί το οτιδήποτε για να χτίσει την ηγεμονία του σε ένα τμήμα του λαού του, πρέπει και οι ευρωπαϊκές χώρες να μη μιλούν και πολύ; Ή μήπως επειδή η Ευρώπη έχει γνωστές ανεπάρκειες

και μεγάλες ευθύνες στο προσφυγικό/μεταναστευτικό (επενδύοντας στην Τουρκία ως χώρα-φράχτη), θα όφειλε να μην αντιδρά σε αυτήν τη συγκεκριμένη στρατηγική της έντασης; Το θέμα είναι ότι όλα αυτά –τα καλά και άγια, κατά τα άλλα– δεν απαντούν στο βασικό μας ερώτημα: πώς χειρίζεται κανείς τους εμφανείς τυχοδιωκτισμούς της τουρκικής ηγεσίας; Προφανώς και πρέπει να μπαίνουν όρια. Ας πούμε να αποδοκιμάζεται ρητά από τις πολιτικές ηγεσίες η φθονερή γενίκευση, ο ρατσιστικός αντι-τουρκισμός, τα πρωτοσέλιδα με σκύλους και διάφορα χαιρέκακα και εχθρικά. Συγχρόνως, όμως, να μην ξεχνάμε ούτε στιγμή πως στη γειτονική χώρα βασανίζονται άνθρωποι, κλείνουν έντυπα, απολύονται αυθαίρετα δημόσιοι υπάλληλοι. Και ότι οι κουβέντες περί φασισμού και ναζισμού δεν μπορεί να γίνονται ανεκτές, ιδίως όταν προέρχονται από εξουσίες που βρίσκονται σε παραλήρημα μεγαλείου και πολιτικούς χώρους (όπως το πολιτικό Ισλάμ) που στο παρελθόν έχουν συντονιστεί άριστα με την ευρωπαϊκή φασιστική ακροδεξιά «εναντίον του σιωνισμού» κ.λπ. Μακάρι, λοιπόν, η ιστορία αυτή να ήταν απλούστερη, να ήταν μόνο το ένα ή το άλλο. Η συγκυρία ωστόσο επιβάλλει ξανά τους δικούς της, δύσκολους όρους. Στην Ευρώπη πρέπει να περιοριστεί το πεδίο επιρροής των σοβινιστών πολιτικών της ταυτότητας. Αυτό όμως δεν μπορεί να συμβεί με δειλία, με αφωνίες, με υποχώρηση των δημοκρατικών δυνάμεων σε βασικές αρχές. Ούτε με τη μετάθεση όλων των κριμάτων στους Ολλανδούς, στους Γερμανούς, στον ένα ή άλλον πρωτομάστορα της σημερινής χλωμής και λαβωμένης Ευρώπης. Φυσικά, το ελληνικό δημόσιο σχόλιο ψάχνει να δει ταπεινωμένο τον κάθε Ντάισελμπλουμ, τον κάθε Ρούτε και Σόιμπλε. Τα τραύματα των χρόνων αυτών ακολουθούν απροσδόκητες διαδρομές και έχουν οδηγήσει σε βαθιά ψυχικά ρήγματα. Αλλά η «καμπάνια» του Ερντογάν στην Ευρώπη δεν προσφέρεται για καμιά σοβαρή κριτική στην Ευρώπη ή σε κάποιες χώρες της γερμανικής ηγεμονίας. Ακόμα και αν κανένας δεν είναι αθώος στη διεθνή πολιτική, το σήμα απέναντι σε έναν επιθετικό εθνικισμό με αναθεωρητικές προθέσεις μπορεί να γίνει καθαρότερο. Όχι για άλλον λόγο, παρά γιατί σήμερα είναι ανεπίτρεπτη η εξαγωγή του καισαρισμού και τα χυδαία σύνδρομα μεγαλείου.

Τι είναι το i.P.A.S. Film Festival; Independent Political Activism Short Film Festival. Είναι ένα διεθνές Φεστιβάλ Ταινιών Μικρού Μήκους με αποκλειστικά πολιτικό και ακτιβιστικό χαρακτήρα που δίνει βήμα σε ανεξάρτητους κινηματογραφιστές από όλο τον κόσμο για να δράσουν και να αντιδράσουν μέσω της τέχνης τους στο παγκόσμιο πολιτικό γίγνεσθαι, δίχως κομματικό ή μονοδιάστατο πρόσημο. Ποιος είναι ο στόχος του; Στόχος μας είναι να προβάλουμε έργα από όλο τον κόσμο, των οποίων οι παραγωγές είναι κυρίως χαμηλού προϋπολογισμού, αλλά καθόλου χαμηλής ποιότητας ή αισθητικής. Να δημιουργήσουμε τόπους διάδρασης όπου θεατές και συμμετέχοντες θα μπορούν να μοιραστούν τις απόψεις τους σε πραγματικό τόπο και χρόνο. Τέλος, λόγω του επιμορφωτικού χαρακτήρα που έχουν τα συγκεκριμένα φιλμ, θα θέλαμε να ταξιδέψουμε το i.P.A.S. σε μέρη που δεν έχουν πρόσβαση σε τέτοιου είδους φεστιβάλ, όπως στα νησιά της άγονης γραμμής στην Ελλάδα, αλλά και στο εξωτερικό. Πότε και από ποιους ξεκίνησε; Πού αλλού έχει οργανωθεί; Το i.P.A.S. θα πραγματοποιηθεί για πρώτη φορά στο Booze Cooperativa, από τις 6 ως τις 9 Απριλίου. Ξεκινά στην Αθήνα, ένα μέρος που πιστεύουμε πως έχει δοκιμαστεί αρκετά από τη σημερινή κρίση. Η ιδέα συνελήφθη το περασμένο καλοκαίρι από την ομάδα Default Project που απαρτίζεται από τους Πρόδρομο Τροχίδη, Άρτεμι Λειβαδάρου, Πένια Καλοφωλιά, Μαρία Χαμαράκη και Σπύρο Τσικαλάκη. Ξεκίνησε από την κοινή ανάγκη μας να δραστηριοποιηθούμε, μέσω της τέχνης, στη σημερινή πολιτική κατάσταση. Τι περιλαμβάνει το πρόγραμμα; Το i.P.A.S. περιλαμβάνει κυρίως το διαγωνιστικό τμήμα προβολών, στο οποίο θεατές και κριτική επιτροπή καλούνται να ψηφίσουν για τα βραβεία που θα απονεμηθούν την Κυριακή 9 Απριλίου 2017. Το μη διαγωνιστικό τμήμα θα έχει ειδικές προβολές ταινιών μεσαίου μήκους που αξίζουν την προσοχή των θεατών. Έχουμε φιλμ χορού, δράμα, κωμωδίες, ακόμα και πειραματικά, που όμως πάντα πραγματεύονται την τρέχουσα διεθνή πολιτική επικαιρότητα. Πόσοι καλλιτέχνες συμμετέχουν και από ποιες χώρες; Έχουμε επιλέξει 84 ανεξάρτητες κινηματογραφικές παραγωγές (σπουδαστικές, ντοκιμαντέρ, μυθοπλασίας και animation) από 30 διαφορετικές χώρες, όπως η Αγγλία, η Αίγυπτος, η Αργεντινή, οι ΗΠΑ κ.ά.

6-9 Απριλίου, Booze Cooperativa

16.3.17 – lifo

11

aπ ό το ν γ ι άν νη π αν τα ζ ό π ουλο

ΤώραΤώρα

Ο Αντώνης Αλακιώτης εξηγεί γιατί είναι αναγκαία η δημιουργία αποτεφρωτηρίου στην Αθήνα.

12 lifo – 16.3.17

Κάθε χρόνο τέσσερις χιλιάδες σοροί μεταφέρονται από τη χώρα μας στη Βουλγαρία για αποτέφρωση, επιβαρύνοντας ακόμα περισσότερο τις οικογένειες των θανόντων οικονομικά και συναισθηματικά. Από το 2006, που είχε γίνει το πρώτο νομοθετικό βήμα, έως και σήμερα δεν έχει παρθεί καμία πρωτοβουλία για την ίδρυση αποτεφρωτηρίων, σε αντίθεση με άλλες ευρωπαϊκές χώρες στις οποίες εδώ και πολλές δεκαετίες λειτουργούν κέντρα αποτέφρωσης των νεκρών. Όμως η έλλειψη αποτεφρωτηρίων, παρά τις προσπάθειες πολλών δήμων, δημιουργεί έντονα προβλήματα. Ήδη πριν από λίγες μέρες ο υπουργός Εσωτερικών Πάνος Σκουρλέτης ανακοίνωσε ότι θα προχωρήσει σε νομοθετική ρύθμιση προκειμένου να παρέχεται η δυνατότητα σε ιδιώτες να ιδρύσουν αποτεφρωτήρια νεκρών. Γιατί, όμως, κρίνεται αναγκαία η δημιουργία αποτεφρωτηρίων; Πόσο κοστίζει και τι διαδικασίες χρειάζονται σήμερα; Επίσης, ποια είναι η στάση της Εκκλησίας, η οποία αρνείται την εξόδιο ακολουθία σε όσους επιλέγουν την καύση; Στα ερωτήματά μας απαντά ο πρόεδρος της Επιτροπής για το Δικαίωμα της Αποτέφρωσης των Νεκρών στην Ελλάδα και μέλος της Παγκόσμιας Οργάνωσης Αποτέφρωσης, Αντώνης Αλακιώτης.

— Ποιοι είναι οι βασικοί λόγοι που καθιστούν αναγκαία τη δημιουργία αποτεφρωτηρίου; Αρχικά, η απόδοση του θεμελιώδους δικαιώματος της ελευθερίας της βούλησης και της δυνατότητας επιλογής κάθε ατόμου όσον αφορά τη μετά θάνατον διάθεση του σώματός του, δικαίωμα και δυνατότητα νομοθετικά κατοχυρωμένη από το Σύνταγμα της Ελλάδος. Επίσης, το γεγονός ότι ολοένα αυξάνεται το ποσοστό των Ελλήνων που επιλέγουν την αποτέφρωση και αναγκαστικά οι σοροί μεταφέρονται στο εξωτερικό για αποτέφρωση, επειδή δεν υπάρχει αποτεφρωτήριο στη χώρα μας. Εκτός του ότι αυτό επιβαρύνει σημαντικά σε οικονομικό και συναισθηματικό επίπεδο τις οικογένειες, οδηγεί στην εξαγωγή συναλλάγματος και στην απώλεια εσόδων για το κράτος και τους δήμους σε μια τόσο δύσκολη οικονομικά συγκυρία για την Ελλάδα. Επιπρόσθετα, ο τρόπος διάθεσης της σορού των νεκρών στη χώρα μας, διά της ταφής, η υποχρεωτική εκταφή σε τρία μόλις χρόνια –χρονικό διάστημα κατά το οποίο τις περισσότερες φορές δεν έχει ολοκληρωθεί η αποσύνθεση– ενώπιον των συγγενών και η τραγική κατάληξη σε βάθος χρόνου των «ιερών λειψάνων» στα κενοτάφια-«χωνευτήρια», όλη αυτή η διαδικασία αποτελεί την πιο απαξιωτική συμπεριφορά απέναντι στους νεκρούς και στον πολιτισμό μας. Είναι κάτι που ενδεχομένως θα έκανε τον ιστορικό

του μέλλοντος να αναρωτηθεί πόσο παρακμιακός είναι ο πολιτισμός μας. Τέλος, η επιλογή της αποτέφρωσης κερδίζει συνεχώς δημοτικότητα στον χριστιανικό κόσμο παγκοσμίως. Χαρακτηριστικά αναφέρω ότι στις Ηνωμένες Πολιτείες το 2016 για πρώτη φορά οι αποτεφρώσεις ήταν περισσότερες από τις ταφές. Αντιστοίχως, τα ποσοστά αποτέφρωσης σε πολλές χριστιανικές χώρες της Ευρώπης είναι πολύ μεγαλύτερα από αυτά της ταφής. Μεγάλη Βρετανία, Γερμανία, Τσεχία, είναι μερικές από αυτές τις χώρες. Αυτό συμβαίνει γιατί λόγω της αστυφιλίας το κόστος της ταφής είναι πολύ υψηλό και η υποχρεωτική εκταφή μακάβρια εμπειρία για την οικογένεια. Επιπλέον, ο υδροφόρος ορίζοντας μολύνεται από την αποσύνθεση των σορών. Αντίθετα, με την αποτέφρωση το κόστος είναι πολύ μικρό, η διαδικασία αξιοπρεπής για τον νεκρό και την οικογένεια και οι επιπτώσεις στο περιβάλλον ελάχιστες, λόγω της υποχρεωτικής, βάσει της ευρωπαϊκής νομοθεσίας, ύπαρξης πανάκριβων συστημάτων φίλτρων.

— Πώς σχολιάζετε το γεγονός ότι ανοίγει, ύστερα από πολύ καιρό, ο δρόμος για τη δημιουργία αποτεφρωτηρίου σε Αθήνα και Πάτρα; Θεωρώ ότι τόσο στην Αθήνα όσο και στην Πάτρα, με δεδομένη τη μέχρι σήμερα εμπειρία μας, θα περάσει αρκετός χρόνος για να δημιουργηθεί αποτεφρωτήριο, γιατί δυστυχώς οι προσπάθειες στο Μαρκόπουλο, στον Δήμο Ζωγράφου, στη Θεσσαλονίκη ή στον Βόλο μέχρι σήμερα δεν έχουν ευοδωθεί για πολλούς και διαφόρους λόγους. Χαιρετίζουμε όμως και συγχαίρουμε το πολιτικό προσωπικό όλων των δήμων που με τον έναν ή τον άλλον τρόπο προωθεί αυτήν τη δυνατότητα.

— Πόσοι περίπου Έλληνες επιλέγουν, πλέον, την αποτέφρωση; Με στοιχεία που έχουμε από τα γραφεία τελετών, περί τους 4.000 ετησίως.

— Είναι ισχυρό το επιχείρημα ότι δεν έχει επιπτώσεις στο περιβάλλον, όπως η ταφή, και ότι δεν επιβαρύνει τη φύση; Τα συστήματα φίλτρων που με βάση την ευρωπαϊκή και εθνική νομοθεσία υπάρχουν στα αποτεφρωτήρια στοιχίζουν τριπλάσια από τους κλιβάνους. Τα αέρια που εξέρχονται κατά τη διάρκεια της αποτέφρωσης, εκτός του ότι είναι άοσμα και αόρατα, παρακολουθούνται ηλεκτρονικά και καταγράφονται, πάντα σε σχέση με τα ελάχιστα όρια ρύπων που προβλέπει η ευρωπαϊκή νομοθεσία.

— Πόσο είναι το μέσο κόστος μιας αποτέφρωσης σήμερα; Εάν κάνετε μια έρευνα στο Διαδίκτυο, τα γραφεία τελετών χρεώνουν αυτή την υπηρεσία που πραγματοποιείται στη Βουλγαρία από 1.700 έως 2.500 ευρώ.

— Τι διαδικασίες χρειάζεται να ακολουθήσει

κάποιος αν θέλει να επιλέξει για τον συγγενή του την αποτέφρωση; Τα δικαιολογητικά που απαιτούνται για αποτέφρωση σε όλα τα αποτεφρωτήρια του κόσμου είναι, πρώτον, η υπεύθυνη δήλωση του θανόντος ή των εγγύτερων συγγενών ότι αυτή είναι πράγματι η επιθυμία του. Δεύτερον, πιστοποιητικό θανάτου και, τρίτον, πιστοποιητικό ιατροδικαστή ότι δεν υπάρχει λόγος περαιτέρω διερεύνησης των αιτιών του θανάτου και ότι έχουν αφαιρεθεί τυχόν ιατροτεχνικά μέλη, όπως, για παράδειγμα, ο βηματοδότης ή τα τεχνητά μέλη.

— Πότε γίνεται η αποτέφρωση μετά τον θάνατο και πότε παραδίδεται η τέφρα; Η αποτέφρωση, σύμφωνα με το άρθρο 49 του νόμου 4277/2014, γίνεται 62 ώρες από τη διαπίστωση του θανάτου και η τέφρα παραδίδεται 2-3 ώρες μετά την ολοκλήρωση της διαδικασίας.

— Πώς κρίνετε την αντίδραση της Εκκλησίας και την άρνησή της να τελέσει εξόδιο ακολουθία για όσους θέλουν να αποτεφρωθούν; Μήπως δεν ταιριάζει στην κουλτούρα μας; Η Ιερά Σύνοδος της Εκκλησίας της Ελλάδος με την απόφαση αυτή διαφοροποιεί τη στάση της σε σχέση όχι μόνο με τις χριστιανικές Εκκλησίες παγκοσμίως αλλά και με όλες τις ορθόδοξες Εκκλησίες (Βουλγαρία, Σερβία, Ρουμανία, Ρωσία, Ουκρανία). Διαφοροποιείται ακόμα και από τη στάση του Πατριαρχείου, στο οποίο ανήκουν όλες οι ελληνόφωνες Εκκλησίες σε Ευρώπη, Αμερική, Καναδά και Αυστραλία. Είναι ευρέως γνωστή η περίπτωση της Μαρίας Κάλλας, στη μνήμη της οποίας τελέστηκε εξόδιος ακολουθία από ορθόδοξους ιερείς στο Παρίσι και ενώ γνώριζαν όλοι ότι θα αποτεφρωνόταν – την τέφρα της διέσπειρε ο τότε υπουργός Πολιτισμού στο Αιγαίο Πέλαγος. Η ταφή είναι παράδοση, δεν είναι δόγμα, ως εκ τούτου, όπως κατ’ οικονομία η Ιερά Σύνοδος της Εκκλησίας της Ελλάδος αποδέχτηκε την εκταφή των νεκρών σε τρία μόλις χρόνια, κάτι που ποτέ δεν ήταν στις παραδόσεις της χριστιανικής Εκκλησίας, έτσι θα πρέπει να αποδεχτεί και την αποτέφρωση. Άλλωστε, η εξόδιος ακολουθία προσφέρεται για την παρηγοριά των συγγενών – γιατί η Εκκλησία να εκβιάζει και να τιμωρεί τους συγγενείς για την επιλογή του νεκρού; Ποιο βαρύ έγκλημα διέπραξε ο νεκρός και η οικογένεια πρέπει να στερηθεί την εξόδιο ακολουθία; Η Εκκλησία οφείλει να είναι αρωγός και όχι τιμωρός. Τελεί την εξόδιο ακολουθία για εγκληματίες, δολοφόνους, παιδεραστές, εμπόρους ναρκωτικών, ακόμα και για αυτόχειρες. Δεν είναι υπερβολικό και άδικο να τιμωρεί τους νεκρούς και τους συγγενείς τους επειδή επέλεξαν την αποτέφρωση;

ΑΝTΩΝΗΣ ΑΛΑΚΙΩΤΗΣ

ΤΙ ΔΕΝ ΓΝΩΡΙΖΟΥΜΕ ΓΙΑ ΤΗΝ ΚΑΥΣΗ ΤΩΝ ΝΕΚΡΩΝ

ΠΡOΕΔΡΟΣ ΤΗΣ ΕΠΙΤΡΟΠHΣ ΓΙΑ ΤΟ ΔΙΚΑΙΩΜΑ ΤΗΣ ΑΠΟΤΕΦΡΩΣΗΣ ΤΩΝ ΝΕΚΡΩΝ

Talk of the Town

16.3.17 – lifo

13

Talk of the Town

«TΗ ΣΚΟΤΕΙΝΉ ΣΟΥ ΜΕΛΕΤΆΜΕ ΠΕΊΝΑ, ΚΑΧΎΠΟΠΤΟΙ, ΑΝΎΠΟΠΤΟΙ ΚΑΙ ΎΠΟΠΤΟΙ»*

ΈΝΑΣ ΠΡΟΦΉΤΗΣ, ΜΑ ΤΙ ΠΡΟΦΉΤΗΣ

14 lifo – 16.3.17

από τ h νατα λι χατ ζ ηα ν τ ω ν ι ου

Μετά το επικό σε μέγεθος, εμβέλεια και βάθος πεδίου Underworld (Υπόγειος Κόσμος στα ελληνικά) που κυκλοφόρησε ακριβώς πριν από 20 χρόνια, προκαλώντας αλυσιδωτές εκρήξεις που ακόμα ακούγονται, τα βιβλία του Ντον Ντελίλο έγιναν πιο μικρά σε όγκο, παραμένοντας ωστόσο εξίσου διεισδυτικά για τις πιο μύχιες πτυχές της ανθρώπινης συνείδησης όπως φαίνεται να έχει διαμορφωθεί σε αυτό τον αιώνα, που είναι συνέχεια του προηγούμενου αλλά και κάτι εντελώς άλλο, ανησυχητικά ραγδαίο και τρομακτικά ακαθόριστο. Το καλό με τον περιορισμό των σελίδων είναι ότι μπορεί να τα ξαναδιαβάσει κανείς από την αρχή και να εστιάσει σε διαφορετικά στοιχεία της αφήγησης χωρίς να χάνει χρόνο, «σβήνοντας» κάθε τόσο από την έμπνευση και το μεγαλείο της πρόζας ενός μοναδικού μάστορα του λόγου. Και να επιβεβαιώσει εξαρχής την –παγιωμένη σε όσους έχουν εξοικειωθεί με το ύφος και το εύρος των αναζητήσεών του– αντίληψη ότι τα σημαντικά στο έργο του δεν είναι μόνο τα «προφητικά» –ο Ντελίλο ως μάντης κομβικών τάσεων και καταστάσεων, ως σύγχρονος Νοστράδαμος του λυκόφωτος, όπως αυτό αντανακλάται σε γυάλινους ουρανοξύστες– αλλά τα αιώνια, τα πανανθρώπινα, αυτά που είναι εκτός εποχής και σχεδόν εκτός χρόνου. Ξαναδιαβάζοντας, λοιπόν, το τελευταίο του βιβλίο, το Zero K –τεχνικά, ένα μεταφυσικό θρίλερ-δράμα σε σκηνικό κλινικής δυστοπίας που διαδραματίζεται κυρίως στις απόκοσμες εγκαταστάσεις ενός κέντρου κρυονικής στα βάθη της πρώην Σοβιετίας–, κόλλησα σε κάποια «περιφερειακά» στοιχεία της πλοκής που δεν είχαν αναδυθεί τόσο έντονα την πρώτη φορά και είχαν να κάνουν κυρίως με τη σχέση του αφηγητή με τη μάνα του, τις γυναίκες και την τυραννία (ή τη σωτηρία) της μνήμης: «Οι ηθοποιοί της μνήμης είναι κλειδωμένοι στη θέση τους, νεκροζώντανοι. Εγώ σε μια καρέκλα να διαβάζω ένα βιβλίο ή ένα περιοδικό, η μάνα μου να βλέπει τηλεόραση με κλειστό τον ήχο. Οι συνηθισμένες στιγμές κάνουν τη ζωή. Εκείνη ήξερε ότι μπορεί να εμπιστευτεί αυτό το αξίωμα που έμαθα κι εγώ τελικά να το εμπιστεύομαι, ύστερα από όλα αυτά τα χρόνια που περάσαμε μαζί. Όχι άλματα και πτώσεις. Εισπνέω τις μικρές, σαν ψιλόβροχο, λεπτομέρειες του παρελθόντος κι έτσι ξέρω ποιος είμαι. Αυτά που δεν κατάφερα να κατανοήσω πριν είναι ξεκάθαρα τώρα, φιλτραρισμένα από τον χρόνο, μια εμπειρία που δεν ανήκει σε κανέναν άλλον, ούτε κατά διάνοια, σε κανέναν, ποτέ…». Και μερικά κεφάλαια μετά: «Ποτέ δεν ένιωσα τόσο ανθρώπινα όσο τότε που η μάνα μου αργοπέθαινε στο κρεβάτι της. Δεν επρόκειτο για την ευπάθεια κάποιου που τελικά είναι “μόνο άνθρωπος” και συνεπώς αδύναμος και ευάλωτος. Εκείνο ήταν ένα κύμα θλίψης και απώλειας που με έκανε να κατανοήσω ότι ήμουν κάποιος που εξελίχθηκε από το πένθος. Υπήρχαν μνήμες, παντού, που δεν γινόταν να ανακληθούν. Υπήρχαν εικόνες, οράματα, φωνές και ο τρόπος με τον οποίο η ύστατη πνοή μιας γυναίκας επιτρέπει να εκφραστεί ο καταπιεσμένος ανθρωπισμός του γιου της…». Ο ανθρωπισμός και η κατανόηση εκφράζονται συχνά με τη σιωπή ή με το βλέμμα. Ειδικά όταν επιχειρείς να συνδεθείς με κάποιον και να φτιάξεις κοινές μνήμες και κοινή επίγνωση. Ειδικά στην πρώτη κρίσιμη περίοδο μιας ερωτικής σχέσης: «Πέφταμε σε μεγάλες σιωπές, υποχωρώντας μέσα μας, καθώς περπατούσαμε βήμα-βήμα, και η ψιλή βροχή δεν μας έβγαλε λέξη, ούτε μας έστειλε να βρούμε καταφύγιο… Τότε ξαφνικά κοιταχτήκαμε, χωρίς λόγια πάντα, ένα απ’ αυτά τα βλέμματα που λένε ποιος στο διάολο είσαι τελικά. Αυτό το βλέμμα ήταν δικό της. Οι γυναίκες το κατέχουν απόλυτα αυτό το βλέμμα. Τι κάνω εδώ και με ποιον είμαι, με κάποιον ηλίθιο που έσκασε από το πουθενά. Ήμασταν ακόμα στον πρώτο καιρό κι αν η σχέση άντεχε θα συνέχιζε να θυμίζει εκείνον τον πρώτο καιρό. Δεν χρειαζόταν να ανακαλύψουμε τίποτε άλλο κι αυτό δεν αποτελεί μια συμβατική διευθέτηση, όπως ίσως φαίνεται. Αυτοί ήμασταν, έτσι επικοινωνούσαμε, έτσι νιώθαμε. Συνεχίσαμε το περπάτημα, πιο χαλαρά τώρα, κοιτάζοντας έναν ημίγυμνο άντρα με παντελόνι πιτζάμας που έκανε ηλιοθεραπεία σε μια υγρή σεζλόνγκ πλάι σε μια σκάλα κινδύνου. Αυτό ήταν το παν. Κατανοήσαμε ότι ο σπόρος της κοινής μας επίγνωσης, το αποτύπωμα, το σχήμα, θα παρέμενε χαραγμένο όπως εκείνες τις πρώτες μέρες και νύχτες…».

ΠλαγιοΜετωπικά

α π ό τ ο ν δ η μ ή τρ η π ολ ι τά κ η

ShortCut

Eίκοσι χρόνια συμπληρώνονται φέτος από τον «Υπόγειο Κόσμο» του Ντον Ντελίλο και ο μεγάλος συγγραφέας παραμένει ο κορυφαίος λογοτεχνικός ξεναγός στα άδυτα της σύγχρονης ανθρώπινης συνείδησης.

Το θυμάμαι ακόμα εννοείται. Ειπώθηκε άλλωστε για να μας μείνει αξέχαστο. Και έγινε ένα είδος φιλοσοφικο-πολιτικού σλόγκαν, η ταμπέλα μιας διαδεδομένης νεοελληνικής πολιτικής πρακτικής, ο πηχυαίος τίτλος ενός απολύτως λογικοφανούς επιχειρήματος, ικανού να σε στείλει στα κάγκελα! Ήταν το 2008, μία από τις φορές που, προσωπικά, αναρωτήθηκα εντονότερα τι ποσοστό ανοχής και αυτοσυγκράτησης απαιτείται να έχει ένας πολιτικός συντάκτης για να αντιμετωπίζει κόσμια τον ψύχραιμο πολιτικό κυνισμό. Διότι στο μέσον του σκανδάλου που επέμενε ότι η offshore εταιρεία στην οποία συμμετείχε ο τότε υπουργός Ναυτιλίας και Νήσων Γιώργος Βουλγαράκης αλλά και η σύζυγός του Κατερίνα Πελέκη είχε αναμειχθεί στην αξιοποίηση της ακίνητης περιουσίας της Μονής Βατοπεδίου ο ίδιος είχε μεν υποβάλει την παραίτησή του «από ευθιξία», αλλά είχε υπερασπιστεί τον εαυτό του με μια σειρά επιχειρημάτων που κατέληγαν στην περιβόητη φράση «το νόμιμο είναι και ηθικό». Αργότερα, σε μία από τις τηλεοπτικές του συνεντεύξεις, επικαλέστηκε τον σχετικό φιλοσοφικό διάλογο που «από τον Αριστοτέλη έως τον Καντ διαρκεί 2.500 χρόνια». Ωστόσο αρνήθηκε τη διατύπωση, για να την επαναλάβει λίγο μετά, ελαφρώς παραλλαγμένη: «Εγώ είπα: “Παιδιά, ό,τι έχω κάνει είναι νόμιμο”. Και δεν έχω κάνει και κάτι ανήθικο»». Δεν ήταν η πρώτη φορά, φυσικά, που οι πολίτες αυτής της χώρας έρχονταν αντιμέτωποι με τον πολιτικό κυνισμό και τη βεβαιότητα ότι ο δεσμός πολιτικής πρακτικής και ηθικού προσήμου είναι εξαιρετικά χαλαρός. Μεταπολιτευτικά, τη χαλαρότητα είχε κηρύξει πιο βροντερά, το 1986, η μυθολογούμενη όσο και φημολογούμενη (μια που αργότερα αμφισβητήθηκε) φράση του Ανδρέα Παπανδρέου, «είπαμε να κάνει ένα δώρο στον εαυτό του αλλά όχι και πεντακόσια εκατομμύρια», για την περίπτωση του τότε προέδρου και διευθύνοντος συμβούλου της ΔΕΗ. Όμως ο 2008 ήταν η πρώτη φορά που ένας πολιτικός επικαλούνταν τη νομιμότητα και την ταύτιζε με το ήθος για να δικαιολογήσει την υπέρβαση ενός ηθικού φραγμού. «Συμβαίνει κατά κανόνα σε οργανισμούς και οπουδήποτε αλλού. Δεν νομίζω ότι συντρέχει λόγος δεοντολογίας» δήλωσε τις προάλλες ο υπουργός Περιβάλλοντος και Ενέργειας, Γιώργος Σταθάκης, όταν ρωτήθηκε για την περίπτωση του προέδρου του Διαχειριστή του Εθνικού Συστήματος Φυσικού Αερίου (ΔΕΣΦΑ) Σωτήρη Νίκα. Ο τελευταίος, σύμφωνα τουλάχιστον με καταγγελία της ΝΔ, αν και μέχρι πρότινος απλός διευθυντής στον ΔΕΣΦΑ (ως επιλογή του Πάνου Σκουρλέτη τοποθετήθηκε στη διοίκηση του ΔΕΣΦΑ τον Απρίλιο του 2016), πέτυχε από τον Νοέμβριο την οργανική του αναβάθμιση σε γενικό διευθυντή και στο ανώτερο μισθολογικό κλιμάκιο και λίγες ημέρες αργότερα παραιτήθηκε για λόγους συνταξιοδότησης, με αποτέλεσμα η ολιγοήμερη παραμονή του στην αναβαθμισμένη θέση του να αυξήσει το εφάπαξ που δικαιούνταν κατά περίπου 100.000 ευρώ, φτάνοντας στα 258.000 ευρώ. Ο υπουργός Περιβάλλοντος, πάντως, επέμεινε ότι η προαγωγή πριν από τη συνταξιοδότηση δεν είναι ατόπημα αλλά «μια πρακτική» που ακολουθείται π.χ. και στον στρατό. Είναι, λοιπόν, μια πρακτική που καλύπτεται από τον νόμο και σαφέστατα και από τα ιδρυτικά κιτάπια του ΔΕΣΦΑ. Είναι κάτι σύννομο. Πόσο ηθικός είναι όμως, ούτως ή άλλως, ένας τέτοιος ελιγμός; Πόσο ηθικός, μια εποχή που επιπλέον οι συντάξεις και τα εφάπαξ έχουν σφαγιαστεί και σφαγιάζονται διαρκώς – με τα τελευταία μάλιστα να έχουν χρόνο απόδοσης μέχρι και τρία έτη; Πόσο αυτή η σύννομη πρακτική βγάζει τη γλώσσα στο κοινό αίσθημα και εισπράττεται ως γερό χαστούκι στα μούτρα π.χ. του συνταξιούχου λιμενεργάτη που με τα βαρέα και τα ανθυγιεινά του φτάνει μετά βίας τα 420 ευρώ; Πόσο ηθικό είναι αυτό να συμβαίνει την ώρα που –ας πούμε ότι– κλιμακώνονται οι διαπραγματεύσεις για το ασφαλιστικό και σαρώνουν οι φήμες για μεγαλύτερες κρατήσεις, μειώσεις συντάξεων και ακόμα περισσότερες περικοπές των εφάπαξ; Πόσο ηθικό είναι η νομιμοποίηση αυτής της πρακτικής διά της επίκλησης του νόμου να προέρχεται από μια κυβέρνηση της Αριστεράς – όταν για την Αριστερά, κατά τη διάρκεια της ιστορίας της, το ηθικό όφειλε να προηγείται και του, κατά καιρούς, νόμιμου; «Η δημοκρατία θεμελιώνεται στο Σύνταγμα και στους νόμους, προσπαθεί διαρκώς να έχει υλικότητα και αντικειμενικούς όρους. Χωρίς όμως τον ηθικό γνώμονα, χωρίς την ατομική ευθύνη, χωρίς πάλη κατά των τυπικών θανάσιμων αμαρτημάτων, χωρίς αίσθηση του κοινού και του κύριου, η δημοκρατία δεν λειτουργεί· μεταπίπτει σε μπίζνες, νομιμοφανή μεν, ανήθικη δε. Αυτήν τη δημοκρατία-μπίζνες θέλουμε;» αναρωτιόταν ο Νίκος Ξυδάκης ως αρθρογράφος ακόμα της «Καθημερινής» τον Σεπτέμβριο του 2008, με αφορμή τη «βουλγαράκειο» υπερασπιστική ρήση. Είχε απόλυτο δίκιο! Αλλά, δυστυχώς, η παράγραφος επανέρχεται επίκαιρη, και μάλιστα με πολύ αυστηρότερους όρους. Διότι έκτοτε ακολούθησαν μνημόνια, ανθρωπιστική κρίση και τελικώς μια κυβέρνηση από την οποία το λιγότερο που θα απαιτούσε κάποιος, μέσα σε τόσο ασφυκτικές συνθήκες, είναι μια ξεκάθαρη ηθική διαφοροποίηση. *Στίχος του Άλκη Αλκαίου από το «Κακόηθες Μελάνωμα»

16.3.17 – lifo

15

Αναπαράσταση του Ιλισού κατά το 1896.

Talk of the Town

UrbanLife

ΜAΞΙΜΟΣ ΜΟΥΜΟYΡΗΣ

α π ό τ ον δ ημήτ ρ η κυρ ια ζ η

Ηθοποιός O Μάξιμος συμμετέχει στις παραστάσεις «Νίκη» του Χ. Χωμενίδη σε σκηνοθεσία Στ. Φασουλή στον Ελληνικό Κόσμο, «Μεγάλη Χίμαιρα» του Μ. Καραγάτση σε σκηνοθεσία Δημ. Τάρλοου στο θέατρο Πορεία και «Diktat» του Enzo Cormann σε σκηνοθεσία Μάνου Καρατζογιάννη στο Bios.

Το αβέβαιο μέλλον του Ποδονίφτη

Η δεύτερη θέλει το όνομα του ποταμού να σχετίζεται με έναν γνωστό έμπορο της Αθήνας, τον Ποδονίφτη, που διέθετε κτήματα στην περιοχή. Σύμφωνα με την τρίτη εκδοχή, το όνομα προέρχεται από τα ρηχά νερά του ποταμού που έφταναν μόνο για να βρέξουν τα πόδια των ανθρώπων που τον περνούσαν.

16 lifo – 16.3.17

Ο Ποδονίφτης αποτελεί παραπόταμο του Κηφισού, που πηγάζει από τις νοτιοδυτικές πλαγιές του Πεντελικού Όρους και εκβάλλει στον Κηφισό στο ύψος των Πατησίων. Στα 15 χλμ. που διανύει περνά από τους δήμους Χαλανδρίου, Φιλοθέης, Ν. Ιωνίας, Ν. Φιλαδέλφειας, Ν. Χαλκηδόνας και εισέρχεται στο βόρειο άκρο του Δήμου Αθηναίων (Πατήσια). Οι επικρατέστερες εκδοχές για την προέλευση του ονόματός του είναι τρεις. Η πρώτη αναφέρεται στη συνήθεια στρατιωτών που εκτελούσαν ασκήσεις στην περιοχή να πλένουν τα πόδια τους στον ποταμό. Η δεύτερη θέλει το όνομα του ποταμού να σχετίζεται με έναν γνωστό έμπορο της Αθήνας, τον Ποδονίφτη, που διέθετε κτήματα στην περιοχή. Σύμφωνα με την τρίτη εκδοχή, το όνομα προέρχεται από τα ρηχά νερά του ποταμού που έφταναν μόνο για να βρέξουν τα πόδια των ανθρώπων που τον περνούσαν. Η Ναταλία Σαμαρά-Γκαίτλιχ στο βιβλίο της Ιχνογραφία Πατησίων (Τα Πατήσια κάποτε...) μας δίνει μια εικόνα του πώς έμοιαζε η περιοχή παλαιότερα: «Το χωριό Πατήσια διέσχιζε ο Ποδονίφτης, με όχθες πλούσιες σε πλατάνια και πεύκα. Αποτελούσε προορισμό ημερήσιων εκδρομών ή περιπάτων, διέθετε ζυθοπωλεία όλων των κατηγοριών, ακόμα και πάγκους, όπου μπορούσε κανείς να ξεκουραστεί και να δροσιστεί. Ο γνωστότερος τέτοιος πάγκος ήταν στη γέφυρα του Ποδονίφτη». Φυσικά, η ειδυλλιακή αυτή εικόνα δεν επιβιώνει σήμερα, όμως τα κομμάτια που δεν έχουν υπογειοποιηθεί, όπως αυτό κοντά στη γέφυρα της οδού Χαλκίδος στη Ν. Χαλκηδόνα, είναι ακόμα όμορφα, με πολύ πράσινο, πουλιά και βατράχια που δίνουν μια τελείως διαφορετική αίσθηση στην πυκνά δομημένη γύρω περιοχή. Όμως οι ελεύθεροι χώροι που υπάρχουν κοντά στο ποτάμι είναι ως επί το πλείστον ανεκμετάλλευτοι και περιφραγμένοι, ενώ δεν είναι δυνατή η παράλληλη προς το ποτάμι κίνηση. Πολλά εξαγγέλθηκαν από τις δημοτικές αρχές των όμορων περιοχών κατά το παρελθόν, όμως τίποτα δεν έχει πραγματοποιηθεί. Έχει διατυπωθεί η άποψη ότι σε ένα μέρος τουλάχιστον του εντοιχισμένου κομματιού του Ποδονίφτη το τοιχίο μπορεί να αντικατασταθεί με μικρά επίπεδα που θα καταλήγουν στην κοίτη του ποταμιού, επαναφέροντας τη φυσικότητά του και ανακουφίζοντας από πλημμυρικά φαινόμενα, καθώς το νερό θα έχει περισσότερο χώρο για να κινηθεί. Το σκηνικό θα αλλάζει καθ’ όλη τη διάρκεια του χρόνου, με τη στάθμη του νερού να αποκαλύπτει ή να κρύβει τμήματα του χώρου και αντίστοιχα τη φύτευση να αναπτύσσεται σε διαφορετικά επίπεδα. Ακόμα όμως και χωρίς αντικατάσταση του τοιχίου υπάρχουν πολλές εναλλακτικές για τη διαμόρφωση των υπέργειων τμημάτων του ποταμιού. Για παράδειγμα, δεν απαιτούν μεγάλες οικονομικές θυσίες ο καθαρισμός των πιο όμορφων κομματιών του και η τοποθέτηση μερικών πάγκων ανάμεσα στις λεύκες και τα πλατάνια του. Καταστρέψαμε τα περισσότερα ποτάμια της Αθήνας, ας φροντίσουμε αυτά που μας έχουν απομείνει.

q Αρχιτεκτονικά μιλώντας, πιο ενδιαφέρουσα νομίζω ότι είναι η πλευρά του Καρέα όπου είναι κατασκευασμένα τα προσφυγικά σπίτια. Είναι αξιοσημείωτο πως εκείνη η περιοχή αποτελεί μια εξίσου ξεχωριστή γειτονιά μέσα στον οικισμό. Πολλοί κάτοικοι έχουν φτιάξει μικρά κηπάκια και κιούπια, προσπαθώντας να δώσουν λίγο χρώμα σε παλιές περιορισμένες κατασκευές.

ΚΑΡΈΑΣ

από τον δημήτρη κυριαζή

Οι επικρατέστερες εκδοχές για την προέλευση του ονόματός του είναι τρεις. Η πρώτη αναφέρεται στη συνήθεια στρατιωτών που εκτελούσαν ασκήσεις στην περιοχή να πλένουν τα πόδια τους στον ποταμό.

q Το ιδιαίτερο χαρακτηριστικό της γειτονιάς μου είναι μάλλον το εκκλησάκι του Αγίου Κωνσταντίνου στον ανατολικό λόφο της γειτονιάς με υπέροχη θέα στον Σαρωνικό. Κάποτε ήταν χωρίς περίφραξη και το επισκεπτόμασταν συχνά – πολλά ζευγαράκια «βεβήλωναν» τον χώρο.

q Είμαστε μια απλή και ήρεμη γειτονιά που δεν της λείπει τίποτα, αλλά δεν έχουμε κάποιο εξεζητημένο μέρος για ποτό, φαγητό κ.λπ. Το καλό είναι πως ό,τι κι αν μου λείπει μπορώ να το έχω σε πέντε λεπτά. Κάποιον που δεν έχει έρθει ξανά στη γειτονιά θα τον πήγαινα σίγουρα μια βόλτα στο βουνό και μετά σε κάποια από τις πολύ καλές και παλιές ταβέρνες/εστιατόρια της περιοχής. Μετά, για καφέ στο Jenni’s.

Τις περισσότερες ευρωπαϊκές πρωτεύουσες διατρέχουν ένα ή περισσότερα ποτάμια που λειτουργούν ευεργετικά σε πολλαπλά επίπεδα: στο μικροκλίμα της ευρύτερης περιοχής, στη χλωρίδα και στην πανίδα, αλλά και στην αισθητική των πόλεων. Στην Αθήνα, από την άλλη, μεταχειριστήκαμε διαφορετικά τα ποτάμια μας. Τέλη του 19ου αιώνα διέσχιζαν το Λεκανοπέδιο 700 χείμαρροι, ποτάμια και ρυάκια, στις μέρες μας δεν υπερβαίνουν τα 50. Τα υπόλοιπα; Μπάζωμα και υπογειοποίηση για να βρεθεί χώρος για τους δρόμους και τα κτίρια που φτιάχτηκαν στο πλαίσιο του άναρχου οικιστικού οργασμού των μεταπολεμικών δεκαετιών. Λίγοι γνωρίζουν ότι το 1852 περνούσε ποτάμι από τη σημερινή οδό Σταδίου, το οποίο μάλιστα διέθετε ένα γεφυράκι στο ύψος του Αρσακείου, ή ότι ο Ιλισός, το μεγαλύτερο ποτάμι της Αθήνας, καλύφθηκε τη δεκαετία του 1950 και έδωσε τη θέση του στις οδούς Μιχαλακοπούλου, Βασιλίσσης Σοφίας και Καλλιρρόης. Ακόμα λιγότεροι ίσως να γνωρίζουν για τον Ποδονίφτη, ένα από τα λιγότερο γνωστά ποτάμια της Αθήνας, του οποίου τουλάχιστον ένα μέρος έχει «γλιτώσει».

Hγειτονιάμου

✍

q Μετακομίσαμε οικογενειακώς το 1987. Επιλογή ήταν να παραμείνω στον Καρέα με τη γυναίκα μου. Μάλλον γιατί και οι δυο μεγαλώσαμε, πήγαμε σχολείο κι ερωτευτήκαμε σε αυτήν τη γειτονιά.

q Συχνά ανεβαίνουμε με τις κόρες μου στον Υμηττό και περπατάμε περιμετρικά – μπορεί να φτάσουμε σχεδόν μέχρι την Αργυρούπολη! Δυστυχώς, η πυρκαγιά του 2015 έκαψε και τα τελευταία δέντρα.

Πώς μπορούμε να αναδείξουμε ένα από τα λίγα ποτάμια που διασώζονται στην Αθήνα;

Από πού πήρε το όνομά του ο Ποδονίφτης

q Η γειτονιά μου είναι ο Καρέας, προάστιο του Βύρωνα, στον οποίο και ανήκει διοικητικά. Αυτό το στοιχείο μού δημιουργεί την αίσθηση της αυτονομίας, ενός οικισμού στα όρια της πόλης, μόνου. Κάπως έτσι κυλάει ήρεμα και η καθημερινότητα στον Καρέα. Υπάρχει μια ταμπέλα από την κάτω είσοδο στον Καρέα που αναγράφει «Καλωσήρθατε στην Κηπούπολη Καρέα». Μπορεί πλέον να μην είναι κηπούπολη, αλλά η οικοδομική δραστηριότητα τις δεκαετίες του ’80 και του ’90 προέβλεψε, ευτυχώς, μεγάλες πιλοτές και κήπους. Γενικά, βλέπεις ουρανό αν κοιτάξεις ψηλά. Τα σπίτια στα όρια του βουνού και εκείνα παράλληλα με τη λεωφόρο Κατεχάκη έχουν όμορφη θέα που μπορεί να φτάνει από το Ελληνικό μέχρι και την Πάρνηθα.

q Μπορώ να γράψω μια μικρή ιστορία για καθεμιά γωνιά του Καρέα – αρκεί να περάσω από ένα σημείο και η μνήμη αρχίζει να δουλεύει. Νομίζω ότι ήμουν στο λύκειο όταν με τους κολλητούς και συμμαθητές μου μας έπιασε μια περίεργη μανία με την πόρτα της τάξης μας –ήταν η περίοδος της αρβύλας (δεν δεχτήκαμε να βάλουμε Μartins)–, στην οποία άνοιγε εύκολα μια μικρή ή μεγάλη τρύπα, ανάλογα με το πόσο δυνατά τη χτυπάγαμε. Η τιμωρία μας ήταν να κουβαλάμε η παρέα την πόρτα σε όλον τον Καρέα γα να την πάμε στον ξυλουργό για επισκευή. Αυτή η βόλτα ήταν σαν μικρή εκδρομή. q Υπάρχουν πολλές φιγούρες γραφικές πλέον, πρόσωπα που έχουν αλλάξει από καθόλου έως ελάχιστα από την πρώτη φορά που τους είδα – μιλάω για αρκετά χρόνια πριν. Πάντως, είναι ενδιαφέρων ο τρόπος που βλέπει κανείς τις αλλαγές σε έναν τόπο όταν τον έχει ζήσει πολλά χρόνια. Νομίζω πως μπορώ να καταλάβω πια ποιος εξελίχθηκε στη ζωή του, ποιος έμεινε στάσιμος, ποιοι διατηρούν την κανονικότητα στην περιοχή, στοιχείο απαραίτητο, παρόλο που ακούγεται βαρετό.

ΚΌΚΚΙΝΟΣ ΜΎΛΟΣ ΔΉΜΟΥ ΑΧΑΡΝΏΝ

Ένας ακόμη «Σταθμός Χαράς» από την ΙΚΕΑ

Ο νεοσύστατος παιδικός σταθμός Κόκκινου Μύλου του Δήμου Αχαρνών εξοπλίστηκε πλήρως στο πλαίσιο του προγράμματος «Σταθμοί Χαράς» μέσω του οποίου η ΙΚΕΑ και ο Όμιλος FOURLIS στηρίζουν δημοτικούς βρεφονηπιακούς και παιδικούς σταθμούς σε όλη την Ελλάδα.

Τ

ην περασμένη Παρασκευή ο δημοτικός παιδικός σταθμός Κόκκινου Μύλου του Δήμου Αχαρνών άνοιξε τις πόρτες του για να υποδεχτεί εξοπλισμό, διακοσμητές και εθελοντές εργαζόμενους του Ομίλου FOURLIS. Όταν έφτασα στον δημοτικό σταθμό που φιλοδοξεί να αρχίσει να υποδέχεται παιδιά από τη νέα σεζόν, κοντά στην πόρτα υπήρχε μια τεράστια κούτα με λούτρινα χαμογελαστά συννεφάκια και πολλά ακόμη λούτρινα παιχνίδια. Δεν γινόταν να μη σου περάσει η ιδέα να βουτήξεις εκεί μέσα, νοσταλγώντας τις στιγμές που, ως παιδί, οι πιο πιστοί σου φίλοι στο παιχνίδι και στον ύπνο ήταν τα αρκουδάκια σου. Όσο προχωρούσα στον χώρο, άνθρωποι φουριόζοι, μα γεμάτοι όρεξη, με προσπερνούσαν κρατώντας κoύνιες, παιδικά στρώματα και καρεκλάκια, τα οποία τοποθετούσαν στον χώρο. Στο δωμάτιο που υπέθεσα ότι θα αποτελέσει τον χώρο όπου τα παιδιά θα απασχολούνται δημιουργικά είχαν ήδη τοποθετηθεί χαλιά και τραπεζοκαθίσματα σε φιστικί και ροζ παλ τόνους. Μέχρι να νυχτώσει, ο σταθμός θα είχε αλλάξει πλήρως. Η ΙΚΕΑ και ο Όμιλος FOURLIS πιστεύουν ότι τα παιδιά είναι οι πιο σημαντικοί άνθρωποι στον κόσμο, γι’ αυτό και δεν σταματούν ποτέ να προσπαθούν για εκείνα. Παρεμβαίνοντας σε έναν δημοτικό βρεφονηπιακό ή παιδικό σταθμό που έχει ουσιαστικές ανάγκες, δίνουν χαρά στα μικρά παιδιά, δημιουργώντας ένα ασφαλές, λειτουργικό, φωτεινό, με χρώματα και αισθητική περιβάλλον. Για την υλοποίηση του προγράμματος «Σταθμοί Χαράς» η ΙΚΕΑ και ο Όμιλος FOURLIS βρίσκονται σε επικοινωνία με τις εκάστοτε δημοτικές αρχές προκειμένου να ενημερωθούν για τις τρέχουσες σημαντικότερες ανάγκες των σταθμών ανά περιοχή και για την προτεινόμενη σειρά ένταξής τους στο πρόγραμμα «Σταθμοί Χαράς». Πρόκειται είτε για δημοτικούς σταθμούς που χρήζουν ανακαίνισης είτε για σταθμούς που θα λειτουργήσουν για πρώτη φορά, όπως η περίπτωση του σταθμού που επισκέφθηκα την Παρασκευή, στον Κόκκινο Μύλο. Θα είναι ο 11ος σταθμός που θα ανοίξει σε έναν δήμο με 150.000 κατοίκους και σκοπεύει να φι-

λοξενήσει δύο τμήματα παιδιών ηλικίας από 2,5 έως 4,5 ετών στην πρώτη του φάση. Τα προϊόντα για τη διαμόρφωση των παιδικών και βρεφονηπιακών σταθμών επιλέγονται με βάση τις ανάγκες των παιδιών, την εμπειρία των διακοσμητών της ΙΚΕΑ και πάντα σε συνεργασία με τους παιδαγωγούς των σταθμών. Οι διακοσμητές της ΙΚΕΑ καλούνται να μελετήσουν την κάτοψη και τις φωτογραφίες του χώρου και ανάλογα με το πόσα παιδιά φιλοξενούνται σε αυτόν να προβλέψουν και κατόπιν να σχεδιάσουν τους χώρους και να επιλέξουν τον εξοπλισμό που θα χρησιμοποιηθεί ανάλογα με τις ανάγκες τους. Κρεβάτια, ραφιέρες, παιχνίδια, λευκά είδη, χαλιά, τραπεζοκαθίσματα, αποθηκευτικοί χώροι, είδη διακόσμησης και εκπαιδευτικό υλικό που βοηθά τα παιδιά να αναπτύξουν τις δεξιότητές τους απαρτίζουν τον εξοπλισμό που προσφέρουν η ΙΚΕΑ και ο Όμιλος FOURLIS. Αφού ολοκληρωθούν η μελέτη, ο σχεδιασμός και η έγκρισή του, ο σταθμός αδειάζει προκειμένου να αποσταλούν τα νέα προϊόντα. Την αμέσως επόμενη μέρα γίνεται η διαμόρφωση του χώρου. Για όλη αυτήν τη διαδικασία χρειάζεται ένας περίπου μήνας. Η κ. Λήδα Φουρλή, μιλώντας αποκλειστικά στη LiFO για το πρόγραμμα «Σταθμοί Χαράς», επιβεβαιώνει τα παραπάνω και μοιράζεται τις εμπειρίες της από αυτό το πολύχρωμο και αισιόδοξο ταξίδι. Μπορείτε να μας περιγράψετε τη διαδικασία της δημιουργίας ενός Σταθμού Χαράς; Πώς επιλέγετε τον εκάστοτε σταθμό; Πρώτα επισκέπτονται οι διακοσμητές σας τον χώρο; Μετά πώς καταλήγετε στο τελικό πλάνο «ανακαίνισης» ενός σταθμού; Αρχικά, ερχόμαστε σε επικοινωνία με τις αρμόδιες για τους σταθμούς δημοτικές αρχές στις ευρύτερες περιοχές στις οποίες δραστηριοποιούμαστε, προκειμένου να μας υποδείξουν τους σταθμούς στους οποίους θα παρέμβουμε, λαμβάνοντας υπόψη τις πραγματικές τους ανάγκες. Παράλληλα, αξιολογούμε μαζί τους αιτήματα που λαμβάνουμε για την ένταξη σταθμών στο πρόγραμμα «Σταθμοί Χαράς». Ακολούθως, διακοσμητές της

i Από το 2013 η ΙΚΕΑ έχει εξοπλίσει και διαμορφώσει πάνω από 39 δημοτικούς

βρεφονηπιακούς και παιδικούς σταθμούς, όπου φιλοξενούνται περισσότερα από 1.370 παιδιά, σε Ήπειρο, Θεσσαλία, Θεσσαλονίκη και Αττική.

Λήδα Φουρλή

ΙΚΕΑ επισκέπτονται τον χώρο και ετοιμάζουν τις προτάσεις τους για την αναδιαμόρφωση και τον εξοπλισμό του σταθμού, ενώ καταλήγουμε στο τελικό πλάνο ανακαίνισής του πάντα σε συνεργασία με το εκπαιδευτικό προσωπικό του εκάστοτε σταθμού, που γνωρίζει και τις ανάγκες των παιδιών και του χώρου, αλλά και σε συνεννόηση με τη διοίκηση. Στη συνέχεια καθορίζουμε μια μέρα κατά την οποία οι διακοσμητές της ΙΚΕΑ, μαζί με εθελοντές εργαζόμενους του Ομίλου μας, επισκέπτονται τον χώρο και τον διαμορφώνουν εξ ολοκλήρου. Από το 2013 έχετε εξοπλίσει πάνω από 39 Σταθμούς Χαράς. Ποιες ήταν οι συνθήκες που βρήκατε στους παιδικούς σταθμούς; Θα ξεχωρίζατε κάποια ως πιο δύσκολη; Στα χρόνια υλοποίησης του προγράμματος έχουμε κληθεί να αντιμετωπίσουμε αρκετές «δύσκολες» περιπτώσεις, όχι μόνο στην περιφέρεια αλλά και στην Αττική. Κάθε περίπτωση είναι διαφορετική και δυστυχώς είναι γεγονός ότι η κρίση που πλήττει τη χώρα μας τα τελευταία χρόνια έχει επιδεινώσει την κατάσταση στην οποία βρίσκουμε τους σταθμούς. Για τον λόγο αυτό αποτελεί για εμάς σημαντική πρόκληση να μπορούμε να κάνουμε παρεμβάσεις σε όλη την Ελλάδα, με κριτήρια που διασφαλίζουν ένα ουσιαστικό και ποιοτικό αποτέλεσμα. Ποιοι είναι οι στόχοι σας μέσα στο 2017; Νιώθω ιδιαίτερη χαρά και υπερηφάνεια που από το 2013 υλοποιούμε ένα εκτεταμένο πρόγραμμα υποστήριξης δημοτικών βρεφονηπιακών και παιδικών σταθμών σε όλη την Ελλάδα. Τα προγράμματα κοινωνικής υπευθυνότητας του Ομίλου FOURLIS αποτελούν αναπόσπαστο κομμάτι της φιλοσοφίας μας. Το 2017, και σε συνεργασία με τους υπεύθυνους των σταθμών και τις εκάστοτε αρμόδιες τοπικές αρχές, θα συνεχίσουμε να δημιουργούμε «Σταθμούς Χαράς» και έχουμε προγραμματίσει να διαμορφώσουμε και να εξοπλίσουμε από την αρχή 20 δημοτικούς βρεφονηπιακούς και παιδικούς σταθμούς σε όλη την Ελλάδα, διαθέτοντας προϊόντα ΙΚΕΑ με στόχο τη δημιουργία λειτουργικών, ασφαλών και ξεχωριστών χώρων για τα παιδιά.

16.3.17 – lifo

17

ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΗ

18 lifo – 16.3.17

Η

πραγματική βασίλισσα της ποπ αρνείται να μπει σε καλούπια. Η πραγματική βασίλισσα της πoπ είναι αβίαστα εκκεντρική, αβανγκάρντ, σαρωτική, larger than life. Η πραγματική βασίλισσα της ποπ δεν χρειάζεται να προσπαθήσει πολύ και δεν φοβάται ότι μπορεί να τυποποιηθεί, γιατί απλώς δεν γίνεται. Η πραγματική βασίλισσα της πoπ ζει αυτοβούλως εξόριστη στα άκρα του είδους και μπλέκει την disco με την electronica, το glam με την dance, την τζαζ με υπόκωφα beats και μπορεί να σου τραγουδήσει και κλασικά ιταλικά τραγούδια. Κι όλα αυτά με μαγική μαεστρία και αισθησιασμό, χωρίς να χάνει την ταυτότητά της, γιατί πολύ απλά μπορεί. Το γλυκό ξανθό κορίτσι που γνωρίσαμε το 1995 ως το ήμισυ των Moloko αποτελεί πλέον μια αρχετυπική γυναικεία φιγούρα στην ιστορία της σύγχρονης μουσικής, επιδεικνύει μια εντυπωσιακή καριέρα, μια μοναδική προσωπικότητα και ήρθε για να μείνει. Μετά τις δύο πραγματικά μαγικές εμφανίσεις της το 2008 που συζητιούνται ακόμα, η Roisin Murphy επιστρέφει στην Αθήνα για να τα σαρώσει όλα. Πάλι!

— Μετά από πολλά χρόνια στον χώρο της μουσικής, τι σου αρέσει ακόμα να κάνεις; Λατρεύω τις περιοδείες. Συνεργάζομαι ακόμη με τον Eddie Stevens, τον music director μας από την εποχή των Moloko, και η αλήθεια είναι πως τον πίεσα για να συνεργαστούμε σε δύο άλμπουμ τότε. Συνεργαστήκαμε πολύ καλά. Χωρίς να θέλω να ακουστώ γλυκανάλατη, τον νιώθω σαν αδελφό μου και το να συνεργάζομαι και να ταξιδεύω μαζί του σε όλο τον κόσμο μού προκαλεί μεγάλη ευχαρίστηση. Όταν ξε-

κινήσαμε, βλέπεις, με τους Moloko, εγώ δεν ήμουν καν τραγουδίστρια. Πετούσα διάφορους στίχους μέσα στα τραγούδια, όπως «Do you like my tight sweater?» και απευθυνόμουν και σε κάποιον που ονόμασα «Party Weirdo». Υπογράψαμε συμβόλαιο με δισκογραφική και μετά είδαμε τον εαυτό μας ως μπάντα. Διοχέτευσα, λοιπόν, όλη μου την ενέργεια σε όλο αυτό που θα ταίριαζε περισσότερο σε έναν visual artist παρά σε έναν μουσικό κι αυτό άρεσε και στον Mark (σ.σ. Brydon των Moloko). Στα live μας δεν θέλαμε να είμαστε πραγματικά πρόσωπα επί σκηνής. Βρήκαμε κούκλες στις οποίες φορέσαμε αδιάβροχα και αυτές ήταν οι Moloko – εμείς στεκόμασταν πίσω τους... Σιγά-σιγά, όμως, έγινε πολύ εμφανές ότι έπρεπε να στήσουμε ένα σόου, μια ζωντανή εμφάνιση, και δεν είχαμε την παραμικρή ιδέα για το πώς θα μεταμορφώναμε έναν δίσκο ηλεκτρονικής μουσικής σε σόου, σε live. Πήραμε, λοιπόν, κάποιους τύπους από το Σέφιλντ, φίλους φίλων, οι οποίοι δεν ήταν session musicians (που παίζουν οτιδήποτε βάζεις μπροστά τους), είχαν το δικό τους στυλ, κι έτσι καταλήξαμε με μια μπάντα της οποίας ο ήχος δεν είχε τίποτα κοινό με τον δίσκο μας. Στην πραγματικότητα, άκουγες τις punk εκτελέσεις των τραγουδιών. Ήταν πολύ καλό μεν, αλλά δεν είχε συνοχή, ήταν κάτι πολύ εύθραυστο, μπορούσε να διαλυθεί ανά πάσα ώρα και στιγμή. Επίσης, οι σχέσεις μας δεν ήταν καλές. Μας έπαιρναν την τελευταία στιγμή και μας έλεγαν «εγώ δεν έρχομαι σε live του MTV, δώστε μας πιο πολλά λεφτά» και διάφορα άλλα – σκέτος εφιάλτης! Αυτοί οι άνθρωποι ήταν τόσο άπειροι, που ζητούσαν συμμετοχή στα πνευματικά δικαιώματα

ΜΙΑ ΑΠΟ ΤΙΣ ΑΛΗΘΙΝΕΣ ΠΟΠ ΣΤΑΡ ΤΗΣ ΕΠΟΧΗΣ ΜΕ ΚΑΡΙΕΡΑ ΕΝΤΥΠΩΣΙΑΚΑ ΑΝΟΔΙΚΗ ΕΠΙΣΤΡΕΦΕΙ ΣΤΗΝ ΑΘΗΝΑ ΓΙΑ ΝΑ ΤΑ ΣΑΡΩΣΕΙ ΟΛΑ ΑΠΌ ΤΗ ΦΏΦΗ ΤΣΕΣΜΕΛΉ

16.3.17 – lifo

19

ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΗ

των τραγουδιών, ενώ δεν τους γνωρίζαμε καν όταν γράφαμε τους δίσκους! (γελάει) — Καλά, πώς γίνεται αυτό; Μιλάμε για γελοιότητες! Βέβαια, πολλές φορές οι συναυλίες ήταν φανταστικές, αλλά δεν «δούλευε» η φάση κι έτσι στραφήκαμε σε session μουσικούς από το Λονδίνο. Όμως κι εκεί το αποτέλεσμα ήταν χάλια! Δεν είχαν τσαγανό, δεν υπήρχε έλεγχος σ’ αυτό που έβγαινε προς τα έξω και τότε μπήκε ο Eddie στη ζωή μας, αλλάζοντας τα πάντα. Αρχικά, μας έκανε να θέλουμε να βγούμε σε περιοδεία, το έκανε να φαίνεται διασκεδαστικό. Μας έδειξε πως πρέπει πρώτα να εστιάζεις στο live και μετά να βγαίνεις κάθε βράδυ, να μεθάς, να ουρλιάζεις, να γελάς και να παρτάρεις στο λεωφορείο της περιοδείας και στη συνέχεια στο κλαμπ. Κατάφερε να μας δείξει πώς μπορείς να βάλεις στη άκρη την κούραση και να το απολαύσεις. Είναι ο τέλειος music director. Μας υπέδειξε τον τρόπο να μπουν όλα στη θέση τους, από το πώς πας από το ένα τραγούδι στο άλλο μέχρι το να χτίσεις ένα set, να κάνεις τα σωστά διαλείμματα όταν πρέπει, πώς να πειραματιζόμαστε και να δουλεύουμε σκληρά, μας έδειξε πόσο πολλές πρόβες χρειαζόταν να κάνουμε... Εκείνος και ο Mark επέλεγαν και τους συνεργάτες μας, από την μπάντα μέχρι το crew (προσωπικό). Εγώ πάντα ένιωθα, και νιώθω, περισσότερο μέρος του crew και λιγότερο της μπάντας.

— Έχεις να επιδείξεις μια μοναδική καριέρα, το λιγότερο. Υπάρχει κάτι που νιώθεις πως δεν έχεις κάνει, κάτι με το οποίο θα ήθελες να καταπιαστείς στο μέλλον; Υπάρχουν τόσο πολλά που θα μπορούσα να κάνω, εκατομμύρια πράγματα που θα ήθελα να κάνω, πολλοί μουσικοί με τους οποίους θα ήθελα να συνεργαστώ, δίσκοι που θα μου άρεσε να βγάλω... Εκτός από όλα αυτά, έχω αρχίσει να σκηνοθετώ και τα βιντεοκλίπ, κάτι που μου αρέσει πολύ, δηλαδή να βρίσκομαι στη θέση του σκηνοθέτη.

— Πώς σε έκανε να νιώσεις; Ξαφνικά, βρέθηκες σε μια άλλη, πολύ διαφορετική θέση από αυτήν της μουσικού, της συνθέτριας, της περφόρμερ. Πάντα ασχολιόμουν με τα βίντεο και πολύ συχνά είχα λόγο στο τελικό μοντάζ ή στο εικαστικό κομμάτι, σε ποσοστό μέχρι και 90% τις πιο πολλές φορές. Έτσι, αυτό το βήμα δεν ήταν και τόσο μεγάλο. Παλιά φοβόμουν πολύ να το αναλάβω, όμως είχα μεγάλη περιέργεια να δω αν θα τα κατάφερνα. Και να σου πω και την αλήθεια, με αυτό τον τρόπο δεν χαλάω και τόσο πολλά λεφτά (γελάει). Πιστεύω πως τα έχω πάει αρκετά καλά σε σχέση με την πείρα που έχω, μου αρέσει πολύ.

— Έκανες ένα μεγάλο διάλειμμα μετά το «Overpowered», για να επιστρέψεις με το «Hairless Toys». Πόσο συνειδητή ήταν αυτή η απόφαση, πέρα από το θέμα που αντιμετώπισες με τη δισκογραφική σου εταιρεία; Όχι, δεν ήταν καθόλου συνειδητή απόφαση κι αν μπορούσα, θα είχα επιστρέψει πολύ πιο σύντομα. Το να αποδώσω αυτή την απουσία απλώς στο ότι απέκτησα παιδιά δεν θα ήταν σωστό, γιατί τελικά ήταν ένας συνδυασμός συγκυριών. Ναι, δεν είχα δισκογραφική εταιρεία, χώρισαν οι δρόμοι μας με το παλιό μου management, ξεκαθάρισα και τελείωσα με όλα τα «χρέη» του παρελθόντος. Μετά, περίμενα υπομονετικά να εμφανιστεί ένας δίσκος που θα ήθελα να κάνω. Σε καμία περίπτωση δεν υποτιμώ κάποια singles και συνεργασίες που έκανα ενδιάμεσα από δω και από κει. Απλώς, από όλα αυτά δεν

20 lifo – 16.3.17

μπορούσε να βγει ένα άλμπουμ. Από την αρχή της καριέρας μου πάντα έκανα δίσκους που με κάποιον τρόπο ήταν γραφτό να γίνουν, όπως το «Do you like my tight sweater?». Επειδή, λοιπόν, ξεκίνησα έτσι, είμαι προληπτική, έχω μια τάση να ασχολούμαι με αυτό που βρίσκεται εκεί δίπλα μου και περιμένει. Έτσι ακριβώς, λοιπόν, συνέχισα την πορεία μου. Αυτή η επιστροφή ξεκίνησε με το «Mi Senti», το EP με τα ιταλικά τραγούδια που ουσιαστικά είναι ένα ερωτικό γράμμα στον σύντροφό μου, που είναι Ιταλός κι επίσης μουσικός παραγωγός. Μου βγήκε με φυσικό τρόπο τότε κι έτσι το κάναμε παρέα. Τότε ο Eddie ασχολούνταν με την παραγωγή δίσκων, επαναπροσδιορίζοντας την καριέρα του, αφού δεν περιοδεύαμε πλέον μαζί. Αφού τελείωσα το «Mi Senti», διαπίστωσα πως είχε έρθει η ώρα να κάνω δίσκο μαζί του. Όλα κάπως έτσι προέκυπταν, ακόμα και η συνεργασία με τον Matthew Herbert, ο πρώτος σόλο δίσκος που έκανα μετά τους Moloko. Ο Matthew ήταν μέρος του κόσμου μου, συνδεόμασταν μουσικά κι έτσι η συνεργασία μεταξύ μας ήταν τέλεια. Γι’ αυτό κι εγώ μπήκα σε όλο αυτό, γιατί ο συγκεκριμένος δίσκος ήταν να γίνει. Μετά έκανα το «Overpowered». Συναντήθηκα με έναν φίλο μου που ήταν A&R (υπέυθυνος για καλλιτέχνες και ρεπερτόριο) στην EMI. Βρεθήκαμε για μια μπίρα και δεν είχα ιδέα πως ήθελε να μου κάνει επαγγελματική πρόταση. Ξεκίνησα, τότε, να του λέω πώς θα ήθελα να είναι ο επόμενος δίσκος μου, ποια στοιχεία θα ήθελα να έχει, ότι ήθελα να κάνω ένα σωστό πoπ άλμπουμ, κι όταν μου έκανε τελικά την πρόταση, είπα αμέσως «ναι», δεν ψάχτηκα πουθενά αλλού. Ε, έτσι είναι όλη μου η καριέρα! (γελάει) — Έχω την εντύπωση πως στα τελευταία δύο άλμπουμ σου έχεις επικεντρωθεί στο μουσικό σου όραμα πιο πολύ από ποτέ. Από την άλλη, σε ενδιαφέρουν οι πωλήσεις, τα νούμερα, οι κριτικές και η αποδοχή από τον κόσμο και τα ΜΜΕ; Φυσικά και με ενδιαφέρουν, αλλά τι μπορώ να κάνω; Όπως σου είπα και πριν, είμαι σε διαφορετική φάση κάθε φορά και έτσι αντλώ ενέργεια για τη δουλειά μου. Τα στοιχεία που με κάνουν να είμαι καλλιτέχνις –αν είμαι, τελικά– είναι η αντίδρασή μου στα πράγματα και σε όλα αυτά που βλέπω, το ότι αρνούμαι να είμαι όπως θα ήθελαν οι άλλοι να είμαι. Δεν μπορώ να ενεργώ με βάση τις πωλήσεις. Για παράδειγμα, έδωσα πρόσφατα μια συνέντευξη και είπα πως δεν είμαι έτοιμη να συμβιβαστώ. Όταν δημοσιεύτηκε το άρθρο, είδα στα σχόλια να λέει κάποιος ότι αυτό είναι καθαρή αλαζονεία και αναρωτήθηκα «γιατί». Αυτό με ενοχλεί πραγματικά, το ότι αν δεν «παίξω μπάλα», δηλαδή αν δεν ακολουθήσω το ρεύμα, είμαι αλαζόνας! Όχι, λοιπόν, δεν νομίζω πως είμαι αλαζόνας, ίσως όμως αυτό να βγαίνει προς τα έξω. Ένα μικρόσωμο ξανθό κορίτσι με φόρεμα που δεν έχει διάθεση να συμβιβαστεί μάλλον περνάει ως ένα αλαζονικό ξανθό κορίτσι με φόρεμα. Έτσι είμαι, δεν ξέρω πώς να συμβιβαστώ και, για να πω την αλήθεια, δεν θα μπορούσα. Έχουν υπάρξει στιγμές στην καριέρα μου που έχω αναγκαστεί να συμβιβαστώ, αλλά όλο αυτό μου είναι τόσο αηδιαστικό, που απλώς δεν μπορώ! Δεν χρειάζεται καν να εξηγήσω γιατί είμαι έτσι.

— Και πολύ καλά κάνεις. Τι να σου πω, ίσως να είμαι προληπτική και σε αυτό, αφού δεν συμβιβάστηκα στην αρχή, δεν θα συμβιβαστώ

Eίμαι πολύ περισσότερο αγοροκόριτσο απ’ όσο νομίζεις. Έχω μια σκοτεινή αίσθηση του χιούμορ, βρίζω πολύ και φοράω γελοία ρούχα.

ούτε τώρα. Αν το κάνω, θα τα γαμ…σω όλα. Ό,τι έκανα το έκανα επειδή το ήθελα, δεν με ένοιαζε ο βαθμός δυσκολίας. Δεν σχεδίαζα να γίνω μουσικός, δεν σχεδίαζα να γίνω περφόρμερ κι όμως η μουσική μού έδωσε όλη μου τη ζωή, τα πάντα.

— Δεν θα ήσουν ο εαυτός σου αν συμβιβαζόσουν, θα ήταν σαν να έχεις να κάνεις με άλλον άνθρωπο. Ναι... Βασικά θα ήταν μια πολύ διαφορετική κατάσταση. Ίσως να επρόκειτο για κάποια άλλη που το όνειρο ζωής της ήταν να γίνει ποπ σταρ, αλλά αυτή δεν ήμουν εγώ. Εγώ ήθελα να γίνω visual artist. Ήθελα να γίνω καλλιτέχνις κι έτσι έβαλα αυτήν τη διάθεση στη μουσική.

— Η μόδα ήταν πάντα κομμάτι της μουσικής σου εικόνας. Τη χρησιμοποίησες με τέτοιον τρόπο ώστε να δημιουργήσεις την περσόνα που βλέπουμε επί σκηνής; Ναι, υποδύομαι πολλούς χαρακτήρες, αλλά έτσι ώστε να μην είναι συγκεκριμένοι, π.χ. «αυτή είναι ξεκάθαρα η αστυνομικός», και φαντάζομαι πως είναι εμφανές ότι το όλο στήσιμο το κάνω εγώ (γελάει). Οι χαρακτήρες είναι ρευστοί και τα όριά τους θολά. Παίζω πάντα πολύ με τα αρχέτυπα, κάτι που κάνουν πολλές γυναίκες καλλιτέχνιδες, όπως η Cindy Sherman. «Παίζουμε» σε έναν κόσμο γεμάτο περιορισμούς, σαν να προσπαθούμε να κάνουμε τον περιορισμό πιο ευχάριστο, να αμβλύνουμε την ένταση μεταξύ δύο άκρων, κι αυτό είναι συναρπαστικό και εξαιρετικά γοητευτικό. Στις αρχές εννοείται πως ήθελα να φαίνομαι όμορφη, αξιαγάπητη και όλα όσα είναι λογικό να επιθυμούν όλα τα κορίτσια...

— Και ήσουν! (Γελάει) Έλα, δεν είμαι και κανένα supermodel. Ήμουν 19 ετών όταν μπήκα στον χώρο, αλλά πραγματικά πιστεύω πως η συμπεριφορά μου ήταν αντιδραστική. Ας μην ξεχνάμε πως μιλάμε για τα ’90s και αν όταν ακόμη και σήμερα είναι αρκετά δύσκολα αυτά τα παιχνίδια, φαντάσου πόσο περισσότερο ήταν τότε. Τότε έπρεπε η μουσική που έπαιζες να είναι σοβαρή και να είσαι κι εσύ σοβαρός. Τουλάχιστον σήμερα διαφαίνεται μια τάση για πιο περίεργα πράγματα και δεν είναι παράλογο, αφού όλα γύρω μας είναι περίεργα: τα τραγούδια είναι περίεργα, τα βίντεο είναι περίεργα, η μόδα είναι περίεργη, όλα αντικατοπτρίζουν την περίεργη εποχή στην οποία ζούμε. Κυκλοφορεί πολύ καλή πoπ μουσική, πάντως, πολύ ενδιαφέρουσα, που έχει διάφορες μουσικές επιρροές, ρέει πιο αβίαστα, δημιουργεί μια γαμάτη αναστάτωση, και όλο αυτό μου αρέσει πολύ. Μου αρέσουν τα περίεργα – όχι ότι ήμουν ποτέ συμβατική, αλλά νιώθω σαν την Αλίκη στη Χώρα των Θαυμάτων. Και όλη αυτή η τάση για ένα απλό Τ-shirt κι ένα τζιν… Ήμουν αντίθετη σ’ αυτή την εικόνα από την αρχή – φαντάσου σήμερα που δεν υπάρχει η παραμικρή συνάφεια σε όλο αυτό. Η μόδα, λοιπόν, για μένα ήταν πάντα μια αντίδραση στα δεδομένα κι ένα παιχνίδι που έπαιζα, του τύπου «Είναι αυτή μια μικρή πoπ σταρ;» «Όχι, δεν είναι!». (γελάει) — Πες μου, όμως, τώρα, ποια είναι τελικά η πραγματική Roisin; Ποια είναι τα κοινά χαρακτηριστικά που μοιράζεται η περσόνα που βλέπουμε επί σκηνής με το κορίτσι που μένει όταν βγαίνουν τα props και τα ρούχα; Μου αρέσει πολύ να γελάω και πιστεύω ακράδαντα πως η κωμωδία και το γέλιο μπορούν να σώσουν τον κόσμο. Είμαι πολύ περισσότερο αγοροκόριτσο απ’ όσο νομίζεις. Έχω μια σκοτεινή αίσθηση

του χιούμορ, βρίζω πολύ και φοράω γελοία ρούχα (γελάει).

— Είσαι, πλέον, μαμά και καλείσαι να μεγαλώσεις τα παιδιά σου σ’ αυτό τον περίεργο κόσμο που προαναφέραμε. Τι σε ανησυχεί; Δεν πάω καν εκεί, δεν υπάρχει λόγος. Δεν γίνεται, δεν μπορώ να σκέφτομαι τι με ανησυχεί σε αυτό τον κόσμο. Δεν θέλω να γίνω μια ξινή παλιόγρια που ανησυχεί για τα παιδιά της. Αυτό που λέω στα παιδιά μου είναι «εσείς θα σώσετε τον κόσμο, εσείς θα τον διορθώσετε, όλα θα πάνε καλά». Δεν θέλω να τα βλέπω να ανησυχούν και να μεμψιμοιρούν αγωνιώντας πως ίσως ο κόσμος θα καταστραφεί μια μέρα και ότι θα πνιγούμε όλοι σε έναν υποθετικό κατακλυσμό ή ότι θα ζήσουμε την έκρηξη πυρηνικής βόμβας. Θέλω να ζουν με αισιοδοξία και ο μόνος τρόπος να τους «επιβάλω» μια μορφή αισιοδοξίας είναι να την προβάλω πάνω τους η ίδια. Ξέρεις, ακούω πολλή πoπ μουσική, γιατί με βάζουν τα μικρά να ακούω πολύ ραδιόφωνο, και, πραγματικά, μου αρέσει πολύ αυτό. Μου αρέσει η πιο ανάλαφρη μουσική, ενώ δεν αρέσει σε πολλούς από τους ανθρώπους με τους οποίους συναναστρέφομαι. Οι φίλοι μου οι μουσικοί, οι DJs, οι παραγωγοί σιχαίνονται τη ραπ, την trap ή τον urban ήχο, αλλά εγώ τα λατρεύω. Με κάνουν να νιώθω όμορφα που είμαι ζωντανή, ακόμα κι αν αυτός ο κόσμος είναι τόσο σκατά στην πραγματικότητα, ειδικά σήμερα. Η πoπ μουσική και η πoπ κουλτούρα με κάνουν να νιώθω καλά με τον εαυτό μου και να χαίρομαι που ζω. Φυσικά, δεν μιλάω για τους τυπικούς ποπ σταρ αλλά γι’ αυτούς που δραστηριοποιούνται στα άκρα αυτής της κουλτούρας και του ήχου. Υπάρχει ένα είδος καλής ενέργειας σε όλο αυτό που είναι συναρπαστικό.

— Πρέπει οπωσδήποτε να μιλήσουμε λίγο και για τους τρελούς, φανατικούς Έλληνες θαυμαστές σου. Πώς νιώθεις που επιστρέφεις στην Αθήνα; Νιώθω υπέροχα και πραγματικά νιώθω άσχημα που δεν έχω έρθει τόσα χρόνια. Μου αρέσει πολύ η ενέργεια στην Ελλάδα. Ναι, υπάρχει μια ένταση που εκπορεύεται από την πολιτική κατάσταση, αλλά το ίδιο συμβαίνει και στο Ηνωμένο Βασίλειο εδώ και καιρό με όλη αυτή την απάθεια. Πέρα από όλα αυτά τα προβλήματα που υπάρχουν παντού στον κόσμο, πέρα από όλη αυτήν τη διαφθορά, όλα αυτά τα εμφανέστατα ψέματα που ακούμε, υποφώσκει ένα φοβερό, γοητευτικό κίνημα που το νιώθω να βράζει στην Αθήνα, όπως το ένιωθα παλιά, όταν πηγαίναμε σε χώρες της ανατολικής Ευρώπης 10 χρόνια πριν. Νέοι άνθρωποι που αφυπνίζονται και «σπρώχνουν» τα πράγματα, μια κατάσταση πολύ πιο ενδιαφέρουσα από αυτήν που έβλεπες στο Λονδίνο ή στη Νέα Υόρκη τότε. Την τελευταία φορά που ήμουν στην Αθήνα το ένιωσα αυτό πολύ δυνατά. Όπου υπάρχουν προβλήματα, υπάρχει μια έξαψη. Μάλλον δεν θα το αποκαλύψω στα παιδιά μου, αλλά εκεί θα ήθελα να βρίσκονται, ώστε να καταλάβουν πραγματικά τι συμβαίνει στον κόσμο. Θέλω να πάνε σε διαφορετικά μέρη, να ζήσουν διαφορετικές ατμόσφαιρες. Εγώ έχω πάει σε ό,τι κλαμπ μπορείς να φανταστείς, έχω συναναστραφεί ανθρώπους όλων των τάξεων και είμαι πολύ περήφανη γι’ αυτό, αυτός είναι ο σωστός τρόπος να ζεις. Μπορεί ενίοτε να ήταν και λίγο επικίνδυνο, σε σημείο που κάποιες φορές σκέφτομαι: «Θεέ μου, ελπίζω να μην τα κάνουν όλα αυτά τα παιδιά μου, το έχω παρατραβήξει» (γελάει).

ΙNFO Η Roisin Murphy θα βρίσκεται στο Gazi Music Hall το Σάββατο 25 Μαρτίου.

16.3.17 – lifo

21

ΘΕΑΤΡΟ

Δ

εν είναι η πρώτη φορά που η

στες μαχητές, πολιτικοί και διπλωμάτες του επί-

κεί η πραγματική ζωή, το άσχημο θέατρο του

‘‘Φορτωθήκαμε σε ένα καμιόνι και φτάσαμε

σκηνοθέτις Έφη Θεοδώρου

σημου μηχανισμού εξουσίας των συμμαχικών

πολέμου–, δέκα άνθρωποι, καθένας από τους

όπως όπως…’’ Αυτό είναι και ένα εύρημά του.

καταπιάνεται με το εμβλημα-

δυνάμεων, μοιραίες γυναίκες και τυχοδιώκτες,

οποίους είναι φορέας ενός διαφορετικού κό-

Στο πρώτο πλάνο είναι η ζωή των απλών ανθρώ-

τικό βιβλίο του Στρατή Τσίρκα

αλλά και απλοί άνθρωποι που εξαιτίας των κα-

σμου, είτε ταξικά είτε ιδεολογικά, συνδιαλέγο-

πων και πάνω στη ζωή αυτών των ανθρώπων

Η Λέσχη (1960). Το 2009 είχε

ταστάσεων βλέπουν τη ζωή τους να παραπαίει.

νται, συγκρούονται, υπονομεύουν αλλήλους και

που παρακολουθούμε εγγράφονται τα νέα του

κάνει την πρώτη της απόπειρα

Ένα επικού χαρακτήρα μυθιστόρημα, ένα μω-

περιγράφουν την εποχή τους, ενσαρκώνοντας

πολέμου».

με τη συνδρομή των τελειόφοιτων της δραμα-

σαϊκό φυλών και πολιτισμών με διαφορετικούς

παράλληλα τους ήρωες του Τσίρκα. Μια ονειρι-

«Οι πρωταγωνιστές της Λέσχης δεν είναι απλοί

τικής σχολής του Εθνικού Θεάτρου. Τώρα, με

καημούς, πάθη και πιστεύω στη δίνη του πολέ-

κή κατάσταση, όπως εξηγεί η Θεοδώρου, όπου

άνθρωποι» σχολιάζω και εξηγεί: «Οι πρωταγω-

την πείρα της προηγούμενης φοράς αλλά και

μου και της Ιστορίας.

εμβόλιμα διαδραματίζονται ρεαλιστικά σκηνές

νιστές είναι ο τέως Αυστριακός υπουργός με τη

με μια νέα, αναθεωρημένη διασκευή, στήνει

Κατεβήκαμε στο Υπόγειο για να παρακολου-

αυτούσιες από τη Λέσχη. Βρεθήκαμε να παρακο-

γυναίκα του Έμμη, η φράου Άννα που κρατάει

το πρώτο βιβλίο της τριλογίας Ακυβέρνητες Πο-

θήσουμε πρόβα και να μιλήσουμε με τη σκη-

λουθούμε την πρόβα μιας τέτοιας σκηνής μετα-

από παλιά οικογένεια, η Πολωνέζα Ρόζα που ο

λιτείες (θα ακολουθήσουν και τα άλλα δύο από

νοθέτιδα, η οποία μοιάζει συνεπαρμένη από

ξύ του Έλληνα Μάνου, αριστερού διανοούμενου

άντρας της έφυγε στο Άουσβιτς κι αυτή πήρε τα

άλλους σκηνοθέτες) στο Υπόγειο του Θεάτρου

αυτό το θρυλικό μυθιστόρημα, το οποίο, παρ’

αστικών καταβολών, και του συντρόφου του

παιδιά της, διέσχισε θάλασσες κι έφτασε, υπάρ-

Τέχνης, «εγκαινιάζοντας» την πρώτη σύμπραξη

όλη την κριτική που δέχτηκε, τόσο λογοτεχνικά

Γαρέλα. Στο διάλειμμα που ακολούθησε η σκη-

χουν κάποιοι Σεφαρντίμ, υπάρχει μια Ρουμάνα,

του ιστορικού θεάτρου του Κουν με το Εθνικό

όσο και πολιτικά (καταγγέλλει τον δογματισμό

νοθέτις μας μίλησε για το φιλόδοξο εγχείρημα.

υπάρχουν οι Έλληνες. Στον κάτω όροφο, όμως,

Θέατρο.

του κομματικού μηχανισμού του ΚΚΕ, γεγονός

«Η δράση του βιβλίου ξεκινάει στις 7 Ιουνίου

ζουν και οι πιο λαϊκές οικογένειες».

Το βιβλίο καταγράφει την πορεία του ελλη-

που προκάλεσε τη διαγραφή του Τσίρκα από

του 1942 και διαρκεί 3 εβδομάδες» λέει. «Ακρι-

«Δεν είναι η πρώτη φορά που καταπιάνεστε

νικού αντιφασιστικού κινήματος στη Μέση

την τοπική οργάνωση της Αλεξάνδρειας), εκτί-

βώς τη στιγμή της μετακίνησης, όταν φτάνουν

με τη Λέσχη. Μιλήστε μου για την εμπειρία σας

Ανατολή κατά τη διάρκεια του Β’ Παγκοσμίου

ναξε τη φήμη του συγγραφέα του πέρα από τα

οι πρόσφυγες. Σο τέλος του έργου μαθαίνουμε

αυτήν». Μου λέει: «Τότε το εύρημα που είχα

Πολέμου. Με σαφείς αναφορές στην ιστορία της

ελληνικά σύνορα, κάνοντάς τον γνωστό στους

ότι οι πρώτοι πρόσφυγες από την Αίγυπτο είναι

χρησιμοποιήσει προερχόταν από το 19ο κεφά-

Αριστεράς, στο περιθώριο αλλά και σε απόλυτο

κόλπους της γαλλικής Αριστεράς.

στην Ιερουσαλήμ. Τα νέα του πολέμου τα μα-

λαιο, στο οποίο ο Τσίρκας μας αποκαλύπτει τη

συσχετισμό ενίοτε με το διεθνές γίγνεσθαι της

Σκηνικό, ο χώρος μιας πραγματικής «λέ-

θαίνουμε από αυτούς. Μεταξύ αυτών ο Σεφέρης

λειτουργία της Λέσχης και μας αφήνει αποσβο-

εποχής κατά την οποία διαδραματίζονται τα γε-

σχης»: βιβλιοθήκες, σαλόνι, γραφείο, καναπέδες

και ο Τσίρκας, όπως και άλλες διακεκριμένες

λωμένους, λέγοντάς μας ότι όλα αυτά που είδα-

γονότα του πολέμου. Στη Λέσχη, στο εσωτερικό

και καρέκλες. Μέσα σε αυτό τον κλειστό χώρο,

προσωπικότητες. Υπάρχει μια αφήγηση του

με ήταν ένα κατασκεύασμα. Το είχα βάλει ως

μιας πανσιόν και με φόντο τα Ιεροσόλυμα, συγ-

σαν σε μια ουδέτερη ζώνη –terra incognita

Τσίρκα που λέει πώς έφτασε, με ένα εισιτήριο

εναρκτήριο θέμα και μέσα από αυτό βλέπαμε τη

χρωτίζονται αριστεροί, παράνομοι και αντιφασί-

εντός των τειχών, εκτός των οποίων καραδο-

του τραμ στην τσέπη και κάποια άλλα χαρτιά.

συνέχεια. Τώρα αποφάσισα να ακολουθήσω τη

ΟΙ ΑΚΥΒΕΡΝΗΤΕΣ ΠΟΛΙΤΕΙΕΣ

Η ΕΦΗ ΘΕΟΔΩΡΟΥ ΣΚΗΝΟΘΕΤΕΙ ΤΟ ΠΡΩΤΟ ΜΕΡΟΣ ΤΗΣ ΤΡΙΛΟΓΙΑΣ ΤΟΥ ΣΤΡΑΤΗ ΤΣΙΡΚΑ ΚΑΙ ΜΙΛΑ ΣΤΗ LIFO ΓΙΑ ΤΗΝ ΠΡΟΚΛΗΣΗ ΚΑΙ ΤΗ ΓΟΗΤΕΙΑ ΤΟΥ ΝΑ ΜΕΤΑΤΡΕΠΕΙΣ ΣΕ ΘΕΑΤΡΙΚΟ ΕΡΓΟ ΕΝΑ ΑΠΟ ΤΑ ΣΗΜΑΝΤΙΚΟΤΕΡΑ ΒΙΒΛΙΑ ΤΗΣ ΕΛΛΗΝΙΚΗΣ ΛΟΓΟΤΕΧΝΙΑΣ ΑΠΌ ΤΟΝ ΧΡΉΣΤΟ ΠΑΡΊΔΗ

στρατησ τσιρκασ (1911–1980)

22 lifo – 16.3.17

ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΑ: ΠΑΡΙΣ ΤΑΒΙΤΙΑΝ

ΙNFO «Ακυβέρνητες Πολιτείες» του Στρατή Τσίρκα – 1ο μέρος: «Η Λέσχη» Θέατρο Τέχνης, Υπόγειο (Πεσμαζόγλου 5) Τετ. & Κυρ. 20:00 Πέμ.-Σάβ. 21:00

ροή των γεγονότων έτσι όπως παρουσιάζονται

λερ μπορεί να μπει στα Ιεροσόλυμα, όταν πλη-

λύτερη ζωή. Αυτά τα οράματα πάντα είναι ζη-

μέσα από τον Μάνο, που ως διανοούμενος και

στο βιβλίο μέχρι το κεφάλαιο 19, όπου ξαφνι-

σιάζει την Αίγυπτο μια διμοιρία Νεοζηλανδών

τούμενο, ειδικά σήμερα που νιώθουν ότι έχουν

διαβασμένος κάνει συνεχείς λογοτεχνικές ανα-

κά μας τραβάει το χαλί κάτω από τα πόδια. Η

και αποτρέπει την επέλαση του Ρόμελ. Αυτή

τα πάντα έχουν ανατραπεί κι έχουν διαψευστεί

φορές: Έλιοτ, Καβάφης, Σεφέρης, Άσμα Ασμάτων,

παράσταση είναι μια εναλλαγή αφήγησης και

η αναμονή τούς προκαλεί ακόμα μεγαλύτερη

οι προσδοκίες τους. Ειδικά στη Λέσχη τίθενται

Φλομπέρ. Όπως εξηγεί η σκηνοθέτις, οι αναφο-

δράσης. Δεν δραματοποιούμε όλο το μυθιστό-

αγωνία, δεν ξέρουν πού θα βρεθούν και πώς. Το

ζητήματα που μας απασχολούν και σήμερα:

ρές αυτές στην ουσία σκιαγραφούν το πρόσωπο

ρημα, δεν έχουμε μόνο διαλόγους. Κρατάμε

βλέπουμε και σήμερα αυτό, που όσο πιο προ-

η διαρκής μετακίνηση πληθυσμών, η μεγάλη

του ήρωα και τον ειρηνικό κόσμο της ομορφιάς

πολύ σημαντικά σημεία αφήγησης, διατηρώ-

σωρινά είναι τα πράγματα, τόσο οι άνθρωποι

απειλή του πολέμου – σήμερα έχουμε οικονο-

όπου ιδανικά θα ήθελε να ζει.

ντας την πολυφωνητικότητα, γιατί είναι πολύ

εξωθούνται σε πράξεις που δεν θα έκαναν υπό

μικό πόλεμο, την πτώχευση μιας χώρας. Τους

Ο κοσμοπολιτισμός του Τσίρκα, βέβαια, ξε-

σημαντικό στοιχείο του έργου. Υπάρχουν, όπως

άλλες περιστάσεις, πιο ασφαλείς. Όσο περισσό-

κραδασμούς αυτού του έργου δεν μπορούμε να

διπλώνεται και μέσα από τις πολλές γλώσσες

ξέρετε, τρεις φωνές σε αυτό το μυθιστόρημα,

τερο φόβο αισθάνονται, τόσο πιο έτοιμοι είναι

μην τους αισθανθούμε. Και όχι μόνο τους κινη-

και τις ακόμα περισσότερες αντιλήψεις κάθε

του Μάνου, της Άννας και της Έμμη. Κάνοντας

να αποτινάξουν από πάνω τους διάφορες κατα-

ματικούς, το κίνημα του Απρίλη και πώς δια-

ήρωα, μέσα από τα διάφορα κράτη που εκπρο-

αυτό ο Τσίρκας, ουσιαστικά μοιράζει τα χαρτιά

στάσεις, την ντροπή, να ξεπεράσουν τα όρια τα

ψεύστηκε, τη στενή έννοια του κομμουνισμού.

σωπούνται. Η κ. Θεοδώρου λέει: «Μέσα από

δικά τους και του κόσμου».

Οι κομμουνιστές τότε ήταν πατριώτες και έκα-

τα δρώμενα της Λέσχης αναγνωρίζουμε τα δύο

διανομή της Λέσχης αποτελεί-

ναν αντιφασιστικό αγώνα αρχικά, μετά θέλησαν

κυρίαρχα συστήματα της εποχής, του Μάνου

ται κυρίως από νέους ηθο-

αυτός ο αγώνας να πάρει άλλο πρόσημο και να

και των συντρόφων του, το αριστερό μοντέ-

ποιούς, οι οποίοι χρειάστηκε

ακολουθήσουν άλλο στρατόπεδο. Ως αντιφασί-

λο και εκείνο της Λέσχης, όπου από στόμα σε

να μελετήσουν την εποχή σε

στες ξεκίνησαν. Ο Ζαχαριάδης προσυπέγραψε

στόμα κυκλοφορεί ένα ουίσκι και εξετάζονται

βάθος, αναλύοντας το πολιτι-

ουσιαστικά το δόγμα Μεταξά να βγούνε όλοι

τα πάθη. Άρα υπάρχουν δύο συστήματα, δύο

κό και κοινωνικό πλαίσιο του

στα βουνά. Έθεσα στους ηθοποιούς μου την

λέσχες μέσα στη Λέσχη του Τσίρκα. Δύο στρα-

’40. Η κ. Θεοδώρου λέει γι’ αυτούς: «Είναι πο-

ερώτηση “σήμερα θα πηγαίνατε στο μέτωπο;”

τόπεδα παλεύουν να μοιράσουν τον κόσμο. Η

λιτικοποιημένοι νέοι. Στοχάζονται πάνω στην

κι ομολογώ ότι έπεσε ένας πάγος. Είναι σημα-

τάση του Τσίρκα ηττάται. Η ελληνική πλευρά

κατάσταση, δεν είναι έξω από αυτό που ζουν,

ντικά τα ζητήματα που θίγονται, χωρίς καμία

πάει στο άλλο στρατόπεδο και όλες οι προσ-

«Ο άξονας που τους ενώνει ποιος είναι;» «Η

είναι κομμάτι τους. Κι όλη αυτήν τη μελέτη που

διάθεση εκσυγχρονισμού. Τα ακούμε και θα τα

δοκίες ηττώνται. Και τον Απρίλη του ’44 αλλά

προσφυγιά. Η μετακίνηση σε έναν τόπο ιερό,

κάναμε προκαταρκτικά την ακολούθησαν, την

αναγάγουμε αυτόματα στο σήμερα, αβίαστα.

και γενικότερα. Όταν παίζονται τα ζάρια της

στη βιβλική πόλη. Φυσικά, είναι προσωρινή η

ενσωμάτωσαν, δεν είναι κάτι που τους ξενίζει.

Ερωτηματικά θα γεννηθούν, όχι απαντήσεις».

Ελλάδας. Εκεί είναι ένα μεταίχμιο, πήγαμε σε

παρουσία τους εκεί. Υπάρχει η απειλή ότι ο Χίτ-

Πάντως, και τότε, οι νέοι πάσχιζαν για μια κα-

Ο κοσμοπολιτισμός στη Λέσχη αποδίδεται

σε περισσότερους κι έτσι δίνει τη δυνατότητα να μην υπάρχει μία αυθεντία. Μπαίνουν κι άλλες αφηγήσεις που αλλάζουν τον άξονα παρακολούθησης, τον τρόπο που φωτίζεται κάθε πρόσωπο. Δηλαδή έχουμε την πολυπρισματική απόδοση των ηρώων μέσα από το βλέμμα των άλλων. Αυτό είναι πάρα πολύ τολμηρό, κάνει πιο σύνθετο το μυθιστόρημα κι ελπίζουμε να μην εμποδίσει την παρακολούθηση αλλά να τηρήσει και ν’ αυξήσει την πολυφωνία».

Η

άλλο στρατόπεδο».

ΑΝΕΒΑΙΝΟΥΝ ΣΤΟ ΘΕΑΤΡΟ ΤΕΧΝΗΣ

16.3.17 – lifo

23

ΕΙΚΑΣΤΙΚΑ

Αριστερά: Wu Tsang, Damelo Todo / Odot Olemad (2015) Installation View, Migros Museum Für Gegenwartskunst, Zurich. Photo: Stefan Altenburger. Δεξιά: Wu Tsang, «Untitled», Video Still, 2017, For the exhibition «Paratoxic Paradoxes»

24 lifo – 16.3.17

WUTSANG Η

τοξικότητα, τα απόβλητα και τα «πα-

γάστηκα με τον ποιητή και συγγραφέα Fred

την ομήγυρή του, ενώ κάποιο άλλο όχι, γεγονός

ράδοξα» που συνδέονται με αυτά, όχι

Moten, καθώς και με τον καθηγητή Stefano

που ευνοεί από καθημερινές διακρίσεις μέχρι

μόνο με την οικολογική ή περιβαλλο-

Harney. Πρόκειται ουσιαστικά για δύο προ-

τις γενοκτονίες, ενώ επίσης σχετίζεται με το

ντική έννοια του όρου αλλά επίσης σε

βολές πάνω στο ίδιο πρότζεκτ που αλληλοδια-

ποια άτομα έχουν «δικαίωμα» στην ορατότητα

επίπεδο κοινωνικών σχέσεων και καταστάσεων

πλέκονται και αλληλοσυμπληρώνονται: η μία

και ποια όχι.

στη δημόσια σφαίρα, είναι το ζητούμενο της

είναι κάτι σαν μαύρο κουτί, μια αφηρημένη

— Επίκαιροι προβληματισμοί σε μια Αμερική όπου

έκθεσης «Paratoxic Paradoxes» που φιλοξενεί

σύνθεση, η άλλη είναι ένα φιλμάκι γυρισμένο

πλέον διαφεντεύει ο Τραμπ. Η Αμερική «έστριψε»

το Νέο Μουσείο Μπενάκη σε επιμέλεια Νάντι-

έξω, στη φύση, με τη συμμετοχή δύο χορευτών

απότομα δεξιά μέσα σε έξι μόλις μήνες. Ήταν

ας Αργυροπούλου. Ανάμεσα στους καλλιτέχνες

και την κάμερα να ακολουθεί την κίνηση των

πολύ άσχημο αυτό που συνέβη. Ξεγυμνωθήκα-

που ανταποκρίθηκαν στο κάλεσμα να συμμε-

σωμάτων τους, «χορεύοντας» μαζί τους, αντί

με. Πρέπει να ξαναβρούμε τους δρόμους και

τάσχουν με απευθείας ανάθεση έργου είναι η

απλώς να την αναπαριστά. Ο χορός, η κίνηση,

τις αντιστάσεις μας. Αυτό το τελευταίο είναι

queer καλλιτέχνις, σκηνοθέτις και περφόρμερ

η επαφή ως ανατρεπτική μορφή αντίστασης

και το μόνο θετικό, το ότι μετά το αρχικό σοκ

Wu Tsang, η οποία αναδείχθηκε μέσα από την

ενάντια στην τοξικότητα του κοινωνικού περι-

βλέπω πολύ κόσμο αποφασισμένο να ξεσηκω-

lgbt κοινότητα του Λος Άντζελες, έχοντας στα-

βάλλοντος, κάπως έτσι το σκέφτομαι. Επίσης,

θεί και να αλλάξει τα πράγματα.

διακά διευρύνει την οπτική και τις αναζητήσεις

πώς μπορεί η τοξικότητα αυτή να «λειανθεί»

— Η πόλη μας πώς σου φάνηκε; Έχω επισκεφτεί

της «ώστε να αφορούν ολοένα περισσότερους

όταν άτομα και κοινότητες διαφορετικής προ-

αρκετές φορές την Αθήνα τον τελευταίο καιρό

ΙNFO

ανθρώπους, καλλιεργώντας, κοντά στην ξεχω-

έλευσης και σύνθεσης μπορούν να επικοινω-

και ομολογώ ότι, ναι, μου αρέσει! Τη βρίσκω

ριστή κοινοτική μας αυτοσυνείδηση, μια συλ-

νούν και να συνυπάρχουν πέρα από στεγανά

ανήσυχη, συναρπαστική και γεμάτη ζωντάνια,

λογικότερη». Ο χορός, η κίνηση, η επαφή ως

ή προκαταλήψεις, είτε αυτά αφορούν τη στε-

με όλες τις αντιφάσεις και τα «μείον» της. Μου

ανατρεπτική μορφή αντίστασης ενάντια στην

ρεοτυπική τους απεικόνιση είτε την εικόνα

αρέσει η ενέργειά της, οι άνθρωποι, που τους

τοξικότητα του κοινωνικού περιβάλλοντος και

που έχει διαμορφώσει ο ένας για τον άλλον.

βρίσκω ζεστούς και γενναιόδωρους, ακόμα και

πώς αυτή η τελευταία μπορεί να «λειανθεί»

— Είχες, νομίζω, τέτοιους προβληματισμούς από

η γλώσσα – θα μπορούσα μέχρι και να ζήσω κά-

«Paratoxic Paradoxes», Νέο Μουσείο Μπενάκη, Πειραιώς 138, 20:00. Εγκαίνια: 23/3, έως τις 21/5

όταν άτομα και κοινότητες διαφορετικής προ-

την εποχή του «Wildness», του ντοκιμαντέρ που γύ-

ποτε εδώ. Γνωρίζω, βέβαια, για την οικονομική

έλευσης και σύνθεσης επικοινωνούν και συνυ-

ρισες για το ιστορικό τρανς μπαρ Silver Platter στο

κρίση και όλα αυτά τα δυσάρεστα, όμως ποια

πάρχουν πέρα από στεγανά ή προκαταλήψεις,

Λος Άντζελες, σημείο αναφοράς για την ισπανόφωνη

ευτυχία είναι εξαγοράσιμη και σε τι νόμισμα;

είτε αυτά αφορούν τη στερεοτυπική τους απει-

lgbt κοινότητα της πόλης. Πράγματι, αποδείχτηκε

— Τι αντιπροσωπεύει για σένα η τέχνη; Έναν χώρο

κόνιση είτε την εικόνα που έχει διαμορφώσει

μάλιστα ένα πολύ ενδιαφέρον πρότζεκτ, κα-

όπου μπορώ να κατεβάσω ταχύτητες, να χαλα-

ο ένας για τον άλλον, βρίσκονται στο σκεπτικό

θώς έδειχνε την αλληλεπίδραση που υπήρχε

ρώσω και να αποκωδικοποιήσω την πανταχού

της δικής της συνεισφοράς.

με μια ομάδα νεαρών καλλιτεχνών που έδιναν

παρούσα γύρω μου πληροφορία, εξετάζοντας

— Πες μου δυο-τρία πράγματα για την έκθεση

εκεί εβδομαδιαίες περφόρμανς. Ναι, έχω κάνει

τις επιπτώσεις της από πολλές διαφορετικές

και τη συμμετοχή σου σε αυτήν. Όπως σε όλους

αρκετές δουλειές αναφορικά με την lgbt κοι-

οπτικές και μετουσιώνοντάς τη, στη συνέχεια,

τους καλλιτέχνες στους οποίους προτάθηκε

νότητα, από κει άλλωστε έκανα τα πρώτα μου

σε κάτι –ελπίζω!– δημιουργικό. Ξεκίνησα με

να συμμετάσχουν στην έκθεση «Paratoxic

καλλιτεχνικά βήματα, που εστίαζαν σε queer

περφόρμανς και στη συνέχεια δοκίμασα τις

Paradoxes», έτσι και σ’ εμένα η ανάθεση έγινε

προβληματικές – είναι σημαντικό να μπορείς

δυνάμεις μου στη σκηνοθεσία, εξακολουθώ-

τελευταία στιγμή, οπότε δεν έχω ακόμα καν τον

να συμβάλλεις στη διαμόρφωση της γλώσσας

ντας να πιστεύω στη θεμελιώδη αξία της προ-

τίτλο για το έργο μου, που είναι ακόμα υπό δια-

ενός καινούργιου κόσμου που εξελίσσεται, να

σωπικής εμπειρίας σε ό,τι καταπιάνεται κανείς

μόρφωση! Τα γυρίσματα έγιναν στο Λος Άντζε-

υιοθετείς συνειδητά ακτιβιστικές στρατηγικές

– η παρατήρηση ακολουθεί, κι αυτό την κάνει,

λες, όμως το μοντάζ το κάνω εδώ, στην Αθήνα.

στην καλλιτεχνική σου δημιουργία, δίχως να

νομίζω, ουσιαστικότερη. Κάτι ακόμα που με

Ο δικός μου προβληματισμός όσον αφορά το

εγκλωβίζεσαι στην αυτοαναφορικότητα. Πλέ-

έχει απασχολήσει και καλλιτεχνικά είναι η φύ-

ζήτημα «(παρα)τοξικότητα» κινείται στο επί-

ον, όμως, επιθυμώ να εξερευνήσω ευρύτερους

ση «μοντέρνων» ασθενειών όπως ο καρκίνος, η

πεδο των τοξικών κοινωνικών περιβαλλόντων

ορίζοντες, όπως π.χ. το σκεπτικό και τις συν-

ανταπόκριση των σωμάτων στις χορηγούμενες

και της ανθρώπινης αλληλεπίδρασης σε αυτά.

θήκες κάτω από τις οποίες ένα οποιοδήποτε

θεραπείες και πόσο εφικτές είναι οι δυνατότη-

Για την καλλιτεχνική του αποτύπωση συνερ-

ανθρώπινο ον γίνεται αποδεκτό ως τέτοιο από

τες αυτοΐασης.

Η ΚΙΝΗΜΑΤΟΓΡΑΦΙΣΤΡΙΑ, ΕΙΚΑΣΤΙΚΟΣ ΚΑΙ ΠΕΡΦΟΡΜΕΡ ΑΠΟ ΤΟ L.A. ΠΟΥ ΜΕ ΤΟ ΕΡΓΟ ΤΗΣ ΕΠΙΚΕΝΤΡΩΝΕΤΑΙ ΣΤΗΝ QUEER ΚΑΙ TRANS ΚΟΙΝΟΤΗΤΑ ΣΥΜΜΕΤΕΧΕΙ ΣΤΗΝ ΑΘΗΝΑ ΣΤΗΝ ΕΚΘΕΣΗ «PARATOXIC PARADOXES» ΣΤΟ ΜΟΥΣΕΙΟ ΜΠΕΝΑΚΗ . ΑΠΌ ΤΟΝ ΘΟΔΩΡΗ ΑΝΤΩΝΟΠΟΥΛΟ. ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΕΣ: ΠΑΡΙΣ ΤΑΒΙΤΙΑΝ 16.3.17 – lifo

25

130 ΑΡΙΣΤΟΥΡΓΉΜΑΤΑ ΑΠΌ ΤΑ ΣΗΜΑΝΤΙΚΌΤΕΡΑ ΜΟΥΣΕΊΑ ΤΟΥ ΚΌΣΜΟΥ ΣΥΓΚΕΝΤΡΏΘΗΚΑΝ ΣΕ ΜΊΑ ΜΕΓΑΛΕΙΏΔΗ ΈΚΘΕΣΗ ΣΤΟ ΩΝΆΣΕΙΟ ΠΟΛΙΤΙΣΤΙΚΌ ΚΈΝΤΡΟ ΝΈΑΣ ΥΌΡΚΗΣ, ΑΠΟΚΑΛΎΠΤΟΝΤΑΣ ΤΟΝ ΣΥΝΑΙΣΘΗΜΑΤΙΚΌ ΚΌΣΜΟ ΤΗΣ ΑΡΧΑΊΑΣ ΕΛΛΆΔΑΣ. ΑΠΟ ΤΟΝ ΣΤΑΘΗ ΤΣΑΓΚΑΡΟΥΣΙΑΝΟ

ΕΚΘΕΣΗ

26 lifo – 16.3.17

Κ

άτω από το γυαλί και το ατσάλι του oλυμπιακού ουρανοξύστη του Ωνάση στο πλάι της Πέμπτης Λεωφόρου, στο ήσυχο και μισοφώτιστο υπόγειο προβάλλουν μέσα από ψιθυρισμούς δύο γυναίκες καθισμένες σε ένα σκαλιστό ντιβάνι. Είναι φτιαγμένες από πηλό. Η μία ακουμπάει με το ένα της χέρι στο ντιβάνι και με το άλλο σφίγγει το στήθος της, τα χείλη μισάνοιχτα, με μια έκφραση συγκρατημένης οδύνης· η άλλη γέρνει προς το μέρος της, την κοιτάει στα μάτια με στοργή και έγνοια, σχεδόν οι ανάσες τους σμίγουν, μαντεύεις τα δάκρυα. Στις πτυχώσεις του ρούχου τους σώζεται ακόμη μια υπογάλαζη χροιά. Είναι μια σκηνή θρήνου από τη Μύρινα της Μικράς Ασίας, ένα μικρό πήλινο εύρημα της ελληνιστικής περιόδου που ανασύρθηκε πιθανότατα από κάποιον τάφο και ήρθε εδώ από το Βρετανικό Μουσείο, στο οποίο ανήκει. Από 7 ξένα μουσεία και 21 ελληνικά συλλέχθηκαν προσεκτικά τα εκθέματα αυτής της έκθεσης, που τα συνδέει η έκφραση του βασικού και κύριου υλικού της ανθρώπινης δημιουργίας: τα Αισθήματα. Αισθήματα ποικίλα, όσα και οι άνθρωποι. Το αίσθημα ενός ανθρώπου που πενθεί, αλλά και το αίσθημα που νιώθουμε όταν βλέπουμε κάποιον να πενθεί. Αισθήματα αρχαία (ο φθόνος, η μήνις, ο ίμερος, η ερωτική λαχτάρα, η ζήλια) που πήραν ανθρώπινη μορφή, πρώτη φορά, στην αρχαία ελληνική τέχνη, έγιναν μέχρι και θεότητες, κι ακόμα ταλαιπωρούν ή θέλγουν τα κοκοράκια με τα γκρι κουστούμια και τον αλαζονικό αέρα στους γύρω δρόμους που πάνε στις δουλειές τους – δεν είμαι σίγουρος αν τους απασχολεί ακριβώς τι είναι έρωτας και πένθος, σίγουρα πάντως φθόνος, οργή και ζήλια ξέρουν καλά τι είναι. Είναι το καύσιμο αυτής της γιγαντιαίας μηχανής. Είθισται, για λόγους ευγένειας, να λες καλά λόγια για εκείνον που σε κάλεσε. Αλλά εννοώ κάθε λέξη που λέω. Η έκθεση αυτή, προϊόν συνεργασίας ανάμεσα σε τρεις ξεχωριστούς επιστήμονες –τον Άγγελο Χανιώτη, τον Νίκο Καλτσά και τον Γιάννη Μυλωνόπουλο–, σε λίγα μόλις τετραγωνικά κα-

Τ Η Α Σ Υ

τορθώνει πολλά. Δείχνει πώς πρώτοι οι Έλληνες (από τις πρώτες σωζόμενες λέξεις της ελληνικής γραμματείας είναι το ομηρικό Μήνιν άοιδε) μίλησαν για τα αισθήματα ή θέλησαν να τα κινητοποιήσουν στο θυμικό των θεατών μέσα από λέξεις, εικόνες ή κινήσεις του σώματος – το μειδίαμα μιας Κόρης ή το διάπλατο στόμα μιας Μέδουσας με τη γλώσσα έξω και τα δόντια τεταμένα, τη λάγνα κλίση των γοφών ενός Πόθου από πεντελικό μάρμαρο που κατά τη σωκρατική ερμηνεία εκφράζει το αίσθημα μιας ηδονής παλιάς που αποζητάς και πάλι, με το είδος της εγκαρτέρησης που τόσο γνώριμα εξέφρασε κι ο Καβάφης. Δείχνει πώς, βάζοντας μέσα στο ανθρώπινο κορμί πνοή και αίμα, πάθη και αισθήματα, οι Έλληνες αναγκαστικά το έφεραν στα μέτρα τους. Το εξανθρώπισαν – όπως περίπου και τους θεούς τους. Θα ήταν αδύνατον π.χ., και να ’θελαν, τα μνημειακά αγάλματα της Αιγύπτου να εκφράσουν πόθο, λαχτάρα ή οργή. Θα ήταν γελοία. Είναι εκεί για να προκαλούν δέος, πέρα και πάνω απ’ τα ανθρώπινα. Αλλά οι Έλληνες όλα τα ήθελαν στο μέτρο του ανθρώπου. Γι’ αυτό ακόμα συγκινούν. Έτσι, όπως το Κάλλος ήταν γι’ αυτούς μια κλίμακα πνευματική (και όχι απλή απόλαυση στο μάτι), έτσι και η αρχαία ελληνική τέχνη δεν ήθελε απλώς να τη θαυμάζεις αλλά να σε αλλάζει μέσα από τα αισθήματα που εκφράζει και ταυτόχρονα σου προκαλεί. Είχα την τύχη να με ξεναγήσει ο Νίκος Καλτσάς στην έκθεση, ο λαμπρός διευθυντής του Εθνικού Αρχαιολογικού Μουσείου επί 11 χρόνια, ένας άνθρωπος σοβαρός και απροσποίητος, που μιλάει για τα αγάλματα και τις σκηνές των αγγείων σαν να περιγράφει ένα δράμα στο διπλανό διαμέρισμα. Με τη στοχαστική συμπάθεια ενός ανθρώπου που ξέρει, όταν πιάνει ένα μάρμαρο, πόσα άλλα χέρια περαστικά το έχουν αγγίξει, πλησιάζει την κύλικα του Ζωγράφου της Πενθεσίλειας, αυτό το ερυθρόμορφο αριστούργημα της αττικής αγγειογραφίας, χαμηλώνοντας κάπως τη φωνή του. Η κύλικα, η χαμηλή πεπλατυσμένη κούπα απ’ όπου έπιναν κρασί, στο πλάι ενός μαύρου ηλικιωμένου φύλακα που μας παρακαλεί

να μην την πλησιάζουμε πολύ, δείχνει εξωτερικά μια ομάδα νεαρών πολεμιστών που ετοιμάζονται για μάχη. Αλλά στο εσωτερικό υπάρχει μια πολύ πιο δραματική σκηνή: ο Αχιλλέας σκοτώνει κατά τη διάρκεια του Τρωικού Πολέμου την Πενθεσίλεια, τη βασίλισσα των Αμαζόνων, που πολεμούσε στο πλευρό των Τρώων. Την ύστατη στιγμή, η βασίλισσα, γονατισμένη, πιάνεται απ’ τα χέρια του φονιά της και τον κοιτάει με λατρεία στα μάτια, ενώ ο Αχιλλέας, αντιγυρίζοντας το βλέμμα της, νιώθει το πρώτο σκίρτημα ενός έρωτα ανέφικτου, μετανιώνοντας για την πράξη του. Το βλέμμα των ερωτευμένων, χωρισμένο από το ξίφος που μπήγεται στο στήθος, είναι όντως μια κορυφαία στιγμή της αρχαίας ελληνικής τέχνης αλλά και της συγκεκριμένης έκθεσης, καθώς δείχνει μια καραμπόλα αξεδιάλυτων αισθημάτων: έρωτα, πόνο, μετάνοια, πένθος, απαντοχή, λαχτάρα για ζωή… Στις ομιλίες τους, όλοι είπαν ωραία πράγματα. Η ψυχή του Ιδρύματος, ο Αντώνης Παπαδημητρίου, έβγαλε έναν μεστό λόγο. Η υπουργός Πολιτισμού Λυδία Κονιόρδου, ομολογώ, με εξέπληξε ευχάριστα – η εικόνα της και τα δελτία Τύπου της την αδικούν, είναι μια σοβαρή κι ευχάριστη παρουσία, με ωραία αγγλικά και γνώση των κανόνων, επίσης διαβασμένη για το θέμα. Ο επιμελητής της έκθεσης Άγγελος Χανιώτης μίλησε με την άνεση, την απλότητα και το χιούμορ εκείνου που κατοικεί μέσα στην επιστήμη του. Την επόμενη μέρα ένα ήσυχο χιόνι έπεφτε ανάμεσα στους ουρανοξύστες του Μανχάταν. Στα μικρά παρτέρια και στο Σέντραλ Παρκ το έστρωσε. Πόναγε το κρέας μου απ’ το κρύο, αλλά τα στελέχη με προσπερνούσαν ανήμερα, αμέριμνα, χωρίς να καταλαβαίνουνε Χριστό. Όλα είναι δύναμη σε αυτή την πόλη. Κι η έκφραση αυτής της δύναμης έχει απομειωθεί σε μια παντομίμα στοιχειωδών εκφράσεων, που βασικά της αισθήματα είναι το Κερδίζω και το Χάνω. Ειδικά στην εποχή του Τραμπ. Πόσο πιο πλούσιος, ποικίλος, ποιητικός και όμορφος είναι ο Κόσμος των Ελλήνων στο υπόγειο της έκθεσης. Πόσο πιο μετρημένος, ανθρώπινος και απτός...

Ο Ε Λ Λ Ν Ι Κ Ό ΊΣΘΗΜΑ Τ Η Ν Έ Α Ό Ρ Κ Η

Αττική ερυθρόμορφη κύλικα με παράσταση του Αχιλλέα που σκοτώνει τη βασίλισσα των Αμαζόνων, Πενθεσίλεια. Αποδίδεται στον Ζωγράφο της Πενθεσίλειας. Γύρω στο 470-460 π.Χ.

Θρήνος για έναν αξιαγάπητο χοίρο, θύμα τροχαίου ατυχήματος Μαρμάρινο, ενεπίγραφο επιτύμβιο ανάγλυφο, 2ος-3ος αι. μ.Χ. Αρχαιολογικός χώρος Λόγγου Έδεσσας, Εφορεία Αρχαιοτήτων Πέλλας, AKA 1674 © Υπουργείο Πολιτισμού και Αθλητισμού – Ταμείο Αρχαιολογικών Πόρων. Φωτογραφία: Κώστας Ξενικάκης

Εικονίζεται τετράτροχη άμαξα με τέσσερις ημίονους σε κίνηση σε επικλινές έδαφος. Επάνω στην άμαξα καλυπτροφόρος οδηγός κρατάει τα ηνία και πίσω του αδιάγνωστο αντικείμενο, ίσως φαλλός. Μπροστά από τις σηκωμένες οπλές των ζώων βρίσκεται ένας όρθιος χοίρος και κάτω από τους τροχούς της άμαξας εικονίζεται ο ίδιος χοίρος στο έδαφος. Το επίγραμμα τον παρουσιάζει να διηγείται την τραγική του ιστορία: «Εγώ, ο Χοίρος, αγαπητός σε όλους, τετράποδος νιoς, είμαι θαμμένος εδώ. Άφησα τη γη της Δαλματίας, όταν με έκαναν δώρο. Πάτησα το Δυρράχιο και πόθησα την Απολλωνία, και με τα πόδια μου γύρισα όλη τη γη, μόνος κι ακαταμάχητος. Τώρα όμως άφησα το φως εξαιτίας της βίας του τροχού. Λαχταρώντας να δω την Ημαθία και το άρμα της φαλλοφορίας, τώρα βρίσκομαι θαμμένος εδώ, χωρίς να έχει φτάσει η ώρα μου να πεθάνω». Αφού προσφέρθηκε ως δώρο ο χοίρος, ξεκίνησε με τον κύριό του την πορεία κατά μήκος της Εγνατίας Οδού από τη Δαλματία προς την Έδεσσα για να συμμετάσχει σε διονυσιακή γιορτή, ίσως για να εκτελέσει ακροβατικά νούμερα. Σε μια κατηφόρα, ο κύριός του φαίνεται ότι έχασε τον έλεγχο της άμαξας, με αποτέλεσμα ο χοίρος, που προπορευόταν, να βρεθεί κάτω από τους τροχούς της και να σκοτωθεί. Με έκδηλη πίκρα και αγάπη ο κύριος του χοίρου τον τίμησε, εγείροντας επιτύμβιο στον τόπο του ατυχήματος. Ελισάβετ Μπεττίνα-Τσιγαρίδα, Προϊσταμένη Εφορείας Αρχαιοτήτων Πέλλας

ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΊΑ

E. Voutiras, «Η λατρεία του Διονύσου στην Έδεσσα», στων Π. Αδάμ-Βελένη, Κ. Τζανάβαρη (εκδ.), «Δινήεσσα». Τιμητικός τόμος για την Κατερίνα Ρωμιοπούλου, Θεσσαλονίκη 2012, 563-568 / Λ. Γουναροπούλου, Π. Πασχίδης, Μ.Β. Χατζόπουλος, Επιγραφές Κάτω Μακεδονίας, Τεύχος Β’, Αθήνα 2015, 398-401, αρ. 264.

16.3.17 – lifo

27

ΕΚΘΕΣΗ Σκηνή δεξίωσης-αποχαιρετισμού Μαρμάρινος κυβόλιθος με ανάγλυφη παράσταση, αρχές 3ου αι. π.Χ., Αρχαιολογικό Μουσείο Θήρας, 321 © Υπουργείο Πολιτισμού και Αθλητισμού – Ταμείο Αρχαιολογικών Πόρων. Φωτογραφία: Κώστας Ξενικάκης

Η παράσταση εικονίζει, ακολουθώντας γνωστό αττικό τύπο του 4ου αι. π.Χ., καθιστή σε δίφρο ανδρική μορφή να δεξιώνεται όρθια μπροστά του γυναικεία μορφή. Η νεκρή Αλεξιβώλα, όπως παραδίδει εγχάρακτη επιγραφή στο επάνω μέρος του κυβολίθου, σκύβει προς το μέρος της ανδρικής μορφής και ακουμπά το πηγούνι της με το δεξί χέρι, ενώ η ανδρική μορφή αγκαλιάζει και με τα δύο απλωμένα χέρια της το αριστερό προτεταμένο χέρι της νεκρής. Σε μια σκηνή όπου το τρυφερό άγγιγμα εκφράζει και προβάλλει τη στενή σχέση και τη συγγενική σύνδεση των μορφών, η κλειστή στάση των σωμάτων τους και το σκύψιμο της κεφαλής, τυποποιημένες κινήσεις και χειρονομίες του ύστατου αποχαιρετισμού, αναδίδουν τα συναισθήματα θλίψης και μελαγχολίας που τις διακατέχουν.

Αδημοσίευτο. Μνεία στο: Ζαφειρόπουλος 1961, 203204, πίν. 164. Μάγια Ευσταθίου (Maya Efstathiou)

ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΚΉ ΑΝΑΦΟΡΆ

Ζαφειρόπουλος, Ν., Ανασκαφή Θήρας υπό Ν. Ζαφειροπούλου, ΠΑΕ 1961, 201-206.

Κατάδεσμος εναντίον επαγγελματικού ανταγωνιστή και πιθανώς αντιδίκου Eνεπίγραφη μολύβδινη πινακίδα, 4ος αι. π.Χ. (;), Εθνικό Αρχαιολογικό Μουσείο Χ7525 © Υπουργείο Πολιτισμού και Αθλητισμού – Ταμείο Αρχαιολογικών Πόρων. Φωτογραφία: Κώστας Ξενικάκης

Το κείμενο είναι χαραγμένο από τα δεξιά προς τα αριστερά, αλλά πολλά από τα γράμματα είναι γραμμένα με τη σωστή κατεύθυνση. Στον τελευταίο στίχο το όνομα του θύματος είναι γραμμένο ανάποδα σε σχέση με την υπόλοιπη επιγραφή, ώστε η τύχη του να αντιστραφεί, όπως και τα γράμματα. Με την κατάρα ο Φίλων «δένει» τη γλώσσα, την ψυχή, τα χέρια και τα πόδια του Μικίωνα και εύχεται η γλώσσα του αντιπάλου του να γίνει μολύβι (όπως η πινακίδα) και να τρυπηθεί, τυπική έκφραση για τις κατάρες κατά αντιδίκων. Σε δεύτερο κατάδεσμο ανάλογου περιεχομένου, γραμμένο από τον ίδιο γραφέα, ο Φίλων καταριέται, εκτός από τον Μικίωνα, δύο ακόμα άνδρες και μια γυναίκα. Επειδή οι κατάρες στρέφονται επίσης κατά της περιουσίας και εργασίας των αντιπάλων, το υπόβαθρο ίσως ήταν επαγγελματικός ανταγωνισμός. Ένας τρίτος κατάδεσμος κατά κάποιου Φίλωνα (του ίδιου προσώπου;) ίσως να ήταν παραγγελία ενός από τα θύματά του. Δημοσιευμένο Ευστρατιάδης 1869, 333-334, αριθ. 406, πίν. 49: Wünsch 1897, αριθ. 96: Gager 1992, αριθ. 66, 159-160.1 ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ

Ευστρατιάδης Π. 1869, Δύο μολύβδινα ενεπίγραφα ελάσματα (κατάδεσμοι) εκ Πειραιώς, ΑΕ, 333-334, αριθ. 406, πίν. 49β / Gager J.G. 1992, Curse Tablets and Binding Spells from the Ancient World, N.Y. Oxford, αριθ. 66, 159-160 / Wünsch R. 1897, Inscriptiones Atticae aetatis romanae. Pars III. Appendix defixionum tabellae (IG III, 3), Berlin / Καλλιόπη Μπαϊράμη Συλλογή Αγγείων και Έργων Μικροτεχνίας και Μεταλλοτεχνίας Εθνικό Αρχαιολογικό Μουσείο

28 lifo – 16.3.17

Προχαραγμένα όστρακα κατά του Θεμιστοκλή Βάσεις μελαμβαφούς κύλικας, 487-482 π.Χ., Μουσείο Αρχαίας Αγοράς της Αθήνας, ΑΟ 93, 96, 97, 98. © Υπουργείο Πολιτισμού και Αθλητισμού – Ταμείο Αρχαιολογικών Πόρων. Φωτογραφία: Μάριος Teriade Ελευθεριάδης

Σε πηγάδι στη βόρεια πλαγιά της Ακρόπολης απορρίφθηκαν στο πρώτο τέταρτο του 5ου αι. π.Χ. 190 όστρακα με το όνομα του Θεμιστοκλή, κυρίαρχου στην πολιτική σκηνή της Αθήνας για περισσότερο από δύο δεκαετίες. Τα όστρακα, κυρίως σε βάσεις από κούπες κρασιού, φαίνεται ότι είχαν προετοιμαστεί ομαδικά από μικρό αριθμό χαρακτών και προορίζονταν για διανομή σε αναλφάβητους ή αναποφάσιστους Αθηναίους πολίτες. Στα τέσσερα όστρακα που παρουσιάζονται εδώ το όνομα «Θεμιστοκλής Νικοκλέους» έχει χαραχθεί από 3 ή 4 διαφορετικούς χαράκτες. Για άγνωστο λόγο δεν χρησιμοποιήθηκαν ποτέ. Ο Θεμιστοκλής, ηγέτης των δημοκρατικών, ήταν συχνά υποψήφιος για οστρακισμό τη δεκαετία του 480, αλλά οστρακίστηκε μόλις στο τέλος της δεκαετίας του 470, λόγω των φημών για την υπέρμετρη φιλοδοξία του και των επιλογών του στην εξωτερική πολιτική.

Broneer 1938, 228-243, Athenian Agora XXV 141-158, αρ.

1325, 1297, 1194, 1227. Πρβ. Brenne 1994, 13-24.

Το ερωτικό αγκάλιασμα της Λήδας με τον Δία Μαρμάρινο ανάγλυφο, 1ος-2ος αι. μ.Χ. Από την Κνωσό. Αρχαιολογικό Μουσείο Ηρακλείου, Γ367 © Υπουργείο Πολιτισμού και Αθλητισμού – Ταμείο Αρχαιολογικών Πόρων. Φωτογραφία: Κώστας Ξενικάκης

Το ανάγλυφο εικονογραφεί την ερωτική συνεύρεση της Λήδας, βασίλισσας της Σπάρτης, με τον θεό Δία. Ο Δίας, κυριευμένος από έρωτα για την όμορφη θνητή, προκειμένου να την κατακτήσει, πήρε τη μορφή του κύκνου. Με τη βοήθεια της Αφροδίτης, η οποία μεταμορφώθηκε σε αετό που καταδίωκε δήθεν τον κύκνο, κατάφερε να βρει καταφύγιο στην αγκαλιά της Λήδας. Στη συνέχεια, η Λήδα γέννησε δύο αυγά, από τα οποία γεννήθηκαν η Ελένη της Τροίας και οι αδελφοί της Κάστωρ και Πολυδεύκης. Οι πρωταγωνιστές εικονίζονται σε πλάγια θέση. Ο κύκνος, υπερμεγέθης με απλωμένες φτερούγες, καταλαμβάνει το κέντρο της παράστασης. Η γυμνή Λήδα, σκυμμένη με λυγισμένα γόνατα, δέχεται τον έρωτα του κύκνου που γραπώνεται με τα γαμψά του νύχια από τους μηρούς της, ενώ ένας φτερωτός Έρωτας βοηθάει στην πραγματοποίηση της ένωσης, σπρώχνοντας τον κύκνο με τα χέρια και το δεξί του πόδι. Μαρία Κυρίμη ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΊΑ

LIMC VI 1992, 233 αρ. 16 (Ledα) (L. Kahil και N. Icard-Gianolio)

ΙNFO March 9-June 24, 2017. Onassis Cultural Center New York, Olympic Tower, 645 5th Ave, New York, NY 10019. Με δωρεάν είσοδο.

16.3.17 – lifo

29

q Γεννήθηκα στον Πειραιά, αλλά το πρώτο σπίτι όπου έμεινα ήταν στα Σούρμενα, μια περιοχή πίσω απ’ το Ελληνικό – μόνο που δεν το θυμάμαι, γιατί ήμουν μωρό. Η πρώτη γειτονιά, όμως, από την οποία έχω αναμνήσεις ήταν αυτή στην οποία μένω και τώρα, η Ελληνορώσων. Ο μπαμπάς μου είχε το καφενείο «Η Άρτα» επί της Κατεχάκη, στο ύψωμα, και τα πρώτα χρόνια της ζωής μου τα θυμάμαι εκεί μέσα. Μεγάλωσα, λοιπόν, με τους «μεγάλους», τις πολιτικές συζητήσεις και τον καπνό των τσιγάρων τους. Θυμάμαι τον πατέρα μου που έπαιζε χαρτιά τα βράδια πάνω στο πατάρι, το οποίο ήταν αποθήκη, αλλά είχε κι ένα τραπέζι με τσόχα. Κάποια φορά που είχε σταματήσει ο Θανάσης Βέγγος στο καφενείο και ζήτησε να πιει ένα αναψυκτικό στείλαν εμένα για να του το σερβίρω και, σαν παιδάκι, του είπα μια εξυπνάδα του τύπου «είστε αυτός που τρέχει όλη την ώρα;». Μου έδωσε, λέει, ένα καλό πουρμπουάρ.

q Και οι δυο γονείς μου είναι από τα Τζουμέρκα, ψηλά, το βουνό της Άρτας. Ο παππούς μου ήταν ο πρώτος που ήρθε

βέβαια, προλάβει να αλλάξει πολλά μέχρι τότε. Υπήρξε ναυτικός, είχε πάει και μετανάστης στη Γερμανία και δούλευε σε εργοστάσιο, είχε ανοίξει ουζερί στη Σάμο, είχε δουλέψει ως κομμωτής, ό,τι θες. Τότε, μετά το καφενείο, αποφάσισε να γίνει εργολάβος και μας μετακόμισε όλους οικογενειακώς στη Μεγαλόπολη, μια κωμόπολη ανάμεσα στην Τρίπολη και στην Καλαμάτα η οποία είναι γνωστή για τον ατμοηλεκτρικό σταθμό παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας της ΔΕΗ που γεμίζει μαύρο κι άραχνο καπνό τη γύρω κοιλάδα. Επίσης, η ρυμοτομία της είναι, όπως λένε, από τις καλύτερες της χώρας. Όλα είναι τέλεια τετραγωνισμένα, αλλά χωρίς καμία αισθητική, γιατί έχουν δημιουργηθεί για τους εργάτες που δούλευαν στο εργοστάσιο. Εμείς μέναμε σε ένα πολύ μικρό σπίτι, μια μονοκατοικία που είχε δύο δωμάτια όλα κι όλα: ένα σαλόνι και το υπνοδωμάτιο των γονιών μου. Ο αδελφός μου κι εγώ κοιμόμασταν στο σαλόνι.

απο τη μεροπη κοκκινη. φωτογραφιεσ: παρις ταβιτιαν.

ΟΙAΘΗΝΑΊΟΙ

q Η μόδα μού άρεσε από πολύ μικρό παιδί. Η μαμά μου ήξερε –και ξέρει– να ράβει πολύ καλά, γι’ αυτό δούλευε ως μοδίστρα για να συμπληρώνει το οικογενειακό εισόδημα. Ερχόντουσαν οι πελάτισσές της, λοιπόν, στο σπίτι και πρόβαραν τα φορέματα και τα ταγέρ που τους έραβε. Ακόμα με θυμούνται κι έχουν να το λένε πως, παρ’ ότι παιδάκι, πάντα είχα γνώμη, την οποία μάλιστα έλεγα μεγαλόφωνα με μεγάλη σοβαρότητα, για το πώς θα έπρεπε να είναι τα ρούχα. Για παράδειγμα, όταν είδα ένα ασπρόμαυρο πουά πουκάμισο, είπα: «Γιατί δεν βάζετε το ανάποδο πουά στη μανσέτα για να δημιουργήσετε αντίθεση;» – φυσικά, η μαμά μου πάντα με άκουγε. Μπορώ να πω ότι είναι η μεγαλύτερη υποστηρίκτριά μου και με εμπιστεύεται απόλυτα. Αυτή μου έμαθε και τη δουλειά της ραπτικής.

q Στο σχολείο έφευγα τρέχοντας να προλάβω το «Τόλμη και Γοητεία και τρελαινόμουν όταν πετύχαινα κάποιο επεισόδιο όπου είχε επίδειξη ο Οίκος Φόρεστερ. Ήμουν το απόλυτο fashion victim. Κάθε σεζόν άλλαζα στυλ και όλη μου την γκαρνταρόμπα. Φυσικά, όλα ήταν πάμφθηνα, μεταποιημένα από τη μαμά μου ρούχα. Για παράδειγμα, το φθινόπωρο γινόμουν Mod –είχα βάλει τη μαμά μου να μου ράψει μια συγκλονιστική γκρι καμπαρντίνα– και χτένιζα τα μαλλιά μου κολλημένα πίσω, τον χειμώνα άκουγα μόνο Run DMC και ραπ γενικώς και ντυνόμουν με baggy παντελόνια και φαρδιά t-shirts και την άνοιξη γινόμουν grunge – θυμάμαι, είχα πάρει το πρώτο μου Levi’s και το έτριβα στο τσιμέντο για να κάνει ωραία φθορά και σκισίματα. Φορούσα κοστούμια, γραβάτες και χαρτοφύλακα και πήγαινα Α’ Γυμνασίου. Με κοιτάζανε όλοι καλά-καλά και με κορόιδευαν. Όσο περισσότερο με κορόιδευαν όμως, τόσο πιο πολλή σιγουριά μού έδιναν. Ήμουν πολύ σοβαρός και σίγουρος για την εμφάνισή μου και είχα την πεποίθηση ότι ήμουν πολύ μπροστά στο επαρχιώτικο περιβάλλον στο οποίο ζούσα. «Είστε άσχετοι» τους έλεγα και γυρνούσα απ’ την άλλη.

q Αγόραζα ξένα περιοδικά μόδας και τα ξεκοκάλιζα. Μάθαινα απέξω τους σχεδιαστές και μετά έκανα τεστ στον εαυτό μου. Έκρυβα τις λεζάντες στα εντιτόριαλ μόδας και προσπαθούσα να μαντέψω τίνος ήταν κάθε ρούχο. Στην ουσία, έκανα μόνος μου το πρώτο μάθημα brand identity, που είναι πολύ βασικό στη μόδα: χωρίς να ξέρεις σε ποιον ανήκει το ρούχο πρέπει να αναγνωρίσεις τον σχεδιαστή του, αλλιώς δεν είναι σημαντικός. Σχεδίαζα συλλογές από το δημοτικό και κάποιες σχεδιαστικές λεπτομέρειες τις σημείωνα πάντα στην άκρη της σελίδας για να μην τις ξεχάσω. Επίσης, είχα πάντα και προτεινόμενους συνδυασμούς των ρούχων.

q Στο σχολείο δεν διάβαζα ποτέ. Διάβαζα μόνο περιοδικά. Δεν ξέρω πώς κατάφερνα και περνούσα τις τάξεις. Νομίζω ότι με βοηθούσαν η εμφάνιση και οι τρόποι μου. Ήμουν πάντα πολύ σοβαρός, πρόσεχα στο μάθημα και εμφανιζόμουν πολύ περιποιημένος.

q Όταν τελείωσα το γυμνάσιο, ξαναμετακομίσαμε, και από τη Μεγαλόπολη βρεθήκαμε σε ένα ακόμα πιο επαρχιώτικο περιβάλλον, το χωριό Βλαχιώτη Λακωνίας. Βρίσκεται κοντά στη Σκάλα Λακωνίας και στον δρόμο προς τη Μονεμβασιά. Μη φανταστείς τίποτα το ωραίο, πρόκειται για το χειρότερο μέρος του πλανήτη. Εκεί υπέφερα ακόμη περισσότερο. Είχα κλειστεί τελείως στον εαυτό μου και βρισκόμουν σε μόνιμη κατάθλιψη. Πάλι καλά που βρήκα έναν άνθρωπο και κάναμε παρέα, τον φίλο μου τον Θανάση, ο οποίος είναι ο κολλητός μου μέχρι σήμερα. Την πρώτη μέρα στο σχολείο έκανα μια εμφάνιση με concept. Είχα φορέσει ένα φλούο ροζ t-shirt που είχε στο πίσω μέρος του μια στάμπα με κατακόκκινες ντομάτες! Επειδή η περιοχή εκεί είναι αγροτική, το είδα σαν hommage. Μπροστά έγραφε «Only the brave», που ήταν και το μότο του brand του t-shirt. Φορούσα κι ένα σκισμένο τζιν από την grunge «κολεξιόν» μου, μπορντό μπότες Βέρμαχτ (Wehrmacht) -χιλιοχτυπημένες σαν χταπόδι- και γυαλιά ηλίου καθρέφτες μπλε. Δεν μου μίλησε κανείς στο διάλειμμα, μόνο με στραβοκοιτούσαν.

q Όταν τελείωσα το σχολείο, μπόρεσα επιτέλους να επιστρέψω στην αγαπημένη μου Αθήνα. Ήξερα ήδη τι ήθελα να κάνω. Είχα πάει μόνος μου και είχα ρωτήσει τι χρειαζόταν για να γραφτώ στη Σχολή Βελουδάκη, πόσο θα κόστιζαν τα δίδακτρα κ.λπ. και ο μόνος τρόπος για να ξεκινήσω να σπουδάζω εκεί ήταν να μείνω μαζί με τον παππού και τη γιαγιά μου, διότι λεφτά για να έχω σπίτι μόνος μου δεν υπήρχαν. E, αυτό έκανα. Έζησα κάποια χρόνια μαζί τους, τα οποία συμπτωματικά ήταν τα χρόνια που έβγαινα και ξενυχτούσα, έκανα εξαντρίκ εμφανίσεις, ενώ ταυτόχρονα πήγαινα στη σχολή. Ανησυχούσαν λίγο, αλλά σε γενικές γραμμές μου είχαν εμπιστοσύνη.

q Ο παππούς μου ήταν τρομερός κοκέτης.

Έραβε τα ρούχα του μόνο σε ράφτη, τα σιδέρωνε μόνος του και τα είχε πάντα στην εντέλεια. Μου είχε δώσει τις ωραιότερες συμβουλές πάνω στο στυλ. Απλές, αλλά πολύ ουσιαστικές. Μου είχε πει ότι δεν χρειάζεται να έχεις πολλά ρούχα για να δείχνεις περιποιημένος. Καλύτερα να έχεις λίγα, αλλά να είναι

30 lifo – 16.3.17

ΣΧΕΔΙΑΣΤΗΣ ΜΟΔΑΣ. ΓΕΝΝΉΘΗΚΕ ΣΤΟΝ ΠΕΙΡΑΙΆ, ΖΕΙ ΣΤΗΝ ΚΑΤΕΧΆΚΗ.

q Όταν πήγαινα Γ’ Δημοτικού, ο πατέρας μου αποφάσισε να κλείσει το καφενείο και να αλλάξει επάγγελμα. Είχε,

ΑΓΓΕΛΟΣ ΜΠΡΑΤΗΣ

σε αυτήν τη γειτονιά, το ’60 γιατί ήταν οικοδόμος και σιγά-σιγά έφερε όλη την οικογένεια εδώ. Σε αυτή την περιοχή οι περισσότεροι είναι από την Άρτα. Τη δεκαετία του ’60, που είχε αρχίσει να αναπτύσσεται, θεωρούνταν ότι ήταν μακριά από το κέντρο και είχε χαμόσπιτα και κτήματα. Επειδή οι Αρτινοί και οι Ηπειρώτες ήταν πολύ καλοί χτίστες, είχαν έρθει στην Αθήνα την εποχή που ξεκίνησε η μαζική ανέγερση πολυκατοικιών.

16.3.17 – lifo

31

φτιαγμένα με ωραία υφάσματα και να είναι καλοραμμένα. Αν είναι πάντα καθαρά και καλοσιδερωμένα, θα σε βγάλουν ασπροπρόσωπο. Πράγματι, αυτά τα λίγα αρκούν.

q Σιγά-σιγά κατάφερα, πουλώντας λίγα ρούχα που σχεδίαζα κι έραβα μόνος μου σε φίλους και γνωστούς, να έχω κάποια χρήματα και να νοικιάσω ένα μικρό στούντιο στην περιοχή του Ψυρρή, που χρησίμευε ως σπίτι και ως εργαστήριο ταυτόχρονα. Θυμάμαι ότι το είχα επιπλώσει ως εξής: ένας καθρέφτης, δύο καλόγεροι κι ένα κρεβάτι ιατρείου που είχα βρει πεταμένο στον δρόμο. Το τελευταίο εκτελούσε χρέη κρεβατιού –καμιά φορά έπεφτα όταν γυρνούσα απ’ την άλλη μεριά, διότι ήταν πολύ στενό– και καναπέ τις υπόλοιπες ώρες.

ΟΙAΘΗΝΑΊΟΙ

ΑΓΓΕΛΟΣ ΜΠΡΑΤΗΣ

q Κάποια στιγμή βρέθηκα να κάνω διακοπές στο Άμστερνταμ, όπου έμενα στο σπίτι μιας φίλης μου φωτογράφου. Γνωρίζοντας διάφορο κόσμο, βρέθηκα σε ένα πάρτι που γινόταν σε μια βίλα έξω από το Άμστερνταμ, όπου εξέθεταν τα ρούχα τους και έκαναν περφόρμανς οι φοιτητές μιας πολύ ιδιαίτερης σχολής μόδας, του Ινστιτούτου Μόδας Arnhem της Ολλανδίας, όπως έμαθα αργότερα. Ήταν μια συγκλονιστική εμπειρία και με εντυπωσίασε τόσο πολύ, που είπα ότι ήθελα κι εγώ να πάω σ’ αυτήν τη σχολή. Έμαθα ότι διευθύντρια του Μaster που με ενδιέφερε ήταν η Ανζελίκ Βέστερχοφ και μέσα από τις γνωριμίες που είχα βρήκα τρόπο να επικοινωνήσω μαζί της και της ζήτησα να συναντηθούμε. Μιλάμε ότι δεν «μασούσα» καθόλου. Πάντα ήμουν έτσι, ακόμα και σήμερα. Ειλικρινά, πιστεύω ότι αν δεν τολμάς, δεν καταφέρνεις τίποτα. Αν δεν κάνεις την ερώτηση, δεν θα πάρεις ποτέ την απάντηση. Για να περάσω σε αυτήν τη σχολή έπρεπε να περάσω πρώτα από μια επιτροπή στην οποία με κάποιον τρόπο έπρεπε να δείξω τη δουλειά μου. Βρήκα, λοιπόν, τα μοντέλα μου, δύο δίδυμα κορίτσια, κούκλες, που συμπτωματικά ήταν οι συγκάτοικοι της φίλης που με φιλοξενούσε και που έκανε τη βοηθό μου (φωτογράφος ήταν η κοπέλα, αλλά μου την έκανε τη χάρη), νοίκιασα κι ένα βαν που το είχα φορτώσει με τα ρούχα που θα έδειχνα και πήγαμε στον χώρο που μας είχαν ορίσει. Όταν φτάσαμε, κάναμε μεγάλη εντύπωση. Ξέρεις, είχαν πάει όλα τα παιδάκια με το portfolio τους για να δείξουν τη δουλειά τους κι εγώ είχα σκάσει με ολόκληρο συνεργείο και έτοιμη συλλογή. Σημειωτέον, ήμουν μόλις 22 ετών. Όταν συστήθηκα και ξεκίνησα να δείχνω τα ρούχα, ένας από τους κριτές της επιτροπής έτριβε τα μάτια του, μέχρι που δεν άντεξε και κάποια στιγμή διέκοψε για να πει: «Συγγνώμη, πώς μπορεί να αλλάζει τόσο γρήγορα ρούχα αυτό το κορίτσι!». Δεν είχε καταλάβει ότι επρόκειτο για δίδυμες, με αποτέλεσμα να σκάσουν όλοι στα γέλια. Μετά από δύο μέρες με πήραν τηλέφωνο και μου ανακοίνωσαν ότι είχα περάσει. Ήμασταν μόνο πέντε μαθητές εκείνη τη χρονιά –γενικά περνάνε πολύ λίγοι πάντα και είναι με υποτροφία– και ήταν η καλύτερη χρονιά της ζωής μου. Τα μαθήματα γινόντουσαν οπουδήποτε αλλού εκτός από κανονικές αίθουσες διδασκαλίας: από κάστρα και δωμάτια ξενοδοχείου μέχρι γραφεία μεγάλων εταιρειών, καφέ και εστιατόρια. Αν κάτι κρατάω από αυτή την εμπειρία, είναι η ίδια η Ανζελίκ Βέστερχοφ που με ενέπνευσε όσο κανείς άλλος και την οποία θεωρώ μέντορα και φίλη μου πλέον. Είναι ο άνθρωπος που με έμαθε να είμαι ο εαυτός μου και να περνώ την ταυτότητα στα ρούχα μου. Μου διεύρυνε τους ορίζοντες.

Τα ρούχα μου είναι ελαφριά κι έχουν πολύ να κάνουν με την κίνηση, τη σκιά και το φως. Απ’ ό,τι μου λένε οι πελάτες μου, είναι πολύ ελληνικά. Δεν μοιάζουν με άλλα, δεν προϋπήρχαν ως στυλ.

q Η παρουσίαση της πρώτης μου κολεξιόν έγινε στο Παρίσι όταν ήμουν 23 ετών και αυτός ήταν ο τρόπος με τον οποίο πήρα το Μaster μου από αυτήν τη θρυλική σχολή. Εκεί ήταν που με εντόπισε ο τότε διευθυντής της Altaroma, της εταιρείας που διοργανώνει τα events που στοχεύουν στην προώθηση της ιταλικής μόδας, και με κάλεσε να πάω στη Ρώμη για να δείξω την ίδια κολεξιόν τον Ιούλιο του 2003. Έπειτα μου πρότειναν να δουλέψω για τον οίκο Gattinoni. Έμεινα εκεί για δύο σεζόν, μέχρι που αποφάσισα ότι δεν ήθελα να δουλεύω για τον Gattinoni. Ήθελα να δείξω τα δικά μου ρούχα κι έτσι επέστρεψα στην Αθήνα. Νοίκιασα δικό μου χώρο στην Κατεχάκη –πάντα εδώ γυρνάω– και ξεκίνησα να φτιάχνω καινούργια συλλογή με τη βοήθεια της μαμάς μου, την οποία θα έδειχνα στο Musée Galliera, δηλαδή στο Μουσείο Μόδας στο Παρίσι, τον Ιούλιο του 2005. Μετά από αυτό ακολούθησε μια πολύ δημιουργική πορεία με εκθέσεις μου στο Λούβρο, στο μετρό του Παρισιού, το πρώτο μου fashion show στη Νέα Υόρκη, ενώ, στο μεταξύ, στην Αθήνα συμμετείχα στην πρώτη Εβδομάδα Μόδας και είχα πελάτισσες για τις οποίες έραβα sur mesure. Είχα εξαιρετικές πελάτισσες. Έμαθα να κάνω ρούχα σε πολλά και διαφορετικά σώματα. Μην ξεχνάτε ότι μιλάμε για μια διαφορετική εποχή, λίγο μετά το 2004, με ανάλαφρη ατμόσφαιρα και, κυρίως, με χρήμα που κυκλοφορούσε.

q Γύρισα πίσω στην Αθήνα για να ετοιμάσω την κολεξιόν. Έλα όμως που ήταν χειμώνας και η μάνα μου ήταν στο οικογενειακό μας κτήμα στη Λακωνία και μάζευε τις ελιές! Πήγα κι εγώ εκεί, διότι χρειαζόμουν τη βοήθειά της και ανάμεσα στο μάζεμα των ελιών ράβαμε και τη συλλογή για το «Who is on next?». Στην κριτική επιτροπή ήταν για πρώτη φορά η Σούζι Μένκες της «Herald Tribune» και των «New York Times», η Φράνκα Σοτζάνι, διευθύντρια της ιταλικής «Vogue», και αγοραστές των Saks Fifth Avenue και των πολυκαταστημάτων Harvey Nichols. Ένιωσα ότι αναγνωρίστηκαν οι κόποι μου όταν μου απένειμαν το βραβείο. Την αναγγελία την έκανε η Σίλβια Φέντι. Θυμάμαι τα λόγια της: «Για το προσωπικό του στυλ στη δημιουργία τρισδιάστατων πτυχώσεων και για τον σύγχρονο τρόπο με τον οποίο μεταφέρει την κληρονομιά της χώρας του στο σήμερα».

q Συνέβη και το εξής: πριν καν βγάλω στην πασαρέλα τη συλλογή, την είχε αγοράσει ο ιδιοκτήτης και πρόεδρος του Yoox, Φεντερίκο Μαρτσέτι. Είχε ζητήσει να με συναντήσει πριν ξεκινήσει το show και θυμάμαι να μου λέει ότι οι κριτές θα σφάλουν αν δεν μου δώσουν το πρώτο βραβείο – τoυ είχε προφανώς δείξει πιο μπροστά τη συλλογή η Φράνκα Σοτζάνι.

q Μου άρεσε πάντα να παίρνω τετράγωνα κομμάτια υφάσματος και να προσπαθώ να βρίσκω ένα fluid τρόπο να τα ενώσω. Τα ρούχα μου είναι πολύ γεωμετρικά, αλλά το σώμα και η κίνηση είναι αυτά που δίνουν στα ρούχα μου το σχήμα. Από τότε που έμαθα την τεχνική του moulage, βρήκα το σήμα κατατεθέν μου. Πρόκειται για μια τεχνική κατασκευής του πατρόν πάνω στο σώμα, με τον οποίο μπορείς να δημιουργήσεις τρισδιάστατες πτυχώσεις. Είναι μια μέθοδος πολύ κοντά στην αρχιτεκτονική.

q Τα ρούχα μου είναι ελαφριά κι έχουν πολύ να κάνουν με την κίνηση, τη σκιά και το φως. Απ’ ό,τι μου λένε οι πελάτες μου, είναι πολύ ελληνικά. Δεν μοιάζουν με άλλα, δεν προϋπήρχαν ως στυλ. Περιέχουν πολλή γεωμετρία και μαθηματικά. Παίρνουν τη φόρμα της γυναίκας που τα φοράει και όχι το αντίστροφο, όπως συνήθως συμβαίνει στη μόδα. Νομίζω ότι είναι περισσότερο ένα συναίσθημα και λιγότερο αναφορές που δεν κάνω. Τα ρούχα μου είναι καθαρά, συνήθως μονόχρωμα, δεν έχουν καθόλου κεντήματα και άλλα στολίδια, μπορεί να έχουν μία μόνο ραφή. Αυτά για κάποιους είναι πολύ ελληνικά. Πολλοί δεν βλέπουν την εξέλιξη στην πορεία μου, μόνο ότι τα ρούχα είναι ίδια πάνω-κάτω. Αυτό συμβαίνει γιατί αυτά που μου αρέσουν εμένα είναι τα ίδια πράγματα.

q Μου αρέσει η αίσθηση αναρχίας που έχει η Αθήνα και δεν την αλλάζω με τίποτα. Πολλοί τη βρίσκουν άσχημη. αλλά εγώ τη βρίσκω γοητευτική. Δεν μου αρέσουν οι πόλεις που τα έχουν όλα τακτοποιημένα σε κουτάκια. Επιπλέον, οι Αθηναίοι είναι υπέροχοι. Μου αρέσει που όλες οι συζητήσεις καταλήγουν σε φιλοσοφικές αναλύσεις.

32 lifo – 16.3.17

ΙNFO

Η καινούργια συλλογή του Άγγελου Μπράτη για την περίοδο Άνοιξη - Καλοκαίρι ονομάζεται «Doric» και αποτελείται από ρούχα με υφάσματα μαλακά, αλλά και με συγκεκριμένα σχήματα. Επίσης, συμμετέχει στην έκθεση «Tseklenis Tribute, The 70s Drawings Revisited!» που θα εγκαινιαστεί την 1η Απριλίου στο i-D concept stores, όπου και θα παρουσιάσει, μαζί με τη Σοφία Κοκοσαλάκη και την Ντόλυ Μπουκογιάννη, μια συλλογή με ρούχα, εμπνευσμένη από τα σχέδια του Γιάννη Τσεκλένη.

511 H

Α Ρ Ο Γ Α τησ δασ α εβδομ

ΤheGOODLIFO

ΒΙΒΛΙΟ

Ο Juergen Teller φωτογραφίζει το φαγητό του Il Pellicano Μια νέα πρόταση στην εικονογράφηση ενός βιβλίου μαγειρικής. Γνωστός για το ανατρεπτικό ύφος που γνωρίσαμε μέσα από τα αποκαλυπτικά πορτρέτα προσωπικοτήτων όπως η Σαρλότ Ράμπλινγκ αλλά και τις φωτογραφίσεις μόδας και τις καμπάνιες οίκων μόδας όπως αυτοί της Βίβιαν Γουέστγουντ και του Μάρκ Τζέικομπ, ο φωτογράφος Juergen Teller στρέφει τώρα το βλέμμα του στον μαγικό κόσμο ενός από τα πιο γοητευτικά ξενοδοχεία της Ευρώπης. Με τη συμμετοχή και τη βοήθεια του επιτελείου του ξενοδοχείου Il Pellicano δημιουργεί ένα φωτογραφικό άλμπουμ αφιερωμένο στο ονειρεμένο ξενοδοχείο και πιο συγκεκριμένα στην κουζίνα του. Στον πολυτελή τόμο που κυκλοφόρησε πρόσφατα, ο δαιμόνιος φωτογράφος ασχολείται με το φαγητό του βραβευμένου με 2 αστέρια Μισελέν σεφ του ξενοδοχείου, Antonio Guida. Το αποτέλεσμα είναι μοναδικό. Ο Teller φωτογραφίζει τα φαγητά με έναν εντελώς καινούργιο τρόπο, μετατρέποντάς τα σε πίνακες ποπ ζωγραφικής, όπου τα πεντακάθαρα χρώματα ανταγωνίζονται τις υφές, τις λεπτομέρειες και τις ατέλειες που δεν διστάζει να αναδείξει. Οι συνταγές του βιβλίου και τα κείμενα που τις συνοδεύουν είναι εξίσου απολαυστικά με τα πιάτα που βλέπουμε στις φωτογραφίες.

www.amazon.co.uk 16.3.17 – lifo

33

Li-LA-LO

NAL O S R E P ER SHOPP

Μενταγιόν Mini Drops Collection από ροζ χρυσό 18Κ με london blue topaz length, €130. www.lilalo.gr

ö

NIKE

4 σιροπιασμένα γαλακτομπούρεκα για να σας γλυκάνουν!

Με συνδυασμό διαφορετικών δερμάτων στο επάνω μέρος και μονάδα αερόσολας σε όλο το μήκος, τα ανδρικά παπούτσια Nike Air Max Uptempo 94 QS προσφέρουν τη σταθερότητα και την ανάλαφρη αντικραδασμική προστασία που έκαναν το αρχικό μοντέλο ένα από τα αγαπημένα παπούτσια μπάσκετ. www. nike.com/gr

ö

Η ΣΤΆΝΗ

Μ. Κοτοπούλη 10, Ομόνοια, 210 5233637 Το γαλακτοπωλείο-ζαχαροπλαστείο «Η Στάνη» βρίσκεται στην ίδια θέση, στην οδό Κοτοπούλη πίσω από την Ομόνοια, από το 1949 και η οικογένεια Καραγεώργου που το δημιούργησε το «τρέχει» ακόμη και σήμερα. Το πρώτο μαγαζί άνοιξε στον Πειραιά το 1931 και μετά τον πόλεμο μεταφέρθηκε στη σημερινή του θέση. Είναι ένα από τα λίγα μαγαζιά όπου θαρρείς ότι ο χρόνος έχει σταματήσει. Το ίδιο αυθεντική είναι και η ποιότητα των γλυκών του. Το γαλακτομπούρεκό του έχει μια καλή αναλογία κρέμας και καλοψημένου φύλλου, ενώ το εξαιρετικό του σιρόπι το κάνει λαχταριστό.

ΛΑΚΑΦΏΣΗΣ ΓΙΏΡΓΟΣ

ò

Στρατηγού Πετρίτη 3, πλατεία Δροσιάς,

SWATCH

210 8134804

Ο κλασικός σχεδιασμός συναντά το σύγχρονο στυλ εδώ και τώρα: με τη συλλογή SISTEM51 IRONY η μηχανική επανάσταση της Swatch περνά στο επόμενο επίπεδο. Καθένα από τα 4 νέα μοντέλα έχει ατσάλινη κάσα, η οποία, πέρα από την κομψή της εμφάνιση, κρύβει έναν συναρπαστικό μηχανισμό που «δίνει ζωή» σε κάθε ρολόι. www.swatch.com

Μαγαζί με ιστορία από το 1959 είναι το γαλακτοπωλείο και ζαχαροπλαστείο του Λακαφώση και την παράδοση συνεχίζει σήμερα ο γιος του. Με φρέσκο αγελαδινό γάλα φτιάχνουν την πλούσια και αφράτη κρέμα, ακολουθώντας την παραδοσιακή συνταγή του κλασικού γαλακτομπούρεκου, με φύλλα τραγανά και σιρόπι μετρημένο.

KΟΣΜΙΚΌΝ

Λεωφ. Ιωνίας 104, Άγιος Νικόλαος / Χρυσοστόμου Σμύρνης 69, Άγιος Ελευθέριος / Αγ. Αλεξάνδρου 102 & Ζησιμοπούλου, Παλαιό Φάληρο / Χαλανδρίου 34, Αγία Παρασκευή

THE REAL INTELLECTUALS Γκρίζο ανδρικό Τ-shirt με μπλε logo. www.therealintellectuals.com

ΤheGOODLIFO

ö

Από το 1961 μέχρι σήμερα τo Κοσμικόν έχει αποκτήσει φανατικούς οπαδούς που αρνούνται να δοκιμάσουν το αγαπημένο τους γλύκισμα φτιαγμένο από άλλα χέρια. Από το πρώτο μαγαζί στον Άγιο Νικόλαο έως τα τέσσερα που μετρά σήμερα η αλυσίδα, η συνταγή είναι ίδια: κρέμα που μοσχοβολά φρέσκο βούτυρο γάλακτος από τη Μυτιλήνη ή τη Θεσσαλία, τραγανό χειροποίητο φύλλο και σιρόπι φτιαγμένο με μυστική συνταγή.

ΑΦΟΊ ΑΣΗΜΑΚΌΠΟΥΛΟΙ

Χ. Τρικούπη 82, Αθήνα, 210 3610092 Το ιστορικό αθηναϊκό ζαχαροπλαστείο των Αφών Ασημακόπουλου υπάρχει στην ίδια θέση από το 1915, όταν η Χαριλάου Τρικούπη ήταν ακόμη χωματόδρομος. Φημίζεται για τις εξαιρετικές του κρέμες και το γαλακτομπούρεκό του πάντα σε γεμίζει γεύση και αρώματα. Μυρωδάτη, πλούσια κρέμα από πρόβειο γάλα, φρέσκο βούτυρο από επιλεγμένες φάρμες και τραγανό φύλλο φτιάχνουν έναν συνδυασμό ακαταμάχητο.

ñ

PENHALIGON’S Το Savoy Steam είναι το καινούργιο άρωμα της αγγλικής εταιρείας αρωμάτων και περιέχει ευκάλυπτο, δενδρολίβανο και πολλά ακόμα που θυμίζουν καλοκαίρι και ατμόλουτρο. www.penhaligons.com

TOP

4

kειμενο μεροπη κοκκινη

φωτογραφια παρισ ταβιτιαν

EXEIΣ ΓΟΥΣΤΟ

Έχεις κόλλημα με κάποιο αξεσουάρ; Πάντα φοράω κάτι σχεδόν αόρατο στον λαιμό. Επίσης, μου αρέσουν τα λεπτά σκοινάκια στα χέρια, τα μαντίλια στο κεφάλι και τα πολύχρωμα scrunchies για τον «κότσο της απελπισίας», όπως τον έχω βαφτίσει, γιατί πάντα έτσι καταλήγουν τα μαλλιά μου μετά από ώρες στο γραφείο. Ποια είναι η σχέση σου με τη μόδα; Δεν ασχολούμαι ιδιαίτερα, απλώς κατά καιρούς υπάρχουν πράγματα που με ενθουσιάζουν, φέτος π.χ. ήταν τα διαφορετικά patterns που μπερδεύονται μεταξύ τους, τα κεντημένα σχέδια, τα κοντά και φαρδιά παντελόνια, τα παλιομοδίτικα τζιν… Μου αρέσει όμως να χαζεύω δημιουργίες σχεδιαστών, από αυτές που διακρίνεις πάνω τους την καλλιτεχνική δημιουργία, το όνειρο, την άπειρη δουλειά που έχει χρειαστεί για να γίνουν, τα υφάσματα και το ράψιμο που σε ταξιδεύουν σε μια εποχή κατά την οποία τα ρούχα δεν φτιάχνονταν κάπου στη μέση του πουθενά υπό λίγο-πολύ άγνωστες σ’ εμάς συνθήκες. Λόγω δουλειάς παρακολουθώ κάποιες fashion bloggers που το έχουν εξελίξει λίγο το θέμα, ειδικά στο εξωτερικό. Απλώς, μόλις πάω να φορέσω κάτι ανάλογο με αυτά που βλέπω, μου φαίνομαι αστεία… οπότε back to basics. Πώς θα περιέγραφες το στυλ σου; Έλα ντε! «Μια εφηβεία επιεικής που γίνεται 40» ή «ένα βήμα πριν από το πιτζάμα πάρτι», αλλιώς άνετo και απλό με ένα κάποιο twist. Πάντως, αλλάζει, όσο συχνά αλλάζει η διάθεσή μου. Η οποία με τη σειρά της αποτυπώνεται ξεκάθαρα στο τι φοράω κάθε μέρα, ακόμη και τις μέρες που κουτρουβαλάω από το κρεβάτι στο γραφείο. Τι δεν θα φορούσες με τίποτα; Πολλά πράγματα, ειδικά μερικά από αυτά που βλέπω γύρω μου καθημερινά, αλλά ας μη γίνω κακιά… Σίγουρα δεν θα φορούσα ποτέ πολύ ψηλά τακούνια γιατί είναι αδύνατον να τα περπατήσω και αισθάνομαι σαν κινούμενη αποτυχία 1,80 και βάλε. Καταστροφή!

ΕΥΓΕΝΊΑ ΜΠΌΖΟΥ

Corporate Affairs, Social Responsibility και Social Media Manager στην εταιρεία Apivita

Τι φοράς σήμερα και πόσο κοστίζει; Πουκάμισο American Vintage, τζιν Join Life Zara, παπούτσια Vans, κοσμήματα Νίκος-Γιώργος Παπουτσίδης, Daphne P στον λαιμό (το σχεδόν αόρατο), δαχτυλίδι Kimale. Με τα χρήματα δεν τα πάω καλά – δεν θυμάμαι καθόλου τιμές.

16.3.17 – lifo

35

ΡΕΚΌΡ ΣΥΜΜΕΤΟΧΏΝ ΣΤΗΝ ΠΑΙΔΙΚΉ ΚΕΡΚΊΔΑ ΟΠΑΠ: ΠΕΡΙΣΣΌΤΕΡΕΣ ΑΠΌ 6.000 ΑΙΤΉΣΕΙΣ ΣΕ ΈΝΑΝ ΜΉΝΑ

KET H MARA RC RESE

Το «Catch», η απόλυτη ιστορία πάθους και προδοσίας, επιστρέφει με νέα επεισόδια στο FΟΧ Life

ΤheGOODLIFO

Από την Πέμπτη 16 Μαρτίου και κάθε Πέμπτη, στην καθηλωτική prime time ζώνη των 22:40, συντονιστείτε στο FOX Life για να παρακολουθήσετε τη συνέχεια της συγκλονιστικής δημιουργίας της Shonda Rhimes «The Catch» με τη Mireille Enos σε πρωταγωνιστικό ρόλο. Ο προηγούμενος κύκλος ξεκίνησε με την απόλυτη κίνηση προδοσίας, ενώ η πρεμιέρα του 2ου κύκλου γίνεται με την απόλυτη θυσία, περιπλέκοντας τις καταστάσεις ακόμα περισσότερο. Πώς θα καταφέρουν η Alice και ο Benjamin να ξεγελάσουν το σύστημα, αλλά και ο ένας τον άλλον, για να παραμείνουν μαζί και να ξεπεράσουν το παράνομο παρελθόν τους; Οι απαντήσεις θα δοθούν μέσα από μια συνεχή καταδίωξη και το σίγουρο είναι πως πολλοί θα αλλάξουν γνώμη για το ποιος τελικά είναι ο καλός και ποιος ο κακός! Το κανάλι FOX Life είναι διαθέσιμο μέσω COSMOTE TV, Nova, Vodafone TV και Cyta Τηλεόρασης, ενώ τα νέα επεισόδια της σειράς είναι επίσης διαθέσιμα μέσω FOX Play.

Η πιο δυναμική και ενθουσιώδης κερκίδα στις αναμετρήσεις ποδοσφαίρου και μπάσκετ είναι η παιδική Κερκίδα ΟΠΑΠ. Δεν είναι τυχαίο, άλλωστε, ότι ξεπερνούν ήδη τις 6.000 οι αιτήσεις για συμμετοχή μέσω του kerkidaopap.gr, όπου σημειώνεται και ρεκόρ επισκεψιμότητας. Μικροί και μεγάλοι έχουν παρακολουθήσει ήδη 28 αναμετρήσεις από την Κερκίδα ΟΠΑΠ. Το πρόγραμμα αγώνων του Μαρτίου είναι ακόμα πιο δυνατό, με όλα τα μεγάλα ντέρμπι της Super League και σημαντικά παιχνίδια μπάσκετ για την Α1 και τη Εuroleague. Όσοι επιθυμούν να παρακολουθήσουν τις αναμετρήσεις θα πρέπει να δηλώσουν έγκαιρα το ενδιαφέρον τους στο www. kerkidaopap.gr για ένα από τα 50 δωρεάν διπλά εισιτήρια σε παιδιά έως 12 ετών και τους συνοδούς τους που διατίθενται για κάθε αγώνα.

Ανακαλύψτε το Μοναδικά Δικό σας Latte ρόφημα μόνο στα Starbucks Αυτή την άνοιξη το latte έχει την τιμητική του στα Starbucks, με νέες πινελιές και κλασικές αγαπημένες γεύσεις, όπως το Νέο Salted Toffee Macadamia Latte, και με την επιστροφή του Burnt Caramel Latte. Τα Starbucks μας προσκαλούν να «μυηθούμε» σε μια πλούσια γευστική εμπειρία εκ νέου γνωριμίας με το Starbucks Latte και να επιλέξουμε το Μοναδικά Δικό μας Latte, που μπορούμε να το απολαύσουμε με χιλιάδες διαφορετικούς τρόπους, επιλέγοντας την ένταση και την ποικιλία καφέ, επιπλέον γεύση από διαφορετικά σιρόπια και φυσικά γάλα, πλήρες ή άπαχο, αλλά και εναλλακτικές όπως το γάλα σόγιας και καρύδας και πλέον το νέο γάλα αμυγδάλου.

To No Finish Line έρχεται στην Αθήνα Μετά το Μονακό, το Παρίσι και το Όσλο, ήρθε η ώρα της Αθήνας να διοργανώσει το No Finish Line και να ενταχθεί στη διεθνή σειρά των πρωτοποριακών αγώνων δρόμου κοινωνικού χαρακτήρα, αφιερωμένων στα παιδιά. Το πρώτο ελληνικό No Finish Line θα διεξαχθεί από τις 26 έως τις 30 Απριλίου στην Αθήνα με πρωτοβουλία του NFL International σε συνεργασία με τον σύλλογο «Ερμής 1877» και όλοι θα μπορούν να τρέξουν για καλό σκοπό στο Κέντρο Πολιτισμού Ίδρυμα Σταύρος Νιάρχος. Το No Finish Line είναι κάτι μοναδικό παγκοσμίως, ένας αγώνας ευαισθητοποίησης και προσφοράς, κατά τη διάρκεια του οποίου, μέσα σε 90 συνεχόμενες ώρες, κάθε άνθρωπος, ανεξαρτήτως ηλικίας, μπορεί να συμμετάσχει περπατώντας ή τρέχοντας, χωρίς κανέναν χρονικό ή χιλιομετρικό περιορισμό.

H Bodyshop γιορτάζει 30 χρόνια Εμπόριο με Κοινότητες COSMOTE WiFi Calling Χωρίς καμία επιπλέον χρέωση, οι πελάτες Cosmote 4G θα μπορούν να πραγματοποιούν και να δέχονται κλήσεις και SMS από το κινητό τους τηλέφωνο ακόμα και όταν το σήμα τους είναι ασθενές, αρκεί να βρίσκονται στην εμβέλεια οποιουδήποτε δικτύου WiFi στο οποίο έχουν πρόσβαση. Η μετάβαση από το δίκτυο κινητής 4G στο δίκτυο WiFi γίνεται αυτόματα, ανεξάρτητα από τον πάροχο και τον κάτοχο του δικτύου WiFi. Η υπηρεσία θα είναι αρχικά διαθέσιμη για συσκευές Samsung Galaxy S7 & Samsung Galaxy S7 Edge σε πελάτες συμβολαίου, ενώ σύντομα θα επεκταθεί σε ακόμη περισσότερες συσκευές και συνδρομητές.

Μια γυναίκα παθιασμένη με την ενδυνάμωση των ανθρώπων, η ιδρύτρια της Body Shop, dame Anita Roddick, πρωτοστάτησε στο Εμπόριο με Κοινότητες ως Trade Not Aid το 1987, αποφασισμένη να δώσει στις αναπτυσσόμενες κοινότητες τη δυνατότητα να βοηθήσουν και όχι να αδιαφορούν για τον υπόλοιπο κόσμο. Τριάντα χρόνια μετά, η Body Shop κατέχει ακόμα ηγετική θέση στο ηθικό εμπόριο. Το Εμπόριο με Κοινότητες παραμένει ένα από τα ισχυρότερα προγράμματα δίκαιου εμπορίου στη βιομηχανία της ομορφιάς. Χάρη στην υποστήριξη των πελατών της, μέχρι το τέλος του 2017 η Body Shop θα έχει 23 συστατικά από το Εμπόριο με Κοινότητες, καθώς και αξεσουάρ και δώρα που προέρχονται από 30 κοινότητες προμηθευτών σε 22 χώρες.

ΤheWeek

ΕΓΚΑΙΝΙΑ ΠΡΕΜΙΕΡΕΣ Τι καινούργιο ξεκινάει αυτή την εβδομάδα. σελιδα

38

ΒΙΒΛΙΟ

ΘΕΑΤΡΟ

CITY LAB

Η Τίνα Μανδηλαρά μιλάει με τον Σάιμον Κρίτσλεϊ.

Η Λουίζα Αρκουμανέα για τις Τρεις ψηλές Γυναίκες.

Όσα ζήσαμε την προηγούμενη εβδομάδα.

σελιδα

42

σελιδα

44

ΣΕΛΙΔΑ

46

ΠΡΟΔΗΜΟΣΙΕΥΣΗ Αφιέρωμα στον Κωστή Παπαγιώργη Το περιοδικό «Νέα Εστία» αφιερώνει το τεύχος Μαρτίου στον Κωστή Παπαγιώργη. σελιδα

43

SILENT MOVE Αυτοσχεδιάζοντας πάνω στον τρόμο του Ψυχώ

Oι Silent Move μαζί με τον Χάρη Λαμπράκη και τον Στέφανο Ψαραδάκη αφαιρούν τον ήχο από το αριστούργημα του Χίτσκοκ Ψυχώ (Psycho, 1960) και παρουσιάζουν τη δική τους μουσικο-ηχητική πρόταση στο Κέντρο Ελέγχου Τηλεοράσεων στις 16 Μαρτίου 2017. Με αβανγκάρντ noise, post-rock και ambient στοιχεία οι τέσσερις μουσικοί θα συνομιλήσουν με την ταινία, «αυτοσχεδιάζοντας πάνω στον τρόμο». ä ΚΕΝΤΡΟ ΕΛΕΓΧΟΥ ΤΗΛΕΟΡΑΣΕΩΝ, Κύπρου 91Α & Σικίνου 35Α, 213 0040496, 16/3, 21:00, είσοδος: €6 16.3.17 – lifo

37

EVENTS ΓΙ' ΑΥΤΗ ΤΗΝ ΕΒΔΟΜΑΔΑ

Μια διαφορετική ανάγνωση του σημαντικού έργου του Γιάννη Ρίτσου Η σονάτα του σεληνόφωτος θα παρουσιάζεται κάθε Σαββατοκύριακο μέχρι τις 25 Μαρτίου στη θεατρική σκηνή (πρώην αίθουσα κινηματογράφου) του Gazarte. Ο Γιάννης Παλαμίδας ερμηνεύει το ποίημα-σκηνικό μονόλογο του Γιάννη Ρίτσου και ο συνθέτης Σταύρος Ξαρχάκος τον σκηνοθετεί.

3. ΜΟΥΣΙΚΗ Keep Shelly in Athens

Το τρίο της Kazu Makino και των αδελφών Pace θα βρεθεί στην Αθήνα στις 19 Μαρτίου για να παρουσιάσει στη σκηνή του Gagarin ένα best-of της 20ετούς καριέρας του. Ταυτόχρονα θα παρουσιάσουν και το νέο τους EP «3 o’clock/Golden Light». Μαζί τους ο Jack Heart. ä 19/03, Gagarin 205, Λιοσίων 205, 20:00, είσοδος: €23-26

5. ΕΙΚΑΣΤΙΚΑ

Ο Τσάβες συνεχίζει να εμπνέει

2. ΣΥΝΑΥΛΙΑ Αllochiria Το μυστηριώδες ντουέτο των RΠ και Jessica Bell με τα χαρακτηριστικά αιθέρια φωνητικά και τα μελωδικά beats υπόσχεται μια μοναδική μουσική εμπειρία, εισάγοντάς μας με τον ιδιόμορφο ήχο τους στον σαγηνευτικό down-tempo κόσμο της electronica, στο πλαίσιο των St. Paul’s Sessions. ä 23/03, Αγγλικανική Εκκλησία Αγίου Παύλου, Φιλελλήνων 27 & Σιμωνίδου, 21:00, είσοδος: €12

Μια πρόταση από τους Έλληνες καλλιτέχνες CacaoRocks και N_Grams και τον Μπαλινέζο καλλιτέχνη WildDrawing (WD), που είναι γνωστοί για τα street art έργα τους. Συναντιούνται σε έναν χώρο για να δώσουν ζωή σε μια έκθεση που συνδέει την ιστορία της Βενεζουέλας και της Ελλάδας με την ευκαιρία της τέταρτης επετείου μνήμης του θανάτου του κομαντάντε της Μπολιβαριανής Επανάστασης, Ούγκο Τσάβες. ä 16/03, Πρεσβεία της Μπολιβαριανής Δημοκρατίας της Βενεζουέλας, πολιτιστικός χώρος «Φρανσίσκο ντε Μιράντα», Χάρητος 6, Κολωνάκι, 9:00-17:00, είσοδος ελεύθερη

4. ΘΕΑΤΡΟ Τα χρόνια της αθωότητας

19/03, «H σονάτα του σεληνόφωτος κατά Ξαρχάκο», Gazarte, Βουτάδων 32-34, Γκάζι, 20:00, είσοδος: €12-18

Τρία χρόνια μετά την κυκλοφορία του πρώτου τους άλμπουμ «Οmonoia» το 2014, oι Αllochiria, η αγαπημένη post metal μπάντα του αθηναϊκού κοινού, επιστρέφει στη δισκογραφική δράση με το «Throes», το οποίο και θα παρουσιάσουν ζωντανά στο AN Club στις 17 Μαρτίου 2017. Μαζί τους οι Sadhus και οι Blame Kandinsky. ä 17/03, AN Club, Σολωμού 13-15, Εξάρχεια, 21:00, είσοδος: €6

38 lifo – 16.3.17

Top

ΜΟΥΣΙΚΉ Η σονάτα του σεληνόφωτος

1. ΣΥΝΑΥΛΙΑ Blonde Redhead

8

Τα «Χρόνια της Αθωότητας», ένα κεφάλαιο από το εξεζητημένο πορνογραφικό μυθιστόρημα του Δούκα Καπάνταη Η Αυτοκράτειρα, τροφοδοτεί το νέο εγχείρημα της ομάδας Nova Melancholia. Η δομή του είναι αποκαλυπτική πολλών πτυχών της ανθρώπινης επιθυμίας και των κοινωνικών συμβάσεων και βάσει της ιστορίας σαδισμού και σεξουαλικής διέγερσης που αφηγείται δημιουργείται η εν λόγω περφόρμανς, με στόχο να οδηγήσει τη φαντασία στην απόλαυση μιας ερωτικής ουτοπίας. ä 22/03, Στέγη Ιδρύματος Ωνάση, Μικρή Σκηνή, λεωφόρος Συγγρού 107-109, 21:00, είσοδος: €5-15

6. ΕΙΚΑΣΤΙΚΑ Μοΐζ Σαλμάν

16–22

ΜΑΡΤ.

Ο Σουδανός καλλιτέχνης Μοΐζ Σαλμάν, που στους πίνακές του χρησιμοποιεί ακρυλικά και λάδι, με προτίμηση στις φυσικές και ανεπεξέργαστες χρωστικές, καταπιάνεται με την προβληματική της ύπαρξης μέσα από την ομορφιά στη νέα του ατομική έκθεση «Σκέψεις σε χρώματα». ä 22/03, «Μοΐζ Σαλμάν, Σκέψεις σε χρώματα», Ίδρυμα «Μιχάλης Κακογιάννης», Πειραιώς 206, 18:00, είσοδος ελεύθερη

7. ΜΟΥΣΙΚΗ Sam Paganini

STOP THE S PRES ΠΕΡΙΠΑΤΟΣ «Γερμανικά Ίχνη» στην Αθήνα Με ξεναγό έναν δημοσιογράφο ειδικό σε αθηναϊκά θέματα, τον Νίκο Βατόπουλο, το Goethe-Institut Athen μας προσφέρει την ευκαιρία, μέσω της εφαρμογής «Γερμανικά Ίχνη», να ανακαλύψουμε 63 σημεία ενδιαφέροντος, εστιάζοντας στην αρχιτεκτονική του 19ου αιώνα και στην περίοδο της γερμανικής Kατοχής, ως μια πρώτη εισαγωγή στην κοινή ιστορία Ελλάδας και Γερμανίας.

Ο «άσος» της Cocoon Records, της Drumcode και τις Plus 8, Sam Paganini, ενσαρκώνει μια σπουδαία μουσική προσωπικότητα με εύρος που θα ζήλευαν πολλοί αναγνωρισμένοι συνάδελφοί του. Ο Ιταλός εκφραστής του sexy groovy dark techno είναι καλεσμένος του Blend Athens και του six d.o.g.s στo πλαίσιo των Perestroika Nights. Τον συμπληρώνουν μουσικά οι resident DJs του Blend, Μikee και Manolaco. ä 18/03, six d.o.g.s, Αβραμιώτου 6-8, Μοναστηράκι, 24:00, είσοδος: €25

8. ΣΥΝΑΥΛΙΑ Γιάννης Αγγελάκας και οι 100°C

ΣΥΝΑΥΛΙΑ Wax Tailor

18/03, Goethe-Institut Athen, Ομήρου 14-16, 11:00, είσοδος ελεύθερη (όριο συμμετοχών 25 άτομα, με σειρά προτεραιότητας)

Με τον δίσκο «Ήσυχα τραγούδια για ανέμελα λιβάδια» που κυκλοφόρησε πρόσφατα στις αποσκευές του, ο Γιάννης Αγγελάκας και οι 100°C θα μας ταξιδέψουν με τις μουσικές τους αλλά και επιλογές από το σύνολο της πορείας του Αγγελάκα, από τις Τρύπες έως σήμερα. Καλεσμένοι τους οι Bazooka. ä 10/03, Piraeus Academy, Πειραιώς 117, 19:00, είσοδος: €10-14

Ο διάσημος Γάλλος μουσικός παραγωγός της downtempo/electro hiphop σκηνής και δημιουργός μεγάλων επιτυχιών επιστρέφει στην Αθήνα μαζί με την μπάντα του και ένα ολοκαίνουριο άλμπουμ στις αποσκευές του για μια μοναδική συναυλία.

18/03, Fuzz Live Music Club, Πειραιώς & Πατριάρχου Ιωακείμ 1, Ταύρος, 20:00, είσοδος: €20-28

16.3.17 – lifo

39

Αριστούργημα Πολύ Καλό Καλό Ικανοποιητικό Μέτριο p

Κακό

H ΤΑΙΝΙΑ ΤΗΣ ΕΒΔΟΜΑΔΑΣ Τρέξε Get out

Κινηματογράφος

απο τον θοδωρη κουτσογιαννοπουλο, συνοψεις ταινιών: τασοσ μελεμενιδησ

Σκηνοθεσία: Τζόρνταν Πιλ Πρωταγωνιστούν: Ντάνιελ Καλούα

40 lifo – 16.3.17

Ο Αφροαμερικανός Κρις θα συνοδεύσει τη λευκή κοπέλα του Ρόουζ στο πατρικό της για να περάσουν ένα Σαββατοκύριακο με τους γονείς της και τον αδερφό της Τζέρεμι. Αρχικά, ο Κρις θεωρεί πως η παράξενη ατμόσφαιρα που επικρατεί στο σπίτι, όπου το υπηρετικό προσωπικό είναι μαύροι, και κατά τη διάρκεια μιας ετήσιας οικογενειακής συνάθροισης οφείλεται στη διαφυλετική επιλογή της Ρόουζ, σύντομα όμως βρίσκεται αντιμέτωπος με την τρομακτική αλήθεια.

Αν δεν είχε προηγηθεί το Moonlight, ένα λυρικό χρονικό ενηλικίωσης μέσα στην τρομακτική, «κατάμαυρη» Αμερική των ’90s, ασχέτως της περιπετειώδους τελευταίας πράξης στο οσκαρικό του φινάλε, τότε θα μιλούσαμε για μια σοκαριστική ανατροπή στο τυποποιημένο σκηνικό των ταινιών που αναμένουμε από το Χόλιγουντ και τα ανεξάρτητα παρακλάδια του. Το ντεμπούτο-δυναμίτης του Τζόρνταν Πιλ Τρέξε αποτελεί το ιδανικό flip side του Moonlight, σε μια χρονιά που φέρνει τα πάνω-κάτω, και μάλιστα στο είδος του horror, ένα αποκλειστικά λευκό ιδίωμα, βιομηχανοποιημένο για να ξεδιψά τις μάζες του Σαββατοκύριακου και πακεταρισμένο για να ανατριχιάζει με χρονομετρημένα αναμασήματα και déjà vu. Ο Πιλ (ομόηχος, κατά σύμπτωση, με το ρήμα «ξεφλουδίζω») επιτέλους θέλει να πει πολλά, ευτυχώς χωρίς να τα κατονομάζει, πέρα από την επιφάνεια της εύκολης φρίκης, και το κάνει χωρίς να ξεχνάει τις κωμικές ρίζες του, κυρίως με έναν μελετημένο φόρο τιμής σε κλασικές ταινίες τρόμου, όπως το Μωρό της Ρόζμαρι και το Invasion of the Body Snatcher. Σταδιακά και μαεστρικά ξεμακραίνει από το απλώς δυνατό thrill, βαθαίνοντας σημαντικά την ταραχή που προκαλεί το δράμα του νέου μαύρου που πηγαίνει να συναντήσει για πρώτη φορά τους γονείς της λευκής φιλενάδας του με αταβιστικό άγχος, γιατί εκείνη δεν έχει φροντίσει να τους (προ)ειδοποιήσει για το χρώμα του. Μάντεψε ποιος θα έρθει το βράδυ, το 2017; Όχι, βέβαια. Ο Κρις (Ντάνιελ Καλούα – αποκάλυψη) δεν έχει βάσιμο λόγο να ανησυχεί, η Ρόουζ τον καθησυχάζει με ερωτική συνενοχή και πειράγματα, αλλά η λογική υποχωρεί μπροστά σε ένα αφομοιωμένο σύμπλεγμα, την υπαρξιακή αγωνία αιώνων υποτέλειας που

οδηγεί έναν μορφωμένο, σκεπτόμενο, υγιή Αφροαμερικανό σε έλλειψη πλεονεκτήματος, ακόμη κι όταν παίζει στην έδρα σκεπτόμενων, φιλελεύθερων επιστημόνων, αλλά λευκών. Όταν φτάνει στο σπίτι και γνωρίζεται με τους υποψήφιους πεθερούς του (το ζευγάρι είναι έκδηλα ερωτευμένο) τυγχάνει θερμότατου καλωσορίσματος, και μάλιστα με την παρατήρηση-ξεκάρφωμα του πατέρα για τον κηπουρό και την υπηρέτρια, πως δηλαδή φαίνεται περίεργο που έχουν δύο μαύρους που μιλούν σαν προγραμματισμένα δουλικά και χαμογελαστά τούς υπηρετούν (κληρονομημένοι από παλιά, «ψυχικό» τούς κάνουν, με βαριά καρδιά, και ταυτόχρονα συνείδηση της προοδευτικής φιλευσπλαχνίας). Τα δύο πολύ ανησυχητικά σημάδια έρχονται με φόρα όταν η μητέρα της Ρόουζ βοηθάει, ετσιθελικά, τον Κρις να κόψει το τσιγάρο με ύπνωση, οδηγώντας τον σε ένα βυθισμένο σκοτάδι πέρα από τις αισθήσεις του, και στη μάζωξη των γειτόνων, ένα σμάρι αλλόκοτων και ετερόκλητων ανθρώπων, κατευθείαν βγαλμένο από έναν γνήσιο, πολανσκικό εφιάλτη. Ο Πιλ άλλοτε παγώνει την casual ροή με έναν αμήχανο Κρις μπροστά στο μυστήριο που κρύβεται πίσω από την τέλεια υπολογισμένη συμπεριφορά της οικογένειας, κι άλλοτε παίζει με χιούμορ πάνω στην ουσία της ιστορίας του, αφήνοντας τον θεατή να μαντέψει τι μπορεί να σημαίνουν οι απονενοημένες κινήσεις του υπηρετικού προσωπικού, το ξέσπασμα του μοναδικού μαύρου καλεσμένου στο πάρτι στη θέα του φλας της φωτογραφικής μηχανής και οι παράταιρες, προσβλητικές παρατηρήσεις των φίλων της οικογένειας που ηχούν σαν απολειφάδια αποικιοκρατών που αντικρίζουν δείγμα μαύρου για πρώτη φορά, τον κοιτούν στα δόντια και θαυμάζουν

το καλογυμνασμένο του σώμα. Πρόκειται για αίρεση; Εξωγήινους; Ρομπότ; Όπως σε όλα τα σπουδαία θρίλερ, κοιτάξτε προσεκτικά, και ακόμη κι αν βρείτε ή μαντέψτε τον γρίφο πιο γρήγορα από τη βίαιη επίλυσή του, θα διαπιστώσετε πως το ζουμί βρίσκεται στους χαρακτήρες. Αυτός είναι ο λόγος, για παράδειγμα, που ο Εξορκιστής του Φρίντκιν επιβιώνει του πράσινου εμετού, του ιπτάμενου κρεβατιού, του εκπαραθυρώματος του ιερέα Κάρας, του υβρεολογίου της δαιμονισμένης Ρίγκαν, του σοκ. Η πιο τρομακτική σκηνή του είναι όταν η μικρή τα κάνει πάνω της κατεβαίνοντας τις σκάλες, απειλεί ανέκφραστη τον σκηνοθέτη και στο πρόσωπο της μητέρας της, της μοναδικής Έλεν Μπέρστιν, διαγράφεται ο απόλυτος τρόμος που δεν έχει διαφυγή. Όπως και η ορθάνοιχτη, παθητική φάτσα της Σέλι Ντιβάλ στη Λάμψη, όταν, τρέχοντας αλαφιασμένη στους δαιδάλους του ξενοδοχείου, ανοίγει μια πόρτα και αντικρίζει δύο ακατανόητα όντα να φορούν μάσκες και να κάνουν… κάτι που δεν διακρίνεται (και που μάλλον έχει βγει από την Κόλαση), απόκοσμο, ακόμη πιο ανείπωτο από τη δολοφονική μανία του Τζακ Νίκολσον. Στο Τρέξε οι κακοί δεν είναι οι συνηθισμένοι ρατσιστές της βαθιάς, trash Αμερικής με τα πριόνια και τις τραβηγμένες, νότιες προφορές αλλά μια ήσυχη ελίτ που υποψιάζεσαι πως ψήφισε Ομπάμα και είδε στο σινεμά… το Moonlight – άντε, αφού πήρε τις υποψηφιότητες στα Όσκαρ. Το γλυκομίλητο ζευγάρι εγκλωβίζει έναν νέο μαύρο που έχει χαλαρώσει από την πολιτική συγκυρία και θεωρεί πως ακόμα κι αν δεν έχει βρει ακόμη τη θέση που πιστεύει ότι του αρμόζει στην κοινωνία ανεξάρτητα από το χρώμα και τη φυλή του, τουλάχιστον βλέπει μπροστά του τις διεκδικήσεις των δικαιωμάτων να ευδοκιμούν και αισιοδοξεί για τα πατήματά του. Ωστόσο, η περπατησιά του δείχνει μια αστάθεια: είναι καλοπροαίρετος όσο και υποψιασμένος. Κι έχει ένα τραύμα, τις τύψεις μιας μητέρας που έφυγε από τη ζωή άδικα και γρήγορα. Όταν οδηγούν με τη Ρόουζ προς το πατρικό της, σκοτώνουν ένα ελάφι που πετάγεται μπροστά τους. Το κοιτάζει καθώς ψυχορραγεί και άθελά του έλκεται από αυτό, όπως το έντομο στη φωτιά. Αυτόν το συσχετισμό εκμεταλλεύεται η μητέρα της Ρόουζ και τον αιχμαλωτίζει, σαν τρομαγμένο ζώο που παραδίδεται στο διεστραμμένο κέλευσμα μιας ανώτερης δύναμης. Τα δάκρυα κυλούν ποτάμι από το μαρμαρωμένο του πρόσωπο. Δεν είναι απλώς ένας ζωντανός-νεκρός. Παρακολουθεί τη διαγραφή του. Η συγκεκριμένη σκηνή χαράχτηκε ανεξίτηλα στη μνήμη μου περισσότερο από το εξαιρετικά προσεγμένο σασπένς, τα πολλαπλά στρώματα ρατσισμού που θίγονται και το στακάτο, αλλά κάπως γυμνό (παρά τα εγκώμια που έχει δεχτεί από τη διεθνή κριτική) φινάλε. Αν και σε κατάσταση ασυνειδησίας και ενδεχομένως εξαιτίας της, το αποσβολωμένο βλέμμα του Κρις αντικαθρεφτίζει την ανημπόρια αιώνων μιας ολόκληρης φυλής να αντισταθεί και να αντιδράσει μπροστά σε ένα έγκλημα, αντιγυρίζοντας τη σωματοποιημένη σκλαβιά σε ένα φλας φρίκης από το παρελθόν. Εκ μεταφοράς, το προσωπικό δράμα του σεναρίου μετατρέπεται σε μια αξέχαστη κινηματογραφική στιγμή, σε μια παρατεταμένη βουτιά στο χειρότερο σενάριο, την απώλεια μιας συνολικότερης ελευθερίας. Ωστόσο, ο Τζόρνταν Πιλ, που μάλιστα γύρισε την ταινία πριν από την εκλογή του Τραμπ, έχει τον τελευταίο λόγο. Και η εκδίκηση, με την όψη του αιματοβαμμένου θρίλερ και το πνεύμα της πολιτικής αλληγορίας, είναι όλη δική του.

VILLAGE RENTI 5,15 - VILLAGE MALL 8 - VILLAGE PAGRATI 3 VILLAGE FALIRO 5 - ODEON ESCAPE 2 - ODEON STARCITY 10 - ΑΕΛΛΩ 3,4 - ΑΘΗΝΑΙΟΝ 1,2 - ΑΘΗΝΑΙΟΝ CINEPOLIS 3 - ΚΙΝΗΜΑΤΟΘΕΑΤΡΑ ΚΩΝΣΤΑΝΤΑΡΑΣ-ΒΛΑΧΟΠΟΥΛΟΥ 1,2 - ΝΑΝΑ 1,5

Η ΠΕΝΤΑΜΟΡΦΗ ΚΑΙ ΤΟ ΤΕΡΑΣ Beauty and the Beast Σκηνοθεσία: Μπιλ Κόντον Πρωταγωνιστούν: Έμα Γουότσον, Κέβιν Κλάιν, Ίαν ΜακΚέλεν, Όντρα Μακντόναλντ, Έμα Τόμσον, Γιούαν ΜακΓκρέγκορ Η Μπελ, μια πανέμορφη και ανεξάρτητη νεαρή κοπέλα, φυλακίζεται από ένα Τέρας στο κάστρο του. Παρά τους φόβους της, γίνεται φίλη με τα μαγεμένα πράγματα που ζουν εκεί και μαθαίνει πώς να κοιτά πίσω από την απόκοσμη παρουσία του Τέρατος, ανακαλύπτοντας την ευγενική καρδιά του πρίγκιπα που κρύβεται μέσα του.

Πάντρεμα του κλασικού κινούμενου σχεδίου της Disney από το 1991 και της μιούζικαλ εκδοχής στο Μπρόντγουεϊ με τα οσκαρικά τραγούδια που συνέθεσε (και αργότερα συμπλήρωσε) ο Άλαν Μένκεν σε στίχους Χάουαρντ Άσμαν και Τιμ Ράις, η Πεντάμορφη και το Τέρας πραγματοποιήθηκε από τον Μπιλ Κόντον με τον αποστειρωμένο σεβασμό με τον οποίο χειρίστηκε και το Dreamgirls, άλλον έναν θησαυρό που ο παραγωγός Ντέιβιντ Γκέφεν δίσταζε επί χρόνια να αποδεσμεύσει από τον θεατρικό του μύθο. Το μοναδικό μαγικό στοιχείο του έργου είναι η απαράμιλλη φωνή της κατόχου 6 βραβείων Τόνι Όντρα Μακντόναλντ στον ρόλο της κυρίας Γκαρνταρόμπας, κάνοντας τη διαφορά από τις εξομοιωμένες, βγαλμένες θαρρείς από autotune, σωστές και βαρετές τραγουδιστικές φωνές των υπόλοιπων πασίγνωστων ηθοποιών, από την Έμα Γουότσον, που υποδύεται χωρίς ιδιαίτερη χάρη την Μπελ, μέχρι την Έμα Τόμσον, που δυστυχώς δεν μπορεί να φτάσει την εύθραυστη, συγκινητική ερμηνεία της Άντζελα Λάνσμπερι στο υπέροχο, ομώνυμο τραγούδι της ταινίας. Αυτή ακριβώς η ομοιομορφία μαζί με την απουσία τόλμης καταδικάζουν σε μια χαριτωμένη, παρά τη σκοτεινιά της πλοκής, ομορφιά μια ακόμη διασκευή, που ωστόσο θορύβησε τους Ρώσους, γιατί ο χαρακτήρας του Λεφού φαίνεται πολύ γκέι για τα γούστα τους – φαίνεται, γιατί φυσικά δεν το δηλώνει ποτέ, παρά τις κωμικά ξελιγωμένες του ματιές προς τον αφέντη του, τον διπρόσωπο Γκαστόν.

VILLAGE RENTI 2,4,6,7,10,12,14,20 - VILLAGE MALL 2,4,7,8,11,12,13,14 - VILLAGE PAGRATI 2,3,4,5 - VILLAGE FALIRO 1,4,5,7,8 - VILLAGE AG.DIMITRIOS 1,2,4,5 ODEON MAROUSI 3 - ODEON ESCAPE 1,2,3,4,5 - ODEON STARCITY 1,,5,7,8,10 - ΑΕΛΛΩ 2,3,4 - ΑΘΗΝΑΙΟΝ 1,2 ΑΘΗΝΑΙΟΝ CINEPOLIS 1,2,3 - ΑΙΓΛΗ 1,2 - ΑΝΟΙΞΗ 1,2 ΒΑΡΚΙΖΑ 1CINERAMA - ΚΗΦΙΣΙΑ 1,2 - ΚΗΦΙΣΙΑ CLASS ΚΙΝΗΜΑΤΟΘΕΑΤΡΑ ΚΩΝΣΤΑΝΤΑΡΑΣ-ΒΛΑΧΟΠΟΥΛΟΥ 1,2ΝΑΝΑ 1,3,4 - ΣΟΦΙΑ - ΣΠΟΡΤΙΓΚ 1,2 - ΤΡΙΑ ΑΣΤΕΡΙΑ 1,2 - ΑΛΙΚΗ - ΑΡΤΕΜΙΣ - ΣΙΝΕ ΜΕΛΙΝΑ - ΜΑΡΙΑ ΕΛΕΝΑΟΝΑΡ - ΟΝΕΙΡΟ - ΖΕΑ - ΦΟΙΒΟΣ

ΈΝΑ ΒΉΜΑ ΤΗ ΦΟΡΆ Patients Σκηνοθεσία: Μεχντί Ιντίρ, Γκραντ Κορπς Μαλάντ Πρωταγωνιστούν: Πάμπλο Πόλι, Σουφιάν Γκεράμπ, Αντάμα Μπάθιλ Ο Μπεν, μετά από ένα σοβαρό ατύχημα που τον αφήνει σχεδόν παράλυτο, μπαίνει σε μια κλινική αποκατάστασης. Δεν μπορεί να κάνει μπάνιο, να περπατήσει, να παίξει μπάσκετ. Στην κλινική θα κάνει νέους φίλους και μαζί τους θα επαναπροσδιορίσει το νόημα της ζωής.

Μια ταινία που διαδραματίζεται εξ ολοκλήρου σε ένα κέντρο αποκατάστασης για τετραπληγικούς και παραπληγικούς έχει δεκάδες τρόπους να φτιάξει ένα σκληρό δράμα με ξεσπάσματα και σκληρά λόγια που θα στοχεύσουν απευθείας στο εύκολο δάκρυ του θεατή. Προς τιμήν

του, το σκηνοθετικό δίδυμο της ταινίας φτιάχνει ένα έργο με αρκετό χιούμορ, με τους καθηλωμένους πρωταγωνιστές να επιδίδονται στην αυτοπαρωδία και όταν έρχονται οι στιγμές για τις σκληρές αλήθειες η κάμερα απομακρύνεται με αργές κινήσεις από το σημείο της δράσης, σαν μια πράξη στοργής προς τους ήρωες, καθώς καμιά λέξη δεν είναι ικανή να περιγράψει εκείνη τη στιγμή το δράμα τους. Η όλη προσέγγιση, που θυμίζει αρκετά το αμερικανικό Sessions (2012) με την Έλεν Χαντ, κάνει την ταινία πολύ πιο ευαίσθητη στα μάτια του κοινού. * Κριτική από τον Τάσο Μελεμενίδη VILLAGE RENTI 19 - ODEON OPERA 1 - ODEON STARCITY 4 - ΑΛΕΞΑΝΔΡΑ

ΠΑΡΆΔΟΞΗ ΕΥΤΥΧΊΑ Original Bliss Σκηνοθεσία: Σβεν Τάντικεν Πρωταγωνιστούν: Μαρτίνα Γκέντεκ, Ούλριχ Τουκούρ Εγκλωβισμένη σε έναν αποτυχημένο γάμο, η Ελένα χάνει όλη της την ελπίδα όταν νιώθει ότι έχει εγκαταλειφθεί και από τον Θεό. Ψάχνοντας για βοήθεια, βλέπει το κλειδί της απελευθέρωσής της στο πρόσωπο ενός ψυχολόγου, που έχει όμως τους δικούς του δαίμονες να παλέψει. Μόνο όταν συναντιούνται ανακαλύπτουν την τεράστια έλξη τους και πόσο συμπληρώνει ο ένας τον άλλο.

Μια απογοητευμένη σύζυγος και ένας ψυχολόγος έρχονται κοντά σε μια ακαθόριστη σχέση, αν και η ζωή που είχαν μέχρι τότε τους είχε οδηγήσει σε δύο εντελώς διαφορετικά μονοπάτια. Από τη μια η γυναίκα (η εξαιρετική Μαρτίνα Γκέντεκ) που εμφανίζεται απαθής εξαιτίας ενός αποτυχημένου και δυσλειτουργικού γάμου που την έχει οδηγήσει στην αμφισβήτηση της ύπαρξης του Θεού και στην αδυναμία να απολαύσει οτιδήποτε, και από την άλλη ο ψυχολόγος (ο Ούλριχ Τουκούρ που υποδύεται τον χαρακτήρα με το όνομα Γκλουκ, δηλαδή ευτυχία) που έχει μελετήσει σε βάθος τις ανθρώπινες νευρώσεις και εμμονές, σε σημείο που να έχει αποκτήσει κάποιες από αυτές. Η πρώτη ζητά βοήθεια από τον δεύτερο, μέχρι να ανακαλύψει πως κι αυτός έχει ανάγκη από βοήθεια στον δρόμο προς την αναζήτηση της απόλυτης ευτυχίας που είναι βαθιά κρυμμένη, όπως και για πολλούς από εμάς, στην παιδική ηλικία. Αν και βασίζεται σε μυθιστόρημα Σκωτσέζου, η ταινία συχνά παγιδεύεται σε κάποια γερμανικά στερεότυπα και συμπλέγματα, διατηρεί όμως το ενδιαφέρον της χάρη κυρίως στη σωματική αφοσίωση της Γκέντεκ, που λέει πολύ περισσότερα με το βλέμμα της παρά με τα λόγια.

στηκαν ποτέ στο επίσημο πρόγραμμα του Φεστιβάλ Καννών κάνει την εμφάνισή της στις αίθουσες, υπενθυμίζοντας πως ικανοί καλλιτέχνες, όπως ο Σον Πεν στη σκηνοθεσία και η Σαρλίζ Θερόν με τον Χαβιέ Μπαρδέμ στους ρόλους των γιατρών (του κόσμου, χωρίς σύνορα, σε φτυστή παραλλαγή), υποπίπτουν σε ολέθριο λάθος όταν μπερδεύουν τα πολιτικά με τα προσωπικά, επιλέγοντας την οδό της ανθρωπιστικής ελεημοσύνης. Γιατί εκεί που το Moonlight έδειξε περίτρανα πώς το αμερικανικό σινεμά, που ιστορικά δεν αντέχει να αφηγηθεί πολιτικές συγκρούσεις αν δεν τις φιλτράρει μέσα από το ανθρώπινο δράμα, παίρνει το βίωμα των Μακρέινι και Τζένκινς και το μετατρέπει σε μια οικουμενική χειρονομία συμπαράστασης και κουράγιου, το Last Face φανερώνει την πιο απογοητευτική έκφανση της προοδευτικότητας του Χόλιγουντ. Στη βαθιά, βασανισμένη Αφρική, στο Σουδάν, στη Λιβερία και στη Σιέρα Λεόνε, το θέατρο του πόνου εκατομμυρίων παιδιών που υποφέρουν χρησιμεύει ως παρενθετικό σκηνικό για το πάθος του ματαιωμένου

έρωτα ανάμεσα στη Ρεν και στον Μιγκέλ. Ο Πεν, που μετά το Into the Wild παρεμβαίνει περισσότερο στην πλοκή με την κάμερα και το μοντάζ, εντείνει όσο μπορεί ένα στόρι με περιορισμένο ενδιαφέρον, κλειστό και θνησιγενές, που φτάνει στα όρια της αφέλειας, ειδικά στον χαρακτήρα του Doctor Love, όπως τον ιχνογραφεί ανάρια ο Ζαν Ρενό. Ουσιαστικά, το Last Face μοιάζει με ένα ρομαντικό δράμα της κλασικής περιόδου του Χόλιγουντ, όπου δύο φωτογενείς ηθοποιοί δεν ρίχνονται στη μάχη προδομένοι με το «καλημέρα», όπως η Μαριόν Κοτιγιάρ και ο Μπραντ Πιτ στους Συμμάχους, αλλά προσποιούνται τους αναστατωμένους, υπεύθυνους ακτιβιστές που νοιάζονται στο μέτρο των ανθρώπινων και επιστημονικών δυνατοτήτων τους, ενώ το μόνο που θέλουν είναι να μην αισθάνονται τύψεις για τις επιθυμίες τους.

VILLAGE RENTI 6 - VILLAGE MALL 1 - VILLAGE MALL 3 - ODEON GLYFADA 1 - ODEON MAROUSI 1 - ODEON STARCITY 2 - ΑΛΕΞΑΝΔΡΑ - ΓΑΛΑΞΙΑΣ 2 - ΕΜΠΑΣΣΥ ΤΡΙΑ ΑΣΤΕΡΙΑ 1 - ΑΘΗΝΑ - ΑΡΤΕΜΙΣ - ΣΙΝΕ ΜΕΛΙΝΑ - ΖΕΑ - ΦΟΙΒΟΣ

BE ON THE LIST Διαφημιστείτε στη LifO 210 32 54 290

* Κριτική από τον Τάσο Μελεμενίδη ΑΣΤΥ

THE LAST FACE Σκηνοθεσία: Σον Πεν Πρωταγωνιστούν: Σαρλίζ Θερόν, Χαβιέ Μπαρδέμ Η διευθύντρια μιας διεθνούς φιλανθρωπικής οργάνωσης που δραστηριοποιείται στη Λιβερία συνάπτει ερωτική σχέση με έναν πεισματάρη γιατρό, αλλά το κοινό τους πάθος για την αξία της ζωής συναντά ένα μεγάλο εμπόδιο, τις εκ διαμέτρου αντίθετες απόψεις τους για το πώς μπορεί να αντιμετωπιστεί καλύτερα η πολιτική κατάσταση και η ανθρωπιστική κρίση που τους περιβάλλει. Οι απόψεις τους δημιουργούν μια αξεπέραστη σύγκρουση.

Μία από τις χειρότερες ταινίες που διαγωνί16.3.17 – lifo

41

ΦΙΛΟΣΟΦΙΑ

Σάιμον Κρίτσλεϊ: «Ζούμε ξανά την Αλεξάνδρεια του 4ου αιώνα»

Συναντάμε στην καρδιά της Νέας Υόρκης τον γνωστό φιλόσοφο, καθηγητή στο New School και μέλος του Δ.Σ. του Ιδρύματος Ωνάση Σάιμον Κρίτσλεϊ που μας μιλάει όχι μόνο για τη σειρά των φιλοσοφικών διαλόγων που διοργανώνει στο Ωνάσειο Πολιτιστικό Κέντρο αλλά και για τα αισθήματα και τον λόγο που αγαπάει την Ελλάδα, εκτός από το ψάρι: για την αμφισημία στις αρχαίες τραγωδίες και τους γυναικείους χαρακτήρες τους.

από την τίνα μανδηλαρά

Βιβλίο

Θ

42 lifo – 16.3.17

α κάνω τα πάντα για ν’ αποφύγω την πλήξη. Είναι έργο ζωής» γράφει σε κάποιο από τα βιβλία της η Αν Κάρσον, ποιήτρια και η πιο σπουδαία ίσως μεταφράστρια της αρχαίας τραγικής ποίησης σήμερα. Συμφωνώντας απόλυτα με την αγαπημένη του Κάρσον και αφήνοντας αντίστοιχα ανοιχτή για πάντα την πόρτα των εκπλήξεων, ο Σάιμον Κρίτσλεϊ αρνείται πεισματικά να δει την αρχαία τραγωδία ως κάτι στατικό, προτιμώντας να την αντικρίζει από την άκρη του κρατήρα ως την «ποίηση που είναι ένας φλεγόμενος άνθρωπος» – αυτήν τη φράση της Κάρσον μου επαναλαμβάνει συχνά στη συνάντηση που έχουμε από κοντά στο κέντρο του Μανχάταν. Μια φλόγα που ο ίδιος φροντίζει να κρατάει διαρκώς αναμμένη με τους διαλόγους που έχει ήδη καθιερώσει στο Κέντρο του Ιδρύματος Ωνάση ως φιλόσοφος αλλά και ως μέλος του Δ.Σ. του Ιδρύματος Ωνάση, μετατρέποντας την αρχαία φιλοσοφία σε αφορμή για ένα ξανακοίταγμα στο τώρα, για μια θεατρική επανατοποθέτηση στην καρδιά της πιο κοσμοπολίτικης πόλης. Με τη σειρά συζητήσεων υπό τον τίτλο «Let’s Walk» που πραγματοποιούνται στο Ωνάσειο Πολιτιστικό Κέντρο στην καρδιά της Νέας Υόρκης, o πολύ αγαπητός στην Ελλάδα φιλόσοφος –με το μπεστ σέλερ Βιβλίο των νεκρών φιλοσόφων (από τις εκδόσεις Πατάκη)– και καθηγητής στο περίφημο New School Σάιμον Κρίτσλεϊ εφαρμόζει στην πράξη την ιδέα της τραγωδίας ως ανοιχτού έργου προς διαμόρφωση και εκ νέου δημιουργία. Σε λίγες μέρες και στο πλαίσιο του νέου κύκλου συζητήσεων είναι έτοιμος να υποδεχτεί τη γνωστή ηθοποιό Φιόνα Σο για να μιλήσουν για τη Μήδεια, ενώ πέρσι αίσθηση είχε κάνει η συζήτηση που έκανε με την Ιζαμπέλ Ιπέρ για τις Φαίδρες, το γνωστό έργο που ανέβηκε και στην Αθήνα, στη Στέγη του Ιδρύματος Ωνάση. Σε μια περιπατητική συζή-

τηση που έχουμε στον πύργο που είναι συνδεδεμένος με το Ίδρυμα Ωνάση στην καρδιά της Νέας Υόρκης, ανάμεσα σε πανέμορφους κρατήρες που αναπαριστούν τον μύθο της Μήδειας και σε αμφορείς που απεικονίζουν την αρπαγή της Κασσάνδρας από την εξαιρετική έκθεση «Αισθήματα», ο ίδιος μας ομολογεί ότι βρίσκεται πολύ πιο κοντά στην οπτική της Κάρσον, διαχωρίζοντας τα συναισθήματα από τη συναισθηματολογία: «Δεν αντέχω τη συναισθηματολογία, που τις περισσότερες φορές καταστρέφει το έργο. Αλλά ούτε και την υπερβολή που επιβάλλει το ακατάσχετο πάθος – ο λόγος που η απίστευτα συναισθηματική ερμηνεία της Μπινός είχε καταστρέψει τη μετάφραση της Αντιγόνης από την Κάρσον. Είχε καταργήσει τον απο-υποκειμενισμό τον οποίο προασπίζονται οι τόσο φροντισμένα αποδραματοποιημένες αποδόσεις της». Αντίθετα, ένα άλλο ανέβασμα, που, όπως μου ομολογεί, τον ενθουσίασε στο Φεστιβάλ Αntigone Now που διοργάνωσε πέρσι το Ίδρυμα Ωνάση ήταν αυτό της Λένας Κιτσοπούλου: « Ήταν εξαιρετική γιατί ακριβώς κατάφερε να σβήσει το πάθος που μοιάζει σχεδόν περιττό στη θεατρική απόδοση και ερμηνεία». Καθώς χρησιμοποιεί την ελληνική λέξη «πάθος», δεν μπορώ να μην τον ρωτήσω αν εννοεί τον εύκολο συναισθηματισμό που αλλοιώνει την οπτική ενός έργου, και όχι τόσο την αρχαιοελληνική εκδοχή. «Προφανώς, γιατί το πάθος είναι κάτι που ο συναισθηματισμός προσπαθεί να καλύψει ή να κρύψει. Αντί, όμως, για αισθηματικό, το θέατρο οφείλει να γίνει έξυπνο, ευφυές, να χτυπάει δυνατά τους ανθρώπους. Αυτό μπορεί να το κάνει όχι ένα πάθος που καθίσταται σκοτεινό εξαιτίας του εύκολου συναισθηματισμού αλλά ένα πάθος που το διαπερνά η οξύνοια. Μάλλον βρίσκομαι πιο κοντά στον Μπρεχτ και στο Επικό Θέατρο της δεκαετίας του 1920, όπου οι ηθοποιοί όφειλαν

να είναι ευφυείς και υπό αυτή την οπτική, δηλαδή ως ευφυείς, έπρεπε να αντιμετωπίζονται και οι θεατές. Σάμπως κάτι να τους απαγόρευε να εισέλθουν στο συναισθηματικό σπήλαιο και να έπρεπε να γίνουν πιο προσεκτικοί και πιο ανοιχτοί με αυτό που βλέπουν, όπως συμβαίνει με τους θεατές των σπορ. Κι αυτό γιατί, σε αντίθεση με όλους όσοι πηγαίνουν στο θέατρο γεμάτοι προκαταλήψεις και διερωτώμενοι ποιο είναι το νόημα κάθε σκηνής, οι θεατές των σπορ δεν ντροπιάζονται από αυτό που βλέπουν, δεν νιώθουν άσχημα, ούτε είναι παγωμένοι. Έχοντας αφήσει στην άκρη τις προκαταλήψεις, είναι ανοιχτοί στα μηνύματα. Για την ακρίβεια, έχουν καταστεί ένα σωκρατικό κοινό που αποκλείει τη συγκίνηση και αφήνεται στο ενδόμυχο πάθος».

Ε

νας καθηγητής Φιλοσοφίας που αυτήν τη στιγμή ηχογραφεί το δικό του άλμπουμ ως αλλοτινός θιασώτης της πανκ(!) και έχει αντιμετωπίσει τα σωκρατικά διλήμματα με την ίδια σοβαρότητα που υπηρετούσε τη μουσική, φτάνοντας να υποκύψει στη γοητεία των στίχων που τον καλούσαν να γίνει ήρωας για μια μέρα, δεν θα μπορούσε να μη χαρακτηρίζεται από το πάθος. Το διάσημο βιβλίο του Κρίτσλεϊ, άλλωστε, για τον Μπόουι είναι μια προσπάθεια να αυτοβιογραφηθεί, μπλέκοντας ιδανικά την ποπ με τον σκοτεινό ρομαντισμό του δούκα, τους παράδοξους στίχους με τον Χέντερλινγκ και τον αγαπημένο του Χάιντεγκερ, τον οποίο εξάλλου κατάφερε να κάνει προσιτό στο ευρύ κοινό μέσα από μια σειρά από άρθρα στην εφημερίδα «Guardian». Όλα αυτά αντιμετωπίζονται εξίσου σοβαρά με τη ζωή και τον θάνατο. Aν ο πρόλογος στο φιλοσοφικό βιβλίο του Πολύ λίγο, σχεδόν τίποτα αναφερόταν στον θάνατο του πατέρα του –απόδειξη του πώς συνδέεται η πραγματική ζωή με τη

ΠΡΟΔΗΜΟΣΙΕΥΣΗ φιλοσοφία–, ο επίλογος που προστέθηκε υπάρχει ένας αντί-λογος και δεν επαρκεί στο βιβλίο για τον Μπόουι ήρθε να μιλή- η λογική εξήγηση για να αντιληφθεί κανείς σει για την απελθούσα μητέρα. Το φλέγον πώς λειτουργούν τα πράγματα ή πού σταερώτημα, λοιπόν, τίθεται στο παρόν, κάτι ματά και πού αρχίζει ο κύκλος της βίας. Η που είχε αναζητήσει διακαώς ο ίδιος στην εκλογίκευση είναι λίγη για να αποδώσει περίφημη θεωρία του για το επίκαιρο που τη σχέση της τυραννίας με τη δημοκρατία αποκτά υπαρξιακή διάσταση –το «εδώπου, όπως έλεγε και ο Σωκράτης, έχει πολνα-είναι» που έλεγε ο Χάιντεγκερ– και λαπλές αποχρώσεις και σήμερα βλέπουμε υπάρχει, όπως μου λέει, στην καρδιά κάθε στην Αμερική του Τραμπ. Και αυτό ακριέργου: «Κάτι κρυμμένο που είναι πάντοτε βώς συμβαίνει με την αρχαία τραγωδία: εκεί, που δεν μπορείς να το δεις από από- οι λειτουργικές αμφισημίες της δηλώνουν σταση, αλλά πρέπει να νιώσεις τη φλόγα, ότι πάντοτε υπάρχει κάτι άλλο από αυτό τη ζέστη και μετά να προχωρήσεις διαφο- που φαίνεται. Ο βασιλιάς Οιδίποδας είναι ρετικά και να γίνεις κάτι άλλο». Τον ρωτάω και γιος της μητέρας και της γυναίκας του, για τη θεατρικότητα στη φιλοσοφία ή τη η κόρη του είναι και η αδελφή του, μια φιλοσοφία ως θέατρο, που τη διαπιστώ- απόδειξη ότι πρέπει να εγκαταλείψουμε νεις όταν βλέπεις τον Πλάτωνα να φτιάχνει τον έναν και μοναδικό τρόπο να προσεγμια ολόκληρη σκηνοθεσία – στον Φαίδρο γίζουμε τα πράγματα, μέσω της λογικής. να είναι ο Ιλισός, στην Πολιτεία τα τείχη Το να είμαστε στον κόσμο, όπως έλεγε ο και η θάλασσα του Πειραιά. «Μα, αυτό Χάιντεγκερ, δεν έχει να κάνει με τον τρόακριβώς είναι η φιλοσοφία: το αντι-δρά- πο που φαίνονται τα πράγματα και αυτό μα που αντιπαραβάλλεται στο ακριβώς που μου αρέσει στην δράμα του θεάτρου. Πρόκειται Ελλάδα –εκτός από το ψάρι, για ένα απόλυτα σκηνοθετημέφυσικά– είναι ότι δεν πιστεύετε νο έργο». Εύλογα η συζήτηση στην εξέλιξη και στην ψευδαίΗ κατάστα- σθηση της προόδου αλλά στην πηγαίνει στον αγαπημένο του Σαίξπηρ και στον κατεξοχήν ση την οποία ουσιαστική θεώρηση των πραγενσαρκωτή πολλαπλών ρόλων μάτων μέσα από τη συμβολική βιώνουμε –εξίσου αληθινών και έντοχρήση των αντιφάσεων. Τόσοι νων–, τον Ντέιβιντ Μπόουι: «Ο αιώνες θεωρίας του χάους σού είναι τόσο Μπόουι είναι το μουσικό θέαδίνουν έναν πολύπλοκο, και τρο. Είναι αυτός που κατάφερε αρχαία όσο όχι απλοϊκό, χάρτη απεικόνινα χρησιμοποιήσει το μέσο που σης των πραγμάτων, πολύ πιο είχε στη διάθεσή του, δηλαδή και απολύτως σημαντικό από οποιονδήποτε την ποπ μουσική, για να γίνει Γι’ αυτό και όταν ο Σωσύγχρονη και άλλον. αστέρας με έναν τρόπο απολύκράτης λέει στο 9ο βιβλίο της τως θεατρικό. Μιλώντας για τη αυτό το βλέ- Πολιτείας ότι δεν μας ενδιαφέρει μουσική, πρέπει να πούμε ότι τόσο η πραγματική πόλη αλλά πουμε στον η απεικόνιση της ψυχής, διααυτή είναι τελικά που βοηθάει σε μεγάλο βαθμό τη ζωή να μορφώνει ένα αντι-δράμα στο τρόπο που προχωρήσει, τουλάχιστον όσον δράμα που είχαν συνηθίσει αφορά τη δική μου περίπτωση. εκφράζεται η να βλέπουν οι άνθρωποι μέσα Δεν έχει σημασία αν αυτή αποαπό τις τραγωδίες. Αν, λοιπόν, κτά πεσιμιστικές αποχρώσεις ή αρχαία τραγω- οι τραγικοί ποιητές θεμελίωσαν εμπνέεται από κάτι δυστοπικό: δία, αποκαλύ- το δράμα ως ανοιχτό θέαμα, ο αυτό ακριβώς το στοιχείο είναι Σωκράτης επικαλείται ένα αντίπτοντας τον θετο δράμα, πιο προσωπικό, κι που μας δίνει δύναμη και μπορεί να μετατρέψει ένα αδιέξοδο έτσι έχουμε αυτήν τη μετατότρόπο λειγεγονός σε τραγούδι, αποκαλύπιση από το δημόσιο στο ιδιωπτοντας τις πολλαπλές αντητουργίας του τικό. Ωστόσο, πάνω στη σκηνή χήσεις και βοηθώντας μας να συμβαίνει κάτι μαγικό, όταν, ανθρώπινου αντί για τους πρωταγωνιστές δούμε την καρδιά των πραγμάτων, να γνωρίσουμε κι άλλους των πλατωνικών διαλόγων, λέγειν. ανθρώπους που μέσα από τη μπορεί να έχεις τη Μήδεια, τη μουσική θα γίνουν φίλοι κι έτσι Φαίδρα, την Κασσάνδρα, όλους τελικά να διαμορφώσουμε ένα αυτούς τους συναρπαστικούς είδος κοινωνίας». Μιλώντας για γυναικείους ρόλους. Ακόμα και το κοινωνικό θέμα, ομολογεί ότι στην πα- στη φιλοσοφία τα πράγματα αποκτούν άλρούσα φάση έχει εγκαταλείψει παλιότερες λη διάσταση, όταν στους 27 διαλόγους του θεωρίες περί επαναστατικής ή ριζοσπαστι- Πλάτωνα εμφανίζονται αυτοί οι δύο τροκής πολιτικής της αντίστασης: «Δεν ξέρω μεροί γυναικείοι χαρακτήρες: από τη μια κατά πόσο κάτι τέτοιο έχει νόημα σε έναν η Διοτίμα και από την άλλη η Ξανθίππη, κόσμο που διαλύεται και γίνεται κομμάτια. ρόλοι διαμετρικά αντίθετοι και με απόλυΜπορείς ακόμα να βρεις κάποιους ανθρώ- τα διαφορετική λειτουργία. Και ξαφνικά, πους και να διαμορφώσεις μαζί τους ένα ο Σωκράτης παύει να περιβάλλεται από τα σύμπαν και αυτό είναι από μόνο του υπέ- αγόρια, οπότε κάτι σημαντικό συμβαίνει ροχο. Μοιάζει λίγο σαν την Αλεξάνδρεια κατά το πέρασμα από την τραγική στην του 4ου αιώνα. Σαν τότε που οι άνθρωποι πλατωνική ποίηση και υπάρχει μια αλλαγή εγκατέλειπαν την πόλη, πήγαιναν στην στην ατζέντα που ήθελε τους “άντρες να Αίγυπτο κι έκαναν πράγματα αλλόκοτα. πηγαίνουν μέσα και να συζητάνε για φιλοΑυτή ακριβώς είναι η αλεξανδρινή φάση σοφία”, όπως έλεγε και η Βιρτζίνια Γουλφ. της Ιστορίας. Η κατάσταση την οποία βι- Ίσως γι’ αυτό είμαι τόσο καχύποπτος απέώνουμε είναι τόσο αρχαία όσο και απολύ- ναντι στον Σωκράτη και στον Πλάτωνα, τως σύγχρονη και αυτό το βλέπουμε στον γιατί κι εγώ, αν το καλοσκεφτείς, παρατρόπο που εκφράζεται η αρχαία τραγωδία, μένω τελικά ένα αγόρι που “πηγαίνει μέσα αποκαλύπτοντας τον τρόπο λειτουργί- και συζητάει για φιλοσοφία”. Προφανώς ας του ανθρώπινου λέγειν. Σε κάθε λόγο δεν μπορώ να κάνω αλλιώς».

Η «Νέα Εστία» αφιερώνει το επόμενο τεύχος της στον Κωστή Παπαγιώργη

Δ

ύσκολο να πιστέψει κανείς ότι τρία χρόνια τώρα ο Κωστής Παπαγιώργης δεν είναι πια μαζί μας. Δύσκολο, για δύο βασικά λόγους. Πρώτον διότι το πλήθος των βιβλίων του, της αρθρογραφίας του και του μεταφραστικού του έργου είναι τόσο εντυπωσιακό και παραμένει τόσο ζωντανό στη θεματολογία του και τόσο πρωτότυπο στις προσεγγίσεις του, που καλεί συνεχώς το αναγνωστικό κοινό, παλιό και νέο, να το επισκέπτεται και να το ξαναεπισκέπτεται, σαν να είναι κάτι διαρκώς επίκαιρο. Ο Κωστής ήταν ένας σπάνιος ανατόμος των ελληνικών και ανθρώπινων ηθών, ένας φοβερά διεισδυτικός αναγνώστης της μεγάλης ξένης και ελληνικής λογοτεχνίας, ένας ιστορικός δοκιμιογράφος, ιδίως της ελληνικής επανάστασης, με πάρα πολλή δουλειά πάνω στα τεκμήρια. Αυτός ο ακάματος «γραφιάς», όπως του άρεσε να αυτοαποκαλείται, είναι συνεπώς μια σπάνια περίπτωση για τα ελληνική γράμματα, από εκείνες που δεν προκύπτουν εύκολα, και γι’ αυτό είναι και θα είναι διαρκώς παρών. Δεν έχουμε την πολυτέλεια να τον λησμονήσουμε όπως οποιονδήποτε άλλο. Αλλά ο Παπαγιώργης ήταν και ο άνθρωπος της παρέας, ο άνθρωπος των ατέρμονων συζητήσεων, που δενόταν και δινόταν στους φίλους, που τιμούσε τα μέρη που αγαπούσε, που λάτρευε την πόλη του, που είχε αφήσει τα ίχνη του σε πρόσωπα και στέκια τα οποία είναι αδύνατον να τον ξεχάσουν. Έτσι, το επετειακό τεύχος της «Νέας Εστίας» που κυκλοφορεί αυτόν το Μάρτιο, αφιερωμένο στη μνήμη του, μιλάει κατ’ ουσίαν σε χρόνο ενεστώτα για τον Κωστή Παπαγιώργη. Και όσοι γράψαμε γι’ αυτόν, ξέρουμε ότι αυτή η συνομιλία θα παραμείνει απολύτως ανοικτή στο μέλλον. Δημήτρης Π. Σωτηρόπουλος, αναπλ. καθηγητής Σύγχρονης Ιστορίας, αρχισυντάκτης της «Νέας Εστίας»

νεα εστια

Αφιέρωμα: Κωστής Παπαγιώργης Τεύχος 1872 Μάρτιος 2017

1974 Παρασκευή 25.1.1974 1.45’ Η απάντηση στην αγωνία του Kierkegaard δεν βρίσκεται έξω απ’ αυτόν, στον υποτιθέμενο θεό, αλλά στην ίδια την ατομική ιστορία. Η κάθε ερώτηση φοβάμαι πως παίρνει την απάντησή της μετά από μια προσεχτική έρευνα αυτού που φέρει. Αν ρωτήσω «υπάρχει θεός;», η απάντηση βρίσκεται μέσα στην ίδια την ερώτηση που αφού την αποδομήσει κανείς, αναλύοντάς την στα ίδια συστατικά της στοιχεία (μυθικά, υποσυνείδητα, νοηματικά), βλέπει ότι είναι λάθος. Όταν ρωτάω «ποιος είμαι», ξέρω ή τουλάχιστον μαντεύω ότι αυτή η ερώτηση μπορεί να αποδομηθεί. Στον Foucault είδα ότι με την καταστροφή του Υποκειμένου ανοίγεται ένας δρόμος προς τα κει. Όταν το απόγευμα βγήκα αυτό τον περίπατο ως το quartier, περνώντας από το Montparnasse, έπλευσα σ’ ένα ρεύμα από μνήμες, εντυπώσεις, αισθήματα που είναι κάτι σαν μουσική συμφωνία που αρχίζει να παίζεται, ή μάλλον παίζεται, κάθε στιγμή. Ποιος έγραψε το λιμπρέτο της; Πώς γράφεται; Είμαι αρκετά ξυπνητός για να αντιληφθώ ότι είμαι θύμα μιας τεράστιας πλεχτάνης υποσυνείδητου νοήματος που με ξεπερνάει. Το ίδιο το νόημα είναι συνέχεια μια αγωνία για μένα. Το ότι θυμάμαι τώρα τη δύο ώρα να βάδιζα στους δρόμους, το να ξέρω ότι ο δρόμος είναι δρόμος είναι κάτι που με παραλύει. Είμαι ένα σύστημα σημείων και καθόλου ένα υποκείμενο – κάτι που θα μπορούσε να ζητήσει κάτι, π.χ. μια ολοκλήρωση ή μια σωτηρία.

6.30’ Δεν τη ζω μόνο τη ζωή, τη γεύομαι. Γεύομαι τόσο τη σοκολάτα στον καφέ, την πορτοκαλάδα και το κονιάκ όσο το φως, μια επίσκεψη ενός φίλου, ένα ξύπνημα πριν από το ξημέρωμα, μια βόλτα με τα χέρια στις τσέπες μέσα στους δρόμους. όπως τώρα, 6.35’ Αυτό που θα ’θελα τούτο τον καιρό είναι να μπορούσα να ασχοληθώ με τη «μετα-φορά». Είναι κάτι που το σκέφτομαι τόσο έξω από υπαγόρευση βιβλίων, βγαίνει τόσο από μένα, ώστε θα μπορούσα να το αναλύω με οικειότητα ανάλογη μ’ εκείνη που θα μίλαγα για τα όποια οικεία πράγματα.

6.40’ Αυτό που με κάνει να κρατάω αυτήν τη σημείωση είναι κάτι ανάλογο μ’ εκείνο που εμποδίζει το μικρό παιδί να λέει ψέματα: ένας παντοδύναμος πατέρας, ένα καλά κρυμμένο πίσω από την πλάτη του, υπερ-όπλο.

7.10’ Ποδόσφαιρο με τα παιδιά του ελληνικού περιπτέρου πάνω στα λασπωμένα χόρτα. Παρ’ όλη τη συγκατάβαση των τριαντάρηδων για το παιδικό παιχνίδι, η διαδικασία της επιβολής έδινε και έπαιρνε επί τρεις ώρες. Κάτι τέτοιες στιγμές μ’ εξευτελίζουν κυριολεχτικά γιατί η χρεοκοπημένη μου ψυχολογία κάνει ανδραγαθήματα της απλής κίνησης, αναζητώντας κι εγώ δεν ξέρω τι αντισταθμίσεις.

16.3.17 – lifo

43

Ανάγκη για ένα λίγο πιο σοφιστικέ σχέδιο «Τρεις ψηλές γυναίκες» του Έντουαρντ Άλμπι στο Θέατρο της Οδού Κεφαλληνίας, σε σκηνοθεσία Άρη Τρουπάκη.

απο τη λουίζα αρκουμανέα

Θέατρο

Κ

44 lifo – 16.3.17

άθε πρωί λερώνει τα σεντόνια της. Δεν μπορεί να κρατηθεί. Ένα είδος υποδοχής της μέρας το χαρακτηρίζει η κυρία που τη φροντίζει. Το ένα χέρι της είναι άχρηστο. Δε θέλει όμως να το κόψει. Το κρατάει δεμένο με ένα κομμάτι ύφασμα. Η μνήμη της πατάει σε κινούμενη άμμο: ποιο από τα δύο μάτια του μακαρίτη του άντρα της ήταν γυάλινο, το δεξί ή το αριστερό; Δεν θυμάται. Έχουνε περάσει τόσα χρόνια από τότε που εκείνος πέθανε. Κι αυτή έμεινε μόνη. Άρρωστη και μόνη. Ο γιος της τη μισεί. Η περιουσία της εξανεμίζεται. Ακόμη και το ύψος της υφίσταται μείωση από μέρα σε μέρα. « Έχω συρρικνωθεί, έχω ελαττωθεί! Δεν είμαι ψηλή! Και ήμουνα κάποτε τόσο ψηλή! Γιατί μάζεψα;» αναρωτιέται. Η ζωή τής Άλφα (έτσι την αποκαλεί ο συγγραφέας) αναδύεται σταδιακά, μέσα από θραύσματα: οι αυστηροί, αλλά δίκαιοι γονείς, η μάνα που ήθελε να κάνει την Άλφα και την αδελφή της «άψογες δεσποινίδες», η άφιξη στη μεγάλη πόλη, το μικρό διαμέρισμα, η δουλειά ως μανεκέν, οι βραδινές έξοδοι με ερωτύλους νεαρούς, τα ποτά, τα χάδια, το σεξ της πρώτης φοράς, ο γάμος με τον αστείο κοντοστούπη με τα πολλά λεφτά, τα πάρτι, τα λαμπερά κοσμήματα, η ιππασία, η απιστία, η παρακμή, η μοναξιά, το άγγιγμα του θανάτου. «Είναι τόσο πολλά: να επαγρυπνείς· να δίνεις μάχη για το καθετί (...). Νομίζω πως όλοι με μισούσαν, επειδή ήμουνα δυνατή, επειδή έπρεπε να είμαι δυνατή» λέει η ίδια κοιτώντας πίσω. Ιστορίες παλιές, αναμνήσεις θολές, ο χορός των χαμένων προσώπων, η επίγευση των σχέσεων, η γλώσσα του γήρατος. Πόσους συμβιβασμούς έκανε η Άλφα για να φτάσει ως εδώ, υπέργηρη, ημιπαράλυτη, ημίπλουτη, με μια νοσοκόμα να την πηγαίνει στην τουαλέτα και μια βοηθό δικηγόρου να την επιπλήττει για χαρτιά που αμέλησε να υπογράψει; Η αυλαία σε λίγο θα πέσει οριστικά. Τα φαντάσματα ξυπνούν και η τελευταία παράσταση ανεβαίνει στο θέατρο του κουρασμένου μυαλού της. Η Άλφα, όμως, δεν μπορεί να ξεψυχήσει συντροφιά με μια νοσοκόμα και μια βοηθό. Όχι, οι μόνες άξιες να σταθούν δίπλα της σε αυτό το φινάλε είναι οι νεότερες εκδοχές του

εαυτού της. Στη δεύτερη πράξη, ενώ το σώμα της κείτεται ακίνητο μετά το εγκεφαλικό, τρεις ψηλές γυναίκες αναδύονται από το κρανίο της και καταλαμβάνουν τη σκηνή, κουβεντιάζοντας με πάθος: η Άλφα, η Βήτα και η Γάμα. Η πρώτη ενενήντα δύο, η δεύτερη πενήντα δύο και η τρίτη είκοσι έξι. Η τρίτη, γεμάτη αυταπάτες, νομίζει πως ο κόσμος τής ανήκει. «Ποτέ δεν θα γίνω σαν εσάς!» φωνάζει στις άλλες δύο που προσπαθούν να την προσγειώσουν. Η Βήτα έχει ζήσει, έχει καταλάβει, ξέρει πια τι να περιμένει: «Ηρέμησε· προσαρμόσου· συμβιβάσου» λέει στη νεαρή Γάμα. Όσο για την Άλφα, αυτή μπορεί πλέον να υπερηφανεύεται πως επιβίωσε. Με τον έναν ή τον άλλο τρόπο, τα κατάφερε. Τίποτα πια δεν μπορεί να την αγγίξει: «Ναι. Λοιπόν. Αυτή είναι. Εσείς, άλλωστε, ρωτήσατε. Αυτή είναι η πιο ευτυχισμένη στιγμή. Όλα έχουν τελειώσει. Όταν σταματάμε. Όταν μπορούμε να σταματήσουμε». Τι απογίνονται οι νεότεροι εαυτοί μας όταν γεράσουμε; Πού μπορούμε να τους συναντήσουμε; Ο Άλμπι σκηνοθετεί μια τέτοια πρωτότυπη συνάντηση στο κείμενο αυτό του 1991, επιστρέφοντας σε θέματα όπως ο διαβρωτικός ρόλος των ψευδαισθήσεων και η ανάγκη διάλυσής τους – όσο νωρίτερα, τόσο καλύτερα, αν πρόκειται να διεκδικήσει κανείς μια ειλικρινή ύπαρξη. Η περίφημη σωκρατική ρήση «ο δε ανεξέταστος βίος ου βιωτός ανθρώπω» μοιάζει να βρίσκεται στην καρδιά κάθε προσπάθειας των ηρωίδων του Άλμπι να εξετάσουν τα κίνητρα και τις επιθυμίες, τα ψέματα και τους συμβιβασμούς τους. Ως γνωστόν, το πρότυπο πάνω στο οποίο οικοδομήθηκε η Άλφα υπήρξε στην πραγματικότητα βαθιά αρνητικό: η θετή μητέρα του συγγραφέα δεν αποδέχτηκε ποτέ τον ομοφυλόφιλο γιο της, ο οποίος με τη σειρά του την απαρνήθηκε στα δεκαοχτώ του, συντηρώντας μόνο μια τυπική σχέση μαζί της σε μεγαλύτερη ηλικία. Οι Τρεις ψηλές γυναίκες μπορεί να μη διαθέτουν τη συγκλονιστική δύναμη του Ποιος φοβάται τη Βιρτζίνια Γουλφ;, διαγράφονται πιο μαλακές, ενίοτε υπερ-επεξηγηματικές, αλλά σίγουρα αξιαγάπητες και συγκινητικές. Καθισμένη σε μια ξύλινη πολυθρόνα, με το κεφάλι να γέρνει στο πλάι, ακουμπισμένο στην

©HABAKIS STAVROS

ΤΡΕΙΣ ΨΗΛΈΣ ΓΥΝΑΊΚΕΣ παλάμη του «καλού» χεριού, η Μπέττυ Αρβανίτη υποδέχεται το κοινό στην κρεβατοκάμαρα της Άλφα. Ένας χείμαρρος από γαλάζιο τούλι την καλύπτει – είναι η ρόμπα της. Περνάμε ξυστά δίπλα της, παίρνουμε λίγο από τις σκέψεις της και κατευθυνόμαστε προς τις θέσεις μας. Το λευκό κρεβάτι με τη μεγάλη καπιτονέ πλάτη δεσπόζει επί σκηνής. Οι ημιδιάφανες κουρτίνες πίσω του έχουν το χρώμα του οινοπνεύματος (σκηνικά Ελένη Μανωλοπούλου). Γύρω μας τρέχουν τα αρχετυπικά αλογάκια του Eadweard Muybridge – καλπασμοί ακινητοποιημένοι στον χρόνο. Οι φωτισμοί του Αλέκου Αναστασίου γεμίζουν τον χώρο με μια θελκτική γλυκύτητα, τοποθετώντας μας κάπου μεταξύ ονείρου και πραγματικότητας, στα άδυτα ενός μεγαλοαστικού παραμυθιού. Η μεγαλύτερη ίσως πρόκληση που έχει να αντιμετωπίσει εδώ ο σκηνοθέτης –πέρα από την καθοδήγηση των ηθοποιών του– είναι η αρμονική τοποθέτηση τριών σωμάτων σε ένα δωμάτιο. Να διατηρήσει από τη μια τον νατουραλισμό τους (η Άλφα δεν συνομιλεί με πνεύματα!), αλλά ταυτόχρονα να τον υπερβεί: να μεταδώσει την αίσθηση τριών διαφορετικών χρονικών διαστάσεων, τριών συγκρουόμενων οπτικών πεδίων, σαν να επρόκειτο για ένα κυβιστικό πορτρέτο μιας γυναίκας που την κοιτάμε από διαφορετικές γωνίες, μέθοδος που δεν απέχει πολύ από αυτήν που εφάρμοσε ο Άλμπι γράφοντας το κείμενό του και μελετώντας αυτή την «ψηλή» γυναίκα σε τρεις καθοριστικές ηλικίες, σε τρία στάδια.

Η

i ΕΝΤΟΥΑΡΝΤ AΛΜΠΙ Τρεις Ψηλές Γυναίκες Σκηνοθεσία: Άρης Τρουπάκης Πρωταγωνιστούν: Μπέττυ Αρβανίτη, Μαρία Κεχαγιόγλου, Νεφέλη Κουρή Mετάφραση: Eρρίκος Μπελιές Σκηνικά-κοστούμια: Eλένη Μανολωπούλου ΘΕΑΤΡΟ ΟΔΟΥ ΚΕΦΑΛΛΗΝΙΑΣ Σκηνή Α' Κεφαλληνίας 16, Κυψέλη 210 8838727 Τετ. & Κυρ. 20:00 Πέμ., Παρ. & Σάβ. 21:00

σκηνοθεσία του Άρη Τρουπάκη δεν μπαίνει στη διαδικασία αναζήτησης χωροχρονικών φωτοσκιάσεων. Δεν αναδεικνύει τους αντικατοπτρισμούς. Με άλλα λόγια, δεν εκμαιεύει από το έργο τον πλούτο των δυνατοτήτων του. Παρά τη γοητευτική, καθαρή όψη της, η παράσταση διακρίνεται από ένα συμβατικό, αμήχανο «στήσιμο» των ηθοποιών, αποτέλεσμα της τυποποιημένης λογικής που θέλει να αξιοποιούνται διαδοχικά όλες οι όμορφες «γωνιές» του σκηνικού, έτσι ώστε να δημιουργείται η ψευδαίσθηση εναλλαγών και «ποικιλίας». Οι εναλλαγές, όμως, δεν κερδίζονται απλώς επειδή περνάμε διαδοχικά από όλα τα καθίσματα: χρειάζεται ένα λίγο πιο σοφιστικέ σχέδιο, προκειμένου ο θεατής να εισέλθει στη βαθύτερη γεωμετρία του έργου. Ειδαλλιώς, μένει απομαγνητισμένος, να παρακολουθεί την ιστορία σε ένα πρώτο επίπεδο κατανόησης και εμπλοκής, απορώντας, όπως εδώ, γιατί οι ηθοποιοί δυσκολεύονται να επικοινωνήσουν μεταξύ τους και να σχηματίσουν αληθινό σύνολο. Χαριτωμένη ως spoiled grande dame η Μπέττυ Αρβανίτη, αποδεικνύεται απολαυστική όποτε εκπέμπει ολούθε ακτίνες αλαζονικής αυταρέσκειας ή όποτε εκτοξεύει τα σαρκαστικά βέλη της. Απουσιάζει όμως μια ρωγμή σε αυτό το οικοδόμημα, μια ρωγμή που θα μας επιτρέψει να δούμε πιο καθαρά στο εσωτερικό αυτής της γυναίκας – και τα δραματικά ξεσπάσματα, λυπάμαι, δεν μας εξασφαλίζουν αυτό το προνόμιο... Έξοχη η Μαρία Κεχαγιόγλου στον ρόλο της ώριμης Βήτα: διαπεραστικά ακριβής στον κυνισμό της, με απόλυτη αίσθηση του μέτρου και μια σκοτεινή απλότητα στον λόγο και τις εκφράσεις της, ενσαρκώνει την πίκρα που μετατράπηκε σε γενναίο ρεαλισμό, τα ψέματα που κατατροπώθηκαν κι έγιναν αληθινή συνείδηση. Η Γάμα της Νεφέλης Κουρή δεν έχει βρει ακόμη, νομίζω, τους ρυθμούς της: πολύ πιο άγουρη απ’ όσο ζητά ο ρόλος, θυμίζει περισσότερο έφηβη που τσαλαβουτάει παρά εικοσιεξάχρονη γυναίκα που αρχίζει να κολυμπάει.

ΛΕΩΝ Η είσοδος του Ήλιου στον Κριό τη Δευτέρα

ΤΟΞΟΤΗΣ Είστε κομπλαρισμένοι το τελευταίο

έπειτα από ένα μακρύ διάστημα με πολλές δυσκολίες και αναβολές θα έχετε την ευχέρεια να ανασυντάξετε τις δυνάμεις σας και να δείτε πιο ψύχραιμα τις καταστάσεις. Τη Δευτέρα εισέρχεται ο Ήλιος στο ζώδιό σας, ενισχύοντας την αυτοπεποίθηση και τη ζωτικότητά σας, ενώ ταυτόχρονα προκαλεί πρόσφορο έδαφος για τη βελτίωση των επαγγελματικών και οικονομικών σας υποθέσεων. Ιδιαίτερη προσοχή την Παρασκευή, καθώς οι δύσκολες όψεις Ήλιου - Κρόνου μπορεί να προκαλέσουν εντάσεις με έναν συνεργάτη. Ερμής και Αφροδίτη στο ζώδιό σας ενισχύουν τον τομέα των διαπροσωπικών σας σχέσεων και είναι ιδανική εποχή για να επιλύσετε τις όποιες διαφορές σας με φίλους ή το ταίρι σας. Αξιοποιήστε αυτή την αρμονική φάση που διανύετε προς όφελός σας και βάλτε σε εφαρμογή στόχους που θα ικανοποιήσουν κυρίως τις προσωπικές σας ανάγκες.

σας κάνει περισσότερο τολμηρούς και μπορείτε να πάρετε κάποια ρίσκα που σε άλλες φάσεις ενδεχομένως να σας τρόμαζαν. Ορισμένοι από εσάς θα καταφέρετε να βρείτε μια νέα κατεύθυνση που θα σας βγάλει από το αδιέξοδο, ενώ κάποιοι άλλοι μπορεί να σταματήσετε μια συνεργασία που δεν εξυπηρετεί επαρκώς τα συμφέροντά σας. Είναι μια εποχή κατά την οποία έχουν ξεπεραστεί δύσκολες καταστάσεις και πλέον αρχίζετε να κατακτάτε τους στόχους σας. Υπάρχει ένα πρόσωπο από το παρελθόν που έχει μπει δυναμικά στη ζωή σας και όσο κι αν προσπαθείτε να εκλογικεύσετε τις καταστάσεις δεν τα καταφέρνετε, κάτι που σας απομακρύνει ολοένα και περισσότερο από το ταίρι σας. Εσείς που έχετε ήδη κάποια θέματα με τη σχέση ή τον γάμο σας είστε πιο ευάλωτοι απέναντι στις προκλήσεις και προβλέπονται γεγονότα που θα ταράξουν τις ισορροπίες σας.

διάστημα και χάνονται αδίκως ευκαιρίες που θα μπορούσαν να επιλύσουν αρκετά από τα θέματά σας. Εσείς ειδικά που αναζητάτε μια θέση εργασίας αλλά σας έχουν κοπεί τα φτερά, πασχίζετε να επαναφέρετε τη χαμένη σας αυτοπεποίθηση, αλλά δεν τα καταφέρνετε. Δουλέψτε λίγο με τον εαυτό σας αυτό το διάστημα που είναι πιο ήπια τα πράγματα και κυνηγήστε τα όνειρά σας. Όσο πιο πολύ αδρανείτε, τόσο περισσότερο θα δυσκολεύεστε να βρείτε τον εαυτό σας. Παραπονιέστε συνεχώς για τη στασιμότητα της ερωτικής σας ζωής, αλλά δεν κάνετε καμιά ιδιαίτερη προσπάθεια για να τη βελτιώσετε. Εσείς που είστε σε σχέση, ανανεώστε την εμφάνισή σας και βάλτε περισσότερο ρομαντισμό στην καθημερινότητά σας. Οι ελεύθεροι ξεκολλήστε λίγο από τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης ακόμα κι όταν είστε έξω με φίλους και ρίξτε καμιά ματιά γύρω σας.

ΤΑΥΡΟΣ Οι Ταύροι δεν χαρακτηρίζεστε από ιδι-

ΠΑΡΘΕΝΟΣ Οι συνεχείς αναβολές στα οικονομικά σας έχουν πάει πολύ πίσω τις υποχρεώσεις σας, τις επόμενες μέρες όμως προβλέπονται θετικές εξελίξεις στον επαγγελματικό τομέα και θα μπορέσετε να καλύψετε αρκετές από τις ανάγκες σας. Τώρα που αρχίζουν να εξομαλύνονται οι καταστάσεις, είναι ιδανική εποχή για να ασχοληθείτε με τα μελλοντικά σας σχέδια και να κάνετε και κάποια προετοιμασία σχετικά με την εφαρμογή τους. Περιορίστε τα έξοδά σας και τακτοποιήστε οφειλές που μπορούν να φρενάρουν τις ενέργειές σας. Ο κυβερνήτης σας Ερμής, σχηματίζοντας αρμονικές όψεις με την Αφροδίτη, επηρεάζει θετικά τον τομέα των διαπροσωπικών σας σχέσεων και είναι πολύ πιθανό να μετανιώσετε για κάποια πράγματα που έχετε πει στο παρελθόν και μπορεί να πλήγωσαν αγαπημένα πρόσωπα. Αναλάβετε την ευθύνη που σας αντιστοιχεί και αξιοποιήστε αυτή την ευνοϊκή εποχή για να επιλύσετε τα όποια θέματά σας, ώστε να επανέλθουν η ισορροπίες.

ΑΙΓΟΚΕΡΩΣ Προσπαθήστε να τακτοποιήσετε

αίτερη ζωντάνια και προθυμία να ασχοληθείτε με δύσκολες υποθέσεις. Η συσσωρευμένη κούραση σε συνδυασμό με κάποια έκτακτα έξοδα που μείωσαν τον προϋπολογισμό σας σας προκαλούν μια βαριά διάθεση και δεν πείθεστε από υποσχέσεις που έχουν να κάνουν με τη βελτίωση της οικονομικής σας κατάστασης. Ιδανική εποχή για να επανεξετάσετε τις μεθόδους σας, ώστε να εντοπίσετε τυχόν κενά ή παραλείψεις που χρήζουν άμεσης αντιμετώπισης. Ένα νομικό θέμα θα αναβληθεί, όμως σας συμφέρει αυτό, καθώς πολλά μπορούν να αλλάξουν στην πορεία. Έπειτα από ένα μακρύ διάστημα έντονης κοινωνικής ζωής και καθώς έχετε γεμίσει και με το παραπάνω τις μπαταρίες σας, νιώθετε την ανάγκη να ασχοληθείτε με την προσωπική και οικογενειακή σας ζωή. Αφιερώστε ποιοτικό χρόνο στα αγαπημένα σας πρόσωπα, ασχοληθείτε από κοινού με ευχάριστες δραστηριότητες και αναπληρώστε τα κενά. Ιδιαίτερη προσοχή σε μια μικροαδιαθεσία.

ΔΙΔΥΜΟΣ Οι εξελίξεις στον επαγγελματικό το-

ΖΥΓΟΣ Έντονες τάσεις απόδρασης από την καθη-

ΥΔΡΟΧΟΟΣ

μέα είναι αξιοθαύμαστες, καθώς μέσω της στήριξης ενός σημαντικού προσώπου ανοίγουν νέοι δρόμοι που θα συμβάλουν στην επαγγελματική και κοινωνική σας καταξίωση. Οι γεννημένοι προς το τέλος Μαΐου είστε περισσότερο ευνοημένοι αυτή την περίοδο και ορισμένοι από εσάς θα επιβραβευτείτε για τις δεξιότητές σας, ενώ κάποιοι άλλοι για τα προϊόντα και τις υπηρεσίες σας. Ιδανική εποχή για νέες συνεργασίες και υπογραφές συμβολαίων. Ερμής και Αφροδίτη δημιουργούν ένα δίχτυ προστασίας γύρω σας. Η βελτίωση της εμφάνισής σας γίνεται αισθητή στο περιβάλλον σας και με όλον αυτό τον αισθησιασμό που εκπέμπετε μπορείτε να ενισχύσετε την ερωτική σας ζωή. Εκφράστε τις ερωτικές σας προθέσεις στο πρόσωπο που σας έχει γοητεύσει, τώρα που οι πλανητικές επιρροές ευνοούν αισθηματικά ζητήματα. Εσείς που είστε σε σχέση έχετε μια παιχνιδιάρικη διάθεση που θα παρασύρει και το ταίρι σας. Ιδανική εποχή για δημιουργία οικογένειας.

μερινότητα σας βγάζουν εκτός ρυθμού και η άρνησή σας να ασχοληθείτε με τις υποχρεώσεις σας θα έχει επιπτώσεις στη δουλειά σας. Η συσσωρευμένη κούραση και τα άγχη σάς έχουν κάνει ανυπόμονους και υπάρχει κίνδυνος λανθασμένων εκτιμήσεων αν δεν επικρατήσει η λογική σας. Αν σκοπεύετε να κάνετε μια επένδυση, να ξεκινήσετε τη δική σας επιχείρηση ή να τακτοποιήσετε τις οφειλές σας, ιδιαίτερη προσοχή σε συμβόλαια που θα υπογράψετε και σε διακανονισμούς που θα συμφωνήσετε. Στα αισθηματικά η περίοδος είναι μεταβατική, υπάρχουν πρόσωπα που έχουν προσελκύσει το ενδιαφέρον σας, ωστόσο δεν είστε ακόμα έτοιμοι για δεσμεύσεις. Μια ερωτική απογοήτευση σας έχει κάνει επιφυλακτικούς και χρειάζεστε χρόνο μέχρι να βρείτε και πάλι τον εαυτό σας. Ένα σύντομο ταξίδι θα παίξει καταλυτικό ρόλο στη βελτίωση του ψυχισμού σας και ίσως να προκύψει μια καινούργια γνωριμία που θα σας κάνει να αναθεωρήσετε.

Προκειμένου να βελτιώσετε τον τρόπο ζωής σας είστε αποφασισμένοι να θυσιάσετε αρκετό από τον προσωπικό σας χρόνο για να δουλέψετε σκληρά και όλη αυτή η αποφασιστικότητα θα έχει θετικές εξελίξεις στη δουλειά σας. Ιδανική εποχή για όσους προετοιμάζουν τη δική τους επιχείρηση αλλά και και για όσους θέλουν να κάνουν κάποιες αλλαγές για την ανανέωση του χώρου τους. Ταξίδια και μετακινήσεις για επαγγελματικούς σκοπούς ευνοούνται πολύ καθώς και θέματα σπουδών και εκπαίδευσης. Τακτοποιήστε γραφειοκρατικά ζητήματα εγκαίρως, ώστε να αποφύγετε αργότερα την κοσμοσυρροή. Μια καινούργια σχέση ξεκινά με θετικούς οιωνούς και ίσως να είναι η πρώτη φορά έπειτα από ένα μεγάλο διάστημα πειραματισμών που αισθάνεστε πως έχετε βρει τον άνθρωπό σας και όλο αυτό σας δίνει έναν αέρα αυτοπεποίθησης. Έχετε γίνει πιο δημιουργικοί τώρα που έχει ξεμπλοκάρει ένας σημαντικός τομέας της ζωής σας και θέλετε να αναπληρώσετε τον χαμένο χρόνο εποικοδομητικά.

ΚΑΡΚΙΝΟΣ Τα οικονομικά σας περνούν πολλές

ΣΚΟΡΠΙΟΣ

ΙΧΘΥΣ Διανύετε μια φάση έντονου προβλημα-

Starfax

διακυμάνσεις και μέχρι την Παρασκευή θα δυσκολευτείτε πολύ να εξοικονομήσετε χρήματα για τις προσωπικές σας ανάγκες. Από τη Δευτέρα και μετά κάποιες θετικές εξελίξεις στα επαγγελματικά σας θα συμβάλουν στην αύξηση του εισοδήματός σας, οπότε θα καταφέρετε να κάνετε ορισμένα πράγματα για τον εαυτό σας. Μια νέα συνεργασία θα αποβεί εξαιρετικά προσοδοφόρα, όμως αν δεν αλλάξετε τακτική, θα βρίσκεστε μονίμως στον ίδιο παρονομαστή. Ένας ανεκπλήρωτος έρωτας έρχεται και πάλι στο προσκήνιο από δική σας πρωτοβουλία και αυτήν τη φορά θα δυσκολευτείτε πολύ να κοντρολάρετε τα συναισθήματά σας, όμως υπάρχει ανταπόκριση και αυτό περιπλέκει ακόμη περισσότερο τα πράγματα. Η ανάγκη σας να εντυπωσιάσετε θα σας κάνει υπερβολικούς και απερίσκεπτους, κάτι που μπορεί να προκαλέσει προβλήματα στην προσωπική ζωή του ατόμου που σας ενδιαφέρει.

από τη μαριβίκυ καλλέργη (starfax@lifo.gr)

ΚΡΙΟΣ Οι επόμενες μέρες θα είναι πιο ήπιες και

Μέσα στις επόμενες μέρες θα έχετε κάποιες διευκολύνσεις στα επαγγελματικά, αλλά θα πρέπει να ασχοληθείτε περισσότερο με τη διαχείριση του χρόνου σας, ώστε να μπορέσετε να αξιοποιήσετε αυτό το διάστημα. Στον οικονομικό τομέα υπάρχουν θέματα που σας ζορίζουν αρκετά και ορισμένοι από εσάς βρίσκεστε σε δίλημμα σχετικά με την επιχείρησή σας. Είναι σημαντικό να γνωρίζετε όλες τις παραμέτρους προτού πάρετε ριζικές αποφάσεις και δεν θα πρέπει να καταθέσετε τα όπλα προτού εξετάσετε κάθε πιθανή λύση που μπορεί να σας βγάλει από το αδιέξοδο. Μεριμνήστε για την υγεία σας και μην ξεπερνάτε τα όρια των αντοχών σας, καθώς υπάρχει κίνδυνος υπερκόπωσης. Θέματα παιδιών είναι μια καθημερινή πρόκληση για εσάς και επειδή πρέπει να δίνετε τον καλύτερό σας εαυτό, εξαντλείστε σταδιακά. Περιορίστε βλαβερές συνήθειες που επιβαρύνουν τον οργανισμό σας και υιοθετήστε έναν πιο υγιεινό τρόπο ζωής.

ένα οικονομικό θέμα εγκαίρως, ώστε να αποφύγετε δυσάρεστες εξελίξεις σε σχέση με την περιουσία σας. Αν δεν έχετε την ευχέρεια, μη διστάσετε να ζητήσετε τη στήριξη των οικείων σας. Η εβδομάδα παρουσιάζει έντονη αστάθεια στον επαγγελματικό τομέα και θα πρέπει να είστε προετοιμασμένοι να αντιμετωπίσετε πιθανές πιέσεις. Πιθανή συνάντηση με πρώην συνεργάτη ανοίγει νέες προοπτικές για εσάς του πρώτου δεκαημέρου. Είστε μπερδεμένοι με τα αισθηματικά σας: εκεί που ενθουσιάζεστε με κάποιον, ξαφνικά μπορεί να μη σας συγκινεί καθόλου. Γενικά επικρατεί ένα κομφούζιο στην προσωπική σας ζωή και το κακό είναι ότι δεν την απολαμβάνετε καθόλου. Ανούσιες σχέσεις χωρίς καμία προοπτική σάς έχουν κουράσει και προκειμένου να βιώνετε συνεχώς απογοητεύσεις, κρατάτε αποστάσεις από τα πρόσωπα που σας προσεγγίζουν. Ταυτόχρονα, δέχεστε πιέσεις από το περιβάλλον σας, κάτι που σας προκαλεί άγχος και εκνευρισμό.

τισμού σχετικά με τα επαγγελματικά σας, κάποιες επενδύσεις που μπορεί να σας φάνηκαν επικερδείς ίσως να πρέπει να τις καθυστερήσετε. Ένα νομικό ζήτημα που προκύπτει θα σας κάνει να αναθεωρήσετε για κάποιους ανθρώπους και να γίνετε πιο προσεχτικοί με τις συνεργασίες σας. Ιδανική εποχή για να βρείτε μια θέση εργασίας σε κάποιο παραθεριστικό θέρετρο και να κάνετε τις απαραίτητες προετοιμασίες όσοι σκοπεύετε να ανοίξετε τη δική σας επιχείρηση. Ο Δίας στον Ζυγό σας βοηθά να νιώσετε ανακουφισμένοι από μια προηγούμενη σχέση που έληξε άδοξα, να δημιουργήσετε μια καινούρια σχέση που θα καλύψει τα αισθηματικά σας κενά και είστε σε μια καλή φάση όσον αφορά την αισθηματική σας ζωή. Εσείς που αποφασίζετε να βάλετε πιο γερά θεμέλια στη σχέση σας, θα πρέπει να αφήσετε το παρελθόν πίσω σας και να επικεντρωθείτε στα μελλοντικά σας σχέδια.

SUDOKU No 504 3

9 7

1

8 5

2 3

7

2 5 8

4

1 7 7 5 6

9 2 6 2 3 8

Η λύση του προηγούμενου 5 3 1 8 2 7

2 7 6 9 1 4

9 8 4 5 3 6

6 1 3 4 8 2

4 5 8 3 7 9

7 9 2 6 5 1

8 6 5 2 9 3

1 4 9 7 6 5

3 2 7 1 4 8

9 8 7 5 1 3 4 2 6 4 5 2 7 6 8 1 3 9 6 3 1 9 2 4 7 8 5

16.3.17 – lifo

45

ΕΝΤΥΠΩΣΕΙΣ ΑΠΌ ΌΣΑ ΖΉΣΑΜΕ ΤΗΝ ΠΡΟΗΓΟΎΜΕΝΗ ΕΒΔΟΜΆΔΑ 46 lifo – 16.3.17

Είναι ένα μαγαζάκι που προσπερνάς χωρίς να του δώσεις σημασία, σε μια περιοχή υποβαθμισμένη, που δύσκολα θα πας ψάχνοντας κάπου να φας, στην πλατεία Βάθη, τόσο μικρό που δεν σου γεμίζει το μάτι και τόσο φτηνό που σε κάνει καχύποπτο (το σάντουιτς με φαλάφελ κάνει 1 ευρώ), αλλά το φαλάφελ του είναι πραγματικά το καλύτερο που μπορείς να βρεις στην Αθήνα – παρόλο που δεν είναι αυτό το δυνατό του σημείο. Αν πας μέχρι εκεί, αξίζει να δοκιμάσεις το τυλιχτό με μαγειρευτά συκωτάκια πουλιών, τηγανητή μελιτζάνα, κόκκινη καυτερή σάλτσα και τη σκορδάτη μαγιονέζα του μαγαζιού που έφερε μέχρι εδώ το συνεργείο μεγάλου ξένου γαστρονομικού περιοδικού – το μοναδικό τυλιχτό απ’ όσα δοκίμασε στην Αθήνα που ξεχώρισε και αποφάσισε να του αφιερώσει ολόκληρο βίντεο. Ο Ιμπραήμ, στην αρχή της Λιοσίων, έχει φανατικό κοινό και κάνει έτσι κι αλλιώς ουρές, δεν είχε ανάγκη διαφήμιση.

M. Hulot

Το απύθμενο θράσος του Ερντογάν που περιφρονεί χώρες, αποφάσεις και ηγεσίες. Ο «Σουλτάνος» κάνει επίδειξη και καταφέρνει μέσα σε λίγες ώρες να προκαλέσει αστάθεια και διχασμό στην Ολλανδία και σε όλη την Ευρώπη με τα εσωτερικά θέματα της Τουρκίας και τις φιλοδοξίες του. Θέλει πάντα να έχει δίκιο και να παρουσιάζεται ως ο νέος εθνοπατέρας και η Ευρώπη μοιάζει να τον ανέχεται. Και αυτό είναι πολύ ενοχλητικό γιατί όλα αυτά ήταν δοσμένα από χρόνια από κάποιον που επιζητεί την πρόκληση. Θανάσης Χαραμής

Και αυτή την εβδομάδα οι θετικές εντυπώσεις / Στο Facebook (μέσα σε όλη την παράνοια, την ανθυπομεγαλομανία και το υπό το μηδέν χιούμορ) λάμπουν εκείνες και εκείνοι που επιμένουν (όπως και στην προσωπική τους ζωή) στην κομψότητα, στην ποιότητα, στη λεπταισθησία, στη σοβαρή ενημέρωση, στο δοκιμιακό σχόλιο / Ξεχωρίζουν σταθερά: ο @Τάσος Γουδέλης (συνδιευθυντής του περιοδικού «Το Δέντρο»), ο οποίος αναρτά λίαν προσεγμένα μικροκείμενα και φωτογραφίες για δημιουργούς (Γκοντάρ, Κούνδουρος, Nαμπόκοφ κ.ά.) / Η @ Effie Kodona, η οποία καθημερινώς μας ενημερώνει για την ημερομηνία γεννήσεως και θανάτου σπουδαίων προσωπικοτήτων / Ο @ Ilan Solomon, πάντα με καλοδιαλεγμένη τζαζ μουσική και αιχμηρές παρεμβάσεις, συν νότες νωπής νοσταλγίας / Η @Eva Manidaki, που φροντίζει να μας τρατάρει εξαίσιες και πανέξυπνες γραφιστικές, αρχιτεκτονικές και εικαστικές εκφράσεις / Και, ευτυχώς, πολλοί άλλοι που «ομορφαίνουν τη μοίρα». Γιώργος-Ίκαρος Μπαμπασάκης

Μου άρεσε πολύ η ταινία που κέρδισε τον Χρυσό Αλέξανδρο στο Φεστιβάλ Ντοκιμαντέρ Θεσσαλονίκης, η Αυτοκρατορία Ονείρων του Δανού σκηνοθέτη Ντέιβιντ Μπόρενσταϊν. Η ιστορία αφορούσε ένα σοβαρό θέμα (την κατασκευαστική φούσκα της Κίνας), ήταν δοσμένη όμως με απρόβλεπτα φρέσκο τρόπο. Δεν είναι απαραίτητο, λοιπόν, να λείπει το χιούμορ από ένα πετυχημένο και σοβαρό κοινωνικό ντοκιμαντέρ. Άρης Δημοκίδης

Είδα μια γάτα να τρώει σμέουρα, καλαμπόκι και αρακά. Μετά έφαγε ένα φύλλο μαρουλιού. Ευχαριστώ, γάτα. Ευχαριστώ, YouTube. Γεωργία Παπαστάμου

Πήγα που λέτε για φαγητό στο εστιατόριο «Σπύρος και Βασίλης». Εξαιρετικό καταρχάς το φιλέτο «Café de Paris». Αν κλείσεις τα μάτια, ενώ το απολαμβάνεις, θα πιστέψεις σίγουρα πως βρίσκεσαι στη γαλλική πρωτεύουσα. Εξίσου καλό και το χειροποίητο σουφλέ σοκολάτας που είναι υπεραρκετό για δύο άτομα. Τα ορεκτικά δεν ήταν μεν κακά, αλλά όχι και κάτι σπουδαίο. Αυτό όμως που μου έκανε περισσότερο εντύπωση ήταν ο κόσμος που βρισκόταν στο εστιατόριο. Έμοιαζαν όλοι τόσο μεταξύ τους, που για μια στιγμή νόμιζα πως βρίσκομαι στο Στέπφορντ. Νινέττα Γιακιντζή

Απολαυστικός ο Bill Drummond στο Death of Recorded Music στη Στέγη. Και πραγματικά απρόβλεπτος, όχι αστεία. Γενικά, τέτοιες πρωτοβουλίες πρέπει να οργανώνονται συχνότερα. Τροφή για σκέψη: γενικά πρέπει να σταματήσουμε να ασχολούμαστε με θέματα μουσικής που αφορούν αποκλειστικά τον «πολιτισμένο» κόσμο. Η μουσική βιομηχανία στην Ελλάδα έχει αλλάξει δραματικά τα τελευταία χρόνια εξαιτίας της κρίσης. Τα δισκοπωλεία και η αγορά είναι σε μαρασμό. Αντίθετα, συμβαίνουν διάφορα πράγματα που προσπαθούμε να παρουσιάζουμε στη LiFO κατά καιρούς. Λείπει η άποψη καλλιτεχνών και ανθρώπων του χώρου που προσπαθούν να τα βγάλουν πέρα σε δύσκολες συνθήκες. Καλό θα ήταν να μάθουμε να στρέφουμε την προσοχή μας σε πιο ουσιώδη πράγματα και όχι να επικεντρωνόμαστε στην πιο επιφανειακή πλευρά τους. Μαρία Παππά

Η εκπομπή «Με αρετή και τόλμη» και η παρουσία του Τσίπρα σε αυτήν. Τα παιχνίδια της αυταρχικής τουρκικής ηγεσίας και η ευκαιρία που αρπάζουν οι δεξιοί λαϊκιστές για τα δικά τους ξενοφοβικά σκηνικά. Η καθημερινή καταστροφή μηχανημάτων σε λεωφορεία και μετρό. Υπέρ: Τα ποιήματα του Γιώργου Μαρκόπουλου, απόγευμα, μετά τον κύκλο των μαθημάτων στο πανεπιστήμιο. Η ωραία εμπειρία της συζήτησης για την ελληνικότητα, τη νεορθοδοξία και τον λαϊκισμό στο workshop της GR80s στην Τεχνόπολη. Μια βόλτα σε Κεραμεικό, Θησείο, Πλάκα και μέχρι τα Εξάρχεια, στα διάκενα της βροχής. Νικόλας Σεβαστάκης

Είδα τη νέα ταινία του Φατίχ Ακίν Βερολίνο, Αντίο που βασίζεται στο ομώνυμο βιβλίο του Βόλφγκανγκ Χέρντορφ και κυκλοφορεί στα ελληνικά από τις εκδόσεις Κριτική. Η ιστορία είναι απλή: δύο αγόρια κλέβουν ένα Lada και μαζί ταξιδεύουν σε όλη την Ανατολική Γερμανία, χωρίς γονείς, χωρίς χάρτη και χωρίς προορισμό. Μια ταινία κι ένα βιβλίο που υμνούν την ελευθερία, τον έρωτα, τη φιλία και τα όνειρα. Όσο διαρκεί το φιλμ, παρακολουθείς με ένα διαρκές χαμόγελο. Σου θυμίζει πολύ έντονα ότι τελικά σημασία στη ζωή μας έχουν μόνο οι άνθρωποι που συναντάμε. Και με αυτούς χτίζουμε τις πιο θρυλικές αναμνήσεις από ένα ιδανικό καλοκαίρι ή ένα ταξίδι ζωής, στο οποίο το τελευταίο που μας ενδιαφέρει είναι ο προορισμός. Απολαυστικό! Γιάννης Πανταζόπουλος

Ο «νεοφώτιστος» στην κρίση πανικού είναι ένα αβοήθητο στραβάδι. Δεν είχα ιδέα, δεν μου ’χε συμβεί ποτέ, δεν υπήρχε λόγος. Προφανής, τουλάχιστον. Αν κάτι μου έκανε εντύπωση την προηγούμενη εβδομάδα, ήταν πόσο όλοι γύρω μου ήταν ενήμεροι γι’ αυτό το ψυχοσωματικό τελώνιο που χτυπάει από το πουθενά και τι να κάνουν μ’ αυτό. Μεταξύ μας, ούτε σακούλες για εισπνοές ούτε τίποτα. Κανά δυο ανθρώπους που να τους έχει συμβεί χρειάζεσαι, να σε ηρεμήσουν λίγο, να σου πουν να συγκεντρωθείς στην ανάσα σου, μπας και θυμηθείς να την πάρεις (ευχαριστώ, Μιχάλη, πολύ ευχαριστώ, Γεωργία) και μια σχετική ταχύτητα στο να ξεπεράσεις την ντροπή του πρωτάρη – «πω, πω τι έπαθα τώρα, μη σκεφτείτε ότι είμαι κάνα γατάκι εγώ, καμία σχέση». Το παθαίνουμε, λέει, όλοι. Άντε, καλώς σας βρήκα. Χριστίνα Γαλανοπούλου

Η ταβέρνα του Γιαρένη στο χωριό Απόλλωνα της Ρόδου είναι αυτό ακριβώς που ήθελα για μια οικογενειακή, κυριακάτικη μάζωξη. Φοβερή κουζίνα, όμορφη χωριάτικη διακόσμηση και ουσιαστικά φιλικό σέρβις – δεν είναι τυχαίο που την επαινούν όλοι στο νησί. Αλέξανδρος Διακοσάββας

Bράδυ Σαββάτου, σε ρεμπετάδικο στην Πάτρα, η ώρα προχωρημένη, και καθώς αραιώνει ο κόσμος, σε τραπέζι δίπλα στην ορχήστρα διακρίνεται μια παρέα τριών, με μέσο όρο ηλικίας κάπου στα 80 και αρκετή συμμετοχή στα δρώμενα, αφού μιλάνε με τον τραγουδιστή (μάλλον δίνουν παραγγελιές) και ενίοτε ο άντρας, και μεγαλύτερος σε ηλικία, 80+, ρίχνει καμιά στροφή. Οι πληροφορίες που παίρνουμε μου προκαλούν ακόμα μεγαλύτερη εντύπωση: είναι τρία αδέρφια,

θαμώνες, κάθε Σάββατο βράδυ έχουν το τραπέζι τους εκεί, και δεν φεύγουν πριν από τις 2:30. Φεύγοντας, πήραν τα αποφάγια για τον σκύλο. Αφιερωμένο σε όσους ψάχνουν αφορμές να μένουν σπίτι. Μαρία Δρουκοπούλου

Μου αρέσει η επιμονή και η συνέπεια των φίλων μου, που, παρά τις αντικειμενικές δυσκολίες της εποχής, δεν διστάζουν να ακολουθούν τα όνειρά τους. Καλή τύχη, Γιωργάρα μου. Καλή τύχη, Pixel All Day Bar! Βασίλης Καψάσκης

Μου έκανε εντύπωση που είδα το εξής στην Κύπρο την προηγούμενη εβδομάδα. Στο πίσω μέρος των λεωφορείων μια διαφήμιση-σύσταση του υπουργείου Υγείας έλεγε «Όχι στα αντιβιοτικά. Το κρυολόγημα περνά με λίγη φροντίδα και ξεκούραση». Εμείς εδώ όχι μόνο το έχουμε ξεχάσει αλλά τις αντιβιώσεις τις παίρνουμε λες και είναι παστίλιες για τον λαιμό. Μερόπη Κοκκίνη

Δεν το ’χω τόσο πολύ με το σανίδι, αλλά παραστάσεις όπως το Καθώς Ψυχορραγώ του Ουίλιαμ Φόκνερ (Θέατρο Οδού Κυκλάδων - Λευτέρης Βογιατζής), σε άψογη σκηνοθεσία της Σοφίας Φιλιππίδου, με εξαιτερικές ερμηνείες από όλο το νεανικό, ως επί το πλείστον, καστ, κάνουν, θαρρώ, την ειδοποιό διαφορά ανάμεσα στο θέατρο και στο σχολικό σκετς. Θοδωρής Αντωνόπουλος

16.3.17 – lifo

47