Τεύχος 513

ολα για την αθηνα! free press δωρεαν οδηγοσ τησ πολησ κυκλοφορει καθε πεμπτη

30032017

MICHAELLANDY

2

ΚΑΛΛΙΤΕΧΝΕΣ ΣΤΗΝ ΙΔΙΑ ΠΟΛΗ RICHARDMcGUIRE

4 lifo – 30.3.17

Ο ΣΟΎΠΕΡ-ΣΤΑΡ ΣΆΚΗΣ ΤΗΣ ΕΛΛΗΝΙΚΉΣ ΜΈΤΑL

POSTS ΓΡAΜΜΑΤΑ E-MAILS

feedback512

α π ό τ ον α ρη δ η μ οκ ιδ η

Oι αντιδράσεις που δημιούργησαν τα άρθρα και τα posts μας την περασμένη εβδομάδα.

*Στείλτε μας Feedback: feedback@lifo.gr

☛ Ο Σάκης Τόλης, ο frontman των Rotting Christ, ήταν ανάμεσα σ’ αυτούς που μίλησαν στη Μαρία Παππά για το μεγάλο μας αφιέρωμα «Η αναγέννηση του ελληνικού metal». Η Iris Prismatica ενθουσιάστηκε: «Το ξαναείπα, το ξαναλέω, και θα το ξαναπώ: ΣΑΚΗΗΗ! \m/ \m/ \m/ \m/ \m/ \m/ \m/ \m/ \m/. Τρία χρόνια σας περίμενα να ξανακάνετε live στην Αθήνα και κάνετε τώρα που θα λείπω... αλλά, εντάξει, θα σας περιμένω ξανά!» «Εξαιρετικό άρθρο, παρά την αιώνια κλάψα του Χρονόπουλου» έγραψε ο/η Aquartius. «Όλοι είχαν κάτι ενδιαφέρον να πουν, τα δε λεγόμενα του Σάκη δείχνουν γιατί είναι τόσα χρόνια top οι Christ. Χωρίς τυμπανοκρουσίες και μετρημένοι, εστιασμένοι στη μουσική τους αποκλειστικά». Με την ευκαιρία, ο/η sktpsx έθεσε ένα άλλο, παρεμφερές ζήτημα: «Εγώ περιμένω τους Elysian Fields. Τι θα γίνει με σας, βρε παιδιά, θα εμφανιστείτε ποτέ;» ☛ Για μύθους και αλήθειες της Επανάστασης του 1821 μίλησε στον Γιάννη Πανταζόπουλο ο καθηγητής Πολιτικής Ιστορίας Θάνος Βερέμης. Ο αναγνώστης με το ψευδώνυμο Faceless διαφώνησε σε κάτι συγκεκριμένο: «Αυτό που λέει ότι η Πελοπόννησος θα ήταν αιγυπτιακή και δεν θα απελευθερωνόμαστε είναι αρλούμπα. Οι νικημένοι Τούρκοι φωνάζουν τον αιγυπτιακό στρατό που κι αυτός υφίσταται μεγάλες απώλειες. Η Σερβία απελευθερώνεται το 1830, η Βουλγαρία και η Ρουμανία το 1877 χωρίς να πέσει τουφεκιά, όσον αφορά τους Σέρβους, μετά τον Ρωσοτουρκικό Πόλεμο του 1877-78 οι άλλες δύο. Πάντα κάποιος βοηθάει. Μήπως τον ΕΑΜ και τον ΕΔΕΣ δεν τους βοηθούσαν οι Άγγλοι; Την Ευρώπη δεν την απελευθέρωσαν Αμερικανοί και Ρώσοι; Κακό είναι; Να μέναμε υπό τον Χίτλερ;». ☛ «Γερούν, γεράσαμε...» λεγόταν το άρθρο του Θοδωρή Αντωνόπουλου στο LIFO. gr σχετικά με τις δηλώσεις Ντάισελμπλουμ περί γυναικών και ποτών. Να 3 σχόλια: «Αναδιατυπώνω την ουσία της δήλωσής του: τα ξοδέψαμε σε διασκεδάσεις αντί σε παραγωγικές επενδύσεις, αυτό είπε, αλλά με άκομψο τρόπο, και η κριτική γίνεται στους τύπους, γιατί η ουσία είναι ορθή». (Ποκοπίκος) «Γερούν, γεράσαμε και δεν βάλαμε μυαλό, ούτε εμείς ούτε εσύ. Μόνο που εσύ θα γερνάς έχοντας πάει σπίτι σου με τη σύντροφό σου, ενώ εμείς θα γερνάμε μαζί με τους αντικαταστάτες σου». (Psineas) «Λοιπόν, για να μην αναρωτιέσαι τι μεσολάβησε και κατέληξαν οι Ολλανδοί (αλλά και σχεδόν όλες οι βορειοδυτικές ευρωπαϊκές κοινωνίες) από τους

provos στους κάθε Βίλντερς, να τι συνέβη: α) Η καθολική άρνηση των Βορειοαφρικανών, Τούρκων κ.λπ. να ενταχθούν στην κοινωνία, η εμμονή τους σε μεσαιωνικές αντιλήψεις/πρακτικές και το μίσος που τρέφουν προς την υπόλοιπη κοινωνία, β) Η καθολική άρνηση της αριστεράς να δώσει μια προοδευτική απάντηση στο παραπάνω πρόβλημα. Και όταν η αριστερά, ο φυσικός αντίπαλος κάθε θρησκοληψίας και σκοταδισμού, πέρα βρέχει, ο κόσμος αφήνεται στα χέρια της ακροδεξιάς, που έχει ντυθεί αρνάκι». (SMURFakos) ☛ Ο ιστορικός Βασίλης Παναγιωτόπουλος ήταν ο Αθηναίος της εβδομάδας μας και αφηγήθηκε τη ζωή του στον Γιάννη Πανταζόπουλο. «Απλώς, θέλω να πω ένα ευχαριστώ στον άνθρωπο που τα λέει και στη σελίδα που τα γράφει» σχολίασε ο alessandrogr, ενώ ο Dimitris_ant κατέληξε στο συμπέρασμα πως «δυστυχώς, δεν επαναλαμβάνεται η Ιστορία αλλά τα λάθη μας. Από αυτά πρέπει να μαθαίνουμε, για να μην τα ξανακάνουμε...». ☛ «Το πρόβλημα τού να ζεις σε μια πόλη όπου η ευγένεια θεωρείται αναπηρία» λέγεται το άρθρο της Χριστίνας Γαλανοπούλου στο LIFO.gr και γράφτηκε με αφορμή τις τηλεοπτικές εκκεντρικότητες του Νίκου Καρβέλα στο ριάλιτι «Star Academy». «Κ. Γαλανοπούλου, ξεχνάτε και τη νέα μόδα του “είμαι αφοπλιστικά ειλικρινής και λέω αυτό που νιώθω, δεν πρέπει να καταπιέζομαι” που έχει γίνει το άλλοθι για τον κάθε απότομο, αγενέστατο Ελληνάρα» σχολίασε ο Double Helix, ενώ, από την άλλη, ο byronwilliams έγραψε: «Καλύτερα μια καφρίλα στιγμιαία παρά μια επίπλαστη ευγένεια που καταπιέζεται και συσσωρεύει μίσος το οποίο εκδηλώνεται αργά, αλλά θανατηφόρα. Επίσης, προτιμώ την αγένεια από την γκρίνια». «Χωρίς να λέω πως έχετε άδικο, λίγο τα μπερδεύετε τα πράγματα. Ο Καρβέλας κάνει ό,τι κάνει γιατί είναι καραγκιόζης, όχι απλώς αγενής» σχολίασε τέλος ο Κύρος. «Πριν από χρόνια, ο μακαρίτης ο μπαμπάς μου, ως συνταξιούχος (70+), συνήθιζε να πηγαίνει στην καφετέρια ενός σούπερ μάρκετ (δεν του αρέσανε τα καφενεία), όπου έπαιρνε καφέ και κάτι να τσιμπήσει. Ήταν πάντα ιδιαίτερα ευγενής με τα κορίτσια εκεί, με τις ζεστές καλημέρες του και τα αστειάκια του. Α! Ήταν πάντα και προσεκτικά ντυμένος. Μια μέρα, ένα από τα κορίτσια τον ρώτησε: “Συγγνώμη, κύριε, τι είστε;” “Συνταξιούχος, παιδί μου, τι να είμαι;” “Να, έτσι που μας φέρεστε, νομίζαμε πως είστε πολιτικός ή κάτι τέτοιο. Να είστε καλά!” Είναι αυτό που λέμε “αστική ευγένεια”. Η ευγένεια είναι θέμα παιδείας, και μάλιστα οικογενειακής... και δεν ξεμαθαίνεται, είναι σαν το ποδήλατο».

free press Eβδομαδιαίος οδηγός της Αθήνας. Κυκλοφορεί κάθε Πέμπτη.

30.3.17 – lifo

5

Index 513

www.lifo.gr ΔΥΟ ΔΕΚΑ ΕΚΔΟΤΙΚΗ Α.Ε. ΒOΥΛΗΣ 22 105 63 ΑΘΗΝΑ T 210 3254 290 F 210 3249 785 info@lifo.gr

Η YOGA ΕΙΝΑΙ ΤΟ ΝΕΟ TRX ΠΟΥ ΗΤΑΝ ΚΑΠΟΤΕ ΤΟ ΝΕΟ CROSSFIT ΠΟΥ HTAN TO NEO SPINNING... σελiδα

εκδότης Στάθης Τσαγκαρουσιάνος γενικοσ διευθυντής Μιχάλης Μιχαήλ διευθυντής εκδοσησ M. Hulot εμπορική διεύθυνση Δήμητρα Πασομένου υπεύθυνος ψηφιακής ανάπτυξης Νίκος Ζαφείρης

19

art director Χρήστος Τζοβάρας συμβουλοσ σχεδιασμου Γιάννης Καρλόπουλος –––––– αρχισυντακτeσ lifo.gr Άρης Δημοκίδης Θανάσης Χαραμής προγραμματισμός lifo.gr Αγγελική Βαξάλη Σπύρος Γκατζούνας Άγγελος Παπαστεργίου –––––– συντακτική ομάδα Columnists: Νικόλας Σεβαστάκης Θοδωρής Αντωνόπουλος Ναταλί Χατζηαντωνίου Δημήτρης Πολιτάκης Δημήτρης Κυριαζής Βιβλίο: Τίνα Μανδηλαρά Γιώργος-Ίκαρος Μπαμπασάκης Κινηματογράφος: Θοδωρής Κουτσογιαννόπουλος Τάσος Μελεμενίδης Θέατρο: Λουίζα Αρκουμανέα Γεύση: Νίκη Μηταρέα

RICHARD MCGUIRE

StarFax: Μαριβίκυ Καλλέργη Σύνταξη: Αλέξανδρος Διακοσάββας Μερόπη Κοκκίνη Βασίλης Καψάσκης Νινέττα Γιακιντζή Φιλιώ Ράγκου Χριστίνα Γαλανοπούλου Πάνος Μιχαήλ Φιλίππα Δημητριάδη Γιάννης Πανταζόπουλος Χρήστος Παρίδης Μαρία Παππά Λένα Φουτσιτζή Θεόφιλος Δουμάνης

O επίτιμος καλεσμένος του φετινού Comicdom είναι ένας από τους πιο σημαντικούς εικονογράφους και δημιουργούς κόμικ της Νέας Υόρκης.

σελiδα

24

φωτογράφοι Σπύρος Στάβερης Πάρις Ταβιτιάν Freddie F. assistant art director Rinétta Κοσκινίδου

ΑΘΗΝΑΊΟΣ ΤΗΣ ΕΒΔΟΜΆΔΑΣ

ΑΝΤΖΕΛΑ ΙΣΜΑΗΛΟΥ

Σκηνοθέτις. Γεννήθηκε και ζει στο κέντρο της Αθήνας. Αναζητά τη γαλήνη στον χρόνο που δίνει στο τίποτα.

σελiδα

30

διόρθωση κειμένων Μαρία Δρουκοπούλου γραμματεία σύνταξης Βιβίκα Ανδριανάτου –––––– senior direct market manager Κώστας Μαντάς direct market managers Βούλα Καραβαγγέλη Γιώργος Λυκουργιώτης Σπύρος Αποστολόπουλος υποδοχή διαφήμισης Ξένια Στασινοπούλου συντονισμοσ διαφήμισης Μάγδα Τζακώστα οικονομική διεύθυνση Δημήτρης Τασιόπουλος λογιστήριο Βασίλης Κοτρωνάκης Άλκηστις Γκούμα εξωτερικες εργασιες Άκης Ιωάννου κωδικος εντυπου 7639

6 lifo – 30.3.17

30.3.17 – lifo

7

iLoveAthens 8 lifo – 30.3.17

Ο καλλιτέχνης STMTS ΕΙΚΑΣΤΙΚΑ (Σταμάτης Μήτσιος) έχει συστηθεί στο κοινό κυρίως μέσω των έργων street art που έχει φιλοτεχνήσει σε κτίρια της πόλης. Αυτή είναι η πρώτη του έκθεση σε γκαλερί. Βασικό θέμα της δουλειάς του είναι τα παιδιά, η νεολαία. Ο τίτλος της έκθεσης κάνει γρήγορα σαφή τα θέματα που τον απασχολούν: τα όριαέκθεση και τα Στην πρώτη ατομική σύνορα, η The μετανάστευση, του Dreyk Pirate τα όρια μεταξύ που ξεκινάει τηνθεσμικής Πέμπτη τέχνης καιArtZone42 τέχνης του 6/4 στην δρόμου, ακαδημαϊκής και Gallery υπάρχουν όλα τα ακραίας τέχνης. ιδιαίτερα στοιχεία που τον

dreyk the pirate, sincerely yours

ArtZone42 Gallery

έκαναν έναν από τους πιο 08/12/16-14/01/17, Αίθουσα αναγνωρίσιμους street Τέχνης Αθηνών, Γλύκωνος artists της τελευταίας 4, Δεξαμενή, Κολωνάκι, 210 15ετίας: χοντρά ναυτάκια 7213938 που συνοδεύουν πουλιά ή κεραμιδόγατες, φιγούρες από τη θαλάσσια ζωή, μυθικά πλάσματα, γοργόνες, το φως και το χρώμα των ελληνικών νησιών, οικουμενικές έννοιες και ανθρώπινες αξίες με κρυφά μηνύματα για τη ζωή, τον έρωτα και τον θάνατο, όλα δοσμένα με χιούμορ και ψήγματα μελαγχολίας και ευαισθησίας. Τα έργα που έχει δημιουργήσει από το 2014 έως και σήμερα είναι φτιαγμένα με διαφορετικές τεχνοτροπίες, όπως ακρυλικά, παστέλ και ακουαρέλες, και αποτελούν μια κατάθεση ψυχής με τον χαρακτηριστικό τίτλο «Sincerely yours», φράση που θα μπορούσε εύκολα να γίνει τατουάζ στο μπράτσο ενός ναύτη.

Dreyk the Pirate «Sincerely Yours», 6-29/4, ArtZone42 Gallery, λεωφόρος Βασιλέως Κωνσταντίνου 42

30.3.17 – lifo

9

10 lifo – 29.9.16

επιμελεια: the lifo team

TalkoftheTown 30 MAΡΤ. – 5 ΑΠΡΙΛ.

2017

TheBuzz aπο τον m. hulot

Από τα θρίλερ, τις κωμωδίες και τις μεταφορές ελληνικής λογοτεχνίας στο γυαλί, στα παιχνίδια μαντράχαλων και wanna be stars σε έρημες παραλίες.

Ο Άγνωστος Πόλεμος (1971) Το σίριαλ με το ρεκόρ τηλεθέασης εν μέσω χούντας (στην ΥΕΝΕΔ), το οποίο έβλεπαν όλοι, μικροί μεγάλοι, θέλοντας και μη, γιατί δεν υπήρχε και τίποτε άλλο να δουν. Άδειαζαν κυριολεκτικά οι δρόμοι και γέμιζαν τα καθιστικά όσων είχαν τηλεόραση με όλη τη γειτονιά που παρακολουθούσε με κομμένη την ανάσα τις ιστορίες του Νίκου Φώσκολου, σκηνοθετημένες από τον Κώστα Κουτσομύτη, οι οποίες διαδραματίζονταν την περίοδο του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου. Προβλήθηκε μέχρι το 1974 και σε 226 επεισόδια, τα οποία χάθηκαν από το αρχείο της ΕΡΤ (τα έσβησαν για να γράψουν πάνω τους κινούμενα σχέδια και ντοκιμαντέρ).

Ο Άνθρωπος δίχως πρόσωπο (1972) Ο φόβος και ο τρόμος, από το μουσικό θέμα μέχρι τη γυναίκα με τα σκούρα και τον άντρα με τον γάντζο που κρυβόταν πίσω από μια

ανατριχιαστική μάσκα, ο οποίος ήταν σαν τον Φρέντι Κρούγκερ του ’72 για τους εφιάλτες των παιδιών της εποχής. Η ζωή μιας νέας κοπέλας, της Μάρθας Δαμίγου, η οποία εργάζεται σε ένα νοσοκομείο ως χειρουργός και προσπαθεί να ξεσκεπάσει το μυστήριο που καλύπτει τον περίεργο θάνατο του πατέρα της.

Το Λούνα Παρκ (1974) Τρία σε ένα: σίριαλ, μουσικό σόου και τηλεπαιχνίδι του Δαλιανίδη στην ΕΡΤ. Πέντε κρίκοι ένα τάλιρο, η Τούλα, ο μπαρμπα-Γιώργος, η κυρία Ουρανία, η Κάθριν, ένα σωρό ηθοποιοί και μια πλειάδα τραγουδιστών (ανάμεσά τους η Άννα Βίσση με αφάνα και η Άντζελα Δημητρίου) καθήλωναν τους Έλληνες από τον Ιούλιο του ’74 μέχρι τον Μάιο του 1981 στις τηλεοράσεις τους, κάνοντας άνετα 60άρια, στο δεύτερο μακροβιότερο σίριαλ της ελληνικής τηλεόρασης μετά τον «Μεθοριακό Σταθμό».

Ο Χριστός Ξανασταυρώνεται (1975) Το βιβλίο του Καζαντζάκη ήταν ίσως από τις πρώτες «ποιοτικές τηλεοπτικές σειρές» με τόση επιτυχία, που οι ηθοποιοί δυσκολεύτηκαν να απεμπλακούν από τον ρόλο τους. Πρόσφυγες, λεπροί, αγάδες, γιουσουφάκια και γερο-λαδάδες, ο Γκουσγκούνης στον ρόλο του σεΐζη, ο Μανωλιός και η Μαριορή σε στιγμές πρωτόγνωρες για ελληνική σειρά.

Οι Πανθέοι (1977) Η Μάρμω, η χτικιάρα που έφτυνε αίμα, ήταν από τους εμβληματικούς χαρακτήρες στο μυθιστόρημα του Τάσου Αθανασιάδη που αφηγούνταν τις περιπέτειες μιας οικογένειας με φόντο τον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο. Η μετατροπή του σε σίριαλ έγινε μεγάλη επιτυχία, με ακόμα μεγαλύτερη τηλεθέαση.

Οι Ιερόσυλοι (1983) Συναρπαστική αστυνομική σειρά που έκανε άνετα 65άρια και σε κάποια

επεισόδια χτύπαγε και 80%. Ο Θάνος Λειβαδίτης στον ρόλο του δημοσιογράφου Μαρτέλη που ξεσκεπάζει μια σπείρα αρχαιοκάπηλων.

Οι Απαράδεκτοι (1990) Ο Δήμητρα, ο Σπύρος, ο Βλάσης, ο Γιάννης, σε μια καρικατούρα γκέι ρόλου (ο πρώτος «δηλωμένος» γκέι), και το αστροπελέκι σε μια εμπνευσμένη στιγμή της Δήμητρας Παπαδοπούλου, με ατάκες που έγραψαν ιστορία.

Οι Τρεις Χάριτες (1990) Η Όλγα, η Μαρία, η Ειρήνη και η θεία Μπεμπέκα στο πρώτο –και καλύτερο– σίριαλ των ΡέππαΠαπαθανασίου, που έκανε 65άρια και έφερε ένα είδος χιούμορ που τότε ήταν πραγματικά μοντέρνο.

Το Ρετιρέ (1990) Η Κατερίνα Γιουλάκη, η Βίκη Βανίτα, η Έλντα Πανοπούλου, ο Παύλος Ευαγγελόπουλος και άλλοι πολλοί σε μια σειρά που έγινε καλτ και ξαναπαίχτηκε μέχρι αηδίας τα επόμενα χρόνια (και θα

παίζεται στον αιώνα τον άπαντα), με 60άρια και χιούμορ Διαλιανίδη.

έναν δολοφόνο, που ήταν ο πρωθυπουργός, και δυο γιαγιάδες σταρ.

Αναστασία (1993)

Big Brother 1 (2001)

Η Αναστασία που ερωτεύεται πατέρα και γιο και μια Μυρτώ Αλικάκη που τρέλανε τα μηχανάκια της AGB και έγινε η φαντασίωση του εφήβου και του φαντάρου. Και η Αρβανιτάκη στο τραγούδι των τίτλων.

Η πρώτη σεζόν ξεκίνησε στον ANT1 στις 10 Σεπτεμβρίου 2001 και είχε διάρκεια 113 ημέρες. Η σεζόν τελείωσε στις 31 Δεκεμβρίου 2001. Το τέλος της ήταν ανήμερα την Πρωτοχρονιά και προσέλκυσε το 80% της τηλεθέασης με παρουσιαστή τον Ανδρέα Μικρούτσικο.

Ψίθυροι καρδιάς (1997) Το απόλυτο ρεκόρ του Mega που άδειαζε τους δρόμους κάθε Δευτέρα βράδυ. Ο απαγορευμένος έρωτας της Τσιγγάνας Άννας-Μαρίας Παπαχαραλάμπους και του «μπαλαμού» Απόστολου Γκλέτσου κι ένα τραγούδι του Χρ. Νικολόπουλου με τον Μπάση που άναβε φωτιές στις πίστες (και ανάβει ακόμα).

Survivor (2017) Το τελευταίο επεισόδιο έκανε 74% τηλεθέαση και είναι η πιο μεγάλη επιτυχία της φετινής σεζόν. Το βλέπουν ΟΛΟΙ (ή σχεδόν όλοι) για διαφορετικούς λόγους, το υμνούν ή το βρίζουν ανελέητα, και είναι ένα φαινόμενο που είχε χρόνια να εμφανιστεί στην ελληνική τηλεόραση.

Στο Παρά Πέντε (2005) Το σίριαλ του Γιώργου Καπουτζίδη που επανέφερε το Mega στην κορυφή της τηλεθέασης (66%), με μια παρέα που κυνηγούσε

14 ΣΕΙΡΈΣ ΤΗΣ ΕΛΛΗΝΙΚΉΣ ΤΗΛΕΌΡΑΣΗΣ ΠΟΥ ΈΚΑΝΑΝ ΤΟΥΣ ΔΡΌΜΟΥΣ ΝΑ ΑΔΕΙΆΣΟΥΝ 29.9.16 – lifo

11

ΦΩΝΗ ΛΑΟΥ Εικονογράφηση: David Shrigley

Talk of the Town

ΔΩΡΑ ΑΝΔΡΟΥΛΙΔΑΚΗ Η συνδιοργανώτρια του Mawa μας μιλά για το νέο καλοκαιρινό μουσικό φεστιβάλ που έρχεται φέτος στη Γαύδο. α π ό τ ο ν δ η μ ή τ ρ η κ υρ ι α ζ ή

ΛΟΓΟΔΟΣΜΈΝΟΙ ΜΕΣ ΣΤΗΝ ΙΣΤΟΡΊΑ

α π ό τ ο ν ν ι κ όλ α σεβαστάκ η

ΔεύτερεςΣκέψεις

Η ελληνική ιδεολογία μέσα από τους στίχους του «Προξενιού» του Σφακιανάκη.

12 lifo – 30.3.17

Στον αχό που σηκώθηκε από τις κουβέντες του Γερούν Ντάισελμπλουμ για τους Nότιους, τα ποτά και τις γυναίκες, βγήκε στον αέρα ξανά μια ορισμένη ελληνική ιδεολογία. Με τις δυο της ψυχές, τη δεξιά και την αριστερή, την εθνικόφρονα και την αντιστασιακή. Στην οριενταλιστική ανοησία του Ολλανδού πολιτικού απάντησε ένας ωκεανός αντιστασιακής μεγαλοστομίας. Επιδεικτικός κοινοτισμός, μεσογειακό ταμπεραμέντο, αναφορές στο ’21 και από κοντά η επέτειος των 60 χρόνων από την υπογραφή της Συνθήκης της Ρώμης για την ίδρυση της ΕΟΚ. Κοντινά επετειακά γεγονότα στο ημερολόγιο έγιναν αφορμή έξαρσης ενός ακαταπόνητου φαντασιακού αλυτρωτισμού. Έτσι, εκτός ελαχίστων περιπτώσεων, ως απάντηση στη βλακώδη φράση του Ολλανδού είδαμε ένα κύμα εθνικής αυτo-κολακείας μέσα σε συνθήκες εντεινόμενης κατάθλιψης. Γιατί, φυσικά, δεν είναι δείγμα αυτοπεποίθησης να ανατρέχει κανείς, για εκατοστή φορά, στο σχήμα του ξένου δυνάστη που ζηλεύει τον ηδονικό τρόπο ζωής μας (και θέλει ν αα τον καταστρέψει με τη λιτότητα). Η λεπτή ειρωνεία και το χιούμορ θα ήταν μια πολύ καλύτερη απάντηση στα στερεότυπα και στις ρηχές ταξινομήσεις των συναισθημάτων και των συμπεριφορών. Αλλά κάθε φορά που κάποιος από τους «αντιπαθείς ξένους» πει κάτι άσχημο, ο λόγος του αναμεταδίδεται από χιλιάδες αγανακτισμένους διαύλους. Σαν να μην πρόκειται για τα λόγια κάποιου συγκεκριμένου αξιωματούχου σε μια δεδομένη στιγμή αλλά για το σύστημα του «κουμπάρου δανειστή απατεώνα» που ζηλεύει την προίκα μας. Και κάπως έτσι, ανάμεσα στα θραύσματα της επικαιρότητας και σε ένα ακόμα νέφος αγανάκτησης, κυκλοφόρησε και το τραγούδι του Νότη Σφακιανάκη. Είχα την ατυχία να το ακούσω χθες βράδυ από το ανοιχτό παράθυρο ενός αυτοκινήτου στην Εγνατίας. Αν, λοιπόν, με ρωτούσε κάποιος «μα τι ακριβώς εννοείς πολλές φορές αναφέροντας την ελληνική ιδεολογία και το δικό της “μείγμα πολιτικής”;», θα του έστελνα τους στίχους αυτού του τραγουδιού. Απ’ την αρχή μέχρι το τέλος του. Και θα το έδειχνα κυρίως σε αυτούς που έχουν την ακλόνητη βεβαιότητα ότι βρίσκονται απέναντι στον γνωστό οπαδό της «Χρυσής Αυγής» Σφακιανάκη. Είναι απέναντι, προφανώς, αλλά ενίοτε μιλώντας μια παρόμοια γλώσσα. Χωρίς τα ιερά και τα κιτς τα δικά του, αλλά δείχνοντας κι αυτοί στον κάθε «Τοκογλύφο-Απατεώνα-Προδότη» πως ο Λαός αυτός είναι λογοδοσμένος με την Ελευθερία.

Συμπεθέροι και κουμπάροι/ έστησαν χορό/ πάνω στης πατρίδος μου/ το χώμα το ιερό. Έτρωγαν και έπιναν/ για ένα προξενιό/ να παντρέψουν την Ευρώπη/ με του Έλληνα τον γιο. Είχε προίκα ο Έλληνας/ που ζήλευε η Ευρώπη/ ήλιο, θάλασσα, βουνά/ που δεν είχαν άλλοι τόποι. Μα ήτανε λογοδοσμένος/ μες στην Ιστορία/ με μια όμορφη κυρά/ την Ελευθερία. Βρε, κουμπάροι λωποδύτες/ παραγιοί και παρανύμφες/ άιντε σχόλασε ο γάμος/ άιντε κλαίνε τώρα οι νύφες. Συμπεθέροι απατεώνες/ φαρισαίοι και τελώνες/ η Πατρίδα δεν πωλείται/ στον αιώνα στους αιώνες./ Συνοικέσια έκαναν/ κάτω απ’ το τραπέζι/ και τους δούλους κέρναγαν/ μια στάλα πετιμέζι. Κι οι προδότες οι κουμπάροι/ έδιναν τα χέρια/ κι ανταλλάσσαν τους χειμώνες/ με τα καλοκαίρια. Έπαιζαν τα όργανα/ κι έστηναν το γλέντι/ αφέντες για να γίνουνε/ στη θέση του αφέντη. Παραμύθια πούλαγαν/ κι έταζαν δαχτυλίδια/ και τη νύφη έλουζαν/ μ’ αρώματα στολίδια. Βρε, κουμπάροι λωποδύτες/ παραγιοί και παρανύμφες/ άιντε σχόλασε ο γάμος/ άιντε κλαίνε τώρα οι νύφες./ Συμπεθέροι απατεώνες/ φαρισαίοι και τελώνες/ η Πατρίδα δεν πωλείται/ στον αιώνα στους αιώνες. Βρε, κουμπάροι λωποδύτες/ παραγιοί και παρανύμφες/ άιντε σχόλασε ο γάμος/ άιντε κλαίνε τώρα οι νύφες./ Βρε, κουμπάροι λωποδύτες/ δανειστές και τραπεζίτες/ η Πατρίδα δεν πωλείται/ σε κανέναν δεν πωλείται. Βρε, κουμπάροι εντολοδόχοι/ το’ χει η ψυχή μας το’ χει/ την Πατρίδα όταν ζητάνε/ η απάντηση είναι όχι./ Ο Έλληνας, ρε τοκογλύφοι/ εκεί που έφτυσε δεν γλείφει/ κι άμα σκάσει η φοβέρα/ θα φωνάζουνε αέρα.

Πες μας με δυο λόγια τι είναι το Mawa.

Kατά κύριο λόγo, ένα μουσικό φεστιβάλ διάρκειας 3 ημερών που θα πραγματοποιείται κάθε χρόνο το πρώτο Σαββατοκύριακο του Ιουλίου. Το Mawa είναι ένα «οuternational festival», που σκοπό έχει να αναδείξει, να παρουσιάσει μουσικά ήθη και είδη καθώς και κουλτούρες απ’ όλο τον κόσμο, να παντρέψει τον σύγχρονο ήχο με τον παραδοσιακό και να αποτελέσει μια μοναδική καλοκαιρινή εμπειρία για τους επισκέπτες του. Η ιδέα ξεκίνησε πριν από τρία χρόνια. Μετά από μια προσωπική στιγμή χαράς, με μια παρέα φίλων και τον σύζυγό μου βάλαμε μπροστά αυτό το διασκεδαστικό αλλά και δύσκολο εγχείρημα. Είναι δύσκολο, γιατί κανείς μας δεν μένει στην Ελλάδα αυτήν τη στιγμή και αυτό δημιουργεί μια ιδιαιτερότητα στη διοργάνωσή του. Τι σημαίνει η λέξη; To Mawa είναι η συντομογραφία του «Μami Wata» που σημαίνει «Μητέρα του νερού» και είναι ο όρος που χρησιμοποιούν στη Νότια και Κεντρική Αφρική για τη Σειρήνα, αυτό το πλάσμα που εμφανίζεται σε όλους τους πολιτισμούς και με το μουσικό του κάλεσμα παρασύρει τους ταξιδιώτες. Τι θα περιλαμβάνει το πρόγραμμα; Στη φετινή, δεύτερη διοργάνωση του Mawa προσκαλούμε κοινό και καλλιτέχνες να απολαύσουν την αίσθηση ηρεμίας και απομόνωσης που προσφέρει το νησί της Γαύδου. Μέσα σε διάστημα 3 ημερών το φεστιβάλ θα παρουσιάσει ένα εξαιρετικά ευρύ φάσμα μουσικής: από ελληνικά παραδοσιακά τραγούδια ή μελωδίες της Μέσης Ανατολής, house, reggae και dubstep, μέχρι rave ήχους από τη δεκαετία του ’90, hip-hop από τη Ζιμπάμπουε και άλλες μουσικές ανακαλύψεις από το διεθνές στερέωμα. Μερικά από τα ονόματα που πλαισιώνουν το φετινό φεστιβάλ είναι ο Fiedel, resident του βερολινέζικου Berghain αλλά και των διάσημων Wax Treatment parties, ο Good News, resident του Golden Pudel στο Αμβούργο κ.ά. Γιατί στη Γαύδο; Όπως ανέφερα ήδη, μέρος του concept του φεστιβάλ είναι να διεξάγεται σε όσο το δυνατόν πιο απομονωμένα μέρη σπάνιας φυσικής ομορφιάς, ώστε να γίνει μόνιμος καλοκαιρινός προορισμός. Επίσης, θέλουμε το μέρος από μόνο του να δημιουργεί μια αίσθηση οικειότητας, προκειμένου οι επισκέπτες να έρχονται πιο κοντά, να γίνονται μια μεγάλη οικογένεια. Πέρσι, λοιπόν, για όλους τους παραπάνω λόγους το φεστιβάλ πραγματοποιήθηκε στη Δονούσα και, φυσικά, για τους ίδιους λόγους φέτος επιλέξαμε τη Γαύδο. http://www.mawafestival.com/

30.3.17 – lifo

13

ΔΙΑΙΤΕΣ-ΕΞΠΡΕΣ, ΝΗΣΤΕΙΑ ΚΑΙ ΚΑΛΟΓΥΜΝΑΣΜΕΝΑ ΣΩΜΑΤΑ

Talk of the Town

14 lifo – 30.3.17

— Διανύουμε περίοδο Σαρακοστής. Ποια είναι η σωστή διατροφή κατά τη διάρκεια της νηστείας; Πριν αναφέρουμε και συζητήσουμε τα στοιχεία από τα οποία πρέπει να αποτελείται η διατροφή των Ελλήνων κατά τη νηστεία της Σαρακοστής, ας προσδιορίσουμε κάποιες ελλείψεις που μπορεί να δημιουργηθούν από την «υπερβολή» ή την «εμμονή» σε αυτήν τη διατροφική και ψυχική δοκιμασία. Ως γνωστόν, κατά τη συγκεκριμένη περίοδο αποφεύγονται τα τρόφιμα ζωικής προέλευσης, όπως το κρέας, το ψάρι, τα γαλακτοκομικά και τα αυγά. Κάποιες ελλείψεις που δημιουργούνται, λοιπόν, έχουν ως αποτέλεσμα τη μειωμένη πρόσληψη σιδήρου. Επίσης, το ασβέστιο μειώνεται, λόγω της αποχής από τα γαλακτοκομικά προϊόντα, και οι βιταμίνες Β12 (κοβαλαμίνη) και το φολικό οξύ προσλαμβάνονται σε μικρές ποσότητες, γιατί βρίσκονται κυρίως σε τρόφιμα ζωικής προέλευσης. Άρα, η βάση της διατροφής αποτελείται από όσπρια, φρούτα και λαχανικά, θαλασσινά, αμυλούχα, όπως το ψωμί, το ρύζι, τα μακαρόνια και οι πατάτες, τα δημητριακά και τα λαδερά φαγητά, τα οποία περιέχουν φυτικές ίνες που ευθύνονται για την καλή λειτουργία του γαστρεντερικού συστήματος και τη μείωση εμφάνισης καρκίνου του παχέος εντέρου. Αυτή την περίοδο χρειάζονται περισσότερα μικροθρεπτικά συστατικά με αντιοξειδωτική δράση, όπως η βιταμίνη C (ασκορβικό οξύ) και τα φλαβονοειδή, τα οποία βελτιώνουν τη λειτουργία του ανοσοποιητικού συστήματος, καθώς και μονοακόρεστα και πολυακόρεστα λιπαρά τα οποία διαθέτουν Ω-3 και Ω-6 λιπαρά οξέα, που καλυτερεύουν την καρδιακή και νευρική λειτουργία και το λιπιδαιμικό προφίλ του οργανισμού. Αν όλα τα παραπάνω τηρηθούν με μέτρο στις ποσότητες, θα υπάρξουν οφέλη.

— Πόσο έχει επηρεάσει η οικονομική κρίση τις διατροφικές μας συνήθειες; Είναι γεγονός αναμφισβήτητο ότι η οικονομική και συνάμα ανθρωπιστική κρίση, όπως συνηθίζω να λέω, επηρεάζει το οικονομικό μας υπόβαθρο και την ψυχολογία μας. Αυτό δημιουργεί αλυσίδα, παρεμβαίνοντας με αρνητικό τρόπο στη διατροφική μας συμπεριφορά. Η διαταραχή της ψυχολογίας του ανθρώπου έχει να κάνει με τη βιοχημεία του ανθρώπινου σώματος, του οποίου οι νευροδιαβιβαστές και οι ορμόνες αντιδρούν. Η αύξηση της ενδογενούς παραγωγής κορτιζόλης, που είναι καταβολική, καθώς και η μείωση της ενδογενούς παραγωγής σεροτονίνης, που αποτελεί τον ρυθμιστή της καλής διάθεσης, διαταράσσουν πλήρως το νευρικό μας σύστημα, συνεπώς η ψυχολογία πέφτει στο ναδίρ. Από πανεπιστημιακές μελέτες διαφαίνεται ότι περίπου το 40% των ελληνικών οικογενειών μείωσε αισθητά και απότομα τις δαπάνες για υγιεινά είδη διατρο-

φής λόγω ακρίβειας, καταφεύγοντας παράλληλα σε λανθασμένες επιλογές. Επιλέγουν πλέον τρόφιμα με υψηλή περιεκτικότητα σε υδατάνθρακες και κορεσμένο λίπος, δηλαδή τροφές με υψηλή ενεργειακή αξία, παραβλέποντας την ποιότητα και τη χαμηλή βιολογική τους αξία, δηλαδή αγνοώντας την περιεκτικότητά τους σε βιταμίνες και μικροθρεπτικά συστατικά. Αυτό έχει ως αποτέλεσμα να αυξάνεται με ραγδαίο ρυθμό η μάστιγα της εποχής, η παχυσαρκία.

— Το πρότυπο που κυριαρχεί στην εποχή μας είναι τα καλογυμνασμένα σώματα. Τι ενέργειες χρειάζεται να κάνουμε ώστε να αποκτήσουμε ένα θελκτικό σώμα, χωρίς να κάνουμε υπερβολές; Αυτό που αναφέρετε αποτελεί ένα σημάδι ελπίδας μέσα στην περίοδο της κρίσης που διανύουμε. Από το 2013 κι έπειτα, οι περισσότεροι έχουν αρχίσει σιγά-σιγά να αλλάζουν τις συνήθειές του προς το καλύτερο, κάνοντας το «well-being» τρόπο ζωής. Παλεύουν για να έχουν σώμα υγιές και γυμνασμένο. Θα προσδιορίσω κάτι πολύ σημαντικό: ξεκινάμε προσαρμόζοντας τη δίαιτα και τη φυσική δραστηριότητα στις ανάγκες του οργανισμού μας, δημιουργώντας ένα πρόγραμμα εξατομικευμένο, πάντα με την καθοδήγηση ειδικού. Γι’ αυτό, η σύγχρονη έρευνα προτείνει λύσεις. Κάποιες εναρκτήριες ενέργειες είναι η ενεργοποίηση του βασικού μεταβολικού ρυθμού και της βιοχημικής διαδικασίας της λιπόλυσης μέσω μιας ουσίας που ονομάζεται λιποπρωτεϊνική λιπάση. Αυτό θα το πετύχουμε βάζοντας την άσκηση στη ζωή μας. Το Αμερικανικό Κολέγιο Αθλητιατρικής προτείνει τουλάχιστον 150 λεπτά άσκηση την εβδομάδα, με συνδυασμό σε αερόβιο (τρέξιμο με μεσαία συχνότητα έντασης 40-50%) και αναερόβιο κατώφλι (προπόνηση αντιστάσεων με ιμάντες ή βάρη). Οι διατροφικές ενέργειες που πρέπει να κάνει κάποιος για να φτάσει κοντά στην επίτευξη του στόχου είναι η μη δραστική μείωση των προσλαμβανόμενων θερμίδων και η βελτίωση της ποιότητας της προσλαμβανόμενης τροφής. Σημαντικά είναι τα μικρά και συχνά γεύματα με την προσθήκη σνακ για να ενισχύσουμε τις καύσεις. Επίσης, αποφεύγουμε τα πολλά ζωικά λιπαρά και γενικά τα λιπαρά γεύματα, κόβοντας τα τηγανητά. Μειώνουμε στο ελάχιστο τη ζάχαρη και το άσπρο αλεύρι. Τέλος, μένουμε μακριά από το γρήγορο, πρόχειρο φαγητό και χρησιμοποιούμε ως λιπαρή ύλη το ελαιόλαδο, αλλά και αυτό με μέτρο.

— Τι πρέπει να προσέχουμε στις ετικέτες των προϊόντων, προτού τα καταναλώσουμε; Αν θέλουμε να προσέχουμε ποιες τροφές καταναλώνουμε, πρέπει να δίνουμε έμφαση στις ετικέτες τους. Γι’ αυτό δεν πρέπει να μένουμε ποτέ στους ισχυρισμούς του μπροστινού μέρους της συσκευασίας. Παρατηρούμε ότι στο πίσω μέρος τα συστατικά αναγράφονται κατά σειρά βάρους (ποσότητα). Κρίνουμε ένα τρόφιμο από την ανάλυση ανά 100 γραμμάρια ή ml και όχι ανά μερίδα. Προσπαθούμε να επιλέγουμε τρόφιμα που στη λίστα των συστατικών, δεν περιλαμβάνουν κορεσμένα λιπαρά, υδρογονωμένα (ή τρανς) λιπαρά ή, αν κάτι από αυτά περιέχεται, να αναφέρεται προς το τέλος της λίστας, σε αμελητέα ποσότητα. Τέλος, δίνουμε προσοχή στις κρυφές ονομασίες σακχάρων, όπως το ιμβερτοσάκχαρο, η μολάσα ή μελάσα, το μερικώς υδρολυμένο άμυλο, η φρουκτόζη. Και προτιμάμε τρόφιμα με ελάχιστη περιεκτικότητα σε απλά σάκχαρα.

— Οι δίαιτες-εξπρές, όπως αυτές που κάνουμε λίγο πριν από το καλοκαίρι, τι προβλήματα μπορεί να μας δημιουργήσουν; Με τη φιλοσοφία «όλα ή τίποτα» σίγουρα δεν πετυχαίνουμε μακροπρόθεσμα αποτελέσματα. Μπορεί να χάνουμε βάρος σε ελάχιστο χρόνο, αλλά οι συνέπειες είναι σοβαρές στον μεταβολικό ρυθμό και στην οργα-

νική υγεία. Θα αναφέρω ένα πόρισμα για να καταλάβουν οι αναγνώστες μας τι εννοώ: οι δίαιτες χαμηλών θερμίδων που επιχειρεί ο περισσότερος κόσμος είναι γνωστό ότι περιέχουν χαμηλά επίπεδα πρωτεΐνης, ώστε να μην υπάρχει ισορροπία προσλαμβανόμενης και αποβαλλόμενης ποσότητας. Αυτό έχει ως άμεσο αποτέλεσμα τον καταβολισμό, δηλαδή τη μείωση του μυϊκού ιστού και των ενδοκυττάριων υγρών, όχι του λιπώδους ιστού. Έτσι, ο οργανισμός αντιδρά και το χάσιμο λίπους καθίσταται αδύνατο, γιατί το κεντρικό νευρικό σύστημα δίνει εντολή στον υποθάλαμο να το διαφυλάξει για απόθεμα ενέργειας. Τέλος, κατά την εφαρμογή αυτού του role model βλέπουμε ότι χαμηλώνει ο ρυθμός λειτουργίας του υποθαλάμου και του θυρεοειδούς, άρα η διατάραξη του μεταβολικού ρυθμού είναι αναπόφευκτη.

— Οι γρήγοροι ρυθμοί ζωής μάς οδηγούν πολλές φορές σε επιλογές delivery και σε φαγητά κακής ποιότητας. Τι κινήσεις χρειάζονται ώστε να αλλάξουμε αυτές τις συνήθειες; Οι διαιτολόγοι, εκτός του ότι διαθέτουμε πολυδιάστατες γνώσεις γύρω από τη βιοχημεία, τη φυσιολογία, τις κλινικές επιστήμες και τη διατροφή, συχνά γινόμαστε ψυχολόγοι για να βοηθήσουμε τον διαιτώμενο πελάτη μας με διάφορα τεχνάσματα ώστε να αλλάξει διατροφική συμπεριφορά. Οι επιλογές σε delivery και πρόχειρο φαγητό μπορούν να περιοριστούν. Ακολουθώντας τον στόχο μας για απώλεια βάρους, υιοθετούμε αυτό που αυξάνει το προσδόκιμο ζωής, το «healthy energetic lifestyle», δηλαδή υγιεινά, σπιτικά, γρήγορα και μικρά γεύματα. Άλλος τρόπος για τον περιορισμό αυτών των επιλογών είναι η σκέψη που πρέπει να κάνουμε πριν καταφύγουμε σε αυτές. Προτείνω σε αυτόν που κάνει δίαιτα να σκεφτεί τον κόπο που έχει καταβάλει για να χάσει το παραπανίσιο βάρος που τον ταλαιπωρεί. Επίσης, μια καλή λύση, την ώρα που πάει να γίνει το λάθος, είναι να οραματιστεί κάποιος το σώμα που ονειρεύεται και να επιλέξει τελικά όσα έχουν προταθεί από τον διαιτολόγο.

— Η παχυσαρκία είναι από τα προβλήματα που θα μας απασχολήσουν έντονα στο μέλλον. Υπάρχει συγκεκριμένη μέθοδος αντιμετώπισής της; Πρόκειται για ένα πρόβλημα που μας προβληματίζει ήδη, γιατί η χώρα μας είναι πρώτη παγκοσμίως στην κατηγορία της παιδικής παχυσαρκίας. Άρα μας απασχολεί έντονα η παχυσαρκία ως νόσος σε όλες τις ηλικιακές ομάδες. Αν το εξετάσουμε από την πλευρά της επιστήμης της φυσιολογίας, και μόνο η αύξηση του όγκου των λιποκυττάρων στις πρωτεύουσες λιποαποθήκες από τον λανθασμένο τρόπο θρέψης θα έπρεπε να μας προβληματίσει ιδιαιτέρως. Βέβαια, για να εξετάσουμε όλη τη φυσιολογία της παχυσαρκίας, θα πρέπει να κάνουμε τουλάχιστον δέκα συνεντεύξεις. Θα πρέπει, λοιπόν, να κατανοήσουμε ότι όλοι οι παχύσαρκοι άνθρωποι έχουν δικαίωμα να καταναλώνουν ζυμαρικά, γαλακτομικά, κρεατικά, λαχανικά ή φρούτα, τρώγοντας λίγο απ’ όλα, με μέτρο, περιορίζοντας την πρόσληψη λιπαρών, ζάχαρης και θερμίδων από το σύνολο της διατροφής τους. Αν αντικαταστήσουμε τα ολόπαχα γαλακτομικά με άπαχα, τα τηγανητά με βραστά ή ψητά, τα ολόπαχα κρεατικά με πουλερικά και ψάρια καθώς και τα άσπρα, επεξεργασμένα άλευρα με άλευρα σικάλεως, ολικής άλεσης ή πολύσπορα, θα καταφέρουμε να αντιμετωπίσουμε αποτελεσματικά την παχυσαρκία. Πάντοτε, όμως, σε συνδυασμό με την αύξηση της μεταβολικής δραστηριότητας μέσω της άσκησης. Κέντρο Ελέγχου Διατροφής «Γ. Μουλίνος»: Ηλία Ηλιού 84, Νέος Κόσμος, Αθήνα. https://www.facebook.com/ labros.moulinos

ΔΙΑΙΤΟΛΟΓΟΣ - ΔΙΑΤΡΟΦΟΛΟΓΟΣ

aπ ό το ν γ ι άν νη π αν τα ζ ό π ουλο

ΤώραΤώρα

Η διατροφή αποτελεί έναν από τους βασικούς παράγοντες που επηρεάζουν την καθημερινότητα των ανθρώπων. Το 50% των κύριων αιτιών που επιδρούν αρνητικά στην υγεία, προκαλώντας μέχρι και θάνατο, όπως οι καρδιοπάθειες, ο διαβήτης, το εγκεφαλικό, η οστεοπόρωση καθώς και κάποια είδη καρκίνου, συνδέεται άμεσα με την κακή διατροφή. Επιπλέον, η τάση της εποχής για τη δημιουργία ενός καλοφτιαγμένου σώματος, η άνοδος του ποσοστού παχυσαρκίας καθώς και η οικονομική κρίση κάνουν την ανάγκη για υγιεινή ζωή και σωστή διατροφή επιτακτική. Παράλληλα, βρισκόμαστε σε περίοδο Σαρακοστής, κάτι που ίσως για πολλούς αποτελεί καλή αφορμή για δίαιτα. Για όλους αυτούς τους λόγους συζητήσαμε με τον διαιτολόγο και διατροφολόγο Λάμπρο Μουλίνο. Είναι Certified Personal Trainer B.Sc, EHFA, επιστημονικός υπεύθυνος και καθηγητής σε σεμινάρια που διοργανώνει καθώς και επιστημονικός συνεργάτης του NSTV.gr και του ΕΟΠΠΕΠ.

ΛΑΜΠΡΟΣ ΜΟΥΛΙΝΟΣ

Ο Λάμπρος Μουλίνος λύνει απορίες.

30.3.17 – lifo

15

ΤΟ ΘΈΜΑ ΜΕ ΤΗ ΝΟΣΤΑΛΓΊΑ

Talk of the Town

Νοσταλγία δεν είναι να αναπολείς τον ΕΛΑΣ, τον Καραμανλή (θείο) με το φράκο του, το «Survivor» του 2002 ή το 2002 γενικά, αλλά ο πόνος που αναδύεται από τη συναίσθηση ενός χαμένου συνδέσμου.

α π ό τ h ναταλ ι χατ ζ ηα ν τ ω ν ι ου

Πέτυχα κι εγώ κατά λάθος το «Survivor» προ λίγου καιρού, σημαδεύοντας το κανάλι που το μεταδίδει για να δω την κυριακάτικη αθλητική εκπομπή, που, όπως διαπίστωσα, είχε εξοριστεί στη ζώνη του λυκόφωτος – όλοι για το αθλητικό/ποδοσφαιρικό μονοπώλιο (εκτός των συνδρομητικών) της αφασικής ΕΡΤ δουλεύουν. Τέλος πάντων, έκατσα να παρακολουθήσω έτσι για να έχω, ως οφείλω, και μια στοιχειώδη άποψη για το «τηλεοπτικό φαινόμενο», αναζητώντας μια δόση ριάλιτι διαστροφής ή, έστω, κάποιου τύπου σημειολογικό ενδιαφέρον για τον νέο ανθρωπότυπο της κρίσης. Τζίφος τελικά, δεν σηκώνει μεγάλη ανάλυση το ζήτημα. Ο κόσμος το βλέπει επειδή δεν υπάρχει κάποια άλλη επαγγελματική παραγωγή στα ακίνητα και ρυπαρά βαλτοτόπια της ελληνικής τηλεόρασης (για τα σκουπιδογκλάμ απόνερα του μακρινού, αλλά επίμονου χθες τύπου «Star Academy» δεν χρειάζεται καν να ανοίξεις την τηλεόραση, αρκεί ο εμετούλης που ανεβαίνει αντανακλαστικά στον λαιμό και η έρπουσα παρακμή που σε κατακλύζει, βλέποντας τη γιγαντοαφίσα δίπλα στο Καλλιμάρμαρο, έτσι, για να μην ξεχνιόμαστε ούτε εμείς ούτε οι τουρίστες). Ούτε πρόκειται για κάποιου είδους νοσταλγία, όπως έχει γραφτεί, για την περίοδο που παιζόταν το παλιό «Survivor» εν μέσω της μακάριας περιόδου της «επίπλαστης ευδαιμονίας». Ένας μαζικός –και καλοδεχούμενος στο φινάλε– αντιπερισπασμός είναι κι αυτός στη συλλογική κατάθλιψη που μας ταλαιπωρεί και μας παραλύει και αποτελεί πλέον ίσως τον μόνο κοινό μας σύνδεσμο. Μακάρι να ήταν η νοσταλγία αυτός ο σύνδεσμος, όχι πάντως με το αρνητικό πρόσημο και τον νοσηρό χαρακτήρα που της αποδίδεται στους καιρούς μας, ενώ πρόκειται για μια υπέροχη ελληνική λέξη κι ένα αρχέγονο συναίσθημα που δεν του αξίζει η κακοποίηση που δέχεται. Νοσταλγία δεν είναι να αναπολείς τον ηρωικό ΕΛΑΣ, τον Καραμανλή (θείο) με το φράκο του και το πρωτόκολλό του, το «Survivor» του 2002 ή το 2002 γενικά, αλλά ο πόνος που αναδύεται από τη συναίσθηση ενός χαμένου συνδέσμου, όπως γράφει ο γνωστός Αμερικανός συγγραφέας Μάικλ Σάμπον (Οι συναρπαστικές περιπέτειες των Κάβαλιερ και Κλέι το πιο γνωστό μάλλον βιβλίο του στη χώρα μας) στο κείμενό του με τίτλο «Το αληθινό νόημα της νοσταλγίας» που δημοσιεύτηκε πριν από λίγες μέρες στο «New Yorker»: …Κατά καιρούς έχει κατακριθεί το έργο μου ως «υπερβολικά νοσταλγικό». Το φταίξιμο ανήκει εν μέρει σ’ εμένα, επειδή πράγματι έχω γράψει πολύ σχετικά με το θέμα της νοσταλγίας, και εν μέρει στα πολιτικά και οικονομικά συστήματα εκείνα που κακοποιούν τη νοσταλγία για να υποδαυλίσουν τη βία και να πουλήσουν προϊόντα. Δεν φταίει όμως η νοσταλγία γι’ αυτό, αν το φταίξιμο είναι το ζήτημα. Η νοσταλγία είναι ένα έγκυρο, αξιοσέβαστο, αρχαίο, ανθρώπινο συναίσθημα, τόσο λεπτών αποχρώσεων, ώστε οι διαφορετικές εκδοχές του έχουν ονόματα σε άλλες γλώσσες –Sehnsucht στα γερμανικά ή saudade στα πορτογαλικά– που θεωρούνται αδύνατο να μεταφραστούν. Το είδος της νοσταλγίας που δικαίως ή αδίκως προκαλεί τόση χλεύη και περιφρόνηση στη σύγχρονη κουλτούρα –και προϋποθέτει κάποιο φαντασιακό μεγαλείο του παρελθόντος ή την ανικανότητα αποδοχής του παρόντος– είναι αυτό που με ενδιαφέρει λιγότερο. Η νοσταλγία που μελετώ, νιώθω και γράφω γι’ αυτήν είναι ο πόνος που αναδύεται από τη συναίσθηση ενός χαμένου συνδέσμου. Η νοσταλγία, για μένα, δεν είναι το συναίσθημα που ακολουθεί μια λαχτάρα για κάτι που έχασες ή για κάτι που δεν είχες εξαρχής ή για κάτι που δεν υπήρξε ποτέ. Δεν είναι καν, όχι πραγματικά, το συναίσθημα που αναδύεται όταν συνειδητοποιείς ότι έχασες μια ευκαιρία να βιώσεις κάτι, να γνωρίσεις κάποιον, να γίνεις τμήμα κάποιας περιπέτειας ή κάποιου εγχειρήματος ή περίγυρου που δεν θα επιστρέψει ποτέ ξανά. Η νοσταλγία, αν αναζητήσουμε την αλήθεια και το νόημά της, είναι η συναισθηματική εμπειρία –πάντα στιγμιαία, πάντα ευάλωτη– του να ανακτάς αυτό που έχασες ή που δεν είχες ποτέ, να συναντάς τους ανθρώπους που σου λείπει η γνωριμία τους, να πιεις έναν καφέ σ’ ένα από εκείνα τα καφενεία που τώρα έχουν γίνει yoga studio. Είναι το συναίσθημα που σε κατακλύζει όταν κάποια μικρή, εξαφανισμένη σαγήνη του κόσμου μοιάζει να αποκαθίσταται στιγμιαία. Εκείνη τη στιγμή, είσαι συνδεδεμένος: κάνεις μια κλήση απευθείας στο παρελθόν και ακούς μια φωνή να απαντά από την άλλη γραμμή…

Αμαρτωλοί και άπιστοι σττην άκρη της Νότιας Ευρώπης.

ΠλαγιοΜετωπικά

α π ό τ ο ν δ η μ ή τρ η π ολ ιτάκ η

ShortCut 16 lifo – 30.3.17

ΈΝΑΣ «ΠΡΟΤΕΣΤΆΝΤΗΣ» ΠΟΛΙΤΙΚΌΣ ΚΙ ΈΝΑΣ «ΑΝΤΊΧΡΙΣΤΟΣ» ΜΗΤΡΟΠΟΛΊΤΗΣ! Ο ένας είναι μητροπολίτης (με το «μ» πεζό, παρακαλώ, κύριε διορθωτή) και εζήλωσε τη συμπεριφορά και τις πρακτικές των μουλάδων. Ο άλλος, φιλόδοξος πολιτικίσκος (συγχωρήστε μου τον νεολογισμό, κύριε διορθωτή) στα εσώτερα της ευρωπαϊκής ηγετικής «κάμαρας», χωρίς άλλα ευδιάκριτα προσόντα πέρα από το ευπροσάρμοστο του ρόλου που υπηρετεί, εκπροσωπεί αναμφίβολα ένα σύγχρονο κι ευέλικτο πολιτικό μοντέλο της Δύσης. Μεταξύ τους, καμία σχέση. Κι όμως, κάπως τα έφερε η ειδησεογραφική επικαιρότητα και οι περιπτώσεις τους συνδυάστηκαν σε μια σουρεαλιστική, αν και όχι και τόσο αστεία ανταλλαγή ρόλων: ο πολιτικός έγινε «χριστιανός» και ο παπάς… «Αντίχριστος». Διότι, για μένα τουλάχιστον, η περίφημη δήλωση του προέδρου του Eurogroup Γερούν Ντάισελμπλουμ για τον ευρωπαϊκό Νότο που, αφού σπατάλησε χρήματα σε ποτά και γυναίκες, ζητούσε βοήθεια από τον Βορρά, πέρα από άθλια και πολιτικώς απαράδεκτη γενίκευση, πέρα από ασυγχώρητη για θεσμικό πρόσωπο των ευρωπαϊκών οργάνων διολίσθηση σε στερεότυπο, είχε κι ένα «θρησκευτικό» υπόβαθρο. Μια τέτοια δήλωση που αντιμετωπίζει τα πράγματα σχηματικά, που χωρίζει την ευρωπαϊκή ήπειρο σε «αμαρτωλούς» και μη, που ενοχοποιεί συλλήβδην και αδιακρίτως τον Νότο, που δαιμονοποιεί, χρησιμοποιώντας τα στην ακραία τους εκδοχή, δύο στοιχεία της απόλαυσης και της χαλαρότητας (το ποτό και το σεξ), υπαινίσσεται και την αντιστροφή της: ο Βορράς είναι ο καλός Σαμαρείτης που είναι διαρκώς και αποκλειστικά αφοσιωμένος στο καθήκον, προσδοκώντας μόνον μια μετά θάνατον αναγνώριση από τη Βασιλεία των Αγορών. Στο πλαίσιο των «απαντήσεων» και των τοποθετήσεων απέναντι στην ανοησία του Ντάισελμπλουμ, είτε μέσα από την ειρωνεία και το χιούμορ είτε μέσα από την οργή και το κράξιμο, υπήρξε κι αυτό το «ρίσκο»: η κοινή συνισταμένη να είναι, παρ’ όλα αυτά, μια, κατά βάθος, «εξομολόγηση» των αμαρτιών, απολογητική διάθεση και ενοχοποίηση του δικαιώματος που έχει κάποιος σε μια πιο ανάλαφρη και «γλεντζέδικη» και ερωτική πότε-πότε πλευρά της ζωής. Αλλά, ναι, σ’ αυτήν τη ζωή έχουμε δικαίωμα να περνάμε και καλά, κάνοντας διαλείμματα από το διαρκές «καθήκον» που διακηρύσσει διά της ενοχοποίησης και της γενίκευσης ο ευρωπαϊκός «προτεσταντισμός», ο οποίος βρήκε τον πιο πρόσφατο κήρυκά του στο πρόσωπο του Ολλανδού επικεφαλής του Eurogroup. Στα δαιμονοποιητικά και ενοχοποιητικά κηρύγματα από άμβωνος έχει θριαμβεύσει βέβαια κατά καιρούς ο Άνθιμος της Θεσσαλονίκης, μία από τις πιο σκοταδιστικές και ανερμάτιστες προσωπικότητες της ελληνικής Εκκλησίας. Όπου γάμος και χαρά, η Βασίλω πρώτη να εξακοντίζει απειλές έναντι οποιουδήποτε προοδευτικού μέτρου, να απειλεί, να καταριέται, να καταδικάζει και να ασχολείται με θέματα που καθόλου δεν άπτονται του θρησκευτικού του ρόλου: από την ομοφυλοφιλία και το Σύμφωνο Συμβίωσης μέχρι το προσφυγικό. Βέβαια, πέρα από την οργή που προκαλεί ο Άνθιμος περιοδικά, από τους σκεπτόμενους ανθρώπους ως τώρα αντιμετωπιζόταν κυρίως ως μια ακραία, γραφική περίπτωση, την οποία δεν είμαστε καθόλου υποχρεωμένοι να μπάσουμε στο σπίτι μας: οι απόψεις του ας περιορίζονται στα όρια της μητροπολιτικής του αυλής και όσων απαρτίζουν το ποίμνιό του. Εξυπακούεται ότι συχνά υπερέβαινε αυτά τα όρια, αλλά η απήχηση των «αφορισμών» του δεν θα μπορούσε να έχει πολιτικές διαστάσεις και κόστος. Άλλωστε συνηθίσαμε σε αυτήν τη χώρα οι ηγέτες της Εκκλησίας να έχουν συχνά-πυκνά πολιτικούς οραματισμούς κι έναν βαθμό πολιτικής εμπλοκής, τον οποίο δυστυχώς ούτε ο ΣΥΡΙΖΑ είναι αποφασισμένος να κόψει μια και καλή, διαχωρίζοντας επιτέλους τους ρόλους… Έτσι νομίζαμε για την απήχηση του Άνθιμου. Αλλά σ’ αυτή την ωραία ατμόσφαιρα ο παμπόνηρος Νίκος Μιχαλολιάκος είπε να ξεχάσει ότι το 2013 είχε χαρακτηρίσει τον Άνθιμο «πολιτικάντη» και «σκατιάρη», όπως το ξέχασε και ο μητροπολίτης, ώστε να δεξιωθεί δόξη και τιμή την ψυχή της Χρυσής Αυγής μετά της συζύγου του Ελένης Ζαρούλια και «σε ιδιαίτερα θερμό κλίμα» να φωτογραφηθούν αγαπημένοι και να συζητήσουν «θέματα της τρέχουσας επικαιρότητας και ιδιαίτερα τα ζητήματα που αφορούν την Ορθοδοξία – μεταξύ άλλων αναφέρθηκε η άρνηση της Χρυσής Αυγής για την ανέγερση ισλαμικού τεμένους στον Βοτανικό». Βέβαια, ο μητροπολίτης που, προκειμένου να επιβεβαιώσει τον πολιτικό ρόλο τον οποίο προσπαθεί να παίξει στη Θεσσαλονίκη, έχει ρίξει εδώ και καιρό στο πυρ το εξώτερον τη βάση της χριστιανικής φιλοσοφίας περί αγάπης, κατανόησης, αλληλεγγύης και του έχοντος έναν χιτώνα, ξέχασε και κάτι άλλο. Πως η μητρόπολή του έκανε «προξενιό» με υπόδικους, με ανθρώπους εναντίον των οποίων εκκρεμούν κατηγορίες για εγκληματική δράση, που έχουν αναλάβει την πολιτική ευθύνη για τη δολοφονία του Παύλου Φύσσα... Εξυπακούεται ότι το Γραφείο Τύπου της Ιεράς Συνόδου, το ίδιο που έσκισε και ξανάσκισε τα ιμάτιά του με τις αλλαγές που είχε προαναγγείλει ματαίως ο Νίκος Φίλης, σ’ αυτή την περίπτωση τήρησε σιγήν ιχθύος.. Τελικά, είτε ως Νότιοι είτε ως άπιστοι είτε ως πιστοί σε ενορίες σαν του Άνθιμου, την Κόλαση δεν τη γλιτώνουμε!

30.3.17 – lifo

17

q Μένω τέσσερα χιλιόμετρα από την Ομόνοια, στα Κάτω Πατήσια, εδώ και είκοσι χρόνια.

Στην οδό Θεωρίας στην Πλάκα υπάρχει ο μικρός ναός της Μεταμόρφωσης του Σωτήρος –ή «Σωτηράκης»–, ένας μικρός βυζαντινός ναός του 11ου αιώνα μ.Χ. που συνδέθηκε με τον θάνατο του Οδυσσέα Ανδρούτσου. Μετά τη δολοφονία του από τους άντρες του Γκούρα τα μεσάνυχτα της 4ης Ιουνίου 1825 στην Ακρόπολη, οι δολοφόνοι έριξαν το πτώμα του από τα βράχια, ισχυριζόμενοι ότι αυτοκτόνησε, και στη συνέχεια το ενταφίασαν στο προαύλιο της εκκλησίας.

Η Πλάκα του 1821 Ποια σημεία της ιστορικής γειτονιάς σχετίζονται με την Επανάσταση. Την Κυριακή που μας πέρασε παρακολουθήσαμε έναν ακόμα περίπατο του Μουσείου Σχολικής Ζωής και Εκπαίδευσης στην Πλάκα, αυτήν τη φορά με θέμα την Επανάσταση του 1821. Παρότι συχνά σε δεύτερη μοίρα, σε σχέση με άλλες ιστορικές τοποθεσίες του Αγώνα, η Αθήνα συνδέεται στενά με αυτή την ιστορική στιγμή. Ειδικά κάποια σημεία στην Πλάκα το επιβεβαιώνουν αυτό, όπως μας δείχνουν και οι πληροφορίες που μοιράστηκε μαζί μας ο υπεύθυνος του προγράμματος, συγγραφέας-δημοσιογράφος Κώστας Στοφόρος. Σπίτι Καδή. Το γνωστό και ως σπίτι της οικογένειας Κοκοβίκου (από την ταινία Η δε γυνή να φοβήται τον άνδρα) έχει σημαντική ιστορία. Παλιά το έλεγαν «σπίτι του καδή» και ήταν η έδρα του καδή Χατζή Χαλίλ Εφέντη, ο οποίος αρνήθηκε να υπογράψει φετφά για τη θανάτωση 3.000 Αθηναίων (αρρένων άνω των 17 ετών) που ζήτησαν οι Οθωμανοί τον Απρίλιο του 1821. Όταν η Επανάσταση ήρθε και στην Αθήνα, τον έστειλαν στην Πόλη, όπου και θανατώθηκε. Μονή Καπουτσίνων. Φιλοξένησε τον λόρδο Βύρωνα στο πρώτο του ταξίδι στην Ελλάδα το 1810-11. «Μένω στο Μοναστήρι των Καπουτσίνων, μπροστά μου έχω τον Υμηττό, πίσω μου την Ακρόπολη, δεξιά μου τον ναό του Δία, μπροστά το Στάδιο, αριστερά μου την πόλη, ε, κύριε, αυτό θα πει τοπίο, αυτό θα πει γραφικότητα!», Λόρδος Βύρωνας, 20 Ιανουαρίου 1811. Η μονή κάηκε κατά την εκστρατεία του Κιουταχή. Οικία Μπενιζέλων. Το πατρικό της Αγίας Φιλοθέης, στην Αδριανού 96, είναι η οικία στην οποία διέμεινε ο τελευταίος βοεβόδας των Αθηνών και αποτελεί το πιο παλιό σπίτι της Αθήνας. Μετά την Επανάσταση, έγινε έδρα των επαναστατών και εκεί υψώθηκε σημαία με 16 κάθετες κόκκινες ρίγες, κόκκινο σταυρό σε λευκό φόντο, δύο μάτια, μια κουκουβάγια και τα αρχικά του «Ελευθερία ή Θάνατος». Σπίτι Φίνλεϊ. Στο σπίτι αυτό έζησε ένας από τους σημαντικότερους ιστορικούς της Ελληνικής Επανάστασης, ο Σκωτσέζος φιλέλληνας Τζορτζ Φίνλεϊ, ο οποίος συμμετείχε στα γεγονότα, ακολουθώντας τον λόρδο Βύρωνα στην Ελλάδα. Έχει γράψει: «Αι Αθήναι είναι ένα μεγάλο χωριό και κατέχουν τόσο χώρο, που θα μπορούσε να περιλάβει, αν πάρουμε υπ’ όψιν την πυκνότητα του πληθυσμού των ευρωπαϊκών πόλεων, 25.000 κατοίκους. Έχουν πολλούς ελικοειδείς δρομάκους, καμιά όμως οδό κατάλληλη για οχήματα. Ένας μόνον σχεδόν δρόμος υπάρχει, αλλά και αυτός ξεκινά από το Θησείο και φθάνει στο σπίτι του βοεβόδα (Μεγάλο Κονάκι) και από κει στην Πύλη του Αδριανού». Παναγής Κάλκος. Στο τετράγωνο μεταξύ των οδών Κυδαθηναίων, Χρυσοστόμου, Δαιδάλου και Άγγελου Γέροντα βρίσκονταν ιδιοκτησίες του αρχιτέκτονα Παναγή Κάλκου. Ο αρχιτέκτονας, όταν ήταν 3 ετών, είδε τους Τούρκους να σκοτώνουν τον πατέρα του Μιχάλη Χαρίτο. Τον ίδιο τον αιχμαλώτισαν και τον πήγαν στην Ακρόπολη. Τον έσωσε μια Τουρκάλα που τον έβαλε σε καλαθάκι και τον κατέβασε από τις επάλξεις. Πλατεία Φιλομούσου Εταιρείας. Η Φιλόμουσος Εταιρεία, με έτος ίδρυσης το 1813, είχε διεθνή απήχηση και έπαιξε μεγάλο ρόλο στην προετοιμασία της Επανάστασης. Μαύρες Πέτρες. Στο σημείο όπου σήμερα βρίσκονται τα Αναφιώτικα ο μεγάλος λογοτέχνης Χ.Κ. Άντερσεν παρατηρούσε το 1841: «Λίγες οικογένειες μαύρων, δούλοι απ’ τον καιρό της Τουρκοκρατίας, ξετρύπωσαν απ’ τα χαμηλά χωμάτινα σπίτια τους. Μια γυναίκα, που όλα της τα ρούχα δεν ήταν παρά μια ρόμπα κι ένα λερωμένο μεσοφόρι, έβγαλε τα νερά έξω απ’ το κατώφλι της, ενώ τα μικρά αραπάκια –το ένα φορούσε μόνο ένα κόκκινο μάλλινο πουκάμισο– χόρευαν μέσα στη λάσπη». Μενδρεσές. Απέναντι από τους Αέρηδες υπήρχε ο Μενδρεσές, το μουσουλμανικό ιεροσπουδαστήριο, χτισμένο περί το 1721. Μετά τη μεταφορά της πρωτεύουσας του ελληνικού κράτους στην Αθήνα μετατράπηκε σε φυλακή με την προσθήκη ενός ορόφου και τη διατήρηση των μικρών δωματίων γύρω από την εσωτερική αυλή. Εκεί φυλακίστηκε το 1861 ο ποιητής Αχιλλέας Παράσχος, όπου και εμπνεύστηκε το γνωστό στο πανελλήνιο ποίημά του «Εις τον πλάτανον του Μενδρεσέ». «Ω Πλάτανε του Μενδρεσέ, στοιχειό καταραμένο της τυραννίας τρόπαιο, σε φυλακή υψωμένο. Συμμάζωξε τα φύλλα σου τα δακρυραντισμένα, να ιδώ κομμάτι ουρανό και τ’ άστρα τα καϋμένα. Αν είσαι δέντρο σπλαχνικό ανθρώπους μη μιμήσαι μη δεσμοφύλακας και συ ωσάν εκείνους είσαι!

Θα έρθη η ώρα, πλάτανε, της χώρας μας Βαστίλη, που ξυλοκόπους η οργή του Έθνους θα σου στείλη, και πέλεκυς στη ρίζα σου ελεύθερα θ’ αστράψη. Δεν θα σε φαν γεράματα, φωτιά δεν θα σε κάψη, και γύρω θα χορέψωμε στη στάχτη σου τη κρύα εμείς, που θάφτει σήμερα εδώ η τυραννία».

18 lifo – 30.3.17

q Η έντονη αίσθηση της γειτονιάς, το πρωινό νεύμα και το χτύπημα κουδουνιού τού από κάτω με τις έξι λέξεις «ξέχασες το φως ανοιχτό, κρίμα είναι», η μικρή απόσταση από το κέντρο της πόλης, ο μύθος που την ακολουθεί και οι παρέες που είναι ακόμη εδώ αποτελούν ισχυρό κίνητρο για να παραμείνω.

q Ιδιαίτερο χαρακτηριστικό της γειτονιάς, ο σωρός από αυτές τις παλιές πολυκατοικίες με τις πράσινες τέντες και τον ανοιχτό καφέ/κίτρινο σαγρέ εξωτερικό τοίχο, αρμαθιασμένες άναρχα στον οικοδομικό ιστό και, τσουπ, ένα νεοκλασικό, μια μονοκατοικία να δικαιολογεί το παλιό όνομα των Πατησίων… «Παραδείσια». Επίσης, τα πολλά ονόματα οδών, δανεισμένα από μεγάλους ποιητές και συγγραφείς. Α, και τα πολλά, πολύ μικρά πάρκα, οι καβάτζες.

Συγγραφέας H τρίτη ποιητική συλλογή του Δημήτρη με τίτλο «Αντιχρονισμός» κυκλοφορεί από τις εκδόσεις Σμίλη.

q Μου αρέσει να πηγαίνω παράλληλα με τις γραμμές του τρένου στη λεωφόρο Ιωνίας, σαν επιβάτης με ακουστικά στα αυτιά. Κάτω Πατήσια, Άγιος Ελευθέριος, Άνω Πατήσια, τερματικός (για μένα). Άραγμα πίσω από την εκκλησία της Αγίας Βαρβάρας και ξανά πίσω. q Κάποτε τα Πατήσια ήταν σημείο συνάντησης. Τώρα πια, ελέω κρίσης, τα μαγαζιά περιορίστηκαν, οι οδικές αρτηρίες μας ξέμειναν από εμπορικό αίμα και αρκετοί «μετανάστευσαν» σε άλλους «διασκεδαστικούς παραδείσους». Επιμένοντας στη γειτονιά, λοιπόν, πάω για τσίπουρα με μεζέ στο «Μανταλάκι», για μπίρες και ωραίες μουσικές στο Νιρβάνα και για ποτά μέχρι το ξημέρωμα στον Κόμη. q Κάποιον που δεν έχει έρθει ξανά στη γειτονιά θα τον πήγαινα, χωρίς να ξέρω γιατί, στον Ποδονίφτη, στις μπασκέτες, στους Τρεις Αστέρες. Με μπίρα, τη στιγμή που σουρουπώνει, στις τσιμεντένιες κερκίδες. Ξαναλέω, δεν ξέρω γιατί.

ΠΑΤΉΣΙΑ

από τον δημήτρη κυριαζή

✍

Ο θάνατος του Ανδρούτσου

ΔΗΜΗΤΡΗΣ ΓΛΥΦΟΣ

Hγειτονιάμου

α π ό τ ον δ ημήτ ρ η κυρ ια ζ η

UrbanLife

Talk of the Town

q Όντας προάστιο της Αθήνας, τα Πατήσια ακόμη και τώρα έχουν κάποια κτίρια νεοκλασικά, διατηρητέα, κομψά, στη σκιά των άχαρων, μονότονων, κορεσμένων με μπετό κουτιών/πολυκατοικιών. Αυτά που πάντα μου έκαναν εντύπωση είναι η πρώτη σωζόμενη πολυκατοικία της Αθήνας στη συμβολή της Πατησίων με τη Λασκαράτου, ένα περίεργο εργοστάσιο κουμπιών στην Αχαρνών και Καβάφη και το κτίριο που βρίσκεται στο Κτήμα Δρακοπούλου. q Θυμάμαι από πιτσιρικάς –και γελάω– τη «φέρμα», συνοδευόμενη με ατάκες τύπου «βγάλ’ το fly», που έλεγαν οι νταήδες εξωσχολικοί κρατώντας κατσαβίδι για να σου πάρουν τις δραχμές που κουδούνιζαν στις τσέπες σου, τον έλεγχο που έκανε ο ένας μεταλάς στον άλλον, ζητώντας του να πει με χρονολογική σειρά τους δίσκους της μπάντας που φιγουράριζε στην μπλούζα του, και τα οπαδικά ραντεβού έξω από το Kangoo. q Στην πιλοτή της διπλανής μου πολυκατοικίας κάποιος είχε γράψει ΜΙΣΟΣ. Κάθε φορά που το έβλεπα, αναρωτιόμουν πού μπαίνει ο τόνος. Πονάει από έρωτα για κάποια γειτόνισσα ή τρέφεται με απέχθεια; Τελικά, μετά από καιρό πρόσθεσε ΤΑΞΙΚΟ. q Τα Σαββατοκύριακα, ένας μεσήλικας, με πεσμένο ελαφρά το παντελόνι και κοιλίτσα, εμφανίζεται στους δρόμους παίζοντας στο ακορντεόν το «Σ’ αγαπώ γιατί είσ’ ωραία» και ο αυχένας του πρέπει να είναι έτοιμος να σπάσει, καθώς όλη την ώρα κοιτάει ψηλά, μήπως του ρίξουν κάνα ψιλό. Βγαίνω στο μπαλκόνι και τον κάνω χάζι. Τον έχω βαφτίσει Λάζαρο.

Η YOGA ΕΙΝΑΙ

ΤΟ ΝΕΟ TRX ΠΟΥ ΗΤΑΝ ΚΑΠΟΤΕ ΤΟ ΝΕΟ

C R O S S F I T Π Ο Υ H TA N TO NEO SPINNING... Π Ω Σ Ε Ξ Η Γ Ε Ι ΤΑ Ι Ξ ΑΦ Ν Ι Κ Α Η Τ ΟΣ Η Α ΓΑ Π Η ΓΙΑ ΤΗ ΓΙΟΓΚΑ, ΤΙ ΠΡΕΠΕΙ ΝΑ ΞΕΡΕΙΣ. ΠΟΙΑ Ε Ι Ν Α Ι ΤΑ Κ Α ΛΥ Τ Ε ΡΑ Μ Ε Ρ Η Γ Ι Α Ν Α Κ Α Ν Ε Ι Σ A S H TA NG A , V I N YA SA Ή Α ΚΟΜ Α Κ Α Ι HOT YO G A ΑΠΟ ΤΗ ΜΕΡΟΠΗ ΚΟΚΚΙΝΗ, ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΕΣ: ΠΑΡΙΣ ΤΑΒΙΤΙΑΝ

30.3.17 – lifo

19

FITNESS

Μάθημα γιόγκα στους 40°C στο Hot Yoga Athens

20 lifo – 30.3.17

Ε

ίχα καιρό να μιλήσω με τη φίλη μου την Ελένη Γ., μέχρι που έπεσα πάνω της μια μέρα στον δρόμο. Σαφώς ανανεωμένη, με ενημέρωσε με ενθουσιασμό πως είχε γίνει δασκάλα γιόγκα! Είχε μείνει καιρό άνεργη, παλιότερα εργαζόταν στο τομέα της διαφήμισης, και αφού είδε κι απόειδε, ξεκίνησε αρχικά να ασχολείται με τη γιόγκα ως διέξοδο στα προβλήματά της. « Έψαχνα να βρω κάτι για να ηρεμώ το σώμα και το μυαλό μου ειδικότερα, και η γιόγκα μού το χάρισε αυτό 100%» μου εξομολογήθηκε. «Σταδιακά, και χωρίς να το καταλάβω, έγινε αναπόσπαστο κομμάτι της καθημερινότητάς μου». Παρακολούθησε κάποια σεμινάρια, απέκτησε τα απαραίτητα διπλώματα και σήμερα διδάσκει σε τρία διαφορετικά στούντιο γιόγκα. Τα δύο γυμναστήρια της γειτονιάς μου, έχουν εντάξει μαθήματα γιόγκα στο εβδομαδιαίο τους πρόγραμμα, με αρκετές επιλογές σε ώρες και ημέρες, ενώ τρία καινούργια στούντιο που ειδικεύονται σε ορισμένα είδη γιόγκα έχουν ανοίξει, και όλα αυτά σε ακτίνα ενός χιλιομέτρου. Σημειωτέον ότι δεν μένω στο κέντρο αλλά σε περιοχή κοντά σε αυτό. Όσον αφορά τη φίλη μου, δεν είναι η μόνη περίπτωση ανθρώπου που τον άγγιξε η γιόγκα, αλλάζοντάς του τη ζωή. Ξεκινώντας να κάνω το ρεπορτάζ, συνάντησα ένα σωρό ανθρώπους που είχαν να μου διηγηθούν παρόμοιες ιστορίες. Η Άννα Μαρτίνου, που ασχολείται με την επικοινωνία και έχει προσφάτως στήσει το Fykiada Retreats, ένα σύγχρονο yoga retreat που λειτουργεί μόνο εκτός τουριστικής σεζόν στη Μύκονο και στην Κύθνο, μου λέει τη δική της ιστορία. «Ζούσα επί έξι χρόνια στο Λονδίνο και είχα σκεβρώσει από το κρύο. Η σπονδυλική μου στήλη είχε πάρει το σχήμα της Apple και δούλευα δώδεκα ώρες την ημέρα. Δεν είχα λεφτά να ξοδέψω σε ρούχα και ντινέ για να ανέβω ψυχολογικά, οπότε, μια μέρα, φεύγοντας από τη δουλειά, σταμάτησα σε ένα μικρό στούντιο γιόγκα που είχε ανοίξει δίπλα στο γραφείο. Στα πρώτα μαθήματα απλώς χάζευα, ήταν η τέλεια ευκαιρία να σκέφτομαι τα δικά μου χωρίς να με ενοχλεί κανείς και να μην τσεκάρω το κινητό. Δεν καταλάβαινα και πολλά, αλλά μου άρεσε αυτή η ωραία ησυχία της τάξης και οι ρυθμικές αναπνοές των ανθρώπων. Κατάλαβα ότι κάτι μου διέφευγε και επέμεινα. Πήγα ξανά και ξανά. Μέχρι που μετά από ένα μάθημα με μια φοβερή δασκάλα αισθανόμουν ότι περπατούσα σε πούπουλα. Ένιωθα πιο ελαφριά, “μακρύτερη” και καλύτερη. Ε, μετά, δεν έβλεπα την ώρα να ξαναπάω πίσω στο mat, που λένε και οι απανταχού πωρωμένοι. Έκανα χώρο στο πρόγραμμά μου και η γιόγκα δημιούργησε μια καινούργια διάσταση των πραγμάτων. Η μέση μου “ψήλωσε”, ο χρόνος σταματούσε, η δουλειά οριοθετήθηκε κι εγώ ήμουν στο επίκεντρο της προσοχής μου για λίγες ώρες. Οι μικρές αλλαγές φέρνουν τις μεγάλες και σε λίγο

καιρό άρχισε να με ενοχλεί ο τρόπος ζωής του Λονδίνου. Ήθελα πιο πολύ χώρο, πιο πολύ ήλιο και να μην είμαι κολλημένη συνέχεια σε ένα γραφείο. Είχα από καιρό πάρει την απόφαση να επιστρέψω στην Ελλάδα και η γιόγκα βοήθησε πρακτικά αλλά και ψυχολογικά. Έκανα ένα ταξίδι για έναν μήνα στην Ινδία, όπου έκανα ένα teacher’s training 200 ωρών και εκεί, στη ζούγκλα της Κεράλας, πήγα λίγο πιο πέρα την πρακτική μου. Θυμάμαι που τον πρώτο μήνα που επέστρεψα στην Αθήνα οδηγούσα χαμογελώντας στους γύρω οδηγούς σαν να με είχαν ποτίσει αστερόσκονη. Τέλος πάντων, το ζεν κράτησε βία τρεις μήνες. Οδηγώ και πάλι σαν γνήσια Ελληνίδα, αλλά δεν κορνάρω ποτέ». Ακούγοντας τη διήγηση της Άννας Μαρτίνου αναρωτιέμαι τι είναι αυτό που κάνει τη γιόγκα τόσο αγαπητή στους σύγχρονους ανθρώπους. Σίγουρα οι ασκήσεις γυμναστικής που γίνονται κατά τη διάρκειά της είναι στατικές ή πολύ αργές. «Οι δυσκολίες της καθημερινότητας είναι αυτές που ωθούν τον σημερινό άνθρωπο να αναζητήσει δραστηριότητες που να λειτουργούν ως μορφές χαλάρωσης, να τον ηρεμούν σωματικά, αλλά κυρίως ψυχικά. Αυτό ακριβώς είναι που συνδυάζει μοναδικά η γιόγκα. Ο κυριότερος λόγος εξάπλωσής της είναι ότι δεν αποτελεί απλώς μια μορφή άσκησης αλλά πρόκειται για μια αρχαία παράδοση με απώτερο σκοπό την επίτευξη της προσωπικής ευτυχίας. Δεν απαιτεί ιδιαίτερες δεξιότητες και αφορά όλους τους ανθρώπους, ανεξάρτητα από ηλικία, φύλο και σωματική διάπλαση. Όσο αυξάνεται, λοιπόν, η ανάγκη για σωματική ευεξία και ψυχική ηρεμία, τόσο θα αυξάνεται η συνειδητή επιλογή της γιόγκα ως στάσης ζωής» μου εξηγεί η Έφη Δήμα, νεοφώτιστη δασκάλα της Hatha και της Vinyasa Yoga. «Στη γιόγκα, με κάθε βήμα, με κάθε κίνηση ή στάση, με κάθε αναπνοή, ο νους παρατηρεί, αντιλαμβάνεται το σώμα, οδηγεί και οδηγείται από αυτό, συνδέεται. Όταν ο νους συνδέεται με το σώμα, μεταμορφώνεται σε ένα πραγματικά θαυμαστό όργανο. Η σύνδεση του νου με το σώμα διευρύνει την επίγνωση και καλλιεργεί τη σταθερότητα που χρειαζόμαστε για να διαχειριστούμε δημιουργικά τη ζωτική ενέργεια, που είναι το πνεύμα μας, ένα απεριόριστο πεδίο δυνατοτήτων» μου επισημαίνει η Aντζη Δέδε, δασκάλα της Kundalini Yoga, ενός μείγματος πνευματικής και σωματικής πρακτικής της γιόγκα, υπενθυμίζοντάς μου πως η γιόγκα μπορεί να μην είναι μόνο σωματική άσκηση. «Νομίζω ότι δεν υπάρχει άνθρωπος στον πλανήτη που να ασκείται συστηματικά στη γιόγκα και να μην τον έχει ακουμπήσει έστω και λίγο η μεταμορφωτική της δύναμη. Για τον καθένα μπορεί να είναι κάτι διαφορετικό, πέρα από τα προφανή που έχουν να κάνουν με τη συνολική βελτίωση της φυσικής κατάστασης και της υγείας και τη μείωση του στρες. Για μένα η αλλαγή ήταν θεμελιώδης, καθώς

Η Εφη Δήμου και η Αννα Μαρτίνου σε μια acro yoga anasa.

ΠΏΣ ΜΠΟΡΕΊΣ ΝΑ ΒΡΕΙΣ ΤΟ ΕΊΔΟΣ ΓΙΌΓΚΑ ΠΟΥ ΣΟΥ ΤΑΙΡΙΆΖΕΙ;

Απάντησε στις παρακάτω ερωτήσεις που θα σε βοηθήσουν να διαλέξεις.

—Σε ενδιαφέρει η έντονη σωματική άσκηση ή αθλείσαι ήδη και θα ’θελες να δοκιμάσεις κάτι καινούργιο; Ashtanga (Power), Vinyasa (Flow), Bikram (Hot), Acro (Acrobatics), Aerial —Έχεις καιρό να ασχοληθείς με οποιοδήποτε είδος γυμναστικής ή έχεις τραυματιστεί στο παρελθόν; Hatha, Iyengar, Viniyoga

—Θες να εστιάσεις στην πνευματική εκγύμναση και να επικεντρωθείς στις pranayamas (τεχνικές αναπνοής) και στον διαλογισμό; Kundalini —Άλλες κατηγορίες: Kids yoga (για τα παιδιά) Prenatal yoga (για τις εγκύους) Υπάρχουν πολλά ακόμα είδη γιόγκα. Τα πιο γνωστά όμως στην Ελλάδα είναι τα παραπάνω.

30.3.17 – lifo

21

Απογευματινό μάθημα Hatha yoga στο Spiti Yoga. Κάτω: Εικόνα από το τελευταίο φεστιβάλ Kundalini Yoga.

ΣΤΟΎΝΤΙΟ ΓΙΌΓΚΑ

Bhavana Yoga Center, Αιόλου 43,

ΤΑ ΟΦΈΛΗ ΑΠΌ ΤΗ ΓΙΌΓΚΑ Η γιόγκα υπάρχει εδώ και πολλούς αιώνες και εξασκείται από εκατομμύρια ανθρώπους ανά την υφήλιο. Η δημοτικότητά της και η αντοχή της στον χρόνο είναι η απόδειξη για τα ψυχικά και σωματικά οφέλη που προσφέρει. Μερικά από αυτά είναι: • Απώλεια βάρους • Τόνωση του σώματος • Αποτοξίνωση • Ψυχική ευεξία & Υγεία • Βελτίωση πόνου σε πλάτη, ώμους και αυχένα • Θεραπεία και πρόληψη των αθλητικών κακώσεων • Μείωση άγχους, στρες • Βελτίωση φυσικής κατάστασης και αντοχής • Καταπολέμηση αϋπνίας • Καταπολέμηση κακής πέψης • Καταπολέμηση άσθματος, αρθρίτιδας και ενός ευρέος φάσματος χρόνιων παθήσεων

22 lifo – 30.3.17

άρχισα να βλέπω τον εαυτό μου και τις σχέσεις μου και τον κόσμο με τελείως διαφορετικό μάτι. Ίσως η λέξη “αλλαγή” να μην περιγράφει ακριβώς αυτό που μου συνέβη. Στην πραγματικότητα, η γιόγκα δεν με βοήθησε να γίνω διαφορετική ή καλύτερη. Με βοηθά όμως να απομακρύνω τα εμπόδια που κρύβουν τη δύναμη που πραγματικά υπάρχει μέσα μου, όπως και σε κάθε άνθρωπο. Η γιόγκα με βοηθά να είμαι και να εκφράζω την αληθινή μου φύση. Συνεπώς, δεν πιστεύω πως έγινα κάτι που φιλοδοξούσα να γίνω, απλώς γίνομαι η καλύτερη εκδοχή του εαυτού μου. Κι αυτό είναι μια αργή, λεπτή διαδικασία, που συμβαίνει μέρα με τη μέρα. Έτσι, μαγικά, αναπνοή την αναπνοή, ξεδιπλώνουμε το άπειρο δημιουργικό δυναμικό μας» εξομολογείται η Aντζη Δέδε, που, παράλληλα με τη διδασκαλία της γιόγκα, εξακολουθεί να είναι στέλεχος σε μεγάλη ελληνική εταιρεία. Όπως και να ’χει, πάντως, δεν είναι καθόλου ακραίο να πει κανείς ότι η γιόγκα αποτελεί ένα παγκόσμιο φαινόμενο σήμερα και να διαπιστώσει ότι ο κόσμος στρέφεται σε πιο εγκεφαλικές, πιο ήπιες μορφές γυμναστικής, επιλέγοντας να κρατηθεί σε καλή φυσική κατάσταση και υγεία με περισσότερο πνευματική και λιγότερο σκληρή γυμναστική. Η γιόγκα έχει αξιοσημείωτα αποτελέσματα τόσο στη φυσική κατάσταση όσο και στην κατάσταση υγείας του ατόμου, ενώ παράλληλα είναι εύκολη και ευχάριστη στην εφαρμογή. Δεν είναι τυχαίο, άλλωστε, ότι πολύ πρόσφατα (μόλις το 2014) η 21η Ιουνίου ανακηρύχθηκε από τον ΟΗΕ Παγκόσμια Ημέρα της Γιόγκα και πως μόνο στην Αμερική καταγράφονται για το 2016 36,7 εκατομμύρια ασκούμενοι. Ήδη η γιόγκα καταγράφεται περισσότερο ως τάση αλλά και μέχρι ενός σημείου ως μόδα από τη δεκαετία του ’80, τότε που η αερόβια άσκηση ήταν πάνω απ’ όλες σε προτίμηση. Τα τελευταία πέντε χρόνια, βέβαια, παρατηρήθηκε και το εξής: μία από τις τάσεις στα κοινωνικά δίκτυα είναι η ανάρτηση φωτογραφιών, ειδικά κατά τους καλοκαιρινούς μήνες, σε διάφορες άσανες (στάσεις γιόγκα), με αποκορύφωμα το headstand ή αλλιώς shirshasana, δηλαδή τη στάση κατά την οποία στέκεσαι με το κεφάλι στο έδαφος και τα πόδια στον αέρα. Επιπλέον, εταιρείες αθλητικών ειδών κυκλοφορούν ολόκληρες σειρές με εξοπλισμό (κολάν, μπουστάκια και ειδικές κάλτσες) μόνο για γιόγκα – υπερτροφές, σούπερ χυμοί και γυάλινες μπάλες επιστρατεύονται για να ολοκληρώσουν το καταναλωτικό κομμάτι. Στην πραγματικότητα, όμως, η γιόγκα είναι ίσως το μοναδικό είδος άσκησης που δεν απαιτεί καθόλου εξοπλισμό, ούτε καν παπούτσια. Και οι χώροι όπου γίνο-

νται μαθήματα γιόγκα συνήθως προσφέρουν τα στρωματάκια πάνω στα οποία γίνονται οι ασκήσεις. «Το θέμα είναι ότι όλο αυτό έχει και θετική πλευρά, μια κι έχει βοηθήσει πολύ κόσμο να βρει ισορροπία. Ακόμα κι αν κάποιος ξεκινάει την πρακτική του με στόχο ένα όμορφο σώμα, σιγά-σιγά θα δει ότι τα πράγματα αλλάζουν στη ζωή του, καλυτερεύουν, ότι γίνεται καλύτερος άνθρωπος. Το θέμα δεν είναι να αφήσουμε ό,τι κάνουμε και να αρχίσουμε τη γιόγκα αλλά να αποκτήσουμε επαφή με τον εαυτό μας. Απαιτεί μια επένδυση χρόνου κι αυτό σήμερα είναι το πιο δύσκολο πράγμα. Είναι σαν ένα είδος ψυχοθεραπείας, που όμως δεν συμπεριλαμβάνει ψυχαναλυτή. Γίνεσαι εσύ ο θεραπευτής του εαυτού σου» λέει η Χριστίνα Καρυτινού, δασκάλα Ashtanga Yoga. Τι κάνει όμως, στ’ αλήθεια, η γιόγκα; «Οι περισσότεροι πιστεύουν ότι η τροφή είναι το φαγητό. Όμως η πραγματική τροφή είναι η αναπνοή. Με τη γιόγκα τρέφουμε τα κύτταρά μας με οξυγόνο. Το πρόβλημα που έχουμε στον δυτικό πολιτισμό είναι ότι δεν μας εκπαιδεύουν στη σωστή αναπνοή, με αποτέλεσμα να μην οξυγονώνεται αρκετά το σώμα κι αυτό να φέρνει και όλα τα άλλα μπλοκαρίσματα, σωματικά και συναισθηματικά. Το πρώτο πράγμα που παθαίνει το σώμα όταν βρεθεί σε μια κατάσταση σοκ είναι ότι η αναπνοή μπλοκάρεται. Αυτό που δουλεύουμε την ώρα της γιόγκα είναι η συνεχόμενη κίνηση και αναπνοή. Υπάρχουν κάποιες στατικές ασκήσεις, μετά πάλι ροή και μετά πάλι στάση, η αναπνοή όμως δεν σταματάει ποτέ. Έτσι, το σώμα τροφοδοτείται με οξυγόνο και

κατά συνέπεια επηρεάζεται το νευρικό και το μυοσκελετικό σύστημα» λέει η Χριστίνα Καρυτινού. Είναι αλήθεια πως η γιόγκα στην Ελλάδα γυναικοκρατείται, από την άποψη και των μαθητών και των δασκάλων. Ο Nikos Geo, πάντως, αποφάσισε να αφήσει την καριέρα του στα ναυτιλιακά για μια καριέρα στη γιόγκα, αναλαμβάνοντας πριν από ενάμιση περίπου χρόνο τον χώρο της Hot Yoga, ενός είδους που πραγματοποιείται σε θερμαινόμενο δωμάτιο (40 βαθμοί Κελσίου και 50% υγρασία), με στόχο κάθε μαθητής να απολαμβάνει τα οφέλη της γιόγκα παράλληλα με αυτά μιας αποτοξίνωσης. Ποια είναι; «Βοηθάει στην απώλεια τοξινών και στη μείωση του βάρους, αφού ο οργανισμός, προσπαθώντας να ελέγξει τη θερμοκρασία του σώματος, αυξάνει τις καύσεις και την εφίδρωση. Η ζέστη βοηθάει τους μυς και τους τένοντες να αποκτήσουν ελαστικότητα, γεγονός που αποτρέπει τους τραυματισμούς και κάνει τις ασκήσεις πιο εύκολες. Κατά τη διάρκεια ενός μαθήματος καίγονται έως και 1.000 θερμίδες, ενώ αποβάλλονται 1-2 λίτρα ιδρώτα. Βγαίνοντας από ένα μάθημα Hot Yoga το δέρμα λάμπει, ο μεταβολισμός έχει ενεργοποιηθεί, το στρες έχει μειωθεί και τα οφέλη παραμένουν για όλο το υπόλοιπο της μέρας» μου εξηγεί. Για τις ανάγκες του ρεπορτάζ παρακολούθησα μια συνεδρία Hatha Yoga στο Spiti Yoga, ένα όμορφο στούντιο στο κέντρο της Αθήνας, το οποίο ανήκει στον Γιώργο Ανδρουλάκη, απόφοιτο της Εθνικής Σχολής Χορού και δάσκαλο γιόγκα. Εκεί είχα την ευκαιρία να συναντήσω τη Μαίρη Νικολάου, 37 ετών, η οποία είχε ξεκινήσει τα μαθήματα γιόγκα μόλις τρεις μήνες πριν. «Ευτυχώς, εδώ κατάλαβα πως η γιόγκα μπορεί να είναι διασκεδαστική και πολύ κοινωνική» μου είπε με ενθουσιασμό, δίνοντάς μου και μια άλλη διάσταση αυτής της δραστηριότητας. Μια άλλη, αρκετά μεγαλύτερης ηλικίας κυρία δήλωσε: «Με έστειλε εδώ η φυσιοθεραπεύτριά μου πριν από πέντε χρόνια. Είχα τόσα μυοσκελετικά προβλήματα, που είχα φτάσει σε σημείο να μην μπορώ να κουνηθώ. Η γιόγκα με βοήθησε πολύ και συνιστώ σε όλους να τη δοκιμάσουν. Αλλά προσοχή! Πρέπει να βρουν το σωστό στούντιο».

Μοναστηράκι 30, 210 3238133, bhavanayoga.com Athens Yoga, Λουίζης Ριανκούρ 65-67, Αμπελόκηποι, ημιώροφος (δίπλα στο μετρό Πανόρμου), 213 0383611, athensyoga.gr

Gandhi’s Cup of Tea Yoga Studio, Τριών Ιεραρχών 16, Πετράλωνα, 6947 704177, petralonayoga.gr

Evergreen Yoga Studios, Χαριλάου Τρικούπη 56-58 & Βαλτετσίου, Εξάρχεια, 6980 882888, evergreenyogastudios. com

Spiti Yoga, Λεωχάρους 6, 6948 06093, spitiyoga.gr Hot Yoga Athens, Ολυμπιονικών 220 & Λυκούργου, Ψυχικό, 210 6756770, hotyoga.gr

Nataraja Yoga Center, Αγίας Παρασκευής 67, Χαϊδάρι, 211 4089700, nataraja.gr

The Social Yogis Project, Κειριάδων 13, Κάτω Πετράλωνα, 6975 908742

Υoga House, Αγαθάρχου 12, Ψυρρή, 210 3450020, yogahouse.gr Om Studio/ Ashtanga Yoga Athens, Σκουζέ 4 & Καλαμιώτου 15, Σύνταγμα, 210 3237697, omstudio.gr

My Yoga, Ευρυτανίας 43 & Πανόρμου, 211 4033218, myyoga.gr

Suniai Yoga Center, 6977 430039, kundaliniyoganet.gr

Yoga for the people, Παύλου Μελά 21-23, Κορυδαλλός, 6988 084505, yogaforthepeople.gr

Dolphin Yoga Sociaety, Μιλτιάδου 11 & Πραξιτέλους, Μοναστηράκι

ΚΆΠΟΙΕΣΠΟΛΎΒΑΣΙΚΈΣΣΤΆΣΕΙΣΣΤΗΓΙΌΓΚΑ ΣΤΆΣΗ ΠΑΙΔΊ Σταθείτε στα γόνατα και απλώστε τα χέρια πάνω από το κεφάλι. Εκπνεύστε και φέρτε το σώμα σας παράλληλα με το πάτωμα, προσπαθώντας να ακουμπήσουν τα καθιστικά κόκαλα στις πατούσες σας (δεν είναι εύκολο, γίνεται σταδιακά). Απλώστε τα χέρια σας στο δάπεδο και ακουμπήστε το μέτωπο κάτω. Πάρτε μια βαθιά αναπνοή, αφήστε τον αέρα να γεμίσει την κοιλιακή χώρα και εκπνεύστε. Η πλάτη σας θα τεντωθεί και θα νιώσετε πως πραγματικά έρχεται στη σωστή της θέση.

ΣΤΆΣΗ ΒΟΥΝΌ

ΣΤΆΣΗ ΓΈΦΥΡΑ

Μείνετε σε όρθια θέση και αφήστε τα χέρια κάτω σε κάθε πλευρά. Για να βεβαιωθείτε πως η πλάτη είναι σε όρθια στάση, τραβήξτε τους ώμους σας προς τα πίσω. Με αυτό τον τρόπο το στήθος θα προταθεί και θα ανοίξουν τα πλευρά σας. Σηκώστε το πηγούνι ψηλά, έτσι ώστε τα αυτιά σας να βρίσκονται ακριβώς πάνω από τους ώμους. Σταθείτε για λίγο ακίνητοι, εισπνέοντας και εκπνέοντας. Αυτή είναι η απόλυτα συμμετρική στάση για το σώμα.

Ξαπλώστε ανάσκελα στο δάπεδο με τα χέρια παράλληλα στα πλευρά και τις παλάμες προς τα κάτω. Στην εισπνοή, λυγίστε τα γόνατα και φέρτε τη λεκάνη προς τα πάνω. Οι ωμοπλάτες σας θα πρέπει να εφάπτονται με το δάπεδο – κρατήστε το σώμα σε μια γωνία 90 μοιρών, με τα πόδια καλά λυγισμένα. Τα πόδια πρέπει να είναι ανοιγμένα στην προέκταση των ώμων. Προσπαθήστε να πιάσετε με τα χέρια τους αστραγάλους σας. Αναπνεύστε. Όταν αρχίσετε να κατεβάζετε την πλάτη στο δάπεδο, φανταστείτε πως ξαπλώνει ένας-ένας σπόνδυλος.

ΚΆΜΨΗ ΜΠΡΟΣΤΆ ΣΕ ΌΡΘΙΑ ΣΤΆΣΗ Σταθείτε σε όρθια στάση με τα χέρια αφημένα στα πλευρά και ξεκινήστε να κατεβαίνετε προς τα κάτω, βουλιάζοντας πρώτα το κεφάλι και στη συνέχεια τους ώμους, μέχρι ο θώρακας να εφάπτεται στους μηρούς. Πιάστε τον δεξί και αριστερό αστράγαλο με τα αντίστοιχα χέρια. Μείνετε σε αυτήν τη θέση για 1-2 λεπτά, αναπνέοντας ρυθμικά. Όταν επανέλθετε στην όρθια θέση, φροντίστε να ξετυλίξετε τον θώρακά σας σπόνδυλο-σπόνδυλο, αφήνοντας τελευταίο το κεφάλι.

ΣΤΆΣΗ ΤΟΥ ΉΡΩΑ

ΣΤΆΣΗ ΑΚΡΊΔΑ

ΣΤΆΣΗ ΣΦΊΓΓΑ

ΣΤΆΣΗ ΤΟΥ ΣΚΎΛΟΥ

Καθίστε στις φτέρνες σας με τα γόνατα λυγισμένα. Ισιώστε την πλάτη και φέρτε το κεφάλι σε ευθεία θέση. Σηκώστε το στήθος ψηλά και εισπνεύστε. Καθώς εκπνέετε, νιώστε την πλάτη σας να έρχεται σε ακόμα πιο ευθεία θέση. Ακουμπήστε τα χέρια σας πάνω στους μηρούς. Αν υπάρχει πρόβλημα με τα γόνατα, είναι καλό να μη μείνετε πολλή ώρα σε αυτήν τη στάση.

Ξαπλώστε μπρούμυτα στο δάπεδο και απλώστε τα χέρια πάνω από το κεφάλι. Σηκώστε τα χέρια και τα πόδια ταυτόχρονα δίχως να σηκώνεται η λεκάνη από το δάπεδο. Φανταστείτε μια νοητή γραμμή που περνά πάνω από τα χέρια, το κεφάλι και τα πόδια και τα κρατά στην ίδια ευθεία. Όσο δυναμώνουν οι κοιλιακοί και οι ραχιαίοι μύες θα υπάρχει η δυνατότητα ο θώρακας να σηκώνεται όλο και πιο ψηλά, προκαλώντας την πολυπόθητη έκταση στην πλάτη.

Η συγκεκριμένη στάση δεν έχει πάρει τυχαία την ονομασία της Σφίγγας, αφού η κοιλιακή χώρα, η λεκάνη και τα πέλματα εφάπτονται στο έδαφος, ενώ τα χέρια λυγίζουν, ανεβάζοντας τον θώρακα ψηλά. Το κεφάλι βρίσκεται σε ευθεία θέση και το βλέμμα κοιτάζει μπροστά. Κάντε ρυθμικές εισπνοές και εκπνοές. Πρόκειται για μία από τις πιο χαλαρωτικές στάσεις της γιόγκα που εκτείνουν και δυναμώνουν την πλάτη, ενώ ανοίγουν παράλληλα το στήθος, τους ώμους και τους πνεύμονες.

Ξεκινήστε καθισμένοι στα τέσσερα, με τα χέρια σας ακριβώς κάτω από τους ώμους και τα γόνατα κάτω από τους γοφούς. Μετακινήστε τα χέρια μερικά εκατοστά μπροστά και ανοίξτε διάπλατα τις παλάμες σας, πιέζοντάς τες στον τάπητα. Μαζέψτε τα δάχτυλα των ποδιών σας και με αργές κινήσεις υψώστε τους γοφούς σας προς το ταβάνι, σχηματίζοντας με το σώμα σας ένα Λ, απομακρύνοντας τους ώμους όσο μπορείτε από τα αυτιά. Τα πόδια σας πρέπει να έχουν απόσταση το ένα από το άλλο περίπου όσο οι γοφοί σας και τα γόνατά σας πρέπει να είναι ελαφρώς λυγισμένα.

30.3.17 – lifo

23

COMIC

Ε

να κόμικπου αποτελεί σταθμό στην εξέλιξη των graphic novels» χαρακτήρισε το Here η «Guardian» το 2014, «ένα βιβλίο που παρόμοιο βγαίνει μία φορά κάθε δεκαετία, αν όχι κάθε 100 χρόνια». Το πολυβραβευμένο κόμικ του Richard McGuire χρειάστηκε περίπου 15 χρόνια για να ολοκληρωθεί. Είναι η ιστορία ενός δωματίου και όσων κατοικούν σε αυτό από την αρχή του κόσμου μέχρι σήμερα. Ο McGuire είναι ο επίτιμος καλεσμένος του φετινού Comicdom. Αρκετοί μπορεί να γνωρίζουν τη δουλειά του από το «New Yorker», του οποίου φιλοτεχνεί τα εξώφυλλα για πάνω από δύο δεκαετίες. Δεν είναι όμως γνωστός μόνο γι’ αυτά. Είναι υπεύθυνος για μία από τις πιο διάσημες μπασογραμμές όλων των εποχών: το κομμάτι «Cavern» που έγραψε με τους Liquid Liquid, το νεοϋορκέζικο post-punk συγκρότημα της δεκαετίας του ’80, ήταν το κλασικό sample του ραπ ύμνου «White Lines» του Grandmaster Flash. Η δουλειά του αναμειγνύει το αβανγκάρντ με αρκετές δόσεις χιούμορ. «Δεν με ενδιαφέρει η δουλειά μου να είναι για προσωπική χρήση και κατανάλωση. Θέλω να συνδέεται με το κοινό σε συναισθηματικό επίπεδο. Ιδανικά θα ήθελα να κάνω τον κόσμο να δει κάτι διαφορετικά ή να το σκεφτεί» λέει. «Αυτός είναι ο στόχος μου. Πάντοτε προσπαθώ να εκπλήσσω τον εαυτό μου». Δηλώνει κατενθουσιασμένος με το ταξίδι του στην Αθήνα και περιμένει να είναι «όμορφα και ζεστά». Είναι η πρώτη φορά που έρχεται και θεωρεί ότι είναι τρελό αυτό που συμβαίνει εδώ – αλλά παντού ο κόσμος βρίσκεται σε μια περίεργη φάση. Ο McGuire έχει ζήσει σχεδόν όλη του τη ζωή στη Νέα Υόρκη, η οποία έχει καθορίσει το έργο του. Συνεχίζει ακόμη και σήμερα να τον εμπνέει, παρόλο που η κατάστασή της είναι ανησυχητική μετά την εκλογή του Τραμπ. «Μετακόμισα εκεί το καλοκαίρι του 1979. Τη δεκαετία του ’70 η πόλη βρισκόταν σε παρακμή, η οικονομία είχε τα χάλια της, τα ποσοστά της εγκληματικότητας αυξάνονταν, τα ανατολικά προάστια ήταν τίγκα στα ναρκωτικά. Όταν βλέπω φωτογραφίες και φιλμ, πάντοτε θυμάμαι πόσο χάλια ήταν. Η ζωή ήταν πιο εύκολη επειδή τα πάντα ήταν φτηνότερα, αλλά, και πάλι, κανείς δεν είχε χρήματα τότε. Η χίπστερ σκηνή ήταν πολύ μικρή και τους συναντούσες όλους σε κλαμπ ή σε πάρτι. Άλλος ήταν σε συγκρότημα, άλλος ασχολούνταν με την τέχνη, το σινεμά. Ήταν μια ιδιαίτερη χρονική περίοδος. Μεγάλωσα στο Nιου Τζέρζι, περίπου 45 λεπτά έξω από την πόλη, και είχα βρεθεί πολλές φορές στο Μανχάταν με τους γονείς μου. Ως έφηβος, πήγαινα εκεί για να δω συναυλίες και εργαζόμουν part-time σε μερικές γκαλερί».

—Πόσο έχει αλλάξει από τότε; «Υπερβολικά πολύ. Υπάρχουν πολλά λεφτά πια, έχει γίνει ένα νησί αποκλειστικά για τους πλούσιους. Αγαπώ όμως ακόμα τη γειτονιά μου, το West Village ή το Greenwich Village, που είναι η πιο παλιά περιοχή στο Μανχάταν. Ξέρω όλα τα μέρη όπου κάποτε έμεναν οι ήρωές μου. Ξέρω πού ήταν το πρώτο διαμέρισμα του Bob Dylan, εκεί όπου τραβήχτηκε η φωτογραφία για το δεύτερο άλμπουμ του, στην οποία περπατάει με τη φιλενάδα του στον δρόμο. Περνάω από αυτό το σημείο καθημερινά σχεδόν και το σκέφτομαι συχνά. Ο William Burroughs κάποτε έμενε σε ένα τετράγωνο δίπλα στο σπίτι μου. Ο Jackson Pollok, απέναντί μου, ο Willem de Kooning στον δρόμο από πίσω μου. Θα μπορούσα να μιλάω συνέχεια γι’ αυτά τα αξιοθέατα. Με ανησυχεί το θέμα της ανοικοδόμησης σε όλη τη χώρα τώρα

που εκλέχτηκε ο Τραμπ. Το πρόβλημα δεν είναι μόνο αυτός αλλά όλος ο κόσμος που έχει διορίσει και οι πλούσιοι χρηματοδότες και υποστηρικτές του που τον βοήθησαν να εκλεγεί και τον συμβουλεύουν και τον καθοδηγούν αυτήν τη στιγμή. Πρόκειται για εντελώς τρελούς ανθρώπους που θέλουν να διαλύσουν την κυβέρνηση. Υπάρχει πολύ στρες, ο κόσμος δεν μπορεί να πιστέψει αυτό που συμβαίνει. Ένα μόνο καλό έχει βγει από τον Τραμπ: έχει ξυπνήσει αρκετό ακτιβισμό που κοιμόταν. Έχω να δω κάτι παρόμοιο από τη δεκαετία του ’60, όταν ήμουν παιδί. Είναι συναρπαστικό να είσαι σε ένα πλήθος 100.000 ατόμων που κρατούν πανό και μοιράζονται τις ίδιες σκέψεις μ’ εσένα. Ποιος ξέρει πού θα οδηγήσει όλο αυτό! Τον θεωρούσαν ένα ανέκδοτο πάντα στη Νέα Υόρκη, τώρα έχει γίνει ένας εφιάλτης. Έχουμε όμως τον Πρόεδρο που μας αξίζει και η χώρα νοσεί στο μεγαλύτερο μέρος της από την τεράστια παραπληροφόρηση. Έδωσε πολλές κούφιες υποσχέσεις που τις πίστεψαν και τώρα βρισκόμαστε σε αυτό το σημείο. Κάθε μέρα όμως γίνεται όλο και πιο εμφανές στους ψηφοφόρους ότι είναι ακατάλληλος γι’ αυτήν τη δουλειά. Απλώς εύχομαι να τον διώξουν πριν γίνει περισσότερη ζημιά ή βρεθούμε αντιμέτωποι με ένα σοβαρό πρόβλημα.

—Από πότε ασχολείσαι με τα κόμικς; Θυμάμαι ότι γύρω στα 10 αγόρασα ένα βιβλίο, το Krazy Kat, και έπαθα την πλάκα μου. Τα σχέδια είναι πολύ αστεία και εκφραστικά και το κείμενο είναι σκέτη ποίηση. Παραμένει μια μεγάλη μου αγάπη. Ένα άλλο αγαπημένο μου είναι το Ποπάι του Segar. Κάποια στιγμή ανακάλυψα το περιοδικό RAW του Art Spiegelman και της Françoise Mouly. Η σκηνή έχει απογειωθεί από την εποχή του RAW, κυρίως τα τελευταία χρόνια. Ποτέ δεν σχεδίαζα να αποκτήσω μια καριέρα στα κόμικς, το ένα έφερε το άλλο με φυσικό τρόπο.

—Πώς προέκυψε το Here; Είχα πάει σε μια διάλεξη του Art Spiegelman, όπου είπε ότι τα κόμικς είναι στην ουσία «αφηγηματικά σχεδιαγράμματα». Αυτό με επηρέασε πολύ. Είχα μόλις μετακομίσει σε ένα καινούργιο διαμέρισμα κι ένα βράδυ σκεφτόμουν ποιος να ζούσε, άραγε, εκεί πριν από μένα. Αποφάσισα να χωρίσω το πάνελ στα δύο. Το μισό να προχωράει μπροστά στον χρόνο και το άλλο μισό προς τα πίσω, στο παρελθόν. Έκανα μερικά σχέδια κι ένας φίλος που με επισκέφτηκε μου είπε για τον νέο του υπολογιστή και για τα Windows και ξαφνικά έσβησαν τα φώτα. Τότε συνειδητοποίησα ότι θα μπορούσα να έχω πολλαπλά παράθυρα στον χρόνο σε έναν μόνο χώρο. Έστειλα την ιδέα στον Art και αργότερα τη δημοσίευσε στο περιοδικό του. Ήταν η πρώτη μου δημοσίευση, το 1989. Είχε καλή υποδοχή και απέκτησε κάποια φήμη. Έκανα μια σελίδα κόμικ στο επόμενο τεύχος και μετά το άφησα, επειδή είχα μια ιδέα για ένα παιδικό βιβλίο που με οδήγησε σε μια άλλη κατεύθυνση. Άρχισα να σχεδιάζω παιχνίδια, ασχολήθηκα με το animation και την εικονογράφηση. Μετά από πολλά χρόνια ξαναγύρισα στην ιδέα του Here. Ήξερα ότι άξιζε ως πρότζεκτ. Διαδραματίζεται στο σπίτι όπου μεγάλωσα και είναι βαθιά συναισθηματικό, επειδή η οικογένειά μου πάντα με στήριζε και ήθελα να είναι στο επίκεντρό του. Είναι αδύνατο να μη μας επηρεάζουν αυτά που μας περιβάλλουν, αλλά είναι δύσκολο να καθορίσω σε ποιον βαθμό. Έχω την ίδια δημιουργική παρόρμηση που είχα από τότε που ήμουν μικρός και αυτό με κάνει να νιώθω συνδεδεμένος με το παιδί που έχω μέσα μου.

Ο ΕΠΊΤΙΜΟΣ ΚΑΛΕΣΜΈΝΟΣ ΤΟΥ ΦΕΤΙΝΟΎ COMICDOM ΕΊΝΑΙ ΈΝΑΣ ΑΠΌ ΤΟΥΣ ΠΙΟ ΣΗΜΑΝΤΙΚΟΎΣ ΕΙΚΟΝΟΓΡΆΦΟΥΣ ΚΑΙ ΔΗΜΙΟΥΡΓΟΎΣ ΚΌΜΙΚΣ ΤΗΣ ΝΈΑΣ ΥΌΡΚΗΣ. ΑΠΌ TH ΜΑΡΙΑ ΠΑΠΠΑ

24 lifo – 30.3.17

ΙNFO Ο Richard McGuire θα εμφανιστεί στο Comicdom Con Athens 2017 που θα διεξαχθεί 7-9 Απριλίου στην Ελληνοαμερικανική Ένωση (Μασσαλίας 22, Κολωνάκι) με ελεύθερη είσοδο.

30.3.17 – lifo

25

ΕΙΚΑΣΤΙΚΑ

26 lifo – 30.3.17

Ο MICHAEL LANDY ΣΤΗΝ ΑΘΉΝΑ ΤΟΥ ΈΧΕΙΝ ΚΑΙ TOY MH ΈΧΕΙΝ Η ΈΚΘΕΣΗ «BREAKING NEWS—ATHENS» ΑΝΟΊΓΕΙ ΤΙΣ ΠΌΡΤΕΣ ΤΗΣ ΣΤΟ ΚΟΙΝΌ ΤΗΝ ΠΈΜΠΤΗ 30/03 ΓΙΑ ΝΑ ΜΑΣ ΠΑΡΟΥΣΙΆΣΕΙ ΈΝΑ ΕΙΚΑΣΤΙΚΌ ΠΑΖΛ ΠΟΥ ΣΥΝΘΈΤΕΙ ΜΙΑ ΑΠΡΌΣΜΕΝΗ ΕΙΚΌΝΑ ΤΗΣ ΑΘΉΝΑΣ, Η ΟΠΟΊΑ ΠΡΟΚΎΠΤΕΙ ΑΠΌ ΤΟΝ ΣΥΝΔΥΑΣΜΌ ΤΗΣ ΑΥΘΌΡΜΗΤΗΣ ΣΥΝΕΙΣΦΟΡΆΣ ΙΔΕΏΝ ΚΑΙ ΕΙΚΌΝΩΝ ΑΠΌ ΤΟ ΚΟΙΝΌ ΜΕ ΤΗΝ ΠΡΑΚΤΙΚΉ ΕΝΌΣ ΔΙΆΣΗΜΟΥ ΣΎΓΧΡΟΝΟΥ ΒΡΕΤΑΝΟΎ ΚΑΛΛΙΤΈΧΝΗ. ΑΠΟ ΤΟΝ ΓΙΆΝΝΗ ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΊΔΗ ΠΟΡΤΡΕΤΟ: ΠΑΡΙΣ ΤΑΒΙΤΙΑΝ

30.3.17 – lifo

27

ΕΙΚΑΣΤΙΚΑ

Ό

ΓΙΑ ΠΑΡΆΔΕΙΓΜΑ, ΚΆΠΟΙΟΣ ΜΟΥ ΕΊΠΕ ΌΤΙ ΥΠΆΡΧΕΙ ΣΤΗΝ ΕΛΛΆΔΑ ΚΌΣΜΟΣ ΠΟΥ ΠΙΣΤΕΎΕΙ ΌΤΙ Ο ΠΛΗΘΥΣΜΌΣ ΨΕΚΆΖΕΤΑΙ. ΑΥΤΌ «ΦΈΡΝΕΙ» ΣΤΟΝ ΠΆΓΚΟ ΕΡΓΑΣΊΑΣ ΜΑΣ ΤΗΝ ΠΡΟΔΙΆΘΕΣΗ ΝΑ ΕΠΙΛΈΓΕΙ ΠΆΝΤΑ ΚΆΠΟΙΟΣ ΤΙΣ ΘΕΩΡΊΕΣ ΣΥΝΩΜΟΣΊΑΣ. ΦΤΙΆΞΑΜΕ, ΛΟΙΠΌΝ, ΈΝΑ ΈΡΓΟ ΣΧΕΤΙΚΆ ΜΕ ΑΥΤΌ.

28 lifo – 30.3.17

ταν κάποιος έχει τη φήμη ότι γεννήθηκε για να καταστρέφει, ξεκινώντας από τα ίδια του τα υπάρχοντα και φτάνοντας μέχρι το σημείο να εγκαταστήσει μηχάνημα που ροκανίζει πιστωτικές κάρτες σε εγκαίνια καταστήματος Louis Vuitton στο Λονδίνο, πιστεύεις πως όταν τον αντικρίσεις θα δεις την κορμοστασιά του Hulk ή, έστω, το αποφασισμένο βλέμμα του διάσημου χασάπη της Καλλιδρομίου, που κόβει κρέας υπό τους εκκωφαντικούς ήχους heavy metal μουσικής. Αλλά, τελικά, κάθε άλλο! Ο Michael Landy είναι λεπτός, διακριτικός, ευπροσήγορος, με μια γοητευτική συστολή σε κάθε κίνηση και λέξη του, πανέτοιμος να χαμογελάσει ζεστά κι ανέμελα. Είναι αυτό που θα λέγαμε ένας ήπιος άνθρωπος. Συγχρόνως, είναι ένας από τους πιο διακεκριμένους ΥΒΑ – ακρώνυμο που αναλύεται ως Young British Artists για να συνενώσει (αν αυτό ήταν ποτέ εφικτό) όλους εκείνους τους εικαστικούς καλλιτέχνες που, αρχής γενομένης το 1988 και με «άτυπο ηγούμενο» τον Damien Hirst, «έκαναν τη Βρετανία και πάλι σέξι», όπως το θέτει ο κ. Landy. Το αστέρι του άρχισε να λάμπει πιο φωτεινό στο διεθνές εικαστικό στερέωμα από το 2001. Τότε που, αφού κατέγραψε οτιδήποτε υπήρχε στην κατοχή του σε μια λίστα που αριθμούσε τελικά 7.227 είδη, τα κατέστρεψε σε ένα εγκαταλελειμμένο πολυκατάστημα της μεγάλης λεωφόρου της κατανάλωσης, της Oxford Street, διασπείροντας έτσι στα πέρατα της γης ένα μήνυμα αντικαταναλωτισμού και αποποίησης του έχειν. Από το 2008 ο Michael Landy είναι μέλος της Βασιλικής Ακαδημίας Τεχνών της Αγγλίας, αλλά παραμένει πάντα απλός και ψύχραιμος, ακόμη και ενώπιον εκείνων που πιστεύουν ότι η «καταστροφική του μανία δεν μπορεί να παραμείνει για πολύ καιρό αδρανής». Όπως τονίζει ο ίδιος: «Η δουλειά που θα παρουσιάζουμε από την Πέμπτη στη Διπλάρειο δεν είναι ένα τελειωμένο έργο αλλά ένα έργο εν τη γενέσει του, με απρόσμενη εξέλιξη. Θα παράγονται διαρκώς νέα κομμάτια που θα συμπληρώνουν αυτό το “παζλ” μέχρι και το τέλος του Μαΐου, οπότε η έκθεση θα κλείσει. Οι επισκέπτες, λοιπόν, θα μπαίνουν στο εργαστήριό μας και θα βλέπουν τα έργα να φτιάχνονται».

—Όλα όσα φτιάχνετε είναι χειροποίητα. Αυτό είναι εντυπωσιακό! Ναι! Είναι χειροποίητα και ο κόσμος που μας στέλνει υλικό για να το επεξεργαστούμε στο τέλος της έκθεσης θα πάρει το έργο που φτιάχτηκε βάσει αυτού που μας πρότεινε. Το δικό μας κύριο έργο θα είναι η αφήγηση που θα προκύψει από το μεγάλο εκείνο «γκρουπάζ» έργων που κατασκευάζεται, καθώς προσθέτουμε καθημερινά νέα κομμάτια στις αίθουσες. Αλλά και ο θεατής θα συνθέτει τη δική του αφήγηση μέσα από τα έργα του κολάζ που θα κεντρίζουν περισσότερο το ενδιαφέρον του.

—Πόσες φωτογραφίες λαμβάνετε κάθε μέρα από τον κόσμο; Κατά μέσο όρο 20. Ελπίζω να λαμβάνω περισσότερες. Δεν φτιάχνουμε όμως 20 έργα κάθε μέρα. Ο ρυθμός παραγωγής μεταβάλλεται ανάλογα με το πόσα από τα υποβαλλόμενα γίνονται αποδεκτά, όπως επίσης και από το κατά πόσο είναι κοπιώδη και χρονοβόρα τα έργα που φτιάχνουμε. Επιπλέον, προσθέτουμε και έργα που δεν προέρχονται από το υλικό που μας στέλνει ο κόσμος. Γενικά, μας παίρνει αρκετό χρόνο η παραγωγή.

—Φαίνεται, όμως, πως έχετε αρκετούς βοηθούς. Πόσοι είναι; Οκτώ. Μερικοί από αυτούς αρχίζουν να εργάζονται στις 9 το πρωί και σταματούν στις 5 το απόγευμα. Η δεύτερη βάρδια ξεκινά στις 12 το μεσημέρι και δουλεύει μέχρι τις 8 το βράδυ. Εγώ είμαι συνήθως εδώ από τις 9 το πρωί μέχρι τις οκτώ το βράδυ.

—Ποια είναι η διαδικασία της δουλειάς σας; Χρωματίζουμε με μπλε χρώμα το χαρτί ακου-

αρέλας που θα χρησιμοποιήσουμε. Στη συνέχεια καλύπτουμε το χρωματισμένο χαρτί με ένα είδος πάστας που θυμίζει ξηρό πηλό και είναι σχεδόν λευκού χρώματος. Έπειτα, αφαιρείται υλικό από την πάστα και προκύπτει το σχέδιο με τις γραμμές από μπλε χρώμα που αποκαλύπτονται. Είναι μια τεχνική που χρησιμοποιούσα πολύ όταν ήμουν 11 ετών. Με αυτό τον τρόπο η εργασία μας περιλαμβάνει και την «απαλοιφή», το σβήσιμο, της πληροφορίας, όπως αυτή προκύπτει από τα γεγονότα. Έχει κι αυτό μια ποιητική σημασία στον 24ωρο κύκλο των ειδήσεων μέσα στον οποίο ζούμε. Δεν προσθέτουμε όμως νόημα με αυτό που κάνουμε. Μόνο σβήνουμε την πληροφορία. Ο κύριος στόχος είναι να δημιουργήσω εγώ μια ιστορία, μια νέα αφήγηση για την κρίση. Μερικές φορές χρειάζεται απλώς να έρθει κάποιος που να είναι έξω από το πλαίσιο στο οποίο βρισκόμαστε, κάποιος που θα δει τα πράγματα από διαφορετική σκοπιά και με άλλη διάθεση. Και επειδή θα παρατηρεί από απόσταση και με άλλη διαύγεια, θα φωτίσει τη δική μας κατάσταση με άλλον τρόπο. Κανείς δεν ξέρει εξαρχής αν η άποψή του θα αποδειχτεί τελικά καλύτερη ή χειρότερη από τη δική μας. Σίγουρα όμως θα είναι διαφορετική. Και αυτήν τη θέση παρατήρησης προσπαθώ να καταλάβω μέσα από αυτό το πρότζεκτ. Για παράδειγμα, κάποιος μου είπε ότι υπάρχει στην Ελλάδα κόσμος που πιστεύει ότι ο πληθυσμός ψεκάζεται. Αυτό «φέρνει» στον πάγκο εργασίας μας την προδιάθεση να επιλέγει πάντα κάποιος τις θεωρίες συνωμοσίας. Φτιάξαμε, λοιπόν, ένα έργο σχετικά με αυτό. Ενώ εδώ [και δείχνει άλλο έργο] έχουμε ένα πουλάκι, έργο που σχετίζεται με το ότι εξαιτίας των πυρκαγιών που έκαψαν τα δάση γύρω από την Αθήνα άγρια πουλιά μετανάστευσαν προς το κέντρο και τώρα κατοικούν στα πάρκα της πόλης. Τα ερεθίσματά μας είναι πολλά και ποικίλα. Δείτε αυτό για παράδειγμα… [και δείχνει ένα έργο που αναπαριστά τα ανθρωπάκια από το λογότυπο του ΕΟΠΥΥ, που μοιάζουν με πλεϊμομπίλ πιασμένα χέρι-χέρι].

—Κι εδώ; Γιατί διαλέξατε τον Παναθηναϊκό και όχι τον Ολυμπιακό, που οι οπαδοί του εί-

ναι πολυπληθέστεροι; Νομίζω ότι στο τέλος θα βάλουμε και λίγο Ολυμπιακό. Γενικά, εμπλουτίζουμε! Έχουμε ήδη την, πώς την είπαμε αυτή την άλλη; —Ποια; Αυτή με το δικέφαλο πουλί!

—Την ΑΕΚ; Σωστά! Την ΑΕΚ. Τέλος πάντων, τον Παναθηναϊκό τον διάλεξα πρώτο, λόγω του ότι έχει σήμα το τριφύλλι. Επειδή είμαι Ιρλανδός στην καταγωγή και το εθνικό μας σύμβολο είναι ένα τριφύλλι, με τράβηξε λίγο περισσότερο κι έτσι σκέφτηκα να ξεκινήσω με Παναθηναϊκό. Θέλω να πω ότι είναι άλλο το κριτήριό μου, μη φανταστείτε ότι επιλέγω ομάδα ποδοσφαίρου.

—Υπάρχει κάτι που ανακαλύψατε για την Αθήνα χάρη σε αυτό το πρότζεκτ και το οποίο δεν περιμένατε ότι θα βρείτε μπροστά σας, εδώ; Ίσως είναι λίγο νωρίς για να απαντήσω σ’ αυτή την ερώτηση. Αυτήν τη στιγμή πιστεύω ότι όλα όσα θα μπορούσα να συμπεριλάβω στο φάσμα των εκπλήξεων που με ξάφνιασαν έχουν πιο πολύ να κάνουν με τον δικό μου προϊδεασμό για την κρίση και όχι με το τι μου προσφέρει η πόλη. Ελπίζω όμως ότι θα τα υπερβούμε όλα αυτά και θα ασχοληθούμε με την καθημερινή ζωή των ανθρώπων, την αληθινή τους ζωή.

—Και με τα ψέματά τους; Ας πούμε λοιπόν ότι, ναι, θα ασχοληθούμε και με τα δύο. Αν και το βασικότερο απ’ όλα είναι η απογοήτευση του κόσμου από την πολιτική και τους πολιτικούς. Κι αυτό είναι μια δύσκολη κατάσταση. Εννοώ το να καταλήγουν οι άνθρωποι να είναι συγκινητικοί, κυρίως επειδή έχουν γίνει ευάλωτοι, επειδή έχουν βυθιστεί σε μια λύπη ή επειδή εγκαταλείπουν τον εαυτό τους στη μοίρα του. Αυτό δεν είναι καλό…

—Έχετε διαλέξει ένα πολύ συγκεκριμένο μπλε για όλα αυτά τα έργα! Ναι! Αυτό οφείλεται στο ότι σε αυτήν τη χώρα αντικρίζεις διαρκώς το μπλε της θάλασσας και το μπλε του ουρανού.

—Νομίζω όμως ότι το μπλε που επιλέξατε είναι διαφορετικό. Μοιάζει με ουλτραμαρίν! Δεν είναι! Πρόκειται για μπλε του κοβαλτίου. Ήθελα να επιλέξω ένα χρώμα που να σχετίζεται με το μπλε της σημαίας σας.

BREAKING NEWS – ATHENS, Michael Landy, Workshop View, © Photograph Stefanos Giannoulis, Courtesy NEON

—Είναι το μπλε της σημαίας μας, της εποχής που δημιουργήθηκε το ελληνικό κράτος. Α! Ώστε είναι το μπλε της Επανάστασης; Δεν το γνώριζα αυτό! Πολύ χαίρομαι που θα πιστωθεί σ’ εμένα η επιλογή αυτού του χρώματος.

—Γεννηθήκατε το 1963, άρα είστε παιδί της διαβόητης generation X. Πιστεύετε ότι αυτό είναι ένας λόγος για τον οποίο προτιμάτε τις αφηγήσεις στα έργα σας; Δεν ξέρω να πω με βεβαιότητα ποιας γενιάς καλλιτέχνης είμαι! Σίγουρα, όμως, είμαι ένα παιδί που ενηλικιώθηκε την εποχή της Μάργκαρετ Θάτσερ. Τέλειωσα το σχολείο το 1979, όταν εκείνη έγινε πρωθυπουργός. Υπήρξα μάρτυρας όλων των γρήγορων –συχνά βίαιων– αλλαγών που έφερε η εποχή της. Είμαι μάλλον κι εγώ ένα προϊόν των ριζικών αλλαγών που επήλθαν στη Βρετανία κατά την τελευταία τριακονταετία. Αυτής της μετάβασης από την κοινωνία της παραγωγής βιομηχανικών ειδών στην κοινωνία της παραγωγής δραστηριοτήτων, ειδών απόλαυσης και αναψυχής.

—Ας επιστρέψουμε στο 1979… Ναι, γιατί όχι! Φορούσα φανελάκι τότε.

—Αυτό δεν το αναφέρει η Βικιπέδια για σας! Αντ’ αυτού, διατείνεται ότι γίνατε καλλιτέχνης επειδή σας ώθησε προς τα κει το γεγονός ότι το BBC επέλεξε να προβάλει σε τηλεοπτική εκπομπή του ένα έργο σας. Αληθεύει αυτό; Δεν νομίζω. Δεν θα μπορούσα ποτέ να γίνω κάτι άλλο. Όλη μου τη ζωή ήμουν σίγουρος ότι θα γινόμουν καλλιτέχνης. Αν για κάποιον λόγο δεν συνέβαινε αυτό, δεν θα ήξερα τι να κάνω τον εαυτό μου. Εξάλλου, οι άλλοι στο σχολείο έλεγαν ότι ήμουν καλός στο σχέδιο. Κι όταν κάποιος λέει σε ένα παιδί ότι είναι καλό σε κάτι, τότε το πιθανότερο είναι ότι το παιδί θα ακολουθήσει αυτό το κάτι.

—Ήδη από τα πρώτα σας βήματα η δουλειά σας ήταν στενά συνδεδεμένη με αντικαταναλωτικά μηνύματα και την αποδέσμευση από το έχειν. Ωστόσο, τα ιδεώδη αυτού του τύπου κατάγονται από την εποχή του χιπισμού και τότε εσείς ήσασταν πολύ νέος –παιδί ακόμα– για να αποδεχτεί κάποιος ότι εκείνη η εποχή διαμόρφωσε τη σκέψη σας. Πράγματι, ήμουν πολύ νέος τότε. Όμως,

όταν έκανα το έργο «Break Down», το 2001, ο καταναλωτισμός δεν ήταν επερχόμενη απειλή αλλά κάτι που εκδηλωνόταν ήδη στις ζωές των ανθρώπων. Δεν περιοριζόταν στην απλή πράξη τού να ψωνίζεις. Ήταν πολύ πιο διαβρωτικός. Αποτελούσε το υπόβαθρο πάνω στο οποίο στηριζόταν ολόκληρη η κοινωνική ζωή. Και από τότε η κατάσταση αυτή μόνο χειροτερεύει, χωρίς κάποια εναλλακτική, κυρίως επειδή διαρκώς επινοούνται νέοι τρόποι και μέσα για να εξωθείται ο κόσμος στην κατανάλωση. Ο καταναλωτισμός είναι αναπόδραστο φαινόμενο, κατά κάποιον τρόπο.

—Πού οδεύουμε, κ. Landy; Μα, προς τα εγκαίνια της έκθεσής μου στη Διπλάρειο. Την προσεχή Πέμπτη, 30 Μαρτίου, στις 19:00. Πέρα απ’ αυτό, τι να πω; Ίσως να παραγίναμε πολλοί σ’ αυτό τον πλανήτη. Δεν έχουμε παραγίνει πολλοί; Από πού ν’ αρχίσεις όμως; Καταλαβαίνετε τι εννοώ: ο Ντόναλντ Τραμπ, για παράδειγμα, η κλιματική αλλαγή, που εκείνος πάλι την αμφισβητεί. Πραγματικά, δεν βγάζεις άκρη. Ως ανθρώπινα όντα, πάντως, έχουμε την ικανότητα να είμαστε αρκετά ευέλικτοι και εκείνο που σίγουρα θα έπρεπε να προσπαθήσουμε είναι να υπερασπιστούμε κάπως τον πλανήτη μας από την καταστροφή που του προκαλούμε.

—Και πώς θα μπορούσαμε να υπερασπιστούμε την κατάστασή μας ως ανθρώπινων όντων; Μάλλον με το να θεμελιώνουμε συναισθηματικές γέφυρες με τους άλλους ακόμα κι όταν αυτοί δεν έχουν καμία σχέση με το πώς είμαστε εμείς. Όταν δεν έχουν το ίδιο χρώμα μ’ εμάς κι όταν δεν προσεύχονται στον ίδιο Θεό. Το σωστό τεστ είναι να αξιολογούμε πώς εμείς αντιδρούμε όποτε αντιλαμβανόμαστε τον άλλο να βρίσκεται στην ανάγκη μας. Δεν καθίσαμε καθόλου όμως! Τα λέμε όλα όρθιοι!

—Μη στενοχωριέστε! Ήταν πραγματικά πολύ υποβλητικό το να στεκόμαστε τόση ώρα όρθιοι μπροστά σε αυτό το τεράστιο και παχουλό γερμανικό «όχι», αυτό το μπλε «ΝΕΙΝ» που ετοιμάσατε για την έκθεσή σας. Θα έχει πολλά «όχι» η αυτή έκθεση και ελάχιστα «ναι». Μερικοί που το πρόσεξαν με ρώτησαν μήπως είναι κάποια αναφορά στο προπερσινό σας δημοψήφισμα, αλλά, για να είμαι ειλικρινής, δεν είχα κάνει καμία τέτοια σύνδεση προτού το επιλέξω.

—Κάποιος έχει πει για τη δουλειά σας γενικά ότι «περιέχει πολλή ειρωνεία, αλλά καθόλου κυνισμό». Θα συμφωνούσατε με αυτή την άποψη; Οι Βρετανοί συνήθως χρησιμοποιούμε την ειρωνεία σε διάφορα επίπεδα και περιστάσεις. Όμως, πραγματικά, δεν θέλω να γίνομαι είρωνας. Πιστεύω ότι από πολλές, διαφορετικές μεταξύ τους σκοπιές φαίνομαι σαν παιδί. Ναι! Θα έλεγα ότι είμαι σαν παιδί και δεν νομίζω ότι είμαι κυνικός. Ή, τέλος πάντων, προσπαθώ να μην είμαι κυνικός. Βέβαια, όλοι μας έχουμε στιγμές που αποκλίνουμε από το κανονικό μας.

—Τότε, ποια μόνη λέξη πιστεύετε ότι σας περιγράφει καλύτερα; Θεωρώ ότι καλύτερα απ’ όλα με περιγράφει η τέχνη μου. Αλλά αφού θέλετε να με πιέσετε να χωρέσω μέσα σε μια μόνο λέξη, τότε αυτή μάλλον θα ήταν η λέξη «παράδοξος».

30.3.17 – lifo

29

q Όταν μιλάω για την παιδική μου ηλικία, αυτόματα θυμάμαι να είμαστε οικογενειακώς επτά άτομα, με τον παππού και τη γιαγιά, σε ένα αυτοκίνητο. Έχω άλλα δύο αδέρφια, ήμασταν μια πενταμελής οικογένεια, και ο παππούς κι η γιαγιά ήταν πάντα μαζί μας σε όλες τις εκδρομές. Κάναμε εκδρομές σε όλη την Ελλάδα. Θυμάμαι αυτό το οικογενειακό στρίμωγμα, το οποίο ήταν και στρίμωγμα χώρου αλλά και σύμπτυξη αγάπης. Μετά αυτό το άλλαξα, σήμερα κάνω πολλά πράγματα μόνη μου, αυτό το «όλοι μαζί» δεν υπάρχει πια.

q Ο κινηματογράφος που με ενέπνευσε και με έκανε να ταυτιστώ μαζί του ήταν αυτός του Μπέργκμαν, η Περσόνα. Κι όταν στο Φεστιβάλ της Πολωνίας, όπου βρέθηκα πρόσφατα με την Πόλη της Σιωπής, ένας δημοσιογράφος μού είπε «η ταινία σας κινείται μεταξύ Μπέργκμαν και Αγγελόπουλου», αισθάνθηκα ότι δεν υπήρχε μεγαλύτερο κομπλιμέντο από αυτό. Ένιωσα πάρα πολύ ωραία, γιατί ο Μπέργκμαν ήταν ένας από τους μέντορές μου στον κινηματογράφο.

απο τον m. hulot. φωτογραφιεσ: παρις ταβιτιαν.

ΟΙAΘΗΝΑΊΟΙ

q Αυτός που με επηρέασε σε πολύ μικρή ηλικία και για πολλά χρόνια ήταν ο Χριστός. Κάθε άντρα που γνώριζα, κάθε δάσκαλο, ήθελα να τον συγκρίνω με τον Χριστό. Με τον άνθρωπο, δηλαδή, που έχει πνευματικές ηγετικές ικανότητες, μπορεί να πορευτεί μόνος του, μπορεί να αντισταθεί στο κατεστημένο – γιατί αυτό έκανε βασικά ο Χριστός, πήγε ενάντια στο εβραϊκό κατεστημένο σε μια περίοδο που ήταν κάτω από τη ρωμαϊκή κυριαρχία. Πάντα μου άρεσαν οι επιστήμονες, οι μικροβιολόγοι π.χ., άνθρωποι που κλείνονται στα εργαστήρια και προσφέρουν τον χρόνο τους για την εύρεση ενός καινούργιου φαρμάκου. Μου άρεσαν, δηλαδή, οι άνθρωποι που προσφέρουν στην κοινωνία και όχι οι ματαιόδοξοι, οι πολιτικοί, οι άνθρωποι του χρήματος, οι τραπεζίτες. Αυτοί δεν έχουν καμία θέση στη ζωή μου, ούτε στον κόσμο που διερευνώ. Ίσως τους χρησιμοποιήσω στις επόμενες ταινίες, για να εκθέσω τις ψυχώσεις τους. Γενικά, σημαντικοί για μένα είναι άνθρωποι που, ό,τι κάνουν, το κάνουν για το κοινωνικό σύνολο και όχι για τον εαυτό τους. Και μετά, οι μεγάλοι μουσικοσυνθέτες. Ένας συνθέτης μουσικής είναι για μένα το ύψιστο ταλέντο: Σοπέν, Μότσαρτ, Μπετόβεν, Τσαϊκόφσκι, Ραχμάνινοφ...

q Οι φίλοι μας είναι το υποκατάστατο της οικογένειας. Την οικογένεια την κληρονομείς, δεν τη διαλέγεις, κι όταν φεύγεις απ’ το σπίτι, οι φίλοι σου είναι η πρώτη σου επιλογή, κάτι που σε καθορίζει, γιατί το έχεις επιλέξει ο ίδιος. Τα τελευταία χρόνια δεν είχα και τόσο πολύ χρόνο για τους φίλους μου, γιατί εργαζόμουν πολύ και η φιλία θέλει χρόνο, ξέρω όμως ότι είναι εκεί και τους αγαπώ πολύ. Οι φίλοι είναι οι μυστικοί μας σύντροφοι, κάθε φιλία είναι μια μυστική συνωμοσία, συνωμοτούμε επειδή μας αρέσουν τα ίδια πράγματα.

q Είναι δύσκολο να δηλώνεις ότι είσαι μοναχικός, είμαι μοναχικός άνθρωπος όμως. Μου αρέσει ο χρόνος που δίνω στο τίποτα, μόνο να σκέπτομαι, γιατί η παρουσία ανθρώπων και η συμβίωση αυτό που κάνουν είναι να σου αφαιρούν τον χρόνο σκέψης. Συνέχεια πρέπει να συνδράμεις την κοινή ευδαιμονία δύο ανθρώπων. Η μοναχικότητα έχει γίνει πλέον η δεύτερη φύση μου, ο δεύτερος εαυτός μου. Κι έχω συμφιλιωθεί με αυτό πια, δεν παλεύω, βλέπω ότι από μόνη μου το αποζητώ. Ταυτόχρονα, είμαι και πάρα πολύ δοτική όταν είμαι με κάποιον άνθρωπο. Οι άνθρωποι μπερδεύουμε τους μοναχικούς με τους εγωιστές, ένας μοναχικός άνθρωπος δεν σημαίνει ότι είναι εγωκεντρικός. Θέλουν ησυχία οι καλλιτέχνες και απομόνωση, αλλιώς δεν μπορούν να δημιουργήσουν. Θέλεις τον δικό σου χωροχρόνο. Ίσως οι γυναίκες διαχειριζόμαστε καλύτερα τον χρόνο, οι άντρες είναι πολύ πιο απόλυτοι. Ο άντρας είναι πιο δύσκολο να διαχειριστεί τη μοναξιά, ίσως γιατί δεν είναι πλήρης. Μου είπε κάποτε ο Λουκάς Σαμαράς στη Νέα Υόρκη: «Εγώ, μετά τα 50 μου, δεν ξαναβγήκα από το σπίτι, δεν θέλω να έρχομαι σε επαφή με τους ανθρώπους». Το βρήκα συγκλονιστικό. Δεν έχω εναποθέσει ποτέ τον πολιτισμό μου σε καμία εξουσία, είναι πολύ προσωπικός και δεν αφήνω πια να παρεμβαίνουν άλλοι σε αυτόν. Γι’ αυτό και μου αρέσει η απομόνωση. Ομαδικά δεν βρίσκω γαλήνη. Δεν είναι ότι υπερτερώ, αλλά θέλω έναν απαραβίαστο πολιτιστικό χώρο τον οποίο να ελέγχω και στον οποίο να μπορώ να δημιουργώ.

q Η τέχνη είναι ένας παράλληλος κόσμος, είναι σαν να ζεις σε δύο διαστάσεις, στον πραγματικό κόσμο και σε έναν άλλον που κάνει τον σκοτεινό κόσμο λίγο καλύτερο. Ζεις παράλληλα σε μια ψευδαίσθηση. Και σίγουρα η τέχνη μπορεί να σε κάνει καλύτερο άνθρωπο. Μπορείς να συγχωρείς πιο εύκολα, γιατί η τέχνη συγχωρεί τα πάντα. Υπάρχει όμως και μια ζημιά, γιατί δεν σου αρέσει τίποτα συμβατικό μετά. Και σιγά-σιγά απομονώνεσαι. Δεν μπορείς να μιλάς με συμβατικούς ανθρώπους. Ανεβαίνεις πολύ ψηλά και δυσκολεύουν τα κριτήριά σου, ξεσηκώνεσαι πολύ πιο δύσκολα. Για να κινηθείς, πρέπει να σε παρακινεί κάτι εξαίσιο. Κι έχει δυσκολία αυτό. Γιατί όσο πιο πολλά γνωρίζεις, τόσο πιο δύσκολος είσαι.

q Αν μπορούσα να γυρίσω τον χρόνο πίσω, θα αφαιρούσα μία σχέση από τη ζωή μου παντελώς. Ήταν χαμένος χρόνος. Υπάρχουν εμπειρίες που πρέπει να τις ζήσεις γιατί και από το αρνητικό βγαίνει κάτι θετικό κι είναι πολύ ωραίο να μπορείς να διατηρείς μια φιλία, να σου αφήνουν οι άνθρωποι κάτι, μια γλυκιά ανάμνηση. Υπάρχουν και εμπειρίες, όμως, που θα ήταν καλύτερα να μην τις έχεις ζήσει. Το να διατηρείς φιλία με εμμονικά μυαλά είναι χαμένος χρόνος.

q Όσο μεγαλώνεις, γίνεσαι και πιο απλός, αλλά την απλότητα θέλω να τη βιώνω μόνη μου πάνω σε έναν βράχο, δεν έχω ανάγκη από περιτύλιγμα. Δεν μου αρέσουν οι μπουρζουά συζητήσεις, τις βαριέμαι πολύ. Αυτό που προσβάλλει την αισθητική μου είναι η παρέμβαση του μπετόν στα πιο ειδυλλιακά μέρη του κόσμου. Σε ονειρικές παραλίες να βλέπεις ένα σπίτι που εξυπηρετεί χαζοαστικές τάσεις. Η αισθητική και η ψυχική γαλήνη είναι ταυτόσημες έννοιες για μένα. Με ενοχλούν οι κακές σκέψεις, άτομα που μιλούν δυνατά, ένας κακός πολιτικός. Τα παιδιά που είναι στους δρόμους και ζητιανεύουν με προσβάλλουν ηθικά. Είναι πολυτέλεια να λέω ότι με ενοχλεί η αρχιτεκτονική όταν υπάρχει δίπλα μας τόση δυστυχία.

30 lifo – 30.3.17

ΆΝΤΖΕΛΑ ΙΣΜΑΉΛΟΥ

ψυχές ανθρώπων που δεν είχαν χαθεί αλλά είχαν αναδυθεί ξανά από το χώμα για να είναι μαζί μας. Πάντα τα έβλεπα όλα αλληγορικά και από πολύ μικρή ηλικία είχα τη δική μου θεατρική ομάδα, τον δάσκαλο, τον ιερέα, τον έμπορο, τον καλλιτέχνη – ήταν οι μόνιμοι στοιχειωμένοι σύντροφοί μου. Και γι’ αυτούς έγραφα. Η πρώτη μου επαφή με την τέχνη ήταν ο χορός και στον χορό προσποιείσαι ότι έχεις ισορροπία, ότι είσαι κύκνος και διάφορα άλλα. Αυτή, λοιπόν, η ταυτοπροσωπία με οδήγησε στο να ανοίξουν άλλα πράγματα στο μυαλό μου, έτσι άρχισα να γράφω ιστορίες. Παρ’ όλα αυτά, το πρώτο πράγμα που ήθελα να γίνω ήταν αρχαιολόγος, γιατί μου άρεσαν τα αρχαία και η Ιστορία. Την πρώτη φορά που πήγα στην Ακρόπολη, παιδί, χωρίς να ξέρω πολλά πράγματα για την Ιστορία, και μόνο το γεγονός ότι αυτοί οι κίονες είχαν φτιαχτεί από ανθρώπους που δεν υπάρχουν πια με μάγευε πάρα πολύ. Όπως και η σύνδεση του παρόντος με το παρελθόν. Ήθελα να μηδενίσω τον χρόνο, να γυρίσω πίσω, να μάθω, και ταυτόχρονα άρχισα να ονειρεύομαι πώς ζούσαν τότε. Άρχισα να θέλω να τα αποτυπώσω κάπου όλα αυτά κι έτσι μου μπήκε στο μυαλό η σκέψη της σκηνοθεσίας.

ΣΚΗΝΟΘΈΤΙΣ. ΓΕΝΝΉΘΗΚΕ ΚΑΙ ΖΕΙ ΣΤΟ ΚΈΝΤΡΟ ΤΗΣ ΑΘΉΝΑΣ. ΑΝΑΖΗΤΆ ΤΗ ΓΑΛΉΝΗ ΣΤΟΝ ΧΡΌΝΟ ΠΟΥ ΔΊΝΕΙ ΣΤΟ ΤΊΠΟΤΑ.

q Από παιδί αγαπούσα τα δέντρα, γι’ αυτό πηγαίνω συνέχεια στον Εθνικό Kήπο. Όταν ήμουν μικρή, πίστευα ότι ήταν

30.3.17 – lifo

31

q Μια ωραία εμφάνιση κάνει τα πράγματα πιο εύκολα. Το έχω ερευνήσει σε βάθος αυτό, γιατί η όψη σαγηνεύει τους ανθρώπους και πολλές φορές δεν σου αντιστέκεται κανείς. Μετά, όμως, έρχεται η επαναφορά στο ποιος πραγματικά είσαι. Σου ανοίγει μια πόρτα, αλλά μπορείς να φας και την πόρτα κατάμουτρα. Ένα ταλέντο κι ένα καλό μυαλό δεν τα μειώνει και δεν τα σταματάει τίποτα. Δεν έχω να αποδείξω τίποτα, δεν ανησυχώ γι’ αυτά τα πράγματα καθόλου, είναι η στάση ζωής μου αυτή.

q Ο πιο μεγάλος μου φόβος είναι μήπως πεθάνουν αυτοί που αγαπώ πριν από μένα. Αυτό δείχνει πόσο πολύ αγαπάμε τους ανθρώπους μας. Και μηδενίζεις το αυτοένστικτό σου. Δεν αντέχω αυτό τον πόνο. Με θυμώνει αλληγορικά το ότι από αυτήν τη γη μόνο νεκροί θα φύγουμε, είναι μια αντίστροφη μέτρηση που δεν τη θέλω, καλύτερα να ήμουνα πουλί να μην το σκέφτομαι, γιατί με έχει επηρεάσει πολύ στη ζωή μου αυτό, η απόδοση του θανάτου. Από το πρωί που ξυπνάς σκέφτεσαι το σώμα σου πού θα σε πάει, την πιθανή αρρώστια που θα έχεις. Σε απασχολεί αυτό το σώμα που φέρεις και ξέρεις ότι κάποτε θα πάψει να υπάρχει. Με κουράζει αυτό, και πνευματικά. Μικρή, πρέπει να ήμουν 6-7, ανέβηκα σε ένα μεγάλο κτίριο στη Νέα Υόρκη και περπατούσα στην άκρη. Δεν είχα αίσθηση του φόβου, ούτε του ύψους. Άλλη μορφή κινδύνου είναι να εμπιστεύεσαι ανθρώπους που δεν είναι γενναίοι στην ψυχή. Είναι ένα ρίσκο που έχω πάρει και συνεχίζω να παίρνω. Και αν δεν είναι γενναίοι, είναι γιατί δεν είναι ψυχικά γενναιόδωροι. Η ψυχική γενναιοδωρία ξεπερνάει πάρα πολλές φοβίες.

q Δεν πιστεύω στην τύχη. Πιστεύω ότι αν περνώντας κάτω από ένα κτίριο της Νέας Υόρκης μου έρθει ένας γερανός στο κεφάλι, θα είναι επειδή περνάω συχνά από κάτω, θα υπάρχει δηλαδή το στοιχείο της συχνότητας. Η άλλη τύχη, την οποία εμείς οι άνθρωποι παρερμηνεύουμε, αναλύουμε, φαντασιωνόμαστε, δεν πιστεύω ότι υπάρχει. Ίσως να υπάρχει στον τζόγο, αλλά επαγωγικά κάτι θετικό έρχεται όταν κυνηγάς τον στόχο σου. Δεν ζω την πλήρη ευδαιμονία του επαγγέλματός μου γιατί δεν φτιάχνω γλυκά, έχει δυσκολία αυτό που κάνω και πολύ προσωπικό κόστος. Σε ένα πιο αστικό επίπεδο, είμαι τυχερή που αγαπώ αυτό που επιδιώκω. Αλλά δεν έχω το ελιξίριο ούτε για τον έρωτα ούτε για την αγάπη στα χέρια μου. Το παλεύω. Και η ευτυχία μας δεν είναι μεμονωμένη. Ο αδερφός μου έχασε τη γυναίκα του στα 45 της, πριν από έναν χρόνο. Είναι περιορισμένη η ευτυχία και όλοι έχουμε περάσει μια τεράστια απώλεια. Κι η ζωή μετά από μια απώλεια δεν είναι ποτέ η ίδια. Με την κοπέλα αυτή γνωριζόμασταν από τα 15 μας και την είδα να λιώνει, οπότε και οι χαρές μου δεν είναι πια οι ίδιες.

Δύναμη μου δίνει να στέλνω ένα μήνυμα ελπίδας σε ανθρώπους που έχουν υποστεί οποιαδήποτε μορφή βίας. Να δίνω στους άλλους να καταλάβουν ότι δεν πρέπει να τους καθηλώνει κάποιος που τους λέει ότι δεν είναι αρκετά καλοί ή αρκετά ψηλοί, που τους υποδεικνύει συνέχεια ότι είναι λάθος, που δεν βρίσκει το θετικό τους σημείο.

ΟΙAΘΗΝΑΊΟΙ

ΆΝΤΖΕΛΑ ΙΣΜΑΉΛΟΥ

q Μου αρέσει να ακούω το πρωί τη μουσική που αγαπώ, η οποία καλύπτει τον θόρυβο της πόλης, μου αρέσει να βρίσκω χρόνο να τρέχω πίσω σε αναμνήσεις που με κρατούν στην αγνότητα των παιδικών χρόνων, μου αρέσει να τρώω μια συγκεκριμένη σαλάτα σε μια συγκεκριμένη ψαροταβέρνα στον Πειραιά, μου αρέσει να ονειρεύομαι το ωραιότερο ταξίδι που θα κάνω κι αυτό που μου αρέσει πιο πολύ απ’ όλα είναι να βρίσκω στις 24 ώρες μια ανέμελη ώρα που δεν είμαι τίποτα. Αυτό μου αρέσει πιο πολύ να κάνω, η ανέμελη ώρα του τίποτα.

q Δύναμη μου δίνουν τα μεγαλόπνοα σχέδιά μου, η επόμενη ταινία μου, η απόφασή μου να ασχοληθώ με φιλανθρωπικούς σκοπούς που έχουν ως αποδέκτη τον άνθρωπο και η συμμετοχή μου στη βελτίωση ενός κόσμου που είναι άδικος. Κάνω ό,τι μπορώ. Δύναμη μου δίνει να στέλνω ένα μήνυμα ελπίδας σε ανθρώπους που έχουν υποστεί οποιαδήποτε μορφή βίας. Να δίνω στους άλλους να καταλάβουν ότι δεν πρέπει να τους καθηλώνει κάποιος που τους λέει ότι δεν είναι αρκετά καλοί ή αρκετά ψηλοί, που τους υποδεικνύει συνέχεια ότι είναι λάθος, που δεν βρίσκει το θετικό τους σημείο.

q Όταν σε στριμώχνει κάποιος σε μια φυλακή, μπορείς και να μεγαλουργήσεις.

Έχουμε υποστεί όλοι οι άνθρωποι τρομερή καταπίεση. Πας το βράδυ στο έρμο το στρώμα και το μαξιλάρι σου, ένα κουφάρι άδειο. Αυτό που με ενδιαφέρει στην τέχνη είναι να μη σταματάει κανείς αυτή σου την ενέργεια, να μη σου κόβουν συνέχεια τα φτερά.

q Υπάρχει ευτυχία. Υπάρχει η ψευδαίσθηση ενός χωροχρόνου όπου όλα είναι τέλεια και ιδανικά. Αν μπορούσα να σκηνοθετήσω εικαστικά, θα έδειχνα έναν πίνακα που να απεικονίζει τι είναι για μένα ευτυχία. Μπορώ να τη βρω πάνω σε έναν βράχο, παρατηρώντας τα καβουράκια που πηγαινοέρχονται, τη βρίσκω σε πολύ αλληγορικά πράγματα, σε μια ωραία συζήτηση, σε μια καινούργια φιλία. Η ευτυχία δεν είναι ένα μόνιμο κυνηγητό.

q Δεν αλλάζει πολύ η ποιότητα αν ζεις με λίγα. Το να αγωνίζεσαι για τα βασικά και να μην τα έχεις είναι βασανιστικό, είναι τυραννικό, τα πολλά δεν χρειάζονται σίγουρα. Τα πιο πολλά από τα λίγα δεν χρειάζονται, είναι μια πλάνη. Αλλά στην Ελλάδα μιλάμε συνέχεια για την οικονομική μας κατάσταση. Επειδή μελετώ πολύ την Ιστορία, είμαστε συνέχεια σε ένα φρεάτιο πολύ βαθύ από το οποίο δεν μπορούμε να βγούμε. Είμαστε συνέχεια σε μια οικονομική καταστροφή. Και αυτό σίγουρα επηρεάζει και την πορεία και την ψυχολογία μας. Η γιαγιά μου, η οποία ήταν μια γυναίκα που μου μιλούσε συνέχεια για την Ιστορία, μου είπε ότι το 1950 η ελληνική επαρχία έμοιαζε με πόλη του 14ου αιώνα, όπως και όλη η ελληνική επαρχία. Λογικό δεν είναι να θέλει ο άλλος να έρθει κάπου όπου να έχει τουλάχιστον ιατρική περίθαλψη, ζεστό νερό, τουαλέτα; Πηγαίναμε εκδρομές με τους γονείς μου, γιατί του πατέρα μου του άρεσε πολύ να μας πηγαίνει στην εξοχή και στις τουαλέτες δεν υπήρχε χαρτί, υπήρχε εφημερίδα. Κι αυτό ήταν το 1975.

q Τη γαλήνη την καταφέρνεις αν δεν σπας. Βασικά από τον εαυτό σου δεν πρέπει να ζητάς πολλά, δεν πρέπει να αισθάνεσαι συνέχεια υποτιμημένος. Μόνοι μας υποτιμούμε τον εαυτό μας και θέλουμε περισσότερα. Με τον Μπέρναρντ Χιλ, τον Άγγλο ηθοποιό της ταινίας που παίζει τον συγγραφέα, σε κάποιο διάλειμμα ανοίξαμε μια μεγάλη συζήτηση για τη βασιλεία με αφορμή το καθεστώς στην Αγγλία και τον ρώτησα πώς αισθάνεται γι’ αυτό. «Δεν μου αρέσει καθόλου η βασιλεία», μου είπε, «γιατί με κάνει να αισθάνομαι κατώτερος. Και δεν θέλω τίποτα που να με κάνει να αισθάνομαι κατώτερος, γιατί αυτό είναι μια μορφή εξουσίας».

q Οι ήρωές μου δεν ήρθαν σε μια Πόλη βυθισμένη στη σιωπή συμβολικά για να αποδράσουν αλλά για να επανορθώσουν. Αυτή η τελευταία τους συνεύρεση θα πάρει άλλες διαστάσεις, θα είναι η μοναδική τους ευκαιρία. Τώρα ο χρόνος τούς καταδιώκει για να παραδώσουν τη σιωπή τους, να εξομολογηθούν. Αυτοί θα κλάψουν, θα αγαπήσουν, θα κάνουν την αυτοκριτική τους, θα αφήσουν τις σιωπές τους να σμίξουν με τον πόνο, μετατρέποντάς τον σε ελπίδα, σε αγάπη, σε φως. Η διαδρομή τους όλη, μια παρτιτούρα. Κανείς τους δεν ψελλίζει, ούτε υπονοεί, στέκονται με γενναιότητα μπροστά στη μοίρα τους, η αύρα του νησιού ανοίγει τις ψυχές τους και τους σπρώχνει μακριά από τις φοβίες και τους δισταγμούς τους. Η Πόλη της Σιωπής μοιάζει με ένα ήρεμο ηφαίστειο, σαν τις ζωές όλων μας, σε αυτό το σταυροδρόμι όπου οι ταξιδιώτες της έχουν την κρυφή ελπίδα ότι θα γίνουν άγγελοι.

32 lifo – 30.3.17

ΙNFO

Η Πολή της Σιωπής θα προβάλλεται από τις 6 Απριλίου στους κινηματογράφους από τη StraDa Films.

αν έχουμε παιδιά, αλλά να τα αφήνουμε να παίζουν όσο περισσότερο γίνεται στο ύπαιθρο, καθώς το παιχνίδι στη φύση τα φέρνει από νωρίς σε επαφή με τους αλλεργιογόνους παράγοντες, θωρακίζοντας τον οργανισμό τους. Όσο για τα κατοικίδια, αν είχατε μέχρι τώρα επιφυλάξεις, καιρός είναι να μάθετε πως τα παιδιά που μεγαλώνουν παρέα με ζωάκια έχουν τα χαμηλότερα ποσοστά εμφάνισης αλλεργιών τόσο στο αναπνευστικό σύστημα όσο και στο δέρμα.

απο την aλεξία σβώλου

AΦΙΕΡΩΜΑΥΓΕΙΑ

ΑΛΛΕΡΓΊΑ Ή ΚΡΥΟΛΌΓΗΜΑ; ΙΔΟΎ ΤΟ ΕΡΏΤΗΜΑ…

ΑΝΟΙΞΙΆΤΙΚΟΣ ΟΔΗΓΌΣ

ΓΙΑ ΤΗΝ ΥΓΕΊΑ ΜΑΣ

Παρότι θεωρούμε τον χειμώνα πιο επιβαρυντικό για την υγεία μας, καθώς το κρύο και η γρίπη μάς καταβάλλουν, και η άνοιξη φέρνει τα δικά της προβλήματα. Αλλεργίες και κρυολογήματα –αυτά τα δύο μάλιστα συχνά συγχέονται και μας μπερδεύουν– μας αναγκάζουν να αντιμετωπίζουμε την καθημερινότητα με μπουκωμένη μύτη, μάτια που τσούζουν και τρέχουν και απανωτά φταρνίσματα, ενώ θύμα των συμπτωμάτων πέφτει και ο ύπνος, που με τόση φαγούρα, φταρνίσματα, δύσπνοια και βήχα πάει περίπατο! Υπάρχουν, βέβαια, και τα χρόνια νοσήματα που δεν γνωρίζουν εποχές και συνεχίζουν την πορεία τους ανεπηρέαστα από τη βελτίωση των καιρικών συνθηκών. Για όλους αυτούς τους λόγους, αλλά και επειδή ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας έχει καθιερώσει να γιορτάζεται η 7η Απριλίου ως Παγκόσμια Ημέρα της Υγείας, καλό είναι να θυμόμαστε να προσέχουμε τον εαυτό μας και να κάνουμε κάθε χρόνο τέτοια εποχή μερικές επιβεβλημένες εξετάσεις. Όπως φοράμε στον καρπό μας τον «Μάρτη», το must ασπροκόκκινο βραχιολάκι, για να μη μας κάψει ο ανοιξιάτικος ήλιος, ας βάλουμε μια υπενθύμιση στην ατζέντα για να προγραμματίσουμε έναν προληπτικό έλεγχο και να υποδεχτούμε την πιο όμορφη εποχή του χρόνου όντας σε φόρμα!

Α

π’ όλα τα προβλήματα υγείας, οι αλλεργίες είναι συνώνυμο της άνοιξης και πρόσφατες έρευνες επιβεβαιώνουν ότι διαρκώς αυξάνεται η συχνότητα εμφάνισής τους, ειδικά στους πληθυσμούς των αστικών περιοχών. Επίσης, ολοένα περισσότερα παιδιά εμφανίζουν αλλεργίες, πρωτίστως στο αναπνευστικό σύστημα, αλλά και στο δέρμα και τα μάτια, και για το γεγονός αυτό ενοχοποιούνται η περιβαλλοντική ρύπανση και η ζωή στην πόλη, μακριά από την πανίδα και τη χλωρίδα της φύσης. Παράλληλα, υπάρχουν και οι τροφικές αλλεργίες και δυσανεξίες που βαίνουν αυξανόμενες, ειδικά στα πιτσιρίκια. Συγκεκριμένα, σχετικά με το βρογχικό άσθμα, που είναι ο μεγαλύτερος «βραχνάς» για τους μικρούς μας φίλους αλλά και τους ενηλίκους, τα στοιχεία που έχουν συγκεντρώσει από πληθώρα ερευνών η Ελληνική Πνευμονολογική Εταιρεία και η

Εταιρεία Κλινικής Ανοσολογίας και Αλλεργιολογίας φανερώνουν πως, παρότι πλήττει το 14% του ενήλικου πληθυσμού, στα παιδιά των πόλεων το ποσοστό του ανεβαίνει στο 26% ή και παραπάνω, δηλαδή αφορά τρία στα δέκα πιτσιρίκια. Για την εμφάνιση των αλλεργιών σε ποσοστό 80% ευθύνεται το γενετικό υπόβαθρο και ακολουθούν η έκθεση σε αλλεργιογόνους παράγοντες, όπως τα ακάρεα της οικιακής σκόνης, τα φυσικά αλλεργιογόνα, π.χ. η γύρη των δέντρων, και οι εξόχως ερεθιστικές ουσίες που περιέχονται σε πολλά και πανίσχυρα οικιακά καθαριστικά. Γι’ αυτό, άλλωστε, οι ειδικοί συμβουλεύουν να αερίζουμε τακτικά το σπίτι μας και να μη χρησιμοποιούμε καθαριστικά τύπου «παντοκαθαριστές» και «λιποδιαλύτες» που ισχυρίζονται ότι εξαφανίζουν όλη τη βρομιά με ένα ψέκασμα, γιατί αυτό το ψέκασμα είναι γεμάτο ισχυρά αλλεργιογόνα! Επίσης, δεν πρέπει να καπνίζουμε μέσα στο σπίτι, ειδικά

Η συμβουλή που μας δίνουν οι ειδικοί για να μεγαλώσουμε παιδιά απαλλαγμένα από αλλεργίες συνοψίζεται σε δύο φράσεις: «παίξε-λερώσου» και «μη γίνεσαι υστερικός με την καθαριότητα».

Τα κλασικά συμπτώματα των αλλεργιών του αναπνευστικού συστήματος (μπούκωμα, φτάρνισμα, μάτια που τσούζουν, κάψιμο στον λαιμό, δυσκολία στην αναπνοή) μπορεί να υποκρύπτουν και αλλεργική ρινίτιδα ή κρυολόγημα ή άλλη ίωση της εποχής. Γι’ αυτό, αν δείτε τα συμπτώματα να επιμένουν, επισκεφθείτε τον γιατρό, καθώς είναι πολύ δύσκολο να κάνετε μόνοι σας διάγνωση. Ειδικά για τα μάτια, που επιβαρύνονται από την ατμοσφαιρική ρύπανση, τη σκόνη, την αποπνικτική ατμόσφαιρα των εσωτερικών εργασιακών χώρων και την πολύωρη εργασία μπροστά στο κομπιούτερ, μια λύση για την ανακούφιση της φαγούρας και της ξηροφθαλμίας είναι να έχετε στην τσάντα σας «φυσικά δάκρυα» σε μονοδόσεις. Οι ειδικοί της Ελληνικής Ομοσπονδίας των Οφθαλμολογικών Εταιρειών θυμίζουν σε όλους όσοι δουλεύουν με τις ώρες μπροστά στον ηλεκτρονικό υπολογιστή να κάνουν 5λεπτά με 10λεπτά διαλείμματα για κάθε 50 λεπτά «κοντινής» εργασίας (έτσι αποκαλείται η εργασία στο κομπιούτερ). Στα διαλείμματα αυτά πρέπει να εστιάζουμε το βλέμμα μας κάπου μακριά, ακόμα καλύτερα να βγαίνουμε από το γραφείο και να ξεμουδιάζουμε σε ανοιχτό χώρο, κοιτώντας έξω στο περιβάλλον και βλεφαρίζοντας (δηλαδή ανοιγοκλείνοντας τα μάτια μας) όσο περισσότερο μπορούμε. Κι αυτό γιατί, καταρχάς, το βλεφάρισμα είναι ο φυσικός λιπαντής του ματιού και η μακρινή όραση ξεκουράζει το βλέμμα. Επίσης, επειδή η οθόνη του υπολογιστή είναι συνήθως δίχρωμη (μαύρο-άσπρο), όταν γράφουμε, μας κάνει καλό να γεμίζουμε το οπτικό μας πεδίο με όλα τα χρώματα της φύσης.

ΕΠΤΆ (ΚΑΙ ΠΕΡΙΣΣΌΤΕΡΑ) ΧΡΌΝΙΑ ΦΑΓΟΎΡΑ… Μαζί με το άσθμα, και σε στενή συνάρτηση με αυτό, καλπάζει και η πιο συχνή αλλεργία του δέρματος, το έκζεμα (ή ατοπική δερματίτιδα στην επιστημονική ορολογία) που ταλαιπωρεί ένα στα τέσσερα ελληνόπουλα. Η φαγούρα του εκζέματος έχει μεγαλύτερες προεκτάσεις από αυτές που φανταζόμαστε, καθώς έχει αρνητικό αντίκτυπο ακόμα και στην απόδοση των μαθητών στο σχολείο. Συγκεκριμένα, πρόσφατα ευρήματα φανερώνουν ότι το 50% των παιδιών που πάσχουν από ατοπική δερματίτιδα υποφέρει από κακή διάθεση, ενώ η σχολική απόδοσή τους επηρεάζεται στο 60%, καθώς διαταράσσεται ο ύπνος τους. Επιπλέον, τέσσερα στα δέκα παιδιά υφίστανται σχολικό εκφοβισμό λόγω των εμφανών βλαβών της νόσου στο πρόσωπό τους. Τα συμπτώματα περιλαμβάνουν έντονο κνησμό (φαγούρα), ξηρότητα του δέρματος και κοκκινίλες. Στα παιδιά η ατοπική δερματίτιδα συνδέεται με το παιδικό άσθμα και την αλλεργική ρινίτιδα και οι ειδικοί συμβουλεύουν τους γονείς να μη γίνονται υστερικοί με την καθαριότητα των βλασταριών τους, γιατί το συχνό πλύσιμο με σαπούνι την επιδεινώνει. Προστατευτικά δρα ο θηλασμός, καθώς οχυρώνει τον οργανισμό έναντι των αλλεργιών, ενώ το junk food έχει ενοχοποιηθεί για την πρόκληση (και) δερματικών αλλεργιών!

30.3.17 – lifo

33

AΦΙΕΡΩΜΑΥΓΕΊΑ απο την aλεξία σβώλου

Μετά από μια μακρά περίοδο ανομβρίας, τα success stories στην ογκολογία μάς βομβαρδίζουν σαν μια δυνατή αναζωογονητική βροχή. Δεκάξι χρόνια μετά το θρυλικό εξώφυλλο των «Times» της Νέας Υόρκης, τον Μάιο του 2001, που παρουσίαζε τότε τα πρώτα στοχευμένα φάρμακα (σε χάπι) για τον καρκίνο σαν χρυσές σφαίρες με τον εύγλωττο τίτλο «Υπάρχει νέο πυροβολικό στον πόλεμο με τον καρκίνο. Κι αυτές είναι οι σφαίρες του», πολλά έχουν αλλάξει. Και η ίαση πολλών νεοπλασματικών νοσημάτων δεν αποτελεί πια άπιαστο όνειρο των ασθενών και των ερευνητών. Είναι πλέον εφικτή!

Α

π’ όλα τα σοβαρά νοσήματα, ο καρκίνος έχει το μεγαλύτερο ειδικό βάρος, γιατί το χαστούκι της διάγνωσης συνοδεύεται από τον άμεσο φόβο του επικείμενου θανάτου. Ειδικά στον καρκίνο του μαστού, που είναι ο πιο διαδεδομένος στις γυναίκες –και στην Ελλάδα, με 5.000 νέα περιστατικά ετησίως–, η πρώτη σκέψη που περνά από το μυαλό της ασθενούς, μόλις μάθει το σοκαριστικό νέο από τον γιατρό της, είναι «Πόσο θα ζήσω; Τι θα απογίνει η οικογένειά μου» και η δεύτερη «Τι είδους ζωή θα έχω; Θα πονάω;». Μέχρι πρόσφατα οι ερωτήσεις αυτές δεν είχαν ευχάριστες απαντήσεις. Και το πλήγμα για την οικογένεια ήταν βαρύ, καθώς, όπως έχει πολλάκις πει ο πρόεδρος της Ελληνικής Αντικαρκινικής Εταιρείας, κ. Ευάγγελος Φιλόπουλος, όταν μια γυναίκα, σύζυγος και μητέρα νοσεί από καρκίνο, υποφέρει μαζί της όλη η οικογένεια. Αυτά όμως γίνονταν… χθες. Σήμερα, το βιβλίο της Ιατρικής γυρίζει σελίδα, χαρίζοντας αισιοδοξία σε εκατομμύρια ασθενείς παγκοσμίως και αποδεικνύοντας πως τελικά τίποτα δεν είναι ακατόρθωτο. Χάρη στις νέες στοχευμένες θεραπείες και στο αληθινά βαρύ πυροβολικό της επιστήμης, την ανοσο-ογκολογία, αρκετές μορφές καρκίνου που φάνταζαν μέχρι πρόσφατα ανίκητες είναι πλέον θεραπεύσιμες. Ο καρκίνος του μαστού, η χρόνια μυελογενής λευχαιμία, το μελάνωμα, αποτελούν μερικά μόνο παραδείγματα νεοπλασματικών νοσημάτων για τα οποία το προσδόκιμο επιβίωσης ξεπερνά πλέον τη δεκαετία. «Αυτό για την ογκολογία ισοδυναμεί με ίαση» λένε οι ειδικοί της Εταιρείας Ογκολόγων Παθολόγων Ελλάδας. Ακόμα και στον μεταστατικό καρκίνο του μαστού και στο μεταστατικό μελάνωμα, μια μεγάλη ομάδα ασθενών φτάνει την 7ετία ή και την ξεπερνά, γεγονός που αποτελεί απίστευτο επίτευγμα. Όπως λέει χαρακτηριστικά ο καθηγητής Ογκολογίας-Παθολογίας του νοσοκομείου «Η Σωτηρία», κ. Κωνσταντίνος Συρίγος, τη δεκαετία του 1980 τους ογκολόγους που ασχολούνταν με τον καρκίνο του πνεύμονα στο Πανεπιστήμιο Γέιλ των ΗΠΑ οι άλλοι γιατροί τους αποκαλούσαν «Dr. Death», καθώς οι καρκινοπαθείς πέθαιναν μέσα σε τέσσερις μήνες. Κι από κει φτάσαμε σήμερα στους ανοσοθεραπευτικούς παράγοντες που σταματούν την ικανότητα του πανέξυπνου καρκινικού κυττάρου να ξεγελά το ανοσοποιητικό σύστημα. Τότε ενεργοποιούνται οι μηχανισμοί

34 lifo – 30.3.17

ΈΝΑ ΒΉΜΑ ΠΙΟ ΚΟΝΤΆ ΣΤΗΝ ΊΑΣΗ ΤΟΥ

ΚΑΡΚΊΝΟΥ του ανοσοποιητικού και εξαπολύουν επίθεση ενάντια στα καρκινικά κύτταρα μονάχα, αφήνοντας αλώβητους τους υγιείς ιστούς του σώματος.

ΠΕΡΙΣΣΌΤΕΡΟΙ ΚΑΡΚΊΝΟΙ ΤΟΥ ΜΑΣΤΟΎ, ΑΛΛΆ ΛΙΓΌΤΕΡΟΙ ΘΆΝΑΤΟΙ Φυσικά, σε όλες τις ωραίες ιστορίες υπάρχει ένα «αγκάθι». Εδώ το αγκάθι είναι το υπέρογκο κόστος των νέων αυτών φαρμάκων και το γεγονός πως αποδεικνύονται αποτελεσματικά μόνο στο 25% των ασθενών. Έτσι, από το εξώφυλλο των «Times» της Νέας Υόρκης το 2001 με τις… χρυσές σφαίρες φτάσαμε στο πολύ πιο πρόσφατο τεύχος του Απριλίου του 2016, με τον επίσης εύγλωττο τίτλο: «Μια διεισδυτική ματιά στις βίαια εκλεκτικές και υπέρογκα δαπανηρές, αλλά σωτήριες έρευνες της ανοσοθεραπείας», με υπότιτλο: «Πώς θα σας φαινό-

ταν αν μπορούσε το ανοσοποιητικό σας σύστημα να εκπαιδευτεί ώστε να σκοτώνει τον καρκίνο;». Το μήνυμα του εξωφύλλου του πιο πολυδιαβασμένου περιοδικού στον κόσμο είναι σαφές. Λύσεις υπάρχουν, αλλά είναι πανάκριβες. Κι έτσι, παρότι τα περιστατικά καρκίνου παγκοσμίως πληθαίνουν –ειδικά ο καρκίνος του μαστού και του πνεύμονα που αποτελούν την κορυφή του παγόβουνου–, χάρη στην πρόοδο της Ιατρικής η θνησιμότητα μειώνεται. Για παράδειγμα, στην Ευρώπη καταγράφονται περισσότερα από 525.000 νέα περιστατικά καρκίνου του μαστού ετησίως, αλλά οι ασθενείς γίνονται καλά ή έστω ζουν περισσότερο μέχρι η νόσος να υποτροπιάσει, με συνέπεια η θνησιμότητα να έχει μειωθεί κατά 30%. Ειδικά για τον καρκίνο του μαστού, εκτός από τα περίφημα ογκογονίδια BrCa 1 και BrCa 2, ενοχοποιούνται πολλοί περιβαλλοντικοί λόγοι και συνήθειες ζωής, όπως η καθυστέρηση στην τεκνοποίηση

και το γεγονός ότι οι γυναίκες δεν θηλάζουν πια τα παιδιά τους, αλλά και η διατροφή. Επίσης, ενοχοποιείται το κάπνισμα, που ως παράγοντας κινδύνου εμπλέκεται σε όλες τις μορφές καρκίνου, και η παχυσαρκία, η οποία προσφάτως αποδείχτηκε ισχυρά καρκινογόνος σε πληθώρα ερευνών.

ΥΠΆΡΧΕΙ ΚΑΙ Ο ΚΑΡΚΊΝΟΣ ΤΗΣ ΠΑΙΔΙΚΉΣ ΗΛΙΚΊΑΣ Πέραν των νεοπλασματικών ασθενειών στους ενήλικες, υπάρχει και ο καρκίνος της παιδικής ηλικίας, ο οποίος, αν και σπάνιος, αποτελεί μια πραγματικότητα. Στην Ελλάδα κάθε χρόνο καταγράφονται 300 περίπου νέα περιστατικά παιδικού καρκίνου, με τα τέσσερα στα πέντε παιδιά να γίνονται καλά. Στην Ευρωπαϊκή Ένωση, κάθε χρόνο 35.000 παιδιά και έφηβοι νοσούν από καρκίνο και συνολικά εκτιμάται ότι σε κάθε 600 γεννήσεις ένα παιδί θα νοσήσει από νεοπλασματικό νόσημα πριν κλείσει τα είκοσί του χρόνια. Η πρόοδος που έχει συντελεστεί τα τελευταία χρόνια στην οξεία λεμφοβλαστική λευχαιμία αποτελεί τον θρίαμβο της Ιατρικής, καθώς οι ασθενείς γίνονται πλέον καλά στο 90% των περιστατικών! Στον ευαίσθητο τομέα του παιδικού καρκίνου, τεράστιο είναι το έργο που έχει επιτελέσει ο Σύλλογος «Φλόγα», ο οποίος δημιουργήθηκε από γονείς ασθενών. Η «Φλόγα», με την υπηρεσία της κατ’ οίκον νοσηλείας που προσφέρει τα τελευταία επτά χρόνια στο λεκανοπέδιο της Αττικής, έχει συμβάλει στο να γίνουν περισσότερες από 20.000 επισκέψεις στα σπίτια των παιδιών με καρκίνο για εξετάσεις και απλές ιατρικές πράξεις. Αυτό έχει ως συνέπεια να μειωθεί κατά 35% η μεταφορά των πασχόντων στο νοσοκομείο και μαζί να ελαχιστοποιηθεί η ταλαιπωρία όλης της οικογένειας. Επίσης, στον ξενώνα της «Φλόγας» φιλοξενούνται δωρεάν 43 παιδιά και οι οικογένειές τους απ’ όλη την επικράτεια, που έρχονται στην Αθήνα για να υποβληθούν σε θεραπεία στα δύο παιδιατρικά ογκολογικά νοσοκομεία της Αττικής. Το μήνυμα που στέλνει η πρόεδρος της «Φλόγας» Μαρία Τρυφωνίδου είναι πως τα παιδιά πρέπει να θεραπεύονται στην Ελλάδα, καθώς οι νοσηλείες είναι μακροχρόνιες και η οικογένεια πρέπει να μένει δεμένη, σαν μια γροθιά, στη διάρκειας αυτής της δοκιμασίας.

30.3.17 – lifo

35

AΦΙΕΡΩΜΑΥΓΕΊΑ απο την aλεξία σβώλου

Σ

ε έναν κόσμο όπου ο αριθμός των ασθενών με χρόνια νοσήματα διαρκώς αυξάνονται (απολύτως λογικό, αφού ζούμε περισσότερο…), ο σακχαρώδης διαβήτης δικαιώνει τον χαρακτηρισμό που του έχουν αποδώσει οι επιστήμονες, αποκαλώντας τον «παγκόσμια επιδημία του αιώνα μας». Άλλωστε, η εμφάνισή του είναι στενά συνδεδεμένη με μια άλλη νόσο –και φαινόμενο– των καιρών, την παχυσαρκία, στην οποία δυστυχώς η πατρίδα μας έχει κατακτήσει πανευρωπαϊκή πρωτιά, με το 35% του πληθυσμού να είναι υπέρβαροι και το 11% παχύσαρκοι (τα στοιχεία, αλίμονο, αφορούν όχι μόνο τους ενήλικες αλλά και τα παιδιά). Ας δούμε λίγο πιο προσεκτικά τι ακριβώς είναι ο διαβήτης, πόσο μας αφορά και ποιες είναι οι συνέπειές του στην υγεία μας – γιατί κανείς δεν πεθαίνει από διαβήτη αλλά από τις επιπλοκές του. Σύμφωνα με έρευνες της Ελληνικής Διαβητολογικής Εταιρείας, στην Ελλάδα το 10% του πληθυσμού, δηλαδή ένας στους δέκα Έλληνες, πάσχει από διαβήτη. Οι μισοί περίπου ασθενείς δεν το γνωρίζουν και το ανακαλύπτουν με τουλάχιστον 10 χρόνια καθυστέρηση, τυχαία, από κάποια επιπλοκή, η οποία τους στέλνει υποχρεωτικά στον γιατρό. Αυτή η καθυστέρηση, βέβαια, έχει μεγάλο κόστος για την υγεία, καθώς, μέσα σε αυτήν τη δεκαετία, προχωρούν οι αγγειακές βλάβες που προκαλεί το υψηλό σάκχαρο. Στο σημείο αυτό πρέπει να πούμε ότι ο διαβήτης οφείλεται στη μη φυσιολογική αύξηση του σακχάρου στο αίμα. Υπάρχουν δύο μορφές, ο διαβήτης τύπου 1, που εμφανίζεται στη βρεφική ή στην παιδική ηλικία, οφείλεται σε ελαττωματικό γονίδιο και απαιτεί θεραπεία με ινσουλίνη διά βίου, και ο διαβήτης τύπου 2 (των ενηλίκων, που παλαιότερα λεγόταν και διαβήτης των παππούδων), που οφείλεται στην «κακή» διατροφή, στα περιττά κιλά και στην έλλειψη σωματικής άσκησης. Σύμφωνα με τα νεότερα ευρήματα, και στις δύο μορφές διαβήτη τα περιστατικά αυξάνονται ανησυχητικά, ειδικά στον διαβήτη των ενηλίκων, όπου η νόσος φλερτάρει πλέον ακόμα και με εφήβους και παιδιά, ενώ κάποτε έπληττε ανθρώπους μετά την ηλικία των 50 ετών. Και ο διαβήτης τύπου 1 αυξάνεται κατά 3% κάθε χρόνο στα παιδιά και στους εφήβους, γεγονός που οφείλεται σε περιβαλλοντικά αίτια. Μια αιτιολογία είναι η «θεωρία της υγιεινής», δηλαδή η αποστειρωμένη ζωή, μακριά από τη φύση.

ΕΊΝΑΙ ΣΤΟ ΧΈΡΙ ΜΑΣ

ΝΑ ΠΡΟΛΆΒΟΥΜΕ

ΤΟΝ ΔΙΑΒΉΤΗ Μπορεί ο αριθμός των ατόμων που πάσχουν από σακχαρώδη διαβήτη να αυξάνεται ανησυχητικά στην Ελλάδα και παγκοσμίως, αλλά το να προστατευτούμε από την «επιδημία του αιώνα» παραμένει μια απλή, καθημερινή υπόθεση: αρκεί να τρεφόμαστε σωστά και να περπατάμε μία ώρα καθημερινά.

Ο ΒΡΑΧΝΆΣ ΤΩΝ ΕΠΙΠΛΟΚΏΝ

Η κυριότερη επιπλοκή του διαβήτη είναι ότι καταστρέφει τα μικρά και μεγάλα αγγεία, με συνέπεια να προκαλεί με την πάροδο των ετών καρδιοπάθεια. Ενδεικτικά, οι διαβητικοί διατρέχουν τον κίνδυνο να πάθουν έμφραγμα του μυοκαρδίου εξίσου με τους μη διαβητικούς που είναι μεγαλύτεροι κατά 15 χρόνια, δηλαδή ο διαβήτης γερνάει πρόωρα την καρδιά. Οι άλλες σοβαρές επιπλοκές του διαβήτη χτυπούν τα μάτια και τα νεφρά. Οι διαταραχές της όρασης είναι συχνά ο τρόπος με τον οποίο ανακαλύπτουν οι διαβητικοί ότι έχουν υψηλό σάκχαρο, ενώ η έτερη παρενέργεια, η διαβητική νεφροπάθεια, αποτελεί μεγάλο βάσανο, καθώς στέλνει τους ασθενείς στην ταλαιπωρία της αιμοκάθαρσης. Σε πρόσφατη μελέτη, μάλιστα, την οποία παρουσίασε η Ελληνική Νεφρολογική Εταιρεία, ο διαβήτης αποτελεί πρώτη αιτία εξέλιξης της χρόνιας νεφρικής νόσου σε νεφρική ανεπάρκεια και κατάληξης των ασθενών σε Μονάδα Αιμοκάθαρσης. Συγκεκριμένα, το 50% των διαβητικών ασθενών καταλήγει με νεφρική ανεπάρκεια τελικού σταδίου, με την παχυσαρκία και το μεταβολικό σύνδρομο να αυξάνουν κατά 83% τον κίνδυνο χρόνιας νεφρικής νόσου.

Η ΑΙΣΙΌΔΟΞΗ ΝΌΤΑ

Αν όμως μέχρι εδώ τα στοιχεία ήταν δυσοίωνα, υπάρχει και η αισιόδοξη πλευρά, που δείχνει ότι ο διαβήτης και οι επιπλοκές του μπορούν να προληφθούν. Έτσι, μια πολύ «φρέσκια» μελέτη από τη Φινλανδία έδειξε ότι η μείωση του βάρους των υπέρβαρων και παχύσαρκων ατόμων κατά 40% μειώνει τον διαβήτη σε ποσοστό 58% και απομακρύνει τον κίνδυνο νεφρικής ανεπάρκειας και αιμοκάθαρσης, αλλά και τον κίνδυνο καρδιοπάθειας. Μαζί με την απώλεια του περιττού βάρους, οι ειδικοί συστήνουν μία ώρα ήπια σωματική δραστηριότητα για την πρόληψη του διαβήτη. Το περπάτημα είναι εξαιρετική άσκηση, αρκεί να γίνεται με tempo, σε ρυθμό παρέλασης και όχι πολύ αργά.

36 lifo – 30.3.17

TIPS Τα άτομα που πάσχουν από νοσογόνο παχυσαρκία, έχουν δηλαδή Δείκτη Μάζας Σώματος άνω του 40 (με ανώτατη φυσιολογική τιμή το 24), δεν μπορούν να αδυνατίσουν με δίαιτα. Στις περιπτώσεις αυτές συστήνεται η απομάκρυνση του περιττού βάρους με χειρουργική επέμβαση (βαριατρικής). Όλα τα άτομα άνω των 40 ετών οφείλουν να μετρούν κάθε χρόνο το σάκχαρό τους. Στο πλαίσιο του ετήσιου τσεκ-απ καλό είναι να γίνεται γενική ανάλυση αίματος και ούρων και μέτρηση κρεατινίνης ορού που δείχνει αμέσως αν υπάρχει νεφρική δυσλειτουργία. Επίσης, πρέπει να κάνουμε ετησίως οφθαλμολογικό τσεκ-απ, από τη σχολική ηλικία. Στην υπηρεσία των διαβητικών ασθενών υπάρχει πλέον και ένα πρωτοποριακό application για tablets και smartphones που δημιουργήθηκε από την Ελληνική Διαβητολογική Εταιρεία και προσφέρεται δωρεάν ως ο προσωπικός e-σύμβουλος των χρηστών.

30.3.17 – lifo

37

AΦΙΕΡΩΜΑΥΓΕΊΑ απο την aλεξία σβώλου

«Κλειδί» το οξειδωτικό στρες στην εξέλιξη της πολλαπλής σκλήρυνσης Είναι η ασθένεια που χτυπά τους νέους και τις νέες και που στο άκουσμα της διάγνωσης ο ασθενής νιώθει να του κόβονται τα πόδια. Η πολλαπλή σκλήρυνση είχε μέχρι πρόσφατα βαρύ αντίκτυπο στην υγεία, στην ψυχολογία και στην κοινωνικότητα των πασχόντων. Σήμερα, ωστόσο, χάρη στην ανάπτυξη νέων θεραπειών και στην καλύτερη γνώση των μηχανισμών που εμπλέκονται στην εξέλιξή της, δεν χρειάζεται πια να προκαλεί φόβο. Του Δημήτρη Παπαδόπουλου ΝευρολόγουΝευροανοσολόγου, διευθυντή του Νευρολογικού Τμήματος στο Ιατρικό Κέντρο Π. Φαλήρου

Ας ξεκινήσουμε, μαθαίνοντας περισσότερα για την ασθένεια που μας τρομάζει. Η πολλαπλή σκλήρυνση είναι ένα χρόνιο αυτοάνοσο νόσημα το οποίο προσβάλλει τον εγκέφαλο και τον νωτιαίο μυελό των πασχόντων και αποτελεί τη συχνότερη αιτία αναπηρίας σε νέους ανθρώπους στον ανεπτυγμένο κόσμο. Εκτιμάται ότι 2,5 εκατομμύρια άνθρωποι παγκοσμίως έχουν πολλαπλή σκλήρυνση και πως οι ασθενείς στην Ελλάδα ανέρχονται περίπου σε 12.000 ανθρώπους. Η νόσος χαρακτηρίζεται από την εμφάνιση φλεγμονωδών βλαβών (οι λεγόμενες πλάκες) στο κεντρικό νευρικό σύστημα που απεικονίζονται στην εξέταση της μαγνητικής τομογραφίας και εκδηλώνονται κλινικά με συμπτώματα όπως θάμβος στην όραση, επίμονα μουδιάσματα, διπλωπία, αστάθεια βάδισης. Η εκδήλωση της νόσου ακολουθεί μια πορεία περιοδικών εξάρσεων, οι οποίες συνοδεύονται από υφέσεις, ενώ προοδευτικά στους περισσότερους ασθενείς αθροίζεται αναπηρία. Φαίνεται ότι δύο διεργασίες κυριαρχούν στην παθοφυσιολογία της πολλαπλής σκλήρυνσης. Καταρχάς, έχουμε τη φλεγμονώδη διεργασία, η οποία χαρακτηρίζεται από την επίθεση του ανοσοποιητικού συστήματος κατά της μυελίνης, μια ουσίας που περιβάλλει τις νευρικές ίνες του κεντρικού νευρικού συστήματος και παίζει σημαντικό ρόλο στη διαβίβαση των νευρικών ερεθισμάτων. Επίσης, πραγματοποιείται και η νευροεκφυλιστική διεργασία, κατά την οποία έχουμε σταδιακή απώλεια νευρικών κυττάρων και νευρικών ινών, γεγονός που οδηγεί σε προοδευτική συσσώρευση αναπηρίας. ΟΙ ΟΞΕΙΔΩΤΙΚΟΊ ΠΑΡΆΓΟΝΤΕΣ ΣΤΟ ΣΤΌΧΑΣΤΡΟ ΤΗΣ ΘΕΡΑΠΕΊΑΣ Θεραπευτικός στόχος στην πολλαπλή σκλήρυνση είναι αφενός η μείωση της φλεγμονής, που συνέπειά της είναι η μείωση των κλινικών συμπτωμάτων της νόσου, αφετέρου η διατήρηση και η λειτουργικότητα των νευρικών κυττάρων (νευροπροστασία), καθώς αυτό εξασφαλίζει τη μακροχρόνια διατήρηση της κινητικής και νοητικής λειτουργικότητας των ασθενών. Γνωρίζουμε ήδη ότι μεγάλος αριθμός οξειδωτικών παραγόντων παράγεται ως αποτέλεσμα του φυσιολογικού κυτταρικού μεταβολισμού. Ωστόσο, υπό παθολογικές συνθήκες, όπως η περίπτωση της πολλαπλής σκλήρυνσης αλλά και άλλων νευρολογικών παθήσεων, διαθέτουμε πολλαπλές ενδείξεις υπερπαραγωγής των οξειδωτικών παραγόντων. Τα κύτταρα του οργανισμού, βέβαια, διαθέτουν ρυθμιστικούς μηχανισμούς για την αντιμετώπιση των οξειδωτικών παραγόντων. Ένας τέτοιος μηχανισμός είναι το μονοπάτι του μεταγραφικού παράγοντα Nrf2. Σε συνθήκες οξειδωτικού στρες, o παράγοντας Nrf2 προάγει την έκφραση πολλαπλών γονιδίων, τα οποία κωδικοποιούν πρωτεΐνες με αντιφλεγμονώδεις και αντιοξειδωτικούς ρόλους με σκοπό την εξουδετέρωση των οξειδωτικών παραγόντων και την προστασία των κυττάρων. Όταν η ενδογενής ικανότητα του οργανισμού να εξουδετερώνει τους οξειδωτικούς παράγοντες υπερνικάται από την αυξημένη παραγωγή οξειδωτικών παραγόντων, τότε μιλάμε για… επέλαση οξειδωτικού στρες, το οποίο έχει ισχυρά επιβαρυντικό ρόλο στις φλεγμονώδεις και νευροεκφυλιστικές διεργασίες της πολλαπλής σκλήρυνσης. Μια νέα θεραπεία για την πολλαπλή σκλήρυνση, ο φουμαρικός διμεθυλεστέρας, έχει έναν καινοτόμο τρόπο δράσης, καθώς οδηγεί στην απελευθέρωση του παράγοντα Nrf2 και επάγει τους αντιοξειδωτικούς κυτταρικούς μηχανισμούς με τελικό αποτέλεσμα τη μείωση της φλεγμονής και την προστασία των νευρικών κυττάρων από το οξειδωτικό στρες. Αυτός ο «έξυπνος» μηχανισμός δράσης φαίνεται από τις κλινικές μελέτες ότι βοηθά τους ασθενείς με υποτροπιάζουσα πολλαπλή σκλήρυνση, καθώς μειώνει εντυπωσιακά τις υποτροπές, ενώ καθυστερεί σημαντικά την εξέλιξη της αναπηρίας. Σε μελέτη διάρκειας 7 ετών, ποσοστό άνω του 85% των ασθενών που έλαβαν ως πρώτη αγωγή τον φουμαρικό διμεθυλεστέρα δεν είχε καμία εξέλιξη στην αναπηρία του. Επιπρόσθετα, έχει καλά μελετημένο προφίλ ασφάλειας με κατά κανόνα ήπιες και διαχειρίσιμες ανεπιθύμητες ενέργειες, που σε μεγάλο βαθμό είναι προβλέψιμες. Κι επειδή πρόκειται για μια θεραπεία σε χάπι, συμβάλλει στη βελτίωση της καθημερινότητας των ασθενών.

38 lifo – 30.3.17

Ένα κέντρο με τις πιο εξελιγμένες θεραπείες για την πολλαπλή σκλήρυνση, τη «νόσο με τα χίλια πρόσωπα» Οι νευρολογικές παθήσεις δεν γνωρίζουν ηλικιακά όρια και πλήττουν ανθρώπους κάθε ηλικίας, αφήνοντας βαρύ κοινωνικό και ψυχολογικό αντίκτυπο, καθώς η έλλειψη θεραπείας οδηγεί τους ασθενείς σε αναπηρίες και κοινωνική απομόνωση. Πρόκειται για χρόνια νοσήματα που εξελίσσονται αργά ή πιο επιθετικά, προκαλώντας συσσωρευτικές εκφυλιστικές βλάβες που οδηγούν σε πλήρη σωματική και νοητική «αποδιοργάνωση». Η σωστή αντιμετώπισή τους σε ένα εξειδικευμένο κέντρο, όπου διατίθενται όλα τα θεραπευτικά «όπλα» από την αφρόκρεμα των επαγγελματιών Υγείας, αποτελεί εχέγγυο πως οι ασθενείς θα διατηρήσουν τη λειτουργικότητά τους και δεν θα κινδυνέψουν να βρεθούν στο περιθώριο της ζωής, είτε είναι νέοι είτε μεσήλικες, καθώς όλοι έχουν δικαίωμα να μένουν μάχιμοι μέχρι και τα τελευταία «-ήντα». Η πιο γνωστή νευρολογική πάθηση που οφείλεται σε αυτοάνοσα αίτια και εξελίσσεται σε «επιδημία» των νέων είναι η πολλαπλή σκλήρυνση –γνωστή και ως σκλήρυνση κατά πλάκας–, από την οποία εκτιμάται ότι νοσούν περισσότερα από 12.000 άτομα στη χώρα μας. Πανευρωπαϊκά υπάρχουν περισσότερα από 2 εκατομμύρια ασθενείς με πολλαπλή σκλήρυνση, μια ασθένεια που έχει «αδυναμία» στις γυναίκες, όπως άλλωστε και πολλά από τα γνωστά αυτοάνοσα νοσήματα. Ακόμα και σήμερα η διάγνωση της πολλαπλής σκλήρυνσης συνοδεύεται από τον φόβο της αναπηρίας, παρότι τα καινοτόμα φάρμακα μπορούν να «φρενάρουν» την εξέλιξη της νόσου. Σήμερα είναι αλήθεια ότι χάρη στην αλματώδη πρόοδο της ιατρικής και στην ανάπτυξη νέων φαρμάκων με καινοτόμους μηχανισμούς δράσης η πολλαπλή σκλήρυνση μπορεί να ελεγχθεί με την κατάλληλη αγωγή, έτσι ώστε οι ασθενείς να συνεχίσουν να είναι λειτουργικοί. Οι ειδικοί συνηθίζουν να αποκαλούν την πολλαπλή σκλήρυνση «νόσο με τα χίλια πρόσωπα» ή «νόσο με μοναδικό αποτύπωμα», καθώς η ασθένεια εξελίσσεται διαφορετικά σε κάθε περιστατικό, γεγονός που επιβάλλει την εξατομικευμένη αντιμετώπισή της. Το Κέντρο Πολλαπλής Σκλήρυνσης και Ειδικών Νευρολογικών Θεραπειών της Γενικής Κλινικής ΙΑΣΩ General αποτελεί προορισμό επιλογής για τους ασθενείς, καθώς είναι ένα ειδικό ιατρείο με βασική στόχευση τα άτομα που πάσχουν από πολλαπλή σκλήρυνση. Σύμφωνα με τις ευρωπαϊκές και διεθνείς οδηγίες, στο Κέντρο εφαρμόζονται όλες οι νεότερες θεραπείες, ανοσοτροποποιητικές, συμπτωματικές και

εξειδικευμένες αγωγές, όπως ειδικές ανοσοθεραπείες, θεραπείες πλασμαφαίρεσης ή ανοσοκαταστολής, προσφέροντας εξατομικευμένη αντιμετώπιση σε κάθε περιστατικό με το μοναδικό αποτύπωμα της νόσου. ΠΟΛΥΠΑΡΑΓΟΝΤΙΚΉ ΑΝΤΙΜΕΤΏΠΙΣΗ ΜΕ ΕΞΕΤΆΣΕΙΣ, ΘΕΡΑΠΕΊΑ ΚΑΙ ΑΠΟΚΑΤΆΣΤΑΣΗ Στα ατού του Κέντρου περιλαμβάνεται και το εξειδικευμένο του ιατρικό προσωπικό από επιστήμονες που έχουν στο ενεργητικό τους πολυετή εμπειρία στην πολλαπλή σκλήρυνση κάθε μορφής και βαρύτητας. Επιπλέον, στο Κέντρο του ΙΑΣΩ General υλοποιούνται και κλινικές μελέτες με θεραπευτικά πρωτόκολλα, ακόμα και πρώιμης φάσης. Και, φυσικά, καθώς το Κέντρο Πολλαπλής Σκλήρυνσης και Ειδικών Νευρολογικών Θεραπειών αποτελεί ένα κομμάτι στο σύνθετο παζλ του νοσοκομείου, μπορεί και αξιοποιεί τις μεγάλες δυνατότητες του ΙΑΣΩ General στη διενέργεια ειδικών διαγνωστικών εξετάσεων στο Εργαστήριο Μαγνητικής Τομογραφίας, στο Τμήμα Επεμβατικής Νευροακτινολογίας, στα Κεντρικά Εργαστήρια και στο Καρδιολογικό Εργαστήριο. Στο πλαίσιο της θεραπείας η διενέργεια των ιατρικών εξετάσεων αποτελεί σημαντικό κρίκο της αλυσίδας, καθώς, ανάλογα με τα ευρήματα, μπορεί να χρειαστεί τροποποίηση της θεραπευτικής προσέγγισης. Σημαντική είναι επίσης η υποστήριξη των ασθενών από τα Τμήματα Πλασμαφαίρεσης και Φυσικοθεραπείας του ΙΑΣΩ General καθώς και από το Κέντρο Αποθεραπείας-Αποκατάστασης «Φιλοκτήτης» του Ομίλου ΙΑΣΩ.

30.3.17 – lifo

39

AΦΙΕΡΩΜΑΥΓΕΊΑ απο την aλεξία σβώλου

Κάποιοι άνθρωποι που ζουν ανάμεσά μας δεν είναι σαν τους άλλους. Μοιάζουν ίδιοι μ’ εμάς, αλλά είναι διαφορετικοί, γιατί ήρθαν στον κόσμο κουβαλώντας στα γονίδιά τους μια σπάνια πάθηση. Οι παθήσεις αυτές είναι πολλές και οι σπάνιοι ασθενείς αποκαλούνται έτσι μόνο κατ’ ευφημισμόν, καθώς, αν τους αθροίσουμε, ο πληθυσμός τους στην Ευρώπη ξεπερνά 3 φορές τον πληθυσμό της Ελλάδας, αγγίζοντας τα 35 εκατομμύρια. Πώς είναι, λοιπόν, δυνατό να τους αγνοήσουμε;

Ε

κτός από τις ασθένειες που πλήττουν μαζικά ένα μεγάλο μέρος του πληθυσμού, όπως ο διαβήτης, ο καρκίνος και οι καρδιοπάθειες, υπάρχουν κάποια νοσήματα λιγότερο γνωστά, τα οποία εμφανίζονται καθένα σε λίγους και μεμονωμένους ασθενείς, σε ανθρώπους που στη ζωή τράβηξαν ένα ζόρικο λαχείο και πρέπει να συμβιώσουν –και να επιβιώσουν– με ένα σπάνιο νόσημα εφ’ όρου ζωής. Στη μικρή Ελλάδα των μόλις 10 εκατομμυρίων έτυχε να ζει και η ασθενής με το πιο σπάνιο νόσημα στον κόσμο, το σύνδρομο Οκαμότο, μια πολυσυστημική διαταραχή, από την οποία έχουν καταγραφεί διεθνώς μόλις τέσσερα περιστατικά και εν ζωή βρίσκονται δύο ασθενείς. Η μία εξ αυτών, που τυχαίνει να τη γνωρίζω από τότε που γεννήθηκε, καθώς είναι παιδί παιδικής μου φίλης και συμμαθήτριάς μου, είναι η 13χρονη Μαριλένα Γερογιάννη. Ένα κορίτσι που μέχρι σήμερα έχει σπάσει κάθε προγνωστικό κι έχει εκπλήξει όλους τους γιατρούς με την αστείρευτη δύναμη της ψυχής της. Γιατί διαθέτει μια πανίσχυρη ψυχή, απίστευτη θέληση και πείσμα για ζωή εγκλωβισμένη σε ένα σώμα περιορισμένων δυνατοτήτων.

ΣΠΆΝΙΟΣ, ΑΛΛΆ ΌΧΙ ΜΌΝΟΣ…

Όμως τι ακριβώς είναι μια σπάνια πάθηση; Στην Ευρωπαϊκή Ένωση ένα νόσημα θεωρείται σπάνιο όταν πλήττει λιγότερα από 5 άτομα σε πληθυσμό 10.000 ανθρώπων. Ωστόσο, δεδομένου ότι υπάρχουν περί τα 8.000 σπάνια νοσήματα, ο αριθμός των ασθενών που πάσχουν από αυτά είναι αθροιστικά πολύ υψηλότερος και σύμφωνα με τις εκτιμήσεις της Πανελλήνιας Ένωσης Σπανίων Νοσημάτων (ΠΕΣΠΑ) στην πατρίδα μας ένας στους δέκα Έλληνες μπορεί να πάσχει από κάποιο σπάνιο νόσημα. Η συντριπτική πλειονότητα των ασθενειών αυτών (το 85%) οφείλεται σε γενετικές ανωμαλίες και εμφανίζεται κατά τη γέννηση, στη βρεφική ή στην παιδική ηλικία. Πρόκειται για νοσήματα πολυσυστημικά, δηλαδή πλήττουν πολλά όργανα του σώματος ταυτόχρονα, και απειλητικά για τη ζωή του ασθενή, τα οποία στην πορεία της εξέλιξής τους προκαλούν σοβαρές αναπηρίες, ενώ τα περισσότερα παραμένουν ανίατα. Χαρακτηριστικά παραδείγματα σπάνιων ασθενειών είναι τα αθροιστικά λυσοσωμικά νοσήματα (π.χ. νόσος Fabry, νόσος Gaugher, νόσος Pompe) που οφείλονται σε έλλειψη ενζύμου στον οργανισμό, κάποιες άγνωστες στο ευρύ κοινό νεοπλασματικές ασθένειες, όπως το πολλαπλό μυέλωμα (σπάνιος καρκίνος του αίματος), η οζώδης σκλήρυνση (μια νόσος όπου καλοήθεις όγκοι αναπτύσσονται στον εγκέφαλο, προκαλώντας μεγάλα προβλήματα), αλλά και η πιο γνωστή σκλήρυνση κατά πλάκας ή πολλαπλή σκλήρυνση.

ΔΎΣΚΟΛΗ Η ΔΙΆΓΝΩΣΗ, ΑΚΌΜΑ ΔΥΣΚΟΛΌΤΕΡΗ Η ΘΕΡΑΠΕΊΑ

Δυστυχώς, λόγω της σπανιότητας των νοσημάτων αυτών, της απουσίας συχνά ειδικών συμπτωμάτων που θα οδηγήσουν τους ασθενείς και τους γιατρούς

ΆΝΘΡΩΠΟΙ

ΣΑΝ ΣΠΆΝΙΑ

ΛΟΥΛΟΎΔΙΑ

στην υποψία να «ψαχτούν» και να ψάξουν αντίστοιχα, και φυσικά της ελλιπούς εμπειρίας του ιατρικού κόσμου, οι ασθενείς ταλαιπωρούνται πολύ μέχρι να βρουν τι τους συμβαίνει. Συχνά περιοδεύουν από γιατρό σε γιατρό για χρόνια, πηγαίνοντας από τη μια ειδικότητα στην άλλη, και παίρνουν εφαλμένες διαγνώσεις, ακολουθούν αγωγές με λάθος φάρμακα ή ακόμα και υποβάλλονται σε αχρείαστες χειρουργικές επεμβάσεις μέχρι να καταλήξουν στον ειδικό που θα κάνει τη σωστή διάγνωση. Κι όμως, ακόμα και τότε, η περιπέτειά τους δεν σταματά, αντιθέτως μόλις αρχίζει. Γιατί, όπως λέει η Μαριάννα Λάμπρου, πρόεδρος και «ψυχή» της ΠΕΣΠΑ και μητέρα μιας κόρης που έπασχε από οζώδη σκλήρυνση κι έχασε πριν από λίγα χρόνια τη μάχη με τη ζωή, θεραπεία υπάρχει μόνο για ελάχιστες σπάνιες παθήσεις. Τα φάρμακα που αναπτύσσονται για τις σπάνιες παθήσεις ονομάζονται «ορφανά», γιατί προορίζονται μόνο για λίγα περιστατικά το καθένα και η ανάπτυξή τους κοστίζει δισεκατομμύρια ευρώ. Πρόκειται για εξαιρετικά καινοτόμα σκευάσματα, τα οποία καλύπτουν θεραπευτικά κενά, αφού δεν υπάρχει άλλο εναλλακτικό φάρμακο για τον ασθενή. Στη χώρα μας κυκλοφορούν 60 περίπου «ορφανά» φάρμακα, ενώ για τις υπόλοιπες σπάνιες παθήσεις οι ασθενείς λαμβάνουν απλώς αγωγή για τον περιορισμό των συμπτωμάτων – αυτή ονομάζεται συμπτωματική αγωγή, αλλά δεν χτυπά το κακό στη ρίζα του.

Η ΕΝΗΜΈΡΩΣΗ ΒΟΗΘΆ ΣΤΗΝ ΈΓΚΑΙΡΗ ΔΙΆΓΝΩΣΗ ΚΑΙ Η ΈΡΕΥΝΑ ΣΤΗ ΘΕΡΑΠΕΊΑ

Ακριβώς επειδή δεν υπάρχουν απλές διαγνωστικές εξετάσεις (μια μέτρηση της πίεσης ή μια γενική αίματος) για τη διάγνωση των σπάνιων παθήσεων, ο μόνος τρόπος να οδηγηθούν οι ασθενείς στην έγκαιρη διάγνωση είναι να ψαχτούν. Και θα ψαχτούν μόνο αν ενημερωθούν για τις παθήσεις αυτές. Συνεπώς, είναι πολύτιμη η συμβολή των εκστρατειών ενημέρωσης που ρίχνουν φως και καταπολεμούν το σκοτάδι, και τον φόβο, της άγνοιας. Μαζί με τις ενημερωτικές εκστρατείες που στέλνουν το μήνυμα της έγκαιρης διάγνωσης, πολύτιμη είναι η συμβολή της φαρμακευτικής έρευνας στη βελτίωση της ζωής των ασθενών. Κάθε χρόνο, στο τέλος του Φλεβάρη γιορτάζεται διεθνώς η Ημέρα των Σπάνιων Παθήσεων και φέτος το μήνυμα της ΠΕΣΠΑ, του συλλόγου των ασθενών, ήταν ξεκάθαρο: «Με την έρευνα, οι δυνατότητες είναι απεριόριστες». Η εκδήλωση διοργανώθηκε από την Πανελλήνια Ένωση Σπανίων Παθήσεων, η οποία είναι μέλος του Ευρωπαϊκού Οργανισμού για τις Σπάνιες Παθήσεις (EURORDIS) και παλεύει στο Ευρωκοινοβούλιο για τα δικαιώματα των ασθενών. Παρότι η θεραπεία είναι αναφαίρετο δικαίωμα όλων μας, στην Ελλάδα, λόγω των περικοπών στις δαπάνες υγείας και των δημοσιονομικών προβλημάτων, τα καινοτόμα φάρμακα που εγκρίνονται για τους ασθενείς έρχονται και μπαίνουν στη λίστα των αποζημιούμενων φαρμάκων με δύο τουλάχιστον χρόνια καθυστέρηση. Η ΠΕΣΠΑ παλεύει για να έρθουν πιο σύντομα και να χαρίσουν χαμόγελα σε όλες τις σπάνιες Μαριλένες του κόσμου μας.

Μια ασθένεια αποκαλείται «σπάνια» αν καταγράφονται λιγότερα από πέντε περιστατικά ανά 10.000 κατοίκους. Η διάγνωσή της είναι δύσκολη λόγω των μεμονωμένων περιστατικών, ενώ θεραπεία υπάρχει μόνο για ελάχιστα νοσήματα, που αντιστοιχούν σε μια σταγόνα στον ωκεανό των σπάνιων παθήσεων.

40 lifo – 30.3.17

30.3.17 – lifo

41

KET H MARA RC RESE

Η ΙΚΕΑ ΣΥΝΕΧΊΖΕΙ ΤΟ ΠΡΌΓΡΑΜΜΑ «ΣΤΑΘΜΟΊ ΧΑΡΆΣ», ΔΗΜΙΟΥΡΓΏΝΤΑΣ ΈΝΑ ΞΕΧΩΡΙΣΤΌ ΠΕΡΙΒΆΛΛΟΝ ΓΙΑ ΤΑ ΠΑΙΔΙΆ ΣΕ ΌΛΗ ΤΗΝ ΕΛΛΆΔΑ

Η νέα Climachill είναι η καλύτερη cooling αθλητική σειρά της adidas, χάρη στις ακόμα πιο αναβαθμισμένες τεχνολογίες που ενσωματώνει Η νέα αναβαθμισμένη γενιά της σειράς Climachill της adidas έχει φτιαχτεί για να βοηθά τον αθλητή να αντεπεξέρχεται σε συνθήκες υψηλής ζέστης, καθώς παρέχει καλύτερη διαχείριση της υγρασίας που δημιουργείται κατά την άσκηση, μειώνοντας τον ιδρώτα, με τα ρούχα να παραμένουν ελαφριά, προσφέροντας ακόμα μεγαλύτερη άνεση. Από τη νέα συλλογή Climachill Άνοιξη/Καλοκαίρι 2017 ξεχωρίζουν: • Το γυναικείο Climachill Tank, που έχει σχεδιαστεί για να ικανοποιεί τις ανάγκες της γυναίκας αθλήτριας, προσφέροντας άνεση και αίσθηση δροσιάς κατά τη διάρκεια της προπόνησης, ακόμα και στις πιο υψηλές θερμοκρασίες, και ενσωματώνει όλες τις νέες καινοτόμες τεχνολογίες της σειράς, όπως το Climachill Nylon.

Η ΙΚΕΑ, στο πλαίσιο του προγράμματος Κοινωνικής Υπευθυνότητας του Ομίλου FOURLIS, δημιούργησε πριν από πέντε χρόνια το πρόγραμμα «Σταθμοί Χαράς». Μέσα από αυτή την πρωτοβουλία στηρίζει δημοτικούς βρεφονηπιακούς σταθμούς στην ευρύτερη περιοχή των καταστημάτων ΙΚΕΑ, διαμορφώνοντας λειτουργικούς χώρους όπου τα παιδιά θα μπορούν να περνούν όμορφες στιγμές. Συνολικά, μέχρι σήμερα η ΙΚΕΑ έχει εξοπλίσει και διαμορφώσει πάνω από 39 Σταθμούς σε Ήπειρο, Θεσσαλία, Θεσσαλονίκη, Αττική και Κρήτη, δημιουργώντας ένα περιβάλλον όπου τα παιδιά μπορούν να απολαμβάνουν μια καλύτερη καθημερινή ζωή. Κάθε σταθμός εξοπλίζεται με βάση τις ανάγκες των παιδιών, την εμπειρία των διακοσμητών ΙΚΕΑ και πάντα σε συνεργασία με τους παιδαγωγούς των σταθμών αλλά και τις δημοτικές Αρχές.

• To ανδρικό Climachill Freelift Tee έρχεται επίσης σε νέα, αναβαθμισμένη έκδοση, με την τεχνολογία Delta Yards για την ομαλή ροή του αέρα. Επιπλέον, επιτρέπει στο δέρμα να αναπνέει και να διατηρεί τα επίπεδα θερμοκρασίας του σώματος, εφαρμόζοντας τέλεια στο σώμα για απόλυτη ελευθερία κινήσεων.

Δείξε τον Δρόμο στον 12ο Διεθνή Μαραθώνιο «Μέγας Αλέξανδρος»

Η εκδρομή: Νέα τηλεοπτική επικοινωνία από τις «Τρεις Χάριτες» Οι «Τρεις Χάριτες», η νέα καμπάνια του Λουμίδης Παπαγάλος, συνεχίζει να μας χαρίζει απλόχερα το γέλιο με νέα τηλεοπτική επικοινωνία. Αυτήν τη φορά, αφορμή για μία ακόμα απολαυστική διένεξη είναι μια εκδρομή. Ποια θα πάρει μαζί της η Μαρία, όταν η εκδρομή είναι μόνο για δύο; Δύσκολη απόφαση, όταν απέναντί σου έχεις την Όλγα και την Ειρήνη. Άλλος ένας χιουμοριστικός διάλογος, σε σενάριο και σκηνοθεσία Ρέππα - Παπαθανασίου, εκτυλίσσεται μπροστά μας από τις τρεις πιο αγαπημένες αδελφές της ελληνικής τηλεόρασης, που έχουν γίνει διαχρονική αξία, όπως και το χαρμάνι του αγαπημένου μας ελληνικού καφέ Λουμίδης Παπαγάλος. Επισκεφτείτε το site του Λουμίδης Παπαγάλος στο ειδικά διαμορφωμένο section https://www. loumidis.gr/apokaloharmani και βρείτε όλα τα επεισόδια καθώς και σκηνές backstage για να απολαύσετε τις αγαπημένες «Τρεις Χάριτες».

Ανακαλύψτε τα οφέλη της πιο διαχρονικής σοκολάτας στην Ελλάδα Για πάνω από 155 χρόνια η Υγείας Παυλίδη είναι η σοκολάτα που έχει αγαπηθεί από μικρούς και μεγάλους με την ίδια συνταγή και συσκευασία από την πρώτη ημέρα παρουσίας της. Ο γνωστός διατροφολόγος Κωνσταντίνος Ξένος ξεχωρίζει κάποια από τα «μυστικά» που κρύβει μια συσκευασία σοκολάτας υγείας. Συγκεκριμένα, ενισχύει τη μνήμη. Περιέχει λιπαρά που βοηθούν την καλή χοληστερόλη (HDL). Περιέχει αντιοξειδωτικά που «ξεκουράζουν» τους εγκεφαλικούς νευρώνες. Δεν επιβαρύνει τη σιλουέτα σας στο πλαίσιο ενός ισορροπημένου διαιτολογίου. Έχει μεγάλη περιεκτικότητα σε ευεργετικές φυτικές ίνες. Περιέχει πολύτιμα θρεπτικά συστατικά που επιδρούν θετικά στη διάθεση και στην καλή κυκλοφορία του αίματος. Περιέχει μαγνήσιο που είναι απαραίτητο για το μυϊκό και το νευρικό σύστημα. Προωθεί στον εγκέφαλο το «μήνυμα» για πιο γρήγορο κορεσμό. Ενεργοποιεί τις ενδορφίνες του εγκεφάλου και δίνει την αίσθηση της ευτυχίας και της πληρότητας. Βοηθάει στη μείωση της αρτηριακής πίεσης, στο πλαίσιο ενός ισορροπημένου προγράμματος διατροφής και άσκησης. Για ακόμα περισσότερα, μπορείτε να επισκεφθείτε το: www.apopandaygeias.gr.

ΤheGOODLIFO

Με το μήνυμα «Δείξε ποιος είσαι» η WIND δίνει για 7η χρονιά το «παρών» ως Μέγας Χορηγός στον 12ο Διεθνή Μαραθώνιο «Μέγας Αλέξανδρος». Την Κυριακή 2 Απριλίου 2017 τα μέλη της WIND Running Team, της ομάδας δρομέων των εργαζομένων, συνεργατών και φίλων της εταιρείας, τρέχουν για καλό σκοπό, στηρίζοντας το «Ελληνικό Παιδικό Χωριό» στο Φίλυρο και το «Άσυλο του Παιδιού». Παράλληλα, δρομείς κάθε ηλικίας που θέλουν να συμμετάσχουν στη μεγάλη γιορτή, να αθληθούν και παράλληλα να γίνουν μέλη της μεγάλης «οικογένειας» της WIND Running Team, προσφέροντας στα παιδιά και ταυτόχρονα αναδεικνύοντας το έργο των δύο φορέων, έχουν πολύ μικρό χρονικό περιθώριο να δηλώσουν δωρεάν συμμετοχή με την ομάδα της WIND, συμπληρώνοντας τη φόρμα εγγραφής στο http://bit.ly/2mseInk. https://www.facebook.com/windrunningteam https://www.instagram.com/windrunningteam_gr.

To απαραίτητο survival kit για την προστασία του ευαίσθητου δέρματος, από τη La Roche-Posay Ο μεγαλύτερος προβληματισμός των σύγχρονων γυναικών σχετικά με την υγεία και την όμορφη όψη του δέρματός τους αφορά το πώς θα καταφέρουν να το διατηρήσουν ενυδατωμένο και προστατευμένο από εξωτερικές «επιθέσεις», χωρίς αυτό να τους στερήσει στιγμή από τον πολύτιμο χρόνο και τις καθημερινές τους δραστηριότητες. Η La Roche-Posay, η μάρκα που εμπιστεύονται περισσότεροι από 25.000 δερματολόγοι παγκοσμίως, είναι δίπλα σε κάθε γυναίκα και διαθέτει τα κατάλληλα προϊόντα που θα εξασφαλίσουν άμεση αίσθηση ενυδάτωσης και ανακούφισης, όποια κι αν είναι η ανάγκη του ευαίσθητου δέρματος.

Το FOX Life διοργάνωσε το πιο glamorous event της χρονιάς, αφιερωμένο στις γυναίκες που εμπνέουν Το FOX Life και το Ecali Club διοργάνωσαν για δεύτερη χρονιά μια υπέροχη βραδιά με θέμα «Women Who Inspire», την Πέμπτη 23 Μαρτίου, στους exclusive χώρους του Ecali Club, γνωστού για τα εξαιρετικής ποιότητας και λάμψης events του. Η θεματική αυτή βραδιά ήταν αφιερωμένη στον δυναμισμό και το πάθος των κεντρικών ηρωίδων των σειρών του FOX Life, οι οποίες εμπνέουν εκατομμύρια fans σε όλο τον κόσμο. Συνεχίζοντας την περσινή επιτυχία, το ραντεβού δόθηκε και πάλι φέτος, ανανεωμένο και πιο glamorous! Γυναίκες από τον επιστημονικό και επιχειρηματικό κόσμο, εκπρόσωποι των media, influencers, celebrities και πολλοί ακόμα καλεσμένοι υποδέχτηκαν μαζί με το απόλυτο γυναικείο κανάλι, το FOX Life, την αρχή της άνοιξης.

ΤheWeek

ΕΓΚΑΙΝΙΑ ΠΡΕΜΙΕΡΕΣ Τι καινούργιο ξεκινάει αυτή την εβδομάδα. σελιδα

44

ΘΕΑΤΡΟ

ΒΙΒΛΙΟ

CITY LAB

Η Λουίζα Αρκουμανέα γράφει για το Ήταν όλοι τους παιδιά μου.

Η Τίνα Μανδηλαρά γράφει για το βιβλίο του Φιλήμονα Πατσάκη.

Όσα ζήσαμε την προηγούμενη εβδομάδα.

σελιδα

48

σελιδα

49

σελιδα

62

ΣΙΝΕΜΑ Ghost in the Shell

ΒΙΒΛΙΟ Λίγη Ζωή Η Χάνια Γιαναγκιχάρα μιλά στη LiFO για το πολυσυζητημένο βιβλίο της. σελιδα

50

To πιο διάσημο anime όλων των εποχών ήταν από τα πρώτα φιλμ κινουμένων σχεδίων της προδιαδικτυακής εποχής που έγιναν σημεία αναφοράς για μια γενιά που μεγάλωσε μαζί με τις νέες τεχνολογικές εξελίξεις. Βασίστηκε στο δημοφιλές manga του Masamune Shirow που κυκλοφορούσε σε συνέχειες από το 1989 μέχρι το 1997. Στον υπόλοιπο κόσμο έγινε γνωστό μέσα από την anime μεταφορά του Mamarou Oshii στον κινηματογράφο το 1995. Ο Ρούπερτ Σάντερς το μεταφέρει στον κινηματογράφο με πρωταγωνίστρια τη Σκάρλετ Τζοχάνσον. Μεταξύ τεχνολογίας και κυβερνοχώρου, η ταγματάρχης, που της έχουν γνωστοποιήσει ότι την έσωσαν από βέβαιο θάνατο προκειμένου να σώζει η ίδια, καθώς είναι πλέον άτρωτη, άλλους ανθρώπους, προσπαθεί να ανακαλύψει το παρελθόν της και τον λόγο που τη μετέτρεψαν σε ρομπότ με ανθρώπινη μορφή, χωρίς αισθήματα. ä Η ταινία κάνει πρεμιέρα στις αίθουσες την Πέμπτη 30/03.

30.3.17 – lifo

43

Baby Guru

ΕΙΚΑΣΤΙΚΑ Art Nouveau

Το υπουργείο Πολιτισμού και Αθλητισμού, σε συνεργασία με το Κρατικό Μουσείο της Βάδης (Badisches Landesmuseum) και το Μουσείο Μπενάκη, διοργανώνει έκθεση με τίτλο «Art Nouveau. Από τις συλλογές του Badisches Landesmuseum της Καρλσρούης». Η συλλογή του γερμανικού μουσείου είναι από τις πιο εντυπωσιακές της Ευρώπης.

05/04, «Art Nouveau. Από τις συλλογές του Badisches Landesmuseum της Καρλσρούης», Μουσείο Μπενάκη - Κεντρικό Κτίριο, Κουμπάρη 1 & Βασ. Σοφίας, Κολωνάκι, 20:00, είσοδος ελεύθερη

Οι Baby Guru παρουσιάζουν ζωντανά το τέταρτο LP τους, «IV», στο Gagarin, την Πέμπτη 30 Μαρτίου. Μαζί τους ο Moa Bones. Ως τετράδα πλέον (Prins Obi, King Elephant, Sir Kosmiche και Kon Kon), οι Baby Guru συνεχίζουν να παράγουν μουσική χωρίς διακοπή από το 2010, τόσο ως συγκρότημα όσο και με τους προσωπικούς τους δίσκους, αποτελώντας μία από τις πιο δημιουργικές ομάδες μουσικών της χώρας.

30/03, «Baby Guru IV, Live στο Gagarin», Gagarin 205, Λιοσίων 205, 21:00, είσοδος: €8-10

5. ΠΑΡΤΙ Revolt

Δύο σημαντικοί DJs και παραγωγοί της σύγχρονης ηλεκτρονικής μουσικής σκηνής με έδρα τους το Βερολίνο, ο Τούρκος Onur Özer και ο Ουρουγουανός Nicolas Lutz, πλαισιωμένοι από τη resident του Revolt, K.atou, έρχονται το Σάββατο 1 Απριλίου στο six d.o.g.s.

01/04,«Revolt: Onur Özer, Nicolas Lutz & K.atou», six d.o.g.s, Αβραμιώτου 6-8, Μοναστηράκι, 23:59, είσοδος: €10

3. ΠΑΡΤΙ Pangaea

2. ΧΟΡΟΣ Τοπία Η πρώτη παραγωγή της Εθνικής Λυρικής Σκηνής στην Κεντρική Σκηνή Αίθουσα «Σταύρος Νιάρχος» του ΚΠΙΣΝ κατά την περίοδο της δοκιμαστικής λειτουργίας είναι το σπονδυλωτό τρίπτυχο Τοπία. Ο μέχρι πρότινος διευθυντής του Μπαλέτου της Όπερας των Παρισίων, διεθνώς αναγνωρισμένος Α’ χορευτής και χορογράφος Μπενζαμέν Μιλπιέ παρουσιάζει για πρώτη φορά χορογραφία του με το Μπαλέτο της Εθνικής Λυρικής Σκηνής, με τίτλο Sarabande. Ο Βρετανός διακεκριμένος χορογράφος Ντάγκλας Λι παρουσιάζει τη νέα του δημιουργία με τίτλο Fortress, ενώ ο Αντώνης Φωνιαδάκης θα παρουσιάσει τη χορογραφία The Shaker Loops.

31/03, Εναλλακτική Σκηνή Εθνικής Λυρικής Σκη-

44 lifo – 30.3.17

Nicolas Grenier, Going For It (II) (2016)

EVENTS ΓΙ' ΑΥΤΗ ΤΗΝ ΕΒΔΟΜΑΔΑ

νής - ΚΠΙΣΝ, λεωφ. Συγγρού 364, 20:00, είσοδος: €10-50

Top

1. ΣΥΝΑΥΛΙΑ

10

O πολυμήχανος DJ/παραγωγός και συνιδρυτής της Hessle Audio Pangaea (Kevin McAuley) έρχεται για πρώτη φορά στην Ελλάδα την Παρασκευή 31 Μαρτίου στο πλαίσιο των St. Paul Sessions στο Ρομάντσο. Τον περασμένο Οκτώβριο κυκλοφόρησε και το πρώτο ολοκληρωμένο του άλμπουμ με τίτλο «In Drum Play». Μαζί του ο Αναστάσιος Διόλατζης (Ison), ιδρυτικό μέλος των ΝΟΝ και των Actor One και καλλιτεχνικός διευθυντής του Reworks Festival.

6. ΕΙΚΑΣΤΙΚΑ Α Tseklenis tribute

31/03, Ρομάντσο, Αναξαγόρα 3-5, Ομόνοια, 23:59, είσοδος: €7-9

4. ΕΙΚΑΣΤΙΚΑ Έκθεση Ανεπανόρθωτη Η Gallery Genesis παρουσιάζει την έκθεση του συγγραφέα, δημοσιογράφου και ζωγράφου Γιάννη Ξανθούλη με τίτλο «Έκθεση Ανεπανόρθωτη». Πρόκειται, σύμφωνα με τον συγγραφέα, «για μια ιδιωτική αφήγηση με συγγραφικό πρωτίστως πρόσημο και την αφελή παρηγοριά ότι εγκλωβίζω κάποιες στιγμές».

04/04, Gallery Genesis, Χάρητος 35, Κολωνάκι, 20:00, είσοδος ελεύθερη

30

ΜΑΡ.–

5

ΑΠΡ.

Τα i-D Concept Stores παρουσιάζουν για πρώτη φορά στο ευρύ κοινό τα σπάνια και αυθεντικά σχέδια για υφάσματα του Γιάννη Τσεκλένη και για να τιμήσουν τη μοναδικότητα των δημιουργιών του, σε συνεργασία με τρεις σύγχρονους και καταξιωμένους Έλληνες δημιουργούς, δημιουργούν μια mini συλλογή εμπνευσμένη από τα σχέδιά του. Η Sophia Kokosalaki, η Dolly Boucoyannis και ο Angelos Bratis, προσθέτοντας καθένας το δικό του μοναδικό στίγμα, ξαναζωντανεύουν τα πιο χαρακτηριστικά ζωγραφικά της δεκαετίας του ’70.

01/04, «Α Tseklenis tribute, The ’70s drawings revisited», i-D Concept Stores, Κανάρη 12, 12:00, είσοδος ελεύθερη

7. ΜΟΥΣΙΚΗ Phantogram Οι Phantogram, το electro-rock/dream pop ντουέτο των Josh Carter (φωνητικά, κιθάρα) και Sarah Barthel (φωνητικά, πλήκτρα) που έχει γνωρίσει μεγάλη επιτυχία με κομμάτια όπως τα «When I ’m small» και «Fall in love» έρχεται στην Αθήνα.

01/04, Fuzz Club, Πατριάρχου Ιωακείμ 1, Ταύρος, 20:00, είσοδος: €25-28

8. ΜΟΥΣΙΚΗ Mick Harvey

ΦΕΣΤΙΒΑΛ To Ωνάσειο στο 4o Athens Science Festival Τα τρία μέλη της οικογένειας του Ιδρύματος Ωνάση δεν θα μπορούσαν να απουσιάζουν από το Athens Science Festival. Με ένα κοινό περίπτερο και τέσσερα πρωτότυπα εκπαιδευτικά προγράμματα συμμετέχουν ενεργά στο 4ο Athens Science Festival, τη μεγαλύτερη γιορτή επιστήμης και καινοτομίας στην Αθήνα. Eπίσης, την Τετάρτη 29 Μαρτίου θα πραγματοποιηθούν τέσσερα εκπαιδευτικά εργαστήρια για μαθητές. Οι κρατήσεις μπορούν να γίνουν μέσω των σχολείων.

29-31/3, 09:00-14:00, 1-2/4, 11:00-19:00, Τεχνόπολις Δήμου Αθηναίων, Πειραιώς 100, είσοδος: €23 (δεν ισχύει για συγκεκριμένα εργαστήρια του φεστιβάλ)

Ο Mick Harvey, συνιδρυτής (μαζί με τον Nick Cave) των Birthday Party και των Bad Seeds, ερμηνεύει Gainsbourg. Ο Mick έχει μακρά προσωπική πορεία, η οποία μετράει εννέα ολόκληρα solo albums, τέσσερα εκ των οποίων αποτελούν διασκευές στο έργο του Serge Gainsbourg, με μετάφραση της στιχουργικής του στα αγγλικά. Το τέταρτο και τελευταίο άλμπουμ του αφιερώματος στο έργο του Gainsbourg κυκλοφόρησε στις αρχές του 2017.

STOP THE S PRES LIVE Vodka Juniors Στο φινάλε της μεγάλης ευρωπαϊκής της περιοδείας, η μπάντα αποχαιρετά τον τελευταίο της δίσκο «Clubriot», στήνοντας προς τιμήν του ένα μεγάλο τελευταίο πάρτι. Μαζί τους οι 63 High και οι Overjoyed.

01/04, Gagarin 205, Λιοσίων 205, 20:30, είσοδος: €10

31/03, «Ο Mick Harvey ερμηνεύει Gainsbourg», Gagarin 205, Λιοσίων 205, 21:00, είσοδος: €21-25

ΘΕΑΤΡΟ Caravaggio

9. ΕΙΚΑΣΤΙΚΑ Nicosia International Airport Μέσα σε 24 φωτογραφίες ο Κύπριος φωτογράφος Άντρος Ευσταθίου καταγράφει με σύντομο, αφηγηματικό αλλά και αποκαλυπτικό τρόπο την ιστορία των τελευταίων 43 χρόνων στην Κύπρο. Το ερειπωμένο Αεροδρόμιο της Λευκωσίας, ένα ιστορικό κτίριο, σύμβολο της διχοτόμησης και της «Πράσινης Γραμμής», παύει να είναι ένα στατικό αρχιτεκτόνημα και μεταλλάσσεται σε ζωντανό χώρο.

30/03, «Άντρος Ευσταθίου, Nicosia International Airport», Γκαλερί Ευριπίδη, Ηρακλείτου 10, 20:00, είσοδος ελεύθερη

Η παράσταση Caravaggio, Ζώσες Εικόνες φωτίζει το τραγικό τέλος του μεγάλου «καταραμένου» ζωγράφου Καραβάτζο μέσω της τέχνης των tableaux vivants και της μουσικής μπαρόκ.

29/03, Εναλλακτική Σκηνή Εθνικής Λυρικής Σκηνής - ΚΠΙΣΝ, λεωφ. Συγγρού 364, 20:30, είσοδος: €8-15

10. ΕΙΚΑΣΤΙΚΑ Breaking News Athens O Νeon, σε συνεργασία με τον Βρετανό καλλιτέχνη Michael Landy, παρουσιάζει την πρώτη του έκθεση στην Ελλάδα με τίτλο «Breaking News-Athens», συνδυάζοντας τη συμμετοχή του κοινού με την πρακτική του καλλιτέχνη στη δημιουργία μιας έκθεσης-σκιαγράφηση της σημερινής εικόνας μιας πόλης πολυπληθυσμιακής και δυναμικά μεταβαλλόμενης στο ιδιότυπο πλαίσιο μιας κρίσης με διάρκεια.

30/03, «Michael Landy, Breaking News Athens», Διπλάρειος Σχολή, πλατεία Θεάτρου 3, 19:00, είσοδος ελεύθερη

30.3.17 – lifo

45

H ΤΑΙΝΙΑ ΤΗΣ ΕΒΔΟΜΑΔΑΣ

Αριστούργημα Πολύ Καλό Καλό Ικανοποιητικό Μέτριο

Raw

p

Κακό

Σκηνοθεσία: Ζουλιά Ντικουρνό Πρωταγωνιστούν: Γκαράνς Μαριγιέ, Έλα Ρουμπφ

ΣΕ ΤΕΣΣΕΡΙΣ ΧΡΟΝΟΥΣ Orpheline Σκηνοθεσία: Αρνό ντε Παγιέρ Πρωταγωνιστούν: Αντέλ Ενέλ, Αντέλ Εξαρχόπουλος, Νικολά Ντιβοσέλ Τέσσερις στιγμές στη ζωή τεσσάρων γυναικείων χαρακτήρων που σταδιακά συναντιούνται για να σχηματίσουν μια ενιαία ηρωίδα.

Ο Αρνό ντε Παγιέρ απεχθάνεται την αντισυμβατική αφήγηση και στους Τέσσερις Χρόνους το αποδεικνύει, αφού μόνο μετά τη μία ώρα στην ταινία καταλαβαίνουμε πως οι ισάριθμες γυναίκες, από την περίπου τριαντάρα που συναντά απροσδόκητα μια φίλη από το παρελθόν που της ζητά το μερτικό της από ένα κόλπο, μέχρι τη μικρή που παίζει αμέριμνη ώσπου γίνεται μάρτυρας μιας ανεξιχνίαστης τραγωδίας, είναι ένα και το αυτό πρόσωπο – μάλλον. Το ενδεχόμενο και η αμφιβολία βρίσκονται στην καρδιά της Ορφανής, μιας ηρωίδας σε τέσσερις εκδοχές, που εκτροχιάζεται και καλείται να βρει υπόσταση και λημέρι στο επίκεντρο της ασπόνδυλης ηθικής της. Εφοδιασμένος με τρεις μοντέρ που ενώνουν ουσιαστικά μικρού μήκους ιστορίες σε ένα μη γραμμικό πορτρέτο και με εξαιρετικές ερμηνείες από τις δύο Αντέλ, την Ενέλ και την Εξαρχόπουλος, καθώς και από τα νεαρότερα άβατάρ τους, ο Ντε Παγιέρ δεν επιθυμεί να δώσει απαντήσεις, ούτε ψυχαναλυτικές ούτε καν πιθανοφανείς, ως προς την πλοκή και τα κίνητρα. Το συναρπαστικό ατού αυτού του ασυνήθιστου, καλοφτιαγμένου δράματος είναι η εξερεύνηση της γυναικείας ψυχής, σε μια διαδρομή χωρίς ορατό προορισμό.

Αν αξίζει να σημειωθεί η εξέλιξη του γυναικείου σώματος στο είδος του horror, από την καταπίεση στα όρια του εξευτελισμού ως τη διάθεσή του κατά βούληση, το Raw είναι ένα εξαιρετικό παράδειγμα της σημαντικής προόδου στον 21ο αιώνα. Κατειλημμένη από ένα ανεξήγητο κακό, η Ρίγκαν υφίσταται ταπεινωτικές δοκιμασίες ιατρικών πειραματισμών μέχρι να εξαγνιστεί από τον Εξορκιστή – το Κακό που τη δαιμόνισε μπορεί να αναγνωσθεί ως ακραία αντίδραση στην εφηβική αφύπνιση. Η Ρόζμαρι κυοφορεί το μωρό του Σατανά, την ίδια στιγμή που ο ηθοποιός σύζυγός της ντιλάρει την καριέρα του με τους γείτονες που καραδοκούν στο διπλανό διαμέρισμα και κάνουν τα πάντα για να γεννηθεί σωστά ο διάδοχος. Άλλο ένα θηλυκό θύμα σε μια συνωμοσία εναντίον της γυναικείας φύσης. Η Ντικουρνό προχωράει αρκετά στο σκηνοθετικό της ντεμπούτο (σε δικό της σενάριο) και φαίνεται να εμπνέεται από μια παραγνωρισμένη millennial ταινία τρόμου, το Ginger Snaps του Τζον Φόσετ. «Τζίντζερ, τι μου συμβαίνει; Κάτι δεν πάει καλά και δεν έχει απλά να κάνει με γυναικεία θέματα. Μπορείς να με βοηθήσεις;» ρωτάει απεγνωσμένη η Μπρίτζιτ την αδελφή της, για να πάρει την απάντηση: «Δεν λέει να βγάλω τρίχες στο στήθος, Μπρίτζιτ, that’s fucked!». Ο σφοδρός ανταγωνισμός μεταξύ δύο αδελφών στην εφηβεία, που μετατρέπεται σε συμμαχία μπροστά στην έξωθεν απειλή, είναι το κεντρικό θέμα αυτής της ιστορία λυκανθρωπισμού που ακολουθεί και ανανεώνει, προς το φεμινιστικότερο, τη σταδιακή χρήση του σώματος ως εργαλείου μεταμόρφωσης, συνεπώς ως υποείδους στο ευρύτερο genre του τρόμου και της φρίκης. Στο Raw ξαναβρίσκουμε δύο αδελφές σε εύθραυστη ισορροπία και παράξενη, εμπόλεμη διάθεση. Η μία φοιτά ήδη σε μια σχολή Κτηνιατρικής και η μικρό-

46 lifo – 30.3.17

τερή της αδελφή έρχεται ως πρωτοετής και ανακαλύπτει πολύ σύντομα πως είναι υποχρεωμένη να υποστεί ένα τελετουργικό μύησης στην ακραία σαρκοφαγία, πράγμα εξαιρετικά δυσάρεστο γι’ αυτήν, αφού είναι χορτοφάγος από μικρή. Διαφαίνεται η παλιά τους αγάπη, η συνωμοτικότητα που της έφερνε κοντά, αλλά ο ιστός πλέον κρέμεται από μια κλωστή και οι εκρήξεις σταδιακά δυναμιτίζουν τους δεσμούς αίματος, με το διακύβευμα να είναι το ίδιο… το αίμα. Η απώλεια της παρθενίας, της αθωότητας και της παιδικής εμμονής στην αγνότητα είναι μόνο η αρχή. Ως άλλη «Κάρι» του Ντε Πάλμα, με το ζωικό αίμα να ρέει προς πάσα κατεύθυνση, η Ζιστίν ξεκινά από την αναγκαστική βρώση του συκωτιού ενός κουνελιού, στο οποίο αντιδρά, φυσιολογικά, πολύ άσχημα, για να αντιληφθεί πως οι ιδεαλιστικές της πεποιθήσεις είναι μόνο μια ιδεοληψία, σαν παιδική ασθένεια. Η Κτηνιατρική Σχολή, στην οποία φοίτησαν και οι προστατευτικοί γονείς της, λειτουργεί ως πλατφόρμα προσωπικής συνειδητοποίησης αλλά και απελευθέρωσης. Εκτός από το προφανές του σεξουαλικού συμβολισμού, η Ντικουρνό μιλάει για τη βία ως προνόμιο και ασπίδα των γυναικών σε μια ταινία που αψηφά την εύκολη κατηγοριοποίηση και, σαν το Άσε το κακό να μπει, δεν κολλάει σε στεγανό σενάριο και στα καθαρά είδη αλλά τα αναμειγνύει κάτω από την ομπρέλα μιας μαύρης κομεντί τρόμου, για να αφηγηθεί την ιστορία μιας (ακόμη) ενηλικίωσης, που όμως συντελείται στο μεταίχμιο της επιθυμίας και της πρόθεσης, σαν ψυχεδελικός εφιάλτης που βουτάει στο ταμπού του κανιβαλισμού. Στο συνηθισμένο περιβάλλον της ανταγωνιστικής κοινωνικοποίησης ενός σχολείου οι δράστες του Raw αντιστέκονται μοιραία και δολοφονικά.

VILLAGE RENTI 14 - VILLAGE MALL 6 - ΑΑΒΟΡΑ - ΑΕΛΛΩ 1,2 - NANA 6

Κινηματογράφος

Μια νεαρή χορτοφάγος υποβάλλεται σε ένα περίεργο τελετουργικό σαρκοφαγίας στην Κτηνιατρική Σχολή που παρακολουθεί και μια ακατάπαυστη όρεξη για κρέας αναπτύσσεται μέσα της.

απο τον θοδωρη κουτσογιαννοπουλο, συνοψεις ταινιών: τασοσ μελεμενιδησ

ΑΙΓΛΗ 1,2 - ΑΣΤΟΡ - ΑΤΛΑΝΤΙΣ 2 - ΓΑΛΑΞΙΑΣ 2 ΣΠΟΡΤΙΓΚ 2 - ΣΙΝΕΑΚ

Ο ΕΠΙΦΑΝΗΣ ΠΟΛΙΤΗΣ El ciudadano illustre Σκηνοθεσία: Γκαστόν Ντιπράτ, Μαριάνο Κον Πρωταγωνιστούν: Όσκαρ Μαρτίνεζ, Ντάντι Πριέβα Ένας διάσημος συγγραφέας, έχοντας κάνει μεγάλη καριέρα, επισκέπτεται τη γενέτειρά του, της οποίας τους κατοίκους χρησιμοποιούσε συχνά ως χαρακτήρες στα βιβλία του. Όσο περίτεχνα όμως διαχειριζόταν αυτούς τους χαρακτήρες, τόσο δύσκολη είναι η διαχείρισή τους στην πραγματικότητα.

Βραβευμένο στο περσινό Φεστιβάλ Βενετίας, το ευχάριστο, πικρό και σαρκαστικό φιλμ του σκηνοθετικού ντουέτου Ντιπράτ - Κον εκτοξεύει εύστοχες παρατηρήσεις για την ουσία της τέχνης μέσα από τη ματιά ενός νομπελίστα συγγραφέα, ο οποίος, αφού απορρίπτει όλες τις προτάσεις για διαλέξεις και εμφανίσεις, αποφασίζει να ανακαλέσει την αρχική του άρνηση και να δεχτεί την τιμητική βράβευση στη γενέθλια πόλη του. Ο Ντανιέλ Μαντοβάνι επιστρέφει στο πεζό Σάλας 40 χρόνια μετά την αναχώρησή του και μετά από τις τιμές και τα μεγαλεία, αλλά και τη συνειδητοποίηση πως το ιερό δισκοπότηρο της λογοτεχνίας σημαίνει τον πνευματικό του θάνατο, έρχεται πρόσωπο με πρόσωπο με τις εκκρεμότητες του παρελθόντος, τους «συγγενείς» ανθρώπους που αποχωρίστηκε ρίχνοντας

μαύρη πέτρα πίσω του, δημιουργώντας ένα μικρό χάος, μετά τις πρώτες, ευχάριστες στιγμές ενός τριημέρου γεμάτου ευτράπελες και απροσδόκητες συναντήσεις. Ο Όσκαρ Μαρτίνεζ (Ιστορίες γι’ αγρίους) είναι στιβαρότατος στον ρόλο του, διότι συλλαμβάνει τη διττή φύση ενός στοχαστή που θυμάται πολύ καλά την ταπεινή του καταγωγή, αλλά ταυτόχρονα δεν μπορεί να αποβάλει τη μεγαλοστομία του και να αντισταθεί στην υπεροχή που του προσδίδουν το ταλέντο και το αποκτηθέν status του. Νιώθει ανώτερος από τους συμπολίτες που τον τιμούν σε αστείες τελετές (παραλαμβάνει το μετάλλιο του Επιφανούς Πολίτη από τα χέρια μιας νικήτριας στα τοπικά καλλιστεία!) και, όσο κι αν προσπαθεί, απλώς δεν γίνεται να καταπιεί το κακό γούστο, τη χαμηλή ποιότητα και, κυρίως, τη στασιμότητα της σκέψης και της νοοτροπίας. Το θέμα είναι αν ο χρόνος που πέρασε στο χωριό των παιδικών του χρόνων, και που ξεδιπλώνεται σε κεφάλαια, είναι αυθεντική αναδρομή στις αμαρτίες και στις αρετές που τον καθόρισαν ή ένα γόνιμο αποκύημα. Το σενάριο του Αντρές Ντιπράτ κρατά την αμφιβολία με πονηρή λογοτεχνική απλότητα στον λόγο, την ίδια στιγμή που οι σκηνοθέτες ισοφαρίζουν το επίπεδο στυλ τους με αρκετές ευπρόσδεκτες κωμικές ανάσες. Το έμμεσο αστείο είναι πως ο Μαντοβάνι είναι ένας φανταστικός νικητής βραβείου Νόμπελ από την πλούσια σε συγγραφείς Αργεντινή του Μέσι, του Μαραντόνα και του Πάπα, που ωστόσο ποτέ δεν έχει στ’ αλήθεια γεννήσει νομπελίστα… ΑΣΤΥ - ΠΤΙ ΠΑΛΑΙ - ΣΙΝΕ ΧΟΛΑΡΓΟΣ - ΣΠΟΡΤΙΓΚ 1

ΤΟ ΦΑΝΤΑΣΜΑ ΣΤΟ ΚΕΛΥΦΟΣ Ghost in the Shell Σκηνοθεσία: Ρούπερτ Σάντερς Πρωταγωνιστούν: Σκάρλετ Τζοχάνσον, Μάικλ Πιτ, Ζιλιέτ Μπινός Μια πράκτορας των Ειδικών Δυνάμεων, ένα μοναδικό ανθρώπινοcyborg υβρίδιο που είναι επικεφαλής του Τομέα 9, καλείται να αντιμετωπίσει έναν εχθρό που μοναδικό του στόχο έχει να αναχαιτίσει την τεχνολογική πρόοδο των Hanka Robotic στον κυβερνοχώρο.

Από την εμφάνιση του καλτ anime Ghost in the Shell κάπου τη δεκαετία του ’90 μέχρι την περιπετειώδη μεταφορά του από τον Ρούπερτ Σάντερς της Χιονάτης και του Κυνηγού έχουν παρέλθει πολλά χρόνια, πολλά εφέ, πολλοί σκηνοθέτες που ενδιαφέρθηκαν να το διασκευάσουν (ο Σπίλμπεργκ είναι ένας από αυτούς) και φυσικά το Matrix, που με τις εικόνες από το μέλλον στιγμάτισε ανεξίτηλα τη χιλιετία και οτιδήποτε μπορούσε να περιμένει ένας φαν επιστημονικής φαντασίας με υπαρξιακές αναταράξεις. Με λίγα λόγια, το Φάντασμα στο Κέλυφος άργησε και ξεπεράστηκε. Αν και γυαλισμένο και περιποιημένο, φαίνεται παρωχημένο στην απλή ουσία του. Η ηρωίδα, η Ταγματάρχης με το τεχνητό σώμα και την ανθρώπινη μνήμη, ψάχνει να βρει την καταγωγή της κυνηγώντας τρομοκράτες στον κυβερνοχώρο και αναρωτιέται ποιου ακριβώς όργανο είναι. Αρνείται να παραδεχτεί πως αποτελεί μια αναλώσιμη περίπτωση android και θέλει να πιστεύει πως υπάρχει βαθιά κρυμμένη μέσα της μια δανεική ψυχή. Μια ενοχική γιατρός (Ζιλιέτ Μπινός) κι ένα μεταλλικό ερείπιο με το πρόσωπο του Μάικλ Πιτ τη σπρώχνουν προς την αμφιβολία και ο Ρούπερτ Σάντερς καταναλώνει πολύτιμο χρόνο σε σιωπές που δεν ισοφαρίζονται από συναρπαστική ή πρωτότυπη δράση, με εξαίρεση, ίσως, τη μονομαχία στα νερά. Αυτό το κομψό και πανάκριβο δράμα ψάχνεται σαν τη Σκάρλετ Τζοχάνσον, η οποία μοιάζει πιο αβέβαιη από κάθε άλλη φορά, και μάλιστα μετά από αρκετές, για γυναίκα,

εξορμήσεις στην ανδροκρατούμενη ζώνη της fantasy πολεμίστριας.

VILLAGE RENTI 1,7,15,20 - VILLAGE MALL 7,8,9,14 VILLAGE PAGRATI 5 - VILLAGE FALIRO 6,8 - VILLAGE AG.DIMITRIOS 1,5 - ODEON MAROUSI 3 - ODEON ESCAPE 1,6 - ODEON STARCITY 1,6 - ΑΕΛΛΩ 1,4 - ΑΘΗΝΑΙΟΝ 1 - ΑΘΗΝΑΙΟΝ CINEPOLIS 1 - ΚΗΦΙΣΙΑ 1 - ΚΙΝΗΜΑΤΟΘΕΑΤΡΑ ΚΩΝΣΤΑΝΤΑΡΑΣ-ΒΛΑΧΟΠΟΥΛΟΥ 2 ΝΑΝΑ 1,2,4 - ΟΣΚΑΡ - ΤΡΙΑ ΑΣΤΕΡΙΑ 1 - ΣΙΝΕ ΜΕΛΙΝΑ ΦΟΙΒΟΣ

ΠΑΡΆΝΟΜΕΣ ΖΩΈΣ Trespass Against Us Σκηνοθεσία: Άνταμ Σμιθ Πρωταγωνιστούν: Μάικλ Φασμπέντερ, Μπρένταν Γκλίσον Τρεις γενιές της οικογένειας Cutler ζουν παράνομα στην καταπράσινη και ειδυλλιακή εξοχή του Gloucestershire της Αγγλίας. Ο Nόμος τούς καταδιώκει πιο άγρια από ποτέ, ο πατέρας σφίγγει τον κλοιό γύρω από την οικογένεια, οι συντοπίτες είναι προκατειλημμένοι απέναντί τους και ο γιος ανακαλύπτει ότι η μοίρα του ίσως να μην είναι πια στα χέρια του.

Με ξεκάθαρο ατού τις ερμηνείες των δύο βασικών του χαρακτήρων (από τους Φασμπέντερ και Γκλίσον), ένα γεμάτο ένταση δράμα απεγκλωβισμού ενός άνδρα από έναν πολύ κλειστό κόσμο στον οποίο μεγάλωσε μένει μετέωρο λόγω των ισχνών υποπλοκών που θα ενίσχυαν την απόφαση για φυγή. Ο χαρακτήρας του Φασμπέντερ αντιλαμβάνεται πως ο εκτός κοινωνικών κανόνων βίος που έζησε ήταν μια προετοιμασία για μια ζωή μέσα στο έγκλημα, χωρίς όμως να υπάρχει μια βάση γι’ αυτή του την αλλαγή, γεγονός που επιφέρει τη σύγκρουση με τον πατέρα του, στην οποία όμως δεν υπάρχει κάποια κλιμάκωση. Η ταινία περισσότερο θυμίζει ένωση μικρών περιστατικών για φιλμ μικρού μήκους χωρίς κεντρικό άξονα, σπαταλώντας έτσι τους πρωταγωνιστές της, που ήταν αρκετά πρόθυμοι να δώσουν κάτι περισσότερο. * Κριτική από τον Τάσο Μελεμενίδη VILLAGE RENTI 16 - VILLAGE MALL 3 - VILLAGE FALIRO 2 - ODEON STARCITY 8 - ΑΘΗΝΑΙΟΝ CINEPOLIS 2 - ΑΙΓΛΗ 1 - NANA 3

CIAO AMORE… DALIDA Σκηνοθεσία: Λιζά Αζουελός Πρωταγωνιστούν: Σβέβα Αλβίτι, Ρικάρντο Σκαμάρτσιο Η διάσημη τραγουδίστρια και ηθοποιός που λάτρεψε και αποθέωσε το κοινό στη Γαλλία. Η ζωή της ήταν επεισοδιακή: περιείχε αποτυχημένες σχέσεις, αυτοκτονίες εραστών και πρώην συζύγων και απόπειρα αυτοκτονίας της ίδιας, μέχρι που πέθανε το 1987, στο διαμέρισμά της στη Μονμάρτη.

Η ζωή της Νταλιντά ξεδιπλώθηκε σαν μυθιστόρημα ή, μάλλον, σαν βίπερ για ραγισμένες καρδιές, χτυπημένη από την τραγωδία, ματωμένη από τα χαμένα όνειρα, για πάντα στιγματισμένη από την κατάρα, τη μοίρα και τον θάνατο. Όσο κι αν η Ιταλίδα από την Αίγυπτο κατέκτησε μια ξένη χώρα, τη Γαλλία, με τη βαθιά φωνή της και τα υπέροχα τραγούδια της, άλλαξε τη ρότα της καριέρας της τρεις φορές, περνώντας από το ελαφρύ chanson στις θλιμμένες μπαλάντες με νόημα και καταλήγοντας στην ethnic disco, ενώ η μη διαγνωσμένη κατάθλιψη όχι μόνο τη νίκησε αλλά την υπέβαλε σε μια διαδικασία βαριάς και αδιάλειπτης ηττοπάθειας, επειδή δεν κατάφερε να βρει τον μεγάλο και μοναδικό έρωτα – κι όταν πίστευε ότι βρισκόταν κοντά στο απόλυτο, όπως μικροαστικά και συντηρητικά το εννοούσε, για

διαφορετικούς λόγους οι άνδρες της ζωής της οδηγούνταν σε αυτοκτονία. Η Λιζά Αζουελός προσπαθεί να χωρέσει όλα τα εδάφια ενός δραματικού βίου αντί να επικεντρώσει σε κάποιο από αυτά και να υφάνει τριγύρω του τις παραμέτρους. Αυτή η οπτικοακουστική Wikipedia ταινία, με περιστατικά που ενώνονται από το τραβηγμένο τέχνασμα της ψυχανάλυσης, δείχνει με έμφαση την εξάρτηση της τραγουδίστριας από μυριάδες άνδρες, συγγενείς, μάνατζερ, εραστές και φίλους, και την αποθέτει έρημη σε έναν ωκεανό από τραγούδια και ζωντανές εμφανίσεις. Η πρωταγωνίστρια Σβέβα Αλβίτι, που επελέγη ανάμεσα σε 200 για τον ρόλο, μοιάζει όντως πολύ με την Νταλιντά, αλλά όσο εξατμίζεται η έκπληξη από την τρομερή ομοιότητα, τόσο επικρατεί η αδυναμία της να αιχμαλωτίσει το βάθος της, αυτό το δυσθεώρητο κενό της μοναξιάς που άδειαζε τη δόξα και έτρεφε την άβυσσο – αυτό που κατάφερε σε μεγάλο βαθμό ο σπουδαίος Τζέφρι Ρας υποδυόμενος το αίνιγμα που λεγόταν Πίτερ Σέλερς. ΑΒΑΝΑ - ΑΕΛΛΩ 3 - ΑΘΗΝΑΙΟΝ CINEPOLIS 4 - ΑΤΛΑΝΤΙΣ 1 - ΑΤΤΑΛΟΣ - ΒΑΡΚΙΖΑ 1 - ΚΗΦΙΣΙΑ CLASS - ΝΙΡΒΑΝΑ - ΤΑΙΝΙΟΘΗΚΗ ΛΑΪΣ 1 - ΣΙΝΕΑΚ

ΤΟ ΔΈΛΕΑΡ ΤΟΥ ΔΙΑΒΌΛΟΥ The Devil’s Candy Σκηνοθεσία: Σον Μπερν Πρωταγωνιστούν: Ίθαν Έμπρι, Σίρι Άπλμπι Ένας αγωνιζόμενος καλλιτέχνης, η νεαρή σύζυγός του και η κόρη τους Ζόι, αγοράζουν το σπίτι των ονείρων τους, όταν η αξία του τελευταίου πέφτει κατακόρυφα εξαιτίας της σκοτεινής ιστορίας που κουβαλάει και την οποία θα διαπιστώσουν πολύ σύντομα.

Λειτουργώντας ως φερέφωνο του διαβόλου, χωρίς όμως να μάθουμε ποτέ για ποιον λόγο, ένας μοναχικός άνδρας διαλύει το όνειρο μιας τριμελούς οικογένειας που εγκαθίσταται στο νέο της σπίτι. Αξιοπερίεργο οπτικά θρίλερ του Αυστραλού Σον Μπερν, που μπλέκει κάπως τη metal μουσική με τα θρησκευτικά σύμβολα και τον τρόπο ζωής μιας αντισυμβατικής οικογένειας, της οποίας ο πατέρας, ζωγράφος στο επάγγελμα, βρίσκεται χαμένος ανάμεσα στις φωνές της κόρης του και κάποιες άλλες που ακούει όταν βρίσκεται στο νέο σπίτι. Δίνοντας λίγες εξηγήσεις για όσα δείχνει, ο Μπερν ποντάρει σε ένα παρατεταμένο φινάλε που φέρνει σε ταινία επιβίωσης, γεμάτο σκληρές εικόνες και οπτικοακουστικούς συμβολισμούς που απευθύνονται σε μια κοινωνία σκληρή προς τα νεότερα μέλη της, τα παιδιά.

Σκηνοθεσία: Στιούαρτ Χαζελντάιν Πρωταγωνιστούν: Σαμ Ουόρθινγκτον, Οκτάβια Σπένσερ, Ράντα Μίτσελ Μετά από μια οικογενειακή τραγωδία, ο Μακ Φίλιπς πέφτει σε βαθιά κατάθλιψη μέχρι που λαμβάνει μια μυστηριώδη επιστολή που τον προτρέπει να πάει σε μια εγκαταλελειμμένη καλύβα βαθιά στην ερημιά του Όρεγκον. Παρά τις αμφιβολίες του, ο Μακ ταξιδεύει ως την καλύβα και συναντά τρεις αινιγματικούς ξένους. Μέσα από αυτήν τη συνάντηση μαθαίνει σημαντικές αλήθειες που θα μεταμορφώσουν τον τρόπο που κατανοεί την τραγωδία του και θα αλλάξουν τη ζωή του για πάντα.

Ανεξαρτήτως των θρησκευτικών πιστεύω καθενός, ο ρόλος της πίστης στο χτίσιμο του χαρακτήρα ενός ανθρώπου είναι κάτι αδιαμφισβήτητο. Δεν χρειάζεται δηλαδή να πιστεύει κάποιος σε μια θρησκεία για να καταγράψει όσους πιστεύουν και κυρίως όσους θεωρούν τη θρησκεία βασικό ηθικό οδηγό για τις πράξεις τους, γνωρίζουμε όλοι πως ακόμη και στην πιο φιλελεύθερη εποχή η ανάγκη του ανθρώπου για απαντήσεις σε θεμελιώδη ζητήματα της ζωής τον στρέφει στην αναζήτηση ενός συστήματος εξήγησής τους. Δεν είναι τυχαίο, επίσης, πως στη θρησκεία στρέφονται δύο βασικές κατηγορίες ανθρώπων, αυτοί που πλησιάζουν τον θάνατο και αυτοί που καλούνται να διαχειριστούν μια σοβαρή απώλεια. Η ταινία, που βασίζεται σε πετυχημένο βιβλίο, απευθύνεται στη δεύτερη κατηγορία και είναι μία από τις πιο προσβλητικές που έχουν γυριστεί πάνω στο θέμα. Καταγράφει τις σκέψεις ενός πατέρα λίγο καιρό μετά τον βάναυσο θάνατο της μικρής του κόρης και την εσωτερική του πάλη όταν καλείται από τον Θεό να πειστεί πως ο τελευταίος δεν φταίει για τίποτα. Με συνεχείς απλοϊκές ερωταπαντήσεις για το νόημα της ζωής και υποκριτικές επιλογές που δίνουν την αίσθηση ενός αδιάκοπου τελετουργικού, ο χριστιανισμός πλασάρεται ως προϊόν που υπόσχεται ότι είναι η μόνη και οικουμενική επιλογή για να δει ο ήρωας τη ζωή του διαφορετικά, σε ένα αποκρουστικό πάντρεμα της μεταφυσικής με το μάρκετινγκ. * Κριτική από τον Τάσο Μελεμενίδη VILLAGE RENTI 12 - VILLAGE MALL 12 - VILLAGE PAGRATI 1 - VILLAGE FALIRO 4 - VILLAGE AG.DIMITRIOS 4 - ODEON STARCITY 3 - ΑΛΕΞΑΝΔΡΑ - CINERAMA - ΓΑΛΑΞΙΑΣ 1 - ΚΙΝΗΜΑΤΟΘΕΑΤΡΑ ΚΩΝΣΤΑΝΤΑΡΑΣ-ΒΛΑΧΟΠΟΥΛΟΥ 1 - ΑΘΗΝΑ - ΑΡΤΕΜΙΣ - ΖΕΑ

* Κριτική από τον Τάσο Μελεμενίδη ODEON ESCAPE 3 - ODEON STARCITY 5 - ΑΕΛΛΩ 2

ΑΝΑΖΗΤΏΝΤΑΣ ΤΗΝ ΑΛΉΘΕΙΑ The Shack

Διαφημιστείτε στη LifO 210 32 54 290

BE ON THE LIST 30.3.17 – lifo

47

ΉΤΑΝ ΌΛΟΙ ΤΟΥΣ ΠΑΙΔΙΆ ΜΟΥ

Ο θρίαμβος της υποκριτικής «Ήταν όλοι τους παιδιά μου» του Άρθουρ Μίλερ στο θέατρο Εμπορικόν, σε σκηνοθεσία Γιάννη Μόσχου.

απο τη λουίζα αρκουμανέα

Θέατρο

Η

48 lifo – 30.3.17

κοινωνία βρίσκεται μέσα στον άνθρωπο και ο άνθρωπος μέσα στην κοινωνία»: με πάθος και πολύ μελάνι υπερασπίστηκε ο Μίλερ την αντίληψη αυτή στη ζωή και στο έργο του. Δεν είμαστε αυτάρκεις, ούτε ζούμε απομονωμένοι, και είναι λάθος να διαχωρίζουμε τη μεταφυσική ή την υπαρξιακή διάσταση από την κοινωνική, πίστευε ο συγγραφέας. Μπορεί οι σκέψεις, οι ελπίδες και οι φόβοι μας να ανήκουν αποκλειστικά σ’ εμάς τους ίδιους, οι πράξεις μας όμως εκπέμπουν δονήσεις στην οικουμένη. Ό,τι κάνουμε αλλά και ό,τι δεν κάνουμε, είτε το κίνητρό μας είναι η προσωπική φιλοδοξία είτε ο αλτρουισμός, η πίστη ή ο κυνισμός, αυτό επηρεάζει τους γύρω μας. Πότε ελάχιστα, ποτέ αμυδρά, πότε ευεργετικά ή ολέθρια. «Δεν υπάρχει δράση χωρίς συνέπεια και καμία συνέπεια δεν μπορεί να περιοριστεί στο εγώ, εφόσον το εγώ δεν υφίσταται χωρίς την ευρύτερη κοινότητα, η οποία του παρέχει όχι μόνο το πλαίσιο αλλά και το νόημά του» παρατηρεί ο οξύνους μελετητής του αμερικανικού θεάτρου C.W.E. Bigsby, γράφοντας για τον Μίλερ στο Modern American Drama, 1945-1990. Είναι όμως πλέον πολύ αργά, όταν λαμβάνει αυτό το κρίσιμο μάθημα ο Τζο Κέλερ, κεντρικός ήρωας του Ήταν όλοι τους παιδιά μου. Την περίοδο του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου ο βιομήχανος Κέλερ πούλησε στην αμερικανική αεροπορία ελαττωματικά ανταλλακτικά, προκαλώντας έτσι τον θάνατο είκοσι ενός πιλότων. Αποσιωπώντας την εμπλοκή του, αφήνει τον συνέταιρό του να μπει στη φυλακή ως μόνος υπαίτιος. Τώρα, τρία χρόνια αργότερα, έρχεται η ώρα των αποκαλύψεων. Καταλύτης, η επίσκεψη της Ανν, κόρης του φυλακισμένου συνεταίρου και μνηστή του γιου των Κέλερ, του Λάρι, που θεωρείται αγνοούμενος πολέμου και είναι, κατά πάσα βεβαιότητα, νεκρός. Το ματωμένο μυστικό του Κέλερ βγαίνει στο φως, παρά τις αντιστάσεις του. Ό,τι έκανε, το έκανε για την οικογένειά του, υποστηρίζει. Για να σώσει την

επιχείρηση που θα αφήσει στον άλλο γιο του, τον Κρις. «Είμαι ο πατέρας του και είναι ο γιος μου, και αν υπάρχει κάτι σπουδαιότερο απ’ αυτό, εγώ θα φυτέψω μια σφαίρα στο κεφάλι μου» φωνάζει στη σύζυγό του, που ξέρει την αλήθεια. Για τον Κρις, όμως, υπάρχει κάτι σπουδαιότερο από αυτό: η υποχρέωση του ατόμου απέναντι στο σύνολο. Και ο πατέρας του φέρει ευθύνη για τους 21 νεκρούς, τόσο απόλυτη, σαν να τους σκότωσε με το χέρι του. «Ο θάνατος του κάθε ανθρώπου με λιγοστεύει, γιατί ανήκω στην ανθρωπότητα» έγραφε ο Τζον Ντον στο περίφημο ποίημά του και αυτό ακριβώς προσπαθεί να καταστήσει κατανοητό ο Κρις. Ότι δεν ήταν μόνο ο Λάρι που χάθηκε εξαιτίας των δόλιων πράξεων του Τζο (όπως αποδεικνύεται στην πορεία) αλλά και όλοι οι νέοι που έπεσαν στο κενό. «Ναι, βέβαια, ο Λάρι ήταν γιος μου. Αλλά [...] στα δικά του μάτια ήταν όλοι τους παιδιά μου. Και νομίζω πως πράγματι ήταν, νομίζω πως πράγματι ήταν» ομολογεί ο ήρωας συντετριμμένος, σε μια στιγμή τρομακτικής επίγνωσης που θυμίζει αρχαία τραγωδία. Δεν υπάρχουν εδώ νικητές και ηττημένοι· μόνο μια φοβερή διαπίστωση ότι οι ζωές όλων μας προχωρούν αξεδιάλυτα δεμένες μεταξύ τους. Αν το καταλάβουμε αυτό, υπάρχει ελπίδα. Το τίμημα όμως φαντάζει συνήθως δυσβάσταχτο. Οι άνθρωποι, για δεκάδες σημαντικούς και ασήμαντους λόγους, επιλέγουν τον συμβιβασμό ή το ψέμα. Ακόμη και η στάση του ιδεολόγου Κρις, που για χρόνια εθελοτυφλούσε και καρπωνόταν τα αγαθά της οικογενειακής επιχείρησης, τίθεται υπό αμφισβήτηση. «Ο Κρις αποτυγχάνει και αυτός» σημειώνει ο Bigsby. «Η ενοχή του πατέρα του μπλέκεται με τη λαχτάρα να διακηρύξει τη δική του αθωότητα, και όπως έχει πει ο Μίλερ στην αυτοβιογραφία του, η αθωότητα σκοτώνει [...]. Το ιδανικό αποκαλύπτεται νοθευμένο, τα κίνητρα ύποπτα και η κοινωνική δικαιοσύνη εκτεθειμένη στις ιδιωτικές επιθυμίες».

i Άρθουρ Μίλερ Ήταν όλοι τους παιδιά μου Σκην.: Γ. Μόσχος Ερμηνεύουν: Δ. Καταλειφός, Αλ. Σακελλαροπούλου, Γ. Βουρδαμής

Θέατρο Εμπορικόν Σαρρή 11, Ψυρρή 210 3211750 Απογ.: Σάβ. 18:00 Βραδ.: Τετ.-Κυρ. 20:00, Πέμ.-Σάβ. 21:00 Εισ.: €15-25

Απαλλαγμένη από κάθε διάθεση επίδειξης, η σκηνοθεσία του Γιάννη Μόσχου αφήνει τα δραματουργικά δεδομένα να ξεδιπλωθούν αβίαστα. Κινείται με σύνεση, αίσθηση του μέτρου και συνέπεια. Ουδέποτε υποκύπτει σε διδακτισμό ή μελοδραματικές εξάρσεις. Οι συγκρούσεις αναδύονται χωρίς να εκβιάζονται: προκύπτουν οργανικά ως φυσικές συνέπειες των χαρακτήρων και των διλημμάτων τους και ως τέτοιες διατηρούν θερμό το ενδιαφέρον μας μέχρι τέλους. Ας ξαναθυμηθούμε τα βασικά –πώς να λέμε πειστικά μια ιστορία– και από εκεί βλέπουμε, μοιάζει να λέει ο σκηνοθέτης. Το αποτέλεσμα μπορεί να υστερεί σε περιπετειώδη διάθεση ή σε φρεσκάδα, σίγουρα όμως πατάει στέρεα στα πόδια του και δεν καμώνεται κάτι που δεν είναι. Μπορεί να μην εντυπωσιάζει με την πρωτοτυπία του, συγκινεί όμως με την ειλικρίνειά του. Όσον αφορά τη σκηνογραφία, η επιθυμία να νικήσουμε τον ρεαλισμό δεν αρκεί, όταν αντικαθίσταται από μια ψευτομοντέρνα εκδοχή αφαίρεσης που ξενίζει δυσάρεστα τον θεατή και τον εμποδίζει να συνδεθεί με τη δράση. Ένα σκηνικό γκρίζο, αυστηρό, με κίονες και σκάλες που θα ταίριαζε ίσως σε άλλο έργο, στον Άμλετ ή στον Ιούλιο Καίσαρα, σε μια τραγωδία εξουσίας και ανακτόρων, όπου οι ήρωες κρύβονται και κρυφακούν τους αντιπάλους τους, και όχι σε ένα κοινωνικό δράμα στην καρδιά μιας μικρής πόλης. Εδώ τα «παράθυρα» χρησιμοποιούνται μόνο μία ή δύο φορές, σχεδόν με το ζόρι, ίσαίσα για να δικαιολογήσουν την παρουσία τους. Ευτυχώς, το μεγαλύτερο πλεονέκτημα, η πιο θαυμαστή αρετή της παράστασης, αποδεικνύεται το έμψυχο δυναμικό της. Νοιαζόμαστε για τους ήρωες, από τον «πρώτο» ως τον «τελευταίο»: και αυτή η ανθρωπιά, τόσο σε επίπεδο σκηνοθεσίας όσο και υποκριτικής, είναι το πιο συγκινητικό στοιχείο. Σπάνια συναντάει κανείς τόσο αρμονική δουλειά συνόλου, όπου όλοι οι ηθοποιοί προσφέρουν ζωτικό κομμάτι του εαυτού τους, ερμηνείες που έχουν νόημα: να τις επεξεργαστείς, να τις αφουγκραστείς, να τις εισπράξεις. Ο Δημήτρης Καταλειφός ως Τζο Κέλερ συνδυάζει τη νοητική αγαρμποσύνη ενός αμόρφωτου ανθρώπου (έτσι τον περιγράφει ο συγγραφέας) με το τυφλό πείσμα του αυτοδημιούργητου επιχειρηματία αλλά και την αδυναμία του καλού πατέρα που διψά για την αγάπη των παιδιών του. Σπαρακτική η βωβή κραυγή του τέλους, όταν ο ήρωας συνειδητοποιεί ότι δεν υπάρχει επιστροφή και ότι η ζωή διαγράφεται πλέον ανέφικτη. Με έμφυτη κομψότητα και τρομερό μέτρο στην έκφραση του πόνου της, η Αλεξάνδρα Σακελλαροπούλου ως Μητέρα αιφνιδιάζει ευχάριστα μέσα από απρόσμενες υποκριτικές αποχρώσεις και μεταπτώσεις που αρνούνται την πεπατημένη. Στιβαρός και γήινος, ο Γιώργος Βουρδαμής αποφεύγει όλες τις παγίδες του «κατηγόρου» Κρις. Εξαιρετική η Δανάη Επιθυμιάδη ως Ανν, ευάλωτη και «καθαρή», προσηλωμένη στον στόχο. Μια βόμβα ενέργειας και συναισθημάτων, εξίσου εξαιρετικός, ο πληγωμένος και άρτι αφυπνισμένος αδελφός της Κώστας Βασαρδάνης. Δυναμική και κοφτερή η παρουσία της Ευγενίας Αποστόλου, εκτελεί άψογα τη σύντομη αποστολή της, ενώ, στον αντίποδα, ο γιατρός σύζυγός της Δημήτρης Καραμπέτσης αποπνέει μοναδική ζεστασιά ως συμβιβασμένος, αλλά καθόλου πικραμένος οικογενειάρχης. Συμπαθέστατο, τέλος, το ζεύγος χαρωπών Αμερικανών του Γιώργου Τζαβάρα και της Ιωάννας Πιατά.

ΛΟΓΟΤΕΧΝΙΑ

Aπό τον Δον Κιχώτη στον Άμλετ και στον Ρεμπώ

Με το βιβλίο «Ας ξαναχτίσουμε τους ανεμόμυλους» ο συγγραφέας Φιλήμονας Πατσάκης αναλύει με έναν διαφορετικό τρόπο τους λογοτεχνικούς ήρωες των κλασικών.

από την τινα μανδηλαρα

Βιβλίο

Υ

πάρχουν κάποιοι που μπαίνουν στα κλουβιά με τα άγρια θηρία και βγαίνουν ζωντανοί, που κάνουν παρέα με τον Άμλετ, τον Σταυρόγκιν και τον Δον Κιχώτη, ακούνε τις βαριές ανάσες τους, νιώθουν πάνω τους τα νύχια της έντασης, τους κοιτάνε κατάματα και καταλαβαίνουν. Τι ακριβώς; Ότι όλοι αυτοί οι ήρωες που επινόησαν οι συγγραφείς, απόλυτα πραγματικοί, αν και φτιαγμένοι από φανταστικά υλικά, δεν χρειάζονται τις επιστημονικές διεργασίες ή τις διαπιστεύσεις της επάρκειας για να ενσαρκωθούν. Έρχονται επαναστατικά να επιβεβαιώσουν ότι η φιλοσοφική ενατένιση δεν αρκεί για να τους εξηγήσει, ούτε καν οι λέξεις που θα σπεύσουν κάπως άγαρμπα και εντελώς ακανόνιστα να καλύψουν την άβυσσο των ατελείωτων νοημάτων που εκείνοι μας κληροδότησαν. Πηγαίνοντας ακόμα πιο πέρα αυτήν τη σκέψη, ο συγγραφέας Φιλήμονας Πατσάκης ακούει με προσοχή τα θλιβερά τραγούδια αλλά και τις παροτρύνσεις –μπαίνοντας τελικά μέσα στο κλουβί– των τροβαδούρων του Μεσαίωνα, καθώς αυτά αντηχούν ηχηρά στους στίχους του Φάουστ, κατεβαίνει στα υπόγεια του Ντοστογιέφσκι και τον βλέπει να συνομιλεί με τους μύστες της Ορθοδοξίας ή στροβιλίζεται πνευματικά, ακολουθώντας τα χνάρια του Δον Κιχώτη και του Μπωντλέρ. Δεν τρομάζει από τον σαιξπηρικό Ριχάρδο και δεν ζαλίζεται από το «Μεθυσμένο Καράβι» του Ρεμπώ. Γιατί, όμως, όλα αυτά και γιατί με αυτούς; Γιατί τους εκλαμβάνει ως τους ήρωες που βοήθησαν να ακουστεί στεντόρεια όχι μόνο η ελεύθερη φωνή της βούλησης αλλά και η ανάγκη της δημιουργίας. Ο συγγραφέας μιλάει μεν για αυτεξούσιο, αλλά αφήνεται να παρασυρθεί από τα μυστήρια της σιωπής – διεκδικεί την αυτάρκεια στην έκφραση, αλλά δεν μένει μόνο εκεί. Αν κάτι είναι τόσο ουσιαστικό σε αυτήν τη μελέτη σε σχέση με τις υπόλοι-

πες, είναι ότι αυτή αγωνιά - γιατί αυτή είναι η ακριβής λέξη αναφορικά με τη δυνατότητα που έχουν η λογοτεχνία και η ποίηση περισσότερο από οτιδήποτε άλλο να μας βοηθήσουν να ξαναορίσουμε τον κόσμο σε μια εποχή απώλειας του νοήματος. Χρησιμοποιώντας, δηλαδή, κατεξοχήν απαισιόδοξους ήρωες, ο Φιλήμονας Πατσάκης καταθέτει το πιο ανθρώπινο και αισιόδοξο ανάγνωσμα σε καιρούς χαλεπούς, το Ας ξαναχτίσουμε τους ανεμόμυλους - Λογοτεχνία και αυτεξούσιο / Δον Κιχώτης, Άμλετ, Φάουστ, Ρεμπώ, Ντοστογιέσφκι, που κυκλοφορεί από τις εκδόσεις Εξάρχεια και εκπληρώνει αυτό που ευαγγελίζεται με την αγαπησιάρικη ανοιχτή προτροπή προς τους αναγνώστες να ακολουθήσουν τους «ανεπίσημους νομοθέτες του κόσμου» που είναι οι ποιητές –η φράση είναι από τον Σέλεϊ– και να ξαναδούν τους λογοτέχνες και τα μεγάλα έργα από την αρχή. Από εκεί, δηλαδή, όπου «η γραφή στέκεται αποσβολωμένη μπροστά στα αδιέξοδα της ύπαρξης και πραγματώνει μια σχέση με τους αναγνώστες, μια σχέση με την άβυσσο». Μόνο έτσι θα δουν τι σημαίνει ένα μεγάλο έργο που διαμορφώνει έναν χώρο «βίαιης αμφισβήτησης, αυτής δηλαδή που προκαλείται τόσο στη γραφή όσο και στην κατανόηση. Ο λόγος δεν υλοποιεί την αλήθεια, η σαγήνη του βρίσκεται στη συγκέντρωση και στην αναμόχλευση των ερωτημάτων» και όχι των βέβαιων απαντήσεων. Γι’ αυτό και από την εισαγωγή ακόμα ο Πατσάκης διαχωρίζει τη θέση του από άλλες επιστημολογικές προσεγγίσεις, από τους ιδεολογικούς κανόνες της ανάγνωσης, σαν αυτούς που ενδεχομένως θέτουν με αυστηρά κριτήρια μελετητές όπως ο Χάρολντ Μπλουμ, ή από τις μεθοδολογικές ή θετικιστικές κατηγοριοποιήσεις που το μόνο που κάνουν είναι να δημιουργούν μια νέα δυστοπία. Αντιθέτως, προτιμά τα ανοιχτά ενδεχόμενα που προτάσσει η ποιητική

φιλήμονας πατσάκης

Ας ξαναχτίσουμε τους ανεμόμυλους Εκδόσεις Εξάρχεια Σελίδες: 278

μεταφορά ή τη δύναμη του μηδενός που ενσταλάζει στο μαύρο της ύπαρξης η δημιουργική αμφιβολία. Σάρκα, αίμα και συνειδησιακές ροές λειτουργούν ακατάπαυστα με μοναδικό σκοπό το άνοιγμα νέων δρόμων κόντρα στην πειθαρχία της αποτελεσματικότητας και του χρήσιμου. Αρκεί να αναθεωρηθούν οι όροι και οι συνθήκες όχι προς την κατεύθυνση της εξέλιξης αλλά της ανατροπής, όπως αυτή που επέφερε ο «κομήτης Ρεμπώ», ο ερωτευμένος Βέρθερος ή ο τραγικός Άμλετ, ο οποίος θρυμματίζει το πραγματικό σε χιλιάδες κομμάτια. Από τις ρωγμές του ανακύπτουν οι μετέωρες αποφάσεις, τα δημιουργικά διλήμματα, η επαναξιολόγηση των αξιών, αφού «καμία αρετή δεν είναι ικανή να μπολιάσει τη γέρικη γενιά μας». Καθώς η φωνή του Μάρκελλου ακούγεται παντού και όχι μόνο στη σάπια Δανιμαρκία, φαίνεται πια πως για τον Άμλετ «ο κόσμος όλος είναι ένα κάτεργο. Η γη δεν είναι πια γι’ αυτόν παρά ένα άγονο ακρωτήρι, ο ουρανός μια βρομερή και μολυσμένη μάζα από ατμούς και ανθρώπους, μια πεμπτουσία σκόνης. Ο Άμλετ νιώθει κυριολεκτικά εγκάθειρκτος μέσα σε αυτό τον κόσμο και την απάνθρωπη ανθρωπότητα που κάνουν τον βίο αβίωτο και ανύπαρκτη την ύπαρξη». Ωστόσο, ένας τέτοιος σαιξπηρικός ήρωας δεν ματαιοπονεί αλλά εξακολουθεί να ελπίζει, καθώς το πένθος του ορθώνεται και ρίχνει τα τείχη της παντοδύναμης σιγουριάς: της εξουσίας, της οριοθετημένης σκέψης, ακόμα και του χωρόχρονου. Τα πάντα πραγματώνονται πλέον σε παρόντα χρόνο και γίνονται ορατά σαν αποκάλυψη, κάτι που μόνο ο Σαίξπηρ κατάφερε με τόσο τολμηρή ικανότητα να δει. Στα χνάρια του βαδίζει ο Βέρθερος του Γκαίτε, τον οποίο διαβάζει με μανία ο Ντοστογιέφσκι, τονίζοντας τη σπουδαιότητα των φτωχών και των κατατρεγμένων και αποκαλύπτοντας ένα δράμα που ερμηνεύει τον κόσμο σήμερα, όχι ως κάτι νοσταλγικό ούτε ως κάτι που αναμένεται να συμβεί στο μέλλον. Σε αυτήν τη γραμμή των συγχρονικών εκτιμήσεων που αναδεικνύουν το τώρα μαζί με το αύριο εντάσσεται και η προσέγγιση του Ρεμπώ για την ύπαρξη, την οποία ο ίδιος βλέπει ως μια παράλογη επανάληψη. Με τον Ρεμπώ, και λίγο αργότερα με τον Νίτσε, η ανθρωπότητα εναντιώνεται στην έννοια της προόδου και στην ντετερμινιστική θεώρηση της Ιστορίας. Όλα γίνονται στο τώρα, γι’ αυτό οι ανάσες μετράνε περισσότερο από τις ιαχές της νίκης, με την αγωνία να σφραγίζει την ανθρώπινη ύπαρξη περισσότερο από την ενοχή. Αφού, λοιπόν, ο συγγραφέας μάς εξηγήσει ακριβώς τι αλλαγές επέφεραν στην ανθρώπινη ηθική στάση οι επαναστάσεις και τα μεγάλα γεγονότα που επηρέασαν τους διάφορους ποιητές και συγγραφείς, περνάει στη σημασία του έργου τους σήμερα, όπως, μεταξύ άλλων, στην ποίηση του ανεμοστρόβιλου που λέγεται Ρεμπώ, αφού ίσως ποτέ κανείς άλλος δεν κατάφερε να είναι ταυτόχρονα τόσο μοντέρνος και τόσο κλασικός Εκεί στήριξαν οι σημερινοί τις ελπίδες τους, σε αυτή την εποχή των ιδανικών αυτουργών και των δολοφόνων, όπως την αποκάλεσε ο Χένρι Μίλερ μιλώντας για τον Ρεμπώ και όπως τη δόξασαν η Πάτι Σμιθ, οι μετέπειτα ποιητές και οι ανέστιοι καλλιτέχνες. Ο συγγραφέας φροντίζει στο βιβλίο του –με ένα κατατοπιστικό επίμετρο από τον Στέφανο Ροζάνη– να καταστήσει τους λογοτεχνικούς ήρωες ιδανικούς συνομιλητές για όλους εμάς, να τους μεταθέσει στο παρόν, να τους βάλει στα χέρια φωτιά και να τους αφήσει ελεύθερους. στις σελίδες – τι άλλο καλύτερο να ζητήσει κανείς από έναν συγγραφέα και αναγνώστη; 30.3.17 – lifo

49

ΛΟΓΟΤΕΧΝΙΑ

Η Χάνια Γιαναγκιχάρα, συγγραφέας του πολυσυζητημένου «Λίγη Ζωή», μιλά στη LiFO Το μυθιστόρημα-ποταμός για τις σχέσεις μεταξύ ανδρών που απέκτησε φανατικούς φίλους και εχθρούς.

Βιβλίο

από τον αλέξανδρο διακοσάββα & τον βασίλη καψάσκη

H

50 lifo – 30.3.17

πολυσυζητημένη Λίγη Ζωή της Χάνια Γιαναγκιχάρα θα μπορούσε να είναι ένα ακόμη βιβλίο που μιλάει για τη φιλία, την αγάπη, τα όνειρα, τις προσδοκίες και τις εκπληρωμένες φιλοδοξίες. Αλλά δεν είναι. Ή, τουλάχιστον, δεν είναι μόνο αυτό. Αν τολμήσεις να βυθιστείς στη σκοτεινιά και στη θλίψη του, θα σε ρουφήξει, και αν αφεθείς, θα σε παρασύρει μαζί του. Όταν το τελειώσεις, θα θέλεις σίγουρα να το συζητήσεις με κάποιον. Το ογκώδες αυτό μυθιστόρημα αφηγείται την ιστορία τεσσάρων φίλων που προσπαθούν να φτιάξουν τη ζωή τους σε μια άχρονη Νέα Υόρκη, σ’ έναν τόπο που φαντάζει οικείος, απέραντος και ταυτόχρονα κλειστοφοβικός. Ο ευγενής και λαμπερός Γουίλεμ, επίδοξος ηθοποιός, ο ταλαντούχος και εγωκεντρικός Τζέι Μπι, ζωγράφος από το Μπρούκλιν, ο σταθερός Μάλκομ, αρχιτέκτονας, και ο βασικός πρωταγωνιστής του βιβλίου, ο ιδιοφυής και μυστηριώδης Τζουντ, ένας τραγικός ήρωας που μοιάζει να έχει ξεπηδήσει από κάποιο κλασικό μυθιστόρημα εποχής. Η Γιαναγκιχάρα γράφει για την αντιφατική φύση των ανθρώπων. Τη βαναυσότητα και την άγρια επιθυμία τους να προκαλούν πόνο, αλ-

λά και την αξιοθαύμαστη ικανότητά τους να αντέχουν στις δυσκολίες και να προσφέρουν ακούραστα την αγάπη τους. Το βιβλίο της απέκτησε φανατικούς φίλους, χαρακτηρίστηκε «μεγάλο αμερικανικό queer μυθιστόρημα», διαδόθηκε από στόμα σε στόμα και μπήκε στις βραχείες λίστες των πιο σημαντικών λογοτεχνικών βραβείων (Booker, National Book Award). Όπως ήταν φυσικό, απέκτησε και πολλούς εχθρούς, ενώ ορισμένοι κριτικοί λογοτεχνίας στηλίτευσαν την αδιαφορία της συγγραφέως για τη σύγχρονη κοινωνικοπολιτική πραγματικότητα και την απουσία οποιουδήποτε ιστορικού πλαισίου. Όπως και να ’χει, όμως, όλοι συμφωνούν πως από τη στιγμή που θα αρχίσεις να διαβάζεις τη Λίγη Ζωή, είναι σχεδόν αδύνατο να μην εμπλακείς συναισθηματικά. Αργά, σταδιακά, σελίδα τη σελίδα, το βιβλίο μοιάζει να «αρρωσταίνει», να «φθείρεται», όπως επιβεβαιώνει η συγγραφέας στη συζήτηση που είχαμε μαζί της, ακριβώς όπως μας φθείρουν ο χρόνος, οι αναμνήσεις και οι πληγές που δεν επουλώνονται πότε. Όσο προχωράει η αφήγηση, συνειδητοποιείς το αναπόφευκτο τέλος, αλλά πλέον ίσως και να το αποζητάς. Σαν τιμωρία και λύτρωση μαζί.

ηάνυα υαναgιhάrα Λίγη Zωή

Μτφ.: Μαρία Ξυλούρη Σελίδες: 896

Η αφηγηματική σας τεχνική συνδυάζει μη γραμμική αφήγηση και διαφορετικές οπτικές στα ίδια γεγονότα. Έχετε δηλώσει ότι ο τρόπος που περιγράφατε αρχικά το βιβλίο στον εκδότη και στον ατζέντη σας ήταν σαν «ένα ρούχο χρώματος όμπρε, κάτι που ξεκινά φωτεινό, άσπρο-γαλαζωπό, και τελειώνει σκοτεινό, σχεδόν μαύρο». Η ροή της ιστορίας εξελίχθηκε στο μυαλό σας σε χρονολογική σειρά και στη συνέχεια τα γεγονότα ανακατεύτηκαν ή γράψατε το βιβλίο με τη ροή που το διαβάζουμε; Γενικά, δεν γράφω τα πάντα με τη σειρά, αλλά σε αυτό το βιβλίο υπήρχε αυτή η ανάγκη. Επειδή η Λίγη Ζωή είναι σαν ένα συναισθηματικό «προσκύνημα» –για τον συγγραφέα, τον αναγνώστη και τους χαρακτήρες–, ήξερα ότι έπρεπε να νιώθω η ίδια προσωπικά τον τρόπο με τον οποίο τα συναισθήματα του Τζουντ θα άλλαζαν και θα σκοτείνιαζαν, καθώς θα κατανοούσε καλύτερα τη ζωή του. Θεωρώ ότι αυτό το βιβλίο πραγματεύεται, μεταξύ άλλων, την ενηλικίωση, τον τρόπο που τελικά κατανοούμε την παιδική μας ηλικία και τις επιπτώσεις της, καθώς απομακρυνόμαστε από αυτήν. Ο χρόνος στο βιβλίο –και στη ζωή, θα έλεγα– δεν απαλύνει

RADIO BOOKSPOTTING από τον γιώργο-ίκαρο μπαμπασάκη αλλά φωτίζει τα γεγονότα που καθόρισαν ζωής, μια λιγότερο βασανισμένη ενήλικη τη νεότητά μας. ζωή, αλλά δεν νομίζω ότι θα μπορούσε να Βλέπουμε ότι η LGBT κοινότητα έχει τον σώσει. αγκαλιάσει μαζικά το βιβλίο σας. Η πανΓεννηθήκατε στο Λος Άντζελες και είσεξουαλικότητα και η ομοφυλοφιλία στε Χαβανέζα τέταρτης γενιάς. Ο πατέπεριγράφονται με έναν πολύ ώριμο και ρας σας είναι από τη Χαβάη και η μητέρα φυσικό τρόπο, σαν να είναι αποδεκτές σας γεννήθηκε στη Σεούλ. Ποια είναι η παντού, εδώ και αιώνες. Ήταν συνειδητή γνώμη σας για την αντιμεταναστευτική μια τέτοια επιλογή, ώστε να χαρακτηρι- ρητορική του Τραμπ; Ο όρος «Χαβανέζος» στεί queer το βιβλίο; Ποτέ δεν σκέφτηκα δηλώνει κάποιον με ντόπιο χαβανέζικο αίότι αυτό το βιβλίο θα μπορούσε να θεωρη- μα, οπότε δεν είμαι και τόσο Χαβανέζα. θεί queer ανάγνωσμα, οπότε το γεγονός ότι Ωστόσο, είμαι όντως τέταρτης γενιάς, από κάτι τέτοιο συνέβη, χάρη στον συγγραφέα μια οικογένεια που γεννήθηκε ή μεγάλωσε και κριτικό Γκαρθ Γκρίνγουελ και την εφευ- στη Χαβάη. Η μητέρα μου γεννήθηκε μεν ρετική, γενναιόδωρη ανάγνωσή του που με στη Σεούλ, αλλά σε αμερικανική στρατιωτιεξέπληξε, είναι τεράστια τιμή. Ίσως έπρεπε κή βάση, οι παππούδες μου από την πλευρά να το είχα σκεφτεί: Η Λίγη Ζωή μιλά για σχέ- της μητέρας μου γεννήθηκαν στην Αμερική σεις ανάμεσα σε άντρες και η αγάπη μεταξύ και ο παππούς μου υπηρετούσε στον Αμεαντρών συνιστά τελικά την ομοφυλοφιλία. ρικανικό Στρατό κατά τη διάρκεια του ποΤο ότι στο βιβλίο οι διαφορετικές εκφράσεις λέμου της Κορέας, παρόλο που «ηθικά» οι σεξουαλικότητας δεν στιγματίκαταβολές του ήταν κορεατικές. ζονται είναι περισσότερο ένα Δεν υπάρχει τίποτα αξιοση«κλείσιμο ματιού» προς τη συμείωτο στη ρητορική του Τραμπ. γκεκριμένη υποκουλτούρα μέσα Η Αμερική είχε ανέκαθεν μια στην οποία είμαι τυχερή να ζω αντικρουόμενη σχέση με τους Πιο τρομακαι στην οποία δεν υπάρχει τίμετανάστες, ειδικά με τους ποτε σοκαριστικό αναφορικά με κτικά από τον μη λευκούς, και η Ιστορία της τη σεξουαλικότητα των ανθρώ- ίδιο τον Τραμπ στην πραγματικότητα είναι μια πων. Αυτό, βέβαια, δεν σημαίνει σειρά από πολέμους ανάμεσα είναι όμως η σ’ εκείνους που –κάνοντας την ότι οι άνθρωποι μέσα στη συγκεκριμένη κοινότητα δεν αντιμεαναγωγή– τους υποστηρίζουν κι δειλία, ο επαρ- εκείνους που βρίσκονται απένατωπίζουν καθημερινά προκλήσεις και αδιαλλαξία, όπως όλα χιωτισμός και ντί τους. Πιο τρομακτικά από τα ομοφυλόφιλα ή queer άτομα τον ίδιο τον Τραμπ είναι όμως η εσωστρέ- η δειλία, ο επαρχιωτισμός και στην Αμερική και οπουδήποτε αλλού τον 21ο αιώνα. Αλλά σε εσωστρέφεια, στοιχεία που φεια, στοιχεία ηπολλοί, αυτό το βιβλίο, που είναι ατόφια σχεδόν οι μισοί από μυθοπλασία –μια ουμανιστική που πολλοί τους συμπατριώτες μου, έβγαμυθοπλασία, θα έλεγα–, αυτές λαν προς τα έξω σε αυτές τις οι προκλήσεις βρίσκονται στο συμπατριώτες εκλογές. Φαίνεται να έχουν την παρασκήνιο. μου έβγαλαν παγιωμένη πεποίθηση ότι αν Ενδιαφέρον έχει επίσης η δοθεί σε άλλους ανθρώπους (ειάποψή σας για την ψυχοθεραπρος τα έξω δικά σ’ εκείνους που δεν έχουν πεία. Σύμφωνα με την κριτική την ίδια εμφάνιση ή τις ίδιες πεσε αυτές τις ποιθήσεις ή δεν έχουν την ίδια που έχετε δεχτεί, την απορρίπτετε εντελώς. Μήπως, τεθρησκεία) η ευκαιρία να γίνουν εκλογές. λικά, θέλατε να πείτε, με τον κομμάτι της Αμερικής, θα μειδικό σας τρόπο, ότι η ψυχοθεωθούν τα δικά τους δικαιώματα ραπεία μπορεί να είναι μάταιη στην «αμερικανικότητα». σε κάποιες περιπτώσεις, όπως Πολλά έχουν γραφτεί ήδη σε αυτήν του Τζουντ; Πάντα θεωρούσα ότι για την τηλεοπτική μεταφορά του βιαυτό το βιβλίο είναι ένα βαθιά ψυχολογικό βλίου. Κάποια μέσα, μάλιστα, όπως μυθιστόρημα, που όμως δεν περιλαμβά- το GQ, έχουν προτείνει τους ιδανικούς νει την ίδια την επιστήμη της ψυχολογίας. ηθοποιούς που θα ενσάρκωναν τους Εσκεμμένα δεν χρησιμοποίησα ψυχολογι- βασικούς χαρακτήρες. Έχετε φανταστεί κούς όρους και ο αναγνώστης δεν ενθαρρύ- μια τέτοια μεταφορά; Ποιο θα ήταν για νεται να προβεί σε διάγνωση για τον Τζουντ. εσάς το ιδανικό καστ; Πάντα πίστευα ότι ο Είμαι από τη φύση μου επιφυλακτική ως Τζόζεφ Γκόρντον-Λέβιτ θα ήταν ένας καλός προς αυτό τον τομέα, πράγμα που εν μέ- Τζουντ, ο Τζεφ Ντάνιελς θα μπορούσε να ρει οφείλεται στο γεγονός ότι μεγάλωσα σε είναι ένας καλός δρ. Τρέιλορ και για Αδερφό ένα περιβάλλον εχθρικό προς την ψυχολο- Λουκ μπορώ να φανταστώ τον Κέβιν Μπέιγία. Βέβαια, αυτό δεν εξηγεί τα πάντα. Όλοι κον, τον Τζον Λίθγκοου ή τον Ντένις Ο’Χερ, επαναστατούμε σε κάποιον βαθμό ενάντια που είναι ένας ηθοποιός που προβάλλει τη στις φιλοσοφίες με τις οποίες μεγαλώσαμε. σεμνότητα και την ευγένεια – θα μπορούσα Έχοντας ξεκαθαρίσει αυτό, πραγματικά να τον φανταστώ και ως Χάρολντ. θεωρώ ότι η ψυχολογία μπορεί να βοηθήσει σε πολύ μεγάλο βαθμό πολλούς ανθρώπους. Όμως, ταυτόχρονα, πιστεύω ότι μοιάζει με Για τη λατρεία στους ήρωες και τη μεγάλη τη θρησκεία: πρέπει πρωτίστως να πιστεύ- απήχηση του βιβλίου θα συζητήσουν με το εις στις δυνατότητές της, σε έναν μεγάλο κοινό τη Τετάρτη 5 Απριλίου 2017, στις 19:30, στον Πολυχώρο Μεταίχμιο (Ιπποκράτους βαθμό απαιτεί ένα είδος αφοσίωσης από τον 118, 211 3003500) οι δημοσιογράφοι της LiFO ασθενή. Αν δεν μπορείς να δηλώσεις πίστη Αλέξανδρος Διακοσάββας, Βασίλης Καψάσκης σε αυτήν, δεν λειτουργεί. Και νομίζω ότι και Γιάννης Πανταζόπουλος, καθώς και ο υπάρχουν άνθρωποι που είναι ανθεκτικοί δικηγόρος και blogger (Proust & Kraken) Νίκος στην ψυχολογία. Όσον αφορά τον Τζουντ, Γρηγοριάδης, ανταλλάσσοντας απόψεις για όλα πιστεύω ότι θα μπορούσε να τον βοηθήσει, όσα τους άρεσαν. Συντονίζει η συγγραφέας και μεταφράστρια του βιβλίου Μαρία Ξυλούρη. να του προσφέρει μια καλύτερη ποιότητα

Προειδοποιήσεις! Το Παρίσι των φιλοσόφων έχει γίνει μια άγονη επικράτεια. Επικείμενος ζόφος. Προφανώς, το Παρίσι δεν είναι πια αυτό που ήταν. Όπως και η νοσταλγία, άλλωστε. Όλα αλλάζουν με ιλιγγιώδεις ρυθμούς και πολλοί είναι οι συγγραφείς που καταγράφουν την ανησυχία όλων μας για όσα συμβαίνουν γύρω μας. Στο μυθιστόρημά του Μπλε άσπρο μαύρο (μτφρ. Μιχάλης Μητσός, εκδ. Πόλις), ο Karim Amellal (Παρίσι, 1978) καταγράφει με επιστημονική και κοινωνιολογική ακρίβεια τις αναταράξεις στον κοινωνικό ιστό και στον πολιτικό στίβο της Γαλλίας αλλά και όλης της Ευρώπης. Η άνοδος της ασημαντότητας, για την οποία προειδοποιούσε ο Κορνήλιος Καστοριάδης, συνοδεύεται πλέον από την άνοδο της σκληροπυρηνικής τάσης μιας δεξιάς που εκμεταλλεύεται τον μαρασμό των ιδεών και επελαύνει σχεδόν άνευ αντιπάλου. Ο Amellal αλλάζει τα ονόματα των πολιτικών, των δημοσιολόγων, των διανοουμένων που πρωταγωνιστούν σε αυτές τις ανησυχητικές αλλαγές στο πολιτικό τοπίο και σπεύδει να προειδοποιήσει: κάτω από την επιφάνεια της προσποιητής χαράς, όπως λέει, και του μηχανικού γέλιου, πίσω από το επαναλαμβανόμενο τελετουργικό των υποκριτικών συζητήσεων, από το αράδιασμα κοινοτοπιών, θεριεύει η κατάθλιψη, η απουσία νοήματος, η καταρράκωση των σημασιών, η γενικευμένη απάθεια, η συλλογική δυστυχία. Το Παρίσι του Αντρέ Μπρετόν και του Ζακ Πρεβέρ, το Παρίσι των φιλοσόφων και των μποέμ, το Παρίσι της μουσικής και της ποίησης έχει γίνει πια μια άγονη επικράτεια ή, όπως ακούμε στην όπερα «Τραβιάτα», μια πυκνοκατοικημένη έρημος. Και αυτό οδηγεί στην κατίσχυση των πιο αντιδραστικών πρακτικών, στο προβάδισμα ενός γκρίζου θυμικού έναντι της πολυπρισματικής λογικής, στην πρωτοκαθεδρία του μηχανισμού της άλογης βίας. Ο Amellal προειδοποιεί για τον επικείμενο ζόφο.

karim amellal Μπλε άσπρο μαύρο

Μτφρ.: Μιχάλης Μητσός Εκδόσεις Πόλις Σελίδες: 435

Απάθεια και αδιαφορία. Ο αφηγητής είναι γεννημένος τον Μάρτιο του 1981 στη Ναντέρ, είναι Γάλλος αλγερινής καταγωγής, ανερχόμενο στέλεχος στον χρηματοπιστωτικό τομέα, ένας «γιάπης», όπως λέγαμε παλαιότερα, που αρχίζει να αντιλαμβάνεται, κάπως αργά, τις θυελλώδεις αλλαγές γύρω του. Παρατηρεί, άναυδος στην αρχή, την επέλαση της Μιρέιγ Λεφλέκ, όπως ονομάζει στο μυθιστόρημα ο Amellal τη Μαρίν Λεπέν, συνειδητοποιείται σταδιακά, μέσα από κάποιες γνωριμίες με ανθρώπους που ξέρουν να ακούν τη χλόη να βλασταίνει, που δεν καταπίνουν αμάσητους τους φανφαρονισμούς των πολιτικών της καλπάζουσας νεοδεξιάς, που δεν έχουν καθηλωθεί στην απάθεια, στην παραλυτική αίσθηση αδυναμίας και στην αδιαφορία. «Διαπιστώναμε όμως πια κι εμείς, όπως πολύς κόσμος, ότι ήμασταν αναίσθητοι, απογοητευμένοι, αδιάφοροι και, με μια έννοια, άπιστοι. Παρακολουθούσαμε τα γεγονότα από απόσταση, παθητικοί, σχεδόν αηδιασμένοι, σίγουρα πάντως αδύναμοι» γράφει ο Amellal. «Σε αυτές τις συνθήκες, η άνοδος του Εθνικού Κόμματος μας φάνηκε μια αναπόφευκτη συνέπεια για την οποία δεν μπορούσαμε να κάνουμε απολύτως τίποτα. Το Εθνικό Κόμμα, άλλωστε, δεν ήταν παρά η κορυφή ενός κολοσσιαίου παγόβουνου φτιαγμένου από καταπιεσμένο φόβο, διάχυτη αγωνία και μια χρόνια απαισιοδοξία που νιώθαμε όλοι μας εδώ και δεκαετίες, βλέποντας την πολιτική τάξη, στο σύνολό της, να μετρά τραγικές αποτυχίες σε όλα τα επίπεδα. Ήμασταν τρομοκρατημένοι με τις ιδέες που διατύπωναν η Μιρέιγ Λεφλέκ και η ακολουθία της, αλλά δεν διαθέταμε πια ούτε ενέργεια ούτε ελπίδα για να τις πολεμήσουμε αποτελεσματικά. Αρκούμασταν έτσι σε μάταιες επικρίσεις και στείρες προειδοποιήσεις. Και παρακολουθούσαμε το θέαμα». Ζόμπι στην καταχνιά. Στο δεύτερο μέρος του μυθιστορήματος το κακό έχει συντελεστεί. Η Λεφλέκ σαρώνει στις προεδρικές εκλογές και, εν συνεχεία, στις βουλευτικές. Και θέτει σε εφιαλτική εφαρμογή το πρόγραμμά της: σταδιακή εξόντωση των «απειλητικών» στοιχείων, των μουσουλμάνων, των Ρομά, των ομοφυλόφιλων, των διαφορετικών, όλων όσοι δεν συμμορφώνονται. Μεθοδικά και με τη συναίνεση της μεγάλης μάζας αρχίζουν να στήνονται ζώνες προστασίας, να γκετοποιούνται ολόκληρες περιοχές, να ωθούνται ακόμα οι περισσότεροι πολίτες στην απάθεια και στην αδιαφορία. Ο ιός του φόβου εξαπλώνεται παντού, μαζί με το ταίρι του, τον νεοκυνισμό. Ο αφηγητής θα συνειδητοποιηθεί ακόμα πιο πολύ, σιγά-σιγά στην αρχή και μετά απότομα, όπως έλεγε ο Έρνεστ Χέμινγουεϊ. Θα ενταχθεί σε μια αντιστασιακή οργάνωση και θα διαπιστώσει ότι αρχίζουν να ξεπετάγονται κι άλλες. Κάμποσοι Παριζιάνοι περνάνε στη δράση. Ο Amellal συνδυάζει εδώ, στο δεύτερο μέρος, την κοινωνιολογική εμβρίθεια με λυρικές εκλάμψεις, στην προσπάθειά του να προειδοποιήσει και να δείξει πώς φτάνουμε σε τέτοιες ζοφερές σκληρύνσεις: «Καλοαναθρεμμένα πρόβατα σε έναν κόσμο φτηνό και σκάρτο», βάζει τον αφηγητή του να λέει, «μεγαλωμένοι με τη μιντιακή σκέψη […] Βάδιζαν σαν ζόμπι στην καταχνιά των ετοιματζίδικων ιδεών και στο σκοτάδι των χαμένων αξιών, με μάτια θαμπωμένα από τις οθόνες, τυφλωμένα από το φως ενός μαύρου αστεριού, της ίδιας τους της ύπαρξης». Η ένταση της προειδοποίησης είναι φανερή και το ότι ο μυθιστοριογράφος μας καταφεύγει πολλές φορές σε έναν οχληρό διδακτισμό δικαιολογείται ακριβώς από το επείγον της προειδοποίησης. radiobookspotting.blogspot.gr/ 30.3.17 – lifo

51

AΦΙΕΡΩΜΑBOΡEIAΠΡΟΑΣΤΙΑ

Τ

Ο HΛΙΟΣ ΛAΜΠΕΙ ΠAΝΤΑ ΣΤΑ ΒΟΡΕΙΑ ΠΡΟΑΣΤΙΑ

ο γεγονός πως η Κηφισιά αποτελούσε τουριστικό θέρετρο ήδη από την αρχαιότητα, αλλά και στα κατοπινά χρόνια, ιδιαίτερα από τον 19ο ως τις αρχές του 20ού αιώνα, πάντα με γοήτευε. Το εξαιρετικό της κλίμα, λόγω της πυκνής βλάστησης, καθώς και το γεγονός ότι ήταν αρκετά αραιοκατοικημένη, συνέβαλε στο να γίνει τόπος εξοχικής κατοικίας επιφανών Αθηναίων, Τούρκων και Ελλήνων της Αιγύπτου. Η επονομαζόμενη «πρωτεύουσα» των βορείων προαστίων, με τους επιβλητικούς πυργίσκους, τα πάλαι ποτέ πολυτελή ξενοδοχεία που σήμερα στεγάζουν διάφορες δημόσιες υπηρεσίες ή έχουν περάσει στην ιδιοκτησία Ελλήνων μεγιστάνων, τις κατοικίες που συναρπάζουν, τη δημοφιλή εμπορική αγορά που αναπτύσσεται γύρω από τον πυρήνα της πλατείας Πλατάνου, την αέναη ανανέωση της πιάτσας της με καινούρια entries στη διασκέδαση και στην εστίαση, αλλά και με τα διαχρονικά στέκια και το άλσος της, γνωστό από την εμβληματική για την περιοχή ανθοκομική έκθεση, εξακολουθεί να κρατά τα σκήπτρα μίας από τις πιο όμορφες γειτονιές της Αθήνας. Κηφισιά σημαίνει Βάρσος (Κασσαβέτη 5). Το γαλακτοπωλείο που μετρά 125 χρόνια ζωής είναι πλέον ένας ζωντανός θρύλος. Ο Βασίλειος Βάρσος άνοιξε το ομώνυμο γαλακτοπωλείο-ζαχαροπλαστείο στην Κηφισιά το 1892. Σήμερα στο μαγαζί έχει μπει ήδη η τέταρτη γενιά της οικογένειας και πιθανότατα να μην υπάρχει Κηφισιώτης που να μην έχει συνδέσει τα παιδικά του χρόνια με τη συγκλονιστική κρέμα του Βάρσου, το ρυζόγαλο, τα περίφημα μαρεγκάκια, τη νουγκατίνα ή το αφράτο και ολόφρεσκο μιλφέιγ του. Συνεπώς, μια βόλτα στην Κηφισιά επιβάλλεται να συνοδεύεται από μια στάση στον Βάρσο, όπως επίσης και να διασχί-

52 lifo – 30.3.17

ζει το Άλσος Κηφισιάς, εκεί όπου, από το 1937, κάθε Μάιο διοργανώνεται η ανθοκομική έκθεση-θεσμός. Το άλσος δημιουργήθηκε το 1885, όταν ο Σιδηρόδρομος Αττικής αποφάσισε να προχωρήσει στην επέκταση της γραμμής έως την Κηφισιά. Η σιδηροδρομική σύνδεση με την Αθήνα γινόταν με το περίφημο ατμοκίνητο «θηρίο». Στο άλσος βρίσκεται και η κρεπερί «Κρέπες Κηφισιάς» (Αδριανού 4), μία από τις καλύτερες των Αθηνών. Η πλατεία Πλατάνου (που πήρε το όνομά της από έναν τεράστιο πλάτανο που άπλωνε τη δροσερή σκιά του σε όλη την πλατεία) εξακολουθεί να είναι ο πυρήνας της Κηφισιάς και η οδός Κασσαβέτη η καρδιά της αγοράς της. Ωστόσο, ανερχόμενη πιάτσα αποτελεί η «Πλάκα της Κηφισιάς», στον λόφο του Αγίου Δημητρίου. Το όνομα οφείλεται στα στενά δρομάκια του μικρού λόφου που θύμιζαν πολύ την Πλάκα του κέντρου. Στις οδούς Δροσίνη, Κυριάκου, Αγ. Θεοδώρων και Αγ. Δημητρίου μικρά και ιδιαίτερα μαγαζιά ενισχύουν τη γραφικότητα του τοπίου, ενώ δεν είναι λίγα τα μπαρ και τα εστιατόρια που εδρεύουν πλέον στα πλακόστρωτα στενάκια της Πλάκας. Ένα από αυτά είναι η Μέντα (Αγ. Θεοδώρων 10), ένα από τα διάσημα στέκια της Κηφισιάς που στεγάζεται στην εξοχική κατοικία του ποιητή Άγγελου Σικελιανού, κρυμμένη ανάμεσα σε δέντρα και λουλούδια, και διαθέτει μεγάλη αυλή και μυστική γκαλερί στο υπόγειο, αλλά και το Αμαρυλλίς (Δ. Κυριακού 15), το καφέ-μπιστρό γαλλικής αισθητικής απέναντι ακριβώς από τη βίλα του Δροσίνη, που σήμερα στεγάζει το Μουσείο Δροσίνη και τη Δημοτική Βιβλιοθήκη της Κηφισιάς. Τον τελευταίο καιρό, επίσης, η Κηφισιά έχει εξελιχθεί σε «πρωτεύουσα» του καλού μπέργκερ και του «τίμιου» brunch. Σύντομα (συγκεκριμένα από τον Μάιο)

Το καταπράσινο προάστιο με τους πυργίσκους και τα αρχοντικά θυμίζει ακόμα και σήμερα, παρά την εμπορική του ανάπτυξη, εξοχή. ΑΠΟ ΤΗ ΦΙΛΊΠΠΑ ΔΗΜΗΤΡΙΆΔΗ

θα ανοίξουν και τα δύο θερινά σινεμά της Κηφισιάς, η Μπομπονιέρα (Παπαδιαμάντη 12) και η Χλόη (Κασσαβέτη 17). Το Museum Café-Restaurant του Μουσείου Γουλανδρή Φυσικής Ιστορίας (Λεβίδου 13), δε, αποτελεί πλέον αγαπημένο προορισμό για καφέ και φαγητό όλες τις ώρες της ημέρας. Ένας ενδεικτικός αρχιτεκτονικός περίπατος για να θαυμάσει κανείς τα κτίρια της περιοχής περνάει από τις οδούς Ραγκαβή, Πεσματζόγλου, Εμμανουήλ Μπενάκη και Παναγή Τσαλδάρη, που είναι γεμάτες πυργίσκους και νεοκλασικά «πνιγμένα» στο πράσινο, ανάμεσα στα οποία βρίσκεται και το σπίτι της Πηνελόπης Δέλτα (Εμμ. Μπενάκη 38 & Στεφ. Δέλτα), που σήμερα φιλοξενεί το Τμήμα Ιστορικών Αρχείων του Μουσείου Μπενάκη. Εκεί θα βρείτε σπάνια έγγραφα και ιστορικά κειμήλια που διατρέχουν την Ιστορία του ελληνικού έθνους, από την Επανάσταση του ’21 μέχρι και τα μέσα του προηγούμενου αιώνα. Ωστόσο, ένα από τα αρχιτεκτονήματα που αξίζει να δει κάποιος στην Κηφισιά είναι το σύμπλεγμα των στρογγυλών πολυκατοικιών στο ύψος της Κηφισίας, έργο του αρχιτέκτονα Νίκου Δεσποτίδη που θεωρήθηκε τεχνολογικός άθλος. Κάθε πολυκατοικία, παρόλο που δίνει την εντύπωση ότι βρίσκεται στον αέρα, στηρίζεται σε τέσσερις γιγάντιες στρογγυλές κολόνες και έχει εξαιρετική στατικότητα. Πρόκειται για μια σύνθεση τριών κύκλων που συνδέονται με έναν κεντρικό λειτουργικό πυρήνα (κλιμακοστάσιο, ανελκυστήρας). Ουσιαστικά, είναι ένα πολυώροφο «τριφύλλι». Το έργο, που πραγματοποιήθηκε την περίοδο 1973-1974, θεωρήθηκε εξαιρετικά πρωτοποριακό. Φυσικά, μιλώντας για τα κτίρια της Κηφισιάς, δεν μπορεί να παραλείψει κανείς τη Βίλα Καζούλη (λεωφ. Κηφισίας 241), τοπόσημο της νότιας εισόδου της Κηφι-

σιάς. Σήμερα φιλοξενεί το Εθνικό Κέντρο Περιβάλλοντος και Αειφόρου Ανάπτυξης, αλλά ο θρύλος τη θέλει στοιχειωμένη, καθώς είναι χτισμένη πάνω σε τουρκικό νεκροταφείο, κατά την περίοδο της Κατοχής έγινε φρουραρχείο των SS, όπου γίνονταν πολλά βασανιστήρια, και στον Εμφύλιο στρατηγείο του ΕΛΑΣ. Η έπαυλη χτίστηκε αρχές τoυ 1910 από τον Αιγυπτιώτη επιχειρηματία της Αλεξάνδρειας Νικόλαο Καζούλη. Το κτίσμα είναι ένα μείγμα νεοκλασικισμού και αναγεννησιακής αρχιτεκτονικής. Χαρακτηριστικός είναι ο εντυπωσιακός τρούλος αλλά και τα αγάλματα των δύο λιονταριών που κοσμούν την είσοδό του και έγιναν από τον γλύπτη Φιλιππότη. Μεταπολεμικά στέγασε σεισμόπληκτους, έγινε το πρώτο ΚΑΤ, μετατράπηκε σε στέκι τοξικομανών, στην πορεία βανδαλίστηκε, αλλά φυσικά το κτίριο είναι πιο γνωστό για τα γυρίσματα της ταινίας Υπολοχαγός Νατάσα που πραγματοποιήθηκαν στους χώρους του. Ο Δήμος Κηφισιάς διαθέτει επίσης ένα από τα καλύτερα δίκτυα ποδηλατοδρόμων στην Αθήνα και μπορεί να σας δώσει την ευκαιρία για μια ωραία βόλτα, ειδικότερα τις ανοιξιάτικες και ηλιόλουστες μέρες. Μια ιδανική διαδρομή είναι από τον Βάρσο, την αρχή των ποδηλατοδρόμων, μέχρι το Κεφαλάρι. Παρά τη μεγάλη ανάπτυξη της περιοχής, τα πολλά καφέ, εστιατόρια και τα εμπορικά καταστήματα, τα προβλήματα στάθμευσης και το κυκλοφοριακό, αρκεί να κόψεις σε ένα μικρό στενάκι για να νιώσεις πως βρίσκεσαι σε χωριό. Δεν είναι τυχαίο πως οι περισσότεροι, όταν αναφέρονται στην Κηφισιά, λένε πως εκεί είναι άλλος ο αέρας. Το πράσινο και τα παραμυθένια της κτίρια πάντα θα την καθιστούν ένα εκλεπτυσμένο, όμορφο προάστιο που μοιάζει με εξοχή, εκεί όπου φυσάει ένα δροσερό αεράκι και ήλιος πάντα λάμπει.

AΦΙΕΡΩΜΑBOΡEIAΠΡΟΑΣΤΙΑ

ZAMBRI Μια εξωτική αποικία γεύσεων στην Κηφισιά.

Αγίου Δημητρίου 9, Κηφισιά, 210 6230063 www.facebook. com/Zambri.Kifisia

Μετρώντας πια κάτι λιγότερο από έναν χρόνο παρουσίας στον γαστρονομικό χάρτη της Κηφισιάς και έχοντας περάσει με επιτυχία τις «ξετάσεις στο επίπεδο του εξαιρετικού φαγητού, του καλαίσθητου χώρου και της άψογης εξυπηρέτησης, το Zambri είναι πια ένας λόγος από μόνο του για να ανέβεις στα βόρεια προάστια. Η εξωτική αισθητική του χώρου σε συνδυασμό με τις χαλαρωτικές μουσικές συνθέτουν τον απόλυτο all day προορισμό που έχουν λατρέψει πολλοί επώνυμοι και όχι μόνο. Εδώ μπορείτε είτε να απολαύσετε ένα χορταστικό brunch με ελληνική κατεύθυνση είτε να φάτε ένα πλούσιο γεύμα με «πειραγμένες» ελληνικές γεύσεις που δημιουργεί ο σεφ Σταύρος Σκαρπινάκης, με ποιοτικά υλικά από διάφορες περιοχές της χώρας. Μην ξεχάσετε να δοκιμάσετε τη «σαλάτα του πάθους», το καταΐφι τυριών, τη μοσχαρίσια παστιτσάδα αλλά και το extra large γλυκό «Zampri Tower» (σουδάκια καλυμμένα απο μπάλες παγωτού με γεύση καραμέλα και σοκολάτα).

Tα πιάτα του Zambri είναι ένα κι ένα! Και αν είστε απλώς σε φάση για ποτό, δεν έχετε παρά να πιάσετε θέση στον πανέμορφο πάνω όροφο ή στη βεράντα του, που είναι και η μεγαλύτερη στην περιοχή. Εδώ οι Δευτέρες έχουν ακόμη γιαπωνέζικο αέρα και το Zambri, σε συνεργασία με το Kenko Modish Sushi Bar, αναλαμβάνει να μας μυήσει στην γιαπωνέζικη κουζίνα και στην τέχνη του sushi

Το σου δίνει τον έλεγχο της διατροφής σου Το μοναδικό ελληνικό site/app στο οποίο καταγράφεις τι τρως, ενημερώνεσαι για τη διατροφική του αξία και συνειδητοποιείς πώς κάθε τροφή συνεισφέρει στη διατροφή σου.

Α

ν υπάρχουν κάποια πράγματα που πολύς κόσμος λέει πως θα ξεκινήσει από Δευτέρα, αυτά είναι η δίαιτα και το γυμναστήριο. Και αν το δεύτερο είναι αναντικατάστατο, μια δίαιτα δεν χρειάζεται να γίνεται με εξαντλητικούς όρους, γιατί όλες οι τροφές χρειάζονται, από τον πιο γλυκό πειρασμό έως τις λεγόμενες υπερτροφές. Το μυστικό είναι να έχεις επίγνωση του τι τρως και να επιλέγεις συνειδητά τις τροφές που σου ταιριάζουν. Έτσι, αποφεύγεις τις περιττές θερμίδες. Πώς θα το κάνεις αυτό; Κάνοντας κλικ στο titroo.gr. Το titroo.gr, το μοναδικό ελληνικό site/app για καθημερινή καταγραφή τροφών, δεν είναι απλώς ένας θερμιδομετρητής αλλά ένα online διατροφικό πολυεργαλείο που μπορεί να σε οδηγήσει στον στόχο σου, γρήγορα, εύκολα και χωρίς να ξοδέψεις ούτε ένα ευρώ. Μπαίνοντας στη σελίδα, μπορείς να γράψεις τι τρως κάθε μέρα αλλά και τι δραστηριότητες κάνεις και το titroo.gr θα υπολογίσει και θα σου πει πόσες θερμίδες πήρες, πόσες έκαψες αλλά και τα διάφορα διατροφικά στοιχεία, π.χ. τις βιταμίνες που σου χαρίζει κάθε γεύμα. Είναι πλήρως ενημερωμένο ώστε να μπορείς να επιλέξεις ανάμεσα σε 10.000 τροφές τουλάχιστον και πάνω από 800 δραστηριότητες, ώστε να υπολογίζεις τα πάντα. Κι αν κάτι τους έχει ξεφύγει, μπορείς να συμπληρώσεις στη βάση το φαγητό που έφαγες και να δεις πόσες θερμίδες πήρες αλλά και τη διατροφική του αξία. Το titroo.gr είναι ιδανικό όχι μόνο για όσους θέλουν να χάσουν (ή να πάρουν) κάποια κιλά αλλά και για εκείνους που επιζητούν εξειδικευμένη διατροφή. Για παράδειγμα, αν κάποιος θέλει να ελέγχει τα καθημερινά του επίπεδα σε πρωτεΐνες, νάτριο (αλάτι) ή ζάχαρο με βάση αυτά που τρώει, το titroo.gr θα γίνει ο καλύτερος σύμβουλός του. Εσύ δεν έχεις παρά να βάλεις στόχους και το titroo.gr μπορεί να γίνει το διατροφικό σου «σπίτι».

30.3.17 – lifo

53

AΦΙΕΡΩΜΑBOΡEIAΠΡΟΑΣΤΙΑ

A EXTR P TI κο του Μαΐοτυου

BOOTLEG Ο all day προορισμός που έγινε αγαπημένο στέκι στον Χολαργό.

H ωραία μουσική και το παρεΐστικο περιβάλλον έχουν κάνει το Bootleg ένα από τα πιο αγαπημένα στέκια στον Χολαργό κι έτσι ξέρεις ότι όποτε κι αν πας, θα περάσεις καλά. Πάντα «ανήσυχο», το Bootleg συνεχίζει να μας εκπλήσσει θετικά, αφού συνεχώς ψάχνει και δημιουργεί νέες τάσεις στα κοκτέιλ που είναι ένα από τα δυνατά του χαρτιά. Ανοιχτό απ’ το πρωί για καφεδάκι, με εξαιρετικές επιλογές σε τσάι από τον Δρόμο του Τσαγιού, ξεχωριστά ροφήματα αλλά και λαχταριστές επιλογές σε πρωινό και brunch, όπως ομελέτες, πιάτα με αυγά, μπέιγκελ, ολόφρεσκα pancakes, κρουασάν, γλυκά και διαλεχτά σνακ. Προτάσεις για φαγητό θα βρείτε όλη την ημέρα: φρέσκες χορταστικές σαλάτες, σάντουιτς, mini burgers, πίτσες και κρύα πιάτα. Το μενού εμπλουτίστηκε πρόσφατα με φρέσκα finger foods (spring rolls, mini tapas, tortillas κ.ά.). Όσο η ώρα περνά, η διάθεση ανεβαίνει και στο παιχνίδι μπαίνουν τα αγαπημένα κλασικά αλλά και signature cocktails των ταλαντούχων bartenders του Bootleg.

ύρια ρόνια s, ατοκ α4χ t Σαββ άζει τ ικά even τ ρ Το 1ο γιο α στ g α π le t ρ ζει έν o α ά ν o υ B ιμ σ ο ο τ τ φορα αίρι ε μας με διά το καλοκ r που θα ια ba ινές ενώ γ ερικό tiki καλοκαιρ εξωτ όμορφες ει ιές. χαρίσ βραδ

Φανερωμένης 8, Χολαργός, 210 6511288 https://www. facebook.com/ pages/Bootleg Athens

ΘΕΣΣΑΛIΑ Παραδοσιακά μαγειρευτά και πίτσες σε ξυλόφουρνο με μεράκι 30 ετών. Κλασική αξία για τους καλοφαγάδες στα βόρεια προάστια, το εστιατόριο «Θεσσαλία» από το 1978 σερβίρει καθημερινά μαγειρευτά και πιάτα της ώρας. Ζεστός και προσεγμένος χώρος στο εσωτερικό και ένας κήπος-έκπληξη με πλατάνια, ιδανικός για τις ηλιόλουστες ημέρες. Στο μενού του, εκτός από παραδοσιακά μαγειρευτά, θα βρείτε και μεγάλη ποικιλία κρεάτων στη σχάρα, λαχταριστά ορεκτικά και σαλάτες, προτάσεις εμπνευσμένες από την ιταλική κουζίνα αλλά και πιάτα ανάλογα με την εποχή (νηστίσιμα, μαγειρίτσα, μπακαλιάρος κ.λπ.). Μεγάλο ατού ο ξυλόφουρνος, στον οποίο ψήνουν πίτσες, πεϊνιρλί, ψωμί και πολλά άλλα που αξίζει να ανακαλύψετε! Σερβίρουν καθημερινά, από τις 12:00 το μεσημέρι έως τις 00:30 μετά τα μεσάνυχτα, και στέλνουν delivery στο σπίτι, στο γραφείο και την επιχείρησή σας, όλες τις ημέρες του χρόνου.

Ελαιών 19, Νέα Κηφισιά (εύκολα προσβάσιμο από την έξοδο προς Κηφισιά της εθνικής οδού Αθηνών - Λαμίας) 210 8078837, 210 8000614, 210 6202553 www. thessaliarestaurant. gr www. facebook.com/ thessaliarestaurant

A EXTR P I T ις χρεωστικέώς ς

λες τ ρτες, καθ ται ό ά Δέχε ικές κ ς Ticket τ ω έ ιστ και π διατακτικ t. n και aura Rest

54 lifo – 30.3.17

30.3.17 – lifo

55

AΦΙΕΡΩΜΑBOΡEIAΠΡΟΑΣΤΙΑ

A EXTR P I T ν ανήκει

PARS

ε μας δ στον υζίνα ες, αν και Η κο λίγα τικ ν ν ά υ ο ικ π ρχ στις ο υπά λάτρεις γ ο λ ους κατά για τ ύ. πιάτα καυτερο του

Γνωριμία με την περσική κουζίνα στο Χαλάνδρι. Αν ανήκετε σ’ εκείνους που τους αρέσει να δοκιμάζουν τις κουζίνες του κόσμου και να γνωρίζουν νέες γεύσεις έξω απ’ τα ελληνικά δεδομένα, τότε το Pars στο Χαλάνδρι είναι ένα από τα εστιατόρια που πρέπει να επισκεφτείτε. Εδώ η κουζίνα είναι περσική και θα γευτείτε όλες τις νοστιμιές του Ιράν – μπορεί τα ονόματα να σας θυμίσουν αρκετά πιάτα της τουρκικής, αλλά όταν τα δοκιμάσετε, θα καταλάβετε τη διαφορά. Ο ζεστός του χώρος, με κυρίαρχο το κόκκινο χρώμα, οι ναργιλέδες αλλά και τα χαλιά Περσίας συνθέτουν ένα σκηνικό που σε μεταφέρει στα βάθη της Ανατολής. Στο μενού θα βρείτε πολλά πράγματα να δοκιμάσετε, γι’ αυτό, όσο μεγαλύτερη η παρέα, τόσο πιο πλούσια θα είναι και η γαστρονομική εμπειρία που θα σας αφήσει το Pars. Για πρώτη φορά, πάντως, μην παραλείψετε το φημισμένο του αρνίσιο κεμπάπ ή το κεμπάπ κουμπιντέ, το λαχματζούν, το Τσεντζέ μαντί ή κάποιο από τα εξαιρετικά ρύζια του καταλόγου, όπως το ρύζι με φραγκοστάφυλο, φιστίκι και αμύγδαλο ή το ρύζι με βύσσινο.

Παλαιολόγου Κων/ νου 15, Χαλάνδρι, 210 6817277 www. persianrestaurant. gr https://el-gr. facebook.com/ pars.persian. restaurant/

OOZORA THE HOUSE

A EXTR TIάPββατο:

-Σ Τρίτη -01:00 20:00 ευτέρα: κή-Δ Κυρια ειστά κλ

Αέρας ανανέωσης στο κορυφαίο ασιατικό bar-restaurant των βορείων προαστίων. Όταν έχεις βραβευτεί ως το καλύτερο bar-restaurant της Αθήνας, δεν μπορείς παρά να δίνεις πάντα κάτι το παραπάνω και να συνεχίζεις να πρωτοπορείς. Έτσι, το Oozora The House, που πρόσφατα απέκτησε και «αδελφάκι» στον πάνω όροφο, το Οmu Kitchen Cocktails, φέρνει νέες γεύσεις και υπόσχεται ακόμη πιο ξεχωριστές γαστρονομικές εμπειρίες στους λάτρεις της ασιατικής κουζίνας. Το ενισχυμένο μενού υπό τον πολυμήχανο σεφ-restaurateur Γιώργο Βενιέρη συνεχίζει να «ρολάρει» ασταμάτητα με γιαπωνέζικο μινιμαλισμό, συστήνοντάς μας τις νοστιμιές της νοτιοανατολικής Ασίας. Εξίσου ανανεωμένη και η λίστα των κοκτέιλ, που υπό την καθοδήγηση του executive bartender Σπύρου Κερκύρα συνεχίζει στα χνάρια της περσινής βραβευμένης, πάντα με γνώμονα το ταίριασμα με την ασιατική κουζίνα.

A EXTR P TI η ώρα, η

ο άει και τ περν ώνει Όσο υναμ ωνεται δ ή ικ μορφ μουσ μετα Omu σε club.

Δηληγιάννη 54, Κεφαλάρι, 210 8018515 www.oozora.gr www.facebook. com/oozora. restaurant/

ŌMU KITCHEN COCKTAILS

BY OOZORA Το Asian street food συναντά τα καλύτερα signature cocktails στο Κεφαλάρι.

Δηληγιάννη 54, Κεφαλάρι, 210 8018516 https://el-gr. facebook.com/ omukefalari Πέμ.-Παρ.- Σάβ.: 21:00-03:00

56 lifo – 30.3.17

Η ομάδα πίσω απ’ το βραβευμένο Oozora The House μας σύστησε πριν από λίγο καιρό τον νέο της χώρο στο εμβληματικό αρχοντικό της Κηφισιάς που ήρθε να ταράξει τα νερά σε αυτό που λέμε comfort food και signature cocktails. Το Οmu Kitchen Cocktails by Oozora, που βρήκε φιλόξενη στέγη στον πάνω όροφο, θυμίζει έντονα σπίτι και αποπνέει τόσο χαλαρή ατμόσφαιρα, που σε προδιαθέτει να αράξεις με τις ώρες πίνοντας εξαιρετικά, αλλά διόλου επιτηδευμένα κοκτέιλ, αλλά και να αφεθείς σε ένα πολύ ιδιαίτερο μενού που φέρει την υπογραφή του Γιώργου Βενιέρη. Εδώ, τα Asian style burgers έχουν την τιμητική τους, ενώ στον κατάλογο φιγουράρουν επίσης η funky pizza με γκοργκοντζόλα, αχλάδι και τραγανή πάπια Πεκίνου αλλά και το bao-dog με χειροποίητο λουκάνικο και διάφορες πίκλες.

AΦΙΕΡΩΜΑBOΡEIAΠΡΟΑΣΤΙΑ

A EXTR TI,Pαπό τις 14:3τ0η, ν

ΒUBA BISTROT EXOTIQUE

κή ουν Κυρια έπτες έχ ργικά Κάθε μιου πισκ η ε δ ί ν ο υ ρ ο ντας ικ σ ο μ ά χ ι ρ έ ο πε ετ ία να συμμ τρικό , ιρ ς α υ κ α το ευ τό θε ρόνο τον χ α ξεχωρισ ένο σε μια σε έν ι, βασισμ σμού, με ίδ ια παιχν υτοσχεδ άθε ήα έμα κ τεχνικ ορετικό θ . α φ δ ια ά δ μ εβδο

Ένα μαγαζί-προορισμός για όσους αγαπούν τις ασιατικές γεύσεις. Αγαπημένος προορισμός για τους λάτρεις της ασιατικής κουλτούρας και γαστρονομίας, το Βuba bistrot exotique δεν είναι ένα ακόμη barrestaurant του είδους αλλά ένας χώρος που υπόσχεται την απόλυτη foodie εμπειρία. Το νέο μαγαζί του Κωνσταντίνου Ζουγανέλη (bar Guru bar), που βρήκε φιλόξενη στέγη σε ένα ιστορικό νεοκλασικό κτίριο της Κηφισιάς, είναι ένας μικρός «ναός» για όσους θέλουν να προκαλούν τον ουρανίσκο τους με ασυνήθιστες για τα ελληνικά δεδομένα γεύσεις. Η ρετρό διακόσμηση, οι vintage πίνακες και τα διάφορα αναμνηστικά από ταξίδια συνθέτουν ένα χαλαρό σκηνικό που σε ταξιδεύει σε κάποιο παζάρι στο Ανόι ή στο Χονγκ-Κονγκ, ενώ ο καταπράσινος κήπος με fusion αισθητική και εξωτική διακόσμηση είναι ιδανικός για ηλιόλουστα γεύματα και πιο πάρτι βραδινές εξόδους. Εδώ έχουν την τιμητική τους οι κουζίνες της Ταϊλάνδης και του Βιετνάμ, με προτάσεις και από άλλες γαστρονομικές παραδόσεις της Ασίας που βλέπετε να μαγειρεύονται μπροστά στα μάτια σας, αν κοιτάξετε απ’ τη βιτρίνα της κουζίνας. Και τι καλύτερο για να συνοδεύσετε το φαγητό από ένα κλασικό ή signature cocktail, ακούγοντας μουσικές που κινούνται σε μονοπάτια από soulful swing μέχρι reggae, folk και πολλά ξεχασμένα διαμάντια. Μη χάσετε τις «Sunday Never Ends» βραδιές που έχουν γίνει πια θεσμός στο Buba μία φορά τον μήνα, με live στον κήπο και DJ set μέχρι αργά αλλά και κινηματογραφικές προβολές.

Παπαδιαμάντη 4, Κηφισιά, 210 6231151, 6980 457387 Facebook: www. facebook.com/ bubakifisia www.bubabistro texotique.com 30.3.17 – lifo

57

AΦΙΕΡΩΜΑBOΡEIAΠΡΟΑΣΤΙΑ

A EXTR TIPα δοκιμάσετεερό

ΒΑΡΣΟΣ

να τ ροσ ρείτε ρφο και δ πό Μπο μο ίσω α ό π ί ν ε ο γ τ ς ρ όλα σ υ λειτου καναπέδε ο ε π ,μ . To κήπο τημα λλον άν σ ά ά ιβ τ το κα σερό περ ρει δωρε έ ρο και δ μα προσφ αγορές ια στη 20’ γ κ κατά γ ιν 7 πάρκ από €

Ένα από τα πιο ιστορικά ζαχαροπλαστεία της Αθήνας. Τι άλλο αυτή την περίοδο από ένα πραγματικά καλό, αγνό τσουρέκι!

To τσουρέκι φτιάχνεται με την ίδια συνταγή από το 1892, όταν πρωτοάνοιξε το κατάστημα στη συμβολή της Πανεπιστημίου και Σανταρόζα. Στη συνέχεια μεταφέρθηκε στην Κηφισιά, όπου και κατοικοεδρεύει μέχρι και σήμερα μετά από 125 χρόνια συνεχούς λειτουργίας. Το τσουρέκι του Βάρσου παραμένει ίδιο όλα αυτά τα χρόνια, άκρως μυρωδάτο, βουτυράτο, με πλούσια ζύμη και αφράτο. Η ιδιαιτερότητά του είναι ότι δεν περιέχει μαχλέπι κι έτσι ξεχωρίζουν τα αρώματα των αγνών υλικών του, που είναι τα αυγά, το βούτυρο, το αλεύρι και το ξύσμα πορτοκαλιού. Επειδή πλησιάζει το Πάσχα όμως, την τιμητική τους έχουν και τα κουλούρια βουτύρου που είναι μοναδική συνταγή του Βάρσου. Ακόμη, το ιστορικό ζαχαροπλαστείο έχει φροντίσει για τους μικρούς του φίλους με σοκολατένια και βελούδινα αυγά αλλά και σοκολατένιους λαγούς. Όλα αυτά μαζί με τις διάσημες κρέμες, τα ρυζόγαλα, τα γαλακτομπούρεκα, τα χειροποίητα παγωτά, τους μπεζέδες αλλά και τις μαρέγκες που χρησιμοποιούνται ως βάση για τούρτα. Ο Βάρσος επιμένει «σε πείσμα των καιρών».

www.varsos.gr fb: ΒΑΡΣΟΣ ΚΗΦΙΣΙΑVarsoskifisia 210 8012472

TGI FRIDAYS Tο απόλυτο στέκι στην Κηφισιά. Το TGI Fridays είναι αναφίβολα το σήμα κατατεθέν της πλατείας Κεφαλαρίου. Το μέρος που μας σύστησε την Jack Daniel’s sauce και τις Potato Twisters, που μας έμαθε να τρώμε και να πίνουμε στο μπαρ, που μας έκανε να το αγαπήσουμε για το χαμογελαστό προσωπικό και την αμερικανική αισθητική του συνεχίζει να μας εκπλήσσει και να κάνει την κάθε μέρα μας Παρασκευή!Με αγαπημένες Living Well επιλογές, όπως η Strawberry Fields Salad και το vegetarian Quinoa Burger με σπιτικό μπιφτέκι από τρίχρωμη κινόα, αλλα και νέες πεντανόστιμες προτάσεις, όπως το Egg BLT με αυγό και αβοκάντο και η Loaded Sweet Potato, είναι το κατάλληλο μέρος για κάθε στιγμή της ημέρας. To βράδυ στην μπάρα μπορείτε να συνδυάσετε μια Spicy Pineapple Margarita με Fried Mac and Cheese Bites και Chips & Dips. Από νωρίς το μεσημέρι μέχρι αργά το βράδυ για ένα επαγγελματικό ραντεβού ή μια έξοδο με φίλους, τα Fridays είναι ο ορισμός του all day προορισμού. Ραντεβού εκεί, λοιπόν, για αγαπημένες συνήθειες αλλά και ολοκαίνουριες εκπλήξεις!

A EXTR P I T ι εξαιρετική

–1–

α με ίρει κ Σερβ κιά πίτσα γλυ τα! ά λ ο σοκ

Αυθεντικές ιταλικές γεύσεις σε comfort εκτέλεση. Λίγα μέτρα απ’ την κοσμοπολίτικη πια πιάτσα της Μεσογείων, στην οδό Σαραντοπόρου στον Χολαργό βρίσκεται το «1», ένα comfort Italian food all day εστιατόριο με ιταλική φινέτσα στη διακόσμηση, χορταστικές μερίδες και πολύ καλές τιμές, που αξίζει οπωσδήποτε μια θέση στην ατζέντα σας. Χειροποίητες πίτσες με αυθεντική ιταλική ζύμη, μεγάλη επιλογή σε pasta, δροσερές σαλάτες, σούπες ημέρας αλλά και προτάσεις σε κρεατικά συνθέτουν ένα μενού που είναι βασισμένο στη φιλοσοφία του σπιτικού φαγητού και φέρει την υπογραφή του σεφ Ηλία Γώγου. Όλα τα πιάτα του «1» είναι πραγματικά ένα κι ένα και θα τα συνοδεύσετε ιδανικά με κάποιο απ’ τα κοκτέιλ μιας πολύ ενδιαφέρουσας λίστας ή ένα κρασί απ’ τον ιταλικό ή ελληνικό αμπελώνα.

58 lifo – 30.3.17

Σαρανταπόρου 1, Χολαργός, 211 4024319 www.facebook. com/1one532515486916884/

AΦΙΕΡΩΜΑBOΡEIAΠΡΟΑΣΤΙΑ

ΠāΝARISTON Εκλεκτό ελαιόλαδο και όλες οι νοστιμιές της αρκαδικής γης σε ένα σύγχρονο μπακάλικο στο Χαλάνδρι. Ηρώδου Αττικού 4, Χαλάνδρι (πλησίον πλατείας Δούρου), 210 6843228 https://panariston. olympicbiz.com/ https://el-gr. facebook.com/ panariston2016/

Περνώντας το κατώφλι του, νιώθεις ότι βρίσκεσαι σε ένα μπακάλικο εποχής από εκείνα όπου έβρισκες διάφορα καλούδια για το οικογενειακό τραπέζι. Κάπως πιο σύγχρονο, βέβαια, στο ντεκόρ, αλλά άκρως παραδοσιακό, το ΠαΝAriston είναι μια αρκαδική γκουρμέ γειτονιά στο Χαλάνδρι. Το μπακάλικο της οικογένειας Φούφα, που κατά κύριο λόγο ασχολείται με το ελαιόλαδο και δραστηριοποιείται σε πολλές χώρες στο εξωτερικό, είναι ένα μαγαζί με όλες τις νοστιμιές που βγάζει η Αρκαδία. Από εκλεκτής ποιότητας ελαιόλαδο και ελιές, κρασί, τυροκομικά, ζυμαρικά, αλλαντικά, παξιμάδια, γαλακτοκομικά, μαρμελάδες και γλυκά του κουταλιού μέχρι άγρια χόρτα και ρίγανη απ’ τον Πάρνωνα, όλα από αξιόλογους παραγωγούς και μικρές οικογενειακές επιχειρήσεις. Με λίγα λόγια, στο ΠαΝAriston η νοικοκυρά βρίσκει όλα όσα χρειάζεται για ένα άκρως υγιεινό τραπέζι, σε πολύ προσιτές τιμές. Προσεχώς, λίγο μετά το Πάσχα, ο χώρος θα λειτουργεί και ως δοκιμαστήριο, αφού θα προστεθούν 4-5 τραπεζάκια όπου ο επισκέπτης θα μπορεί να γευτεί όλες αυτές τις νοστιμιές με την κατάλληλη συνοδεία κρασιού, τσίπουρου και ούζου.

Η μέρα που αγάπησα την αφράτη! Όπως οι περισσότεροι μεγάλοι έρωτες, έτσι κι αυτός ήταν έρωτας με την πρώτη ματιά. Ήταν, θυμάμαι, μια μεγάλη φωτό στο dominos.gr με τον χαρακτηριστικό τίτλο «Nέα Αφράτη με ελαιόλαδο» και το κάλεσμα ήταν «Δοκίμασέ την». Εκείνη τη στιγμή πήρα την απόφαση. Για την επιλογή της Domino’s που θα συνόδευε την αφράτη ζύμη έπαιξα στα κλασικά και αγαπημένα. Έτσι, μια Pepperoni Classic με extra extra pepperoni και με τη νέα αφράτη ζύμη ήταν η πρώτη προσθήκη στο καλάθι, ενώ ακολούθησε και ένα Choco Pie με Nutella, έτσι, για το ξεκάρφωμα. Η συνέχεια με βρήκε καρφωμένο στο Domino’s Pizza Tracker, να κοιτάω live την εξέλιξη της παραγγελίας μου. Ούτε στην τελευταία σεζόν του «Game of Thrones» τέτοιο κόλλημα! Μετά από 30 λεπτά, ο χαμογελαστός οδηγός της Domino’s ήταν στην πόρτα μου, προειδοποιώντας με ευγενικά να προσέχω γιατί η πίτσα ήταν ζεστή. Πόσο ζεστή; 75 και κάτι βαθμοί Κελσίου, όπως μάθαμε και ύ όπως παραδίδεται κάθε Domino’s. Στο θέμα μας όμως… «Αφράκι εσ ις ε λ α έ έ Εάν θ σεις τη ν το τη με ελαιόλαδο» διαβάσαμε και το άρωμα του ελαιόλαδου ε τ ά ό ,τ κιμ να δο λαιόλαδο νεις είναι κατέκλυσε τον χώρο, που, σε συνδυασμό με το ψήσιμο ε ά ε κ μ α ν η ι τ αφρά χρειάζετα το μέσα στο ταψάκι, δημιουργεί μια κρούστα που δίνει μια σ που εις μόνο να μπ ξεχωριστή γεύση στη ζύμη. Επειδή όμως κάθε αφράτη pp ή a ό υστικ πολα που σέβεται τον εαυτό της πρέπει να μη δείχνει αλλά πιο α το ο τ σ εις και να είναι αφράτη… η νέα πίτσα της Domino’s παίρνει εβάσ έσεις τ λ α α κ κ να ή να εις άριστα. Αφράτη σε κάθε δαγκωνιά μέχρι το τέλος (ναι, υ θέλ ο π ’s mino επιλέξεις εδώ αφήνω το γύρω-γύρω ψωμάκι για τους άλλους ή για ν Do α η ν τ αι λέξεις θος κ πό τις τα σπουργιτάκια, δεν παίζει), μαζί με τη γενναία δόση μονα δια άλο μέγε μη α ύ ζ η γ τ σε με έα αφρά ς ζύμες. τσαρέλα και πεπερόνι. τη ν έσιμε

I NO DOM

S .G R

18318

διαθ

30.3.17 – lifo

59

AΦΙΕΡΩΜΑBOΡEIAΠΡΟΑΣΤΙΑ

A EXTR P I T μίσεις,

ΜΟΝΟΚΑΤΟΙΚIΑ Μια μονοκατοικία στο Χαλάνδρι που σερβίρει εκλεκτούς μεζέδες. Σε μια παλιά μονοκατοικία του Χαλανδρίου τρία αδέλφια, ο Κωνσταντίνος στην κουζίνα, ο Διομήδης που σας υποδέχεται και ο Αντρέας στο σέρβις, ένωσαν την αγάπη τους για το φαγητό σε ένα σύγχρονο μεζεδοπωλείο που σερβίρει εκλεκτούς μεζέδες σε πολύ οικονομικές τιμές. Η Μονοκατοικία είναι ένας χώρος που και σήμερα θυμίζει σπίτι – στο εσωτερικό του έχει μικρά δωματιάκια. Κάθε Τετάρτη παίζει ζωντανή μουσική και οι γεύσεις είναι αποκλειστικά χειροποίητες (μέχρι και το ψωμί το παρασκευάζουν οι ίδιοι). Το μενού είναι 100% ελληνικό και σε αυτό ξεχωρίζουν το μοσχαρίσιο συκώτι με σάλτσα από Τεντούρα Πατρών, η «Φωλιά του κλέφτη» με χοιρινό και γραβιέρα, τα αυγά μάτια με ντομάτα, παστουρμά και πατατάκι αλλά και το γιουβέτσι με μοσχαράκι που ψήνεται στη σχάρα.

60 lifo – 30.3.17

A EXTR P TI αιρός το

αθ Aναβ αιώσεις αλ π ge! α ν α vinta άτων λ η δ πο

κ ε που ο ε θέση σ τ Τώρα του πιάσ ι, ια ε κ π έ ζά επιτρ τα τραπε που. κή πό ένα α πράσινου κατα

Φιλικής Εταιρείας 39, Χαλάνδρι, 210 6819109 www. facebook.com/ monokatoikiaa

Κηφισίας 306 & Κρήτης 210 8088886, 210 6232002 www.facebook. com/pages/ Kifissia-Bike www.kifissiabike.gr

ΚIFISSIA BIKE Ο Νο1 προορισμός για mountain bike, city bike, road bike,bmx και εξειδικευμένο service στο ποδήλατο. Με πολυετή εξειδίκευση αλλά και βαθιά γνώση του ποδηλάτου συνολικά, το Κifissiabike είναι το μέρος όπου θα βρείτε το ποδήλατο που ταιριάζει στις ανάγκες σας αλλά και οτιδήποτε σχετικά με αυτό. Ο Αναστάσης Κωνσταντώνης, βετεράνος ποδηλάτης με αρκετές διακρίσεις σε εγχώρια πρωταθλήματα και με συμμετοχές στο παγκόσμιο πρωτάθλημα την περίοδο 1993-1995 ως μέλος της Εθνικής Ομάδας, θεωρείται ένας απ’ τους πρώτους που σύστησαν και ανέπτυξαν τη φιλοσοφία του mountain bike στη χώρα μας και είναι εδώ για να σας λύσει οποιαδήποτε απορία γύρω απ’ το ποδήλατο. Στο Κifissiabike, που μετρά πια 23 χρόνια παρουσίας στον χώρο της ποδηλασίας, θα βρείτε ποδήλατα από τις καλύτερες εταιρείες (time-intense) παγκοσμίως αλλά και αξιόπιστες υπηρεσίες service απ’ τους έμπειρους τεχνικούς του. Μείνετε συντονισμένοι στη σελίδα του στο Facebook για να μαθαίνετε από πρώτο χέρι όλες τις εκδηλώσεις, τους αγώνες και τις εξορμήσεις για ποδήλατο που το Κifissiabike διοργανώνει συχνά.

ΚΡΙΟΣ Ο Απρίλιος σας βρίσκει αποφασισμένους

ΛΕΩΝ Εσείς που είστε γεννημένοι τις τελευταίες

ΤΟΞΟΤΗΣ Οι εμπειρίες και οι γνώσεις σας θα

και σίγουρους όσον αφορά τα μελλοντικά σας σχέδια, όμως καλύτερα να καθυστερήσετε την εφαρμογή τους, ώστε να αποφύγετε όλα εκείνα τα εμπόδια που θα σας φορτίσουν ψυχικά. Τη Δευτέρα η ανάδρομη Αφροδίτη αφήνει το ζώδιό σας και περνά πάλι στους Ιχθύς, γι’ αυτό θα πρέπει να αποφύγετε τη λήψη σημαντικών αποφάσεων, τις συναντήσεις με άτομα κύρους, ενώ παράλληλα θα πρέπει να είστε πολύ προσεχτικοί στις οικονομικές συναλλαγές. Πιθανή επανασύνδεση με έναν πρώην έρωτα θα φέρει αναστάτωση στη ζωή σας και καλό είναι να μην επενδύσετε συναισθηματικά, μέχρις ότου να διαπιστώσετε πως έχει όντως βελτιωθεί η κατάσταση. Ο τομέας των σχέσεων δοκιμάζεται και μπορεί να εμπλακούν στην προσωπική σας ζωή πρόσωπα του περιβάλλοντός σας που δεν συμφωνούν με τις επιλογές σας. Στηρίξτε τις αποφάσεις σας δίχως να απολογείστε και βάλτε όρια στις παρεμβολές.

μέρες του ζωδίου έχετε αρκετή συσσωρευμένη κούραση που αντανακλάται στα επαγγελματικά σας, τώρα όμως που ο Απρίλιος είναι πιο ήπιος μήνας θα πρέπει να ρίξετε το βάρος της προσοχής σας σε εκκρεμότητες που μπορούν να φρενάρουν τις μελλοντικές σας ενέργειες. Τα οικονομικά σας βελτιώνονται μεν, αλλά μπορούν να εξελιχθούν ακόμα πιο θετικά αν εντείνετε τις προσπάθειές σας. Κατάλληλη εποχή για να ξεκινήσετε ένα καινούργιο εγχείρημα. Θέματα σπουδών χρήζουν ιδιαίτερης προσοχής. Στον οικογενειακό τομέα επικρατεί μια αμήχανη κατάσταση που θα πρέπει κάποια στιγμή να τελειώσει. Μην υποκύπτετε σε ψυχολογικούς εκβιασμούς όσων προσπαθούν να πετύχουν τον σκοπό τους και φροντίστε οι αποφάσεις σας να είναι ακλόνητες. Αν καταφέρετε να ξεπεράσετε αυτό τον σκόπελο, θα έχετε κερδίσει μια μεγάλη μάχη και θα δείτε τεράστιες αλλαγές στη ζωή σας.

εκτιμηθούν πολύ και θα σας κάνουν να ξεχωρίσετε ανάμεσα στο πλήθος. Ενδεχομένως ορισμένοι από εσάς να βρεθείτε αντιμέτωποι με την εχθρική στάση συναδέλφων, όμως είναι το λιγότερο που θα πρέπει να σας απασχολεί στην προκειμένη φάση. Αφοσιωθείτε στη δουλειά σας και δώστε τον καλύτερό σας εαυτό, ώστε να εδραιωθείτε καλύτερα στον εργασιακό σας χώρο. Οι πρώτες μέρες του Απριλίου σας βρίσκουν ενθουσιασμένους σχετικά με μια καινούργια γνωριμία και η προσοχή σας είναι στραμμένη στη βελτίωση της εμφάνισής σας. Αποφύγετε τις υπερβολές με δίαιτες αμφιβόλων αποτελεσμάτων και δώστε έμφαση στη ισορροπημένη διατροφή, σε συνδυασμό πάντα με άσκηση. Η γοητεία σας είναι στα ύψη και μπορείτε να προσελκύσετε το ενδιαφέρον του αντίθετου φύλου, ενώ ο γάμος σας είναι σε αρμονία και είναι ιδανική εποχή για δημιουργία οικογένειας.

ΤΑΥΡΟΣ

ΠΑΡΘΕΝΟΣ Οι πρώτες μέρες του Απριλίου σας

ΑΙΓΟΚΕΡΩΣ Ο Απρίλιος μπορεί να μην ξεκινά

βρίσκουν αισιόδοξους και χαρούμενους έπειτα από την ολοκλήρωση ενός σημαντικού εγχειρήματος και μπορείτε πλέον να κάνετε τα πλάνα σας, έχοντας διαμορφώσει ξεκάθαρη άποψη για τις επικρατούσες συνθήκες. Στον οικονομικό τομέα υπάρχουν πολλές ανάγκες που πρέπει να τακτοποιηθούν,το σημαντικό είναι όμως πως σας δίνονται ευκαιρίες για να αυξήσετε τα κέρδη σας μέσα από νέες συνεργασίες. Φανείτε πρόθυμοι να συζητήσετε με δυνητικούς συνεργάτες και μην αποκλείετε συνεταιρισμούς που μπορούν να σας δώσουν ώθηση. Αν δεν καταφέρετε να χαλαρώσετε και να βάλετε νέες προτεραιότητες στη ζωή σας, δεν θα αλλάξετε ποτέ τρόπο σκέψης και θα συνεχίσουν να υπάρχουν θέματα που μπλοκάρουν τις σχέσεις σας. Αφήστε πίσω σας το παρελθόν και δώστε το περιθώριο στους άλλους να σας φροντίσουν και να εκφράσουν την αγάπη τους. Στον ερωτικό τομέα υπάρχουν προβλήματα εξαιτίας της αναλγησίας σας.

με τις καλύτερες συνθήκες όσον αφορά τα επαγγελματικά σας, είναι όμως στο χέρι σας να αλλάξετε την πορεία των εξελίξεων, αρκεί να πάρετε τις σωστές αποφάσεις. Η στασιμότητα που επικρατεί μπορεί να οφείλεται σε εξωγενείς παράγοντες και ήρθε η στιγμή να τα βάλετε κάτω και να ξεκαθαρίσετε συνεργασίες που μοιάζουν να έχουν βαλτώσει. Ιδανική εποχή για να βελτιώσετε τις γνώσεις σας, ώστε να έχετε τα απαραίτητα εφόδια που θα σας οδηγήσουν σε νέες ευκαιρίες επαγγελματικής αποκατάστασης. Τη Δευτέρα γυρίζει ανάδρομη η Αφροδίτη στους Ιχθύς, προκαλώντας αναταραχή στη σχέση σας και πιθανή επιστροφή ενός πρώην έρωτα θα καταστήσει πολύ δύσκολη τη λήψη αποφάσεων. Τα διλήμματά σας είναι πολλά και η σκέψη σας δεν είναι ξεκάθαρη, καθώς υπερισχύουν έντονα συναισθήματα. Πάρτε τον χρόνο σας και μην κάνετε ενέργειες που μπορεί να δημιουργήσουν μη αναστρέψιμα γεγονότα. Αποφύγετε τις γνώμες τρίτων.

ΖΥΓΟΣ Προσπαθήστε μέσα στις επόμενες μέρες

ΥΔΡΟΧΟΟΣ Μέσα σε όλη την αναμπουμπούλα

να δείτε θετικά καθυστερήσεις σε σχέση με τα επαγγελματικά σας, καθώς δίνεται η ευκαιρία να επανεξετάσετε τους στόχους σας. Ο Απρίλιος ξεκινά με την είσοδο της ανάδρομης Αφροδίτης τη Δευτέρα στους Ιχθύς και θα κριθούν πολλά από τον τρόπο που θα διαχειριστείτε τα γεγονότα. Ενδεχομένως να λήξουν συνεργασίες που δεν προχωρούν σύμφωνα με τις προσδοκίες σας, μη βιαστείτε όμως να πάρετε αποφάσεις αν δεν έχετε εναλλακτικές λύσεις στο μυαλό σας. Μην προσπαθήσετε να επιλύσετε τυχόν διαφορές με οικεία σας πρόσωπα, τουλάχιστον μέχρι τις 15 του μήνα, καθώς δεν προβλέπεται κάποια διευκόλυνση και αδίκως θα συγχυστείτε. Επικεντρωθείτε στα ταλέντα σας και ασχοληθείτε με οτιδήποτε σας ευχαριστεί, μένοντας μακριά από ίντριγκες. Θέματα σπουδών που σας απασχολούν μπορεί να σας κάνουν να μετανιώσετε για τις αποφάσεις σας, αν σας επηρεάζουν άλλοι.

ενός νέου εγχειρήματος μπορεί να σας διαφύγει μια σημαντική λεπτομέρεια που θα επηρεάσει την εξέλιξη των προσπαθειών σας. Ο Απρίλιος ξεκινά δυναμικά και καθώς είστε αποφασισμένοι να βελτιώσετε με κάθε τρόπο τη ζωή σας, μπορεί να προβείτε σε ενέργειες που δεν θα εξυπηρετούν τα συμφέροντά σας, αν δεν κάνετε προσεχτικά βήματα. Θέματα σπουδών μπορεί να εντείνουν το άγχος σας και να πέσει η απόδοσή σας. Μη φοβάστε πιθανή αποτυχία και επικεντρωθείτε στον στόχο σας. Οι ελεύθεροι ενδεχομένως να έχετε ρίξει περισσότερο βάρος σε θέματα καριέρας ή σπουδών και να μένει στάσιμη η προσωπική σας ζωή, μέσα στις επόμενες μέρες όμως θα σας δοθεί η ευκαιρία να κάνετε σχέση με άτομο του περιβάλλοντος σας και τα κοινά σας ενδιαφέροντα θα ενισχύσουν τον δεσμό σας. Πιθανή ίντριγκα με ένα φιλικό σας πρόσωπο θα οφείλεται στην απομάκρυνσή σας από κοντά του.

ΣΚΟΡΠΙΟΣ Είστε αρκετά επιφυλακτικοί σχετι-

ΙΧΘΥΣ Οι Ιχθύες δέχεστε την επιρροή της ανά-

κά με μια νέα πρόταση συνεργασίας και μπορεί να την απορρίψετε προτού καλά-καλά τη σκεφτείτε. Οι συνεχείς απογοητεύσεις εξαιτίας υποσχέσεων που ακούσατε, αλλά δεν πραγματοποιήθηκαν ποτέ εντείνουν την ανάγκη σας να βασιστείτε στις δικές σας δυνάμεις και να δουλέψετε με άκρα μυστικότητα πάνω στα μελλοντικά σας σχέδια. Η αύξηση του εισοδήματός σας δεν θα πρέπει να σας οδηγήσει σε σπατάλες. Τακτοποιήστε εγκαίρως τις οφειλές σας, ώστε να μη διογκωθούν. Οι συνήθειες του συντρόφου σας αρχίζουν να σας εκνευρίζουν και η επικριτική στάση σας θα προκαλέσει σύννεφα στη σχέση. Ενδεχομένως να είστε υπερβολικοί και να εντοπίζετε μόνο τα αρνητικά του στοιχεία, οπότε θα πρέπει να αποστασιοποιηθείτε από τα γεγονότα, ώστε να αποκτήσετε μια πιο αντικειμενική άποψη. Η κοινωνική σας ζωή δεν είναι βασικό σας μέλημα και διανύετε μια φάση μοναχικότητας και περισυλλογής οι ελεύθεροι.

δρομης Αφροδίτης που γυρίζει στο ζώδιό σας τη Δευτέρα και πολλά μπορεί να συμβούν μέσα στο επόμενο διάστημα. Ωστόσο, το μεγαλύτερο βάρος θα πρέπει να πέσει στο ξεκαθάρισμα επαγγελματικών σχέσεων. Συνεργασίες που δοκιμάστηκαν δίχως να επιφέρουν θετικά αποτελέσματα θα φτάσουν στο τέλος τους και θα πρέπει να έχετε εναλλακτικό σχέδιο δράσης στο μυαλό σας. Ιδιαίτερη προσοχή σε ακριβές αγορές και επενδύσεις για των οποίων το αντικείμενο δεν έχετε γνώσεις. Η προσωπική σας ζωή μπορεί να μην είναι στα φόρτε της εξαιτίας της καθημερινής τριβής με τα προβλήματα και τις υποχρεώσεις, μπορείτε όμως να εξοικονομήσετε χρόνο και να τη βελτιώσετε. Μην είστε εργασιομανείς και φροντίστε να αναπληρώσετε τυχόν επικοινωνιακά κενά με το ταίρι σας. Οι ελεύθεροι ενδεχομένως να παρεξηγήσετε τις προθέσεις ενός νέου προσώπου και να απογοητευτείτε στην πορεία. Κρατήστε άμυνες και μην εκφράζετε ακόμη τα συναισθήματά σας.

Οι πρώτες μέρες του Απριλίου σας βρίσκουν αρκετά προβληματισμένους σχετικά με μια συνεργασία που ξεκίνησε υποσχόμενη πολλά, στην πορεία όμως βλέπετε πως δεν τηρούνται κάποιοι όροι και μπορεί να θέλετε να τη διακόψετε, όμως δεν είναι κατάλληλη η στιγμή για τη λήψη μιας τόσο σημαντικής απόφασης. Στον οικονομικό τομέα, η ενίσχυση του εισοδήματός σας είναι αποτέλεσμα προηγούμενων προσπαθειών που αρχίζουν τώρα να αποδίδουν, αλλά θα πρέπει να αποφύγετε τις επενδύσεις τουλάχιστον μέχρι τις 15 του μήνα. Ο κυβερνήτης σας Αφροδίτη γυρίζει τη Δευτέρα στους Ιχθύς, σχηματίζοντας ένα δύσκολο τετράγωνο με τον Κρόνο, και μπορεί να φέρει το τέλος σε σχέσεις που είναι ετοιμόρροπες, όσες όμως έχουν γερά θεμέλια δεν κινδυνεύουν. Οι κοινωνικές επαφές είναι πολλές και τα πρόσωπα που θα γνωρίσετε θα σας προκαλέσουν ανάμεικτα συναισθήματα, κανένα όμως δεν θα προσελκύσει το ενδιαφέρον σας. Μεριμνήστε για την υγεία σας και μην παραβλέπετε πιθανές μικροενοχλήσεις.

ΔΙΔΥΜΟΣ

ρωθεί ένα εγχείρημα και τώρα θα διαπιστώσετε πως η ενέργεια που βάζετε σε οποιαδήποτε ασχολία δεν πηγαίνει ποτέ χαμένη. Ο Απρίλιος σας βρίσκει πιο ήρεμους και μπορείτε τώρα, που η διαίσθησή σας είναι αρκετά ανεπτυγμένη, να διακρίνετε τις πραγματικές ευκαιρίες στα επαγγελματικά σας. Αλλάξτε τακτική προσέγγισης του κοινού σας οι ελεύθεροι επαγγελματίες και αφήστε πίσω συνεργασίες που δεν επιφέρουν κανένα όφελος. Οι διαπροσωπικές σας σχέσεις χρήζουν ιδιαίτερης προσοχής, καθώς αλλάζουν οι προτεραιότητες και θα πρέπει να μεριμνήσετε για τις ανάγκες των αγαπημένων σας προσώπων, αν θέλετε όλα να εξελιχθούν ομαλά. Στον ερωτικό τομέα υπάρχει κάποιο πρόσωπο που ενδιαφέρεται πραγματικά για εσάς, αλλά δεν λαμβάνετε τα μηνύματα που σας δίνει. Ο γάμος σας μπορεί να περάσει κάποια παροδική κρίση, η οποία θα καθορίσει και την πορεία της σχέσης.

Starfax

ΚΑΡΚΙΝΟΣ Οι Καρκίνοι περιμένετε να ολοκλη-

από τη μαριβίκυ καλλέργη (starfax@lifo.gr)

Για τους Διδύμους είναι μια πολύ σημαντική εβδομάδα, καθώς μέσα από ένα ταξίδι που θα κάνετε θα επιλυθούν πολλά θέματα που σας απασχολούν. Οι γεννημένοι προς το τέλος του ζωδίου έχετε περάσει από χίλια κύματα, τώρα όμως που φεύγει ο Δίας από τον επαγγελματικό τομέα, αφήνει χώρο για να επανεξετάσετε τα σχέδιά σας, βάζοντας προτεραιότητα στις προσωπικές σας ανάγκες. Μετακινήσεις για επαγγελματικούς σκοπούς μπορούν να βελτιώσουν αισθητά το εισόδημά σας. Αποφύγετε κάποιες λανθασμένες ενέργειες που σας έφεραν σε αδιέξοδο στο παρελθόν και μην ξεχνιέστε μόλις βλέπετε να βελτιώνονται οι συνθήκες. Η οικονομική σας κατάσταση έχει αντίκτυπο και στις σχέσεις σας, τις οποίες οφείλετε να προστατέψετε, και πρέπει να κάνετε το καλύτερο δυνατό για την ευημερία των αγαπημένων σας προσώπων. Μια θετική εξέλιξη σχετικά με την υγεία του συντρόφου σας θα σας κάνει να αναθεωρήσετε πολλά.

SUDOKU No 506 8

5 8 2 9

7 2 4 8

3

4

2

1

3 5

8

3 6 2 9 6 1 4 5 3

Η λύση του προηγούμενου 4 1 8 2 7 9

5 9 2 6 3 1

7 3 6 4 5 8

2 6 1 9 4 3

8 7 4 1 2 5

9 5 3 8 6 7

3 4 9 7 1 2

1 2 5 3 8 6

6 8 7 5 9 4

3 4 9 8 6 1 5 7 2 6 7 2 5 3 4 8 9 1 5 8 1 7 9 2 6 4 3

30.3.17 – lifo

61

ΕΝΤΥΠΩΣΕΙΣ ΑΠΌ ΌΣΑ ΖΉΣΑΜΕ ΤΗΝ ΠΡΟΗΓΟΎΜΕΝΗ ΕΒΔΟΜΆΔΑ 62 lifo – 30.3.17

Πρέπει να περάσει το πρώτο μισό της ταινίας για να καταλάβεις τι σημαίνει το Get Out (Τρέξε στα ελληνικά) του τίτλου. Πρόκειται για μια ταινία που χαρακτηρίστηκε «η πιο έξυπνη ταινία τρόμου της δεκαετίας», ένα κλειστοφοβικό και βραδυφλεγές θρίλερ που μέχρι να τελειώσει σου έχει δημιουργήσει ένα σφίξιμο στο στομάχι και μια αναστάτωση που διαρκεί ώρες μετά το τέλος του. Δεν είναι η Λάμψη αλλά έχει τον ίδιο αποπνικτικό τρόμο, που γίνεται όλο και μεγαλύτερος όσο περνάει η ώρα, οδηγώντας σε ένα φινάλε-σπλατεριά, λυτρωτικό και «δίκαιο», ασχέτως αλληγοριών και αναφορών στην κατάσταση της σημερινής Αμερικής. Μια πολύ καλή ταινία.

M. Hulot

Είδα τη νέα ταινία του εξαιρετικού σκηνοθέτη Ξαβιέ Ντολάν, Ακριβώς το τέλος του κόσμου, και τον λάτρεψα για μία ακόμη φορά. Το σενάριο αναφέρεται στην επιστροφή, μετά από 12 χρόνια απουσίας, ενός συγγραφέα στο πατρικό του με σκοπό να κάνει μια πολύ σημαντική ανακοίνωση στην οικογένειά του, αυτήν του επικείμενου θανάτου του. Όμως οι εντάσεις, οι φωνές και οι αντιπαραθέσεις κυριαρχούν, κανείς δεν μιλάει ειλικρινά, με αποτέλεσμα ο Ξαβιέ Ντολάν να αποκαλύπτει με τον μοναδικό του τρόπο την παθογένεια της εν λόγω οικογένειας. Τέλεια σκηνοθετικά πλάνα, διάλογοι που σε ακολουθούν, δυνατές ερμηνείες σ’ ένα φιλμ του οποίου το ποιητικό τέλος σε συμπαρασύρει και σε συγκινεί βαθιά. Γιάννης Πανταζόπουλος

Εμμένουμε στις θετικές ενυπώσεις/ Η ζωγραφική του Γιώργου Ξένου που είναι ένα πανίσχυρο όχημα φιλοσοφικών περιπόλων/ Η έκδοση του αριστουργήματος Ο Στόουνερ του John Williams (19221994) στη σειρά Aldina των εκδόσεων Gutenberg/ Το ότι άρχισαν τα γυρίσματα του τρίτου συνόλου της θρυλικής σειράς «Τα Στέκια - Ιστορίες Αγοραίου Πολιτισμού», που έστησε ο αείμνηστος παίκτης/ ρέκτης Νικόλας Τριανταφυλλίδης/ Η documenta 14 στην Αθήνα/ Η ποίηση, η ποίηση, η ποίηση, αυτό το οξυγόνο αντιδιαστολής. Γιώργος-Ίκαρος Μπαμπασάκης

Αυτό που πάντα, μα πάντα, υπάρχουν ταινίες που ενώ δεν είναι κάτι ιδιαίτερο και σε καμία περίπτωση δεν θα επέλεγες να τις κατεβάσεις ή να τις νοικιάσεις για να τις δεις, ωστόσο αν τις πετύχεις σε τυχαίο ζάπινγκ, λίγο πριν πας για ύπνο, θα ξενυχτήσεις για να τις παρακολουθήσεις μέχρι το τέλος, με αμείωτο ενδιαφέρον, έστω κι αν ξέρεις πολύ καλά την πλοκή και ακόμα καλύτερα ότι την επόμενη μέρα πρέπει να ξυπνήσεις μια λογική ώρα για να πας στη δουλειά, μου είναι ακατανόητο. Καλός ο Τόμι Λι Τζόουνς, ακόμα καλύτερος ο Ρόμπερτ Ντάουνι Τζούνιορ, αλλά πόσο «κάψιμο» πια; Μαρία Δρουκοπούλου

Η κουραστική επανάληψη της συζήτησης για τις παρελάσεις. Κάποια καλά αφιερώματα για απωθημένες πλευρές της Επανάστασης του ’21. Η συνέντευξη του ιστορικού Βασίλη Παναγιωτόπουλου με στοχαστική ποιότητα και καίριες παρατηρήσεις που μαρτυρούν ευρυχωρία πνεύματος (που, δυστυχώς, δεν συναντάς σε κάποιους νέους ηλικιακά ερευνητές). Ο τρόπος που αυτή η κοινωνία περνάει από το «Survivor» στον Μπελογιάννη και στα εμφύλια πάθη (για να επιστρέψει πάλι στο «Survivor»). Η σύλληψη του Αλεξέι Ναβάλνι, ενός ακόμα αντιπάλου του Βλαντίμιρ Πούτιν. Οι ωραίες μουσικές ανακαλύψεις στους τοίχους φίλων του Facebook (Ιlan Solomon, Theodore Triantafillou, Niki Topouslidou για τα πιο κοντινά ακούσματα). Νικόλας Σεβαστάκης

Επιτέλους, νυχτώνει αργά! Πόση ανάγκη είχαμε αυτό το λίγο παραπάνω φως στα απογεύματά μας. Ο πρώτος καφές με τη θερινή ώρα κράτησε 6 ώρες (μετεξελίχθηκε σε μπίρα, βεβαίως, βεβαίως), γεγονός που το επιβεβαιώνει. Τα παλτά επιστρέφουν δειλά στις σακούλες φύλαξης, τα ανάλαφρα τζάκετ παίρνουν θέση στην κρεμάστρα και τα καλσόν θα πρέπει να περιμένουν αισίως τον επόμενο χειμώνα. Αγαλλίαση! Φιλίππα Δημητριάδη

Το περασμένο Σάββατο είδα το Πέτρες στις τσέπες του στο Θέατρο του Νέου Κόσμου και μου άφησε τις καλύτερες εντυπώσεις. Γρήγορη παράσταση με εξαιρετικές ερμηνείες αλλά και

έξυπνη σκηνοθεσία. Πολύ καλός ο Μάκης Παπαδημητρίου, αλλά ο Γιώργος Χρυσοστόμου σίγουρα κλέβει την παράσταση. Είχα καιρό να γελάσω τόσο πολύ. Αν προλάβετε να το δείτε, δεν θα το μετανιώσετε! Νινέττα Γιακιντζή

Δεν έχω τηλεόραση κι όμως αισθάνομαι ότι παρακολουθώ καθημερινά υποσυνείδητα «Survivor», τον Καρβέλα με την τσίχλα και διάφορα παρόμοια. Σε λίγο θα τα βλέπω και στον ύπνο μου. #εφιάλτες Μαρία Παππά

Μου άρεσε που ένας βουλευτής (του Ποταμιού στη συγκεκριμένη περίπτωση) έκανε ερώτηση στη Βουλή υπέρ της νομιμοποίησης της ευθανασίας. Μετά τον θάνατο του Αλέξανδρου Βέλλιου, για λίγες μέρες, υπήρξε η απαίτηση να θεσμοθετήσει η κυβέρνηση το νομικό πλαίσιο για την ευθανασία στη χώρα μας, όμως μετά ξεχάστηκε κι αυτό, όπως και τόσα άλλα, δίνοντας τη θέση του στο πατροπαράδοτο γλείψιμο προς την Εκκλησία. Πραγματικά, ελπίζω να γίνει κάτι τώρα. Άρης Δημοκίδης

Νομίζω ότι ένα αναζωογονητικό πράγμα –στα όρια του λίφτινγκ, δηλαδή– που μας βρήκε την προηγούμενη εβδομάδα ήταν ότι η Ραχήλ Μακρή ανακοίνωσε τη δημιουργία του δικού της πολιτικού σχηματισμού, που θα λέγεται «Μέτωπο

Νίκης». Το δε αρκτικόλεξό του, «ΜΝΙ». Οτιδήποτε άλλο και να προστεθεί εδώ είναι υπερβολή και χαλά και τη μαγεία του νικηφόρου οράματος της αμετακίνητης πολιτικού. Λογικά, επικοινωνιολόγους, αναλυτές, σλογκανιστές και λοιπούς στιχοπλόκους τους περιμένει δουλίτσα στις επόμενες εκλογές με την έμπνευση της πάντα δυναμικής πολιτικού. Χριστίνα Γαλανοπούλου

Μπορεί να γράφτηκαν πολλά για την εμφάνιση της Roisin Murphy στην Αθήνα το προηγούμενο Σάββατο, μπορεί όντως τα τελευταία χρόνια να κάνει συναυλίες πρωτίστως για να ικανοποιεί την πάρτη της, μπορεί τα δύο πρόσφατα άλμπουμ στο υλικό των οποίων βασίστηκε σχεδόν αποκλειστικά το live να μην έβγαλαν κανένα ραδιοφωνικό hit και να είναι για πιο «εσωτερική» κατανάλωση (ενώ το πρόμο της συναυλίας υποσχόταν άλλα), μπορεί κι εγώ να ήθελα πολύ να την ακούσω να ερμηνεύει ζωντανά κομμάτια από τους Moloko και την Overpowered era, ωστόσο πέρασα υπέροχα σε αυτή την υποδειγματική συναυλία, κατά την οποία η υπέροχη Ιρλανδή απέδειξε γι’ ακόμα μία φορά γιατί είναι αυτή που είναι και πώς έχει επηρεάσει τόσο καθοριστικά όλη τη σύγχρονη θηλυκή ποπ βιομηχανία. Και μια εξτρά διαπίστωση που προκύπτει από όλη την εξτραβαγκάντζα των μεταμορφώσεών της επί σκηνής: είναι πολύ δύσκολο και θέλει πολλή δουλειά να καταφέρνεις να είσαι «καρναβάλι» χωρίς να γίνεσαι κιτς ούτε για μια στιγμή. Αλέξανδρος Διακοσάββας

Η μαμά καπνίζει πολύ και τρώει κορν φλέικς από τάπερ. Οι δυο κόρες φορούν γυαλιά μυωπίας με χοντρούς φακούς και ξαπλώνουν στην μπανιέρα με σαπουνάδες. Σαν μια ταινία μικρού μήκους το τέλειο βιντεοκλίπ που σκηνοθέτησε ο The Boy για το κομμάτι «Tell me what you ’re made of» των Baby Guru. Το έχω ακούσει και δει δέκα φορές μέχρι τώρα και δεν το έχω βαρεθεί. Μερόπη Κοκκίνη

Με αφορμή μια επαγγελματική παρουσίαση βρέθηκα αυθημερόν στη Θεσσαλονίκη. Ηλιόλουστη μέρα, χωρίς υγρασία και από το παράθυρο του αυτοκινήτου, μεταξύ των διαδρομών, χάζευα τη γενέθλια πόλη, Πέμπτη απόγευμα, με τη σκέψη μήπως-ναφύγουμε-μια-μέρααργότερα-καλύτερα; Το ίδιο βράδυ, εξαντλημένος στην Αθήνα, αναλογιζόμουν ότι κάπως έτσι, κάτι τέτοιες στιγμές, μάλλον αυτό είναι που λέμε νοσταλγία. Μια αφηρημένη διάσταση «κατανάλωσης» ετών, του χρόνου που προφανώς φεύγει και η επιστροφή στην πρώτη σου πόλη σού θυμίζει εσένα νέο ή έφηβο. Σαν άλλα πάκμαν ή αστεροειδή, τα «κανονάκια» και οι «ζωές» μας που τελειώνουν. Γιάννης Καρλόπουλος

30.3.17 – lifo

63