Τεύχος 514

documenta 14

BEFORE THE END OF THE WORLD

ΑΝΑΛΥΤΙΚΟΣ ΟΔΗΓΟΣ

ΑΠΟΚΛΕΙΣΤΙΚΟ ΡΕΠΟΡΤΑΖ ΑΠΟ ΤΗΝ «ΟΠΕΡΕΤΤΑ» ΤΟΥ ΝΙΚΟΥ ΚΑΡΑΘΑΝΟΥ ΣΤΟ ΕΘΝΙΚΟ

ολα για την αθηνα! free press δωρεαν οδηγοσ τησ πολησ κυκλοφορει καθε πεμπτη

06042017

2 lifo – 6.4.17

☛ Για 14 σειρές της ελληνικής τηλεόρασης που έκαναν τους δρόμους να αδειάσουν έγραψε ο M. Hulot την περασμένη εβδομάδα και οι αναγνώστες πρόσθεσαν τα δικά τους αγαπημένα σίριαλ, απόψεις για τον Γιάννη από τους «Απαράδεκτους» και ενδιαφέροντα trivia. Ας πούμε, η Scifimom έγραψε: «Στους “Ιερόσυλους” τον ρόλο του κακού κρατούσε ο Δημήτρης Μυράτ και ήταν από τις τελευταίες εμφανίσεις του. Την ίδια εποχή, στην εκπομπή “Μουσικό Καφενείο” είχε πει ότι κάποτε τον ρώτησαν πώς δέχτηκε να παίξει σε σειρές και ταινίες κάπως ανορθόδοξες, τη στιγμή που ήταν από τους πολύ ποιοτικούς ηθοποιούς. Η απάντησή του ήταν “ευτυχώς που εκείνη την εποχή μου ζήτησαν να κάνω ταινίες και σειρές, γιατί αν μου ζητούσαν τίποτε άλλο, μπορεί να το έκανα κι αυτό”». Η miss Havisham πρόσθεσε στα τεράστια σουξέ τη σειρά «Ο θάνατος του Τιμόθεου Κώνστα»: « Έβγαινε η Ντενίση στο γυαλί και άδειαζε η Αθήνα. Θυμάμαι να παίζει το προτελευταίο επεισόδιο Μεγάλη Παρασκευή, να έχουμε πάει στον Επιτάφιο και να είμαστε τρεις κι ο θρησκευτικός κούκος!». Την Ντενίση θυμήθηκε και ο O_Yios_tou_Yo, που πρόσθεσε: «Όλα του Ξενόπουλου! Με Ντενίση και Ψάλτη στον “Συμβολαιογράφο” κ.λπ., την ξανθιά Νόρα Βαλσάμη... Μετά, με το εφηβικό πουλάκι μας να ξεδίνουμε σε εποχές που ο ερωτισμός είχε μια κρυφή γοητεία... Προσωπικά, ήμουν ερωτευμένος με την Ντενίση, που όμοιά της δεν είχα ξαναδεί στην ελληνική TV». Με το σημείο του άρθρου που περιέγραφε ως καρικατούρα τον ρόλο του Γιάννη στους «Απαράδεκτους» διαφώνησε ο tsifotis007: «Καρικατούρα γκέι έπαιζαν άλλοι, όπως ο Ζωνόρος στις επιθεωρήσεις και ο Σερβετάς στους ΑΜΑΝ, που μιλούσαν σαν γραφικές σεξομανείς “τρελές”. Στους “Απαράδεκτους” ο Μπέζος ήταν εκπληκτικός, εκτός αν θεωρούμε πως άνθρωποι σαν τον Σεργουλόπουλο ή τον Ψινάκη, δίνοντας μια συνέντευξη (όχι παίζοντας ρόλους), μιλάνε σαν καρικατούρες». Ο tktk του απάντησε: «Καταλαβαίνω τι θέλεις να πεις, ότι ο Μπέζος παρουσίαζε απλώς έναν θηλυπρεπή γκέι, κι αυτό δεν είναι κακό. Το κακό όμως είναι ότι σε αυτή την απεικόνισή του (όπως και σε άλλα σίριαλ), ο γκέι χαρακτήρας ήταν ταυτόχρονα αποτυχημένος, ανέραστος, νευρικός, υστερικός και οι άλλοι τον ανέχονταν ως αξεσουάρ. Κι αυτό είναι κακό στερεότυπο, που δυστυχώς ισχύει ακόμα εν μέρει. Θυμάμαι απαράδεκτες πραγματικά σκηνές στο σίριαλ, άκρως ομοφοβικές, με συγκεκριμένη συμπεριφορά απέναντι στον Γιάννη επειδή ήταν γκέι. Σήμερα αυτός ο χαρακτήρας δικαιολογημένα θα ξεσήκωνε θύελλα αντιδράσεων, κι όχι επειδή θα παρουσίαζε άλλον έναν θηλυπρεπή γκέι άντρα (κι αυτό είναι μια άλλη, μεγάλη συζήτηση)». ☛ 3,5 αστεράκια έδωσε η Λουίζα Αρκουμανέα, μέσω της κριτικής της, στην παράσταση Ήταν όλοι τους παιδιά μου σε σκηνοθεσία Γιάννη Μόσχου. Ο/η xouftalo σχολίασε: «Δραματουργικά, το έργο αρχίζει να δείχνει την ηλικία του, αλλά τα μηνύματά του στέκουν ακόμη ζωντανά. Εξαιρετικές οι ερμηνείες, στηρίζουν το κείμενο. Καλή η σκηνοθεσία. Ακατανόητη η επιλογή του σκηνικού. Μια κερκίδα απ’ άκρη σ’ άκρη, άχαρη, δυσλειτουργική – σου αποσπά την προσοχή χωρίς λόγο. Μια αυλή κι ένα φερ-φορζέ θα την έκαναν τη δουλειά. Πρόχειρη η δουλειά στα ρούχα και τις κομμώσεις. Οι αναφορές των ρούχων έπιαναν πάνω από μία 20ετία. Συνολικά, ένα καλοπαιγμένο ανθρώπινο δράμα που θα μπορούσε να είναι ακόμη καλύτερο, εάν δε βασιζόταν αποκλειστικά στις δυνατότητες των ηθοποιών του». ☛ «Η λεβεντιά σε έναν στίχο!» σχολίασε ειρωνικά ο/η Network, μιλώντας για το νέο τραγούδι του Νότη Σφακιανάκη. (Οι στίχοι του τραγουδιού χρησιμοποιήθηκαν στο άρθρο του Νικόλα Σεβαστάκη «Λογοδοσμένοι μες στην Ιστορία».) «Ο τσαμπουκαλεμένος με τους φλώρους της Δύσης μικροαστός Έλληνας που τελικά συνδέεται σημειολογικά με την ερντογανική Ανατολή» λέει ο/η αναγνώστης/ρια και συνεχίζει, «το ίδιο μοτίβο, παραγωγή μίσους ενάντια σε οτιδήποτε μπορεί να πάει την κοινωνία μπροστά, εθνική κλάψα με αντιευρωπαϊκό περιεχόμενο και οριεντάλ συσκευασία». ☛ Για την τηλεοπτική συνέντευξη του Κώστα Σημίτη έγραψε ο Θοδωρής Αντωνόπουλος και από τα δεκάδες σχόλια το δημοφιλέστερο ήταν του ArisK: «Δυστυχώς, στην Ελλάδα επικρατεί η τάση της “εξίσωσης”: ήταν όλοι τους καθάρματα, λαμόγια και ανίκανοι. Καμία διαφοροποίηση, καμία δυνατότητα να δούμε, αν όχι ποιος έκανε το μεγαλύτερο καλό, τουλάχιστον ποιος έβλαψε με τον χειρότερο τρόπο τη χώρα. Εξισώνουν τον Σημίτη με τον Καραμανλή (αν είναι δυνατόν) και πολλοί ακόμα και με τον Τσίπρα. Μας έβαλε στο ευρώ (ώστε να μην καταντήσουμε σήμερα Ζιμπάμπουε), έκανε έργα που δεν θα βλέπαμε ποτέ (μετρό, Αττική Οδός, Ρίο-Αντίρριο και πολλά άλλα), πέτυχε να γίνουν εξαιρετικοί Ολυμπιακοί Αγώνες στην Ψωροκώσταινα (και μη βιαστούν όλοι να ρίξουν το ανάθεμα πριν θυμηθούν με πόσο πάθος ο λαός τούς ζήταγε τότε), εξευρωπάισε τη χώρα σε βαθμό που ποτέ άλλοτε κανένας δεν πέτυχε. Έχει ευθύνες κι εκείνος για πολλά, αλλά ας μπούμε κάποτε και σε μια προσπάθεια σύγκρισης με όλους τους άλλους που επιλέξαμε (εμείς οι ίδιοι, κανένας άλλος) να μας κυβερνήσουν».

α π ό τ ον α ρη δ η μ οκ ιδ η

Oι αντιδράσεις που δημιούργησαν τα άρθρα και τα posts μας την περασμένη εβδομάδα.

feedback513

ΚΑΡΙΚΑΤΟΎΡΕΣ ΚΑΙ ΕΘΝΙΚΉ ΛΕΒΕΝΤΙΆ

POSTS ΓΡAΜΜΑΤΑ E-MAILS

*Στείλτε μας Feedback: feedback@lifo.gr

free press Eβδομαδιαίος οδηγός της Αθήνας. Κυκλοφορεί κάθε Πέμπτη.

6.4.17 – lifo

3

Index 514

www.lifo.gr ΔΥΟ ΔΕΚΑ ΕΚΔΟΤΙΚΗ Α.Ε. ΒOΥΛΗΣ 22 105 63 ΑΘΗΝΑ T 210 3254 290 F 210 3249 785 info@lifo.gr

εκδότης Στάθης Τσαγκαρουσιάνος γενικοσ διευθυντής Μιχάλης Μιχαήλ διευθυντής εκδοσησ M. Hulot εμπορική διεύθυνση Δήμητρα Πασομένου υπεύθυνος ψηφιακής ανάπτυξης Νίκος Ζαφείρης art director Χρήστος Τζοβάρας συμβουλοσ σχεδιασμου Γιάννης Καρλόπουλος –––––– αρχισυντακτeσ lifo.gr Άρης Δημοκίδης Θανάσης Χαραμής προγραμματισμός lifo.gr Αγγελική Βαξάλη Σπύρος Γκατζούνας Άγγελος Παπαστεργίου –––––– συντακτική ομάδα Columnists: Νικόλας Σεβαστάκης Θοδωρής Αντωνόπουλος Ναταλί Χατζηαντωνίου Δημήτρης Πολιτάκης Δημήτρης Κυριαζής

Η «ΟΠΕΡΈΤΤΑ» ΤΟΥ ΝΊΚΟΥ ΚΑΡΑΘΆΝΟΥ

ΕΊΝΑΙ ΜΊΑ ΑΝΑΤΡΕΠΤΙΚΉ, ΠΑΡΆΛΟΓΗ ΠΑΡΆΣΤΑΣΗ ΛΊΓΟ ΠΡΙΝ ΑΠΟ ΤΟ ΤΈΛΟΣ ΤΟΥ ΚΌΣΜΟΥ σελiδα

20

Βιβλίο: Τίνα Μανδηλαρά Γιώργος-Ίκαρος Μπαμπασάκης Κινηματογράφος: Θοδωρής Κουτσογιαννόπουλος Τάσος Μελεμενίδης

φωτογραφία εξωφύλλου

Πάρις Ταβιτιάν

Θέατρο: Λουίζα Αρκουμανέα Γεύση: Νίκη Μηταρέα StarFax: Μαριβίκυ Καλλέργη

ΚΆΝΟΝΤΑΣ ΤΗΝ DOCUMENTA 14 ΕΎΚΟΛΗ ΚΙ ΑΝΆΛΑΦΡΗ ΓΙΑ ΌΛΟΥΣ σελiδα

14

Σύνταξη: Αλέξανδρος Διακοσάββας Μερόπη Κοκκίνη Βασίλης Καψάσκης Νινέττα Γιακιντζή Φιλιώ Ράγκου Χριστίνα Γαλανοπούλου Πάνος Μιχαήλ Φιλίππα Δημητριάδη Γιάννης Πανταζόπουλος Χρήστος Παρίδης Μαρία Παππά Λένα Φουτσιτζή Θεόφιλος Δουμάνης φωτογράφοι Σπύρος Στάβερης Πάρις Ταβιτιάν Freddie F. assistant art director Rinétta Κοσκινίδου διόρθωση κειμένων Μαρία Δρουκοπούλου γραμματεία σύνταξης Βιβίκα Ανδριανάτου –––––– senior direct market manager Κώστας Μαντάς

ΑΘΗΝΑΊΑ ΤΗΣ ΕΒΔΟΜΆΔΑΣ

ΜΑΡΙΝΑ ΓΙΩΤΗ

Κινηματογραφίστρια, εικαστικός. Γεννήθηκε στην Αθήνα, ζει στη Νίκαια.

σελiδα

4 lifo – 6.4.17

28

direct market managers Βούλα Καραβαγγέλη Γιώργος Λυκουργιώτης Σπύρος Αποστολόπουλος υποδοχή διαφήμισης Ξένια Στασινοπούλου συντονισμοσ διαφήμισης Μάγδα Τζακώστα οικονομική διεύθυνση Δημήτρης Τασιόπουλος λογιστήριο Βασίλης Κοτρωνάκης Άλκηστις Γκούμα εξωτερικες εργασιες Άκης Ιωάννου κωδικος εντυπου 7639

6.4.17 – lifo

5

6 lifo – 6.4.17

επιμελεια: the lifo team

TalkoftheTown

ΟΚΤΏ ΠΕΡΙΠΤΏΣΕΙΣ ΠΟΥ Η ΧΡΥΣΗ ΑΥΓΗ ΞΕΠΕΡΑΣΕ ΤΟΝ ΝΟΜΟ Τάγματα εφόδου, άγριες επιθέσεις και τραμπουκισμοί σ’ έναν ατελείωτο κύκλο βίας. ΙΟΥΝΙΟΣ 1998

Τον Ιούνιο του 1998, ο Δημήτρης Κουσουρής, μέλος του κεντρικού συμβουλίου της ΕΦΕΕ, καθώς και δύο φίλοι που τον συνόδευαν δέχονται δολοφονική επίθεση έξω από τα δικαστήρια της Ευελπίδων από μια ομάδα ανδρών της Χρυσής Αυγής με αρχηγό τον Αντώνη Ανδρουτσόπουλο, ευρέως γνωστό ως «Περίανδρο». Ο Δημήτρης Κουσουρής μεταφέρθηκε στο νοσοκομείο και για τρεις μέρες παρέμεινε σε κώμα. Ο Ανδρουτσόπουλος παρέμενε άφαντος μέχρι και τον Σεπτέμβριο του 2005, οπότε παραδόθηκε, ενώ οι Αρχές τον αναζητούσαν στη Βενεζουέλα. Το 2006 καταδικάστηκε ομόφωνα για τρεις απόπειρες ανθρωποκτονίας σε 21 χρόνια φυλάκισης χωρίς αναστολή, αλλά στο Εφετείο η ποινή μετατράπηκε σε 12 χρόνια, ενώ ο ίδιος τελικά εξέτισε μόνο 4,5.

ΟΚΤΩΒΡΙΟΣ 1999

Ο 23χρονος Παντελής Καζάκος, υπάλληλος της ΕΡΤ, τα βράδια της 19ης, 21ης και 22ης Οκτωβρίου πυροβολούσε όποιον μετανάστη έβλεπε μπροστά του. Δύο νεκροί και επτά τραυματίες ήταν ο τραγικός απολογισμός

σε μια υπόθεση που είχε συγκλονίσει την Ελλάδα ως το πιο μαζικό μέχρι τότε ρατσιστικό έγκλημα. Στη διάρκεια της δίκης ο συνήγορος Πολιτικής Αγωγής παρουσίασε φωτογραφία του Καζάκου, όπου απεικονιζόταν να κρατά πανό σε πορεία της Χρυσής Αυγής, ενώ καθηγητής του είχε δηλώσει ότι από νεαρός είχε εκφράσει ανοιχτά τις ακροδεξιές απόψεις του και συναναστρεφόταν με δύο άλλους, για τους οποίους λεγόταν πως ήταν χρυσαυγίτες. Τελικά, ο Καζάκος καταδικάστηκε σε δις ισόβια και 25 χρόνια κάθειρξη.

ΙΟΥΝΙΟΣ 2008

Στη διασταύρωση των οδών Αριστοβούλου και Πυλάδου στα Κάτω Πετράλωνα βρισκόταν ο χώρος συγκέντρωσης αντιεξουσιαστών, γνωστός ως «Αντίπνοια». Μια ομάδα 20 ατόμων μπήκε σε αυτόν, χαιρέτισε ναζιστικά και λέγοντας «έχετε τα χαιρετίσματα της Χρυσής Αυγής, θα σας γαμήσουμε», επιτέθηκε με σκεπάρνια και μαχαίρια στους παριστάμενους, τραυματίζοντας δύο άτομα, έναν Έλληνα κι έναν Ισπανό. Με απόφασή του το Μεικτό Ορκωτό Εφετείο Αθηνών καταδίκασε τους

κατηγορούμενους Βασίλη Σιατούνη και Αθανάσιο Στράτο για απόπειρα ανθρωποκτονίας σε κάθειρξη 10 ετών και 6 μηνών και πενταετή στέρηση των πολιτικών τους δικαιωμάτων.

ΙΟΥΝΙΟΣ 2012

Το βράδυ της 12ης Ιουνίου, λίγο μετά τις 3 τα ξημερώματα, κουκουλοφόροι εισβάλλουν σε διαμέρισμα στο Κερατσίνι με ρόπαλα και ξύλα και φωνάζοντας και βρίζοντας αρχίζουν να χτυπούν τους ενοίκους του, τέσσερις Αιγύπτιους ψαράδες που εργάζονταν στα καΐκια της Ιχθυόσκαλας. Αποτέλεσμα της επίθεσης ήταν να τραυματιστεί πολύ σοβαρά ο ένας από αυτούς, που νοσηλεύτηκε στη συνέχεια στη χειρουργική κλινική του Ευαγγελισμού. Λίγες μέρες πριν από την επίθεση ο βουλευτής της Χρυσής Αυγής, Γιάννης Λαγός, μιλώντας σε καφετέρια στο Πέραμα, είχε δηλώσει: «Έχουμε γίνει δέκτες παραπόνων για θέματα που υπάρχουν εδώ στην Ιχθυόσκαλα, στο Κερατσίνι. Στους Αιγύπτιους που κάνουν ό,τι θέλουν, πουλάνε τα ψάρια τους όπως θέλουν, τα παίρνουν απ’ όπου θέλουν και γενικά δεν δίνουν λογαριασμό σε

κανέναν λέμε ότι από ‘δώ και πέρα θα δίνουν λογαριασμό στη Χρυσή Αυγή και στους Έλληνες πολίτες».

ΙΟΥΝΙΟΣ 2012

Στην εκπομπή «Πρωινό ΑΝΤ1» του Γιώργου Παπαδάκη, λίγο πριν από τις εκλογές, είναι καλεσμένος ο Ηλίας Κασιδιάρης, ο οποίος, μετά από έντονη λογομαχία με τη βουλευτή του ΣΥΡΙΖΑ, Ρένα Δούρου, της ρίχνει ένα ποτήρι νερό και χαστουκίζει επανειλημμένα τη βουλευτή του ΚΚΕ, Λιάνα Κανέλλη, αμφότερες επίσης προσκεκλημένες στην ίδια εκπομπή. Λίγο αργότερα η προϊσταμένη της εισαγγελίας Ελένη Ράικου δίνει εντολή να συλληφθεί άμεσα ο Κασιδιάρης για το αδίκημα της απόπειρας πρόκλησης επικίνδυνης σωματικής βλάβης με την αυτόφωρη διαδικασία.

ΙΑΝΟΥΑΡΙΟΣ 2013

Ξημερώματα 17ης Ιανουαρίου 2013, ενώ ο 27χρονος Πακιστανός μετανάστης Σαχζάτ Λουκμάν πήγαινε στην δουλειά του με το ποδήλατο, δολοφονείται με επτά μαχαιριές. Για τη δολοφονία αυτή κατηγορήθηκαν ο 29χρονος Διονύσης

Λιακόπουλος και ο 27χρονος Χρήστος Στεργιόπουλος, οι οποίοι καταδικάστηκαν σε ισόβια χωρίς ελαφρυντικά. Στα σπίτια των κατηγορουμένων βρέθηκαν, μεταξύ άλλων, στιλέτα τύπου πεταλούδα, αεροβόλο πιστόλι, σιδηρογροθιά, δύο σφαίρες πολεμικού τυφεκίου και πενήντα προεκλογικά φυλλάδια της Χρυσής Αυγής.

ΣΕΠΤΕΜΒΡΙΟΣ 2013

Το βράδυ της 17ης Σεπτεμβρίου, στο Κερατσίνι, ο 34χρονος μουσικός Παύλος Φύσσας πέφτει νεκρός από το μαχαίρι του Γιώργου Ρουπακιά. Στη συνέχεια αποδείχτηκε ότι ο άνεργος οδηγός φορτηγού που μαχαίρωσε εν ψυχρώ τον Π. Φύσσα ήταν εν ενεργεία μέλος της Χρυσής Αυγής, ενώ ο αρχηγός της Νίκος Μιχαλολιάκος δήλωσε σε κατοπινή ραδιοφωνική συνέντευξη ότι το κόμμα του αναλαμβάνει την πολιτική ευθύνη της δολοφονίας.

ΜΑΡΤΙΟΣ 2017

Λάζαρης, επιστρέφοντας στο σπίτι του, έτυχε να περάσει από τη διασταύρωση των οδών Παπαδά και Κουσιανόφσκι που βρίσκεται πολύ κοντά στα γραφεία της Χρυσής Αυγής στους Αμπελόκηπους. «Γυρνούσα από μια εργασία που είχα να κάνω. Τη χειρονομία που μου έκαναν τους την ανταπέδωσα. Με κυνήγησαν. Ήταν τρεις στην αρχή και μετά κάποιος με χτύπησε και μου πήρε και την τσάντα. Με χτυπούσαν με μπουνιές και κλοτσιές στο κεφάλι» ήταν τα πρώτα λόγια του σπουδαστή, ο οποίος δέχτηκε άγρια επίθεση. Ένας από τους δράστες της επίθεσης συνελήφθη από την αστυνομία. Πρόκειται για 42χρονο που αποκαλύφθηκε ότι είναι στέλεχος της Χρυσής Αυγής, υποψήφιος βουλευτής και γραμματέας τοπικής κομματικής οργάνωσης καθώς και μετακλητός υπάλληλος στο γραφείο του αρχηγού του κόμματος Νίκου Μιχαλολιάκου, στη Βουλή.

Το μεσημέρι της περασμένης Παρασκευής, 31 Μαρτίου, ο 24χρονος φοιτητής Αρχιτεκτονικής Εσωτερικού Χώρου και Διακόσμησης Αλέξιος

6–12 ΑΠΡΙΛΙΟΥ 2017

TheBuzz

από τον γιάννη πανταζόπουλο

6.4.17 – lifo

7

ΦΩΝΗ ΛΑΟΥ Εικονογράφηση: Γιωργος Καταπόδης

Talk of the Town

ΜΑΡIΑ ΓΡΥΠAΡΗ Η πρόεδρος του Ινστιτούτου των Ελληνικών Μύλων μας μιλά για την ιστορία των μύλων στην Ελλάδα και τις δυνατότητες αξιοποίησής τους. α π ό τ ο ν δ η μ ή τ ρ η κ υρ ι α ζ ή

ΤΟ ΒΛΈΜΜΑ ΚΑΙ Η ΑΠΏΛΕΙΑ

α π ό τ ο ν ν ι κ όλ α σεβαστάκ η

ΔεύτερεςΣκέψεις

Πώς παρατηρούν, αν παρατηρούν, οι νεότεροι και οι πιο μικροί;

8 lifo – 6.4.17

Στο μικρό βιβλίο Νυχτερινοί Περίπατοι1 διαβάζω τα υπέροχα κείμενα που έγραψε ο Τσαρλς Ντίκενς για τα «ξεστρατίσματά» του τις ώρες της αϋπνίας του. Ο άγρυπνος ανέστιος παρατηρούσε το Λονδίνο, τους χώρους και τους ανθρώπους του. Υπήρξε κι αυτός ένας πλάνης που ασκούσε το βλέμμα του στις άπειρες λεπτομέρειες που πρόσφερε η βρετανική μητρόπολη. Κάθε φορά που μου δίνεται η ευκαιρία να επιστρέψω σε αυτά τα διψασμένα και φιλοπερίεργα βλέμματα του 19ου αιώνα, αναρωτιέμαι: τι κάνουμε εμείς σήμερα; Πώς παρατηρούν, αν παρατηρούν, οι νεότεροι και οι πιο μικροί; Ξέρω, φυσικά, ότι από κάτι τέτοιες ερωτήσεις ξεκινάει, πολλές φορές, ένας μάλλον κουραστικός αντι-τεχνολογικός διδακτισμός. Μιλώ γι’ αυτό το ηθικό παράπονο που έχει μεγάλη διάδοση στους «φιλολογικούς κύκλους» και γενικά στους χώρους όσων ανησυχούν για τη μία ή την άλλη έκβαση του δυτικού παραδείγματος. Και από κοντά έρχονται και οι θεωρίες που ισχυρίζονται ότι οι φυσικές μας αισθήσεις αμβλύνονται και χαλάνε στα ψηφιακά σπίτια μας και στις γεωμετρικά αυξανόμενες wi fi γωνιές του πολιτισμού μας. Παρ’ όλα αυτά, αισθάνομαι ότι κάπου εδώ υπάρχει μια θεμιτή αγωνία. Ότι μπορεί να έχουμε σοβαρό λόγο για να ανησυχούμε, πέρα από τη σκηνή όπου ανταλλάσσουν τις κατηγορίες τους οι τεχνοφοβικοί με τους λάτρεις των καινούργιων apps. Τι εννοώ; Πολλοί, πια, δεν βλέπουν γύρω τους. Κοιτάνε μόνο και μόνο για να «συνεννοηθούν» με το φανάρι της κυκλοφορίας, με τη διασταύρωση, με το μαγαζί που ψάχνουν. Σαν να τους αρκούν τα βασικά μιας γλώσσας για το ταξίδι τους στην καθημερινότητα. Με άλλα λόγια, δεν παρατηρούν αυτό που πέφτει τυχαία στο βλέμμα τους: το προσπερνούν εύκολα, το αψηφούν κι ούτε του δίνουν σημασία. Σαν να μην τους εντυπωσιάζει κάτι ιδιαίτερα σε αυτό το σκηνικό αμοιβαία αδιάφορων θορύβων. Ούτε οι φθορές, ούτε καν οι ομορφιές. Μια ολόκληρη διαδρομή σε ένα υπεραστικό που διασχίζει τη χώρα μπορεί έτσι να περάσει χωρίς ίχνος ενδιαφέροντος για το τοπίο. Με κλειστό κουρτινάκι. Το ίδιο το τοπίο κοντεύει να γίνει ένας αναχρονισμός του βλέμματος, ένα είδος ιδιωτικού αρχείου. Ή αποκτά στιγμιαίο ενδιαφέρον ως vintage αναπαράσταση. Υπάρχουν βεβαίως τα αξιοθέατα και η συνεχής φωτογράφισή τους, πράγμα όμως άσχετο με την πυκνή φύση της παρατήρησης. Και στο τέλος έρχεται πάντα η δικαιολογία πως το διαδικτυακό σερφάρισμα είναι η νέα περιπλάνηση, το πεδίο όπου οι «πλάνητες» του 21ου αιώνα θα αναπτύξουν τη δική τους κοινωνική

γραφή και αισθητική. Μου φαίνεται όμως, για να πω την αλήθεια, ελάχιστα πειστική δικαιολογία. Γιατί έχω την αίσθηση πως η παρατήρηση δεν είναι το ίδιο πράγμα με τη μετακίνηση ανάμεσα σε διαφορετικά σημεία. Δεν είναι μια navigation, μια πλοήγηση σε κείμενα, φωτογραφίες, τεκμήρια. Θα μπορούσε να τη φανταστεί κανείς ως μια σχέση με το ζωντανό περιβάλλον, όπως μας το περιγράφουν οι αισθήσεις μας. Όχι μια φωτογράφιση αλλά μια ερεθιστική αφήγηση όπου ο καθένας οικειοποιείται τον χώρο και τις ιστορίες του. Χρειάζεται δηλαδή η συνάντηση με τα σώματα, τις οσμές, τις υλικές επιφάνειες. Να μη σπεύδει κανείς να πετάξει τις απωθητικές ή τις αδιάφορες εικόνες όπου επαναλαμβάνεται η ζωή του στις παραλλαγές της. Ένα βίντεο στο YouTube μου δίνει φυσικά μια ιδέα γι’ αυτό ή εκείνο, για κάτι παράξενο ή συνηθισμένο. Αλλά η παρατήρηση χρειάζεται εικόνα και κίνηση σωματική για να αποκτήσει την ευαισθησία της. Δεν είναι παιχνίδι γνώσεων ούτε τεστ δεξιοτήτων αλλά γνώση σχεδόν σαρκική. Όπως θα έλεγε ο Παπαγιώργης, μια σάρκα με μνήμη. Μήπως όμως όλα είναι απλώς μια υπόθεση συγγραφέων και καλλιτεχνών; Στο κάτω-κάτω, ο Ντίκενς ήταν ο Ντίκενς, ένας από τους εμβληματικούς μυθιστοριογράφους του 19ου αιώνα. Υποθέτω πως κι αυτή η ένσταση έχει βάση. Λέει χοντρικά ότι όποιος παρατηρεί με τον παλιό τρόπο, μάλλον διαθέτει τον χρόνο, τις σωματικές δυνάμεις και την «πολυτέλεια» γι’ αυτό το άθλημα. Ότι μιλάμε ίσως για μια νεφελώδη δραστηριότητα που ταιριάζει σε λευκά, αρσενικά της μεσαίας αστικής τάξης, τα οποία κυριάρχησαν στη νεωτερικότητα και μονοπώλησαν τον πολιτισμό. Ωστόσο, ακόμα κι αν όσοι έγραψαν για την περιπλάνηση και αποθέωσαν την ηθική της παρατήρησης προέρχονται από τους κόλπους του «αστικού πολιτισμού», το θέμα παραμένει ανοιχτό και σήμερα. Όταν αρνούμαστε να ακούσουμε και να αφιερώσουμε το βλέμμα στον γύρω κόσμο, όταν αποσυρόμαστε από τον κοινό κόσμο, χάνουμε. Ζούμε και δρούμε και κινούμαστε, αλλά φαίνεται πως δεν κατοικούμε κάπου. Σαν να μη θέλουμε περιττές εμπλοκές με τη ζωή των άλλων και τις ιστορίες της πόλης. Για κάποιους, αυτό δεν είναι απώλεια αλλά για μένα θα είναι πάντα ένα σοκ η κατεβασμένη κουρτίνα της διαδρομής. Το βιβλίο «Νυχτερινοί Περίπατοι» ανήκει στη νέα σειρά «Μικρά Διαχρονικά» των εκδόσεων Παπαδόπουλος που επιμελείται η Κατερίνα Σχινά.

Ποια είναι η σημασία των νερόμυλων; Ο νερόμυλος είναι η πρώτη μηχανή παραγωγής έργου που κατασκεύασε ο άνθρωπος με τη χρήση φυσικής, ήπιας και ανανεώσιμης πηγής ενέργειας. Με τη δύναμη που δημιουργεί η πτώση του νερού από ψηλά ή η ροή του και με τη βοήθεια του τροχού, εφεύρεση που άλλαξε τον ρου της Ιστορίας, κινήθηκαν απλές και στη συνέχεια πολύπλοκες μηχανές που κάλυψαν τις περισσότερες ανάγκες των προβιομηχανικών κοινωνιών, αντικαθιστώντας στις πρώιμες μηχανές την ανθρώπινη ή ζωϊκή δύναμη (χειρόμυλοι και ζωόμυλοι), κινητήριες δυνάμεις πριν από το νερό και τον αέρα. Ο αλεστικός νερόμυλος είναι πιθανότατα εξέλιξη των όρθιων αντλητικών τροχών υδροδότησης των πρώτων οργανωμένων οικιστικών συνόλων και των καλλιεργειών τους στις εύφορες κοιλάδες των ποταμών της Μεσοποταμίας. Διαδόθηκε απ’ τους Ρωμαίους τον 1ο μ.Χ. αιώνα σε Ανατολή και Δύση, επιβιώνοντας ως τα μέσα του 20ού αιώνα. Σε τι διαφέρουν οι ανεμόμυλοι; Ο άνεμος, επίσης φυσική και ανανεώσιμη πηγή ενέργειας, χρησιμοποιήθηκε πριν από 13 περίπου αιώνες –πιθανότατα στην Περσία αρχικά και από το 1000 μ.Χ. στον ευρωπαϊκό χώρο– για να κινήσει μηχανές άλεσης των σιτηρών (αλεστικοί ανεμόμυλοι), άντλησης του νερού (ανεμαντλίες), κονιορτοποίησης υλικών (μύλοι χρωμάτων στην Ολλανδία, μύλοι των ορυχείων), σύνθλιψης του ελαιοκάρπου (αιολικά λιοτρίβια στην Ισπανία), επεξεργασίας ειδών διατροφής (μύλοι για τη φάβα στη Σαντορίνη) ή φυσικών πρώτων υλών για τη βυρσοδεψία (ταμπακόμυλοι στη Χίο και στη Σύρο) και την κλωστοϋφαντουργία κ.ά. Με τη διάδοση της ατμομηχανής και την είσοδο στη βιομηχανική εποχή από τα μέσα του 18ου αιώνα, οι ανεμόμυλοι, όπως και οι νερόμυλοι, σταδιακά εγκαταλείπονται. Τη θέση τους πήραν οι κυλινδρόμυλοι. Οι ανεμόμυλοι στην Ελλάδα, σε αντίθεση με τους ευρωπαϊκούς, που συχνά ήταν ξύλινοι ή χτισμένοι με τούβλα, είναι πέτρινοι πυργόμυλοι με κωνική στέγη, την τρούλα, ξύλινη ή χόρτινη, δεμένη σε ξύλινο σκελετό. Το ύψος του πύργου είναι 4,5 ως 7 μέτρα, η διάμετρός του 4,5-6,5 μέτρα, με περιμετρικό τοίχο που συχνά ξεπερνά σε πάχος το 1 μέτρο, ενώ το συνολικό ύψος φτάνει τα 9 μέτρα. Η τρούλα μαζί με τον μηχανισμό του μύλου συνήθως περιστρέφονται ώστε ο όρθιος κινητήριος τροχός του ανεμόμυλου, η φτερωτή, να βρίσκει απέναντί της τον κατάλληλο άνεμο. Πώς θα μπορούσαν να αξιοποιηθούν στις μέρες μας; Στη σημερινή εποχή, οι παραπάνω προβιομηχανικές μορφές ενέργειας θα μπορούσαν να αξιοποιηθούν τόσο ενεργειακά, τροφοδοτώντας με υδροηλεκτρική ή αιολική ενέργεια την κοινότητα στην οποία ανήκουν και συμβάλλοντας στην παραγωγή παραδοσιακών αλευροπροϊόντων ή παραδοσιακού σαπουνιού, όσο και τουριστικά (θεματικός τουρισμός), αποτελώντας πόλο έλξης επισκεπτών και ερευνητών και μνημεία προώθησης της πολιτισμικής μας κληρονομιάς. http://www.athensmuseums.net/museum.php?id=9

6.4.17 – lifo

9

Ο ΘΑΝΑΤΟΣ ΤΗΣ ΑΞΙΟΚΡΑΤΙΑΣ

Talk of the Town

Όταν σηκώθηκαν τα πόδια να χτυπήσουν το κεφάλι.

Η παράξενη μετεξέλιξη του φυλακισμένου ηγέτη του PKK σε γκουρού στρατευμένων Δυτικών millennials που πάνε εθελοντές στον αγώνα του YPG εναντίον του ISIS.

απ ό το ν δη μ ή τ ρη π ολι τά κ η

Από τα κενά της πρόσφατης έκθεσης για τη δεκαετία του 1980, ξεχωρίζω ένα: τον απότομο θάνατο της αξιοκρατίας. Mort subite, όπως ονομάζεται και μία γευστικότατη βελγική μπίρα. Θα μου πείτε, δεν είναι θέμα που μπορεί να παρασταθεί με μη αλληγορικές φωτογραφίες ή άλλες εικόνες. Και όμως, με λίγη φαντασία και επαρκή εξοικείωση με τις τότε αλλαγές θα μπορούσε κάποιος να βρει ή να αναπαραστήσει (να «στήσει») εικόνες. Μία θα ήταν το «Ψυγείο». Αυτή η γραφική, αλλά συνάμα ανατριχιαστική έκφραση (αφού σε ψυγεία υπάρχουν μόνο πτώματα) επινοήθηκε για να περιγράψει την κατάσταση διοικητικού στελέχους που τοποθετούσαν, από κομματική εμπάθεια, σε νεκρή θέση χωρίς αντικείμενο, επειδή δεν μπορούσαν να το απολύσουν. Θυμάμαι σαν χθες την εικόνα που αντίκρισα όταν έκανα επιστημονική έρευνα στην Εθνική Τράπεζα (ΕΤΕ) το 1995 και ζήτησα αφελώς να συναντήσω εκπρόσωπο της ΔΑΚΕ, αφού είχα μιλήσει με συνδικαλιστές όλων των άλλων παρατάξεων. Με στείλανε σε ένα ανώνυμο κτίριο γραφείων. Σε κάποιον όροφο, βρήκα έναν πελώριο κενό χώρο, εντελώς γυμνό από ράφια, αρχειοθήκες κ.λπ. Υπήρχε μόνο ένα φτηνό μεταλλικό γραφείο, χωρίς ούτε ένα χαρτί πάνω του, και δύο φτηνές καρέκλες. Σ’ αυτές κάθονταν αντικριστά δύο μεσόκοποι κύριοι που πίνανε καφέ. Ήσαν διευθυντικά στελέχη της ΕΤΕ, αλλά ανήκαν στη ΔΑΚΕ. Τους είχαν αφήσει, λοιπόν, εκεί άεργους να περιμένουν τη σύνταξη – ή τον θάνατο. Κάτι σαν το «Περιμένοντας τον Γκοντό»… Την ίδια εποχή, ο τότε αρχηγός της ΠΑΣΚΕ στην ΕΤΕ (τώρα πρόεδρος της ΓΣΕΕ από το 2006) μου παραπονιόταν ότι στον τελευταίο γύρο προαγωγών δεν υπήρχαν αρκετοί δικοί του με προσόντα για να καλύψουν όλες τις θέσεις, με αποτέλεσμα –άκουσον, άκουσον!– να αναγκαστούν να δώσουν μερικές στις άλλες παρατάξεις. Μία άλλη εικόνα από τον ίδιο χώρο θα ήταν ένα ψηφοδέλτιο της ΠΑΣΚΕ για τις εκλογές διοικητικού συμβουλίου στον Σύλλογο Υπαλλήλων της ΕΤΕ (ΣΥΕΤΕ). Ενώ το Δ.Σ. είχε μόνο 25 μέλη, το ψηφοδέλτιο της ΠΑΣΚΕ εμφανίστηκε κάποτε σαν σεντόνι με 1.500 ονόματα! Όλοι αυτοί ήθελαν να πιάσουν σειρά για τις επόμενες υπηρεσιακές προαγωγές και τοποθετήσεις, διαλαλώντας την κομματική τους αφοσίωση και παραβιάζοντας βάναυσα τη μυστικότητα της ψηφοφορίας. (Εκτός, βέβαια, αν, κατά το πρότυπο του κ. Φώτη Κουβέλη, δεν ψήφιζαν το ψηφοδέλτιό τους.) Η περίπτωση της ΕΤΕ είναι εμβληματική, επειδή πρόκειται για τον αρχαιότερο ίσως γραφειοκρατικό οργανισμό δυτικού (ή «βεμπεριανού») τύπου στη χώρα μας. Πρόκειται επίσης για οργανισμό κερδοσκοπικό, όπου τα προσόντα και η συνακόλουθη αποδοτικότητα των υπαλλήλων δεν μπορούν καταρχήν να αγνοούνται, ούτε να παρακάμπτονται χωρίς ζημιά για την κερδοφορία. Έτσι, λοιπόν, στην ΕΤΕ προκαλούν μεγαλύτερη εντύπωση ή και κατάπληξη όσα ίσχυσαν γενικότερα στον δημόσιο τομέα μετά την άνοδο του ΠΑΣΟΚ στην εξουσία. Για τον θάνατο της αξιοκρατίας στο εσωτερικό της ΕΤΕ ίσχυσε κατεξοχήν η λαϊκή ρήση «σηκώθηκαν τα πόδια να χτυπήσουν το κεφάλι»! Υποδιευθυντής Προσωπικού ανέλαβε επί ΠΑΣΟΚ (1982-89 και ξανά από το 1993) κάποιος που είχε προσληφθεί αρχικά από την Τράπεζα ως «εργάτης» – όχι ως υπάλληλος. Αυτός πλέον είχε στα χέρια του τις τύχες των ανωτέρων του σε προσόντα και επαγγελματική εμπειρία, συνεργαζόμενος μόνο με τους επικεφαλής της ΠΑΣΚΕ στον ΣΥΕΤΕ και την ΟΤΟΕ (που σχεδόν νομοτελειακά προάγονταν αργότερα σε προέδρους της ΓΣΕΕ). Την πεθαμένη αξιοκρατία δεν επιχείρησε να αναστήσει η ΝΔ. Αντιγράφοντας σε όλα τις μεθόδους του ΠΑΣΟΚ, επιδόθηκε μόνο σε έναν αχαλίνωτο ρεβανσισμό και γενικότερο μιμητισμό. Ύστερα ήρθε ξανά το ΠΑΣΟΚ και φτου κι απ’ την αρχή… Μόνο με την ίδρυση του ΑΣΕΠ το 1994 μπήκαν οι βάσεις για αξιοκρατικές προσλήψεις στο μέλλον. Αλλά τι ίσχυε πριν από το 1981; Αυτό ενδιαφέρει περισσότερο. Το ΠΑΣΟΚ και οι μιμητές του μέχρι σήμερα ισχυρίζονται ότι τάχα «έτσι ήταν πάντα». Πρόκειται για χοντρό ψέμα, αλλά βολικό μύθο και προπαντός για άλλοθι. Για άκρα συντομία, αρκούν ελάχιστα στοιχεία, πάλι από την εμβληματική περίπτωση της ΕΤΕ. Μέχρι το 1983, αξιόπιστοι διαγωνισμοί διασφάλιζαν την αξιοκρατία στις προσλήψεις μόνιμων υπαλλήλων. Οι πελατειακές σχέσεις και γενικότερα η ευνοιοκρατία είχαν ελεύθερο πεδίο μόνο στο έκτακτο και στο βοηθητικό προσωπικό. Το 1983, λοιπόν, έγινε ο τελευταίος διαγωνισμός της ΕΤΕ για μία δεκαετία. Ο επόμενος έγινε μόλις το 1994. Το ενδιάμεσο διάστημα 1983-89 οι μόνιμοι υπάλληλοι αυξήθηκαν κατά 40% περίπου, χωρίς διαγωνισμό. Όπερ έδει δείξαι.

ShortCut

απ ό τ ον γ ι ώ ρ γ ο θ. μαυρ ογ ορδ άτ ο

GuestEditor 10 lifo – 6.4.17

ΠΏΣ ΈΓΙΝΕ Ο ΟΤΣΑΛΆΝ ΑΝΑΡΧΟΧΊΠΣΤΕΡ/ ΦΕΜΙΝΙΣΤΙΚΌ ΊΝΔΑΛΜΑ;

Είκοσι χρόνια κοντεύουν από εκείνο το μνημειώδες φιάσκο των ελληνικών μυστικών υπηρεσιών που εκτυλίχθηκε μεταξύ Αθήνας και Ναϊρόμπι ως φάλτσο κατασκοπικό b-movie (ανάμεσα στους κεντρικούς χαρακτήρες και ο Θόδωρος Πάγκαλος, που σαφώς ανήκει στην κλασική τυπολογία του είδους) και κατέληξε στην παράδοση του Κούρδου ηγέτη Αμπντουλά Οτσαλάν στις τουρκικές Aρχές με τη συνδρομή των Αμερικανών (κατά πάσα πιθανότητα). Εμφανώς ανακουφισμένη από τη λήξη συναγερμού και το τέλος της έντονης αναστάτωσης που της είχε προκαλέσει αυτό το γεωπολιτικό θρίλερ, η ελληνική κοινή γνώμη στην πλειονότητά της συνέχισε την ανέμελη πορεία της, αφήνοντας τον αρχηγό του PKK στην απομόνωσή του εκεί, στο ξερονήσι όπου έχει εκτοπιστεί διά βίου από το τουρκικό κράτος. Και ο ίδιος ο «Άπο» όμως, με απεριόριστο χρόνο πλέον για μελέτη, ενδοσκόπηση και αναθεώρηση, άφησε πίσω του πολλές παλαιοκομμουνιστικές αξίες και στρατηγικές και αποφάσισε να εντάξει στον πυρήνα της νέας κοσμοθεωρίας του –την οποία θα εξέδιδε αργότερα υπό τη μορφή μανιφέστου για μια «δημοκρατική συνομοσπονδιοποίηση»– τις αναρχικές/φεμινιστικές/περιβαλλοντικές/αντιμονοπωλιακές/ελευθεριακές ιδέες του Αμερικανού θεωρητικού του αναρχισμού Μάρεϊ Μπούκτσιν (του οποίου έχουν κυκλοφορήσει κυριολεκτικά τα άπαντα, καμιά 25αριά βιβλία δηλαδή, στα ελληνικά), ενός ιδεολογικού αγωγού, για πολλούς νέους Αμερικανούς αριστεριστές, μεταξύ του Νόαμ Τσόμσκι, του Μπέρνι Σάντερς και του κινήματος Occupy. Δύο δεκαετίες μετά την «υπόθεση Οτσαλάν» ο πλανήτης είναι άνω-κάτω, εμείς βουλιάζουμε στην κρίση μας, ο πόλεμος στη Συρία μαίνεται με ένα κάρο εμπλεκόμενους πλέον και στην πρώτη γραμμή του πυρός ενάντια στην προέλαση του ISIS βρίσκονται οι πιστές στον Οτσαλάν κουρδικές φράξιες του YPG, στις τάξεις του οποίου συμπεριλαμβάνεται και η γυναικεία ταξιαρχία YPJ που έχει προβληθεί δεόντως από τα δυτικά μέσα, όχι αδικαιολόγητα, ειδικά μετά από κάθε επιτυχημένη επιχείρηση κατά των τζιχαντιστών. Αυτό που ίσως δεν έχει προβληθεί τόσο πολύ είναι το λεγόμενο «κοινωνικό πείραμα της Ροζάβα» (ή η «δημοκρατική πολιτεία/ σοσιαλιστική ουτοπία της Ροζάβα»), από το όνομα της πόλης στα βόρεια της Συρίας που αποτελεί τη βάση των δυνάμεων του YPG, τόπος όπου λειτουργούν στην πράξη οι θεωρίες συμμετοχικής δημοκρατίας που πρεσβεύει ο «αποϊσμός». Το κεντρικό σύνθημα στη Ροζάβα είναι «Ούτε κράτος, ούτε χαλιφάτο». Εκεί έχουν συγκεντρωθεί και καμιά εκατοστή Δυτικοί εθελοντές, όλοι σχεδόν κάτω των 30, ανάμεσά τους και κάποιοι νεαροί Αμερικανοί που αποφάσισαν: «πουτάνα όλα τώρα, πάμε εκεί όπου ο αγώνας είναι δίκαιος και η ουτοπία εφικτή». Ήταν θέμα χρόνου πότε θα γινόταν trending story η παρουσία τους εκεί. Την αρχή έκανε τον προηγούμενο μήνα το «Rolling Stone» με τη δημοσιογραφική αποστολή που είχε τον τίτλο «The Anarchists vs. the Islamic State», για να ακολουθήσει το περιοδικό «New York» που στο τρέχον τεύχος του έχει ένα εκτεταμένο προφίλ του πιο γνωστού από τους Αμερικανούς εθελοντές, του 28χρονου Brace Belden, με τον τίτλο «The Dirtbag Left’s Man in Syria» («Dirtbag Left» αυτοαποκαλείται ένα από τα πιο αναρχοαυτόνομα σωματίδια της αμερικανικής ριζοσπαστικής αριστεράς). Πρώην πανκ και πρώην τζάνκι, ο Belden αποτοξινώθηκε, άλλαξε ντύσιμο και έπιασε δουλειά σε ανθοπωλείο του Σαν Φρανσίσκο με την επωνυμία «Αδελφοί Παπαδόπουλοι» οπότε και συνειδητοποιήθηκε/ριζοσπαστικοποιήθηκε για πρώτη φόρα, αντιμέτωπος πλέον με τη ζωή στον πάτο της αγοράς εργασίας. Ξαναγύριζε, όμως, τακτικά στις διαδικασίες απεξάρτησης, μέχρι να ανταλλάξει οριστικά τα drugs με την ιδεολογική στράτευση και τη ριζοσπαστική δράση. Όπως δηλώνει και ο πατέρας του στο προφίλ του περιοδικού: «Όταν είσαι στην απεξάρτηση, αναζητάς μια οργανωτική αρχή γύρω από τη ζωή σου – είτε είναι ο Θεός, είτε ο Μαρξ, είτε ο Οτσαλάν». Τη βρήκε την άκρη, τελικά, πολύ μακριά από το σπίτι, στα χαλάσματα της Ροζάβα, απ’ όπου εδώ και καιρό ποστάρει στο Τwitter φωτογραφίες ως Χάντερ Τόμσον του Κουρδιστάν με Καλάσνικοφ και τσιγάρο, σκέψεις, χιπστερικά αυτοσαρκαστικά καλαμπούρια, καθώς και τσιτάτα του «Άπο» στη νέα αναρχοφεμινιστική εκδοχή του («ο καπιταλισμός και το έθνος-κράτος αποτελεί το μονοπωλιακό σύστημα της αντρικής δεσποτικής εκμετάλλευσης και χειραγώγησης») υπό την επωνυμία PissPigGrandad (ή LENIN_LOVER69). Ο Brace Belden μπορεί να βρήκε τον καθοδηγητή που αναζητούσε πάντα στο πρόσωπο του Αμπντουλά Οτσαλάν, αλλά και ο ίδιος πλέον αποτελεί ίνδαλμα για χιλιάδες Δυτικούς πιτσιρικάδες που βαρέθηκαν να μονολογούν «… κι εμείς εδώ το ξύνουμε» και επιζητούν για διάφορους λόγους (ευγενείς ή παθολογικούς) τη συμμετοχή στη δράση και στη συλλογικότητα ενός νέου αναρχοφεμινιστικού σοσιαλισμού, έστω και στη μικροκλίμακα της Ροζάβα. Πώς τα φέρνουν όμως οι περιστάσεις, ε; Εμείς τον είχαμε συνδέσει τότε με κάτι δικούς μας ακραίους κι ανώμαλους εθνικάρες (για να μην πούμε πόσο μας ξένιζαν οι σωματοφυλακίνες του) και σήμερα ο Οτσαλάν λειτουργεί από την απομόνωση ως ιδεολογικός γκουρού μιας διεθνούς ταξιαρχίας ριζοσπαστικοποιημένων χίπστερ. Είναι βέβαιο ότι θα δούμε κι άλλα τέτοια, περίεργα και φαινομενικά ανακόλουθα, τα επόμενα χρόνια.

6.4.17 – lifo

11

✔ Καθαρισμός προσόψεων των κτιρίων στα σημεία που ειναι μουτζουρωμένα με υπογραφές (tags) ✔ Φροντίδα του δημόσιου χώρου με περισσότερα καθίσματα και χώρους ξεκούρασης για πεζούς ✔ Πρότυπες στρατηγικές για τον περιορισμό της παράνομης στάθμευσης και της κατάληψης δημόσιου χώρου ✔ Περιβαλλοντική προσέγγιση στο φωτισμό με τη χρήση νέων φωτιστικών στοιχείων με λάμπες led ✔ Αγορά νέου αστικού εξοπλισμού (κάδοι, παγκάκια) που θα συμπληρώσει το έργο υποδομής των πεζοδρομήσεων

12 lifo – 6.4.17

q Εδώ και έναν μήνα μένω στα Πατήσια, αλλά δεν έχω πολλά να πω γι’ αυτήν την γειτονιά. Πριν την επιλέξω, λόγω των φθηνών ενοικίων, έμενα στα Πετράλωνα και πριν από τα Πετράλωνα μεγάλωσα στην Καλλιθέα. Αυτή είναι η πραγματική μου γειτονιά. Καλλιθεάτης είμαι.

Stand up comedian

Πεζοδρομήσεις, μείωση της κυκλοφορίας αυτοκινήτων και επανάκτηση δημόσιου χώρου Με αφορμή τις τελευταίες πεζοδρομήσεις στην Αθήνα εξετάζουμε τι γίνεται στο εξωτερικό, από τις Κυριακές χωρίς αυτοκίνητο στο Παρίσι μέχρι τα υπερ-τετράγωνα της Βαρκελώνης.

Ο Μιχάλης παίζει με τον Βύρωνα Θεοδωρόπουλο στο six d.o.g.s κάθε Τετάρτη στη stand up comedy παράσταση «Στα Πλάγια», η οποία πήρε παράταση και για τον Μάιο. Επίσης, θα συμμετάσχει λίγο ως συγγραφέας και λίγο περισσότερο ως ηθοποιός στη δημιουργία μιας επιθεώρησης που γράφει ο Λάμπρος Φισφής και θα σκηνοθετήσει ο Γιάννης Σαρακατσάνης.

Το Σαββατοκύριακο που μας πέρασε ήταν μια ωραία μέρα για το κέντρο της Αθήνας. Η δημοτική Αρχή έδωσε στους πεζούς δύο δρόμους που ήταν ήδη πεζόδρομοι, αλλά μόνο στα «χαρτιά». Οι κάθετες στην Αθηνάς οδοί Βύσσης και Καΐρη αλλά και η γύρω περιοχή καθαρίστηκαν, ενώ το φθινόπωρο θα ξεκινήσουν και οι εργασίες πεζοδρόμησής τους. Όλα αυτά περιλαμβάνονται στο σχέδιο του Δήμου Αθηναίων για την αναβάθμιση του εμπορικού τριγώνου της πόλης σε ένα «τρίγωνο-πρότυπο, με κανόνες όσον αφορά τη διαχείριση του δημόσιου χώρου, τη στάθμευση και την κυκλοφορία των οχημάτων, τη διαχείριση των απορριμμάτων, την αφισοκόλληση και τα γκράφιτι», σύμφωνα με σχετική ανακοίνωσή του. Οι δύο πρώτες παρεμβάσεις εντάσσονται στο σχέδιο συνολικής πεζοδρόμησης μιας έκτασης 110 στρεμμάτων, ενώ θα αποκατασταθούν η πλατεία του Ιερού Λόχου στη συμβολή Ευριπίδου και Πραξιτέλους και η πλατεία Καραμάνου επί της οδού Αθηνάς. Το εμπορικό τρίγωνο της Αθήνας αποτελεί τη βιτρίνα της πόλης και η στρατηγική επιλογή της μείωσης της κυκλοφορίας των αυτοκινήτων σε μια περιοχή που ούτως ή άλλως εξυπηρετείται άριστα με τρεις σταθμούς του μετρό και του ηλεκτρικού είναι αναμφίβολα προς τη σωστή κατεύθυνση. Η Αθήνα φαίνεται πως ακολουθεί επιτέλους τα βήματα άλλων μεγαλουπόλεων του εξωτερικού. Το Όσλο, η πρωτεύουσα της Νορβηγίας, σχεδιάζει να απαγορεύσει καθολικά την κυκλοφορία αυτοκινήτων στο κέντρο της ως το 2019. Το Παρίσι έχει θεσμοθετήσει τις Κυριακές χωρίς αυτοκίνητο, ενώ έχει απαγορευτεί ήδη στα παλαιότερα αυτοκίνητα να εισέρχονται στην πόλη τις καθημερινές. Οι Βρυξέλλες έχουν θεσπίσει επίσης τις Κυριακές χωρίς αυτοκίνητο. Το Λονδίνο σκοπεύει να απαγορεύσει την κυκλοφορία των πετρελαιοκίνητων αυτοκινήτων ως το 2020. Η Μαδρίτη σχεδιάζει να πεζοδρομήσει 24 από τους πιο πολυσύχναστους δρόμους της ως το 2020. Το Αμβούργο αναπτύσσει ήδη ένα «πράσινο δίκτυο» που καλύπτει το 40% της έκτασης της πόλης, στο οποίο δεν επιτρέπονται αυτοκίνητα. Η «πράσινη» πρωτεύουσα της Δανίας, Κοπεγχάγη, βρίσκεται ήδη στη διαδικασία ανάπτυξης ποδηλατοδρόμων μήκους 500 χιλιομέτρων. Η πόλη του Μεξικού καθημερινά αποκλείει από την κυκλοφορία σε περισσότερα από 2 εκατομμύρια αυτοκίνητα με ένα σύστημα που βασίζεται στον αριθμό των πινακίδων. Τέλος, η Νέα Υόρκη πεζοδρομεί αρκετούς δρόμους της. Ένα από τα πιο φιλόδοξα σχέδια είναι αυτό της Βαρκελώνης. Η καταλανική πρωτεύουσα προχωράει την ιδέα των superblocks, των υπερ-οικοδομικών τετραγώνων δηλαδή, που στην ουσία αποτελούν μικρές γειτονιές εντός των οποίων τα αυτοκίνητα θα κινούνται κυρίως περιμετρικά, ενώ το εσωτερικό τους θα αναδιαμορφωθεί για να γεμίσουν ζωή. Έπειτα από μια σειρά σταδιακών παρεμβάσεων, η κυκλοφορία των αυτοκινήτων, δικύκλων, φορτηγών και λεωφορείων θα περιοριστεί στους δρόμους της περιμέτρου του υπερ-οικοδομικού τετραγώνου και θα επιτρέπεται στους ενδιάμεσους δρόμους μόνο αν πρόκειται για κατοίκους ή προμηθευτές τοπικών επιχειρήσεων, και σε πολύ μειωμένη ταχύτητα της τάξης των 10 χλμ./ώρα. Στόχος της δράσης είναι η μείωση της κυκλοφορίας των αυτοκινήτων κατά 21% και η απελευθέρωση κατά 60% σχεδόν των δρόμων που χρησιμοποιούνται σήμερα από τα αυτοκίνητα, ώστε να μετατραπούν σε δημόσιους χώρους. Το σχέδιο θα ξεκινήσει από τις γειτονιές της Eixample και του Sant Marti. Τα νέα τετράγωνα θα είναι μικρότερα από τις υπάρχουσες γειτονιές, αλλά μεγαλύτερα από τα συμβατικά οικοδομικά τετράγωνα. Για παράδειγμα, στην Eixample ένα νέο υπερ-οικοδομικό τετράγωνο θα καταλαμβάνει την έκταση περίπου εννέα συμβατικών. Σε μια τέτοια έκταση υπολογίζεται ότι κατοικούν 5-6.000 άτομα περίπου, μια μικρή πόλη δηλαδή. Αναλόγως θα αντιμετωπίζονται από τον δήμο τα ζητήματα που θα προκύπτουν, σαν να πρόκειται για μια ξεχωριστή, αυτόνομη πόλη, με τη δική της ταυτότητα και τις δικές της προτεραιότητες. Η εισαγωγή των υπερ-τετραγώνων θα συνοδευτεί από τη δημιουργία νέων ποδηλατοδρόμων 200 χιλιόμετρων και ένα ανασχεδιασμένο δίκτυο λεωφορείων. Σύμφωνα με τα στοιχεία του δήμου, τα ιδιωτικά οχήματα αντιπροσωπεύουν μόλις το 20% των συνολικών μετακινήσεων στην πόλη σήμερα και, παρ’ όλα αυτά, καταλαμβάνουν το 60% του οδικού δικτύου. Αν όλα πάνε σύμφωνα με το πρόγραμμα, περίπου 7 από τα 13,8 εκατομμύρια τετραγωνικά μέτρα που τώρα είναι δεσμευμένα από την κυκλοφορία μηχανοκίνητων οχημάτων θα ελευθερωθούν προς όφελος των πολιτών.

q Η γειτονιά μου ήταν το πλατύ πεζοδρόμιο μιας λεωφόρου κι ένας παιδότοπος όπου οι κάτοικοι παρκάρανε τα αυτοκίνητά τους, ένας παιδότοπος-πάρκινγκ – βαθύ ΠΑΣΟΚ. Οπότε, το βασικό χαρακτηριστικό της γειτονιάς μου, όπως το αφομοίωσα στην παιδική μου ηλικία, ήταν πως οποιαδήποτε δραστηριότητα εμπεριείχε το στοιχείο και τον κίνδυνο του αυτοκινήτου. Ποδόσφαιρο - Προσοχή μη σφηνώσει η μπάλα κάτω από αυτοκίνητο ή να μην πέσει στη λεωφόρο. Κυνηγητό - Προσοχή μη στουκάρεις πάνω σε κάποιο αυτοκίνητο ή, ακόμα χειρότερα, μη σε πατήσει κάποιο αυτοκίνητο. Κρυφτό - Προσοχή, διάλεξε το σωστό αυτοκίνητο για να κρυφτείς και, κυρίως, προσοχή μην ξεκινήσει ενώ είσαι κρυμμένος. Ακόμα και όταν έβγαινα από το σπίτι να παίξω, αυτό που άκουγα από τους γονείς μου δεν ήταν το «καλά να περάσεις» ή το γενικό «να προσέχεις» αλλά το «πρόσεχε να μη σε πατήσει κανένα αυτοκίνητο». Παντού αυτοκίνητα. q Πηγαίναμε με την παρέα μου σε ένα εγκαταλελειμμένο εργοστάσιο δίπλα στο σπίτι μας. Εκεί «καθάριζε» το μυαλό μας. Εκεί μικροί παίζαμε «περιπέτεια», λίγο μεγαλύτεροι θέατρο και λίγο μεγαλύτεροι καπνίζαμε κανένα τσιγάρο ή πηγαίναμε βράδια με κοριτσοπαρέες και τους λέγαμε τρομακτικές ιστορίες για να φοβηθούν και να έρθουν πιο κοντά μας.

ΚΑΛΛΙΘΈΑ

από τον δημήτρη κυριαζή

✍

Τι θα κάνει ο Δήμος Αθηναίων στο εμπορικό τρίγωνο

ΜΙΧAΛΗΣ ΜΑΘΙΟΥΔAΚΗΣ

Hγειτονιάμου

α π ό τ ον δ ημήτ ρ η κυρ ια ζ η

UrbanLife

Talk of the Town

q Ο φούρνος ήταν ακριβώς κάτω από τον διαμέρισμά μας, που ήταν στον 1ο όροφο. Οπότε, το από πού θα πάρουμε ψωμί ήταν μονόδρομος, σχεδόν μας το πετούσαν στο μπαλκόνι. Απέναντι από το σπίτι μου είχε ένα μαγαζί με ηλεκτρονικά (αρχές ’90s) και καθόμουν στο μπαλκόνι ώρες, βλέποντας 17χρονους να παίζουν «Street Fighter». Αλλά η ατραξιόν της γειτονιάς ήταν το βιντεοκλάμπ μας, το Videopolis. Γιατί ενώ όλα τα υπόλοιπα το section των πορνό (όπου όλοι πηγαίναμε) το είχαν καλά κρυμμένο για να μη νιώθεις εκτεθειμένος, το Videopolis το είχε στο εμφανέστερο σημείο του μαγαζιού, σε μια βιτρίνα απ’ την οποία σε έβλεπε όλη η λεωφόρος. Ήταν απίστευτα άβολο. Οπότε, αν ήθελες να πάρεις μια τέτοια βιντεοκασέτα έπρεπε ή να είσαι διαστημικά γρήγορος ή να το θέλεις πολύ. q Στην Καλλιθέα, το ’90 είχε έρθει ένα κύμα από ρωσόφωνους Πόντιους που προσπαθούσαν να ενταχθούν στην κοινωνία μας. Δεν ήξεραν καλά ελληνικά, αλλά το παλεύανε. Ένας από αυτούς, λοιπόν, είχε γράψει πάνω στον τοίχο του λυκείου μου με σπρέι τη φράση «το μουνί». Μόνο αυτό. Κανένα νόημα. Κάθε πρωί που πηγαίναμε σχολείο βλέπαμε στον τοίχο αυτήν τη φράση. Και έμεινε εκεί για περισσότερο από πέντε χρόνια. Τη σβήσανε όταν ξαναβάψανε το σχολείο. q Είχαμε έναν που είχε επί μία δεκαετία ένα γραφείο στοιχημάτων για τον Ιππόδρομο. Ήταν Αιγύπτιος, φορούσε λινά πουκάμισα, κολλητά τζιν και μυτερές μπότες που είχαν επάνω ανάγλυφα. Έξω από το γραφείο του είχε μια τεράστια ταμπέλα που έγραφε το όνομά του: «ΣΟΚΟΛΑΪ». Ήταν ό,τι πιο γραφικό έχω δει στη ζωή μου.

6.4.17 – lifo

13

ΕΙΚΑΣΤΙΚΑ

Κάνοντας την documenta14 Αθήνα/Αthen, 8.4. — 16.7.2017

Tshibumba Kanda Matulu «101 Works» (1973-74), Acrylic on canvas.

Nationaal Museum van Wereldculturen, Amsterdam

14 lifo – 6.4.17

ΈΝΑΣ ΠΡΑΚΤΙΚΌΣ ΟΔΗΓΌΣ ΕΜΠΛΟΥΤΙΣΜΈΝΟΣ ΜΕ ΧΡΉΣΙΜΕΣ ΚΑΙ ΆΧΡΗΣΤΕΣ ΠΛΗΡΟΦΟΡΊΕΣ ΓΙΑ ΝΑ ΦΤΙΆΞΕΙ ΚΑΘΈΝΑΣ ΜΌΝΟΣ ΤΟΥ ΤΟ ΔΙΚΌ ΤΟΥ ΠΛΆΝΟ ΕΠΊΣΚΕΨΗΣ ΣΤΟΥΣ ΔΙΆΣΠΑΡΤΟΥΣ ΕΚΘΕΣΙΑΚΟΎΣ ΧΏΡΟΥΣ. ΑΠΟ ΤΟΝ ΓΙΆΝΝΗ ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΊΔΗ

εύκολη κι ανάλαφρη για όλους

6.4.17 – lifo

15

Pavel Braila The Golden Snow of the Sochi Olympics (Το χρυσό χιόνι των Ολυμπιακών του Σότσι, 2014) Χιόνι από τους Ολυμπιακούς του Σότσι, γυάλινα βάζα, καταψύκτης, ανάγλυφο μαρμάρινο βάθρο.

Sedje Hémon

Μ

ας χωρίζουν πια ελάχιστα εικοσιτετράωρα και οι χτύποι της καρδιάς ανεβαίνουν! Το Σάββατο 8 Απριλίου ανοίγει για το κοινό της Αθήνας η σημαντικότερη διεθνής έκθεση σύγχρονης τέχνης, η documenta 14. Είναι αλήθεια ότι δεν έχει ξανασυμβεί στην εικαστική ζωή της Αθήνας κάτι τόσο ευρύ και τόσο πυκνό, ώστε να έχουμε την προηγούμενη εμπειρία που θα μας επέτρεπε να το αφομοιώσουμε στις πλήρεις διαστάσεις του. Ας ξεκινήσουμε από το ζήτημα της επισημότητας: ο ίδιος ο Πρόεδρος της Ομοσπονδιακής Δημοκρατίας της Γερμανίας θα εγκαινιάσει την έκθεση. Εκπρόσωποι των διοικήσεων των μεγαλύτερων μουσείων σύγχρονης τέχνης του κόσμου αναμένονται στην Αθήνα. Θα καταφθάσουν επίσης σπουδαίες προσωπικότητες της αγοράς της τέχνης: γκαλερίστες και συλλέκτες. Ήδη οι φήμες οργιάζουν. Ποιος θα δεξιωθεί ποιον και πού, αλλά κυρίως με ποιους καλεσμένους. Από πλευράς καλλιτεχνών αναμένεται επίσης όλο το φάσμα του «ιερατείου»: ο πάπας της εννοιολογικής τέχνης, ο πάπας της περφόρμανς, ο πάπας της βιντεο-τέχνης και πάει λέγοντας, περνώντας βαθμιαία από τους καρδινάλιους στα παπαδάκια, που θα φτάσουν με τις φοιτητικές τους ταυτότητες. Μερικοί διατείνονται ότι θα μετρήσουμε τουλάχιστον 2.000 μεγαλοσυλλέκτες. Άλλοι, πάλι, εκτοξεύουν το σύνολο σε 8.000 άμεσα σχετιζόμενους με τον κόσμο της σύγχρονης τέχνης. Κανείς δεν μπορεί να πει με βεβαιότητα. Αλλά δεν έχει μεγάλη σημασία πόσοι θα είναι τελικά, γιατί θα υπάρχουν και πάρα πολλά έργα. Και όπως συνήθως συμβαίνει σε αυτές τις περιπτώσεις, είναι τόσο πολλά τα έργα, που σε εμποδίζουν να δεις τον κόσμο. Απαιτείται, λοιπόν, λίγη οργάνωση, γιατί ο όγκος της εικαστικής πληροφορίας είναι μεγάλος και διεσπαρμένος. Η documenta 14 έχει ανακοινώσει 46 τοποθεσίες στις οποίες θα πραγματοποιηθούν οι εκθέσεις και οι δράσεις της. Αυτό ακούγεται κάπως μασίφ. Όμως εύκολα μπορούν να χωριστούν σε 5 κατηγορίες. Το 5, από μόνο του, γίνεται αμέσως πολύ πιο ελκυστικό! Είναι ο αριθμός των αισθήσεων, της περιέργειας, της ελευθερίας, της αρμονίας και της ισορροπίας. Με άλλα λόγια, και μόνο το να συγκρατήσει κάποιος ότι μπορεί να συλλάβει ένα εκθεσιακό πλάνο, χωρίζοντάς το σε πέντε μέρη, είναι κάτι που του φτιάχνει το κέφι, επειδή το όλον δείχνει πολύ πιο συμμαζεμένο. Ας τονιστεί ωστόσο ότι αυτός ο διαχωρισμός σε πέντε κατηγορίες είναι πατέντα αυτού εδώ του άρθρου με μόνο σκοπό να λειτουργήσει υποβοηθητικά για τη μνήμη, όπως γινόταν, για παράδειγμα, στο απώτατο παρελθόν, όταν

16 lifo – 6.4.17

14

Tα έργα προέρχονται από το Ίδρυμα Sedje Hémon, Ολλανδία Edi Hila.

ο κόσμος έδενε κόμπο το μαντίλι του προκειμένου να θυμάται ότι έχει να θυμηθεί κάτι. Δεν πρόκειται για διαχωρισμό εγκεκριμένο από την documenta 14. Όμως δεν συντρέχει λόγος για να απορριφθεί από αυτήν. Σε κάθε περίπτωση, θα παρέχεται διαρκής και πλήρης ενημέρωση από την ιστοσελίδα www. documenta14.de.

ΚΑΤΗΓΟΡΊΑ ΠΡΏΤΗ:

Η ΒΑΣΙΚΉ

Η περιγραφή της έκθεσης στους 4 χώρους αυτής της κατηγορίας θα γίνει μόνο με «γρίφους» που καθένας καλείται να ερμηνεύσει μόνος του, δεδομένου ότι κατά την αυστηρή ιστορική παράδοση της documenta δεν ανακοινώνεται τίποτα για το περιεχόμενο της κύριας έκθεσής της πριν από τα εγκαίνια. Εθνικό Μουσείο Σύγχρονης Τέχνης (ΕΜΣΤ) Στους διατιθέμενους χώρους του κτιρίου συνοδός του επισκέπτη θα είναι η μορφή του Διογένη του Κυνικού, ο οποίος, βλέποντας έναν νεαρό να πίνει νερό με τις χούφτες του, αποποιήθηκε ακόμα και αυτή την πήλινη κούπα του, ώστε να έχει όσο το δυνατόν λιγότερα πράγματα στην κατοχή του. Το ΕΜΣΤ είναι ο χώρος όπου φιλοξενείται το μεγαλύτερο μέρος της κύριας έκθεσης σε επιμέλεια Άνταμ Σίμτσικ και των υπόλοιπων συνεργαζόμενων επιμελητών. Μουσείο Μπενάκη Στο ισόγειο του Κτιρίου της οδού Πειραιώς 138 και στο αίθριο θα δούμε καινοτόμες μουσειολογικές προσεγγίσεις να παράγονται από έργα επί παραγγελία και προϋπάρχοντα. Είναι επίσης ένα σημαντικό σημείο φιλοξενίας της κύριας έκθεσης. Ωδείο Αθηνών Ο κύριος πομπός έμπνευσης για τις μουσικές και παραστατικές καλλιτεχνικές δράσεις στον χώρο του Ωδείου Αθηνών θα είναι ο σπουδαίος Έλληνας συνθέτης, ατονικής κυρίως μουσικής, Γιάννης Χρήστου (1926-1970), ο οποίος διατύπωσε διάφορες φιλοσοφικές απόψεις, όπως το ότι «η μουσική γεννά την ψυχή» ή ότι «η μουσική μπορεί να είναι βουβή». Ανωτάτη Σχολή Καλών Τεχνών (ΑΣΚΤ) – Κτίριο οδού Πειραιώς, Εκθεσιακός χώρος «Νίκος Κεσσανλής» Στον χώρο αυτό η έκθεση διερευνά την εκπαίδευση των τεχνών «πέρα από τη δυτική μητρόπολη», λαμβάνοντας υπ’ όψιν διάφορα σχετικά έργα σχολών και μελετητών, όπως αυτά της κολεκτίβας Ciudad Abierta (Βαλπαραΐσο, Χιλή), της σχολής του Rabindranath Tagore (Σαντινικετάν, Ινδία) και της Ματάνσας, της «Αθήνας της Κούβας».

ΚΑΤΗΓΟΡΊΑ ΔΕΎΤΕΡΗ:

ΤΑ ΜΟΥΣΕΊΑ

Πάρκο Ελευθερίας, Κέντρο Τεχνών Δήμου Αθηναίων – Μουσείο Αντιδικτατορικής

Δημοκρατικής Αντίστασης Οι δημόσιες συζητήσεις και οι περφόρμανς που φιλοξενούνται ήδη από τον περασμένο Σεπτέμβριο στη Βουλή των Σωμάτων συνεχίζονται. Θα φιλοξενηθούν επίσης προβολές της Abounaddara που αυτοπροσδιορίζεται ως κολεκτίβα αυτοδίδακτων και εθελοντών σκηνοθετών από τη Συρία που ασχολούνται με το «σινεμά του κατεπείγοντος» (κυρίως ντοκιμαντέρ). Μουσείο Μάντρας Μπλόκου Κοκκινιάς Μια περφόρμανς της εικαστικού Μαίρης Ζυγούρη και η προβολή μιας ταινίας της που σχετίζονται με την τοπική κοινότητα (και τα φαντάσματά της) σκιαγραφούν την οικονομική κρίση και τον αντίκτυπό της στην ελληνική κοινωνία και παγκοσμίως. Αρχαιολογικό Μουσείο Πειραιά Ο Γάλλος επιμελητής της documenta 14, ο Pierre BalBlanc, συνεργάζεται με τον χορογράφο Κώστα Τσιούκα σε ένα χορευτικό πρότζεκτ με τίτλο Συλλογική έκθεση για ένα σώμα, όπου το εν λόγω σώμα διαιρείται σε επιμέρους τμήματα, όπως θα συνέβαινε σε ένα ανατομείο, και στη συνέχεια κάθε τμήμα γίνεται μέσο για μια δράση που ερμηνεύουν χορευτές ανάμεσα στους θεατές του μουσείου. Βυζαντινό και Χριστιανικό Μουσείο Στους κήπους του μουσείου θα εγκατασταθεί ένα «ηχητικό γκράφιτι» από ήχους βατράχων που κοάζουν, ήχους ανθρώπων που μιμούνται βατράχους που κοάζουν, στίχους από τους Βατράχους του Αριστοφάνη και άλλα ανάλογα. Το έργο, που ο τίτλος του (σε πολύ ελεύθερη απόδοση στα ελληνικά) θα ήταν Εκεί όπου οι ελέφαντες μαλώνουν, τα βατράχια υποφέρουν, θα είναι μια αναγέννηση ηχητικών εικόνων από το μακρινό παρελθόν, δεδομένου ότι πριν από την κάλυψη του ποταμού Ιλισού, στη θέση του σχηματίζονταν έλη. Πρόκειται για έργο του Αμερικανού μουσικού και εικαστικού καλλιτέχνη Benjamin Patterson (1934-2016), ο οποίος υπήρξε ιδρυτικό μέλος του περίφημου κινήματος Fluxus και πρόφτασε να ολοκληρώσει αυτό το έργο πέρσι, πριν πεθάνει. Εθνικό Αρχαιολογικό Μουσείο Ο Ρουμάνος καλλιτέχνης Daniel Knorr (γ. 1968) θα προετοιμάσει «μια αρχαιολογία του σήμερα» με στόχο να διατηρηθεί στο διηνεκές. Για τον σκοπό αυτό εγκαθιστά ένα υδραυλικό πιεστήριο στο αίθριο του μουσείου, με το οποίο θα δημιουργεί ένα βιβλίο, όπου αντικείμενα θα πιέζονται πάνω στις σελίδες του για να τις γεμίσουν και τα οποία θα είναι διαφόρων ειδών τυχαία πραγματάκια που θα έχει συλλέξει από τα τόσα που κείτονται πεταμένα στους δρόμους της Αθήνας. Επιγραφικό Μουσείο Η Gauri Gill (γ. 1970), που θεωρείται μία από τις σπουδαιότερες φωτογράφους της Ινδίας, θα παρουσιάσει 44 έργα της με στόχο να «συνομιλούν» με τις αρχαίες

επιγραφές του μουσείου, δεδομένου ότι οι φωτογραφίες της αναδεικνύουν τη σημασία της γραφής στη διαμόρφωση πλήρους και σαφούς νοήματος στις ζωές των ανθρώπων. Συγχρόνως, αποκαλύπτουν ανάγκες και σχετικές διεκδικήσεις στοιχειωδών κοινωνικών αγαθών στη χώρα της, από το φάσμα π.χ. της υγείας, της παιδείας κ.ά. Μουσείο Ισλαμικής Τέχνης (Μουσείο Μπενάκη) Η Mounira Al Solh γεννήθηκε το 1978 στη Βηρυτό και σήμερα ζει εκεί και στο Άμστερνταμ. Το κέντημα συγκαταλέγεται στα μέσα που χρησιμοποιεί για την υλοποίηση των έργων της και εν προκειμένω θα παρουσιάσει μια κεντητή σκηνή που θα κρέμεται από την οροφή του μουσείου εν είδει συμβολικής προσφοράς προς τα θύματα των πολέμων, είτε πρόκειται για όσους χάνουν τη ζωή τους είτε για εκείνους που εξαναγκάζονται να μεταναστεύσουν. Επιπλέον, σε ένα βιβλίο μέσα στη σκηνή έχει καταγράψει εξιστορήσεις από μετανάστες που συνάντησε στην Αθήνα και στο Κάσελ τον τελευταίο χρόνο. Πινακοθήκη Νίκου Χατζηκυριάκου-Γκίκα (Μουσείο Μπενάκη) Μια επιλογή φωτογραφιών του Γκίκα από ταξίδια του στην Ελλάδα κατά τη δεκαετία του 1930 παρουσιάζεται για πρώτη φορά στο μουσείο, σε συνδυασμό με εκθέματα που αναφέρονται στην πολιτιστική ιστορία της χώρας μας από το 1922 μέχρι το 1974. Κι όλα αυτά συνδυάζονται με μια επιλογή έργων από τη συλλογή της Εθνικής Πινακοθήκης των Τιράνων, ώστε να παράγεται μια αντίστιξη μεταξύ του εναλλακτικού μοντερνισμού τους και της ελληνοκεντρικής συλλογής. Στον ίδιο χώρο θα φιλοξενείται και το έργο του Ζάφου Ξαγοράρη. Νομισματικό Μουσείο Αθηνών Το μενού περιλαμβάνει τρεις παραστάσεις φλαμένκο (1820/04) με τον σπουδαίο χορευτή Israel Galvαn, στις οποίες συμμετέχουν ο χορογράφος Pedro G. Romero, οι μουσικοί Nino de Elche και Alejandro Rojas-Marcos καθώς και η Βυζαντινή Χορωδία του Δήμου Αγίας Βαρβάρας. Παράλληλα, θα παρουσιαστεί έκθεση νομισμάτων και μολύβδινων συμβόλων, η οποία θα ταξιδέψει και στο Κάσελ. Όλα αυτά θα αποπειρώνται να διερευνήσουν τις (φαύλες ως επί το πλείστον) σχέσεις μεταξύ ιερού και ανίερου, χρήματος και σεξουαλικότητας, σώματος και νομίσματος.

ΚΑΤΗΓΟΡΊΑ ΤΡΊΤΗ:

ΕΣΩΤΕΡΙΚΟΊ ΧΏΡΟΙ Γεωπονικό Πανεπιστήμιο Αθηνών Ο Aboubakar Fofana είναι μια ξεχωριστή περίπτωση καλλιτέχνη που διαμόρφωσε το προσωπικό του στυλ αξιοποιώντας τα δύο διαφορετικά πολιτισμικά φορτία που φέρει, εκείνο του Μάλι, που είναι η γενέτειρά του, κι εκείνο της Γαλλίας, όπου μεγάλωσε. Ασχολήθηκε αρχικά με την καλλιγραφία και τη γραφιστική, προτού

1

Rebecca Belmore Biinjiya’iing Onji (Εκ των έσω, 2017) Μάρμαρο, δημιουργήθηκε στο καλλιτεχνικό εργαστήριο του Βαγγέλη Ηλία· συμπαραγωγή: Canada Council for the Arts

Pélagie Gbaguidi, 2017 The Missing Link.

Dicolonisation Education

by Mrs Smiling Stone (Ο χαμένος κρίκος. Μάθημα αποαποικιοποίησης από την κυρία Χαμογελαστή Πέτρα, 2017)

αφιερωθεί τελικά σε κάτι που τον γοήτευε ήδη από την παιδική του ηλικία, τις παραδοσιακές στη Δυτική Αφρική βαφές υφασμάτων με λουλάκι (indigo). Σήμερα είναι εγκατεστημένος στο Μπαμάκο, που είναι η πρωτεύουσα του Μάλι, και παράγει εκεί τα έργα του. Όλα σχετίζονται με αυτές τις τεχνικές χρωματισμού των υφασμάτων τις οποίες δεν έπαψε ποτέ να μελετά. Στην documenta 14 συμμετέχει με δύο έργα του. Εκείνο που εκτίθεται στον κήπο της Γεωπονικής Σχολής, στην Ιερά Οδό, είναι ένα κοπάδι από 54 πρόβατα, ένα για κάθε χώρα της Αφρικής, των οποίων το τρίχωμα έχει βάψει με λουλάκι. Πολυτεχνείο, Ανωτάτη Σχολή Καλών Τεχνών (ΑΣΚΤ) και Εθνικό Μετσόβιο Πολυτεχνείο (ΕΜΠ), Αίθουσα Πρεβελάκη-Συγκρότημα Πατησίων Ο Γερμανός καλλιτέχνης Rainer Oldendorf (γ. 1961) παρουσιάζει ένα έργο που σχετίζεται με την έκθεση του CIAM 4 Functional City (Λειτουργική Πόλη), η οποία έγινε στον ίδιο χώρο το 1933 και ήταν το απαύγασμα της τέταρτης συνάντησης του Διεθνούς Συνεδρίου Μοντέρνας Αρχιτεκτονικής (CIAM), το οποίο διεξήχθη στο πλοίο Πατρίς ΙΙ που απέπλευσε από τη Μασσαλία με προορισμό την Αθήνα. Με βάση τις ιδέες που διατυπώθηκαν σ’ εκείνο το συνέδριο ο Le Corbusier συνέθεσε τη «Χάρτα των Αθηνών», δίνοντας μέσω αυτής ένα θεωρητικό προβάδισμα στον φονξιοναλισμό κατά τη μεταπολεμική ανοικοδόμηση της Ευρώπης. Εκτός αυτού του έργου, στον χώρο του Πολυτεχνείου, δίπλα στην Αίθουσα Πρεβελάκη, μπορεί κάποιος να δει το δέντρο που φύτεψε στις 20/3 ο Κοσοβάρος καλλιτέχνης Sokol Beqiri (γ. 1964) και βασίζεται στην ιδέα του να μπολιάζεται ένα τοπικό είδος βελανιδιάς με κλαδιά γερμανικής βελανιδιάς. Γεννάδειος Βιβλιοθήκη, Αμερικανική Σχολή Κλασικών Σπουδών Πρόκειται για ένα σημείο πλούσιο σε δραστηριότητες που απλώνονται σε όλους τους διατιθέμενους χώρους. Έτσι, στη Βιβλιοθήκη θα φιλοξενηθεί η έκθεση με τίτλο «Μαθαίνοντας από το Τιμπουκτού» του επιμελητή Igo Diarra, με συμμετοχή καλλιτεχνών που συνεργάζονται με τον καλλιτεχνικό χώρο του Médina, στο Μπαμάκο του Μάλι. Στους κήπους της Γενναδείου θα δημιουργηθεί μια ακόμα βιβλιοθήκη με 145 λιθογραφικές πλάκες που ενσωματώνουν όλες τις λέξεις ενός ημερολογίου, οι οποίες κάποτε δημοσιεύτηκαν σε μορφή βιβλίου, αλλά τώρα οδεύουν προς αφανισμό. Τέλος, θα προβληθεί η ταινία του Σκωτσέζου καλλιτέχνη και καθηγητή στη Σχολή Καλών Τεχνών της Γλασκώβης Ross Birrell (γ. 1969), που είναι αφιερωμένη στην καταστροφή από

18 lifo – 6.4.17

πυρκαγιά της βιβλιοθήκης της σχολής, το 2014. Ίδρυμα Γιάννη Τσαρούχη Η documenta 14, κατά τη διάρκεια της προετοιμασίας της, εξέφρασε με διάφορες ευκαιρίες τον σεβασμό και τον θαυμασμό της στην προσωπικότητα (και στο καλλιτεχνικό έργο) του Γιάννη Τσαρούχη, ο οποίος υπήρξε πολύ σημαντικός εκφραστής μιας εντόπιας τέχνης και μιας ξεκάθαρης και ευπρόσδεκτης έκφρασης ελληνικότητας. Συγχρόνως, ο Τσαρούχης έφυγε από τη ζωή το 1989, δηλαδή κατά μία –ας την πούμε ποιητική– σύμπτωση τη χρονιά που έπεσε το Τείχος του Βερολίνου και η παγκοσμιοποίηση φανέρωσε πλέον με έπαρση και βιάση την «ομογενοποιητική» ισχύ της. Μέσα σε αυτό το πλαίσιο, λοιπόν, η documenta 14 ανέλαβε να χρηματοδοτήσει μια σειρά βασικών επισκευών του σπιτιού και εργαστηρίου του καλλιτέχνη, το οποίο εκείνος, από το 1981, είχε μετατρέψει σε ίδρυμα που φέρει το όνομά του και που λόγω των γνωστών γενικευμένων οικονομικών συνθηκών άγγιζε τα όρια της οριστικής χρεοκοπίας. Κέντρο Μελέτης Χορού Ισιδώρας & Ραϋμόνδου Ντάνκαν Ο χορευτής και χορογράφος Κώστας Τσιούκας θα παρουσιάσει μια διάλεξη-περφόρμανς πάνω στο έργο της Ισιδώρας Ντάνκαν και της Nelly’s. Συμμετέχουν η διευθύντρια του Κέντρου Μελέτης Χορού Ντάνκαν, Πηνελόπη Ηλιάσκου, και ο συγγραφέας και θεωρητικός του χορού Αναστάσιος Κουκουτάς. Ως εθελοντές περφόρμερ θα εμφανιστούν και οι μαθητές της σχολής. Ρομάντσο Θα είναι ένα ορμητήριο για το περιπατητικό μουσικό και ηχητικό πρόγραμμα «Χώρος Ακρόασης» που επιμελείται ο σύμβουλος Ήχου και Μουσικής της documenta 14, ο Γερμανο-αμερικανός μουσικός και εικαστικός καλλιτέχνης Paolo Thorsen-Nagel (γ. 1985). Το πρόγραμμα «Χώρος Ακρόασης» απλώνεται και σε άλλους χώρους (Μέγαρο Μουσικής, Ωδείο Αθηνών, διάφορους εξωτερικούς χώρους). Στοά του Βιβλίου Μια αχρησιμοποίητη βιτρίνα της στοάς αξιοποιεί η Irena Haiduk για να παρουσιάσει αποτυπώσεις σε χαρτί μαρμάρινων στηλών στις οποίες είναι χαραγμένο το καταστατικό της Yugoexport, μιας «τυφλής, αδέσμευτης προφορικής εταιρείας» με έδρα το Βελιγράδι, την οποία εκείνη ίδρυσε στις ΗΠΑ, όπου οι εταιρείες έχουν ίδια δικαιώματα με τους ανθρώπους. Ταινιοθήκη της Ελλάδος Θα φιλοξενήσει τις πρεμιέρες και τις ειδικές προβολές έργων κινηματογραφιστών της documenta 14. Μέγαρο Μουσικής Αθηνών Έργα του εικαστικού Απόστολου Γεωργίου θα εκτίθενται στους άδειους προθαλάμους του κτιρίου με τους παγερούς πολυελαίους που κρέμονται ως σύμβολα

χλιδής, όπως την αντιλαμβάνονταν επί προεδρίας Ρόναλντ Ρίγκαν στις ήσυχες και ξεχασμένες πόλεις με βαρύ χειμώνα, στις Μεσοδυτικές Πολιτείες των ΗΠΑ. Οι φιγούρες των έργων του Γεωργίου, που μοιάζουν πάντα αγχωμένες και παγιδευμένες σε αδικαιολόγητα αδιέξοδα, θα λειτουργούν κατά κάποιον τρόπο με σύμβολα των πρακτικών μεθοδεύσεων και των νοσηρών κοινωνικών τελετουργιών του πρόσφατου παρελθόντος, που τίποτα δεν τις αναχαιτίζει και στο χωρίς προσχήματα θλιβερό παρόν μας. Πέρα από αυτή την έκθεση, στις αίθουσες συναυλιών του Μεγάρου Μουσικής θα παρουσιαστεί το εκτενές μουσικό πρόγραμμα της documenta 14. Μεταξύ των μουσικών έργων που θα παρουσιαστούν, ξεχωρίζουν η Συμφωνία αρ. 3, Op. 36 («Symphony of sorrowful songs») του Πολωνού συνθέτη σύγχρονης μουσικής Henryk Gοrecki (1933-2010), η σύνθεση για πιάνο «The people united will never be defeated!», έργο του 1975, του Αμερικανού συνθέτη Frederic Rzewski (γ. 1938), η πρεμιέρα του συμφωνικού έργου «Sinfonia del Tercer Mundo» («Συμφωνία από τον Τρίτο Κόσμο») του συνθέτη από τη Γουατεμάλα Joaquin Orellana (γ. 1937), ο οποίος στις ενορχηστρώσεις του συμπεριλαμβάνει μουσικά όργανα που επινοεί ο ίδιος και επί τη ευκαιρία θα εκτεθούν για το κοινό. Θα παρουσιαστούν επίσης έργα και άλλων σημαντικών σύγχρονων συνθετών, όπως ο διάσημος για τις μινιμαλιστικές συνθέσεις του Αφρο-αμερικανός Julius Eastman (19401990), η Γαλλίδα Éliane Radigue (γ. 1932), μια πρωτοπόρος της ηλεκτρονικής μουσικής, και ο Γερμανός Jakob Ullmann (γ. 1958). Στο Μέγαρο Μουσικής θα παρουσιαστεί επίσης η συναυλία με το σπάνιο αναλογικό συνθεσάιζερ EMS Synthi 100 που είχε κατασκευαστεί από τα Electronic Music Studios του Λονδίνου το 1971. Το συνθεσάιζερ αυτό είχε αγοραστεί από το Κέντρο Σύγχρονης Μουσικής Έρευνας. Η documenta 14 χρηματοδότησε την επισκευή του και παρήγγειλε τέσσερις νέες συνθέσεις για το συγκεκριμένο όργανο, με την πρόθεση να στηθεί μια γέφυρα ανάμεσα σε αυτό και τη σημερινή γενιά Ελλήνων και διεθνών μουσικών ηλεκτρονικής μουσικής. Δημοτικό Θέατρο Πειραιά Φιλοξενεί το έργο «Private Song» της Αλεξάνδρας Μπαχτσετζή. Η καλλιτέχνις (που είναι και κάτι σαν «πρώτη κυρία» της documenta 14, καθότι είναι η σύζυγος του καλλιτεχνικού της διευθυντή Άνταμ Σίμτσικ), μέσα από τη μελέτη του ρεμπέτικου τραγουδιού της περιόδου 1940-50, εστιάζει στην «πλαισίωση» ως οπτική στρατηγική για να αμφισβητήσει την αποκωδικοποίηση

του φύλου και του συναισθήματος επί σκηνής που επιχειρεί ο θεατής. Θέατρο Άττις Ο Θόδωρος Τερζόπουλος ανεβάζει (για τρεις παραστάσεις) το έργο Ιοκάστη, το οποίο ολοκλήρωσε λίγο πριν από τον θάνατό του ο θεατρικός συγγραφέας Γιάννης Κοντραφούρης (1968-2007) με την ελπίδα ότι θα το έβλεπε να ανεβαίνει εκεί. Στο έργο αυτό πρωταγωνιστεί η γλώσσα, η οποία μεταφέρει στον κόσμο της σύγχρονης βαναυσότητας τα ύστατα αποτυπώματα ενός ένδοξου παρελθόντος. Δημοτικός κινηματογράφος «Στέλλα» Στο θερινό σινεμά της Κυψέλης θα προβληθεί το I had nowhere to go (Δεν είχα πού να πάω, 2016) του Douglas Gordon, ένα έργο βασισμένο στην ομώνυμη αυτοβιογραφία του Jonas Mekas. Ο Σκωτσέζος καλλιτέχνης Douglas Gordon (γ.

1966), που μεταξύ των διαφόρων διακρίσεων που έχει αποσπάσει είναι και το βραβείο Turner το 1996, θεωρείται ένας «σταρ» της documenta 14 (και μάλλον είναι ο μεγαλύτερος από τους συμμετέχοντες σε αυτήν σταρ). Από την άλλη μεριά, ο Αμερικανός λιθουανικής καταγωγής κινηματογραφιστής Jonas Mekas (γ. 1922, 94 ετών σήμερα) είναι ο μεγαλύτερος ζωντανός θρύλος του αβανγκάρντ σινεμά της Αμερικής. Άρα, η «Στέλλα» θα δεχτεί ξαφνικά πολλή αστερόσκονη. Η «ιδιαιτερότητα» της ταινίας είναι το ότι δεν έχει σχεδόν καθόλου εικόνες. Ακούγεται κυρίως η χαρακτηριστική φωνή του Mekas να αναφέρει αποσπάσματα από την αυτοβιογραφία του. Ο Douglas Gordon καταφέρνει να βυθίζει τον θεατή στο τυφλό φάσμα της προσωπικής και συλλογικής μνήμης, εκεί όπου η εικόνα «ξαναγεννιέται». Η αφήγηση του Mekas θα μπορούσε να θεωρηθεί ότι έχει ως κεντρική ιδέα μια φράση του, η οποία, σε εξωφρενικά ελεύθερη απόδοση στα ελληνικά, θα ήταν η εξής: «Κάποιος που φεύγει κυνηγώντας την περιπέτεια μπορεί ανά πάσα στιγμή να επιστρέψει σπίτι του, αν το θελήσει. Εκείνος όμως που εξορίζεται, δεν μπορεί. Έτσι, αποφάσισα ότι σπίτι μου θα είναι πλέον το πολιτισμικό μου φορτίο». Κινηματογράφος Τριανόν Στις 27 Απριλίου 2017 στο Τριανόν θα προβληθεί η ταινία της Μαρίνας Γιώτη Invisible Hands (Τα αόρατα χέρια), συνοδεία του Αμερικανού λιβανέζικης καταγωγής μουσικού και εθνικομουσικολόγου Alan Bishop και της μπάντας του από το Κάιρο που ονομάζεται The Invisible Hands και αποτελεί το θέμα της ταινίας. Η ταινία παρακολουθεί την καλλιτεχνική πορεία τους κατά την περίοδο της Αραβικής Άνοιξης στην Αίγυπτο και εστιάζει στα κωμικοτραγικά στοιχεία με τα οποία «προικοδοτεί» την καλλιτεχνική παραγωγή η πολιτική αστάθεια.

documenta Αθήνα/Αthen, 8.4. — 16.7.2017

Beau Dick Twenty masks from the series «Undersea Kingdom» (2009-17)

ΚΑΤΗΓΟΡΊΑ ΤΈΤΑΡΤΗ:

ΕΞΩΤΕΡΙΚΟΊ ΧΏΡΟΙ

Αρχαία Αγορά - Ωδείο Αγρίππα Το Ωδείο Αγρίππα ή Αγρίππειο ήταν, κατά τους ρωμαϊκούς χρόνους, μια μεγάλη αίθουσα συναυλιών, την οροφή της οποίας στήριζαν ογκώδεις κίονες στους οποίους είχαν χαραχτεί οι μορφές Γιγάντων και Τριτώνων. Από τις μορφές εκείνες σήμερα σώζονται μόνο θραύσματα. Το καλλιτεχνικό δίδυμο Prinz-Gholam, το οποίο απαρτίζεται από τον Γερμανό Wolfgang Prinz (γ. 1969) και τον Λιβανέζο Michel Gholam (γ. 1963), προσπαθεί να ξαναγράψει την ιστορία αυτών των αρχαίων μορφών με μια περφόρμανς που αναρωτιέται μέσα από τις κινήσεις των σωμάτων των ερμηνευτών για την κίνηση που θα απέδιδαν οι μορφές των γλυπτών. Διονυσίου Αρεοπαγίτου - Αψίδα του Αδριανού (Διαδρομή) Η πολυσυζητημένη «έφιππη ανάβαση» από την Αθήνα στο Κάσελ, η «Μετάβαση του Ερμή» («The Athens-Kassel Ride: The Transit of Hermes»), θα ξεκινήσει στις 9 Απριλίου. Οι ιππείς και τα άλογά τους θα διανύσουν 3.000 χιλιόμετρα περίπου σε 100 μέρες. Η αφετηρία της διαδρομής θα βρίσκεται στη μέση σχεδόν της Διονυσίου Αρεοπαγίτου. Πρόκειται για μια ιδέα του Ross Birrell (βλ. δραστηριότητες στη Γεννάδειο Βιβλιοθήκη) που βασίζεται στο Tschiffely’s Ride, το ταξίδι του Ελβετο-αργεντινού ιππέα Aimé Tschiffely από το Μπουένος Άιρες στη Νέα Υόρκη (1925-1928) με τη χρήση δύο αργεντίνικων αλόγων Criollo. Λόφος Φιλοπάππου, Μονοπάτι και Περίπτερο του Πικιώνη Στο περίπτερο του Πικιώνη που βρίσκεται δίπλα στην εκκλησία του Αγίου Δημητρίου του Λουμπαρδιάρη, εκτίθενται τα μικρών διαστάσεων κολάζ της Elisabeth Wild (γ. 1922, Βιέννη) μαζί με πίνακες της κόρης της Vivian Suter (γ. περίπου 1940, Μπουένος Άιρες), τους οποίους ζωγράφισε στον κρατήρα του ηφαιστείου της Νισύρου, χρησιμοποιώντας, μεταξύ άλλων, και υλικά του φυσικού περιβάλλοντος που την περιέβαλλε. Λίγο πιο ψηλά, στο ίδιο μονοπάτι βρίσκεται το έργο της Καναδέζας Rebecca Belmore (γ. 1960), μια μαρμάρινη σκηνή, σκαλισμένη με το χέρι και με θέα προς την Ακρόπολη. Παναθηναϊκό Στάδιο Θα χρησιμοποιηθεί από τον Pope L. για το «Whispering Campaign». Ο Pope L. (γ. 1955) είναι ένας Αμερικανός καλλιτέχνης που ασχολείται με δισυπόστατες ή εναντιωματικές έννοιες, καθώς επίσης και με έννοιες που περιέχουν προκαταλήψεις (όλες τους όμως καλά «σφηνωμένες» στη σύγχρονη κουλτούρα μας), προκειμένου να δημιουργήσει έργα διαφόρων τύπων και

K.G. Subramanyn War of the Relics (2012), Acrylic on canvas Seagull.

Foundation for the Arts, Kolkata

μέσων (βίντεο, ζωγραφική, γλυπτική, γραπτά κείμενα κ.ά.), καθώς και πολλές περφόρμανς.

Tο πρότζεκτ «Whispering Campaign» είναι μια σταχυολόγηση πληροφοριών από ντόπιους παριστάμενους στην εκάστοτε τοποθεσία όπου εξελίσσεται η καταγραφή, οι οποίες στη συνέχεια κωδικοποιούνται σε μορφή λέξεων που προφέρονται ψιθυριστά. Καθώς οι ψίθυροι αυτοί θα συσσωρεύονται, θα δημιουργούν μια ήσσονος σημασίας ιστορία της πόλης. Το πρότζεκτ έχει αποδοθεί στα ελληνικά ως «Εκστρατεία Ψιθύρων», ονομασία που στέκεται κυρίως στη διαδικασία που ακολουθεί ο καλλιτέχνης. Ωστόσο, ο τίτλος είναι δισυπόστατος, καθότι σημαίνει επίσης «διασπορά φημών και ψευδών ειδήσεων» για προπαγανδιστικούς ή διαφημιστικούς σκοπούς. Α’ Νεκροταφείο Αθηνών Πρόκειται για έναν από τους χώρους που φιλοξενούν το «Whispering Campaign» του Pope L. (βλ. Παναθηναϊκό Στάδιο) Ναός Ολυμπίου Διός Το δίδυμο PrinzGholam (βλ. Αρχαία Αγορά - Ωδείο Αγρίππα) παρουσιάζει μια περφόρμανς με κινήσεις μέσω των οποίων επιχειρούν να σχηματίσουν μια ανθρώπινη επιγραφή που υπομνηματίζει την αρχιτεκτονική του αρχαίου ναού και την παρούσα κατάστασή της. Λύκειο Αριστοτέλη Θα φιλοξενήσει μία ηχητική εγκατάσταση των Postcommodity, μιας κολεκτίβας που αποτελείται από τους Raven Chacon, Cristοbal Martinez και Kade L. Twist και επιδιώκει να λειτουργεί ως μία αυτόχθων «θωράκιση» με μάτια, στόμα και λαλιά που αφοσιώνεται στην εναντίωση σε κάθε επιθετική κίνηση αυτού που ονομάζεται παγκόσμια αγορά και των φορέων που τη στηρίζουν. Η εγκατάσταση των Postcommodity θα περιλαμβάνει ηχεία ακριβείας που χρησιμοποιεί ο στρατός και από αυτά θα εκπέμπονται ιστορίες εκδίωξης, αναγκαστικών ταξιδιών και μεταμόρφωσης – άλλες θα αποδίδονται μέσω τραγουδιών, άλλες πάλι ως αφηγήσεις, ενώ άλλες θα υποδηλώνονται με σιωπή. Πάρκο Ριζάρη Ο David Harding είναι ένας καλλιτέχνης για τον οποίο διατίθενται λίγα βιογραφικά στοιχεία. Είναι εγκατεστημένος στη Γλασκώβη και έχει συνεργαστεί με τον Ross Birrell (βλ. Γεννάδειος Βιβλιοθήκη). Για το έργο του στο Πάρκο Ριζάρη χρησιμοποιεί δύο στίχους από το ποίημα «Cascando» (1936) του Σάμιουελ Μπέκετ για να οριοθετήσει τα αυτοσχέδια μονοπάτια του πάρκου: «εάν εσύ δεν μ’ αγαπήσεις, δεν θ’ αγαπηθώ ποτέ/ εάν εγώ δεν σ’ αγαπήσω, δεν θ’ αγαπήσω ποτέ». Πεδίον του Άρεως Πρόκειται για έναν από

τους χώρους που φιλοξενούν το «Whispering Campaign» του Pope L. (βλ. Παναθηναϊκό Στάδιο), το οποίο τελικά επεκτείνεται και στα μπαρ Cantina Social και Galaxy, καθώς και στον θερινό κινηματογράφο Ciné Paris στην Πλάκα. Πλατεία Κοτζιά Ο Rasheed Araeen (γ. 1935) είναι ένας καλλιτέχνης πακιστανικής καταγωγής εγκατεστημένος στο Λονδίνο από το 1964. Το έργο του είναι μια χειρονομία φιλοξενίας. Στα μεγάλα αντίσκηνα που εγκατέστησε στην πλατεία και τα οποία θυμίζουν τα παραδοσιακά γαμήλια αντίσκηνα του Πακιστάν καλεί ανθρώπους να παρακαθήσουν όλοι μαζί σε ένα γεύμα και ταυτόχρονα να σκεφτούν πιθανά σενάρια κοινωνικής αλλαγής. Προσφέρεται φαγητό που παρασκευάζεται επί τόπου από την Οργάνωση Γη. Πλατεία Συντάγματος Ο καλλιτέχνης από την Γκάνα Ibrahim Mahama (γ. 1987) χρησιμοποιεί τα κλασικά τσουβάλια από γιούτα για να δημιουργήσει ένα έργο που θα λειτουργεί ως αλληγορία για τον τεράστιο όγκο πολιτικής δράσης που «επιτελέστηκε» επί της πλατείας. Πλατεία Αυδή Η φωτογράφος και γλύπτρια Sanja Ivekovic (γ. 1949) από την Κροατία δημιουργεί πάνω στην πλατεία ένα μνημείο για τα δικαιώματα των εργατών, των γυναικών, την ταξική πάλη και τις ανισότητες στην κοινωνία, εμπνεόμενη από το μνημείο του Mies van der Rohe στο Βερολίνο προς τιμήν της Rosa Luxemburg και του Karl Liebknecht, το οποίο κατέστρεψαν οι ναζί. Πλατεία Καραϊσκάκη, Πειραιάς Ο Ελληνο-αφρικανός ράπερ Νέγρος του Μοριά θα δώσει συναυλία με τίτλο «Black Odyssey» («Μαύρη Οδύσσεια»). Η περφόρμανς του συνδέει ρεμπέτικα και χιπ-χοπ, καθώς και ιστορίες μεταναστών με εκφράσεις της underground μουσικής.

ΚΑΤΗΓΟΡΊΑ ΠΈΜΠΤΗ:

ΔΙΕΥΘΎΝΣΕΙΣ ΣΤΗΝ ΠΌΛΗ Ελπίδος 13, πλατεία Βικτωρίας Ο Αμερικανός καλλιτέχνης Rick Lowe (γ. 1960), εγκατεστημένος σήμερα στο Χιούστον, προσπαθεί να αναπτύξει δεσμούς και να ξεκινήσει διαλόγους που θα αφορούν την τέχνη και τον πολιτισμό και θα φέρνουν κοντά τις μικρές επιχειρήσεις της περιοχής με δίκτυα υποστήριξης μεταναστών και προσφύγων. Για τον σκοπό αυτό εκδίδει και τοπικό εφημεριδάκι! Σταυροπούλου 15, πλατεία Αμερικής Η Γερμανίδα εικαστικός Maria Eichhorn (γ. 1962) μετατρέπει ένα κτίριο του 1928 «σε ακίνητο χωρίς ιδιοκτήτη» που θα γλιτώσει τον εξευγενισμό, την κτηματομεσιτική κερδοσκοπία και την αξιοποίησή του με στόχο το κέρδος.

Πολυτεχνείου 8 Σε διαμέρισμα του πρώτου ορόφου ο αρχιτέκτων και εικαστικός Ανδρέας Αγγελιδάκης θα εγκαταστήσει την «Αθηναϊκή Τεχνική», ένα γραφείο ερευνών και προσδιορισμού των ψυχοτεχνικών παραμέτρων της ανοικοδόμησης της Αθήνας κατά τη μεταπολεμική περίοδο. Εκεί θα συγκεντρώσει αρχειακό υλικό, βιντεοσκοπήσεις, τυχαία ανευρεθέντα αντικείμενα αποκαλυπτικού χαρακτήρα και τρισδιάστατες εκτυπώσεις, βάσει των οποίων θα διατυπώσει μια «αναφορά» πάνω στο αντικείμενο της έρευνάς του, την οποία θα παρουσιάσει στο Κάσελ. Τοσίτσα 5, Εξάρχεια Η Γεωργία Σαγρή εγκαθίσταται στον χώρο που άλλοτε καταλάμβανε το Κέντρο Εικαστικών Τεχνών (ένας εκθεσιακός χώρος διαχειριζόμενος από καλλιτέχνες που λειτούργησε για μία διετία αμέσως μετά τη Μεταπολίτευση) και εκεί (αλλά και αλλού) θα παρουσιάσει ένα πλήθος από περφόρμανς και γλυπτικές φόρμες με τάσεις να καταλάβουν την πόλη, οι οποίες θα επιτελούνται ταυτόχρονα και στο Κάσελ, χωρίς να προσδιορίζεται πώς θα επιτυγχάνεται η συγχρονία. Φυλασίων 42 Ο Aboubakar Fofana (βλ. Γεωπονικό Πανεπιστήμιο Αθηνών) έχει εγκαταστήσει καζάνια με λουλάκι στον χώρο μιας πρώην μικρής ζυθοποιίας κι εκεί βάφει νήματα και υφάσματα. Επιπλέον, ο Fofana έβαψε νήματα σε διάφορες αποχρώσεις του λουλακιού. Κατόπιν αυτά υφάνθηκαν και δημιουργήθηκε η κορδέλα για τους σελιδοδείκτες που περιλαμβάνονται στην έκδοση documenta 14 Reader. Αρχιμήδους 15 Η Νιγηριανή καλλιτέχνις Otobong Nkanga (γ. 1974) που εργάζεται στο Παρίσι και στην Αμβέρσα φτιάχνει σαπούνια με συνταγές και επιρροές από διάφορες περιοχές της Αφρικής, της Μέσης Ανατολής και της Νότιας Ευρώπης. Στον διπλανό χώρο, που υπήρξε ταβέρνα, ο Ινδός καλλιτέχνης Nikhil Chopra στήνει μια τριήμερη περφόρμανς κατά τη διάρκεια της οποίας ζωγραφίζει στον τοίχο μια ανοιχτή θάλασσα πριν ξεκινήσει το οδικό του ταξίδι προς τη Γερμανία μέσω Ανατολικής Ευρώπης. Κατά τη διάρκεια της διαδρομής του θα κάνει κι άλλες τέτοιες εικαστικές περφόρμανς που θα περιλαμβάνουν ζωγραφική σε δημόσιους χώρους κ.ά. Το πρόγραμμα αυτό θα ολοκληρωθεί όταν φτάσει τελικά ο καλλιτέχνης στο Κάσελ. Παραλιακή, κοντά στο Θυμάρι Η Χιλιανή καλλιτέχνης Cecilia Vicuna (γ. 1948), με μια τελετουργία προς τιμήν των αρχαιοελληνικών θεών της θάλασσας, προσφέρει τα απομεινάρια του κόκκινου χειροποίητου μαλλιού που χρησιμοποίησε στην εγκατάσταση Quipu στο Εθνικό Μουσείο Σύγχρονης Τέχνης (ΕΜΣΤ).

6.4.17 – lifo

19

ΘΕΑΤΡΟ Η «ΟΠΕΡΈΤΤΑ» ΤΟΥ ΝΊΚΟΥ ΚΑΡΑΘΆΝΟΥ ΕΊΝΑΙ ΜΊΑ ΑΝΑΤΡΕΠΤΙΚΉ, ΠΑΡΆΛΟΓΗ ΠΑΡΆΣΤΑΣΗ ΛΊΓΟ ΠΡΙΝ ΑΠΟ ΤΟ ΤΈΛΟΣ ΤΟΥ ΚΌΣΜΟΥ. ΑΠΌ ΤΟΝ M. HULOT

Β

άλτε πλώρη, λοιπόν, εμπρός για την Πατρίδα σας! Για την Αγία και καταραμένη Πατρίδα σας! Βάλτε πλώρη για το Σκοτεινό Άγιο Τέρας σας που στους αιώνας των αιώνων ψοφά και δεν λέει να ψοφήσει! Βάλτε πλώρη για την αγία σας απάτη, την καταραμένη από τη φύση όλη, που στους αιώνες των αιώνων είναι έτοιμη να γεννηθεί και στους αιώνες των αιώνων παραμένει νεογέννητη. Βάλτε πλώρη, εμπρός, που ούτε να ζήσετε θα σας αφήσει ούτε να πεθάνετε, που στους αιώνες των αιώνων θα σας κρατά μετέωρους ανάμεσα στο Είναι και στο Μη Είναι! Βάλτε πλώρη για τις Σαλή, για την παράφρονά σας που η παραφροσύνη της στους αιώνες των αιώνων θα σας βασανίζει, εσάς και τις γυναίκες σας και τα παιδιά σας, θα σας καταδικάζει και θα σας δολοφονεί μέσα στην αγωνία της, μέσω της αγωνίας της». Στη σκηνή του Ρεξ οι ηθοποιοί βγαίνουν πιασμένοι χέρι-χέρι, κινούνται ρυθμικά σε «τρενάκι» και τραγουδούν συνοδευόμενοι ζωντανά από μια ορχήστρα που παίζει καταπληκτικά κάτι που θυμίζει «κλέφτικο swing»: «Θα κάνει ντου η μαϊμού από το Κατμαντού». Η αρχή της Οπερέττας, του παραληρηματικού έργου του Βίτολντ Μάριαν Γκομπρόβιτς που σκηνοθετεί ο Νίκος Καραθάνος, είναι εντυπωσιακή και ξεκαρδιστική. Ο βαρόνος Φιρουλέ (Μιχάλης Σαράντης) και ο κόμης Αρισταίος (Χάρης Φραγκούλης) μοιάζουν με καρικατούρες προσώπων της άρχουσας τάξης, με λεπτεπίλεπτους τρόπους, επιτηδευμένους σε βαθμό γελοιότητας. «Κάνουμε ένα δίδυμο ουσιαστικά» λέει ο Μιχάλης (ο μόνος από τους ηθοποιούς που κατεβαίνει από τη σκηνή πού και πού, γιατί τον πονάει ο φρονιμίτης), «κι ο καθένας μας δεν είναι η άλλη όψη του νομίσματος, είναι το ίδιο νόμισμα ακριβώς, αυτό που κάνουμε είναι με έναν τρόπο η διάθλαση του ίδιου ατόμου. Και το έργο έχει μεγάλο ενδιαφέρον, είναι σαν τις τελευταίες μέρες του κόσμου. Είναι πολλοί διαφορετικοί ρόλοι που λένε μια ιστορία πολύ απλή, ενώ ταυτόχρονα συμβαίνει αυτό με τη συντέλεια. Δεν έχω ξανακάνει τέτοιο θέατρο (του παραλόγου), όλα όμως τα έργα που έχω παίξει έχουν μια κουφαμάρα. Είναι μια οπερέτα, μια απλή ιστοριούλα με τραγουδάκια και χωρωδίες, αλλά όλα αυτά είναι η επίφαση, από κάτω γίνεται χαμός και για μας στη σκηνή και για το κοινό –ελπίζω, δηλαδή, να βγαίνει αυτό». «Υπάρχει μια φράση μέσα στο έργο, “τι ωσαννά είναι αυτό που μας βρήκε!”, που τα εξηγεί όλα» λέει ο Νίκος Καραθάνος. «Είναι ένα πικρό πράγμα, ανατρεπτικό, παράλογο, ένα τσίρκο, ένας ρομαντισμός, ένα τέλος, μια βόμβα, έχει τα πάντα μέσα. Δεν ξέρω αν είναι καν θέατρο. Δεν ξέρω τι είναι. Το μισούσε και λίγο το θέατρο ο Γκομπρόβιτς. Ο άνθρωπος ήταν μόνος του,

20 lifo – 6.4.17

BEFOR THE EN OF TH WORL

6.4.17 – lifo

21

ΘΕΑΤΡΟ

RE ND HE LD

ΙNFO

«Οπερέττα» του Βίτολντ Γκομπρόβιτς, Θέατρο REX-Σκηνή «Μαρίκα Κοτοπούλη»

22 lifo – 6.4.17

εξόριστος στην Αργεντινή από την πατρίδα του την Πολωνία, και δεν ήθελε να γυρίσει. Έμεινε εκεί για χρόνια βουτηγμένος μες στη μοναξιά, ανάμεσα στο ’50 και στο ’67, μια περίεργη περίπτωση ενός μυαλού φλεγόμενου που παγώνει κιόλας, ένας κυνικός άνθρωπος, που λάτρευε τα νιάτα πολύ. Και τα γυμνά νιάτα. Και μισούσε τα ρούχα. Έλεγε “αφού στο σπίτι μας πάμε κι είμαστε δυστυχισμένοι, έχουμε μια μάσκα κι ένα πρόσωπο, ένας δρόμος υπάρχει, προς τα πίσω, στην ανωριμότητα”. Κι ήθελε να αλλάξει δέρμα, να ξεράσει τον εαυτό του. Το λέει κι ένας ήρωάς του αυτό: “ Ένας εμετός για όλα όσα ζούμε”. Ακόμα και τις λέξεις μισούσε. Κάποια στιγμή λέει “όταν τα ανθρώπινα πράγματα δεν χωράνε μέσα σε λέξεις, η γλώσσα σπάει”. Είχε πάει κάποτε στο Βερολίνο για να δώσει μια διάλεξη και μίλησε “λαμ λαμ λαμ λαμ λαμ...”, τελείως ασυνάρτητα. Η παράσταση που κάνουμε δεν ξέρω αν είναι ωραία, δεν ξέρω αν βρίσκεις άκρη, δεν ξέρω αν είναι ακατάληπτη ή αν την καταλαβαίνεις, αλλά θέλω στο τέλος να μας κάνει να θέλουμε να δώσουμε μια κλοτσιά. Προορισμός μας είναι 3.000 χρόνια μπροστά ή 200.000 χρόνια πίσω. Είναι ένα αλληλούια». «Είναι κουνημένο το έργο, πολύ, αλλά ωραία κουνημένο, κι άμα ρωτήσεις όλον το θίασο νομίζω θα σου πουν άλλα πράγματα, τι “διαβάζει” ο καθένας και πώς το αντιλαμβάνεται» προσθέτει ο Μιχάλης. «Εγώ θέλω να το βλέπω πιο ολιστικά το πράγμα, πιο συνολικά. Δηλαδή το τι κάνω εγώ και ο Χάρης είναι ένα κουτάκι, μετά έρχεται αυτό που κάνει η Γαλήνη, μετά αυτό που κάνουν η Λυδία και ο Μπερικόπουλος, όλοι μαζί συνθέτουν ένα πράγμα που σου λέει “δεν πάει άλλο, δεν πάει άλλο!”. Αυτό είναι το έργο, κι έχει κάνει συγκλονιστική δουλειά στη μουσική ο Άγγελος Τριανταφύλλου. Η παράσταση έχει κατά 80% μουσική, έχει πολύ ωραία όργανα, η ενορχήστρωση είναι υπέροχη κι ο Νίκος για άλλη μια φορά έχει βάλει αυτό το πολύ προσωπικό στοιχείο που βάζει στις παραστάσεις. Και σε προκαλεί με έναν τρόπο να σε αφορά κι εσένα, πραγματικά, αυτό που κάνει στην παράσταση. Δεν είναι μια παράσταση όπου έρχεσαι, παίζεις, κάνεις τη δουλειά σου και τέλος. Είναι προσωπικό το στοίχημα πάντα με τον Νίκο, σε κάνει βαθιά συνένοχο.

«Ο Βίτολντ πήρε το είδος της οπερέτας, ένα ανόητο είδος με μια θεία βλακεία και είπε: “ Ένας θεός ξέρει πόσο πάσχισα να βάλω τον ανθρώπινο πόνο μέσα σε αυτή την ανοησία”» εξηγεί ο Νίκος Καραθάνος. «Πιστεύει πολύ στον ανόητο άνθρωπο – γι’ αυτόν, “έξυπνος άνθρωπος είναι ο ανόητος άνθρωπος”. Είμαστε στα Ιμαλάια, στον οίκο των Ιμαλαΐων, όπου πρίγκιπες, άρχοντες και πριγκίπισσες περιμένουν τον μεγάλο μόδιστρο για να κάνουν την ετήσια επίδειξη μόδας. Έχουμε άρχοντες και υπηρέτες, γίνεται μια επανάσταση και όλα διαλύονται. Το έργο μιλάει για τον κομμουνισμό, μιλάει για τον προλετάριο, μιλάει για όλα αυτά τα πολιτικά πράγματα τα οποία καμιά φορά μού είναι παρόντα, αλλά προσωπικά δεν μου αρέσουν. Μου αρέσει να είναι όλη μας η ζωή πολιτική, και ο τρόπος που ζούμε, αφού ζούμε όλοι μαζί. Έτσι, έχει περισσότερο νόημα ο υπηρέτης να είναι ένα ζώο ή ένα είδος προερχόμενο από τα πρώτα στάδια της εξέλιξης, να υπάρχει μια πιο χοντρή σχέση ανώτερου-κατώτερου, παρά κάτι πιο πολιτικό. Γι’ αυτό τον επαναστάτη τον παρουσιάζω σαν ζώο. Η επανάσταση είναι μια ανατρεπτική ζωώδης δύναμη που θέλει να καταστρέψει, άρα και να γεννήσει. Είναι πράγματα που όλοι θέλουμε να τα πούμε και όλοι θέλουμε να τα κάνουμε, αλλά ως καλλιτέχνες πάντοτε φοβόμαστε. Θα ήθελα το έργο να είναι ένας δαρβινικός εφιάλτης: να φαίνεται πώς εξελίχθηκε ο άνθρωπος, πού έφτασε, τι έγινε, ποιος είναι. Είναι σαν εξώφυλλο με τη φωτογραφία ενός γορίλλα που, βλέποντάς το, σκέφτεσαι “πόσο άνθρωπος είναι, τι ζώο είναι, τι σκέψη, τι θλίψη, τι πόνος, πόσα ξέρει και πόσα έχουν δει τα μάτια του” και κάποια στιγμή σού γεννάει κι έναν φόβο, έναν τρόμο αρχέγονο. Ήταν το ανθρώπινο είδος του δάσους που άκουγε τον θόρυβο από πίσω του σαν αυτόν στα όνειρά μας, έναν ήχο που δεν μας εγκατέλειψε ποτέ, και σχεδόν κανένα μεγάλο έργο δεν το έχει εγκαταλείψει αυτός ο ήχος. Τα μεγάλα έργα, οι τραγωδίες, ο Φάουστ, είναι σαν να ακούν το δάσος 500.000 χρόνια πριν, σαν να κάνουν έναν ήχο τα αυτιά. Ίσως καλύτερα μαθαίνεις από τα σκυλιά, παρά από τις λέξεις και τους ανθρώπους. Αυτό ενέχει μια τεράστια γοητεία και περιέργεια που σε ωθεί να κάνεις δουλειά. Αντί να πάει προς τα μπρος, ο πολιτισμός πάει προς τα πίσω και κάποια στιγ-

μή λες: “Σταμάτα, φτάνει, τελειώσαμε! Φτάνει, κόψτε!”. Οι ινδουιστές λένε ότι αυτός που καταστρέφει γεννάει κιόλας, εμείς δεν το είχαμε ποτέ αυτό. Θα έπρεπε να βγαίνουμε μέσα στη χαρά στις πλατείες να μας ανατινάξουν - είναι ένα υπέροχο πράγμα, είναι όμορφο, είναι ωραίο, για να γεννηθεί κάτι άλλο. Πρέπει να παθαίνουμε, να γινόμαστε στάχτες, για να μεταμορφωθούμε σε αυτό το άλλο. Λέει κάτι πολύ ωραίο σε ένα σημείο το έργο: “ Έπρεπε να φιλήσω τη μούρη της με τη μούρη μου, αφού με τη μούρη της φιλούσε τη μούρη μου. Και τώρα, μούρες, ανοίξτε τα μάτια σας. Όχι, όχι, δεν σας εγκαταλείπω, μούρες ξένες, μούρες ξένων, μούρες άγνωστες που θα με διαβάσετε, καλώς ορίσατε, καλώς ορίσατε, μέρη του σώματος πλεγμένα σε μια τόσο κομψή ανθοδέσμη, ελάτε, ακριβώς τώρα αρχίζουν όλα. Ελάτε, σιμώστε, αρχίστε να ζυμώνετε, πλάστε μου μια καινούργια μούρη για να μπορέσω και πάλι να σας ξεφύγω σε άλλους ανθρώπους και να τρέξω, να τρέξω, να διασχίσω όλη την ανθρωπότητα. Διότι μπροστά στη μούρη δεν υπάρχει άλλο καταφύγιο παρά μονάχα μέσα στη μούρη και δεν μπορούμε να γλιτώσουμε από τον άνθρωπο παρά μονάχα μέσα σε έναν άλλον άνθρωπο. Μα από το κωλαράκι, καμία διαφυγή! Ακολουθήστε με, αν θέλετε! Εγώ φεύγω, με τη μούρη μου ανάμεσα στα χέρια”». «Είναι μυστήριο έργο, με την έννοια ότι σου λέει ένα πολύ απλό πράγμα του τύπου: “Μη φοβάσαι, έλα”» λέει ο Μιχάλης. Ανεβαίνει πάλι στη σκηνή για να συνεχίσει την πρόβα, την ώρα που ο Χάρης Φραγκούλης σοκάρεται από την προτροπή της Εύης Σαουλίδου να τη γδύσει, να της πετάξει τα ρούχα. Δεν τον σοκάρει η ερωτική πρόταση, αλλά το γεγονός ότι πρέπει να βγάλει τα ρούχα του, το θεωρεί αδιανόητο. «Στους αριστερούς καιρούς που ζούμε, το ρούχο είναι το ισχυρότερο ανάχωμα της ανώτερης τάξης, ο τρόπος να ξεχωρίσουμε, να διαφοροποιηθούμε από την πλέμπα». Φεύγοντας συναντάω τη Βασιλική Δρίβα, που παρακολουθεί το έργο με μεγάλο ενδιαφέρον. «Μου αρέσει, γιατί είναι και αφρός και βυθός, αυτό νομίζω ότι αντιπροσωπεύει όλο αυτό» λέει. Βγαίνοντας από το θέατρο, έχουμε ακόμα στ’ αυτιά μας τον απόηχο από την εξαιρετική μουσική της παράστασης.

6.4.17 – lifo

23

ΜΟΥΣΙΚΗ

1

BORDERLINE ’17

Μ

ε ένα αρκετά πλούσιο πρόγραμμα το Borderline ’17 θα είναι στη Στέγη από τις 19 μέχρι τις 23 Απριλίου. Φέτος, προστίθεται μια ακόμη μέρα. Έτσι, θα διαρκέσει 5 ημέρες, κατά τη διάρκεια των οποίων 25 καλλιτέχνες και σχήματα απ’ όλο τον κόσμο θα παρουσιάσουν το έργο τους που ακροβατεί μεταξύ του μουσικού πειραματισμού και του ηλεκτρονικού ήχου, της σιωπής και του θορύβου, της σύνθεσης και του αυτοσχεδιασμού αλλά και της σύγχρονης περφόμανς. Τηρώντας όσα μας είπε πέρσι αναφορικά με την εξωστρέφεια της διοργάνωσης ο Χρήστος Καρράς, καλλιτεχνικός διευθυντής της Στέγης και συνεπιμελητής του προγράμματος, η πλειονότητα των εκδηλώσεων του 7ου Borderline θα γίνει εκτός των χώρων της Στέγης, σε απρόσμενες τοποθεσίες, όπως το Εθνικό Αστεροσκοπείο Αθηνών που θα φιλοξενήσει μια ακουστική σόλο περφόρμανς του Akio Suzuki στις 22 Απριλίου. Ο σπουδαίος Ιάπωνας είναι παλιός γνώριμος του φεστιβάλ, καθώς πρόπερσι ήταν υπεύθυνος για μια σειρά από περίφημες ποιητικές ηχητικές περιηγήσεις στο Μεταξουργείο. Από την Ιαπωνία όμως έρχονται στις 22 Απριλίου και οι Marginal Consort που έχουν επηρεαστεί βαθιά από το έργο του Suzuki αλλά και από θρυλικές μορφές της ιαπωνικής ψυχεδελικής σκηνής όπως οι Taj Mahal Travelers. Το τετραμελές σχήμα που αποτελείται από εικαστικούς και μουσικούς έχει μια καταδική του φιλοσοφία γύρω από τον αυτοσχεδιασμό και προτιμά οι συναυλίες του να έχουν τη μορφή μιας ηχητικής εγκατάστασης που διαρκεί περίπου τρεις ώρες, με αρχή, μέση και τέλος. Οι Marginal Consort εμφανίζονται μόνο μία φορά κάθε χρόνο, επομένως φέτος η μία και μοναδική συναυλία τους θα γίνει στη Διπλάρειο Σχολή, ενώ το ίδιο βράδυ το φεστιβάλ θα αποκτήσει πιο νεανικό και χορευτικό χαρακτήρα στο Tesla Bar του Bios, με DJ sets από τη Λονδρέζα Beatrice Dillon που είδαμε για πρώτη φορά στην Αθήνα στο χειμερινό Plisskën και την 20χρονη Πορτογαλίδα Nidia Minaj που, πέρα από τη συνωνυμία, δεν έχει καμία σχέση με τη Nicki Minaj. Το πιο σημαντικό όνομα του φετινού προγράμματος είναι αδιαμφισβήτητα ο Charlemagne Palestine που θα ανοίξει το φεστιβάλ την Τετάρτη 19 Απριλίου.

O Αμερικανός μινιμαλιστής μουσικός που από 12 χρονών έπαιζε κρουστά για τις εμφανίσεις των Allen Ginsberg και Kenneth Anger, έχει μια ιδιαίτερη αίσθηση του χιούμορ, ενώ οι κύριες επιρροές του είναι από τον ανιμισμό και την εβραϊκή μουσική. Πριν από κάθε εμφάνισή του υποβάλλει τον εαυτό του σε ένα υπερβατικό τρανς με αποτέλεσμα η μουσική που ερμηνεύει να αποκτάει μια πνευματική και θρησκευτική διάσταση που παρασύρει τον ακροατή. Επίσης, θα έχουμε την ευκαιρία να δούμε ζωντανά το φρέσκο πρότζεκτ ενός μεγάλου μουσικού παραγωγού. Ο εκκεντρικός Mark Ernestus, ο πρωτεργάτης της dub techno, μετά την επανάσταση που έφερε στο dub με τους Basic Channel, έστρεψε το ενδιαφέρον του στην αφρικανική μουσική, συγκεκριμένα στα μουσικά είδη sabar και mbalax που έχουν γεννηθεί στη Σενεγάλη. Συνεργάστηκε με τοπικούς μουσικούς και πέρσι κυκλοφόρησε ένα από τα καλύτερα άλμπουμ του 2016. Το «Mark Ernestus’ Ndagga Rhythm Force» θα παρουσιαστεί σε όλο του το ρυθμικό μεγαλείο στον Προορισμό Παπαστράτος, έναν καινούργιο χώρο που εγκαινιάζεται στον Πειραιά για τις ανάγκες του Borderline την Πέμπτη 20 Απριλίου. Θα τους προλογίσουν οι Νεοζηλανδοί Fis & Rob Thorne, που συστήνουν στο κοινό την παραδοσιακή μουσική των Μαορί, ο Tapes, κατά κόσμον Jackson Bailey, που δημιουργεί ενα dub-reggae υβρίδιο, και, τέλος, o Russell Haswell με τους noise techno πειραματισμούς του. Στις 21 Απριλίου το ενδιαφέρον εστιάζεται στη συνεργασία του Γερμανού ηλεκτρονικού μουσικού Jan Jelinek με τον Ιάπωνα βιμπραφωνίστα Masayoshi Fujita και στο κοινό τους πρότζεκτ που έχει αέρα exotica. Επίσης, στους Ιnternational Nothing, το ντουέτο των κλαρινετιστών Michael Thieke και Kai Fagaschinski, και στη μουσική concrete του Kiko C. Esseiva. Νωρίτερα το απόγευμα ο Davide Tidoni δίνει ραντεβού με το κοινό στην κεντρική είσοδο της Στέγης για το Soundstorming, έναν διαφορετικό περίπατο με ερευνητικό χαρακτήρα που θα ολοκληρωθεί σε συγκεκριμένο αριθμό περφόμανς που θα επιχειρηθούν σε διαφορετικά σημεία της πόλης. Στις 23 Απριλίου, ο Valerio Tricoli θα συνεργαστεί με μη μουσικούς για να φτιάξουν μια πρωτότυπη σύνθεση που θα παιχτεί ζωντανά στο Ε.Δ.Ω., στον Κεραμεικό. Παράλληλα, ο Andrew Pekler, με βάση τους Θλιβερούς Τροπικούς του Claude-Levi Strauss, θα δημιουργήσει μια μακράς διάρκειας οπτικο-ακουστική εγκατάσταση, που ένα μέρος της θα βασίζεται στον ζωντανό μουσικό αυτοσχεδιασμό. Η βραδιά θα μεταφερθεί στη Μικρή Σκηνή της Στέγης και το φεστιβάλ θα ρίξει αυλαία με τους Michael Barthel, Thomas Ankersmit και Felix Kubin. Οι δύο ελληνικές συμμετοχές για φέτος είναι ο Πάνος Αλεξιάδης και ο Τurbo Teeth, το σόλο πρότζεκτ του Γιώργου Αξιώτη. Τέλος, οι παράλληλες δράσεις περιλαμβάνουν προβολές, listening sessions, ομιλίες και συζητήσεις με τους Carolyn Birdsall και Brandon Labelle (20/4), και τους Brunhild Ferrari και Louis Henderson (23/4) στο Ε.Δ.Ω.

ΙNFO

Borderline Festival ’17 19-23/04 Εντός & εκτός Στέγης www.sgt.gr

Η είσοδος στο Borderline Festival για τις συναυλίες θα είναι 5-10 ευρώ και ελεύθερη για τα DJ sets στο Tesla Bar. Ομοίως ελεύθερη, αλλά με σειρά προτεραιότητας, θα είναι για τις εκδηλώσεις στο Ε.Δ.Ω. και στο Εθνικό Αστεροσκοπείο. Χώροι διεξαγωγής:

Στέγη Ιδρύματος Ωνάση, λεωφ. Συγγρού 107

Εθνικό Αστεροσκοπείο Αθηνών, Λόφος Νυμφών

Ε.Δ.Ω., Προφήτου Δανιήλ 18, Κεραμεικός Διπλάρειος Σχολή, πλ. Θεάτρου 3, Ομόνοια Tesla Bar@Bios, Πειραιώς 83, Γκάζι Προορισμός Παπαστράτος Γραβιάς 25, Πειραιάς

ηχοσ στα ορια 1. Akio Suzuki 2. Davide Tidoni

24 lifo – 6.4.17

ΤΟ ΦΕΣΤΙΒΑΛ ΠΟΥ ΦΕΡΝΕΙ ΣΤΗΝ ΑΘΗΝΑ ΤΟΥΣ ΣΗΜΑΝΤΙΚΟΤΕΡΟΥΣ ΕΚΠΡΟΣΩΠΟΥΣ ΤΗΣ ΜΟΥΣΙΚΗΣ ΠΡΩΤΟΠΟΡΙΑΣ ΕΠΙΣΤΡΕΦΕΙ ΑΥΤΟΝ ΤΟ ΜΗΝΑ ΣΤΗ ΣΤΕΓΗ ΤΟΥ ΙΔΡΥΜΑΤΟΣ ΩΝΑΣΗ. ΑΠΌ ΤΗ ΜΑΡΙΑ ΠΑΠΠΑ

2 6.4.17 – lifo

25

ΘΕΑΤΡΟ

“Ο ΠΑΠΑΓΆΛΛΟΣ ΟΎΤΟΣ ΈΧΕΙ ΔΙ’ ΕΜΈ ΙΣΤΟΡΊΑΝ ΌΛΗ” 26 lifo – 6.4.17

Η ΑΝΝΑ ΚΟΚΚΙΝΟΥ ΜΕΤΑΤΡΕΠΕΙ ΤΟ ΑΦΗΓΗΜΑ ΤΗΣ ΣΟΦΙΑΣ ΤΡΙΚΟΥΠΗ ΓΙΑ ΤΟ ΑΓΑΠΗΜΕΝΟ ΤΗΣ ΠΤΗΝΟ ΣΕ ΘΕΑΤΡΙΚΗ ΠΑΡΑΣΤΑΣΗ. ΠΟΙΑ ΗΤΑΝ ΑΥΤΗ Η ΣΗΜΑΝΤΙΚΗ ΓΥΝΑΙΚΑ ΠΟΥ Η ΖΩΗ ΤΗΣ ΣΥΝΔΕΕΤΑΙ ΚΡΥΦΑ ΜΕ ΤΗΝ ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΙΣΤΟΡΙΑ; ΚΑΙ ΠΩΣ ΣΚΟΠΕΥΕΙ ΝΑ ΑΝΕΒΑΣΕΙ ΤΟΝ «ΠΑΠΑΓΑΛΛΟ» Η ΑΝΝΑ ΚΟΚΚΙΝΟΥ; ΑΠΌ ΤΟΝ ΔΗΜΗΤΡΗ ΔΟΥΛΓΕΡΙΔΗ

ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΑ: ΘΑΝΟΣ ΣΑΜΑΡΑΣ

Η

ταν τα χρόνια της αστικής αθωότητας. Μέχρι την εκπνοή του 19ου αιώνα η παραδοσιακή ελληνική φορεσιά είχε αντικατασταθεί από την ευρωπαϊκή, η Αθήνα είχε μεταμορφωθεί σε σύγχρονη πρωτεύουσα με νεοκλασικές κατοικίες, το ηλεκτρικό ρεύμα επεκτεινόταν στην πόλη, το «λαμπρόν βουλεβάρτον Κηφισίας» (η σημερινή λεωφόρος Βασ. Σοφίας) δεντροφυτευόταν μέχρι τους Αμπελόκηπους. Νέα τοπόσημα οριοθετούσαν τη φυσιογνωμία της μητρόπολης: Ακαδημία, Εθνική Βιβλιοθήκη, Σχολή Ευελπίδων, Αρχαιολογικό Μουσείο, Ζάππειο Μέγαρο, Ευαγγελισμός. Στο Δημοτικό Θέατρο θα εμφανιζόταν έως και η αυτής μεγαλειότης του θεάματος Σάρα Μπερνάρ, ενώ οι εφημερίδες έδιναν χώρο σε διαφημίσεις ευρωπαϊκών εισαγόμενων ειδών. Ήταν τα χρόνια του Χαρίλαου Τρικούπη. Για τους άσπονδους εχθρούς του ήταν ο Πετρέλαιος, ο Φορομπήχτης, ο Μογγόλος, ο Ξένος, ο Άγγλος, το εγγλέζικο κεφάλι και ο Μιλόρδος. Σε κάθε περίπτωση, ο πρωθυπουργός των μεγάλων δανείων, των φόρων και της πτώχευσης. Για τους ορκισμένους φίλους του ήταν ο πρωθυπουργός του εκσυγχρονισμού, των νομοθετικών αλλαγών, της οργάνωσης του στρατού, της ενίσχυσης του στόλου, των μεγάλων δημόσιων έργων και των σιδηροδρόμων. «Μέσα σε αυτή την κινητικότητα της ελληνικής κοινωνίας, μόνον η θέση της γυναίκας δεν φαίνεται να αλλάζει» γράφει η ιστορικός Λύντια Τρίχα στην εξαντλητική βιογραφία της για τον πολιτικό (εκδ. Πόλις, 2016). «Ακόμη και προοδευτικοί και φιλελεύθεροι άνδρες συμφωνούσαν με τον αποκλεισμό των γυναικών από το δικαίωμα του εκλέγειν, πόσο μάλλον του εκλέγεσθαι… Ο ίδιος ο Τρικούπης λέγεται πως πίστευε ότι οι γυναίκες ήταν παντελώς άσχετες με την πολιτική, εξαιρώντας, προφανώς, την αδελφή του, που ήταν ο στυλοβάτης του κόμματός του».

Ο ΚΌΣΜΟΣ ΤΗΣ ΣΟΦΊΑΣ Η Σοφία Τρικούπη είναι ένας κόσμος χωριστά για τον Χαρίλαο, αλλά και για την εποχή της. Το τέταρτο και τελευταίο παιδί του Σπυρίδωνα και της Αικατερίνης Τρικούπη γεννιέται στις 18 Απριλίου 1837 στο Λονδίνο. Στην αγγλική πρωτεύουσα –και με ένα διάλειμμα στο Παρίσι– παίρνει τη μόρφωση που αντιστοιχεί στην κόρη του Έλληνα πρεσβευτή. Μεγαλωμένη στους κήπους του Μπάκιγχαμ, συναναστρέφεται τους κύκλους της οικογένειάς της και γνωρίζει νωρίς όλες τις σημαντικές προσωπικότητες της εποχής: Βίσμαρκ, Ντισραέλι, Τένισον, τον Τσάρο Νικόλαο, ακόμη και τον Ανδρέα Κάλβο που ζούσε τότε στην Αγγλία. Ακολουθώντας αναπόφευκτα τον άγραφο νόμο της πατριαρχίας που κυριαρχεί (και) στη σφαίρα της διεθνούς διπλωματίας, οι δύο άνθρωποι με τους οποίους θα συνδέσει τη δική της πορεία είναι ο πατέρας και ο αδερφός της. Με τον πρώτο θα αλλάζουν συνεχώς τόπο διαμονής μεταξύ Αγγλίας και Γαλλίας μέχρι τον Ιανουάριο του 1862, οπότε η ευαίσθητη υγεία του 74χρονου Σπυρίδωνα Τρικούπη υποχρεώνει την οικογένεια να επιστρέψει οριστικά στο θερμό κλίμα της Αθήνας και της Αίγινας, όπου διατηρούν εξοχικό. Με τον δεύτερο θα αποχαιρετιστούν προσωρινά, καθώς ο Χαρίλαος αναλαμβάνει τη διεύθυνση της ελληνικής πρεσβείας στο Λονδίνο ως επιτετραμμένος. Θα ταυτίσει, ωστόσο, την υπόλοιπη ζωή της με εκείνη του αδερφού της, όταν ο τελευταίος κατεβαίνει στον εκλογικό στίβο – για πρώτη φορά το 1865. Στα επόμενα 30 χρόνια ο ελληνικός λαός θα κληθεί στις κάλπες συνολικά δεκατέσσερις φορές. Ο Τρικούπης θα συμμετάσχει στις 13 – αρνούμενος να θέσει υποψηφιότητα μόνο το 1874. Και η Σοφία θα βρίσκεται μονίμως κοντά του, θυσιάζοντας την προσωπική της διαδρομή στον βωμό της άνευ όρων αδελφικής λατρείας: είτε ως γραμματέας είτε ως συμπαραστάτρια σε πικρίες και απογοητεύσεις. Μαζί θα μείνουν σε νοικιασμένα σπίτια, εφόσον ο ίδιος δεν θα αγοράσει ποτέ δικό του. Αρχικά, τη δεκαετία του 1870, στην οικία Σαρόγλου, πέριξ της πλατείας Ομονοίας. Αργότερα, από το 1883 μέχρι τον θάνατό του (το 1896, τις ημέρες των πρώτων Ολυμπιακών Αγώνων) στην οικία Νικήτα της οδού Ακαδημίας 54. «Στον πρώτο όροφο ήταν το σαλόνι, που στα χρόνια της μεγάλης του ακμής ήταν ανοιχτό από το πρωί ως το βράδυ για τους πολιτικούς του φίλους, τους οποίους δεχόταν εκεί η Σοφία» αναφέρει η Λύντια Τρίχα.

«ΑΓΧΊΝΟΙΑ ΟΥ ΤΥΧΟΎΣΑ ΔΙΆ ΠΤΗΝΌΝ» Δίπλα στο σαλόνι υπήρχε ένα δωμάτιο που αποκαλούνταν «μικρό καπνιστήριο», όπου κυκλοφορούσε ένας παπαγάλος, δώρο ενός θαυμαστή του Τρικούπη. Για το πουλί αυτό, το οποίο υπεραγαπούσε, η Σοφία Τρικούπη θα γράψει το αφήγημα Ο Παπαγάλλος μου, με αφορμή τον θάνατό του το 1903: «Από της χθες δεν έχω πλέον τον Παπαγάλλον μου όστις ήτο μετ’ εμού επί τόσα και τόσα έτη. Όσοι δεν ησθάνθησαν την προς τα ζώα και τα πτηνά αγάπην βεβαίως θα θαυμάσωσι πώς γεγονός τόσο ασήμαντον με συγκινεί και με θλίβει, αλλ’ ο Παπαγάλλος ούτος έχει δι’ εμέ ιστορίαν όλην. Συνεμερίσθη ημέρας χαράς και λύπης, έτυχε περιποιήσεων παρ’ αυτού του Αδελφού μου, και τώρα εν τω μονήρει βίω μου υπήρξε σύντροφος και παρηγορία». Το σπάνιο αυτό κείμενο, που εκδόθηκε από τη Βιβλιοθήκη της Βουλής, είναι μια ξανακερδισμένη υποσημείωση της νεότερης ελληνικής Ιστορίας. Η Σοφία Τρικούπη γράφει για τον

γκρίζο αφρικανικό παπαγάλο, αλλά ταυτόχρονα αποθησαυρίζει στιγμιότυπα από τη ζωή του αδερφού της, εξιστορεί συνήθειες των Τρικούπηδων, όπως και ανεκδοτολογικά περιστατικά της πολιτικής ζωής. Ο ανθρωπομορφισμός είναι το κυρίαρχο μοτίβο μέσα σ’ αυτό το άγνωστο εν πολλοίς αφήγημα: « Ήτο όχι μόνον ευφυές αεικίνητον, ζωηρόν, εύμορφον αλλ’ είχε και αγχίνοιαν ου την τυχούσαν διά πτηνόν. Πολλάκις μοι εδόθη αφορμή να θαυμάσω την νοημοσύνην του, και πολλάκις μοι εφαίνετο παράδοξον πώς ένα τόσον μικροσκοπικόν κεφαλάκι εδύνατο να συναρμολογή σκέψεις ορθότερον πολλών ανθρώπων». Και παρακάτω: «Όταν μ’ έβλεπε φέρουσαν την μαύρην σκέπην προ του προσώπου μου, μεταβαίνουσαν εις ή επανακάμπτουσαν του κοιμητηρίου, εστενοχωρείτο προφανώς και έστρεφε προς με εταστικά και απελπιστικά βλέμματα, μη εννοών τι συμβαίνει, άμα δε απεκαλυπτόμην η χαρά του ήτο μεγίστη και έσπευδε προς με». Μέχρι την ημέρα που χάνει την αγαπημένη της συντροφιά, η Σοφία Τρικούπη έχει αποχαιρετήσει τα τρία αγαπημένα της πρόσωπα: τη μητέρα της το 1871 στην Αίγινα, τον πατέρα της το 1873 και τον αδερφό της στις Κάννες τον Απρίλιο του 1896. Η επιθανάτια θλίψη συμβαδίζει σε όλο το αφήγημα με τη νοσταλγία της επιβίωσης. Η Σοφία αποτελεί τη μνήμη των Τρικούπηδων στο γύρισμα του 19ου προς τον 20ό αιώνα. Και κατά κάποιον τρόπο η συναναστροφή με τον παπαγάλο τη συνδέει με τα περασμένα πάθη της ζωής της. Δεν αποχαιρετούσε μόνο αυτόν στις 30 Αυγούστου του 1903, οπότε καταλήγει τη διήγησή της: «Εις τας μικράς λύπας το γράφειν προσφέρει... ανακούφισιν, και ως εκ τούτου κατέφυγον και εγώ εις την εξιστόρησιν των προσόντων του Παπαγάλλου μου, όπως παύσω αναζητούσα αυτόν απαύστως τας πρώτας ταύτας ημέρας της στερήσεώς του στερήσεως πολύ μεγαλυτέρας παρ’ ότι δύναται ο τυχών να φαντασθή». Το κείμενο αυτό μετατρέπει σε θεατρική μινιατούρα η Άννα Κοκκίνου στο θέατρο Σφενδόνη και, ειδικά για την περίσταση, μοιράζεται τις σκέψεις της γι’ αυτό το σπάνιο κείμενο.

—Πότε και πώς ανακαλύψατε πρώτη φορά το κείμενο της Σοφίας Τρικούπη; Άκουσα να το αναφέρουν ένα βράδυ φίλοι μου που είχαν χάσει τη γάτα τους που την αγαπούσαμε – τους το είχε χαρίσει μια φίλη μας για να παρηγορηθούν. Η Σοφία Τρικούπη το έγραψε το 1903 για τον θάνατο του παπαγάλου της και αυτό που με κέντρισε αμέσως ήταν πώς μια ισχυρή προσωπικότητα σαν αυτήν –και μάλιστα πολιτική– μπορούσε να γράψει ένα τόσο συγκινητικό κείμενο για την απώλεια. Μαγεύτηκα με το θέμα, μεγάλωσε μέσα μου και θέλησα να κάνω κάτι με αυτό. Και δουλέψαμε πολύ ωραία με τον Νίκο, τον Άγγελο και την Αγγελική! Το προχωρήσαμε κι άλλο.

—Ποιο συναίσθημα της Σοφίας Τρικούπη κρύβεται, σύμφωνα με τη δική σας ματιά, πίσω από τον Παπαγάλλο; Το πρώτο ερώτημα που προέκυψε όταν καταπιαστήκαμε με το κείμενο της Σοφίας Τρικούπη ήταν «τι είναι ο παπαγάλος»; Εμείς, όταν λέμε «παπαγάλος», εννοούμε την πλευρά του εαυτού που συνδέεται με τη φύση, την αθωότητα, αυτό από το οποίο προερχόμαστε. Την πλευρά εκείνη του εαυτού μας, τη σκοτεινή και αγνοημένη –την παραμελημένη–, που καταλύει την επιβεβλημένη ηθική. Αυτό το βρίσκουμε στα παιδιά και στα ζώα.

—Διακρίνετε και μια αίσθηση χιούμορ ή ειρωνείας απέναντι στη ζωή μέσα στο κείμενο; Η Σοφία Τρικούπη διέθετε μεγάλη μόρφωση και καλλιέργεια. Η γραφή της δείχνει έναν άνθρωπο ιδιαίτερα διαβασμένο –με ισχυρή σκέψη

και μεγάλη αίσθηση του χιούμορ–, με μεγάλη λεπτότητα και πρωτοτυπία. Καθώς είχε γεννηθεί και μεγαλώσει στο Λονδίνο και λόγω της ιδιότητας του πατέρα της Σπυρίδωνα, που ήταν πρέσβης της Ελλάδας, είχε συναναστραφεί όλη την αφρόκρεμα του Λονδίνου, αφομοίωσε την αγγλική εκζήτηση και το φλέγμα! Αυτό της επέτρεψε να αντιμετωπίσει τους Έλληνες.

—Ο ανθρωπομορφισμός είναι κυρίαρχος στις περιγραφές του παπαγάλου. Συμφωνείτε ότι η Τρικούπη δεν αποχαιρετά μόνο τον παπαγάλο αλλά και μια ολόκληρη εποχή; Ένα μεγάλο τμήμα του βιβλίου της αναφέρεται στον αδερφό της, τον Χαρίλαο Τρικούπη, που είχε πεθάνει ήδη επτά χρόνια νωρίτερα. Ζούσαν στο ίδιο σπίτι –καθώς δεν είχε παντρευτεί ούτε ο ένας ούτε ο άλλος– και ο παπαγάλος είχε ενεργό συμμετοχή στη κοινή πολιτική τους ζωή. Η Σοφία ήταν το δεξί χέρι του Τρικούπη και είχε λατρεία στον αδερφό της. Ναι, υπάρχει πολλαπλός αποχαιρετισμός, αλλά συγχρόνως αποχαιρετά και το κομμάτι εκείνο του εαυτού της που ήταν όλη της η ζωή, η παθιασμένη αφοσίωση στο ιδανικό «οικογένεια Τρικούπη - Ελλάδα», του οποίου ο Χαρίλαος ήταν ο τελευταίος κρίκος. Και ο παπαγάλος της ο πιο τελευταίος!

—Ποια είναι ίσως η δυσκολία όταν μεταφέρει κανείς τον Παπαγάλλο στη θεατρική συνθήκη; Αυτό που πάντα έχει ενδιαφέρον είναι πώς θ’ αποφύγει κανείς την περιγραφή και θα βρει τον τρόπο ν’ ακουστούν «οι πατημασιές που αντηχούν στο μνημονικό./ Κάτω στο δρομάκι που δεν ακολουθήσαμε./ Κατά την πόρτα που ποτέ δεν ανοίξαμε./ Προς τη μεριά του ροδόκηπου».

Η Σοφία Τρικούπη

ΙNFO Σοφίας Τρικούπη: «Ο Παπαγάλλος μου» (1903) Έναρξη παραστάσεων: 28 Απριλίου 2017 Σκηνοθεσία: Άννα Κοκκίνου Δραματουργική επεξεργασία: Νίκος Φλέσσας, Άννα Κοκκίνου Σκηνικά: Δημήτρης Ταμπάκης. Κοστούμια: Δέσποινα Μακαρούνα Κίνηση: Αγγελική Στελλάτου Φωτισμοί: Μελίνα Μάσχα Μουσική: Στέλλα Γαδέδη Επεξεργασία ήχων: Μηνάς Εμμανουήλ Φωτογραφίες: Θάνος Σαμαράς Περούκα: The Witch of Capri Βοηθός σκηνοθέτη: Αλκίνοος Δωρής Παίζουν: Άννα Κοκκίνου, Μαρίζα Θεοφυλακτοπούλου, Θοδωρής Θεοδωρακόπουλος Τιμές εισιτηρίων: 15 ευρώ (κανονικό), 10 ευρώ (φοιτητικό, ανέργων) Παραστάσεις: Τετ.-Σάβ. 21:00, Κυρ. 19:00

Θέατρο Σφενδόνη: Μακρή 4, Μακρυγιάννη, Αθήνα Τηλέφωνο ταμείου: 215 5158968, 14:00-21:00

6.4.17 – lifo

27

q Γεννήθηκα στην Αθήνα, ληξιαρχικά τουλάχιστον, αλλά μεγάλωσα στον Πειραιά, στη Νίκαια, σε μια προσφυγική συνοικία λόγω της καταγωγής της οικογένειας της μητέρας μου από τη Μικρά Ασία. Εκεί μεγάλωσα και πρόσφατα, μετά από πολλά χρόνια, επέστρεψα στο πατρικό μου.

q Οι γονείς μου δεν είχαν καμία σχέση με τα καλλιτεχνικά και μάλιστα δεν υποστήριξαν αυτό που κάνω από την αρχή – με προόριζαν για μηχανικό. Σε μεγάλο βαθμό, είχαν δίκιο. Γιατί να ενθαρρύνεις το παιδί σου να γίνει καλλιτέχνης; Το σκέφτομαι όσο μεγαλώνω, αλλά, από την άλλη, ποιο επάγγελμα, έτσι όπως ήρθαν τα πράγματα σε αυτήν τη χώρα, δεν έχει επισφάλεια αυτήν τη στιγμή; Δεν ξέρω μηχανικούς που να είναι καλά, να πληρώνονται, να μην αγχώνονται πώς θα πληρώσουν τα ταμεία τους ή να μην είναι χρόνια στην ανεργία. Είμαι χημικός μηχανικός και πλέον η χώρα έχει αποβιομηχανιστεί. Εκτός από τρόφιμα και καύσιμα, δεν παράγει τίποτα. Οπότε, νομίζω ότι ακόμα κι αυτό το επάγγελμα να είχα ακολουθήσει, όπως θα θέλανε οι γονείς μου, τα ίδια θα αντιμετώπιζα.

απο τον m. hulot. φωτογραφιεσ: παρις ταβιτιαν.

ΟΙAΘΗΝΑΊΟΙ

q Δεν πιστεύω ότι όλα γίνονται βάσει κάποιου οργανωμένου σχεδίου. Υπάρχει και η τυχαιότητα. Και η ανθρώπινη ηλιθιότητα, φυσικά. Δεν είναι τυχαίο ότι βρέθηκαν ξαφνικά στην εξουσία πολλές δεξιές και ακροδεξιές κυβερνήσεις στην Ευρώπη, οπότε δημιουργήθηκε ένα ρεύμα που είναι απόρροια του καπιταλισμού. Όπως τον γνωρίσαμε, ο καπιταλισμός είναι συνυφασμένος θεωρητικά με τη δημοκρατία, αλλά η Κίνα απέδειξε το αντίθετο. Όλα πάνε προς τον δρόμο που χάραξε η Κίνα. Και αν Κίνα ψάχνει μια μεσαία τάξη, αυτήν τη στιγμή πρέπει να γίνουμε σκλάβοι μέσα στην Ευρωπαϊκή Ένωση, γιατί δεν αρκεί μόνο η Ανατολική Ευρώπη, που είναι ήδη ένα προτεκτοράτο του ευρωπαϊκού καπιταλισμού.

q Έχω ζήσει το μετά στην επανάσταση της Αιγύπτου, αν και δεν θα ήθελα να την ονομάσω ούτε επανάσταση ούτε άνοιξη – δεν υπήρξε καμία άνοιξη, αυτά ήταν κάποια σλόγκαν των media… Οι άνθρωποι βγήκαν έξω, ενημερώθηκαν, μίλησαν ο ένας με τον άλλο μετά από δεκαετίες ολοκληρωτισμού. Η κατάσταση στη Μέση Ανατολή, βέβαια, είναι κάτι πολύ διαφορετικό σε σχέση με εδώ, δεν μπορούμε να τα βάζουμε όλα στο ίδιο τσουβάλι. Είναι τεράστιες οι διαφορές. Εδώ έχουμε δημοκρατικά κόμματα, διαφορετικές ιδεολογίες, ενώ εκεί μιλάμε για οντότητες που συνήθως συνδέονται με τη θρησκεία, όπως οι Αδελφοί Μουσουλμάνοι, ή για τον στρατό, έννοιες πολύ βαθιά ριζωμένες στην κουλτούρα τους. Αυτό το κάτι άλλο που θα έφερνε την επανάσταση, λοιπόν, δεν μπόρεσε να οργανωθεί, να κατέβει στις εκλογές, να τις κερδίσει… Μιλάμε και για μια εποχή κατά την οποία η δημοκρατία έχει αντικατασταθεί από την οικονομία.

q Η σχέση μου με τη μουσική με οδήγησε στην Αίγυπτο. Μέσα από τις συναυλίες που διοργανώναμε με τις φίλες μου, τη Μαρία Παππά και τη Μαριλένα Πετρίδου, γνώρισα τον Άλαν Μπίσοπ. Όνειρό μας ήταν να φέρουμε κάποτε τους Sun City Girls, αλλά δεν τα καταφέραμε, δυστυχώς, γιατί πέθανε ο ντράμερ τους, κι έτσι φέραμε το διάδοχο σχήμα, που ήταν ο Άλαν με τον αδερφό του. Ήρθαν στην Αθήνα και ήταν μια συναυλία που δεν μπορώ να περιγράψω πώς νιώσαμε όσοι την είδαμε. Μετά ξαναπέτυχα αυτό τον άνθρωπο στις Βρυξέλλες, όταν ζούσα εκεί, και μου είπε ότι έκανε ένα πρότζεκτ στο Κάιρο, όπου είχε μετακομίσει. Μου φάνηκε πολύ ενδιαφέρον, αλλά είναι και ο ίδιος που έχει φοβερό χάρισμα: είναι ανοιχτός και σε κάνει να θες να τον ακολουθήσεις. Μου είπε τι έκανε, του απάντησα «θα ήταν τέλειο να μπορούσα να το τραβήξω» και μου πρότεινε να πάω. Δεν ξέρω κανέναν άλλον άνθρωπο που θα το έκανε αυτό. Τότε δεν γνωριζόμασταν και τόσο καλά. Αυτό το πράγμα ήταν τρέλα – ήμουν κι εγώ και ο συνεργάτης μου Γιώργος Σαλαμέ, βέβαια, σε μια παρόμοια φάση για να την ακολουθήσουμε.

q Στην Αίγυπτο βρήκα 25χρονους ντόπιους που μετέφραζαν στα αραβικά κομμάτια που έχει γράψει ο ίδιος ο Μπίσοπ 30 χρόνια πριν, όταν ήταν στην ηλικία τους. Τα κομμάτια δεν είχαν στοιχεία παραδοσιακά, ούτε feel ανατολίτικο, η μουσική τους δεν είχε εντοπιότητα. Ήταν δυτική μουσική. Αυτό που κάνει ο Άλαν και οι Invisible Hands είναι ψυχεδελικό ροκ επηρεασμένο πολύ από τον Μορικόνε, τον οποίο ο Άλαν λατρεύει – είναι και ο μεγαλύτερος συλλέκτης Μορικόνε που ξέρω. Στην Αίγυπτο η mainstream μουσική είναι όπως είναι εδώ το σκυλάδικο. Έχουν μια πολύ ισοπεδωτική ποπ, κάτι πολύ συγκεκριμένο που ακούει ο κόσμος και ένα τεράστιο παρελθόν με τις ορχήστρες αραβικής μουσικής, όπως η Ουμ Καλσούμ που ακόμα ακούνε οι πάντες. Μετά τις εξεγέρσεις, όμως, φτιάχτηκαν πολλά σχήματα που άρχισαν να πειραματίζονται με τη μουσική και αυτήν τη στιγμή θεωρώ ότι υπάρχει μια πολύ καλή σκηνή, μέρος της οποίας είναι και οι Invisible Hands αλλά και πολλά, ακόμα πιο ενδιαφέροντα υβρίδια, τα οποία πειραματίζονται με το shaabi, πιτσιρίκια από το Δέλτα του Νείλου με σίνθια που παίζουν πράγματα που δεν έχει ξανακούσει κανείς μας, αρκετά sui generis μουσική. Υπάρχει ηλεκτρονική σκηνή, metal, γνώρισα κόσμο από όλο το φάσμα της μουσικής και μπορώ να πω ότι υπάρχει απίστευτος underground μουσικός πλούτος τώρα στην Αίγυπτο. Από αυτά που άκουγα και από την έρευνα για την ταινία μου κατάλαβα ότι η Αίγυπτος είχε πάντα δική της μουσική. Οι άνθρωποι εκεί έχουν μείνει στους Beatles, αλλά οι Beatles και η Καλσούμ έχουν την ίδια απήχηση εκεί.

q Η ταινία ασχολείται με τον Άλαν ως μουσικό και όχι τόσο ως εθνογράφο, γιατί δεν έκανε αυτό στο Κάιρο. Άρχισε να γυρίζεται το ’12, πριν από πέντε χρόνια ακριβώς. Θα μπορούσε να τελειώσει και νωρίτερα, αλλά είναι μια ταινία αυτοχρηματοδοτούμενη σε πολύ μεγάλο βαθμό. Το θέμα της είναι ένας Αμερικανός στο Κάιρο και δεν ξέρω κατά πόσο θα μπορούσε να ενδιαφέρει έναν Έλληνα ή έναν Ευρωπαίο. Δεν το λέω με παράπονο, αλλά δεν έχω πάρει επιχορηγήσεις γενικά στη ζωή μου. Δεν περιμένω μια επιχορήγηση για να κινηθώ. Αυτό που πραγματεύεται η ταινία περισσότερο είναι το πώς κάνεις πράγματα, όταν ουσιαστικά η κοινωνία γύρω σου και οι αλλαγές που συντελούνται όχι μόνο δεν σε βοηθούν καθόλου αλλά συνέχεια αποτελούν εμπόδιο και σε κάνουν να νιώθεις κατάθλιψη, ότι δεν έχεις μέλλον. Όλα αυτά τα πράγματα τα βλέπαμε στα 25χρονα παιδιά και ταυτιζόμασταν μαζί τους, γιατί παρόμοια ζούσαμε και στην Ελλάδα. Αυτή η ταινία μιλάει και για την Ελλάδα, είναι φτιαγμένη γύρω από αυτά τα εμπόδια, δεν έχει αρχή, μέση

28 lifo – 29.9.16

ΜΑΡΊΝΑ ΓΙΏΤΗ

μαστε η «αβανγκάρντ» της κατάστασης αυτής, δυστυχώς. Γίνεται μια προσπάθεια να αποδυναμωθεί και να καταργηθεί σχεδόν το κοινωνικό κράτος και υπάρχει μια τάση μεταφοράς πλούτου, ιδιοκτησίας, από τον Νότο προς τον Βορρά. Ο Νότος, από τη στιγμή που δεν παράγουμε τίποτα, έχει μετατραπεί σε μια θέση στον ήλιο, το μόνο που έχει μείνει είναι τα σπίτια και το κλίμα μας. Βέβαια, ούτε τα σπίτια μας μάς ανήκουν και μετά τα capital controls συνειδητοποιήσαμε ότι ούτε τα λεφτά μας μάς ανήκουν – γιατί είτε τα έχεις σε μια τράπεζα, που όποτε αποφασίσει σ’ τα παίρνει, είτε τα έχεις κρυμμένα κάπου και αυτό με κάποιον τρόπο θεωρείται ποινικό αδίκημα. Ουσιαστικά, η Ευρώπη έχει διαιρεθεί. Οι μισοί θεωρούν του άλλους μισούς τεμπέληδες και ότι τρώνε τα λεφτά τους σε ποτά και γυναίκες, ενώ οι ίδιοι πιστεύουν πως είναι στον σωστό δρόμο – ουσιαστικά, η λιτότητα έχει διαλύσει την Ευρώπη.

ΚΙΝΗΜΑΤΟΓΡΑΦΊΣΤΡΙΑ, ΕΙΚΑΣΤΙΚΌΣ. ΓΕΝΝΉΘΗΚΕ ΣΤΗΝ ΑΘΉΝΑ, ΖΕΙ ΣΤΗ ΝΊΚΑΙΑ.

q Στην Ελλάδα, αυτά τα 8-9 χρόνια της κρίσης, έγιναν πράγματα που στην Ευρώπη γίνονται σταδιακά. Εμείς εί-

29.9.16 – lifo

29

και τέλος αλλά κύκλους εμποδίων, κύκλους κατάθλιψης. Και μπορεί να ταυτιστήκαμε με αυτά που συμβαίνουν στην Αίγυπτο, αλλά δεν μπορείς να συγκρίνεις την οικονομική κρίση με τα τανκς στους δρόμους. Σαφώς δεν ζούσαμε το ίδιο, και δεν ζούμε το ίδιο. Δεν υπάρχει καμία αναλογία. Η οικονομική κατάσταση της χώρας είναι τραγική αυτήν τη στιγμή, παίρνει χρήματα κι αυτή απ’ το ΔΝΤ.

q Ξεκίνησα να ασχολούμαι με την τέχνη από ενδιαφέρον. Διάβαζα βιβλία, άκουγα μουσική. Από παιδί είχα πολύ ιδιαίτερη σχέση με τη μουσική. Είμαι και DJ. Τέλος πάντων, αυτό κατάφερα να γίνω, γιατί θα ’θελα να είμαι μουσικός. Η εκπαίδευση του μηχανικού είναι πάρα πολύ τεχνοκρατική και όταν πέρασα στο πανεπιστήμιο άρχισα να ενδιαφέρομαι για την ποίηση, γιατί ήθελα ένα αντίβαρο. Διάβαζα πιο πολλή ποίηση απ’ ό,τι τα μαθήματά μου. Νομίζω ότι όλοι χρειάζονται μια ισορροπία, η οποία δεν ερχόταν μόνο απ’ τη μουσική που αγόραζα. Τώρα δεν διαβάζω το ίδιο, γιατί δεν έχω την υπομονή – νομίζω ότι λόγω Ίντερνετ δεν έχουμε πια την υπομονή να διαβάσουμε ένα μυθιστόρημα. Νομίζω ότι ήταν μια προσπάθεια να ισορροπήσω ως άνθρωπος η επαφή μου με την τέχνη. Τώρα, πώς βρέθηκα να θέλω να κάνω τέχνη, αυτό δεν μπορώ να το εξηγήσω. Σίγουρα δεν πήγα στην Καλών Τεχνών. Αυτό που με ενδιέφερε ήταν το σινεμά, γιατί ενώνει πάρα πολλά πράγματα, όλες τις τέχνες.

q Όσο γύριζα αυτή την ταινία είχα πάρα πολλά προσωπικά προβλήματα και η ταινία με βοήθησε να τα ξεπεράσω. Όχι μόνο η ταινία αλλά και οι συνεργάτες. Γιατί είμαστε όλοι μια ομάδα πολύ δεμένη. Θεωρώ ότι την ταινία την έχουμε κάνει όλοι μαζί. Οι πρωταγωνιστές, δηλαδή, έχουν τις ειδικότητές του στην ταινία πια. Δεν είναι μια ταινία μέσα από την οποία βλέπω τον Άλαν Μπίσοπ αντικειμενικά. Ήμουν κι εγώ μέσα σ’ αυτήν τη διαδικασία. Από αυτή την ιστορία έχει βγει ένα πρότζεκτ – βγήκαν δύο δίσκοι και μια ταινία τελικά. Δεν μπορώ να πω ότι κάνω μια δουλειά για τον Άλαν Μπίσοπ. Θεωρώ ότι είναι ένα συνεργατικό πρότζεκτ.

q Με έχουν επηρεάσει, επίσης, κάποιον συγγραφείς που δεν ζουν πια, σκηνοθέτες. Θα μπορούσα να πω ότι ένας σκηνοθέτης που με επηρέασε, και που είχα την τύχη να δείξω πολλές απ’ τις ταινίες του στην Αθήνα, είναι ο Κεν Τζέικομπς, ένας Αμερικανός αβανγκάρντ σκηνοθέτης που είναι πλέον 85 χρονών, αλλά κάνει ακόμα ταινίες. Είναι μια προσωπικότητα που έτυχε να γνωρίσω και προσωπικά και επηρέασε τον τρόπο που δουλεύω. Ούτε ο Μπίσοπ ούτε ο Τζέικομπς είναι συμβατικοί καλλιτέχνες. Είναι πανκ στο είδος τους. Το πανκ είναι παρεξηγημένο. Όταν μιλάω για πανκ, μιλάω για πολιτική οικονομία, όχι για ένα είδος μουσικής ή ντυσίματος.

Ένα κακό της κρίσης είναι ότι μας έκανε να φερόμαστε επιθετικά μεταξύ μας. Εγώ που είμαι ελεύθερος επαγγελματίας «μισώ» τους δημόσιους υπαλλήλους. Δημόσιος υπάλληλος, όμως, είναι ο δάσκαλος του παιδιού μου, είναι ο γιατρός στον οποίο θα πάει η μάνα μου, αλλά είναι κι αυτός που θα μου βάλει μια σφραγίδα. Το κράτος μπορεί να ήθελε να έχει τριάντα άτομα να βάζουν σφραγίδες και έναν μόνο γιατρό για ένα ολόκληρο χωριό.

ΟΙAΘΗΝΑΊΟΙ

ΜΑΡΊΝΑ ΓΙΏΤΗ

q Θεωρώ ότι το σημαντικό δεν είναι τι κάνεις –εξάλλου όλα έχουν γίνει– αλλά πώς το κάνεις. Και δεν υπάρχει κάποιο γραφείο στο υπουργείο Πολιτισμού στο οποίο μπορείς να πηγαίνεις όταν θέλεις να χρηματοδοτηθείς. Η επιχορήγηση ήταν κάτι που έδινε στον καλλιτέχνη μια αξιοπρέπεια, γιατί ήταν λεφτά από φόρους που σου έπαιρναν έτσι κι αλλιώς. Δεν είναι κακό να παίρνεις επιχορήγηση. Το λέω ως άνθρωπος που δεν έχει επιχειρήσει ιδιαίτερα να κινηθεί προς αυτές τις κατευθύνσεις, γιατί δεν έκανε τόσο φιλόδοξα πρότζεκτ. Κι όταν το κράτος είναι ανύπαρκτο και δεν ενδιαφέρεται για τον πολιτισμό, έρχεται η ιδιωτική πρωτοβουλία να το αντικαταστήσει. Έχω ζήσει και στην Αγγλία, όπου, εκτός από το κράτος, υπήρχε το National Lottery που μοίραζε λεφτά για τις τέχνες. Εδώ δίνει ο ΟΠΑΠ λεφτά στις τέχνες; Ένα κακό της κρίσης είναι ότι μας έκανε να φερόμαστε επιθετικά μεταξύ μας. Εγώ που είμαι ελεύθερος επαγγελματίας «μισώ» τους δημόσιους υπαλλήλους, π.χ. δημόσιος υπάλληλος, όμως, είναι ο δάσκαλος του παιδιού μου, είναι ο γιατρός στον οποίο θα πάει η μάνα μου, αλλά είναι κι αυτός που θα μου βάλει μια σφραγίδα. Το κράτος μπορεί να ήθελε να έχει τριάντα άτομα να βάζουν σφραγίδες και έναν μόνο γιατρό για ένα ολόκληρο χωριό. Αυτό είναι άλλο θέμα. Το σύστημα των επιχορηγήσεων διακρίνεται από ένα είδος δικαιοσύνης, γιατί ουσιαστικά το κράτος ξαναμοίραζε μέσω αυτών πίσω τα χρήματα που έπαιρνε ως φόρους.

q Δεν συγκρίνω με τίποτα τον τρόπο που η μουσική μπορεί να σε βοηθήσει να ξεπεράσεις την κατάθλιψη. Θεωρώ πως έχει τη δύναμη να αλλάξει τη χημεία, τη φυσική του εγκεφάλου – ο ήχος μπορεί να το κάνει αυτό. Είναι κάτι μοναδικό και το σέβομαι περισσότερο απ’ οτιδήποτε άλλο.

q Νομίζω ότι έχω αποδεχτεί την Αθήνα και την αισθητική της. Είναι μια πολύ μεγάλη και σημαντική πόλη, πέραν του ότι είμαι συνδεδεμένη με αυτή, επειδή από εδώ κατάγομαι και εδώ βρίσκονται όλοι οι αγαπημένοι μου άνθρωποι. Πολλά από τα αισθητικά προβλήματα που έχει δημιουργούν αυτό το χάος που έχω μάθει να εκτιμώ. Όταν ήμουν 25 χρονών με ενοχλούσαν πάρα πολλά. Έζησα σε πόλεις αισθητικά ανώτερες, αλλά δεν είναι αυτό που αποζητώ. Δεν με ενδιαφέρει μια πόλη που είναι πιο καθαρή, με πιο ωραία λογότυπα, με επιγραφές γραμμένες με Helvetica, που δεν είναι όλα γραμμένα στο χέρι αλλά ομοιόμορφα. Δεν θέλω να την κάνω να ακούγεται εξωτική, αλλά θεωρώ πολύ πιο καταπιεστικό να ζω σε μια πόλη όπου όλα είναι αισθητικά σωστά και ομοιόμορφα. Βγαίνει μια άλλου είδους καταπίεση, την οποία δεν μπορώ να εξηγήσω.

q Η Αθήνα της κρίσης έχει πολλές πτυχές και το βλέπεις και στη συμπεριφορά των ανθρώπων. Εύχομαι απλά η εξαθλίωση και η φθορά που συντελούνται να μη φτιάξουν ένα άλλο είδος ανθρώπου. Η κρίση έχει δημιουργήσει και απίστευτα καλά πράγματα μέσα σε όλα τα κακά που έχει φέρει. Και μιλάω πάντα για τις σχέσεις μεταξύ των ανθρώπων. Υπάρχει πολύ μεγαλύτερη αλληλεγγύη εκεί που δεν θα το περίμενες. Ταυτόχρονα, όμως, βλέπεις και την απογύμνωση. Γυρνάμε στην αρχή, όταν ξυπνάμε μια μέρα και δεν υπάρχει τίποτα απ’ αυτό που ξέραμε. Η πόλη είναι πολύ σκληρή, αλλά υπάρχουν και κάποιες ζεστές γωνιές της.

q Μου δίνει δύναμη το να έχω να κάνω κάτι την επόμενη μέρα. Ζούμε σε μια κατάσταση της επόμενης μέρας.

Έχει

στενέψει ο ορίζοντας του μέλλοντος. Μου δίνουν δύναμη οι αγαπημένοι μου άνθρωποι, οι φίλοι μου.

q Ο λόγος για τον οποίο είμαι εδώ είναι ένας κύκλος ανθρώπων, αυτή η πόλη είναι οι άνθρωποί της. Κάποιοι από τους φίλους μου έχουν γίνει και συνεργάτες μου, κάνουμε πράγματα μαζί, στηρίζουμε ο ένας τον άλλον. Δεν είναι μόνο φίλοι, είναι και οικογένεια. Η γενιά μας ποτέ δεν μπόρεσε να δει τα πράγματα με τον τρόπο των γονιών μας. Η ελληνική οικογένεια είναι μια οικογένεια του Νότου. Και η ιταλική και η αιγυπτιακή οικογένεια έτσι είναι. Περάσαμε το μεγαλύτερο μέρος της ενήλικης ζωής μας βάλλοντας κατά της οικογένειας, αλλά τελικά είναι το μόνο σταθερό που έχουμε όσο μεγαλώνουμε. Με την κρίση οι περισσότερες οικογένειες ξαναενώθηκαν, δεν διαλύθηκαν. Και δεν το λέω εννοώντας μόνο την ωφελιμιστική πλευρά, μιλάω για ουσιαστική βοήθεια και συναισθηματική στήριξη. Η κρίση μάς έχει βοηθήσει να επανεκτιμήσουμε κάτι στο οποίο η γενιά μας ήταν πάντα αρνητική, την οικογένεια και τους φίλους. Δεν έχουμε κάτι πιο σημαντικό, όσο μπανάλ κι αν ακούγεται.

30 lifo – 29.9.16

ΙNFO

Η Μαρίνα Γιώτη συμμετέχει στη documenta 14 στην Αθήνα και στο Κάσελ με δύο έργα, τη μικρού μήκους ταινία «Το κρυφό σχολειό» (2009) και την πρώτη της μεγάλου μήκους «The invisible hands» («Τα αόρατα χέρια»), σε συν σκηνοθεσία Γιώργου Σαλαμέ. To Invisible Hands θα κάνει πρεμιέρα την Πέμπτη 27/4 στον Κινηματογράφο Τριανόν. Την προβολή θα ακολουθήσει συναυλία με τους πρωταγωνιστές της, το συγκρότημα The Invisible Hands από το Κάιρο. Θα ακολουθήσουν δύο επαναληπτικές προβολές στην Ταινιοθήκη της Ελλάδος, στις 23 Μαΐου και 27 Ιουνίου 2017.

514

Fashion ΤheGOODLIFO Spring

H

ΑΓΟΡΑ τησ δασ α εβδομ

ΝEW BALANCE

To running… στα πούπουλα Με απεριόριστη αίσθηση απαλότητας, το νέο running παπούτσι Fresh Foam Boracay της Νew Balance δίνει νέα ώθηση στις προσδοκίες σου!

Η σειρά Fresh Foam είναι αναμφίβολα η αγαπημένη των δρομέων. Προσφέροντας διαφορετικούς ρυθμούς τρεξίματος, τεχνολογική καινοτομία απορρόφησης των κραδασμών και ασυναγώνιστη σταθερότητα, κάθε μοντέλο της σειράς προσαρμόζεται απόλυτα στις δικές σου ανάγκες. Ωστόσο, το νέο Fresh Foam Boracay είναι ο νέος, πιο ισχυρός σύμμαχός σου στη σταθερότητα και στην άνεση. Πλήρως ανανεωμένο και απαλότερο από ποτέ, είναι σχεδιασμένο για να εφαρμόζει τέλεια από την αρχή. Με 3D εκτύπωση για ασφα-

λή και κομψή εφαρμογή, έχει ενιαία κατασκευή στο άνω μέρος, χωρίς ραφές, για να αγκαλιάζει τέλεια το πόδι. Οι τροποποιήσεις στη μεσόσολα τεχνολογίας Fresh Foam βοηθούν στην ομαλή μετάβαση του ποδιού από τη φτέρνα στα δάχτυλα, αναδεικνύοντάς το στο απόλυτο running παπούτσι! Διαθέσιμο σε επιλεγμένα καταστήματα σε Ελλάδα και Κύπρο (€129,95). Το ανδρικό είναι διαθέσιμο σε γκρι και μαύρο και το γυναικείο σε τιρκουάζ και ροζ. (Περισσότερα στο newbalance.gr)

UNITED COLORS OF BENETTON Πράσινη σαλοπέτα-φόρεμα.

ö

AL N O S R PE PPER SHO ñ Μπλε ανδρικό t-shirt με μεγάλο λογότυπο.

ï

NIKE Nike Air Vapormax Flyknit.

UNITED COLORS OF BENETTON Γκρι ντεγκραντέ φούτερ με πορτοκαλί λεπτομέρεια.

ñ

ô

G STAR RAW Γυναικεία αμάνικη ριγέ ναυτική μπλούζα.

ΤheGOODLIFO

Spring Fashion

G STAR RAW

ñ

CONVERSE Mαύρο ανδρικό t-shirt με neon λογότυπο.

32 lifo – 6.4.17

ñ

FRANKLIN & MARSHAL Μαύρο ανδρικό πόλο t-shirt με πολύχρωμα μοτίβα.

ï

CONVERSE Τα αγαπημένα Chuck Taylor All Star sneakers παρουσιάζονται αυτήν τη σεζόν σε νέα φωτεινά χρώματα με βάση το κλασικό μοντέλο All Star από καμβά.

KING SIZE

SOUFLERIS

Νέα ανοιξιάτικη ανδρική συλλογή σε XXL-10XL μεγέθη.

Μ

ε την άνοιξη να έχει μπει πια για τα καλά, ο καιρός σε καλεί να αφήσεις στην άκρη τα χοντρά χειμερινά ρούχα και να βάλεις χρώμα και πιο ανάλαφρα ρούχα, ανεξαρτήτως μεγέθους. Η εταιρεία King Size Soufleris, που ειδικεύεται εδώ και πολλά χρόνια στο αντρικό XXL-10XL ρούχο, έχει το know how και σας καλεί να γνωρίσετε τη νέα ανοιξιάτικη συλλογή της. Από παντελόνια και πουκάμισα μέχρι δροσερές βερμούδες και μαγιό, στα καταστήματα King Size Soufleris θα βρείτε κομψές επιλογές σε πολύ μεγάλα μεγέθη και σε κορυφαίας ποιότητας υφάσματα, από τις καλύτερες εταιρείες του είδους παγκοσμίως. Και, φυσικά, πέρα απ’ τα ανοιξιάτικα, πιο casual ρούχα, η γκάμα των King Size Soufleris XXL περιλαμβάνει όλα όσα χρειάζεται στην γκαρνταρόμπα του ο σύγχρονος, εύσωμος άντρας, από athletic και jeanswear μέχρι casual chic και κλασικό ντύσιμο γραφείου αλλά και αμπιγέ. Κάντε μια «βόλτα» στο e-shop http://kingsizesoufleris.gr και βρείτε τα κομμάτια που θα δώσουν ανοιξιάτικο αέρα στο στυλ σας και αυτοί θα σας τα στείλουν όπου και αν βρίσκεστε.

ΑΤΤΙΚΗ: Κολοκοτρώνη 13, Χαλάνδρι, 215 5051720 ΘΕΣ/ΝΙΚΗ: Βενιζέλου 14, 2310 229990 ΚΑΛΑΜΑΡΙΑ: Καραμανλή 56, Άγ. Ιωάννης, 2310 458554 ΞΑΝΘΗ: Τσιμισκή 31, Κέντρο, 2541 022488 e-shop: www.kingsizesoufleris.gr

A EXTR P I T τα 10 χρόνιας στα

η με ίκευσ άζου ν Γιορτ ς και εξειδ η ρούχω θ έ ία b μεγ υργ στο f ς ρικά λειτο δ υ ν ο α φίλ λα το μεγά υς 10.000 ρές σ ο οσφο και τ ες πρ . λ ά γ p με με e -sho

6.4.17 – lifo

33

Aisha Diri

UNITED COLORS OF BENETTON

[Η σχεδιάστρια ρούχων που ξέρει τα πάντα για τα τζιν παντελόνια.]

Λιλά τζάκετ, ιδανικό για την άνοιξη και όχι μόνο.

î

CONVERSE Η Converse και ο οίκος Missoni επανέρχονται με τη νέα συλλογή από τη διαρκή συνεργασία τους.

ò

ΤheGOODLIFO

Spring Fashion

NEW CULT Τσάντα The Pack Society. Το νέο brand από τη Χάγη της Ολλανδίας ήρθε για να δώσει στυλ στις περιπετειώδεις αλλά και στις urban στιγμές σου. Με μοντέρνα σχέδια, μοναδική λειτουργικότητα και υλικά που αντέχουν στον χρόνο, η Pack Society είναι το απόλυτο accessories brand! Δες περισσότερα σχέδια στο www.newcult.gr.

ö

Πες μου μερικά πράγματα για σένα. Γεννήθηκα και μεγάλωσα στη Θεσσαλονίκη. Η καταγωγή μου είναι από τη Συρία και το γεγονός ότι πάντα μοιραζόμουν ανάμεσα στις δύο χώρες συνέβαλε σε μεγάλο βαθμό στη μετέπειτα επαγγελματική μου πορεία. Μετά τις σχετικές σπουδές στο Λονδίνο, εργάστηκα στον τομέα της παραγωγής και του σχεδιασμού για διάσημους οίκους μόδας στο Μιλάνο, όπως οι Oscar de la Renta, Manolo Blahniκ και Dolce & Gabbana. Τώρα έχω γυρίσει πίσω στα πάτρια εδάφη, έχοντας ως βάση μου την Αθήνα. Τι πρέπει να προσέχει κανείς στην επιλογή του σωστού τζιν; Το πιο δύσκολο κομμάτι είναι η ιδανική εφαρμογή στον κάθε γυναικείο σωματότυπο. Ιδιαίτερα σημαντικό ρόλο στην κατασκευή ενός τζιν παίζουν πρωτίστως το σωστό πατρόν και τα ποιοτικά υλικά, καθώς είναι αυτά πάνω στα οποία θα βασιστεί μια γυναίκα για την τελική της επιλογή. Τι διαφορετικό έχουν τα δικά σου denim; Το τζιν του brand είναι ένα κλασικό, ψηλόμεσο παντελόνι που ταιριάζει υπέροχα σε διαφορετικούς σωματότυπους. Διακρίνεται για το χειροποίητο πλύσιμο –με το διαμάντι καρδιά σήμα κατατεθέν του brand στην πίσω τσέπη–, που του δίνει την αίσθηση της άνεσης και του μαλακού υφάσματος. Τέλος, πολύ σημαντικό για εμάς είναι το γεγονός ότι κατασκευάζονται αποκλειστικά στην Ελλάδα. Είναι πρόκληση για έναν σχεδιαστή αυτό το υλικό; Θα έλεγα πως ναι, καθώς ένα απλό κομμάτι που σκοπό έχει να γίνει διαχρονικό και να παραμείνει στη γυναικεία γκαρνταρόμπα χρειάζεται ιδιαίτερη προσοχή στο πατρόν του. Άλλωστε, τα απλά κομμάτια είναι εκείνα που προκαλούν έναν σχεδιαστή ώστε να αποτυπώσει σε αυτά τη δική του ταυτότητα.

ñ

SHOP & TRADE

Πώς πετυχαίνεις τη σωστή εφαρμογή; Εμείς, ως brand, προτείνουμε το denim να είναι ψηλόμεσο, σε ίσια γραμμή, καθώς αυτό μακραίνει τον κορμό και αναδεικνύει τις καμπύλες.

Γυναικεία μακό μπλούζα με μοτίβα από τη δουλειά του Άντι Γουόρχολ.

ADIDAS Τα adidas Originals παρουσιάζουν το νέο NMD_ CS2, μια τολμηρή παραλλαγή του αρχικού sock-fit μοντέλου με πουά μοτίβα!

ö

Γιατί το τζιν είναι τόσο διαχρονικό ένδυμα; Το τζιν ανέκαθεν αποτελούσε και αποτελεί το ρούχο-κλειδί κάθε γυναικείας γκαρνταρόμπας. Έχει την ιδιότητα του πολυμορφικού ρούχου, ταιριάζει σε όλα τα στυλ και είναι κατάλληλο για όλες τις περιστάσεις. Επιπλέον, τονίζει τη δυναμικότητα της γυναίκας, ενώ ταυτόχρονα «βγάζει» στην επιφάνεια τη σέξι πλευρά του εαυτού της.

Δείτε τα τζιν της Aisha Diri καθώς και τα υπόλοιπα ρούχα και αξεσουάρ που σχεδιάζει στο www.aishadiri.com.

ΡΩΤΗΣΑΜΕ ΤΟΝ ΕΙΔΙΚΟ

kειμενο μεροπη κοκκινη

φωτογραφια παρισ ταβιτιαν

ΝΊΚΟΣ Mπάρμαν

EXEIΣ ΓΟΥΣΤΟ

Ποιο ρούχο σε κάνει να αισθάνεσαι περισσότερο ο εαυτός σου; Δεν υπάρχει κάποιο συγκεκριμένο ρούχο – αρκεί να είναι μαύρο! Ποια ήταν η τελευταία αγορά που έκανες; Ένα καταπληκτικό oversized trenchcoat από την Pringley, ένα ελληνικό brand που ανακάλυψα τελευταία. Πόσο καιρό είστε μαζί με τον Casper; Είμαστε μαζί τρία χρόνια σχεδόν ή, μάλλον, τρία υπέροχα χρόνια. Ο Casper μου έμαθε πολλά και, πάνω απ’ όλα, τι σημαίνει ανιδιοτελής αγάπη. Του φοράς ποτέ κάτι; Μόνο το κολάρο του όταν είναι να πάμε βόλτα. Νομίζω πως είναι αστείο να ντύνεις τον σκύλο σου. Τα ρούχα είναι μόνο για τους ανθρώπους. Πώς θα χαρακτήριζες το στυλ σου; Contemporary casual. Μου αρέσει να φοράω άνετα ρούχα. Τι φοράς όταν κοιμάσαι; Ωραία ερώτηση! Ποιος κοιμάται; Υπάρχει κάποιο ρούχο που δεν αποχωρίζεσαι με τίποτα, όσες τρύπες και να έχει; To μαύρο basic t-shirt μου. Έτσι κι αλλιώς, τα distressed t-shirts είναι παντοτινή τάση. Τι φοράς σήμερα και πόσο κοστίζει; Ένα Bomber Japan Jacket TopMan (€80), TankTop SanFran Urban Outfitters (€35), Ripped Jeans TopMan (€70), Adidas Originals Οffice Ltd (€120), iwatch Apple (€400), vintage γυαλιά ηλίου (€50).

Ο Νίκος είναι μπάρμαν στο Sodade Bar στο Γκάζι.

6.4.17 – lifo

35

Η ΉΒΗ ΑΛΛΆΖΕΙ ΕΙΚΌΝΑ ΧΩΡΊΣ ΝΑ ΑΛΛΆΞΕΙ ΑΥΤΌ ΠΟΥ ΕΊΝΑΙ ΓΙΑ ΕΜΆΣ

KET H MARA RC RESE

Το FOX Life διοργάνωσε το πιο glamorous event της χρονιάς αφιερωμένο στις γυναίκες που εμπνέουν Το FOX Life και το Ecali Club διοργάνωσαν για δεύτερη χρονιά την υπέροχη βραδιά με θέμα «Women Who Inspire» στους exclusive χώρους του Ecali Club. Η θεματική αυτή βραδιά ήταν αφιερωμένη στον δυναμισμό και στο πάθος των κεντρικών ηρωίδων των σειρών του FOX Life, οι οποίες εμπνέουν εκατομμύρια fans σε όλο τον κόσμο. Γυναίκες από τον επιστημονικό και επιχειρηματικό κόσμο, εκπρόσωποι των media, influencers, celebrities και πολλοί ακόμα καλεσμένοι υποδέχτηκαν μαζί με το απόλυτο γυναικείο κανάλι, το FOX Life, την αρχή της άνοιξης. Εκπλήξεις, happenings και δώρα δεν έλειψαν ούτε από το φετινό event. Οι προσκεκλημένοι είχαν την ευκαιρία να περιηγηθούν σε thematic corners που αποτέλεσαν μια ευχάριστη έκπληξη. Οι γυναικείες βραδιές συνεχίζονται όμως… Συντονιστείτε καθημερινά στο FOX Life για να απολαύσετε τις αγαπημένες σας σειρές «Grey’s Anatomy», «Scandal», «Τhe Catch», «Quantico», «Τhis Is Us», «Modern Family»! Το κανάλι FOX Life είναι διαθέσιμο μέσω COSMOTE TV, Nova, Vodafone TV και Cyta Τηλεόρασης.

Μια διαχρονική μάρκα, αγαπητή στους Έλληνες εδώ και έναν αιώνα περίπου, περνά σε μια νέα εποχή με νέο λογότυπο και νέο design των συσκευασιών και της συνολικής εικόνας της. Το νέο της λογότυπο, φρέσκο, μοντέρνο και μίνιμαλ, και ο νέος σχεδιασμός των συσκευασιών των αναψυκτικών εκφράζουν τη στροφή προς το μέλλον και το άνοιγμα προς τα πιο νεανικά κοινά, κρατούν όμως αναλλοίωτα όλα εκείνα τα στοιχεία που κάνουν την Ήβη οικεία σε όσους απολαμβάνουμε από μικροί τα προϊόντα της. Η Ήβη έρχεται να τα αλλάξει όλα, χωρίς να αλλάξει αυτό που είναι για εμάς. Γιατί για εμάς, τους Έλληνες, είναι μια μάρκα συνδεδεμένη με τα παιδικά μας χρόνια, τα καλοκαίρια μας, με το παιχνίδι, την ξεγνοιασιά και τη θάλασσα. Είναι μία από αυτές τις αξίες που δεν περιγράφονται με λόγια. Για εμάς, η Ήβη είναι η απόλαυση.

Ζήσε το «Πολύ» με Πολυβιταμίνες Lanes

ΤheGOODLIFO

Όλοι θέλουμε αυτά που μας αρέσουν και αγαπάμε να τα κάνουμε πολύ. Να νιώθουμε πολύ. Να αντέχουμε πολύ. Να εκφραζόμαστε πολύ. Να πετυχαίνουμε πολύ. Να είμαστε πιο αποδοτικοί. Να Ζούμε το «Πολύ». Οι Πολυβιταμίνες Lanes, λοιπόν, μας προσφέρουν αυτό το «Πολύ» που μας αξίζει. Γίνονται κομμάτι της καθημερινότητάς μας, μας συμπληρώνουν και μας βοηθούν να δίνουμε πάντα τον καλύτερό μας εαυτό. Ειδικότερα, υπάρχουν 4 βασικές κατηγορίες πολυβιταμινών που καλύπτουν τις ανάγκες όλων. Πολυβιταμίνες Χtra Energy. Πολυβιταμίνες Daily One. Πολυβιταμίνες 50+Vitality. Πολυβιταμίνες Memory.

Πάσχα με όλα τα καλά μπορείτε να κάνετε στη Lidl Μια μεγάλη ποικιλία γεύσεων σας περιμένει από τις 27 Μαρτίου, για να ετοιμαστείτε νωρίς για το πασχαλινό σας τραπέζι: ανάμεσα σε άλλα, θα βρείτε πατάτες ογκρατέν με ντομάτα και τυρί μοτσαρέλα, φρέσκα ζυμαρικά τορτελόνι, ποικιλία θαλασσινών με ελαιόλαδο και βασιλικό, νιόκι πατάτας γεμιστά με πέστο, τσουρέκι γεμιστό με κάστανο, με γεύση βανίλια και πραλίνα φουντουκιού, καζάν ντιπί.

Η μπίρα ΜΑΜΟΣ κυκλοφορεί ξανά από την Αθηναϊκή Ζυθοποιία Η ιστορική μπίρα Μάμος επιστρέφει στην πόλη της και θα παράγεται στο υπερσύγχρονο εργοστάσιο της Αθηναϊκής Ζυθοποιίας στην Πάτρα, εξασφαλίζοντας την ποιότητα της αυθεντικής συνταγής. Το σπουδαίο αυτό εγχείρημα φιλοδοξεί να αποτελέσει σταθμό στην οικονομική, κοινωνική και πολιτιστική ανάπτυξη της πόλης. Η Αθηναϊκή Ζυθοποιία, με την επανακυκλοφορία της μπίρας ΜΑΜΟΣ, μίας από τις πιο ιστορικές μπίρες της ελληνικής ζυθοποιίας, ξαναρχίζει το ταξίδι που πρωτοξεκίνησε το 1876, τη χρονιά που ο Λορέντζος Μάμος ίδρυσε το ζυθοποιείο του στην Πάτρα, για να ακολουθήσει μια πορεία 100 χρόνων που «στέφθηκε» από βραβεία και διακρίσεις.

Η COSMOTE στηρίζει την ανάπτυξη των ψηφιακών δεξιοτήτων των νέων Εντυπωσιακές ρομποτικές κατασκευές παρουσίασαν περισσότεροι από 1.100 μαθητές δημοτικού, γυμνασίου και λυκείου που συμμετείχαν σε 256 ομάδες στον τελικό του Πανελλήνιου Διαγωνισμού Εκπαιδευτικής Ρομποτικής στο ΟΑΚΑ. Τον διαγωνισμό διοργάνωσε για 3η συνεχόμενη χρονιά ο μη κερδοσκοπικός οργανισμός εκπαιδευτικής ρομποτικής, επιστήμης και τεχνολογίας WRO Hellas, με στρατηγικό συνεργάτη την COSMOTE. Η COSMOTE στηρίζει τη διάδοση της εκπαιδευτικής ρομποτικής στην Ελλάδα και την ανάπτυξη των ψηφιακών δεξιοτήτων των νέων στο πλαίσιο του προγράμματος βιώσιμης ανάπτυξης. Η τεχνολογία και η καινοτομία βρίσκονται στο DNA της COSMOTE. Η εκπαιδευτική ρομποτική, που στηρίζει η COSMOTE από το 2014, εφοδιάζει τα παιδιά με τις κατάλληλες δεξιότητες για τον νέο ψηφιακό κόσμο. Παράλληλα, ενθαρρύνει τα παιδιά, τους γονείς και τους δασκάλους να δοκιμάσουν διαφορετικούς τρόπους σκέψης και να ανακαλύψουν νέες προοπτικές για το μέλλον μέσα από την τεχνολογία.

Νέος χυμός ψυγείου Life Superfruits Φράουλα Μπανάνα από τη ΔΕΛΤΑ O νέος φρέσκος χυμός Life Superfruits από τη ΔΕΛΤΑ είναι ένα ξεχωριστό κοκτέιλ φρούτων που συνδυάζει μοναδικά δύο οικεία και πολύ δημοφιλή φρούτα, τη φράουλα και την μπανάνα, δημιουργώντας μια νέα, δροσιστική και άκρως καλοκαιρινή πρόταση με απίθανη γεύση αλλά και αντιοξειδωτική δράση, όπως όλοι οι χυμοί της σειράς Life Superfruits. Ο νέος Life Superfruits Φράουλα Μπανάνα είναι η νέα απόλυτη γεύση του ελληνικού καλοκαιριού!

ΤheWeek

ΕΓΚΑΙΝΙΑ ΠΡΕΜΙΕΡΕΣ

ΣΙΝΕΜΑ Colossal Η Αν Χάθαγουεϊ πρωταγωνιστεί σε αυτή την παράξενη ταινία τρόμου που βγαίνει στις αίθουσες σήμερα. Θα καταφέρει να μας τρομάξει; Κριτική από τον Τάσο Μελεμενίδη

σελιδα

41

Camille Henrot, Untitled, watercolor on paper, ©ADAGP Camille Henrot. Courtesy the artist and kamel mennour, Paris/London

Τι καινούργιο ξεκινάει αυτή την εβδομάδα. σελιδα

38

ΒΙΒΛΙΟ

ΘΕΑΤΡΟ

ΣΙΝΕΜΑ

Η Τίνα Μανδηλαρά επιλέγει τρία βιβλία που μιλούν για πόλεμο.

Η Λουίζα Αρκουμανέα για την παράσταση Ποιος φοβάται τη Βιρτζίνια Γουλφ;.

Ο Θοδωρής Κουτσογιαννόπουλος για την ταινία Η πόλη της σιωπής.

σελιδα

42

σελιδα

44

σελιδα

40

ΕΙΚΑΣΤΙΚΑ SI SEDES NON IS Η γκαλερί The Breeder παρουσιάζει την έκθεση «Si sedes non is» σε επιμέλεια του Milovan Farronato (διευθυντής και επιμελητής του Fiorucci Art Trust, για λογαριασμό του οποίου έχει αναπτύξει το νομαδικό Roadside Picnic Project και το ετήσιο φεστιβάλ Volcano Extravaganza στο Στρόμπολι). H έκθεση, που περιλαμβάνει έργα Ελλήνων και ξένων καλλιτεχνών, εξερευνά τη μαγεία και τον ντισκορντιανισμό (λατρεία της θεάς Έριδας). Την Πέμπτη 6 Απριλίου η γκαλερί θα μεταμορφωθεί κατόπιν μιας αλχημικής κατάληψης, με ξόρκια στους τοίχους και τη χαοτική συνύπαρξη γλυπτών, εγκαταστάσεων και ζωγραφικών έργων. Τη μαγική αυτή ατμόσφαιρα θα πυροδοτήσει μια σειρά από προσεκτικά επιλεγμένες αλλά άναρχες περφόρμανς που θα ξεκινήσουν λίγο πριν

από τα μεσάνυχτα και θα διαρκέσουν μέχρι τις 4 το πρωί. H έκθεση, που αναπτύσσεται γύρω από ιδέες περί απόκρυφων εναλλακτικών απόψεων μέσω μαγικών, μυστικιστικών και ιεροτελεστικών πρακτικών, αποσκοπεί στη διερεύνηση των εναλλακτικών μορφών αθανασίας και αρχετυπικών αληθειών που διέπουν την ανθρωπότητα. Ο τίτλος της έκθεσης «Si sedes non is» είναι μια καρκινική επιγραφή κι έχει το εξής αμφίσημο νόημα: «Αν καθίσεις, μη φύγεις» και «αν δεν καθίσεις, φύγε». Είναι χαραγμένη στην είσοδο της Αλχημικής Πόρτας (μνημείο που χτίστηκε μεταξύ του 1678 και του 1980 από τον Massimiliano Palombara, μαρκήσιο του Pietraforte, στην κατοικία του στη Ρώμη). Εδώ λειτουργεί ως πρόβλεψη και οδηγία στους ανυποψίαστους επισκέπτες της έκθεσης.

ä 06/04, The Breeder, Ιάσονος 45, Μεταξουργείο, 23:00-04:00, είσοδος ελεύθερη 6.4.17 – lifo

37

EVENTS ΓΙ' ΑΥΤΗ ΤΗΝ ΕΒΔΟΜΑΔΑ

Οι καιροί και οι πρίγκηπες

ΑΦΙΕΡΩΜΑ Βλάσης Κανιάρης Ο Σύλλογος Αποφοίτων Βαρβακείου διοργανώνει αφιέρωμα με τίτλο: «Βλάσης Κανιάρης: Σχεδιάζοντας το πορτρέτο του καλλιτέχνη και του ανθρώπου», ένα οδοιπορικό στην Αθήνα, στη Ρώμη, στο Παρίσι και στο Βερολίνο με τον πρωτοπόρο εικαστικό και απόφοιτο του Βαρβακείου.

07/4, Μουσείο Ακρόπολης, 18:45, είσοδος ελεύθερη

Ο χώρος τέχνης «Ηώς» παρουσιάζει τη νέα δουλειά του Δημήτρη Σταμούλη «Οι καιροί και οι πρίγκηπες». Με μια λιτή και άμεση γραμμή ο καλλιτέχνης προτείνει ποιητικά σχέδια που με την τρυφερή ειρωνεία και το χιούμορ τους γίνονται απολαυστικά ζωγραφικά σχόλια πάνω στη ζωή και τα συναισθήματα. Η συγκρατημένη μελαγχολία σε συνδυασμό με μια διάθεση θεατρικότητας επεκτείνει την «παιδική» ατμόσφαιρα των έργων προς μια φιλοσοφική σαρκαστική διάσταση. ä 06/04, χώρος τέχνης «Ηώς», Χέυδεν 38, πλ. Βικτωρίας, 20:30, είσοδος ελεύθερη

2. ΜΟΥΣΙΚΗ Needless Σινεμάτικ Το Needless αυτήν τη φορά φιλοξενείται στο φουαγέ του Ciné Trianon με ένα line-up από DJs ειδικό για την περίσταση. Οι δύο residents Chevy και Mr. Ζ πλαισιώνονται από δύο από τους καλύτερους και ανοιχτόμυαλους dance, και όχι μόνο, jockeys της πόλης, τον Chris Kontos και τον Πάνο Λιλή, μέλος των Four Horsemen. Οι μουσικές τους θα επενδύουν παράλληλα μια σειρά προβολών στην κινηματογραφική αίθουσα σε mute mode. ä 07/04, Τριανόν, Κοδριγκτώνος 21, 22:00, είσοδος ελεύθερη

έργα με διαφορετικές τεχνοτροπίες, όπως ακρυλικά, παστέλ και ακουαρέλες που έχει δημιουργήσει από το 2014 έως και σήμερα. ä 06/04, Dreyk the Pirate, «Sincerely Yours», ArtZone42, λεωφ. Βασ. Κωνσταντίνου 42, 20:00, είσοδος ελεύθερη

4. ΠΑΡΤΙ Purple Nights VIII Τα Purple Nights επιστρέφουν στο υπόγειο του Romantso και για άλλη μια φορά το μετατρέπουν σε ένα ειδικά διαμορφωμένο dark room. Μουσικές από τους Dreamer, Wrapped In Plastic, Denis D’or, Loo και Molly Bolt. ä 08/04, Ρομάντσο, Αναξαγόρα 3-5, 23:59, είσοδος ελεύθερη

Top

1. ΕΙΚΑΣΤΙΚΑ

12

Sincerely Yours

38 lifo – 6.4.17

6. ΦΕΣΤΙΒΑΛ

Comicdom Con Athens 2017

5. ΕΙΚΑΣΤΙΚΑ Maria Lassnig

Στις 7, 8 και 9 Απριλίου 2017 η Comicdom Press, η Ελληνοαμερικανική Ένωση και το Γαλλικό Ινστιτούτο Ελλάδος σας προσκαλούν στη 12η διοργάνωση του διεθνούς φεστιβάλ που άλλαξε τα δεδομένα στην εγχώρια σκηνή και τη σχέση των Ελλήνων με τα κόμικς.

07-09/04, Ελληνοαμερικανική Ένωση, Μασσαλίας 22, Κολωνάκι, 11:30-21:30, είσοδος ελεύθερη

7. ΕΙΚΑΣΤΙΚΑ Mon Petit Chou

3. ΕΙΚΑΣΤΙΚΑ H πρώτη ατομική έκθεση του street artist Dreyk the Pirate με τίτλο «Sincerely Yours» εγκαινιάζεται στην γκαλερί ArtZone42. O Dreyk the Pirate ξεκίνησε να βάφει τοίχους τα τέλη της δεκαετίας του ’90, αλλά μόλις το 2004 υιοθέτησε το στυλ που καθιέρωσε ως προσωπική γραφή του, τα χοντρά ναυτάκια και τη θαλάσσια ζωή στο σύνολό της. Στην έκθεση αυτή παρουσιάζει

Λεωνίδου & Μυλλέρου, Μεταξουργείο, 16:00, είσοδος ελεύθερη

Το τελευταίο εκθεσιακό γεγονός που πρόλαβε να σχεδιάσει η ίδια η Maria Lassnig με τον επιμελητή Hans Ulrich Obrist εστιάζει σε σημαντικά έργα που φωτίζουν τη σχέση της καλλιτέχνιδας με την αρχαιότητα, τη μυθολογία, τον ρόλο της γυναίκας και το ελληνικό τοπίο. ä 07/04, Maria Lassnig, «Το μέλλον επινοείται με θραύσματα του παρελθόντος», Πινακοθήκη Δήμου Αθηναίων - Κτίριο Μεταξουργείου,

6–12

ΑΠΡ.

Μέσω μιας εγκατάστασης κουστουμιών και γλυπτών του Craig Green για τη σεζόν Φθινόπωρο/Χειμώνας ’15, η Atopos CVC ξεδιπλώνει με μοναδικό τρόπο το πρωτοποριακό όραμα του καταξιωμένου Βρετανού σχεδιαστή. Οι δημιουργίες αυτές ανήκουν στη συλλογή της Atopos CVC και εκτίθενται για πρώτη φορά στην Αθήνα. ä 10/04, «Mon Petit Chou #CraigGreen», Atopos CVC, Σαλαμίνος 72, Μεταξουργείο, Δευτ.-Παρ. 11:00-18:00, είσοδος ελεύθερη

8. ΜΟΥΣΙΚΗ George Gaudy & Sun

STOP THE S PRES ΧΟΡΟΣ Trajectory vs touching.just Ένα double bill για δύο ντουέτα και τρεις νέους δημιουργούς φιλοξενείται για δύο μόνο βραδιές στη σκηνή του θεάτρου Πόλη, στις 5 και 6 Απριλίου. Τρεις ερμηνευτές της νέας γενιάς χορευτών, ο Άρης Παπαδόπουλος, η Μάρθα Πασακοπούλου και η Μαργαρίτα Τρίκκα, συστήνονται αυτήν τη φορά ως δημιουργοί, παρουσιάζοντας τις πρώτες τους χορογραφικές δουλειές, δύο ιδιαίτερα ντουέτα που ξεδιπλώνονται στη σκηνή μέσα σε ένα χορευτικό debate. Θέατρο Πόλη, Φωκαίας 4 & Αριστοτέλους 87, πλ. Βικτωρίας, 21:15, είσοδος: €10

O τραγουδοποιός με τον ιδιοσυγκρασιακό και μελαγχολικό ήχο, με επιρροές από την ψυχεδελική ροκ ως την τζαζ και την κλασική μουσική, επιστρέφει με δύο νέα singles. Τα «Why (Oh why)» και «Μother». Special guests oι Daphne and The Fuzz με τις vintage pop μελωδίες τους. ä 06/04, Gagarin 205, Λιοσίων 205, 21:00, είσοδος: €7-10

9. ΕΙΚΑΣΤΙΚΑ Rosy-Fingered Dawn Η γκαλερί Gagosian της Αθήνας παρουσιάζει την έκθεση «Rosy-Fingered Dawn [Ροδοδάκτυλος Ηώς]», μια αλληλογραφία μεταξύ του Douglas Gordon και του Lawrence Weiner. Και για τους δύο καλλιτέχνες η γραμμένη λέξη αποτελεί μορφολογικό θεμέλιο και εννοιολογικό μέσο. Ο Gordon, καθώς διερευνά τις διαδικασίες της ανθρώπινης συνείδησης και αντίληψης, αποκαλύπτει τη διττή φύση του εαυτού, ενώ ο Weiner φανερώνει τις γλυπτικές διαστάσεις της γλώσσας. ä «Rosy-Fingered Dawn [Ροδοδάκτυλος Ηώς]», Douglas Gordon/Lawrence Weiner, Gagosian Athens, Μέρλιν 3, Κολωνάκι, 19:00, είσοδος ελεύθερη

10. ΜΟΥΣΙΚΗ Ο Κυανοπώγωνας στη Via Crucis Η μοναδική όπερα του Μπέλα Μπάρτοκ Ο πύργος του Κυανοπώγωνα γίνεται η πλατφόρμα για την προσέγγιση του θέματος του θείου και του ανθρώπινου πάθους. Σε μια παράλληλη ανάγνωση της πορείας του Κυανοπώγωνα και της Via Crucis, της πορείας του Ιησού προς τον Γολγοθά, ο πιανίστας Γιώργος Κωνσταντίνου ανασυνθέτει το υλικό των Μπάρτοκ και Λιστ για έναν απρόσμενο συνδυασμό οργάνων: πιάνο, πριόνι και σφυρί. ä 06/04, Εναλλακτική Σκηνή Εθνικής Λυρικής Σκηνής - ΚΠΙΣΝ, λεωφ. Ανδρέα Συγγρού 364, 20:30, είσοδος: €8-12

11. ΧΟΡΟΣ STAGED?

Μια ξεχωριστή χορογραφία της Μαρίας Χασάπη με τρεις από τους καλύτερους Νεοϋορκέζους χορευτές. Σώματα-γλυπτά σε μια διαφορετική σχέση με τον χρόνο.ä 07-09/04, Στέγη Ιδρύματος Ωνάση, λεωφ. Συγγρού 107, 20:30, είσοδος: €5-25

ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΟ Εργαστήρια Βιβλίου Ο IANOS σας προσκαλεί στην ενημέρωσηπαρουσίαση των θεματικών ενοτήτων του 9ου κύκλου των Εργαστηρίων Βιβλίου Άνοιξη 2017 που θα πραγματοποιηθεί αυτή την Πέμπτη στον Ιανό Σταδίου. Οι ενδιαφερόμενοι θα έχουν τη δυνατότητα να συνομιλήσουν με τους διδάσκοντες, να ενημερωθούν για το εργαστήριο της επιλογής τους καθώς και για όλες τις λεπτομέρειες των εργαστηρίων. Για όσους δεν μπορούν να συμμετέχουν στα διά ζώσης σεμινάρια, λειτουργούν παράλληλα εξ αποστάσεως σεμινάρια.

06/04, «Εργαστήρια Βιβλίου Άνοιξη 2017», ΙΑΝΟS, Σταδίου 24, 17:30, είσοδος ελεύθερη, για πληροφορίες αναφορικά με τα δίδακτρα www.ianos.gr

12. ΜΟΥΣΙΚΗ Lost Bodies Οι Lost Bodies σε μια ιστορική συναυλία, για πρώτη φορά σε πλήρη σύνθεση, με ένα ιδιαίτερο πρότζεκτ. Οι Lost Bodies είναι άγριοι, ακατέργαστοι, αλλά και βαθιά λυρικοί. Το πρότζεκτ με τίτλο «Music from the empty quarter» περιλαμβάνει για πρώτη φορά τα κομμάτια τους που συνήθως ακούγονται σπίτι και δεν έχουν παιχτεί ποτέ ζωντανά. ä 08/04, «Lost Bodies - Music from the empty quarter», ΙΛΙΟΝ plus, Κοδριγκτώνος 17, 22:00, είσοδος: €8 6.4.17 – lifo

39

H ΤΑΙΝΙΑ ΤΗΣ ΕΒΔΟΜΑΔΑΣ Η πόλη της σιωπής

Αριστούργημα Πολύ Καλό Καλό Ικανοποιητικό Μέτριο p

Κακό

Interlude, City of a dead woman

ΑΡΧΗΓΟΣ ΑΠΟ ΚΟΥΝΙΑ (3D) Boss Βaby Σκηνοθεσία: Τομ Μαγκράθ Ακούγονται οι Άλεκ Μπάλντουιν, Μάιλς Μπάκσι, Τζίμι Κίμελ, Στιβ Μπουσέμι, Τόμπι Μαγκουάιρ Ο επτάχρονος Τιμ βλέπει τον μικρό αδερφό του ως μπελά και βάζει σκοπό του να κάνει την αγάπη των γονιών και πάλι δική του, μέχρι που ανακαλύπτει μια μυστική συνωμοσία που απειλεί να καταστρέψει την ισορροπία της αγάπης στον κόσμο.

Σκηνοθεσία: Άντζελα Ισμαήλου Πρωταγωνιστούν: Σον Μπένσον, Άντζελα Ισμαήλου, Έρικ Γουάιλντπρετ, Μπέρναρντ Χιλ, Σάρα Μάιλς

Ο αρχηγός από κούνια είναι το νέο μωρό που εισβάλλει πανηγυρικά και επεισοδιακά στην οικογένεια Τέμπλτον, γεγονός που προκαλεί θλίψη και θυμό στον μεγαλύτερο αδερφό του, ένα καλό και ήσυχο παιδάκι που, φυσιολογικά, αισθάνεται παραμελημένο από την έντονη παρουσία ενός χειριστικού, κουμανταδόρου μπελαλή. Υπάρχει λόγος, ωστόσο: ο κουστουμαρισμένος, παχουλός πιτσιρίκος σχεδιάζει να αποτρέψει τη διατάραξη της ισορροπίας κατά των μωρών από μια εταιρεία που πουσάρει τα κατοικίδια ως υποκατάστατο της αγάπης των γονέων στα παιδάκια τους, στις σύγχρονες οικογένειες. Η ιδέα, που δεν σκαρφαλώνει στα ύψη μιας ταινίας σαν τα Μυαλά που κουβαλάς, είναι ωραία και φρέσκια, το γύρισμα γρήγορο και λαμπερό, με σκηνές αστείες και οπτικά ευφάνταστες και το σύνολο σκανδαλιάρικα ευχάριστο. Τον βαρύμαγκα μπόμπιρα ερμηνεύει ο Άλεκ Μπάλντουιν και, στη μεταγλωττισμένη εκδοχή, ιδανικά, ο Πάνος Μουζουράκης.

VILLAGE RENTI 4,6,8,20 - VILLAGE MALL 2,4,10 - VILLAGE PAGRATI 3,4 - VILLAGE FALIRO 1,6 - ODEON GLYFADA 1,2 - ODEON MAROUSI 3 - ODEON ESCAPE 3,4,6 - ODEON OPERA 1 - ODEON STARCITY 3,6,7,9 - ΑΛΕΞΑΝΔΡΑ CINERAMA - ΓΑΛΑΞΙΑΣ 2 - ΕΜΠΑΣΣΥ - ΚΙΝΗΜΑΤΟΓΡΑΦΟΣ ΚΩΝΣΤΑΝΤΑΡΑΣ -ΒΛΑΧΟΠΟΥΛΟΥ1 - ΤΡΙΑ ΑΣΤΕΡΙΑ 1 - ΑΡΤΕΜΙΣ - ΣΙΝΕ ΜΕΛΙΝΑ - ΖΕΑ - ΦΟΙΒΟΣ

3 - ODEON GLYFADA 1,2 - ODEON MAROUSI 2 - ODEON ESCAPE 1 - ODEON OPERA 1 - ODEON STARCITY 3 - ΑΒΑΝΑ - CINERAMA - ΓΑΛΑΞΙΑΣ 1 - ΚΙΝΗΜΑΤΟΘΕΑΤΡΑ ΚΩΝΣΤΑΝΤΑΡΑΣ-ΒΛΑΧΟΠΟΥΛΟΥ 2 - ΤΡΙΑ ΑΣΤΕΡΙΑ 1 ΣΙΝΕ ΜΕΛΙΝΑ - ΖΕΑ - ΦΟΙΒΟΣ

ΑΔΊΣΤΑΚΤΟΙ Braqueurs Σκηνοθεσία: Ζιλιέν Λεκλέρκ Πρωταγωνιστούν: Σαμί Μπουαζιλά, Γκιγιόμ Γκουί Ο Γιάνι, μαζί με τους συνεργάτες του Έρικ, Νάσερ και Φρανκ, έχει εξειδικευτεί στις ένοπλες ληστείες θωρακισμένων αυτοκινήτων. Όλα κυλούν ήρεμα μέχρι τη στιγμή που ο Αμίν, ο μικρός αδελφός του Γιάνι, διαπράττει ένα σφάλμα απληστίας. Προκειμένου να διορθωθεί η κατάσταση, η ομάδα πρέπει να μεταφέρει ένα τεράστιο φορτίο ηρωίνης.

Παράνομοι εναντίον παρανόμων σε μια σπιντάτη περιπέτεια που γνωρίζει ακριβώς σε τι έδαφος πατά και δεν μπαίνει σε ξένα χωράφια, αλλά προσπαθεί με αφηγηματική οικονομία να περιγράψει μια σειρά ληστειών αλλά και τα μπλεξίματα που έχει μια τέτοια ζωή μέσα σε 80 μόλις λεπτά. Αυτό που δεν υπάρχει από τις συνήθως μεγαλύτερες σε διάρκεια αντίστοιχες ταινίες είναι η προετοιμασία κάθε επιχείρησης των πρωταγωνιστών, που συνήθως είναι το πιο ενδιαφέρον αφηγηματικό κομμάτι σε τέτοια φιλμ, καθώς οι ικανότητές τους θεωρούνται δεδομένες, και όσος φιλμικός χρόνος υπάρχει εκτός δράσης αναλώνεται στις προσωπικές μάχες καθενός, εκτός δουλειάς. Το σύνολο δεν προκαλεί κανένα παράπονο, αλλά λίγο-πολύ είναι κάτι που όλοι έχουμε ξαναδεί. * Κριτική από τον Τάσο Μελεμενίδη VILLAGE MALL 1 - VILLAGE RENTI 14 - ODEON MAROUSI

Στην πρώτη της ταινία μυθοπλασίας, μετά το ντεμπούτο της με το ντοκιμαντέρ Great Directors, η Άντζελα Ισμαήλου στοχάζεται πάνω στον έρωτα και στον θάνατο με αφορμή τη φύση της πίστης, μέσα από τη συνάντηση ενός ιερέα που ήρθε στην Πάτμο για να μελετήσει την Αποκάλυψη του Ιωάννη, ενός ταυρομάχου που μεταβαίνει στο νησί για να βρει την άκρη σε ένα οικογενειακό μυστικό και μιας τραγουδίστριας της όπερας που επιστρέφει στα πατρογονικά χώματα ψυχικά τραυματισμένη, αποτραβηγμένη από τα εγκόσμια. Τα μονοπάτια τους διασταυρώνονται, με το τρυφερό πλησίασμα, τις εντάσεις, τις αποκαλύψεις και τις εκρήξεις να αυξομειώνονται κάτω από τη βαριά σκεπή του μοναστηριού. Σε ένα δράμα απαιτήσεων, ποιητικό και ζοφερό, η Ισμαήλου, που υπογράφει το σενάριο, τη σκηνοθεσία και ερμηνεύει τη λυρική, αινιγματική Δάφνη, σαν να έχει ξεπηδήσει από τη φαντασία του Χένρι Τζέιμς, καταφέρνει περίφημα να αποδώσει μια επείγουσα ανάγκη συναισθηματικής έκφρασης των χαρακτήρων σε ένα πλαίσιο άχρονο και αιώνιο, εκεί όπου η υπαρξιακή αγωνία για ελπίδα και ζωή δίνει τη μάχη της με τα αμετακίνητα θρησκευτικά ζητήματα. Με αρωγούς τη συμπαγή χειμωνιάτικη ατμόσφαιρα και τη μεστή συμφωνική μουσική του βραβευμένου με Όσκαρ συνθέτη του Finding Neverland, Γιαν Καζμαρέκ, το πολύπλοκο, υπερ-δραματικό σενάριο βρίσκει τις απαραίτητες ανάσες του όταν κάποιες σκηνές χαλαρώνουν και τα εξομολογητικά voice-over επεξηγούν.

VILLAGE RENTI 9 - VILLAGE MALL 6 - ODEON OPERA 2 - ΑΘΗΝΑΙΟΝ 2 - ΑΘΗΝΑΙΟΝ CINEPOLIS 4 - ΑΝΟΙΞΗ 1 - ΚΗΦΙΣΙΑ 2

40 lifo – 6.4.17

Κινηματογράφος

Μια μυστηριώδης γυναίκα έχει επιλέξει να ζει απομονωμένη, για λόγους προσωπικής κάθαρσης και αυτοτιμωρίας, στο ιερό νησί της Πάτμου. Δύο εντελώς διαφορετικοί μεταξύ τους άντρες θα βρεθούν στο νησί αναζητώντας τις δικές τους απαντήσεις στα θέματα που τους απασχολούν. Όταν η πορεία των δύο αντρών διασταυρώνεται τυχαία με αυτήν της Δάφνης, ξυπνούν πρωτόγνωρα και ανεξέλεγκτα συναισθήματα, οδηγώντας σε ακόμα μεγαλύτερες αλήθειες από εκείνες που προσδοκούσαν να βρουν.

απο τον θοδωρη κουτσογιαννοπουλο, συνοψεις ταινιών: τασοσ μελεμενιδησ

3 - ODEON ESCAPE 2 - ODEON STARCITY 9 - ΑΘΗΝΑ

Η ΚΑΛΎΤΕΡΗ ΣΤΙΓΜΉ ΤΟΥΣ Their Finest Σκηνοθεσία: Λόουν Σέρφινγκ Πρωταγωνιστούν: Τζέμα Άρτερτον, Σαμ Κλάφλιν, Μπιλ Νάι 1940, Λονδίνο, Β’ Παγκόσμιος Πόλεμος. Με το ηθικό της χώρας να βρίσκεται στο ναδίρ, η Κατρίν, μια άπειρη σεναριογράφος, κι ένα επίσης άπειρο κινηματογραφικό συνεργείο δουλεύουν κάτω από τα πυρά προκειμένου να φτιάξουν μια ταινία που όχι μόνο θα ανυψώσει το πεσμένο ηθικό του λαού αλλά θα εμπνεύσει και την Αμερική να προσφέρει τη βοήθειά της.

Τα πατριωτικά φιλμ κατά τη διάρκεια του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου είχαν δείξει μια πολύ διαφορετική δυνατότητα του σινεμά, της ξεκάθαρης χρήσης του ως μέσου προπαγάνδας και όχι ψυχαγωγίας. Οι δημιουργοί τέτοιων φιλμ αποτέλεσαν και στο παρελθόν θέμα σύγχρονων ταινιών, όμως εδώ υπάρχει μια διαφορετική υποπλοκή, η πρόσληψη μιας γυναίκας ως κειμενογράφου, με σκοπό να υπάρχει και η θηλυκή ματιά στο υλικό που παραγόταν. Σκηνοθετημένη από τη Λόουν Σέρφινγκ, ιδανική για τέτοιου είδους ταινίες, δηλαδή καλοφτιαγμένες, αλλά καθόλου φιλόδοξες, έχει έναν μόνιμα ελαφρύ τόνο, με την κωμωδία να υπερτερεί του δράματος. Ωστόσο, αν και υμνεί τον ρόλο της γυναίκας σε έναν ανδροκρατούμενο κόσμο, ξεχωρίζει κυρίως χάρη σε ανδρικές παρεμβάσεις, σαν αυτήν του Μπιλ Νάι, που από τη στιγμή που εμφανίζεται είναι απολαυστικός. * Κριτική από τον Τάσο Μελεμενίδη VILLAGE RENTI 18 - VILLAGE MALL 3 - VILLAGE PAGRATI

Η ΜΥΣΤΙΚΗ ΓΡΑΦΗ Secret Scripture Σκηνοθεσία: Τζιμ Σέρινταν Πρωταγωνιστούν: Ρούνι Μάρα, Βανέσα Ρεντγκρέιβ, Έρικ Μπάνα Μια μικρή ψυχιατρική κλινική στα δυτικά της Ιρλανδίας οδηγείται σε κλείσιμο και ο διευθυντής της δυσκολεύεται να εντοπίσει το ιστορικό μιας ασθενούς, αφού κανείς δεν μπορεί να θυμηθεί τον λόγο για τον οποίο είναι εσώκλειστη. Αφήνοντας την επαγγελματική του ιδιότητα στην άκρη, θα ανακαλύψει τα απομνημονεύματά της που φανερώνουν την αληθινή ιστορία της.

Βασισμένη στο μυθιστόρημα του Σεμπάστιαν Μπάρι, η Μυστική Γραφή άλλαξε πολλές φορές χέρια, από τον σκηνοθέτη (Θαντέους Ο’Σάλιβαν) και τους ηθοποιούς (Τζέσικα Τσαστέιν, Τζέρεμι Άιρονς), για να διαμορφωθεί σε μια διόλου ευκαταφρόνητη σύνθεση, με «αφεντικό» τον Τζιμ Σέρινταν και βασική πρωταγωνίστρια τη Ρούνι Μάρα, στον ρόλο μιας κοπέλας που ζει σε ένα χωριό της Ιρλανδίας και ερωτεύεται έναν Βρετανό πιλότο, γεγονός που προκαλεί την οργή των συμπολιτών της, είτε επειδή δεν συμπάθησαν ποτέ τους μη καθολικούς γείτονες είτε γιατί ανέκαθεν και αναίτια υποψιάζονταν την όμορφη συγχωριανή που δεν ενέδωσε ποτέ στο φλερτ των ντόπιων. Το έργο αφηγείται η ίδια γυναίκα (Ρεντγκρέιβ) 40 χρόνια αργότερα, μέσα από τις σελίδες του ημερολογίου της, στην ψυχιατρική κλινική όπου κρατείται έγκλειστη, χαμένη στις μπερ-

δεμένες αναμνήσεις της, για ένα μυστικό που τραβά το ενδιαφέρον ενός γιατρού. Όντως η πλοκή είναι μυθιστορηματική (πολλά γεγονότα, τραβηγμένες οι αντιθέσεις, στα όρια της αυθαιρεσίας η πάλη της μοχθηρίας με την καλοσύνη), αισθηματικής φύσης, με ιντερλούδια περιπέτειας και θρησκευτικό φόντο, που ο Σέρινταν, δημιουργός αιχμηρών και αποτελεσματικά σκηνοθετημένων δραμάτων, όπως το Αριστερό μου πόδι και το Εις το όνομα του πατρός, δεν καταφέρνει να αναδείξει με αυθεντική συγκίνηση ή έστω υποτυπώδη πρωτοτυπία. Οι ερμηνείες είναι άνισες και στην καλύτερη περίπτωση αξιοπρεπείς κι αναμενόμενες.

VILLAGE MALL 12,13 - VILLAGE FALIRO 1,9 - ΑΕΛΛΩ 4 ΑΘΗΝΑΙΟΝ CINEPOLIS 2 - ΑΙΓΛΗ 1 - ΑΝΟΙΞΗ 2 - ΔΑΝΑΟΣ 2 - ΙΝΤΕΑΛ - ΚΗΦΙΣΙΑ 1 - ΚΙΝΗΜΑΤΟΘΕΑΤΡΑ ΚΩΝΣΤΑΝΤΑΡΑΣ-ΒΛΑΧΟΠΟΥΛΟΥ 2 - ΝΑΝΑ 4,5 - ΟΣΚΑΡ ΣΠΟΡΤΙΓΚ 2 - ΤΡΙΑ ΑΣΤΕΡΙΑ 2 - ΜΑΡΙΑ ΕΛΕΝΑ ΟΝΑΡ - ΣΙΝΕΑΚ

COLOSSAL Σκηνοθεσία: Νάτσο Βιγκαλόντο Πρωταγωνιστούν: Αν Χάθαγουεϊ, Νταν Στίβενς, Τζέισον Σουντέικις Μια άνεργη κοπέλα επιστρέφει στη μικρή κωμόπολη όπου γεννήθηκε, σε μια προσπάθεια να βάλει τη ζωή της σε τάξη. Εκεί επανασυνδέεται με τον παιδικό της φίλο, ο οποίος, μαζί με τους φίλους του, την παρασύρουν στο ποτό. Εν τω μεταξύ, στην άλλη πλευρά του κόσμου ένα τεράστιο πλάσμα αρχίζει να επιτίθεται στη Σεούλ, στη Νότια Κορέα, τραβώντας την παγκόσμια προσοχή. Ένα βράδυ, η Γκλόρια ανακαλύπτει με τρόμο ότι το αδηφάγο τέρας μιμείται κάθε της κίνηση σε καταστροφικό βαθμό.

Ένα από τα μεγαλύτερα ατοπήματα σκηνοθετών που καταφεύγουν στην αλληγορία ώστε να δώσουν μεγαλύτερο κύρος στο έργο τους

είναι να πορεύονται αποκλειστικά με αυτήν, αγνοώντας πλήρως αν τα όσα μας δείχνουν βγάζουν κυριολεκτικά κάποιο νόημα. Ειδικά όταν δεν έχουν επιλέξει από την αρχή μια ελεύθερη αφηγηματική φόρμα, ώστε να φτιάξουν π.χ. κάτι σουρεαλιστικό, αλλά κάτι ξεκάθαρα γραμμικό, πλημμυρισμένο από πλάνα και ήχους που τονίζουν τη σοβαρότητά του και την εντύπωση πως τώρα βλέπεις κάτι πολύ σημαντικότερο από αυτό που νομίζεις. Το Colossal του Νάτσο Βιγκαλόντο (που τον πρωτογνωρίσαμε πριν από χρόνια με το πραγματικά ευφυές Εγκλήματα στον Χρόνο) πάσχει από αυτόν το μεγαλοϊδεατισμό στη μεγαλύτερη διάρκειά του, όχι λόγω της εξωφρενικής ιστορίας του αλλά της ενοχλητικής κίνησης να μην κάνει καθόλου τον κόπο να τη δικαιολογήσει. Μια αλκοολική κοπέλα επιστρέφει στη μικρή της πόλη και οδηγείται καθημερινά προς την καταστροφή με τη βοήθεια παλιού της συμμαθητή, μέχρι τη στιγμή που συνειδητοποιεί πως οι κινήσεις της σε συγκεκριμένο χώρο έχουν επιφέρει τη δημιουργία ενός γιγαντιαίου τέρατος στη Σεούλ. Ναι, ο Βιγκαλόντο, με αυτό το απίθανο εύρημα και με τον τρόπο που το συνεχίζει, μπλέκει την kaiju μυθολογία και σχολιάζει τον αλκοολισμό, την παθογένεια των μικρών κοινωνιών, τα ανεκπλήρωτα όνειρα των επαρχιωτών και το πώς βλέπουν τον υπόλοιπο κόσμο. Μπορείς να πεις πολλά για τις προεκτάσεις της ιδέας, όμως από καθαρά δικές σου σκέψεις, χωρίς καμία καθοδήγηση από την ταινία, που περισσότερο επιτίθεται στον θεατή, δημιουργώντας του συνεχώς την υποψία πως δεν έχει καταλάβει τίποτε από αυτό που βλέπει. Στην πραγματικότητα, όμως, βλέπει εξυπνακισμό και τίποτα παραπάνω. * Κριτική από τον Τάσο Μελεμενίδη VILLAGE RENTI 2,6,19 - VILLAGE PAGRATI 4 - VILLAGE FALIRO 2,8 - VILLAGE AG.DIMITRIOS 1 - ODEON GLYFADA 1,2 - ODEON MAROUSI 1 - ODEON ESCAPE 3 - ODEON STARCITY 1 - ΑΕΛΛΩ 2 - ΕΜΠΑΣΣΥ - ΚΙΝΗΜΑΤΟΘΕΑΤΡΑ ΚΩΝΣΤΑΝΤΑΡΑΣ-ΒΛΑΧΟΠΟΥΛΟΥ 1 - ΑΡΤΕΜΙΣ - ΖΕΑ

Η ΕΠΑΝAΣΤΑΣΗ HΡΘΕ ΑΠO ΤΟΝ... ΑEΡΑ ΣΤΟ

KISS MY AIRS PARTY ΤΗΣ NIKE ΣΤΟ BIOS ΜΕ ΠΡΩΤΑΓΩΝΙΣΤH ΤΟ ΝEΟ NIKE AIR VAPORMAX FLYKNIT Με ένα μεγάλο πάρτι στην ταράτσα του Bios γιόρτασε η Nike την παγκόσμια επέτειο του Air Max Day με πρωταγωνιστή το Nike Air VaporMax Flyknit που φέρνει την επανάσταση στο στυλ και την καινοτομία. Φέτος, η Nike γιόρτασε τα 30 χρόνια του Air Max, φέρνοντας νέο αέρα με το Nike Air VaporMax Flyknit και δηλώνοντας ότι «η επανάσταση δεν τελειώνει ποτέ», αφού κάθε αθλητής μπορεί να νιώσει ότι περπατά στον αέρα, συνδέοντας την κουλτούρα του running και του urban lifestyle. Η γιορτή του Air Max Day ξε-

κίνησε με τον πιο ιδιαίτερο τρόπο από το κατάστημα της Nike στην Ερμού, όπου οι δρομείς είδαν πρώτοι τα νέα Nike Air VaporMax Flyknit και έφτιαξαν τις δικές τους Kiss My Airs μπλούζες. Της διαδρομής ηγήθηκαν η Μικρή Ολλανδέζα, ο Yatzer και η Αναστασία Καρακατσάνη, οι οποίοι, μετά από μια διασκεδαστική πορεία με χρωματιστούς καπνούς και παρέα με θεαματικές roller skaters, κατέφθασαν ως party crashers στην ταράτσα του Bios, όπου πραγματοποιήθηκε το Kiss My Airs party.

6.4.17 – lifo

41

ΛΟΓΟΤΕΧΝΙΑ

Γκριμ-ΓκατάλιτσαΦορντ: Όταν οι σπουδαίοι συγγραφείς παίρνουν τα όπλα Τρία διαφορετικά δείγματα γραφής για φανταστικούς ή πραγματικούς πολέμους, στο μέτωπο ή στα μέρη της καρδιάς.

από την τίνα μανδηλαρά

Βιβλίο

ΧΑΝΣ ΧΕΡΜΠΕΡΤ ΓΚΡΙΜ ΣΛΟΥΜΠ

42 lifo – 6.4.17

Μτφρ. Κατερίνα Τζιναβά, Κέδρος Σπαρακτικό, καταιγιστικό και αθεόφοβο είναι το αντιπολεμικό βιβλίο που έγραψε ο καθηγητής Χανς Χέρμπερτ Γκριμ – όχι μόνο επειδή θέλησε να διατρανώσει το αντιπολεμικό του μένος αλλά και γιατί έζησε ο ίδιος από κοντά τη φρίκη των χαρακωμάτων και της καμένης σάρκας. Χωρίς να γίνεται παράφορος, αλλά με μια γλυκύτητα που καταυγάζει φως και ανθρωπιά, προσπαθεί, γράφοντας, να ανακαλύψει τι είναι αυτό που μπορεί να μεταμορφώσει έναν φιλήσυχο πολίτη σε φιλοπόλεμο ον. Κατ’ ουσίαν, τίποτα εκτός από τον ίδιο τον πόλεμο και εδώ ακριβώς έγκειται ο ύψιστος παραλογισμός του. Αυτό συνέβη και στον ήρωα του βιβλίου, έναν αγαθιάρη έφηβο που βρέθηκε από τη μια στιγμή στην άλλη στο μέτωπο του Α’ Παγκοσμίου Πολέμου, όπως ακριβώς και ο ίδιος ο συγγραφέας. Στην αρχή, τα πάντα του φαίνονταν συναρπαστικά, καθώς είχε οριστεί διοικητής σε τρία γαλλικά χωριά, έχοντας στα χέρια του αδιανόητη εξουσία για ένα αγόρι της ηλικίας του. Αργότερα όμως τα πράγματα ζόρισαν και έμαθε να ζει με τα τραύματα και τον πόνο. Η ζωή θα ασκήσει συντριπτική εξουσία και πάλι κάνοντας τον αφελή, αλλά καταφερτζή πιτσιρικά να μπορεί να κορτάρει, να βγάζει χρήματα ως παραχαράκτης, ακόμα και ως μουσικός, και να ανακαλύπτει τη χαρά, παρότι γνωρίζει κα-

λά πως παραμονεύει παντού ο θάνατος. Αυτό είναι λίγο-πολύ το Σλουμπ (που μεταφράστηκε στα ελληνικά από την Κατερίνα Τζιναβά για τις εκδόσεις Κέδρος), το αλλόκοτο αντιπολεμικό χρονικό εκείνων των ημερών, μια ανάμνηση ποτισμένη ταυτόχρονα στην πίκρα και το χιούμορ, που κυκλοφόρησε ανώνυμα την εποχή του Μεσοπολέμου και μισήθηκε τόσο από τους ναζί, ώστε έφτασε να συμπεριληφθεί στα «αντιγερμανικά» βιβλία. Ίσως να είναι και το πιο δημοφιλές μυθιστόρημα της γερμανικής παράδοσης, μαζί με το Ουδέν νεώτερον από το δυτικόν μέτωπον του Έριχ Μαρία Ρεμάρκ. Ο λόγος της επιτυχίας προφανώς οφείλεται όχι μόνο στο αντιπολεμικό του σθένος αλλά και στην αληθοφάνεια των περιγραφών που ακροβατούν ανάμεσα στον εφιάλτη και την πραγματική ζωή, την εμπειρία και το όνειρο.

FORD MADOX FORD Ο ΚΑΛΟΣ ΣΤΡΑΤΙΩΤΗΣ ΜΙΑ ΙΣΤΟΡΙΑ ΠΑΘΟΥΣ Μτφρ. Γιώργος-Ίκαρος Μπαμπασάκης, Aldina/ Gutenberg To βιβλίο που πρόσφατα η «Guardian» ανέδειξε σε ένα από τα 100 καλύτερα όλων των εποχών περισσότερο βασάνισε παρά απελευθέρωσε τον συγγραφέα του: αντανακλώντας το κλίμα της εποχής των αρχών του 20ού αιώνα –εκδόθηκε μόλις το 1915– αλλά και των προσωπικών αδιεξόδων του Φορντ Μάντοξ Φορντ, προσπάθησε να φέρει νέο αέρα τόσο σε επίπεδο

έκφρασης όσο και εναλλαγής των νοημάτων, συναντώντας όμως απανωτές δυσκολίες. Θαρρεί κανείς πως η πρώτη ήττα έρχεται για τον Φορντ από τον ίδιο τον τίτλο, καθώς ο Καλός Στρατιώτης δεν είναι παρά η ειρωνική πρόταση που υπέβαλε ο ίδιος όταν ο εκδότης του αρνήθηκε τον καθόλου πιασάρικο και μάλλον αποτρεπτικό τίτλο Μια θλιβερή ιστορία. Αλλά το βιβλίο ήταν ακριβώς αυτό, στον βαθμό που αντανακλά επακριβώς την εσωτερική δυσφορία που βίωνε ο χτυπημένος από την κοινωνική αβελτηρία και ερωτική απογοήτευση 40χρονος συγγραφέας του: «Δεν ξέρω τίποτα: τίποτα στον κόσμο: τίποτα στις καρδιές των ανθρώπων. Το μόνο που ξέρω είναι πως είμαι μόνος – φριχτά μόνος» διατρανώνει στις πρώτες κιόλας σελίδες ο πρωταγωνιστής του, δίνοντας το στίγμα. Όσα θα ακολουθήσουν, θα αποτελέσουν ειρωνικές διαπιστώσεις δοσμένες με φλέγοντα, παραληρηματικό τρόπο, ανάλογο της πολύ δημοφιλούς τότε stream of consciousness. Στο ακριβέστατο επίμετρό του ο μεταφραστής του Γιώργος-Ίκαρος Μπαμπασάκης διαπιστώνει με ενάργεια τις αναλογίες γραφής και βιώματος στο μοντερνιστικό αυτό μεγαλούργημα: «Δεν είναι, λοιπόν, λίγα ούτε διακοσμητικά τα αυτοβιογραφικά στοιχεία που θέλησε να εντάξει ο Φορντ στον Καλό Στρατιώτη, απαντώντας σε ό,τι τον ταλάνιζε και ξορκίζοντάς το. Και με τη λογοτεχνία, ιδίως με το μυθιστόρημα, ξορκίζεις, καθ’ όσον αποδιαρθρώνεις τον κόσμο όπως τον αντιλαμβάνεσαι για να τον ανασυγκροτήσεις όπως τον φαντάζεσαι». Και ο Φορντ έκανε ακριβώς αυτό: βαδίζοντας στα χνάρια των βορτισιστών, έφτιαξε ένα υψηλό κυβιστικό κατασκεύασμα με τα πιο απλά χρώματα και τις πιο ποταπές πινελιές, αντίστοιχες της διαπιστωμένης χαμέρπειας που διέπει τις ανθρώπινες σχέσεις.

H ιστορία ξεδιπλώνει τη σχέση ανάμεσα σε δύο ζευγάρια, δηλαδή του καλού στρατιώτη βετεράνου λοχαγού Έντουαρντ Άσμπερναμ και της γυναίκας του Λεονόρα με το ζευγάρι των Ντάουελ, του Τζον και της Φλορενς, σε ένα τουριστικό θέρετρο της Γερμανίας. Η φαινομενική τελειότητα των πετυχημένων αυτών ζευγαριών πολύ σύντομα αποδεικνύεται ότι δεν είναι παρά ένα ατελεύτητο παιχνίδι από αμοιβαίες εξαπατήσεις: τόσο της Λεονόρα προς τον καλό στρατιώτη όσο και του ίδιου αλλά και της Φλόρενς προς τον σύζυγό της, με τον έρωτά της να γνωρίζει τραγική κατάληξη, ανοίγοντας τον φαύλο κύκλο των θανάτων που επισκιάζουν το τέλος των περισσότερων κεφαλαίων. Μπορεί, λοιπόν, ο έρωτας να είναι η αγωνιώδης αναζήτηση του ανέφικτου άλλου ή και ειρωνικός υπότιτλος ενός βιβλίου που υπερασπίζεται τη θλίψη, δεν παύει όμως να γοητεύει με την αλήθεια του και την έντασή του. Σπασμένες καρδιές και ένα «βουβό ουρλιαχτό», όπως το αποκαλεί ο Μπαμπασάκης, μένουν στο διάβα μιας σαρωτικής αφήγησης που δικαίως ανέδειξε τον συγγραφέα σε έναν από τους σπουδαιότερους του 20ού αιώνα.

ΑΛΕΞΑΝΤΑΡ ΓΚΑΤΑΛΙΤΣΑ Ο ΜΕΓΑΛΟΣ ΠΟΛΕΜΟΣ Μτφρ. Ισμήνη Ραντούλοβιτς, Καστανιώτη Αν εξαιρέσεις τον σπουδαίο Μίλοραντ Πάβιτς (το Λεξικό των Χαζάρων του κυκλοφορεί επίσης από τον Καστανιώτη), ελάχιστοι είναι οι σπουδαίοι Σέρβοι συγγραφείς που είναι γνωστοί στη χώρα μας. Ο Αλεξάνταρ Γκατάλιτσα είναι ένα τυπικό δείγμα μεγάλου συγγραφέα ο οποίος καταθέτει ένα σύνθετο

RADIO BOOKSPOTTING από τον γιώργο-ίκαρο μπαμπασάκη μυθιστόρημα για την πολύπλοκη διάσταση του Α’ Παγκοσμίου Πολέμου. Η λέξη «επικό» περιγράφει απόλυτα τον Μεγάλο Πόλεμο, με τις επιρροές από τον Αισχύλο και τον Θουκυδίδη να είναι παραπάνω από εμφανείς. Μόνο που ο πολυσχιδής συγγραφέας δεν μένει απλώς στην ιστορικοπολιτική διάσταση ενός πολέμου που θα μετέτρεπε τη μυθοπλασία σε αφορμή για διεξοδική εξιστόρηση. Διεισδύει βαθιά στην απεικόνιση των ετερόκλητων χαρακτήρων οι οποίοι αποτελούν τη βάση της αφήγησης. Σε ένα απέραντο σκηνικό που απλώνεται από την καρδιά των Βαλκανίων στα βάθη της Τουρκίας, στην Ελλάδα ακόμα και στην Κεντρική Ευρώπη και με διαφορετικούς τρόπους εξιστόρησης –μπορεί ακόμα και να παρομοιάζει τους εναλλάξ θανάτους στο μέτωπο με το δέσιμο των κορδονιών των άρβυλων ενός στρατιώτη(!)–, ο Γκατάλιτσα ξεδιπλώνει όλο του το αφηγηματικό εύρος: πάντα όμως πρωτεύοντα ρόλο διαδραματίζουν οι ανθρώπινοι χαρακτήρες, μυθικοί ή πραγματικοί. Συγκλονιστική η ιστορία του Ρώσου στρατιώτη Ριζάνοφ που ήξερε απ’ έξω όλη την αρχαία τραγωδία και τον Πλάτωνα και διοργάνωσε ένα συμπόσιο για τους πεινασμένους φαντάρους, ανάλογο με το «Σατυρικόν» του Πετρώνιου, μόνο που το αντικείμενο ήταν ένα ψοφίμι αλόγου. Του απόστρατου Γκιγιόμ Απολινέρ, ο οποίος επέστρεψε από τον πόλεμο με μια τρύπα στον κρόταφο, αλλά με τον Σταυρό

της Τιμής καρφιτσωμένο στο πέτο του, τον οποίο δεν αποχωριζόταν ούτε όταν πήγαινε στο Καφέ ντε Φλορ. Του Γάλλου πολεμικού ανταποκριτή Φερί Πιζανό, ο οποίος στέλνει διαρκείς ανταποκρίσεις από όλα τα μέτωπα και κάποια στιγμή από την Κέρκυρα, όπου μιλάει για την Ελλάδα και τους Έλληνες «που ζουν στις πίσω αυλές και τα παιδιά τους μένουν κολλημένα πολύ καιρό στη φούστα των μανάδων και των γιαγιάδων τους, ακόμα και όταν μεγαλώσουν, και οι ηλικιωμένοι είναι αιωνίως σιωπηλοί και απορροφημένοι στις σκέψεις τους, μ’ ένα τσιγάρο από κακό καπνό ανάμεσα στα δόντια τους», μπερδεμένοι για τον ρόλο που πρέπει να παίξουν σε αυτό τον πόλεμο. Του Βιεννέζου ψυχαναλυτή Χάινριχ Αουφσνάιντερ, γιατρού του υγειονομικού σώματος του αυστρο-ουγγρικού στρατού, που έγραψε τη δική του μελέτη για τους υποψήφιους προς εκτέλεση, και γεμάτος ενοχές για μια εργασία που φτιάχτηκε από κομμάτια θανάτου άρχισε τις «τοτεμικές» ταυτίσεις, αρρωσταίνοντας πραγματικά – πρόλαβε ωστόσο, πριν πεθάνει, να αποτελέσει τον τελευταίο υποψήφιο προς θάνατο, παραδίδοντας τελικά την εργασία του στον μέντορά του Φρόιντ. Δεν υπάρχει, πραγματικά, σκηνικό που να μένει έξω από την αφήγηση, με τις εναλλαγές των αφηγηματικών τρόπων να εκτείνονται από εκτενείς περιγραφές έως επιστολές και φανταστικά μεταφορικά παιχνίδια.

Ποίηση τόλμης, επιμονής και απεύθυνσης Για τις ποιητικές συλλογές του Γιάννη Αντιόχου και του Βλαδίμηρου Νικολούζου. Μελέτη ζωής. Παλιά καλή φράση: η ποίηση δεν γίνεται με ιδέες, γίνεται με λέξεις. Σύμφωνοι. Αλλά οι λέξεις, άραγε, δεν είναι οχήματα ιδεών; Και βέβαια, πάντα προηγούνται οι ιδέες και έπεται η σύνθεση του ποιήματος. Ξέρουμε ότι δίχως ισχυρή φιλοσοφική σκευή είναι δύσκολο, ίσως και ανέφικτο, να γράψεις ποίηση αξιώσεων. Και μάλιστα, εάν εμμένεις στη μεγάλη φόρμα, στη σύνθεση που απλώνεται στις σελίδες και θέλει να σφυροκοπήσει λυτρωτικά τον νου με παρατεταμένα και αρθρωμένα επιφωνήματα. Προηγείται το διάβασμα, το πολύ διάβασμα, το πάρα πολύ διάβασμα, κι ύστερα στρώνεσαι στο γραφείο να γράψεις. Προηγείται μια μελέτη ζωής, η εξοικείωση με όσα μπόρεσαν να γράψουν οι στοχαστές που αγαπάς και σου αλλάζουν, κυριολεκτικώς, τα φώτα. Προηγείται η περιπολία στα μυστικά των δευτερολέπτων που κυλάνε αδυσώπητα, η ιχνηλασία στους δρυμούς της μνημοσύνης, η εξιχνίαση, όσο γίνεται, των αινιγμάτων του Είναι και του Χρόνου, όπως και του Είναι και του Μηδενός, για να θυμηθούμε δύο μείζονα και επιδραστικά πονήματα του 20ού αιώνα. Ο Γιάννης Αντιόχου (Αθήνα, 1969) και ο Βλαδίμηρος Νικολούζος (Κέρκυρα, 1979) παίζουν το στοίχημα της μεγάλης φόρμας και της ποίησης που εξερευνάει το παρελθόν και οραματίζεται το μέλλον, μιας ποίησης που συνομιλεί ανοιχτά με όσους επιλέγουν για προγόνους τους οι ποιητές και απευθύνεται σε αυτούς. Ο Αντιόχου στο έργο του Διάλυσις (εκδ. Ίκαρος) κατονομάζει τον Ανδρέα Εμπειρίκο και τον Καρλ Μαρξ, τον Τζιμ Μόρισον και τον Ζακ Ντεριντά, την Έμιλι Ντίκινσον και τον Αρθούρο Ρεμπό. Ο Βλαδίμηρος Νικολούζος στο έργο του Aurora (εκδ. Μωβ Σκίουρος) απευθύνεται άμεσα στον Τζακ Κέρουακ και στον Αντονέν Αρτό, στον Γουόλτ Γουίτμαν και στον Άλεν Γκίνσμπεργκ, στον Γκέοργκ Τρακλ και στον Φρειδερίκο Νίτσε.

γιάννης αντιόχου Διάλυσις

Εκδόσεις Ίκαρος

ΒΡΑΒΕΙΑ PUBLIC 2017

Σελίδες: 98

Συνεχίζοντας για τέταρτη χρονιά τον βιβλιοφιλικό θεσμό, τα σύγχρονα βιβλιοπωλεία Public μας προσκαλούν να αναδείξουμε τα αγαπημένα μας βιβλία στο www.publicbookawards.gr!

O

θεσμός των Βραβείων Βιβλίου Public αποτελεί το γεγονός της χρονιάς για κάθε βιβλιόφιλο. Πρόκειται για τον μοναδικό θεσμό βραβείων στον οποίο ψηφίζει ο αναγνώστης. Την προηγούμενη χρονιά ψήφισαν περισσότεροι από 110.000 μοναδικοί αναγνώστες, αναδεικνύοντας με 235.000 ψήφους τους αγαπημένους τους συγγραφείς και βιβλία. Με τιμώμενη χώρα για το 2017 την Ιταλία, οι φετινές συμμετοχές ξεπέρασαν κάθε προηγούμενο: 160 εκδότες, 2.200 τίτλοι βιβλίων και 1.300 συγγραφείς πρόκειται να μπουν σε ψηφοφορία από τις 20 Μαρτίου στο www. publicbookawards.gr. Καινοτομία του διαγωνισμού, η προσθήκη δύο νέων σημαντικών κατηγοριών, αυτές του Ελληνικού Διηγήματος και του Ανεξάρτητου Βιβλιοπωλείου, αλλά και η συμμετοχή των βιβλιοπωλείων Public Κύπρου που προσκαλούν το δικό τους αναγνωστικό κοινό να αναδείξει τις αναγνωστικές προτιμήσεις.

ΤΟ TOP 10 ΤΩΝ ΚΑΤΗΓΟΡΙΏΝ

Οι κατηγορίες ανάμεσα στις οποίες θα ψηφίσει στην πρώτη φάση το κοινό είναι: • Ελληνικό Μυθιστόρημα • Ελληνικό Διήγημα • Μεταφρασμένο Μυθιστόρημα/Διήγημα της Χρονιάς (στην ελληνική γλώσσα) • Ελληνικό Non-Fiction (περιλαμβάνει: δοκίμιο, έρευνα, βιογραφία, μαρτυρία, πολιτική, οικονομία, ψυχολογία) • Ελληνική Σύγχρονη Ποίηση • Ελληνική Παιδική Λογοτεχνία • Ελληνική Εφηβική Λογοτεχνία • Ευ Ζην (ελληνικά βιβλία μαγειρικής, αυτοβελτίωσης, χόμπι-ελεύθερου χρόνου) • Κατηγορία-έκπληξη Ήρωας/Ηρωίδα -έμπνευση • Ανεξάρτητο Βιβλιοπωλείο της Χρονιάς

Στη δεύτερη και τελευταία φάση (21/4 μέχρι 21/5) ακολουθεί η ψηφοφορία ανάμεσα στα δέκα δημοφιλέστερα βιβλία που θα έχουν προκύψει από τις ψήφους του κοινού, ώστε να αναδειχτούν οι νικητές του 2017.

ΟΙ 4 ΕΙΔΙΚΈΣ ΚΑΤΗΓΟΡΊΕΣ ΤΟΥ ΘΕΣΜΟΎ Εκτός από τα βραβεία που αναδεικνύονται από το κοινό, υπάρχουν και 4 ειδικά βραβεία για τα οποία θα ψηφίσουν κριτικές επιτροπές που θα απαρτίζονται από επαγγελματίες του κλάδου του βιβλίου.

• Καλύτερη Εικονογράφηση σε Παιδικό Βιβλίο • Βραβείο Εκδοτικό Αποτύπωμα • Τιμώμενη Χώρα (Ιταλία) • Βραβεία Βιβλιοπωλείων Public

Η τελετή απονομής των βραβείων βιβλίου Public 2017 θα πραγματοποιηθεί στις 23 Μαΐου σε μια μοναδική βραδιά στο θέατρο Παλλάς.

βλαδίμηρος νικολούζος Aurora

Εκδόσεις Μωβ Σκίουρος Σελίδες: 64

Συλλέγοντας καυστικά χρόνια. Η Διάλυσις αποτελεί το τελευταίο έργο μιας άτυπης τριλογίας του Αντιόχου, μετά τις Εισπνοές (εκδ. Ίκαρος, 2009) και τις Εκπνοές (εκδ. Ίκαρος, 2014), ενώ έχουν προηγηθεί οι συλλογές Ανήλικης νυκτός παρίστιον δέρμα (εκδ. Γαβριηλίδης, 2003), Στη γλώσσα μου (εκδ. Γαβριηλίδης, 2005) και Curriculum Vitae (εκδ. Μελάνι, 2006). Και εδώ τα ποιήματα είναι πολύστιχα και ρυθμικά, μοιάζουν με συγκρατημένα και συγκροτημένα λαχανιάσματα, με κατεπείγουσες ηχογραφήσεις σε ένα μαγνητόφωνο σαν εκείνο που τίμησε ο Σάμιουελ Μπέκετ στην Τελευταία μαγνητοταινία του Κραπ, ηχογραφήσεις που εν συνεχεία μεταφέρονται στο χαρτί όπου ο ποιητής τις επεξεργάζεται, ξανά και ξανά, προβαίνει σε προσθαφαιρέσεις, επικολλήσεις, αναδιατάξεις. Η φιλοσοφική σκέψη παραμένει επίμονη και σ’ αυτό το βιβλίο κατευθύνει το χέρι του Αντιόχου, τον ωθεί στη διαλεκτική παρελθόντος/παρόντος/μέλλοντος, σε μια λελογισμένη εναντίωση στη φθορά και στον θάνατο. «Έλα να κατεβούμε στην κατακόμβη του Τζιμ Μόρρισον», γράφει ο Αντιόχου, «φωτίζοντάς την με τα αναμμένα μας τσιγάρα/ Θα βυζάξουμε τις μούφες/ δοκιμάζοντας σηπτικές ζωές/ συλλέγοντας καυστικά χρόνια/ και σαθρές τρίχες καστανόξανθων μαλλιών/ και την αυγή θα σου απαγγείλω το ποίημα/ γι’ αυτόν που ταξιδεύει με οτοστόπ/ σε όλους τους πλανήτες/ ακούγοντας το αντάτζιο του Αλμπινόνι» (Ο βρικόλακας των Παρισίων). Ακούγοντας την ταχυκαρδία του ήλιου. Ο Βλαδίμηρος Νικολούζος δεν κατεβαίνει άοπλος και απροετοίμαστος στην αντιμαχία με τον χρόνο, τον παραλογισμό και τη διάβρωση. Το σακίδιό του στην οδοιπορία προς το ξέφωτο της λύτρωσης είναι γεμάτο με πολύτιμους τόμους ποίησης και φιλοσοφίας. Και καθώς βαδίζει νιώθει το ενθαρρυντικό χαμόγελο του Αντρέι Ταρκόφσκι να τον συντρέχει. Παρόντα στον οίστρο και στον μόχθο του είναι επίσης τα φαντάσματα των ποιητών που καταπιάστηκαν με τις εκτεταμένες συνθέσεις, όπως ο Χέλντερλιν, ο Καρούζος και ο Τρακλ, αλλά και μουσουργών, στοχαστών, συγγραφέων, κινηματογραφιστών που θέλησαν να αναμείξουν το δηλητήριο με το γέλιο «μέσα στο λυκαυγές του γαλαξία». Γράφει ο Νικολούζος στο εκτενές ποίημα «Mors est mihi Dominus»: «Πεθαίνω, φίλε μου, Νίκο!/ Μέσα στις φλέβες του μεσημεριού/ ρέοντας σαν το φως/ ακούγοντας την ταχυκαρδία του ήλιου,/ σαν τον άνθρωπο/ που έφερε τη φωτιά/ μέσα στο δάσος./ Μια αφρικανική θύελλα/ μέσα στην έρημο των αιώνων./ Ένα αγέρωχο χελιδόνι/ που κυκλώνει τον αέρα,/ σ’ ένα ξέγνοιαστο πέταγμα/ δίχως γεωμετρία.// Πεθαίνω, φίλε μου, Georg!/ Μέσα στα υπαίθρια χειρουργεία,/ εκεί που πληγωμένοι/ μιλούν με ακατανόητες γλώσσες/ το τραγούδι των νεκρών,/ εκεί που οι μοναχικοί/ σφίγγουν μέσα στα παντελόνια τους/ την ελπίδα,/ μια γροθιά/ φτιαγμένη από σκοινί και θάλασσα».

radiobookspotting.blogspot.gr/ 6.4.17 – lifo

43

ΠΟΙΟΣ ΦΟΒΆΤΑΙ ΤΗ ΒΙΡΤΖΊΝΙΑ ΓΟΥΛΦ;

Χτυπήματα κάτω από τη μέση «Ποιος φοβάται τη Βιρτζίνια Γουλφ;» του Έντουαρντ Άλμπι στο Από Μηχανής Θέατρο, σε σκηνοθεσία Γιώργου Κιμούλη.

απο τη λουίζα αρκουμανέα

Θέατρο

Π

44 lifo – 6.4.17

ώς πέθαναν οι γονείς του Τζορτζ; Ήταν αληθινό το ατύχημα ή το φαντάστηκε για τις ανάγκες του μυθιστορήματός του; Κάνει πράγματι κρυφές εκτρώσεις η Χάνι, όπως υπονοεί ο Τζορτζ; Γιατί δεν καταφέρνει να «καβαλήσει την οικοδέσποινα» ο Νικ, παρά την ανοιχτή πρόσκλησή της και τη δική του προθυμία; Γιατί απαγορεύει ο Τζορτζ στη Μάρθα να μιλήσει για τον γιο τους ενώπιον τρίτων; Είναι ομολογουμένως αλλόκοτη η βραδιά αυτή που κυλάει μέσα σε ποταμούς αλκοόλ στο σπίτι ενός καθηγητή Ιστορίας και της συζύγου του. Το περιβάλλον υψηλής διανόησης –βρισκόμαστε στην καρδιά μιας πανεπιστημιούπολης στη Νέα Αγγλία– καθόλου δεν συνάδει με την ελευθεριάζουσα συμπεριφορά του ζεύγους που σερβίρει προσβολές μαζί με κάθε ποτήρι ουίσκι, όχι μόνο ο ένας προς τον άλλο αλλά και προς τους δύο ανυποψίαστους καλεσμένους τους. «Αν υπήρχες, θα σε χώριζα» λέει η αθυρόστομη Μάρθα στον Τζορτζ και ο αγώνας ψυχικής πυγμαχίας έχει μόλις αρχίσει. Περιλαμβάνει μόνο χτυπήματα κάτω από τη μέση, με ιδιαίτερη προτίμηση στα γεννητικά όργανα του ανδρός, τα οποία είναι ούτως ή άλλως ανύπαρκτα, σύμφωνα με την αδίστακτη σύζυγο. Αν πιστέψουμε εκείνη, ο Τζορτζ είναι ένας ανίκανος, ένας πάτος, περίγελος της πανεπιστημιακής κοινότητας, ξοφλημένος. Ακόμη κι έτσι, όμως, γνωρίζει καλά τα αδύναμα σημεία της συμβίας του: την ηλικία της, τη γαϊδουρίσια φωνή της, τη χυδαία σεξουαλικότητα, την ευνουχιστική φύση της, όλα όσα τον απωθούν και τον αηδιάζουν σε αυτήν τη γυναίκα, με την οποία παραμένει πεισματικά παντρεμένος εδώ και δύο δεκαετίες. «Δεν μπορώ να συνεχίσω, θα συνεχίσω»: η περίφημη μπεκετική φράση συνοψίζει κάλλιστα την ανατριχιαστική ανατομία του έγγαμου βίου που επιτυγχάνει εδώ, στο πιο διάσημο έργο του, ο Άλμπι. Και ακριβώς όπως οι ήρωες του Μπέκετ, έτσι κι αυτοί του Ποιος φοβάται τη Βιρτζίνια Γουλφ; εφευρίσκουν δεκάδες

τρόπους, κατά προτίμηση επώδυνους, για να αντιμετωπίζουν τον τρόμο της συνύπαρξης.

«Fun and games» είναι ο τίτλος της πρώτης πράξης και, πράγματι, ο Τζορτζ και η Μάρθα επιδεικνύουν μεγάλο ταλέντο στην οργάνωση και διεξαγωγή ανορθόδοξων αθλοπαιδιών: η βραδιά ξεκινά με το «Ταπεινώστε τον οικοδεσπότη», συνεχίζεται με το «Ξεφτιλίστε τους καλεσμένους», κορυφώνεται με το «Πηδήξτε την οικοδέσποινα» και κλείνει θεαματικά με το «Πώς να μεγαλώσετε ένα μωρό». Παιχνίδια για εγγυημένη ταχυκαρδία, έκρηξη αδρεναλίνης και απανωτούς τραυματισμούς. Οι μόνοι κανόνες αφορούν την ανόθευτη ποιότητα του προσφερόμενου θεάματος: όσο πιο ακραίοι οι παίκτες, όσο περισσότερη διαστροφή επιδείξουν, τόσο καλύτερα. Η ζωή ως παράσταση, η ύπαρξη ως ρεσιτάλ. Οι ρόλοι μοιρασμένοι: η Μέγαιρα και ο Διανοούμενος σε διαρκή ετοιμότητα. Αν βρεθούν θεατές, ακόμη καλύτερα. Ας τους μπερδέψουμε εντελώς: «Να πάρει ο διάολος, ποτέ δεν ξέρω πότε εσείς οι δύο λέτε ψέματα και πότε όχι» αγανακτεί ο Νικ. Σε αυτή την «κωμωδία της απόκρυψης», όπως έχει χαρακτηριστεί, η πραγματικότητα είναι προϊόν λογοπλασίας: δεν είμαστε ποτέ σίγουροι αν οι ιστορίες που ακούμε έχουν όντως συμβεί στο παρελθόν ή όχι. Δεν είναι απλώς ότι οι ήρωες προβάλλουν ή αποσιωπούν ό,τι τους εξυπηρετεί. Είναι ότι ο λόγος υποκαθιστά την εμπειρία. Ακόμη και την εμπειρία της τεκνοποιίας. Ο γιος τη Μάρθας και του Τζορτζ, αυτό το παιδί «με τα ξανθά μαλλιά και τα γαλανά μάτια», αποδεικνύεται αποκύημα της φαντασίας τους. Ώρες ατέλειωτες αφιέρωσαν στην ανατροφή του. Τον επινόησαν, τον μεγάλωσαν, τον έστειλαν στο κολέγιο. Τώρα, όμως, πρέπει να τον σκοτώσουν. Τουλάχιστον ο Τζορτζ αυτό πιστεύει. Ενώπιον των άναυδων θεατών θα σκηνοθετήσει το μοιραίο τέλος. Η Μάρθα θα κλοτσήσει, θα φωνάξει, θα βρίσει. Είναι πλέον αργά. Ο θάνατος έχει επέλθει. « Ήταν ανάγκη να το κάνεις;» θα τον ρωτήσει, όταν πια οι καλεσμένοι έχουν φύγει και ο ουρανός ξημερώ-

i Ποιος φοβάται τη Βιρτζίνια Γουλφ; Από Μηχανής Θέατρο Ακαδήμου 13, Μεταξουργείο Τετ.-Σάβ. 21:00 Κυρ. 18:00

νει. «Μόνοι... οι δυο μας;» αγωνιά. Η αγάπη που κρύβεται με χίλια τεχνάσματα, που αντέχει τα πιο σκληρά χτυπήματα. Η απώλεια, η απόγνωση, η εξάντληση. Η προσπάθεια και η αδυναμία κατανόησης του Άλλου. Η εξάρτηση από τα ζωτικά ψεύδη και ο τρόπος που ορίζουμε την πραγματικότητα προκειμένου να την αντέξουμε. Ποια αλήθεια είναι τελικά πιο «αληθινή», του μυαλού ή της ύλης; Της Ιστορίας ή της Βιολογίας; Το μεσήλικο ζευγάρι που αδυνατεί να κάνει παιδιά και το νεαρό ζευγάρι που τα αποβάλλει. Τέκνα μιας απελπισμένης φαντασίας, και τέκνα που δεν τους επιτρέπεται να γεννηθούν, ή που θα γεννηθούν μέσα σε δοκιμαστικούς σωλήνες, υπό συνθήκες ελεγχόμενες – ένα μέλλον ζοφερής υγείας και ομοιομορφίας, μια επερχόμενη δυστοπία. Είναι τόσος ο πλούτος του κειμένου, ώστε περιμένουμε με ενδιαφέρον κάθε νέα πρόσκληση καταβύθισης στον κόσμο του. Η παράσταση που σκηνοθέτησε ο Γιώργος Κιμούλης δεν ανασύρει σπουδαία λάφυρα. Νεφελώδεις παραμένουν οι λόγοι για τους οποίους επελέγη το συγκεκριμένο έργο – ποιες ήταν οι πλευρές του που ενέπνευσαν τον σκηνοθέτη; Βρισκόμαστε αντιμέτωποι με μια ανάγνωση τυπική, που παρουσιάζει πρόσωπα και πράγματα σχηματικά, μετέωρα, χωρίς κέντρο βάρους, χωρίς ουσιαστικό στόχο. Δεν αντιλαμβανόμαστε την ιστορία των ηρώων, ποιες δυνάμεις ενσαρκώνει καθένας, με ποιους όρους αναδύεται η σύγκρουση παλιού και καινούργιου, τι διακυβεύεται από την έκβαση αυτής της σύγκρουσης, τι σημαίνει το γκρέμισμα των ψευδαισθήσεων, πόσο τελικά αγαπιέται αυτό το ζευγάρι και πόσο λυτρωτική στέκεται η απόφασή τους να πορευτούν χωρίς δεκανίκια. Ούτε η απελπισία των σχέσεων φωτίζεται αλλά ούτε και η πολιτική διάσταση που περικλείει το προσωπικό τους δράμα. Δεν είναι τυχαίο ότι ο Τζορτζ και η Μάρθα φέρουν τα ονόματα του πρώτου Προέδρου της Αμερικής και της συζύγου του, ούτε ότι ο Τζορτζ είναι καθηγητής Ιστορίας: ο Άλμπι θέλει προφανώς να συνδέσει τις ατομικές αυταπάτες με αυτές μιας ολόκληρης κοινωνίας που επιμένει να πιστεύει σε παραμύθια και να ονειρεύεται την παραγωγή όμορφων, γαλανομάτικων παιδιών, «εκατό τοις εκατό αμερικανικών προϊόντων». Τα συναισθήματα διαγράφονται μονοσήμαντα: η Νίκη Παλληκαράκη επιλέγει τον θυμό και μένει με αυτόν παντρεμένη από την πρώτη ως την τελευταία στιγμή. Δεν υπάρχει εξέλιξη, δεν υπάρχουν διακυμάνσεις, μόνο «δάγκωμα» και βραχνή φωνή, εξωτερικά στολίδια που πασχίζουν να μας πείσουν πως έχουμε μπροστά μας μια «στρίγγλα». Ακόμη και ο συγκινητικός μονόλογος της τρίτης πράξης δεν εκμαιεύει αλλαγή τόνου από την ηθοποιό. Ο Άκις Βλουτής ως Τζορτζ δημιουργεί μια μπλαζέ περσόνα με χάρισμα στην ειρωνεία, αναδεικνύοντας εύστοχα το ιδιαίτερο, εγκεφαλικό χιούμορ του έργου. Αν όμως εξασφαλίζει απολαυστικές κωμικές στιγμές με την αποστασιοποίησή του, κόβει το «νήμα» κάθε φορά που καταφεύγει σε «δραματικές» εκρήξεις: τα ξεσπάσματά του (το «πνίξιμο» της Μάρθας κ.ο.κ.) φαντάζουν μηχανικά, σαν να απορρέουν από μια σκηνοθετική οδηγία και όχι από εσωτερική αναγκαιότητα. Το εύθραυστο φιζίκ της Τζωρτζίνας Λιώση την καθιστά συμπαθή ως Χάνι, η ηθοποιός όμως δεν αποκαλύπτει τίποτα περισσότερο για την ηρωίδα της. Ο Σαράντος Γεωγλερής, τέλος, ένας ξύλινος Νικ που αφήνει το μπαλάκι του πινγκ-πονγκ να πέσει στο πάτωμα, όσες φορές κι αν του το πετάξουν.

ΚΡΙΟΣ Την Πέμπτη γυρίζει ο Κρόνος ανάδρομος,

ΛΕΩΝ Οι Λέοντες που είστε γεννημένοι προς το

ενώ τη Δευτέρα μπαίνει και ο Ερμής σε ανάδρομη πορεία και θα σας απασχολήσουν κυρίως θέματα καριέρας. Ενδεχομένως να προκύψουν ορισμένες καθυστερήσεις σχετικά με μια καινούργια συνεργασία, όμως δεν θα πρέπει να ζορίσετε τις καταστάσεις. Αξιοποιήστε αυτή την εποχή για να εντοπίσετε πιθανές παραλείψεις ή για να οργανώσετε ένα ταξίδι εξοικονομώντας από τώρα κάποια χρήματα και αποφύγετε τις επανασυνδέσεις με άτομα που έχουν αποδειχτεί αναξιόπιστα. Την Τρίτη η Πανσέληνος στον Ζυγό θα προκαλέσει αστάθεια στον οικογενεια­ κό τομέα η οποία θα είναι παροδική, αν καταφέρετε να διατηρήσετε την αυτοκυριαρχία σας. Γενικά, είναι μια εβδομάδα κατά την οποία δεν θα λείψουν οι προκλήσεις και θα πρέπει να αποφύγετε τις παρορμητικές ενέργειες που μπορούν να επηρεάσουν τις σχέσεις με αγαπημένα πρόσωπα. Ιδιαίτερη προσοχή οι ελεύθεροι, καθώς υπάρχει μεγάλος κίνδυνος εξαπάτησης. Μην ενθουσιάζεστε με την πρώτη γνωριμία και εξετάστε πιθανές παγίδες.

τέλος του ζωδίου διανύετε μια πολύ δημιουργική φάση της ζωής σας, γίνονται συνεχώς καινούργια πράγματα που αναπτερώνουν το ηθικό σας και λόγω του υπέρμετρου ενθουσιασμού σας, μπορεί να σας διαφύγει κάποια σημαντική λεπτομέρεια. Τη Δευτέρα γυρίζει ο Ερμής ανάδρομος και μπορεί να δυσκολευτείτε λίγο πάνω σε θέματα επικοινωνίας, γι’ αυτό θα πρέπει να είστε συγκεκριμένοι και ξεκάθαροι στα λόγια σας. Οι υπόλοιποι Λέοντες ενδεχομένως να βρεθείτε αντιμέτωποι με καθυστερήσεις οικονομικής φύσεως. Ιδιαίτερη προσοχή την Τρίτη που η Πανσέληνος στο Ζυγό μπορεί να επηρεάσει και να διαλύσει σχέσεις που ήταν μεταξύ φθοράς και αφθαρσίας. Μέλη της οικογένειας μπορεί να μπλεχτούν στα προσωπικά σας και επειδή η υπομονή σας έχει πλέον εξαντληθεί, θα αντιδράσετε απότομα. Είστε αποφασισμένοι να μην ανεχτείτε κανενός την κριτική, με όποιο κόστος. Γάμος/σχέση ίσως περάσει μια δοκιμασία, αλλά θα είναι αντιμετωπίσιμη.

ΤΟΞΟΤΗΣ Είστε γεμάτοι προσμονή σχετικά με την έναρξη μιας καινούργιας συνεργασίας, θα πρέπει όμως να είστε προετοιμασμένοι για κάποια τεχνικά εμπόδια που μπορεί να προκαλέσουν καθυστερήσεις στην υλοποίηση των σχεδίων σας. Την Πέμπτη γυρίζει ο Κρόνος ανάδρομος και τη Δευτέρα ο Ερμής, που σημαίνει πως μπορεί να προκύψουν θέματα με πρόσωπα σε θέση ισχύος. Φανείτε πρόθυμοι να αναλάβετε πρωτοβουλίες, βάλτε όμως μέτρο στην ανάληψη περαιτέρω ευθυνών, ώστε να αποφύγετε λάθη και παραλείψεις. Στον οικογενειακό τομέα προκύπτουν ανάγκες που αυξάνουν το άγχος σας και δεν είστε σε θέση να σκεφτείτε ξεκάθαρα πώς να διαχειριστείτε τις καταστάσεις. Η ερωτική σας ζωή δεν είναι το βασικό σημείο αναφοράς σας, μια και υπάρχουν σοβαρότερα θέματα που σας απασχολούν. Εσείς που δεν είστε σε σχέση έχετε ρίξει όλο το βάρος της προσοχής σας σε θέματα καριέρας ή σπουδών και δεν έχετε βλέψεις για κάτι περισσότερο από το φλερτ.

ΠΑΡΘΕΝΟΣ Η διαχείριση των πόρων σας είναι

ΑΙΓΟΚΕΡΩΣ Ο κυβερνήτης σας Κρόνος γυρίζει

ένα σημαντικό θέμα που θα πρέπει να σας απασχολήσει τις επόμενες μέρες. Οι συνθήκες θα σας ζορίσουν λίγο και ίσως αυτήν τη φορά να δείξετε περισσότερη προθυμία για να ασχοληθείτε με τον προγραμματισμό των εξόδων σας. Τη Δευτέρα γυρίζει ο Ερμής ανάδρομος και θα επηρεάσει κυρίως τον τομέα της επικοινωνίας και των μετακινήσεων. Αποφύγετε τις βιαστικές αποφάσεις και επανεξετάστε τα σχέδιά σας. Πιθανή συνάντηση με έναν πρώην έρωτα θα ταράξει τις ισορροπίες της σχέσης σας και καλό είναι να μην πάρετε τοις μετρητοίς την αισθηματική σας κατάσταση, η οποία αυτό το διάστημα είναι ευμετάβλητη. Στον οικογενειακό τομέα υπάρχει μια υποβόσκουσα κατάσταση η οποία είναι θέμα χρόνου να εκτονωθεί αν δεν επιλυθεί μέσω ήρεμου διαλόγου. Φροντίστε να εξευμενίσετε τα πνεύματα και μην πιέζετε ανθρώπους και καταστάσεις.

την Πέμπτη ανάδρομος, ενώ ο Ερμής τη Δευτέρα μπαίνει κι αυτός σε ανάδρομη πορεία και οι καθυστερήσεις στον οικονομικό τομέα είναι το βασικό χαρακτηριστικό των επόμενων ημερών. Στον επαγγελματικό τομέα η αστάθεια που επικρατεί δεν είναι αποτέλεσμα των δικών σας ενεργειών, όμως θα πρέπει να έχετε εναλλακτικές λύσεις στο μυαλό σας, ώστε να μη βρεθείτε ξαφνικά σε αδιέξοδο. Μιλήστε με άτομα από το περιβάλλον σας καθώς μπορεί να προκύψει μια πρόταση συνεργασίας. Η Πανσέληνος της Τρίτης μπορεί να σας κάνει εριστικούς και απότομους απέναντι σε οικεία σας πρόσωπα και να διαταραχθούν οι σχέσεις σας αν δεν κοντρολάρετε τον εκνευρισμό σας. Ιδανική στιγμή για όσους θέλουν να εκφράσουν τα συναισθήματά τους σε ένα νέο πρόσωπο, ακατάλληλη για όσους προσπαθήσουν να επιλύσουν ένα ερωτικό θέμα με το ταίρι τους.

ΖΥΓΟΣ Επαγγελματικά θέματα θα σας απασχο-

ΥΔΡΟΧΟΟΣ

ΤΑΥΡΟΣ Την Πέμπτη γυρίζει ο Κρόνος σε ανάδρομη πορεία και μπορεί να βρεθείτε αντιμέτωποι με εμπόδια επαγγελματικής και οικονομικής φύσεως. Τη Δευτέρα γίνεται και ο Ερμής στο ζώδιό σας ανάδρομος και θα πρέπει να είστε πολύ προσεχτικοί στις συνεννοήσεις με τους συνεργάτες σας. Πριν δώσετε τα χέρια για μια συμφωνία, ξεκαθαρίστε κατά πόσο είστε διατεθειμένοι να θυσιάσετε μέρος του προσωπικού σας χρόνου και αν το κέρδος που θα αποκομίσετε αξίζει τα χρήματα που θα επενδύσετε. Την Τρίτη, εκτός της Πανσελήνου στον Ζυγό, ο Άρης στο ζώδιό σας θα σχηματίσει δυσαρμονικές όψεις με τη Σελήνη και μπορεί να νιώσετε καταπίεση και έντονα την ανάγκη για περισσότερο προσωπικό χώρο και χρόνο. Ιδιαίτερη προσοχή στη διαχείριση του λόγου σας. Το χιούμορ σας μπορεί να παρεξηγηθεί από άτομα που δεν σας γνωρίζουν καλά και να προκαλέσει αρνητικές εντυπώσεις σε ένα νέο πρόσωπο που θα σας γοητεύσει.

μος, ενώ τη Δευτέρα μπαίνει σε επίσης ανάδρομη πορεία ο κυβερνήτης σας Ερμής, επηρεάζοντας έντονα τον τομέα των διαπροσωπικών σας σχέσεων και μπορεί να νιώσετε πιεσμένοι σχετικά με ένα οικονομικό θέμα που θα σας απασχολήσει. Μέσα σε αυτό το διάστημα ενδεχομένως να αισθάνεστε κουρασμένοι και αποσυντονισμένοι, ενώ η αφηρημάδα σας μπορεί να προκαλέσει οικονομικές απώλειες. Μεριμνήστε εγκαίρως για τις οικονομικές σας υποχρεώσεις προς τρίτους. Στον ερωτικό τομέα πιθανή επανασύνδεση με έναν πρώην έρωτα μπορεί να σας δώσει χαρά, όμως δεν είναι σίγουρη η ομαλή εξέλιξη της σχέσης. Η ανάδρομη Αφροδίτη στον Κριό θα σας βάλει να σκεφτείτε τα γεγονότα της άνοιξης του 2009 και να εξαριβώσετε κατά πόσο επαναλαμβάνεται η ιστορία. Αν ναι, τότε κάνατε κάποια λάθη που θα πρέπει να μην επαναλάβετε τώρα.

λήσουν μέσα στο επόμενο διάστημα καθώς και η διαχείριση του χρόνου σας. Αρκετοί θα επανεξετάσετε τα σχέδιά σας και ίσως αναπροσαρμόσετε το πρόγραμμά σας, έτσι ώστε να περισσεύει περισσότερος χρόνος για την προσωπική σας ζωή. Οι έντονες ψυχικές μεταπτώσεις θα επηρεάσουν σχέσεις με τους συνεργάτες σας και από τη Δευτέρα που γυρίζει ο Ερμής ανάδρομος θα δυσκολέψουν ακόμα περισσότερο οι συνεννοήσεις σας. Ιδιαίτερη προσοχή πού θα ξοδέψετε τα χρήματά σας, καθώς υπάρχει έντονη τάση για σπατάλη. Η ανάγκη σας να ξεκαθαρίσετε την κατάσταση με το ταίρι σας μπορεί να σας κάνει υπερβολικούς και απότομους ορισμένες φορές. Η Πανσέληνος της Τρίτης στο ζώδιό σας θα σας κάνει να σκεφτείτε κατά πόσο είστε ευτυχισμένοι με τη ζωή σας και θα θέλετε να δώσετε ένα τέλος σε όσα σας καταπιέζουν. Προσπαθήστε οι αποφάσεις που θα πάρετε να είναι έπειτα από ώριμη σκέψη.

Την Πέμπτη γυρίζει ο Κρόνος σε ανάδρομη πορεία, ενώ τη Δευτέρα γυρίζει και ο Ερμής ανάδρομος γι’ αυτό θα επιβραδυνθούν οι υποθέσεις σας περισσότερο από το συνηθισμένο. Αποφύγετε τις σημαντικές αγορές και τις υπογραφές συμβολαίων που μπορεί να αφορούν περιουσιακά. Τακτοποιήστε κάθε είδους εκκρεμότητες και μην παρασύρεστε από τις πιέσεις που σας ασκούν σχετικά με τις οφειλές σας, προτού εξετάσετε διεξοδικά κάθε πιθανή λύση. Οι πιθανότητες για μια παρεξήγηση στον εργασιακό χώρο είναι πολλές. Φανείτε διαλλακτικοί και συζητήσιμοι. Το κλίμα που θα επικρατεί γύρω σας δεν θα σας αφήσει ανεπηρέαστους και οι τάσεις σας για μοναχικότητα θα είναι έντονες. Προσπαθήστε να ασχοληθείτε με δημιουργικές δραστηριότητες, π.χ. την εκγύμναση του σώματός σας, και μην ξεσπάτε σε αγαπημένα πρόσωπα. Αν δείξετε περισσότερη κατανόηση και αφήσετε κάποια περιθώρια στους άλλους να βρουν τις ισορροπίες τους, θα αποφύγετε τα δυσάρεστα γεγονότα.

ΚΑΡΚΙΝΟΣ Η ανάδρομη Αφροδίτη μπορεί να

ΣΚΟΡΠΙΟΣ Θέματα επικοινωνίας και δυσκολίες

ΙΧΘΥΣ

Starfax

προκαλέσει καθυστερήσεις σε θέματα πληρωμών, οπότε θα πρέπει να αποφύγετε σημαντικές αγορές και σπατάλες μέχρι τις 15 Απριλίου. Τη Δευτέρα γυρίζει και ο Ερμής ανάδρομος και προβλέπεται αστάθεια τόσο στις αποφάσεις σας όσο και στις γενικότερες συνθήκες. Αν μπορείτε να τρενάρετε για λίγο υπογραφές συμβολαίων και κλείσιμο συμφωνιών, θα είναι προς το συμφέρον σας. Είναι μια εβδομάδα που θα σας απασχολήσουν οι οφειλές σας και θα πρέπει με κάποιον τρόπο να κερδίσετε χρόνο. Θέματα υγείας ενός αγαπημένου προσώπου θα σας ανησυχήσουν, αλλά θα είναι αντιμετωπίσιμα. Ιδανική εποχή για να κάνετε έναν έλεγχο στην υγεία σας καθώς και για να ξεκινήσετε ένα ισορροπημένο διατροφικό πρόγραμμα. Την Τρίτη η Πανσέληνος στον Ζυγό μπορεί να ανακινήσει ένα οικογενειακό θέμα και όλη αυτή η ψυχική κούραση θα εντείνει την ανάγκη σας για πιο μοναχικές καταστάσεις.

από τη μαριβίκυ καλλέργη (starfax@lifo.gr)

ΔΙΔΥΜΟΣ Την Πέμπτη γυρίζει ο Κρόνος ανάδρο-

στον προγραμματισμό των οφειλών σας θα ενταθούν τις επόμενες μέρες. Ειδικά από τη Δευτέρα κι έπειτα θα είναι ακόμα πιο θολό το τοπίο όσον αφορά τις συνεννοήσεις. Η ανάδρομη πορεία του Ερμή τη Δευτέρα σας κάνει πιο επιφυλακτικούς απέναντι σε προτάσεις συνεργασίας, κάτι που σας προφυλάσσει από πιθανή αποτυχία και άσκοπη σπατάλη χρόνου και ενέργειας. Αποφύγετε τις σημαντικές αγορές και μεριμνήστε εγκαίρως για τις ανάγκες της οικογένειας. Η ανάγκη σας να εξετάσετε το δούναι και λαβείν στη σχέση σας μπορεί να είναι αποτέλεσμα της επιρροής που ασκούν πάνω σας πρόσωπα του περιβάλλοντός σας και εκεί θα πρέπει να είστε αντικειμενικοί, ειδικά αν πρόκειται να πάρετε ορισμένες αποφάσεις. Έντονη κοινωνική ζωή και νέες γνωριμίες για τους ελεύθερους θα φέρουν έναν αέρα ανανέωσης στην καθημερινότητά σας, όμως θα πρέπει να κλείσετε κάποια παλιά ιστορία προτού προχωρήσετε.

Τις επόμενες μέρες αποφύγετε καινούργιες συμφωνίες και ξεκινήματα, καθώς υπάρχει πιθανότητα να ακυρωθούν ή να καθυστερήσουν. Τη Δευτέρα γυρίζει ο Ερμής ανάδρομος και δεν θα λείψουν τα εμπόδια και η ασυνεννοησία. Ενδεχομένως μέσα από μια σύγκρουση να προκύψει ένας συμβιβασμός που με τον έναν ή τον άλλον τρόπο τελικά θα σας ωφελήσει. Τακτοποιήστε εγκαίρως τις οφειλές σας και επανεξετάστε πιθανές εναλλακτικές λύσεις για την ενίσχυση του εισοδήματός σας. Η Πανσέληνος την Τρίτη μπορεί να εντείνει τα συναισθήματά σας για ένα νέο πρόσωπο που σας έχει γοητεύσει και θα θέλετε να τα εξωτερικεύσετε. Εσείς που προσπαθείτε να ξεπεράσετε έναν πρόσφατο χωρισμό ενδεχομένως να δυσκολευτείτε εκείνες τις μέρες, καθώς θα αναδυθούν μνήμες. Σπίτι και οικογένεια χρήζουν ιδιαίτερης φροντίδας και η διαχείριση του χρόνου σας θα είναι ένα θέμα. Εξισορροπήστε την επαγγελματική με την προσωπική σας ζωή.

SUDOKU No 507 6

4 9 3

8 1

7 3 5 9 1

3 7

4 5 1

5 2 6

1 4

3 8 2

4

Η λύση του προηγούμενου 5 8 2 9 6 3

3 6 1 7 8 4

9 4 7 5 2 1

2 7 6 4 9 5

8 1 9 6 3 2

4 5 3 1 7 8

6 3 8 2 1 7

1 9 5 3 4 6

7 2 4 8 5 9

7 9 8 3 5 6 4 2 1 4 5 6 1 7 2 9 8 3 1 2 3 8 4 9 5 7 6

6.4.17 – lifo

45

ΕΝΤΥΠΩΣΕΙΣ Η 15λεπτη «ιδιωτική» εμφάνιση του John Zorn κάτω από την πυραμίδα στο Λούβρο, με τον Dave Lombardo στα ντραμς, ήταν από τις πιο συναρπαστικές στιγμές που έχω ζήσει σε live, το ίδιο και οι ζωντανές διασκευές σε κομμάτια του από καλλιτέχνες όλου του φάσματος της μουσικής στις αίθουσες του μουσείου, ειδικά το φωνητικό σεξτέτο των Madrigals μπροστά στη Μόνα Λίζα, στις 9 το βράδυ, σε μια αίθουσα άδεια, όπου είχες την ευκαιρία να δεις τους πίνακες όπως δεν θα μπορούσες ποτέ το πρωί.

M. Hulot

Και πάλι ολίγη από καλές εντυπώσεις: ο Μικ Χάρβεϊ, ο αβρός, αριστοκρατικός, αριστοτεχνικός αναβιωτής του αείμνηστου αρχηγού των μποέμ, του Σερζ Γκενσμπούργκ, στον ναό της διαστημικής υπερτέχνης Gagarin 205, σε μια υποδειγματική συναυλία, καταφέρνει το big bang της γενιάς μας: όλοι οι εναπομείναντες εκεί, με ουίσκι και βότκες, με πυρωμένα μάτια και με αγέρωχη μελαγχολία να ακούνε τον Μικ και την έξοχη μπάντα του. Προηγουμένως, μας είχε ξεσηκώσει η στιλπνή Σοφία Σαρρή με τα καλώς συγκερασμένα post-pop ηχοτοπία της. Ήταν η τελευταία ημέρα του Μαρτίου. Γιώργος-Ίκαρος Μπαμπασάκης

Τα υπέρ: To ντοκιμαντέρ Τhe sad and beautiful world of Sparklehorse στο Ιn-Εdit στη Θεσσαλονίκη. Ωραία αφήγηση για τον Μαρκ Λίνκους και τις δοκιμασίες του από την Angela Faye Martin. Ένα μεσημέρι στη νέα παραλία με ωραίο, φιλικό ήλιο. Οι Νυχτερινοί Περίπατοι του Κάρολου Ντίκενς και ειδικά το κείμενο με τον τίτλο Ξεστρατίζοντας. Τα κατά: Άλλη μια άθλια, δολοφονική επίθεση, αυτήν τη φορά στην Αγία Πετρούπολη. Οι θαυμαστές

της Βrexit εμπειρίας και του εθνικού προστατευτισμού αλά Τραμπ στην ελληνική σκηνή. Και το ότι κάποιοι από αυτούς έλεγαν πως είναι στο Κέντρο και όχι στα Δεξιά. Η λέξη «πραξικόπημα» γραμμένη με εισαγωγικά, ανάλογα με τις πολιτικές μας συμπάθειες. Νικόλας Σεβαστάκης

Μ’ άρεσε πάρα πολύ το μουσικό ντοκιμαντέρ για τον Λέοναρντ Κοέν Bird on a wire που είδα στο In-Edit Festival της Θεσσαλονίκης. Κυρίως ξανακόλλησα με τα τραγούδια, βλέποντας πώς τα ερμήνευε live, με εκκλησιαστικά σχεδόν δεύτερα φωνητικά απ’ τις τραγουδίστριές του και μελωδικότατα έγχορδα... Άρης Δημοκίδης

Το καινούργιο διπλό επεισόδιο του «Rick and Morty», το παγωτό ανθότυρο, περγαμόντο και Αperol του Greche, η διωναία μου, που ξύπνησα και τη βρήκα να έχει καταπιεί μια σαρανταποδαρούσα (ανατριχίλα) και το (ανάλογης ανατριχίλας) εγχείρημα της μαμάς μου να φτιάξει cheesecake με ολόκληρες φρυγανιές αντί για μπισκότο. Γεωργία Παπαστάμου

Στην παράσταση Ήταν όλοι τους παιδιά μου, κατά τη διάρκεια του διαλείμματος άκουσα τον διπλανό μου να δηλώνει με δυσφορία στη συνοδό του ότι το έργο τού φάνηκε «πολυκαιρισμένο», συνεπώς «ποιος ο λόγος να ανέβει;». Προσπερνώντας την προφανή αγένεια του θεατή που εξέφρασε τη δυσαρέσκειά του ενώ ηθοποιός της παράστασης καθόταν ακόμα στο μπροστινό του κάθισμα –οι τέσσερις δευτερεύοντες ρόλοι, όταν δεν βρίσκονταν επί σκηνής, κάθονταν στην πλατεία−, διαφώνησα σιωπηρά και μέχρι να τελειώσει το έργο είχα καταλήξει πως τίποτα δεν μπορεί να κάνει ένα

έργο «πολυκαιρισμένο» παρά η βαρετή και αδιάφορη σκηνοθεσία και η ανεπαρκής υποκριτική – εν προκειμένω συνέβη το εντελώς αντίθετο. Φέρνοντας στον νου μου το εξαιρετικό Κουκλόσπιτο που είχα δει πριν από δύο χρόνια στο Θέατρο της Οδού Κυκλάδων, που επίσης έχει κατά καιρούς κριθεί από πολλούς παρωχημένο ως σύλληψη, σκέφτηκα πως, τελικά, συγγραφείς του διαμετρήματος ενός Μίλερ ή ενός Ίψεν, όσο και αν αντικατοπτρίζουν την εποχή και την κοινωνία τους, πάντα έχουν πολλά να πουν, αρκεί να αντιμετωπιστούν κατάλληλα σκηνοθετικά και υποκριτικά. Δεν χρειάζονται ούτε σκηνοθετικά ευρήματα ούτε ευφάνταστα σκηνικά και κοστούμια για να γίνει μια καλή παράσταση. Μερικές φορές αρκούν η σωστή ανάγνωση και οι ειλικρινείς προθέσεις, μια απλότητα που συχνά μας διαφεύγει στο κυνήγι της πρωτοτυπίας και του εντυπωσιασμού. Μαρία Δρουκοπούλου

«Γεια σας, εδώ Μόρια!» Ο Μουράντ και ο Μπάσελ, δύο νεαροί πρόσφυγες από το hot spot της Μόριας, αποφάσισαν, σαν είδαν τα δύσκολα, να μην παραιτηθούν, να μη μιζεριάσουν, να μην υπομείνουν υπομονετικά τη μοίρα τους, ακούγοντας άλλους να μιλάνε για τα προβλήματα τα δικά τους και των «αδελφών» τους στην προσφυγιά. Στήσανε, λοιπόν, ένα ενημερωτικό κανάλι στο YouTube και ξεκίνησαν να καταγράφουν την καθημερινότητα, τα βιώματα και τα ζητήματα που τους απασχολούν, «μπολιάζοντας» τις ζωντανές τους ανταποκρίσεις με χιούμορ, αμεσότητα, αισιοδοξία και θετικότητα. H «δική» τους Μόρια θυμίζει εναλλακτική νεολαιίστικη ενημερωτική εκπομπή που είναι ταυτόχρονα ντοκιμαντέρ και «ριάλιτι», στην πραγματική του όμως διάσταση. Χίλια μπράβο για τον επιπλέον λόγο ότι πρόκειται φυσικά για ερασιτέχνες, από εκείνους όμως που θα ζήλευαν πολλοί φτασμένοι και με πολύ πιο τακτοποιημένες ζωές επαγγελματίες. Θοδωρής Αντωνόπουλος

«Όταν βγούμε νικητές σε παγκόσμιο επίπεδο, νομίζω ότι θα χρησιμοποιήσουμε τον χρυσό για να φτιάξουμε δημόσια αποχωρητήρια στους δρόμους ορισμένων από τις μεγαλύτερες πόλεις του κόσμου» έγραφε ο Λένιν σε άρθρο του στην «Πράβντα» το 1921. Ήθελε να αποδείξει ότι ο χρυσός δεν θα έχει καμία σημασία μετά την πλήρη νίκη του σοσιαλισμού. Κάπως έτσι κινείται και ο ΣΥΡΙΖΑ στις μέρες μας, προσπαθώντας να διατηρηθεί στην εξουσία και δείχνοντας ότι δεν παίζει ρόλο τo τι πράττεις αλλά το τι λες. Έτσι, εξακολουθεί να ανεβάζει ένα έργο που έχει σταματήσει εδώ και καιρό να κόβει εισιτήρια. Με ελάχιστους θεατές, που έχουν βαρεθεί να παρακολουθούν το χιλιοπαιγμένο έργο της αξιολόγησης, ακούγοντας για ήρωες και κακούς μιας διαπραγμάτευσης, η οποία το μόνο που αποδεικνύει είναι το πόσο κακοί ηθοποιοί έχουν γίνει. Γιάννης Πανταζόπουλος

Όλη η Αθήνα στους ρυθμούς του Airbnb. Αυτό είναι το θέμα που καίει όλους αυτές τις μέρες στις συζητήσεις – ποιες εκθέσεις; Εντάξει, με αφορμή αυτές... show me the money, που λένε. Μαρία Παππά

Το ψυλλιάστηκα όταν γνώρισα από κοντά τον Νικόλα Κοκολάκη aka Jack Heart, με αφορμή μια συνέντευξη για το LIFO.gr, ότι πρόκειται για το next best thing της εναλλακτικής αθηναϊκής σκηνής. Είχα ακούσει και στα «κρυφά» το πρώτο του EP, στο οποίο εντοπίζει κανείς τη μουσική του ωρίμανση σε σχέση με το πρώτο άγουρο –αλλά πολλά υποσχόμενο– δείγμα που μας είχε δώσει προ 3ετίας με το κομμάτι «Girl» και κάπως σιγουρεύτηκα. Όταν όμως τον είδα live το περασμένο Σάββατο στο Velvet Room, στο Μπάγκειον, πραγματικά

εντυπωσιάστηκα και πλέον επιβεβαιώθηκα. Πλαισιωμένος από μια ομάδα εξαιρετικών μουσικών, ξεδίπλωσε το ταλέντο του επί σκηνής όχι μόνο ως μουσικός αλλά και ως περφόρμερ. Έχουμε ανάγκη τέτοιες μυθιστορηματικές φιγούρες στη μουσική. Εύγε! Φιλίππα Δημητριάδη

Τώρα τελευταία, η φράση «σχολική παράσταση» συνοψίζει ιδανικά πολλή από την πρωτοπορία που παρουσιάζεται στην καλλιτεχνική Αθήνα. Στο εξής, αποφάσισα να χειροκροτώ αυτή την πρωτοπορία, όποτε την πετυχαίνω, με τον τρόπο που χειροκροτούσε η Νικόλ Κίντμαν στα Όσκαρ. Αλέξανδρος Διακοσάββας

To περασμένο Σάββατο απολαύσαμε στη Στέγη το Umbilicus της Ηρώς Αποστολέλλη στο πλαίσιο του 4ου Φεστιβάλ Νέων Χορογράφων. Οι χορεύτριες Δανάη Παπαζιάν, Αγνή Παπαδέλη Ρωσσέτου και Κατερίνα Λιόντου ήταν απόλυτα συγχρονισμένες και αρμονικές σε μια εξαιρετικά απαιτητική χορογραφία. Λατρέψαμε το τρίτο μέρος-φόρο τιμής στο Dirty Dancing. Νινέττα Γιακιντζή

Με λίστα θα το πάω αυτή την εβδομάδα (και ελαφρώς ανάμεικτη: όσα είδα, όσα δεν άντεξα, όσα έρχονται). Από την εβδομάδα που πέρασε κρατάω όσα όμορφα είδα και ένιωσα στο Dandelion στη Στέγη του Ιδρύματος Ωνάση. Κάτι περισσότερο από progressive χορογραφία, όχι ακριβώς πρότζεκτ, κάτι μεταξύ ονείρου και πραγματικότητας και μια υπόσχεση ότι γίνονται ακόμα σπουδαία πράγματα από πολύ νέους ανθρώπους. Και η μουσική του Coti K. bonus extra σε όλο αυτό.

- Από αυτό που ζούμε τώρα, σχεδόν αποφάσισα ότι σιχαίνομαι τα μακριά,

γαμψά νύχια. Ξέρω, είναι της μόδας, ξέρω, είμαι ζηλιάρα, αλλά πονάνε τα μάτια μου όταν τα βλέπω σε 16χρονα. Να ’ναι που δεν μπορώ να πλύνω πιάτα με τόσο νύχι; Να ’ναι που το πληκτρολόγιο δεν συνεργάζεται πολύ καλά με τέτοια «εργολαβία» στα χέρια μου; Κάποιο κομπλεξάκι υποβόσκει και υπόσχομαι να το δουλέψω, αλλά μέχρι τότε θα σιχαίνομαι τα μακριά, γαμψά, με μπιχλιμπίδια νύχια, όπου τα βλέπω. - Για νύχια μιλώντας, τον Ιούνιο κάνει πρεμιέρα το «Claws». Άλλη μια καλή σειρά που εκτυλίσσεται σ’ ένα φονικό νυχάδικο στη Φλόριντα, με την εξαιρετική Νίσι Νας. Από τα εδώ τηλεοπτικά δεν έχουμε να περιμένουμε τίποτα, οπότε ας είν’ καλά το ΤΝΤ, το FX, το ΗΒΟ, άλλη παρηγοριά, από οθόνης, καμία. Εκτός ίσως από κάτι καμένους λογαριασμούς στο Instagram. Τις μικρές ώρες, εκεί που σου επιτίθενται όλα, κάπως, λίγο γελάς (κακά). Χριστίνα Γαλανοπούλου

Η Βύσσης και η Καΐρη είναι οι δύο νέοι δρόμοι που πεζοδρομήθηκαν στο κέντρο της Αθήνας. Γιορτάστηκε δεόντως την Κυριακή η παράδοσή τους στους πεζούς (σημαίες, μουσικές, ταμπελάκια, δελτία Τύπου κ.λπ.). Αφού, λοιπόν, γιορτάσαμε τα γυαλιστερά 200 μέτρα, νομίζω ότι είναι ώρα να ασχοληθούμε με το χάος δίπλα, για να έχει και νόημα όλο αυτό: τα τριπλοπαρκαρισμένα αυτοκίνητα, τους ταξιτζήδες που κάνουν πιάτσα πάνω στα πεζοδρόμια, τα σκουπίδια, τη βρομιά, την ηχορρύπανση, τα άπειρα κλεφτρόνια... Είναι τόσο πολλά αυτά που πρέπει να γίνουν ακόμα για την επόμενη φιέστα και όσοι ξέρουν από κέντρο, ζουν ή εργάζονται εκεί, θα έχουν τεράστιες λίστες. Θανάσης Χαραμής

ΑΠΌ ΌΣΑ ΖΉΣΑΜΕ ΤΗΝ ΠΡΟΗΓΟΎΜΕΝΗ ΕΒΔΟΜΆΔΑ 46 lifo – 6.4.17

6.4.17 – lifo

47

48 lifo – 6.4.17